ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท...

40
1 ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาใบความรู้ที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา แล้วนามาใช้แก้ปัญหาต่อไปนีสถานการณ์ เด็กชายโต๊ด อยู่ที่ชั้นที่ 30 ของอาคารแห่งหนึ่ง ซึ่งมีสวิตช์ไฟอยู่ 3 สวิตช์ ใช้สาหรับ เปิด-ปิด หลอดไฟ 3 หลอดในห้องใต้ดิน โดยสวิตช์หนึ่งตัวควบคุมหลอดไฟ 1 หลอด เด็กชายโต๊ดต้องใช้วิธีการอย่างไรจึง จะทราบว่า สวิตช์ตัวใดใช้เปิดปิดหลอดไฟหลอดใด โดยที่เขาจะขึ้นลงระหว่างชั้นที่ 30 (ที่มีสวิตช์) กับชั้นใต้ดิน (ที่มีหลอดไฟ) เพียงครั้งเดียว ทั้งนี้เขาสามารถเปิด-ปิด สวิตช์ได้ไม่จากัดจานวนครั้ง 1) การวิเคราะห์และกาหนดรายละเอียดของปัญหา ........................................................................................ ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................ 2) การเลือกเครื่องมือและออกแบบขั้นตอนวิธี.................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 3) ดาเนินการแก้ปัญหา...................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 4) ตรวจสอบและปรับปรุง ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. สมาชิกกลุ่มที.......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................

Transcript of ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท...

Page 1: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

1

ใบงานท 1.1 กระบวนการแกปญหา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมศกษาใบความรท 1.1 กระบวนการแกปญหา แลวน ามาใชแกปญหาตอไปน สถานการณ เดกชายโตด อยทชนท 30 ของอาคารแหงหนง ซงมสวตชไฟอย 3 สวตช ใชส าหรบ เปด-ปด หลอดไฟ 3 หลอดในหองใตดน โดยสวตชหนงตวควบคมหลอดไฟ 1 หลอด เดกชายโตดตองใชวธการอยางไรจงจะทราบวา สวตชตวใดใชเปดปดหลอดไฟหลอดใด โดยทเขาจะขนลงระหวางชนท 30 (ทมสวตช) กบชนใตดน (ทมหลอดไฟ) เพยงครงเดยว ทงนเขาสามารถเปด-ปด สวตชไดไมจ ากดจ านวนครง

1) การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา ........................................................................................ .......................................................................................................... ................................................................... ............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................ ................................. 2) การเลอกเครองมอและออกแบบขนตอนวธ.......................................................................................... ........ ....................................................................................................................... ...................................................... ............................................................................................................................. ................................................ ........................................................................................................................................................ ..................... ............................................................................................................. ................................................................ 3) ด าเนนการแกปญหา............................................................................................................ .......................... .................................................................................................................................................................... ......... ......................................................................................................................... .................................................... ............................................................................................................................. ................................................ .......................................................................................................................................................... ................... 4) ตรวจสอบและปรบปรง ............................................................................................ ................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................ ............................................................................................................................. ................................................ .................................................................................. ...........................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................

Page 2: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

2

ใบความรท 1.1 กระบวนการแกปญหา

หลกการแกปญหา

ในชวตประจ าวนทกคนตองเคยพบกบปญหาตางๆ ไมวาจะเปนปญหาดานการเรยน การงาน การเงน หรอแมแตการเลนเกม เมอพบกบปญหา แตละคนมวธทจะจดการหรอแกปญหาเหลานน แตกตางกนไป ซงแตละวธการอาจใหผลลพธทเหมอนหรอแตกตางกนไป แตถาน าวธการแกปญหาตางๆ มาศกษาพจารณา จะพบวาสามารถสรปเปนทฤษฎได นกวชาการทางดานการศกษาทใหความสนใจศกษาในเรองเหลาน สวนใหญมกสรปตรงกนวา การเรยนรวธแกปญหา เปนการเรยนรในระดบสงทตองอาศยความสามารถ ความร ประสบการณของผเรยนร กอนทจะทราบถงกระบวนการทจ าเปนตอการแกปญหา ลองมาศกษาแกไขปญหาตามกจกรรมตอไปน

1) เกมจบผเสอ จากรปท 1 ก าหนดใหลองหาทางเดนทจะน าเดกชายจอบจากจดภายนอกเพอไปหยบตาขายจบผเสอโดยไมผานทางเดนทมผเสอ และเมอไดตาขายแลวใหหาทางเดนเพอจบผเสอ ทมอยใหหมดโดยไมทบเสนทางเดม

รปท 1 แผนภาพแสดงต าแหนงผเสอและตาขาย รปท 2 รอยทางเดนจบผเสอแบบลองผดลองถก

รอยทางเดนในรปท 2 เปนรปแบบรอยทางเดนของเพอนคนหนง ซงไดพยายามพาเดกชายจอบไปจบ

ผเสอ จะเหนวา มการเดนแบบลองผดลองถก กลาวคอเมอมทางใหเลอกเดน มากกวาหนงทางกลองสมไปยงทางหนงถาถกกลองเดนตอไป แตถาผดกจะมการยอนกลบมาทางเดมเพอเลอกทางอนทถกตอไป

Page 3: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

3

รปท 3 ขอมลการเลนเกมทายใจ

2) เกมทายใจ คอ เกมใหทายตวเลข 3 ตว มผเลน 2 คน คนหนงเปนคนก าหนดเลข 3 ตวทไมซ ากนโดยทเลขแตละตว เลอกจาก 0 ถง 9 สวนอกคนหนงจะเปนผทายตวเลขทก าหนดไว โดยจะบอกตวเลข 3 ตวทไมซ ากน ผก าหนดจะตองใหรายละเอยดวาตวเลขททายมานนถกกตวและถาตวเลขททายมาถกต าแหนงดวยกตองบอกวาถกต าแหนงกตว เชน ถาตวเลขทก าหนดไวเปน 815 และผทาย ทายวา 123 จะเหนวาตวเลข ททายนนถก 1 ตว และไมมตวใดถกต าแหนง ผก าหนดกตองบอกผทายวาถก 1 ตวแตไมถกต าแหนง ดงรปท 3 ซงเปนตารางแสดงขอมลการเลนเกมทายใจ

จะเหนไดวาการแกปญหาดงกลาวขางตนนอกจากจะใชวธลองผดลองถกแลวยงมการใชเหตผลประกอบการแกปญหา ซงจะสามารถอธบายไดวาท าไมจงคดหรอท าเชนนน รปแบบของการใหเหตผลประกอบการแกปญหาอาจแตกตางกน ขนอยกบเงอนไขของปญหา จากตวอยางปญหาขางตนจะใชวธการใหเหตผลทเรยกวา “วธขจด” (Method of elimination) กลาวคอ จะแยกขอมลออกเปนกรณทอาจเปนไปไดแลวตดกรณทเปนไปไมไดทงไป จนเหลอกรณทเปนไปได

ในปญหาบางปญหาอาจจะขจดใหเหลอกรณเดยวไมได กอาจจะท าใหเหลอกรณนอยทสด แลวจงพจารณาความเปนไปไดของแตละกรณ ในการแกปญหาดวยวธนบางครงอาจตองใชตารางชวยในการหาความสมพนธของขอมล เชน ปญหาตอไปน

3) ใครเปนใคร เมอ อด, แอด, ออด, และ อด เปนภรรยาของ ตม, ตย, ตอย และ ตอม เราไมทราบวาใครเปนคสามภรรยากน แตทราบวา ทงสคไปงานสงสรรคแหงหนง และมขอมลของบคคลเหลานเกยวกบการไปรวมงานสงสรรค ดงน

