‹Ç‹NDEK‹LER‹Ç‹NDEK‹LER

ISSN 1303 – 2585

‹mtiyaz SahibiTürk Müflavir Mühendisler ve Mimarlar Birli¤i

ad›na Yönetim Kurulu Baflkan›Demir ‹NÖZÜ

Yaz› ‹flleri MüdürüSalih Bilgin AKMAN

Yay›n KuruluSalih Bilgin AKMAN

Munis ÖZEROktay AKAT

Mehmet DÖNMEZMetin DALGIÇ

Pelin ERDO⁄ANSeda ORAL SEYHAN

Grafik-Tasar›mYusuf MEfiE (Ajans-Türk)

Bas›mevi

Ajans-Türk Gazetecilik Matbaac›l›k ‹nflaat Sanayii A.fi.

‹stanbul Yolu 7. Km. ‹nönü Mahallesi Necdet Evliyagil Sk. No: 24 Bat›kent / ANKARA

Tel: 0312 278 08 24 - Fax: 0312 278 18 95www.ajansturk.com.tr - info@ajansturk.com.tr

Bas›m Tarihi24.01.2013

Bas›m YeriANKARA

Yay›m TürüYerel Süreli

3 ayda bir yay›mlan›r

Türk Müflavir Mühendisler veMimarlar Birli¤i

Ahmet Rasim Sokak No:35/2Çankaya – 06550 Ankara

Tel: (312) 440 89 70Faks: (0312) 440 89 72

e-posta: tmmmb@tmmmb.org.trurl: www.tmmmb.org.tr

“Yaz›lar›n ve reklamlar›n içeri¤inden sahibisorumludur; TürkMMMB veya Yay›n Kurulu

sorumlu tutulamaz.”

“Yay›mlanan yaz›lar›n, her hakk› sakl›d›r.Kaynak belirtmek kofluluyla, yaz›lar›ndan,toplamda çeyrek sayfay› geçmeyen al›nt›

yap›labilir. Bunun d›fl›nda, seri olarakço¤alt›lmas›, çeyrek sayfadan fazla al›nt› veya kopya yap›lmas›, Yay›n Kurulu’nun

yaz›l› iznine ba¤l›d›r”

Dergimiz, 2000 adet bas›l›p da¤›t›lmaktad›r.

Kapak Foto¤raf›:YÜKSEL PROJE Uluslararas› A.fi.

Zorlu Center Proje Yönetimi,Müflavirlik ve Kontrollük Hizmetleri

Editörden

2013 Çal›flmalar›m›z ‹çin Yeni Bir Y›l................................................................2

Başkandan

Yeni Y›l, Yeni Plan, Yeni Hedefler ..........................................................................3

Bakandan

Türk Ticaret Kanunu ............................................................................................................4

Tema

Yürürlü¤e Girmeden De¤iflikli¤e U¤rayan

Yeni Türk Ticaret Kanunu ..............................................................................................6

Limited fiirketinizi Anonime Çevirmenin Avantajlar› ................10

Üyelerimizden

Zorlu Center Müflavirlik Hizmetleri ................................................................12

Yurt D›fl› Projeler ve EPC Sözleflmeler..........................................................16

09.09.1987Çarflamba:

FIDIC’e Üye Oldu¤umuz Gün ................................................................................18

Beton A¤›rl›k veya SSB Barajlar›n›n

Sismik Tasar›m› ile ‹lgili Bir De¤erlendirme............................22

Etkinliklerimizden

1. Barajlar Kongresi’nin Ard›ndan ....................................................................26

fierafettin Do¤an’›n An›s›na........................................................................................28

Kemal Türkarslan’›n An›s›na ..................................................................................30

Birliğimizden Haberler ................................................................................................32

Salih Bilgin AKMAN

2 SAYI27

Bu say›m›z›n temas› “YEN‹ TÜRK T‹CARET KA-NUNU” olarak belirlenmifltir. Bulundu¤umuzça¤da uluslararas› ticaretin geliflmesi ve artan ti-caret hacminin ihtiyaçlar›n› karfl›lamayan mevcutmevzuat yeni yasal düzenlerin haz›rlanmas›n›gerektirmifl ve ihtiyaçlar› karfl›layabilmek için deYasama organ›m›z uzun çal›flmalardan sonraYeni Türk Ticaret Kanunu haz›rlam›fl ve 1 Tem-muz 2012 tarihinde yürürlü¤e koymufltur. Ayn›zamanda Avrupa Birli¤i uyum sürecinde hukukiiflleyiflte paralellik, istikrar ve uyum sa¤lanmas›için yeni yasal düzenlememerin yap›lmas›n› zo-runlu k›lm›flt›r.

29 Haziran 1956 y›l›nda kabul edilmifl olan 6762nolu Eski Türk Ticaret Kanunu yerine 13 Ocak2011 tarihinde kabul edilen 6102 nolu Yeni TürkTicaret Kanunu yeniden yaz›larak yürürlü¤ü veuygulama flekli 14 Ocak 2011 tarihli 6103 nolukanunla belirlenmifl ve 1 Temmuz 2012 tarihindeyürürlü¤e konmufltur.

Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤›n›n büyük emek vezaman harcayarak haz›rlam›fl oldu¤u yeni kanunuygulamas›nda bizlerin karfl›laflt›¤› sorunlar vebunlar›n çözümleri için haz›rlam›fl oldu¤umuz ikimakale siz de¤erli üyelerimizin bilgisine sunul-mufltur.

Mesle¤imizin uygulamalar›n› kurumsal kimlikiçinde baflar›yla yapan bizlerin de kanun uygula-malar›ndan detayl› bilgi sahibi olmam›z gerekti¤içok aç›kt›r. De¤iflik sivil toplum kurulufllar›nca bukonular çeflitli panel ve seminerlerle ifllenmekteve mevzuat de¤iflikli¤i uygulamada olan bizlereaç›klanmaktad›r.

2001 tarihli 4721 say›l› Türk Medeni Kanunununayr›lmaz bir parças› olan Türk Ticaret Kanunu, ti-cari iflletmeyi ilgilendiren ifllem ve fiillere iliflkindi¤er kanunlarda yaz›l› özel hükümler ile ticarihükümleri düzenlemektedir.

Tema konumuzla ilgili dergimize katk›da bulu-nan Gümrük ve Ticaret Bakan›m›z Say›n Hayati

Yaz›c›’ya, Say›n Sevim Türky›lmaz’a, Prof. Dr.Say›n fiükrü K›z›lot’a, kapak sayfas›nda gördü-¤ünüz Zorlu Center Müflavirlik Hizmetlerini biz-lerle paylaflan Say›n Y›lmaz Alev’e, Yurtd›fl› Mü-flavirlik Hizmetlerindeki tecrübelerini anlatan Sa-y›n Munis Özer’e, Uluslararas› Müflavirlik Birli-¤i’ne üye oluflumuzun tarihini anlatan Say›n Yal-ç›n Tezcan’a, teknik yaz›lar› ile katk›da bulunanSay›n Fikret Gürdil ile Say›n Ersan Y›ld›z’a teflek-kürlerimizi sunar›z.

Bu say›m›zda aram›zdan ebediyen ayr›lan üyele-rimizden Say›n fierafettin Do¤an ve Say›n KemalTürkarslan için üyelerimizin an›lar›ndan oluflanyaz›lar›n› sizlere sunarken kendilerine Tanr›’danRahmet diliyoruz.

Say›n fierafettin Do¤an Birli¤imize 1990 y›l›ndaüye olmufl ve 1994-1996 ve 1998-2000 y›llar›aras›nda Yönetim Kurulu Sekreter Üyeli¤i, 1996-1998 y›llar› aras›nda Yönetim Kurulu Üyeli¤i ve2000-2002 y›llar› aras›nda Denetim Kurulu Üyeli-¤i görevlerinde bulunmufltur. Kendisi 2012-2014döneminde de Denetim Kurulu üyemiz idi.

Say›n Kemal Türkarslan Birli¤imize 1995 y›l›ndaüye olmufltur. ‹nflaat Mühendisleri Odas› Ankarafiube Baflkanl›¤›n› iki dönem baflar› ile yapm›flve Necatibey caddesindeki mülkünün al›nma-s›nda büyük katk›s› olmufltur.

Dergi yay›n kurulu olarak mesleklerinin en verim-li ça¤›nda aram›zdan ayr›larak bizleri derin ac›lariçinde b›rakan üye kardefllerimizin kayb› karfl›-s›nda üzüntülerimizi sizlerle paylaflarak cami-am›za bafl sa¤l›¤› dileriz.

Gümrük ve Ticaret Bakan›m›z Say›n Hayati Yaz›-c›, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun ticaret hayat›nagetirdi¤i yenilikleri ve faydalar› aktarm›flt›r.

Ba¤›ms›z Bafl Denetçi Say›n Sevim Türky›lmaz,“Yürürlü¤e Girmeden De¤iflikli¤e U¤rayan YeniTürk Ticaret Kanunu” konulu yaz›s›nda; fiirketler-de ortaklar›n borçlanma yasa¤›n›, flirket yönetici-leri hakk›ndaki bilgilerin her türlü ka¤›t ve belge-de yer almas› zorunlulu¤unu, sermaye flirketleri-nin internet sitesi kurma yükümlülü¤ü ve içeri¤i-ni, yönetim kurulu üyelerinde bulunmas› gerekennitelikler ile ba¤›ms›z denetimin kapsam› ve ce-zalar›n a¤›r olas› konular›n› detayl› olarak aç›kla-makta ve bizleri konular hakk›nda bilgilendir-mektedir.

Hepimizin bas›l› medyadan yakinen tan›d›¤›Prof. Dr. Say›n fiükrü K›z›lot, “Limited fiirketiniziAnonim fiirkete Çevirmenin Avantajlar›” konuluyaz›s›nda Yeni Türk Ticaret Kanunun sa¤lad›¤›avantajlar› belirtmektedir.

Dergimizin kapa¤›nda foto¤raf›n› gördü¤ünüzZorlu Center Müflavirlik Hizmetleri, Yüksel ProjeUluslararas› A.fi. taraf›ndan yap›lmaktad›r. ProjeMüdürü Say›n Y›lmaz Alev taraf›ndan haz›rlananyaz›da ülkemizde baflar›yla uygulanan bir Müfla-

virlik hizmetinin öyküsünü bulacaks›n›z. Müflavi-

rin, ‹fl sahibi ile Yüklenici aras›ndaki önemli göre-

vini hangi zorluklara gö¤üs gererek yapt›¤›n› ve

bu hizmetlerin yap›m detaylar›n› güzel bir örnek

olarak okuyacaks›n›z. Dünya fiehri ‹stanbul’da

yükselen bu güzel eserde üyelerimizin katk›lar›n-

dan gurur duymaktay›z.

Say›n Munis Özer “Yurt D›fl› Projeler ve EPC Söz-

leflmeler” konulu yaz›s›nda uygulamalardan elde

etti¤i tecrübelerini bizlerle paylaflmakta ve konu

ile ilgili olacak meslektafllar›m›za yapacaklar›

hizmetlerde nelere dikkat edilmesi gerekti¤i ko-

nusunda uyar›larda bulunmaktad›r.

Say›n Yalç›n Tezcan “09.09.1987 Çarflamba: FI-

DIC’e Üye Oldu¤umuz Gün” adl› yaz›s›nda biz-

leri geçmifle götürmekte, Birli¤imizin bu günlere

gelmesinde her üyemizin özgün katk›lar›n›n öne-

mine vurgu yapmaktad›r.

Say›n Ersan Y›ld›z ve Say›n A. Fikret Gürdil “Be-

ton a¤›rl›k veya SSB Barajlar›n Sismik Tasar›m›

ile ‹lgili Bir De¤erlendirme” konulu teknik yaz›la-

r›nda tasar›m yöntemlerini irdelemifller, sonuçta

basitlefltirilmifl yöntemlerin kulan›lma s›n›r flartla-

r›n› belirtmifllerdir.

Bizleri derin üzüntüde b›rakarak aram›zdan

ayr›lan Say›n fierafettin Do¤an ve Say›n Kemal

Türkarslan için dergimizde duygular›n›n

paylaflarak rahmetli üyelerimiz an›lar›m›zda ya-

flatmaya katk›da bulunan Say›n fierafettin

DO⁄AN'›n efli Say›n Havva Ölçen Do¤an'a, Sa-

y›n Celal Ak›n’a, Say›n Attila Özdikmen’e, Say›n

‹. Feyzi Ünal’a, Say›n ‹brahim Helvac›ya, Say›n ‹l-

han Adilo¤lu’na, Say›n Tar›k Pekkan’a, Say›n

Ünal Gökçen’e ve Say›n Kemal Türkarslan’›n k›z›

Say›n Ceren Türkarslan’a teflekkürlerimizi suna-

r›z.

Dergimizin yay›na haz›rlanmas›nda eme¤i ge-

çenlere, yay›n kurulu üyelerimize, reklam vere-

rek dergimizin yay›nlanmas›na sponsorluk ya-

pan üyelerimize teflekkürlerimizi ve flükranlar›m›-

z› sunar›z.

Gelecek say›m›zda Birli¤imizin bu sene düzenle-

yece¤i Libya'da Teknik Müflavirlik Hizmetleri te-

mal› konferansa iliflkin konular irdelenecektir.

Yay›n kurulu olarak yeni y›l›n sizlere, ülkemize ve

tüm insanl›¤a sa¤l›k, mutluluk ve bar›fl getirmesi-

ni dileriz. Yeni y›lda tüm üyelerimizin daha bafla-

r›l› ve daha kazançl› ifller yaparak müflavirlik sek-

törünün önemini göstererek birli¤imizin etkinli¤i-

nin artmas› en büyük arzumuzdur.

Dergimizin yay›nlanmas› sizlerin katk›lar› ile

mümkündür. Teknik Müflavirlik Hizmetlerinin ge-

lifltirilmesi, tüm karar vericilerin ve hizmet sunu-

cular›n birlikte sa¤l›kl› ve güçlü bir endüstri kur-

malar› dile¤iyle…

2013 Çal›flmalar›m›z ‹çin Yeni Bir Y›l

ED

‹TÖ

RD

EN

...

ED

‹TÖ

RD

EN

...

OCAK2013 3

De¤erli Okurlar›m›z,

Dergimizin 2013 y›l›n›n ilk günlerinde yay›nla-nan bu say›s›nda öncelikle tüm üyelerimizin veteknik müflavirlik sektöründe çal›flan tüm mes-lektafllar›m›z›n Yeni Y›l›n› kutlar; ailece sa¤l›kl›,mutlu, baflar›larla dolu ve bol kazançl› günlerdilerim.

2012 y›l› Ekim ay› bafl›nda 26. say›m›z yay›n-land›ktan sonra geçen üç ayl›k dönemde, Tek-nik Müflavirlik sektörümüzü ilgilendiren çeflitlikonularda yay›nlanan kanun, yönetmelik vetebli¤lerdeki aksakl›klar›n ve olumsuzluklar›ndüzeltilmesine yönelik olarak Yönetim Kurulu-muz ilgili kurumlar›n yetkilileriyle görüflmüfl;“Yap› Denetimi Hakk›nda Kanun Tasar›s›”, “SuKanunu Tasar›s›” ve “Su Yap›lar› Denetim Hiz-metleri Yönetmeli¤i” konular›nda oluflturulanTürkMMMB görüflleri ilgili kurum ve kuruluflla-ra sunulmufltur.

Son düzenlenen flekliyle 25 Haziran 2012 ta-rihli Resmi Gazetede yay›nlanarak yürürlü¤egiren “Teknik Müflavirlik Hizmetlerine Sa¤lana-cak Devlet Yard›mlar› Hakk›ndaki Tebli¤”in uy-gulamas›yla ilgili ayr›nt›lar konusunda EkonomiBakanl›¤› yetkilileriyle görüflmeler yap›lm›fl, budesteklerden yararlanmak için sunulacak bafl-vuru dosyalar›n›n haz›rlanmas› konusunda bil-gi vermek ve sorular› yan›tlamak amac›yla 27Aral›k 2012 tarihinde Bakanl›¤›n düzenledi¤ie¤itim toplant›s›na üyelerimizin kat›l›m› sa¤lan-m›flt›r.

10. Kalk›nma Plan› haz›rl›klar› kapsam›nda,“Teknik Müflavirlik Sektörü Alt Komisyonu” ve“‹nflaat, Mühendislik-Mimarl›k, Teknik Müflavir-lik ve Müteahhitlik Özel ‹htisas Komisyonu” Ra-porlar›n›n haz›rlanmas›na Birli¤imiz etkin ola-rak katk›da bulunmufl; Teknik Müflavirlik Sektö-rünün geliflmesi için gerekli altyap›n›n olufltu-rulmas›na yönelik uygulamalara iliflkinTürkMMMB görüflleri ve önerileri raportörlereve Kalk›nma Bakanl›¤› yetkililerine iletilmifltir.Bu görüfllerimiz özetle; kamu yat›r›mlar›n›ngerçeklefltirilmesinde her aflamada yerli teknikmüflavir kullan›lmas›n›n zorunlu hale getirilme-si, ba¤›ms›z teknik müflavirli¤in önemi, Mühen-dislik ve Mimarl›k Hakk›ndaki Kanunun güncel-lenmesi, ba¤›ms›z teknik müflavirlik yasas›n›nç›kar›lmas›, yap› denetimi, teknik yönden dahaileri ve önemli olan projelerde denetimin dene-yimli teknik müflavirlik firmalar›nca yap›lmas›,afetlere karfl› güvenli bir yap›laflma sa¤lanma-s›, kalite esasl› müflavir mühendis seçimi, birimfiyatl› ve adam-ay esasl› teklif alma sistemininyayg›nlaflt›r›lmas›, mesleki sorumluluk sigorta-s›, teknoloji platform çal›flmalar› ve teknolojitransferi gibi araflt›rma ve gelifltirme faaliyetle-

rinde teknik müflavir katk›lar›n›n artmas›na ön-celik verilmesi, yenilikçilik giriflimlerinin destek-lenmesi, çevre-uyumlu teknolojilerin kullan›l-mas›, sosyal-çevresel ve ekonomik dengelerigözeten altyap› gelifliminin sa¤lanmas› bafll›k-lar› alt›nda toplanm›flt›r.

Teknik Müflavirlik Sektörümüzün gelifltirilmesi-ne iliflkin yasal mevzuat düzenlemelerinin ya-p›lmas›, teflvikler, programlar ve yeni iflbirli¤imodellerinin gelifltirilmesinin yan› s›ra; teknikmüflavirlik firmalar›m›z›n da teknik, teknolojik,bilimsel ve yönetsel altyap›lar›n› güçlendirerekuluslararas› rekabet ortam›na uyum göstere-cek nitelikli yap›lara kavuflma hedeflerini ger-çeklefltirmeye gayret etmeleri gerekmektedir.Firmalar›m›z verimliliklerini art›rabilmek için yö-netim ve organizasyon becerilerini gelifltirmeli;uzmanlaflma, yarat›c›l›k, yenilikçilik, meslek içie¤itim konular›na a¤›rl›k vermeli; kalite güven-ce sistemi, mali denetim, sözleflme ve risk yö-netimi konular›nda uluslararas› standartlaraulaflmal›d›r.

Uluslararas› düzeyde ifl yapan deneyimli tek-nik müflavirlik firmalar›m›z›n say›s›n›n çok az ol-du¤u Türkiye’de, müflavir mühendislik firmala-r›n›n iç ve d›fl pazarlarda etkinliklerinin artma-s›n› sa¤layacak güçlü bir yap›ya kavuflabilme-leri için öncelikle yönetim kadrolar›n›n planla-ma ve proje yönetimine önem vermeleri; firmaiçinde kat›l›mc›l›k, ekip çal›flmas›, karfl›l›kl› gü-ven ve bilgi paylafl›m›na dayanan bir verimlilikanlay›fl›n› yerlefltirmeleri; firma yöneticilerininve çal›flanlar›n›n uzun süre birlikte çal›flarakkazand›klar› deneyime, ulafl›lmak istenen he-deflere ve firma de¤erlerine dayal› bir flirketfelsefesi ve flirket kültürü oluflturmalar› büyükönem tafl›maktad›r.

Gelecek say›m›zda buluflmak üzere hoflçakal›n...

Demir ‹NÖZÜ

Türk Müflavir Mühendisler ve Mimarlar

Birli¤i (TürkMMMB), müflavir mühendislik

ve mimarl›k kavram›n›n önemini ilgili ku-

rumlara ve topluma anlatmak, müflavirlik

hizmetlerinin ilerlemesine ve geliflmesine

çal›flmak, uluslararas› uygulamalar› ülke-

mize tafl›mada öncülük ederek, bu konu-

da en yüksek uluslararas› teknolojik ve ör-

gütsel seviyeye eriflmek amac›yla, 25 Ni-

san 1980 tarihinde kurulmufltur. Birlik, ba-

¤›ms›z müflavirlik hizmeti veren mühendis

ve mimarlar› temsil eden dernek statü-

sünde bir sivil toplum kurulufludur.

TürkMMMB, 1987 y›l›nda Müflavir Mühen-

disler Uluslararas› Federasyonu – FIDIC’e

ve 2001 y›l›nda Avrupa Müflavir Birlikleri

Federasyonu - EFCA’ya üye olmufltur.

Her iki federasyonun Türkiye’deki tek

temsilcisidir.

TürkMMMB, amaçlar› do¤rultusunda; ge-

liflmifl ülkelerde yayg›n ve kurumsallafl-

m›fl olarak kabul gören, ancak ülkemizde

henüz eksiklikleri olan ba¤›ms›z teknik

müflavirlik sektörünün gelifltirilmesi ve

geliflmifl ülkelerdeki uygulamalar›n Türki-

ye’ye kazand›r›lmas› için gerek üyelerine,

gerekse toplumun tüm kesimlerine yöne-

lik yo¤un çal›flmalar yapmaktad›r.

Uluslararas› kabul görmüfl tan›m›yla

FIDIC standartlar›yla ba¤›ms›z müfla-

vir mühendislik yapan firmalar›n bir

araya geldi¤i çat› kuruluflu olan

TürkMMMB’nin, inflaat sektörünün farkl›

alanlar›nda deneyimli 200’e yak›n üyesi

bulunmaktad›r.

2012 – 2014 Dönemi

Yönetim Kurulu

Demir ‹NÖZÜ, Baflkan

Hamdi AYDIN, Baflkan Yrd.

Salih Bilgin AKMAN, Baflkan Yrd.

Sedef ODABAfiI ERDO⁄AN, Baflkan Yrd.

M. Sinan AKER, Baflkan Yrd.

Munis ÖZER, Sekreter Üye

‹smail Hakk› BAYDUR, Sayman Üye

A.Süreyya URAL, Üye

Orhan ULUDA⁄, Üye

BA

fiK

AN

DA

N..

.B

Afi

KA

ND

AN

...

Yeni Y›l, Yeni Plan, Yeni Hedefler

YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CAYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹C

YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CYEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹C

Avro Bölgesindeki durgunluk devametmektedir. Pek çok geliflmekteolan ülkelerdeki büyüme h›z›nda da

bir yavafllama gözlenmektedir. Netice ola-rak; Küresel toparlanma bu y›l önemli birderecede h›z kaybetmektedir. Dünya büyü-me tahminlerindeki afla¤› yönlü revizelerbunun en aç›k göstergesidir. 2012 ve 2013y›llar› için dünya büyüme tahmini s›ras›ylayüzde 3,4’ten yüzde 2,9’a ve yüzde 4,2’denyüzde 3,4’e indirilmifltir. Önümüzdeki döne-me iliflkin belirsizlik ortam› devam etmekte-dir. Küresel iktisadi faaliyetler üzerindekiafla¤› yönlü riskler hala birçok ekonomiçevresinin dilinden düflmemektedir.

