Alliantiekrante e n m a l i g e u i t g a v e v a n V U m c e n A M C v a n w e g e d e p r e s e n t a t i e v a n d e s a m e n w e r k i n g s p l a n n e n o p 2 6 m a a r t 2 0 1 3

De vorming van de alliantie AMC-VUmc bereikt een voorlopig hoogtepunt. Er komt één Raad van Bestuur en het ligt voor de hand dat er over een jaar of twintig één locatie is voor de beide Amsterdamse umc’s. 26 maart begint de inspraak hierover.

De twee voorzitters van de Raden van Bestuur zien de toekomst van de alliantie steeds scherper. Fred Plukker (VUmc): ‘We stevenen af op een intensieve samenwerking met de bedoeling dat we uitein-delijk op een plek gaan werken.’ Marcel Levi: ‘Die samenwerking leidt ertoe dat we op sommige onderdelen een enorme kwaliteitssprong maken.’ Formeel begint 26 maart de inspraak over de vor-ming van de alliantie. Voor Levi en Plukker is dit hét moment om de verdere plannen te presenteren. De samenwerking is nog niet rond, al is in de denk-wereld van Plukker en Levi het point of no return al eerder gepasseerd. De kans dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) gaat dwarsliggen is niet zo heel groot. ‘De NMa kijkt of er na de vorming van de alliantie voldoende concurrentie overblijft tussen umc’s. In de regio Amsterdam en omstreken zijn er voldoende andere ziekenhuizen die basiszorg bieden en op landelijk niveau concur-reren alle umc's en topklinische ziekenhuizen met elkaar. Er lijkt dus voldoende concurrentie te zijn', zegt Plukker vol optimisme. Voor de nieuwe gezamenlijke Raad van Bestuur denken de huidige voorzitters vooralsnog aan de huidige samenstelling (zoals ten tijde van het tekenen van de overeenkomst), zeker in het begin van de samenwerking. ‘Er is werk genoeg voor de

huidige leden van de twee Raden van Bestuur. Die leden gaan gezamenlijk de alliantie besturen en besluiten nemen’, zegt Levi. En er moet een plek worden gezocht voor het nieuwe centrum. Komt het op een van de twee bestaande plekken of zijn er plannen voor een geheel nieuwe locatie? In een onderzoek worden deze mogelijkheden vergeleken met de huidige situatie van twee vestigingen. Levi: ‘We vermoeden dat we optimaal profiteren van de samenwerking als we op één locatie zitten.’ Plukker: ‘Als we op één plek terechtkomen, dan is het vreemd met twee rechtspersonen te blijven werken. Maar de fusie moet het gevolg zijn van de samenwerking en is niet een doel op zichzelf.’

De versmelting van de twee instituten verloopt goed, de chemie is uitstekend, zo hebben Levi en Plukker gemerkt. Ook verschillen op het ethische vlak spelen in de dagelijkse praktijk geen belangrijke rol. Het euthanasieprotocol van beide huizen is bijvoorbeeld nagenoeg identiek. Plukker: ‘Natuurlijk, er zijn verschillen in achtergrond, maar die hebben niet tot gevolg dat er anders wordt behandeld.’ Levi ziet het probleem ook niet: ‘We hebben veel mensen die zowel in VUmc als in het AMC werken. In de dagelijkse gang van zaken is nauwelijks verschil. Je moet ervoor openstaan dat iemand vanuit een bepaalde filosofie tot een mening komt en niet a priori oordelen dat het goed of fout of dom is. Als we dit respect voor elkaar opbrengen, komen we een heel eind.’ Ook de publicitaire tegenwind waarmee VUmc het laatste jaar te kampen had, zal de plannen niet vertragen. Plukker stelt dat de alliantie voor VUmc ‘geen vlucht naar voren is’. ‘VUmc heeft een

