AD

MINERALOGIAM EEMICÅMMOMENTA,

QUORUM PART. PRIMAM

A.VALYSES COMPLECTENTEM ALBITI SKOGBOELENSISet STEATITM CRYSTALLINI

Venia Ampliss. Öp.d. Philos. Univ. AEoéNsisPRtESIDE

Mag. PETRO ADOLPHO von BONSDORFF,Ckemis. Professore Publ. et Ord. design. Societatis Imperialis Mi-

neralogicx Petropolitanx Membro Ord. Societ. Philomatics etSociet. Histor. Natural. Parisiensium, nee non Societ.

Natura Studios. Senkenberg. Francofurti ad Mce-num Membro corrsp. atque Societ. Imp. Phar-

maccut. Petropol. Membro Honorario.

PRO SUIOIIS IN PHILOSOPHIA HONORIBUS

PITELICO EXAMINI SUBJICIT

AUCTOR

FRED ERIC US TEN G STRÖM,Ostrohothnicnsis.

In Auditorio Philos. die 2a Junii MDCCCXXIII,

h. a. m. s.

Å80/E, Typis Frenckelliorum.

V ix in ulla scientia tam brevi temporis in-tervallo tot tam diversae indolis systemata inlucern prodierunt, quol. in inineralogia de-cenniis proxime praeterlapsis. Plurima tarneneorurn, si uno respe&u comnioda quaedam pra2-hcant, alio tarnen suis quaeque laborare viden-tur vitiis. Hncc vero systemata scientifica mi-neralogica in duas classes nobis judicibus pos-sunt distingai, illis sciiicet quse fundamcntisCheinicis sunt exstrufta ad utiam, illisvero, quo-rum au£lores Cbmnicarn compositionera Mine-ralium ut rem minus necessariam contemplant,vel etiain ex orbe systomatis rnineralogici pla-ne exstrudunt, ad alteram classem relatis. Non-ne faulores systematurn Mineralogicbrum clas-sis posterioris adminiculum fmernque planeconfundunt? Nonne systema scientificum mine-ralogicum adminicuium est, memoriarn suble-vandi causa delineatum, norma quam sequidebemus, quo ad cognitionem indolis atquenaturce fossilium pcrveniamus? Si vero conce-damus (quod quisque in Chemicis vel levissi-ma cognitionc tincFus concedere coacFus ost), na-turarn et proprietates corporum anorganicorumpr,jecipue speclandas, cx qualitalibus por.um Cbe-micis dependere, facile causam inveniemus, cursystema scientificum mineralogicum Chemicis in-nixum fundamentis, omnibus aliis syslematibus,

A

quarunque alia tbeoria fundatis, est antoponen-dum. inter omnia vero systemata mineralo-gica scientifica c henmis lundatnentis esstru-tia, non dubitanius systemati slc dicTo Ele-ftrocbemico palmam tradere, cunri ingenio sei-Heet et naluia Chemuie hodiernae maxinie ron-giueuli.

Quum veio dispo.sitio nnnoralium secun-dnni sysiema laudaium, non nisi adjuvantibuspluribus ad (it.ouj pe.rduci possil , in animuniinduxiuui.s analvsi et invosligntionp fossiliumquorundain pro modulo virium ad pc.opumronmiuneni aliquid coulerre. lif vero Geoio-oorum et. Miiu-ralo«orum in trenere havd pa-ri r> iruui inleresse (Jenct lotum cognoscere orbem,Gomniune omnijini habitaculuni, ita rujusvis inpriniis magni releri, natalis sol i et eorum qusead illud j;i'rtmeai-i sibi comparare.cognitionem.Emu ob oausain matVriam disquisitionis hujuse patria lena suiutaoi potissiimmi elegimu.s,uréEsertiui cmn perpanca mineralium Fennieo-rum analysi Chemicse hueusque fueiinl subjetla,aosaque sil sperandi, mineralia ignoia adhucin posterum esse invenienda, in teriis, qua-rum Geognosia tam parum est exculta. Te ve-ro Benevole Leclor, omni qua par est verho-rurn honore et observantia compellante.s, digne-ris ca , quse parum digesta oculis Tuis subjici-antur, »qua ponderare ianee, ad di.squis.tio~nes tsobis propositas nosniet conlerimus.

Albitus Skogboelensis.

I.

Albitus Skogboelensis.

