vitrivius mimarlık üzerine on kitap

adol

f loo

s“b

ezem

e ci

naye

ttir”

antik dönem mimarlığı newton fiz

iği

pos

t-modern

post-modern düzlem

mod

ern

mar

ksizm

pre-modern

modern düzlem

pre-modern düzlem

ampirik bilim

ler

yasalı bilimler ve mimarlık metodoloj

isi

üslüp mimarlığı gotik ve barok eklektisiz

imdeterminizim

poziti

vizm

göst

erge

bilim

sigm

und

freud

psik

ana

liz

siste

ma

tik b

ilgi &

pro

gram

mie

s van

der

rohe

corb

usie

r

bauh

aus

feno

men

oloj

ifra

nkfu

rt ok

ulu

fütü

rizmda

dako

nstrü

ktiv

izm

topl

umcu

mim

arlık

eins

tein

&kao

s teo

remi

heidegger

Christ

ian Norberg-Schulz

gerç

eküs

tücü

lük

eleş

tiri k

uram

ı

ekpr

esyo

nism

sana

yi de

vrim

i

archizoomarhigram &

robert venturi“less is bore”

durumcular

dekonstrüktivizm

Lefe

bvre

min

imal

izm

bernard tshumi

instant city

katılım

cı mimarlık

belirsizlik kuramı

brun

o ze

vi

yeni eklektizmgenius lo

ci

anarşist mimarlık

luci

en k

roll

derridalogosun sokümü

ador

no

piazza d'italia

gilles deleuze

foucaultyersiz-yurtsuzluk

postyapısalcılık

jean baudrillard simulakrum

david

harvey

kent

hakkı

frank

lloyd

wrig

ht

Mer

leau

-Pont

y

morphogenesis

maddesizleşme & mobilite

Mar

shal

l McL

uhan

yeni

med

ya

glob

al v

illiage

Rem Koolhaas

parametrik

network society manuel castells

KIRILMA NOKTALARI

KURA

M /

PRA

TİKMİM

ARL

IK /

ARA

YIŞ

alm

anak

BER

TAN KOYUNCU 5

02111

107

ADT-

MİM

ARL

IKTA

SARIM

KURA

M

mutlak biçimcilik

YASALI MİMARLIK

“0” noktasıv i t r i v i u s MİMARLIK ÜZERİNE ON KİTAP

YASALI MİMARRLIK

Ü S L Ü P M İ M A R L I Ğ IModern öncesi dönemi belirleyen ana yaklaşım olarak tanımlanabilir. Zira dönem tinselden deneysele geçişinde r a s y o n a l i z m i n etkinleşmesine kadar biçimci bir üslüp arayışı anlayışını d eğ i ş t i r m e m i ş t i r . Rasyonel dönem bu baskın biçimciliğe bir tutum olmakla birlikte k e n d i de üslup oluşturma anlayışından bir bütün olarak kopamamıştır

metafizik & determinist dönemMUTLAK BİLGİ ARAYIŞI

Empedokles'in dört unsuru su, hava, toprak a t e ş mimarlığın üç

u n s u r u

me

ka

nik

ma

dd

ec

ilik

id

ea

li

st

ortaçağ skolastik düşüncesinin aşılma

mutlak biçimcilik

eklektik biçimcilik

mutlak bilginin arkeolojik arayışımutlaak bilginin arkeoloojik arayışıpremodern dönem

tinsel ---- a priori ---- ampirik

ay

dı

nl

an

ma

ne

wto

nm

ek

an

iği

ma

te

ma

tiğ

in

fels

efe

ye

gir

işi

bilim & felsefe

ampirik bilimler & mimari pratik

ek

le

kt

ik

dö

ne

m

arayışları / rönesans

eski

yu

nan

ve

rom

a’ya

d

önüş

aydın

lanm

anın

bi

çim

ci

mim

ari

sı

nı

rl

ar

ı

r o m a n t i k a r a y ı ş l a r

d e ğ i ş i m : ü s l ü p s a l s ı n ı r l a r

eklektik biçimcilik

Başlangıçta filozofların bilimle ilgilenen kişiler olması ve daha sonra giderek felsefenin bilim üzerine düsünmesi şeklindeki bilim&felsefe ilişkisi yüzyıllar boyunca süregelmiştir. Yalnızca filozofların bilimle ilişkili insanlar olması dolayısıyla değil, bilimin ne olduğu üzerine üretilen düşüncelerin felsefi niteliği dolayısıyla da böyledir. fe