knauw gekregen, maar is nog steeds een krachtige organisatie die haar waarde kent.’ En dan zijn er de verschillen in karakter, het AMC is brutaal, VUmc is voorzichtiger. Plukker: ‘Het AMC is meer Amsterdams met een straatvechtersmentaliteit, als ik het overdreven zeg. VUmc is soms te bescheiden. We kunnen nog wat van leren van het AMC.’ Levi prijst de degelijkheid van VUmc. ‘Wij in het AMC hebben een plan en roepen dan stoer: “Dat gaan we doen.” Bij VUmc gaat het systematischer. Ze schrijven op wat het doel is en hoe ze dat gaan bereiken en wie het gaat doen. Ik vond dat leerzaam.’ Is er dan niets wat nog roet in het eten kan gooien? Levi: ‘Soms vraag ik me af of de buitenwereld ziet hoe goed deze alliantie is voor Amsterdam en Nederland. Als alleen wordt gezegd: mooi die samenwerking, want dan kan er wat geld af van de begroting, dan is het echt niet begrepen.’ Plukker stellig: ‘De kost gaat voor de baat uit. Als verzekeraars en overheid denken: mooi dat die twee gaan samenwerken, dan pikken we een deel van het geld in. Dan kunnen we onze plannen niet uitvoeren.’

Alliantiewoordenboek

al-li-an-tie (de, vrl., meervoud: allianties) Een hechte, langdurige en nuttige

overeenkomst tussen twee of meer partners waarbij middelen, kennis en capaciteit met elkaar gedeeld worden met als doel het verbeteren van de kwaliteit, doelmatigheid en toegankelijkheid van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs en opleiding.

cen-ter of ex-cel-lence (het) Een centrum waar innovatieve, hoogwaar-

dige zorg geleverd wordt, gebaseerd op hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek. Er is sprake van een unieke concentratie van expertise en de meest geavanceerde infrastructuur en technologie. Aan zo’n centrum zijn één of meer specifieke patiënt groepen verbonden.

con-cen-tra-tie-toe-zicht (het, mnl.) De Nederlandse Mededingingsautoriteit

houdt vanwege concurrentieverhoudingen toezicht op de ‘marktpartijen’ VUmc en AMC omdat zij na de vorming van de alliantie door de NMa als een gezamenlijke marktpartij worden beschouwd. De NMa wil die samenvoeging van tevoren inhoudelijk toetsen.

go-ver-nance (de) Regels die bepalen hoe het bestuur en

toezicht zijn georganiseerd hoog-com-plex-laag-vo-lu-me Umc’s dragen zorg voor een bijzondere

patiëntencategorie met bijzondere en ingewikkelde aandoeningen (hoogcomplex) die niet veel voorkomen (laagvolume).

in-ten-tie-o-ver-een-komst (de, vrl., meervoud: intentieovereenkomsten)

In 2011 hebben VUmc en AMC een ‘intentieverklaring’ ondertekend, waarin ze afspraken om te onderzoeken op welke gebieden ze kunnen gaan samenwerken. In de overeenkomst van 26 maart staat op welke gebieden VUmc en AMC daadwerkelijk willen gaan samenwerken.

la-te-ra-li-sa-tie (de, vrl., meervoud: lateralisaties)

Specialisatie binnen vakgebied, waarbij onderdelen van het vakgebied worden verdeeld tussen de beide instellingen.

lo-ca-tie-pro-fiel (het, mnl., meervoud: locatieprofielen)

Invulling van de specifieke zorg die op een bepaalde locatie (VUmc of AMC) wordt geleverd.

kern-the-ma (het, mnl., meervoud: kernthema’s)

Van de oorspronkelijke dertien thema’s uit de Intentieverklaring (september 2011) zijn vier kernthema’s uitgewerkt, omdat die het meest kansrijk zijn.

state-of-the-art Het meest modern, volgens de laatste

inzichtenvo-lu-me-norm (de, meervoud: volume­

normen) Voor sommige behandelingen geldt dat

artsen deze alleen mogen uitvoeren als ze een minimaal aantal patiënten zien. Onderzoek wijst uit: hoe meer patiënten een arts ziet, hoe beter de zorg wordt.

