8/7/2019 Altay Memmedov

1/5

Altay Memmedov(Gence, 1930)

Yusuf olu altay Memedov Genee'de dodu.

lk renimini burada 4 say

l

ii ve genler oku-unda tamamlad. Yksek tahsilini Hasanbey Zer-dabi Gence Devlet Pedagoji Enstitsnn Dil veEdebiyat fakltesinde tamamlad (1949-1954) Ognden beri ayni enstitnn Azerbaycan Edebiyatarihi ve retimi blmnde doent olarak a-maktadr. eitli zamanlarda retim yelii ya-

nnda, 'Gence Kommnist' gazetesinde sorumlumdr (.1955), Azerbaycan Yazclar Birlii1 ninGence blm bakanl (1962), Hasan Zerdabiadna Pedagoji Enstitsnn, akademik rektr yar-dmcl (1970-1974), Nizami iir tiyatrosununsanat danman grevlerinde bulundu.

Edebiyat bayat nesirle balamtr. 'Feh-elikten alimlie' Edebiyat Gazetesinde 1950 y-nda yaymlanm tr. Bundan sonra, hikye ve

ksa romanlar dzenli olarak yaynlamaya balad.Eserlerinde tabiat, ky hayat, gemiin kah-

ramanlklar, emek ve gnlk hayat meselelerini

konu edinmitir. 'Hemyerliler' ve 'Kiiler' ko-medileri, 'Yadn Dam' ve 'Ulduzlar Grende'dramlar Azerbaycann ve eski Sovyetler Birliinindier cumhuriyetlerinde sahnelenmitir. Ayrca,hikayeleri yabanc lkelerde yaymlanmtr. Ken-disi de yabanc edebiyatlardan bir dizi tercmeleryapmtr. Nesir ve tiyatronun sorunlar inceleyenalmalar vardr.

Filoloji ilimleri aday (1964) ve azerbaycanemektar medeniyet iisi'dir (l>70)

Balca eserleri:On birinci aar, Bak, 1958; kinci mehebbet,

Bak, l960; Mehebbet ve gl. Bak, 1963; T-

klen yarpaqlar, Bak, 1966; Glab nefesli. Bak,1970; Yadigar bulaq, Bak, 1977; Ulduzlar g-rende, Bak, 1979; Deli Domrul, Bak, 1981; El-vida, gzel dnya, Bak, 1984; Azerbaycan he-kayesi, Bak, 1984.

UVERTURA

Qoca bestekar enli arpayda1 arxasi steuzanmd. ri, ifadeli gzlerini geni pencereyedikmidi. Ona ele gelirdi ki, heyat nn sonleleri2 bedenini terk edir. Herey ocaq snene

yax

n alovlar

n ax

r

nc

titreyiini and

r

r...Birden nee qopdu...

1. karyolasnda 2. uleleri 3. kuvveti 4. sk sk tutmutu 5. bomutu

Herey yanb qurtarm, can ekimesi bitmi,mqavimet qvvesi3 tkenmidi. Sa eh reyininstnden sinesini qamarlamd3... Skut k-md, derin ve nehayetsiz skut... Ressam n

zulmet, bestekar n skut lm deyilrni? Ebedivida an niye bele skuta qerq olmu.du4? Yoxsa o

8/7/2019 Altay Memmedov

2/5

dahilerin ezemetli matem marlar xo, ya ac uy-durmadan domu, yoxsa bu ar syan1 kimi ya-rnrmdr2? Bebeklerinin3 lap derinliklerindeulduz axdi - bir iart4 qvvetle parlad... Meniniye skut yola salr? Yoxsa bu haqq qazana bil-medim... ka o uaq deyenlerin yzde birice dzolayd. Eer o te'rifin yzde biri heqiqet olsayd,bu deqiqe, bu vida5 anlarnda gerek goyden mu-siqi yaayd, musiqi dalgalar divarlar uurubieri dolayd, pencereleri ilik-ilik6 edeydi. Gerekotaqdaki hava dnb musiqi olayd... Teneffs et-meye muskji atmr... Yaxasn amaa ald,musiqi yene atmad...

