DÜŞÜK KARBONLU KALKINMA PROJESİ

AB BENZİN VE MOTORİN KALİTESİ DİREKTİFİDÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ ÇALIŞMASI

9-12 Nisan 2018, İstanbul

Onur AKPULATProje Yöneticisi

REC Türkiye

Sunum Planı

o Düzenleyici Etki Analizi: Kavram, Amaç, Süreç

o Direktifin Kapsamı

o Mevzuatın Gelişimi

o Mevcut Durum

o İklim Boyutu: Tanımlar, Maddeler, Hedefler, AB ve

Türkiye Verileri

o Türkiye’de Uygulama

o Kilit Paydaşlar

o Sorun Tespiti

o Önerilen Politika Alanları

Yeni veya mevcut bir düzenlemenin ekonomik, çevresel ve sosyal fayda ve

maliyetlerini analiz ederek, ilgili paydaşlara ve ülkeye etkilerini ortaya koyan bir araç

DEA;

• Karar vericilerin kullanacağı bir araçtır,

• Bir düzenlemenin ekonomik etkilerinin çalışılmasından daha geniştir,

• Bütün bulguları sayısallaştır(a)maz,

• Ulaşılan sonuçların kalitesi, erişilen bilgi ve veriler ile süreçte izlenilen yöntemin

kalitesine bağlıdır,

• Zaman zaman değerlerin yargılanmasını gerektirir,

• Hükümet yerine karar alan bir karakutu değildir.

Kaynak: OECD, 2014. http://www.oecd.org/gov/regulatory-policy/ria.htm

DEA Nedir?

Politika geliştirme ve düzenleyici kararlar verme süreçlerine kanıta dayalı şekilde destek olmak ve düzenlemenin başarısız olma olasılığını azaltmak

• Direktiflerin Türkiye için mümkün olan en düşük maliyetler ile uygulanmasını desteklemek

• Direktifler ile yönetmelikleri karşılaştırması

• Söz konusu maliyetlerin paydaşlar arasında adil biçimde dağıtılmasına destek olmak

• Paydaşlar üzerinde güven tesis edilerek, düzenlemenin benimsetilmesi ve düzenlemeye uyumun kolaylaştırılması

• Paydaşların yönlendirmeleri ışığında direktiflerin uygulanmasının olası olumlu ve olumsuz sonuçlarının gözden geçirilmesi ve muhtemel sorun ve dirençlerin saptanması

• Avrupa Birliği müzakere sürecinde kullanılabilecek bilgi üretmek

DEA’nın Amacı

1. Düzenleyici Etki Analizi çalışmaları ile ilk olarak Hızlı Tarama ile bu direktiflerinuygulanmasında karşılaşılabilecek sorunlar, buna yönelik çözümler ve politikaalanları tespit edilir. Belirlenen bu politika alanları altında zorlukların aşılmasındakullanılabilecek politika seçenekleri, yani uygulama alternatifleri oluşturulur.

2. Bu çalışmalar sonunda ilgili tüm paydaşların onayına sunulacak Ön DüzenleyiciEtki Analizi Raporu hazırlanır.

3. ÖnDEA, gerçekleştirilen kapsamlı Danışma Süreci ile ilgili tüm paydaşlara sunulur.Süreç ulusal ve yerel düzeyde, gerekirse uluslararası ölçekte geçekleştirilir

4. Politika seçeneklerinin sosyal, çevresel ve ekonomik fayda ve maliyetlerihesaplanarak, bu seçeneklerden Türkiye için en uygun olanı tespit edilir. Eldeedilen tüm bu verile ve analizlerin ışığında oluşturulan Nihai Düzenleyici EtkiAnalizi Raporu yetkili idareye sunulur.

DEA Süreci

Direktifin Kapsamı

AB Benzin ve Motorin Kalitesi Direktifi (98/70/EC & 2009/30/EC)

Karayolu taşıtları, karayolu dışında kullanılan hareketli makineler

(denizde olmayan iç suyolları dahil), tarım ve orman traktörleri

ile denizde olmayan gezi tekneleri için:

a) Pozitif ateşlemeli ve sıkıştırma ateşlemeli motorların teknik

gereksinimlerini göz önünde bulundurarak bu motorlarda

kullanılacak yakıtlara (benzin, motorin ve gazyağı) yönelik sağlık ve çevre temelli teknik spesifikasyonları ve

b) Yaşam döngüsü boyunca oluşan sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik hedefleri belirler.