Bestuursvoorzitters Fred Plukker (VUmc) en Marcel Levi (AMC)

Fo

to:

Sa

ke

Rij

pk

em

a,

be

eld

be

we

rkin

g:

Ro

be

rt v

an

de

Lin

de

Eén alliantie, één bestuur● Marc van den Broek

René van Andel hoofd bureau medezeggenschap VUmc: ‘Concentreren is in de mode, dus het is een slimme zet om nu naar AMC te kijken. De beweging om meer samen te werken is uitstekend, maar er moeten nog belangrijke stappen worden genomen. Er

liggen nog wel wat pijnpuntjes en die moeten eerst worden opgelost. Aan de andere kant ben ik een echte VUmc’er. Ik vind het hier

gezellig en we gaan informeel met elkaar om. Maar als het AMC naar de Zuidas wil komen vind ik dat prima.’

Els Post kinderverpleegkundige Zuigelingen/Chirurgie AMC: ‘Als het complete Vrouw-kindcentrum in het AMC blijft, verandert er voor mijn baan weinig. Gaat neonatologie naar VUmc, zoals eerst het plan was, dan zal het sterftecijfer van pasgeborenen in Zuidoost zeker

niet lager worden. Ik vind het een logische keuze dat de kinderen hier komen. Bij VUmc in de buurt zijn andere ziekenhuizen waar jonge patiënten uit

de buurt naartoe kunnen, bij het AMC niet. En we hebben hier tenslotte een heel nieuw mooi kinderziekenhuis gecreëerd met alles erop en eraan!’

Kerncijfer

PatiëntenvoedingVUmc Het ontbijt en de lunch krijgen patiënten met

de broodserveerwagen. Daarnaast worden voor hen 450 warme maaltijden gemaakt

AMC Medewerkers serveren elke dag 350 ontbijten, 300 lunches en 400 warme maaltijden

1

Al

li

an

ti

ek

ra

nt

2

6

ma

ar

t

20

13

kernthema 1 Concentratie van de verschillende kinder specialismen op één plek is beter voor de patiënt en beter voor het onderzoek. Daarom kiezen AMC en VUmc ervoor deze zorg te concentreren in het Vrouw-kindcentrum (vkc).

Dit vkc komt in het AMC. Daar kunnen in de toekomst alle patiënten terecht voor verlos-kunde, gynaecologie, voortplantingsgenees-kunde en kindergeneeskunde. VUmc houdt een deel kindergeneeskunde, met voorzieningen ten behoeve van andere specialismen, zoals de snijdende specialismen en de spoedeisende hulp. Tevens komen er op maat poli-faciliteiten. Dus ook bij VUmc kunnen patiënten nog steeds terecht. Toch zal de zorg vooral op locatie AMC verleend worden. Deze concentratie heeft veel voordelen. Ten eerste voor de patiënt. Want het zorgt voor vergroting van het aantal patiënten dat door de artsen en de multidisciplinaire teams wordt gezien. Binnen de kindergeneeskunde hebben diverse subspecialismen soms maar kleine aantallen patiënten met eenzelfde aandoening. Dat kan variëren van enkele tot enige tientallen patiënten. Het is bekend dat concentratie van zowel patiënten als de benodigde expertise positieve effecten heeft op de kwaliteit van zorg. Zo kan een patiënt altijd rekenen op goede topreferente zorg: de kennis en expertise die nodig is voor complexe en vaak zeldzame aandoeningen, is continu beschikbaar. Dat geldt in het bijzonder voor zeldzame aandoeningen en intensieve (ic-afhankelijke) kinderzorg.

Een goed voorbeeld zijn de kinderen met een erfelijke stofwisselingsziekte. Vaak hebben zij complexe, neurologische verschijnselen. Hierbij kan onder meer sprake zijn van afwijkingen aan de witte stof in de hersenen, bijvoorbeeld veroorzaakt door de groep van ‘peroxisomale’ ziekten. De afdeling Kinderneurologie in VUmc

behoort tot de wereldtop op het gebied van onder-zoek aan ‘witte stofziekten’. Tegelijk is de afdeling Metabole ziekten van het AMC met haar labora-torium een internationaal expertisecentrum voor de diagnostiek en behandeling van peroxisomale ziekten. Door het samenvoegen van beide groepen in een gezamenlijke Vrouw-kindcentrum ontstaat een center of excellence voor deze genetische metabole ziekten.