"Me olmasa anam geleydi. Sa olsayd, indibam sinesine basmd".

Gzleri nemidi?, heyat yemden parlad.

"Anan geleydi, son nefesimi ona tap-raydm8-.- Onda he musiqinin geliine ehtiyacqalmazd".

Oa ele geldi ki, doda qar, nee xatrladi.ncesener9 ileri idaresinin gene, bl yeri yeniceterleyen reisi onlara gelmidi. zeyirin olu ye-rinde olan stl'1 bir gene... sxla-sxla otur-mudu. Bestekar onu anasna teqdim elemidi.

"Ana, bizim byymzdr, neelniyimizdir"- demidi.

Ana bir az yalvarc grkem alb, mtil2 sesledillenmidi: "Ay leennik, sen Allah, bizim bu

uatjdan muayat ol". O, aln

qm balam

, a-sal zeyiri hemin stl gence gsterib demidi:"Nezerini bizim uaqdan eskik eleme'3".

Gene reisi ter basmd, o prtbi* qzarmd."Ana ki ana... Son nefesinedek meni uaq bi-

lirdi. ndi geleydi anam, elimi sallayayd15... Mu-siqi lazm deyil... Lap meni krpem deye a-rayd...

"Niye o gence tapnrd meni anam? Ar il idio il... Anam ehli -qelemlerin o vaxtk veziyyetindenhelke de halil* idi. Ana duygusu! Yuxusuz geceleriile meni qoruyurdu... Qulaqlar sesde idi. Men debtn qvvemi o uaq deyene serf eleyirdim ki,

musieji de menimle gelmesin... qalsn azadlqda17,belke de ele gerek oldu...

O vaxt xata menden tmdu18... han bes ouaq deyen?

Pencereden bir et'9 qara gz baxd, temiz,iqh, mehriban gz, gencin all ve tesellivericigzleri... ki il evvel bir rayon20 merkezindeki y-ncaqda21 x eleyen olann gzleri idi,yumaq bir Ilt ile baxrd. zeyirbeyle gr idi.ox da-mdlar, ox mehebhet izhar elediler, oxalqlar oldu. ki adam bestekarn yadndanxmr. Biri qoca idi. Boylana-boylana22 dedi:

-O "Korolu"nun evvelinde alnan nedir?Mehriban gzl arq23 gene yerden dillendi:-Uvertra.Yz yerden ses geldi:-Uvertra!!! Qocadavam eledi.- etin szdr, dilim tulmur. Amma o nu-

siqiye qulaq asanda24 adamn qan cour, cannateper gelir, da yerinden oynatmaq gc gelir, elemusiqiden ox olsun gerek...

Sonra o, qrmz stolun25 arxasnda eyleen26zeyirle el-ele turub grd, ban yava-yavabestekarn eline eydi. Birden zeyir diksindi. Qo-cann ban qaldrd, kii mqavimet gsterdi.

- Ehdim27 var, - dedi, - gerek elinden pem.zeyir onun ban dik tutdu, qucaqlad.

pdler...He o qocadan sonra gene geldi/ yaman28 arq

idi. Qara salarn seliqe29 ile arxaya daramd. Nedanrd o mehribangz olan? O devirdi:

- Men bilirem byk adamlar te'rif xolamr3o.Dzdrm.31. zeyir mellim? Siz heqiqete te-refdarsnz, ele deyihni?

"Men o zaman deyesen bamla razq bil-dirdim".

- Men te'rif demeyeceyem, heqiqet deyeceyem.Eer bu heqiqet te'rifdirse, gerek stadmz dz-

"Cmlelerini ele qeribe qururdu ki, camaat biran da diqqetini ondan ekmirdi".- Beli, men te'rif deyil, heqiqet demek is-

leyirem. Biz Nizamiden ox uzaiq, sekkiz yzillik33 mesafede. Fzuliden drd yz illik me-safedeyik. Mirze Feteliden yz illik yolda. Ammamusikimizin Nizamisi de, Fzulisi de, Mirze Fe-tefisi de gzmzn nnde eyleib, biz onun elinisixa, znden pe, sesini eide bilerik.