Ama sevindirici haberler de var; AmerikaBirleflik Devletleri’ndeki ekonomik aktivite-lerde bir miktar ilerleme oldu¤u gözlenmek-tedir. Tüketici güven endeksi Kas›m’dabeklentilerin üzerinde art›fl kaydetmifl ve73,7 ile son dört y›l›n en yüksek seviyesineulaflm›flt›r. ABD’de y›l›n üçüncü çeyre¤ineiliflkin GSYH art›fl› Kas›m ay›nda yüzde2’den yüzde 2,7’ye revize edilmifltir. Ancakyine de mali uçuruma iliflkin endifleler gün-demin en üst s›ralar›ndad›r.

Ancak ayn› fleyi Avro Bölgesi için söyleye-miyoruz. Avro Bölgesine bakt›¤›m›zda; y›l›nüçüncü çeyre¤inde bir önceki çeyre¤e gö-re yüzde 0,1 oran›nda daralma görmekte-yiz. Düflük tüketici ve yat›r›mc› güveni, dü-flük seyreden net d›fl talep düflük ekonomikaktiviteye neden olmaktad›r. Borç sorununahala çözüm bulunamam›flt›r. Kaybolan gü-

ven ortam› ile AB’de üretimin azald›¤› belir-tilmektedir. Hane halklar›n›n tüketimi, yat›-r›mlar ve hükümet harcamamalar› daral-maktad›r. D›fl talep yavafl seyretmektedir.

Özet bir ifade ile dünya ekonomisinin halas›k›nt›l› bir süreçten geçti¤i görülmektedir.Böyle bir dönemde ülkeler ekonomik faali-yetlerine esneklik kazand›rmak için yenimakro modeller gelifltiriyor. Söz konusumodellemeler rekabetçilik ekseninde gelifl-mektedir. Rekabet gücü günümüz ekono-mik dünyas›nda üretimin, finansal ve siya-sal istikrar›n baflat ögesidir. Rekabet gücüflu anda özellikle geliflmekte olan ülkelereavantaj sa¤lamaktad›r.

Rekabet gücünün öneminin fark›na varanbu ülkeler; ekonomik stratejilerini, bu zihni-yet üzerine infla etmifllerdir. ‹ktisadi faali-yetlerinin odak noktas›na rekabeti oturt-mufllard›r. Artan ticaret hacmi ve yabanc›sermaye için küresel cazibe merkezi halinegelen bu ülkelerin rekabet, ne dereceönemli bir avantaj olarak kulland›klar›n› gör-mekteyiz.

Dünya Ekonomik Forumu 2011-2012 y›l›Küresel Rekabet Edebilirlik Endeksinde ge-liflmekte olan ülkelerin geliflmifl ülkeleredo¤ru ad›m ad›m yaklaflt›¤›n› aç›klam›flt›r.Ülke baz›nda bak›ld›¤›nda ise Çin 0,5 puanart›flla en yüksek art›fl› sa¤lam›flt›r. Bunund›fl›nda Brezilya 0,2, Hindistan 0,1, Endo-nezya 0,3, puanla en yüksek art›fl› sa¤layandi¤er ülkeler. Biz ise 59. s›raday›z. Bir ön-ceki y›l ise 61. s›radayd›k.

Biz ülke olarak küresel ticarette b›rak›n ge-liflmekte olan ülkeleri geliflmifl birçok ülke-den bile daha fazla bir potansiyele sahibiz.155 ülkenin karfl›laflt›r›ld›¤› bir lojistik çal›fl-mas› var. Bu çal›flmada, 2010 y›l› uluslara-ras› Lojistik Performans Endeksi genel s›ra-lamas›nda 3,22 puanla 39 uncu s›rada yeralan ülkemizin, 2012 y›l› Endeks s›ralama-s›nda bu puan›n› 3,51’e yükselterek, Çin’inard›ndan 27nci s›raya ç›kt›¤› görülmektedir.Görüldü¤ü gibi co¤rafi konumumuz ve lo-jistikteki nispi üstünlü¤ümüz bu potansiyelibesleyen ana arterlerdir. Bizler bu potansi-yeli kullanmal›, sürdürülebilir ve refah yara-tan büyümemizi sa¤layacak her türlü tedbi-ri almal›y›z.

Bizler bu potansiyeli dinamizme dönüfltür-mek için her fleyden önce ekonomimizdekitemel mevzuat altyap›lar›n› günün de¤iflenkoflullar›na göre yeniden ele ald›k. Küreselbelirsizliklerin kol gezdi¤i, tüketici ve yat›-r›mc›lar›n güven ortamlar›n›n zedelendi¤iböyle bir süreçte öncelikli amac›m›z› dahaverimli, adil, etkin ve fleffaf bir ekonomioluflturmak olarak belirledik. Ülkemizin eko-nomisinin hukuki altyap›s›n› sa¤lamlaflt›rd›k.

Ekonomideki sa¤lam bir hukuki altyap› yer-li ve yabanc› sermayeyi, güven ortam›n› veistikrar› adeta kendisine çeken bir m›knat›sgibidir. Hükümet olarak bu amaçlara yöne-lik birçok düzenlemeler yapt›k. Bankac›l›kKanunu’nu, Borçlar Kanunu’nu, Sebze veMeyve Ticareti Kanunu’nu, Sermaye Piya-salar› Kanunu’nu yeniden ele ald›k. Güncel-lefltirdik ve yeniledik. 6102 Say›l› Yeni TürkTicaret Kanunu da yenilenen ve güncelle-nen bu düzenlemelerden biridir.

Yeni Kanunun arkas›ndaki itici güç kurum-sal yönetimdir. fiunu her zaman biliyoruz ki;‹yi iflleyen bir kurumsal yönetim yat›r›mc›n›ngüvenini artt›r›r ve flirket böylece kendinigelifltirebilir, güçlendirebilir. Kurumsal yö-netiminin dört tafl›y›c› kolonu vard›r; fieffaf-l›k, hesap verilebilirlik, dürüstlük ve sorum-luluk. Bu ilkeler Kanun’un özünde ve sözün-de birçok maddeye perçinlenmifltir.

Kurumsal yönetim, bir flirketin, hak sahiple-ri ve kamuoyunun menfaatlerine zarar ver-meyecek flekilde, mali kaynaklar› ve insankaynaklar›n› kendine çekmesini sa¤lar. fiir-ketin verimli çal›flmas›n› ve bu sayede de

4 SAYI27

Hayati YAZICI, Gümrük ve Ticaret Bakan›

Türk Ticaret Kanunu Türk Ticaret K

Türk Ticaret Kanunu Türk Ticaret Kanunu

ARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU

ARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNUCARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU

hissedarlar› için uzun dönemde ekonomikkazanç yaratarak istikrar sa¤lamas›n› müm-kün k›lar.

Kurumsal yönetim, eflitlik, fleffafl›k, hesapverebilirlik, sorumluluk ilkeleri çerçevesindeiflletme faaliyetlerinin etkinli¤inin ve verimlili-¤inin artt›r›lmas›na yönelik bir yönetim anla-y›fl›d›r. ‹flletme ile pay sahipleri dâhil tümmenfaat sahipleri aras›ndaki iliflkileri geliflti-rir ve haklar›n› korur. Böylece hem flirkethem yat›r›mc›lar için en yüksek yarar› sa¤lar.

Kurumsal yönetimin d›fl›nda flirketlerin ku-ruluflundan tür de¤ifltirmelerine, birleflme-lerinden genel kurullar›na kadar birçok

alanda yeniliklerle dolu olan bir yasadansöz etmekteyiz. fiirketlerin fiziksel ve yönet-sel birçok becerisini gelifltirmeyi, onlaraböyle ac›mas›z bir rekabet ortam›nda es-neklik kazand›rmay› amaçlayan bir yasa.

Örneklerle devam etmek gerekirse; bu Ka-nun ile ticaret flirketlerinin kurulufl ifllemleri-ne iliflkin birçok yenilik getirilmifltir. Bu ye-niliklerin en önemlisi anonim ve limited flir-ketlerin tek ortakl› olarak kurulabilmesidir.Ayr›ca flirket kurulufllar›nda kurulufla iliflkinyap›lan ifllemlerin aç›kland›¤› kurucular be-yan› verilmesi zorunlu hale getirilmifltir. Buise flirket ortaklar› ve üçüncü kifliler aç›s›n-dan bir güven mekanizmas› oluflturmayayönelik bir düzenlemedir.

Yeni Kanun; fiirketlerimizin ifl ve ifllemleriiçin son derece kolay uygulamalar getir-

mifltir. Örne¤in; fiirket genel kurul toplant›-

lar›nda Bakanl›k Temsilcisi bulunmas› zo-

runlulu¤u sadece Gümrük ve Ticaret Ba-

kanl›¤›’nca belirlenen flirketler için devam

ettirilmifltir. Bunun d›fl›ndaki flirketlerimiz

için Bakanl›k Temsilcili¤i kurumu iste¤e

ba¤l› hale getirilmifltir.

Genel kurul ve yönetim kurulu toplant›lar›-

n›n elektronik ortamda yapabilmesi müm-

kün hale getirilmifltir. Yeni TTK’ya göre ar-

t›k yönetim kurulu üyelerinin yönetim kuru-

lu toplant›lar›na flahsen kat›lmalar›n› gerek-

memektedir. Kanun yönetim kurulu üyeleri-

nin elektronik araçlar üzerinden de toplan-

t›lara kat›lmalar›na olanak sa¤lamaktad›r.

Ayr›ca, yönetim kurulu kararlar› elektronik

imza ile onaylanabilecektir. Bu; fiirketleri-

mizin zamanla yar›flabilmesi, emsalleriyle

rekabet edebilmesi, kararlar› daha h›zl› ve

daha az maliyetli alabilmeleri amac›yla ol-

dukça önemli bir düzenlemedir.

Yeni Kanun’daki son düzenlemeler ile ifl-

lem denetçili¤i kald›r›lm›flt›r. Ticaret sicilin-

de yay›nlanan baz› hususlar›n ulusal gaze-

telerde de ilan edilmesini öngören zorunlu-

luklar da kald›r›lm›flt›r. Tüm bunlar›n yan› s›-

ra; Ayni sermayeye de¤er biçilmesine ilifl-

kin bilirkifli raporunun tescili ve ilan› zorun-

lulu¤u da kald›r›lm›flt›r. Tüm bunlar; fiirket

kurulufl sürecinin basitlefltirilmesi ve flirket-

ler üzerindeki maliyetlerin azalt›lmas› ama-

c›yla at›lm›fl önemli ad›mlard›r.

Bu ve benzeri birçok yenili¤i ekonomik ak-

tivitelerimizin merkezine oturtan Yeni Türk

Ticaret Kanunu; ticari hayat›m›zda eflitlik,

fleffafl›k, hesap verebilirlik ve sorumluluk il-

kelerini somut olarak hayata geçiren, flir-

ketlerimize uluslararas› piyasalar›n dilini

konuflma f›rsat› veren düzenlemeler getir-

mektedir.

Yeni Türk Ticaret Kanunu ile uluslararas›

standartlar› karfl›layacak kurumsal bir yö-

netim yaklafl›m› oluflturulmaktad›r. Kanun,

Türkiye’nin de¤iflim ve dönüflüm süreci

için bir mihenk noktas›d›r. fiunu ifade ede-

biliriz ki; yeni kanun Türkiye’yi global stan-

dartlara ulaflt›racak güncel, güçlü ve yeni-

likçi kodlara sahiptir.

OCAK2013 5

Hayati YAZICI

Gümrük ve Ticaret Bakan› Hayati Yaz›c›, 23May›s 1952`de Rize Çayeli`nde do¤du. Çocuk-lu¤u Rize`de geçti. Daha sonra üniversite tahsi-li için ‹stanbul`a gelen Yaz›c› ‹stanbul Üniver-sitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi.

Kamu hukuku alan›nda seminer çal›flmalar›nakat›lan Yaz›c›, 1976 Y›l›nda hâkim aday› olarak‹stanbul Adliyesi'nde kamu görevine bafllad›.S›ras›yla Çay›rl›, Mihall›çç›k ve Karg› Hâkim-liklerinde bulundu.

Yaz›c›, 1984 y›l› sonunda kamudaki görevindenayr›larak ‹stanbul Barosu'na kay›tl› avukat ola-rak serbest çal›flmaya bafllad›. Bu süreçte çeflitlidernek, vak›f ve siyasi partilerde üye ve yöneti-ci olarak toplumsal çal›flmalar içinde yer ald›.Yaz›c›, bu süreçte say›n Tayyip Erdo¤an`›nAvukat› ve Hukuk Müflaviri olarak da görevyapt›.

Yaz›c›, Adalet ve Kalk›nma Partisi`nin kuruluflsürecinde yer alarak, partinin Kurucu Üyesi ol-du. 3 Kas›m 2002 seçimlerinde ‹stanbul Millet-vekili olarak parlamentoya giren Yaz›c›, Kas›m2002`den itibaren befl y›l süre ile AK Parti`ninTeflkilattan Sorumlu Genel Baflkan Yard›mc›s›olarak görev yapt›.

Yaz›c›, AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Ku-rulu üyesi olarak da görev yapmaktad›r.

22 Temmuz 2007 günü yap›lan genel seçimler-de yeniden ‹stanbul Milletvekili seçilerek Parla-mentoya giren YAZICI, 60. Hükümette DevletBakan› ve Baflbakan Yard›mc›l›¤› görevini üst-lenmifl ve Devlet Bakan› olarak görevine devametmifltir.

12 Haziran 2011 günü yap›lan genel seçimlerdeRize Milletvekili seçilerek tekrar Parlamentoyagiren Hayati YAZICI, 61. Hükümette Gümrükve Ticaret Bakan› olarak görev yapmaktad›r.

Yaz›c›, evli ve 2 çocuk babas›d›r.

Kanunu Türk Ticaret Kanunu Türk Ticaret

u Türk Ticaret Ticaret Kanunu Türk Ticaret

BA

KA

ND

AN

Sevim TÜRKYILMAZ, SMMM - Ba¤›ms›z Bafl Denetçi

6 SAYI27

1Temmuz 2012 tarihinde yürürlü¤egiren Yeni Türk Ticaret Kanunu (Ye-ni TTK)’nun ticari hayata getirece¤i

yenilikleri, düzenlemeleri, de¤iflikliklerive iflletmelerimizin bunlardan nas›l etki-lenece¤ini ço¤umuz bas›n yay›n organ-lar›ndan takip etmeye çal›flt›k.

Yasan›n haz›rlanmas›ndaki bafll›ca he-def; h›zla geliflen ticari hayata, ça¤›ngerçeklerine uygun, modern hukuki dü-zenlemeler getirmekti. Yasa henüz tas-lak halinde iken, TBMM’de görüflmeleridahi bafllamadan, kamuoyunda yo¤untart›flmalar bafllad›. Baz› çevrelerce ya-san›n ana temas›, hedefleri göz ard› edi-lerek, çok önemli maddeler sistematikkampanyalarla, kas›tl› olarak olumsuzelefltirilerin hedefi haline getirildi. Yap›-lan elefltiriler geleneksel ticari anlay›flasahip ifl çevrelerinden yo¤un destek al-d›. Kafalar özellikle kar›flt›r›ld›.

Nihayet beklendi¤i gibi yeni TTK 1 Tem-muz 2012 tarihinde yürürlü¤e girdi. An-cak, yasa yürürlü¤e girmeden bir günönce de 30 Haziran 2012 tarihinde YeniTTK’nu de¤ifltiren 50 maddelik 6335 sa-y›l› de¤ifliklik kanunu yay›mland›. Böyle-likle, Yeni TTK de¤ifliklik kanunu ile eflzamanl› olarak yürürlü¤e girmifl oldu.

De¤ifltirilen maddeler incelendi¤inde,yaz›n›n bafl›nda bahsedilen gelenekselticari anlay›fl›n yürüttü¤ü elefltiri kam-panyalar›n›n etkili oldu¤unu söylemekyanl›fl olmayacakt›r.

Dilerseniz bu yaz›da, Yeni TTK ile 30 Ha-ziran 2012 tarihinde yay›mlanan 6335say›l› de¤ifliklik kanununu birlikte de¤er-lendirerek, de¤iflen önemli maddelerinetkilerini irdeleyelim.

Kamuoyunda çok tart›fl›lan ve 6335 say›-l› de¤ifliklik kanunu ile de¤ifltirilen bafll›-ca konular flöyle s›ralanabilir:

- Ortaklar›n flirkete borçlanma yasa¤›

- fiirket yöneticileri hakk›ndaki bilgilerinher türlü k⤛t ve belgede yer almas›

- Sermaye flirketlerinin internet sitesikurma yükümlülü¤ü ve içeri¤inin ge-niflli¤i

- Yönetim kurulu üyelerinde bulunmas›gereken nitelikler

- Ba¤›ms›z denetimin kapsam›- Cezalar›n a¤›r olmas›

Ortaklar›n fiirkete Borçlanma Yasa¤›

Yeni TTK de¤iflmeden önce, ifltirak ta-ahhüdünden do¤an borçlar d›fl›nda,anonim flirketlerin pay sahipleri, yönetimkurulu üyeleri ile limited flirket ortaklar›-n›n flirkete borçlanmalar› kesin olarakyasaklanm›flt›.

6335 say›l› Yeni TTK’nda de¤ifliklik ya-pan kanun ile ortaklar›n flirkete borçlan-ma yasa¤› tamamen kald›r›lmam›fl, an-cak hafifletilmifltir. fiöyle ki; pay sahibi-nin vadesi gelmifl sermaye taahhüdüborcu yoksa ve flirketin da¤›t›labilir ser-best yedek akçeleri ile birlikte kâr›, geç-mifl y›l zararlar›n› karfl›layacak büyüklük-te ise flirkete borçlanabilecektir.

Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üye-leri ile yönetim kurulu üyelerinin pay sa-hibi olmayan üçüncü dereceye kadarkan ve kay›n h›s›mlar›n›n, flirkete nakitolarak borçlanmas› veya bu kifliler içinflirketin kefalet, garanti ve teminat ver-mesi, onlar ad›na sorumluluk yüklenmesiönceden oldu¤u gibi yine yasak kapsa-m›nda kalm›flt›r.

Bu flartlara ayk›r› borç verilmesi halindesorumlular üçyüz günden az olmamaküzere adli para cezas› ile cezaland›r›la-caklard›r.

fiirket yöneticileri hakk›ndaki bilgilerinher türlü k⤛t ve belgede yer almas› zo-runlulu¤u

Yeni TTK’nun 39. Maddesi ile tescil edi-

len ticaret unvan›n›n, ticari iflletmeningörünebilecek bir yerinde okunakl› birflekilde yer almas› zorunlulu¤u getirilmifl-tir. Yine ayn› madde ile iflletme ile ilgilikullan›lan her türlü k⤛t ve belgede; tes-cil edilen ticaret unvan›, ticaret sicil nu-maras›, iflletmenin merkez adresi, taah-hüt edilen ve ödenen sermaye, internetsitesi adres ve numaras›, anonim flirket-lerde yönetim kurulu baflkan ve üyeleri-nin, limited flirketlerde müdürlerinin veyöneticilerin adlar› ile soyadlar› gibi bilgi-lerin yaz›lmas› ve bu bilgilerin internet si-tesinde de yay›mlanmas› öngörülmüfltür.

6335 say›l› Yeni TTK’nda de¤ifliklik ya-pan kanun ile bulundurulmas› gerekenbilgiler s›n›rland›r›lm›fl, anonim ve limitedflirketlerin, ticari mektuplar›nda ve ticaridefterlerine yap›lan kay›tlar›n dayana¤›fatura vb. belgelerde; ticaret unvan›, ti-caret sicil numaras›, iflletmenin merkezi,internet sitesi oluflturmakla yükümlü olanflirketlerde ise internet sitesinin adresininbulundurulmas› yeterli görülmüfltür.

Bilgilerin belgeler üzerinde bulundurul-ma zorunlulu¤u 1 Ocak 2013 tarihinden1 Ocak 2014 tarihine kadar uzat›lm›flt›r.

‹nternet sitesi oluflturma yükümlülü¤ünesahip flirketler, bu bilgileri internet site-sinde de yay›mlayacakt›r. Ayr›ca, ano-nim flirketler, yönetim kurulu üyelerininadlar› ile taahhüt edilen ve ödenen ser-maye miktar›n›, limited flirketler ise mü-dürlerin adlar› ile taahhüt edilen ve öde-nen sermaye miktar›n› internet sitesindeyay›mlayacaklard›r.

Sermaye fiirketlerinin ‹nternetSitesi Kurma Yükümlülü¤ü ve‹çeri¤i

Yeni TTK ile istisnas›z tüm sermaye flir-ketlerine internet sitesi açma zorunlulu-¤u getirilmifl ve oluflturulacak sitenin içe-ri¤i, flirket yöneticilerini rahats›z edecekölçüde genifl tutulmufltu. Öyle ki; sitede,

Yürürlü¤e Girmeden De¤iflikli¤e U¤rayan

Yeni Türk Ticaret Kanunu

TE

MA

OCAK2013 7

flirketle ilgili yap›lan aç›klamalar, ça¤r›-lar, beyanlar, faaliyet raporlar›, finansaltablolar, flirketlere sorulan sorular, soru-lara verilen cevaplar, yönetim ve müdür-ler kurulu üyelerine y›l içinde yap›lan hertürlü ayni ve nakdi ödemelerin yer alma-s›; bu bilgilere ulafl›m hakk› hiçbir flekil-de k›s›tlanmayarak, flirketler için üst se-viyede fleffafl›¤›n sa¤lanmas› öngörül-müfltü.

6335 say›l› de¤ifliklik kanunu ile internetsitesi açma zorunlulu¤u s›n›rland›r›laraksadece ba¤›ms›z denetime tabi flirketle-ri kapsayacak flekilde yeniden düzenle-mifltir. De¤iflen madde ile internet site-sinde yer almas› gereken bilgiler deönemli ölçüde daralt›larak, yaln›zca ka-nunen yap›lmas› gereken ilanlar›n yer al-mas› zorunlu hale getirilmifltir. Böyleliklebilanço, nakit ak›m tablosu, özkaynakde¤iflim tablosu, gelir tablosu, yönetimkurulu faaliyet raporu, kâr da¤›t›m›na ilifl-kin genel kurul karar›, denetçi görüflü gi-bi finansal bilgilerin internet sitelerindeyay›mlanmas› gerekmeyecektir.

Yukar›da da bahsedildi¤i gibi de¤ifliklikkanunu ile sadece ba¤›ms›z denetimetabi flirketlere internet sitesi açma zorun-lulu¤u getirilmifltir. Ba¤›ms›z denetimetabi flirket say›s› beklenenin çok alt›ndaolaca¤›ndan, internet sitesi bulundur-mak zorunda olan flirket say›s› da az ola-cakt›r. Dolay›s› ile bu madde ile amaçla-nan ticari faydan›n gerçekleflme ihtimalizay›ft›r.

‹nternet sitesi açmak zorunda olan flir-ketler 1 Temmuz 2013 tarihinden itiba-ren üç ay içerisinde yükümlülüklerini ye-rine getireceklerdir.