Ook concentratie van de verloskunde en gynaeco-logie levert de patiënt kwalitatief hoogwaardige zorg op. Concentratie van bijvoorbeeld de neonatale intensieve zorg en de complexe bevallingen op één locatie vergroot de samenwerking, de kennis en beschikbaarheid. Omdat de Bijlmer-populatie de hoogste perinatale sterfte van Nederland kent, draagt concentratie van alle verloskundige exper-tise in het Emma Kinderziekenhuis AMC bovendien

bij aan de landelijke doelstelling om de perinatale morbiditeit en mortaliteit te reduceren.Tot slot heeft de vorming van een vkc op één locatie ook schaalvoordelen: personeel en mid-delen kunnen efficiënter ingezet worden. Zo zijn de 24-uursdiensten van alle betrokken specialisten eenvoudiger in te delen. Het draagt verder bij aan een hogere bezettingsgraad van bedden en afdelingen.

Unilocatie, bilocatie, lateralisatie, concentratie... In de samenwerking komen tal van begrippen langs. Maar voordat er echt één locatie is, zal er nog heel wat water door de Amstel stromen.

Sophia de Rooij hoogleraar Ouderen genees kunde/Geriatrie AMC: ‘De multidisciplinaire samenwerking op gebied van ouderengeneeskunde heeft door de alliantie een krachtige impuls gekregen. We hebben samen als doel de ouderengeneeskunde en effectieve ouderenzorg in de

Amsterdamse regio op gebied van patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek op een hoger plan te tillen. Binnenkort beginnen onze gezamelijke refereeravonden

en volgt de verdere uitwerking van het Aging Brain Center, een samenwerking van de afdelingen Ouderengeneeskunde, Neurologie en Ouderenpsychiatrie van AMC en VUmc.’

Peter Huijgens hoogleraar Hematologie VUmc; ‘Hier hadden we twintig jaar geleden al mee moeten beginnen. Door samen te werken, kunnen we worden wat we willen zijn: een instituut voor excellent onderzoek en patiëntenzorg. Samen hebben VUmc en AMC een achterland

van 4,5 miljoen mensen, daar kunnen we bijzondere dingen voor doen. Groot voordeel is dat het uit wens en niet uit noodzaak is geboren. Maar er moeten

natuurlijk wel cultuurverschillen worden overwonnen. Ik zie dat als missiewerk: we gaan ze bekeren tot onze cultuur.’

Kerncijfer

PatiëntenvervoerAMC Medewerkers brengen jaarlijks 56.000

patiënten naar hun bestemming binnen het AMC. Ze lopen daarbij zo’n 12 kilometer per dag

VUmc Medewerkers vervoerden vorig jaar 31.295 patiënten naar hun bestemming binnen VUmc. Ze liepen daarbij 15 kilometer per dag

Vrouw-kindcentrum naar AMC

Fo

to:

Sa

ke

Rij

pk

em

a,

be

eld

be

we

rkin

g:

Ing

e K

os /

Ro

be

rt v

an

de

Lin

de

Fo

to:

Sa

ke

Rij

pk

em

a

2

Al

li

an

ti

ek

ra

nt

2

6

ma

ar

t

20

13

Het Emma Kinderziekenhuis

Naam alliantie Uit de inzendingen onder VUmc’ers en AMC’ers voor de prijsvraag voor de naam van de alliantie hebben de Raden van Bestuur gekozen voor de werktitel: ‘Universitair Medische Centra Amsterdam – een alliantie van AMC en VUmc’. De winnaar van de prijsvraag wordt bekend gemaakt op de VUmc-AMC-werkconferentie van 26 maart.

kernthema 2 Een belangrijk onderdeel van de alliantie is de concentratie van klinische neurowetenschappen in VUmc. Dat is een aanzienlijke verschuiving. Alle patiëntgroepen binnen de neurologie en de neurochirurgie zullen in VUmc worden behandeld. In het AMC zullen er nog wel op maat-voorzieningen zijn ten behoeve van de andere specialismen, zoals de consultatieve dienst en de spoedeisende hulp.

