~SI ADIYAMAN SAFVAN BiN. MUATTAL VE

AHLAK SEMPOZYUMU

DOzenleme ve YOrOtme Kurulu:

Sempozyum Ba~kan1 :

Doc;;. Dr. Candemir Dogan I Ad1yaman Oniversitesi

Mehmet Ali bzturkc;;O I Ad1yaman il MOftOsO

YardlmCIIar:

Yrd . Doc;;. Dr. Necmettin ErgO! I Ad1yaman Oniversitesi

Yrd . Doc;;; Dr. SOieyman Karacelil/ Ad1yaman Oniversitesi

Yrd . Doc;;. Dr. Yusuf Temel I Ad1yaman Oniversitesi

Kuru I Oyeleri :

ismet KAYA

Fuat TOKUR

Mehmet ALTINDAL

ismail ERGON

Edi.tor

· Do<;. Dr. Candemir Dogan

Sayfa Tasanm1

Yrd. Do<;. Dr. Yusuf Temel

Kapak Tasanm1 '

Abdullah Heysem

Uluslararas1 Adtyaman Safvan bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu ve bildiri kitab1nm bas1m1 "

T. C. ipekyolu kalkmma Ajans1 Dogrudan Faaliyet Destegi Projesi" kapsamtnda

g e r<;e kl e§ti ri I m i §ti r.

Adtyaman sivil toplum platformunun ozveri ve katktlanyla ...

Kitapta yayzmlanan yazzlarla ilgili tum sorumluluk yazarlarzna

aittir.

ISBN :978-605-61841-2-3

·Baslo : Ad1yaman Bas!ID Ltd. ~ti. Tel: 0.416 216 10 45-227 19 19 Organize Sanayi Bolgesi 15. Cadde No: 17

ORNEK ~AHSiYET OLARAK SAHABi SAFV AN

B. MUATTAL VE YENi NESLE MODEL iNSAN

OLARAK TANITILMASI

Yrd. Do~. Dr. Suleyman KARACELiL

Ad1yaman Oniversitesi, islami ilimler Fakultesi

ADIYAMAN / TURKiYE

Giri~

Ulkemizin pek c;ok bolgesinde bir birinden farkh manev1

dinamikler mevcut olup, ylice dinimiz islam'm adeta birer manevi

temelleri olarak onlann her biri ayn hir onem arz etmektedir.

Peygamberler ~ehri ola!ak bilinen Urfa'dan, Kur'an'da bahsedilen Nuh

tufanmda geminin oturdugu Agn-Cudi da&I ve bolgesine, sahabe

mezarlanmn bulundugu rivayet edilen Diyarbakrr' dan Hz. Peygamberin

be~aretine mazhar olabilmek i9in ilerleyen ya~mda istanbul ku~atmasma

kahlan Ebu Eyyub el-Ensari'nin medfun bulundugu istanbul'a kadar

Anadolu'nun her bir kan~mda ~ehitler ve Allah dostlan mevcuttur. Bu

zenginligiyle ulkemiz sahip oldugu manevi degerleri ve dinamikleri,

yeti~en yeni nesle aktarma, tawtma noktasmda buyfik bir ~ansa aym

zamanda mesuliyete sahiptir. Dlkemizin gfizide ~ehirlerinden olan

Ad1yaman, sahabe kabri oldugu kesin olarak bilinen iki ~ehirden biri

olmas1 basebiyle ayn bir onem ve ehemmiyete sahiptir. 1

Her insanda dogu~tan var olan bir din olgusu vardrr. Dogu~tan din

duygusuna sahip olan ve hayatmm her a~amasmda bununla ic; ic;e olmast

beklenen insanm gfindelik birc;ok _meselede egitilmesinin geregi gibi,

dinin ilkelerini ve ahlaki degerleri benimsemesi ve gereklerini de yerine

getirmesi ic;in c;ocukluktan itibaren egitilmesi, omek ve model ~ahsiyetler

e~liginde iyiye ve giizele yonlendirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde

1 Onalan, A. Biiytik Sahabe Sa.foan ibn Muattal, http://www.safvander.org/documeots/ Abdulcelil_ unalan.pdf

Uluslararast Adtyaman Safvan Bin lvfuattal ve Ahlak Sempozywnu

ki~inin yanh~ bir taknn inan9 ve dU~iincelei-e saplanrmis1, tamamet;J. din

kar~th bir anlay1~ ge~tirmesi veya islami olmayan bir hayati

benimsemesi ka<;:milmaz bir durumdur.

insanlarm ancak Allah'1 anmakla huzur bulabilecegi (Ra'd: 13/28)

ger<;:eginden hareketle gen<;:lerimizin huzurlu bir hayat sahibi olabilmeleri

i<;:in <;:ocukluktan itibaren dogru ve sag1J.kh bir bi<;:imde manevi egitim

almalan, yonlendirilmeleri gerekmektedir. Bireyler kii<;:iik ya~lardan

itibaren bilin<;:li ~ekilde yeti~tirilirse bunun olumlu sonu<;:lan hayatm en

riskli donemlerinden biri olan ergenlik doneminde ve gen9lik <;:aglannda

mutlaka goriilecektir.

Hz Peygamberin ovdiigu, klyamet gliniinde Allah'm kendilerini

koruyup himaye edecegi yedi sm1f insan arasmda yer alan bir grup da

"Allah'a ibadet ederek yeti~en gen<;:ler"dir (Buhari: Ezan, 36, Zekat: 16;

Muslim: Zekat, 91). i~te bu gens;ler de dogru bir egitimle iyi bir <;:evrede

omek ~ahsiyetler e~liginde yeti~en gens;ler olabilir. Onlar bu ~artlar yerine

getirildiginde iyi bir miisliiman, hayrrh birer evlat olurlar.

1. Yeni Nesle Omek $ahsiyet Gosterme ve Model Olma

Dinin hedefledigi 'olgun insan', 'erdemli ki~ilik' ancak bilgi, deger

ve tecriibe biitiinliigii i<;:erisinde tasarlamp uygulamaya konulmu~ bir

egitim programmm yardmn ile ula~tlabilecek bir sonu<;:tur (Ayhan vd:

2004, 18). Bunu ger<;:ekle~tirmenin farkh usul ve yontemleri olmakla

birlikte; omek ~ahsiyet ve ki~ilik olu~turma ve hedef gosterme bu noktada

onem arz eden temel hususlardan birisidir.

Uluslararasr Adryaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

Gen9lik dindarhgmm onemli ozelliklerinden birisi de

"ozde~le~me" ve. "idealizm"dir (Ozgii: 1963, 167). Bir ki~inin, bir ba~kast

veya i9iJ;lde bulundugu orglit ile arasmda bag kurup ona veya onlara

benzemesine -benzemeye 9ah~masma- ozde~le~me denir (Goksu: 1997,

133). <;ocuklar ve genylerin toplumda kendilerine rol ve yer edinmeleri,

kimliklerini bulmalan bu ozde$le$rne stireci ile ger<(ekle~ir. Bu noktada

ailenin etkisi azahr, toplumun diger unsurlan daha etkin olmaya ba~lar

(Koknel: 2001, 202-203). Ancak oz benligini geli~tirebilmek, olmast

gerektigi gibi degerlerle bezenmek adma her <(OCuk ve gen9 bir modele,

yani omek bir insana ihtiya9 duyar. Okul oncesi donemde ozellikle aile

i9erisinde 9ocuk i9in bu kimse ba$ta anne baba olmak lizere abla, agabey,

dede ve nine gibi yakm akrabalar olabilir. <;ocuk kendisinden buyiik ve

ya~h kimselerin hareketlerine ve davraru~larma kar~t merak duyar ve

<(ocuklugun en buytik kanunu olan "taklit" ile her alanda onlara

benzemeye 9ah$tr. Genel olarak bu taklitler bir etki-tepki munasebetidir.