Yönetim Kurulu Üyelerinde Bulunmas› Gereken Nitelikler

Anonim flirketlerde yönetim kurulu üyele-rinin en az birinin Türk vatandafl› ve yer-leflim yerinin Türkiye’de olmas› ve en az

dörtte birinin yüksek ö¤renim görmüfl ol-mas› flartlar› aranmaktayd›. 6335 say›l›de¤ifliklik kanunu ile iki flart da kald›r›ld›.Limited flirketlerde, bu zorunluluklardansadece ortaklardan en az birinin yerle-flim yerinin Türkiye’de olmas› flart› vard›.O da kald›r›ld›.

Ba¤›ms›z Denetim

Türkiye, bir taraftan AB üyeli¤ine girme-ye çabalarken, bir taraftan da uluslara-ras› piyasalarda küresel ekonomininönemli bir parças› olarak gösterilmekte-dir. Her iki durum da, ancak etkin ve ka-l›c› rekabet gücüne sahip, kurumsal kim-li¤i ile öne ç›kan iflletmelerin varl›¤› ilemümkün olabilir. Ça¤›m›zda, flirketlerinekonomik verileri, tam fleffafl›¤a dayal›,karfl›laflt›r›labilir uluslararas› muhasebe,raporlama ve denetim standartlar›nauyumlu finansal tablolar ile ölçülmekte-dir. Uluslararas› Finansal RaporlamaStandartlar›’nda (UFRS) haz›rlanan veUluslararas› Denetim Standartlar›’na(UDS) uygun olarak denetimden geçenfinansal tablolar uluslararas› ekonomikpazarlarda ortak dili oluflturmaktad›r.

Yeni TTK’nda Uluslararas› Finansal Ra-porlama (UFRS) ve Uluslararas› Dene-tim Standartlar› (UDS) konular›nda çokönemli düzenlemeler yap›lm›flt›. 01 Ocak2013 tarihinden itibaren sermaye flirket-lerinin uluslararas› standartlara göremuhasebe sistemlerini oluflturmalar›, fi-nansal raporlar›n› uluslararas› standart-lara uygun haz›rlamalar› ve standartlar-la uyumlu olarak haz›rlanan finansal tab-lolar›n, yine uluslararas› denetim stan-dartlar›na göre ba¤›ms›z denetime tabitutulmas› öngörülmüfltü.

Yeni TTK’nu de¤ifltiren 6335 say›l› kanunile Kamu Gözetim Kurumu’nda olan ba-¤›ms›z denetime tabi flirketleri belirlemeyetkisi, Bakanlar Kurulu’na verilmifltir.Bakanlar Kurulunca henüz bu konuda

bir karar yay›mlanmam›flt›r. Ancak, ha-z›rlanan taslak karar kamuya yans›t›lm›fl-t›r. Taslak kararda “200 milyon lira y›ll›kciro, 150 milyon lira aktif büyüklük ve500’ün üzerinde çal›flan› bulunan ve bukriterlerden en az ikisini aflan flirketlerba¤›ms›z denetime tabi tutulur” deniyor.Yeni TTK yay›mland›¤›nda ba¤›ms›z de-netime tabi flirket say›s›n›n 250 - 300 bincivar›nda olaca¤› tahmin ediliyordu.Taslak karardaki kriterlere bak›ld›¤›ndabu say› neredeyse bir elin parmaklar› ka-dar olacakt›r. fiayet ba¤›ms›z denetimetabi flirketlerin ekonomik kriterleri budenli yüksek belirlenecek olursa, Türki-ye ekonomisi içinde önemli bir dinami¤esahip olan KOB‹’lerin büyük bölümü ba-¤›ms›z denetimin d›fl›nda kalacakt›r. Ba-¤›ms›z denetimin, iflletmelerin kurumsalgeliflimlerine sa¤lad›¤› önemli katk›lardüflünüldü¤ünde KOB‹’ler Yeni TTK’nunhedefleri aras›nda olan uluslararas› piya-salar›n önemli aktörleri olma flans›n› ya-kalayamayacaklard›r.

Yap›lan de¤ifliklikler sonras›, ba¤›ms›zdenetim ve muhasebe kay›t düzeni bak›-m›ndan gelinen son durum flöyle s›rala-nabilir: Muhasebe kay›tlar› eskiden oldu-¤u gibi vergi kanunlar› esas al›narak tu-tulmaya devam edilecektir. KOB‹’lerinbüyük bir bölümü ba¤›ms›z denetimin

Sevim TÜRKYILMAZ, SMMM - Ba¤›ms›z Bafl Denetçi

8 SAYI27

d›fl›nda kalacakt›r. Vergi yasalar›na uy-gun haz›rlanan finansal tablolar, dönemsonlar›nda uluslararas› raporlama stan-dartlar›na uyumlu finansal tablolara dö-nüfltürülecektir. Böylece flirketlerin malidurumlar›, vergi yasalar›na ve Uluslara-ras› Finansal Raporlama Standartlar›na(UFRS) uyumlu olmak üzere iki tür finan-sal tablo seti ile ortaya konulacakt›r. Ge-tirilen yeniliklerden bir di¤eri de ba¤›m-s›z denetime tabi olmayan sermaye flir-ketlerinde önceden sadece bilanço vegelir tablosu düzenlenirken, YeniTTK‘nda bunlara ek olarak özkaynak de-¤iflim tablosu, nakit ak›fl tablosu ile Ulus-lararas› Finansal Raporlama Standartlar›(UFRS) ile uyumlu dipnotlar›n haz›rlan-mas›n›n zorunla hale gelmesidir.

Yeni TTK ile dünyan›n her yerinde ge-çerli olan uluslararas› standartlarda mu-hasebe kay›t, raporlama ve denetim ilke-leri benimsenmiflken, 6335 say›l› de¤i-fliklik kanunu ile vergi için muhasebe an-lay›fl›na tekrar dönülmüfltür.

6335 say›l› de¤ifliklik Kanununda daba¤›ms›z denetçiler, Yeminli Mali Mü-flavir (YMM) veya Serbest MuhasebeciMali Müflavir (SMMM) unvan›n› tafl›yanve ba¤›ms›z denetçi olma yetkisini al-m›fl kifliler ve/veya ortaklar› bu kifliler-den oluflan sermaye flirketleri fleklindetan›mlanm›flt›r.

Ba¤›ms›z denetime tabi flirketler, denet-çilerini denetimin yap›laca¤› y›l›n üçüncüay›n›n sonuna kadar seçerek ilan etmekzorundad›rlar.

Cezalarda De¤ifliklikler

Yeni TTK’nu de¤ifltiren 6335 say›l› ka-nun ile flirketin kurucular›na, pay sahip-lerine ve yöneticilerine hapis cezas›n›öngören maddelerin büyük ço¤unlu¤ukald›r›lm›fl, hapis cezalar› ve adli paracezalar›n› içeren fiillerin ço¤u idari paracezalar›na çevrilmifltir. Bir anlamdaekonomik suça ekonomik yapt›r›m ilkesibenimsenmifltir.

Sonuç Olarak

AB müktesebat›na uyum, internet üze-rinden yap›lan sat›fllar, flirketlerde yö-netim kurulu, genel kurul gibi organla-r›n toplant›lar›n›n, ça¤r›lar›n, oy kullan-man›n, karar alma ve imza süreçlerininelektronik ortamlarda yap›l›r hale gel-mesi, ticari hayatta kullan›lan belgelerinsanal ortamda oluflturulmas› ve saklan-mas› gibi teknolojik geliflmeler, bilgitoplumu kapsam›nda fleffafl›¤›n sa¤-lanmas›, halka aç›k olan ve olmayanflirketler aras›ndaki makas›n daralt›lma-s›, kurumsal yönetim ilkelerinin uygula-nabilir hale getirilmesi gibi k›sa orta veuzun vadelerdeki ticari beklentiler, 55y›ldan beri uygulanmakta olan eski ti-caret hukukunu yetersiz hale getirmifl-tir. Bu nedenlerle ça¤dafl düzenleme-ler içeren yeni bir ticaret hukukuna ihti-yaç duyulmufltur. Bu ihtiyaçtan yola ç›-karak Yeni TTK tasla¤›, 1999 y›l›ndaProf. Dr. Ünal Tekinalp baflkanl›¤›ndaAdalet Bakanl›¤› bünyesinde oluflturu-lan komisyon taraf›ndan 5 y›lda haz›r-lanm›fl, 2005 y›l›nda kamuoyunun görü-flüne ç›kar›lm›fl, gelen görüfller dikkateal›narak tasar› revize edilmifl, 2005 y›l›-n›n sonlar›nda TBMM’ne sunulmufltur.Uzun bir yasama süreci geçiren taslak,11 y›l sonra 14 fiubat 2011 tarihindeResmi Gazete’de yay›mlanarak kanun-laflm›flt›r. 1 Temmuz 2012 tarihinde de50 maddelik de¤ifliklik kanunu ile birlik-te yürürlü¤e girmifltir.

6335 say›l› de¤ifliklik Kanunu ile 1535maddelik Yeni TTK’nunda 50 maddelikde¤ifliklik yap›lm›flt›r. De¤iflen 50 mad-de kanunda yaklafl›k 109 maddeyi et-kilemifltir. Yeni TTK’nda de¤ifliklikleryap›lmadan önce kamuoyunda elefltiril-di¤i gibi, de¤ifliklik yap›ld›ktan sonrada baflka çevrelerce de¤iflen madde-ler üzerinde elefltiriler yap›lmaktad›r.Yeni TTK’nda çok önemli maddelerinbudand›¤›n› düflünmekle beraber, sa-dece maddeleri okuyarak kanunun iyi

ya da kötü oldu¤unu test etmek müm-kün de¤ildir. Uygulamaya yönelik tü-zük, yönetmelik ve tebli¤ gibi ikincilmevzuatlar›n›n 31 Aral›k 2012 tarihinekadar yay›mlanmas› beklenmektedir.‹kincil mevzuatlar ve artan uygulamalarkanunun önünü açacak, daha anlafl›l›rolmas›n› sa¤layacakt›r. Arzumuz, YeniTTK’na verilen bunca eme¤in, çaban›nbofla gitmemesi, hep özlemini duydu-¤umuz ekonomik geliflmeleri sa¤layanbir rehber olarak kanunun ticari hayat-taki hak etti¤i yeri almas›d›r.

Sevim TÜRKYILMAZ

1963 y›l›nda do¤du. Ankara GaziÜniversitesi ‹flletme Bölümü’nden1985 y›l›nda mezun oldu. Ayn› y›lDapta Proje Taah. Ltd.fiti’nde ça-l›flmaya bafllad›. Burada muhase-be ve finans alanlar›nda 10 y›lyöneticilik yapt›. 1995 y›l›ndaSerbest Muhasebeci Mali Müfla-virlik ruhsat›n› ald›. Bu tarihten,günümüze kadar ba¤›ms›z olarak,kendi ofisinde muhasebe ve malidan›flmanl›k hizmetleri vermekte-dir. Ayr›ca, Sermaye Piyasas› Ku-rumu’na (SPK) ba¤l› bir ba¤›ms›zdenetim flirketinde bafl denetçi ola-rak görev yapmaktad›r.

Prof. Dr. fiükrü KIZILOT

10 SAYI27

Bu konu çok önemli.

Hemen gündeminize al›n..

Yeni TTK ile özellikle limited flirketle-rin anonim flirketlere çevrilmesi hak-k›nda, anonim flirketlere, “çok özelavantajlar” sa¤land›.

Türkiye'deki flirketlerin yüzde 85'ininlimited flirket oldu¤unu göz önüne al-d›¤›m›zda, konunun önemi ortaya ç›-k›yor.

AVANTAJLAR NE?

1. Anonim flirketler, önceden “en az5 kifli” ile kurulabiliyordu. YeniTTK, bir kiflilik anonim flirket kurul-mas›na olanak sa¤lad›. Mevcutanonim flirketler de tek kiflili¤e dö-nüfltürülebilir.

2. Anonim flirkette, (yönetim kuruluüyesi olmayan) orta¤›n, flirketinvergi ve SSK primi borçlar›ndandolay› bir kurufl dahi sorumlulu¤u

yok. Limited flirketlerde ise, ortak-lar flirketteki hisseleri oran›nda buborçlardan sorumlu.

3. Anonim flirkete, d›flar›dan bir kifli“yönetim kurulu üyesi” olabilecek.Bu durumda, flirketin yüzde 100pay›na sahip orta¤›n, hiç bir so-

rumlulu¤u olmayacak.

4. Anonim flirket, halka aç›labilir. Limi-ted flirket için böyle bir olanak yok.

5. Anonim flirket hamiline veya namapay senedi ç›kartabilir. Paylar›ndevrinde herhangi bir s›n›rlamaolamaz. Limited flirkette, hamilinepay senedi yok.

6. Anonim flirket hissesi, iki y›l geç-tikten sonra “pay senedi devri”

fleklinde yap›l›rsa, elde edilen ka-zanç, tutar› ne olursa olsun vergi-

lendirilmez. Limited flirketlerdeise, pay senedi devri söz konusuolmad›¤›ndan, pay devri 10 y›lsonra da yap›lsa, “de¤er art›fl› ka-

zanc›” olarak gelir vergisine tabi.

7. Organizasyon ve kurumsallaflma

yönünden de anonim flirket, limi-ted flirkete k›yasla çok avantajl›.

L‹M‹TED fi‹RKET PAY SENED‹ FARKLI

Yeni TTK’n›n limited flirketlerle ilgili593/2. maddesinde yer alan “esassermaye pay senetleri ispat arac›fleklinde veya nama yaz›l› olarak dü-

zenlenir” fleklindeki hüküm, limitedflirket hissesi sat›fl›n›n, anonim flir-ketlerde oldu¤u gibi iki y›ll›k süregeçtikten sonra vergilendirilip vergi-lendirilmeyece¤i tart›flmas›n› günde-me getirdi.

Limited fiirketinizi Anonime

Organizasyon ve kurumsallaflma yönünden de anonim flirket, limited flirkete k›yasla çok avantajl›.

Oysa eski TTK’n›n 518/3. maddesin-

de de yer alan limited flirketteki pay

senedi, anonim flirketteki pay sene-

dinden farkl›.

1. Yeni TTK'n›n 576/1-c maddesinin

gerekçesine göre; “Limited flirket-

lerde esas sermaye pay›n›n say›-s›n›n ve itibari de¤erinin belirtilme-si, bu pay› anonim flirket pay›nane özdefl k›lmakta ne de yaklaflt›r-

maktad›r”.

2. Yeni TTK'n›n 593/2 maddesinin

gerekçesine göre; “esas sermaye

pay›n› içeren nama yaz›l› senet ç›-kart›lmas›, PAYA DEV‹R dolay›-s›yla dolafl›m KOLAYLI⁄I SA⁄-LAMAZ... Bu olanak, limited flirketesas sermaye pay›n› ne anonimflirket sermaye pay›na dönüfltürür

ne de yaklaflt›r›r."

3. Limited flirket ortakl›k pay›n›n dev-

ri, “pay senedi devri” fleklinde ola-

m›yor. Esas sermaye pay›n›n dev-ri ve devir borcunu do¤uran ifl-lemler, YAZILI fiEK‹LDE yap›l›r ve

taraflar›n imzalar› noterce onan›r

(Md.595/1). Yani ortakl›k hakk›n›n“pay senedi cirolanmas› yoluyla”

devri hukuken mümkün de¤il. Oy-sa anonim flirket paylar›, nama ya-z›l› pay senetlerinin herhangi birs›n›rlamaya ba¤l› olmaks›z›n noteronay› aranmaks›z›n, ciro yoluyla,hamiline yaz›l› olanlarda ise tes-limle el de¤ifltirmektedir (Md.489ve 490/2).

4. Gelir Vergisi Kanunu'nun hisse(pay) senedi sat›fl›n›n vergilendiril-mesi ile ilgili Mükerrer 80/1. mad-desinde, menkul k›ymetlerin ve di-¤er sermaye piyasas› araçlar›n›nelden ç›kart›lmas›ndan söz edili-yor. Yeni TTK'n›n “Menkul k›ymet-

ler” bafll›kl› yedinci bölümünde de(Md.484 vd), anonim flirketlere aitpay senetleri “menkul k›ymet” ola-rak belirtilmifltir. Oysa ayn› Kanun-da, limited pay senetlerinin men-kul k›ymet oldu¤una dair herhangibir hüküm yer almamaktad›r.

Sonuç olarak, limited flirketlerde his-se sat›fl›, kaç y›l geçerse geçsin gelirvergisine tabidir.

TE

MA

OCAK2013 11

Çevirmenin Avantajlar›

Prof. Dr. fiükrü KIZILOT

Çorum do¤umlu olan fiükrü KIZILOT, Maliye Ba-kanl›¤›’nda 8 y›l çal›flt›ktan sonra, önce Adana ‹kti-sadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi’nde, daha sonra daAnkara ‹ktisadi ve Ticari ‹limler Akademisi MaliyeFakültesi’nde Asistan olarak göreve bafllam›flt›r.

“Vergi Hukukunda Servet Beyan›”, “Vergi Uyufl-mazl›klar›n›n ‹dari Aflamada Çözümlenmesi”,“Türk Vergi Hukukunda Sahte ve Kapsam› ‹tibariy-le Yan›lt›c› Belge Düzenlenmesi ve Kullan›lmas›”ve “Türk Vergi Hukukunda Örtülü Kazanç ve Örtü-lü Sermaye” konular›nda; master, doktora, doçent-lik ve profesörlük tez çal›flmalar› bulunan KIZI-LOT, Gazi Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler

Fakültesi Maliye Bölümü Baflkanl›¤› ve ayn› Üni-

versite’de Maliye ve Vergi Hukuku Uygulama ve

Araflt›rma Merkezi Müdürlü¤ü görevlerinde bu-

lunmufltur. Ayr›ca part-time olarak, ODTÜ

‹‹BF’de Ö¤retim Görevlisi olan KIZILOT, 4 y›l sü-

re ile de PETK‹M Petrokimya Holding’de Yöne-tim Kurulu Üyeli¤i yapm›flt›r.

KIZILOT’un Üniversite’lerdeki görevlerinin yan› s›-ra, ayr›ca günlük Sabah Gazetesi’nde, 8 y›l süre ile

haftada 6 gün, Eylül 2002’den bu yana da Hürriyet

Gazetesi’nde, haftada 5 gün ve ayl›k Yaklafl›m Der-

gisi’nde güncel mali ve ekonomik konularla ilgilidüzenli olarak yaz›lar› yay›nlanmaktad›r.

Yapm›fl oldu¤u çal›flmalar nedeniyle, 1999 y›l›ndaNokta Dergisi’nin “Doruktakiler Özel Bilim Ödü-

lü”nü alarak “Y›l›n Bilim Adam›” seçilen, Gazi

Üniversitesi’nin 80. y›l›nda da “En Baflar›l› Bilim

Adam›” ödülünü alan KIZILOT’un vergi ve muha-sebe konular›yla ilgili olarak flimdiye kadar 58 ciltkitab›, 8 adet mizah kitab›, 4000 civar›nda da maka-lesi yay›mlanm›fl olup, en çok ilgi gören kitaplar›flunlard›r:

- ‹nflaat Muhasebesi Vergilendirilmesi ve Hukuku

(17. Bask›)

- fiirketler Muhasebesi Vergilendirilmesi ve Hukuku(5 Cilt, 7. Bask›)

- Servet Beyan› ve Uygulamas› (3. Bask›)

- Vergi Uygulamas›nda Ortalama Kar Hadleri (4. Bask›)

- Vergi Güvenlik Önlemleri (2. Bask›)

- Gelir Vergisi Kanunu ve Uygulamas› (6 Cilt)

- Kurumlar Vergisi Kanunu ve Uygulamas›

(5 Cilt)

Y›lmaz ALEV

12 SAYI27

Proje Genel Bilgileri

Zorlu Center Projesi, Zorlu

Gayrimenkul A.fi taraf›ndan

‹stanbul Zincirlikuyu’da eski

Karayollar› 17. Bölge Müdürlü-

¤ü’nün yer ald›¤› arazi üzerinde

gerçeklefltirilmektedir.

Zorlu Gayrimenkul bu arazi üzerin-

de hedefledi¤i projeye en yak›n pro-

jeyi belirleyebilmek için Haziran-Ka-

s›m 2007 tarihleri aras›nda “Ulusla-

raras› Zorlu Center Mimarl›k ve

Kentsel Tasar›m Yar›flmas›” düzen-

lemifltir. Yar›flmaya kat›lan projele-

rin de¤erlendirilmesi Ömer Kan›-pak, Fumihiko Maki, Charles Corre-a, Martin Filler, Haluk Pamir’denoluflan bir jüri taraf›ndan yap›lm›flt›r.Yerli ve yabanc› toplam 117 firma-n›n baflvurdu¤u yar›flmada, 13uluslararas› mimarl›k ofisi yar›flma-ya kat›lmaya hak kazanm›fl, sunu-lan projelerden Mimar Emre Arolat(EAA) ve Mimar Murat Tabanl›o¤lu(Tabanl›o¤lu Mimarl›k) ortak girifli-minin projesi seçilmifltir.

Türkiye'nin ilk befl fonksiyonlu "kar-ma kullan›m" projesi olan ve102.000 m2’lik bir arazi üzerinde

gerçeklefltirilen ve 615.885 m2’likkapal› alana sahip Proje’de perfor-mans sanatlar› merkezi, otel, ofis,al›flverifl merkezi ve rezidanslar yeralmaktad›r.

‹stanbul Büyükflehir Belediyesi ileyap›lan anlaflma çerçevesinde,Zorlu Center ile ‹stanbul Metro-su’nun Gayrettepe ‹stasyonu veZincirlikuyu Metrobüs Dura¤› ara-s›nda yaya ulafl›m›n› sa¤layacakolan toplam 770 m uzunlu¤undaki“Metro ve Metrobüs Yaya Ba¤lant›Tünelleri” ile baz› katl› kavflak veyollar da proje kapsam›nda ger-çeklefltirilmifltir.

Müflavir : Yüksel Proje Uluslarara-s› A.fi.

Müflavirlik Hizmetleri için BelirlenenHedefler:

Zorlu Center Projesi MüflavirlikHizmetleri afla¤›da belirtilen hedef-ler do¤rultusunda gerçeklefltiril-mektedir:

a. Performans – Verilen tasar›m he-def ve vizyonu içinde, planlanproje bütçesi ve ifl program› dahi-linde mümkün olan en yüksek ka-litede projenin gerçekleflmesinisa¤lamak ve gerekli “value engi-neering (de¤er mühendisli¤i)” ça-l›flmalar›n› yerine getirmek,

b. Zaman – Proje’yi, program›ndabelirtilen tarihlerde, teslim flartla-r›n› yerine getirerek tamamla-mak,

c. Maliyet Kontrolu – Projenin yuka-r›da (a) ve (b) maddelerinde be-lirtilen performans ve zaman he-deflerinden ödün vermeksizinonaylanan bütçe dahilinde ta-mamlanmas›n› sa¤lamak ve tüm

Zorlu Center Müflavirlik HizmetleriZorlu Center Müflavirlik Hizmetleri

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 13

gerekli yöntemleri kullanarakmümkün olan azami tasarrufusa¤lamak.

d. Kalite Yönetimi – Yap›lacak tasa-r›m ve imalatta mümkün olan enüst kalite düzeyine ulaflmak içingerekli kalite kontrol ve kalite gü-vence sistemini oluflturmak.

e. Güvenlik – Tüm taraflar›n yürür-lükteki kanun ve yönetmeliklere,sözleflme flartlar›na uygun çevresa¤l›¤› ve ifl güvenli¤i politikalar›-n› oluflturmak, hayata geçirilme-sini sa¤lamak ve yönetmek.

Ana Yüklenici : Proje’nin yap›m›n›Aktürk A.fi. gerçeklefltirmektedir.

