บทสรุปผู้บริหารbps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/draft-mdgs_report.pdf ·...

1

บทสรปผบรหาร การรายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals – MDGs) จะมการจดทาขนทก ๆ 5 ป เพอเปนการตดตามผลการดาเนนงานตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ จานวน 8 เปาหมายหลก 18 เปาหมายยอย 48 ตวชวด โดยตวชวดดานสขภาพทกระทรวงสาธารณสขตองมการตดตามและจดทารายงาน มจานวนทงสน 44 ตวชวด ประกอบดวย MDG จานวน 24 ตวชวด และ MDG+ จานวน 20 ตวชวด ผลการดาเนนงานตามตวชวด MDGs และ MDG+ ของกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 3 พ.ศ.2557 มผลการดาเนนงาน สามารถสรปไดดงน

ตวชวดทบรรลแลว ไดแก 1. เปาหมาย MDG 1C ลดสดสวนประชากรหวโหยลงครงหนงในชวงป 2533 – 2558 ซงผลการ

สารวจภาวะอาหารและโภชนาการ ระหวางป 2551 – 2552 พบวา สดสวนประชากรอายสงกวา 20 ปทไดรบพลงงานอาหารตากวาเกณฑความตองการ (วดจากดชนมวลกาย) คอรอยละ 8.6 ลดลงจากรอยละ 10.1 ในป 2546 (เกณฑตดสนภาวะผอม ใชคา <18.5 กโลกรมตอตารางเมตร) ทงน ภาวะอวน ในประชากรอาย 15 ปขนไป พบในผชาย 28.4% และผหญง 40.7% ความชกในเขตเทศบาลสงกวานอกเขตเทศบาล โดยภาคกลางและกรงเทพฯ สงกวาภาคอนๆ สวนภาวะอวนลงพง ในผชายทรอบเอวเกน 90 ซม.ม 18.6% และในผหญงม 45% เมอเทยบกบผลการสารวจครงท 3 พบวา ครงท 4 มแนวโนมสงขนอยางชดเจน สวนกรณโรคเบาหวาน คาดวาจะมผปวยอาย 15 ปขนไปประมาณ 6.9% หรอ 3 ลานคน โดยความชกในผชาย 6% ผหญง 7.7% ความชกจะสงขนเมออายมากขน

สวนภาวะโภชนาการในเดก พบวา กลมทมปญหามากทสดไดแกเดกชาวไทยภเขาซงขอมลการสารวจคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชนพนทสงป 2544 พบอตราชาวเขาอายตากวาหาปมนาหนกตากวาเกณฑ รอยละ 36.0 การสารวจภาวะสขภาพอนามยชาวเขาป 2547 พบรอยละ 37.5 ป ในป2555 ศนยพฒนาอนามยพนทสงไดรบขอมลนาเขาในระบบสารสนเทศประชากรไทยพนทสง จากครศนยการเรยนรชมชนชาวไทยภเขาแมฟาหลวง 243 แหงทปฏบตงานในพนทโครงการแผนพฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดารตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงเปนพนททรกนดาร ไดประเมนภาวะโภชนาการเดกโดยใชมาตรฐานการเจรญเตบโตพบอตราชาวไทยภเขาอายตากวาหาปมนาหนกตามเกณฑอาย รอยละ 46.7 นาหนกตากวาเกณฑรอยละ32.3 สวนสงตามเกณฑอาย รอยละ 33.1 นาหนกตามเกณฑความสง (สมสวน) รอยละ 64.6 และจากการสารวจสภาวะสขภาพชาวไทยภเขาภาคเหนอตอนบนป 2556 พบอตราชาวไทยภเขาอายตากวาหาปมนาหนกตามเกณฑอาย รอยละ 67.3 นาหนกตากวาเกณฑรอยละ 16.7 สวนสงตามเกณฑอาย รอยละ 55.3 นาหนกตามเกณฑความสง (สมสวน) รอยละ 11.5 ขอมลทงสองแหลงสะทอนใหเหนวาภาวะโภชนาการเดกแรกเกดถง 5 ป ยงไมถงเปาหมาย คอเดกนาหนกตากวาเกณฑตองนอยกวารอยละ 10 นาหนกตามเกณฑอายเปาหมาย รอยละ 90 สวนสงตามเกณฑอายเปาหมายรอยละ 95 และนาหนกตามเกณฑความสงเปาหมายรอยละ 70

2

2. เปาหมาย MDG 6c ปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรย และโรคสาคญอนๆ ภายในป 2558 ในสวนของโรคมาลาเรย พบวาในปงบประมาณ 2555 จานวนผปวยมาลาเรยทงประเทศรวม 47,591 ราย เปนผปวยคนไทย และตางชาตถาวร จานวน 27,674 ราย ผปวยตางชาตชวคราว จานวน 6,210 ราย และคายผอพยพ จานวน 13,707 ราย คดเปนอตราปวยเทากบ 0.42 ตอประชากรหนงพนคน อตราสวนระหวางเชอมาลาเรยชนดฟลซปารมและเชอมาลาเรยชนดไวแวกซเทากบ 1:2 จงหวดทพบผปวยมาลาเรยสง ไดแก จงหวดตาก กาญจนบร แมฮองสอน ศรสะเกษ สงขลา อบลราชธาน ชมพร ประจวบครขนธ และระนอง

3. เปาหมาย MDG+ ลดอตราการเกดโรคมาลาเรยใน 30 จงหวดชายแดนใหเหลอ 1.4 ตอประชากรพนคนภายในป 2549

4. เปาหมาย MDG 7C ลดสดสวนประชากรทไมสามารถเขาถงแหลงนาสะอาดและสวมทถกสขลกษณะครงหนงภายในป 2558 จากขอมลสามะโนประชากรและเคหะของสานกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2553 พนทในเขตเมองมนาบรโภคครอบคลมรอยละ 98.2 ในเขตชนบทมนาบรโภคครอบคลมรอยละ 99.0 ของจานวนครวเรอนทงหมด แตในภาพรวมของประเทศยงมประชาชนสวนหนงยงขาดแคลนนาสะอาดสาหรบบรโภค โดยความรนแรงของการขาดนาสะอาดในชนบทสงกวาในเมอง โดยเฉพาะในชวงฤดแลงมหมบานทประสบภยแลงซาซากเปนประจา สาหรบคณภาพบรโภค จากการสมตรวจสอบคณภาพนาบรโภคของกรมอนามยรวมกบสานกงานสาธารณสขจงหวดในป พ.ศ. 2551-2555 ประเมนโดยใชเกณฑคณภาพนาประปากรมอนามย พ.ศ. 2553 พบวา นาบรโภคสวนใหญไมอยในเกณฑมาตรฐาน ยกเวน นาประปาจากการประปาสวนภมภาคมากกวา รอยละ 80.0 อยในเกณฑมาตรฐาน

5. เปาหมาย MDG 8E รวมมอกบบรรษทยาดาเนนการใหประเทศกาลงพฒนาฯสามารถเขาถงยา ทจาเปน จากผลการวเคราะหขอมลการลงทะเบยนผมสทธ ซงพบวา ผมสทธทยงไมลงทะเบยน 2 กลมใหญ คอ กลมเดกอาย 0 – 5 ป ทอาจจะยงไมเจบปวย และผปกครองไมทราบสทธดานการรกษาพยาบาลทเดกพงไดรบ และกลมวยทางานทลาออกจากงานขาราชการ หรอ บรษทเอกชน ทาใหหมดสทธการรกษาพยาบาลกรณขาราชการ หรอ ประกนสงคม และไมไดแสดงความจานงลงทะเบยนสทธ ทาใหเกดสถานะสทธวาง ทยงไมไดลงทะเบยนสทธหลกประกนสขภาพ

ตวชวดทมโอกาสทจะบรรล ไดแก 1. เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาปในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอ

บางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558 พบวา มแนวโนมลดลง เนองจากปจจบนการอนามยแมและเดก สขาภบาล การสรางภมคมกนโรค เชน การปลกฝ ฉดวคซน ชวยทาใหทารกและเดกมอตรารอดชพสงขนอยางมาก รวมทงการบรการสาธารณสขทสามารถเขาถงไดงายขน รวมทงการทางานเชงรก โดยในป 2551 อตราการตายของเดกอายตากวาหาป 9.9 ตอการเกดมชพพนคน ลดลงเหลอ 9.0 ตอการเกดมชพพนคนในป 2554

2. เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของมารดาในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอบางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558 พบวา ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ ยงม

3

อตราการเปลยนแปลงไมคงท โดยเฉพาะป 2552 อตราสงทสด 80.58 ตอแสนการเกดมชพ ซงอตราสวนมารดาตายของจงหวดทพบวาสงกวาเกณฑเปาหมาย เนองจากมอตราการเกดนอย จงทาใหอตราสวนมารดาตายสงกวาเกณฑเปาหมาย แมจะมมารดาเสยชวตเพยง 1 คนกตาม ทงน สาเหตการตายสวนใหญ เกดจากปญหาการตกเลอดหลงคลอด ปญหาสภาพพนทสงผลใหการคมนาคมมความยากลาบาก ความเชอและประเพณของชนเผาทมวถชวตทแตกตางและหลากหลาย และความตอเนองของการรายงานขอมล ในสวนของสามจงหวดชายแดนภาคใต อยในอตราสวนทสง โดยในป 2553 อตราสวนสงทสด 64.0 ตอแสนการเกดมชพ หลงจากนนอตราสวนลดลงเรอยๆ ขอมลทรายงานเปนขอมลทสงกวารายงานในทะเบยนราษฎร (แตใกลเคยงกบขอมลการวเคราะห TDRI ) เนองจากทกจงหวดมนโยบายในการคนหามารดาทตายจากการตงครรภและการคลอดทงในและนอกสถานบรการ สาเหตการตายทางตรงสวนใหญไดแก ตกเลอดหลงคลอด ภาวะความดนโลหตสงในขณะตงครรภ สาเหตทางออมมอตราเพมมากขนสาเหตทพบสวนใหญไดแก โรคทางอายรกรรม เชน โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคมะเรง

3. เปาหมาย MDG 5B ใหทกคนเขาถงบรการอนามยการเจรญพนธภายในป 2558 พบวาปญหาการตงครรภในวยรนเพมขนอยางรวดเรว มหญงตงครรภอายตากวา 18 ป ๆ ละประมาณ 70,000 คน และมแนวโนมเพมขนรอยละ 3.6 ตอป สวนใหญเปนเดกทจบการศกษาระดบ ม.ตน และเมอเกบขอมลตามโรงพยาบาลตาง ๆ พบวา ประมาณรอยละ 70 ของแมวยรนเกดจากปญหาทองไมพรอม และยงพบวามแมวยรนทองไมพรอม ประมาณ 1 ลานทอง คลอดเปนทารกมชวตเพยง 8 แสนรายเทานน

4. เปาหมาย MDG 6c ปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรย และโรคสาคญอนๆ ภายในป 2558 ในสวนของวณโรคและโรคหลอดเลอดหวใจ จากผลการดาเนนงานทผานมา พบวาผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอในป 2554 มอตราความสาเรจในการรกษา (Treatment success rate) รอยละ 85 (25,650/30,084) และพบปญหาขาดการรกษารอยละ 3 และการเสยชวตรอยละ 7 ซงผทเสยชวตมการตดเชอเอช ไอ ว รวมดวยคดเปนรอยละ 15 (486/3,132) นอกจากนนผลการศกษาวจยของโครงการ เฝาระวงวณโรคเชงรกระหวางป 2547-2549 พบวา ผทเสยชวตทไมตดเชอเอช ไอ วเปนผสงอาย (มากกวา 65 ป) สงถงรอยละ 44 (194/441)

ตวชวดทไมสามารถประเมนได ไดแก 1. เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของทารกใหเหลอ 15 ตอการเกดมชพพนคน ภายในป 2549

ซงมการเปลยนชดขอมลทใชในการประเมนจากขอมลการสารวจมาใชขอมลจากทะเบยนราษฎรเนองจาก มการแสดงผลตอเนองทกป และไดปรบปรงระบบขอมลดขนจนขอมลจากทะเบยนราษฎรใกลเคยงกบขอมลจากการสารวจมากขน จงไมสามารถประเมนผล MDG+ ทกาหนดเปาหมายบนฐานขอมลชดเดมได

2. เปาหมาย MDG+ ลดอตราสวนการตายของมารดาใหเหลอ 18 ตอการเกดมชพแสนคน ภายในป 2549 เนองจากมการเปลยนชดขอมล จงไมสามารถประเมนผล MDG+ ทกาหนดเปาหมายบนฐานขอมลชดเดมได

4

ทงน ยงมการขอปรบเปลยนตวชวด ไดแก การจดเกบตวชวดอตราการใชถงยางอนามยทกครงกบหญงอนของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาปท 5 ในรอบปทผานมา ไมสอดคลองกบแผนตดตามและประเมนผลของประเทศ ทกาหนดตวชวดพฤตกรรมการใชถงยางอนามยและเปาหมายการดาเนนงาน เปน รอยละของเดกและเยาวชนอาย 15-24 ป ทมการปองกนตนเองโดยใชถงยางอนามยครงลาสด ซงภารกจททาทายของกระทรวงสาธารณสขทจะตองดาเนนการตอม 6 ประเดน ไดแก

1. ดานโภชนาการ ซงมผลกระทบทสมพนธกบสขภาพและคณภาพชวตหลายประการทงในปจจบนและอนาคตโดยเฉพาะกลมเดก ซงผลกระทบดงกลาวมใชแคเพยงโครงสรางดานรางกายทสงผลใหเตยแคระแกรนเทานน ยงทาใหภมตานทานโรคตา ภาวะเตยทมผลตอการพฒนาสมอง ภาวะอวนทมผลตอภาวะสขภาพ

2. การพฒนาสขภาพมารดาและเดก โดยเฉพาะอยางยงในจงหวดภาคเหนอตอนบน (พนทสง) และสามจงหวดชายแดนภาคใต การพฒนาเดกใหมคณภาพ เปนกาลงสาคญของสงคมจงมความสาคญอยางยง ควรเนนการบรณาการในการดาเนนงาน โดยเฉพาะกลมเสยงเฉพาะพนท เชน ชนกลมนอย (ชาวเขา ชาวเล) เดกดอยโอกาส เดกในชมชนแออดในเมอง เดกเรรอน ตงแตพฒนาการของเดกแรกเกด สขภาพมารดา การโภชนาการ การศกษาสภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม สงแวดลอม การออกกาลงกาย ในสวนของพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตยงมปญหาตางดาวมการตงครรภและเสยชวต

3. ภาวะโลหตจาง กาลงเปนปญหาทสาคญปญหาหนง ซงจากผลการสารวจภาวะโภชนาการและสขภาพเดกในภมภาคอาเซยน ป 2554 พบภาวะโลหตจางในเดกเลกมากทสด คอ เดกอาย 1 – 2 ป มภาวะโลหตจางรอยละ 33 เดกอาย 3 – 5 ป รอยละ 68 เดกอาย 6 – 12 ป รอยละ 10 โดยพบในเขตชนบทมากกวาเขตเมอง โดยเฉพาะในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต หญงตงครรภมภาวะโลหตจาง รอยละ 17.2 (ป 2555) จะสงผลใหคลอดทารกกอนกาหนด คลอดทารกนาหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 7.5 (ป 2555) และมผลกระทบถงพฒนาการเดกและสตปญญาในการเรยนรตา

4. การดาเนนการดานการวางแผนครอบครว อยางตอเนองและไดผล โดยเฉพาะในกลมวยรนนอกจากนแลวในระดบนโยบาย ประเทศไทยในปจจบนกาลงประสบกบปญหาอตราการเกดตากวาระดบทดแทน และภาวะการตงครรภวยรน การทองไมพรอม ทาใหอาจประสบกบปญหาทเกยวกบโครงสรางประชากรในอนาคต

5. การลดการตดเชอเอชไอว และผปวยเอดสรายใหม เมอประเทศไทยไมสามารถลดการตดเชอฯ รายใหมไดตามเปาหมาย การดาเนนงานจงตองมการปรบเปลยนรปแบบใหมของการปองกนเปนแบบผสมผสาน คอ สงเสรมการมพฤตกรรมปองกนในกลมประชากรหลก และสงเสรมใหผตดเชอฯ กนยาสมาเสมอ

6. การลดอตราตายในผปวยวณโรค เนองจากการแพรระบาดของการตดเชอเอชไอว สงผลกระทบโดยตรงตอสถานการณวณโรค เนองจากผทเจบปวยทงสองโรคพรอมกนมอาการรนแรงมากขน สงผลใหมผปวยวณโรคเสยชวตเพมมากขน จงมความจาเปนในการเรงคนหาผปวยวณโรคดอยา พฒนาระบบรายงานและการกากบตดตามประเมนผล พฒนาระบบเฝาระวงวณโรคดอยาในพนทและกลมเสยง

5

เฉพาะ พฒนาเครอขายหองปฏบตการชนสตรวณโรค และควบคมวณโรคในประชากรขามแดนและประชากรตางดาว

7. การลดอตราตายผปวยโรคหลอดเลอดหวใจ เนองจากโรคหลอดเลอดหวใจมสาเหตหลกสาคญจากพฤตกรรมเสยงและวถชวตทเสยงในประชากรไดแกการรบประทานอาหารมนและ/หรออาหารเคม การบรโภคผกผลไมนอย การเคลอนไหวรางกาย/ออกกาลงกายนอย การสบบหร การดมสรา ความเครยดจากการรบเรงและการใชชวตในกระแสโลกาภวฒน ประกอบกบประเทศไทยเขาสสภาวะสงคมผสงอาย สงผลใหจานวนผปวยดวยโรคหลอดเลอดหวใจเพมขน เพอลดอตราปวยและอตราตายดวยโรคหลอดเลอดหวใจ ตองเนนการปองกนและสงเสรมสขภาพเชงรกในกลมประชากรทกชวงวยของชวต ทงในครอบครว ชมชน โรงเรยน และสถานททางาน พฒนาระบบบรการดแลรกษาทมประสทธภาพ เพมการเขาถงระบบบรการสขภาพ และพฒนาระบบสงตอของเครอขายบรการสขภาพ

ดงนน เพอใหการดาเนนงานตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals – MDGs) บรรลผลตามทไดกาหนดไว ตองไดรบความรวมมอในการแกไขปญหาจากทกภาคสวน ยกระดบการใหบรการสาธารณสขเชงรก ประชาชนเขาถงได การพฒนาชมชนและทองถนใหเกดความเขมแขง นาอย ปลอดภย มพฒนาการพงพาตนเองไดอยางยงยน ทงดานสงคม การศกษา วฒนธรรม เศรษฐกจ สงแวดลอม ภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงจะสงผลใหประเทศไทยเกดการพฒนาไปในทศทางทประชาชนมสขภาวะและบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ

6

บทท 1 การรายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs)