"<;ocuk 9evresinde gordugu buti.in buytiklerin davraw~lanm aynen

tekrarlamayt sever. Erken 9aglarda aile bireylerinin dini gelenekleri,

itikada ait sozlerinden ve davraru~lanndan buytik 6l9tide etk.ilenir. iradeli

veya iradesiz bu davraru~ ve gelenekleri tekrar eder." (Pazarh: 1982, 46).

Okul doneminde ise taklit edilecek, kendisi omek almacak k.i~iler

yakm 9evreden birisi olabilecegi gibi ogretmen, futbolcu, sanat91 gibi

toplumda tanman ve bilinen me~hur olumlu ya da olumsuz ozellilderi

banndrran k.imseler olabil.jr. "Okul 9agtyla birlikte anne baba bir dereceye

kadar ikinci plana du~er. Ogretmen daha yOk on plana yi.kar. Ergenlik

U/uslararasl Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

oncesi ve ergenlikte arkada~lar ve grup uyeleri birinci etki kaynag. haline

gelir. Daha sonra tam~ kimseler ve Unlu buyUkler model ahmr."

(Peker: 1998, 50). i~te Hz. Savfan b. Muattal'1 anlayabilmek onun

hayatmdan ve varhgmdan geregi gibi ders alabilmek ve degerlendirme

yapabilmek, genv nesli ve psikolojisini bilmeye, aynca vevrenin ve sosyal

yapmm genvler iizerindeki etkilerini incelemeye ve toplumsal ili~kileri

voziimlemeye baghdrr. Diger yandan Safvan b. Muattal hazretlerini dogru

anlamak ve bu anlama]'l daha dogrusu idraki, la]'lkl vechile vocuklara ve

genv nesle aktarmak da bir o derece ehemmiyet arzetmektedir.

"iyi omek olmak" ya da "iyi omekler gostermek" aile egitimin

temelidir. <;ocugun gerek ahlaki gerekse ibadet avtsmdan istendik

davraw~lan benimseyerek sergilemesinde anne babalann ve diger

buyUklerin vocuga giizel omek te~kil etmesi bunun yamnda giizel

omekleri hedef gostermesi son derece onemlidir. Unutulmamas1 gereken

nokta vocuga olumlu degerleri okul oncesi donemde kazand1rmak,

sonraki donemlerde yanlt~lardan uzakla~tirmaktan daha kolaydrr. Bu

nedenle vocugun vevrenin etki sahasma girmeden once, anne babamn

rehberliginde en giizel ~ekilde olumlu degerleri kazanmas1 ve

benimsemesi hayati onem ta~UDaktadrr.

Allah insanlan "omek ve model insan" ilkesi vervevesinde

egitmi~tir. Nitekim Allah 'm insanlara dini degerleri ogretmek ivin

peygamberler gondermesi de bunun en onemli gostergesidir.

Peygamberler, yeme, ivme, gezme gibi faaliyetler avtsmdan her ~eyiyle

bizim gibi ya~ayan, bizden birisi iken, diger yandan insanlarla olan

Uluslararas1 Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

ileti~imi, ibadet hayat1 ve ahlaki ay1dan, bize omek olarak gonderilmi~

kimselerdir. Nitekim Yiice Allah ~oyle buyurmaktadrr: "Haldkaten,

Allah 'm Rasuliinde sizler i9in, Allah 'a ve tihiret giiniine kavu§mayz

bekleyenler ve Allah 'z 90k zikredenler i9in en miikemmel bir 6rnek vardzr"

(Ahzab: 33/21). Bu ayetin as1l metninde geyen '\isve" tabiri uyulacak,

takip edilecek, arkasmdan gidilecek kimse demektir. Hz. Peygamber ve

diger peygamberler ile sahabe ve diger islam hiiyiikleri uyulacak omek

almacak ki.mselerdir. Aynca iyi omek olarak Kur'an'1 Kerim'de adi geyen

Peygamberler, Kehf suresindeki bir grup geny, Habil (Maide: 5/27-32),

Hz ibrahim (Bakara: 21124-127, 130, 132, 133, 135, 136, 140, 258, 260),

Hz Yusuf (Yusuf: 12/3-104), Hz. Musa2 ve Hz Meryem (Al-i imran: 3/37,

42-47.; Meryem: 19/16-34) oncelikle zikredilebilir.3

<;ocuk ve genylere anlatllan, ogretilmek istenen manevi deger ve

dinamiklerin etkili olmasmda ozellikle mevzubahis edilen konuda

insanlar kendisiyle anlatllan omek ya da olaym kahramanlan arasmda bir

bag ve alaka kurmalan durumunda anlanlan husus dinlenmekte, ozde~im

kurmak suretiyle amacm geryekle~me i.mkam daha da artmaktadrr.

Kur' an' da nakledilen kissalar ba~ta olmak iizere, Hz. Peygamber ve

ashabm hayatuidan Allah' a inanan ve iman eden butiin insanllga ders ve

ibretler olmakla birlikte kalplerinde iman ~tyan yocuk ve geny neslin

ondan alacagt ders ve ibretler tabiidir ki yok daha farkll olacaktrr.

2 Mesela bkz. Nisa 4/153, 164, Maide 5/20, 22, 24; A'raf7/103, 104, 115,117, 122, 127, 128, 131, 134, 138, 142, 142, 144, 148, 150, 154, 155, 159, 160; Kasas 28/15, 18, 19, 20; 30, 31, 36, 37). 3 Bu konuda aynnttb bilgi ivin bkz. Mehmet Emin Ay, "Kur'an'da Genvler ve Genvlik Degerleri" Gen~lik Donemi ve Egitimi ll, 1SAV, istanbul2003, s. 15-35.

Uluslararasl Adlyaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

Maalesef "iilkem.izde ge~c;ler gerc;ekten de sarstci bit deger b~alum

ya~amakta buna bagll olarak kendilerini yararslZ ve gli<;stiz

hissetmektedirler." (Dogan: 2007, 617). Genc;lerin ya~achg-t, kar~t kar~1ya

kaldtg-I problemler kiiltiirden kiiltiire nesilden nesile degi$ildik arzetse de

sonuc; itibariyle sorunsalllk ba~hg-t altmda hepsini ku~atan unsurlann

varhg-t gerc;egi degi$memektedir. Bizler Adtayaman'da medfun sahabi

Savfan b. Muattal hazretleri baglammda c;ocuklar, genc;ler ve onlann

egitimine dair bazt hususlara temas etmenin, onu ozellikle Adtyaman ve

c;evresinde ya$ayan c;ocuklar ve genc;ler it;in ornek ~ahsiyet olarak nazara

vermenin onemi ve bunun gerc;ekle$tirilme keyfiyeti iizerinde durmanm

yerinde olacagt kaoatindeyiz.

2. Sahabi Savfan B. Muattal'm Sahip Oldugu Degerler

Deger; insan, obje, dii$iince, eylem ve benzeri unsurlann iyi, glizel,

kotii ya da c;irkin olarak degerlendirilmesindeki kriterlerdir (Halstead:

1996, 6). Bir ba$ka taruma gore deger; insanlara hayatm anlamt ve giinliik

ya$amm bic;imlendirilmesi hususunda alternatifler arasmda tercih yapma

imkaru saglayao, yol gosterici nitelikte, soyut ya da somut ilke, inane;

veya varhklarchr (Demir - Acar: 1997, 54). Helstead ve Taylor degeri;

genel olarak davraru~lara rehberlik eden ilkeler ve temel inanc;lar ile

eylernlerjn iyi ya da kotii olarak degerlendirildigi olc;iiler olarak tarif

etmektedir (Halstead- Taylor: 2000, 169).