lsefe

nin

ned

eni

olar

ak

bilim

Pre-modern dönem bilimle kurduğu ilişkinin niteliğinden bağımsız olarak mutlak bir biçim a r a y ı ş ı n d a n k o p a m a m ı ş t ı r . Aydınlanma döneminin düşünsel sonuçları, sanayi devriminin toplumsal üretimi dahi -pre-modern dönem boyunca- söylemi ile tutarlı bir üslüp arayışı içinde olmuştur,üsluplar farklılaşmış ancak arayış d e ğ i ş m e m i ş t i r .

Aydınlanma döne-minin sonucu göreli rasyonel bir form arayışı olmuştur. Dnemin romantik y a k l a ş ı m ı n a paralel olarak da antik Yunan ve Roma mimarisi tekrar ancak bu sefer eklektik bir fonksiyonellikledö-neme taşınmıştır.

t o l u m s a l d eğ i ş i m i n s o n u ç l a r ı

48’ devrimleri ve endüstri devrimi

t o l u mm s a l d eğ i ş i mm i n RASYONAList

mutlak bilginin bilimle birleşmesi sistematik bilgi& mimari pratik/kuram

sa

na

yi

as

an

ay

iSanayi devrimi aydınlanma d ü ş ü n c e s i n i n fiziksel sonuçlarının özlü bir ifadesidir. Akılcı yaşam teorik bir arayış olmaktan çıkarak fiziksel sonuçları ile b i r l e ş m i ş t i rSanayi devrimi ilk sonuçları ile skolastik düşünce biçim-lerine vurulan pratik bir d a r b e d i r .Sanayi devrimi teknik bir dönüşüm süreci olarak aydınlanma fikrinin ekonomik, toplumsal temel-lerini atarken mimarlık denilebilir ki kendi skolastik d ü n y a s ı n ı kırmakta zorlanmıştır.

mi

ma

rlı

k48 devrimleri ve a r k a s ı n d a n gelişen Paris Komünü deney-imi yeni d ü n y a n ı n sürmeye devam edecek ilk ç a t ı şm a l a r ı n ı ifade ediyor, ilk iktidar atılımlarını tanımlıyordu artık fransız devrimi ile t a n ı m l a n a n başlangıç yeni çatışma alanının ilk biçimlerini o lu ş tu ruyordu.

topl

umsa

l ar

ayışl

arın

uz

ağın

da

mim

arlık

ku

ram

ve

prat

iği

to

plu

ms

alk

ur

am

mi

ma

rlı

k

ar

ts

&c

ra

ft

s

ar

tn

ou

ve

au

be

zem

ey

ed

ön

üş

sa

na

yiy

ete

pk

i

dönüşler

sig

mu

nd

fre

ud

ps

ik

an

al

iz

bilim&akıl

rasyonel biçimcilik

mutlak bilginin arayış ve değişimle ilişkisi

1920’ller1. dünya savaşı sonrası

mutlak bilginin arayış ve değişimle ilişkisi

deneyim ve aklın iktidarıTARİHİ AVANGARD

MA

RK

Sİ

ZM

Sanayi devrimi ve marksist ütopyanın pratik bir görünüm alması süreci olarak tanımlanabilir. Sürecin en gerçek, toplumsal ve pratik başlangıcı 1917 devrimi ile birlikte ütopyacı akımların, sanatta ve mimarlıkta a v a n g a r dyaklaşımların, değişim a r a y ı ş l a r ı n ı n y a y g ı n l a ş m a s ı durumudur.marksizm ise itici kuvveti değil, yöntemsel bir yaklaşımı ifade etmektedir.

tarihi avangard mutlak bilgi ve rasyonel arayışlardan bir kopuşu tanımlamaz. Zira Tarihi avangard yaklaşımda rasyonalizm ve mutlak bilgi arayışları belirli kırılmalarla yoğunluğu azalan sürekli bir ilişkiye sahiptir.

