Afmælis- og hvatningarráðstefna Ríkiskaupa Vistvæn innkaup og nýsköpun
description
Transcript of Afmælis- og hvatningarráðstefna Ríkiskaupa Vistvæn innkaup og nýsköpun
Afmælis- og hvatningarráðstefna Ríkiskaupa
Vistvæn innkaup og nýsköpun
Kristín Linda Árnadóttir
Forstjóri
Vistvæn innkaup
Vistvæn innkaup;
Að velja þá vöru eða þjónustu sem er síður skaðleg umhverfinu eða heilsu manna og ber sama eða lægri líftímakostnað samanborið við aðrar vörur og þjónustu sem uppfylla sömu þörf.
Stefna um vistvæn innkaup ríkisins samþykkt af ríkisstjórn Íslands 13. mars 2009.
Vistvæn innkaup
Markmið:
• minnka umhverfisáhrif opinberra innkaupa• bæta samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja sem
þurfa að bjóða umhverfisvænni valkosti
Nýsköpun
Ávinningur vistvænna innkaupa
• Draga úr umhverfisáhrifum• Geta minkað kostnað og aukið gæði• Auka framboð á vistvænum vörum og
þjónustu sem nýtist samfélaginu í heild• Hvetur til nýsköpunar “Bestu kaup”
– Ábyrgð og gagnsæi– Einföldun og skilvirkni– Menntun og sérhæfing– Efling samkeppnismarkaðar
Forsendur/hindranir fyrir vistvæna nýsköpun
•Fyrirtæki þurfa að fá upplýsingar snemma um breytingar á kröfum opinberra innkaupaaðila
– tækifæri til þess að svara breyttum forsendum og þróa nýja lausnir
•Samstarf milli fyrirtækja og opinberra aðila – forsenda til árangurs – stuðning stjórnvalda í þróun nýja lausna
Forsendur/hindranir fyrir vistvæna nýsköpun
•Fræðsluþörfin er mikill
-stærsta hindrun fyrir vistvæna nýsköpun er oftast skortur á upplýsingum og skilningi á ferlinu.
•Það getur verið erfitt fyrir smærri fyrirtæki að skilja ferlið kringum opinber innkaup–Samstarf við atvinnulífið um að koma að fræðslu
Umhverfismerking vöru eða þjónustu
Svanurinn opinbert umhverfismerki Norðurlandanna
Tilgangur Svansins er að ýta undir sjálfbæra þróun samfélagsins svo komandi kynslóðir hafi jafna möguleika og við til að mæta þörfum sínum.
Svanurinn auðveldar neytendum að velja gæðavörur sem eru vistvænni en flestar sambærilegar vörur á markaðnum.
Strangar kröfur:Hráefnisnotkun
Orkunotkun
Notkun hættulegra efna
ÚtblásturLosun í vatn og jarðvegUmbúðir
ÚrgangurSamgöngur
Gæði sem þú getur treyst Betra fyrir umhverfið og heilsuna
Merkta varan er betri
Tækifæri fyrir græna nýsköpun
Svansviðmið: 66 vöru- og þjónustuflokkar
Hótel, ræstiþjónusta, prentsmiðjur, veitingastaðir, dagvöruverslanir, framköllunarþjónusta, þvottaþjónusta, ...
Innréttingar, húsgögn, gólfefni, gluggar, fatnaður, pappírsþurrkur, salernispappír, umslög, örtrefjaklútar, kerti, leikföng, snyrtivörur, þvottaefni, uppþvottalögur, hreinsiefni, sápur og sjampó, kaffisíur, eldsneyti, ...
Framtíðin: Svansvottuð matvæli? Svansvottuð orka?