Müflavirin ‹fl Kapsam›:

Bütünsel bir proje yönetimi do¤rul-tusunda müflavirlik hizmetleri kap-sam› afla¤›daki hizmetlerden olufl-maktad›r:

- Tasar›m yönetimi

- ‹nflaat yönetimi

- ‹hale yönetimi; alt-müteahhitifl paketlerinin haz›rlanmas›

- Sözleflme yönetimi

- Talep yönetimi

- Zaman yönetimi

- Kalite yönetimi ve kontrolü

- Çevre sa¤l›¤› ve ifl güvenli¤iyönetimi

- Tüm taraflar›n iletiflimi ve ko-ordinasyonu

- Projeyi yönetmek ve iflletmekiçin etkin sistemler uygulamas›

- ‹nflaat denetimi

- Projenin tüm etaplar›n›n dü-zenli olarak ‹flveren’e rapor-lanmas›

- Kabul ve iflletmeye alma

- Proje arflivinin oluflturulmas›

Proje’nin en yo¤un zaman›nda, Mü-

flavirlik teknik personel say›s› çeflit-

li disiplinlerden 85 kifliye ulaflm›flt›r.

Proje’de, ‹flveren, Yüklenici ve Mü-

flavir dayan›flmas›n›n güzel bir ör-

ne¤i yaflanmaktad›r. ‹flin bafl›nda

oluflturdu¤umuz proje hedeflerinin

tüm taraflarca titizlikle uygulanmas›

sonucunda Proje, hedeflenen:

- Kalitede

- Sürede

- Maliyette

- Güvenlikte

2013 y›l› içinde tamamlanacakt›r.

Proje Bileflenleri:

Performans Sanatlar› Merkezi

Tasar›m mimarlar› Zorlu Centerprojesini gelifltirirken, ‹stanbul’un ençok ihtiyaç duydu¤u konulardan bi-rinin de kültür- sanat etkinlikleriningerçeklefltirilebilece¤i alanlar oldu-¤unu gözlemlemifl ve sanat›n çeflit-li dallar›na ev sahipli¤i yapmak üze-re çok amaçl› sanat merkezi olarakhizmet verecek bir Performans Sa-natlar› Merkezi’ne projelerindeönemli bir yer ay›rm›flt›r.

Zorlu Center Performans Sanatlar›

Y›lmaz ALEV

14 SAYI27

Merkezi’nde, biri 2.300 kifli kapasi-teli, di¤eri do¤al akustik donan›mlatasarlanan 770 kifli kapasiteli iki sa-lon yer alacakt›r. Toplamda 3.070kiflilik kapasiteyle ‹stanbul’un en bü-yük gösteri sanatlar› merkezi ola-cakt›r.

50.000 m2 kapal› alana sahip olanZorlu Center Performans Sanatlar›Merkezi, dünyan›n önde gelen mü-zikal, konser, dinleti, tiyatro ve dansgösterileri ve sergiler gibi birçok sa-natsal faaliyete ev sahipli¤i yapa-cakt›r.

Zorlu Gayrimenkul, dünyan›n enünlü gösterilerine ev sahipli¤i yap-maya haz›rlanan Zorlu Center Per-formans Sanatlar› Merkezi’nin ifllet-mesi için Amerikal› NederlanderWorldwide Entertainment (NWE) ileanlaflma yap›lm›flt›r.

Performans Sanatlar› Merkezi’ndeayr›ca farkl› katlarda her türlü ihtiya-ca yönelik toplam 20.000 m2 fuayealan›nda sergi, kafe ve ma¤azalar›nbulunaca¤› mekanlar ile Türkiye’ debir ilk olacak e-Library için de bir

mekan ayr›lm›flt›r.

Otel

Zorlu Gayrimenkul A.fi, kompleks

içinde otel için ayr›lan bölümün ifl-

letmesi “premium luxury” otel mar-

kas› Raffles Hotel & Resorts ile an-

laflm›flt›r.

Raffles’›n Zorlu Center’da kurgulan-

makta olan yeni adresinde “Busi-

ness & Leisure” konseptinde olmas›

ve markan›n di¤er otellerinde oldu-

¤u gibi geleneksel özelliklerini koru-

yarak ‹stanbul’un tarihi ve karakte-

ristik özelliklerini yans›tmas› hedef-

lenmifltir.

Otelde toplam 184 oda bulunacak,

bunlardan 136’s› standart, 47’si süit

ve 1 tanesi de Presidential Suite

konseptinde düzenlenecektir. ‹stan-

bul’un eflsiz güzelli¤inin; rahat, kon-

forlu ve lüks bir flekilde yaflanabil-

mesi için odalar›n büyüklü¤ü ortala-

man›n üzerinde tutularak, standart

oda 62 m2, tek yatakl› suit 130 m2, iki

yatakl› suit 250 m2 ve Presidential

suit 350 m2 olarak tasarlanm›flt›r.

Otel’de ayr›ca, 11 m yüksekli¤inde1,200 kiflilik balo salonu ile 50 kifli-lik düzende ayr›ca 7 salon, kifliyeözel ve çiftler için özel masaj odala-r›, saunalar, buhar odalar›, özel par-ti hamam›, buz çeflmeleri, fitness,bay-bayan kuaför salonlar›n› içe-ren, 3 bin metrekarelik SPA merke-zi de yer alacakt›r.

Otelin iç dekorasyonunu MandarinNY, Peninsula NY gibi dünyaca ün-lü otellerin de iç dekorasyonunu ta-sarlayan Hirsch Bedner Associates(HBA) gerçeklefltirmektedir.

Al›flverifl Merkezi

Zorlu Center AVM, 60.000 m2’lik ki-ralanabilir alan, 10.000 m2’lik anameydan alan›, bitkisel ve sert pey-zajlar› ile cazip bir çekim merkeziolacak flekilde planlanm›flt›r.

Rezidanslar

Proje kapsam›nda, büyüklükleri 117 m2 ile 735 m2 aras›nda de¤iflen1+1’den 5+1’e kadar farkl› tipte rezi-danslar yer alacakt›r.

Modern Ofisler

Çal›flanlar› yeflilin içinde daha rahat

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 15

çal›flma imkân› vermek üzere yatay

kurulmufl bir sisteme sahip olacak

ofis fonksiyonu, 20.000 m2’lik bir ka-

pal› alan üzerine kurulmufltur. Ofis-

ler hem genel ofis hem de home

ofis alternatiflerini içerecek flekilde

planlanm›flt›r.

Peyzaj

• Proje’ de 72 bin m2’lik yeflil alan

mevcuttur.

• Zorlu Center peyzaj› tamamen

‹stanbul’un Bo¤az dokusunu yan-

s›tacak flekilde planlanm›flt›r.

• ‹stanbul Bo¤az› ile özdeflleflen

F›st›k Çam›, Sedir, Erguvan, Çit-

lenbik, Manolya, Oya, Mefle bitki-

lerinden oluflan toplamda 200

farkl› türde bitki ve a¤açlardan

oluflmaktad›r.

• 2.000 adet herdemyeflil, 1.000

adet yaprak döken/yaz yeflili ol-

mak üzere toplam 3.000 adet

a¤aç, 45.000 adet Çal›, 400.000

adet çok y›ll›k bitki, iç mekanlar-

da ise 16.000 adet bitki kullan›l-

m›flt›r.

• Zorlu Center projesi çerçevesin-

de gri su olarak adland›r›lan su-

lar, kullan›labilir nitelikte ar›t›ld›k-

tan sonra tekrar depolanarak ye-

flil alanlar›n sulanmas›nda kulla-

n›lacakt›r.

• Projede, gelece¤in otomobilleri

elektrikli araçlar için de 50 adet

elektrikli otomobil flarj ünitesi

oluflturulmufltur.

Y›lmaz ALEV

1944 y›l›nda do¤an Y›lmaz ALEV, 1967y›l›nda ‹stanbul Teknik Üniversitesi’nden‹nflaat Yüksek Mühendisi olarak mezunolmufltur.

‹nflaat Mühendisli¤i disiplininin birçok da-l›nda, yurtiçi ve yurt d›fl›nda genifl bir uy-gulama ve yönetim tecrübesine sahiptir.Yap›m ve yönetiminde bulundu¤u projeleriçerisinde mixed design projeler ( konut,Al›flverifl Merkezleri, Otel, Ticaret Mer-kezleri vb.) a¤›rl›kl› olarak yer almaktad›r.

Müflavirlik alan›nda ise deneyim kazand›-¤› ana faaliyet sahalar› ticaret merkezleri,konut projeleri, otel, e¤lence merkezleri,borsa binas› gibi kamu ve özel sektör yat›-r›mlar›n›n proje yönetimidir. Teknik kabi-liyetlerine ek olarak, liderlik, proje organi-zasyonu ve kendi ekibinde çal›flanlar› iyiyönetmesi kiflisel özellikleri olarak öneç›kmaktad›r.

Halen Zorlu Center Müflavirlik Hizmetle-ri’nin Proje Müdürlü¤ü görevini sürdür-mekte olan Y›lmaz ALEV, meslek hayat›boyunca; Swiss Otel Projesi, Türk TicaretBankas› Genel Müdürlük Binas›, Akmer-kez AVM- Konut-Ofis Projesi, ‹stanbulMenkul K›ymetler Borsas›, Taflkent Ulus-lararas› Turizm ve Ticaret Merkezi, Al-kent 2000 Villa Projesi, Kanyon Konut-AVM-Ofis Projesi, Tat Towers AVM-OfisProjesi, Buyaka Konut-AVM-Ofis Projesigibi önemli projelerde Proje Koordinatörüve Proje Müdürü olarak görev alm›flt›r.

Halen YÜKSEL PROJE Uluslararas›A.fi.’de. çal›flmaktad›r.

Munis ÖZER

16 SAYI27

TMAMühendislik Ltd. fiti. orta¤› olarak Türk Mühendislik, Mi-marl›k ve Teknik Müflavirlik sektörünün yer ald›¤› co¤-

rafyalarda 25 y›l› aflk›n sürede edindi¤im deneyim ve görüfllerimi sizler-le paylaflmak istiyorum. Bu uluslararas› önemli projelerden baz›lar›na dayaz›m›n içinde görsel olarak yer verdim.

Libya, Taz Pompa ‹stasyonu Projesi

Yüklenici: Metifl ‹nflaat ve Ticaret A.fi.

Son y›llarda dünyadaki tüm önemli projeler EPC (Engineering, Procure-ment & Construction - Mühendislik, Tedarik ve Yap›m) sözleflmeleri ilegerçeklefltirilmektedir. Bu projeler tüm malzeme ve ekipman teminininYüklenici taraf›ndan sa¤land›¤› “Tasarla-Yap” (Design-Build) projelerdir.Uluslararas› boyutta olan bu projeler, ço¤u zaman tan›mlanan kapsam-da sabit fiyat anahtar teslimi (LSTK) olarak da ihale edilmektedir.

Hem EPC hem de Anahtar Teslimi projeler tan›m olarak Mühendislik,Tedarik ve Yap›m› içerdikleri için benzer olduklar› düflünülebilir. AncakEPC projelerde ön tasar›m ‹flveren taraf›ndan sa¤lan›rken, Anahtar Tes-limi projelerde teknik flartnameler do¤rultusunda ön tasar›m› haz›rlamakda Yüklenici’nin sorumlulu¤undad›r. Ayr›ca Anahtar Teslim projeler, ka-bul ve testler, devreye alma ve bazen de belli bir iflletim sürecini içerir.

EPC Sözleflmeler ‹flverenler taraf›ndan, afla¤›daki nedenlerden dolay›tercih edilmektedir;

• ‹flverenin yükünü azaltmaktad›r.• ‹flverenin tek bir sözleflmesi ve muhatab› oldu¤u için iletiflimi kolay-

laflt›rmaktad›r.• Malzeme ve iflçilik fiyat art›fllar›ndan ‹flveren etkilenmemektedir.• Bütçe iflin bafl›nda belirlenmifl olmaktad›r.• Kalite güvencesi sa¤lanmaktad›r.• Sorumluluklar›n aç›k ve net bir flekilde da¤›l›m›n› sa¤lamaktad›r.EPC Sözleflmelerde afla¤›daki hususlar, ‹flveren taraf›ndan belirlen-

mektedir;• Kapsam, Ön Tasar›m ve Teknik fiartnameler• Kalite.• Proje Süresi• Maliyet

Kalitenin sa¤lanabilmesi için ‹flverenin tecrübeli bir EPC yüklenicisiniseçmesi gereklidir. ‹flveren ad›na görevlendirilen Mühendislik Firmas›(Engineer) tasar›m, yap›m ve montaj› kontrol etmektedir.

Uluslararas› alanda EPC Kontratlar tesisin yap›laca¤› bölgeye aitönemli bilgi birikimi ve tecrübeyi gerektirmektedir.

• Malzeme ve ‹flçilik temini için yerel Pazar flartlar›• Yerel kod ve yasalar• Yerel Dan›flman imkanlar›• Yerel Mühendislik Hizmetleri• Yerel ve genel alt yüklenicilerin tecrübe ve performanslar›

Kahire Havaalan› TB2 Terminal Projesi

Yüklenici: Limak ‹nflaat ve Ticaret A.fi.

Bu nedenle bu tür ihalelere kat›l›rken Yüklenici ve Tasar›mc›n›n yerelolanaklar› ve flartlar› çok iyi etüd etmesi ve yerel pazar› tan›mas› gerek-mektedir. Yerel koflullar› yeterince etüd etmeden ve pazar› tan›madanverilen teklifler maalesef çok önemli kay›plara yol açmaktad›r.

EPC Sözleflmelerde, projenin tasar›m› iki aflamada tamamlanmaktad›r;

• FEED (Front End Engineering Design) Ön Mühendislik Tasar›m›,EPC’ye baz teflkil etmekte ve ihale sürecinde kullan›lmaktad›r. Butasar›m bir avan proje ve fizibilite çal›flmas›n›n devam› olarak haz›r-lanmaktad›r.

• Yüklenicin›n tasar›m ekibi taraf›ndan gerçeklefltirilen uygulama vedetay projeleri. Bu aflamada ‹flveren ad›na sözleflmeyi PMT (ProjectManagement Team) yönetmektedir.

Libya, Kufra Pompa ‹stasyonlar› Projesi

Yüklenici: ANC (Al Nahr Co.)

Yurt D›fl› Projeler ve EPC Sözleflmeler

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 17

EPC sözleflmelerde ‹flveren teknik kontrol veonay yetkilerini Mühendis’e (Engineer) dev-retmektedir. Tasar›m hizmetleri ise Yükleni-cinin sorumlulu¤undad›r. Tasar›m için yeterlideneyime sahip tasar›m firmas› veya grupla-r› Yüklenici taraf›ndan seçilmekte ve ‹flverentaraf›ndan onaylanmaktad›r. Bu tür projeler-de ihale sürecindeki tasar›m çal›flmalar› vealternatifleri, malzeme ve ekipman seçimleriçok önemlidir ve iflin zaman›nda ve planla-nan bütçe içerisinde tamamlanmas› için de-tayl› çal›flma gerektirir.

FIDIC’IN sar› kitab› (yellow book) Yüklenici ta-raf›ndan mühendislik tasar›m› yap›lan sözlefl-melerde Mühendis ve Tasar›mc›n›n görev vesorumluluklar›n› tan›mlamaktad›r.

EPC / Anahtar Teslimi Projeler Sözleflme fiartlar›

FIDIC Sar› Kitap

‹hale dökümanlar›n›n bir parças› olan ve ‹fl-

verenin Mühendisi taraf›ndan haz›rlanan ön

projelerde, teknik aç›dan ciddi boyutta ak-

sakl›klar veya önerilen iyilefltirmelerin iflletim

aflamas›nda önemli ekonomik avantajlar› ol-

mad›¤› sürece, de¤ifliklik önerileri getirilme-

melidir. Ön projede ço¤u zaman yap›m karl›-

l›¤›n› artt›rmak amac›yla önerilen radikal de-

¤ifliklikler, ön projeyi haz›rlayan ve yap›m sü-

recinde Müflavirlik Hizmetlerini üstlenen Mü-

hendislik Firmas› taraf›ndan hofl karfl›lanma-

makta ve bu konudaki ›srarlar zaman kayb›-

na neden olarak proje süresinde gecikmele-

re yol açabilmektedir.

Bu tür sözleflmelerde Tasar›mc›n›n ilk ifli “Ta-sar›m Kriterleri”nin (Design Criteria) ihale dö-

kümanlar› gereksinimlerine göre haz›rlamas›ve Mühendise onaylatmas›d›r. Tasar›m kriter-leri her disiplin için takip edilecek tüm yerel veuluslararas› flartname, yönetmelik ve yöntem-leri içermelidir. ‹kinci önemli ad›m ise, üretile-cek tüm tasar›m dökümanlar›n›n (Hesap, Ra-por, Çizim, fiartname vb.) iflin bafl›nda belirle-nerek, bir sunum program›yla birlikte Mühen-dis’e iletilmesidir. Tüm tasar›m dökümanlar›-n›n yap›m program›na paralel olarak belirle-nen bir öncelik ve kapsam dahilinde Mühen-dis’in ifl yükünü sürekli olarak belirli bir düzey-de tutacak flekilde ve içerik bak›m›ndan birbi-rini tamamlayan paketler halinde sunulmas›gereklidir. Bu tür sözleflmelerde Mühendis’ekontrol ve onay için tan›nan süre genelde 21gün ile s›n›rland›r›lmaktad›r. Mühendis bu sü-reçte projeleri tamamen veya flartl› olarakonaylayabilir veya düzeltilmek üzere geri iadeedebilir. Ayr›ca onayl› olmayan bir proje ile sa-hada imalat veya montaj yap›lmamas› husu-sunda Mühendis ve Tasar›mc› gerekli özen vedisiplini sa¤lamakla yükümlüdür. Hiçbir za-man unutmamam›z gereken husus ise; Mü-hendis onay›n›n, Yüklenici ve Tasar›mc›n›nhata ve kusurlar›ndan dolay› oluflabilecek so-rumluluklar›n› ortadan kald›rmad›¤›d›r. Ço¤uzaman Tasar›mc›lar ‹fl-Sonu (As-Built) çizim-ler ve iflletme bak›m k›lavuzlar›n›n (Operationand Maintenance Manuals) haz›rlanmas›ndada görev almaktad›r.

Uluslararas› pazarda Türk Mimarl›k, Mühen-dislik ve Müflavirlik firmalar› EPC projelerdegenelde ikincil rolü üstlenmektedir. Yani, Yük-lenici ad›na detay tasar›m hizmetlerini yürüt-mektedir. Hepimizin bildi¤i gibi bu hizmetleremek yo¤un ve nispeten daha düflük bedellihizmetlerdir. Burada dikkatlerimizden kaç›r-mamam›z gereken husus ise, daha az bedel-lerle yap›lan detay projelerin ‹flverenin ön pro-jesini haz›rlayan ve müflavirlik hizmetlerini yü-rüten firman›n tüm tasar›m sorumlulu¤unudevralm›fl olmas›d›r.Projenin ihale tasar›mlar›ve dökümanlar›n› haz›rlayan ve yap›m süre-cinde ‹flveren ad›na mühendislik faaliyetleriniyürüten firmalar ise Amerika ve Avrupa orijin-li, personel say›lar› binlerle ifade edilen, ulus-lararas› arenada tan›nm›fl teknik müflavirlikfirmalar›d›r. Bu firmalara ço¤u zaman ülkeleri-nin veya bölgelerinin ticari ç›karlar› do¤rultu-sunda çeflitli fonlarla veya siyasal olarakönemli destekler sa¤lanmaktad›r. Çünkü, pro-je, malzeme ve ekipman› tan›mlama ve onay-lama yetkisi kendi ülke veya bölge ekonomisiiçin çok önem tafl›maktad›r. Türkiye’de Eko-nomi Bakanl›¤›’m›zca bafllat›lan, son düzen-lemeleri ile iyilefltirme ve uygulama kolayl›kla-

r› getirilen “Teknik Müflavirlik Hizmetlerinesa¤lanan Devlet Yard›mlar› Tebli¤i” nin geniflkapsamda uygulanmas›yla, Türk Teknik Mü-flavirlik sektörü yurt d›fl›ndaki hedef pazarlar-da daha önemli roller üstlenebilecektir. Teknikmüsavirlik sektörümüz dayan›flma içerisindeorganize bir flekilde büyüyerek gerek yurt içe-risindeki gerekse yurt d›fl›ndaki uluslararas›projelere yön verecek konuma gelmesi yolun-daki gayretlerini artt›rmal›d›r. Bu yoldaki çal›fl-malar›n›zda hepinize baflar›lar diliyorum.

Munis ÖZER

1976 y›l›nda Orta Do¤u Teknik Üniversite-si ‹nflaat Mühendisli¤i bölümünden mezunolan Munis Özer, 1980 y›l›nda yine OrtaDo¤u Teknik Üniversitesi’nde yüksek li-sans›n› tamamlam›flt›r. 1977-1987 y›llar›aras›nda, GEMAfi A.fi.’de, uluslararas›önemli projelerde ve çeflitli NATO altyap›yat›r›mlar›nda, proje müdürü olarak çal›fl-m›flt›r. 1987’de iki meslektafl› ile birlikte TMAMühendislik Ltd.fiti’yi kurmufl ve say›s›zprojede gerek Proje Müdürü gerekse ÜstDüzey Yönetici olarak görev alm›flt›r.TMA Mühendislik Ltd. fiti orta¤› olarak,gerek Türkiye’de gerekse yurtd›fl›nda pekçok projenin yönetiminden sorumludur.Libya’da 8 y›l süreyle aral›ks›z yönetti¤iprojeler, su iletim sistemleri pompa istas-yonlar›n›n, otoyollar›n, alt yap› çal›flmala-r›n›n, tüm hidrolik, inflaat, yap›sal, elektrikve enstrümantasyon tasar›mlar›n› içerir.Amerikan Hava Kuvvetleri ve AmerikanBüyükelçili¤i ile ilgili projelerde ise yineprojelerin koordinasyon ve tasar›mlar›ndansorumlu olarak çal›flmaktad›r. fiu anda Kosova Prifltine ve Kahire Uluslara-ras› Havaalanlar› projelerini yönetmektedir.Munis Özer, TMMMB Kurumsal üyesidir.

Doç. Dr. Yalç›n TEZCAN

18 SAYI27

De¤erli Meslektafllar›m,

1987’de FIDIC’e üye oluflumuz ile ilgili anek-dotlar dergimizde ara s›ra yay›nlanmakta veBirli¤imizin uluslararas› düzeyde tan›nmas›n-daki rolüm özellikle o zamanki Baflkan›m›z Sn.Ayd›n Pelin taraf›ndan yere göre konulmamak-tad›r. (1)(2) Her fleyden önce kendisinin kadirfli-nasl›¤›na burada teflekkür etmek isterim. Birli-¤imizin FIDIC’e üye olarak kabul edilmesindebir katk›m oldu ise, ne mutlu bana.

Say›n Okurlar,

Yafl›m 77. Art›k uzatmalar› oynuyorum. Yar›nöbür gün ölüp gidece¤iz diye 50 y›l› aflan mes-lek hayat›m› internet sitemde yazarken, Birli¤i-mizin Yöneticisi Sn. Pelin Erdo¤an’a FIDICmerkezinde tan›d›¤› olup olmad›¤›n› sormufl vesebebini de izah etmifltim.