ดานสขภาพของประเทศไทย ฉบบท 3 พ.ศ.2557 ความเปนมา ตามทองคการสหประชาชาต และผนาประเทศสมาชก 189 ประเทศ ไดรวมประชมสดยอดแหงสหสวรรษ และไดคารบรองปฏญญาแหงสหสวรรษ เมอเดอนกนยายน 2543 ซงกาหนดวาระการพฒนาเพอสงเสรมการพฒนาคน และลดชองวางการพฒนาใหเปนจดเรมตนศตวรรษใหม ซงปฏญญาแหงสหสวรรษเปนทมาของเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs) ประกอบดวยเปาหมายหลก 8 ขอ เปาหมายยอย 18 ขอ และตวชวด 48 ตวชวด นอกจากนประเทศไทยยงตงเปาหมายเพมเตมทสอดคลองกบบรบทการพฒนาประเทศเพม MDG Plus (MDG+) ในเรองของการศกษา สขภาพ ความเทาเทยมทางเพศ และสงแวดลอม สาหรบเปาหมายทเกยวของกบดานสาธารณสขไดแก เปาหมายหลกท 1 ขจดความยากจนและหวโหย เปาหมายหลกท 4 ลดอตราการตายของเดก เปาหมายหลกท 5 พฒนาสขภาพสตรมครรภ เปาหมายหลกท 6 ตอสโรคเอดส มาลาเรยและโรคสาคญอนๆ เปาหมายหลกท 7 รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน เปาหมายหลกท 8 สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก โดยมตวชวดดานสขภาพทงสน 44 ตวชวด สวนการรายงานผลงานตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของประเทศไทย สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดมการจดทารายงาน ฉบบท 1 ไปแลวเมอป 2547 ฉบบท 2 เมอปพ.ศ. 2552 และกระทรวงสาธารณสขไดจดทารายงานฯ ฉบบท 2 เมอป พ.ศ. 2553 และขณะนกระทรวงสาธารณสขไดดาเนนการจดทารายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDGs) ดานสขภาพของประเทศไทยฉบบท 3 ในป 2557 เพอเสนอสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงมสานกนโยบายและยทธศาสตรเปนหนวยประสานและไดเชญหนวยงานทเกยวของรวมกนวเคราะหขอมลและจดทารายงานตามกรอบและแนวทางทสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตกาหนด สาหรบการรายงานผลฯ ไดมการพฒนาระบบขอมลกลาง เพอรวบรวมและนาเสนอผลการดาเนนงานตามตวชวดดานสขภาพดงกลาว เพอใหเปนระบบขอมลเดยวของประเทศ

7

กระทรวงสาธารณสข ซงเปนแกนนาการขบเคลอนเปาหมาย MDGs หลายเปาหมาย ไดจดทาเอกสารเพอเผยแพรความเขาใจและสนบสนนการดาเนนงานเกยวกบ MDGs หลายชด อาท

• รายงานวชาการ เรอง “การพฒนากลไกในการประเมนเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษดานสขภาพ” โดยจดทารวมกบองคการอนามยโลกในป 2548

• “คมอการจดเกบขอมลตวชวดตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ” ป 2552 ตวชวดดานสาธารณสขทดาเนนการจดเกบ ตวชวดทรวบรวมทงหมด 44 ตวชวด ประกอบดวย 2.1 ตวชวดตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs) ดานสขภาพ มจานวน 24 ตวชวด ดงน

1) อตราเดกอายตากวา 5 ป ทมนาหนกตากวาเกณฑ 2) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป 3) อตราการตายของทารก 4) สดสวนเดกอาย 1 ป ทไดรบวคซนปองกนโรคหด 5) อตราสวนการตายมารดา 6) สดสวนการคลอดบตรทไดรบการดแลจากบคลากรสาธารณสข 6.1) หญงตงครรภทไดรบการตรวจครรภกอนคลอดตามเกณฑ 6.2) มารดาคลอดทไดรบบรการตรวจหลงคลอดตามเกณฑ 7) อตราการคมกาเนด (ของหญงวยเจรญพนธ อาย 15 – 49 ทอยกนกบสาม) 8) อตรามารดาอาย 15 – 19 ป (อตราเกดในวยรน) 9) อตราการฝากครรภครบตามเกณฑ 4 ครง 10) อตราการยงใชการคมกาเนด 11) รอยละของเยาวชนหญงและชาย อาย 15 – 24 ป ทตดเชอเอชไอว 12) อตราการใชถงยางอนามยทกครงกบหญงอนของนกเรยนชายระดบ

มธยมศกษาปท 5 ในรอบปทผานมา ขอปรบแกเปน รอยละของเดกและเยาวชนอาย 15-24 ปทมการปองกนตนเองโดยใชถงยางอนามยครงลาสด (%)

การพฒนากลไกในการประเมนเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ

ดานสขภาพ

คมอการจดเกบขอมลตวชวดตามเปาหมาย

การพฒนาแหงสหสวรรษ

8

13) รอยละของเยาวชนหญงและชาย อาย 15 – 24 ป ทมความรทถกตองเกยวกบเอชไอว

14) รอยละของประชากรทตดเชอเอชไอวในระยะทมอาการทไดรบยาตานไวรส 15) อตราการเกดโรคมาลาเรยตอประชากรพนคน 16) อตราการตายดวยโรคมาลาเรยตอประชากรแสนคน 17) อตราผปวยดวยวณโรค 18) อตราการตายดวยวณโรค 19) อตราความสาเรจการรกษาผปวยวณโรค 20) สดสวนประชากรในเขตเมองเขาถงแหลงนาดมสะอาด 21) สดสวนประชากรในเขตชนบทเขาถงแหลงนาดมสะอาด 22) สดสวนประชากรในเขตเมองทใชสวมถกสขลกษณะ 23) สดสวนประชากรในเขตชนบททใชสวมถกสขลกษณะ 24) รอยละความครอบคลมของประชาชนไทยผมสทธหลกประกนสขภาพ

2.2 ตวชวดตามบรบทการพฒนาประเทศโดยเพม MDG Plus (MDG+) มจานวน 20ตวชวด ดงน

1) สดสวนประชากรอายสงกวา 20 ป ทไดรบพลงงานอาหารตากวาเกณฑความตองการ

2) อตราเดกชาวเขาทมนาหนกตากวาเกณฑ 3) รอยละครวเรอนทมการใชเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพ

(ปรมาณไอโอดน ≥30 ppm.) 4) อตราการขาดสารไอโอดนในหญงมครรภ 5) อตราการขาดธาตเหลกในวยเรยน 6 – 14 ป 6) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ 6.1) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ

ไดแก เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลทะเบยนราษฎร) 6.2) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ

ไดแก เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลสารวจ) 7) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในจงหวดยะลา 8) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในจงหวดปตตาน 9) อตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในจงหวดนราธวาส 10) อตราการตายของทารก ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ

9

10.1) อตราการตายของทารก ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลทะเบยนราษฎร)

10.2) อตราการตายของทารก ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลสารวจ)

11) อตราการตายของทารก ในจงหวดยะลา 12) อตราการตายของทารก ในจงหวดปตตาน 13) อตราการตายของทารก ในจงหวดนราธวาส 14) อตราสวนการตายของมารดาในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ 14.1) อตราสวนการตายของมารดา ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ เชยงใหม

เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลทะเบยนราษฎร) 14.2) อตราสวนการตายของมารดา ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ เชยงใหม

เชยงราย แมฮองสอน และตาก (ขอมลสารวจ) 15) อตราสวนการตายของมารดา ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต (ยะลา ปตตาน

นราธวาส) 16) อตราการตดเชอเอชไอวในหญงทฝากครรภ 17) อตราการตดเชอเอชไอวในทหารกองประจาการ 18) อตราการเกดโรคมาลาเรยใน 30 จงหวดชายแดนตอประชากร 1,000 คน 19) อตราผปวยในดวยโรคหลอดเลอดหวใจ ตอประชากรแสนคน 20) อตราการตายดวยโรคหลอดเลอดหวใจ ตอประชากรแสนคน

10

บทท 2 ภาพรวมผลการดาเนนงานตามเปาหมาย MDGs และ MDG+

การดาเนนงานตามเปาหมาย MDGs และ MDG+ ของกระทรวงสาธารณสขทผานมาในภาพรวม ยงคงมผลการดาเนนงานทไมเปลยนแปลงจากเดมมากนก และมบางตวชวดทไมสามารถประเมนไดในรายงานฉบบน ไดแก 1. การสารวจความครอบคลมวคซนพนฐาน ดาเนนการสารวจทก 5 ป โดยใชวธ 30-cluster survey ตามคาแนะนาของ WHO ซงป 2556 อยระหวางการสารวจในพนท 12 ศนยเขตทวประเทศ จงไมสามารถรายงานขอมลตามตวชวด สดสวนเดกอายหนงปทไดรบวคซนปองกนโรคหดได 2. การจดเกบตวชวดอตราการใชถงยางอนามยทกครงกบหญงอนของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาปท 5 ในรอบปทผานมา ไมสอดคลองกบแผนตดตามและประเมนผลของประเทศ ทกาหนดตวชวดพฤตกรรมการใชถงยางอนามยและเปาหมายการดาเนนงาน เปน รอยละของเดกและเยาวชนอาย 15-24 ป ทมการปองกนตนเองโดยใชถงยางอนามยครงลาสด เปาหมาย MDG+ ทกาหนดขนเปนเปาหมายททาทายมาก มโอกาสตาทจะบรรลเปาหมาย เชน 1. การลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน) ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ และสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะอปสรรคดานภมศาสตรและปญหาความไมสงบในพนท

2. การลดอตราการตายของมารดา (ตอการเกดมชพแสนคน) ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอและสามจงหวดชายแดนภาคใต มอตราการเปลยนแปลงไมคงท

3. อตราการตายดวยโรคหลอดเลอดหวใจ (ตอประชากรแสนคน) มแนวโนมเพมสงขน เปาหมายอกกลมหนงทไมสามารถประเมนความกาวหนาได สวนหนงเกดจากเปาหมาย MDGs ทกาหนดไวไมเหมาะสมกบประเทศไทย หรอมการปรบเปลยนชดขอมล เชน เปาหมาย MDG 4A การลดอตราการตายของเดกลงสองในสาม เปาหมาย MDG 5A การลดอตราสวนการตายของมารดาลงสามในส เปาหมาย MDG+ การลดอตราการตายของทารกใหเหลอ 15 ตอการเกดมชพพนคน

11

สรปผลการประเมนการบรรลเปาหมาย MDGs และ MDG+ ในป 2555 โดยเปรยบเทยบกบป 2552 และป 2547

เปาหมาย MDGs และ MDG+ ผลการประเมน

ป 2555 ป 2552 ป 2547

เปาหมายหลกท 1 ขจดความยากจนและหวโหย

เปาหมาย MDG 1C ลดสดสวนประชากรหวโหยลงครงหนงในชวงป 2533 - 2558

บรรลแลว บรรลแลว บรรลแลว

เปาหมายหลกท 4 ลดอตราการตายของเดก

เปาหมาย MDG 4A ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาป ลงสองในสามในชวงป 2533 – 2558

ไมสามารถใชกบประเทศไทย



เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของทารกใหเหลอ 15 ตอการเกดมชพพนคน ภายในป 2549

ไมสามารถประเมนได

เพราะเปลยนชดขอมล



-

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาปในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอบางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558

มโอกาสตาทจะบรรล


-

เปาหมายหลกท 5 พฒนาสขภาพสตรมครรภ

เปาหมาย MDG 5A ลดอตราการตายของมารดาลงสามในสในชวงป 2533-2558




เปาหมาย MDG+ ลดอตราสวนการตายของมารดาใหเหลอ 18 ตอการเกดมชพแสนคน ภายในป 2549





-

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของมารดาในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอบางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558

มโอกาสบรรล มโอกาสบรรล -

12


ป 2555 ป 2552 ป 2547

เปาหมาย MDG 5B ใหทกคนเขาถงบรการอนามยการเจรญพนธภายในป 2558

มโอกาสสงทจะบรรล


เปาหมายหลกท 6 ตอสโรคเอดส มาลาเรยและโรคสาคญอนๆ

เปาหมาย MDG 6A ชะลอและลดการแพรระบาดของโรคเอดสภายในป 2558

บรรลแลว บรรลแลว

เปาหมาย MDG 6b ใหผตดเชอเอชไอวและผปวยโรคเอดสไดรบการดแลรกษาอยางทวถงภายในป 2553


เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตดเชอ เอชไอวในประชากรวยเจรญพนธใหเหลอรอยละ 1 ภายในป 2549


เพราะเปลยนตวชวด

-

เปาหมาย MDG 6c ปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรย และโรคสาคญอนๆ ภายในป 2558

มาลาเรย-บรรลแลว วณโรค – มโอกาสตาจะบรรล หลอดเลอดหวใจ - มโอกาสตาจะบรรล

มาลาเรย-บรรลแลว วณโรค – มโอกาสตาจะบรรล หลอดเลอดหวใจ - มโอกาสตาจะบรรล

มาลาเรย–บรรลแลว วณโรค – มโอกาสบรรล

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการเกดโรคมาลาเรยใน 30 จงหวดชายแดนใหเหลอ 1.4 ตอประชากรพนคนภายในป 2549

บรรลแลว บรรลแลว -

เปาหมายหลกท 7 รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน

เปาหมาย MDG 7C ลดสดสวนประชากรทไมสามารถเขาถงแหลงนาสะอาดและสวมทถกสขลกษณะครงหนงภายในป 2558

บรรลแลว บรรลแลว บรรลแลว

13


ป 2555 ป 2552 ป 2547

เปาหมายหลกท 8 สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก

เปาหมาย MDG 8E รวมมอกบบรรษทยาดาเนนการใหประเทศกาลงพฒนาฯสามารถเขาถงยาทจาเปน

บรรลแลว บรรลแลว -

14

รายงานผลการดาเนนการตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของประเทศไทย พ.ศ. 2533 – 2555

เปาหมาย พ.ศ. 2533

พ.ศ. 2538

พ.ศ. 2543

พ.ศ. 2548

พ.ศ. 2551

พ.ศ. 2556

เปาหมายหลกท 1 : ขจดความยากจนและหวโหย

เปาหมายยอยท 1C : ลดสดสวนประชากรยากจนลงครงหนงในชวงป พ.ศ.2533–2558

อตราเดกอายตากวาหาปทมนาหนกตากวาเกณฑ

*41.68 (2529)

*31.3 29.1* 11.3 ** (2546)

***4.8 (2551-2552)

หมายเหต - ขอมลจากการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย ครงท 3 (2529) ครงท 4 (2538) และครงท 5 (2546) * ใชมาตรฐานชดเดมป พ.ศ.2519 ในการประเมนการเจรญเตบโต ** ใชมาตรฐานชดใหมป พ.ศ.2538 แตเผยแพรป พ.ศ.2543 ในการประเมนการเจรญเตบโต *** ขอมลจากการสารวจสขภาพประชากรไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ.2551 - 2552

เปาหมายหลกท 4 : ลดอตราการตายของเดก

เปาหมายยอยท 4A : ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาปลงสองในสาม ในชวงป 2533 - 2558

อตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพ 1,000 คน)

12.8 11.6 11.9 10.8 9.9 9.1 (2555)

อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพ 1,000 คน)

8.0 7.2 6.2 7.6 7.3 6.8 (2555)

สดสวนเดกอายหนงปทไดรบวคซนปองกนโรคหด

78 94.2 (2542)

96.1 (2546)

98.1 อยระหวางการดาเนนการ

เปาหมายหลกท 5 : พฒนาสขภาพสตรมครรภ

เปาหมายยอยท 5A : ลดอตราการตายของมารดาลงสามในส ในชวงป 2533 – 2558

15


พ.ศ. 2538

พ.ศ. 2543

พ.ศ. 2548

พ.ศ. 2551

พ.ศ. 2556

อตราสวนการตายของมารดา (ตอการเกดมชพ 100,000 คน)

- - 44.5 (2547)

41.6 (2549)

38.5 31.80 (2553)

สดสวนการคลอดบตรทไดรบการดแลจากบคลากรสาธารณสข

90.8 94.4 98 (2544)

99 -

เปาหมายยอยท 5B : ใหทกคนไดรบบรการอนามยการเจรญพนธภายในป 2558

อตราการคมกาเนด 64.7 (2532)

75.2 79.2 81.1 (2549)

79.6 (2552)

อตรามารดาอาย 15 – 19 ป 42.2 41.2 31.1 49.3 50.1 53.6 (2554)

อตราการฝากครรภครบตามเกณฑ 4 ครง

N/A 83.4 91.8 90.0 79.6 (2552)

อตราการยงใชการคมกาเนด N/A 5.9 (2539)

1.2 (2544)

N/A N/A

เปาหมายหลกท 6 : ตอสโรคเอดส มาลาเรย และโรคสาคญอน ๆ

เปาหมาย MDG 6A ชะลอและลดการแพรระบาดของโรคเอดสภายในป 2558 เปาหมาย MDG 6B ใหผตดเชอเอชไอวและผปวยโรคเอดสไดรบการดแลรกษาอยางทวถงภายในป 2553

รอยละของเยาวชนอาย 15 – 24 ปทตดเชอเอชไอว

- - 0.95 (2546)

0.45 ชาย 0.50 หญง 0.58

0.40 (2555)

อตราการใชถงยางอนามยทกครงกบหญงอนของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาปท 5 ในรอบปทผานมา (ขอปรบตวชวดใหม)

- 30 (2539)

22.2 56.3 54.5

16


พ.ศ. 2538

พ.ศ. 2543

พ.ศ. 2548

พ.ศ. 2551

พ.ศ. 2556

รอยละของเดกและเยาวชนอาย 15-24 ป ทมการปองกนตนเอง โดยใชถงยางอนามยครงลาสด (%)

61.50 (2555)

รอยละของเยาวชนอาย 15 – 24 ป ทมความรทถกตองเกยวกบเอชไอว

- - 18.67 31.15 37.42 (2550)

33.77

รอยละของประชากรทตดเชอเอชไอวในระยะทมอาการทไดรบยาตานไวรส

- - - 41.00 67.14 ผใหญ 66.49 เดก

86.06

70.0 ผใหญ: 69.9 เดก: 70.7

(2555)

เปาหมาย MDG 6C ปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรยและโรคสาคญอน ๆ ภายในป 2558

อตราการเกดโรคมาลาเรย (ตอประชากรพนคน)

5.20 1.55 1.36 0.49 0.41 0.17 (2555)

อตราการตายจากโรคมาลาเรย (ตอประชากรแสนคน)

2.3 1.4 1.01 0.26 0.16 0.06 (2555)

อตราปวยโรควณโรค (ตอประชากรแสนคน)

35.3 (2535)

37.4 51.8 55.4 49.0 46.90 (2555)

อตราการตายดวยโรควณโรค (ตอประชากรแสนคน)

6.8 7.0 - 3.93 4.11 (2550)

7.10 (2554)

อตราความสาเรจในการรกษาผปวยวณโรค

69 (2544)

75.0 81.3 (2550)

85.22 (2554)

เปาหมายหลกท 7 : รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน

เปาหมายยอยท 7C : ลดสดสวนประชากรทไมสามารถเขาถงนาดมสะอาดและสวมถกสขลกษณะลงครงหนงภายในป 2558

17


พ.ศ. 2538

พ.ศ. 2543

พ.ศ. 2548

พ.ศ. 2551

พ.ศ. 2556

สดสวนประชากรในเมองทเขาถงแหลงนาดมสะอาด

96.5 - 97 96.3 - 98.2 (2553)

สดสวนประชากรในเขตชนบททเขาถงแหลงนาดมสะอาด

76.4 - 91 87.0 - 99.0 (2553)

สดสวนประชากรในเขตเมองทใชสวมถกสขลกษณะ

99 - 99.5 99.6 - 99.8 (2553)

สดสวนประชากรในเขตชนบททใชสวมถกสขลกษณะ

83.1 - 97 98.6 - 99.6 (2553)

เปาหมายหลกท 8 : สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก

เปาหมายยอยท 8E : รวมมอกบบรรษทดาเนนการใหประเทศกาลงพฒนาสามารถเขาถงยาทจาเปน

- - - 96.25 99.16 99.89 (28

เม.ย.56)

18

บทท 3 รายงานผลตามเปาหมาย

เปาหมายหลกท 1 ขจดความยากจนและหวโหย

เปาหมายยอย MDG 1c ลดสดสวนประชากรหวโหยลงครงหนงในชวงป 2533-2558 บรรลแลว?