Ávinningur fyrirtækja
Bætt frammistaða í umhverfismálumRekstrarsparnaðurBætt ímyndBetri þjónustaBetri ferlisstjórnunBætt samskipti við hagsmunaaðilaNýsköpun
= Bætt samkeppnishæfni og aukin arðsemi
Frumkvæði á frummörkuðum Staðlar Merki/Vottanir
Löggjöf Opinber innkaup
Viðbótar aðgerðir
Rafræn heilsutækni
Virk samskipti
Sjálfbær mannvirki
Skanna þjóðarlöggjöf
Hlífðarfatnaður
Lífefni Stöðlunar tilskipanir
Endurvinnsla úrgangs
Endurskoðunreglugerða
Hagrænir hvatar,Fjárhagslegur stuðningur
Endurnýjanleg orka
Samþætta við núverandi kerfi
Markaðs endurtekningar, aðferðir
Evr
ópu
INN
OV
A,
CIP
, F
P7,
sjó
ðir
og o
pinb
erar
st
efnu
r
Net af þróuðumopinberum innkaupumtil að tryggjakröfu um nýsköpun
1.janúar 2006: endurnotkun
og endurnýting að lágmarki 85%, þar af
80% endunnotkun
og endurvinnsla
16. júlí 2006:
Bann við urðun
kurlaðra dekkja
1. janúar 2009: Urðun á lífrænum úrgangi að
hámarki 75% af því magni sem urðað
var árið 1995
16. júlí 2009:
Starfandi urðunarstaðir hafi lagað
sig að nýjum
kröfum
Safna 4 kg af
rafeindaúrgangi og
meðhöndla á réttan
hátt
Endurnýta 50-65% af umbúðaúrgangi, þar af endurvinna
25-45% (minnst 15%)
Landsáætlun um úrgang 2004 - 2016
Og hvað svo.........• Umhverfisstofnun mun innleiða vistvæna
innkaupastefnu– Fyrirmynd– Bjóða öðrum stofnunum aðstoð við innleiðingu,
samlegðaráhrif
• Samvinna með Ríkiskaup vegna þróun viðmiða í rammasamningum
• Fræðslu til atvinnulífsins
Af hverju núna
• Sparnaður í ríkisrekstri með grænum áherslum
• Sparnaður í ríkisrekstri með áherslu á græna nýsköpun
Innleiða stefnu ríkisstjórnarinnar um vistvæn innkaup
Stig 1 Stig 2 Stig 3 Stig 4 Stig 5 Innleiðing vistvænna innkaupa
Byggja grunn Samþætta Iðka Efla Leiða
FÓLK:
Byggja upp færni,
fræðsla og
upplýsingar
Lykilfólk í innkaupum hefur fengið fræðslu um vistvæn innkaup. Vistvæn innkaup eru hluti af grunnþjálfun nýrra starfsmanna.
Allt innkaupafólk hefur fengið grunnþjálfun í vistvænum innkaupum. Lykilfólk í innkaupum hefur fengið framhaldsþjálfun í meginreglum vistvænna innkaupa.
Markviss sí- og endurmenntun á nýjungum í vistvænum innkaupum. Frammistöðumat taki tillit til þátta er viðkoma vistvænum innkaupum. Innleiðing á einföldu hvatakerfi.
Vistvænir þættir teknir inn í mat á tilboðum og hæfiskröfur bjóðenda. Vistvæn innkaup partur af nýliðafræðslu starfsmanna.
Árangurstölur birtar og nýttar til að laða að fagfólk í innkaupum. Árangurstengd, innri sem ytri hvataverðlaun. Áhersla á árangur til sparnaðar. Vönduðum vinnubrögðum deilt með öðrum stofnunum.
SÝN:
Leiða með fordæmi,
stefnumótun og
samskipti
Samkomulag um skýr meginmarkmið í vistvænum innkaupum stofnunarinnar. Innkaupareglur m.a. um vistvæn innkaup stofnunarinnar samþykktar af æðsta yfirmanni. Markmið og innkaupareglur vel kynntar starfsmönnum og lykilbirgjum.