O günkü telefon konuflmam›zda Pelin Han›m,“FIDIC–1987 maceran›z› biz de okumak iste-riz” demiflti. Sonradan düflündüm ki Pelin Ha-n›m hakl›: Yar›n öbür gün nakli mekân etti¤im-de hat›ralar›m› da beraber götürece¤im. Oysa-ki TürkMMMB’ nin tarihine, bu önemli olay için,not düflmek gerek. ‹flte bu nedenle, halen revi-ze etmekte oldu¤um web sitemde (www.yal-cintezcan.com) hayat hikâyemin bu k›sm›n› ta-mamlay›nca, dergimizde yay›nlanacak flekildederledim. Umar›m ki ilginizi çekecektir.

Pelin han›m›n adresini verdi¤i FIDIC DirektörVekili Sn. ‹talo Goyzueta’ya, hat›ralar›m›ncanlanmas›na yard›mc› olan dokümantasyonuiçin burada teflekkür etmeyi de bir borç bilirim.

FIDIC ‹LE TANIfiMAM

1980 y›l›nda Libya’da EL-Abiar At›ksu Ar›tmaTesisinin müflavirlik ve tasar›m hizmetlerinebafllad›ktan sonra uluslararas› ihale dosyalar›-n› haz›rlarken FIDIC ile tan›flt›m. Projeyi benyürütüyordum ve Türk müflavirli¤inin ilk ihracathizmeti olan (firmam›z kendi bafl›na bu projeyialm›flt›) bu proje sayesinde FIDIC dünyas›nagirdim.

MMMB’Y‹ FIDIC ‹LE N‹fiANLAMAK

Birli¤imizi de 1980 y›l›nda kurmufltuk (3).MMMB’yi FIDIC’e üye olmaya teflvik ettim.Üyelerimiz FIDIC’i pek tan›m›yorlard›. Dokü-manlar getirterek tan›tt›m. MMMB ad›na FIDICile irtibat› sa¤lad›m. Olay ciddiye binince, FIDIC beni Türkiye Muhabirli¤ine (4) getirdi. Buresmî hüviyet alt›nda, Birli¤imizin ana sözlefl-mesinin FIDIC kurallar›na uyarlanmas›ndaepey u¤raflt›m. MMMB ile FIDIC aras›ndaki ir-tibat› sa¤l›yor; MMMB’ nin esas sözleflmesiniFIDIC’in isteklerine göre revize ettiriyordum.

Tabii MMMB’nin o zamanki yönetimi benimleiflbirli¤i yapmasa, ipe un serse idi, bu sonucaulafl›lamazd›. O halde kendilerine de teflekküretmeyi unutmamam›z gerekir.

FIDIC ‹LE N‹KÂH (!) HAZIRLI⁄I

‹flte bu u¤rafllar sonucu FIDIC Yönetim Kurulu,1987 y›l› Genel Kurulu gündemine MMMB’nin(‹ngilizce ad› ile ATCEA = Association of Tur-kish Consulting Engineers & Architects) üyeli-¤i maddesini de ald›. ‹flte bu nedenle Lo-zan’da yap›lacak olan FIDIC 1987 Genel Kuru-lu’na Birli¤imiz için lobi yapmak üzere benimeflimle birlikte kat›lmam gerekiyordu. Konfe-rans broflürü geldi¤inde asl›nda o y›l konferan-s›n Japonya’ da Kyoto’ta yap›lmas›n›n prog-ramland›¤›n›, fakat Yenin de¤erinin son iki y›l-daki art›fl› yüzünden Japon Müflavir Mühendis-ler Birli¤inin davetini ertelemek ve konferans›FIDIC merkezinin bulundu¤u Lozan’da yap-mak karar› al›nd›¤›n› ö¤rendik. Yani, her iflte birhay›r vard›. Aksi takdirde Japonya’ya gitmekçok külfetli olacakt›. Belki de bu sonuç eldeedilemeyecekti.

Konferans›n tarihimizdeki yeri çok önemli Lo-zan’da yap›laca¤›n› duyunca kay›t için hemenFIDIC’e baflvurduk, Broflürler gelince, FIDICtaraf›ndan 1980’den beri tan›nan SEYAfi’› tem-silen delege olarak kendimin, refakatçi olarakda eflim Neriman’›n kayd›n› yapt›rd›m. ‹flteböylece macera bafllad›.

Müsaade ederseniz bundan sonras›n› internetsitemdeki anlat›m stili ile sunaca¤›m. Çünküböylece hem olaylar› daha tarafs›zl›kla anlata-biliyorum, hem de kendimle daha rahat dalgageçebiliyorum:

LOZAN’A G‹D‹fi

Yalç›nlar Avrupa’ya kendi arabalar› ile uzunseyahatler yapmay› çok severlerdi. Çünkü birmemleket hakk›nda tam bir fikir edinebilmekiçin, o memlekette bir flehre uçakla gitmek ye-terli de¤ildi. Memleketin k›rsal›n› da görmekgerekli idi. Di¤er taraftan, bu tür seyahatler,Yalç›n’›n mimarl›k vizyonunu da geniflletiyordu.‹flte bu nedenle, Avrupa’n›n 1’nci fütuhat›n› (!)1972 yaz›nda, ikincisini ise 1977 yaz›nda ger-çeklefltirmifllerdi. fiimdi s›ra üçüncüsündeydi.

Bu seyahatin 3 sebebi vard›:

1. Yukar›da bahsedildi¤i üzere, bu seyahatin

esas amac›, ‹ngilizce ad› ile ATCEA’n›n

FIDIC’e üye olarak kabul edilmesi için

Konferans boyunca lobi yapmak üzere

Lozan’a gitmek idi.

2. Yalç›n’›n internet sitesinde aç›kland›¤› üze-

re, Yalç›n o y›l bafllayan Büyük ‹stanbul Su

fiebekesi SCADA Sistemi Projesinin müfla-

virlik hizmetlerini, projenin Direktör Vekili

ve Tedarik / Sözleflme Uzman› olarak yö-

netiyordu. Yap›m ihalesini alan konsorsiyu-

mun, merkezi Zürih’te olan ‹sviçreli orta¤›-

n›n Teklif Birim Fiyat Analizlerini haz›rlama-

s› ve Müflavir taraf›ndan onaylanmas› ge-

rekiyordu. Zamandan kazanmak için, söz

konusu Analizleri incelemek ve onayla-

mak için Yalç›n’›n bu seyahatte Zürih’e u¤-

ramas› istenmiflti.

3. Yalç›nlar›n üst kat›nda oturan Bayan Her-

ta’n›n da Avusturya’da k›z kardefli ve enifl-

tesinin oturdu¤u Innsbruck’a b›rak›lmas›

gerekiyordu.

‹flte bu üç sebebe binaen dört kafadar (Yalç›n,

o y›l Bo¤aziçi’nden inflaat mühendisi olarak

mezun olan o¤lu Ümit, efli Neriman ve komflu-

lar› Herta) bu defa Peugeot’dan sonra al›nan

yerli “Do¤an” araba ile yola ç›kt›lar. Bulgaris-

tan, Yugoslavya, ‹talya üzerinden Avusturya ve

‹sviçre’ye gittiler. Floransa üzerinden Vene-

dik’e geçip, oradan da feribot ile ‹stanbul’a

döndüler. Tabii ki bu seyahati de Yalç›nlar ken-

di ceplerinden finanse ettiler.Konferans Broflürü Kapa¤›

1987: 3’üncü fütuhat (!)

09.09.1987 Çarflamba:

FIDIC’e Üye Oldu¤umuz Gün

(1) Ayd›n Pelin, “Türk Müflavir Mühendisler ve Mimarlar Birli¤inin ‹lk Y›llar›”, tm-teknik müflavir, Say› 25 – Temmuz 2012, s:28. (2) Ayd›n Pelin,“FIDIC Müflavir Mühendisler Uluslararas› Federasyonu FIDIC’e Nas›l Üye Olduk?”, tm-teknik müflavir, Say› 17 – Nisan 2010, s:24.

(3) MMMB’ye 1980’de kat›ld›m diye biliyorum. Ama MMMB’nin kay›tlar›nda 1981 imifl. (4) Turkey Correspondent = Türkiye Muhabiri

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 19

Bu seyahatte bizimkiler, Verona ve Floransa

gibi sanat ve mimarl›k tarihi yönünden önemli

flehirleri gezmek yan›nda Avrupa Köprüsü

(“Europabrücke”) ile Arlberg ve Grand St. Ber-

nard tünelleri gibi önemli mühendislik flaheser-

lerini de (flimdi galiba “baflyap›t” diyorlar) gör-

mek f›rsat›n› elde ettiler. (E¤er otoyolcu, köprü-

cü ve tünelci meslektafllar›m arzu ederse, Alp-

leri geçen ilk otoyol olan Brenner Otoyolunu,

1974’e kadar Avrupa’n›n en yükse¤i olan Avru-

pa Köprüsünü ve Avrupa’n›n en derin vantilas-

yon merkezine (736 m) sahip ve Avusturya’n›n

en uzunu (14 km) olan Arlberg tünelini bir bafl-

ka sefer resimleyerek anlat›r›m. Herta’n›n enifl-

tesi Kuno (topra¤› bol olsun), her iki eserin de

müflavirli¤ini yapm›fl oldu¤u için, epey bilgi ve

belge edindim.)

6–10 EYLÜL 1987: FIDIC KONFERANSI

‹sviçre’ye girince do¤ru Zürih’e gittiler. Yalç›n,

Zürih’teki görevini tamamlay›ncaya kadar ora-

da kald›lar. ‹stanbul’a erken dönmesi gereken

Ümit’i Cenevre’ye b›rakt›ktan sonra Lozan’a

geçtiler.

Aç›l›fl seremonisi ve Konferans, Casino de

Montbenon’da; Konferans s›ras›ndaki ö¤len

yemekleri ve Hoflgeldin Kokteyl Resepsiyonu

Palace Hotel’de olacak idi. Konferansa kay›t

yapt›r›rken oteli de seçmeleri gerekiyordu.

Önerilen otellerin en ucuzunu seçtiler. “Regi-

na” adl› bu üç y›ld›zl› otel, Palace Hotel’e 350

m (5 dakika), oradan da Konferans merkezine

500 m (6 dakika) mesafede idi. Yani Otelden

yürüyerek 11 dakikada Casino’ya gidilebiliyor-

du. Otel çok temiz, odalar ve kahvalt› salonu

da mükemmeldi. Yalç›nlar arabalar›n› da ya-

k›ndaki yeralt› otopark›na b›rakt›lar.

6 Eylül Pazar 14:00 - 17:00; fiehir

Turu ve fiarap Mahzeni Ziyareti

Yalç›nlar flehir turuna kat›ld›lar. fiarap Mahzeni

ziyaretlerinde verilen küçük tad›m kadehlerini

halâ saklarlar. Yalç›n o tur s›ras›nda neden fo-

to¤raf çekmedi¤ini hat›rlam›yor. Belki kulis ya-

paca¤› kiflileri gözüne kestirmek ile meflgul ol-

du¤u içindi.

6 Eylül Pazar 19:00 - 21:00;

Hoflgeldin Kokteyl Resepsiyonu

Konferans, Pazar günü “Hoflgeldin” kokteyli ile

bafllad›. Kokteyl, Palace Hotel’de verildi. 1915

y›l›nda infla edilen 5 y›ld›zl› bu otel,

Lozan’›n tarihî miras›n›n bir parças› idi.

FIDIC toplant›lar›na ilk defa bir Türk delege veefli kat›l›yordu. FIDIC Baflkan› Gordon ve Bar-bara Eldridge delegelerin ellerini tek tek s›ka-rak hofl geldin dediler ve tan›flt›lar. Bizimkilere,kat›lan ilk Türk delege olmalar› hasebiyle bü-yük ilgi gösterdiler. Böylece, Gordon ve Bar-bara ile arkadafll›klar› bafllam›fl oldu.

Kokteylde pek çok delege ve eflleri ile tan›flt›-lar. ATCEA ad›na lobi yapt›lar. Herkes, Avru-pa’daki b›y›kl› ve esmer Türklere al›flt›klar› için,beyaz tenli bizimkilere ve sar› saçl› Neriman’aflafl›yorlard›. Bu arada Güney Afrika’dan gelengenç bir çift ile tan›flt›lar. ‹sviçrelilerin aç›k bü-fesi çok zengin idi. Yalanc› dolmay› da çok gü-zel yapm›fllard›. Güney Afrikal› genç bayan“Greek dolmay› çok severim” deyince, Yalç›nbu dolman›n Yunan de¤il Türk dolmas› oldu¤u-nu belirtti. Bayan inanmad›. Yalç›n “o takdirdebana adresinizi verin, size ‹ngilizce Türk Ye-mekleri kitab› göndereyim” dedi. Dedi¤ini deyapt›. Bayandan teflekkür mektubu ald›lar. Te-flekkür bu kadarla da kalmad›. Ertesi y›l 1988FIDIC-Dublin konferans›na bir Güney Afrikaflarab› ve bir de kravat getirdiler.

Kokteylde gözlerine kestirdiklerine kendilerinitan›t›yor, niçin geldiklerini aç›kl›yor ve evet oyurica ediyorlard›. Bu arada her delegenin GenelKurula kat›lma yetkisinin olmad›¤›n› ö¤rendiler.Genel Kurula kat›lacak delegelerin bir k›sm›gerçekten ilgi gösteriyor, bir k›sm› ise nezake-

ten olumlu davran›yordu. Bu davran›fl›n sebe-bini sonra anlad›lar.

7 Eylül Pazartesi 09:00 - 10:00; Aç›l›fl Seremonisi

Aç›l›fl seremonisi ve Konferans›n bütün oturum-lar› Casino de Montbenon’da yap›ld›. Bina asl›n-da “Casino” de¤il, Kongre ve Sergi Saray› idi. ‹kisalonu vard›. “Salle Paderewski”: 500 koltuklumükemmel bir oditoryum idi. “Salle des Fetes”:Balolar, Konferanslar ve toplant›lar için düzen-lenmiflti. Saray, yeflil bir çevrede ve göl manza-ras›na hâkim bir noktada konufllanm›flt›. 1908’deaç›lan bu bina hiçbir zaman kumarhane olma-m›fl. 1980’lerden itibaren ise bir kültür ve sosyaletkinlik merkezi olarak hizmet vermekteymifl.Yalç›nlar tarihi binan›n bu kadar mükemmel mo-dernize edilmesine hayran oldular.

Aç›l›flta fiehir, Kanton ve Hükümet yetkilileri,delegelere ve efllerine, s›ras› ile Lozan fiehri-ne, Vaud Kantonuna ve ‹sviçre’ye hoflgeldinizdediler. Konuflmac›lar, kendilerine tahsis edi-len süreleri hiç aflmad›lar. Seremoni, t›pk› bir‹sviçre saati gibi zaman›nda bafllad› ve zama-n›nda bitti. Yalç›nlar, ister istemez, bizdeki du-rumla mukayese ettiler ve ‹sviçre’deki presiz-yona hayran oldular.

“Lausanne Palace Hotel”

FIDIC kongre salonuna bak›fl (Konu mankeni: Neriman)

Kongre Salonu girifllerinden biri

MMMB’nin üye seçildi¤i FIDIC 1987 Konferans›nda Aç›l›flOturumu (Henüz Türk Bayra¤› yok)

6 Eylül: Hofl Geldin Kokteylinde FIDIC Baflkan› Gordon ve efliBarbara Eldridge, Yalç›n ve Neriman’a hofl geldiniz diyorlar

Doç. Dr. Yalç›n TEZCAN

20 SAYI27

7 Eylül Pazartesi 10:30 - 17:00; Çal›fltay Oturumlar›

Baflkan›n aç›l›fl konuflmas›nda belirtti¤ine gö-re, Pazartesi günleri çal›fltaylar›n yap›lmas›naiki y›l önce bafllanm›fl ve çok be¤enilmifl. O y›l-ki Konferans için seçilen konular Sal› günü ya-p›lacak olan Forum’un temas›na uygun seçil-mifl idi. Çal›fltay konular›ndan biri, o y›l yay›n-lan-m›fl olan ünlü “Uluslararas› ‹nflaat ‹flleriSözleflme fiartlar›” idi. Yalç›n, bu çal›fltaya ba-l›klama atlad›. Geleneksel FIDIC K›rm›z› Kitapüzerinde uzmanlaflmas›n›n yolu böylece aç›lm›floldu. Yalç›n, bu bak›mdan kendini çok flansl›addeder.

Di¤er çal›fltaylar ise inflaat yönetimi, müflavir-lerin performanslar›n›n de¤erlendirilmesi vesahipli¤in transferi gibi o y›llar için çok yeni sa-y›lacak konularda idi. Yalç›n, bir çal›fltaydandi¤erine koflturdu durdu. Tabii ö¤len yeme¤in-de ve kahve molalar›nda da hep kulis yapt›.Yaka kart›nda ilk defa gördükleri “Turkey” keli-mesi de ifle yar›yordu.

7 Eylül Pazartesi 19:00 - 22:00;Leman Gölünde Ziyafet

‹sviçreliler, çok cömerttiler. Gemide nefis birziyafet verdiler. Leman Gölünün gündüzü gibigecesi de çok hofltu. Tesadüfen Japongurubun içine düfltüler. Zengin millet, tüm aileefrad› ile ‹sviçre’ye gelmifllerdi. Onlar,ATCEA’n›n üyeli¤ini desteklemeye söz verdiler.Bu arada, Yalç›n ve Neriman’ ›n tam bir bat›l›gibi giyinmifl olmalar›na da flafl›rd›lar. “Türklerhep böyle mi giyinir?” diye de sordular.(fiimdiki hal için ne diyorlar acaba?). Yalç›nbüyük bir iftihar ile Atatürk devrimlerini anlatt›.

8 Eylül Sal›: Forum “Gelece¤i Karfl›lamak”

Sal› günü Foruma ayr›lm›flt›. Sabah (09:00 -12:00) ve ö¤leden sonraki (14:40 - 17:30) otu-rumlarda, ister büyük, ister küçük olsunlar, is-ter uluslararas›, ister ulusal pazarlarda çal›fl›-yor olsunlar, tüm müflavirlik firmalar›n›n gele-cek endifleleri tart›fl›ld›. Müteahhitlerin ve hü-kümetlerin tasar›m ofislerinin rekabeti konuedildi. “Tasarla ve Yap” ifllerinde müflavirlerinrolü de de¤erlendirildi.

8 Eylül Sal›: 12:15 - 14:15 Müflterek Yemek

Ö¤leyin, “Palace Hotel”de refakatçilerle bera-ber yemek yendi. Yeme¤e Neriman da gelincebirlikte lobi yapt›lar. ‹flte orada çok önemli birfley ö¤rendiler: O zamana kadar, isminde “mi-mar” olan hiçbir Birlik FIDIC’e üye al›nmam›flt›.FIDIC o zamanlar “Mühendislik” hüviyeti üze-rinde çok duruyordu. Mühendislik ile mimarl›¤›kesinlikle birbirine kar›flt›rm›yordu. Yalç›n ö¤le-den sonraki kahve molas›nda bu husus üzerin-de ifllemeye bafllad›.

8 Eylül Sal›: 18:30 - 20:30; Konser ve Devlet Resepsiyonu

Akflam, bizimkiler Lozan Katedralinde konsereve hemen sonra da “Rumine” Müzesinde Dev-let Resepsiyonuna kat›ld›lar. Otelleri Katedraleuzak de¤ildi. Müze ise Katedrale çok yak›nd›.Bizimkiler için gidip gelmek çok kolay oldu.Hava da çok güzel geçiyordu.

‹nflaat› 1170’de bafllayan ve bir aradan sonra1215’te tamamlanan Katedral, gotik stilinde ya-p›lm›fl olup çok renkli bir enteriyöre sahipti. Ka-tedralde sadece müzik dinledikleri için enteriyö-rü inceleme f›rsat› buldular ve hayran oldular.

‹nflaat› 1892’de bafllam›fl olan ve 1904’te ta-mamlanm›fl olan Saray, 1980’lere kadar LozanÜniversitesinin Kütüphanesi olarak kullan›lm›fl.Üniversite flehir d›fl›na ç›k›nca da, Kantonunbir çok müzesi burada toplanm›fl.

Müzedeki Resepsiyonda Yalç›n mühendislik -mimarl›k meselesini ifllemeye devam etti. Dilin-de tüy bitti ama halâ ikna olmam›fllar vard›.Yalç›n bir k›s›m Amerikal› ve ‹ngilizi de ikna et-ti, onlar› da harekete geçirdi, yavafl yavafl bumedenî çiftin imaj› etkili olmaya bafllad›. ‹kisi oakflam oturup hesap yapt›lar. Kim ikna oldu,kim olmad› diye.

9 Eylül Çarflamba: 08:30 - 14:00;Genel Kurul Öncesi Lobi

Çarflamba sabah› yine “Casino” de toplan›ld›.Pazartesi ve Sal› günlerindeki çal›flmalar›n ra-porlar› sunuldu. Ama Yalç›n ve Neriman’›n akl›fikri lobi yapmaktayd›. Neriman o sabahki refa-katç›lara mahsus tura kat›lmad›. O da Yalç›n ileberaber kulis faaliyetine devam etti. Hem kah-ve molas›nda hem de 12:45 - 14:15 aras›ndakiyemekte. ‹kisi de ellerinden geldi¤i kadar lobiyapt›lar, mühendislik mimarl›k meselesi içinson gayretlerini sarfettiler.

9 Eylül Çarflamba 14:30 - 17:00; Genel Kurul (FIDIC’LE N‹KAH)

Genel Kurula al›nmad›klar› için, toplant›n›n ya-p›ld›¤› salonun kap›s›nda Neriman ve Yalç›nheyecan ile bekliyorlard›. Bir yandan da bu ka-dar çaban›n heba olmamas› için dua ediyorlar-d›. ‹çeriden gürültüler geliyordu. Münakafla“mimarl›k, mühendislik” üzerineydi. Yalç›n’ la-r›n yan›nda, kendi imkânlar› ile gelen bir Tükbey daha vard›: K›vanç Eryavuz. O da heye-canl›yd›. O zamanlar müflavirlik yapmay› dü-flündü¤ü için FIDIC toplulu¤unu yak›ndan tan›-mak amac›yla gelmifl. Genel Kurulda ATCE-A’n›n oylanaca¤›n› Yalç›n’dan duyunca çok se-vinmifl, o da gayret göstermiflti.

Bizimkiler, 9 Eylül günü kap›da 9 do¤uruyorlar-d›. Nihayet kap› aç›ld›. Genel Sekreter, güleç biryüzle bizimkileri içeri davet etti. Salona girincebir alk›fl koptu ki sormay›n. Neriman göz yaflla-r›n› tutamad›. Baflkan, ATCEA’n›n FIDIC’e kabuledildi¤ini ilân etti. (Yalç›n, oy birli¤i ile mi, ço-¤unlukla m› halâ bilmez) Hemen Yalç›n’a bir ko-nuflma yapt›rd›lar. Yalç›n’a sorarsan›z, ne söyle-di¤ini hiç hat›rlam›yor. Nereye oturtulduklar›n›dahi hat›rlam›yorlar. Genel Kurul bitti¤inde her-kes gelip, bizimkileri tebrik etti. Otele döndükle-rinde de MMMB’ ye telgraf çektiler. Çabalar›n›nmeyve vermesinden çok mutluydular. Hemenbaloya haz›rlanmaya bafllad›lar.

9 Eylül Çarflamba: 19:00 - 24:00; Balo

Gala yeme¤i, “Palais de Beaulieu” de verildi.