Degerler, bireylerin dii~iince tutum, davram~ ve yap1tlannda hirer

olc;iit olarak ortaya c;t.karlar ve toplumsal biitiinselligin ayn~maz bir

Uluslararasr Ac!ryaman Saji,an Bin Muattal ve Ahlak Sempozywmr

ogesini olu~twurlar. Bir toplumun ya~ammda her ~ey degerlere goreli

olarak algJ.larur ve digerleriyle kar~Ila~tmlrr. Bireyler i<;inde ya~adiklan

gJ.Up, toplum ve killtiirtin degerlerini genellikle benimseyerek bunlan

muhakeme ve sec;imlerinde bir olc;ut olarak kullamrlar (Tolan: 1996, 233).

Biz burada sahabi Safvan b. Muattal'm sahip oldugu baz1 degerleri

ele alarak onun nic;in ornek ~ahsiyet olarak c;ocuklarnruza ve genc;lerimize

aktanlmas1 gerektigini tespit etmek istiyoruz.

a. Sahabi Olmas1 ve islam'da Sahabeye Atfedilen Onem

Sahabe; Kur'an-1 Kerimde kendileri gerc;ek mumin olarak

nitelendirilen (Enfal 8/74), Allah'm nzaslUl isteyen ki~iler (Enarn: 6/52;

Kehf: 18/28), ayru zamanda Allah 'm kendilerinden raz1 oldugu (Fetih: 18

/48-49; Tevbe: 91100) ve kendilerine cennet vaad edilen (Hadid: 57110)

dolaytstyla insanlar arasmda en se<;kin ve listiin ziimre olarak

adlandmlmayt hak eden topluluktur.

Hz. Peygamber, zor zamanda stkmtl c;eken o c;ekirdek kadroyu hep

farkh gormii~ ve digerlerinden ayn tutmu~tw·. i~te Hz. Safvan b. Muattal

da bunlardan biridir. Sahabi Hz . . Safvan b. Muattal, devamh Hz.

Peygamber tarafmdan kollannu~, ovtilrnti~, kendisiyle ilgilenilmi~tir

(Azimli: 2008, 28). Bu vasftyla kendileri omek almmaya ve omek

~ahsiyet olarak toplumun bireylerine ogretilmeye en laylk kimselerdendir.

Uluslararasz Adzyaman Safoan Bin Muattal ve Ahlak Sempozywnu

b. Ahiaki

Savfan b. Muattal'm ifk hadisesinde iftiranm taraflanndan birisi

olmas1, ama kendisinin masumiyetinin Kur'an'la tespit olmas1 son derece

onemlidir. Bu <;:er<;:evede iffetli olu~u Hz. Ai~e ile birlikte tescillenen

Savfan b. Muattal'm bu vasf1 ozellikle gen<;: nesle aktanlmahdrr. Hz.

Safvan b. Muattal'm "Vallahi haram yere hi9bir di~inin etegini

kaldzrmadun." dedigi bilinmekte olup bu sozii "harama el uzatmadzm"

anl~da soyledigi (Azimli: 2008, 51). a~ikardrr. Bu yonuyle onun

ozellikle ahlaki degerlerden gittik<;:e uzakla~an, tefessfih eden gen<;: nesle

omek gostenlecek bir ~ahsiyet oldugunu rahathkla soyleyebiliriz.

c. Cesareti

insanlann sahip olduklan/olmas1 gereken erdemlerden birisi de

cesarettir. Y eterli ve geregi kadar cesareti olmayan ki~i veya toplumlann

dogrulara yon~lebilmesi mfimkiin degildir. Cesaret yoksunlugu insan

veya gruplan kolaya, sorumsuzluga yanh~a dogru kaydrrarak dogru,

sorumlu ve ozverili davranmayt engeller (Putman: 2001, 464, Mert: 2010,

69'dan naklen). Dolaytstyla cesaret son derece onemli ahlaki bir degerdir.

Hz. Safvan b. Muattal ne Mekke'li ne de Medine'lidir. 0, Ensar

gibi kabilesinin oldugu bir yerde veya Muhacirler gibi akrabalan arasmda

bulunmamaktadrr. 0, ikisinin de dt~mda islam'a du~man bir kabileden

gelip Medine'de ya~amayt tercih etmi~tir. Medine'ye gelmi~ ve gurbette

islam'a Slgmmt~, akrabahk ve <;:evrenin koruyucu oldugu bu donemde bu

cesareti gosterebilmi~ti. Bu <;:ok zor bir tavrrdrr ve ondaki samimiyeti ve

Uluslararasr Adryaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

cesareti gostermektedir (Azimli: 2008, 27). Bununla da kalmam.t~ pek yok

sava~a katil.m.t~, geni~ bir cografyada fetih hareketlerine kattlmt~trr.

Bu degeri Safvan b. Muattal baglammda genylere kazandumak

yOk zor olmayacakttr. Genylik yagmda bireylerin olumlu davram~ biyimi

geli~tirdiklerini, sosyalle~tiklerini, sosyal yarg1lara tepki

geli~tirebildiklerini, toplumsal ufuk kazandJ.klanru, grup iyi giiven ortam.1

ya~adlklanru, ki~isel olmayan otoriteye boyun egmediklerini, i~birligi ve

talam ruhunu ogrendiklerini daha da onernlisi sadakat ve cesaret

duygulanmn onlarda on plana ytktlgun, otoritelere kar~I bagunsiZhk

yeteneklerinin geli~tigini, rahathkla soyleyebiliriz. Bu dogrultuda onun

sergiledigi, bu tavrr ve cesaret genylere omek gosterilmeyi hak eden

onemli bir haslettir.

d. ilim Sahibi Olmast ve Naklettigi Hadis Rivayetleri

islam ilim ve bilgi temelleri tizerine kurulmu~. Kur' an' da ilmin

onemi ehemmiyetle vurgulanm.t~ olup, Hz. Muhammed'in ilmin ve ilim

elde etmenin gerekliligi tizerindeki 1sran da bilinmektedir.4 Hz.

Peygamberin yanmda bulunan, onun sohbetiyle ~ereflenen feyziyle

feyizlenen Safvan b. Muattal hazretlerinin ilim sahibi oldugunu rahatllkla

soyleyebiliriz. Nitekim onun kanahyla gelen bir lasrm hadis rivayetleri

temel hadis eserlerimizde mevcuttur. Hz. Safvan b . Muattal tarafmdan

4 islam'da ilme verileo ooem baklanda aynnhlJ bilgi it;:in bkz. Abdurrahmao Kus:iik, "islam'da ilmin Yeri-Ooemi ve MiisiOmaolann Durumu", Diyanet ilmi Dergi, 1992, C. XXVIU, sa}'l 4, s. 11-28.