Jam per aliquod tempus, fossile quoddam ad Fin-bo prope fodinam cupri Fahlunensem repertum ,a Mineralogis ad Feltspathum referebatur, licetfraftura ejusdem fossilis incurvata, differentiamquandam a Feltspatho vulgari sistere videbatur. Ci.to vero analysis etiam Chemica illarn differenliarnsuspicatam affirmavit, certumque reddidit natrurnloco potassae, quse pars est Feltspathi vulgaris, incornpositione fossilis illius Finboensis ingredi Di-versis deinde in locis rarius taitmn Albiti sunt in-venti. Sie etiam in Finlandia fossile, quod ad fra-äurara afinet Albito simillimiirn Finboensi, jamdiv cognitutn a) et serius Albiti nomine insigni-tum erat b}, etiamsi compositio ejus chemica non-durn fuerit investigata. Hanc ob causam etiam a-nalysis ejus periculum fecimus.

Invenitur Albitus hicce in Parceci» Finlan-dise australis Kimito ad pra_'l.um ecjuestre Skog-bcehle, übi cum quarzo et rnica hemisphaerica coa-litus, straturn constitult speciei granit", in quoTantaliti duas varietates rarius inveniuntur c).

A 2

a) yide Dissertat. Inledning till Mineral-Historien öfverÅbo Läns Södra del, under Pehr A. Gadds inseende för-svarad af J. Gumerus. pag. 24.

t) Bidrag till närmare kännedom af Finlands Mineralier ochGeognosi af Nils Nordenskjold.

c) Qui de Geognostico situ horum mineralinm prolixiorem de-siderant cognitionem videant Bidrag till närmare kännedomaf Finlands Mineralier och Geognosie, pag. 1. seqq.

3

Albitus

Color ejus rubicundus, carnis colori fere airnl-113, sed i:i:r,en dilutior.

Dpritie Albito Finboensi fere aequalis. Cha-lybi aliisus scintiilas haad clifficile emittit.

Fiacrura. Malleo contnsus in fmstula dissi-lit , (jure acutis gaudent lnarginibus, sed forma ca-rent determinata. Fraöurä una saltern in .directio.ne nitore gaudct insigni, in aliis nitoris fere estcerei. Meatus lamellarum difficiles sunt qui de-terrninentnr, unus tatnén valde est conspicuus, etsupc-ificiem prs-bet magis minusve curvatam et fereradiatam, l.adii videntur vei paraielii vel sx-piasdivergentes et in seopulas quasi conjunäi.

Putvis albidiis, in rübrum taniillinn vcrgens.Marginibus taniurn est transparens.(iravitQtetn Sperificam invenimus 2,618. (Se-

cundum Nob. Nordenskiöld 2,60g),Frustuium flamma* tuhi ferruminatorii ope

excit.ua. a-Jmoturn nliquantislum pailescit; in ignevero ar.dentissiaio liquc-s.it, vitrum formans colorisexpers.

Cum Borace in vitrum abit cn.oris expers,posi refrigerationem adhuc pellucidutt..

In Su!e Phosphorico difficulter solvitur, vitrurnexhibens coioiis expers, post refrigevationem vc-ioopacuin.

Analysis Chemica.A. Frustuia a mica et quarzo adhasrentibus

perfeöe Jiberata, in rr:ortario acatbino, terendo et

4

Sk ogboclensi j

lavando in subtilissimum redigebantur pulverern.Kujus pulveris, in calore moderato arefaöi, s,iogramm. curn quadruplici carbonatis kalici portio-ne in vase platineo exacVissime commiscebanturet per unam horam igne candenti ustulaban-tur. Massa ustione liquefacra, subviridis, in a-cido bydrochlorico, aqua mixto, solvebatur, li-quidumque acidum , lento adhibito calore, adsieeitatem evaporabatur. Massa salina, acido hy.droehlorico aliqunntulum diluto humeöata, incalore digerebatur, et aqua deinde überius ad-dita, pura restabat silica in aqua acida non solula.In filtra colle&a, probe elota, exsiccata et ignita,pon.leiis erat gramm. 1,405, et flarr.mss tubi fet-rnrr.inatorii exposita cum Soda vitrum dabat pellu-cidum, coloris perfeäe expers; qutbus charaderi-bus silica pura dignoscitur.