Mevzuatın Gelişimi

Grafik: REC Türkiye, 2017

0

5.000

10.000

15.000

20.000

Bin

to

n (

Mily

on

kg

)

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

Bin

to

n (

Mily

on

kg

)

Mevcut DurumAB 28 ve Türkiye’de Yıllara Göre Yakıt Tüketimi

Motorin

255.813

Benzin

74.666

LPG

15.506

Motorin

19.889

Benzin

2.028

LPG

3.995

Grafik: REC Türkiye, 2017, Kaynak: Eurostat, 2015

Biyoyakıt

136

Biyoyakıt

17.290

Mevcut DurumAB Üye/Aday Ülkelerinde Yakıt Tüketimi (2015)

Grafik: REC Türkiye, 2017, Kaynak: Eurostat, 2015

70%64%

53%

76% 78% 75%

21%

4%

15%4%

15%

5% 6%

14%

1%6% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Motorin Benzin LPG Biyoyakıt

Mevcut DurumAB’de Ülkelere Göre Yakıt Satışları (2015)

*Romanya için 2014 verisi kullanılmıştır.

**Hollanda verisinde eksiklikler olduğu düşünülmektedir. Grafik: REC Türkiye, 2017; Kaynak: EEA, 2016; EPDK, 2016

5

95

572

469

318

264

277

817

398

614

758

1.979

3.288

1.795

1.690

1.715

1.705

2.098

3.427

1.448

2.199

1.811

4.931

2.759

6.196

17.407

10.427

9.723

24.300

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000

Milyon Litre

7

120

166

316

793

1.036

1.442

1.805

1.844

1.902

1.911

2.907

2.916

3.122

3.170

3.810

4.795

5.433

5.785

5.803

7.705

8.467

14.038

23.081

25.602

28.953

29.461

41.240

43.243

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000

Hollanda

Malta

Slovenya

GKRK

Estonya

Letonya

Litvanya

Slovakya

Lüksemburg

Bulgaristan

Hırvatistan

Finlandiya

Yunanistan

Danimarka

İrlanda

Macaristan

Romanya

Çekya

İsveç

Portekiz

Avusturya

Belçika

Polonya

TÜRKİYE

İspanya

İngiltere

İtalya

Fransa

Almanya

Milyon Litre

BenzinMotorin

Mevcut DurumTürkiye’de İllere göre Motorin Satışları (2015)

Harita: REC Türkiye, 2017, Kaynak: EPDK, 2016

Mevcut DurumTürkiye’de İllere göre Benzin Satışları (2015)

Harita: REC Türkiye, 2017, Kaynak: EPDK, 2016

Mevcut DurumAB’de Yakıt Satışlarına Göre Emisyon Trendi (SOx)

SOx: -%98

Kaynak: EC, 2017b

Mevcut DurumAB’de Yakıt Satışlarına Göre Emisyon Trendi (Pb)

Kaynak: EC, 2017b

Pb: -%95

Mevcut DurumAB’de Yakıt Satışlarına Göre Emisyon Trendi (Diğer)

VOC: -%80

NOx: -%51

PAH: -%62PM10: -%42

Kaynak: EC, 2017b

İklim Boyutu: Tanımlar

Yaşam Döngüsü Sera Gazı Emisyonları:

Yakıta (karıştırılmış bileşenler dahil) dair tüm net

CO2, CH4 ve N2O salımları.

Hammadde çıkarma ya da işleme, arazi

kullanımı değişimi, taşıma, dağıtım, yakma ve

bu emisyonların oluşabileceği diğer tüm

aşamalar dahil.

Birim Enerji Başına Sera Gazı Emisyonları:

Arz edilen yakıtla bağlantılı toplam CO2eşdeğeri sera gazı emisyonlarının, arz edilen

yakıtın toplam enerji içeriğine oranı (alt ısı

değeri olarak)

"2009/30/EC"

"Well to Wheel (WtW)"

Madde 7a-1

Üye ülkeler birim enerji başına yaşam döngüsü sera gazı emisyonlarının izlenmesi ve raporlanmasından

sorumlu dağıtım şirketlerini belirler.