UluslararasJ Adryaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

nakledilen hadisler sa)'lca c;ok fazla olmamakla beraber, muhtevalan

onemli hadislerdir (Azimli: 2008, 65-69). Onun bu yonuyle de yeni nesle

omek gosterilmesi, okumaya ve ilme te~vik edilmesi onem arz

etmektedir.

e . Aksiyoner Olmas1

Dogalan geregi genc;ler aksiyondan soyutlanamazlar. Hangi

toplumda bir aksiyon ve 1slah hareketi gerc;ekle~mi§se mutlaka bu aksiyon

ve 1sllih cereyarun ic;inde gen<; nesil vardrr. Uzak ve yakrn tarihte bunun

pek c;ok omegini gormek mtimktindtir. Btiytik dava insanlanmn, pek <;ok

nesir ve §iirlerini "gene; nesil" ve "gene; adam" tizerine orgtilediklerini

gori.irtiz. Zira gen<; insam olmayan bir davanm ayakta durmas1 mi.imlciln

degildir.

Hz. Safvan b. Muattal, Medine donemindeki y1llar boyunca btittin

seriye ve harplere kat!lmi~trr. Onun baz1 sava§lar ve seriyyelerde on plana

c;Iktiglm, acil durumlarda gonderilen birlikler ic;inde yer ald1grru

gortiyoruz (Azimli: 2008, 52). Hz Peygamberin vefan sonrasmda da Hz.

Safvan b. Muattal, Irak cephesinde ve $am Cephesinde bulundu. $am

bolgesinde birc;ok sefere kat1ld1. Oradaki baz1 mucadeleleri,

kahramanhklan kitaplara girmi~tir (Azimli: 2008, 54). Fetih hareketleri

ile sonuc;ta bolgenin fethinde komutan olarak onemli i~lev goren Hz.

Safvan b.Muattal, Samsat'm fethi sonras1 bu bolgelerden sorumlu

komutan olarak buraya yerle§rni§tir. Safvan b. Muattal, hicretin 18.

Uluslararasl Adryaman Safvan Bin lvfuattal ve Ahlak Sempozyumu

ythndan sonraki hicretin 60 yllmdaki vefahna kadar 40 y1h a~km siireyi

Adtyaman Bolgesi'nde ge<;irmi~tir (Azimli: 2008, 56-57).

Genellikle btittin resme degil yalmzca o anki unsurlara bakan ve

muhakemelerini kullanmayan gen<;lerde risk alma, siire<; i<;inde dozu artan

boyutta soz konusu olur. Bu nedenle makul olan davram~tan ne kadar

uzalda~tt.klarmm da farkma varmazlar (Steiner- Feldman: 2008, 28). Buna

bagh olarak gens;lik <;a~ son derece f1rhnah bir donemdir. DolayiSiyla

gens;, kendisiyle ve <;evresiyle siireldi bir <;ah~ma gortintimti is;indedir

(Yortikoglu: 2003, 376). Ancak ~u da bir gers;ektir ki deneyim ya~ama ve

risk alma davram~lan gen<;lik donemine ozgtidtir ve sonraki geli~imleri

i<;in de gereklidir (Steiner-Feldman: 2008, 25). Safvan b. Muattal'm da

gens;lerin futmall donemde c;evresiyle c;an~mas1 ama bu s;at1~mada dogru

tarafta olmast, btittin ehlini terk ederek Mtisltiman olrnalda ald1~ risk ve

sergiledigi aksiyonla genc;lik s;agma bu ozelligiyle en gtizel omeklerden

birisidir.

Diger yandan gen<;ler 1slah<;1 ozelliklere sahiptirler (Jersild: 1978,

281 ). Bu ozellik gens;lerin hayahnm pek s;ok alaruyla ilgilidir. Gens;ler,

aksiyoner olmanm yanmda Islah<;t . ve yenilik<;i kimlikleri, her hususu

yeniden ele ah~ yonleriyle yenilik ve olu~umlann merkezindedirler. Unlti

sosyolog J. Wach'a gore btittin toplumlarda kesin sonus;lu dini tecrtibe ve

yeni ahhmlar, gen<;lige ait olup muhafazakarhgt sembolize eden ve

savunucu durumunda bulunanlar ise ya~h kesimdir. Nitekim ihtida

hareketlerinin tarihi ve psikolojisi de bu durumu ispat etmektedir (Wach:

1990, 252). i~te toplumu 1slah etme ve yanlt~lardan dondiirrnenin ternsili

Uluslararasz Adzyaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

baglammda Hicaz bolgesinden Achyaman' a bir hicret ger<;:ekle~tirmi~ ve

muhtemeldir ki .toplumun 1slah1 adma biiyiik bir uyam~m temelini te~kil

eden hareketin ilk achmlarmi sergilemi~tir. Bu durum, biiyiik kahramanhk

sergileyen, bir manada rii~tiinii ispat eden, sahabi olarak Kur'an'm

yonelttigi s1fat ve ovgiilerden hareketle daha iyi anla~1lacak olup onun

sergiledigi bu davram~ onemli bir ba~armm, aksiyonun, iman ve 1slah

hareketinin ifadesi aym zamanda giiniimiiz gen<;:ligi i<;:in de miimtaz bir

omektir.

f. ideal Sahibi Olmas1

Her insanm me~ru ya da gayri me~ru kendine has bir talam

idealleri mevcuttur. ~u var ki "ideal, insanm huzurlu olmasliD saglar,

ge<;:mi~le gelecek arasmda anlaml1 ve diizenli bir ili~ki kurmasma

yard1mc1 olur." (Giindiiz: 2002, 227). Bu baglamda din, insana i<;:inde

ya~amlan hayatm otesinde sonsuz hayata dair de ideal ve hedefler

kazandmr. Gen<;:lere manevi idealler kazandrrmak onlarm ruh saghgr,

huzur ve mutluluklan a<;:Ismdan son derece onemlidir. Bu ideal onlara

hayatta kar~Ila~Ilabilecek olumsuzluklarla ba~ edebilme giicii verecektir.

Hz. .Ibrahim gibi babasiiD dahi kar~1sma alarak puta tapan kavmine tek

ba~ma meydan okuyan (Safiat 37/91-99; Meryem 19/46-48), Hz. Yusuf

gibi nefsinin arzusuna engel olabilen (Yusuf: 12/23,33), Hz. Musa gibi

iffetli davranan (Kasas 28/23-28), Ashab-1 Kehf gibi inans:lan ugruna

iilkelerini ve her ~eylerini terk etmeyi goze alabilen(Kehf 18/10,13- 16) ve

maruz oldugu slkmhlara katlanabilen genc;:ler yeti~tirmek hedef olmahdrr.

Uluslararast Adryaman Safvan Bin Muatta/ ve Ahlak Sempozyumu

Sahabi Savfan b. M~attal baglammda dti~ilnecek olursak onun

sergiledigi tavrr hayret vericidir. "Butiln Araplar, Musliimanlan ortadan

kaldrrmaya s:ah~maktadrr. Nitekim Hendek Sava~1 'nda butiln Araplann

birle~mesi bunun gostergesidir. Bu ac;adan baklld1gmda bu donemde bu

gmba kanhp Musliiman olmak his: de avantajh gori.in.memektedir. Bu

adeta ate~in is:ine at1lmakla e~degerdir. Hz. Safvan b. Muattal, i~te boyle

bir donemde Muslfunan olmu~tur. En zor ytllar olan hicretin dordilncu

ytlmda Medine'ye gelmi~, islam'a girmi§tir. Bunun adllli koyarsak zor

zamanda Muslfunan olmak diyebiliriz." (Azimli: 2008, 26). Bu ise ondaki

dini ya§ama noktasmda sahip oldugu idealin zirve noktasmda oldugunu

gostermekte ayru zamanda bilins:li gens:ler yeti§tirmenin geregi

konusunda bugtiniln idarecilerine, egitimcilerine ve ailelerine ders

vermektedir. Maalesef gtinfuntiz gens:ligini genel bir degerlendirmeye tabi

tutacak olursak durumun hi9 de is: a91C1 olmad1gt gortilecektir. $oyle ki,

pek s:ok gens: ktrrallara uymamakta, kendine has dil konu§makta, ho§

olmayan, davraru§ ve giyim. tarz1 sergilemektedirler. Ancak onlarm

idealizmi, daha s:ok konu~malarda ozel bir jargon ve argo ifadeler

ktlllanmak, s:e~itli dovmeler yaptlrmak, degi~ik talalar kullanmak ve

ilgins: klyafetler giymek, alt~tlmadt.k tutum ve davram~lar sergilemek

suretinde kendisini gostermektedir. Fikri ve manevi anlamda ger9ek bir

ideali olmayan gens:ler is:lerindeki o idealist ruhu boylesine sapkm

hareketlerle ortaya koymaktadrrlar. Her devir gencinde oldugu gibi

gtinfuntiz gens:lerinde de var olan bu ruhu dogru ideallerle kanalize etmek,

onlara sahabe Safvan b. Muattal orneginde oldugu gibi dogru hedefler

kazandrrmak gerekir.