(1) ภรรยาของตม ไมร าวงกบสามตวเอง แตร าวงกบสามของอด (2) ตอมและอด ไมยอมออกร าวงเลย (3) ตยและออดท าหนาทเลนดนตรตลอดงาน (4) สามของอดไมใชตย จงหาวาใครเปนคสามภรรยากน

วธคด เราจะใชตารางชวยพจารณาความสมพนธดงน จาก (1) ไดวาสามของอดไมใชตม (กา 1) จาก (2) ตอมและอดไมร าวง ดงนนเมอประกอบกบ (1) จะไดวา ตอมไมใชสามของอด และอดไมใชภรรยาตม (กา 1,2) จาก (3) ตยและออดไมร าวงเพราะเลนดนตรเมอน ามาประกอบ กบ (1)จะไดวาออดไมใชภรรยาของตม และตยไมใชสาม ของอด (กา1,3) จาก (4) สามของอดไมใชตย (กา 4)

เลขท ทาย

จ านวนตวเลข ทถก

จ านวนต าแหนง ทถก

123 415 425 416 715 815

1 2 1 1 2 3

- 2 1 1 2 3

สาม ภรรยา

ตม ตย ตอย ตอม

อด 1 1,3 1,2

แอด

ออด 1,3

อด 1,2 4

Page 4: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

4

การแกปญหานเรมดวยการใชตารางชวยเพอแยกขอมลสามและภรรยาออกแลวใชวธขจดโดย กาเครองหมาย () ในกรณทเปนไปไมไดตามขอมลทใหมา ขนตอไปพจารณาดกรณทเปนไปได คอ ตม เปนสามของแอด เนองจากเหลอความเปนไปไดเพยงชองเดยวในสดมภแรก และเมอพจารณาความเปนไปไดตอไป โดยดจากขอมลในแถวแรกจะเหนวา อดและตอยเปนสามภรรยากน และดวยหลกการดงกลาวกสามารถจบคทเหลอได

นอกจากวธการแกปญหาทยกตวอยางมาซงไดแก วธการลองผดลองถก การใชเหตผล การใชวธขจด ยงมวธการแกปญหาอกมากมายทผแกปญหาสามารถเลอกใชใหเขากบตวปญหาและประสบการณของ ผแกปญหา แตอยางไรกตาม หากพจารณากนอยางด วธการเหลานนลวนมขนตอนทคลายคลงกน และจากการศกษาพฤตกรรมในการเรยนรและแกปญหาของมนษย พบวาโดยปกต มนษยมกระบวนการในการแกปญหา ซงประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

1. การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา (State the problem) ขนตอนนเปนขนตอนแรกสด

กอนทจะลงมอแกปญหา แตผแกปญหามกจะมองขามความส าคญของขนตอนนอยเสมอ จดประสงคของขนตอนน คอ การท าความเขาใจกบปญหาเพอแยกใหออกวา ขอมลทก าหนดมาในปญหาหรอเงอนไขของปญหาคออะไร สงทตองการคออะไร และวธการทใชประมวลผลเปนอยางไร โดยสรป องคประกอบในการวเคราะหปญหามดงน

1.1 การระบขอมลเขา ไดแก การพจารณาขอมลและเงอนไขทก าหนดมาในปญหา 1.2 การระบขอมลออก ไดแก การพจารณาเปาหมายหรอสงทตองหาค าตอบ 1.3 การก าหนดวธประมวลผล ไดแก การพจารณาขนตอนวธการไดมาซงค าตอบหรอขอมลออก

ตวอยางท 1 แสดงการวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของการหาคาเฉลยของจ านวนเตม 5 จ านวน ไดแก 0 3 4 8 และ 12

จากองคประกอบในการวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา (1) การระบขอมลเขา ในทน โจทยก าหนดใหหาคาเฉลยของจ านวนเตม 5 จ านวน

ดงนน ขอมลเขาไดแกจ านวน 0 3 4 8 และ 12 (2) การระบขอมลออก จากโจทยสงทเปนค าตอบของปญหา คอคาเฉลย (x) ของจ านวนทงหา (3) การก าหนดวธการประมวลผล จากสงทโจทยตองการ “คาเฉลย” หมายถง ผลรวมของจ านวนทง 5

หารดวย 5 ดงนน ขนตอนของการประมวลผลประกอบดวย 3.1 รบคาจ านวนทง 5 จ านวน 3.2 น าจ านวนเตมทง 5 มาบวกเขาดวยกน 3.3 น าผลลพธจากขอ 3.2 มาหารดวย 5

Page 5: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

5

ตวอยางท 2 แสดงการวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของการหาคา x เมอ x คอจ านวนเตมจ านวนหนงใน กลมจ านวนเตม 5 จ านวน ทมคาเฉลยเปน 10 และจ านวนอก 4 จ านวน ไดแก 3 4 8 และ12 จากองคประกอบในการวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา

(1) การระบขอมลเขา จากโจทยขอมลเขา ไดแก

1.1 จ านวนอก 4 จ านวน คอ 3 4 8 12 1.2 คาเฉลยของจ านวนทง 5 จ านวน คอ 10

(2) การระบขอมลออก จากโจทยสงทเปนผลลพธ คอ คา x (3) การก าหนดวธการประมวลผล จากโจทยและความหมายของ “คาเฉลย” เราสามารถสรปขนตอนของการประมวลผล ไดดงน

3.1 หาคาผลรวมของจ านวนเตมทง 5 โดยน าคาเฉลยคณดวยจ านวนของเลขจ านวนเตม นนคอ 10 × 5 = 50

3.2 จากความหมายของ “ผลรวม” จะได 3+4+8+12+x = 50 3.3 แกสมการ 27 + x = 50 (จะได x = 23 ซงคอผลลพธ)

2. การเลอกเครองมอและออกแบบขนตอนวธ การเลอกเครองมอและออกแบบขนตอนวธ (Tools and Algorithm development) ขนตอนนเปน

ขนตอนของการวางแผนในการแกปญหาอยางละเอยดถถวน หลงจากทเราท าความเขาใจกบปญหา พจารณาขอมลและเงอนไขทมอย และสงทตองการหาแลวในขนตอนท 1 เราสามารถคาดคะเนวธการทเราจะใชในการแกปญหา กระบวนการนจ าเปนตองอาศยประสบการณของผแกปญหาเปนหลก หากผแกปญหาเคยพบกบปญหาท านองนมาแลวกสามารถด าเนนการตามแนวทางทเคยปฏบตมา

ขนตอนนจะเรมจากการเลอกเครองมอทใชในการแกปญหา โดยพจารณาความเหมาะสมระหวางเครองมอกบเงอนไขตางๆ ของปญหาซงหมายรวมถงความสามารถของเครองมอในการแกปญหาดงกลาว และสงทส าคญคอความคนเคยในการใชงานเครองมอนนๆ ของผแกปญหา

อกสงหนงทส าคญในการแกปญหา คอ ยทธวธทใชในการแกปญหาหรอทเราเรยกวาขนตอนวธ (algorithm) ในการแกปญหา หลงจากทเราไดเครองมอชวยแกปญหาแลว ผแกปญหาตองวางแผนวาจะใชเครองมอดงกลาวอยางไรเพอใหไดผลลพธทถกตองและดทสด ในการออกแบบขนตอนวธในการแกปญหาผแกปญหาควรใชแผนภาพหรอเครองมอในการแสดงขนตอนการท างานเพอใหงายตอความเขาใจ เชน ผงงาน (flowchart) และรหสจ าลอง (pseudo code) เปนตน การใชเครองมอชวยออกแบบดงกลาว นอกจากแสดงกระบวนการทชดเจนแลว ยงชวยใหผแกปญหาสามารถหาขอผดพลาด ของวธการทใชไดงายและแกไขไดอยางรวดเรว