01.01.2011 itibariyle belirlenen dağıtım şirketleri arz edilen yakıtın sera gazı yoğunluğunu yetkili idareye

asgari olarak aşağıdaki bilgiler sağlanarak yıllık

olarak raporlar.

a) Her yakıt türünün toplam hacmi ile nereden satın

alındığı ve menşei

b) Birim enerji başına yaşam döngüsü sera gazı

emisyon miktarı

Yaşam Döngüsü Sera Gazı Emisyonları

İklim Boyutu: Maddeler

İklim Boyutu: Maddeler

Madde 7a-2

Üye ülkeler 31.12.2020 tarihine kadar dağıtım şirketlerinden arz

edilen yakıtların birim enerji başına muhtemel yaşam döngüsü

sera gazı emisyonlarının 2010 yılı baz alınarak kademeli olarak en

fazla %10’a kadar azaltılmasını talep eder.

Bağlayıcı Hedef

31.12.2020 6%

Tercihe Bağlı Ara Hedefler

31.12.2017 4%

31.12.2014 2%

Opsiyonel Hedefler

31.12.2020 (Elektrik, CCS, vb yoluyla) 2%

31.12.2020 (ETS yoluyla) 2%

Kaynak: EC, 2017a

Yaşam Döngüsü Sera Gazı Emisyonları

*Birden fazla Dağıtım Şirketi bir

araya gelerek tek bir şirket

olarak hedefi yerine getirebilir.

Kaynak: EC, 2014; EC, 2017c; EJ, 2017

Hedef %6*

2010 - 94,1 gCO2eq/MJ

66 Milyon Ton CO2e

2020 - 88,5 gCO2eq/MJ85%

10%5%

Yakma/Egzoz Gazı

İşleme ve Dağıtım (Downstream)

Hammadde Çıkarma (Upstream)

İklim Boyutu: MaddelerAB’de Yaşam Döngüsü Sera Gazı Emisyonları

o Biyoyakıtlar

o "Yenilenebilir kaynaklı" elektrik kullanımı

o Daha az karbon yoğun fosil yakıt kullanımı

(LPG, LNG ve CNG gibi gaz yakıtlar)

o Hammadde çıkarımı sırasındaki yanma ve

atmosfere yayılmaları azaltma

İklim Boyutu: AB VerileriUlaşım Kaynaklı Sera Gazı Emisyonları (2015)

Grafik: REC Türkiye, 2017; Kaynak: UNFCCC, 2015

Toplam Emisyonlar4.307.968 kton

Enerji Kaynaklı Emisyonlar3.357.970 kton

Ulaşım Kaynaklı Emisyonlar905.888 kton

Ulaşım Kaynaklı Emisyonları: 905.888 kton = Toplam Emisyonların %21’i

Sadece Karayolu Ulaşımı Kaynaklı Emisyonlar: 862.089 kton

Toplam Emisyonların %20’si > Tarım/Sanayi/Atık Kaynaklı Emisyonlar

Ulaşım

27%

İmalat

Sanayi ve

İnşaat

14%

Diğer

Sektörler

22%

Enerji

Sanayi

37%

Enerji

78%Sanayi

9%

Tarım

10%

Atık

3%

Karayolu

95%

Havayolu

(Yurtiçi)

2%

Denizyolu

(Yurtiçi)

2%

Demiryolu

0,5%

Diğer

0,5%

İklim Boyutu: Türkiye VerileriUlaşım Kaynaklı Sera Gazı Emisyonları (2015)

Grafik: REC Türkiye, 2017; Kaynak: UNFCCC, 2015

Ulaşım

22%

İmalat

Sanayi

ve İnşaat

17%

Diğer

Sektörler

21%

Enerji

Sanayi

40%

Enerji

72%

Sanayi

13%

Tarım

12%

Atık

3%

Karayolu

91%

Havayolu

(Yurtiçi)

6%

Denizyolu

(Yurtiçi)

1%

Demiryolu

1%

Diğer

1%

Toplam Emisyonlar475.056 kton

Enerji Kaynaklı Emisyonlar340.040 kton

Ulaşım Kaynaklı Emisyonlar75.789 kton

Ulaşım Kaynaklı Emisyonlar: 75.789 kton = Toplam Emisyonların %16’sı

Sadece Karayolu Ulaşımı Kaynaklı Emisyonlar: 69.309 kton

Toplam Emisyonların %15’i > Tarım/Sanayi/Atık Kaynaklı Emisyonlar

Madde 7b

Biyoyakıtlardan kaynaklı sera gazı emisyonları, yerini alacağı fosil

yakıttan kaynaklı sera gazı emisyonlarından;

05.10.2015 öncesi tesisler için;

o %35 (2018’e kadar)

o %50 (2018’den sonra)

daha az olmalıdır.