ตวชวด MDG 2533 2538 2543 2548 2551 2556 เปาหมาย

MDG เปาหมาย MDG+

1. สดสวนประชากรทมรายจายตากวาเสนความยากจนดานอาหาร (%)

2.44 1.06 (2537)

1.76 0.62 (2547)

0.80 1.22 (2558) -

2. อตราเดกอายตากวาหาปทมนาหนกตากวาเกณฑ (%)

41.68* (2529)

31.3* 29.1* 11.3**(2546)

***4.8 (2551-2552)

-

แหลงขอมล: 1. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต คานวณจากขอมลสานกงานสถตแหงชาต, การสารวจภาวะเศรษฐกจสงคมของครวเรอน

2. กองโภชนาการ กรมอนามย, การสารวจภาวะอาหารและโภชนาการแหงชาต ครงท 3 (2529), 4 (2538), 5 (2546)

*ใชมาตรฐานชดเดมป พ.ศ.2519 ในการประเมนการเจรญเตบโต **ใชมาตรฐานชดใหมป พ.ศ.2538 แตเผยแพรป พ.ศ. 2543 ในการประเมนการเจรญเตบโต ***ขอมลจากการสารวจสขภาพประชากรไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ.2551 - 2552

19

ตวชวด MDG+ 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 เปาหมาย MDG+

1. สดสวนประชากรอายสงกวา 20 ปทไดรบพลงงานอาหารตากวาเกณฑความตองการ (วดจากดชนมวลกาย) (%)

25.0* (2538)

10.1** (2546)

8.6 (2551-52)

-

2. อตราเดกชาวเขาทมนาหนกตากวาเกณฑ (%)

36.0 (2544)

37.5 26.8

-

3. ครวเรอนทมการใชเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพ (%)

83.5

85.4

77.4 93.5 95.8 -

4. อตราการขาดสารไอโอดนในหญงตงครรภ

71.4** 64.4** 74.9** - 57.4** 46.9** 58.5* 59.0 39.8 46.4 50

5. อตราการขาดธาตเหลกในเดกวยเรยน 6-14 ป (%)

30.56 -

แหลงขอมล: 1, 5 กองโภชนาการ กรมอนามย, การสารวจภาวะอาหารและโภชนาการแหงชาต ครงท 4 (2538), 5 (2546) 2. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 3. กองโภชนาการ กรมอนามย, รายงานจาก 75 จงหวด 4. กองโภชนาการ กรมอนามย, รายงาน e-inspection (*คา BMI <20 กก./ม2, **คา BMI <18.5 กก./ม2) 5. แหลงขอมล ICCIDD การทบทวนโครงการขจดโรคขาดสารไอโอดนในปสสาวะนอยกวา 150 ไมโครกรม/]ลตร หมายเหต :*1. ป 2551 ใชเกณฑทวด คอ หญงตงครรภทมระดบไอโอดนในปสสาวะนอยกวา 150 ไมโครกรม/ลตร **2. ป 2545 - 2550 ใชเกณฑทวด คอ หญงตงครรภทมระดบไอโอดนในปสสาวะนอยกวา100 ไมโครกรม/ลตร

20

รายงานผลการพฒนา ประเทศไทยดาเนนงานโภชนาการภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 ภายใต

กรอบยทธศาสตรการจดการดานอาหารของประเทศไทย (2555 - 2559) มงเนนประเดนสาคญดาน ความมนคงทางอาหาร, ความปลอดภยอาหาร, คณภาพอาหาร และการศกษาวจย เปนหลก พรอมกนนจากสภาพปญหาทพบขณะนประเทศไทยเผชญกบภาวะโภชนาการเกน และโรคไมตดตอเรอรงตาง ๆ อาท เบาหวาน ไขมน ความดนโลหตสงตลอดจนโรคหวใจ โรคมะเรง มอตราสงขนอยางรวดเรว กระทรวงสาธารณสขจงดาเนนการแกไขโดยบรณาการงานตางๆ รวมทงงานโภชนาการในแผนยทธศาสตรสขภาพดวถไทย พรอมๆกนกมกรอบการดาเนนงานดานอาหารปลอดภยและโภชนาการควบคไปดวยกน

แผนงานอาหารและโภชนาการในประเทศไทย แบงเปน 3 แผนงานหลก คอ การปองกนแกไขโรคอวนคนไทย การสงเสรมการเจรญเตบโตเตมศกยภาพของเดกไทยแรกเกด -18 ป และการควบคมปองกนภาวะขาดสารไอโอดน ซงทกแผนงานมยทธศาสตรการทางานภายใตกฎบตรกรงเทพ เพอสงเสรมสขภาพ และคานงถงการขยายขอบเขตของงานใหกวางขวางขนโดยไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนทงรฐและเอกชน พรอมทงใหมความครอบคลมของการบรการทวถงทงประเทศ ภาวะโภชนาการในประชากรทวไป ผลการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการ ระหวางป 2551 – 2552 พบวา สดสวนประชากรอายสงกวา 20 ปทไดรบพลงงานอาหารตากวาเกณฑความตองการ (วดจากดชนมวลกาย) คอรอยละ 8.6 ลดลงจากรอยละ 10.1 ในป 2546 (เกณฑตดสนภาวะผอม ใชคา <18.5 กโลกรมตอตารางเมตร) นอกจากนผลการสารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 ซงเปนครงลาสด ระหวางเดอน ก.ค. 2551- ม.ค. 2552 โดยสานกงานสารวจสขภาพประชาชนไทย สถาบนวจยระบบสาธารณสข ไดรบการสนบสนนจากสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) กลมตวอยาง ใน 20 จงหวดทวประเทศ และกรงเทพฯ อาย 15-59 ป จานวน 12,240 คน และอาย 60 ปขนไปจานวน 9,720 คน รวม 21,960 คน ไดทาการสารวจพฤตกรรมการกนอาหาร พบวาการกนผลไม 17.7% กนผกและผลไมปรมาณตอวนเพยงพอตามขอแนะนา โดยสดสวนการกนผกและผลไมในผชายอยท 16.9% นอยกวาผหญงซงอยท 18.5% เมอพจารณาตามภาคพบวา ภาคใตกนผกและผลไมเพยงพอมากทสด รองลงมา คอ กรงเทพฯ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง ทงน ภาวะอวน ในประชากรอาย 15 ปขนไปผชายพบ 28.4% และผหญง 40.7% ความชกในเขตเทศบาลสงกวานอกเขตเทศบาล โดยภาคกลางและ กทม.สงกวาภาคอนๆ สวนภาวะอวนลงพง ในผชายทรอบเอวเกน 90 ซม.ม 18.6% และในผหญงม 45% เมอเทยบกบผลการสารวจครงท 3 พบวา ครงท 4 มแนวโนมสงขนอยางชดเจน สวนกรณโรคเบาหวาน คาดวาจะมผปวยอาย 15 ปขนไปประมาณ 6.9% หรอ 3 ลานคน โดยความชกในผหญง 7.7% ผชาย 6% โดยความชกจะสงขนเมออายมากขน

21

ภาวะโภชนาการในเดก กรมอนามยทาการสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทยซงดาเนนการครงท 3 ในป 2529 ครงท 4 ในป 2538 และครงท 5 ในป 2546 พบวาถาใชมาตรฐานนาหนกสวนสงทกาหนดไวในป 2519 อตราเดกอายตากวาหาปทมนาหนกตากวาเกณฑลดลงจากรอยละ 41.68 ในป 2529 เปนรอยละ 31.3 และ 29.1 ในป 2538 และ 2546 ตามลาดบ แตถาใชมาตรฐานสากลในป 2538 เผยแพรในป 2543 ความชกของเดกนาหนกนอยกวาเกณฑในป 2546 จะเปนรอยละ 11.3 เนองจากเกณฑตดสนระดบการขาดอาหารชดใหมมระดบตากวามาตรฐานชดเดม ลาสดการสารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 4 พ.ศ. 2551-2552 พบวา เดก 1-5 ป ทมนาหนกนอยกวาเกณฑ รอยละ 4.8

กลมทมปญหามากทสดไดแกเดกชาวเขาในพนทสง ซงขอมลการสารวจคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชนพนทสงป 2544 พบอตราชาวเขาอายตากวาหาปมนาหนกตากวาเกณฑ รอยละ 36.0 การสารวจภาวะสขภาพอนามยชาวเขาป 2547 พบรอยละ 37.5 การสารวจทงสองครงใชมาตรฐานการประเมนการเจรญเตบโตป 2519 ตอมาในป 2549 มการสารวจอกครงโดยใชมาตรฐานฯ ป 2538 พบรอยละ 26.8 ปจจบนมโครงการสาหรบเดกชาวเขาเปนพเศษ อาท โครงการตามพระราชดารของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ในการพฒนาอนามยแมและเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร (กพด.) เชน สนบสนนอาหารกลางวน นมสาหรบศนยเดกเลก ซงไดเกบขอมลผลการดาเนนงานจากโครงการดงกลาว จาก 2 แหลง คอ การสารวจคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชนพนทสง ป 2556 เปาหมาย 66 หมบาน 1,320 ตวอยาง และขอมลจากการนาเขาของครศนยการเรยนชมชนชาวไทยภเขาแมฟาหลวง 243 แหง พบวาเดกอาย 0 – 5 ป ในชมชนพนทสง กพด. มนาหนกตามเกณฑอาย รอยละ 46.7 และนาหนกนอยกวาเกณฑอาย รอยละ 32.3 ในขณะทสวนสงตามเกณฑอาย อยทรอยละ 33.1 และอยในเกณฑเตย รอยละ 47.3 มการจดทาระบบเฝาระวงสรางความเขมแขงใหกบองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเครอขาย เสรมไอโอดนในผลตภณฑตางๆ รวมทงใชนาเสรมไอโอดนเขมขนในถนทรกนดารมาระยะหนง กรมอนามยใชความครอบคลมของครวเรอนทมการใชเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพเปนตวชวดในการประเมนสถานการณภาวะขาดสารไอโอดน ทงนองคการอนามยโลกไดกาหนดอตราครอบคลมของครวเรอนทมการใชเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพไวทรอยละ 90 ซงเปนระดบทจะเชอมนไดวาประชาชนจะไดรบสารไอโอดนอยางทวถงและเพยงพอ ในป 2549 ผลการสารวจสถานการณเดกและสตรในประเทศไทยพบวามเพยงรอยละ 55 ของครวเรอนใชเกลอเสรมไอโอดน โดยครวเรอนในเมองมอตราสงกวาในชนบท จงไดมการดาเนนการอยางเขมขน ในป 2550 พบความครอบคลมของครวเรอนทใชเกลอเสรมไอโอดนทมคณภาพรอยละ 83.5 ตอมาเพมขนเปนรอยละ 85.4 ในป 2551 ลดลงเปนรอยละ 77.4 ในป 2552 จากนนในป 2554 และ 2555 เพมขนเปนรอยละ 93.5 และ 95.8 และพบวาคามธยฐานระดบไอโอดนในปสสาวะของหญงตงครรภมคา 181.2 และ 159.4 ไมโครกรมตอลตร ตามลาดบ สดสวนของทารกแรกเกดทมระดบฮอรโมนกระตนตอมธยรอยด (TSH) มากกวา 11.2 มลลลตรยนตตอลตรในซรม รอยละ 7.6 ในป 2554 และมจานวนชมชน/หมบานไอโอดน 38,663 แหงทวประเทศ

22

สาหรบภาวะโลหตจางนน การสารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทยใชวธการเจาะเลอดปลายนวเพอตรวจระดบคาความเขมขนเลอด (Hematocrit) ในป 2529 พบภาวะโลหตจางในเดกวยเรยน ซงมกเกดจากการขาดธาตเหลก รอยละ 51 ตอมาลดลงเปนรอยละ20.5 และ 30.56 ในป 2538 และ 2546 ตามลาดบ หนวยงานทเกยวของดาเนนงานเพอเสรมไอโอดนและธาตเหลกผานระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตและกรมอนามยกาลงจดทาแผนงานเพอแกไขปญหาภาวะโลหตจางจากการขาดธาตเหลกอยางยงยนในป 2557 ในปงบประมาณ 2556 น กระทรวงสาธารณสขไดมการบรรจแผนงานในการพฒนาเขตสขภาพ โดยเนนการดแลดานโภชนาการของแมและเดก โดยเฉพาะการดแลการเจรญเตบโตของเดกแรกเกด – 5 ป ใหมสวนสงและรปรางสมสวนไมนอยกวารอยละ 70 และมการสนบสนนใหหญงตงครรภไดรบยาเมดเสรมไอโอดนทกราย ภารกจททาทาย

ปญหาโภชนาการของประเทศไทยมหลากหลายมตและเปลยนแปลงอยางรวดเรว การดาเนนงานในระยะตอไปตองคานงถงบรบทการพฒนาทสาคญ ไดแก สดสวนของประชากรวยเดกทลดลงอยางตอเนอง ฉะนน การพฒนาเดกใหมคณภาพ เปนกาลงสาคญของสงคม จะทวความสาคญมากขน ปจจบนหนวยงานทเกยวของไดบรณาการยทธศาสตรการเจรญเตบโตของเดกกบงานอนามยแมและเดก และโครงการสาคญตางๆอาท โครงการสายใยรกแหงครอบครว การบรณาการงานโภชนาการรวมกบแผนงานสงเสรมและปองกนโรคในประชากรทกกลมวย โดยมการขยายขอบเขตการดาเนนงานในมตตางๆ ใหครอบคลมยงขน โดยเนนการดาเนนการในประเดนดงตอไปน

๑. นโยบายเชงบรณาการโดยเนนกลมเสยงเฉพาะพนท อาท ชนกลมนอย (ชาวเขา ชาวเล) เดกดอยโอกาส อาท เดกในชมชนแออดในเมอง เดกเรรอน เพอใหหนวยงานตางๆ มมาตรการทชดเจนและตอเนอง และมการประสานความรวมมออยางใกลชด

๒. การสงเสรมพฤตกรรมสขภาพโดยบรณาการงานโภชนาการรวมดวย และเนนการสอสารสาธารณะ เสรมสรางความตระหนกและความเขมแขงขององคกรทองถนและชมชน ใหเพมขดความสามารถในกรประเมนสถานการณและดแลสขภาพอนามยพนฐานของประชากรทกกลมวยในทกพนท

๓. การเสรมสรางระบบตดตามประเมนผลให มประสทธภาพและเขมแขง เพอใหไดมา ซงขอมลทถกตอง ครอบคลมประชาการทกกลมวย

23

เปาหมายหลกท 4 ลดอตราการตายของเดก

เปาหมายยอย MDG 4a ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาป ลงสองในสามในชวงป 2533 – 2558


เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของทารกใหเหลอ 15 ตอการเกดมชพพนคน ภายในป 2549

ไมสามารถประเมนไดเพราะเปลยนชดขอมล

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาปในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอบางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558




1. อตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน)

12.8 11.6 11.9

10.8 9.9 9.1 (2555)

- -

2.อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพพนคน)

8.0 7.2 6.2 7.6 7.3 6.8 (2555)

-

3. สดสวนเดกอายหนงปทไดรบวคซนปองกนโรคหด (%)

78 - 94.2 (2542)

96.1 (2546)

98.1 - -

แหลงขอมล: 1-2. สถตสาธารณสข (ขอมลจากสานกทะเบยนราษฎร) สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวง

สาธารณสข 3. การสารวจความครอบคลมวคซนขนพนฐาน กรมควบคมโรค

24


1. อตราตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน) ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ (แมฮองสอน)

15.8 17.6 12.6 10.9 14.9 15.9 13.4 12.0 11.9 13.2 12.2 5.45

(2558)

2. อตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดยะลา

15.54 15.35 15.72 12.73 15.63 13.54 13.76 13.4 9.7 10.2 13.3 6.36

(2558)

3. อตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดปตตาน

16.87 17.35 15.48 12.97 14.87 14.57 13.86 15.0 14.8 14.3 12.9 6.48

(2558)

4. อตราการตายของเดกอายตากวาหาป (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดนราธวาส

18.68 16.85 16.98 18.22 18.41 15.85 18.03 19.4 16.6 15.4 16.8 9.11

(2558)

5. อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพพนคน) ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ(แมฮองสอน)

8.3 (3.6)

7.6 (3.0)

6.8 (5.3)

7.2 (0)

8.7 (6.1)

11.6 (7.6)

9.5 (5.5)

9.3 (5.5)

9.4 (4.7)

11.5 (4.1)

10.4 (2.2)

(10.2)

-

6. อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดยะลา

10.2 (1.9)

10.8 (1.9)

12.6 (7.1)

9.4 (4.5)

11.1 (4.0)

10.0 (6.7)

10.4 (4.9)

10.6 (3.6)

11.0 (4.2)

7.5 (4.1)

9.4 (3.8)

(9.6)

-

7. อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดปตตาน

10.5 (3.8)

10.5 (3.8)

8.8 (5.5)

8.0 (5.4)

10.8 (7.8)

10.7 (5.7)

10.0 (6.1)

11.1 (3.0)

9.6 (3.9)

10.8 (4.1)

10.1 (0.9)

(15.2)

-

8. อตราการตายของทารก (ตอการเกดมชพพนคน) ในจงหวดนราธวาส

12.8 (4.9)

11.9 (3.1)

12.5 (3.9)

14.8 (6.2)

13.0 (6.1)

12.3 (9.6)

14.1 (5.5)

13.6 (9.5)

11.8 (5.8)

10.7 (4.1)

14.0 (2.0)

(3.0)

-

แหลงขอมล: 1-8. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (ขอมลจากสานกบรหารการทะเบยน กระทรวงมหาดไทย) 6-8. ศนยอนามยท 12 ยะลา หมายเหต :*1. ป 2551 ใชเกณฑทวด คอ หญงตงครรภทมระดบไอโอดนในปสสาวะนอยกวา 150 ไมโครกรม/ลตร **2. ป 2545 - 2550 ใชเกณฑทวด คอ หญงตงครรภทมระดบไอโอดนในปสสาวะนอยกวา100 ไมโครกรม/ลตร