Ook komen in het AMC op maat-polifaciliteiten.Het zwaartepunt van de klinische neurowetenschappen zal echter in VUmc komen te liggen. Er is gekozen voor deze verschuiving, omdat de concentratie van zorg veel voordelen heeft voor de kwaliteit van de zorg. De patiënt is er dus bij gebaat. Door meer patiënten op één locatie te zien en te behandelen verbeteren de resultaten en vermindert het aantal complicaties. Dat geldt helemaal voor de zogenaamde hoogcomplexe-laagfrequente zorg, de zorg voor patiënten met ingewikkelde aandoeningen die niet vaak voorkomen. Door de concentratie van de neurologie en (bijzondere) neurochirurgie op één locatie weten zowel patiënten als verwijzende zorgaanbieders precies waar ze terecht kunnen voor neurologische en neurochirurgische zorg.Een goed voorbeeld is selectieve arteriële trombolyse. Binnen de grote patiëntengroep van herseninfarcten is er een klein aantal patiënten die op deze zeer gespecialiseerde manier worden behandeld. Het biedt grote voordelen als alle potentiële kandidaten voor deze gespecialiseerde acute zorg direct naar de meest geschikte locatie worden gebracht: geen onnodige extra transporten, snellere interven-ties en een hoger aantal patiënten. Allemaal factoren die leiden tot een betere behandeling en een betere uitkomst in termen van kwaliteit van overleven. De bundeling van kennis en expertise van alle betrokken specialisten uit AMC en VUmc en het uitbreiden van expertise in multidisciplinaire overlegsituaties, zorgt voor een verdere ontwik-keling van neurologische en neurochirurgische zorg op academisch niveau.Samenwerken en de zorg rond een thema

concentreren op één locatie is ook positief voor het wetenschappelijk onderzoek. Er worden namelijk meer patiënten op één plek gezien. Dat maakt het mogelijk grotere patiëntgroepen op te nemen in wetenschappelijke studies. Daardoor zal zowel de wetenschappelijke productie als de kwaliteit van die productie toenemen. De bundeling van patiënten en van de aanwezige kennis en expertise maakt zo’n center of excellence een aantrekkelijker samenwer-kingspartner voor externe partijen. Het leidt tot een betere nationale en internationale profilering.

1 Wat betekent de overeenkomst voor medewerkers?

Een van de plannen is het doelmatig inzet-ten van mensen en middelen. Bij de ver-dere uitwerking van de samenwerking per thema zal duidelijk worden wat de beste samenwerkingsvorm is en welke gevolgen dit heeft voor de medewerkers van beide locaties. Tot 2015 zijn er geen grote bewe-gingen te verwachten.

2 Moeten medewerkers straks op twee locaties gaan werken?

In de overeenkomst van 26 maart zijn de eerste profielen geschetst. Verdere uitwer-king zal de komende maanden plaatsvin-den. Pas dan zal duidelijker worden wat de samenwerking voor medewerkers kan gaan betekenen. Grote verschuivingen zijn voorlopig nog niet aan de orde.

3 Kunnen medewerkers straks bepalen op welke locatie ze willen werken?

Er zal zorgvuldig en in overleg met me-dewerkers worden bekeken wat de beste uitwerking is. Op het moment dat de ver-schuivingen daadwerkelijk worden gereali-seerd, is het belangrijk dat de mensen met de juiste expertise in de huizen aanwezig zijn voor de patiëntenzorg op die locatie. Je behoudt vooralsnog de aanstelling van de organisatie waar je bent aangenomen.

Het verrichten van werkzaamheden in het andere ziekenhuis zal dan plaatsvinden middels een detachering. Hoe dit in de toe-komst gaat, valt nu nog niet te zeggen.

4 Wat verandert er voor medewerkers die niet binnen de thema’s werken?

Voor medewerkers die niet binnen de the-ma’s werken, zijn de komende jaren geen grote veranderingen te verwachten.

5 Krijgen we straks allemaal dezelfde CAO en arbeidsvoorwaarden?

Medewerkers zijn bij het AMC of bij VUmc aangesteld. De umc-cao is in beide huizen van toepassing. Gedetailleerde verschillen in lokale regelgeving en arbeidsvoorwaar-den zullen worden uitgewerkt.

6 Wat betekent de samenwerking voor patiënten?

Door de geografische nabijheid van VUmc en het AMC is de verwachting dat de gevol-gen voor patiënten gering zijn. Patiënten kunnen net als nu altijd kiezen waar zij be-handeld willen worden.