Page 6: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

6

3. การด าเนนการแกปญหา การด าเนนการแกปญหา (Implementation) หลงจากทไดออกแบบขนตอนวธเรยบรอยแลว ขนตอน

นเปนขนตอนทตองลงมอแกปญหาโดยใชเครองมอทไดเลอกไว หากการแกปญหาดงกลาวใชคอมพวเตอรเขามาชวยงาน ขนตอนนกเปนการใชโปรแกรมส าเรจ หรอใชภาษาคอมพวเตอรเขยนโปรแกรมแกปญหา ขนตอนนตองอาศยความรเกยวกบเครองมอทเลอกใชซงผแกปญหาตองศกษาใหเขาใจและเชยวชาญ ในการด าเนนการอาจพบแนวทางทดกวาทออกแบบไว ผแกปญหากสามารถปรบเปลยนได

4. การตรวจสอบและปรบปรง การตรวจสอบและปรบปรง (Refinement) หลงจากทลงมอแกปญหาแลว ตองตรวจสอบใหแนใจวา

วธการนใหผลลพธทถกตอง โดยผแกปญหาตองตรวจสอบวาขนตอนวธทสรางขนสอดคลองกบรายละเอยดของปญหา ซงไดแก ขอมลเขา และขอมลออก เพอใหมนใจวาสามารถรองรบขอมลเขาไดในทกกรณ อยางถกตองและสมบรณ ในขณะเดยวกนกตองปรบปรงวธการเพอใหการแกปญหานไดผลลพธทดทสด

ขนตอนทง 4 ขนตอนดงกลาวขางตน เปนเสมอนขนบนได (Stair) ทท าใหมนษยสามารถประสบความส าเรจในการแกปญหาตางๆ ได รวมทงการเขยนหรอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร เพอแกปญหากตองใชกระบวนการตามขนตอนทง 4 นเชนกน (สสวท. , 2547 : 8 -12)

แหลงอางอง

สสวท. 2547. เอกสารศกษาดวยตนเอง ส าหรบครเทคโนโลยสารสนเทศ เรองท 6 หลกการแกปญหา และ เครองมอในการแกปญหา. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สสวท. กระทรวงศกษาธการ.

Page 7: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

7

1. ใหผเรยนเรยงล าดบขนตอนการแกปญหาตามกระบวนการแกปญหาทศกษาจากกจกรรม โดยใสหมายเลข 1 – 6 หนาขอความตอไปน ......................ตรวจสอบและปรบปรง ......................ก าหนดวธการประมวลผล ......................ระบขอมลเขา ......................เขยนผงงานแสดงขนตอนวธ ......................ระบขอมลออก ......................ด าเนนการแกปญหาตามขนตอนท

วางแผนโดยใชเครองมอทเลอกไว 2. ปญหา “ตวเลขแสนกล”

การวเคราะหปญหา “ตวเลขแสนกล” มขนตอนใดบางทมการเปลยนแปลง หากโจทยไมก าหนดให ตวเลข 5 อยในชองกลางของตาราง (สามารถตอบไดมากกวา 1 ขอ) ก. ขนตอนการระบขอมลออก ข. ขนตอนการด าเนนการแกปญหา ค. ขนตอนการระบขอมลเขา ง. ขนตอนการก าหนดวธการประมวลผล

แบบทดสอบตนเอง กจกรรมท 1 กระบวนการแกปญหา

ตวเลขแสนกล

ใหเตมตวเลข 1-9 ลงในชองสเหลยมทจดวาง ดงรปขางลาง โดยตวเลขในชองจะตองไมซ ากน และผลรวมของตวเลขในดานตามแนวนอน แนวตง และแนวทแยง แตละดานมคาเทากบ 15

5

Page 8: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

8

3. ปญหา “คณตคดสนก”

วธการใดในการแกปญหา “คณตคดสนก” มขนตอนการแกปญหานอยทสด ก. ลองผดลองถก ข. ข. การใชเหตผล ค. การใชวธการขจด ง. ง. การใชตารางประกอบ

4. ปญหา “คนหาเหรยญปลอม”

ขอใดเปนเงอนไขของโจทยในปญหา “คนหาเหรยญปลอม” ก. มเหรยญจ านวน 9 เหรยญ

ข. มเหรยญปลอมจ านวน 1 เหรยญ ค. ชงเหรยญไดเพยง 2 ครง

ง. คนหาวาเหรยญใดเปนเหรยญปลอม

5. จงพจารณาขอความตอไปน แลวใหเลอกวาขอความดงกลาวถกหรอผด ถก ผด การหาคาเฉลยของจ านวน 9 จ านวน คาเฉลยเปนเงอนไขของปญหาน

ถก ผด วธการแกปญหาโดยวธการขจด จะแยกขอมลออกเปนกรณทอาจเปนไปได แลวตดกรณทเปนไปไมไดทงไป จนเหลอกรณทเปนไปได

คณตคดสนก

ตวอกษรแตละตวแทนตวเลขโดดทตางกน จงหาวาตวอกษรแตะตวแทนตวเลขอะไรทท าใหม ผลลพธดงน

A B C B B D C B C E A A

+

คนหาเหรยญปลอม

มเหรยญบาทอย 9 เหรยญ เปนเหรยญปลอม 1 เหรยญ ซงมน าหนกเบากวาเหรยญจรง จงหาวธในการหาเหรยญปลอม โดยการชงดวยตาชง 2 แขนเพยง 2 ครง

Page 9: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

9

1. จดประสงคของกจกรรม : เพอใหผเรยนสามารถ

1.1 เขยนล าดบขนตอนจ าลองความคดเปนขอความ 1.2 เขยนล าดบขนตอนจ าลองความคดเปนผงงาน

2. แนวคด : การจ าลองความคดเปนขอความหรอผงงาน เปนเครองมอในขนตอนการออกแบบและวางแผนการแกปญหา ท าใหสามารถออกแบบขนตอนการแกปญหาทเปนระบบ ชวยใหการแกปญหางายขน

3. สอ / อปกรณการเรยนร 3.1 ใบงาน

ใบงานท เรอง เวลา (นาท) 2.1 เครองมอจ าลองความคด แบบท 1 2.2 เครองมอจ าลองความคด แบบท 2 2.3 เครองมอจ าลองความคด แบบท 3 2.4 เครองมอจ าลองความคด แบบท 4 2.5 เครองมอจ าลองความคด แบบท 5 2.6 เครองมอจ าลองความคด แบบท 6 2.7 โครงสรางควบคม 10 นาท 2.8 ระดมสมองจ าลองความคด 10 นาท

** หมายเหต การศกษาและตอบค าถามในใบงานท 2.1 – 2.6 ในชวงแรกท าโดยกลมผเชยวชาญใชเวลา 10 นาท หลงจากนน ผเชยวชาญจะน าสงทศกษากลบมาขยายผลความรใหกลมพนฐาน โดยใชเวลารวม 50 นาท (ใบงานท 2.1 – 2.6) เวลาทใชรวมทงหมด 60 นาท 3.2 ใบความรท 2.1 การจ าลองความคด 3.3 อนๆ

3.3.1 แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม 3.3.2 สลากจ านวน 24 ใบ จ านวน 2 ชด ดงน