Innkaupareglur um vistvæn innkaup uppfærðar og efldar, einkum varðandi samstarf við birgja. Gengið úr skugga um að reglur séu í samræmi við víðtækari stefnu stjórnvalda um sjálfbæra þróun. Reglum miðlað til starfsfólks, birgja og helstu hagsmunaaðila.
Innkaupaáætlun gerð sem útvíkkun á reglum um vistvæn innkaup þannig að hún taki á þáttum eins og áhættumati, innleiðingu ferla, markaðssetningu, birgjasamstarfi, mælingum og endurskoðunarferli. Innkaupaáætlun er fylgt eftir af yfirstjórn.
Endurskoðun og úrbætur á innkaupaáætlun vistvænna innkaupa sérstaklega með tilliti til tækninýjunga og nýsköpunarmöguleika. Tenging vistvænnar innkaupaáætlunar við umhverfisstjórnunarkerfi og almenna stefnu stofnunarinnar.
Innkaupaáætlun er endurskoðuð reglulega, og tengist beint við umhverfisstjórnunarkerfi stofnunarinnar. Stefna um vistvæn innkaup ríkisins, samþykkt af stjórnvöldum er vel kynnt. Nákvæm greining á framtíðarþörfum og ný áætlun unnin út frá þeim.
INNKAUPAFERLI:
Fjarlægja hindranir
og bæta aðgengi,
verkfæri og
samþætting
Greining á innkaupum og helstu umhverfisáhrifum hefur verið gerð. Verklag í innkaupum stofnunar vel skilgreint. Lykilsamningar fela í sér umhverfisskilyrði. Samningar metnir eftir bestu kaupum en ekki eingöngu lægsta verði.
Nákvæm greining á innkaupum gerð, helstu umhverfisáhættur metnar og notaðar við forgangsröðun. Tillit tekið til umhverfisþátta snemma í innkaupaferli flestra samninga. Líftímakostnaður metinn og tillit tekið til hans við innkaup.
Allir samningar endurskoðaðir til að meta áhættu vegna umhverfisþátta og aðgerðir til mótvægis formaðar. Virk áhættustjórnun í öllu innkaupaferlinu. Skýr markmiðasetning með lykilbirgjum varðandi umhverfisþætti.
Nákvæmt áhættumat umhverfisþátta í stærstu lykilsamningum.Vistvæn sjónarmið til staðar í verkefna- og samningsstjórnun. Líftímakostnaður tekinn inn í kostnaðarmat.
Líftímakostnaður hefur verið greindur fyrir lykilvöruflokka. Sameiginlegir mælikvarðar um vistvæn innkaup fyrir kaupendur og seljendur. Árangurstengd verðlaun eða vítur. Hindranir f. vistvænum innkaupum hafa verið yfirstignar. “Best practice” er deilt með öðrum stofnunum.
BIRGJAR:
Grípa tækifærin,
virkjun birgja
Greining á lykilbirgjum út frá kostnaði og umhverfisáhrifum hefur verið gerð. Samráð við lykilbirgja við gerð innkaupareglna fyrir stofnunina.
Nákvæm greining á innkaupum við birgja. Unnið eftir áætlun um samstarf við birgja, þar sem yfirmaður er þátttakandi.
Skýr markmið í samstarfi við birgja til staðar sem eykur vægi umhverfisþátta. Gagnvirk, hvetjandi samskipti milli kaupenda og seljenda byggð á hagrænum hvötum. Virk aðfangastjórnun vegna lykilinnkaupa.
Lykilbirgjar valdir með tilliti til náins samstarfs. Mat á umhverfisþáttum og aðgerðir til bættrar aðfangastjórnunar. Árangur er mældur og skráður. Yfirstjórn er þátttakandi í birgjasamstarfi.
Birgjaval viðurkennt sem grunnþáttur í vistvænni innkaupaáætlun. Áfram-haldandi þátttaka yfirstjórnar í birgja-samstarfi. “Best practice” er deilt með öðrum stofnunum. Birgjar finna að þeir verða að vinna að stöðugum umbótum í umhverfisstarfi til að halda viðskiptum.
