Afstudeerprijs 2014. Presentatie laureaat Marian Plas

DE KUSTLIJN ALS ADAPTIEVE GRENS OP ZOEK NAAR EEN RUIMTELIJKE ADAPTATIESTRATEGIE

VRP – AFSTUDEERPRIJS 2014

KUSTGEBIED = DYNAMISCHE BUFFERZONE TUSSEN LAND EN ZEE

-  aantasting open ruimte ten gevolge van infrastructuur, wonen, recreatie, ... -  zeespiegel zal sneller stijgen dan verwacht

136 grote kuststeden bedreigd door zeespiegels1jging

40 miljoen bewoners lopen gevaar

2,5 biljoen euro poten1ële schade

bron: foto stephen wilkes – tekst:national geographic sept 2013

Door opwarming van de aarde rukt de zee op en lopen kustgebieden onder water.

Wat willen we beschermen? Wat geven we op?

Indien we onze economische verliezen wensen te beperken ten gevolge van extreme weersomstandigheden zullen we inspanningen moeten leveren om de

mens en zijn omgeving aan te passen aan de klimaatverandering.

>> taak weggelegd voor ruimtelijke ordening

CLIMATE CHANGE – MEER DAN ZEESPIEGELSTIJGING

0 1 2 3 km

Bron: https://www.dov.vlaanderen.be/bodemverkenner, GDI-Vlaanderen 08/08/2014De gegevens worden enkel meegedeeld ter informatie. De Vlaamse overheid kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de gevolgen van welk gebruik dan ook.

3

Raversijde

DG 2

DG 3

Snaaskerke

E40

LEGENDE

indicatie deelgebieden (DG)

afbakening zones op basis van verzilting

Mariakerke

Nieuwpoort

Oostende

Westende

Lombardsijde

DG 1

!"#$%&"

DG 4

Slijpe

indicatie aanwezige dorpskernen

MiddelkerkeBad

N

CC = GLOBAAL FENOMEEN MET REGIONALE VERSCHILLEN

AANBEVELINGEN EUROPESE UNIE : MITIGATIE + ADAPTATIE mitigatie: effect op globaal niveau

adaptatie: impact vooral op lokaal niveau (gebiedsspecifiek)

CONTINENTAAL PLAT VOORSTRANDZONE STRAND DUINEN POLDERS ZANDSTREEK

HOOGWATERLIJNLAAGWATERLIJN

1 km

10 m

E40

LEGENDE

Erosie en overtromingsdruk ten gevolge van een stijgende zeespiegel

Vastgoed druk

Overstromingsgevoelig

Verzilting van gronden

Droogte van gronden

Overstromingsdruk vanuit de vaart

0 2 kmN

-  erosieve vooroever (overstromingsgevaar, verkleining stranden,...) -  verstoring van de fysische werking van het kustgebied door aansnijding duinen -  vastgoeddruk > aantasten van open ruimte > bedreiging toeristisch-recreatieve sector -  imago probleem > toeristisch-recreatieve sector is aan hernieuwing toe -  dalende landbouwproductiviteit door verzilting en droogte -  watertekorten tijdens piekmomenten

KNELPUNTEN VAN HET GEBIED

KNELPUNTEN VAN DE INVLOED VAN HET PLANNINGSSYSTEEM

-  evolutie van een dynamisch landschap naar een kwetsbaar gebied -  infrastructuur als basis voor verdere ontwikkeling (dijk, kustbaan en trambaan) -  een oost-west oriëntatie bovengronds ligt dwars op de fysische werking van het gebied die noord-zuid georienteerd is -  het bestaande planningssysteem sluit niet aan bij het dynamisch karakter van het landschap en werkt fixatie in de hand -  een verhoogde aandacht voor de kustlijn en minder voor het achterliggende gebied

E40

Vaartdijk

Westendelaan

Koninklijke Baan

richting Brussel

richting BrusselA10

Oostende

Nieuwpoort

richting Calais

0 2 4 6 km

N

1 km

Westendelaan

Spermaliestraat

Spermaliestraat

Slijpe

!"#$%&"

Middelkerke

Westende

Lombardsijde

Raversijde'((%&")*"+

'((%,*-)."*+*%&/&")*"+

'((%&")*"+01"-023%+"2*45053.35-".

6"7."3-*"&")*"+

LEGENDE

!3%+)(,8&")*"+

9.("%&")*"+

9")*"+0:((.031)37;-".2*45"0)"+.*4:"%

<051

9")*"+0:((.0&"1""%/7;3=/:((.>*"%*%&"%

?3:"%&",2

!,7;-;3:"%

@*2*-3*.0domein

1

2 3

N

ZAND DEKKLEI

1

23

4

5

5.2.6 HUIDIGE ZONERING VAN HET GEBIED

Het gebied wordt opgedeeld door enkele lijninfrastructuren. Deze zijn sterk verwant aan de aanwezige verkeers

infrastructuur. Hierdoor krijgen we een 5tal gebieden die zich van west naar oost uitstrekken over het plangebied.