Uluslararost Adtyaman Safvan Bin Muatta/ ve Ahlak Sempozyumu

g. Fedakarhg•

Gen9 bireylerin, maddi fayda ve menfaatlere diger ya~ gruplanna

gore daha az onem verdikleri bir ger<;ektir. Ancak durum her ne ~ekilde

olursa olsun hayati tehlike de dahil olmak tizere, sahip olunan maddi pek

90k degerin yamnda sosyal imkanlan terk etmek ya da brrakmak bireyler

adma, ozellikle de gen<;ler adma geryekle~tirilmesi kolay olmayan, zor bir

tavtrdtr. Durum boyle iken sababe "Savfan b. Muattal Musluman olur

ohnaz Hendel< Sava~t'nda, Medine'ye saldrran orduya kattlan kendi

kabilesi Ben-i Suleym'e kar~1 hendek 9evresinde sava~rm~trr (Azimli:

2008, 28). Safvan b Muattal'm rabat ve huzurlu ya~amllll devam ettirme

yerine, davasmm geregini yapmas1, kendi kabilesine kar§l sava~ma

fedakarhgmt ortaya koymast onun fedakarhk noktasmda nastl zirve bir

~ahsiyet oldugunu, <;ocuk ve gen<;ler i<;in omek ahnmaya laytk bir ki~ilik

oldugunu a91k9a ortaya koymaktadrr.

h. Sab1rh Olmas1

Ba~anmn gtizelliklerinden saadetin gostergelerinden birisi olaylar

kar~tsmda sabrrh olmak, musibetleri metanetle kar~tlamaktlr (Maverdi:

1988, 405). Sabrr Kur'an'da ahlaki degerler arasmda en fazla temaytiz

eden ve en 90k tekrar edilen ahlaki degerdir (Kardavi: 1991, 9).

Sabrr insani bir degerdir. Sabrr insarun faziletlerinden bir fazilet

veya mukemmelligini saglayan bir unsur olmaktan ziyade maddi manevi

terakki adma insan i9in zaruri bir hasiyettir. Dunya ve ahirette ba~annm

ve felahm olyiisu sabtrdtr. Sabtr olmakstzm dunyada emeller

U/uslararas/ Ad1yaman Sqji,an Bin lvfuallaf ve Ahlak Sempozyumu

ger<;ekle~mez, maksatlar ol1,!.~maz (Kardavi: 1991, 14-15). Hayatta elde

edilen her bir ba9an arzulanan hedefler ve ama9larm hepinin anahtan

sabrrdrr .. <;ocuk.lann okul hayatmda ba~anh olmas1 ve arzulanan meslege

sahip olmasmda, meslek edinmesinde, herhangi bir i~ ve yetenegi

kazanmasmda sabrr astldrr. Dl.inyevi her unsur <;ift<;inin tohum at1p

iirtiniinti hasat etmesi, aga<; dikip meyvesini yemesi vb. sab1rla

ger<;ekle~tigi gibi uhrevi btittin kazan<;lar da sabrr ile ger<;elde~ir.

Sabrr nefse en zor gelen ve en fazla nefret ettigi, insan tabiatma en

zor gelen husustur. Sabrr edepli ve gtizel ahlakh olmaktlr. Sabrr ile

ba§kasma eziyetten imtina edilir, ba§kalanndan gelen eziyetlere tahammtil

edilir: Btirun bunlar kuvvetli bir iradeyi gerektirmektedir (Mekki: 195).

Sabretme, di~ini slkma, dayanma, metanet gosterme, sarsllmama,

irkilmeme, irade felcine ugramama, her ttir stkmtlyt sineye <;ekme ve

dayanma elbette kolay say1lacak bir i§ degildir. Ozellikle gen<;ler, genelde

sabrrs1z ve aceleci ki9ilige sahip bireylerdir. Sahabi Safvan b. Muattal

i<;inde bulundugu toplumun biiyiik la.snu tarafindan tohmet ve ~tipheyle

ba9 ba§a birakilmi~ olsa da ifk hadisesinde ol~bilecek son noktaya kadar

sabrr gostermi§tir. 0 kar§1la~acag1 her tiirlii zorluk ve slklnttyi goze alarak

me~akkatli yolu se<;mi~, her zorluga sabretmeyi goze almi~tlr. Bu tavn

onun diinya hayatmda da Kuran ayetiyle tezkiye olma gibi bir miikafat

kazanmasma vesile olmu~tur. Bu noktada gittik<;e zorla§an hayat ~artlan

<;er<;evesinde kar~Ila§tiklan slklnt1 ve problemlere mukabil, yanh~ yollara

sapan, intihara meyleden, kendini kaybeden gtintimiiz gen<;lerine sabrrll

olmay1 ogretme adma, manevi degerleri benimsetmek, sahabi Safvan b.

Uluslararasz Adzyaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Semp~zyumu

Muattal'1 omek gostermek onlara yapllabilecek en btiytik yard1m

olacakhr.

3. Safvan B. Muattal '1 Tamtmak

insan organizmasmdaki gozlenebilen, kaydedilebilen veya

olytilebilen degi~ikliklere neden olan her etken bir uyanc1 olarak kabul

edilir. insanm kendi iy alemi (beden ve ruhu) ile ill~ evreninden

kaynaklanan saytslZ uyanctlar duyu hticrelerinden olu~an s;e~itli duyu

ahc1lan tarafmdan zihne ula~tmld1~ zaman organizmada birtaklm

degi~iklikler ve tepkiler zinciri ortaya ylkmaktadrr (Eroglu: 1996, 14).

Safvan b. Muattal'1 yocuklara ve genylere model insan olarak tamtmanm,

bu hedefi geryekle~tirmenin bir birinden farkl1 uygulamalan bir btittin

olarak muhtevi olmas1 gerekmektedir. Ancak i~in nirengi noktas1

yocuklar; ogrendiklerini kendilerini seven ve ilgilenen kimselerden,

ogretilmeksizin ogrenirler. Bunu geryekle~tirmek de toplumsal bir hava

bir anlayt§, motivasyon ortami olu~turmaya baghdrr

Egitim bilgilendirerek veya inandmlarak yapllan meydana

getirilen bir yonlenme veya yonlendirme eylemidir (<;elikkaya: 1997, 20).

Egitim aracth~yla toplum yap1s1 ve sahip oldugu degerler ferdin

dikkatine sistemli bir ~~kilde sunulur. Ferde toplumun sahip oldugu ilmi,

ktilttirel, ekonomik ve tarihi degerler bu ~ekilde verilir (Akytiz: 1991, 13).