25

รายงานผลการพฒนา อตราการตายของเดกและทารกของประเทศไทย มแนวโนมลดลง แตหากวเคราะหเปนรายจงหวด จะพบวา อตราการตายของเดกและทารกในพนทสง จงหวดภาคเหนอ และสามจงหวดชายแดนภาคใตมการเปลยนแปลงขนลงในชวงแคบ ๆ ในอตราทคอนขางสง ทาใหมโอกาสตาทจะบรรลเปาหมาย MDG+ การตายของเดกและทารก อตราการตายของเดกอายตากวาหาปของประเทศไทย มแนวโนมลดลง เนองจากปจจบนการอนามยแมและเดก สขาภบาล การสรางภมคมกนโรค เชน การปลกฝ ฉดวคซน ชวยทาใหทารกและเดกมอตรารอดชพสงขนอยางมาก รวมทงการบรการสาธารณสขทสามารถเขาถงไดงายขน โดยในป 2554 อตราการตายของเดกอายตากวาหาปลดลงเหลอ 9.0 ตอการเกดมชพพนคน จาก 9.9 ตอการเกดมชพพนคนในป 2551 อตราการตายของทารกของประเทศไทย มแนวโนมลดลงเชนกน โดยในป 2551 อตราการตายของทารกเทากบ 7.3 ตอการเกดมชพพนคน และลดลงเหลอ 6.6 ตอการเกดมชพพนคน ในป 2554 ทงน ในป 2551 ไดมการเปลยนชดขอมลทใชในการประเมนจากขอมลการสารวจมาใชขอมลจากทะเบยนราษฎรเนองจากมการแสดงผลตอเนองทกป และไดปรบปรงระบบขอมลดขนจนขอมลจากทะเบยนราษฎรใกลเคยงกบขอมลจากการสารวจมากขน จงไมสามารถประเมนผล MDG+ ทกาหนดเปาหมายบนฐานขอมลชดเดมได การตายของเดกและทารกในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอ และจงหวดชายแดนภาคใต อตราการตายของเดกและทารกในพนทจงหวดแมฮองสอน ซงมประชากรชาวเขาประมาณรอยละ 80 เปนตวแทน พบวา มอตราการเปลยนแปลงขนลงในชวงแคบ ๆ ทงอตราการตายของเดกอายตากวาหาป 13.4 ตอการเกดมชพพนคน ในป 2551 ลดลงเหลอ 12.2 ตอการเกดมชพพนคน ในป 2555 และอตราการตายของทารก ทมอตราเพมขนจาก 9.5 ตอการเกดมชพพนคน ในป 2551 เปน 10.4 ตอการเกดมชพพนคน ในป 2555 ซงปญหาสวนมาก รอยละ 31.82 เกดจากการคลอดกอนกาหนด สงผลใหเกดภาวะหายใจลาบากในทารก รอยละ 22.73 ตายในครรภ และรอยละ 18.18 ความพการแตกาหนด สวนอตราการตายของเดกและทารกในพนทจงหวดชายแดนภาคใต อตราการตายคอนขางสง ชวง 11 ปทผานมามการเปลยนแปลงขนๆลงๆ แตไมแตกตางกนมากนก โดยจงหวดทมอตราทารกตายสงทสดคอจงหวดนราธวาส รองลงมาคอจงหวดปตตานและยะลา ซงขอมลดงกลาวในสถานการณทเปนจรงขอมลนาจะสงมากกวาน เนองจากบรบทของพนทมลกษณะเฉพาะ จากสถานการณความไมสงบในพนททาใหไมสามารถเขาถงสถานบรการได ทาใหมการคลอดทบานอยในระดบตนๆของประเทศ สวนหนงคลอดทบาน เมอเดกตายไมไดแจงเกดและแจงตายลาชา ทาใหขอมลสวนหนงไมถกบนทกในระบบทะเบยนราษฏร และพบวาการตายประมาณครงหนงพบในเดกตายอายตากวา 7 วน โดยสรป ในชวงป 2551 – 2555 อตราการตายของเดกและทารกในพนทจงหวดแมฮองสอน และจงหวดชายแดนภาคใต มการเปลยนแปลงขนลงในชวงแคบ ๆ สวนหนงเปนผลมาจากความไมสงบในพนท ทาใหประชาชนไมสามารถเขาถงสถานบรการได และบคลากรสาธารณสขเขาหากลมเปาหมายไดยาก ทาใหม

26

โอกาสตาทจะบรรลเปาหมาย MDG+ ในการลดอตราการตายของเดกอายตากวาหาปในพนทเหลานลงครงหนงในชวงป 2548-2558 ภารกจททาทาย

พฒนาระบบบรการตามมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว โดยเนนการฝากครรภคณภาพ หองคลอดคณภาพ และการอภบาลทารกแรกเกด ซงเนนการพฒนาทกษะของบคลากรทรบผดชอบ โดยการฝกปฏบตหนางานและมทมนเทศเฉพาะกจ เปนพ เลยงใหคาแนะนารวมทงควบคมกากบตดตามและประเมนผล และม MCH Board เขตและจงหวดเปนกลไกสาคญในการขบเคลอนในการดาเนนงาน มการสมมนาวชาการ Dead Case Conference เพอพฒนาระบบงาน และลดการตายของทารกจากสาเหต ทปองกนได โดยเฉพาะทารกแรกเกดนาหนกนอยกวา 2,500 กรมและการขาดออกซเจนในทารกแรกเกดในชมชนพนทสง นอกจากนยงเนนการทางานโดยเครอขายในชมชน เชน การใช SRM ในการดาเนนงานตาบล นมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว

27

เปาหมายหลกท 5 พฒนาสขภาพสตรมครรภ เปาหมายยอย MDG 5a ลดอตราการตายของมารดาลงสามในสในชวงป 2533-2558

ไมสามารถใชกบ ประเทศไทย

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของมารดาใหเหลอ 18 ตอการเกดมชพแสนคน ภายในป 2549

ไมสามารถประเมนได เพราะเปลยนชดขอมล

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตายของมารดาในเขตพนทสง จงหวดภาคเหนอบางแหง และสามจงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548-2558

มโอกาสบรรล



1. อตราการตายของมารดา (ตอการเกดมชพแสนคน)

44.5 (2547)

41.6 (2549)

38.5

31.80 (2553)

- -

2. สดสวนการคลอดบตรทไดรบการดแลจากบคลากรสาธารณสข

90.8 94.4 98 (2544)

99 - -

แหลงขอมล: 1. สถตสาธารณสข 2554 สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข : สงหาคม 2555. 2. กรมอนามย

28

หมายเหต: เนองจากขอมลรายจงหวดแตละปเคลอนไหวขนลงสงมาก จงใชคาเฉลยสามจงหวดเปนตวชวด และกาหนดคาเปาหมาย MDG+ สาหรบป 2558 โดยใชคาเฉลยของสามจงหวดในป 2548


1. อตราสวนการตายของมารดา ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ -แมฮองสอน (ตอการเกดมชพแสนคน)

55.3 33.2 79.0 n.a. 27.2 113.4 65.21 80.58 0 70.92 31.76 0 53.1* (2558)

2. อตราการตายของมารดาในสามจงหวดชายแดนภาคใต – ยะลา ปตตาน นราธวาส (ตอการเกดมชพแสนคน)

- (61.2)

44.0 (41.0)

40.5 (43.8)

42.0

40.2

52.6

39.6

(39.4)

(64.0)

(48.1)

(28.5)

(57.6)

21.0

2.1 อตราการตายของมารดาในจงหวดยะลา (ตอการเกดมชพแสนคน)

(41.5)

(40.5)

(53.2)

(52.4)

(49.8)

39.0 (39.5)

- (12.9)

30.1 (12.4)

29.2 (73.8)

9.0 (60.8)

43.9 (0)

(43.9)

2.2 อตราการตายของมารดาในจงหวดปตตาน (ตอการเกดมชพแสนคน)

(56.9)

(23.9)

(27.5)

(53.9)

(37.5)

24.7 (58.6)

48.9 (50.0)

25.0 (48.7)

41.2 (71.1)

7.9 (30.6)

32.7 (41.0)

(42.1)

2.3 อตราการตายของมารดาในจงหวดนราธวาส (ตอการเกดมชพแสนคน)

(83.7)

(60.0)

(53.5)

(24.6)

(35.9)

22.9 (55.7)

- (47.8)

23.5 (54.3)

7.7 (50.7)

29.0 (53.1)

14.8 (37.2)

(74.9)

แหลงขอมล: 1. สถตสาธารณสข 2554 สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 2. ศนยอนามยท 12 ยะลา

29

รายงานผลการพฒนา อตราสวนการตายของมารดาไดจากจานวนการตายรายบคคลตามมรณบตรในระบบทะเบยนราษฎร เปนขอมลทคอนขางตากวาความเปนจรง ทงในเรองของจานวนทนาไปคานวณหาอตราสวนการตาย และรายงานสาเหตการตายทยงไมถกตองครบถวน จงไดรวมกบคณะทางาน 2 กลม คอ องคการอนามยโลก สหประชาชาต UNICEF และธนาคารโลก กบทมวเคราะหของ IHME (Institute for Health Metrics and Evaluation) ผานการแลกเปลยนเรยนรแตละภมภาคเพอทบทวนและพฒนาการคาดประมาณทนาเชอถออยางตอเนอง นาเสนอเครองมอใหมในการวเคราะหมารดาตายและแนวโนมของภมภาคเอเชยทจดโดย IHME (Institute for Health Metrics and Evaluation) ณ ประเทศศรลงกา ซงเนนความสาคญการวเคราะหและแนวทางการพฒนาคณภาพขอมลสาเหตการตายใหมความนาเชอถอ โดยประเทศไทยไดดาเนนการพฒนาคณภาพสาเหตการตาย ลดความผดพลาดการจาแนกกลมสาเหตการตาย พฒนาแนวการสอบสวนสาเหตการตายโดยประยกตแบบสอบถาม ใชวธ verbal autopsy เพอเปนการเพอความสมบรณและถกตอง โดยรายงานตวเลขอตราสวนการตายมารดาลดจาก 44.5 ตอแสนการเกดมชพในป 2547 เปน 31.77 ตอแสนการเกดมชพในป 2553 (จากสถตสาธารณสข 2554 สนย.) อตราสวนการตายของมารดาในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ ยงมอตราการเปลยนแปลงไมคงท โดยเฉพาะป 2552 อตราสงทสด 80.58 ตอแสนการเกดมชพ ซงสาเหตทมอตราสวนทสง เนองจากอตราการเกดมชพตา แมจะพบวามมารตาตายเพยง 1 คน กสงผลใหอตราการตายของมารดาในจงหวดเพมสงขนมาก ทงน สาเหตการตายของมารดาในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอสวนใหญ เกดจากปญหาหลายประการ ซงตองไดรบการแกไข โดยเฉพาะในป 2555 พบปญหาหญงอายตากวา 20 ปมบตร อยทรอยละ 20.96 และหญงอายตากวา 20 ป ตงครรภ อยทรอยละ 21.87 รวมทงปญหาการตกเลอดหลงคลอด ปญหาสภาพพนทสงผลใหการคมนาคมมความยากลาบาก ทาใหการเขาถงบรการมความลาชา ความเชอและประเพณของชนเผาทมวถชวตทแตกตางและหลากหลาย และความตอเนองของการรายงานขอมล อตราสวนการตายของมารดาในสามจงหวดชายแดนภาคใต อยในอตราสวนทสง โดยในป 2553 อตราสวนสงทสด 64.0 ตอแสนการเกดมชพ หลงจากนนอตราสวนลดลงเรอยๆ ขอมลทรายงานเปนขอมลทสงกวารายงานในทะเบยนราษฏร (แตใกลเคยงกบขอมลการวเคราะห TDRI ) เนองจากทกจงหวดมนโยบายในการคนหามารดาทตายจากการตงครรภและการคลอดทงในและนอกสถานบรการ สาเหตการตายทางตรงสวนใหญไดแก ตกเลอดหลงคลอด ภาวะความดนโลหตสงในขณะตงครรภ สาเหตทางออมมอตราเพมมากขนสาเหตทพบสวนใหญไดแก โรคทางอายรกรรม เชน โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคมะเรง นอกจากนเนองจากปญหาความไมสงบในพนท สงผลใหหนวยงานตาง ๆ ไมสามารถดาเนนงานเชงรกในพนทไดเตมท

30

ภารกจททาทาย พฒนาระบบบรการตามมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว โดยเนนการฝากครรภคณภาพ

หองคลอดคณภาพ การดแลหลงคลอดคณภาพ และการพฒนาทกษะของบคลากรทรบผดชอบ โดยการฝกปฏบตหนางานและมทมนเทศเฉพาะกจ เปนพเลยงใหคาแนะนารวมทงควบคมกากบ

ตดตามและประเมนผล และม MCH Board เขตและจงหวด โดยเปนกลไกสาคญในการขบเคลอนในการดาเนนงาน และเขตตรวจราชการไดกาหนดเปนภารกจสาคญลาดบตนๆในการแกปญหาสาธารณสขเฉพาะพนท มการสมมนาวชาการ Dead Case Conference เพอพฒนาระบบงาน และลดการตายของมารดาจากสาเหตทปองกนได มสมดบนทกสขภาพแมและเดก (สมดสชมพ) 2 ภาษา (องกฤษและไทย) ทแมสามารถใชไดทงในฝงไทยและมาเลเซยตลอดจนการดาเนนงานสาธารณสขชายแดนไทย – มาเลเซย นอกจากนยงมการทางานเชงรก และเนนใหมเจาหนาทสขภาพประจาครอบครว ตลอดจนการเตรยมความพรอมกอนสมรสโดยผนาศาสนารวมกบสตแพทยและเจาหนาทสาธารณสขในการใหความรดานสขภาพควบคกบหลกการศาสนาทมหลกสตรทชดเจนรวมกน เปนมาตรการทางสงคมเฉพาะพนท โดยคสมรสทไมผานการอบรมจะตองเสยเงนคาปรบใหคณะกรรมการอสลามประจาจงหวด มมาตรการใหผดงครรภโบราณเปนเครอขายในการดแลหญงตงครรภและใหสงตอในการดแลขณะตงครรภและมาคลอดทสถานบรการทกรายอยางตอเนอง มการใช SRM(Strategic Route Map) ในการดาเนนงานตาบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว

31

เปาหมายยอย MDG 5b ใหทกคนไดรบบรการอนามยการเจรญพนธภายในป 2558




1. อตราการคมกาเนด (%) 64.7 (2532)

75.2

79.2

81.1 (2549)

79.6 (2552)

-

-

2. อตรามารดาอาย 15-19 ป (ตอผหญงอาย 15-19 ปพนคน)

42.2 41.2 31.1 49.3 50.1 53.6

2554) -

-

3. อตราการฝากครรภครบตามเกณฑ 4 ครง (%)

n.a. 83.4 91.8 90.0 79.6

(2552)

- -

4. อตราการยงใชการคมกาเนด

n.a. 5.9

(2539)1.2

(2544)n.a. n.a.

-

-

แหลงขอมล: 1. ขอมลป 2532,2538 จากสานกงานสถตแหงชาต, การสารวจการเปลยนแปลงของประชากร ขอมลป 2543 จาก กรมอนามย, การประเมนโปรแกรมสงเสรมสขภาพ ระหวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 8 ขอมลป 2549,2552 จากสานกงานสถตแหงชาต, การสารวจอนามยการเจรญพนธ 2. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, สถตสาธารณสขประจาป 3. ขอมลป 2538, 2543, 2548 จากกรมอนามย, การประเมนโปรแกรมสขภาพครอบครว ระหวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 7, 8, 9 ขอมลป 2552 จากสานกงานสถตแหงชาต, การสารวจอนามยการเจรญพนธ 3. 4. ขอมลป 2539 จากสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, โครงการสารวจภาวะคมกาเนดในประเทศไทย 2539; ขอมลป 2544 จาก นภาพร ชโยวรรณ และคณะ. ภาวะเศรษฐกจกบการเปลยนแปลงทางประชากรและครอบครวในประเทศไทย. วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2546.

32

รายงานผลการพฒนา ปจจบนปญหาการตงครรภในวยรนเพมขนอยางรวดเรว มหญงตงครรภอายตากวา 18 ป ปละกวา

70,000 คน และมแนวโนมเพมขนรอยละ 3.6 ตอป สวนใหญเปนเดกทจบการศกษาระดบ ม.ตน และเมอเกบขอมลตามโรงพยาบาลตาง ๆ พบวา ประมาณรอยละ 70 ของแมวยรนเกดจากปญหาทองไมพรอมโดยประมาณวา มสตรตงครรภไมนอยกวา 1 ลานทอง คลอดออกมาเปนทารกมชวตเพยง 8 แสนรายเทานน แสดงวานาจะมการปฏสนธจนตงครรภอกหลายแสนรายตองยตไปดวยการทาแทงหรอแทงเอง ยงไปกวานนรฐตองเสยคาใชจายในการรกษาภาวะแทรกซอนจากการทาแทงทไมปลอดภยเปนจานวนหลายรอยลานบาท ทงนยงไมนบรวมคาบรการทาแทง การสญเสยสาคญในรายทตองถกตดมดลก การสญเสยรายไดอนเกดจากการพกงานของผปวย และคาใชจายอนๆ รวมทงความสญเสยดานจตใจของครอบครวผเสยชวต ขอมลจากสถตสาธารณสขและสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2552-2555 ปญหาการมเพศสมพนธกอนวยอนควรของวยรนทยงไมพรอมและไมตงใจ สงผลใหอตราการคลอดของหญงอาย 15-19 ป ตอหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน เพมขนอยางตอเนองในชวง 10 ปหลง จากประมาณ 30 ตอ 1,000 เปนประมาณ 50 ตอ 1,000 โดยขอมลอยางเปนทางการลาสดอยท 53.6 ตอหญงอาย 15-19 ป 1,000 คนในป พ.ศ.2554 และจากขอมลรายงานเฉพาะกจโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบรว พบวาภาพรวมของประเทศไทย ป 2555 มมารดาทตงครรภและคลอดบตรอายนอยกวา 20 ป มอตรารอยละ 19.10 ซงเมอพจารณาเทยบกบปกอนหนาตงแตป 2552 เปนตนมา จะเหนแนวโนมสงขนเรอย ๆ โดยมคาสงเกนเกณฑเฝาระวงขององคการอนามยโลกทระบเกณฑไวไมเกนรอยละ 10 รวมทงขอมลจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ป 2554 ระบวา มแมอายตาระหวาง 15 – 19 ป จานวน 110,325 คน และแมวยเดกอายตากวา 15 ป จานวน 3,676 คน โดยในจานวนนพบวามแมอายนอยทสด 8 ป ขณะทพออายนอยทสด 10 ป กระทรวงสาธารณสข โดยกรมอนามย จงไดขบเคลอนนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาอนามยการเจรญพนธ ฉบบท 1 (พ.ศ.2553-2557) พรอมดวยภาคเครอขาย ทกภาคสวน ดงน

1. ประชมคณะกรรมการพฒนาอนามยการเจรญพนธแหงชาตโดยมฯพณฯ ทานรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารสขเปนประธาน เพอกาหนดแนวทาง รปแบบ วธการ การพฒนาอนามยการเจรญพนธ

2. ประชมเชงปฏบตการ”การแกไขปญหาทองในวยรนอยางเปนรปธรรม: เขาใจ เขาถง ชวยเหลอ” โดยเนนยทธศาสตร การสอสารสาธารณะ การเขาถงบรการอนามยการเจรญพนธ และระบบการใหการดแลชวยเหลอวยรนทเกดปญหาขนมาแลว โดยมการดาเนนการรวมกนของทงภาครฐบาล เอกชน และ เครอขายวยรนเอง

3. จดตงคลนกวยรนซงไดดาเนนการครอบคลมทงประเทศแลว มโรงพยาบาลทผานการอบรมแลวทงหมด 834 แหง การบรการประกอบดวย การใหความร การปรกษาบรการสขภาพทวไปและอนามยการเจรญพนธการคมกาเนด

4. การเสรมสรางความเขมแขงขององคกรหลกในพนท ตามเกณฑมาตรฐานอาเภออนามยการเจรญพนธโดยมอาเภอทเขารวมโครงการ 210 อาเภอ จากจานวน 878 อาเภอ คดเปนรอยละ 23.9

ภารกจททาทาย การดาเนนการเพอลดการตงครรภและการคลอดในวยรน จาเปนตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน

มเปาหมายในระดบนโยบายทชดเจน และมการดาเนนการและตดตามประเมนผลอยางตอเนองดวยขอมล ทเชอถอได

33

สวนในแงของอตราคมกาเนด นบตงแตประเทศไทยมการดาเนนการดานการวางแผนครอบครวอยางตอเนองและไดผล ทาใหในปจจบนอตราคมกาเนดของประเทศไทยคงทอยในระดบรอยละ 80 ซงถอวาเทยบเทากบประเทศพฒนาแลว แตอยางไรกตามยงมรายละเอยดบางอยางทจาเปนตองปรบปรง เชนทางเลอกของวธการคมกาเนด ทเวชภณฑคมกาเนดแบบกงถาวรยงมการใชคอนขางจากด โดยเฉพาะในกลมวยรน ทาใหมปญหาการตงครรภในวยรนตามมา นอกจากนแลวในระดบนโยบาย ประเทศไทยในปจจบนกาลงประสบกบปญหาอตราการเกดตากวาระดบทดแทน ทาใหอาจประสบกบปญหาทเกยวกบโครงสรางประชากรในอนาคต เชน ปญหาการขาดแคลนแรงงานเปนตน ซงตองรอความชดเจนในระดบนโยบาย วารฐบาลจะประกาศนโยบายเพอสงเสรมการเพมประชากรหรอไม ถาประกาศเปนนโยบายกอาจตองปรบลดเปาหมายของอตราคมกาเนดใหตาลงกวาในปจจบน

