Altı Sigma Nedir ? Nasıl Uygulanır ?
-
Upload
fazli-fatih-melemez -
Category
Documents
-
view
250 -
download
0
Transcript of Altı Sigma Nedir ? Nasıl Uygulanır ?
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
1/106
ALTI SGMA
NEDR? NASIL UYGULANIR?
Prof. Dr. C. Ruhi Kaykayolu
Sakarya niversitesi Sunumu, 11Mart 2009
1
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
2/106
ETMMETMMBLUE MOUND HGH SCHOOLBLUE MOUND HGH SCHOOL, ILLNOS, U.S.A., HGH SCHOOL, ILLNOS, U.S.A., HGH SCHOOLDPLOMA, 1974.DPLOMA, 1974.
BOAZBOAZNVERSTESNVERSTES (ROBERT COLLEGE), BSC, M(ROBERT COLLEGE), BSC, MAKNAAKNAMHENDSLMHENDSL, 1978., 1978.BOAZ NVERSTESBOAZ NVERSTES , MSC,, MSC,MMAKNA MHENDSLAKNA MHENDSL, 1980., 1980.LEHGH UNVERSTYLEHGH UNVERSTY,, USA, PAUSA, PA, PH. D.,, PH. D., MMAKNAAKNAMHENDSLMHENDSL,, 1984.1984.
http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.lehigh.edu/http://www.lehigh.edu/http://www.lehigh.edu/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/http://www.boun.edu.tr/ -
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
3/106
KISA KARYER TARHM
Y.Do. Dr.-Asst. Prof., 1985, Istanbul Teknik niversitesi Do. Dr. -Assoc. Prof., 1987, Istanbul Teknik niversitesi
Prof. Dr., 1993, Istanbul Universitesi Dekan ve Provost, 1999-2004, Baheehir Universitesi Giriimci Akademisyen, 2004-.
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
4/106
UNVERSTY OF ASTANA
WORLD TOUR OF UNVERSTESFEBRUARY 5-MARCH 2, 2009
USAOLN COLLEGE, MIT, HARVARD, BOSTONCOLLEGE, TUFTS, STANFORDSINGAPORE
NATONAL UNVERSTY OF SNGAPORE,DUKE-NUS GRADUATE MEDCAL SCHOOL,NANYANG TECHNOLOGCAL UNVERSTY,INSEAD, CHCAGO UNVERSTY BOOTHBUSNESS GRADUATE SCHOOL,SNGAPORE ENTERPRSE COOPERATON,GERMAN INSTTUTE OF SCENCE AND
TECHNOLOGY, MNSTRY OF EDUCATON
QATARQATAR FOUNDATON, QATAR SCENCE AND
TECHNOLOGY PARK, TEXAS A&MUNVERSTY QATAR, CARNEGE MELLONUNVERSTY QATAR, WELL CORNELLMEDCAL COLLEGE PARKUNITED KINGDOMLEADERSHP FOUNDATON FOR HGHEREDUCATON, UNVERSTY COLLEGELONDON, CAMBRDGE UNVERSTY
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
5/106
Y GNLER
KENT STATE UNIVERSITY-GLOBALEDUCATION BRL YEL KUAKETMLER
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
6/106
Pc = Kiisel Kapasite;Pkn = Kiisel Bilgi;
Pm = Kiisel Motivasyon;
Ms = Ynetici Destei;
Kiisel Geliim arpan (0 < C < 1000 )
Success = Pc x Pkn x Pm x Ms x (1+C)
KiiselnovasyonBaars
Kiisel Geliim Bys ve GereklerKiisel Geliim Bys ve Gerekler
03/19/10
6
TRIZ-Pro
f .Dr.C.Ru
hiKaykayo
lu
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
7/106
03/19/10C Ne olabilir?
Alt Sigma BecerisiTRIZ BecerisiCATHIA BecerisiYnetim Becerileri
Yabanc Diller Becerisi
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
8/106
03/19/10
Six 6-Sigma
1800 1950 2000 . 2010Industrial Space/Atomic Information / CyberAge Age Age Age
Expo
nenti
alGr
owth:Kn
owled
geEc
onom
y
Productivity and EconomicGrowth
Verimlilik ve Ekonomik Byme
Agrarian Age
21st . Century isCharacterized by
The knowledge-Based Economy
Where theDoubling time ofKnowledge isBetween 3-5
Years!!
Craft andMachine Era:
Makine a
Mechanization -Power and Energy Era:
G ve Enerji a
Post-Industrial RevolutionAutomation Era:
Otomasyon a
~ Quality / Reliability andProductivity~
Kalite / Gvenilirlik ve Verimlilik
21. Yzyl, bilginin ikiye katlanma sresinin be yl olduu,
bilgi tabanl ekonomi olarak dnlmektedir.
Imp
rovin
gPr
oductivit
y
VerimliliiG e
liti
rmek
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
9/106
Six Sigma coined at in the
1980sMotorola Engineer named Bill Smith
03/19/10
http://www.isixsigma.com/forum/showmessage.asp?messageID=7235http://www.scarabs.homestead.com/files/motorola.gifhttp://www.isixsigma.com/forum/showmessage.asp?messageID=7235 -
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
10/106
STRATEGC SX SGMA
Today Six Sigma is no longer about to simplify quality and consistencywithin isolated projects. It is about improving your entire business.
Bugn Alt Sigma artk bir kalite arac olarak deil tm i akngelitiren bir ara olarak kabul edilmektedir
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
11/106
WHAT S SX SGMA
PROGRAM? A comprehensive and flexible program for achieving, sustaining
and maximizing business success that:
Is uniquely driven by a clear focus on the Voice of the
Customer-Mteri Sesi Is founded in a rigorous use of facts, data and statistical
analysis- statiksel deerler
Provides for diligent attention on managing, improving andreinventing business processes- yeni i sreleri.
Is an management methodology with three perspectives: A Measure of Quality- kalite lm A Process for Continuous Improvement- Srekli iyiletirme An Enabler for Cultural Change- Kltrel Deiim-Mkemmellik.
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
12/106
MKEMMELLN TEMELKAVRAMLARI
12
Liderlik ve Amacn Tutarll
birliklerinin Gelitirilmesi
Sonulara Ynlendirmealanlarn Gelitirilmesi
ve Katlm Mteri Odakllk
Srekli renme, yiletirme veYenilikilik
ToplumsalSorumluluk
Sreler ve Verilerle Ynetim
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
13/106
ALTI SGMA NASIL ALIIR?
13
Srelerin iyiletirilmesi
Liderlik gelitirme
Fonk
siyonlararas
Yeterlilik
trans
feri
Karmaklnaza
ltlmas
De
iken
liinazaltlmas
FonksiyonlarFonksiyonlar
alanlaralanlar
DavransalDavransaldeiimdeiim
KalcKalcsonularsonular
SrelerSreler
kt art
Maliyetlerde d
evrim sresinde d
Deikenlikte azalma
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
14/106
STRATEJLERN YAYILIMI
14
SreMkemmellii /Mteri Tatmini
SreMkemmellii /Mteri Tatmini
YeterliliiYksekSreler
YeterliliiYksekSreler
Basitrnler ve
Sreler
Basitrnler ve
Sreler
irket Stratejisi/
Operasyonel Strateji
irket Stratejisi/Operasyonel Strateji
MisyonFelsefeVizyon
Misyon
FelsefeVizyon
ve DMteri Beklentisi
ve DMteri Beklentisi
Alt Sigma
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
15/106
SX SGMA THEMES:ALTI SGMATEMALARI Genuine Focus on the customer- Mteri odakl Data and Fact Driven Management- Veri tabanl
Process focus, management and improvement-ynetim
Proactive management- proaktif ynetim Boundaryless collaboration- snrsz ibirlii Drive for perfection; tolerance for failure-
Mkemmellik
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
16/106
THE DFFERENCE SX SGMA BRNGS03/19/10
Traditional QualityProgram
Driven internally Focuseson processes
Prevents defects Pays attention to total
business
Improves bottom line Looks forward Concentrates on CTQs High on methodology and
data
Six Sigma
Driven by the customer Focuses on outcomes Fixes defects Pays attention to
factories Improves quality Looks backward Concentrates on product High on theory and
people
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
17/106
Date
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
18/106
SX SGMABASCS
03/19/10
"Six Sigma is a process-focusedmethodology designed to improve
business performance throughimproving specific areas of a strategic
business processes.".