"Ne yaman ar szler dedi bu uaq, belke sax-layam, lakin camaatn sifetindeki o maraq, hey-ranlq ne?'4

- Bizim bestekanrnzn gc elden gelib, l-

mezliyi elden gelib... Onun eserlerinin mayas xal-qn musiqisinden tutulub. Bu xalqn musiqisininher damasnda34 bir simfoniya var.

"ndi deyesen menden td35, xalq ne qederte'rifleyir%, te'riflesin".

- Men stadmzn eserleri esasnda deye bi-lerem musiqi, xalqn nitqleri, qehqehelerini, sevincini, qvvesini, kederini, hayqr tsm bes-telemekdir. Musiqi ana nevaziinin ilk mehebbetskutunu, krpenin birinci rtsn, mdrik qo-cann son nefesini bestelemekdir, idraki, felsefenibestelemekdir. Btn bunlar da aylarnn eo-

1. isyan 2. meydana gelmitir 3, guz bebeklerinin 4. LC 5. veda f>. para para 7.yagard 8. vereydim 9. gzel sanat l. byk11. yeniyetme 12. itaat eden 13. eksik etme 14. yzne kan gelip 15. okjasayd 16, habersiz 17. zgrlkte S. gemiti 19.ift 20. blge 21. toplantda 22. etrafna baka baka 23. zayf 24. kulak verildiinde 25. masann 26. oturan 27.ahdim 28. ok29. dzgn birekilde 30. holanmaz 31. doru mudur? 32. rza gstersin 33, yllk 34. damlasnda 35. geti 36. vyor

8/7/2019 Altay Memmedov

3/5

un sesine, bulaqlarn rltsna, denizin gu-rultusuna, frtnal kleklere, qularn qqrtsna,gllerin, ieklerin etrinel qatb ana sd ile qa-

rdrsan, zeyirbeyin musklisi alnar."Yax gelmidi, yene korlad^".- E'tiral" edirem. Menim de en ox sevdiyim

uvertradr. Bu, yz gzel iinde birini, yalnz bi-rini semeye benzer. Kim deye biler ki, sen niye bugzeli yox, o gzeli sevmisen?.. Mence, uvertraek "Korolu"nun deyil, zeyirbeyin ya-

radclnn uvertrasdr. zeyir bey z isebtn Azerbaycan musiqisinin uver turas dr. Buuvertra iqdr. Nurelalesidir. Men ne qeder a-ramsa, zeyirbey haqqnda adna layiq sz tapa

bmirem3. Ne qem, belke menden sonra da-nanlar dedi... Axrnc szm de deyim, dm.Ykselmek isleyen ar ykleri atr. Baxb grrsengye qalxmana4 qalxb, amma ltdrS, be'zileride grrsen hans quunsa quyruundan yapbqalxb, gvdesi de quun leleklerit altnda qalb.Veznli yk, nece min illik yk, ykn zndenar qanadlar dzeldib, ezemetli bir pehlevanne'resi7 ile ere^ qalxmaq bizim Uzeyirbeye qismetolub. Gylerden enmeyesen, ustad!

Alqi qopdu, gurultu qopdu, uaq sehnedenenib adamlarn arasnda itdi, He, o zaman ze-yirbey camaat dalmandan sonra raykom9 ka-ibinden rica eledi ki, arq olan tapdrsn. ze-

yirbey onu danlamaql, yd nesihet vermeksleyirdi. Sonra da tehsilini, arzusunu yoxlamaq

niyyetinde idi, amma rayonu elek-velekil edib de-diler ki, "anq olan yoxdr. He bural deyil,gr ymcana12 da haradansa gelib". Nehayet,gelib dediler ki, "ele ymeaq qurtaran vaxt olankhne bir mann'13 kuzovuna minib Gence sem-ine geden gorbler". Vessalam. "Kim idi o

olan?" Uzeyirbeye bu gne qeder belli deyildi."Meni yamanca utandrd... Amma ne de-