Üretimden kaynaklı etkileri asgari düzeye çekmek amacıyla

"Sürdürülebilirlik Kriterleri"

Üretim için yüksek biyoçeşitlilik ve yüksek karbon stoğu içeren

sahalar kullanılamaz.

Biyoyakıtların Sürdürülebilirliği

İklim Boyutu: Maddeler

05.10.2015 sonrası tesisler için;

o %60

Türkiye’de Uygulama

o T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 01.04.2017 tarih ve

30025 sayılı “Benzin ve Motorin Türlerinin Çevresel Etkilerine

Dair Yönetmelik”

o 98/70/AT sayılı AB Benzin ve Motorin Kalitesi Direktifi

dikkate alınarak hazırlanmıştır

o Yönetmelik kapsamında tanımlanan yakıtların ithalatı,

temini ve sunumunda EN 228 (Benzin) ve EN 590 (Motorin)

standardı kapsamında EPDK tarafından belirlenen teknik

özellikler esas alınır.

o Yürürlüğe girme tarihi 01.01.2018

o ÇŞB ve EPDK uygulayıcı kurumlar

Türkiye’de Uygulama

o Motorin Türlerine Biodizel Harmanlanması Hakkında Tebliğ

(16.06.2017, 30098)

Harmanlama Oranı En Az %0,5 (V/V)

o Benzin Türlerine Etanol Harmanlanması Hakkında Tebliğ

(07.07.2012, 28346)

(16.06.2017, 30098)

Harmanlama Oranı En Az %3,0 (V/V)

o Yürürlüğe girme tarihi 01.01.2018

o EPDK uygulayıcı kurum

Türkiye’de Uygulama

Motorin Tüketimi Asgari Biyodizel Biyodizel Biyodizel

Harmanlama Oranı İhtiyacı Üretimi

19.889.000 ton x 0,005 = 99.445 ton > 69.341 ton

Benzin Tüketim Asgari Biyoetanol Biyoetanol Biyoetanol

Harmanlama Oranı İhtiyacı Üretimi

2.028.000 ton x 0,03 = 60.840 ton > 57.765 ton

Kaynak: Eurostat, 2017, ÇŞB, 2016

Biyoyakıt Üretimi ve İhtiyacı (2015)

Toplanan Bitkisel Atık Yağ (2017)

27.565 ton (2016)

32.000 ton (2017 Ekim)Kaynak: ÇŞB, 2017

Türkiye’de UygulamaElektrikli ve Hibrid Araç Satışları (2017)

Türkiye’de UygulamaElektrik Araç Şarj İstasyonları

Şarj İstasyonu Sayısı2016 2017

1000 1500

Kullanıma açık 400

Kaynak: TEHAD, 2018; OD, 2018; Eşarj, 2018

Şarj İstasyonu Firması

11 (6 Yerli + 5 Uluslararası)

Kilit Paydaşlar

Dağıtım Şirketleri

Biyoyakıt Üreticileri

Sorun Tespiti

Yönetmelik kapsamındaki yakıtların

Yaşam Döngüsü Sera Gazı Emisyonlarınınazaltılmasına ilişkin herhangi bir tedbir olmaması

Sera gazı emisyonları dışında direktif ile azaltımı

öngörülen diğer kirleticilere ilişkin ulusal

mevzuatın tam uyumlu olduğu görülmüştür.

Önerilen Politika Alanları

PA1 - Fosil Yakıtların Yaşam Döngüsünden Kaynaklı

Emisyon Azaltımı (%6 Hedefine Yönelik)

Politika Seçenekleri

o Seçenek 1 - Biyoyakıt Kullanımı Ağırlıklı (%10 biyoetanol

ve %7 biyodizel limitleri)

o Seçenek 2 - Elektrik Kullanımı Ağırlıklı

o Seçenek 3 - Daha Düşük Karbonlu Fosil Yakıt Kullanımı

Ağırlıklı (Gaz Yakıtlar)

Önerilen Politika Alanları

PA2 - Biyoyakıtların Yaşam Döngüsünden Kaynaklı Emisyon

Azaltımı (%35 Hedefine Yönelik)