7 Bij het AMC kun je onbetaald je auto parkeren, in tegenstelling tot VUmc. Hoe wordt hier straks mee omgegaan?

Het AMC heeft verschillende betaalde en

onbetaalde parkeermogelijkheden. Dit is anders bij VUmc. Beide instellingen stimu-leren het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets.

8 Gaat het gezamenlijk bestuur beide huizen aansturen?

Het gezamenlijk bestuur gaat het geheel besturen en gezamenlijk besluiten nemen. Binnen het gezamenlijk bestuur zijn er be-stuurders die specifieke zaken van AMC of VUmc blijven behartigen.

9 Wat betekent de alliantie voor de samenwerking met andere partnerziekenhuizen?

Bestaande samenwerkingsverbanden met andere partners blijven bestaan. Boven-dien willen VUmc en AMC ook samen met partners zorgen voor een betere coördina-tie van zorg, onderzoek en onderwijs in de (regionale) keten.

10 Leidt de samenwerking uiteindelijk niet tot een fusie?

De intensivering van de samenwerking zal op korte termijn niet leiden tot een alge-hele fusie.

Een uitgebreide lijst met veelgestelde vragen – en antwoorden – is te vinden op intranet.

Top 10 meest gestelde vragen over de alliantie

Klinische neurowetenschappen naar VUmc

Kerncijfer

TelefooncentraleVUmc Er komen dagelijks 2000 gesprekken

binnen op het algemene telefoonnummer 444 4444

AMC Er komen dagelijks 2000 gesprekken binnen op het algemene telefoonnummer 566 9111

Fo

to:

Ha

ns v

an

de

n B

og

aa

rd

Een hersenoperatie

Renske van den Hurk tweedejaars student geneeskunde en voorzitter van de faculteitsvereniging MFVU: ‘Eén stad, twee umc’s. Ieder met een eigen cultuur, speerpunten en specifieke specialismen. De samenwerking die aanstaande is, is dan ook een interessante

ontwikkeling. Dit kan de kwaliteit en het niveau van de opleiding zeker ten goede komen, maar voor het zover is zullen de verschillen tussen VUmc en AMC

overbrugd moeten worden. Zo is de MFVU best geïnteresseerd in de bar die de MFAS rijk is, maar verhuizen naar de Bijlmer gaat toch een stap te ver.’

Emile Spek hoofd afdeling Huisvesting AMC: ‘Het grootste voordeel van de samenwerking is dat beide organisaties een gelijkgestemde visie hebben op huisvesting als bijdrage aan het kunnen excelleren in de primaire processen. Huisvesting volgt, dient, maar

stelt ook een deel van de kaders. Efficiënte en waardevaste inzet van kapitaal is een van de samenwerkingsvoordelen die wij de komende

jaren maximaal tot wasdom willen laten komen. Het denken in decennia, wat huisvesters van nature doen, is een belangrijke toevoeging aan de alliantievorming.’

3

Al

li

an

ti

ek

ra

nt

2

6

ma

ar

t

20

13

Te

ke

nin

g:

Pe

ter

Ko

ch

ap

ril

2013

Star

t raa

dple

ging

inte

rn, h

aalb

aarh

eids

-on

derz

oek

juli

201

3

Vast

stel

len

voor

geno

men

besl

uit R

aden

van

Bes

tuur

en g

oedk

euri

ng d

aarv

an d

oor

Rade

n va

n To

ezic

ht.

Mel

ding

aan

de

NM

a

janu

ari 2

014

Afr

onde

n ad

vies

traj

ect

maa

rt 2

014

Vast

stel

len

defin

itie

f be

slui

t (Rv

B’s)

apri

l 20

14O

nder

teke

nen

sam

enw

erki

ngs o

vere

enko

mst

Anne-Marie Visser secretaresse Neurochirurgie AMC:‘Eerst werkte ik alleen in VUmc. Doordat in 2005 de afdelingen Neurochirurgie van AMC en VUmc samen onder één afdelingshoofd gingen werken, heb ik zes jaar op twee locaties gewerkt en zat ik

midden in het samenwerkingsproces. Dat was een leuke tijd maar ook enorm hectisch. Nu werk ik alleen nog parttime in het AMC

en is er een andere secretaresse in VUmc gekomen. Dat werkt een stuk prettiger, maar het is niet minder druk. Ik ben benieuwd hoe het verloopt als Neurochirurgie in zijn geheel naar VUmc gaat. Afwachten maar.’