FIDIC kongrelerinde ilk Türk delege kart›

Katedral d›fltan ve içten

“Palace-Beaulieu”“Palais de Rumine”

7 Eylül: Leman Gölü ziyafetinde aç›k büfenin zenginli¤i (Arkamasada Neriman)

Japonlar Yalç›n ve Neriman ile gemideki ziyafette

ÜYE

LER

‹M‹Z

DEN

OCAK2013 21

Bu saray, Lozan’da 1989’da yap›lan Eurovisi-on fiark› Yar›flmas›na da ev sahipli¤i yapm›fl.Baloda, ana yeme¤i herkese ayr› birer garso-nun getirmesi ve bafl garsonun iflareti üzerinehepsinin ayn› anda kapaklar› kald›rmalar› çokhofltu. ‹sviçre halk danslar› müzisyenlerininçald›¤› “alphorn” (alp borusu) sesi gerçektençok etkileyici idi.

10 Eylül Perflembe - Konferans sonras› Leman Gölü çevresinde tur

Bizimkiler, mutlu bir flekilde bir günlük bu turakat›ld›lar. Tabii tur paralar›n› da kendileri öde-mifllerdi. Otobüsler, Leman Gölünün do¤u sa-hilini dolaflarak Gölün güneyinde Fransaya gir-di. Ortaça¤dan kalma, evlerinin balkonlar› bolçiçekli Yvoire kasabas›nda çay molas› verildi.Sonra güneye do¤ru indiler ve bir taraf› Fran-sa’da bir taraf› ‹sviçre’de olan Veyrier kasaba-s›na geldiler. Buradaki bir teleferik da¤›n tepe-sindeki seyir noktas›na ç›k›yordu. Adeta uçak-tan bakar gibi Cenevre ayak alt›ndayd›. Yeme-¤i burada yedikten sonra Cenevre’ye indiler,flehir turu yapt›lar, tarihî binalar›, abideleri, çar-fl›lar› gezip, Leman Gölünün kuzeyinden Lo-zan’a döndüler. ‹flte bu bir Türk delegesininkat›ld›¤› ilk tur oldu.

11 Eylül Cuma - FIDIC Merkezini Ziyaret

Yalç›n, o sabah FIDIC’in Lozan’daki merkezinide ziyaret etti. Oradaki yetkililerle tan›flt›. Onlarda, Yalç›n’› tebrik ettiler. MMMB art›k FIDICüyesi oldu¤u için, alaca¤› bir tak›m doküman-lar vard›. Bir k›sm›n› ald›, di¤erlerini ise kargoile gönderdiler.

12 Eylül Cumartesi - Lozan otopark›nda fahifl ücret

Cumartesi günü, yeralt› otopark›ndan arabas›-n› ald›¤›nda Yalç›n’dan yanl›fll›kla çok fazla üc-ret ald›lar. Yalç›n Türkiye’ye dönünce LozanBelediyesine mektup yazd›. K›sa zaman sonraBelediye Reisinden özür mektubu ile iade çekigeldi. Ayr›ca bir sonraki geliflinde bedava kal-mas› için bir haftal›k otopark bileti daha. ‹flte ‹s-viçrelilerin kibarl›¤› ve hassasiyeti böyle idi; bubirilerine örnek olsun.

‹SV‹ÇRE’DEN AYRILIfi

Lozan’dan o sabah ayr›l›p, Leman Gölünü taki-ben güneye do¤ru indiler. Sonra Alp Da¤lar›nat›rmand›lar ve ünlü Grand St. Bernard tünelin-den geçtiler. Böylece ‹sviçre maceras› yine birmühendislik abidesi ile son buldu.

TÜRK BAYRA⁄I FIDIC’TEDe¤erli Okurlar,Ertesi y›ldan itibaren, Türk Bayra¤› FIDIC’ in y›l-l›k konferanslar›nda, di¤er bayraklar›n aras›n-da yer ald›. 1988 y›l›nda Dublin’deki Genel Ku-rulda, bayra¤›m›z›n bulundu¤u masada Birli¤i-mizi temsilen Türk delegesi olarak oturmak fle-refine nail oldum. Bu flerefi 1989 Washingtonve 1990 Oslo’da da tafl›d›m. O y›ldan sonra, bugörevi, art›k uluslararas› piyasaya ç›km›fl olanBaflkanlar›m›z yüklendiler.

SONUÇ:De¤erli Meslektafllar›m,9 Eylül 1987 tarihi, anlafl›laca¤› üzere,TürkMMMB için önemli bir kilometre tafl›d›r. Birlikyönetimi bu tarihin unutulmamas› için bir çare dü-flünmelidir. Çünkü FIDIC’e üyeli¤imiz, iki seneiçinde unvan›m›za “Türk” ad›n›n eklenmesine,uluslararas› piyasaya girmemize, baz› arkadaflla-r›m›z›n, FIDIC yönetiminde görev almalar›na venihayet EFCA’ya üye olmam›za yol açm›flt›r.

Birli¤imizin 10’uncu kurulufl y›l› münasebeti iledüzenlenen baloda lay›k görüldü¤üm ve benionurland›ran flükran plaketine tekrar teflekkürederek 1987 FIDIC maceram› burada sonlan-d›r›yorum.

Alp borusu Bizimkiler baloda

Neriman, tur otobüslerinin önünde

Bizimkilerin tünelden geçtiklerinin resmidir

1990 y›l›nda Ankara’da plaket töreni

Yalç›n Tezcan’a verilen plaketFIDIC’in o zamanki Merkezi

Doç. Dr. Yalç›n TEZCAN1935, ‹zmir do¤umludur. 1960 fiubat’›nda ‹TÜ Mi-marl›k Fakültesinden mezun oldu; 1969’da “doktormühendis”, 1981’de de “doçent” unvanlar›n› ald›.1960-1974 aras›nda önce Mimarl›k Fakültesi BinaBilgisi kürsüsünde asistanl›k, sonra MühendislikMimarl›k Fakültesinde ö¤retim görevlili¤i yapt›;TÜB‹TAK’›n iki araflt›rma projesini yönetti. 1997-2008 aras›nda MSÜ Fen Bilimleri EnstitüsündeUluslararas› Tedarik, Sözleflme Prosedürleri ve ‹da-resi dersleri verdi. 23 May›s 2009’da ‹TÜ’den, 8Ekim 2010’da Mimarlar Odas›ndan meslekte 50.y›lplaketini ald›. Meslek hayat›nda, ba¤›ms›z müflavirlik mesle¤ininTürkiye’de tan›nmas›na çal›flt›. Uzun y›llar FI-DIC’in önce Türkiye Muhabirli¤ini, sonra da ‹rtibatOfiserli¤ini yapt›. 1980’de Birli¤imizin kurulmas›ve 1987’ de FIDIC’e üye olmas›nda aktif rol oynad›.1988, 1989 ve 1990 y›llar›nda FIDIC’in Dublin,Washington ve Oslo’da yap›lan Genel Kurullar›ndaBirli¤imizi Türk delegesi olarak temsil etti. Birli¤i-mizin 10’uncu y›l›nda flükran plaketi; 25 Mart2010’da kutlanan Birli¤imizin 30’uncu y›l›nda isean› heykelci¤ini ald›. Bugünkü Seyafl’›n nüvesini teflkil eden Sey Mimar-l›k Bürosunu 1959 y›l›nda, Seyafl Sey Mim. Müh.Müfl. A.fi.’yi ise 1974’de arkadafllar› ile kurdu. 30y›l yönetim kurulu baflkanl›¤› yapt›. 2005 y›l›ndaKurul baflkanl›¤›n› b›rakt›, 2007’de ise Kurulu terketti. Seyafl’›n Suudi Arabistan’dan Bosna Hersek’e;Libya’dan Afganistan’a hatta Maldiv’lere; Arnavut-luktan, Azerbaycan, Kazakistan, K›rg›zistan, Taci-kistan’a ve Rusya ’ya kadar hizmet sunan Uluslara-ras› Müflavirlik Departman› Yöneticisi olarak uzuny›llar yurtiçinde ve d›fl›nda müflavirlik projeleri yö-netti ve uluslararas› inflaat sözleflmeleri üzerinde uz-manl›k kazand›. 2011’de flirket el de¤ifltirince emek-lili¤ini istedi. 9 Haziran 2010’dan beri Birli¤imizin fahri üyesidir.

Dr. A. Fikret GÜRD‹L - Dr. Ersan YILDIZ

22 SAYI27

1. G‹R‹fi

Uluslararas› standartlar, barajlar›n sismik tasa-r›mlar›nda izlenecek yöntemlerin baraj›n tipi,yüksekli¤i, yeri, temel koflullar› ve bölgenin sis-misitesi gibi özelliklere ba¤l› olarak de¤erlen-dirilmesini önermektedir. Özellikle son y›llardabilgisayar teknolojileri ve programlardaki gelifl-melere paralel olarak tasar›m mühendisleri ba-rajlar›n deprem davran›fllar›n›n belirlenmesin-de ileri analiz yöntemleri kullanmaktad›rlar. Be-ton a¤›rl›k barajlar›n sismik tasar›mlar›nda dageleneksel basitlefltirilmifl eflde¤er statik yön-temler ile birlikte çeflitli k›r›lma mekani¤i algo-ritmalar›n› da içeren ileri nümerik modellerinkullan›ld›¤› ve do¤rusal olmayan (in-elastik)davran›fllar› da inceleyebilen yöntemler de kul-lan›labilmektedir. Bu tür a¤›rl›k barajlar›n›ndeprem güvenli¤inin de¤erlendirilmesinde be-lirleyici iki ö¤e; bir veya birden çok blo¤underzler ve / veya temel üzerindeki kayma hare-ketinin tetiklenmemesi ile barajda deprem s›ra-s›nda meydana gelen gerilme veya deformas-yonlar›n kabul edilebilir s›n›rlar içinde kalmas›olarak özetlenebilir.

2. S‹SM‹K TASARIM KR‹TERLER‹

Barajlar›n deprem güvenli¤inin incelenmesin-deki ilk ad›m baraj yerinin depremselli¤inin in-celenmesi ve deprem parametrelerinin belir-lenmesidir. ICOLD (Bulletin - 72, 1989) veUSACE (2007) barajlar›n deprem tasar›m›ndakullan›lmak üzere 2 farkl› deprem seviyesiönermektedir. Bunlar; iflletmeye esas deprem(Operating Basis Earthquake - OBE) ve maksi-mum tasar›m depremi (Maximum Design Eart-hquake - MDE) veya emniyet belirleme dep-rem seviyesi (Safety Evaluation Earthquake -SEE) olarak ifade edilmektedir. OBE, ICOLDtaraf›ndan 144 y›ll›k tekerrür süresine sahipolan deprem olarak tan›mlanmakta olup, tan›-m› gere¤i en uygun flekilde olas›l›ksal sismiktehlike yaklafl›m› ile belirlenebilir. Bu seviyedebir depremde, baraj, yard›mc› yap›lar ve dona-n›m›n ifllevlerini sürdürebilir olmas› ve hasar›nkolayl›kla giderilebilecek seviyede kalmas› is-tenmektedir. USACE (1995) de, OBE duru-munda beton a¤›rl›k barajlardaki gerilme sevi-yelerinin elastik s›n›rlar içinde kalmas›n› gerek-li görmektedir.

Baraj tasar›m›nda kullan›lacak en yüksek yerhareketini yaratacak deprem olarak tan›mla-nan MDE (veya SEE), deterministik olarak be-lirlenebilece¤i gibi, çok yüksek bir tekrarlamasüresi kabul edilerek (belirlenen tektonizmaya,bölgenin sismik aktivitesine, baraj›n önemineve ak›fl afla¤›s›ndaki risklere ba¤l› olarak 2500,

5000, 10000 y›l gibi süreler esas al›nabilir) ola-s›l›ksal olarak da belirlenebilir. MDE seviyesin-deki bir depremde, baraj veya yard›mc› yap›-larda önemli hasarlara izin verilebilir, ancak re-zervuar›n kontrolsüz boflal›m› veya can kayb›-na neden olacak katastrofik bir göçme meyda-na gelmemelidir.

3. TASARIM YÖNTEMLER‹

3.1. Sismik Katsay› Metodu

Sismik yer hareketi nedeniyle meydana gele-cek atalet kuvvetlerinin basitlefltirilmifl bir yak-lafl›mla eflde¤er statik kuvvetler olarak gözönüne al›nd›¤› sismik katsay› metodu gelenek-sel bir yöntem olarak halen barajlar›n kayma,devrilme ve taban bas›nc› tahkiklerinde yayg›nolarak kullan›lmaktad›r. Potansiyel kayma yü-zeyinin üzerinde yer alan sistemin rijit bir blokolarak ele al›nd›¤› bu yaklafl›mda, deprem kuv-vetleri yap›n›n kütlesi ve Westergaard taraf›n-dan önerildi¤i flekilde yap› ile birlikte hareketetti¤i varsay›lan hiperbolik su kütlesinin sismikbir katsay› ile çarp›lmas› ile elde edilmektedir.Sismik katsay›, genellikle maksimum yatay yerivmesinin bir oran› olarak al›nmaktad›r.

Söz konusu yöntem deprem kuvvetlerinin vebaraj›n deprem güvenli¤inin basit bir flekildede¤erlendirilmesine yöneliktir. Bu yöntemdesismik katsay›n›n belirlenmesi, potansiyel kay-ma yüzeyinin kesme dayan›m› parametreleri(kohezyon + sürtünme aç›s› veya sadece sür-tünme aç›s›), sa¤lanmas› gerekli görülen gü-venlik say›lar› ile ilgili uluslararas› bir görüfl bir-li¤i olmay›p, farkl› kurumlar taraf›ndan farkl› kri-terler önerilmektedir. Örne¤in, USBR Normal,

OBE ve MDE yüklemelerine karfl›l›k kayma gü-venlik say›lar›n› s›ras›yla 3,0; 2,0 ve 1,0 olarakönermekte, ayn› yükleme durumlar› için USA-CE, 2,0; 1,5 ve 1,1 güvenlik say›s› kriterlerinisunmaktad›r.

Cindere Baraj› Ülkemizde bu yöntem kullan›la-rak projelendirilen ilk silindir ile s›k›flt›r›lm›fl kat›dolgu (SSKD) barajd›r. Ocak 2002’de yap›m›-na bafllanan baraj›n temelden yüksekli¤i 107m ve kret uzunlu¤u 281 m dir. Baraj ak›fl yuka-r› ve ak›fl afla¤› yüzeyleri simetrik olarak0,7Y:1,0D e¤imle projelendirilmifltir.

Baraj›n flekil ve flev optimizasyonu için klasikdurayl›l›k analizleri, dayan›m gereksinimlerinibelirlemek için ise sonlu elemanlar yöntemikullan›lm›fl, her iki çal›flmada da statikçe eflde-¤er sismik katsay› yöntemi izlenmifltir. Gövdehacmi ve kullan›lacak ba¤lay›c› malzeme içeri-¤inin belirlenmesinde a=0,2g yatay ivme kat-say›s› ile OBE deprem seviyesi esas al›nm›fl,MDE seviyesindeki deprem için ise a=0,3g ya-tay ivme katsay›s› kullan›larak baraj durayl›l›¤›kontrol edilmifltir. Yap›lan bu analizlerde kay-maya karfl› güvenlik say›lar› DS‹ taraf›ndan is-tenilen s›n›rlar›n üzerinde, OBE seviyesindekideprem için 1,39, MDE deprem seviyesi içinise 1,05 olarak hesaplanm›flt›r.

Sismik katsay›n›n yükseklik boyunca sabit ka-bul edilerek ve baraj gövdesinin rijit bir blokolarak incelendi¤i bu yaklafl›m›n önemli deza-vantaj› bir baraj gövdesinde deprem s›ras›ndameydana gelen gerilmelerin do¤ru bir flekildetahmin edilmesine olanak tan›mamas›d›r. Fark-l› deprem seviyelerindeki performans kriterleri-

Beton A¤›rl›k veya SSB Barajlar›n›n Sismik Tasar›m› ile ‹lgili Bir De¤erlendirme

fiekil – 1. Cindere Baraj› Dolusavak Kesiti

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 23

nin kontrol edilebilmesi ve özellikle yüksek yerhareketine maruz kalan barajlarda olas› hasar-lar›n öngörülebilmesi için gerilmelerin gerçekçibir flekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ancak,gerçekte yatay ivmenin baraj taban›ndan yu-kar›ya do¤ru önemli ölçüde artt›¤› (amplificati-on), buna karfl›l›k ayn› yönde kütlenin azald›¤›bir davran›fl› statikçe eflde¤er katsay› yöntemiile modellemek her zaman güvenli olamayaca-¤›ndan yöntemin ancak belirli koflullarda veemniyetli yaklafl›mlar ile kullan›lmas› önerilir.

3.2. Zaman Tan›m Alan›nda Analizler

Zaman tan›m alan›nda analizler, denge denk-lemlerinin küçük zaman ad›mlar›nda do¤rudanintegral al›narak çözümlenmesi nedeni ile yerhareketine maruz yap›lar›n dinamik davran›flla-r›n›n incelenmesinde en etkin yöntem olarak ta-n›mlanmaktad›r (USACE, 2007). Her zamanad›m›nda hareket dengesinin sa¤land›¤› hesapyönteminde baraj›n deprem davran›fl› tüm birdeprem kayd› süresince hesaplanmakta, böy-lece gerilme ve deformasyonlar›n zamana ba¤-l› de¤iflimleri izlenebilmektedir. Söz konusuyöntemde, temel kayas›, rezervuar suyu, barajgövdesi ve bunlar›n birbirleri ile karfl›l›kl› etkile-flimi de modellenerek baraj›n dinamik davran›-fl› gerçekçi bir flekilde incelenebilmektedir. Za-man tan›m alan›nda analizlerin önemli bir avan-taj› da, gerek do¤rusal, gerekse do¤rusal ol-mayan sistemlerin çözümüne, bu ba¤lamdaOBE ve MDE performans kriterlerinin tam ola-rak kontrol edilmesine olanak vermesidir.

Gerek yerinde döküm beton, gerekse silindirles›k›flt›r›lm›fl beton barajlarda düfley yap›mderzleri yer almakta, ayr›ca gövde imalat› s›ra-s›nda çekme ve kesme dayan›mlar› göreceliolarak daha düflük olan yatay döküm derzlerioluflmaktad›r. Yüksek seviyeli bir yer hareketis›ras›nda, düfley derzlerde tekrarl› olarak aç›l›pkapanma, yatay döküm derzleri, beton-kayakonta¤› veya gerilme y›¤›lmalar›n›n olufltu¤uköflelerde de çekmeye ba¤l› çatlaklar›n olufla-bilmektedir. Dolay›s› ile, büyük bir deprem du-rumunda beton barajlarda birkaç ana çatlakyüzeyinin oluflmas› beklenmelidir. Böyle birdurumda, baraj›n do¤rusal olmayan davran›fl›-n›n incelenmesi için iki farkl› yaklafl›mdan sözedilebilir. Bunlar, yay›lan çatlak (smearedcrack) ve ayr›k çatlak (discrete crack) yakla-fl›mlar› olarak ifade edilmektedir.

Yay›lan çatlak yaklafl›m›nda, beton içinde çat-lak oluflumuna imkân verecek do¤rusal olma-yan bir gerilme-deformasyon davran›fl› ve budavran›fl›n modellenebilmesi için de çok say›-da malzeme ve davran›fl parametreleri gerek-

mekte olup, bunlar›n gerçekçi olarak belirlen-mesinde büyük zorluklar söz konusudur. Ayr›-ca, çözümün do¤rulu¤u ve geçerlili¤i, model-deki eleman say›s›na, yük aral›klar›n›n küçüklü-¤üne ve tekrarlanan çözüm (iteration) say›s›naba¤l› olup, iki boyutlu da olsa gerçek bir in-elastik davran›fl› modellemek bugünkü h›zl› bil-gisayarlar için bile çok pratik de¤ildir. Bu ne-denle analizlerde baraj›n potansiyel yenilmeve çatlama davran›fl›n› belirleyen derzlerin vezay›f düzlemlerin göz önüne al›nd›¤› daha ba-sitlefltirilmifl yöntemler önerilmektedir.

Basitlefltirilmifl bir yöntem olan ayr›k çatlakyaklafl›m›nda, do¤rusal elastik analiz sonuçla-r›na göre afl›r› zorlanan ve çatlaman›n beklen-di¤i derzlerde veya bölgelerde, kayma ve ay-r›lma hareketinin modellenebildi¤i eklemler ta-n›mlan›r. Bu yöntemin en önemli avantaj›, do¤-rusal olmayan davran›fl›n sadece eklemler içinbelirlenen dayan›m parametreleri ile sa¤lana-bilmesidir. Deprem s›ras›nda, çatlaklar nede-niyle oluflan bloklar›n çatlak yüzeyi boyuncayapaca¤› deplasmanlar ve deprem sonras›durayl›l›k çatlak yüzeyi için art›k (residual) da-yan›m parametreleri ve olas› su bas›nçlar›n›nçatlak içindeki olumsuz da¤›l›m› da göz önüneal›narak de¤erlendirilir.

Ayr›k çatlak yöntemi kullan›larak projelendirilenPervari Baraj› sismik tasar›m› örnek olarak afla-¤›da özetlenmifltir.

3.3. Pervari Baraj› Sismik Tasar›m›

Siirt ‹l s›n›rlar› içerisinde, temelden itibaren 180metre yüksekli¤inde silindir ile s›k›flt›r›lm›fl be-ton baraj (SSB) olarak projelendirilen PervariBaraj›’n›n sismik davran›fl›, sonlu farklar meto-dunun kullan›ld›¤› FLAC bilgisayar program›yard›m›yla incelenmifltir. Bu yaz›da, sadecezaman tan›m alan›nda analizlere yer verilmifl,baraj tasar›m›nda birlikte kullan›lan statik ve

eflde¤er statik yöntemler kapsam d›fl›nda tu-tulmufltur.

Maksimum kesitteki geometrisi fiekil – 2’ degösterilen baraj, durayl›l›k hesaplar› sonucun-da gerekli görülen taban alan›n›n sa¤lanabil-mesi amac› ile, ak›fl yukar› taraf›n alt bölgesin-de 0,6Y:1D e¤im, ak›fl afla¤› taraf›nda ise0,75Y:1D e¤im verilerek projelendirilmifltir.Maksimum su seviyesi, baraj kretinin 5 m alt›n-dad›r. Baraj›n ak›fl yukar› taraf›nda silt tabaka-s› yüksekli¤i 125 m kabul edilmifltir.

Yap›lan jeolojik de¤erlendirmeler sonucu ta-ban kayas› için elastisite modülü Er= 12 GPaolarak belirlenmifl ve taban kayas› kayma da-yan›m›n›n silindirle s›k›flt›r›lm›fl beton barajgövdesindeki yatay derzlerin dayan›m›ndandaha fazla olaca¤› anlafl›lm›flt›r. Bu nedenle,taban kayas› do¤rusal elastik bir malzeme ola-rak modellenmifl, gerilme ve durayl›l›k kontrol-leri daha düflük dayan›ma sahip olan barajgövdesi için yap›lm›flt›r. Yap›lan ön analizlerdeSSB hedef bas›nç dayan›m›n›n 16 MPa olmas›yeterli görülmüfltür. Yatay derzlerde düfleyyöndeki, gövde betonunda ise asal yöndeki

fiekil – 2. Pervari Baraj› Maksimum Kesiti Geometrisi

fiekil - 3. Baraj ‹çin Oluflturulan Sonlu Farklar A¤›

Dr. A. Fikret GÜRD‹L - Dr. Ersan YILDIZ

24 SAYI27

hedef çekme dayan›mlar›, gerekli olan yerler-de tabakalar aras›nda so¤uk derz oluflmas›n›engelleyecek yast›k betonu uygulanaca¤› dik-kate al›narak, USACE (2000) kriterlerine görebelirlenmifl, çekme dayan›m›, dinamik yüklemedurumu için %50 oran›nda art›r›lm›flt›r.