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
19/106
SX SGMA BASCS
03/19/10
Sigma is a symbol meaninghow much deviation exists in a set of data- sometimes called a bell curve, or astandard normal distribution.
In a standard normal distribution, 50% ofthe values lie above the mean (average)and 50% of the values lie below.
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
20/106
03/19/10
Dr. A. Raj Chowdhur
-3 -2 -1 +1 +2 +3
99.73%
Use Z scoresTo track data inThe distribution
Representation of + or Three(3)Standard Deviation Distribution
+ veya (3) StandartSapma Dalmnn gsterimi
or S = (X X )N2
or S = X -- ( X )
N
22
N or (N-1)
The Sum of Squares Formula
Where : X = Individual Data Tek DeeN = Sample Size rnek Says
Standard Deviation is a measure of Average Dispersion ( Variation) thatindividual values deviate from thecentral tendency ( Mean or X-bar)
of the measured data:Standart sapma, llen deerden sapma miktardr
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
21/106
03/19/10
The diagram may look tricky to read, but in simple language:Consider that you run a pizza delivery business and you set atarget of delivering pizzas within 25 minutes of receiving the order.If you achieve that 68% of the time, you are running at 1 Sigma.If you achieve it 99.9997% of the time then you are at 6 Sigma
(or you are late on average only 3.4 times out of every one million
orders).
StandartNormal
Distribution
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
22/106
SX SGMA QUALTY
Six Sigma is a reference to the level of qualityproduced in any kind of process. Most traditional
companies believe that 99.9% good quality is aterrific achievement. Perhaps by historical
standards it is.
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
23/106
SX SGMA QUALTYHowever, consider what 99.9% good quality
would mean in everyday life in the United States: Unsafe drinking water once per week
No electricity for nearly one hour per month 500 wrong surgical procedures per week
2 short or long landings at most airports eachweek
20,000 wrong drug prescriptions per year 2,000 lost articles of mail per hour
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
24/106
SX SGMA QUALTYPerhaps 99.9% is not so good, after all.
World class companies ship products to theircustomers with 99.99966% good quality.From a statistical point of view, this meansthat they are shipping Six Sigma quality--nomore than 3.4 parts per million defects.This's nearly zero.
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
25/106
03/19/10
Variance is the Enemy
Time Intervals Time Intervals
Mean
Mean
W I D E Variation Slim Variation
Ex: patients waiting
Time (Min.).
Target
Target
Customer
Upper Limit
Customer
Upper LimitDEFECTS ZERO
DEFECTS
Time (Min.).
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
26/106
03/19/10
SigmaLevel DPMO QualityLevelCost of defectsas a percent(%)of sales
1
2
3
4
5
6
691,000 31% > 40%
309,000 69% 20- 40%
67,000 93.3% 15- 30%
6,200 99.4% 10- 20%
230 99.98% 5- 10%
3.4 99.997% 0- 5%
Different Sigma Levels, Defects per MillionOpportunities, Quality Level and
Cost of defects/failures
~ Why?? Is it Worth Pursuing???Neden??...Para harcamaya deer mi? Improve Quality
Kaliteyi Gelitirme Improve ReliabilityGvenilirlii Gelitirme Reduce CostMaliyeti Azaltmak Reduce errorsHatalar Azaltmak Reduce wastesraf Azaltmak Improves Process
lemi Gelitirme Improves DesignDizayn Gelitirme Improves Customer
SatisfactionMteri MemnuniyetiniGelitirme Effective ManagementEtkili Ynetim Promotes Excellence- CreativityYaratclk- Collaboration birlii- Communication letiim- Dedication KendiniAdamak
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
27/106
IRS - Tax Advice(phone-in)
(140,000 PPM)
7
Sigma
1,000,000
100,000
10,000
1,000
100
10
1
DPMO
Restaurant BillsDoctor Prescription Writing
Payroll ProcessingOrder Write-upJournal Vouchers
Wire TransfersAirline Baggage Handling
Purchased MaterialLot Reject Rate
Domestic Airline FlightFatality Rate (0.43 PPM)
Best-in-Class
AverageCompany
3 4 5 621
1994 Dr. Mikel J. Harry - V4.0
The Quality Colloquium
Introduction to Track IC:Six Sigma as a Healthcare Quality Initiative
Measurement:Measurement: Comparative Analysisof Process Capability
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
28/106
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
29/106
03/19/10
210,000
580,000
790,000
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000800000
DefectsperMi l
lionOp
portunities
66
SigmaSigma66
SigmaSigmaHospitaliz
edPatients
Injured byNegligenc
e
Treatment of
AmbulatoryPatients withAntibiotics
for ViralRespiratoryConditions
Appropriate
Identification& Treatmentof Patients
with ClinicalDepression
Administrati
on of BetaBlockers to
ElderlyPatients
FollowingHeart Attack
Source: Chassin, Milbank Quarterly, 11/4/98.
Healthcare Sector Failsto Deliver Six Sigma
2 Sigma2 Sigma
1Sigma1Sigma
3Sigma3Sigma
3.4 10,000
5 Sigma5 Sigma5 Sigma5 Sigma
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
30/106
03/19/10
Improve Customer SatisfactionMteri Memnuniyetini GelitirmekImprove Quality and Product ReliabilityKalite ve rn Gvenilirliini GelitirmekReduce Defects and/or failuresHata ve Baarszlklar Azaltma
Decrease Waste and optimize resource utilizationsraf Azaltma ve Kaynak Kullanmn optimizme etmekImprove Productivity and increase profit marginVerimlilii Gelitirmek ve Kar Marjn Artrmak
~ Philosophy ~ Felsefe ~
Six(6)-Sigma,a term instituted by Motorola, refers to a method forimproving Quality and Productivity and accomplishes this by
applying Statistical Process Control (SPC) and implementing LeanMethods. It provides methods for re-designing the process to eliminatereoccurrence of errors.Six(6)-Sigma terimi Motorola tarafndan, Kalite ve Verimlilii gelitirmek iin kullanlan biryntemdir, ve statistiksel lem Kontrol (SPC) ve Lean Methods yntemlerinin uygulanmassayesinde baaryla sonulanr. Hatalarn tekrar meydan gelmesini engellemek iin tekrar dizaynetme yntemini salar.
Imp
rovingPr
oductivit
y
VerimliliiG
eliti
rmek
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
31/106
03/19/10
The Process is driven by: lemin Yrmesi
Define Define requirements of the customer, identifyTant problems and set targeted goals.