LYKI
LSVI
Ð
EFTIRFYLGNI:
Stöðugar umbætur,
mælingar og
endurgjöf
Þýðingarmestu umhverfisþættir í innkaupum hafa verið skilgreindir. Einföldum mælikvörðum um alla þætti á stigi 1 hefur verið náð.
Nákvæm úttekt á umhverfisáhrifum innkaupa hefur verið gerð. Mælikvarðar skilgreindir til að stjórna helstu áhættu- og áhrifaþáttum.
Mælikvarðar vistvænna innkaupa þróaðir frá því að tengjast almennum mælikvörðum stofnunarinnar í að tengjast ákveðnum innkaupaaðilum og settum markmiðum. Einföldum mælikvörðum um alla þætti á stigi 3 hefur verið náð.
Lykiltölur innleiddar með skorkorti (BSC) fyrir innri og ytri þætti. Samanburður milli stofnana. Áætlaður ávinningur af vistvænum innkaupum kunngerður. Einföldum mælikvörðum um alla þætti á stigi 4 hefur verið náð.
Lykiltölur nýttar til að framfylgja vistvænni innkaupaáætlun. Árangur borinn saman við sambærilegar stofnanir. Sýnilegur ávinningur af vistvænum innkaupum. Skýrslur óháðs endurskoðanda þess efnis eru aðgengilegar öðrum stofnunum. Einföldum mælikvörðum um alla þætti á stigi 5 hefur verið náð.
Stefna um vistvæn innkaup ríkisins (2009) Viðauki 1: Innleiðing vistvænna innkaupa – Framvindurammi
Innleiðing
1. STIG: Að byggja grunn að vistvænum innkaupum stofnunar
LYKILSVIÐ HELSTU AÐGERÐIR
FÓLK: Byggja upp færni, fræðsla og upplýsingar
Lykilfólk í innkaupum hafi fengið fræðslu um vistvæn innkaup. Vistvæn innkaup eru hluti af grunnþjálfun nýrra starfsmanna.
SÝN: Leiða með fordæmi, stefnu-mótun og samskipti
Samkomulag um skýr meginmarkmið í vistvænum innkaupum stofnunarinnar. Innkaupareglur m.a. um vistvæn innkaup stofnunarinnar samþykktar af forstjóra. Markmið og innkaupareglur vel kynntar starfsmönnum og lykilbirgjum.
INNKAUPAFERLI: Fjarlægja hindranir og bæta aðgengi, verkfæri og sam-þætting
Greining á innkaupum og helstu umhverfisáhrifum hefur verið gerð. Verklag í innkaupum stofnunar vel skilgreint. Lykilsamningar fela í sér umhverfis-skilyrði. Samningar metnir eftir bestu kaupum en ekki eingöngu lægsta verði.
BIRGJAR: Grípa tækifærin, virkjun birgja
Greining á lykilbirgjum út frá kostnaði og umhverfisáhrifum hefur verið gerð. Samráð við lykilbirgja við gerð innkaupareglna fyrir stofnunina.
EFTIRFYLGNI: Stöðugar umbætur, mælingar og endurgjöf
Þýðingarmestu umhverfisþættir í innkaupum hafa verið skilgreindir. Einföldum mælikvörðum um alla þætti á stigi 1 hefur verið náð.
[1]
Innleiðing hjá Umhverfisstofnun• Innkaupagreining
– Notum bókhaldskerfi ríkisins– Helstu lykiltölur, birgjar, fjöldi reikninga, hæstu upphæðir,
samráð við Fjársýslu ríkisins
• Samráðsfundur með starfsfólki– Innkaupaaðilar, fá fram hugmyndir, framkvæmd
• Samráðsfundur með birgjum– Við með þörf þurfum lausn, nýsköpun
• Gerð ferla og verklagsreglna– Unnið samhliða gæðastarfi– Tryggja stöðugar umbætur
Njótum umhverfisins og stöndum vörð um það saman