RASYONAList (arayış & değişim)

asyo e b ç cl bi i ilikrasyonel biçimcilikdiğer biçimci süreçlerden farklı olarak biçimci arayışa karşı tutumun sonucu olarak kendiliğinden bir biçim oluşum süreci

da

da “ B i ç i m s e l

a k a d e m i l e r d e n , o n l a r l a t a r t ı ş a n y e n i b i ç i m s e l süreçlerden b u r j u v a dalkavukluğ u n d a n b ı k t ı k ”

ku

ra

m K u r a m / k r i t e r l e r i a y d ı n l a n m aa v r u p a d e v r i m l e r i1 9 1 7 d e v r i m i- - - - - - - - -kuramın toplumsal yaşamla ilişkisi olarak sanayi devrimi ve s o n u ç l a r ı- - - - - - - -d e ğ i ş i m a r a y ı şü t o p y a

pr

at

ik

söyl

emse

l ve

ku

ram

sal

inşa

a ile

iç

içe

bir

prat

ik

süre

ç

ÜTOPYALAR DÜZLEMİ

20’ler HEROİK modernlik

ko

ns

trü

kt

iviz

me

nd

üst

rid

ev

rim

i ü

to

py

ası

ad

ol

fl

oo

s“b

ezem

e ci

naye

ttir”

ad

ol

lf

oo

s

fü

tü

ri

zm

ÜTOPYALAR DÜZLEMİ

RASYONAList DÜZLEMDE TOPLUMCU ARAYIŞLAR

SİSTEMATİK BİLGİ VE PROGRAMLAR

SEÇ

KİN

Cİ

MİM

ARİ

E

LE

ŞTİ

Rİ

Sİ

“FORMS FOLLOW FUNCTIONS”

SEÇ

KİN

Cİ

MİM

ARİ

İİ

İ

mimari sitil: “fonksiyonel, kalıcı ve ucuz”

mimari yöntem: “zanaat, tasarım ve u y g u a l a m a ”

“Minimalizm; zor olanı s e ç m e k t i r , azla çok yapmakt ı r . ” L u d w i g M i e s van der R o h e m

od

ula

r’ın

be

de

ni

co

rb

us

ie

r

mi

ma

rlı

k&

me

ka

n

belirsizlik kuramıdeterminist kuramın / bilimin sorgulamasız egemenliğinde bir kırılma noktası

1929-1944kriz ve faşizmin yükselişi

AVANGARD / KESİNTİTOTALİTER REJİMLERİN YÜKSELİŞİ VE UMUTSUZLUK

Resim sanatı, üç ya da dört boyut izlenimini uyandırsa da, iki boyutta işlem görür. Heykel üç boyutta işlem görür ama, insan heykelin dışında yer alır, bu üç boyutu dışardan seyre-der. Oysa mimarlık, insanı da içine alan üçboyutlu bir dilbilgisiyle kendini gerçekleştirir. Mimari yapıt, içine insanın girdiği ve dolaştığı, içi oyuk koca bir heykel gibidir sanki. Mimarî, mekânı örten yapı öğelerinin uzunluklarının, yüksekliklerinin ve genişliklerinin bir toplamı değildir. Mimariyi, mimarî yapan öğe, bu yapı öğelerinin örttüğü boşluktur, içinde insanların yürüyüp yaşadığı mekândır. (Bruno Zevi)