yirsen, camaat yaman ele almd. Qeribe adamlaryetiir, bizim torpaqda. (beyimi ox nimdadi14,amma zn ne q tutmu, salarn nece seliqelidaramd! Eer o vaxt grseydik, belke getiribBakda instutlarn birinde oxutdurardm. Belkehe imkan yoxd , oullua gtrerdim ve ozaman meni te'riflemeye bir daha cesaret etmezdi...Gman elemirem ki, atasn camaat qarsndae'rifleyen oul tapla. Nece ya vard o meh-

ribangzl olann? n yeddi ola-olmaya, da-nna15 otuz-otuz be ya vermek olard. Belkede ele idi ki, kim bilir, zahiren qocalmayan adamne oxdur... O da uvertradan ox dand. O nebildi ki, uvertrada iiq var, niye uvertradan oxdanrd lar? Ele bil duymudular ki... uvertra

menimle birge yaranb..."Hele ilk genlik illerinde... Tur.sudan Qala

semtine gelende qrub gneinin alov16 rengli e-

feqlerine qerq olmuuam z iyninde17

saxlayanyaln qayalar ilk defe grende zeyirin sinesi at-lanm'8, birden-bire ona ele gelmidi ki, gr-dklerinin hamisi nadri9, ya da yxu. Ona elegelmidi ki, aqlarn dastanlarda sylediyi, badaeperbl20 Korolu olmaqla, yeddi min yeddiyz yetmi yeddi delinin meskeni esrarengiz en-libel, bax, ele bu Susann zdr, bax ele bu i qa-yalar da hemin efsanevi delilerdir ki, var, indi en-libeli iyinlerinde saxlayb. Belke uvertrann ilkxallan da onda emele gelmidi... Sonralar zeyirhemin menzereni xatrlayanda ona ele gelirdi ki,beynininmi, reyininmi, hans guesindese fieng kimi gzel bir iq sonralar daha tez-tez yan-maa, onu megul etmeye balad, bu elvan renglin yannda baqa iqlar da alovlamrdi... "Leylive Mecnun" bu alovlarn birinden dodu. Bir ba-qasndan "Arn mal". Amma hemin iq ze-yirden, sanki aynlmaq istemirdi. ller getdikce iq-lar byyr, artrd... her sa bulana gelende minnefesden, min barmaqdan qopan xak| me-lodiyalarna qulaq aschqca im qvvesi artrd.Xalqm sesine meftun qalan zeyirbey be'zen d-nrd ki, "Yoxsa bu xalq ele neyi varsa, mu-siqiye verib, ayr eye qalmayb?" Qara zurnadan

yall^ tepiklerini22

, def ne'resini eidende fi~kirleirdi ki, bele mnsiqisi olan xalq gerek ayaqlaraltnda srnmesin - bu musiqi onun hnerini, ez-mini, ruhunu, namusunu, vicdann gsterir... Bumusiqinin sahibi olan xalq gerek qalxsn, uamsaxlayan qayalar kimi dik dursun... zeyirin qel-binde bu iq el n yaranmd... Bu iq xalqaverilmeli idi... Lakin o, bu beslemek, daha dabytmek isteyirdi... Anasnn onu gene reise tap-rd ar ilde zeyir bu xalqma vermek qe-rarna geldi. Bestekar heyecanland, bestekargld, alad, qeherlendi23/ adlq onu titretdi, eliqilmch qehremana dnd, iq artd, byd, ne-hayet, xmaq n rpnmaa balad, eriyib ye-niden emele geldi. Be'zen iq byyr, byyr,btn Azerbaycana yaylr, oradan rlt ile Arazatklr, Xezere axrd. zeyirin gzlerine yal e-menler, sx meeler, bir de Qalan iyninde sax-layan sal24 qayalar grnrd. Iq daha varlnasmrd. Vulkan kimi pskrrd, yal emenesepelenir25, svarilere evrilib ireli26 ctmurdu, ar-trd, oxalrd. Yallq, yalla qan kimi i-Ienmi27 laleler. Gyl28, gylye iq salan qzl saniekler... Gygln bann ste gnein son m sorub29efeq saan, yanb kzeren30 Ke-