11 12 13 14 21 22 23 24 31 32 33 34 41 42 43 44 51 52 53 54 61 62 63 64

กจกรรมท 2 การจ าลองความคดเปนขอความหรอผงงาน

60 นาท **

Page 10: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

10

4. ขนตอนด าเนนการ 4.1 การจดเตรยม

4.1.1 เตรยมใบงานท 2.1 – 2.6 เทากบจ านวนนกเรยน (อยางละ 24 ฉบบ) และเตรยมใบงานท 2.7 -2.8 จ านวนใบงานละ 4 ชด

4.1.2 เตรยมใบความรท 2.1 เทากบจ านวนนกเรยน (24 ฉบบ) 4.1.3 พมพและตดสลาก 40 ใบ ตามแบบขอ 3.3.2 สลาก 40 ใบ ใชส าหรบแบงกลมนกเรยน

สญลกษณ 3 ตวบนสลาก มความหมายดงน

1 2

4.2 ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนร (ใชเทคนค jigsaw) 4.2.1 ใหผเรยนจบสลากคนละ 1 ใบ (2 นาท) 4.2.2 จดนกเรยนเปนกลมยอย 6 กลม กลมละ 4 คน ดงน กลมท 1 ไดแก 11 12 13 14 กลมท 2 ไดแก 21 22 23 24 กลมท 3 ไดแก 31 32 33 34 กลมท 4 ไดแก 41 42 43 44 กลมท 5 ไดแก 51 52 53 54 กลมท 6 ไดแก 61 62 63 64 4.2.3 ก าหนดใหกลมทจดตามขอ 4.2.2 เปน กลมผเชยวชาญ ครแจกใบความร และใบงานใหกลม

ศกษาดงน (10 นาท) กลมท 1 แจกใบงานท 2.1 เครองมอจ าลองความคดแบบท 1 กลมท 2 แจกใบงานท 2.2 เครองมอจ าลองความคดแบบท 2 กลมท 3 แจกใบงานท 2.3 เครองมอจ าลองความคดแบบท 3 กลมท 4 แจกใบงานท 2.4 เครองมอจ าลองความคดแบบท 4 กลมท 5 แจกใบงานท 2.5 เครองมอจ าลองความคดแบบท 5 กลมท 6 แจกใบงานท 2.6 เครองมอจ าลองความคดแบบท 6

4.2.4 หลงจากศกษาเสรจ ใหสมาชกจดกลมใหม เรยกวา กลมพนฐาน ซงแตละกลมจะมผเชยวชาญ ครบทง 6 เรอง และนงตามแผนผงดงน

กลมผเชยวชาญท 1 กลมพนฐานท 2 11

Page 11: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

11

4.2.5 ครแจกใบความรท 2.1 และใบงานท 2.1 - 2.6 ใหสมาชกในกลมทกคน 4.2.6 ใหผเชยวชาญแตละคน อธบายเนอหาความรทไดศกษามาใหสมาชกในกลมพนฐานฟง โดยผลดเปลยนกนอธบายจนครบทกคน และใหสมาชกทกคนบนทกขอมลลงในใบงาน

4.2.7 ครแจกใบงานท 2.7 ใหสมาชกในกลมชวยกนตอบค าถามหลงจากทไดแลกเปลยนความรกน 4.2.8 ครสมกลม สมสมาชก ออกมาน าเสนอตามล าดบใบงานทง 7 ใบงาน (ใชสลากทเหลออก 1 ชด) โดยการสมสลากหยบออกมาแลวไมใสกลบ 4.2.9 ครและนกเรยนรวมกนสรปหลกการจ าลองความคดเปนขอความและผงงาน 4.2.10 ครแจกใบงานท 2.8 ใหแตละกลมพนฐาน รวมกนศกษาและปฏบตกจกรรม 4.2.11 ครสมกลม สมสมาชก จ านวน 2 กลม ออกมาน าเสนอผลการท าใบงานท 2.8 4.2.12 ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน 15 นาท

5. การวดและประเมนผล 5.1 สงเกตความรวมมอการเขารวมกจกรรมกลม / แบบวดและประเมนผลทกษะกระบวนการท างานกลม 5.2 ประเมนผลงานจากใบงาน

5.3 แบบวดและประเมนผลพฤตกรรมดานจตพสย

กลมพนฐาน ท 1

11

21

31

41

51

61 กลมพนฐาน

ท 2

12

22

32

42

52

62

กลมพนฐาน ท 3

13

23

33

43

53

63 กลมพนฐาน

ท 4

14

24

34

44

54

64

Page 12: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

12

6. แหลงขอมลเพมเตม 6.1 เอกสารประกอบการสอน รายวชา ง 30101 เทคโนโลยสารสนเทศและการเขยนโปรแกรมขนตน เรอง การจ าลองความคด 6.2 http://www.mwit.ac.th/~jeab/sheet40102/intro.htm

6.3 http://teacher.skw.ac.th/salunyar/40102/unit_04/p_402.htm 6.4 http://www.pccpl.ac.th/~tech/img_file/01-problem_solving.pdf 6.5 http://www.ns.ac.th/course/webit/lesson7/pg7_9.htm 6.6 http://krunes.maepa.org/teach/Program/P_3.html

7. ขอเสนอแนะ 7.1 การท าสลาก ในการแบงกลม ขนอยกบจ านวนนกเรยนในชนเรยน 7.2 ครตองดแลสงเกตการท ากจกรรม และคอยใหค าแนะน าอยางใกลชด

Page 13: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

13

ใบงานท 2.1 เครองมอจ าลองความคด แบบท 1

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................................ จบ ........................................................................ รบประทาน ........................................................................ ตมน าใหเดอด ........................................................................ ตมประมาณ 1 นาท .................................................................... .... ใสเครองปรงแลวยกภาชนะลงจากเตา ........................................................................ ใสบะหมลงในน าเดอด ........................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ....................... ......................................................................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

Page 14: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

14

ใบงานท 2.2 เครองมอจ าลองความคด แบบท 2

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................................ จบ ........................................................................ งวงใชไหม ........................................................................ อาบน าแตงตว ........................................................................ ถางวง นอนตออก 10 นาท ........................................................................ ตนนอน ........................................................................ ไปโรงเรยน ........................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

เทจ จรง

Page 15: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

15

ใบงานท 2.3 เครองมอจ าลองความคด แบบท 3

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................................ จบ ........................................................................ ซกเสอผา ........................................................................ ฝนตกหรอไม ........................................................................ ถาฝนไมตก ออกไปดภาพยนตร ........................................................................ ถาฝนตก อยบานอานหนงสอ ........................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

เทจ จรง

Page 16: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

16

ใบงานท 2.4 เครองมอจ าลองความคด แบบท 4

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................... ...... จบ ................................................................. มเงน > 15 บาท แต < 20 บาท กนกวยเตยว ................................................................. มเงน > 20 บาท แต < 25 บาท กนขาวราดกบขาว 2 อยาง ................................................................. มเงน 20 บาท กนขาวราดกบขาว 1 อยาง ................................................................. มเงนอยเทาไหร ................................................................. มเงน 25 บาทขนไป กนขาวราดกบขาว 2 อยางและขนมหวาน .................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ................ ......................................................................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

Page 17: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

17

ใบงานท 2.5 เครองมอจ าลองความคด แบบท 5

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................................... จบ ........................................................................... ดผลการสอบ ........................................................................... เรยนซอมเสรม ........................................................ ................... สอบไมผาน ........................................................................... รอผลการสอบซอม ........................................................................... สอบซอม ........................................................................... ดประกาศผลสอบซอม ...........................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ...................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ............................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

จรง

เทจ

Page 18: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

18

ใบงานท 2.6 เครองมอจ าลองความคด แบบท 6

1. จงพจารณาขอความแสดงขนตอนการจ าลองความคดขางลางดานซายมอ แลวน ามาเขยนใหเรยงล าดบ เปนขนตอนทถกตองในชองวางดานขวามอ

เรมตน ........................................................................... จบ ........................................................................... ครใหนกเรยนท าแบบฝกหด ........................................................................... สอนเรองใหม ........................................................................... ครอธบายการบวกเลข ........................................................................... ตรวจสอบ นกเรยนสวนใหญท าถก ........................................................................... นกเรยนสงแบบฝกหด ........................................................................... ครตวรจแบบฝกหด ...........................................................................