f e n o m e n o l o j i k d ü z l e mM e k a n a fenomenolojik olarak yaklaşmak, onun dünyanın bütünü ya da deney-imleyen kişi için önemini ortaya koyan“deneyimlemeyi” anlamaya ç a l ı ş m a k t ı r . Heidegger’in düşüncelerinde “yer”leşme, Bachelard’ın Mekanın Poetikası’nda imgelem ve yer ilişkisi, Merleau-Ponty’nin bedenleşme üzerine yaptığı fenomenolojik çalışmalarda bu düzlem/yöntem belirleyici olmaktadır. “ne

insa

n d

ünya

nın

bir

işlev

i ne

de

dün

ya in

sanı

n bi

r işl

evid

ir”

sö

yl

em

se

lk

ur

am

sa

l

BRUN

O Z

EVİ

“MUTLAK” ETKİNİN KIRILMASI

SÖ

YL

EM

SE

L&

KU

RA

MS

AL

Geleneksel 3. boyuta ekh a r e k e t i n oluşturduğu 4. b o y u t zaman boyutu

mek

an&

hare

ket&

zam

an

pr

og

ra

ma

ve

siste

mat

ik

bilg

iy

ak

laşım

ları

“Eleştirinin amacı, gösterildiği gibi temelde bir yapıt h a k k ı n d a d e ğ e r l e n d i r m e yapmak, bir görüş ortaya koymak değildir. Eleştiri bir üründür, gerçi ortaya çıkmasına bir yapıt vesile olmuştur, ama varlığını sürdürmesi o yapıttan bağımsızdır. Bu özelliğiyle, ilkesel olarak sanat y a p ı t ı n d a n a y r ı l a m a z . ”

Walter Benjamin

el

eş

ti

ri

ku

ra

mı

fra

nk

furt

ok

ulu

d e ğpmak,

ya kodir. Eleştiri

dür, gerçi ormasına b

esile olvarlığ

Eleştiri kuramı ve Frankfurt Okulu, marksist teorinin ve dönemin -özellikle reel sosyal-izm deneyiminin- eleştirisi üzerinden oluşmuş bir teorik düzlemi ifade etmekte-dir. Teorik inşaa süreci eleştirel bir yaklaşıma sahip olmakla beraber mark-sizmle bağlarını koparmamış ancak onun yapısal sorunlarına, determinist söylemine köklü eleştiriler getirmiştir. -Adorno’nun negatif diyalektik kategorisi-Teorik çıkışın önemi aslında sonraki dönemler ve özellikle postmodern teori açısından tuttuğu yerdir. Zira eleştiri kuramı dolaysız olarak 68 hareketleri ve dönemin oluşturduğu ideolojik ve eylemsel süreci etkilemiş öte yandan ise kuramsal olarak postmodern söylemin oluşmasına önemli bir biçimde katkıda bulunmuştur.

ELEŞTİRİDEN--------------------------------------MUĞLAKLIĞA

SÖ

YL

EM

SE

L&

KU

RA

MS

AL

ELEŞTİREL BİLGİ DÜZLEMİ

RASYONAList DÜZLEMDE TOPLUMCU ARAYIŞLAR

2. DÜNYA SAVAŞI SONRASI TOPLUMSAL ELEŞTİRİ/ÖZELEŞTİRİ SÜRECİ VE TEORİK İZDÜŞÜMÜ OLARAK ELEŞTİRİ KURAMI

ELEŞTİREL TEORİ VE POSTMODERN SÜRECİN KAVRAMSAL BAŞLANGIÇ ADIMLARI

Negatif diyalektik’in hem başı ve sonu bağlı değildir hem de özdeşlik düşüncesini kabul etmez. Negatif diyalektik sürekli bir o l u m s u z l a m a y a dayanır. Adorno ‘negatif diyalektik’ kavramı ile bir karşı s a v geliştirir.Karş ıtl ıklar sonsuza kadar korunur ve sentez a r a n m a z .