B. E liquido a silica separato, ammoniacumadditum prascipitatum dejecit albidum, aluminammaxima ex parte continens, quod in fillro aquafervida rite elotum, madidumque adhuc in vasargenteum positum, cum lixivio hydratis kalicicoquebatnr. Haec operatio, addita nova hydratiskalici portione, tamdiu perseqnebatur, donec prseci-pitatum, quod guttula solutionis hydrocloratis am-monici lixivio addita efficiebat, in lixivio itenimevanescerer. I/iquidum alkalinum a parte in co nonsoluta colando secernebatur, et acido hydrochloricopraecipitabatur. Praecipitatum dejeöum in acido ex-cedente iterum solvebatur et aromoniaco ad neutra-Hsationem fere addiio, carbonale etusdem alkali prs-cipitabatur. Praecipitatum aluminas exade lavatum,siccatum et ignitum pondere aequivalebat gramm.0,4 1 o.

5

Albitus

C. Pulverem post codionem cum hydrafe ka-Hco non solutum remanentem , in acido nitro hy-drochlorico solvere conati sumus; portiuncula vero■vi acidorum restitit, quae in filtro colleda et ignitapondere aequavit 0,004, silicamque fere puram , adflammam tubi ferruminatorii examinata indicavit.

X>. Liquor acidus a portiuncula illa silicae(C) separatus coquebatur, quo perfede oxidareturferrum. Solutionem vero acidam amrnoniaco, oxi-di ferri separandi caussa, saturare conantes, obser-vavimus aluminae exiguam quantitatem in solutio-ne adhuc adesse. Carbonate igitur ammonico addi-to, praecipitatum dejiciebatur, quod separatum, inacido hydrochlorico solvebatur. Solutioni hydraskalicus überius addebatur, donec tota aluminae il.livs, inde praecipitatae, quantitas in lixivio iterumesset soluta. E lixivio hoc a pulvere non solu-bili separato, acidi hydrochlorici et carbonatis am-inonici ope alumina dejiciebaturj, quas post ustio-nem 0,010 Gramm. pondere efficiebat. Hac alu-minae portiuncula ci addita, qua? in B obtinebatur ,quantitatem nadi sumus 0,420 gramm., quae.dige-sta cum acido sulphurico, aqua diluto, silicam pon-deris o,oos Gramm., connubium acidi detredantem ,non solutam reliquit. Solutio acida a silica sejun-da, cum potassa mixta, alumen cristallisatum prae.buit. Si veio quantitas silicae 0,008 gramm. a totailla quantitate 0,420 gr. subtrahatur, 0,412 gramm.restant, qux totam aluminae quantitatem indicant.

E. Praecipitatum (D) ab hydrate kalico nonsolutum et ex oxido ferrico constans, in filtro col-ledum et ignitum 0,005 gramm. tantum efficiebat.Ad oxidi ferrici quantitatem accuratedeterminandam,

6

Skogboelensis.

necessarium quidem fnisset, in acido hydrochloricoiterum solvere praecipitatum, sulutionem ammoniaconeutralisare, et benzoate vel succinate ejusdem alkali oxidum dejicere. Paruain vero ferri quanti-tatem ronsiderames, molestam hanc operationern si-ne magno vitio negligere nos posse judicavimus.

F. Liqviidum, post praecipitationem aluminae etoxidi ferri, carbonatis ammonict ope in D fadam ,fervidum cum solutione carbonatis kalici tamdiuimmiscebatur , donec sales liquidum efficientes de-compositi essent. Decidit praecipitatum carbonatismangan.ci, quod ignitum 0,0 1 o Gramm. efficiebatoxidi manganici silica inquinati.

G. Solutioni, post praecipitationem ammoniaciope in B peractam, oxalatem instillavimus arnrno-nicurn, qui post digesfionem calidam duaruin ho.rarurn turbalionem efTecit. Dejedus oxalas cal-cicut in filiro colledus, lentoque admodum caloreustulatus, ut in carbonatem calcicum mutaretur,pondere 0,012 gramm. aequavit. Addita solu-tione carbonatis ammonici et ad siccitatem eva-porata, nullam ponderis mutationem perspicere po-tuimus. 0,012 vero gramm. carbonatis calcici 0,007gramm. calcis purse efficiunt.