Mteri isteklerini belirleme, problemi belirleme ve hedefler kurma
Measure Measure the process, set performancel standards (requirements), measure inputs
required for accurate and efficiency of dataSreci lme, gerekli standartlar kurma,Verilerin kesin ve etkili olmalar iin, girdileri lme
Analyze Analyze the variations critical to quality (CTQ),Analiz et identifying root causes and determine the best
(optimum) procedures.Kalite asndan nemli deikenlerin analizi,temel nedenleri tanmlama ve en iyi prosedre karar verme
Improve Improve the process to eliminate and/or
Gelitir significantly reduce variations and test solutions.Test sonularndaki deiimleri azaltmak ve/veya tamamenortadan kaldrma yntemlerini ve ilemlerini gelitirme
Control Control process variations to meet 100% ofKontrol et customer requirements every time.Her zaman mteri memnuniyetini 100% tutmak iindeikenleri kontrol altna almak
Communicationletiim
TrainingEitim
Leadership
Liderlik
TeamworkTakm almas
Measurementlm
Focus onCustomer
Mteriye OdakImp
rovingPr
oductivit
y
VerimliliiG
eliti
rmek
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
32/106
IMPROVEMENT METHODOLOGY:IMPROVEMENT METHODOLOGY: DMAICBACKBONE
03/19/10
the current process capability(get the data!)
the problem in a measurable way
and validate root cause(s)
Devise solution(s) andimplement
PerformanceImprovement
Benchmarking
Control Tools
DE
FINE
MEASUR
EANA
LYZE
IMPR
OVE
CONT
ROL
Sustainimprovement
Project Timeline
Ret
urnonIn
ves
tment(ROI)
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
33/106
Alt sigmannAlt sigmannYYararlarararlar
Mteriye verilen nemin arttrlmas, renmeyi esas almas, Srelerin geliim hzn arttrmas, Stratejik deiimi gerekletirmesi, Organizasyon iindeki bireyler iin ortak bir performans amac
oluturmas, Baary devaml klmas
olarak sralayabiliriz.
Alt Sigmann temel admlarAlt Sigmann temel admlar
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
34/106
Alt Sigmann Temel Admlar ve Bu Admlarda Yaplacak ler
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
35/106
1. TANIMLAMA1. TANIMLAMA
Problemin ve amacn ifade edilmesi bize u iki hususu hatrlatr.Problemin ifadesi ay ve belirtileri aklarken, amacn ifadesi
ise somut sonularla rahatlamay anlatr.
Tanmlama aamasnda temel olarak mteriye odaklanlmas, ekipTanmlama aamasnda temel olarak mteriye odaklanlmas, ekipbildirisinin gelitirilmesi ve sre haritalarnn izilmesi grevleri yerinebildirisinin gelitirilmesi ve sre haritalarnn izilmesi grevleri yerinegetirilir.getirilir.
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
36/106
2.lme2.lmelme; eitli kaynaklardan hata trlerini, llere ilikin taramasonularnn eksikliklerini belirlemek, karlatrmak amacyla
yaplmaktadr. Temel srelerin performanslar llr.
lme aamas iin kontrol listesi Toplamak istediiniz verilerin trlerini belirlediniz mi? lmek istediklerinize ilikin ak ilemsel tanmlamalar
gelitirdiniz mi? Verilerin analizini kolaylatrmak iin belirlememiz gerekentabakalama faktrlerini belirlediniz mi?
Tutarl ve tam veri salamak iin veri toplama formlarn, kontrollistelerini gelitirip test ettiniz mi?
3 Analiz Etme3 Analiz Etme
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
37/106
3. Analiz Etme3. Analiz EtmeToplanan veriler ve srelerin sre haritalar hatalarn temel nedenlerinive gelitirme frsatlarn belirlemek iin, cari performansla hedefperformans arasndaki fark iyiletirme frsatlarnn nceliklerini ve
deikenlik kaynaklarn belirlemek iin eitli analizler bu aamadayaplr. Ortalama, standart sapma veya oran gibi zetleyici istatistikseldeerler kullanlarak ana ktle parametreleri iin gven aralklarhesaplanr ve anlamllk testleri yaplr.
Analiz aamas iin kontrol listesi ncelediiniz probleme katkda bulunan fazlalklar,
balantszlklar ve potansiyel dar boazlar inceleyerekbelirledik mi?
Mteri iin kritik olmayan ilere ayrlan alanlar zaman vekaynaklar belirleyerek bir deer ve dng zaman analizi yaptk
m? Potansiyel temel nedenleri belirlemek ve srecin deikenliini
nedenlerini anlamak iin problemi tabakalandrmaya yardmcolacak ve performansna ilikin veriler analiz edildi mi?
4 yiletirme4 yiletirme
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
38/106
4. yiletirme4. yiletirme
Hedef sresi, teknoloji ve disiplin ile problemleri ortadan kaldrarak;problemlerden kanan zmler tasarlar ve uygulama planlar gelitiripyaygnlatrarak iyiletirir. Gerekli kiileri, gerekli yerlerde ve gerekli
zamanlarda uygun maliyetlerde kullanarak, hizmet ii eitim vedllendirme / cezalandrma sistemleri ve yaplar deitirerek onlarniyiletirmelerini kurumsallatrr
yiletir aamas iin kontrol listesi Potansiyel zmler olarak nerdiimiz zmlerin bir listesini hazrladnz m?
Potansiyel zmleri nicelletiren, gelitiren veya daraltan teknikler kullanld m? En azndan iki olas iyiletirme iin zm ifadesi oluturuldu mu? Baar ltmze dayandrlan zmnzn nihai tercihi yapld m? zm test edildi ve buna ilikin ne yaplmas gerektii sponsor tarafndan onayland m? Sonularn deerlendirilmesini iine alan sonucun uygulanmas ve test edilmesi iin bir plan
gelitirildi mi? n sonular deerlendirilerek hedef ifadesinde tanmlanan sonulara ulalabilecei doruland
m?
n almadan edinilen derslere dayanlarak zm gelitirildi mi? Uygulamann rafine edilmesi ve tamamlanmas iin zm yaygnlatran bir plan yapld m?
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
39/106
5.Kontrol Etme5.Kontrol Etme
Yrtlen plann gelitirilmesini, dokmantasyonunu ve uygulanmasnisteyerek srecin eskiye dnmesine izin vermeden gelitirilmesinikontrol etme grevi bu aamada gerekletirilir.
Kontrol Aamas in Kontrol Listesi
DMAIC takm dokmannda yer alan hedefe ulatndorulayan sonular elde edildi mi? zmmzn etkinliinin srp srmediini ve srecin
performansn izleyen ller seildi mi? Srecin skor kart iin temel grafikler / diyagramlar
belirlendi mi? Revize edilen sre haritalarn ve temel gen yntemleriniieren bir dokman hazrland m?
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
40/106
03/19/10
Six Sigma Training
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
41/106
03/19/10
School oTechnolog
http://www.tech.kent.e
6-Sigma( )Green Belt / Black Belt
Certification Training Prografor management
Basic Intermediate Advanced
Sigma - Tools and Analytical Concepts
1. DMAIC, SIPOC, DPMO. Computer Application Skills. Measurement/ Metrology. Pareto Analysis
5. Process Mapping/ Flow Chart. Cause and Effect Diagram. Descriptive Statistics. Run Charts
. Histogram (Concept of Variability)10. Enumerative Vs. Analytic Stat.11. Discrete Probability Concepts12. Continuous Probability
Distribution13. Normal, Z- Distribution,
Binomial, Poisson, Exponentialand Weibull Distribution.
14. 7 M- Tools: Problem Solving
15. Analytical Decision Making16. Concepts of Process Analysis17. Economic Analysis :
Productivity Measurement Scientific Management Cost-Benefit Analysis
18. Control Charts forStatistical Quality
19. Variable Control Charts.20. Attribute Control Charts21. Process Capability22. Yield Analysis23. Data/Measurement Error24. Correlation Analysis