ad

or

no

n e g a t i f d i y a l e k t i k

STRUKTURALİSM POST-STRUKTURALİSMG E Ç İ ŞA R A Y I Ş

S Ö Y L E M S E L &K U R A M S A L Y E N İ D E N İ N Ş A A

GL

OB

AL

KÖ

YY

EN

İM

ED

YA

GL

GO

BL

AK

ÖY

İG

ÜN

CE

LV

E K

AV

RA

MS

AL

Marshall McLuhan, insanlık tarihini dört önemli döneme ayırmıştır

Kabile Çağı: Bu çağda yaşayan ilk insanlar için, duyma en önemli duyuydu. Fonetik alfabenin bulunmasıyla birlikte insanlık tarihi ikinci bir aşama olan Edebiyat Çağı’na geçmiştir.Edebiyat Çağı: İnsanlar bu dönemde Kabile Çağı’nda kullandıkları kulakları kadar gözlerini de kullanmaya adapte olmuşlardır. Fakat basım teknolojisinin ortaya çıkması ile bu çağ da kapanmıştır.Basım Çağı: Matbaanın keşfi ile birlikte insanlar, harfleri ve kitapları yazılı olarak görmüşlerdir ve bu kelimelerin anlamları onlar için değişmiştir. Taşınabilir kitapların yaygınlaşması insanların toplu halde, bir arada bulunmasını engellemiş ve bireysellik ön plana çıkmıştır. Toplum parçalanmış ve insanlar tek başına okuma fırsatı elde ederek toplumdan s o y u t l a n m ı ş l a r d ı r .Elektronik Çağ: Bu çağ, şu an içinde bulunduğumuz çağdır. Bu çağın en önemli özelliği, matbaanın icadı ile yazılı hale gelen sözel kültürün yeniden söze dönüştürülmesidir. Aynı zamanda bu çağda, gizlilik tamamen ortadan kalkmıştır.

GL

OB

AL

KÖ

Y

Elektronik çağda yeni medya ile birlikte insanoğlu, büyük bir hızla ve çok yaygın bir şekilde evrilmekte ve hiçbir gizin kalmamasına yol açacak olan bilgi sistemini d ö n ü ş t ü r m e k t e d i r .

ELEŞTİRİDEN--------------------------

POST-STRUKTURALİSM

POST-MODERN / KARŞITLIK/YENİLİK

RASYONALİZME KARŞITLIK TEMELİNDE GELİŞEN BİR ANTİTEZ OLARAK POST-MODERNİZM

POSTMODERN/eklektik biçimcilik

VE

NT

UR

İ“

les

sis

bo

re

”

k a r ş ı k u r a m

ö z n e l & g e ç i c i

farklılıkların kaybolmasına karşıtlıkmonotonluğa bir karşı duruşimge üretimi ve farklılıklaranlamın yitirilmesine karşıtlık

v e n t u r i

a l d o r o s s iherkesin anlayabileceği bir tipolojigündelik yaşamdan yola çıkmak

-------------MUĞLAKLIĞA

1968 toplumsal hareketler ve arayışlar dönemi

YENİ AVANGARD ÜTOPYALAR DÜZLEMİ

in

st

an

tc

it

yke

ntiı

kırs

ala

taşım

ak

ar

ch

iz

oo

mra

syo

na

lizm

eleşt

iris

i y e r s i z - y u r t s u z l u kd e l e u z e felsefe ve sanat, birer yaratım biçimi olarak, her defasında yeni bir toprağa ve yeni bir topluma çağrı yapar.

MEGASTRUCTURE-RELOADED

/MUĞLAKLIK / ALGI / ÜTOPYA

“ÖZG

ÜRLÜ

K KA

LDIR

IM TA

ŞLA

RIN

IN A

LTIN

DADI

R”LT

INPOST-MODERN / MUĞLAKLIK

TOPLUMSALHAREKETLER Ü T O P Y A L A R D Ö N E M İPratik eylem ve teorik inşaanın coşkulu bir birleşmesini oluşturan dönemi ifade etmek-tedir. Zira bu dönem boyunca bu iki kategori hem kuram ağırlıklı çalışmalarda hem de pratik ağırlıklı süreçlerde değişneden kalmıştır.68’ yeni bir tolum arayışının yeni avangard söylemin dönemidir. Bu anlamı ile geçmiş dönem-lerin tüm kuramsal birikiminin eleştirel bir teorik/pratik ifadesi d u r u m u n d a d ı r