2. จากขนตอนการแกปญหาขางตน ถาก าหนดผงงานดงรปดานลาง จงน าขอความจากขอ 1 มาเตมลงในสญลกษณแตละรป

3. การจ าลองความคดขางตน เปนขนตอนใดในกระบวนการแกปญหา และแกปญหาในเรองใด ......................................................................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

จรง

เทจ

Page 19: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

19

ใบงานท 2.7 โครงสรางควบคม

จงศกษาใบความรท 2.1 เรองการเขยนโปรแกรม และพจารณาใบงานท 2.1 – 2.6 แลวตอบค าถามตอไปน 1. ใบงานท 2.1 – 2.6 มโครงสรางควบคมแบบใดบาง และแตละแบบมการท างานอยางไร

ใบงานท มโครงสรางควบคมแบบ ขนตอนการท างานของโครงสรางควบคม

2.1 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2.2 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2.3 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2.4 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2.5 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2.6 ............................................................................................................................ .............................................................................................................................

2. กจกรรมตามใบงานท 2.2 2.3 และ 2.4 เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................. ......................................... ..................................................................................................................................................... ................. ................................................................................................................ ...................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................................................. ......... ........................................................................................................................ .............................................. 3. กจกรรมตามใบงานท 2.5 และ 2.6 เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................. ......................................... ..................................................................................................................................................... ................. ................................................................................................................ ...................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................................................. .........

......................................................................................................................... .............................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

Page 20: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

20

ใบงานท 2.8 ระดมสมองจ าลองความคด

จงอานขอความตอไปน แลวจ าลองความคดเปนขอความและผงงาน “ในชนเรยนระดบประถมศกษา เมอครประจ าวชาเดนเขามาในหองเรยน นกเรยนทกคนลกขนท าความเคารพ และครบอกใหนกเรยนนงลง หลงจากนนสงใหนกเรยนเงยบ และบอกใหทราบวา วนนจะเรยนวชาภาษาไทย แลวส ารวจวานกเรยนทกคนมหนงสอแบบเรยนหรอไม ถาใครไมมหนงสอแบบเรยนใหยายไปนงกบเพอนทมหนงสอ เมอทกคนเขาทเรยบรอยแลว ใหนกเรยนเปดหนงสอหนา 35 แลวอานหนา 35 -36 ออกเสยงพรอมกน หลงจากนน ใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 5 ถาใครทท าแบบฝกหดไมได ใหกลบไปอานหนงสอหนา 35 – 36 ใหม ส าหรบคนทท าไดใหท าแบบฝกหดจนถงขอสดทาย แลวน ามาสงคร”

จ าลองความคดเปนขอความ จ าลองความคดเปนผงงาน ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

สมาชกกลมท .......................... 1. ............................................................................ 2. ........................................................................ 3. ............................................................................ 4. ........................................................................ 5. ............................................................................ 6. ........................................................................

Page 21: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

21

ใบความรท 2.1 การจ าลองความคด

ขนตอนทส าคญในการแกปญหาคอการวางแผน การวางแผนทดจะชวยใหการแกปญหาเปนไปไดโดยงาย ผทสามารถวางแผนในการแกปญหาไดดนอกจากจะตองใชประสบการณ ความร และความมเหตผลแลว ยงควรรจกวางแผนใหเปนขนตอนอยางเปนระเบยบดวย การจ าลองความคดเปนสวนหนงในขนตอนทสองของการแกปญหา การจ าลองความคดออกมาในลกษณะเปน ขอความ หรอเปนแผนภาพจะชวยใหสามารถแกปญหาไดดโดยเฉพาะปญหาทยงยากซบซอน การวางแผนจะเปนแนวทางในการด าเนนการแกปญหาตอไป อกทงเปนการแสดงแบบเพอใหผทเกยวของไดเขาใจและสามารถปฏบตตามในแนวทางเดยวกน ทงนกดวยวตถประสงคอยางเดยวกบกลมกจการกอสรางซงจ าเปนตองมแบบแปลนเปนเครองมอตดตอสอสารระหวางผออกแบบและผกอสราง แบบแปลนเหลานนจะอยในรปลกษณะของการวาดภาพหรอแสดงเครองหมายซงเปนท เขาใจกนระหวางผเกยวของ แบบแปลนจะตองจดท าใหเสรจกอนทจะลงมอกอสราง โดยผานการตรวจสอบ ทบทวนและพจารณาจากผเกยวของหลายฝาย เมอเหนวาเปนทถกตองและพอใจของ ทกฝายแลว จงกอสรางตามแบบนน แตถายงไมเปนทพอใจ กจะพจารณาแกไขแบบแปลนสวนนน ๆ เสยกอนจะไดไมตองรอถอนหรอทบทงภายหลง และเมอตองการซอมแซมหรอตอเตมกน าเอาแบบแปลนเดมมาตรวจสอบและเพมแบบแปลนในสวนนนไดโดยงาย การใชแบบแปลนจงเปนสงท จ าเปนระหวางชางกอสราง ผออกแบบและผเกยวของอน ๆ เปนอยางมาก เพราะประหยดเวลา คาใชจายและเขาใจงาย เมอสรปรวมแลวแบบแปลนเหลานนกคอขอตกลงใหสรางอาคารของผจางกบ ผรบจางทอยในรปแบบกะทดรด แทนทจะเขยนเปนขอความทเปนลายลกษณอกษรอยางยดยาวและยงเปนเครองมอใหชางใชในการกอสรางอกดวย

เครองมอทใชในการจ าลองความคดมกจะประกอบขนดวยเครองหมายทแตกตางกนหลายอยาง แตพอสรปไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ขอความหรอค าบรรยาย เปนการเขยนเคาโครงดวยการบรรยายเปนภาษาทมนษยใชสอสารกน เพอใหทราบถงขนตอน การ

ท างานของโปรแกรมแตละตอน ในบางครงอาจใชค าสงของภาษาทใชเขยนโปรแกรมกได ตวอยางค าบรรยายแสดงขนตอนการเปลยนยางรถเมอยางแตกขณะขบรถ 1. จอดรถหลบขางทาง 2. คลายสกรยดลอ 3. น าแมแรงออกยกรถ 4. ถอดลอออก น ายางอะไหลมาเปลยน 5. ขนสกรเขา เกบยางทช ารดเพอไปซอม 6. คลายแมแรง เกบแมแรง

Page 22: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

22

2. สญลกษณ เครองหมายรปแบบตาง ๆ ซงใชส าหรบสอสารความหมายใหเขาใจตรงกน สถาบนมาตรฐานแหงชาต

อเมรกน (The American National Standard Institute, ANSI) ไดก าหนดสญลกษณไวเปนมาตรฐานแลวสมควรน าไปใชไดตามความเหมาะสมตอไป ซงมรายละเอยดรปแบบและความหมายทควรทราบตามตารางตอไปน