Ttim dtinyanm bir deger olmakla birlikte Adtyaman'm ozelde btiytik ~ans1

olan sahabenin de bir deger olarak sosyal ve ktilttirel unsurlarla

desteklenerek yeni nesle aktanlmas1 onem arz etmektedir. Bu noktada

Uluslararasl Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

ailelerin konunun ehem.miyetini kavramas1 ve sosyal ~evrenin bu bilin~

duzeyine sahip olmast gerekmektedir.

a. Aile Unsuru

Ailenin sahip oldugu bir~ok fonksiyon arasmdan en

onemlilerinden birisi egitici bir ozellige sahip ol.mastdrr (Akyiiz: 1991,

238). <;ocuk aileden buyUk ols:ude etk.ilenerek biiy'tir. Aile; bireyin i~inde

buyiidiigu, degerleri ve alt~kanhklan kazandtgt, kendi degerlerini

olu~turmada s:ok onemli rol oynayan ve daha tammlanamayan pek s:ok

~eyi bireye ya~atan ve kazandrran kurumdur (Erdem: 2005, 52). Aile;

s:ocuklarma kazandrrdigt davraru~larla onlann egitim sfuecini etkiler.

<;ocuk hem ailede daha fazla vakit ges:irdigi is:in hem de ailede

verilen egitim bili~sel siires:lerin otesinde oldugu is:in ailede verilen

degerler egitimi okulda verilen degerler sisteminden daha etkilidir

(K.omisyon: 2004, 71). Bireyin karakter egitiminde oncelikli sorumlu kim

denilirse ~uphesiz bireyin ailesidir (Ryan -Bohlin: 1999, 14).

<;ocuk psikolojisi 'iizerine yaptlan s:alt~malar, s:ocugun ~ahsiyetinin

temel Ozelliklerin.in ilk be~ yll iyinde, yani yOCuk hen'iiz ilkokula

ba~lamadan once olu~tugunu ortaya koymaktadrr. Yine yaptlan

ara~trrmalara gore bu ilk be~ ytlda kazantlan ozellikler, hayatm geri kalan

lasmmda da etkisini sfudiirmektedir (Bolay, 1995, 113; Ay: 1994, 163).

Buna bagll olarak anne babalarm, s:ocuklarm gens:lik ve yeti~kinlik

donemlerindeki hayattm son derece etkileyen s;ocukluk donemine

hassasiyetle egilmeleri gerekmektedir. "insamn hayatl boyunca beyin ve

Uluslararas/ Ad1yaman Safvan Bin lv!uattal ve Ahlak Sempozyumu

sinir sisteminin en h1zh geli$tigi donem ilk be$ ya$ devresidir. En yogun

ogrenme bu donemde goriilrnektedir. Y apllan ara$tlrmalar okul oncesi

donemde kazamlan tecriibelerin, bireyin saghkh bir ki$ilik yaptst

olu$turmasmda, yeteneklerini en verimli $ekilde geli$tirebilmesinde,

inane; ve deger yargllannm $ekillemnesinde ve toplumda sorumluluk

sahibi olabilmesinde etkili oldugunu gostermi$tir. insamn hayatt boyunca

ogrenecegi $eylerin ii<;:te ikisini 3-6 ya$ arasmda ogrendigi ara$tlrmalarla

a<;:lk<;:a ortaya konulmu$tur." (Ozeri: 2004, 15).

Ozetle ifade etmek gerekirse anne-baba tiyatro oyuncusu <;:ocuk

seyircidir. Gittik<;:e hiiyiiyen ve oyuna dahil olan <;:ocuga aile tarafmdan

hangi rol ogretilmi$Se ya da verilmi$Se <;:ocuk o rolii oynamaya ba$lar.

Safvan b. Muattal gibi omek $ahsiyetlerin <;:ocuk ve gen<;:ler tarafmdan

oneminin kavramas1, onun gibi olma ve onun gibi ya$ama ideal ve

gayesinin kazandmlmasmda aileler kilit rol oynamaktadrr. i\ncak anne­

babalarm kiiltiir diizeyinin dii$iik olrnas1 e~itim anlayt$larmm da

problemli olmasm1 ve istenen neticelerin elde edilmesini engellemektedir.

Dolaytstyla c;ocuklardan ziyade oncelikle ailelerin egitilmesi gibi zorunlu

bir sonu<;: olarak ortaya c;:lkmaktadrr. Ailel~rin <;:ocuklarmt olumlu yonde

etkileyecek bi<;:imde Safvan b. Muattal hazretlerinden bahsetmesi, onun

iistiinliigu ve yiiceliginden saygth bi<;:imde <;:ocuklann duyacagt yerlerde

konu$malah, <;:ocuklarmm onun gibi olmasmdan duyacaklan mutlulugu

dile getirmeleri onem arz etmektedir.

Uluslararasr Adtyaman Safvan Bin Jv!uattal ve Ahlak Sempozyumu

b. Sosyal <;evre Unsuru

Geni~ aniamda <;evre insana etki yapan her ~eydir. insaru etkileyen

varhklarm olaylann dti~tincelerin ttimti onun <;evresini olu~turur (Ba~aran:

1989, 116). Her fert ger<;ekle~tirebilecegi muhtemel her davraoi~tnl, ald1g1

sosyal <;evreye ve ottall!a uydurmak durumundadrr. Fertlerin davraru~lan,

<;ogunluk:la bulunduklan sosyal ortama gore ~ekillenmekte ve bu

davram~lann sonu<;lan, toplumun kabul alanma gore olumlu veya

olumsuz olarak degerlendirilmektedir (Eroglu: 1996, 71).

Her <;ocuk, dogumundan itibaren i<;inde bulundugu c;:evrey1

gozleme tabi tutmaktadrr. Bu gozlemler zamanla kar~1llidr ileti~im ve bir

taklm ogretilerin kabul veya reddi ~eldinde tezahtir etmektedir. <;ocuk

konu~maya ba~ladlktan sonra sozlti ileti~im donemi ba~lamak:tad1r. insan

sosyal bir varbk olrnas1 itibariyle ic;:inde bulundugu ortamdan olumlu veya

olumsuz her anlamda etkilenmektedir. Bu durum ozellikle iyi-kotti, gtizel

ve <;irkin yargtlanm aylrt edemeyecek, temyiz <;agma gelmemi~

c;:ocuklarda daha da belirgindir. <;tinkti <;ocuk, <;evresinde her ne gortirse

onu yapma egilimindedir. Okul oncesi donemde her ne kadar <;ocuk

ailenin gozetimi altmda olsa da ba~ka <;ocuk:larla ve fertlerle ~u veya bu

~ekilde etkile~im i<;inde bulunmakta, bunun sonucunda <;ocugun bir taklm

olumlu veya olumsuz davraru~lan benimsemesi soz konusu olmaktadrr

(Karacelil: 2007, 25-27).

i<;inde ya~adlgriDlZ toplum degerlerin ana omurgasm1 belirler

bununla birlikte degerler birey, aile, i~ hayah ve diger sosyal gruplarla

Uluslararasl Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

etk:ile~imini de yonlendirir. Degerlerin bu manada· deneyimlerle

kazarulmas1 durumu da goz onUn.e ahnmahdrr.

Biittin bunlara istinaden ailelerin yamnda olumlu anlamda Sahabi

Safvan b. Muattal Hazretlerinin omekligin.in toplumda h§ki.m olmas1,

insanlann diinyasmda onu omek alma idealinin yer etmesi, toplumun

giindeminde manevi deger olarak. onun yer etmesinin saglanmas1

gerekmektedir.