kernthema 4 Elke vorm van verschuiving van patiëntenzorg raakt de acute zorg, in ieder geval die voor de betreffende patiënten. De acute zorg – zeker de complexe – en afdelingen Spoedeisende Hulp (seh) van VUmc en AMC volgen de patiëntverschuivingen van verloskunde, kindergeneeskunde, neurologie en neurochirurgie. Daarmee verschuiven ook de profielen voor de spoedeisende hulp van beide huizen.

Er blijven twee academische seh’s met allebei een specifiek profiel. Met het Vrouw-kindcentrum in het AMC en Neuro-wetenschappen bij VUmc betekent dit dat het AMC bijvoorbeeld verantwoordelijk wordt voor de intensieve zorg voor kinderen en neonaten, en VUmc bijvoorbeeld voor acute neurochirurgie en -interventies. Concentratie van de complex acute zorg van

patiënten levert kwaliteitswinst op. Recent is dit in Londen bijvoorbeeld aangetoond bij patiënten met een beroerte (cva). Tot 2009 werden zij in Noord-Londen behandeld in het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Onderzoek liet echter zien dat er grote verschillen waren in de resultaten van behandeling. Dat gold zowel tussen ziekenhuizen, als binnen eenzelfde ziekenhuis, afhankelijk van het tijdstip van de dag. Op basis van de beschikbare bewijsvoering, best practices en reistijdanalyse werd een nieuw behandelmodel voor cva-zorg opgesteld, waarbij het aantal behandelcentra werd verminderd. Op basis van dit nieuwe model is er in Noord-Londen voor gekozen de cva-zorg te concentreren van vijf centra naar één centrum. De resultaten van deze concentratie zijn indrukwekkend. De sterfte is gedaald tot onder de 10 procent. Eerder was dat tussen de 12 en 30 procent – dit wisselde tussen de vijf ziekenhuizen. Ook zijn de ligduur en de kosten van behandeling gedaald en is de patiënttevredenheid gestegen.

kernthema 3 Inhoudelijke en organisatori-sche samen werking levert kwaliteitsverbe-tering op voor patiënten met kanker. AMC en VUmc willen dan ook toe naar één acade-misch oncologisch centrum op twee locaties. Patiënten met veelvoorkomende vormen van kanker worden op beide locaties behandeld.

De zogeheten laagvolume-zorg (behandeling van weinig voorkomende vormen van kanker) zal geconcentreerd worden op één locatie. Dat bundeling van zorg wenselijk én onvermijdelijk is, blijkt uit onderzoek en landelijk vastgestelde normen. Zo blijkt uit verschillende internationale studies dat de sterfte bij concentratie van chirurgische slokdarm- en alvleesklierbehandelingen daalde van 24 procent naar 2,6 procent. Bovendien is het aantal complicaties meer dan gehalveerd en is de vijfjaarsoverleving van patiënten verbeterd. De landelijke centralisatie van pancreaticoduodenectomieën (het verwijderen van de alvleesklier en een deel van de dunne darm) gaat gepaard met een daling van de postoperatieve sterfte. Verdere centralisatie zal waarschijnlijk leiden tot een nog sterkere daling van postoperatieve sterfte, vooral bij oudere patiënten. Landelijk hebben radiotherapeuten, internist-oncologen en oncologisch chirurgen gezamenlijk normen opgesteld waaraan ziekenhuizen en hulpverleners moeten voldoen bij de behandeling van de meest voorkomende tumorsoorten. Deze bestaan deels uit volumenormen, maar ook uit eisen die worden gesteld aan infrastructuur en specialismen die aanwezig moeten zijn. Om aan deze normen te kunnen voldoen is concentratie onvermijdelijk.Met één centrum voor oncologische zorg ontstaat er een center of excellence, waarin diagnostiek en behandeling van alle betrokken specialismen naadloos op elkaar aansluiten.