ตารางแสดงความหมายของสญลกษณ

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย

การท างานดวยมอ (manual operation)

แทนจดทมการท างานดวยแรงคน

การน าขอมลเขา-ออกโดยทวไป (general input/output)

แทนจดทจะน าขอมลเขาหรอออกจากระบบคอมพวเตอรโดยไมระบชนดของอปกรณ

แถบบนทกขอมล (magnetic tape)

แทนจดทน าขอมลเขาหรอออกจากโปรแกรมดวยแถบบนทกขอมล

จานบนทกขอมล (magnetic disk)

แทนจดทน าขอมลเขาหรอออกจากโปรแกรมดวยจานบนทกขอมล

การน าขอมลเขาดวยมอ (manual input)

แทนจดทจะน าขอมลเขาดวยมอ

การแสดงขอมล (display)

แทนจดทแสดงขอมลดวยจอภาพ

การท าเอกสาร (document)

แทนจดทมขอมลเปนเอกสารหรอ แสดงขอมลดวยเครองพมพ

การตดสนใจ (decision)

แทนจดทจะตองเลอกปฏบตอยางใดอยางหนง

การปฏบตงาน (process)

แทนจดทมการปฏบตงานอยางใดอยางหนง

Page 23: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

23

สญลกษณ ชอเรยก ความหมาย

การเตรยมการ (preparation)

แทนจดก าหนดชอขอมลหรอคาเรมตนตาง ๆ

การเรยกโปรแกรมภายนอก (external subroutine)

แทนจดเรยกใชโปรแกรมยอยทไมไดอย ในโปรแกรมนน

การเรยกโปรแกรมภายใน (internal subroutine)

แทนจดเรยกใชโปรแกรมยอยทอยในโปรแกรมนน

การเรยงขอมล (sort)

แทนจดทมการเรยงขอมลใหมตามขอก าหนด

ทศทาง (flow line)

แทนทศทางขนตอนการด าเนนงาน ซงจะปฏบตตอเนองกนตามหวลกศรช

หมายเหต (annotation)

แทนจดทแสดงรายละเอยดเพมเตมหรอหมายเหตของจดตาง ๆ ทแสดงในผงงานดวยสญลกษณ ไมชดเจน

การตดตอทางไกล (communication link)

แทนชวงทมการตดตอหรอยายขอมล ดวยระบบการตดตอทางไกล

จดเชอมตอ (connector)

แทนจดเชอมตอของผงงาน เมอใชสญลกษณเพอใหดงาย

จดเชอมตอหนากระดาษ (off page connector)

แทนจดเชอมตอของผงงาน ทอยคนละหนากระดาษ

เรมตนและลงทาย (terminal)

แทนจดเรมตนและลงทายของผงงาน ของโปรแกรมหลกและโปรแกรมยอย

Page 24: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

24

ตวอยางท 1 การวางแผนไปโรงเรยน การจ าลองความคดเปนขอความ

เรมตน ตนนอน อาบน าแตงตว ไปโรงเรยน

จบ การจ าลองความคดเปนแผนภาพ

เรมตน

ตนนอน

อาบน าแตงตว

ไปโรงเรยน

จบ

Page 25: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

25

ตวอยางท 2 การจ าลองความคดในการหาผลบวก 1, 2, 3, 4, 5,… จนถง 20 (นนคอจะหาคา 1 + 2 + 3 + 4 + … + 20) เปนขอความหรอแผนภาพ

การจ าลองความคดเปนขอความ เรมตน

1. ก าหนดให N มคาเรมตนเปน 0 2. ก าหนดให K มคาเรมตนเปน 1 3. น าคา K มารวมกบคา N เดม ไดผลลพธเทาไรไปเกบไวท N 4. น าคา 1 มารวมกบคา K เดม ไดผลลพธเทาไรไปเกบไวท K 5. เปรยบเทยบคา K กบ 20 ถา K นอยกวาหรอเทากบ 20 ใหวนกลบไปท า

ในขน 3 และท าค าสงถดลงมาตามล าดบ แตถา K มากกวา 20 แสดงวา ไดค าตอบ

จบ การจ าลองความคดเปนแผนภาพ

เรมตน

N = 0

K = 1

N = N + K

K = K + 1

K = 20

จบ

ไมใช

พมพผลลพธ ใช

Page 26: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

26

3. การเขยนโปรแกรม จากการศกษาหลกการพฒนาโปรแกรมในหวขอ 1 และ 2 ทผานมา หลงจากทเราสามารถวเคราะห

ปญหา และสรางแบบจ าลองความคดเพอแสดงขนตอนในการแกปญหาแลว ขนตอนตอไปคอขนตอนของ การเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรซงถอไดวาเปนขนตอนหนงทส าคญในการแกปญหาดวยคอมพวเตอรการเขยนโปรแกรม หมายถง กระบวนการใชภาษาคอมพวเตอรเพอก าหนดโครงสรางของขอมล และก าหนดขนตอนวธเพอใชแกปญหาตามทไดออกแบบไว โดยอาศยหลกเกณฑการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรแตละภาษา

กอนเขยนโปรแกรม ผพฒนาโปรแกรมจะตองเลอกภาษาคอมพวเตอรทจะน ามาใชชวยงานโดยพจารณาจากปจจยตางๆ ในการท างาน เชน ลกษณะของปญหา ความถนดของผเขยนโปรแกรมสภาพแวดลอมในการท างานของระบบคอมพวเตอร เปนตน เนองจากในปจจบนมภาษาคอมพวเตอร ใหเลอกใชไดหลายภาษา เชน ภาษาปาสคาล ภาษาซ ภาษาจาวา ภาษาเดลฟาย เปนตน แตละภาษาลวนแลวแตมรปแบบและหลกการในการสรางงานทแตกตางกน แตอยางไรกตามทกภาษากยงตองมโครงสรางควบคมหลก 3 แบบ ไดแก โครงสรางแบบล าดบ (sequential structure) โครงสรางแบบมทางเลอก (selection structure) โครงสรางท าซ า (repetition structure)

3.1 โครงสรางแบบล าดบ คอ ขนตอนการท างานทเปนไปตามล าดบกอนหลง และแตละขนตอนจะถกประมวลผลเพยงครงเดยว

เทานน สามารถแสดงการท างานของโครงสรางนโดยใชผงงานไดดงรปท 1

รปท 1 แสดงการท างานของโครงสรางแบบล าดบ

ค าสงท 1

ค าสงท 2

ค าสงท 3

Page 27: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

27

ตวอยางท 3.1 ล าดบงานการพดทางโทรศพท

การจ าลองความคดเปนขอความ เรมตน

1. ยกหโทรศพท 2. หยอดเหรยญ 3. ฟงสญญาณใหหมน 4. กดเลขหมาย 5. สนทนา 6. หยอดเหรยญเพมเมอมสญญาณเตอน 7. วางหโทรศพท 8. รบเหรยญคน

จบ การจ าลองความคดเปนผงงาน (ผงงานแบบล าดบ)

เรมตน

ยกหโทรศพท

หยอดเหรยญ

ฟงสญญาณใหหมนเลข

กดเลขหมาย

สนทนา

หยอดเหรยญเพมเมอมสญญาณเตอน

วางหโทรศพท

รบเหรยญคน

จบ

Page 28: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

28

3.2 โครงสรางแบบมทางเลอก

คอ โครงสรางทมเงอนไข ขนตอนการท างานบางขนตอนตองมการตดสนใจเพอเลอกวธการประมวลผลขนตอไป และจะมบางขนตอนทไมไดรบการประมวลผล การตดสนใจอาจมทางเลอก 2 ทาง หรอมากกวากได โครงสรางทมทางเลอกเพยง 2 ทางเราเรยกชอวา โครงสรางแบบ if…then…else และโครงสรางทมทางเลอกมากกวา 2 ทาง เราเรยกชอวา โครงสรางแบบ case ซงสามารถแสดงการท างานของโครงสรางนโดยใชผงงานไดดงรปตอไปน