1. kokusuna 2. horlad, kt duruma drd 3. bulamyorum 4. ykselmesine 5. plaktr 6, tyleri 7. naras & ge ". blge komnist komitesi 10.azarlamak 11. karglktk 12. toplantsna 13. arabann 14. eskimiti lo.konuma tarzna 16. alev 17. omuzlarnda S. yrei skm 19. rivayettir 20. topuzbykl 21. oyun 22. tekmelerini 23 kahrland 24. yass 25. salp, yaylp 2b. n tarafta 27. yam 28. ortak, yeillik 2^ emip 30. parldayan

8/7/2019 Altay Memmedov

4/5

pezin zirvesi... Rengler eriyirdi... eriyib musiqiyednrd... emenler, emenlerde apan1 atllar eri-yirdi... eriyib musiqiye dnrd... Yamalar, me-

eler, dalar, qayalar, aylar, denizler eriyirdi... eri-yib musiqiye dnrd... her ey ykselib erseqalxrd.

Beynindeki baqa iqlar nece nemeler, sim-foniyalar uvertraya qarb eridi... Sel kimi axaniq Veten torpan nura qerq eldi, sineler qa-bardan?, kleklerde, imeklerde yorulmu isti3nefesli bir Semender quu kimi uverlra meydanagelir. O bir can kimi candan qopdu... Onun dalncaKorolunun z de, yeddi min yeddi yz yetmiyeddi delisi de allarm kinede-kinede geldi. en-libel yeniden deliler oylana4, aiqler meskenineevrildi... Bir xalqn qdreti geldi, bir xalqn hretive cr'eli geldi... Onda, yalnz onda zeyirbey aza-cq rahatlq tapd, nefes derdi, dinceldi5...

"Men xalqa ne verdim... Men onun mu-siqisinin ezemetini, erafetini rtm tozu sildim,men bu musiqini ele bir ekle saldm ki, xalq onabaxb z byklyn ve z qwesini bir de gr-sn... Musiqi qizldr, kle halnda... Xak| onubize verir, deyir: ey zerger6 al da yarat. Ne e'caz-kardtr? bu musiqi, xalqm nusiqisi xalqn larixiniznde nece de yaadr.

O uaq deyenin yzde birice dz olsayd, mengederdim, amma uverlra qalard - menim qel-

bimin . Ka o uaq deyenin yzde biri dzolayd.Mehriban gzler pencereden ekildi...Gene reis grnd, qara parlaq salar ile, qara

parlaq qalar ile... "Sen cavan8 olmana baxma,tefekkrn bizimle tay-tudur9, anam havay yeremeni sene taprmrd ki, ele deyilmi?.. Senin da-nn xouma gelir, sesinde musiqi yoxdur,amma fikrinde var, dananda qyerinle danrsan,ele bil varln qopub tklecek, sene alnan el,qopan alq en yax musiqidir... Niye dil-lenmirsen10? Belke sen bileen niye bele skutkb... Meni skuldan xilas etil... Ax anam menisene tapnb...

- Elinden pmek isteyirem, zeyir... Elindenpmek isteyirem, ustad...

Yox... Han menim musiqim? Men buna layiqdeyilem... Belke men hebestekar deylem...

- Sen byksen, ustad... ki cr senetkar var.Biri reyini xarb me'el eleyir, ireli yeriyir, xalqadeyir:

"Gel, gel arxamca..." O biri ise yyrb gz-den itir12, haradansa qqrr13: "Men geldim, siz degelin", bilmek olmur ki, haxa14 gedir... Sen bi-rincilerdensen...

-Meni terifleme...Te'rif lazm deyil...-Bes heqiqet nece, ustad?..O uaq da ele deyirdi.

-Hans uaq?- Tanmazsan. Gence semtinden gelmidi...Rastna xsa, muayalt ol.

- Ba ste, ustad...-Be'zen menim ehtiyatllm sende gizli te

bessm oyadrd...-He vaxt ustad...-Keni keende...- Man bir kilometrlikde olanda sen da

yanrsan, yanndaklar da saxlayrsan... "Qoyman kesin"... - dey irsen.