Politika Seçenekleri

o Seçenek 1 - Yetiştiricilikteki Emisyonları Azaltım Ağırlıklı

o Seçenek 2 - İşlemedeki Emisyonları Azaltım Ağırlıklı

o Seçenek 3 - Taşıma ve Dağıtımdaki Emisyonları Azaltım

Ağırlıklı

Önerilen Politika Alanları

PA3 – Emisyon Azaltımı Geçiş Stratejisi

Politika Seçenekleri

o Seçenek 1 - Hızlı Uyum

o Seçenek 2 - Kademeli Uyum

TEŞEKKÜRLEROnur AKPULAT

Proje Yöneticisi

REC Türkiye

oakpulat@rec.org

0530 465 79 39

Referanslar1. ÇŞB, 2016, “Monitoring transposition and implementation of the EU environmental acquis”, Turkey

Implementation Questionnaire, Year 19 (2016), T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı2. ÇŞB, 2017, 2017 Ekim Ayı İtibari İle 32 Bin Ton Bitkisel Atık Yağ Toplandı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. URL:

http://www.csb.gov.tr/2017-ekim-ayi-itibari-ile-32-bin-ton-bitkisel-atik-yag-toplandi-bakanlik-faaliyetleri-220393. EC, 2009. Directive 2009/30/EC amending Directive 98/70/EC on fuel quality, Consultation paper on the

measures necessary for the implementation of Article 7a(5), European Commission. URL: http://ec.europa.eu/environment/air/transport/pdf/art7a.pdf

4. EC, 2014. Commission Staff Working Document, Impact Assessment on the calculation methods and reporting requirements pursuant to Article 7a of Directive 98/70/EC. URL: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014SC0296&from=EN

5. EC, 2017a. European Commission Climate Action, Reducing emissions from transport, Fuel Quality. URL: https://ec.europa.eu/clima/policies/transport/fuel_en

6. EC, 2017b. Commission Staff Working Document, Evaluation of Directive 98/70/EC. URL: https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/swd20170178-fuelqualitydirective.pdf

7. EC, 2017c. Report from the Commission to the European Parliament and the Council in accordance with Article 9 of Directive 98/70/EC. URL: https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/com20170284-evaluationreportfuelqualitydirective.pdf

8. EEA, 2016. EU fuel quality monitoring - 2015, EEA Report No 36/2016, European Environment Agency. URL: https://www.eea.europa.eu/publications/eu-fuel-quality-monitoring-2015

9. EJ, 2017. EU fuel quality directive - a ‘new’ target for carbon savings in transport, Engineers Journal. URL:

http://www.engineersjournal.ie/2017/02/15/eu-fuel-quality-directive/10. EPDK, 2016. Petrol Piyasası 2015 Yılı Sektör Raporu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu. URL:

http://www.epdk.org.tr/TR/Dokumanlar/Petrol/YayinlarRaporlar/Yillik11. Eurostat, 2017. Final Energy Consumption, Supply, transformation and consumption of oil - annual data,

Environment & Energy Database. URL: http://ec.europa.eu/eurostat/data/database12. UNFCCC, 2015. Greenhouse Gas Inventory Data - Detailed data by Party, United Nations Framework

Convention on Climate Change. URL: http://di.unfccc.int/detailed_data_by_party13. TEHAD, 2018. Türkiye’de Kurulu Elektrikli Araç Şarj İstasyonları, Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği. URL:

http://tehad.org/2017/01/16/turkiyede-kurulu-elektrikli-arac-sarj-istasyonlari/14. OD, 2018. Elektrikli Araç Şarj İstasyonları Haritası, Otodünya. https://www.otodunya.com/elektrikli-arac-sarj-

istasyonlari-haritasi15. Eşarj, 2018. Elektrikli Araç Şarj Tarifeleri, Eşarj Elektrikli Araçlar Şarj Sistemleri. URL: https://esarj.com/uyelik

http://ec.europa.eu/environment/air/transport/pdf/art7a.pdfhttp://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014SC0296&from=ENhttps://ec.europa.eu/clima/policies/transport/fuel_enhttps://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/swd20170178-fuelqualitydirective.pdfhttps://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/com20170284-evaluationreportfuelqualitydirective.pdfhttps://www.eea.europa.eu/publications/eu-fuel-quality-monitoring-2015http://www.engineersjournal.ie/2017/02/15/eu-fuel-quality-directive/http://www.epdk.org.tr/TR/Dokumanlar/Petrol/YayinlarRaporlar/Yillikhttp://ec.europa.eu/eurostat/data/databasehttp://di.unfccc.int/detailed_data_by_partyhttp://tehad.org/2017/01/16/turkiyede-kurulu-elektrikli-arac-sarj-istasyonlari/https://www.otodunya.com/elektrikli-arac-sarj-istasyonlari-haritasi