ÜTOPYALAR DÜZLEMİ

Kapitalist gelişme ve kentleşme sürecinin bir aşamasında, kentsel mekan, içerisinde şeylerin üretildiği yerden mekanın üretildiği bir yer haline geldi. İktidarın mekanı işgal ederek gündelik yaşamdaki kontrol, sömürü ve denetim mekanizmasını kurması anlamında mekanın üretimi, toplumun üretimi-dir ve iktidar bu sayede gündelik yaşamı egemenliği altına alır. Mekanın üretilmesi kapitalist üretim ilişkilerinin kendi varoluşunu sürdürmesinin temel araçlarından birisidir. Lefebvre ye göre mekan ne salt bir soyutlama ve nesne, ne de sadece somut, fiziksel bir şeydir. Bütün boyutları ve biçimleriyle, hem kavram hem de gerçekliktir, yani, toplumsaldır. LE

FEBV

RE

KAPİTALİZM/LİBERALİZM ELEŞTİRİSİyeni bir kent ve mimarlık arayışı

kuramsal ve toplumsal eleştiriler

a) Mekânsal pratikler: Belirli bir toplumun mekânını örten, kaplayan pratikleridir; algılanan mekân ile doğrudan ilişkilidir. Diyalektik bir etkileşim içinde, bir yandan toplumun mekânının üretimi, bir yandan da baskılanması ve kullanılmasıdır.b)Mekân temsilleri: Soyut, tasarlanan mekânlardır. Ve daima ideoloji, iktidar ve bilgi ile eklemlenmiştir. Plancılar, mühendisler, mimarlar, yatırımcılar, coğrafyacılar, şehirciler ve benzeri profesyonellerin ve teknokratların mekânları soyut mekânlardır. Bir diğer ifadeyle bu, “algılanan ve yaşananı tasarla-nan ile tanımlayanlar”ın mekânıdır.c) Temsil mekânları: Doğrudan yaşanan, gündelikyaşam içinde karmaşık kodlamalar ve yeniden kodlamalarla, baskın soyutlamalara direnen veonların örtük eleştirisini de içeren mekânlardır.Kullanıcıların ve oradayaşayanların karmaşık sembolleri ve imajlarıyladeneyimlenir ve “nesnelerin sembolik kullanımlarıyla, fiziksel mekânın üzerinde uzanır”al

gıla

nan/

tasa

rlana

n/ y

aşan

an m

ekan

tr

ia

le

kt

ik

s

POST-MODERN / MUĞLAKLIK

ÜTOPYALAR DÜZLEMİ

sitüa

syon

izm“s

on a

vang

ard

lar..

.”

YENİ AVANGARD / kuram-praksis

Kitlelerin düşlerini ya da sanatsal erkini temsil eden situasyonizmdir. Heryerde duvarlar, sokaklar onların sloganlarıyla donanır: “Hayalgücü İktidara”, “Tutkulara Özgürlük”, “Çalışmaya Son”, “Bütün Ülkelerin İşçileri, Keyfinize Bakın”, “Bırakın Yaşayalım”, “Marx’ı Tüketme, Yaşa”, “Sanat öldü! Cesedini harcamayın”

eylemin kuramı, kuramın eylemi

y a p ı b o z u m c uk u r a m s a l d ü z l e m

G E Ç İ ŞA R A Y I Ş

POST-MODERN / YAPIBOZUM

GÜNDELİK YAŞAMIN İKTİDAR ARAYIŞI /KENTİ ELE GEÇİRMEK

80’ler ve 90’larneo-liberal kırılma

POSTMODERN/eklektik biçimcilik

b i ç i m c i / e l e ş t i r e l / p r a t i kY E N İ E K L E K T İ S İ Z M

alaycı, çok kültürlü, muğlak, öznel bir mimari pratik inşaası

POST-STRUKTURALİSM

ne

o-

li

be

ra

l p

oli

tika

lar&

karşı

po

li

ti

ka

la

riktidar merkezli dönüşüm/politika

karşı/politika/kuram

iktidarın kentsel mekanı kapatan, saydam ve soyut mekan müdahaleleri,kentin sınıfsal homojenizasyonu ve soylulaştırma m ü d a h a l e l e r i

kolektif bir hak olarak kent hakkı ve kentin ele geçirilmesi“mekan ele geçirilmeden kendi yaşamlarımızın ele geçirilmesi olanaksız olacaktır.” (Bodson)