25. Simple RegressionAnalysis
26. Chi-Square Distribution27. Type I and Type II
Errors28. Confidence Interval and
Interpretation29. Process Sigma
Calculations and data-
Interpretation
30. FMEA - and Conceptof ReliabilityEngineering
31. Statistical ProcessControl ( SPC)
32. Design and Analysisof Experiments
33. ANOVA, MANOVAand other generalLinear Models.
34. Multiple Linear
Regression Analysis35. Design for Six-Sigma36. Simulation and
Modeling37. Basic Reliability
Analysis38. Design for Reliability39. Robust Design
Concepts
40. Quality-ReliabilityTransition41. Logistics Management42. Optimization43. Quality- Reliability
and Productivity
een Belt / Black Belt / and Master Certification Preparation
in Six(6) Sigma Application and Management
http://www.tech.kent.edu/http://www.tech.kent.edu/ -
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
42/106
03/19/10
DMAIC Project Roadmap and Tools
Project Definition
(Problem, Goal, Scope)
VOC Analysis/CTQ
Requirement*
Team Selected
Project Timeline
Business Case
SIPOC
Stakeholder Analysis
PIP Management
Value Stream Mapping
Multi-Generational Plan
Communication Plan
Non-Value Added
Analysis Kano Analysis
RACI
Quad Chart
Detailed Process Map
C&E Matrix
Fishbone (C&E)
Diagram
NVA Analysis
FMEA
Brainstorming Graphical Analysis
Hypothesis Testing
Confidence Intervals
Regression Analysis
Determine Influence of
Segmentation Factors
Quantify Root Causes
% Variation Explained
Supply ChainAccelerator Analysis
Identify Improvement
Opportunities
Brainstorm & Prioritize
Potential Solutions
Complete Cost/Benefit
Analysis for Proposed
Solution
Detailed to be Process
Maps FMEA
Poka-Yoke (Mistake
Proofing)
Benchmarking
Line Balancing
Constraint Identification
Replenishment Pull
Solution Selection
Matrix Pilot Solution/Simulation
Implementation Plan
Control Charts
SOP/Documentation
Final Sigma Calculations
Develop/Implement
Process Control Plan
Communication Plan Visual Process Control
Mistake Proofing
Project Commissioning
Project Replication
Close and Hand Off
Project
Data Collection Plan
Operational Definitions
Segmentation Factors
Develop Sampling Plan
MSA
Process Capability
(Sigma Quality Level)
Pareto Chart
Histogram
Box Plot
Setup Reduction
Generic Pull
Kaizen
Run Charts/Control
Charts
MeasureDefine Analyze Improve Control
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
43/106
TEEKKRLER
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
44/106
03/19/10Six Sigma Philosophy?
SiemensAkademi
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
45/106
WHY DO HOSPTALS WANT SXSGMA?
IN HEALTHCARE,SX SGMA EMPHASZES:-CUSTOMER SERVCE/SATSFACTON-REDUCED WAT TMES
-CONSSTENT SERVCE-DELVERED QUALTY OF CARE-REDUCED MEDCAL ERRORS-INCREASED PATENT SAFETY-USE OF APPROPRATE TECHNOLOGY AT LOWER COST-INCREASED PRODUCTVTY AND THROUGHPUT
-DECREASED COST THROUGH REDUCED VARATON-HELPS HEALTHCARE WTH COMPLANCE REQUREMENTS
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
46/106
SX SGMA PROJECTS
@HOSPTALS Planningof the LOS at EDs Shortening length of stay of Chronic Obstructive Pulmunar
Diease patients Reducing errors in invoices from inurance agencies.
Revision of the terms of payment Reducing the number of mistakes in invoices. Shortening the length of stay of Gynaecology patients. Shortening the preparation time of intravenous medicatio Reducing Surgical Site Infections Reducing Avaidoble Cancellations on the Day of Surgery Pareto chart anaysis for new product introduction survey Doctor technical skills analysis for different service types Doctor Communication skilles survey
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
47/106
SAMPLE SX SGMA FOCUS AREAS-MANAGEMENT-OR (SUPPLY UTLZATON/COST)
-RECRUTMENT PROCESS-ED PATENT SAT-LOS-DENALS-MED ERRORS
-INVENTORY TURNS-ED WAT TME-MD SATSFACTON-RESULTS REPORTNG-LAB THROUGHPUT-RADOLOGY WAT TME
-MEDCATON MGMT
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
48/106
SAMPLE SX SGMA FOCUS AREAS
-
DAG. IMAGNG SCHEDULNG-STROKE DRG-BED AVALABLTY-PT. MSDENTFCATON-DELAYED ADMSSON-CYCLE TME FOR APPT.-CHARGE CAPTURE-PATENT REGSTRATON-MEDCATON PROCESS-MATERNAL CARE-PULMONARY RELATED LLNESS-ADMSSONS
03/19/10
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
49/106
03/19/10
6-Sigma Klinik
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
50/106
ALTI SGMA
NASIL UYGULANIR?
Prof. Dr. C. Ruhi Kaykayolu
Sakarya niversitesi Sunumu, 11Mart 2009
50
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
51/106
STRATEJLERN YAYILIMI
51
SreMkemmellii /Mteri Tatmini
SreMkemmellii /Mteri Tatmini
YeterliliiYksekSreler
YeterliliiYksekSreler
Basitrnler ve
Sreler
Basitrnler ve
Sreler
irket Stratejisi/Operasyonel Strateji
irket Stratejisi/Operasyonel Strateji
Misyon
FelsefeVizyon
Misyon
FelsefeVizyon
ve DMteri Beklentisi
ve DMteri Beklentisi
Alt Sigma
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
52/106
STATSTKSEL DNCE
Statistical thinking will one day be asnecessary for efficient citizenship as theability to read and write.H.G. Wells,National Science Board, Overview,Science and Engineering Indicators.
statistiksel dnce, bir gn, etkin bir
yurtta olabilmek iin, okuma-yazmakadar gerekli bir beceri olacak
52
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
53/106
PROBLEM ZMALTI SGMA YAKLAIMI
53
Analiz etyiletir
GNLKPROBLEM
Tanmla l
Kontrol
Analiz etSTATSTKSELZM
STATSTKSELZM
STATSTKSELPROBLEM
STATSTKSELPROBLEM
PRATKZM
PRATKZM
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
54/106
DMAIC YAKLAIMI
54
TanmlamaDefine
AnalizAnalyse
lmeMeasure
yiletirmeImprove
KontrolControl
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
55/106
DMAIC YAKLAIMI
55
Define - Tanmla Problemin kayna nedir?
Measure - l Srecin yeterlilii ne seviyededir?Analyse - zmle Hatalar nerede ve ne zaman oluur?
Improve - yiletir Sre yeterlilii nasl Alt Sigma olabilir?
Control - Kontrol Et Kazancn srekli olmas iin nasl bir kontrol
salanmaldr?
Kontrol Aamas
yiletirme Aamas
Analiz Aamaslme Aamas
Tanmlama Aamas
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
56/106
DMAIC YAKLAIMI
56
TanmlamaBeyin frtnasBalk klPareto Analizi
Sre AnaliziSIPOCMterinin Sesi - VOC
lmeTemel statistikVeri Toplama
lm YeterliliiSre Yeterlilii
AnalizHTEAHipotez Testleri
ANOVARegresyon
yiletirmeDeney Tasarmzm Seimi
Risk AnaliziPlanlama ve Uygulama
Kontrol izelgeleriSrekli yiletirme Sistemleri
Tolerans HesaplarDokmantasyon
Kontrol
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
57/106
HEDEFLERN YAYILIMI
57
irket Ana Hedef
ve Stratejileri
Gnlk ler(Business As Usual)Sre yiletirme
Alt Sigma Projelerieitli Matris Projeler
Measurel
DefineTanmla
AnalyseAnaliz et
Improveyiletir
ControlKontrol
irket Ana Hedef
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
58/106
58
ve Stratejileri
Gnlk ler(Business As Usual)
Sre yiletirme
Alt Sigma Projelerieitli Matris Projeler
Measurel
DefineTanmla
AnalyseAnaliz et
Improveyiletir
Control
Kontrol
KaliteGvence
6 veKalite
Sistemleri
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
59/106
PROJE SEM YAKLAIMLARI
59
Beyin frtnas (SWOT, zdeerlendirme)
Kalite maliyetlerinin analizi (ISO Denetimleri)
Y=f(X) ve sre analizi
Sre ynetimi ve gsterge tablosu
Mterinin sesi - VOC
1
2
3
4
5
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
60/106
ALTI SGMA ORGANZASYONUENTEGRASYON
60
st Ynetimnsan
Kaynaklar veKalite Sistemleri
Alt Sigma
Yneticisi
UKKlar
FinansmanMali ler
Alt Sigma
Kalite Sistemleri
KK
ISO 9000AltSigmaLideri
irket Seviyesi
Fonksiyonel SeviyeDirektr
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
61/106
DENEYMLER
st ynetimin kararll ve destei Alt Sigmann srekliliinin salanmas iin programnn
bileenlerinin organizasyon tarafndan iselletirilmesi Stratejik ynetim, sre ynetimi, proje ynetimi gibi konularda
gerekli altyapnn (dashboard vb.) oluturulmas
Projelerin doru tanmlanm stratejilerle ilikilendirilmesi Alt Sigmann nleyici yaklamnn ve mteri odakllnn
vurgulanmas Tasarmda Alt Sigma (DFSS), mterinin sesinin srelere katlmas (QFD)
Proje getirilerinin Mali ler Blmleri tarafndan onaylanmas Alt Sigma projelerinde yer alanlarn kariyer plannn yaplmas Proje sonularnn adil bir ekilde takdir edilmesi Tam zamanl uzman karakuak ve karakuaklarn olmas
Pozisyonlara aday olacak kiilerin alanlarn en iyileri arasndanseilmesi 61
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
62/106
ALTI SGMA VE KALTESZLK MALYET
Kalitesizlik Maliyetlerinin mertebesi:
3 Sigma Cironun %25 i 66,807 ppm
4 Sigma Cironun %15 i 6,210 ppm5 Sigma Cironun %10 u 233 ppm6 Sigma Cironun %5.0 i 3.4 ppm
62
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
63/106
TRKYE VE ALTI SGMA
Trkiye Alt Sigma nn neresinde?