รปท 2 แสดงการท างานของโครงสราง 2 ทางเลอก (IF…THEN)

รปท 3 แสดงการท างานของโครงสราง 2 ทางเลอก (IF…THEN…. ELSE)

เงอนไข

ใช

ไมใช ค าสง

ใช ไมใช

เงอนไข

ค าสง ค าสง

Page 29: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

29

รปท 4 แสดงการท างานของโครงสรางมากกวา 2 ทางเลอก (NEST…IF)

รปท 5 แสดงการท างานของโครงสรางมากกวา 2 ทางเลอก (CASE…OF)

ค าสง

ค าสง

ค าสง ค าสง

เงอนไขท 1

เงอนไขท 2

เงอนไขท n

เงอนไข

ค าสง ค าสง ค าสง ค าสง

Page 30: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

30

ตวอยางท 3.2 ล าดบของการท าบตรประชาชน ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย การจ าลองความคดเปนขอความ

เรมตน รบขอมลอายนกเรยน ตรวจสอบอายเทากบหรอมากกวา 15 ป ถาจรง

ไปทวาการอ าเภอ เขยนใบค ารอง ถายรปท าบตร รบบตรประชาชน กลบโรงเรยน เขาเรยนปกต

ถาไมจรง เขาเรยนปกต

จบ การจ าลองความคดเปนผงงาน ผงงานแบบทางเลอก 2 ทาง (IF…THEN)

เรมตน

จบ

รบขอมลอาย

อาย ≥ 15 ป

เขาเรยนปกต

ใช

ไมใช

ไปทวาการอ าเภอ

เขยนใบค ารอง

ถายรปท าบตร

รบบตรประชาชน

กลบโรงเรยน

Page 31: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

31

ตวอยางท 3.3 ล าดบขนตอนการประเมนผลสอบ การจ าลองความคดเปนขอความ

เรมตน ทดสอบ ตรวจผลการสอบและคดคะแนนทได ตรวจสอบคะแนนทไดวานอยกวารอยละ 50 หรอไม

ถานอยกวา ใหสอบแกตว ถาไมนอยกวา ใหสอบผาน

จบ การจ าลองความคดเปนผงงาน ผงงานแบบทางเลอก 2 ทาง (IF…THEN…ELSE)

เรมตน

ทดสอบ

ตรวจผลการสอบและคดคะแนนทสบได

คะแนน < รอยละ 50

จบ

พมพ สอบไมผาน พมพ สอบผาน

จรง เทจ

Page 32: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

32

ตวอยางท 3.4 ล าดบขนตอนการประเมนผลการเรยน การจ าลองความคดเปนขอความ

เรมตน รบขอมลคะแนน ตรวจสอบคะแนน

ถาคะแนนเทากบ 80 ขนไป ไดระดบผลการเรยน 4 ถาคะแนนเทากบ 70 - 79 ไดระดบผลการเรยน 3 ถาคะแนนเทากบ 60 - 69 ไดระดบผลการเรยน 2 ถาคะแนนเทากบ 50 - 59 ไดระดบผลการเรยน 1 ถาคะแนนนอยกวา 50 ไดระดบผลการเรยน 0

พมพระดบผลการเรยน จบ

กรณนสามารถจ าลองความคดเปนผงงานได 2 แบบ คอ

แบบท 1 (NEST…IF)

เรมตน

จบ

รบขอมลคะแนน

คะแนน ≥ 80

คะแนน ≥ 60

คะแนน ≥ 70

คะแนน ≥ 50

พมพผลการเรยน

ไดผลการเรยน 0 ไดผลการเรยน 1

ไดผลการเรยน 2

ไดผลการเรยน 3

ไดผลการเรยน 4

จรง

จรง

จรง

จรง เทจ

เทจ

เทจ

เทจ

Page 33: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

33

แบบท 2 (CASE…OF) กรณนไมสามารถใชกบตวแปรหรอคาคงททเปนจ านวนจรงได

3.3 โครงสรางแบบท าซ า

คอ โครงสรางทขนตอนการท างานบางขนตอนไดรบการประมวลผลมากกวา 1 ครง ทงนขนอยกบเงอนไขบางประการ โครงสรางแบบท าซ านตองมการตดสนใจในการท างานซ า และลกษณะการท างานของโครงสรางแบบนม 2 แบบ ไดแก แบบทมการตรวจสอบเงอนไขในการท าซ าทกครงกอนด าเนนการกจกรรมใดๆ ถาเงอนไขเปนจรงจะท างานซ าไปเรอยๆ และหยดเมอเงอนไขเปนเทจ เรยกการท างานลกษณะนวา การท าซ าแบบ do while และแบบทท ากจกรรมซ าเรอยๆ จนกวาเงอนไขทก าหนดเปนจรงแลวจงหยด การท างาน โดยแตละครงทเสรจสนการด าเนนการแตละรอบจะตองมการตรวจสอบเงอนไข เรยกการท าซ าลกษณะนวา การท าซ าแบบ do until ผงงานแสดงขนตอนการท างานของโครงสรางแบบท าซ าทงสองแบบแสดงดงรปท 6 และ 7

เรมตน

จบ

รบขอมลคะแนน

ตรวจสอบคะแนน

พมพระดบผลการเรยน

ไดผลการเรยน 4 ไดผลการเรยน 3 ไดผลการเรยน 2 ไดผลการเรยน 1 ไดผลการเรยน 0

คะแนน ≥ 80 70 ≤ คะแนน ≤ 79 60 ≤ คะแนน ≤ 69 50 ≤ คะแนน ≤ 59 คะแนน < 50

Page 34: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

34

รปท 6 แสดงการท างานของการท าซ าแบบ do while

รปท 7 แสดงการท างานของการท าซ าแบบ do until

ตวอยางท 3.5 ล าดบขนตอนการนบจ านวนตงแต 1 – 10

การจ าลองความคด การจ าลองความคดเปนผงงาน เรมตน ก าหนดคา X ใหมคาเทากบ 1 ตรวจสอบคา X นอยกวา 10 หรอ ไม

ถา X นอยกวา 10 จรง ก าหนดใหคา X เพมคาขนอก 1 แสดงคา X

ถา X มากกวา 10 จบการท างาน จบ

(แบบท าซ าโดยตรวจสอบเงอนไขกอนท าซ า)

Page 35: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

35

ตวอยางท 3.6 ล าดบขนตอนการตกน าจากตมครงละ 1 ขนใสถงน าจนเตม การจ าลองความคดเปนขอความ

เรมตน ตกน าจากตม 1 ขน เทน าใสถง ตรวจสอบน าเตมถงหรอไม ถาไมเตมตกน าตออก ถาเตมหยดตกน า

จบ การจ าลองความคดเปนผงงาน (แบบท าซ า โดยตรวจสอบเงอนไขหลงการท าซ า)

แหลงอางอง

สสวท. 2547. เอกสารศกษาดวยตนเอง ส าหรบครเทคโนโลยสารสนเทศ เรองท 6 หลกการแกปญหา และ เครองมอในการแกปญหา. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : สสวท. กระทรวงศกษาธการ.