Patiënten komen, waar mogelijk, via één loket binnen en worden op één dag gediagnosticeerd, waarna het behandelplan wordt besproken en eventueel de patiënt ook al behandeld kan worden.Ook het wetenschappelijk onderzoek vaart wel

bij concentratie. Immers, hoe meer patiënten, hoe groter het aantal deelnemers aan studies. Samenwerking biedt daarnaast een bijzondere kans op succes voor translationeel onderzoek. De oncologische aandachtsgebieden van beide huizen

zijn namelijk in hoge mate complementair. Door onderzoek op elkaar te laten aansluiten komt door het grote volume aan zowel patiënten als onderzoekers een enorm potentieel beschikbaar voor innovatieve research.

Kerncijfer

DrinkenAMC Elk jaar worden 3 miljoen bekers

koffie en 1,6 miljoen bekers thee, warme chocolademelk en water geschonken

VUmc Via de koffieautomaten verstrekt VUmc 1,8 miljoen consumpties. Daarnaast gaat er 114.000 liter zuivel naar de afdelingen

Eén academisch kankercentrum in Amsterdam

Acute zorg schuift mee

Wat gebeurt er na 26 maart?

Naast het verlenen van acute zorg, hebben AMC en VUmc bijzondere taken vanwege hun traumacentrumfunctie. Beide zijn wettelijk verantwoordelijk voor de coördinatie van traumazorg en acute zorg in de regio en voor de voorbereiding op een opgeschaalde situatie (bijvoorbeeld bij een ramp). Er is momenteel nog sprake van enige overlap tussen de uitvoering van sommige van deze taken, met name in Amsterdam en omstreken. Samenwerking in de roaz-regio’s (Regionaal Overleg Acute Zorg) is daarom noodzakelijk. Er is al sprake van afstemming, maar deze kan nog verder verbeterd worden. Het op termijn samenvoegen tot één regio zal optimale afstemming realiseren tussen alle aanbieders van acute zorg en de kwaliteit van deze zorg verhogen.

Hanne Meijers hoogleraar en afdelingshoofd Klinische Genetica van AMC en VUmc: ‘De dijken zijn verlaagd en het water kan beter stromen. Wij functioneren sinds 2011 op een aantal onderdelen als één afdeling en op onderzoeksgebied zijn inmiddels vele bruggen geslagen. Dat was niet gebeurd als we allebei alleen waren

blijven optrekken. We wisten namelijk van elkaar heel vaak niet wat we deden. Maar als je krachten bundelt, weet je echt meer. Nog een keihard gevolg: in het lab voorzien we grote mogelijkheden tot efficiency en

kostenbesparing als we daadwerkelijk op één plaats ons hoofdlaboratorium krijgen. Veel collega’s vinden het heel leuk om samen op te trekken, maar er is ook een groep die nog moet wennen. En ik? Ik ben ongelooflijk blij met deze samenwerking. Onze positie in Nederland is en wordt zoveel sterker in de samengevoegde setting.’

Fo

to:

Dig

iDa

an

Fo

to:

Dig

iaD

aa

n

Oncologische behandeling in VUmc

AMC en VUmc overleggen niet alleen over de vier genoemde kernthema's. Bij een flink aantal andere specialismen en activiteiten willen de beide instellingen steeds nauwer samenwerken. Meer hierover staat in de Samenwerkings-overeenkomst op intranet.

Acute zorg in VUmc

4

Al

li

an

ti

ek

ra

nt

2

6

ma

ar

t

20

13

De

All

ian

tie

kra

nt

is e

en

ee

nm

ali

ge

uit

ga

ve

va

n V

Um

c e

n A

MC

in

he

t k

ad

er

va

n d

e s

am

en

we

rkin

g t

uss

en

be

ide

in

ste

llin

ge

n o

pla

ge

20

.00

0 e

xe

mp

lare

n e

ind

red

ac

tie

afd

eli

ng

In

tern

e e

n E

xte

rne

Co

mm

un

ica

tie

va

n h

et

AM

C e

n d

ien

st C

om

mu

nic

ati

e v

an

VU

mc

vo

rm

gev

ing

De

On

twe

rpe

rij,

Am

ste

rda

m d

ru

k D

elt

ah

ag

e,

De

n H

aa

g