Duin

Dijk

Koninklijke Baan

Westendelaan

Vaartdijk

E40

richting Brussel

richting Calais

0 2 4 6 km

N

OVERDEKTE KREEKRUGGROND

12a

32b

MiddelkerkeBad

!"#$%&"

Raversijde

'()*"%+"

Nieuwpoort

Slijpe

N

LEGENDE,#-,."%/%&01(%")0(20-,)/)03,%0-(+"4*52")

,#-,."%/%&01(%")0(20-,)/)03,%03"61/7*/%&

ZILT ZOET

ZOUT

ZILT

ZOET

KNELPUNTEN KUSTVERDEDIGING

-  de volledige kustlijn wordt op dezelfde manier benaderd (niet gebiedsspecifiek) vanuit harde en zachte zeeweringen -  benadering is eerder eenzijdig vanuit infrastructureel oogpunt (Agentschap Mobiliteit en Openbare Werken) -  het gehanteerde cijfermateriaal is achterhaald, snellere stijging zeespiegel dan verwacht = urgentie stijgt -  protectstrategie vormt een dure strategie – geïntegreerd beheer leidt tot gunstiger maatschappelijk kosten-baten

ONTWERPPRINCIPES voor een klimaatbestendige ruimte DOEL : verhogen van weerstand ‐ veerkracht ‐ aanpassingsvermogen

FORMULERING STRATEGIE risicobeheersing en natuurlijke processen

PRINCIPE A: herstel van dynamisch morfologisch evenwicht

PRINCIPE B: zacht waar het kan – hard waar het moet

PRINCIPE C: hemelwater bergen bij de bron PRINCIPE D: collec1ef belang boven individueel belang

bron: Metropolitaan Kustlandschap 2100, Vlaams Bouwmeester

bron: hSp://www.rijksoverheid.nl

-  loslaten van het huidige planningssysteem (<> dynamisch karakter gebied) -  loslaten van de protectstrategie (<> geïntegreerd kustbeheer)

- voorkomen van ongewenste ontwikkelingen - beperken van kans op schade en slachtoffers - naar een klimaatbestendige ruimte (draagkracht van het gebied verhogen)

0 1 2 3 km

DG 3

E40

Nieuwpoort

Le

N

Zeedijk

OostendeRaversijde

Mi

Westende

Lombardsijde

Slijpe

E40

LEGENDE

afbakening zones op basis van verzilting

veilige zone met mogelijkheden tot verdichting

aantrekkelijk panorama

recreatie mogelijkheden

natuurreservaat

landbouw

zilte landbouw

verblijfsrecreatie

verblijfsrecreatie hoevetoerisme

toepassing van het KREEK teRUG principe

kustveiligheidslijn

Protect strategie met harde zeewering

overstroombare dijk

traject tram

strandsporten

zwemzone

TOEPASSEN VAN PRINCIPES RESULTEERT IN :

bron: hSp://www.worldchanging.com

bron: hSp://www.ipvdelU.nl

bron: hSp://www.dezandmotor.nl

bron:Deltares, Kreek teRUG

bron:hSp://www.pzc.nl

bron:hSp://www.vo2.fr

-  een verhoogde veiligheid voor het gehele gebied -  4 deelgebieden vormen samen één robuust geheel -  compartimentering (<>hold the line) -  verdwijnen oost-westelijke oriëntatie

-  een sterk gevarieerd landschap -  nieuwe impulsen voor recreatie , natuur en landbouw -  nieuwe vormen van publieke ruimte

LEGENDE




natuurreservaat

landbouw

zilte landbouw

verblijfsrecreatie



Afb 154 : synthesekaart . gewenste toestand van het studiegebied

kustveiligheidslijn


overstroombare dijk

traject tram

strandsporten

zwemzone

overstroombare weg

DG 3

E40Nieuwpoort

!"#$%&"

N

Zeedijk

OostendeRaversijde

Middelkerke

Westende

Lombardsijde

Slijpe

0 1 km

Noordzee

R retreat zone

A adaptatie zone

P protect zone

grens grondwater in duinen

P

A/R

A

A

PR

A

A

A

R

PLuchthavenLEGENDE




natuurreservaat

landbouw

zilte landbouw

verblijfsrecreatie



Afb 154 : synthesekaart . gewenste toestand van het studiegebied

kustveiligheidslijn


overstroombare dijk

traject tram

strandsporten

zwemzone

overstroombare weg

DG 3

E40Nieuwpoort

!"#$%&"

N

Zeedijk

OostendeRaversijde

Middelkerke

Westende

Lombardsijde

Slijpe

0 1 km

Noordzee

R retreat zone

A adaptatie zone

P protect zone

grens grondwater in duinen

P

A/R

A

A

PR

A

A

A

R

PLuchthaven

1.  een nieuwe verdedigingsstrategie door gebiedsspecifiek te handelen + toepassing van enkele vooropgestelde principes

2.  managed-retreat als win-win: verhogen veiligheid, verhogen economische winsten en toename ecologische winsten

3.  een framewerk die fasering en eigen invulling van prioriteiten en/of accenten toelaat 4.  de fundamenten van het framewerk leggen een basis voor een duurzaam Integrated

Coastal Zone Management (ICZM) 5.  het gebied is klaar voor mogelijke impacten van klimaatverandering en kan zichzelf

bevoorraden van drinkwater en voedsel (zelfvoorzienend)

EINDBESCHOUWING

Bedankt voor uw aandacht

vragen?

Afstudeerprijs 2014. Presentatie laureaat Marian Plas

Education

Transcript of Afstudeerprijs 2014. Presentatie laureaat Marian Plas