4. <;ocuklara ve Gen<;lere Yonelik <;ah~malar

Safvan b. Muattal hazretlerinin taninmast, tamt1lmas1 omek ve

model insan olarak. insanlann hayatma nUfuz etmesi adma 9ah§malar

yapllmah, bu s:ah§malar Safvan b. Muattal Hazretlerinin sadece ismen

tamnmas1, tamtllmas1 veya kabrini ziyaret §eklinde gers:ekle§tirilen

ytizeysel faaliyetlerden ibaret olmamahdrr. Kapsamh ve geni§ perspektifle

dii§iinillerek, ilkeleri belirlenmi§, planl1 s:ah§malar re&mi kurumlann

yanmda, . STK'lar eliyle gers:ekle~tirilmeli, bu hedef do~ltusunda

STK'lar bir araya gelmelidir. Bu dogrultuda yapllacak. olan faaliyetler

iizerinde s:ah§llarak, zenginle§tirilebilir ancak. aida gelen temel hususlan

ozetle §oyle srralayabiliriz.

1. S~fvan b. Muattal hazretlerine dair 90cuklann ve gen9lerin ya~

gruplanna hitap eden internet siteleri hazrrlanmah: bu siteler s:ocuklann

kullammma as:lk, siirekli istifade edebilecekleri, "Sahabi nedir?"den

ba§layarak. sahabeyi tamtan, ozelde ise Safvan b. Muattal'm hayatml,

ya~am bi9imini, omekligini esas alan bilgileri muhtevi ol.mahdrr.

Uluslararasz Adzyaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozywnu

2. Safvan b. Muattal'm hayatrm anlatan Mehmet Azimli'ye ait

laymetli bir eser. mevcut olsa da yocuk ve genylerin ya§ gruplanna hitap

eden eserlerin eksikligi §iddetle hissedilmekte olup; clil, 'iislup, muhteva

ve iyerik baklmmdan onlann ilgilerini s;ekecek uygun formatta eserler

hazrrlanmah yeni nesle ula§tmlmalldrr.

3. Safvan b. Muattal hazretleri adma farkll. egitim ktiltiir

faaliyetleri, Mi)li Egitim ve il M'iiftiiliigti ile koordineli olarak degi§ik

yan§ma programlan ve etkinlik.ler diizenlenebilir. Her ne kadar hiybir

s;ah§ma yaptlmad.lgtm soylemek m'iim.kiin degilse de halihazrrda yapllan

yah§malann yeterli oldugunu soylemek m'iimkiin degildir.

4. Okullar, ailelerden sonra bireyleri en s;ok etkileyen

m'iiesseselerdir. Okullarda ders kitaplarma konulamasa da bolgesel bir

deger olarak Safvan b. Muattal'm hayatl ve onunla ilgili bilgileri iyeren

bir konu m'iifredata eklenebilir ve ozellikle din klilt'iir'ii ve ahlak bilgisi

derslerinde ele almabilir. Ancak burada astl olan biyografi sunmak

olmadtg,., omek §ahsiyet olarak meselenin sahabi ruhunu vermek oldugu

goz ard.l eclilmemelidir.

5. Geziler d'iizenlenmeli, Adtyaman ve civannda ya~ayan her

s;ocuk ve geny mutlaka bir kez de olsa Safvan b. Muattal hazretlerini

ziyaret etmi~ olmahdrr. Bu ziyaretlerin srradan bir tabiat ya da tarih gezisi

gibi degil pedagojiyi bilen, ozel gorevlendirilen rehberler e~liginde

yaptlmasi da aynca onemlidir.

UluslararasT AclTyaman Safvan Bin Muallal ve Ahlak Sempozywnu

6. $trnak'ta Cudi dagmda ate~ yakma vb. sehenin belli bir

doneminde etkinlikler yakm zamana kadar gerc;ekle~tirilirken malum baz1

nedenler dolayts1yla ~imdi ~ehirde yap!lmaktadrr. Bu etkinlikler c;ocuk ve

gene; neslin nazannda Hz. Nuh ve tufarun onemirri ve canhhgmr

korumasmr saglamaktad1r. Burada da Safvan b. Muattal '1 anma gtinleri,

kesin bilinemese de temsili bir degum tarihi veya Adryaman'a ayak

basma tarihi gibi 90cuk ve genc;lerin de ilgisini 9eken si.irekli bir etkinlik

halinde diizenlenmelidir. Bu etkinlik c;:erc;:evesinde dini ve ki.ilti.irel

anlamda· c;:ocuk, gene;: ve yeti~kinleri hedef alan pek c;:ok farkh faaliyet

yerel yonetimlerin de destegiyle gerc;:ekle~tirilebilir.

7. l(Jymetli il Mi.ifti.imi.iz ve Samsat ilc;:e mufti.ilugiini.in

giri~imletiyle gerc;ekle~tirilen projeyi onemsiyor olmakla birlikte

c;:ocuklann ve gene; neslin de bu projede goz online ahnarak projenin

~ekillenmesini iimit ediyoruz.

Sonuc;:

Ozellikle geli~mekte clan iilkelerde, ni.ifusun onemli bir boliimiinii

olu~turan c;ocuklar ve genc;:ler, sosyal c;evreden ve diger etkenlerden

kaynaklanan bozucu unsurlardan yiiksek oranda etkilenmektedirler.

Geli~me surecinde bir iilke alan Ti.irkiye'de de niifusun onemli bir

boliimiini.i te~kil eden bu ldtle, kontrol edemedikleri c;:evresel nedenlerden,

ahHiki ve manevi yonde onemli olc;iide olumsuz etkilenmekte olup

gelecekte bu si.irecin daha tehlikeli sonuc;:lar dogurmasr kuvvetle

muhtemeldir.

Uluslararasi Ad1yaman Safvan Bin i\t!uallal ve Ahlak Sempozywnu

Gi.ini.imi.izde birbirinde farkh pek c;ok olumsuz unsurun etkisiyle

di.i§iince di.inyast . zebirlenen c;ocuklan ve genc;leri kurtannanm c;arelerini

aramak bir ·zorunluluktur. Di.inyada iyi ile lcotii, dogru ile yanh§ yani

ztthlclar bir arada bulunup bunlar hayatm birer gerc;egidir. Ztt unsurlar

arasmda hep bir mi.icadele vardrr. Astl olan bu sava~ta onlann taraflafllll

dogru sec;ebilmeleridir. · Adtyaman ilimizde Hz. Peygamberin yakm

arkada$lanndan olan Safvan b. Muattal gibi bir §ahsiyet medfun

bulunmaktadrr. Hatta bu topraklarda ya$ayan pek c;ok insanm onun

neslinden geliyor olmast da mubtemeldir. i$te elimizde ornek ve model

olarak gosterilebilecek, somut olarak kabrini gosterebilecegimiz boyle bir

§anstmtz varken bu imkam iyi kullanamami$ ohpak, egitim ogretim ve

dini egitim gorevirnizi yerine getiremedigimiz anlamma gelmektedir.

Milli ve manevi dinamilclere sahip yeni nesiller yeti$tirmek i.ilkemizin $U

an bulundugu yerden c;ok daha iyi yerlere gelmesi ve ullcenin kurtulU$U

ac;tsmdan onem arz etmektedir.