34

เปาหมายหลกท 6 ตอสโรคเอดส มาลาเรย และโรคสาคญอน ๆ เปาหมายยอย MDG 6a ชะลอและลดการแพรระบาดของโรคเอดสภายในป 2558


เปาหมายยอย MDG 6b ใหผตดเชอเอชไอวและผปวยโรคเอดสไดรบการดแลรกษาอยางทวถงภายในป 2553


เปาหมาย MDG+ ลดอตราการตดเชอเอชไอวในประชากรวยเจรญพนธใหเหลอรอยละ 1 ภายในป 2549

ไมสามารถประเมนไดเพราะเปลยนตวชวด



1. รอยละของเยาวชนอาย 15-24 ป ทตดเชอเอชไอว (%)

09.5 (2546)

0.45 ชาย:0.50 หญง:0.58

0.40 (2555)

0.33

2. อตราการใชถงยางอนามยทกครงกบหญงอนของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาปท 5 ในรอบปทผานมา (%) ขอปรบตวชวดใหม

- 30 (2539)

22.2 56.3 54.5

รอยละของเดกและเยาวชนอาย 15-24 ป ทมการปองกนตนเองโดยใชถงยางอนามยครงลาสด (%)

61.50 (2555)

95

3. รอยละของเยาวชนหญงและชายอาย 15-24 ป ทมความรถกตองเกยวกบเอชไอว (%)

18.67 31.15 37.42 33.77

4. รอยละของผใหญและเดกทตดเชอ HIV ในระยะทมอาการไดรบการรกษาดวยยาตานไวรสเอดส

41.00 67.14 ผใหญ:66.49 เดก:

86.06

70.0 ผใหญ:69.9 เดก 70.7

(2555)

90

แหลงขอมล: สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค และ UNGASS

35


1. อตราการตดเชอ HIV ในทหารกองประจาการ (%)

ผลด 1 0.5 0.5 0.5 0.4 0.5 0.4 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6

ผลด 2 0.9 0.6 0.5 0.5 0.4 0.5 0.5 0.6 0.6 0.6

2. อตราการตดเชอ HIV ในหญงทฝากครรภ (%) 1.39 1.18 1.04 1.01 0.87 0.76 0.72 0.67 0.70 0.56 0.51

แหลงขอมล: 1. สถาบนวจยการแพทยทหาร กรมแพทยทหารบก 2. สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

36

รายงานผลการพฒนา ประเทศไทยยงคงมการระบาดของการตดเชอเอชไอวมาอยางตอเนองตลอดเวลาเกอบสามทศวรรษ

แมวาในกลมประชากรทวไปในภาพรวมจะมแนวโนมความชกของการตดเชอเอลไอวลดลงตามลาดบ แตทนาเปนหวง ในกลมประชากรหลกทไดรบผลกระทบ (Key Affected Populations: KAPs) และคของประชากรกลมนกลมประชากรหลก ไดแก พนกงานบรการหญง ชายมเพศสมพนธกบชาย รวมพนกงานบรการชาย และสาวประเภทสอง และกลมผใชยาดวยวธฉดโดย ซงพบความชกของการตดเชอฯเอชไอวทยงคงสง สาหรบดานการดแลรกษาผตดเชอฯ ประเทศไทยมระบบสขภาพทเขมแขงในการใหบรการรกษาดวยยาตานไวรสฯ สามารถขยายการเขาถงบรการการดแลรกษาเพมมากขน อยางตอเนอง แตยงคงมประเดนทตองการพฒนาในเชงคณภาพการดาเนนงาน เพอลดอตราการเสยชวตลง ดานการปองกน การตดเชอเอชไอว แผนยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต กาหนดเปาหมายลดอตราการตดเชอ เอชไอวทางเพศสมพนธลง 2 ใน 3 ในป พ.ศ. 2559 กลมประชากรหลก (กลมประชากรทมภาวะเสยงสง)

สาเหตสาคญของการระบาดของการตดเชอเอชไอวในปจจบนของประเทศไทยเปนการตดเชอเอชไอว ในกลมประชากรหลก ซงขอคนพบทสาคญ มดงน

1) รอยละ 94 ของการตดเชอฯ รายใหมเกดขน ในกลมชายมเพศสมพนธกบชาย (รอยละ 41) กลมคครองทมผลเลอดตาง (รอยละ 32) พนกงานบรการ (Sex worker) และผมาใชบรการ (รอยละ 11) และผใชยาดวยวธฉด (รอยละ 10)

2) รอยละ 65 ของการตดเชอฯรายใหมเกดขนใน 31 จงหวด และรอยละ 25 ของการตดเชอฯรายใหม เกดขนในพนทกรงเทพมหานคร

3) อตราใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงลาสดคงท อยทประมาณรอยละ 85 ในกลมชายมเพศสมพนธกบชาย และรอยละ 93 ในกลมพนกงานบรการหญง (Female sex worker)

4) ความครอบคลมในการไดรบบรการปองกนของกลมชายมเพศสมพนธกบชาย พนกงานบรการชาย (Male sex worker) และพนกงานบรการหญง (Female sex worker) คดเปน รอยละ 53, 74 และ 54 ตามลาดบ

5) การตดเชอฯรายใหมสวนใหญเปนการรบและถายทอดเชอฯมาจากกลมคนทไมรสถานภาพการตดเชอฯของตนเอง การรบบรการใหการปรกษาและตรวจการตดเชอเอชไอวยงตามาก โดยเฉพาะในกลมประชากรหลก

6) การใหบรการเชงรกในพนทสาหรบกลมประชากรหลก สวนใหญดาเนนการโดยองคการพฒนาเอกชนและองคกรชมชน และรอยละ 90 ของงบประมาณสาหรบโครงการปองกนในกลมประชากรหลกมาจากแหลงภายนอก จากกองทนโลกเปนหลก

37

7) การประสานงานและการเชอมตอระหวางผใหบรการทงองคการพฒนาเอกชน ภาครฐ ภาคเอกชน ในดานตาง ๆ ยงไมเขมแขง

8) การใชตวแบบจาลองและการประเมนทางเศรษฐศาสตร แสดงใหเหนถงประโยชนเชงปองกนอยางชดเจน หากใหรกษาดวยยาตานไวรสฯแกผตดเชอแตเนนๆ ไมวาจะมระดบเซลลซด 4 เทาใด และเมอใชตวแปรการมพฤตกรรมปองกน พบวาการปรบเปลยนพฤตกรรมเทานน ไมสามารถทาใหบรรลเปาหมายการลดการตดเชอฯรายใหม ทตงไวได การดแลรกษาผตดเชอเอชไอว และผปวยเอดส แผนยทธศาสตรการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต กาหนดเปาหมาย ผตดเชอเอชไอวทกคนทอาศยอยในประเทศไทยไดรบการปกปองทางสงคมและเขาถงการรกษาและดแลรวมทงลดการเสยชวตเนองจากเอดสลงครงหนง ในป พ.ศ.2559 ซงขอคนพบทสาคญ มดงน

1) ระบบประกนสขภาพในประเทศไทย ใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯฟรแกผตดเชอฯทเปนคนไทย ในเดอนตลาคม 2555 มนโยบายปรบปรงการใหบรการใน ระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ประกนสงคม และสวสดการขาราชการ ใหไดมาตรฐานเดยวกน

2) ในปจจบนผตดเชอฯทเปนคนไทยประมาณ 240,000 คน หรอ รอยละ 70 ของจานวนผตดเชอฯ ทเขาเกณฑการรกษาดวยยาตานไวรสฯ อยระหวางการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ผตดเชอฯ ทไมมสญชาตไทยไดแกประชากรขามชาต สวนหนงไดรบการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ภายใตการสนบสนนจากกองทนโลกฯ บางคนจายเงนเอง บางคนไมสามารถเขาถงการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ในขณะทจานวนผรบบรการรกษาดวยยาตานไวรสฯเพมขนมากในชวง 7 ปทผานมาแตจานวนผใหบรการของหนวยบรการภาครฐ ยงคงเทาเดม

3) ประเทศไทยผลตยาตานไวรสฯ ชอสามญ (generic drug) และผลตยาตานไวรสฯ ภายใตการบงคบใชสทธ (compulsory licensing) 2 รายการ และนาเขายาตานไวรสฯ บางตวทใชในสตรท 2 จากบรษทยาในตางประเทศ

4) ในป 2555 อตราเสยชวตของผตดเชอฯ นอยกวารอยละ 10 ผตดเชอฯ ทรบยาตานไวรสฯ ครบ 12 เดอน กนยาสมาเสมอ รอยละ 82 อตราเสยชวตในกลมผตดเชอฯทยงไมไดรบยาตานไวรสฯ สงกวากลมทไดรบยาตานไวรสฯ 3 เทา

5) ในชวงหลายปทผานมา การเขาสกระบวนการดแล และเรมการรกษาดวยยาตานไวรสฯ ลาชา ยงคงเปนทนากงวล ประมาณรอยละ 50 ของผตดเชอฯ เขาถงบรการดแลรกษา มปรมาณซด4 นอยกวา 100 เซลลตอลกบาศกมลลลตร

6) สดสวนการใชยาสตรท 2 เพมขนจากรอยละ 6 ในป 2552 เปนรอยละ 10 ในป 2555 และคาใชจายสาหรบสตรท 2 มากกวาสตรแรก 4 - 10 เทา

7) หนวยบรการสขภาพจานวนหนงมภาระงานสงมาก มการดาเนนการทไมเปนทางการของโรงพยาบาลชมชนในการปรบบทบาทใหโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลใหบรการ แตยงไมมนโยบายและการสนบสนนจากกระทรวงสาธารณสข

38

ภารกจททาทาย ประเทศไทยจะไมสามารถลดการตดเชอฯรายใหมไดตามเปาหมายดวยมาตรการปรบเปลยน

พฤตกรรมเพยงอยางเดยว แตตองมรปแบบใหมของการปองกนแบบผสมผสาน กลาวคอ ยงคงสงเสรมการมพฤตกรรมปองกน แตตองดาเนนการสงเสรมใหกลมประชากรหลก ตองการและเขารบบรการตรวจการตดเชอฯ มการใชยาตานไวรสฯเชงยทธศาสตรใหมผลตอการปองกน และสงเสรมใหผตดเชอฯกนยาสมาเสมอ

การกาหนดพนทเรงรดในการทางานจะชวยใหสามารถดาเนนงานปองกนแบบผสมผสานไดเขมขน และทาใหการดาเนนงานครอบคลมในระดบทเพยงพอตอการลดการตดเชอฯรายใหม

ประเทศไทยตองจดรปแบบนวตกรรมการใหบรการททาใหประชากรเปาหมายเขาสระบบบรการและคงอยในระบบบรการปองกน รกษา และดแล นวตกรรมประกอบดวย ก) การสรางความตองการและจดบรการเชงรกใหกลมประชากรเปาหมายไดตรวจการตดเชอเอชไอว ข) การลดปรมาณงานของผใหบรการสขภาพ ดวยการปรบบทบาทการใหบรการเพอการทางานรวมกนของภาคสวนตางๆ ค) การประกนคณภาพบรการทจดใหเหมาะสมกบกลมประชากรหลกแตละกลม ง) การสรางกระบวนการทางานรวมกนกบภาคเครอขายใหมกบภาคเอกชนและชมชน อาท คลนกหองปฏบตการของเอกชน รานขายยา และ จ) การสนบสนนการดาเนนงานดวยงบประมาณของประเทศ

การทาใหตรวจพบผตดเชอเอชไอวแตเนนๆ เรมใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯเรวทสด และใหการรกษาทตอเนอง ซงจาเปนตองมการปรบบทบาทการใหบรการเพอการทางานรวมกนของภาครฐ ภาคประชาสงคมและภาคเอกชน

ขอจากดทางดานบคลากร ทาใหภาระงานสงซงทาใหมความเสยงทจะมผลตอคณภาพของบรการ ทงนปรมาณงานสามารถลดลงได และบรการใกลผรบบรการมากขน โดยการพจารณาปรบบทบาทการใหบรการ ใหสามารถดาเนนการไดโดยชมชน

39

เปาหมายยอย MDG 6c ปองกนและลดการเกดโรคมาลาเรย และโรคสาคญอนๆ ภายในป 2558

มาลาเรย - บรรลแลว วณโรค – มโอกาสตาจะบรรล หลอดเลอดหวใจ - มโอกาสตาจะบรรล

เปาหมาย MDG+ ลดอตราการเกดโรคมาลาเรยใน 30 จงหวดชายแดนใหเหลอ 1.4 ตอประชากรพนคนภายในป 2549

บรรลแลว



1. อตราการเกดโรคมาลาเรย (ตอประชากรพนคน)

5.20 1.55 1.36 0.49 0.41 0.17

(2555) 0.28 0.25

2. อตราตายจากโรคมาลาเรย (ตอประชากรแสนคน)

2.3 1.4 1.01 0.26 0.16 0.06

(2555) 0.05 0.03

3. อตราผปวยโรควณโรค (ตอประชากรแสนคน)

35.3 (2535)

37.5 51.8 55.4 49.0 46.90 (2555)

- -

4. อตราการตายดวยโรควณโรค (ตอประชากรแสนคน)

6.8 7.0 - 3.93 4.11

(2550)7.10

(2554) - -

5. อตราความสาเรจในการรกษาผปวยวณโรค (%)

69

(2544)75.0

81.3 (2550)

85.22 (2554)

- -

แหลงขอมล: 1 สานกโรคตดตอนาโดยแมลง กรมควบคมโรค 2, 4 สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 3, 5 สานกวณโรค กรมควบคมโรค

40


1. อตราการเกดโรคมาลาเรยใน 30 จงหวดชายแดน (ตอประชากรพนคน)

1.71 1.81 1.05 1.15 1.28 1.35 1.06 0.92 0.98 0.67 0.48 0.45 1.40 (2549)

2. อตราผปวยโรคหลอดเลอดหวใจ (ตอ ประชากรแสนคน)

140.9 165.7 185.7 198.7 232.7 262.3 276.8 คร.359.3พ.293.8

คร.397.2 พ.

311.69

334.8

-

3. อตราการตายดวยโรคหลอดเลอดหวใจ (ตอประชากรแสนคน)

14.4 19.1 17.7 18.7 19.4 20.8 21.2 20.7 20.5 22.5 คร.23.4 พ.21.7

5.7 (31 มค

56)

แหลงขอมล: 1. สานกโรคตดตอนาโดยแมลง กรมควบคมโรค 2. สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค 3. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข 4. กรมการแพทย

41

รายงานผลการพฒนา ประเทศไทยบรรลเปาหมายในการชะลอและลดการแพรระบาดของโรคมาลาเรย แตมโอกาสตาทจะชะลอและลดอตราการปวยดวยโรคหลอดเลอดหวใจ รวมทงมโอกาสตาทจะบรรลเปาหมายสาหรบการปองกนและลดการเกดวณโรค มาลาเรย

สรปสถานการณมาลาเรยในปงบประมาณ 2555 พบจานวนผปวยมาลาเรยทงประเทศรวม 47,591 ราย พบเปนผปวยคนไทย และตางชาต 1 จานวน 27,674 ราย และจานวนผปวยตางชาต 2 พบจานวน 6,210 ราย และคายผอพยพ จานวน 13,707 ราย คดเปนอตราปวยเทากบ 0.42 ตอประชากรหนงพนคน อตราสวนระหวางเชอมาลาเรยชนดฟลซปารมและเชอมาลาเรยชนดไวแวกซเทากบ 1:2 จงหวดทพบผปวยมาลาเรยสง ไดแก จงหวดตาก กาญจนบร แมฮองสอน ศรสะเกษ สงขลา อบลราชธาน ชมพร ประจวบครขนธ และระนอง นอกจากนยงพบปญหาของโรคมาลาเรยทอาจกลบมาเปนปญหาใหมในพนททชาวบานมการทาสวนยางพารากนมากขน เชน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก จงหวด กาฬสนธ สรนทร สกลนคร ยโสธร และศรสะเกษ วณโรค วณโรคเปนปญหาสาธารณสขของประเทศไทยอยางตอเนอง ซงตงแตป พ.ศ. 2543 เปนตนมา องคการอนามยโลกไดจดใหประเทศไทยเปนหนงใน 22 ประเทศทมปญหาวณโรครนแรง (High TB burden countries) เนองจาก 80% ของผปวยวณโรครายใหมของโลกอาศยอยในประเทศเหลาน โดยในป 2555 องคการอนามยโลกไดคาดประมาณสถานการณวณโรคของประเทศไทย มความชก (Prevalence) คอ 161/100,000 ประชากร มอตราอบตการณ (Incidence) คอ 124/100,000 ประชากร และอตราตาย (Mortality) 14/100,000 ประชากร ทงนผลการดาเนนงานของผปวยวณโรครายใหมเสมหะพบเชอในป 2554 มอตราความสาเรจในการรกษา (Treatment success rate) รอยละ 85 (25,650/30,084) และพบปญหาขาดการรกษารอยละ 3 และการเสยชวตรอยละ 7 ซงผทเสยชวตมการตดเชอเอช ไอ ว รวมดวยคดเปนรอยละ 15 (486/3,132) นอกจากนนผลการศกษาวจยของโครงการเฝาระวงวณโรคเชงรกระหวางป 2547-2549 พบวา ผทเสยชวตทไมตดเชอเอช ไอ วเปนผสงอาย (มากกวา 65 ป) สงถงรอยละ 44 (194/441) สถานการณวณโรคดอยาไรแฟมพซนและไอโสไนอาสด หรอเรยกวาการดอยาหลายขนาน (Multi-drug Resistant TB: MDR) ซงองคการอนามยโลกคาดประมาณผปวยวณโรคดอยาหลายขนานในแตละปของประเทศไทย มจานวน 2,190 ราย โดยป 2554 กลมปฏบตการอางองชนสตรวณโรคแหงชาต สานกวณโรค ไดรายงานการพบผปวยทมผลตรวจยนยนวามเชอวณโรคดอยาหลายขนานจานวน 510 ราย

การแพรระบาดของการตดเชอเอช ไอ ว สงผลกระทบโดยตรงตอสถานการณวณโรค เนองจากผทเจบปวยทงสองโรคพรอมกนมอาการรนแรงมากขน และสงผลใหมผปวยวณโรคเสยชวต โดยในป 2554 พบวา ผปวยวณโรครอยละ 90 (50,927/56,327) ไดรบการตรวจเอช ไอ ว ดวยความสมครใจ มผปวย

42

วณโรคทตดเชอเอช ไอ วรวมดวย รอยละ 14 (7,432/50,927) โดยรอยละ 60 (4,432/7,432) ไดรบยาตานไวรสขณะรกษาวณโรค สวนการคนหาวณโรคในผตดเชอเอช ไอ ว รายใหม พบผปวยวณโรค รอยละ 13 (2,963/22,150)

การเคลอนยายของประชากรและแรงงานขามชาต เปนปจจยและเปนปญหาสาคญในการปองกนควบคมวณโรค จากขอมลของระบบรายงานปกตทแยกประชากรขามชาตจากผปวยวณโรคทเปนคนไทย พบวา ในป 2553 มอตราความสาเรจในการรกษาของผปวยใหมเสมหะพบเชอ (Treatment success rate) รอยละ 77 (849/1,097) และพบปญหาขาดการรกษารอยละ 11 และ การเสยชวตรอยละ 4