Trkiye nin Gayri Safi Yurtii Haslas
800 milyar dolar
200 x %25 = 200 milyar dolar
63
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
64/106
TRKYE VE ALTI SGMA
Sizce Trkiye nin Alt Sigma ya mD hibe ve yardma m ihtiyac var?
64
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
65/106
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
66/106
Gnmzde yaanan petrol fiyatlarndaki art, makro ekonomikbask ve sert rekabet ortamnda havayolu irketlerinin maliyet yaps
olumsuz etkilenmitir. Bu durum havayolu irketlerini maliyetleriazaltma konusunda yakt tasarrufu yapmaya zorlamtr.
Yakt tasarruf tedbirleri erevesinde, Six Sigma ynetim sistemikullanlm ve sonular grlmeye allmtr. Alt Sigma;maliyetlerin drlmesi, verimliliin arttrlmas, pazar paynnbymesi, mteri sreklilii, hata orannn azalmas gibi yararlarolan bir kalite sistemidir.
MNG Havayollarnn da, uu faaliyeti asndan nemli girdikayna olan ve uu operasyon maliyetleri ierisinde nemli bir
yere sahip olan yakt etkin ve verimli bir ekilde kullanmasgerekmektedir. Bu aralar iin de, Alt Sigma kalite sisteminikullanmtr.
Alt Sigmann temel amalarn ksaca yle sralayabiriz:
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
67/106
Alt Sigma nn temel amalarn ksaca yle sralayabiriz:
Srelerin deikenliini azaltmak,Sreleri belirli bir hedef ortalamada merkeziletirmektir.
Alt Sigmann alt nemli temas ise; Mteriye odaklanmak,
Verileri ve gerekleri kullanarak ynetmek, Srelere odaklanmak ve gelitirmek, Olaylar ortaya kmadan nleyen proaktif bir
yaklam izlemek, Snrsz bir ibirliiyle renme ortam
oluturmak, En iyiye ynelirken baarszla tolerans
gstermektir.
2.BLM:2.BLM: MNG HAVAYOLLARINDA ALTI SGMA
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
68/106
KAVRAMININ YAKIT TKETMNE UYGULANMASI
1. Problemin TanmlanmasHavayolu iletmelerinde kar arttrmann iki yolu vardr. Bunlardanbirincisi gelirleri arttrmaktr. kincisi ise maliyetleri azaltmaktadr.
Gnmzde artan yakt fiyatlar ve halen hava yolunda alternatif yakttrlerinin kullanlmamas havayollarn byk bir dar boaza sokmutur.
Havayolu iletmelerinin en byk maliyet kalemi olan yaktn bir tonunun350 dolardan 600 dolara kmas bu maliyetlerin nasl azaltlabileceisorusunu bir kez daha gndeme getirmi ve bu maliyetlerinazaltlabilmesi iin havayollarn ve uak reticilerini farkl almalarayneltmitir.Havayolu irketlerinin yakt maliyetlerini azaltabilmesi iin uuun her
aamasnda yaplabilecek kk deiiklilere biraz daha dikkatli birekilde yaklalmas ve etkili bir koordinasyon ile uu ekibindendispatche, yer operasyondan ynetime kadar tm aamalarn dikkatleanaliz edilerek hangi aamada ne gibi deiiklikler yaplmas gerektiininbilinmesi gerekir. Bir A300 uanda yakt giderlerinin %1 azaltlmas hava
yolu irketlerine ortalama 120.000 $ bir tasarruf salayacaktr.
MALYETLERMALYETLER
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
69/106
Dnyadaki birok havayolu irketi ICAOnun maliyet snflandrmasistemini temel alarak bu snflandrmay yapmaktadrlar. Bu gelenekselyaklama gre havayolu irketlerinin maliyetleri; direkt iletme
maliyetleri (direct operating cost) ve endirekt iletme maliyetleri(indirect operating cost) olarak iki temel guruba ayrlr.
Havayolu irketlerinin Direkt ve Endirekt Operasyonel Maliyetleri
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
70/106
Yer HizmetiGiderleri 5%
Amortismanlar6%
BakmMaliyetleri 15%
Havaalan veSeyrsefer
Giderleri 20%
UuOperasyon
Maliyetleri 40%
dari ve DierMaliyetler 14%
Havayolu letmelerinde Operasyonel Maliyetler
Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
71/106
Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)Direkt operasyonel maliyetler (Direct operating cost)
Bu maliyetler bir uan ticari amalarla kullanlmas sonucu ortaya kar.DOC ler uak tipine bal olarak deien ve uak tipi deitiinde
deien maliyetlerdir. Bu maliyetler temel olarak grup altndatoplanabilir. Bunlar uu operasyon maliyetleri, bakm ve onarmmaliyetleri ile amortismanlardr.
Uu operasyon maliyetleri direkt operasyonel maliyetlerinin en bykblmn oluturan ve yaklak bir hava yolu irketinin tmmaliyetlerinin %40n kapsayan maliyetlerdir. Bunlar,
uu ekibi maliyetleriyakt giderlerihavaalan seyrsefer cretleriuu ekipmanlarnn sigorta maliyetleridir.
1. Uu Operasyon Maliyetleri
2. Bakm Maliyetleri2. Bakm Maliyetleri
B k li tl i h t l b k f li tl i d
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
72/106
Bakm maliyetleri, her trl bakm ve onarm faaliyetleri sonucundaoluan tm iilik, malzeme ve bakm ynetim maliyetlerindenolumaktadr.
Yedek Para Giderleri Bakm Personel Giderleri
Bakm Ynetim Giderleri
3. Amortismanlar ve ypranma paylar
Amortismanlar genellikle uak ve kompenentleri ile ilikilidir.Amortismanlarn iki amac vardr. Birincisi, uan maliyetlerini uanekonomik mr zerine yaymak; ikincisi ise amortisman yllk gelirler
dnda amortisman miktarna eit olan bir parann iletmede kalmasnsalamaktr. Bu paralar iletmede tutulan karlarla birlikte kredileri veyasatn alnan uan herhangi gereklemi faizini geri demek iinkullanlabilir.