Yukar›daki ifadelerde, ve s›ras›yla

düfley yönde; ve ise asal yöndestatik ve dinamik çekme dayan›m› de¤erlerinigöstermektedir. Döküm derzlerinin kohezyonve içsel sürtünme aç›s› de¤erleri, c = 0,75 MPave = 42 derece; SSB için elastisite modülüise E = 20 GPa al›nm›flt›r.

Rezervuar suyu, beton a¤›rl›k barajlar›n dina-mik davran›fl›nda önemli rol oynamaktad›r. Buetkinin dikkate al›nmas› amac› ile dinamik ana-lizlerde rezervuar suyu, Westergaard yaklafl›m›ile modele eklenen noktasal kütleler, sürekli or-tam elemanlar› (düzlem veya üç boyutlu) veyaakustik elemanlar ile modellenebilmektedir.Scheulen vd. (2010), yapt›klar› çal›flmada, re-zervuar suyunun akustik elemanlar veya sü-rekli ortam elemanlar› ile modellendi¤i durum-larda, ölçümler ile tutarl› su bas›nçlar› eldeedildi¤ini göstermifllerdir. Bu çal›flmada da,fiekil 3’ de verilen sonlu farklar a¤›ndan da gö-rülebilece¤i gibi, rezervuar suyu, çok düflükkayma rijitli¤ine sahip düzlem-deformasyonelemanlar ile modellenerek, dinamik davran›flüzerindeki etkisi gerçekçi bir flekilde model-lenmeye çal›fl›lm›flt›r.

Sismik tehlike analizi sonucunda, ‹flletmeyeEsas Deprem (OBE) ve Maksimum Tasar›m

Depremi (MDE) için Maksimum Yer ‹vmesi(PGA) s›ras›yla 0,11 g ve 0,38 g olarak belir-lenmifl (Martin, 2010), zaman-tan›m alan›ndaanalizlerde kullan›lmak üzere deprem kay›tlar›afla¤›daki tabloda verildi¤i flekilde ölçeklendi-rilmifltir.

Tablo 1. Analizlerde Kullan›lan Depremler ve

Ölçek FaktörleriDeprem Bileflen PGA Ölçek Ölçek‹stasyon (g) Fak. Fak.

(MDE) (OBE)

Tabas, Iran / LN 0,328 1,0 0,33Dayhook

Prieta/CDM NS 0,450 0,70 0,23G 58135

Northridge / EW 0,388 1,0 0,33

UCSB LA

Yukar›da bahsi geçen deprem hareketleri,oluflturulan sonlu farklar a¤›n›n taban›na ivme-zaman kayd› olarak uygulanm›flt›r. Sisteminsönüm oran›, USACE (2003) taraf›ndan öneril-di¤i flekilde, OBE yüklemesi için %5 olarakal›nm›fl, MDE yüklemesi durumunda, yüksekseviyeli yer hareketi nedeniyle küçük ve büyükölçekli çatlaklar›n oluflaca¤› ve bu çatlaklarda-ki enerji sönümü dikkate al›narak sönüm oran›%7’ye ç›kar›lm›flt›r.

‹flletmeye esas deprem (OBE) için do¤rusalelastik malzeme modelleri kullan›lm›flt›r. En kri-tik sonuçlar›n elde edildi¤i Tabas deprem kay-d› için oluflan maksimum düfley ve asal çekmegerilmeleri fiekil 4’ de verilmektedir. Sonuçlar-dan görülece¤i gibi, düfley çekme gerilmeleri,baraj gövdesinin küçük bir bölümünde derzle-rin çekme dayan›m›n›n alt›nda meydana gel-mekte; asal yöndeki çekme gerilmeleri ise sa-dece baraj›n taban köflesinde bir noktada ye-rel olarak dayan›m› aflmaktad›r. Bu durum, he-saplar›n maksimum kesit için yap›ld›¤› nümerik

analizlerde yerel yüksek gerilmelerin köfleler-de oluflan gerilme y›¤›lmalar›ndan kaynaklan-d›¤› ve söz konusu kesimde betonun iyilefltir-me bölgesinde kalaca¤› da göz önüne al›na-rak, kabul edilebilir olarak de¤erlendirilmifltir.

Baraj›n MDE yüklemesindeki dinamik davran›-fl› öncelikle do¤rusal elastik malzeme modelle-ri kullan›larak incelenmifl, bunun için yap›lananalizde OBE yüklemesinde en kritik sonuçla-r›n elde edildi¤i Tabas Depremi kullan›lm›flt›r.Analiz neticesinde düfley yönde elde edilenmaksimum çekme gerilmesi da¤›l›m› fiekil5.a’ da verilmektedir. Grafiklerden de anlafl›la-ca¤› gibi, beton çekme dayan›m› özellikle ak›flyukar› yüzde e¤im de¤iflikli¤inin bulundu¤ubölgede ve ayn› alan›n karfl›s›nda ak›fl afla¤›tarafta önemli ölçüde afl›lmaktad›r. Bu durum,MDE gibi yüksek seviyede bir sismik yüklemedurumunda, baraj›n bahsi geçen k›s›mlar›ndaçatlaklar›n oluflmas›n›n kaç›n›lmaz oldu¤unugöstermektedir. Afl›r› çekme gerilmeleri nede-niyle k›r›lma ve çatlaklar›n beklendi¤i bu böl-gede do¤rusal olmayan (in-elastik) davran›fl›nve kal›c› deformasyonlar›n izlenebilmesi içinak›fl yukar›s›ndan ak›fl afla¤› yüzeye kadar

uzanan bir eklem tan›mlanm›fl ve analizler yu-kar›da anlat›lan “ayr›k çatlak” yöntemi ile tek-rarlanm›flt›r. Tan›mlanan eklemde, güvenli yön-de kal›narak kohezyon ve çekme dayan›m› s›-f›r kabul edilmifl; sadece içsel sürtünme aç›s›Ê=420 için sürtünme kuvvetleri göz önüne al›n-m›flt›r. Yap›lan analiz neticesinde, deprem s›-ras›nda meydana gelen maksimum düfleyçekme gerilmeleri fiekil 5.b’ de verilmifltir.

Elde edilen sonuçlar, belirlenen bölgedeki k›-r›lma sonras›nda, baraj›n di¤er bölgelerinde,gerek yatay derzlerdeki düfley çekme gerilme-lerinin gerekse gövdedeki asal çekme geril-

fiekil - 4. Tabas Depremi (OBE) Yüklemesi Sonucunda Maksimum Düfley (a) ve Asal (b) Çekme Gerilmeleri

ÜY

ELE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 25

melerinin hedeflenen çekme dayan›m›ndandüflük olaca¤›n› göstermektedir. Di¤er taraf-tan, deprem sonunda meydana gelen defor-masyon vektörleri ve yatay deplasman da¤›l›-m› incelendi¤inde tan›mlanan eklem yüzeyin-de yaklafl›k 0.5 m civar›nda kal›c› bir deplas-man›n oluflabilece¤i görülmüfltür. Bu aflama-dan sonra, SSB baraj gövdesinin deprem son-ras› (post-earthquake) güvenli¤inin incelenme-si amac› ile, varsay›lan eklemin üstünde kalanblo¤un durayl›l›¤›, çatla¤›n içinde tam su ba-s›nc› oluflabilece¤i düflünülerek ve kohezyonde¤eri c=0 kabul edilerek, OBE deprem sevi-yesi için eflde¤er statik yöntem ile tekrar kon-trol edilmifltir. Söz konusu blo¤un kaymayakarfl› emniyetinin MDE sonras›nda OBE sevi-yesindeki bir artç› flok için 1,29 gibi bir güven-lik say›s› ile yeterli oldu¤u görülmüfltür.

SONUÇ VE ÖNER‹LER

Deprem hareketleri k›sa süreli ve tersinirdir. Bunedenle uygun formdaki beton a¤›rl›k barajlar-da, zemin sorunu yok ise, tam bir durays›zl›kolas›l›¤› düflüktür. Yap›da meydana gelebile-cek iç kuvvetlerin do¤rusal elastik s›n›rlar içeri-sinde kalmas› durumunda, barajlar›n sismik ta-sar›mlar›nda statikçe eflde¤er sismik katsay›yöntemi yeterli olarak kabul edilebilir. Bu ba¤-lamda, tasar›mda OBE yüklemesi için yukar›dabahsedilen statik yöntemler kullan›larak geril-meler hesaplanabilir. Bu seviyede bir deprem-de oluflabilecek küçük hasarlar da kolayca ta-mir edilebilir seviyede olacakt›r. Ancak özellik-le yüksek sismisiteli bölgelerde ve MDE yükle-mesinde, betonda oluflan çekme gerilmeleri-nin izin verilebilir s›n›rlara yak›n oldu¤u veyaaflt›¤› durumlarda zaman-tan›m alan›nda ana-liz yöntemleri tercih edilmelidir.

Analizlerde ani flekil de¤iflimlerinin kaç›n›lmazoldu¤u noktalardaki gerilme y›¤›lmalar› nede-niyle dayan›m gereksinimlerinin art›r›lmas› eko-nomik de¤ildir. MDE deprem seviyesinde olu-flabilece¤i varsay›lan k›r›k yüzeyi boyuncaönemli ölçüde kal›c› deplasmanlar da meyda-na gelebilir. Ancak do¤rusal olmayan (in-elas-

tik) davran›fl›n, gerçekçi bir flekilde modellen-di¤i ileri analiz yöntemleri ile kontrol edildi¤i vedeprem sonras› artç› floklar›n ve servis yükleri-nin göz önüne al›narak deprem s›ras›nda veyasonras›nda baraj durayl›l›¤›n›n denetlenerekyeterli güvenli¤in sa¤land›¤› durumlarda, buhasarlar ve deformasyonlar kabul edilebilir.

KAYNAKLAR

Gürdil, A. F., (2004), Cindere Baraj›n›n Yap›sal Tasa-

r›m›, 1. Ulusal Baraj ve Hidroelektrik Santralar Sem-

pozyumu – DS‹, Ankara,

ICOLD. (1989). Selecting Seismic Parameters for

Large Dams , Bulletin 72.

Martin, J.R. (2010). Pervari Dam and HEPP Project Fi-

nal Seismic Risk Assessment Report. Pervari Elektrik

Üretim Sanayi ve Ticaret A.fi.

Scheulen, F., Gersdorff, V.N., Duran, Z. Knarr, M.

(2010). Numerical Model Validation for Large Con-

crete Gravity Dams. USSD 30th Annual USSD Confe-

rence, Sacramento, California, April 12-16, 233-248

USACE. (1995). Gravity Dam Design, EM 1110-2-

2200.

USACE. (2000). Roller Compacted Concrete, EM-

1110-2-2006.

USACE. (2003). Time History Dynamic Analyses of

Concrete Hydraulic Structures, EM-1110-2-6051.

USACE. (2007). Earthquake Design and Evaluation

of Concrete Hydraulic Structures, EM-1110-2-6053.

Chopra, A.K. (1988). Earthquake Response Analysis

of Concrete Dams. Advanced Dam Engineering for

Design, Construction and Rehabilitation, Chapter 15,

Rober B. Jansen ed., Van Nostrand Reinhold, New

York.

FEMA. (2005). Federal Guidelines for Dam Safety,

Earthquake Analysis and Design of Dams.

Itasca Consulting Group, Inc. (2008). FLAC ver 6.0

User’s Guide, Dynamic Analysis, Minneapolis:Itasca.

Wieland, M. (2008). Analysis Aspects of Dams Sub-

jected to Strong Ground Shaking. International Water

Power and Dam Construction, March 2008, 28-31..

Yamaguchi, Y., at all, (2004). Seismic Performance

Evaluation of Concrete Gravity Dams. 13th World

Conference on Earthquake Engineering, Vancouver,

BC, Canada, Paper No.1068

fiekil - 5 Tabas Depremi (MDE) Yüklemesi Sonucunda Maksimum Düfley (a) ve Asal (b) Çekme Gerilmeleri

Dr. A. Fikret GÜRD‹LDr A. Fikret Gürdil 1978 y›l›nda Orta Do¤uTeknik Üniversitesi ‹nflaat Mühendisli¤i Bölü-mü’nü bitirdi. Yüksek lisans derecesini 1980 y›-l›nda, doktora çal›flmalar›n› da 1986 y›l›nda ta-mamlad›. 1978-1986 y›llar› aras›nda ö¤retimasistan› ve ö¤retim görevlisi olarak çal›flt›.A¤ustos 1986’da Temelsu Mühendislik Limitedfiirketi’nde, Yap›sal Tasar›m Bölümü Yönetici-si olarak çal›flmaya bafllad›.

‹nflaat mühendisli¤inin yap› malzemeleri, yap›mekani¤i, deprem mühendisli¤i dallar›nda vebunlar›n bilgisayar uygulamalar›nda, baraj, hid-roelektrik santral projelerinin tasar›mlar›nda 34y›ll›k deneyime sahip olan Dr. Gürdil, 2011 y›-l›ndan bu yana Yap›sal Tasar›m Bölümü yöne-ticili¤inin yan› s›ra Genel Müdür Yard›mc›l›¤›görevini de yürütmektedir.

Dr. Ersan YILDIZDr. Ersan YILDIZ 2001 y›l›nda Gazi Üniversi-tesi ‹nflaat Mühendisli¤i Bölümü'nü bitirdi.Yüksek lisans ve Doktora Derecelerini OrtaDo¤u Teknik Üniversitesi ‹nflaat Mühendisli¤iBölümü'nden 2003 ve 2007 y›llar›nda ald›.

2008 y›l›ndan bu yana çal›flt›¤› Temelsu Ulusla-raras› Mühendislik Hizmetleri A.fi'de çeflitliyurt içi ve yurt d›fl› projelerde geoteknik tasa-r›m, dolgu ve beton baraj tasar›m›, barajlar›ndeprem davran›fl›, geoteknik deprem mühendis-li¤i ve sismik tehlike konular›nda görev ald›.Halen ayn› firmada Proje Müdürlü¤ü göreviniyürütmektedir.

???????

26 SAYI27

Kongre bünyesinde oluflturulan ko-

mitelerde Devlet Su ‹flleri Genel

Müdürlü¤ü Barajlar ve HES Dairesi

Baflkanl›¤›, Jeoteknik Hizmetler ve YAS

Dairesi, Etüt, Plan ve Tahsisler Dairesi,

Teknik Araflt›rma ve Kalite Kontrol Dairesi

çal›flanlar› ile birço¤u TürkMMMB üyesi

olan müflavir firma temsilcileri yer alarak,

yo¤un çal›flmalar sonucu barajlar tasar›m

kriterlerinin ülkemiz koflullar›na adapte

edildi¤i taslak tasar›m rehberleri olufltur-

mufllard›r. Bu rehberlere kongrenin resmiweb sitesi olan www.barajlarkongresi.orgadresinden eriflilebilir.

“1. Barajlar Kongresi” bünyesinde çal›fl-ma komitelerinin isimleri afla¤›da yer al-maktad›r:

� Hidroloji Komitesi

� Hidrolik Komitesi

� Dolgu Barajlar Komitesi

� Beton Barajlar Komitesi

� Baraj Emniyeti Komitesi

� Yap›sal Tasar›m Komitesi

� Hidromekanik ve Elektromekanik Teçhizat Komitesi

� Baraj Tasar›m›nda Sismik De¤er-lendirme Komitesi

Kongrenin organizasyonu DS‹,TürkMMMB, Türkiye Müteahhitler Birli¤i(TMB) ve Türkiye ‹nflaat Sanayicileri ‹flve-ren Sendikas› (‹NTES) temsilcilerindenoluflan “‹CRA KOM‹TES‹” taraf›ndan ger-çeklefltirilmifltir.

Haz›rl›k çal›flmalar›na 2011 y›l› Eylül ay›nda bafllanan “1.Barajlar

Kongresi”, Orman ve Su ‹flleri Bakan› Say›n Veysel ERO⁄LU

himayelerinde, Devlet Su ‹flleri (DS‹), Uluslararas› Büyük Barajlar

Komisyonu Türk Milli Komitesi (TRCOLD) ve Türk Müflavir

Mühendisler ve Mimarlar Birli¤i (TürkMMMB) üyesi Teknik

Müflavirlik firma temsilcilerinin özverili çal›flmalar› neticesinde 11-

12 Ekim 2012 tarihleri aras›nda Congresium Ankara ATO

Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda gerçeklefltirilmifltir.

1.Barajlar Kongresi’nin

ETK

‹NL‹

KLE

R‹M

‹ZD

EN

OCAK2013 27

Aç›l›fl konuflmalar›n› Orman ve Su ‹flleriBakan› Say›n Veysel ERO⁄LU, DS‹ GenelMüdürü Say›n Akif ÖZKALDI, 1. BarajlarKongresi ‹cra Kurulu Baflkan› Say›n Er-gün ÜZÜCEK, TürkMMMB Yönetim Kuru-lu Baflkan› Say›n Demir ‹NÖZÜ, TMB Yö-netim Kurulu Baflkan› Say›n Emin SAZAKve ‹NTES Yönetim Kurulu Baflkan› Say›nfiükrü KOÇO⁄LU’nun yapt›klar› “1. Baraj-lar Kongresi” bünyesinde imalatç› firma-lar›n ürün tan›t›mlar›n›n yap›ld›¤› bir fuaralan› da kurulmufl olup, serginin aç›l›fl›n›Bakan Veysel ERO⁄LU yapm›fl ve sergi-yi gezerek stand sahiplerinden bilgi al-m›flt›r.

‹ki tam gün süren kongre boyunca, yakla-fl›k bir y›ld›r kongreye haz›rlanan komitele-rin sunumlar›n›n yap›ld›¤› oturumlar ger-çeklefltirilmifltir. ‹ki ayr› salonda eflzamanl›

paralel oturumlar olarak gerçekleflen ko-mite toplant›lar›n›n ilk gününde H‹DROLO-J‹, H‹DROL‹K, DOLGU BARAJLAR VEH‹DROMEKAN‹K VE ELEKTROMEKAN‹KTEÇH‹ZAT KOM‹TELER‹ çal›flmalar› su-nulmufl; ikinci gün ise BARAJ EMN‹YET‹,YAPISAL TASARIM, BARAJ TASARIMIN-DA S‹SM‹K PARAMETRE SEÇ‹M‹ ve BE-TON BARAJLAR KOM‹TES‹ oturumlar›gerçeklefltirilmifltir.

Kongre birinci günü akflam›, DS‹ Türk HalkMüzi¤i Korosu ile Say›n Emel TAfiÇIO⁄LUkongreye kat›lanlara güzel bir konser sun-mufllard›r.

Kapan›fl bölümünde bir panel düzenlene-rek kongrenin de¤erlendirmesi yap›lm›flt›r.DS‹ Genel Müdür Yard›mc›s› Say›n GüvenKARAÇUHA’n›n yönetti¤i panelde, DS‹ Ba-

rajlar ve HES Dairesi Baflkan› Say›n ErgünÜZÜCEK, TürkMMMB Yönetim KuruluBaflkan Yard›mc›s› Say›n Salih Bilgin AK-MAN, TMB temsilcisi Say›n Hamit ÖZAS-LAN ve ‹NTES temsilcisi Say›n MehmetÖNER konuflmac› olarak yer alm›fllard›r.

DS‹ Genel Müdürlü¤ü merkez personeli ilebirçok Bölge Müdürlükleri yetkililerinin ka-t›l›m gösterdi¤i “1. Barajlar Kongresi”nesektörün tüm paydafllar›ndan da yo¤un il-gi olmufltur. Teknik Müflavirlik flirketlerininyan› s›ra müteahhitlik firmalar› ile malzemeüreticileri/sa¤lay›c›lar› firmalar› temsilcileri,üniversitelerin de¤erli akademisyenleri,kamu kuruluflu yetkilileri ve yat›r›mc› kuru-lufl temsilcilerinin kat›l›m›yla bin kiflininüzerinde rekor bir kat›l›ma ulaflm›flt›r.

Kongrenin her üç senede bir düzenlenme-si ve önümüzdeki dönemde uluslararas›düzeye ç›kar›lmas› hedeflenmektedir.

Ard›ndan

28 SAYI27

Bulunmaz insan eflim fierafettin Do-¤an; çok kibar, sayg›l›, sevecen, çokmerhametli ve dürüst bir insand›.Hayatta kendisini sunulan her fley-den memnun, asla flikayet etmeyen,kabullenen, ›srarla çal›flan ve çözümarayan; kendini milletine, vatan›nave mesle¤ine vakfetmifl, istenilenher yard›ma cevap veren, hep ken-dinden karfl›l›ks›z veren, sonsuzhoflgörülü, duru, temiz, kimseye ku-sur bulmayan, incitmeyen, tan›yan-lar›n onu özlemle ve iyilikle anaca¤›bir dost ve a¤abeydi. Nur içinde yatsevgili eflim.

Havva ÖLÇEN DO⁄AN

‹nflaat Mühendisi

fiERAFETT‹N DO⁄ANANISINA B‹RKAÇ CÜMLE

Ani ölümü tüm sevenleri için bü-yük üzüntü yaratan fierafettin

Do¤an’› okul y›llar›ndan tan›r›m. Ay-n› dönemde, ancak ayr› s›n›flarda,‹nflaat Mühendisi olarak ODTÜ’denmezun olduk. Efli, Havva da dönemarkadafl›m›zd›.

Yirmibefl y›l› aflk›n bir süre Üçer Mü-hendislik ve Müflavirlik Afi. nin Yöne-tim Kurulu Baflkan› olarak görev yap-t›. Benim de sahibi oldu¤um firma ileÜçer benzer ifller yapmaktayd›. An-cak birlikte ifl yapmam›z sekiz y›l ön-ce yurt d›fl› kredili ve Marmara Dep-

reminden sonra Afet Zararlar›n›nAzalt›lmas›na yönelik bir proje vesi-lesi ile oldu. Bugüne kadar da ifl bir-li¤imiz kesintisiz olarak devam etti.

Beyefendi sözü sanki fierafettin’i ta-n›mlamak için icat edilmiflti. Çok de-¤iflik niteliklere sahip bir insand›. An-cak her fleyden önce sab›rl› olmakerdemine sahip, dinlemeyi bilen, sö-zünü tartarak ve kar›ncay› dahi incit-meyecek flekilde kullanan, son dere-ce inançl› ve baflkalar›n›n inanc›nasayg›l› örnek al›nacak beyefendi birinsand›. Kendisinden çok fleyler ö¤-rendim.

A¤abey sözü de sanki Onun içindi.Ölümünün ertesi günü sabah Pro-ta’dan sevgili Hülya Eksert arad›.Üzüntülerini belirtirken “a¤abey sö-zünü tam anlam›yla hak eden hepi-miz için a¤abey gibi bir adamd›” ifa-desini kulland›. Daha sonraki günKocatepe camiine giderken cep tele-fonum çald›. Libya’dan sevgili ZerrinYener ar›yordu. O da ne kadar üzül-dü¤ünü söyledikten sonra, “ gerçekbir a¤abey gibi sevdi¤im, sayd›¤›mbir insand›” ifadesini kulland›. Her ikiarkadafl›m›zla da yukar›da ad› ge-çen projede birlikte çal›flm›flt›k, birfarkla, arkadafllar›m›z görevleri gere-¤i masan›n farkl› taraflar›nda oturu-yorlard›. fierafettin her ikisi için dea¤abey olabilmiflti. Birlikte yürüttü¤ü-müz tüm projelerde bu tutumunu hiçde¤ifltirmedi. ‹flverenimizle aram›z-da fark görmedi. Hepimiz için a¤a-bey olabildi. Ne mutlu Ona.