Sen bilirsen ki, "mxennetdir qorxan bir qaqqandan".

- Elbette, ustad...- Men istemirdim ki, damc-damc15 musiqi

kor tesadfe qurban olub man altnda i-liklensin.,. Musiqini tapdalanmaa17 qoymaqolmaz...

- Dzdr, ustad... Sen bir sz de deyerdin.- Qerbin dnenilS bizim sabahmz ola bil

mez...Cavan reis yoxa xd. "Kimdir o pencerenin

nndeki utancaq19grkemli olan?.. He, sensen,C'efer. Cefer eyneyin20 arxasndan baxd, ele bil ey-neyin esi yoxdu. Canl gzleri ile baxd, ilq ba-

x ile "Cefer, sen birden-bire aldn, birden-bireyandn... Senin vaxtsz lmnden sonra adam ya-amaa utanrd".

Sonra Blbl grnd, Korolu pallarnda21.- Sen Blblsen, yoxsa Korolu?.. Sen niye

blblsen, qartal deyilsen?.. Sen blbl yox, or-kestrsen.

- Men de bele Blblem, zeyir...Blbl geldi, Vurgun geldi...- Bizi qoyub hara gedirsen, zeyir... Meni

yetim qoyma... Men sensiz he ne yaza bilmerem.Vaxtsz aarm salarn klek oynald, tun

sifetine, sanki ya damlas dd:ndi ise btn qezeb ve ehtiraslarn qelbinin

en derin guelerinde hifz eden, yalnz erle zuhureletdiren Sabir grnd... zeyirbey her evden -xanda, her eve gelende kiik22 baada ona salamverir, te'zim edir... Qonudurlar, eli arxasnda se-ferdedir, hemie Sabir... "Qardam, senin e'rlerinmusiqiye gelmezdi... Senin qezebin, senin nifretinmusiqiye smad. Bir de ki, qardam, musiqiniyeniden bestelemek olmaz..."

Mirze Celil de gelib Sabirle yana23 dayand:- Alamaq isteyende gldk, qardam."Qeribe esr idi XX esrin balangc, btn ti-

1. koturan 2. katarakta]dan 3. hararetli 4. dzgnlne 5. dinlendi 6. kuyumcu 7. mkemmeldir 8. elvan, gen 9. akrandr 10.konumuyorsun 11. kurtar 12. kaybolur 13. barr 14. nereye 15. azar azar 16. paralansn 17. ayaklar altnda inenmee 18. mazisi Rutanga 20. gzlnn 21. elbisesinde 22". kk 23. birlikte

8/7/2019 Altay Memmedov

5/5

anlar bir yere ylmd. Qeribe idi XX esrin ev-eli... Btn titanlarn znde zahiri bir sakitlikard... Ellerin derd perdesi rtmd tizleri..."

Hamil ekildi... ndi uzaqlarda qrmz birerde... Perdelen nnde de iki nefer dayanmidr.

Birinin elinde saz, birinin elinde tar... alnrdlar.ki elle barmaq yerlerinden tutub anaqlarn2 aza-q eymidiler... zeyirbeymi onlara yaknlard,oxsa onlarn zeyirbeye, bilinmirdi, amma ara-arndaki mesafe get-gede qsalrd. zeyirbey on-ar tand. Biri slamd, o biri Qurban. a-alardan aa, nehayetsizliye tklen ne idi?..

Alova^ oxayrd4... anaqlardan ard-arasi ke-ilmeden qlcml alov axrd5... ndise, deyeyenrinmi quruun axr, polad6 erintisi axr, gm

rintisi ax

r, q

z

l erintisi ax

r, gy reng tklr,rmz reng tklr, ard-aras kesilmeden... axr,u ki, musiqidir, sazn ve tam anandan musiqklrd... Ey slam, Qurban, qoymayn musiqixb qurtard.

Qurban dillenir;- Qurtarmaz, Uzeyir.slam dillenir:- Hara qurtarr, zeyir, - bu grdyn sazdan

eddi min ildir musiqi axb tklr... Qurtaraneyil, qarda, bitmez-tkenmez emeye baldr...