H. Liquor in G. residuus, per filtrum traje-dus, in vase platineo coquebatur et solutio fervidacarbonatis kalici addebatur, donec omnis hydrochlo-ras erat. decompositus. Praecipitatum inde exorturnin filtro colligebatur, lixiviumque per filtrum tra-jedum ad siccitatem evaporabatur. Quae in aquasddita non solvebantur particulae in eodem filtrocolligebantur. Totum ita acceptum pra-cipitatum ,

7

Albitus

ignitum pondere 0,020 gramm. efficiebat et cumacido sulphurico tradatum silicae non solutae o,olagramm. reliquit. Soiutio separata, ad siccitatem e-vaporata et ignita, gypsum exhibuit ponderis 0,020gr, , terrae calcis 0,008 gramm.continens; nullum ve-ro Magnesise deteximus vestigium.

Per experimenta jamjam allata, partes consti-tutivas albiti obtinuimus e Gramm. 3,10:

Silica** A . . . -,405C 0,004D 0,008H 0,01/2

1,429At__.-_-ii.-_ . . . 0,41aCalcis (G) (H) . 0,015Oxidi ferri . . 0,005Oxidi Manganici 0,01qDefedus . . . 0,9,33

a, lOO

Permagnus hic defedus certiores nos reddiditalkali quoddam partern constitutivam esse , quodsuspicandi ipsius fossilis exiemus habitus ansamnobis jam praebuerat. Quo igitur natura et quan-titas ejus innotesceret, ad novum tentamen recurre-re necessarium fuit. Hane Yero scrutationem «e»quenti modo instituimus.

A. Frustuia exade depurata, in mortario A-cathino, terendo et lavando, ad subtilissirnum re-digebantur poilinem. Huju4 pollinis, lento admo-dum calore siccati, 1,852 Grarnm. cum quincupli-ci fere carbonatis barytici quantitate, in tigillo pla-

8

Skogboe.lensis.

tineo exade commixta, per unam et dimidiam ho-ram igne candescente urebantur. Massam per u-stionem hand liquefadam in acido hydrochlorico,digestione calida adhibita solvi fecimus, solutio-nemque ad siccitatem evaporando redegimus. Mas-sa salina acido hydrochlorico humedabatur, cvi postaliquot horas aqua adfundebatur, quae post dige.stionem, omni salino soluto, siiicam tantummodoreliquit. Hsec in charta bibula diligenter elota,siccata et ignita pondere tequavit 1,301 gramm.

B. In liquidum a silica separatum , aciduminfundebatur sulphuricum, distillatum ultra neutra.lisationem, quod sulphatem baryticum in fundumdejecit. Suiphas baryticus in filtro, aqua fervidaexadissime eluebatur.

C. Quo vero ab acido sulphurico liberaretur so-lutio, sulphasque alkalinus in hydrochloratem muta-retur, hydrochloratis barytici solutio ci instillabatur ,qua suiphas baryticus itcrum iterumque praecipita-batur. Addebatur liquido deinde ammoniacum,tandemque carbonas ejusdem alkali. Praecipitatum.inde exortum in filtro colledum probe eluebatur.Liquor trajedus ad sieeitatem evaporabatur. Mas-sa exsiccata in tigillo platineo igni admovebatur,donec in vapores abiisset omnis hydrochloras am-monicus. Addebatur deinde aqua, in qua veronon soluta restabat portiuncula terreae substantiae:hac inde separata, liquidum ad sieeitatem evapo-rabatur, salque aridus ignitus ponderabatur. Eratquidem nostrum propositum, naturarn hydrochlora-tis obtenti, hydrochloratis platinici ope indagare,considerantes nempe, salem dupplicem, qui e natro-ne et oxido platinico cum acido hydrochlorico for.

9

Albiius

rriatur, in alcoole pkme solubilem esse, cum e con-trario s*;! ejusderri acidi cum oxido platinico et kali,i\ ac ne vix quidem m alcoole solvitur. Parfe.n

■v.-ro salis. acccpii examinantes, earnque in sulpha-tern. ac.idi sulphuriei ope, transmutare conantes,pi

Skogboelensis.Constitutionem Chemicam hujus fossilis con-

teiTtplautes invenimus 11,12 natri partes 2,84 con«tinere oxygenii partes, aluminae vero 19,61 oxy.genii 9,15 et silicae 67,99 oxygenii 34,20 indicare. Quantitates oxygenii itaque in Nalro, in A-lumina et in Silica sese habent valde prope ac1; 3; 12 , oxygeniumque Silicae triplex fere est quan-titatis oxygenii aluminae et natri. Unde formulaMineralogica , compositionem Chemicam hujus Al-biti designans, secundum Methodum Cel. Dom.Berzelii erit NS* -f-.? AS* , igilurque AlbitusSkogboelensis compositione sva cum Albito Fin-boensi bene congruit.