Daha uzun y›llar bilgi ve deneyimle-rini bizlere aktarabilmesini yürektenarzulard›m. Olamad›. KendisineTanr›dan rahmet diliyorum.

Atilla ÖZD‹KMENALTER Uluslararas› Mühendislik ve Müflavirlik

Hizmetleri Ltd. fiti.

fierafettin DO⁄AN‘IN ANISINA…

OCAK2013 29

Y›llar, günlerin hiç bir zaman bile-meyece¤i bir çok fleyi ö¤retirler.(Ralph Waldo Emerson)

Yo¤un bir koflturman›n ard›ndanotelime geldim. Akflam yeme¤iiçin d›flar› ç›kmak yerine, odam-da, Bakü akflamlar›n› seyrederekyeme¤i tercih etmifltim. Yorgun-dum fakat mutluydum. Sehpa vesandalyeyi iyice pencere kenar›-na çekmifltim. Telefonum çald›.Arayan ‹smail’di. ‹smail’le gündeen az 7-8 kez konufltu¤um için, yi-ne normal bir ifl için ar›yordur diyedüflündüm. Fakat o çok farkl› birfley söylüyordu “Celal, fierafettinA¤abey’i maalesef kaybettik”.

Keyifli bir akflam yeme¤i için otur-du¤um pencere kenar›nda donakald›m. Film fleridi gibi, birçok or-tak yaflanm›fl olaylar geçti gözü-mün önünden. Ac›s›yla, tatl›s›yla.Her ölüm erkendir, fakat fierafet-tin a¤abeyimizinki gerçekten er-kendi. Daha yapaca¤› çok ifl var-d› hayatta. Ben; sevdi¤im insanla-r›n ölüm haberlerini al›nca hepkötü olurum. A¤lar›m. Son y›llar-da bu haberleri çok almaya baflla-d›k. Art›k yavafl yavafl yafllanma-ya bafllad›¤›m› anlad›m. Benimgenelde sert görünüfllü oldu¤umusöyler arkadafllar›m. Fakat bu du-rumlarda çok duygusallafl›r›m.Yirmi befl y›l› aflan dostlu¤umuzu,bu süreçte yaflanm›fl ac› tatl› an›-lar›, s›k›nt›l› anlar›nda saatlercesüren sohbetlerimizi, hayat müca-delelerini, onurlu ve dik duruflunu,kimyese anlatmad›¤› fakat içindeyaflad›¤› f›rt›nalar› düflündüm.

Ölünceye kadar hep çal›flt›.Emeklerinin karfl›l›¤›n› yeterinceald› m›? Zannetmiyorum. Müfla-

virlik Sektörü ülkemizde hiç birzaman haketti¤i yere gelemedi.Verilen hizmetlerin bedeli hiçbirzaman yeterli olmad›. Sektördekiherkes gibi o da ay bafl›nda ma-afllar› nas›l öderim endiflesi ile ya-flad›. Elindeki ifli yaparken dahi,yeni bir ifl nas›l bulurum s›k›nt›lar›ile u¤raflt›. Haketti¤i paralar› dahiaylar, y›llar sonra birçok zorluklaalabildi. Firmas›n› ayakta tutmakiçin ç›rp›nt› durdu.

Nesli tükendi derler ya öyleydifierafettin a¤abey. Dürüsttü.Mertti. Hiç kimse ona inanmad›¤›bir ifli yapt›ramad›. ‹nand›¤› fikir-lerin arkas›nda hep dik durdu,e¤ilmedi, bükülmedi. Verdi¤i söz-lerin hep arkas›nda durdu. Bu dü-rüstlü¤ü ne yaz›k ki pek çok iflkaybetmesine neden oldu. Özüsözü birdi. Hiç bir zaman adalet-ten ayr›lmad›. Baflkalar›na karfl›hep sayg›l› oldu. Onurlu ve tutarl›davran›fl›n› hiç kaybetmedi.

O bu Ülkeyi karfl›l›ks›z seven birTürk Milliyetçisiydi. Bu sevgi onunyaflam biçimi olmufltu. Hayat› bo-yunca hiç karfl›l›k beklemeden busevgi u¤runa mücadele etti. Za-man zaman siyaset de yapt›. Fa-kat ahlak ve dürüstlük çizgisindenhiç ayr›lmad›¤› için beklenen nok-taya malesef gelemedi.

Sevgili fierafettin A¤abey, güven-dir dostlu¤un temeli, o da karfl›l›k-l›d›r. Yoklu¤un zor olsa da, herzaman dedi¤in gibi, hayat devamediyor dostum. Bütün sevenleri-nin bafl› sa¤ olsun. Mekan›n cen-net olsun.

Celal AKIN

YÜKSEL PROJE Uluslararas› A.fi.

1944 - 2012

fierafettin DO⁄ANfierafettin Do¤an 1944 y›l›nda Bolu’nun Gerede il-çesinin Muratfak› Tafllar köyünde do¤mufltur. Ortaö¤renimini Ankara Atatürk Lisesi’nde tamamlam›flve Orta Do¤u Teknik Üniversitesi ‹nflaat Mühendis-li¤i bölümünden mezun olmufl, Yüksek Lisans›n› daayn› bölümden alm›flt›r.

Meslek hayat›na ‹ller Bankas› Su ve Kanalizasyon‹daresi Baflkanl›¤›’nda Proje Mühendisi olarak 1970y›l›nda bafllam›fl ve 1973 y›l›nda Bafl Mühendis ola-rak ‹ller Bankas›’ndan ayr›larak, flah›s firmas› olanÖzdo¤an Proje ‹nflaat Taahhüt fiirketi’ ni kurmufl-tur. fierafettin Do¤an 1982 y›l›na kadar muhtelifproje ve taahhüt ifllerini gerçeklefltirmifl, ayn› y›l; ikimeslekdafl›, Osman Öztekin ve Güner Topuz ile bir-likte ÜÇER ‹nflaat ve Ticaret Ltd. fiirketini olufltur-mufllard›r. fiirket olarak genellikle inflaat taahhüt ifl-leri ve altyap› projeleri a¤›rl›kl› olmak üzere inflaatproje iflleri yapm›fllard›r. Müflavir Mühendislik Hiz-metlerinin özellefltirilmeye bafllamas› ile 1990 y›l›n-da flirketin yap›s› ÜÇER Müflavir Mühendislik A.fi.olarak de¤ifltirilmifl ve faaliyet alan› olarak da Mü-flavir Mühendislik hizmetlerine yönelinmifltir.

Bu dönemde Türkiye’ nin ilk Toplu Konut Uygula-mas› olan, Eryaman (Ankara) Toplu Konut Uygula-mas› I. Etap Müflavirli¤i 4740 Konut ve Sosyal Te-sisleri Kontrolluk ve Müflavirlik Hizmetleri T.C. Bafl-bakanl›k Toplu Konut ‹daresi ad›na gerçeklefltiril-mifltir.

‹zmir Su ve Kanalizasyon ‹daresi (‹ZSU), ‹stanbulSu ve Kanalizasyon ‹daresi (‹SK‹), Milli E¤itim Ba-kanl›¤›, Türk Patent Enstitüsü, ‹ller Bankas› gibi ka-mu kurum ve kurulufllar›ndan al›nan muhtelif Müfla-virlik Mühendislik Hizmetleri yap›lm›flt›r. Gene, Dev-let bakanl›¤›’ n›n 21556 konutluk Göçmenevleri pro-jesinin Müflavir Mühendislik Hizmetleri ‹fl Ortakl›¤›olarak yerine getirilmifltir. Yukar›da belirtilen hiz-metlerin yerine getirilmesi süresince Üçer MüflavirMühendislik A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› olarakgörev yapan fierafettin Do¤an, daima meslek eti¤i-ni ön planda tutan titizli¤i ile hem meslekdafllar›n›n,hem de yüklenici olarak çal›flt›¤› kurumlar›n yöneti-cilerinin takdir ve güvenini kazanm›flt›r.

1988 – 1990 y›llar›nda 8.ci dönem ‹MO Ankara fiu-be Baflkanl›¤›n› yapm›fl, birçok sosyal ve meslekifaaliyeti yürütmüfltür. Hayat› boyunca insani de¤er-leri ve insan iliflkilerinde sevgi ve sayg›y› ön plandatutan fierafettin Do¤an, çevresinde sevilen ve say›-lan bir insan olmufltur.

Ani bir rahats›zl›k sonunda 12 Kas›m 2012 tarihin-de, Ankara’da vefat eden fierafettin Do¤an evli, üçk›z ve bir erkek çocuk babas›yd›.

fi E R A F E T T ‹ N A ⁄ A B E Y ’ ‹ N A R D I N D A N

30 SAYI27

'Babam› tek cümleyle tan›mlamak gere-kirse... Sözlükte var olan hiçbir s›fat›n ta-n›mlayamayaca¤› kadar dopdolu, yeriasla doldurulamaz Kemal Türkarslan ;çocuklar›na afl›k bir baba, efline afl›k birkoca, gerçek dostlar›na hep kardefl, ça-l›flanlar›na patron de¤il a¤abey, iflineafl›k duayen bir mühendis.... En çok bizolmak kayd›yla, herkes seni çok özleye-cek herfleyimiz.

Ceren TÜRKARSLAN

Kemal Türkarslan’› kaç y›l›nda ve nas›ltan›d›¤›m› an›msam›yorum. Hat›rlad›-¤›m kadar›yla 20 y›l› aflk›n bir süre öncebir proje için bir arkadafl›mla birlikte fiim-flek sokaktaki bürosuna gitmifltik. Bendeb›rakt›¤› ilk izlenim iyi bir mühendis oldu-¤u, mesle¤ini severek yapt›¤› ve mesle-¤imizin daha da geliflmesi için sürekli bir

aray›fl içinde olma çabas›yd›. Daha son-raki y›llarda mesle¤imize ve meslektafl-lar›m›za hizmet için 2 dönem ‹MO Anka-ra fiube Baflkanl›¤› yaparak bu arzusu-nu gerçeklefltirdi.

Bu süre içinde birbirimizi daha yak›ndantan›ma f›rsat›m›z oldu arkadafll›¤›m›zdaha da geliflerek dostluk düzeyineulaflt› diyebilirim. Oda çal›flmalar›ndagerek örgütlenme gerekse kurslar, pa-neller, söyleyifller, çal›fltaylar vb. konu-larda odan›n daha kurumsal hale gelme-si için ekip arkadafllar›yla birlikte bu iflegönül verdiler ve baflar›l› oldular. Bu sü-reçte insan iliflkilerini de çok düzeyli gö-türebilmeyi baflard›. Çok alçak gönüllü,olgun, mütevazi bir yaflam sürdü. Özel-likle kimseyi k›rmamaya özen gösterdi.

En önemli özelliklerinden birisi ekip ça-

l›flmas›na inanmas›yd›. Bireyselli¤i önplanda tutmamakta, ekip kararlar›na uy-maya özen gösterirdi. K›sacas› demok-rat bir yaflam tarz›n› kendisine ilke edin-miflti. ‹MO Genel Baflkan› olma arzusu-nu biliyorduk. Kendisine öneri götürme-mize karfl›n arkadafl kurumumuzda uz-laflma olmad›¤› için adayl›¤› kabul etme-di. Böbreklerindeki rahats›zl›k nedeniylebafllayan tedavi sürecinde y›llar çok ça-buk geçti. Ben yeni görevim nedeniyleYeflilce Belediye Baflkan› olarak Or-du’ya geldi¤imden eskisi gibi görüflemi-yorduk. Hastal›¤›n› takip ediyor süreklibilgi al›yordum. Bürosunda gelen telefonüzerine vefat›n› ö¤rendim. Günübirlikteolsa cenazeye kat›ld›m ve döndüm. Songörevimizi yerine getirmeye çal›flt›k.

Efli Güler Han›m birkaç gün önce araya-rak Kemal a¤abeyle ilgili bir yaz› isteme-si beni duyguland›rd›. Böyle bir çal›flmayapt›¤›n›z için teflekkürler Güler Türkars-lan. Rahat uyu Kemal a¤abey bize göreaz yaflam›fl olsan bile nitelikli ve onurlubir yaflam sürdü¤üne inan›yorum. Mü-hendislik camias› sizi unutmayacakt›r.

‹. Feyzi ÜNAL

Aziz kardeflim, hemflehrim, çokde¤erlimeslektafl›m Kemal Türkarslan’› en ve-rimli ça¤›nda kaybetmifl olman›n derinac›s›n› yafl›yorum.1960’l› y›llar›n ortala-r›nda, yat›l› olarak okudu¤umuz DenizliLisesinde yollar›m›z›n kesiflmesinden buyana neredeyse 50 y›l geçmifl; daha düngibi…

Kemal’in delikanl›l›k y›llar›nda bile dikka-ti çeken dürüst, sakin ama kararl› ve “ar›gibi çal›flkan” kimli¤i hiç de¤iflmedi.Belki de Kemal’i, amblemi “ar›” olanTürkiye’nin en eski ve köklü üniversitesi‹TÜ’ye tafl›yan da bu kimliktir; kim bilebi-lir?...

Kemal’le yollar›m›z, genç birer inflaatmühendisi olarak daha sonra Ankara’dakesiflti. Proje ve Müflavirlik Bürosu sahi-bi olarak Kemal, 40 y›la varan meslekyaflam›nda yurdumuzun her köflesindeyükselen yüzlerce projeye imza att›. S›ks›k yaflad›¤›m›z depremlerin hemen

Kemal TÜRKARSLAN‘IN ANISINA…

OCAK2013 31

sonras›ndan bafllamak üzere afet bölge-lerine kofltu.Oralarda yapt›¤› inceleme-ler ve bulgular do¤rultusunda, uyar› veönerilerini yazd›¤› yaz›lar, kat›ld›¤› pa-neller ve verdi¤i konferanslarla tümmeslektafllar›m›z›n, halk›m›z›n ve ülkeyiyönetenlerin dikkatlerine sundu; b›kma-dan, usanmadan, gece-gündüz deme-den, büyük bir özveri ve tevazu ile...

‹MO bünyesi içinde pek çok çal›flma gru-bu, kurul ve komisyon çal›flmalar›n›n ya-n› s›ra Ankara fiubesi yönetim kuruluüyeli¤i ve 2 dönem de Baflkanl›k görev-lerinde bulundu; mesle¤ini ve meslek ör-gütünü hep ön planda tutarak…

Sevgili efline ve evlatlar›na b›rakt›¤› enbüyük miras, O’nun onurlu yaflam›d›r;herkese nasip olmas›n› dilerim…

Ifl›klar içinde uyu sevgili kardeflim..‹brahim HELVACI

‹nflaat Yüksek Mühendisi

44 y›ll›k arkadafll›k ve dostluk, 39 y›ll›kmeslektafll›k, 20 y›ll›k komfluluk ve kar-fl›l›kl› dayan›flman›n ard›ndan Kemal’iyitirmek ve arkas›ndan duygular› ifadeetmek çok ama çok zor.

‹TÜ’de birlikte ders çal›fl›rken, meslekisorunlar› birlikte çözmeye u¤rafl›rken,birlikte yapt›¤›m›z seyahatler ve son ola-rak hastahane odas›nda elini tutarakotururken onunla paylaflt›klar›m›z vegeçmiflimiz gözümün önünden geçti.

Gençlik y›llar›m›z, mühendis olarak ha-yattaki mücadelelerimiz, birbirimizin ba-flar›lar›ndan duydu¤umuz gurur ve mut-luluk…

Kemal iyi bir insan, iyi bir arkadafl, iyi birdost, iyi bir baba ve efl oldu¤u kadar iyibir mühendisti de. Mühendislik konusun-da kendisini çok iyi yetifltirmiflti. Türki-ye’nin en iyi statikçilerinden birisiydi.

Teknik adaml›¤› yan›nda k›vrak zekâs›y-la yapt›¤› esprilerle çok s›cak ortamlaryarat›rd›. ‹nsanc›l yap›s› ile herkesinsevgisini ve dostlu¤unu kazand›. ‹nsaniözelliklerini mesleki bilgisi ve baflar›s› ileharmanlad›. Beraber yapt›¤›m›z gezilerçok keyifliydi. Gelecekte de beraber

gezme planlar›m›z vard›. Bilgisini, eme-¤ini herkesle paylaflan, paylaflt›kça ço-¤alan bir insand›.

Çocuklar›m›z birlikte büyüdüler. Geriyedo¤ru bakt›¤›mda Kemal gibi candan,bütün dertlerini paylaflabildi¤in, akraba-dan daha yak›n bir dostun zor bulunaca-¤›n› düflünüyorum. Zaman zaman ifl or-takl›klar›m›z da oldu. En s›k›fl›k zaman›-m›zda h›z›r gibi yetiflir, dertlerimizi kendidertleri gibi görürdü.

Güvenilirdi, çünkü insanlara güvenirdi.

Sevilirdi, çünkü insanlar› severdi.

Ancak tek bir yanl›fl yapt›; aram›zdan er-ken ayr›ld›.

Okul arkadafl›m, meslektafl›m, komflum,dostum…

Onu her zaman sevgiyle, özlemle hat›r-layaca¤›m.

Kemal’ci¤im hiç merak etme… Keçilerinemin ellerde.

Hoflça kal, rahat uyu.

‹lhan AD‹LO⁄LU‹nflaat Yüksek Mühendisi

De¤erli dost ve meslektafl›m›z KemalTürkarslan, bir müddet önce yakalanm›floldu¤u amans›z hastal›¤›n pençesindenkurtulamayarak ebediyete intikal etti.

Ancak, geriye baflar›larla dolu meslekhayat› ve dostluklar b›rakarak zihinleri-mizde hofl bir seda olarak yerini ald›.

De¤erli dostum Kemal, nur içerisindeyat, mekan›n cennet olsun. ‹nan›yorumki bu dünyada yapm›fl oldu¤un iyi ifller,

öteki dünyada sana flahadet edecektir.Tar›k PEKKAN

Haf›zam› yokluyorum; sevgili Kemal’i ilknerede ve nas›l tan›d›m? En somut ha-t›rlad›¤›m, ‹nflaat Mühendisleri Odas›Ankara fiubesi yönetim kurulunda 1982-1983 y›llar›nda beraber çal›flt›¤›m›z. Ay-n› flehirde do¤mam›z (Denizli);ilk ve ortaö¤renimimizi yine ayn› flehirde tamamla-m›fl olmam›z; muhakkak ki bizi birbirimi-ze yak›nlaflt›ran bir öncelik oldu.

Dostluklar; insanlar›n birbirini tan›mas›zaman süzgecinden geçince daha sa¤-lam oluyor. Kemal’i zaman içinde; k›vrakzekas›, espri gücü ve mesleki baflar›la-r› ile daha yak›ndan tan›d›m. Kendisin-den hayli küçük veya büyük kiflilerle ile-tiflim kurabilmesini O’nun belirgin özelli-¤i olarak gördüm.

Ac›lara ve bir son’a karfl› cesaretle dur-mas›na sayg› duydum.

fiairin ZAMAN adl› fliirinin son üç sat›r›-n› Kemal’in espri anlay›fl› ile söylersek:

ZAMANfiimdi de yolun sonundaki bu ç›k›fls›z inifl-

te,

Bari arkadan itme!

Gidiyoruz iflte !!

Nur içinde yat aziz arkadafl›m.

Ünal GÖKÇEN‹nflaat Mühendisi

1951 - 2012

Kemal TÜRKARSLAN‹nfl. Yük. Mühendisi

30.03.1951 tarihinde Denizli’de do¤-du. 1973 y›l›nda ‹TÜ ‹nflaat Fakültesi-ni bitirdi. 1973 -1975 y›llar›nda Sü-merbank ‹nflaat Müdürlü¤ü’nde çal›fl-t›. 1976 y›l›nda kendi mühendislik bü-rosunu açt›. 2002 - 2005 y›llar› aras›n-da 2 dönem ‹MO Ankara fiube Bafl-kanl›¤› yapt›. 39 y›ll›k mesleki hayat›n-da Türkiye’nin çeflitli illerinde kamukurulufllar›na ait deprem güçlendirmeprojeleri, sa¤l›k, e¤itim ve endüstri ya-p›lar›, MSB’l›¤›na ait idari ve askeri bi-nalar ile birçok özel nitelikli projelerinyap›lmas›n›n yan›nda verdi¤i konfe-rans ve seminerle meslektafllar›n›n vetoplumun bilgilendirilmesine katk›dabulundu. Türkiye Barolar Birli¤i Hiz-met Binas›, Türkiye Barolar Birli¤iAyafl Yaflam Merkezi ve Termal OteliKompleksi ve Roketsan Roket SanayiA.fi. ye ait birçok yap›n›n proje ve mü-flavirlik hizmetlerini yürütmüfltür. Evlive iki çocuk babas› olan Kemal Tür-karslan 5 Ekim 2012 tarihinde aram›z-dan ayr›lm›flt›r.

B ‹ R L ‹ ⁄ ‹ M ‹ Z D E N H A B E R L E RB ‹ R L ‹ ⁄ ‹ M ‹ Z D E N H A B E R L E R

Kitap Sat›fl ListesiFIDIC/EFCA kitaplar› ile Birlik yay›nlar›m›z›n güncel listesinehttp://www.tmmmb.org.tr/images/yayinlar/kitaplar/FIDIC_EFCA_yayinlari.pdf adresinden eriflebilirsiniz.

Birlik Çal›flmalar›

DE‹K Genel KuruluTürkMMMB’nin Kurucu Kurulufl statüsünde üyesi oldu¤uD›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu’nun (DE‹K) 22 Aral›k 2012tarihinde ‹stanbul’da gerçekleflen Genel Kurul toplant›-s›nda, Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›m›z Hamdi AYDIN da yer alm›flt›r.

Yeni ÜyelerimizKOBA Mühendislik ve Müflavirlik Ltd. fiti. firmas› ile YAPI TEKN‹K Proje Müflavirlik ve Mühendislik Ltd. fiti. firmas› Birli¤imiz’intüzel üyeleri aras›na kat›lm›fllard›r. H‹DROMARK firmas›ndan Hac› ATASEVEN ise bireysel olarak üye olmufltur.

• Yönetim Kurulumuz 17 Aral›k 2012tarihinde DS‹ Genel Müdürü Sn. AkifÖZKALDI’ya bir ziyarette bulunarak,“Su Yap›lar› Denetim Hizmetleri Yönet-meli¤i” konusunda Birlik görüfllerinisunmufllard›r.

• Yönetim Kurulumuz- 13 Kas›m2012 tarihinde Karayollar› Genel Mü-dürü Sn. Cahit TURHAN’› makam›n-da ziyaret ederek, üyelerimizin ihalesüreçlerinde yaflad›klar› s›k›nt›lar› ak-tarm›fllard›r.

• Yönetim Kurulumuz, 7 Kas›m 2012tarihinde Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›Mesleki Hizmetler Genel Müdür VekiliSn. Bülent ERCAN’› makam›nda ziya-ret ederek “Yap› Denetimi Hakk›ndaKanun Tasar›s›”na iliflkin TürkMMMBgörüfllerini sunmufllard›r.

TürkMMMB Patent Haklar›Birli¤imiz’in logosu, k›rlang›ç heykeli ile “TM Teknik Müflavir” dergi ad› için Türk Patent Enstitü-sü taraf›ndan marka tescil onaylar› verilmifltir. Birli¤imizin patentli heykelini sat›n almak isteyenüyelerimiz Birlik Merkezi ile irtibata geçebilirler.