Sazn ve tarn anaqlarndan mirvari7 de-neleri8 sepelenirdi, almaz, brilyant9 tklrd...

Aada qzl denizinde alov deryasnda, le'l, ce-vahir, almaz denizinde cavanlar zrdler10..."Kim deyir sonsuzam, onlar deyilmi menim v-adlarm, o rnusuqi deryasnda, o xalq incileri iin-

de zen cavanlar. Yorulmayasnz!"Han bes menim Semender quum, han bes

menim uvertram. Dz danmrm o uaq, i-irdirmi... Teki onun dediyinin minde biri dzlayd! Musiqi gelmedi, anam gelsin... lmeseydi,ndi ellerimi sallayrd...

Nur sal bir qarnn alq yadna dd, lapenlik illerinde demidi: "Anan iyinlerinde get-

in, zeyir". (_) zaman zeyir qezeblenmi,tem-inden xm, az qalmd qarn aclsn11. Onunur sifetinde temizlikden, xeyirden baqa bir eyrmediyinden, susmudu,.. ller kedikce duy-

mudu ki, ana n vlad yada salmaq l-mnden min defe ardr... Ar da olsa, geleydi,

u deqiqe elimi sallayayd... Ham bes o uaqeyen?

Hemin yeniyetmenin all ve mehriban gz-leri yeniden pencere nnde grnd.,. Sen dzdememidin, oul, han bes uvertra?

- Darxma12, ustad.Qoca bestekara ele geldi ki, otaqdak skuta

qaranlq da elave olunur.-Han bes, olum?-Sebr edin, ustad..." reyimde hele usiqi oxdur, men onlar

hara aparram? Bu deqiqe sinemi paralayb ora-daki musiqini skuta rpacaam. O musiqini budeqiqe reyimden ixarb Bak kelerine xalqnbana sepeceyem13".

Feqet qoca bestekarn eli terpenmedi14."Yox, demek gelmedi yavrum, demek uaq de-

yenler efsane imi, demek, camaata yalan da-nrm uaq..."Birden imek axd. imekden sonra hk-

men gurultu15 olmaldr. Rengin dalnca ses gel-melidir. Ona ele geldi ki, evin divarlar qap kimiald... Beli, ald, ke grnd. Sabirin ba-adak eli belinde heykeli gzlerini qaldrd:"Salam, zeyir!"

Onun sesine Nizami evrildi: "Salam, zeyir!"Uzaqdan imek axd, gurultu qopdu."Gelir, gelir menim yavrum". Uzaqlardan

fqlerin derinliyinden kometaya benzer ezemi birSemender quu xd... "Menim vertram, gel...

gel..." Uvertra hereye d vura-vura gelirdi, heryana iq saa-saa gelirdi. Gelib yaxnlaan zul-mete d16 vurdu. lm qovdu, Harasa uzaq-lad... Ar skut deqiqeleri kd. "Yene qa-ydacaqsanmi|7? Gel, menim sevimli quum".Alov qanadl qu Xezerin zerinde dvre vurubyeniden qaytd... Oz ile deniz qorxusu, bahar etrigetirdi... Birden ieri girdi, zeyiri qanadlarna alble ixard.

Heyran-heyran baxan Nizami dillendi:"Salam, zeyir!".

Sabir pyedeslaldan18 db ireli19 geldi:

"Salan

, zeyir".Allgz olann sesi geldi: "Gylerden en-meyesen, ustad".

Semender quu doma Azerbaycan torpastnde qrurla dvre vururdu20'. Yerden seslergelirdi. "Eq olsun, zeyir!"

Dik-dik tepeler grnrd. Yamyal dzlergrnrd.

nsanlar oxuyurdu...

. btn hepsi 2. (sazlarnn) gvdelerini 3. aleve 4. benziyordu 5. akyordu b. elik 7. ince 8. taneleri 0. elmas 10. yziiyordularL azarlasn2. cann .skma 13. serpeceim 14. kprdamad 15. karklk 16. gs 17' dnecek misin? 18. heykel kaidesinden 19. narafa 20. dnp dolard