11

S teatites

11.Analysis Steatitae Cristallini.

-* n paroecia Pargas ad fodinam calcaream piaedii Stor-gård, steatites reperiebatur quidam , forma sva cristal-lina insignis, cujus analysin Nob. Dnus. Norden-skjold instituit. Deinde in montibus calcareis qui-husdam Fennicis steatitae, quoad formam cristallinamcum nominato fossili analogiam exhibemes, suntinventi. Hic vero steatites cujus analysin institui-ffius, invenitur ad praedium officina» vitriariae Ingeris ,ibique in fodina reperitur calcarea, unde in usumofficinae vitriariae lapides franguntur calcarei. La-pis ipse calcareus aibissimi est coloris et spathosaetexturae.

Color Steatitae griseo est virescens, maculis fu-sco ruhris, ex oxido ferrico, ut videtur, mer.ha-nice commixtoi örtum ducentibus, plus mmusveinquinatus; et interdum etiam totum fere fossi-le eodern colore conspurcatum reperitur.

Malleo concisus, dissilet in frusta, qu:e pris-maticam afFedant formam, et duo meatus lamella-rutn habcrc videntur ; licet angulus, qui tis forma-tur, difficilis sit deterrninatu, non tarnen niultumangulum reflum excedere videtur.

Transparentiam in tenuissimis tantum margi»nibus ostendit.

Niior parvus vel nullusfcrc est.D_.r_7.fi statiten vulgarem superat, ita vt du^

rior sit gypso, cvi tarnen Tal.um vuigo cedit.

12

Cristallinus.

Pulvis albidus in griseum parum vergens.Gråvitas specifica est 2,606.Frustulum flammae tubi ferruminatorii a.imo-

tum niqrescit, igne vero ardemissimo excandefa-äurn itcrum albiriurn fit: proplietate igitur iHa vul-gari Talcorum gaudet, ut colorem in igue, obportionern cärbonis primum denudatam et deiudeconsumtam, permutet. Nullo modo liquescit.

Gum bornce in vitrum abit pellucidurn colo-ris expers. Nitrate kalico addito, nullo vitrumtiiiöitur colore.o

In sale phosphorico solvitur, niassam exliibensalbidurn.

Nitras cobalricus cum pulvere lapideo escan-defaäus colorem prasbet rubicundurn , ideoque pra6-sentiam Magnesiae in compositione fossilis indicat-

Analysis Chemica.Tentamine jam antea instituto indagatum ha-

buimus Steatiten nostrum Silicam et Magnesiammaxima ex parte continere, aluminam vero, oxi-dum ferri et oxidum manganicum in parvis quan-titatibus adesse ; calcis vero ne vestigium quidemdeteximus. Quae cum ita essent, analysin sequentimodo instituimus.

A. Frustuia a lapide calcareo et substantia illafusco rubra, mechanice adhserente, depurata, sol-licite eligehantur. Quoniam vero a lapide calca-reo vi mechanica perfede liberari non potuerunt,cum acido acetico, aqua diluto, frustuia ulterius com-

13

S tea t ites

minuta in calore digerebantur. Frustuia hac ope.ratione a carbonate calcis exade purgata, in mor.tario calcedonioo, tritura et lotura in minutissi-inum redigebantur pulverem. Hujus pulveris, abaqua in modico calore liberati, 1,121 Gramm.,cnmtriplici carbonatis kalici quantitate in vasculo pla-tineo sollicite commixta, per unam horarn ignecandenti ustulabantur. Massam plane decomposi.tam in acido hydrochlorico solvi fecimus, et solv«tione acida ad siccitatem evaporatione redada , mas*sa salina cum aqua acido hydrochlorico acuta di«gerebatur. Silica in aqua acida non soluta in fil-tro colleda probe eluebatur et siccabatur. Ignitavero ponderis erat 0,738 Gramm. -et cum soda adflammam tubi ferruminatorii vitrum exhibebat co-loris expers.