Endirekt operasyonel maliyetler (ndirect operating cost)
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
73/106
Endirekt operasyonel maliyetler (ndirect operating cost)
Endirekt operasyonel maliyetler, uan tipine ve saysna bal olarak
deimeyen ve bir havayolu irketinin uu operasyon faaliyetleri dndagerekleen maliyelerini kapsar. Bu maliyetler temel olarak drt grubaayrlr. Bunlar;
Yer hizmeti giderleri,Genel ynetim giderleri,Dier giderlerdir.
Proje bildirgesi dokmanProje bildirgesi dokman
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
74/106
Proje bildirgesi dokmanProje bildirgesi dokman
2 lme2. lme
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
75/106
2. lme2. lmeBirok havayolunda yakt ekonomisi iin uu ncesi bakm ve yklemeilemleri dikkatli bir biimde gerekletirilmektedir. Yakt tketiminde problemi
oluturan ve sreci etkileyen faktrler aada sralanmtr:
1. Arlk merkezinin yeri2. Kalk arlnn fazlal3. Taxi yollarnn ksaltlmas ile elde edilen yakt
4. Sistemlerin optimal olarak kullanlmas (APU, Flaps, Slats,Gear,etc ).5. Fuel tankering6. Aerodinamik Bozuntular (Aerodynamic Deteration)
Bu almada MNG Havayollar bnyesinde bulunan Airbus 300-B4tipi uan yakt maliyetleri ortaya karlmaya allmtr.
1.Arlk merkezinin yeri1.Arlk merkezinin yeriUan net arl; kuru arl payload ve yaktn toplamna eittir Bu
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
76/106
Uan net arl; kuru arl, payload ve yaktn toplamna eittir. Buarlk uan arlk merkezini etkiler. Operatr arlk merkezinin zarfniinde olduundan emin olmaldr.
Arlk merkezinin uan nnde kmas, yukar ynl yunuslama momenti oluturur ve buda arka kanatlarn zerindeki tamay azaltr. Bunu kompanse etmek iin daha fazla kanattamasna ihtiya olacaktr. Sonucunda indkleme srklemesi artacak, buna bal olarakda yakt tketimi de artacaktr. Dolaysyla arlk merkezinin arkada kmas yakt tketimiasndan uygun olacaktr. Arka CG, yakt tketimini azaltmakta, n CG ise arttrmaktadr.Arlk azalp uak seviye aldka uan CG pozisyonunun yakt tketimine etkisi dahaefektif hale gelmektedir.
CG pozisyonunun yakt tketimine etkisi
Kalk arl aadaki ekilde bulunur:
Kalk arl= Uan bo arl+payload+yaktUan bo arlna, ekip yeleri ve bagajlarnn arlklar, ikram malzemeleri, uandokmantasyonlar, uan hidrolik ve su arlklar ve teknik malzemeleri eklendiindeuan kuru arln elde ediyoruz. Uan kuru arlna; payload ve yakt eklersek dekalk arlmz buluruz.Uaklarn fazla yklenmesinden dolay meydan gelen ekstra yakt tketimi; max payload,optimum irtifaya gre A300-B4 uaklarnda yledir:
2. Kalk arlnn etkisi
A300-B4 Uann Arlk Artrmndan Dolay Meydana Gelen Yakt
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
77/106
Penalts
Uan arlnn artmas ekstra yakt kaybna sebep olduu iin
yakt planlamas da bu adan byk nem tamaktadr.Uaklarda yakt yklemesi aadakilere bal olarakdeimektedir;
Motor altrma yakt
Taksi yakt Trip yakt Rezerve yakt Ekstra yakt tanmas APU(Auxiliary Power Unit)
3. Uu Plan
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
78/106
Kaliteli Uu Plan Sistemi ile yakt ekonomisi ve yakt tketiminiazaltmak mmkndr.yi bir uu plan sitemi, optimum route ve irtifa durumlarn retecektir.
Uan trman, dz uu ve alaltaki teknikleri yakt tketimiasndan son derece nemlidir. Bu koullar dikkate alndnda,operatr, kaliteli bir uu plan sisteminin irketine getirecei karkestirebilir.Standart uu planndaki yakt planlamas u ekilde olmaldr:Q= Taxi fuel+TF+CF+AF+HFTF: Trip FuelCF:Contingency FuelAF:Alternate FuelHF:Holding Fuel
3.1 Seyahat yakt(Trip Fuel)Uan herhangi bir A noktasndan B noktasna umak iin tkettiiyakt miktardr. Uuun gereklemesi iin gerekli olan bu yakt, uaniki nokta arasnda yapt kalk(take off), trmanma(climb), dzuu(cruise), alalma(decent) ve ini(landing) hareketleri boyunca
tketmi olduu yakt miktarlarnn toplamdr.
3.2. Taksi yakt (Taxi Fuel)
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
79/106
Uaklarn uutan nce aprondan piste, uutan sonra pisten apronaveya g grubu vastasyla herhangi bir nedenle yerde yapthareketlere taksi hareketi denir. Bu esnada tketilen yakta da taksi
yakt denir. Ayrca uaklarn pist basnda kalk iin, motorlar akvaziyette beklediinde tkettii yakt miktar da taksi yaktnadahildir. Taksi yaktnn iyi bir ekilde belirlenebilmesi iin iyi birtaksi zaman tahminine ihtiya vardr. ki motorlu bir uakta tekmotor kullanlarak yaplan taksi, yakt tketimi bakmndan ileticiyeavantaj salayacaktr. Fakat tek motor ile taksi yaplrken standartoperasyon prosedrleri ok dikkatli bir ekilde uygulanmaldr. 8-12dakika aras taksi zamannda A300-B4 uann yakt tketimi vekazan miktar aadaki gibi deimektedir:
3.3. Bekleme uuu yakt(Holding Fuel)Seyrseferde inilecek havaalanna ulaldnda havaalan younsa,
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
80/106
3.4. Alternatif Yakt (Alternate Fuel)Alternatif yakt, uan inecei havaalanndan alternatif havaalanna
gidip oraya inmesi iin gereken yakt miktardr. Alternatif yakt her
uu iin uaa mutlaka yklenir.MNG Havayollarnn alternatif yakt uygulamasna gre; alnacak yedekmeydan 50NMdan daha az olamaz ve en az iki yedek meydanseilmelidir. Kargo uularnn hap noktas stanbul olmasndandolay, buradaki yedek meydan seimi nem arz etmektedir.
Atatrk Havalimannn yedek meydan seiminin Ankara-zmirolmas ile, Tekirda-Sabiha Gken olmas arasndaki farknsalayaca faydann yakt ekonomisine etkisi aadaki izelgedezetlenmitir.
hava trafik kontrolrlerince verilen talimatlar dorultusundahavaalan zerinde bekleme uuu(holding) yaplr.
Uaklar inilecek havaalan zerinde, ini izni gelinceye kadar belli
hzlarda daireler izerek bekleme uuu yaparlar. Bekleme uuuiin standart irtifa havaalan rakm zerinde 1500 feet tir.
stanbul Atatrk Havaliman Yedek Meydan Seiminin Yakt Tketimine Etkisi
3.5. Tedbir Yakt (Contingency Fuel)Tedbir yakt, uu planlamasna gre hesaplanarak belirlenen ve uaa
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
81/106
yklenen seyahat yaktnn herhangi bir durum itibariyle yetersizkalmasn nlemek iin alnan yakt miktardr.
Gereklesen uularda;
Meteorolojik artlarn deimesi, Uan beklenenden daha fazla yakt tketmesi, Rotadan sapma gibi nedenlerle uan yolculuk boyunca ihtiyac
olacak yakt miktar hesaplanandan fazla olabilir.Bu nedenle uaa bir tedbir yakt yklenir. Tedbir yakt genellikleseyahat yaktnn % 5i kadardr. Fakat uulan rotada en-route alternatemevcut ise seyahat yaktnn %3 alnabilir.MNG Havayollarnn kargo uularnda, IST-CGN-IST, IST-FRA-TZX-KHI-IST, IST-CDG-IST uularnda tedbir yaktnn %5den %3e drlmesiile elde edilecek kazan miktar aada gsterilmitir.