22/05/56 S. JITTIMANEE‐BTB 10

43

อตราความสาเรจการรกษาวณโรคของผปวยวณโรคปอดเสมหะพบเชอ

รายใหมทขนทะเบยนรกษา ปงบประมาณ 2554

โรคหลอดเลอดหวใจ

โรคหลอดเลอดหวใจมสาเหตหลกสาคญจากพฤตกรรมเสยงและวถชวตทเสยงในประชากรไดแกการรบประทานอาหารมนและ/หรออาหารเคม การบรโภคผกผลไมนอย การเคลอนไหวรางกาย/ออกกาลงกายนอย การสบบหร การดมสรา ความเครยดจากการรบเรงและการใชชวตในกระแสโลกาภวฒน ตงแตปพ.ศ. 2545-2554 อตราผปวยในโรคหลอดเลอดหวใจเพมสงขนจาก 140.9 เปน 334.8 ตอประชากรแสนคน หรอประมาณ 2.37 เทาใน 10 ป และมผปวยเสยชวตเพมขนจาก 14.4 เปน 22.5 ตอประชากรแสนคน หรอประมาณ 1.56 เทา แมวาการเขาถงระบบบรการสขภาพจะดขนกวาในอดต ภารกจททาทาย ความทาทายในการดาเนนงานปองกนโรคมาลาเรยในปจจบน พบวา เชอมาลาเรยฟลซปารมในประเทศไทยดอยาผสมอารตมซนนบรเวณชายแดนไทย-กมพชา การอพยพเคลอนยายของประชากรทงในและตางประเทศทาใหมแพรกระจายไปบรเวณชายแดนไทย-พมา จงไดมการดาเนนการรวมกบหนวยงานเครอขายดาเนนโครงการยบยงการแพรเชอมาลาเรยททนตอยาอนพนธอารตมซน (Partnership for Containment of Artemisinin Resistance and Moving Towards the Elimination of Plasmodium in Thailand) โดยการสนบสนนงบประมาณจากโครงการกองทนโลก เพอดาเนนกจกรรมระหวางเดอนตลาคม 2554 – กนยายน 2559 กจกรรมดาเนนงานประกอบดวย 1. กาจดเชอมาลาเรยททนตอยารกษาในกลมยาอนพนธอารตมซนนโดยการคนหาผปวยในพนทเปาหมาย และใหการรกษาหายขาดกบผปวยมาลาเรยทกราย

44

2. ปองกนการแพรกระจายของเชอมาลาเรยโดยการควบคมยงพาหะและการปองกนตนเองในกลมประชากรเปาหมาย 3. ดาเนนการสอสารเพอการเปลยนแปลงพฤตกรรม การขบเคลอนชมชน และการผลกดนในวงกวาง เพอสนบสนนการยบยงการแพรเชอมาลาเรยชนดฟลซพารม 4. ดาเนนงานการบรหารจดการ การเฝาระวงโรคและการรวมมอจากทกภาคสวนอยางมประสทธภาพ

การดาเนนงานเพอปองกนและควบคมโรคหลอดเลอดหวใจ ตองเนนการปองกนและสงเสรมสขภาพเชงรกในกลมประชากรทกชวงวยของชวต ทงในครอบครว ชมชน โรงเรยน และสถานททางาน ไดแก ลดการบรโภคอาหารไขมนสงและอาหารทมเกลอโซเดยมสง เลกสบบหร ยาสบและสรา สงเสรมการออกกาลงกายเปนนจทเหมาะสมกบวย สามารถจดการกบความเครยดไดอยางเหมาะสม รวมกบการมมาตรการ กฎหมาย นโยบายเพอลดปรมาณเกลอ ไขมน ในอาหารและขนม มการบงคบใชกฎหมายทเกยวของกบยาสบและแอลกอฮอลอยางจรงจง ประชาชนควรไดรบการวดความดนโลหตอยางนอยปละ 1 ครง ผปวยโรคความดนโลหตสงสามารถควบคมระดบความดนโลหตใหอยในเกณฑปกต และจดการตนเองเพอลดความเสยงตอการเกดโรคได นอกจากนนสถานบรการสาธารณสขตองเพมการเขาถงระบบบรการ พฒนาระบบการดแลรกษาทมประสทธภาพรองรบ พฒนาระบบการสงตอทเหมาะสมและทนทวงท ผใหบรการทางการแพทยและสาธารณสขปรบกระบวนทศนการดแลรกษาผปวยโดยเนนการจดการตนเอง ปรบพฤตกรรมทลดสยงตอโรคหลอดเลอดหวใจควบคกบการใชยา รวมทงกระทรวงสาธารณสขตองกาหนดมาตรฐาน ER/CCU ในภาพรวมของประเทศ เนองจาก ปจจบนการจดทามาตรฐาน ER คณภาพการวนจฉย และการจดทามาตรฐาน CCU ยงเปนการทางานในระดบกรม สาหรบวณโรค ประเทศไทยไดเพมอตราความสาเรจของการรกษาผปวยวณโรค โดยเรงรดการลดอตราตายในผปวยวณโรค เรงรดการคนหาผปวยวณโรคดอยาหลายขนาน ดาเนนงานการผสมผสานการดาเนนงานวณโรคและเอดสเพอลดความรนแรงของโรค พฒนาระบบรายงานและการกากบตดตามประเมนผล พฒนาระบบเฝาระวงวณโรคดอยาในพนทและกลมเสยงเฉพาะ และพฒนาเครอขายหองปฏบตการชนสตร วณโรคใหสามารถดาเนนการเฝาระวงเชอดอยา รวมทงควบคมวณโรคในประชากรขามแดน และประชากรตางชาต โดยสงเสรมความรวมมอกบองคกรระหวางประเทศ สนบสนนความรวมมอระดบทวภาคระดบพนทตอพนทตามแนวชายแดนอยางตอเนอง ประสานการดาเนนงานกบสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช) เพอสนบสนนการดาเนนงานวณโรคใหมคณภาพ และสรางเสรมความรวมมอการดแลสงตอการรกษาวณโรคและวณโรคดอยาหลายขนานในชมชนรวมกบองคกรเอกชน

45

เปาหมายหลกท 7 รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน เปาหมายยอย MDG 7c ลดสดสวนประชากรทไมสามารถเขาถงแหลงนาสะอาดและสวมทถกสขลกษณะครงหนงภายในป 2558


เปาหมาย MDG+ โอกาสตาทจะบรรล



1. สดสวนประชากรในเมองทเขาถงนาสะอาด (%)

96.5 - 97 96.3 - 98.2 (2553)

98.2 (2558)

-

2. สดสวนประชากรในชนบททเขาถงนาสะอาด (%)

76.4 - 91 87.0

- 99.0 (2553)

88.2 (2558)

-

3. สดสวนประชากรในเมองทใชสวมถกสขลกษณะ (%)

99 - 99.5 99.6

- 99.8 (2553)

99.5 (2558)

-

4. สดสวนประชากรในชนบททใชสวมถกสขลกษณะ (%)

83.1 - 97 98.6

- 99.6 (2553)

91.5 (2558)

-

แหลงขอมล: 1-4. สานกงานสถตแหงชาต, สามะโนประชากรและเคหะ 2533, 2543; การสารวจการเปลยนแปลงประชากร 2548-2549 3-4. สานกงานสถตแหงชาต, สามะโนประชากรและเคหะ 2553

ตวชวด MDG+ 2533 2538 2543 2548 2551 2556 เปาหมาย


1. สดสวนประชากรในเมองทดมนาทมคณภาพ (%)

34.2 41.3 (2555)

80.0 (2558)

2. สดสวนประชากรในชนบททดมนาทมคณภาพ (%)

18.9 25.6 (2555)

50.0 (2558)

แหลงขอมล: สานกสขาภบาลอาหารและนา กรมอนามย, ขอมลเฝาระวงคณภาพนาบรโภค ป 2551-2555

46

รายงานผลการพฒนา ในป พ.ศ.2553 ประเทศไทยมสวมถกสขลกษณะ ในครวเรอนไทยรอยละ 99.7 โดยจาแนกเปน สวม

ในครวเรอนทถกสขลกษณะในเขตเมองรอยละ 99.8 และในเขตชนบท รอยละ 99.6 การเขาถงนาดมสะอาด

จากขอมลสามะโนประชากรและเคหะของสานกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2553 พนทในเขตเมองมนาบรโภคครอบคลมรอยละ 98.2 ในเขตชนบทมนาบรโภคครอบคลมรอยละ 99.0 ของจานวนครวเรอนทงหมด แตในภาพรวมของประเทศยงมประชาชนสวนหนงยงขาดแคลนนาสะอาดสาหรบบรโภค โดยความรนแรงของการขาดนาสะอาดในชนบทสงกวาในเมอง โดยเฉพาะในชวงฤดแลงมหมบานทประสบภยแลงซาซากเปนประจา

สาหรบคณภาพบรโภค จากการสมตรวจสอบคณภาพนาบรโภคของกรมอนามยรวมกบสานกงานสาธารณสขจงหวดในป พ.ศ. 2551-2555 ประเมนโดยใชเกณฑคณภาพนาประปากรมอนามย พ.ศ. 2553 พบวา นาบรโภคสวนใหญไมอยในเกณฑมาตรฐาน ยกเวน นาประปาจากการประปาสวนภมภาคมากกวา รอยละ 80.0 อยในเกณฑมาตรฐาน โดยกรมอนามยมการดาเนนงานโครงการนาประปาดมไดภายใตความรวมมอระหวางหนวยงาน ซงกรมอนามยไดรบรองคณภาพนาประปาจากระบบประปาของการประปาสวนภมภาค วาเปนพนทนาประปาดมไดแลว จานวน 160 แหง จากจานวนประปา 231 แหง ทาใหคณภาพนาประปามแนวโนมดขน สาหรบ ในชนบทคณภาพนาประปาของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลคณภาพนาประปาอยในเกณฑมาตรฐาน รอยละ 20-40 โดยสวนใหญไมผานเกณฑมาตรฐานทางแบคทเรย รองลงมาปญหาทางกายภาพไมเหมาะสม คอ ความเปนกรด-ดาง ความขน และสเกนมาตรฐาน สาหรบคณภาพนาทางเคมสวนใหญอยในเกณฑมาตรฐาน ยกเวน สารละลายทงหมดทเหลอจากการระเหย ความกระดาง คลอไรด สารหน ตะกว ไนเตรท ฟลออไรด เหลก และแมงกานส ทงนเนองจากระบบประปามปญหาระบบโครงสรางทไมสมบรณ ไมบรหารจดการบารงรกษาทตอเนอง และคณภาพแหลงนาดบบางพนทมแรธาตทมอยตามธรรมชาตในแหลงนาใตดนสง ปจจบนมระบบประปาหมบานผานการรบรองเปนนาประปาดมไดคอนขางนอย สาหรบความปลอดภยของนาบรโภคประเภทอน ๆ ไดแก นาบอบาดาล นาบอนาตน นาฝน นาบรรจขวดและนาตหยอดเหรยญ พบวา สวนใหญคณภาพนาไมไดมาตรฐาน ปญหาสาคญคอ การปนเปอนแบคทเรย รองลงมาปญหาดานกายภาพ ไดแก ความเปนกรด-ดาง ความขน และสเกนมาตรฐาน และเคม ไดแก สารละลายทงหมดทเหลอจากการระเหย ความกระดาง คลอไรด ซลแฟต สงกะส ไนเตรท ตะกว แคดเมยมและฟลออไรด

สวมถกสขลกษะ

เนองจากวถชวตในปจจบนของคนไทยเปลยนไป มการเดนทางและใชชวตนอกบานมากขน การใชสวมสาธารณะจงเปนสงจาเปน ในป พ.ศ.2549 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไดดาเนนการสารวจสถานการณสวมสาธารณะ พบวา มปญหาเรองความสกปรกและกลนเหมน อกทงเปนแหลงแพรเชอโรค และม

47

สวมสาธารณะเพยงรอยละ 9.08 ทผานเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะ กรมอนามย จงไดดาเนนโครงการพฒนาสวมสาธารณะไทยโดยเนนใหสถานทสาธารณะตางๆ พฒนาสวมใหไดมาตรฐานสวมสาธารณะ (HAS) ประกอบดวย ความสะอาด (Health) ความเพยงพอ (Accessibility) และปลอดภย (Safety) และตอมาในป พ.ศ. 2550 – 2555 จากการสารวจสวมสาธารณะมสวมสาธารณะไดมาตรฐานเพมขนรอยละ 20.16 รอยละ 30.85 รอยละ 40.37 รอยละ 49.50 รอยละ 55.47 และรอยละ 62.45 ตามลาดบ โดยพบวาสวมสาธารณะทไมผานเกณฑมาตรฐาน (HAS) ดานความสะอาด คอ สภาพของการทาความสะอาด ถงขยะไมถกสขลกษณะ ไมมกระดาษชาระหรอสายฉดนา และไมมสบลางมอ ดานความเพยงพอ คอ การไมมสวมสาหรบผพการ ผสงอาย และสตรมครรภ และมปญหาสวมไมเปดใหบรการ และดานความปลอดภย คอ พนไมแหง และสวมตงอยในทเปลยว เปนตน นอกจากน ผลการทดสอบการปนเปอน พบเชอฟคอลโคลฟอรมแบคทเรยทจดทมการสมผสมากและพนหองสวม ภารกจททาทาย

1. กาหนดนโยบายการพฒนาคณภาพนาประปาปลอดภยเปนนโยบาย สาธารณะเพอสขภาพอนามยของประชาชน และคณภาพชวตทด

2. เสรมสรางศกยภาพความเขมแขงทงในระดบทองถนและระดบชาตโดยการบรณาการเพอดาเนนการพฒนาคณภาพนาประปาใหไดมาตรฐานสะอาดปลอดภยและเพยงพอ เพอสขภาพอนามยและคณภาพชวตทด

3. กระตนใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงาน และการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาคณภาพนาประปาและคณภาพนาบรโภค การเฝาระวงและรกษาแหลงนาธรรมชาตเพอการบรโภคและแหลงนาดบเพอการประปา ทงนเพอสรางความเปนธรรมและความมนคงทางสขภาพแกประชาชนทวหนา

ในสวนของสวมถกสขลกษณะของประเทศไทย มการพฒนาไดอยางรวดเรว ทงสวมครวเรอนและสวมสาธารณะ ความทาทายในการพฒนาดานการใชสวมทถกสขลกษณะของประชาชนไทย ทสาคญ คอ

1. หนวยงานทเกยวของรวมทงองคกรปกครองสวนทองถน ควรสนบสนนใหมการพฒนาสวมสาธารณะในสถานทและสถานบรการตางๆ ใหผานเกณฑมาตรฐานอยางครอบคลมและรกษามาตรฐานเพอใหเกดความยงยน

2. การสงเสรมความรเกยวกบสขอนามยและพฤตกรรมการใชสวมทถกสขลกษณะตงแตในโรงเรยน 3. สงเสรมใหมการปรบปรงและพฒนาสวมทงในครวเรอนและสวมสาธารณะใหเปนสวมนงราบเพอ

รองรบการเขาสสงคมผสงอาย 4. สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมการจดการสงปฏกลอยางถกหลกสขาภบาล

48

เปาหมายหลกท 8 สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก เปาหมายยอย MDG 8e รวมมอกบบรรษทยาดาเนนการใหประเทศกาลงพฒนาฯสามารถเขาถงยาทจาเปน




1. ความครอบคลมผมสทธหลกประกนสขภาพ ในระบบหลกประกนสขภาพ (%)

96.25 99.16 99.89 (28 เม.ย. 56)

- -

แหลงขอมล: 1. สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

49

จานวนผลงทะเบยนสทธหลกประกนสขภาพแยกประเภทสทธ ปงบประมาณ 2545 – ม.ย. 2556

ลา ดบ

ประเภท ป 2545 ป 2546 ป2547 ป 2548 ป 2549 ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556 (ม.ย. 56)

1 สทธประกนสขภาพถวนหนา

45,352,811 45,972,011 47,099,766 47,343,401 47,542,982 46,672,613 46,949,267 47,558,456 47,729,516 48,116,789 48,620,104 48,753,485

2 สทธประกนสงคม 7,121,147 8,086,115 8,340,006 8,741,658 8,200,443 9,581,741 9,835,528 9,616,602 9,899,687 10,167,671 10,327,129 10,501,474 3 สทธขาราชการ/รฐวสาหกจ 4,045,992 4,024,588 4,267,324 4,151,495 4,061,220 5,132,556 5,002,106 4,955,042 4,918,271 4,964,749 4,967,147 4,947,494 4 สทธทหารผานศก - 122,679 122,347 131,272 128,150 124,783 122,321 166,698 164,027 163,643 5 สทธครเอกชน - 95,158 109,758 111,047 109,225 107,352 105,709 104,331 102,834 98,519 6 สทธบคคลผมสถานะและ

สทธ - 288,224 367,289 343,583 414,518

7 สทธขาราชการการเมอง 271 273 265 428 433 8 ผยงไมลงทะเบยนสทธ 4,600,780 4,366,355 2,830,301 2,356,963 1,357,460 779,263 522,352 332,541 407,289 31,906 65,113 72,488 9 รวมประชากรผมสทธ

หลกประกนฯ (1+2+3+4+5+6+7+8)

61,120,730 62,449,069 62,537,397 62,811,354 62,394,210 62,408,492 62,546,628 62,695,047 63,471,290 63,919,698 64,590,365 64,952,054

10 ความครอบคลมหลกประกนสขภาพ (คน)(1+2+3+4+5+6+7)

56,519,950 58,082,714 59,707,096 60,454,391 61,036,750 61,629,229 62,024,276 62,362,506 63,064,001 63,887,792 64,525,252 64,879,566

11 รอยละความครอบคลม = (ลาดบ10x100)/ลาดบ9

92.47 93.01 95.47 96.25 97.82 98.75 99.16 99.47 99.36 99.95 99.90 99.89

ทมา: สานกบรหารงานทะเบยน กลมภารกจบรหารกองทน สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต, ม.ย. 56

50

รายงานผลการพฒนา เพอสงเสรมใหมความครอบคลมผมสทธหลกประกนสขภาพของประเทศ สานกงานหลกประกน

สขภาพแหงชาต ไดมการพฒนาระบบทะเบยนผมสทธหลกประกนสขภาพอยางตอเนอง นบตงแตป 2545 เปนตนมา จากผลการวเคราะหขอมลการลงทะเบยนผมสทธ ซงพบวา ผมสทธทยงไมลงทะเบยน 2 กลมสาคญ คอ

1. กลมเดกอาย 0 – 5 ป ทอาจจะยงไมเจบปวย และผปกครองไมทราบสทธดานการรกษา พยาบาลทเดกพงไดรบ

2. กลมวยทางานทลาออกจากขาราชการ หรอ บรษทเอกชนททางานอย ทาใหหมดสทธการรกษาพยาบาลกรณขาราชการ หรอ ประกนสงคม โดยทอาจจะยงไมไดแสดงความจานงลงทะเบยนสทธ ทาใหเกดสถานะสทธวาง ทยงไมไดลงทะเบยนสทธหลกประกนสขภาพ

เพอใหประชาชนกลมดงกลาว ไดรบสทธประกนสขภาพ ตามพระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 จงมมตจากคณะกรรมการหลกประกนสขภาพใหสานกงานหลกประกนสขภาพชาต สามารถดาเนนการลงทะเบยนสทธแทนประชาชนกลมดงกลาวไดโดยทประชาชนยงคงมสทธในการเปลยนแปลงหนวยบรการไดตามจานวนครงทกาหนด การพฒนาระบบลงทะเบยนแทนดงกลาว สงผลใหลดปรมาณสทธวาง และประชาชนไดรบความครอบคลมสทธประกนสขภาพเพมขนตามลาดบ ภารกจททาทาย