B. Solutioni, percolatione a silica separatae,am-moniaco ad saturationem fere addito, carbonatemejusdem alkali admiscnimus Praecipitatum indedejedum in filtrum sumebatur. Praecipitatum elo-tum madidum adhuc in vase argenteo cum lixi-vio coquebatur hydratis kalici. Lixiviurn a partenon soluta separarum acido praecipitabatur hydro-chlorico, quod ulterius addebatur, donec omne de-jedum in acore excedente iterum erat solutum.Alumina tandem carbonatis ammonici ope dejicie-batur. Praecipitatum eloturn , siccatum et ignitum,pondere 0,009 gramm. sequivalebat, in flamma ve-ro tubi ferruminatorii cum nitrate cobaltico excan-defadum, colore caeruleo insigne erat.

C. Pulvis vim hydratis kalici respuens, arefa-dus, aqua regis superfundebatur. Quae vero in-solubilis remansit perparva silicae portiuncula a so-

14

Cris t a 1 1iiiu s.

lutione secernebatur ; pondus vero ejus lancis opevix designare poiuimus.

D. Liquor acidus C coquebatur et ammonia-co sollicite ad neutralisationetn redigebatur. Suc-cinas ammoni.cuä deinde additus prscipitatum de-jecit succinatis ftriici, quod in filtro aqua frigidaeluebatur. In vase plaiineo aperio succinatem u-Stulanies accepimus 0,007 gramm. oxidi ferrici.

E. Liquidum in B. carbonatis ammonici opeab alumina et ferro liberatum in vase plaiineo adebullitionem calefecimus, ci solulionem carbonatiskalici fervidam sensim addidtmus, primo ad «le-compositionem hydrochloratis ammonici tantum,deinde vero überius ad decompositionem hydro-chloratis etiam magnesici. Praecipitatum carbona-tis' magnesici obtentum in filtro colledum probeeluebatur et arefadum urebatur. Pondus magiie*siae 0,326 gramm. aequavit. Lixivium percolatio-jne a carbonate magnesico separatum et ad siccita.tern evaporatione redadum, in aqua solvebatur;quae vero non soluta restabat portiuncula, in filtrocolleda, elota et ignita vix ac ne vix quidem lan-cem afficiebat. Acidum Sulphuricum , aqua übe-rius dilutum er magnesise superfusum, portiun-culam oxidi manganici, cujus vero pondus exi-guitatis causa aegre determinari potuit, non solu-tam reliquit. Liquidum vero acidum ad siccita-tem evaporatum et in aqua solutum, sulphaiernpraebuit magnesicum crystallisatum.

F. Quantitatem vero partium fugitivarum in-vestigandi causa, e tubo barometri retortam confe-cimus vitream perparvam cum recipiente ci apto,quorum pondus singulatim designabatur. In hane

15

Steatites Cris tallinus.

retortam 1,326 gramm. fossilis minutius contusi, acidiacetici ope jam antea a carbonate calcis forsan adhaa-rente liberati, immittebantur, etrecipiente ci adaptato,flamma? lucernae spiritus vini retorta admovebalur.Operatione pcrada, recipientem 0,030 grarnm. in-crementum, ex aqua superdistillata örtum, acquisi.visse, retortam vero 0,036 gr. sive in centum-pondio 2,71 amisisse comperitnus. Frustuia lapi.dea tinda erant colore nigrescenti. In vas veroplatineum operturn posita, et igne ardentissimo in-ter carbones excandefada, ulterius 3,74 in cente-nario pondere amiseriint et colore inducebantur al-bido. Qusenam vero sit illa pars constituens inaltiore temperatura expulsa, difficilis admodum cre-dimus esse examinis.

Per experiments itaque jam allata ex centutn-pondio Steatitae hujus obtinuimus:

continent oxygeniumSitica. . : " 63,95 " " 32i'6Magnesii . . 28,23 " " 10,93Alutnints . . 0,78 ....Oxidi ferri . 0,60 ....Oxidi manganici —. ....Aquas . . . 2,71 . . 2,39Partium aliarum

volatilium . 3,74 ....100,03

In hoc fossili magnesia quantitate oxygeniigaudet, quae quadruplex fere est quantitatis oxyge-nii in aqua, silica vero magnesii triplicem oxyge.nii quantitatem continet ; unde formula composi-tionem chemicam hujus steatitae exprirnens signisdäri potest 4MS 3 + Aq. vel MS 3-f £ Aq.

16

ChapterAuthorAdvertisementsIllustrationsTables