KAPİTALİZM/LİBERALİZM ELEŞTİRİSİyeni bir kent ve mimarlık arayışı

pr

at

ik

iktidar merkezli dönüşüm/politikakarşı/politika/kuram

Chr

istia

n N

orbe

rg-S

chul

zg

en

iu

sl

oc

ifenomenolojik

"Bu -Le corbusier türü planlamacılar veya Hausmann türü yöneticiler- planlamacılar ne kadar çaba gösterirse göstersinler pratiğin mimari biçim tarafından belirlendiği anlamına gelmez; çünkü pratiğin, ne tür bir sabit temsil şeması karşısında olursa olsun, bağlandığı şamandıradan kaçma gibi münasebetsiz bir adeti vardır."

.“Kenti değiştirmek, kendimizi değiştirmektir. Bu hak bireysel olmaktan öte toplumsal bir haktır çünkü bu dönüşüm kaçınılmaz olarak kentleşme süreçlerini yeniden şekillendirmek üzere ortaklaşa bir gücün kullanımına dayanır.”

davi

d ha

rvey

ke

nt

ha

kk

ı

KAPİTALİZM/LİBERALİZM ELEŞTİRİSİyeni bir kent ve mimarlık arayışı

POST-MODERN / ALGI ...BİR KENT OKUMASI (KOLEKTİF&KENT HAKKI)

KURAM&FORMSÖYLEM&YAPI

POST-MODERN / ALGI

DEK

ON

STÜ

KTİ

VİZ

MA

LG

I&K

AR

MAŞ

AD

ED

KO

NST

ÜTK

TK

İVİZ

M

POSTMODERN/dekonstrüktif biçimcilik

RASYONALİST BİÇİM KARŞITLIĞIETKİLER / DERRİDA&KONSTRÜKTİVİZM

"biçim işlevi takip eder", "biçimin saflığı" gibi prensipleri daraltıcı modernizm "kuralları" olarak görür ve mimariyi bu kavramlardan uzaklaşmayı amaçlar. Algı karmaşası yaratmayı hedefler.

Bernard Tschumi Frank Gehry Zaha Hadid Rem Koolhaas

TEKNOLOJİ & BİLGİSAYAR DESTEKLİKURAM & PRATİK

bilgisayar ve iletişim teknolojileri

Jean

Bau

drill

ard

göst

erge

ek

onom

i po

litiğ

i

Baudrillard bahsi geçen; gerçek olmayan fakat bir gerçeklik olarak algılanmak isteyen görünümleri, simülakr olarak tanımlamaktadır. Baudrillard’a göre 1960’lardan sonra gerçeklik algısı tamamen değişmiştir. Birey, simülakrların oluşturduğu simülasyon evreninde, akıl ötesi hipergerçeklik ortamında yaşamını sürdürürken düşünsel, zihinsel belirlenim süreçlerinin ortaya koyduğu ekonomik, politik ve sosyal simülakrlar arasında artık sağlıklı olarak düşünce üretilemez hale gelmiştir. Bu bağlamda en büyük saf simülakrlar da din ve politikadır.