Tedbir Yaktnn %5ten %3e Drlmesi le Elde Edilen Kazan
Depo yakt havaalanlar arasndaki fiyat farkndan dolay, daha sonraki4. Depo yakt (Tankering fuel)
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
82/106
uularda kullanlmak zere uaa yklenen yakt miktardr.
5. Auxiliary power nitesinin kullanm (APU)
APU, uaa hava ve elektrik salayan bir sistemdir. APU yakt tketimi,uan tm operasyonuyla karslatrldnda ok kk bir etkiyesahip olmasna ramen ramp operasyonunda dikkat edilecek spesifikprosedrler havayolu irketinin yakt ve para sarfiyatn nlemeyeyardm edecektir.
yi bir uu planlama sistemi uu iin en uygun olan optimum hatt,optimum hz ve optimum ykseklii isleticinin ekonomik kriterlerine grebelirlenir.
6. Uu plannda yakt ynetimi
TrmanmaDz uuYaklamaBekleme ve yaklamaMaliyet indeksinin seimi
Uu seviyesi seimiHz seimiHat seimiTaksiKalk
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
83/106
Uu Seviyesi SeimiUu seviyesi seilirken uan maksimum take-off ile kabilecei irtifa, meteorolojik hava
artlar ve ATC kstlamalarnn gz nne alnmas gerekir.
Hz SeimiNormal artlarda FMS donanml uaklarda, FMS seilen maliyet indeksi zerinden
uan arln, irtifasn, scakln ve rzgar durumunu dikkate alarak,optimum bir mach says retir ve uan optimum hzda uabilmesi iinhesaplamalar yapar.
Hat SeimiHat seimi iki adan ok nemlidir. lk olarak seilen hattn en optimum seviyede olmasuu yolunu ksaltarak uuun daha ksa srmesini buda yakt tketiminin daha azolmasn salar. kinci olarak ise hat seiminde irketin politikalar gerei overflightcretleri gz nne alnarak en uygun hat seimi yapmak sirkatin operasyonelmaliyetlerinin azalmasn salayacaktr. Ayrca irketin uzun menzilli uular varsaETOPS(extended twinengine operations) uularnda daha optimum, daha ksa ve daha
az maliyetli bir uu gerekletirilebilir. zellikle irketin sahip olduu ETOPS deerihat seiminde ok nemli bir etki yaratr. Ayrca havayolu irketleri uu hatlarnbelirlerken rzgr durumu gibi meteorolojik zellikleri dikkate alarak seim yapmalardurumunda daha gereki sonulara ulaacaklardr.
TaksiYakt tasarrufunda taksi nemli bir yer tutar. Bu nedenle taksi yolu seilirken iyi
bir hesaplama yaplmaldr Minimum itme ve frenleme yaplabilir
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
84/106
bir hesaplama yaplmaldr. Minimum itme ve frenleme yaplabilir.izelge 2.6., Toplam 12 dakikalk taksi harekat sonucunda, 8 dakikalk motor
altrmama durumunda oluacak yakt tasarrufunun avantajngstermektedir..
Taksi harekat boyunca motor almama durumunda yakt korunumu
Kalk(Take-off)Yakt tketimini etkileyen birok deiik kalk teknii vardr. Genellikle bu
etkiler uan arlna, uak pistinin rakm, uzunluu ve scakl kadaruak ats(airframe)/motor kombinasyonu gibi deerlere baldr. Kalksrasnda yakt etkileyen faktrler unlardr.
KonfigrasyonHzFlex thrustGrlt kstl uu yollar
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
85/106
Trmanma(Climb)Uan teker kestikten sonra dz uu yapaca noktaya kadar
yapt ykseli hareketidir. Hz kurallarna bal olarak
trmanma profili deiiklik gsterebilir. Trmanma normalde 3asamadan gerekleir. FL 100 altnda uan 250 KTlk hz muhafaza edilir. Daha
sonra uak seilen hza kadar hzlandrlr. Gei yksekliine(crossover altitude) kadar basit bir hzla
srdrlr.
En st srtlanma noktasna kadar sabit bir Mach saysmuhafaza edilir
Dz uu(Cruise)Dz uu aamas yakt korunumunda en nemli asamadr. Bu amala dz uu srasnda gereksiz kargo
stmalarndan anti-icing kullanmndan kanlmaldr ve yklenilen yaktn dz uu srasnda dengelenmesigerekmektedir. Dz uu srasnda yakt tketiminde en nemli etkiyi iki deiken yaratr. Bunlar; dz uu
hz(IAS ve Mach says) ile irtifa veya uu seviyesidir. Bunlarn dnda dz uu parametrelerinin doruseimi operasyonel maliyetlerin ve yakt tketiminin minimize edilmesinde ok nemlidir. Bu parametreler ; Dz uu irtifasnn optimizasyonu Dz uu hznn optimizasyonu Rzgr etkisi Ynetim modu(Managemed mode) Ekonomik Mach Says
Yaklama(Approach)Alalma kurallarna bal olarak uu yolu(flight path) uan hzna bal olarak
farkl dikliklerde deiir Daha yksek hzlarda yaklama as artarken daha
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
86/106
farkl dikliklerde deiir. Daha yksek hzlarda yaklama as artarken dahadk hzlarda azalr. Alalma normalde aamada gerekleir.
Gei irtifasna kadar sabit bir Mach says muhafaza edilir. 10,000ft.e alalana kadar sabit bir IAS(Indicated Air Speed) muhafaza edilir.
Uak ini iin yavalayana kadar, 10000ft altnda 250ktlk IAS muhafazaedilir.
Farkl Alalma Hzlarnda Oluan Yakt Farkllklar
Bekleme ve yaklama(Holding ve Approach)Sekil 2.10daki izelge, holding hzlarna gre tketilen yakt gsteri fark
gstermektedir. Uan holdingde sahip olduu hz yakt tketiminde
farkllklar gstermektedir.
Maliyet indeksinin seimi(Cost Index)Maliyet indeksi, yakt ve zaman maliyeti arasndaki ilikiyi gsteren bir deerdir. Aslnda
bu dnce Performans Data Computer(PDC) ile ortaya kmtr. Cost indeksin
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
87/106
bu dnce Performans Data Computer(PDC) ile ortaya kmtr. Cost indeksinbelirlenebilmesi iin seyahat maliyetlerinin ve zamanla ilikili maliyetlerin bilinmesigerekir.
Yakt Maliyetleri CMaliyet ndeksi= = CI=
Zaman Maliyetleri Ct
7. Aerodinamik bozuntular(Aerodynamic Deteration)
7.1. Hava arac Bakm Faaliyetleri
Hava arac bakm, bir eleman eski haline getirmek ya da alr durumda tutabilmekamacyla servis, tamir, tadilat, revizyon, kontrol ve durum tespiti yapmak gibi ilerdenoluan faaliyetleri kapsamaktadr. Yakt ynetiminde hava arac bakm nemli birfaaliyet alandr. Uan performans deerlerinin istenilen seviyelere ekilebilmesi iinbakm faaliyetlerinin yeterli dzeyde yaplmas gerekir. Bunun dnda uak bakm vemotor bakm ok iyi yaplmaldr.
7.2. Uak ats bakm(Airframe maintenance)Airframe bakm, uan motor dndaki d yzey komponentlerinden
kaynaklan srkleme sonucu oluan fazla srklemeyi azaltmak iin yaplanbakmdr.
Yksek uu saatlerine sahip olan uaklarda, aerodinamik bozuntulardan oluanyakt tketimi de fazladr. 1995 verilerine gre A300 uaklarnn yllk yakttketimi aadaki ekilde verilmitir.