ในป 2556 วสยทศน ของ สปสช. คอ “ทกคนทอาศยอยบนแผนดนไทยไดรบความคมครองหลกประกนสขภาพอยางถวนหนาดวยความมนใจ” ความทาทายทสาคญ คอ การจดทาขอมลทะเบยนสทธประกนสขภาพของคนทกคน และทกกองทนประกนสขภาพ ซงรวมถงองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหสามารถเปนแหลงขอมลทะเบยนสทธประกนสขภาพทถกตองและนาเชอถอ ตอหนวยงานทเกยวของตอไป

51

บทท 4 ภารกจททาทาย

การพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDG) ดานสขภาพประกอบดวย เปาหมายหลกท 1 ขจดความยากจนและหวโหย เปาหมายหลกท 4 ลดอตราการตายของเดก เปาหมายหลกท 5 พฒนาสขภาพสตมครรภ เปาหมายหลกท 6 ตอสโรคเอดส มาลาเรย วณโรค และโรคสาคญอน ๆ เปาหมายหลกท 7 รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน เปาหมายหลกท 8 สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก โดยมตวชวดดานสขภาพทงสน 44 ตวชวด การขบเคลอนสเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษดานสขภาพมความกาวหนาอยางตอเนอง แมวาจะตองประสบกบความทาทาย ทงจากสถานการณภายในและภายนอกหลากหลายรปแบบ การขบเคลอนการพฒนาดานสาธารณสขจะตองเนนการดาเนนงานในประเดนทยงเปนความทาทายทสาคญ คอ

• ดานโภชนาการ มผลกระทบทสมพนธกบสขภาพและคณภาพชวตหลายประการทงในปจจบนและอนาคตโดยเฉพาะกลมเดก ซงผลกระทบดงกลาวมใชแคเพยงโครงสรางดานรางกายทสงผลใหเตยแคระแกรนเทานน ยงทาใหภมตานทานโรคตา ภาวะเตยทมผลตอการพฒนาสมอง ภาวะอวนทมผลตอภาวะสขภาพ จากการสารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ.2551-2552 และการสารวจสภาวะสขภาพ พฒนาการและการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย ป 2553 พบวาเดกอาย 1-5 ป มภาวะเตย นาหนกนอยกวาเกณฑ และอวนเพมขน จากรอยละ 6.3, 4.8, 8.5 ในป 2551 – 2552 เปนรอยละ 9.1, 7.4 และ 12.3 ในป 2553 ตามลาดบ จงควรเสรมความรดานโภชนาการใหกบ อสม.ในชมชนและพฒนาศกยภาพบคลากรทเกยวของใหมความร ความเขาใจ และทกษะในการเฝาระวงภาวะโภชนาการหญงตงครรภและการเจรญเตบโตของเดก การใหอาหารตามวยทถกตองเหมาะสมตามหลกโภชนาการ

• การพฒนาสขภาพมารดาและเดก โดยเฉพาะอยางยงในจงหวดภาคเหนอตอนบน (พนทสง) และสามจงหวดชายแดนภาคใต การพฒนาเดกใหมคณภาพ เปนกาลงสาคญของสงคมจงมความสาคญมากยงขน การดาเนนงานควรเนนการบรณาการโดยเฉพาะกลมเสยงเฉพาะพนท เชน ชนกลมนอย (ชาวเขา ชาวเล) เดกดอยโอกาส เดกในชมชนแออดในเมอง เดกเรรอน ตงแตพฒนาการของเดกแรกเกด สขภาพมารดา การโภชนาการ การศกษาสภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม สงแวดลอม การออกกาลงกาย ในสวนของพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใตยงมปญหาตางดาวมการตงครรภและเสยชวต ซงควรจะเนนการเวนชวงระยะการมบตรเพอสขภาพของมารดาและทารก ใหมการดาเนนการอยางตอเนอง

• ภาวะโลหตจาง กาลงเปนปญหาทสาคญปญหาหนง ซงจากผลการสารวจภาวะโภชนาการและสขภาพเดกในภมภาคอาเซยน ป 2554 พบภาวะโลหตจางในเดกเลกมากทสด คอ เดกอาย 1 – 2 ป มภาวะโลหตจางรอยละ 33 เดกอาย 3 – 5 ป รอยละ 68 เดกอาย 6 – 12 ป รอยละ 10 โดยพบในเขตชนบทมากกวาเขตเมอง โดยเฉพาะในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต หญงตงครรภมภาวะโลหตจาง รอยละ 17.2 (ป 2555) จะสงผลใหคลอดทารกกอนกาหนด คลอดทารกนาหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 7.5

52

(ป 2555) และมผลกระทบถงพฒนาการเดกและสตปญญาในการเรยนรตา ซงปญหาดงกลาวสงผลกระทบตอคณภาพชวตของมารดาและทารก

• การดาเนนการดานการวางแผนครอบครว อยางตอเนองและไดผล ทาใหในปจจบนอตราคมกาเนดของประเทศไทยคงทอยในระดบรอยละ 80 ซงถอวาเทยบเทากบประเทศพฒนาแลว แตอยางไรกตามยงมรายละเอยดบางอยางทจาเปนตองปรบปรง เชน ทางเลอกของวธการคมกาเนด ทเวชภณฑคมกาเนดแบบกงถาวรยงมการใชคอนขางจากด โดยเฉพาะในกลมวยรน ทาใหมปญหาการตงครรภในวยรนตามมา นอกจากนแลวในระดบนโยบาย ประเทศไทยในปจจบนกาลงประสบกบปญหาอตราการเกดตากวาระดบทดแทน ทาใหอาจประสบกบปญหาทเกยวกบโครงสรางประชากรในอนาคต ซงขอมลจากสถตสาธารณสขและสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2552-2555 ปญหาการมเพศสมพนธกอนวยอนควรของวยรนทยงไมพรอมและไมตงใจ สงผลใหอตราการคลอดของหญงอาย 15-19 ป ตอหญงอาย 15-19 ป 1,000 คน เพมขนอยางตอเนองในชวง 10 ปหลง จากประมาณ 30 ตอ 1,000 เปนประมาณ 50 ตอ 1,000 โดยขอมลอยางเปนทางการลาสดอยท 53.6 ตอหญงอาย 15-19 ป 1,000 คนในป พ.ศ.2554

• การลดการตดเชอเอชไอว และผปวยเอดสรายใหม เมอประเทศไทยไมสามารถลดการตดเชอฯ รายใหมไดตามเปาหมาย การดาเนนงานจงตองมการปรบเปลยนรปแบบใหมของการปองกนเปนแบบผสมผสาน คอ สงเสรมการมพฤตกรรมปองกนในกลมประชากรหลก และสงเสรมใหผตดเชอฯ กนยาสมาเสมอ ซงการทางานรวมกนระหวางภาครฐ ภาคประชาสงคม และภาคเอกชนในการรวมกนตรวจพบผตดเชอเอชไอวแตเนน ๆ ใหการรกษาดวยยาตานไวรสฯ เรวทสด และใหการรกษาทตอเนอง เปนแนวทางทจะทาใหประชากรเปาหมายเขาสระบบบรการและคงอยในระบบบรการปองกน รกษา และดแลไดครอบคลม ทวถง

• การลดอตราตายในผปวยวณโรค เนองจากการแพรระบาดของการตดเชอเอชไอว สงผลกระทบโดยตรงตอสถานการณวณโรค เนองจากผทเจบปวยทงสองโรคพรอมกนมอาการรนแรงมากขน สงผลใหมผปวยวณโรคเสยชวตเพมมากขน จงมความจาเปนในการเรงคนหาผปวยวณโรคดอยาหลายขนาด พฒนาระบบรายงานและการกากบตดตามประเมนผล พฒนาระบบเฝาระวงวณโรคดอยาในพนทและกลมเสยงเฉพาะ พฒนาเครอขายหองปฏบตการชนสตรวณโรค และควบคมวณโรคในประชากรขามแดนและประชากรตางดาว

• การลดอตราตายผปวยโรคหลอดเลอดหวใจ เนองจากโรคหลอดเลอดหวใจมสาเหตหลกสาคญจากพฤตกรรมเสยงและวถชวตทเสยงในประชากรไดแกการรบประทานอาหารมนและ/หรออาหารเคม การบรโภคผกผลไมนอย การเคลอนไหวรางกาย/ออกกาลงกายนอย การสบบหร การดมสรา ความเครยดจากการรบเรงและการใชชวตในกระแสโลกาภวฒน ประกอบกบประเทศไทยเขาสสภาวะสงคมผสงอาย สงผลใหจานวนผปวยดวยโรคหลอดเลอดหวใจเพมขน เพอลดอตราปวยและอตราตายดวยโรคหลอดเลอดหวใจ ตองเนนการปองกนและสงเสรมสขภาพเชงรกในกลมประชากรทกชวงวยของชวต ทงในครอบครว ชมชน โรงเรยน และสถานททางาน พฒนาระบบบรการดแลรกษาทมประสทธภาพ เพมการเขาถงระบบบรการสขภาพ และพฒนาระบบสงตอของเครอขายบรการสขภาพ

ทงน การแกไขปญหาและพฒนาคณภาพชวตของประชากรกลมตาง ๆ เหลาน จะตองดาเนนงานควบคไปกบการรกษาระดบความกาวหนาของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทยในภาพรวม ประเดนทจะมนยสาคญตอความสาเรจของการดาเนนงานแบบคขนานดงกลาวไดแก

53

การเสรมสรางความเขมแขงของภาคสขภาพในการสรางสขภาพ การสงเสรมบทบาทของประชาชน ชมชน ทองถน และภาคเครอขายสขภาพ ใหม

ศกยภาพ มความเขมแขงในการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค มวฒนธรรมการดแลรกษาสขภาพทดทงในระดบบคคล ครอบครว และชวยเหลอเกอกลกนในสงคม มจตสานกและรวมสรางสงแวดลอมทดตอสขภาพ มกระบวนการจดการปญหาสขภาพในชมชน ทองถนของตนเอง โดยการมสวนรวมของทกฝายทงภาครฐ ภาคเอกชน นกวชาการ และภาคประชาสงคมโดยใชขอมลทครบถวน รอบดาน ตลอดจนการพฒนาความรวมมอระหวางประเทศใหเขมแขง ทงในระดบโลก ภมภาคและชายแดน

พฒนาระบบเฝาระวง เตอนภย และการควบคมโรค ปองกนโรคและการรบมอกบโรคระบาด

การเตรยมพรอมรบการเกดโรคระบาดตาง ๆ ทงทอบตใหมและอบตซา ตลอดจนภยสขภาพอน ๆ เนองจากปจจบนแนวโนมของการเกดโรคตดตออบตใหม อบตซามเพมขน และประกอบกบโลกยคโลกาภวฒนซงเปนปจจยทาใหการแพรระบาดของโรคเปนไปอยางรวดเรวและกวางขวาง กอใหเกดผลกระทบรนแรงตอระบบสาธารณสข รวมถงเศรษฐกจ การทองเทยว และการลงทนในประเทศอกดวย อาท โรคไขหวดนก โรคมอ เทา ปาก โรคไขหวดใหญ โรคตดเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหม โรคไขเวสตไนล โรคอโคไล และไขเลอดออกสายพนธใหม จงจาเปนตองมนโยบายในควบคมปองกนโรค เพอตรวจจบการระบาดใหไดตงแตระยะเรมตน โดยใหสถานพยาบาลทกแหงทบทวนและใหการดแลรกษาผปวยอยางเครงครด และประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของรวมรณรงคใหความรกบกลมเปาหมายตาง ๆ เพอปองกนการแพรเชอทงในครอบครวและชมชน สรางความเขมแขงทมสอบสวนโรคเคลอนทเรวเพอรบมอกบภาวะฉกเฉนทางสาธารณสขตงแตระดบตาบล อาเภอ จงหวด จนถงระดบประเทศ

การยกระดบคณภาพสถานบรการและการใหบรการ การพฒนาโครงสรางพนฐานและการใหบรการในทกระดบใหไดมาตรฐาน ประชาชน

เขาถงบรการไดอยางมคณภาพทงภาวะปกตและฉกเฉน มการกระจายทรพยากรสขภาพทเหมาะสม โดยมบคลากรดานการแพทยและสาธารณสขทเพยงพอในทกระดบ มการใชเทคโนโลยทางการแพทยอยางเหมาะสม คมคา พฒนาความเชยวชาญดานการแพทยเฉพาะทาง ใหครอบคลมพนทตามความจาเปน ประชาชนสามารถเขาถงบรการไดสะดวก มคณภาพ มาตรฐานทด ในทกระดบ จดบรการสขภาพในกลมเปาหมายเฉพาะ ไดแก เดก สตร ผสงอาย คนพการ คนชายขอบ พฒนาระบบสงตอโดยประชาชน ไมถกปฎเสธการสงตอและไดรบการดแลทดระหวางการสงตอ ใหความสาคญกบความปลอดภยของผปวยในการรบบรการ

การเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน การเขาสประชาคมอาเซยน ป 2558 จะมการอพยพเคลอนยายแรงงาน บคลากร สนคา

อปโภค บรโภคไดสะดวก รวดเรวยงขน อาจกอใหเกดการลกลอบนาเขาและสงออกผลตภณฑสขภาพ ทไมปลอดภยและผดกฎหมาย การแพรระบาดของโรคตดตอทสาคญ ไดแก โรคมาลาเรย วณโรค โรคตดตอทางเพศสมพนธ โรคเอดส โรคอจจาระรวง โรคทปองกนไดดวยวคซน โรคอบตใหม โรคอบตซา

54

การพฒนาระบบขอมล ระบบขอมลขาวสารสขภาพ มความสาคญตอการกาหนดทศทางนโยบายสขภาพทอาศย

หลกฐานสนบสนนทางวชาการ ทสอดคลองกบสถานการณปญหาสขภาพปจจบน และแนวโนมของปญหาสขภาพในอนาคต รวมทงยงมความสาคญตอการพฒนาระบบบรการสขภาพ และการจดการกบปญหาสขภาพเฉพาะตาง ๆ เพอการพฒนาระบบและวธการในการจดการกบปญหาและเพมคณภาพบรการใหดยงขน ตลอดจนการตดตามประเมนผลระบบสขภาพ สถานะสขภาพของประชาชน ฯลฯ จงจาเปนตองอาศยความรวมมอของภาคทเกยวของ โดยเฉพาะผใชขอมล และผจดทาขอมล โดยตองมกลไกการสนบสนนทงดานงบประมาณและดานวชาการทเพยงพอและเหมาะสม ประกอบกบการมบคลากรทมศกยภาพ ภายใตการจดการทเปนระบบและตอเนอง และมการประสานความรวมมอกนทงแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ โดยอยในรปแบบของเครอขาย เพอการเรยนรและพฒนาระบบรวมกน สรป ในทศวรรษหนา โลกจะตองเผชญกบความเสยงตางๆ ทงทางเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมในอตราเรงและรนแรงมากขน อาท ความผนผวนของระบบเศรษฐกจโลก โรคระบาด โดยเฉพาะอยางยงโรคตดตออบตใหม อบตซา โรคไมตดตอ โรคเรอรง อบตเหต การกอการราย ภยธรรมชาต และการเปลยนแปลงทางภมอากาศ ซงจะสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมหลากหลายมต ดงนน ภารกจททาทายมปจจยกาหนดทมความหลากหลายและตองการการมสวนรวมในการแกไขปญหาจากภาคสวนตาง ๆ ปญหาบางปญหา เชน เดกจมนาตาย มอตราเพมสงขนในการเสยชวตของเดก ซงตองการความรวมมอจากทกภาคสวนทเกยวของในการแกปญหา อาจจะตองจดทาเปนวาระแหงชาต

การเปดประชาคมอาเซยนในป 2558 จะสงผลกระทบตอการพฒนาสขภาพทงทางตรงและทางออม การพฒนาระดบชมชนและทองถนใหเขมแขง นาอย ปลอดภย มพฒนาการพงพาตนเองไดอยางยงยน ทงดานสงคม การศกษา วฒนธรรม เศรษฐกจ สงแวดลอม จะสงผลใหประเทศไทยพฒนาอยางมทศทางประชาชนมสขภาวะและบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ

55

ภาคผนวก

56

ภาคผนวก 1 สถานการณงานอนามยแมและเดก 5 จงหวดชายแดนภาคใต 1. อตราสวนการตายของมารดา ในปงบประมาณ 2544 – 2554 และหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 (ตลาคม 2554 – มนาคม 2555) อตราสวนการตายของมารดาอยในชวง 36 – 60 ตอแสนการเกดมชพ อตราสวนขน ๆ ลง ๆ ไมแตกตางกนมากนกในแตละป ยกเวนในปะงบประมาณ 2553 และหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 พบวา อตราสวนการตายของมารดาสงกวาทกปทผานมาอยางเหนไดชด ทงน อตราสวนการตายของมารดาในภาพรวมทง 5 จงหวดชายแดนภาคใต ยงคงสงกวาเปาหมายระดบประเทศกวา 2 เทา เมอจาแนกเปนรายจงหวดในปงบประมาณ 2553 – 2554 และหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 (ตลาคม 2554 – มนาคม 2555) พบวา จงหวดปตตาน ยะลาและสตล อตราสวนการตายของมารดามอตราทลดลงเมอเทยบกบปทผานมา สาเหตการตายของมารดาสวนใหญ ไดแก การตกเลอดหลงคลอด (postpartum hemorrhage) โดยเฉพาะใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต เนองจากลกถและมลกหลายคน ในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมอตราสวนมารดาตายสงทสด ไดแก จงหวดสตล 80.4 ตอแสนการเกดมชพ (2 ราย) รองลงมาไดแก สงขลา 77.3 (8 ราย) ปตตาน 40.4 (2 ราย) และนราธวาส 31.8 (2 ราย) โดยยะลาไมมรายงานการตายของมารดา อยางไรกตามการรายงานการตายของมารดาในชวงสน ๆ เชน ชวง 6 เดอน ในบางพนทอาจจะมองวาการตายของมารดาคอนขางสง เชน จงหวดสตล เนองจากฐานในการคานวณอนไดแก เดกเกดมชพ มจานวนไมมาก จงทาใหอตราสวนการตายของมารดาสงกวาในจงหวดอน ๆ ทมจานวนการเกดมชพของเดกสงกวา 2. อตราการตายปรกาเนดของทารก การตายปรกาเนดของทารก เปนการตายของทารกทมารดามอายครรภครบ 28 สปดาหหรอมากกวารวมกบการตายของทารกทมอายนอยกวา 7 วน ไดกาหนดเกณฑไวไมเกน 9 ตอพนการเกด ผลการดาเนนงาน พบวา สวนใหญมอตราตายปรกาเนดลดลง โดยหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมอตราตายปรกาเนดสงสดไดแก จงหวดนราธวาส ยะลาและสตล 11.8, 9.9 และ 9.2 ตอพนการเกดตามลาดบ 3. อตราการฝากครรภกอนอายครรภ 12 สปดาห การฝากครรภครงแรกกอนอายครรภ 12 สปดาห ในชวงทผานมาอตราไมแตกตางกนมากนกในทกจงหวด โดยในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมผลการดาเนนงานสงทสดไดแกจงหวดสตล รอยละ 74.8 อยางไรกตามทกจงหวด ผลการดาเนนงานสงกวาเกณฑทกาหนดไว (เกณฑการฝากครรภครงแรกกอนอายครรภ 12 สปดาหไมนอยกวารอยละ 50) 4. การฝากครรภครบ 4 ครงตามเกณฑ การฝากครรภครบ 4 ครงตามเกณฑ กาหนดไวไมนอยกวารอยละ 90 ในชวงทผานมา ผลการดาเนนงานไมตางจากเดมมากนก ในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 มเพยงสตลจงหวดเดยวท