Egitim; genc;leri, genc;ler de egitimi harekete gec;irerek, topluma

bir bilin<; kazandtracak ve bozulmamn ont.ine gec;ilecektir. Bozulan.

toplumlann kurtulu§ c;aresi genc;lere bilin<; kazandlliDaktrr. Dolaytstyla

islam tarihinde 'Hz. Peygamber ba$ta olmak i.izere bi.irun omek $ahsiyetler

ve sahabe, ozelde ise bolgemizde medfun misafirimiz olarak bulunan

Safvan b. Muattal hazretleri olgusu, insanhga bozulan toplumlann

di.izelmesi, tslah edilmesi adma bizlere c;ocuklara ve gen<;lige bilinc;

kazandtrma mesuliyetini hatrrlatmaktadrr.

Uluslararas/ Ad1yaman Safoan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

Bu baglamda omek ve model insan olarak Hz. Safvan b.

Muattal'm hayatl, onun hayatmdan se9ilmi~ omek mahiyette lassa ve

olaylar ile sahabenin ve islam hiiytiklerinin hayatlarmdan giizel kesitleri

sunan bir takun eserlerin okunrnas1 veya okutulmasi, bu konularda

hazrrlanrm~ 9izgi film ve filmlerin izletilmesi, 90cuklarm onlan omek

almasm1 ve bu davram~lan benimsemesini saglayacak, iyiye ve giizele

yonelmelerinde etken rol oynayacaktrr. Daha da onemlisi ulkemizin

gelecegi, yeni neslin daha saghkh degerlerle yeti~mesi saglanrm~ olacak,

milli manevi degerlerimizle ortl.i~meyen baz1 sanat91, futbolcu vb.

kimselerin giyim, ku~am, davram~ ile eylem bi9imlerinden ve onlan taklit

hastahgmdan evlatlanmtzl muhafaza etmi~ olacagiZ.

Kaynak9a

Akyliz, H. (1991). Egitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanlan Uzerine Bir

Ara~tmna, istanbul: Meb Yaymlan.

Ay, M.E. (1994). "Aile Ortammda Yerine Getirilen ibadetlerin <;ocuk Uzerindeki

Etkileri", Din Egitimi Ara~hrmalan Dergisi, istanbul.

Ay, M. E. (2003). "Kur'an'da Genc;:ler ve Genc;:1ik Degerleri" Geny1ik Donerni ve

Egitirni II, istanbul: iSA V.

Ayhan H. vd. (2004). Din ve Ahlak Egitim Ogretimine Yeni Yakla~unlar,

istanbul: Dem Yaymlan. ·

Azitnli, M. (2008). Hz. Safvan b. Muattal ve Adryaman Bolgesinin islamla~masr,

Adrm Ajans Yaymcrhk.

Ba~aran, i.E. (1989). Egitime Giri~, Ankara: Sevinc;: Matbaasr.

Uluslararas1 Adcyaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

Bolay, S. H. - Tlirkone, M. (.1995). Din Egitimi Raporu, Ankara: Ankara Mrk.

imam-Hatip Lis. 6gr. ve Mez. Vak:fi.

Buscaglia, L. (1987). Ki$ilik., (9ev. Nejat Ebcioglu), istanbul: inlolap Kitabevi.

~elikkaya, H. (1997). Egitime Giri$, istanbul: Alfa Basm Yaym.

Demir 6- Acar, M. (1997). Sosyal Bilimler Sozliigti, Ankara: Vadi Yaymlan.

Dogan, t. (2007). "Turk Egitim Sisteminde Deger Sorunu", Degerler ve Egitimi

Uluslararast Sempozyumu, istanbul: Dem Ya)'Ullan.

Erdem, A. R. (2005). Etkili ve Verimli Egitim, Ankara: Aru Yaymcthk.

Eroglu, F. (1996). Davraru$ Bilimleri, istanbul: Beta Bas1m Yaytm.

Goksu, T. (1997). Sosyal Psikoloji, Ankara: Se9kin Yaymevi.

Giindiiz, T. (2002). islam, Gens;lik ve Din Egitimi, Bursa: Di.i$iinCe Kitabevi.

Halstead, J. M. (1996). "Values and Values Education in Schools", Values in

Education and Educaiton in Values, (ed. J. Mark Halstead -Monica J. Taylor), Published

By Routladge Falmer, London.

Halstead J.M - Taylor M.J. (2000). "Learning and Teaching About Values",

Cambridge Joumal of Education, 30 (2).

inan, A.M. (1989) Toplum ideoloji Gens;lik, Ankar11-: Giindogan Yaymlan.

Jersild, A.T. (1978). Gens;lik Psikolojisi, (s;ev. ibrahim N. 6zgi.ir), istanbul:

Tak.tloglu Matbaas1.

Karacelil S. (2007). ~ocuguma Dinini 6gretiyorurn, istanbul: Tima$ Yaymlan.

Kardavi, Y. (1991 ). es-Sabr fi'I-Kur'ani'l-Kerim, Beyrut: MUesseseti.i'r-R.isale.

Koknel, 6. (2001). Kimligini Arayan Gens;ligimiz, Kimligini Arayan

Geos;ligimiz, istanbul: Alttn Kitaplar.

Uluslararas1 Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozywnu

Komisyoo, (2004). <;ocuk ve Aile, istanbul: Hayat Yaymlan.

Kuc;iik, A. (1992). "islam'da ilmin Yeri-Onemi ve Muslumanlann Durumu",

Diyaoet ilmi Dergi, C. XXVIII, sayx 4.

Malneu, P. (1987). Ergenlikte Toplumsalla~ma, (c;ev. Bekir Onur), Ergenlik

Psikolojisi, (der. Bekir Onur), Ankara.

Maverdi E.H. (1988). Edebti'd-dtinya ve'd-din, (tbk. Mustafa Sakka). Beyrut:

Diiru ihyai'I-Uium.

Mekki, E.T. (t.y.). Kuru'l-kulub fi muameleti'l mahbub, Beyrut: Diiru Sadtr.

Mert, i. S. (2010). 'Teror Yonetimi Kuramt ve Cesaret", Giivenlik Stratejileri

Dergisi, (12)

Ozeri, Z. N. (2004). Okul Oncesi Din ve Ahlak Egitimi, istanbul: Degerler

Egitimi Merkezi.

Ozgu, H. (1973). Gene; Erkek Psikolojisi, istanbul: Ozgti Yaymevi.

Pazarh, 0. (1982). Din Psikolojisi, istanbul: Remzi Kitabevi.

Peker, H. (1998). Din ve Ahlak Egitimi: Psikolojik ve Metodik Esaslar, Samsun:

Aksi Seda Matbaast.

Putman D. (2001). "The Emotions of Courage", The Journal of Social

Philosophy, 32(4).

Ryan, K.-Bohlin, K. (1999). Building Character in Schools, Sao Francisco:

Jossey-Bass Publishers.

Steiner H.- Feldman. S. (2008). "Gene! Preusipler ve Ozel Problemler", Ergen

Terapisi, (c;ev. Ye~im Ozkarde~ler $alb) istanbul: Prestij Yaytnlan.

Tolan, B. (1996). Toplum Bilimlerine Giri~. Ankara: Adtm Yaymcthk.

Uluslararas1 Ad1yaman Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu

Onalan, A. Bliylik Sahabe Safvan :tbn Muattal, http://www.safvander.

org/ documents/ Abdulcelil_ unalan.pdf

Wach, J. (1990). Din Sosyolojisi, (9ev. Onver Glinay), Kayseri: Erciyes

Oniversitesi ilahiyat Fakiiltesi.

Yorlikoglu, A. (2003). <;:ocuk Ruh Saghgt, istanbul: Ozgi.lr Yaymlan.