A300 Uaklarnn Yllk Yakt Tketimi
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
88/106
Yzey paralamalarnn elemesi yani birinin dierinden daha fazlaieride ya da fazla darda olmas sonucunda srkleme artar. Genelolarak kontrol yzeylerinin ve giri panellerinin elemesi sonucundaoluan srkleme buna bir rnektir. Ayrca aralklar, delikler ve
kapaklardan giren hava ekstra bir srkleme oluturur. Yzeydekiprzllk, parlatlmayan yzeyler, dalga eklindeki kntlar veyayarklar da srklemeyi arttrr. En nemli kritik alanlar gvdenin nblm ve kanatlarn hcum kenar e kuyruktur.
A300 uaklarnda srklemeye sebep olacak kontrol yzeyleriekil zerinde gsterilmitir.
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
89/106
Kontrol yzeylerindeki kaklklarUak kanad zerindeki Slat, Flap, Spoiller ve Aileron gibi yzeyler bazen olmas
gereken konumda olmadklar zaman fazla yakt tketimine sebep olurlar.
Kontrol Yzeylerinin Kaklklarnn meydana getirmi olduu yaktserfiyat
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
90/106
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
91/106
Hareketli yzeylerdeki perin eksiklii
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
92/106
Absence of Seals On Movable Sections
Yzeylerin Uygunsuzluu
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
93/106
Yzey przll
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
94/106
Boyann soyulmas
3.ANALZ3.ANALZ
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
95/106
Bir nceki blmde gsterilen lm deerleriyle ilgili bilgilerle aada MNGHavayollar bnyesinde yakt ynetimi ile ilgili almalara balanmtr. Bununiin ilk olarak uuta gerekleen gerek yakt deerleriyle uu ncesi dispatch
departman tarafndan hazrlanan uu planndaki uu deerleri karlatrlmayaallmtr ve bunun sonunda daha nce kullanlan Flight Report Formgelitirilmi, uaktaki yakt kayp\kazan orann daha iyi belirleyebilmek iin yaktbilgisi (Fuel Information ) ksmna yeni eklemeler yaplmtr.
MNG Filosundaki Her Bir Uaa Ait Yakt Kazanc/Kayb Miktarlar
2005 senesi iinde tm kargo uaklar iin toplam 2114 adette yaplan uutakiyakt kayb 270.414 kgdr. zellikle B,D,U uaklarnda yakt kayb oranlarnndaha fazla olduu grlmektedir. Uaklardaki yakt kayplarnnsebeplerinin;
Aerodynamic bozuntularn bu uaklarda fazla olmasdan, zerlerinde fazla boya olmasndan, Motorlarnn fazla yakmasndan
4.YLETRME4.YLETRME
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
96/106
Uak arl ve arlk merkezinin yeri ile ilgili iyiletirmeler
1. Uak arlnn azaltlmasHavayolu irketleri, uaklarn gerek yakt sarfiyatlarn azaltmak, gerekseperformansn arttrmak iin emniyet faktrn etkilemeyecek ekildeyapsal deiiklie gitmilerdir. MNG Havayollarnn bu kapsam ndayapm olduu deiiklikler aadaki gibidir. Saat ba uakta tanan fazla(ekstra) arlk yaklak %4 orannda ilave yakt tketimine neden
olduundan bu konu nem kazanmaktadr.
Uaklardaki fren nitelerinin deitirilmesi Acil durum ekipman
ilebilir su Dier paralar Uaklarda bulunan fazla boyann
sklmesi
Mng de aadaki konularla ilgili deiiklikler yaplmtr
2. Arlk merkezinin konumu
Arlk merkezinin nde olmas burnun yukar doru kaldrlmasn gerektirir
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
97/106
Arlk merkezinin nde olmas burnun yukar doru kaldrlmasn gerektirir.Bunun sonucunda meydana gelen yunuslama hareketiyle kuyruk blmyukar kalkacaktr. Bu durum daha fazla srkleme kuvveti meydanagetirerek yakt tketiminin artmasna neden olacaktr. Arlk merkezininmmkn olduunca n ksmdan uzak olmas (arkaya doru olmas) daha iyibir sonu meydana getirir. Dier taraftan, arlk merkezinin arkaya dorukaymas uan dinamik dengesini bozacandan limit iersinde olmaldr.Bu limit A300 ua iin %27- %35 arasndadr.
3. FMSin etkin kullanm
Gnmzde havaclk sektrnde, havayolu irketi yakt etkinliini arttrmakve zaman kaybn nlemek, hava aracnn verimliliini arttrmak iin FMS(Flight Management System) aletinden yararlanlmaktadr. Ayrca FMSuuun yneticisi olarak pilotlarn ykn hafifletmekte ve insan
faktrlerinden doacak hatalar minimuma indirecek sistemlerden biridir.
4. APU nun kullanmnn iyiletirmesi
Uzun turnaroundlarda ve gece duraklamasnda GPU en iyi tercihtir Byle bir
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
98/106
Uzun turnaroundlarda ve gece duraklamasnda GPU en iyi tercihtir. Byle birdurumda GPU kullanm hem APU nun hem de yaktn korunumunu salar.Buna ramen ortalama 45 dk. ksa turnaroundlarda APU kullanm, dahakolay ulalabilmesi, zaman snrnn olmas gibi nedenlerden dolay elveriliolabilir. Turnaround sresinin ok ksa olmas durumunda tm motorlarnkapatlmas maliyetlerde byk bir etki yaratr. Bu nedenle bu sre zarfndaAPU kullanlmayabilir. Fakat bazen scak gnlerde ana motor ESCihtiyalarn karlayabilir.
5.Uu plannn iyiletirilmesi
Dispatch departman tarafndan hazrlanan uu planlarn MNG HavayollarSITA irketinden almaktadr. Bir uu plannn oluturulmas iin, rzgar,scaklk, yol (mesafe) gibi verilerin doruluu nemlidir. Ayn zamandailetici tarafndan uan spesifikasyonlarn gsteren datalarn (climp, cruise,descent hz bilgileri, optimum srat bilgisi, optimum irtifa bilgisi, cruise;
descent, climb de yaklan yakt bilgisi deerlerinde doruluu nemlidir.
TC-MND Cruise Degredation
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
99/106
6.Aerodinamik bozuntularn iyiletirilmesi
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
100/106
6.1. Kontrol yzeylerinin kaklklar
6.2. Hareketli yzeylerdeki perin eksiklii
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
101/106
6.3. Yzey Przll
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
102/106
6.4. Boya soyulmas
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
103/106
5. Kontrol
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
104/106
MNG Havayollar, yakt ynetimi erevesinde, uu iletme mdrlnebal uu ekiplerine, dispatchlere gerekli eitim program hazrlam ve
eitimleri eksiksiz olarak yerine getirmitir. Uu ekiplerine, uu srasndafazla sratin erken veya ge konfigrasyon deiikliklerinin, erken veya gealalma yaplmasnn ne kadar yakt kaybna sebep olduu bilgisi aktarlmtr.Ayn zamanda uu srasnda uuu etkileyecek herhangi bir meteorolojik veyatrafik ile ilgili bir durum yoksa, ksa yol almann optimum irtifa ile seviyeuuunun yaplmasnn ne kadar nemli olduu belirtilmitir.yi hazrlanm bir uu plannn yakt ekonomisine olan faydalar dispatchlerletartlmtr.Uan C.G. pozisyonunun yakta ve uu emniyetine ne ynde etki ettiiykleme uzmanlarna anlatlmtr.MNG Havayollar, geen yl A300 uaklarnda balatm olduu uu izlemeprogram(Flight Data Monitoring Programme) sayesinde her bir uaktaki gerekyaklan yakt miktarn grme ansn yakalamtr. Bu program, hem daha
emniyetli uuu salayan hem de bnyesindeki fuel flow(yakt ak)parametresini hesaplama kolayl bakmndan olduka kullanl bir izlemeprogramdr.
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
105/106
TEEKKR EDERTEEKKR EDERMM..
105
-
8/9/2019 Alt Sigma Nedir ? Nasl Uygulanr ?
106/106
03
/19/10
Questions:Questions: