AKTIWITEIT 1 Hoë CHOLESTEROL: VOORGESTELDE ANTWOORDE · behou – enige verandering in die...

VERBRUIKERSTUDIE GR 12 DIEETVERWANTE GESONDHEIDSTOESTANDE VASLEGGINGSTAKE

Bladsy 1 van 13

AKTIWITEIT 1 – Hoë CHOLESTEROL: VOORGESTELDE ANTWOORDE

1. Gee ‘n beskrywing van die toestand van hoë cholesterolvlakke.

Cholesterol is ‘n wasagtige stof vervaardig deur die lewer en maak deel uit

van die selmembrane By sommige mense is die cholesterolvlakke in die bloed te hoog. Dit vernou die are en belemmer bloedvloei

2. Verduidelik die verskille tussen LDL en HDL

HDL LDL

Goeie cholesterol, neem oormaat cholesterol na die lewer waar dit afgebreek word. Beskerm ons teen hartsiektes.

Slegte cholesterol, vorm lae in die arteries wat kan lei tot hartsiektes.

3. Skryf 'n paragraaf om te verduidelik hoe cholesterol tot koronêre hartsiektes lei.

Cholesterol kom in die bloed voor en kan aan die binnekant van die are opbou as

die vlak in die bloed te hoog raak. Die gedeponeerde stof word plaak genoem, dit

laat die are vernou, verdik en hard word. Dit staan bekend as aterosklerose.Dit

blokkeer die vloei van bloed en suurstof na die hart. Veroorsaak hartversaking/

hartaanval.

4. Die hartmerk verseker dat produkte aan sekere voorwaardes voldoen. Noem hierdie voorwaardes.

Produkte met die merk is:

Laag in cholesterol

Laag in versadigde vette

Laag in natrium

Laag in bykomende suiker

Hoog in vesel

5. Stel VIER maniere voor om cholesterol in die liggaam te beheer. Beheer van cholesterolvlakke

Eet klein porsies rooivleis net 3-4 keer per week

Eer minstens 2 x per week vis – bevat minder vet en baie omega 3 vetsure

Verminder hoë suiwelprodukte soos suurroom, roomkaas, hardekaas,

geproseseerde kaas, botter geklopte room, en volroomprodukte – eet liewe

lae vet of vetvrye suiwelprodukte

Waak teen versteekte vette in dieet – bv. koekies en koek het groot

hoeveelhede olie en vet


Bladsy 2 van 13

Gebruik minder vet in voedsel voorbereiding – eerder stoom

Olyf- of canola-olie wat monoversadig is

Eet baie vrugte en groente wat antioksidante bevat en vrye radikale afbreek

Bestudeer die onderstaande etiket en beantwoord die vrae wat volg:

Marie Simpson het sprietui-en-grasui-roomkaas as 'n toebroodjievulsel

gekoop. Sy het gedink dat dit 'n goeie keuse was om haar te help om haar

hoë bloedcholesterolvlakke te beheer.

Voorkant van etiket:

Sprietui-en-grasui-roomkaas

175 g Lae Vet Hou verkoel

Verkoop teen: 15/11/2011 Gebruik teen: 29/11/2011

Agterkant van etiket:

Voedingsinligting Bestanddele Kliëntediens:

Tipiese waardes Per 100 g Per 30 g Room (melk) 0800 11 77 11

(gereed- porsie Volroommelk

om-te-eet) (gereed- Sout

om-te-eet) Stabiliseerders

Energie 1 118 kJ 335 kJ Grasui 0,2% Spesiaal verpak

Proteïen 8,8 g 2,6 g Uiepoeier vir:

(0,2%)

Totaal vet 25,1 g 7,5 g ABC Klein-

Knoffelsout handelaars

Waarvan versadigde vet 17,5 g 5,3 g

Suurselkultuur ABC Office Park

transvette 0,3 g 0,1 g

Tweede Laan 22

mono-onversadigde vet 6,2 g 1,9 g

poli-onversadigde vet 1,0 g 0,3 g Covent Gardens

1000

Dieetvesel 0,6 g 0,2 g

Totaal Natrium 435 mg 131 mg

6. Evalueer die voedingsgeskiktheid van die sprietui-en-grasui-roomkaas vir Marie

Simpson.

Geskiktheid van roomkaas

Dit is nie geskik nie.

Dit bevat room en volroom melk/hoë kilojoule waarde

wat baie vet bevat/Die vetinhoud is meer as 3 g/100g of 7,5/30g

Totale vetinhoud is 25,1 g/100g of 7,5/30g - hoë versadigde vetinhoud


Bladsy 3 van 13

AKTIWITEIT 2 OSTEOPOROSE: VOORGESTELDE ANTWOORDE

1. Gee VIER oorsake van osteoporose.

1. Diëte laag in kalsium, fosfor en vitamien D gee aanleiding tot osteoporose.

2. Liggaamsmassa – hoe groter die liggaamsmassa, hoe groter die mineraal-

digtheid in die bene.

3. Menstruele status – estrogeen help om die mineraaldigtheid in die bene te

behou – enige verandering in die menstruele siklus sal bydra tot ŉ verlies.

4. Min oefening – dra by tot tot ŉ verlies.

5. Medikasie wat die absorpsie van kalsium verhoed, sal kalsium verlies in die

bene bevorder.

6. Alkohol en sigarette is risikofaktore vir die ontwikkeling van osteoporose

2. Gee ‘n kort beskrywing van die toestand osteoporose.

1. ‘n Siekte waar beenmassa verminder en veroorsaak dat bene makliker breek en frakture kry

OF 2. Is ‘n toestand waar beenweefsel dunner word wat ly tot ‘n groter gevaar van

beenbreuke OF

3. Siekte waar bene brosser raak met ‘n groter waarskynlikheid dat hulle sal

breek

3. Verduidelik waarom maer vrouens en anorexia nervosa-leiers meer vatbaar vir

osteoporose is.

1. Hoe laer die liggaamsmassa, hoe laer die beendigtheid

Nota: Nie ‘n tekort aan kalsium

4. Noem VYF voorsorgmaatreëls wat osteoporose sal voorkom.

MOENIE na toename van kalsiuminname verwys nie.

1. Verseker genoegsame inname van fosfor

2. en vitamiene D

3. Moenie rook

4. Vermy alkohol

5. Doen genoeg oefening

6. Neem estrogeen/hormoonvervanging na menopouse

7. Moenie jouself uithonger nie/voorkom oormatige gewigsverlies

8. Voorkom die oormatige inname van proteïen(vleis, vis, hoender)

NOTA: Nie toename in kalsium

5. Ontbytspyskaart met die meeste kalsium

1. Pronutro, volgraan

2. Afgeroomde melk

3. Cheddar kaas

4. Volgraanbrood


Bladsy 4 van 13

AKTIWITEIT 3 HOë BLOEDDRUK/HIPERTENSIE:

VOORGESTELDE ANTWOORDE

Lees die onderstaande gevallestudie en beantwoord die vrae wat volg:

Johan Viljoen , 48 jarige rekenaarprogrameerder is kort en oorgewig. Sy werk

behels dat hy vir lang ure sit en hy is te moeg na werk om oefeninge te doen.

Verder bestaan sy maaltye gewoonlik uit vetterige vleis, eiers, kaas, nagereg en

alkohol. Hy het ‘n familiegeskiedenis van arteriosklerose en hoë bloeddruk. Sy

laaste bloedtoetse toon dat sy bloeddruk en cholesterolvlakke te hoog is.

1. Beskryf wat is hipertensie/hoë bloeddruk.

1. 'n Siektetoestand wat gekenmerk word deur 'n verhoogde werklading van

die hart, wat veroorsaak dat die spierweefsel verdik en die are rek.

2. Die drukking van die hart teen die weerstand wat deur die slagare/are

veroorsaak word /drukking op die wande van die slagare/are as gevolg

van verhoogde bloeddruk

3. Die toestand wat ontstaan wanneer die hart bloed in die vate pomp teen 'n

hoër drukking as normaalweg (120 systolies / 80 diastolies). Hoe hoër die

drukking hoe beter die kanse om hartsiektes te ontwikkel. Water retensie

verhoog die bloeddruk wat hartversaking kan veroorsaak

2. Dui die gevare van hipertensie aan.

Verhoog werkslading van hart – dit veroorsaak dat hartspier verdik en

slagare rek. Hoe hoër bloeddruk hoe groter die risiko vir

1. hartsiektes

2. beroertes

3. nierversaking.

3. Noem VIER risikofaktore uit die gevallestudie wat hoë bloeddruk kan veroorsaak.

1. Familiegeskiedenis van hoë bloeddruk

2. Oorgewig

3. Geslag – mans meer geneig om aan hipertensie te ly

4. Geen oefening / onaktiewe leefstyl

5. Oormatige alkohol gebruik

6. Lae inname van kalium, kalsium en magnesium

7. Swak dieet (Oormatige inname van versadigde vette en te veel sout)


Bladsy 5 van 13

4. Stel VIER dieetaanpassings voor wat Johan Viljoen in staat sal stel om sy bloeddruk

te verlaag.

1. Hy moet minder sout eet. – verhoog bloeddruk

2. Hy moet minder ryk kosse eet wat te veel versadigde vette bevat. –

verhoog cholestrol

3. Hy moet minder eet. – gewig beheer

4. Hy moet minder suiker inneem. – gewig beheer

5. Hy moet alkohol matig gebruik. – verhoog bloeddruk

5. Bestudeer die voedingkundige inligting van die “Quarter Pounder” en die “Big Mac”

en vergelyk dit met die aanbevole dieettoelaag (ADT) vir ‘n 17-jarige tienerseun.

ADT vir 17 jaar oud “Quarter pounder” “BIG MAC”

Energie 10 000kJ 5185kJ 4038kJ

Vet 25g 41.6g 35.6g

Proteïen 52g 27.7g 27.7g

Natrium 500g 2280g 801.9mg

5.1 Bereken die hoeveelheid kJ wat nog beskikbaar is vir die tiener nadat hy ‘n “Quarter

Pounder” vir middagete genuttig het.

4815kJ

5.2 'n Tiener met 'n familiegeskiedenis van hipertensie/ hoë bloeddruk moet 'n Big Mac

kies eerder as 'n “Quarter Pounder”. Motiveer jou antwoord.

Die Big Mac het minder sout/Die Quarter Pounder bevat meer sout – sout

veroorsaak hipertensie / hoë bloeddruk

5.3 Identifiseer DRIE Suid-Afrikaanse dieetriglyne wat in verband gebring kan word met

die inligting in die tabel hierbo.

1. Wees fisies aktief 2. Eet baie min vet (nie meer as 30% van die dieet)

3. Vleis, vis, hoender, melk en eiers kan daagliks geëet word

4. Gebruik sout spaarsaam


Bladsy 6 van 13

AKTIWITEIT 4 VETSUG: VOORGESTELDE ANTWOORDE

1. Noem DRIE komponente wat in oormaat teenwoordig is in kitskosse en geprosesseerde

voedsel

Sout, suiker en Vet.

2. Vetsugtigheid dra by tot swak gesondheid.

Noem DRIE dieetverwante-siektes wat met vetsugtigheid verband hou.

Diabetes, Hartsiektes, Hoë bloeddruk/Hipertensie, Kanker

3. Bestudeer die voorbeelde van ontbyt spyskaarte vir ‘n oorgewig-tiener dogter.

SPYSKAART 1 SPYSKAART 2 SPYSKAART 3

Ontbyt Ontbyt Ontbyt

125 ml Graanvlokkies 125 ml Hawermout 125 ml Kakao Pops

1 sny geroosterde

Witbrood

1 sny Rogbrood 1 sny Bruinbrood

10 ml Margarien 10 ml Mayonnaise 20 ml Groondboontjiebotter

15 ml Marmalade 1 Eier 15 ml Gouestroop

1 koppie Rooibostee met

50 ml afgeroomde melk

en2 teelepels heuning

1 koppie warm Sjokolade

gemaak van kakaopoeier,

koffieverromer en suiker

1 koppie swart Koffie met

versoeter


Bladsy 7 van 13

3.1 Hou die voedingsvereistes vir ‘n tiener, wat vetsugtigheid wil teenwerk, in

gedagte en skryf EEN positiewe en EEN negatiewe aspek neer m.b.t. die

voedingswaarde van ELK van die spyskaarte.

SPYSKAART 1 SPYSKAART 2 SPYSKAART 3

Negatiewe

aspek

Positiewe

aspek

Negatiewe

aspek

Positiewe

aspek

Negatiewe

aspek

Positiewe

aspek

Is te hoog in

verfynde

koolhirdate en

sal gewigs-

verlies

teenwerk

Die Rooibos

tee is ‘n goeie

keuse en bevat

geen kafeïen.

en/die heuning

is ‘n gesonde

anti-oksidant /

ryk in gesonde

anti-oksidante /

ryk in nutrient,

vitamiene en

minerale.

Die volroommelk

bevat versadigde

vette wat sy moet

vermy.

Sy hoef nie suiker

in te neem nie; dit

is verfynde

suikers en leë

kilojoules.

Koffieverroomers

bevat palmolie

wat ryk is aan

versadigde vette

en geen

noodsaaklike

nutriënte.

Ryk aan

onverfynde

koolhidrate

met ‘n lae GI

en sal haar

langer

vol/versadig

laat voel, bv.

die

hawermout

en rogbrood.

Eier is

proteïene wat

hulle langer

vol/versadig

sal voel.

Laag in goeie

nutrient bv.

proteïene en

onverfynde

koolhidrate

en hoog in

leë voedsel

soos suiker

Bruinbrood en

grondboontjie-

botter is ‘n goeie

keuse maar daar

is te min voedsel

teenwoordig om

‘n verskil te

maak.

3.2 Die spyskaarte mag ‘n verbetering wees op wat die tienermeisie voorheen gehad het. Dit

is egter nie baie geskik vir gewigsverlies nie.

(i) DRIE voedsel

komponente wat ontbreek

(ii) Motivering

Vrugte of groente/Vitamiene

en Minerale

wat haar vol/versadig sal laat voel en dit sal natuurlike

suikers en vesel voorsien wat genoeg energie al verskaf

en ook die spysvertering aanhelp.

Meer maer proteïene wat haar vir langer vol/versadig sal laat voel.

Vars water word benodig om die liggaam skoon te maak, is deel van

die liggaamselle en word benodig vir goeie gesondheid.


Bladsy 8 van 13

AKTIWITEIT 5 DIABETES: VOORGESTELDE ANTWOORDE

Volgens die ‘Worldwide Diabetes Foundation’ ,“Diabetes is een van die hoof oorsake van

vroeë siektes en vroeë dood werêldwyd. Nie-aansteeklike siektes insluitend diabetes,

is verantwoordelik vir 60% van sterfgevalle werêldwyd.”

1. Noem DRIE basiese simptome wat daarop kan dui dat ‘n persoon aan diabetes ly.

1. Oormatige dors

2. Moegheid en swakheid

3. Ontwatering/Dehidrasie

4. Urineer dikwels

5. Beduidende onverklaarbare gewigsverlies

2. Noem TWEE groepe mense wat die risiko loop om Tipe-2 diabetes te ontwikkel.

Enige vetsugtige persoon persoon van enige ouderdom

Ouer mense (bo 40)

3. Mense wat ly aan diabetes word geadviseer om lae-GI voedsel in hul dieet in te sluit.

3.1. Verduidelik hoe lae-GI voedsel tot voordeel van diabete kan wees.

Lae GI voedsel is voordelig vir diabete omdat dit glukose baie stadig vrystel en

gelykmatig in die bloedstroom vrylaat. Dit help die persoon om vir langer

versadig te voel sonder dat die bloedglukose vlakke fluktueer of sonder dat die

pankreas oorgestimuleer word om meer glukose af te skei.

3.2. Identifiseer DRIE lae-GI voedsel uit die onderstaande lys wat jy sou aanbeveel vir

‘n diabeet.

Volroommelk, pynappel, appel, lemoen, waatlemoen en sampioene

Volroommelk , appel en sampioene


Bladsy 9 van 13

4. Evalueer die geskiktheid van die onderstaande maaltydplan vir ‘n persoon wat aan

DIABETES MELLITUS lei

ONTBYT

2 Gebakte eiers

4 Repies spek (bacon)

Gebakte wors met blatjang

2 Snye wit brood

Versoete joghurt

Koffie met volroommelk en 3 lepels

suiker

MIDDAGETE

Gebraaide skaaptjops met witrys

Blomkool met romerige kaassous

Soetpatats

Versoete vrugtesap

NAGEREG: Malvapoeding met

roomys

AANDETE

Gestoomde vis

Mengelslaai

1 Volgraanrolletjie

Tee + afgeroomde melk + versoeter

1. Ontbyt en middagete – is nie geskik nie. Diabete moet die gebruik van suiker

verminder/spaarsamig gebruik.

2. Diabete behoort suiker matig te gebruik. Versoete joghurt, soetpatats,

malvapoeding met roomys, versoete vrugtesap bevat te veel suiker en is nie

geskik nie. Geregte van aandete bv. Tee met afgeroomde melk en kusmatige

versoeter; gestoomde vis – is geskik.

3. Die wit brood, wit rys en malvapoeding bevat geen vesel nie en is hoë GI-

voedsels. Laat die bloedsuikervlakke vinnig styg en vinnig daal – is nie geskik.

Die aandete is geskik, want dit sluit wel ‘n volgraanrolletjie, ‘n lae GI-gereg vol

vesel, in.

4. Die maaltydplan bevat te min vars vrugte en groente. Slegs vars mengelslaai en

blomkool, maar met romerige kaassous .

5. Plan bevat drie maaltye – is geskik.

6. Te veel proteiengeregte bv.:

a. Ontbyt: Eiers, wors, spek;

b. Middagete: skaaptjops; romerige kaassous,

c. Aandete: vis

7. Gaarmaakmetodes: te veel braai en bak, slegs vis gestoom


Bladsy 10 van 13

AKTIWITEIT 6

1 Opvoeding in gesondheidsorg en ‘n gesonde lewenstyl kan ‘n groot verandering bring in die vermindering van dieet- en lewenstylverwante siektes.

1.1 Definieer anemie.

Anemie is ‘n bloedsiekte wat deur onvoldoende hemoglobien en

rooibloedselle veroorsaak word

Of

Bloed het die vermoë om suurstof te dra, verloor

Of

Tekort/geen hemoglobien word vervaardigdaarom onvoldoende suurstof wat

in die liggaam vervoer word

1.2 Noem TWEE moontlike oorsake van elk van die volgende lewenstylverwante siektes:

arteriosklerose (as gevolg van hoë cholesterol) en anemie. 1.3 Stel DRIE dieetaanpassings voor, wat ‘n persoon wat aan hierdie siektes ly, kan maak

om die siektes te bestuur. Tabuleer jou antwoord soos volg:

Dieet of lewen-

stylverwante siekte

1.2 Moontlike oorsake van

siekte

1.3 Aanpassing in die dieet

(GEEN AANVULLINGS)

A. Arteriosklerose

(as gevolg van hoë

cholesterol)

1. Oorerwing

2. Te min oefening

3. Te veel vet en

4. te min vesel in die dieet

5. Oorgewig of vetsugtig.

6. Hoë stresvlakke.

7. Hoë bloeddruk.

1. Verminder die inname van

versadigde vette.

2. Vermeerder die inname van

vesel in die dieet.

3. Gebruik poli-onversadigde

vetsure.

4. Sluit antioksidante in die dieet in.

B Anemie 1. Onvoldoende

hemoglobien in die

rooibloedselle.

2. Te min yster in die dieet

OF

3. Te min inname van

voedsel hoog in yster

4. Te min Vitamien C om te

help met die absorpsie

van yster.

5. Menstruasie.


rooivleis in die dieet. / yster-ryke

voedsel


appelkose, pruime, rosyne (droë

vrugte) in die dieet.

3. Sluit eiers in by die dieet.

4. Sluit Vitamien C in by die dieet

om te help met die absorpsie

van yster.


Bladsy 11 van 13

1.4 Verduidelik waarom die volgende mense ‘n groter risiko loop om anemie te ontwikkel:

a) Vegetariërs

Hulle eet nie vleis en somtyds ook nie vleisalternatiewe nie en

Daarom word geen yster en vit B12 ingeneem nie.

b) Tienerdogters

Verloor yster omdat hulle begin menstrueer

Glo dikwels verkeerdelik dat rooivleis vetmakend is, daarom

onvoldoende yster en Vit. B12 in liggaam

1.5 Lys VYF voedselsoorte wat kan help in die voorkoming en beheer van anemie.

Vleis Seekos Groente Vrugte Peulgroente Grane Ander

Organe

(lewer,

niertjies,

hart)

Rooivleis

Hoender

Vark

Oesters

Mossels

Garnale

Sardyne

Vis

Tuna

Groen

blaargroente

Groenbone

Ertjies

Pampoen

Patats

Kool, Brokkoli

Aaspersies

Tamaties

Piekels

Aartappels

Sampioene

Skorsie

Rooipepers

Sitrusvrugte

Aarbeie,

Kiwivrug,

Appelkose,

Dadels,

Swart-

bessies

Droë vrugte

(rosyne,

appelkose,

pruime)

Droë bone

Ertjies

Grond-

boontjies

Semels

Koringkiem

Hawermout

Verrykte rys

en Pasta

Volgraan en

Verrykte brood

Gefortifiseerde

ontbytgraan

Eiers

Melasse

Grond-

boontjie-

botter

2 Voedselallergie en voedselinloteransie

2.1 Verduidelik kortliks die verskil tussen ‘n voedsel-intoleransie en ‘n voedselallergie.

Voedselintoleransie

Wanneer die liggaam nie voedsel korrek verteer of prossesseer nie a.g.v ‘n

gebrek aan een of meer ensieme

Of

‘n Onaangename reaksie tot ‘n spesifieke voedsel of bestanddele elke

keer as dit geëet word

Of

‘n Teenreaksie tot voedsel aangesien daar ‘n chemise bestanddeel in

voedsel is wat die liggaam as giftig sien


Bladsy 12 van 13

Voedselallergieë

Wanneer ‘n persoon se immuunstelsel teenliggampies vervaardig in reaksie

op die inname van sekere voedsels

Of

Dit is ‘n immuunreaksie op bepaalde voedselsoorte

Of

Dit is ‘n reaksie op voedsel wat jy geëet het

2.2 Bespreek laktose-intoleransie onder die volgende opskrifte:

a) Verduidelik wat laktose-intoleransie is.

1. Die onvermoë om groot hoeveelhede laktose (suiker in melk) te

verteer

2. Word veroorsaak deur ‘n tekort aan die ensiem laktase (wat gewoonlik

in die dikderm vervaardig word.)

3. Laktase breek melksuiker af tot glukose wat dan deur die bloedstroom

opgeneem word.

4. Wanneer daar te min laktase is om laktose in die dunderm af te breek,

gaan die laktose na die dikderm waar dit deur bakterieë gefermenteer

word.

b) Die simptome van laktose-intoleransie

1. Naarheid

2. Krampe

3. Opgeblaasdheid

4. (Oormatige) Gas

5. Diarree

6. Halitose (slegte asem)

c) Riglyne om ‘n gebalanseerde dieet te handhaaf terwyl laktose-intoleransie

bestuur word

1. Vermy alle suiwelprodukte

2. Lees die etikette van voorbereide voedsels om te sien of die voedsel

melk bevat

3. Baie voedsel bevat klein hoeveelhede laktose, kyk dus uit vir die

woorde soos wei, dikmelk, melkneweprodukte, poeiermelk en vetvrye

melkpoeier

4. Gebruik laktasetablette om die laktase wat in die spysverteringstelsel

ontbreek te vervang. Dit mag jou in staat stel om suiwelprodukte in

te neem sonder om enige newe effekte te ervaar.


Bladsy 13 van 13

3 MIV/Vigs

3.1 Beskryf hoe persone wat aan MIV/Vigs ly hul voedingstatus, deur middel van hul

eetgewoontes, kan verbeter

1. Eet dikwels klein hoeveelhede dwarsdeur die dag om die absorpsie van

voedingstowwe deur die liggaam aan te moedig en sodat ‘n gesonde gewig

gehandhaaf kan word.

2. Eet dwarsdeur die siekte omdat koors en diarreë die absorpsie van

voedingstowwe (proteïene) verlaag.

3. Eet voedsel met hoë voedingswaarde/gebalanseerde maaltye wat al die

voedselgroepe insluit/ van plaaslike verkrygbare bestanddele voorberei is.

4. Styselvoedsels behoort die basis van die meeste maaltye te wees / help om

gewig aan te sit.

5. Vleis- en melkprodukte moet daagliks vir krag geëet word.

6. Eet droë bone, ertjies, lensies en grondbone om proteïene en oplosbare vesel

wat diarree sal stopsit, te voorsien.

7. Sluit suiker, vette en olies vir energie in die vroeë stadiums in en eet minder

later aangesien vet diarree kan veroorsaak.

8. Gebruik sout spaarsamig aangesien dit die bloeddruk kan laat atyg.

9. Eet baie rou vrugte en groente vir vitamiene en minerale.

10. Behou voedingstowwe deur korrekte voedselvoorbereiding.

11. Drink baie skoon veilige water.

12. Vermy alkohol gebruik aangesien dit die absorpsie van voedingstowwe

versteur.

3.2 Bespreek die uitwerking van die MIV/Vigs-pandemie op Suid-Afrikaanse huishoudings.

1. Onvoldoende inkomste/ geen inkomste as ouers/broodwinners nie in staat om

te werk nie / of kan nie werk soos voorheen gewoond was nie

2. Gesinne het onvoldoende fondse vir voedsel en ander noodsaaklikhede en

die beskikbare geld word op medikasie en die omsien na siekes gespandeer.

3. Kinders is die hoof van die huishouding/ kinders woon nie skool by nie omdat

hulle omsien na die siekes en die jonger kinders.

4. Die hoeveelheid weeskinders wat na mekaar moet omsien.

5. Huishoudings is afhanklik van voedselpakkies en medikasie van die staat.

6. Emosionele, fisiese, sielkundige stres van die omstandighede rondom hulle.

AKTIWITEIT 1 Hoë CHOLESTEROL: VOORGESTELDE ANTWOORDE · behou – enige verandering in die...

Documents

Transcript of AKTIWITEIT 1 Hoë CHOLESTEROL: VOORGESTELDE ANTWOORDE · behou – enige verandering in die...