สสวท. 2544. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน เทคโนโลยสารสนเทศ ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6.

เรมตน

ตกน าจากตม 1 ขน

เทน าใสถง

น าเตมถง

จรง

เทจ

Page 36: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

36

1. จงเขยนความหมายของสญลกษณของผงงานทก าหนดใหตอไปน ลงในชองวางดานหลง

สญลกษณ ความหมาย

………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

2. ขอใดเปนประโยชนของผงงาน ก. สามารถเรยนรและเขาใจผงงานไดงาย ข. ผงงานเปนการสอความหมายดวยภาพ ค. สามารถน ามาใชทดสอบความถกตองของล าดบขนตอนไดงาย ง. ถกทกขอ

3. ขอใดตอไปนเปนเทจ ก. สญลกษณของการน าขอมลเขาออกโดยทวไป ใชรปสเหลยมดานขนาน ข. จดทมการตดสนใจ ใชรปสเหลยมขนมเปยกปน ค. สญลกษณของการประมวลผลทวไป ใชรปสเหลยมผนผา ง. รปแบบของสญลกษณทใชเขยนผงงาน ไมมมาตรฐาน

แบบทดสอบตนเอง กจกรรมท 2 การจ าลองความคด

Page 37: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

37

4. ขอใดตอไปนเปนเทจ ก. โครงสรางแบบทางเลอกอาจมทางเลอกมากกวา 2 ทางกได ข. โครงสรางควบคมแบบ If…Then เปนการท างานทมทางเลอกเพยง 1 ทางเลอก

แตโครงสรางแบบ If…Then..Else มทางเลอก 2 ทางเลอก ค. ในการท างานของโครงสรางแบบทางเลอก อาจมบางขนตอนทไมไดรบการประมวลผลหรอท างาน ง. โครงสรางแบบ case เปนโครงสรางควบคมส าหรบการตดสนใจทมทางเลอกมากกวา 2 ทางเลอก

5. ขอใดตอไปนเปนจรง ก. โครงสรางการท าซ าแบบ do until จะมการท างานในสวนทวนซ าอยางนอย 1 ครงเสมอ ข. โครงสรางการท าซ าแบบ do while จะท างานซ าเมอเงอนไขเปนเทจและหยดการท างานซ า เมอ เงอนไขเปนจรง

ค. โครงสรางการท าซ าแบบ do until จะหยดการท าซ า เมอเงอนไขเปนเทจ ง. ในการท างานของโครงสรางแบบท าซ าอาจมบางขนตอนทไมไดรบการประมวลผลหรอท างาน

6. จงเขยนขนตอนการหาผลบวกและคาเฉลยของเลขจ านวนเตม 20 จ านวน พรอมทงนบจ านวนทเปนเลขค และเลขค (เลขค คอเลขท 2 สามารถหารไดลงตว)

จ าลองความคดเปนขอความ ไดดงน จ าลองความคดเปนผงงาน ไดดงน

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

Page 38: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

38

เรอง ............................................................................................................................. ....

ค าชแจง ครสงเกตการท างานรายกลมของผเรยน โดยการท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรง

พฤตกรรม

กลมท

การวางแผน ในการท างาน

การแบงงานใหรบผดชอบ

การรบฟงความคดเหนของสมาชก

การน าเสนอผลงาน

ความคดรเรมสรางสรรค

ความส าเรจของงาน

รวมคะแนน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 18 1. …………….. 2. …………….. 3. …………….. 4. …………….. 5. …………….. 6. ……………..

เกณฑการประเมน ให 1 คะแนน ถารายการทประเมนนนอยในระดบตองปรบปรง ให 2 คะแนน ถารายการทประเมนนนอยในระดบพอใช (ตองพฒนา) ให 3 คะแนน ถารายการทประเมนนนอยในระดบด ลงชอ .............................................................................

(.......................................................................) ผประเมน

แบบวดและประเมนผลทกษะกระบวนการท างานกลม

Page 39: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

39

ชอนกเรยน ..................................................................................... ชน ม. 4 / .............. . เลขท ...................

พฤตกรรม ดานจตพสย

10 - 9 คะแนน

8 - 7 คะแนน

6 - 5 คะแนน

4 - 3 คะแนน

2 - 1 คะแนน

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ผเรยน ประเมน

เพอน ประเมน

คร ประเมน

ความสนใจในการเรยน

สนใจมาก สมาธเยยม

ทงระหวางเรยน และการรวม

กจกรรม

สนใจการเรยน การสอนและกจกรรมตางๆ

สม าเสมอ

ตองตดตาม และตกเตอน เปนบางครง

ตองอาศย การควบคม และตกเตอน

เสมอ

ไมตงใจ ไมมสมาธ

ทงในระหวางเรยนและการท ากจกรรม

…………. ………….

…………. ………….

…………. ………….

ความรบผดชอบ

ผลงานครบถวน ถกตอง

เชอถอได (มแหลงอางอง ทเชอถอได)

ผลงานครบถวน ถกตอง

และเชอถอได พอสมควร

(มแหลงอางอง ทเชอถอได)

ตองอาศย การตดตามบาง

เลกนอย

ตองควบคม ตรวจตรา อยเสมอ

ขาดการควบคม ตรวจตรา มไดเลย

…………. ………….

…………. ………….

…………. ………….

ความขยน หมนเพยร

กระตอรอรน ขยนหมนเพยร

อยากร อยากเหน เปนพเศษ

ขยนหมนเพยร สม าเสมอ อยากร

อยากเหน

ขยนหมนเพยร เปนบางครง

เรยนและ รวมกจกรรม ตามสบาย

เฉอยชา ขาดความสนใจ

ไมแสดง ความอยากร อยากเหน

…………. ………….

…………. ………….

…………. ………….

ความม ระเบยบ

วนย

ปฏบตตามระเบยบและ

กฎเกณฑตางๆ ไดโดยตนเอง ไมตองอาศย

การควบคมใดๆ

ปฏบตตามระเบยบและ

กฎเกณฑตางๆ

ตองอาศยการตดตามอยบาง

ตองอาศย การควบคม

เสมอ

ขาดการควบคม ตรวจตรา มไดเลย

…………. ………….

…………. ………….

…………. ………….

ความละเอยด รอบคอบ ในการท างาน

สะอาด ประณต รอบคอบ ตรวจสอบ ตรวจทานผลงาน

กอนน าสง ทกครง

สะอาด ถกตอง มขอผดพลาด

นอยทสด มการตรวจทาน กอนน าสง อยบาง

ผลงานมขอผดพลาด

นอย ยงไมคอยม

การตรวจทาน ผลงาน

กอนน าสง เทาทควร

ไมรอบคอบ มกม

ขอผดพลาด ขาดการ

ตรวจทาน ผลงาน

กอนน าสง

ไมรอบคอบ ไมมการ

ตรวจสอบ ตรวจทาน ผลงาน

กอนน าสงเลย

…………. ………….

…………. ………….

…………. ………….

ความเหนของผสอน .................................................................................. ..................................................................................

ลงชอ ......................................... (นางสาวจนทมา อวสกล)

ลงชอ.........................เพอนนกเรยน (..........................................)

......./......../........ ลงชอ.............................นกเรยน

(..........................................)

รวม / เฉลย …………. …………. ………….

แบบวดและประเมนผลพฤตกรรมดานจตพสย

Page 40: ใบงานที่ 1.1 กระบวนการแก้ปัญหาใบงานท 1.1 กระบวนการแก้ปัญหา ค าชี้แจง

40

วนท........เดอน.......... พ.ศ. ............ ......./......../........