iktidar merkezli dönüşüm/politikakarşı/politika/kuram

*Düzen düzensizliği y a r a t ı r .*Düzensizliğin içinde de düzen vardır.*Düzen düzensizlikten d o ğ a r .*Yeni düzende uzlaşma ve bağlılık, değişimin ardından çok kısa süreli olarak kendini gösterir.*Ulaşılan yeni düzen, kendiliğinden örgütlenen bir süreç vasıtasıyla kestirilemez bir yöne doğru gelişir.ka

os te

orem

i

doğanın oluş biçimi

KAPİTALİZM/LİBERALİZM ELEŞTİRİSİkuramsal ve toplumsal eleştiriler

GÖSTERGEBİLİMSEL BİR EKONOMİ POLİTİK DÜZLEM

ALGI/KARMAŞA/MUĞLAKLIK

MA

DD

ESİZ

LEŞM

E&M

OB

İL

İT

E

F R A G M A N L A R

D e l e u z eAkış kavramı ve sınırların yok olmasıD e r r i d a Dil kesin hatları olmayan bir araçtır ve her okuma bir bozum ve yeniden yapma durumudur.F o u c a u l tGözetim ve denetim toplumu/kentsel mekanda t e k i n s i z l i k

h ı z & z a m a nh ı z & z aaa mmm a nMA

DD

ESİZ

LEŞM

E&İ

İ

KURAM/PRATİK

Digi

tal M

orph

ogen

esismanuel castells

n e t w o r k s o c i e t y

TEKNOLOJİ & BİLGİSAYAR DESTEKLİKURAM & PRATİK

NETWORK SOCIETYPOSTMODERNİZM

vitrivius mimarlık üzerine on kitap

adol

f loo

s“b

ezem

e ci

naye

ttir”

antik dönem mimarlığı newton fiz

iği

pos

t-modern

post-modern düzlem

mod

ern

mar

ksizm

pre-modern

modern düzlem

pre-modern düzlem

KIRILMANOKTALARI

MİMARLIK ARAYIŞ(YOĞUNLUK & GEÇİŞ)

BİÇİM

Cİ

mut

lak

BİL

Gİ

AVANGARD

KATI

LIM/T

OPL

UM

sal

rasy

onalİ

zmÜTO

PYA

MUĞ

LAKL

IK

1920’ller1. dünya savaşı sonrası

1929-1944kriz ve faşizmin yükselişi

1968 toplumsal hareketler ve arayışlar dönemi

80’ler ve 90’larneo-liberal kırılma

48’ devrimleri ve endüstri devrimi

“0” noktası

bilgisayar ve iletişim teknolojileri

güncel

ampirik bilim

ler

yasalı bilimler ve mimarlık metodoloj

isi

üslüp mimarlığı gotik ve barok eklektisiz

imdeterminizim

poziti

vizm

göst

erge

bilim

sigm

und

freud

psik

ana

liz

siste

ma

tik b

ilgi &

pro

gram

mie

s van

der

rohe

corb

usie

r

bauh

aus

feno

men

oloj

ifra

nkfu

rt ok

ulu

fütü

rizmda

dako

nstrü

ktiv

izm

topl

umcu

mim

arlık

eins

tein

&kao

s teo

rem

ihe

idegger

Christ

ian Norberg-Schulzge

rçek

üstü

cülü

k

eleş

tiri k

uram

ı

ekpr

esyo

nism

sana

yi de

vrim

i

archizoomarhigram &

robert venturi“less is bore”

durumcular

dekonstrüktivizm

Lefe

bvre

min

imal

izm

bernard tshumi

instant city

katılım

cı mimarlık

belirsizlik kuramı

brun

o ze

vi

yeni eklektizm

genius loci

anarşist mimarlık

luci

en k

roll

derridalogosun sokümü

ador

no

piazza d'italia

gilles deleuze

foucaultyersiz-yurtsuzluk

postyapısalcılık

jean baudrillard simulakrum

david

harvey

kent

hakkı

KAVRAM HARİTASIBERTAN KOYUNCU 502111107

ADT-MİMARLIKTASARIMKURAM

frank

lloyd

wrig

ht

Mer

leau

-Pon

ty

morphogenesis

maddesizleşme & mobilite

Mar

shal

l McL

uhan

yeni

med

ya

glob

al v

illiage

Rem Koolhaas

parametrik

network society manuel castells