57

ดาเนนงานไดครบตามเกณฑทกาหนดไว ทงน เนองจากมารดาบางสวนหลงจากฝากครรภครงแรกแลวไปทางานทมาเลเซยหรอไปทางานทจงหวดอน จะกลบมาอกครงเมอใกลคลอด 5. ภาวะโลหตจางในหญงตงครรภ ภาวะโลหตจางในหญงตงครรภ เกณฑกาหนดไวไมเกนรอยละ 10 ในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมภาวะโลหตจางในหญงตงครรภสงสดไดแก จงหวดปตตาน รอยละ 19.9 รองลงมาไดแก สตล และนราธวาส ตามลาดบ จะเหนวาทกจงหวดยงคงมปญหาในเรองของภาวะโลหตจางในหญงตงครรภ เนองจากหญงตงครรภบางสวนไมยอมรบประทานยาเมดเสรมธาตเหลก เพราะกลวเดกจะตวโตคลอดยาก และบางสวนมอาการขางเคยงเมอรบประทานยา 6. อตรามารดามบตรเมออายตากวา 20 ป มารดามบตรเมออายตากวา 20 ป ไดกาหนดเกณฑไวไมเกนรอยละ 10 ของมารดาคลอดทงหมด ในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมอตราสงสด ไดแก สตล รอยละ 16.0 รองลงมาไดแก สงขลา รอยละ 14.4 กลมนเปนกลมทตองเฝาระวง เนองจากอาจจะสงผลตอการคลอดทารกนาหนกนอย การเลยงดทารกและการหยาราง จากความไมพรอมทงทางรางกาย ดานจตใจและดานเศรษฐกจของมารดา 7. อตราการคลอดทบานกบผดงครรภโบราณ การคลอดทบานกบผดงครรภโบราณ พบวาลดลงในทกจงหวดเมอเปรยบเทยบกบปทผานมา จงหวดปตตาน ยะลาและนราธวาส มอตราการคลอดทบานกบผดงครรภโบราณสงกวาในจงหวดสงขลาและสตล ในหกเดอนแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดสงขลาและสตล อตราการตลอดกบผดงครรภโบราณไมถงรอยละ 1 ในขณะทจงหวดปตตานมอตราสงสด รอยละ 3.9 มารดาทคลอดทบานกบผดงครรภโบราณสวนใหญเปนมารดาทมบตรหลายคน บางคนคลอดงาย มาไมทน และจากสถานการณความไมสงบในพนท ทาใหบางรายไมสามารถมาคลอดทสถานบรการ โดยเฉพาะในรายทเจบครรภในเวลากลางคน 8. อตราทารกแรกเกดมนาหนกนอยกวา 2,500 กรม ทารกแรกเกดมนาหนกนอยกวา 2,500 กรม ตามเกณฑกาหนดไวไมเกนรอยละ 7 ผลการดาเนนงานในชวงทผานมา แตกตางกนไมมากนก โดยในไตรมาสแรกของปงบประมาณ 2555 จงหวดทมอตราสงสด ไดแก จงหวดสตล รอยละ 9.4 รองลงมาไดแก จงหวดยะลา รอยละ 8.0 จงหวดทสามารถดาเนนงานไดตามเปาหมาย ไดแก จงหวดสงขลา แนวทางการแกไข 1. การพฒนาระบบบรการอนามยแมและเดกใหมคณภาพ โดย 1.1 พฒนาคณภาพสถานบรการใหไดตามเกณฑมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว 1.2 พฒนามาตรฐานการพยาบาลดานอนามยแมและเดก

58

1.3 พฒนาระบบการสงตอมารดาทมภาวะแทรกซอนทงภายในจงหวดและระหวางจงหวดใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต 1.4 จดสถานบรการใหเหมาะสมตามบรบทของพนท เชน จดใหมมมสาหรบการทา อาซานในเดกแรกเกด ใหผดงครรภโบราณเขาไปเฝามารดาในหองรอคลอดได 2. การพฒนาศกยภาพของเจาหนาทสาธารณสข 2.1 อบรมเจาหนาทสาธารณสขระหวางประจาการ/เจาหนาททจบใหม ในการดแลสตรทมภาวะเสยงในขณะตงครรภ คลอด หลงคลอด 2.2 พฒนาระบบการนเทศงาน โดยนเทศในเชงคณภาพ จดทมนเทศของจงหวดลงนเทศอาเภอและระดบอาเภอนเทศระดบตาบล 2.3 อบรมการใหคาปรกษาและใหบรการในการเวนชวงระยะการมบตรเพอสขภาพมารดา 2.4 อบรมการใชแผนททางเดนยทธศาสตรเพอการดาเนนงานอนามยแมและเดกใหแกเจาหนาทสาธารณสขและเครอขาย 2.5 จดเวทในการแลกเปลยนเรยนรการดาเนนงานอนามยแมและเดก 3. การใหความรในวยเจรญพนธ/คสมรส 3.1 ใหความรกลมกอนสมรสในเรองของอนามยแมและเดก 3.2 ใหความรในกลมทตงครรภและมาฝากครรภ เนนโรงเรยนพอแม 3.3 ใหความรสตรขณะตงครรภและหลงคลอดในเรองของการเวนชวงระยะการมบตรเพอสขภาพมารดาและทารก 4. การมสวนรวมของชมชนในการพฒนางานอนามยแมและเดกใหสอดคลองกบบรบทของพนท 4.1 จดทาคมอใหความรแกคสมรสกอนแตงงานทสอดคลองกบวถมสลม โดยจดทารวมกนระหวางศนยอนามยท 12 ผนาศาสนา นกวชาการดานศาสนาและเจาหนาทสาธารณสข 4.2 พฒนาศกยภาพผดงครรภโบราณและ อสม. เพอใหเปนเครอขายในการดแลหญงตงครรภ คลอด หลงคลอด การแนะนาการเวนชวงระยะการมบตร ตลอดจนการสงตอหญงตงครรภ คลอด หลงคลอด ทมภาวะแทรกซอนมายงสถานบรการ 4.3 ฝกอบรมแกนนาในชมชนในการใชแผนททางเดนยทธศาสตร เพอใหสามารถจดทาโครงการในการแกปญหาตามแนวทางของชมชน เพอความตอเนองและความยงยนในการแกไขปญหา 5. การประชาสมพนธ 5.1 จดทาสอ เอกสาร โปสเตอร แผนพบ ในการประชาสมพนธงานอนามยแมและเดก โดยเนนการฝากครรภเรว ฝากครรภตามนดและการมาคลอดทโรงพยาบาล มการประชาสมพนธผานทงทางสอวทยและโทรทศน 5.2 จดทาสอทสอดคลองกบพนท โดยการรวมมอกนระหวางภาครฐและชมชนในแตละพนท ในการดาเนนงานเพอแกไขปญหาอนามยแมและเดก ไดใชกลไก MCH Board เปนตวขบเคลอน โดย MCH Board เขต จะเปนทมทกาหนดนโยบายและยทธศาสตรหลกในการพฒนางานอนามยแมและเดก จากนน MCH Board จงหวด ซงทงประธานและเลขาฯ เปนธรรมการของ MCH Board เขต จะเปน

59

ผทไปกาหนดยทธศาสตร แผนงาน/โครงการ ในแตละจงหวดรวมกบ MCH Board อาเภอ ซงประธานและเลขาฯ MCH Board อาเภอจะเปนกรรมการใน MCH Board จงหวด เพอพฒนาการดาเนนงานใหสอดคลองกบบรบทของแตละพนทตอไป ทมา: เอกสารประกอบการประชมคณะอนกรรมาธการประชากรและการพฒนาในคณะกรรมาธการการสาธารณสข วฒสภา ครงท 2/2556 วนพธท 27 กมภาพนธ 2556 ณ หองประชมคณะกรรมาธการ หมายเลข 103 ชน 1 อาคารารฐสภา 2

60

ภาคผนวก 2 สถานะสขภาพของประชาชนจงหวดแมฮองสอน จากขอมลรายงานของสถานบรการสาธารณสขทกแหงในปงบประมาณ 2555 พบวา มมารดาทเสยชวตจากการคลอดบตร จานวน 1 ราย คดเปนอตรามารดาตายเทากบ 31.76 ตอแสนการเกดมชพ ซงเกนคาเปาหมายทกระทรวงฯ กาหนด (ไมเกน 18 : 100,000 การเกดมชพ) อตราทารกตากวา 1 ปตาย เทากบ 10.80 ตอการเกดมชพพนคน ตากวาเปาหมายทกระทรวงฯ กาหนด (ไมเกน 15 : 1,000 การเกดทงหมด) สาหรบอตราเกดอยางหยาบ เทากบ 13.72 ตอประชากรพนคน อตราตายอยางหยาบ เทากบ 5.56 อตราเพมตามธรรมชาตเทากบ รอยละ 0.81 ภาระการเจบปวยของประชาชน โรคตดตอทเฝาระวงทางระบาดวทยา พบวาสาเหตการเจบปวยดวยโรคตดตอทสาคญเรยงจากมากไปนอย 5 ลาดบโรคแรก ไดแก Acute diarrhea, PUO, H.conjunctivitis, Pneumonia และ Malaria อตราปวยเทากบ 2}787.48, 856.80ม 392.65ม 360.96 และ 271.04 ตามลาดบ สาเหตปวยดวยโรค 5 ลาดบแรกของผปวยใน เรยงจากมากไปนอย ไดแก Symptoms, signs and abnormal clinical and laboratory finding รองลงมาคอ โรค Other intestinal infectious diseases Other diseases of the digestive system, Acute upper respiratory infections and other disease และ Other endocrine, nutrition and metabolic diseases มอตราปวยตอแสนประชากร เทากบ 848.10, 802.0, 788.90, 705.03 และ 662.28 ตามลาดบ สาเหตการปวยของผปวยนอกเรยงจากมากไปนอย 5 ลาดบแรก ไดแก โรคระบบหายใจ โรคระบบยอยอาหาร รวมโรคในชองปาก โรคระบบกลามเนอ รวมโครงราง และเนอยดเสรม อาการ อาการแสดงและสงผดปกตทพบไดจากการตรวจทางคลนกฯ และโรคระบบไหลเวยนเลอด มอตราปวยตอแสนประชากร เทากบ 497.34, 314.30, 302.27, 283.04 และ 244.2433 คณภาพชวตของมารดาและทารกในจงหวดแมฮองสอน สถานการณสขภาพอนามยแมและเดก ปงบประมาณ 2556 จงหวดแมฮองสอน มหญงตงครรภรายใหมมารบการฝากครรภ รอยละ 99.70 โดยมาฝากครรภเมออายครรภกอนหรอเทากบ 12 สปดาห รอยละ 72.59 ( เกณฑ : รอยละ 60 ) ไดรบการคดกรองธาลสซเมย รอยละ 95.80(เกณฑ : รอยละ 80) พบผลผดปกต รอยละ 11.37 พบคเสยงตอการใหกาเนดบตรเปนธาลสซเมย รอยละ 0.52 และมภาวะโลหตจาง รอยละ 10.46 หญงตงครรภไดรบยาเมดเสรมไอโอดน รอยละ 90.37 มการตงครรภไมพงประสงค รอยละ 17.25 (237 ราย) มารดาคลอด (คนไทยใน CUP) ทงหมด 1,374 ราย มภาวะตกเลอดหลงคลอด 14 ราย รอยละ 1.02 อตราความครอบคลมของการไดรบยาเมดเสรมไอโอดนในหญงหลงคลอด 0 - 6 เดอนทเลยงลกดวยนมแม รอยละ 84.82 ทารกมอตราขาดออกซเจนในทารกแรกเกด 23.31 ตอพนการเกดมชพ (เกณฑ : ไมเกน 30 ตอพนการเกดมชพ) ทารกแรกเกดนาหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 9.71 (เกณฑ : ไมเกนรอยละ 7) อตราทารกปรกาเนด 9.43 ตอพนการเกดมชพ (เกณฑ : ไมเกน 9 ตอพนการเกดทงหมด) การเลยงลกดวยนมแม อยางเดยว 6 เดอน รอยละ 71.68 (เกณฑ : รอยละ 50 ) พฒนาการสมวย รอยละ 99.31 (เกณฑ : รอยละ 85 ) อตราทารกตาย 7.29 ตอพนการ

61

เกดมชพ (เกณฑ : ไมเกน 15 ตอ พนการเกดมชพ) โครงการตาบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครวดาเนนการในพนท 3 อาเภอ 6 ตาบล ไดแก อาเภอเมอง 1 ตาบล (ตาบลผาบอง) อาเภอขนยวม 1 ตาบล (ตาบลแมเงา) อาเภอปาย 4 ตาบล (ตาบลทงยาว/ตาบลแมนาเตง/ตาบลแมฮ/ตาบลโปงสา) อตราการฝากครรภ

1. การฝากครรภในชวงอายครรภกอนหรอเทากบ 12 สปดาห จงหวดแมฮองสอนดาเนนการ ไดสงกวาเปาหมายทกระทรวงสาธารณสขกาหนด มการคนหาหญงตงครรภในพนทโดยการใชเครอขายประชาสมพนธ อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน และแกนนาในชมชนเปนผรวมกาเนนการประชาสมพนธแนะนาใหหญงตงครรภมาฝากครรภ และมอบชดตรวจครรภใหแกอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานและผดงครรภโบราณ ในพนททอยหางไกลสถานบรการสาธารณสขใชในการตรวจคดกรองหญงวยเจรญพนธ ทสงสยวาจะตงครรภใหสามารถไดรบการตรวจคดกรองเบองตนอยางรวดเรว และสงจงใจททาใหหญงตงครรภมารบการฝากครรภกอนหรออายครรภเทากบ 12 สปดาหนน คอ สมดสชมพหรอสมดสขภาพมารดาและทารก ทสามารถใชเปนหลกฐานในการแจงเกดและแสดงสทธในตวเองของลกทคลอดออกมาได ซงมผลในการรบรองสทธประโยชนตามกฎหมาย เชน สทธการขอรบบตรโครงการหลกประกนสขภาพ การแจงเกด นอกจากนยงมบางพนทกมของทระลก เชน ของขวญมอบใหแกหญงตงครรภทคลอดลกโดยมการฝากครรภครบตามเกณฑ ทงน ขนอยกบงบประมาณขององคการบรหารสวนตาบล เทศบาล หรอ CUP ในแตละพนทดวย

2. การฝากครรภครบตามเกณฑมาตรฐานคณภาพ หญงตงครรภตองมารบการตรวจครรภเฉลย 12 – 15 ครงตอการตงครรภแตละครง ดงนน อตราการฝากครรภครบตามเกณฑคณภาพของจงหวดแมฮองสอน โดยเฉลยอยทรอยละ 70 – 80 ซงยงไมบรรลตามเกณฑเปาหมายได แตกมแนวโนมเพมขน สาเหตเนองจากปจจยหลายประการ ไดแก ปญหาการคมนาคมลาบาก ไมมรถยนตประจาทาง สาม ญาตไมมเวลาพอจะมาสงได หรอตองทางานดานการเกษตร ทาไร เพอหาเลยงครอบครว กจะทาใหหญงตงครรภไมไดรบการตรวจครรภ และหากมารบบรการในวนทไมมคลนกเปดบรการกจะทาใหไมไดรบการตรวจครรภ ดงนน จงเปนสงทตองมการปรบปรงเพอใหสามารถเออตอการเขาถงบรการของประชาชนไดสะดวก รวมถงการชแจงและขอความรวมมอจากประชาชนกลมเปาหมาย ญาต และชมชนดวย อตราการตายมารดาและทารก 1. อตราทารกอายตากวา 1 ปตาย จงหวดแมฮองสอนมตากวาเกณฑเปาหมาย แตอาจจะมการเกบรวบรวมขอมลยงไมครอบคลม เนองจากเปนการเกบรวบรวมขอมลทารกอายตากวา 1 ป ตายเฉพาะในสถานบรการสาธารณสข รวมทงเดกอาย 0 – 5 ป ตาย ดงนน อาจจะใชขอมลจากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยเปนแหลงขอมลในสวนของเดกอายตากวา 1 ป และ 0 – 5 ปตาย 2. อตราสวนมารดาตาย ในป 2546 – 2555 เทากบ 84.22, 137.70, 25.32, 81.61, 277.52, 64.66, 80.58, 0, 70.92 และ 31.76 ตอ 100,000 การเกดมชพ ตามลาดบ จานวนมารดาตายของจงหวดแมฮองสอน มแนวโนมลดลง แตกยงพบไดเกอบทกป และอตราสวนมารดาตายของจงหวดแมฮองสอนจะพบวาสงกวาเกณฑเปาหมาย เนองจากมอตราการเกดนอย จงทาใหอตราสวนมารดาตายสงกวาเกณฑเปาหมาย ถงแมจะมมารดาเสยชวตเพยง 1 คนกตาม โดยอาเภอทพบอตราสวนมารดาตายสง คอ อาเภอแมสะเรยง สวนอาเภอปางมะผาในรอบ 5 ป ยงไมพบมารดาตาย สาหรบสาเหตการตายของ

62

มารดา จากการรวบรวมขอมล พบวา สาเหตททาใหมารดาตายมากทสด คอ ภาวะตกเลอดหลงคลอด เนองจากมดลกไมหดรดตว/ ภาวะรกเกาะตดฯ 3. สาเหตการตายของทารกแรกเกดและ 0 – 7 วน ตาย ในชวงปงบประมาณ 2554 – 2555 โดยการเกบรวบรวมขอมลจากระบบขอมลรายงาน แบบฟอรม ก-1 ของสถานบรการสาธารณสขของรฐในทกระดบ ไดแก โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล โรงพยาบาลชมชน และโรงพยาบาลทวไป พบวา มจานวนทารกเกดไรชพและทารกอาย 0 – 7 วนตาย รวม 54 ราย จาแนกเปน ทารกตายในปงบประมาณ 2554 จานวน 17 ราย และปงบประมาณ 2555 จานวน 37 ราย โดยพนททมมารดาทคลอดทารกตายหรอเกดไรชพมากทสด ไดแก มารดาทอยในพนทราบ มากกวาพนทสงเลกนอย โดยเฉพาะพนทอาเภอเมองและคายผหนภยจากการสรบ รองลงมาคอ อาเภอแมสะเรยง และสบเมย สาหรบสาเหตการตาย ทพบมากทสด คอ การตายเปอยยย รอยละ 38.89 รองลงมาคอ การคลอดตดชดและการคลอดยาวนาน ปญหาอปสรรค 1. การคมนาคมยงมผลกระทบตอการดาเนนงานอนามยแมและเดกคอนขางมาก เนองจากถนนในบางพนทไมสามารถใชไดทกฤด รวมถงปญหาเดม ๆ คอ การสอสารระหวางกลมเปาหมายกบเจาหนาทสาธารณสขในพนทสวนหนงทยงไมสามารถสอสารกนใหเขาใจได 2. การจดสรรงบประมาณ หากจดสรรตามรายหวประชากร แตงบลงทนในพนททยากลาบากตองใชตนทนงบสงกวาพนทราบ ทาใหไมสามารถเตมในสวนขาดของการดาเนนงานอนามยแมและเดก ประกอบกบประชากรสวนมากมฐานะยากจน ดงนน ประชาชนจงไมสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง เชน ภาวะโลหตจางในหญงตงครรภ หากมมงบประมาณสนบสนนคาอาหรเสรม หรอยาเสรมวตามนแกหญงตงครรภทมภาวะโลหตจาง ปญหากจะไมไดรบการแกไข และคลอดทารกทนาหนกนอยตามมา 3. ปญหาการลาออก โยกยายของบคลากร โดยเฉพาะแพทย จะมการลาออกและโยกยายสงมาก ดงนน การชวยเหลอกรณฉกเฉนทางสตกรรม และกมารเวชกรรมจะไดรบการชวยเหลอชามาก เนองจาก ขณะนมสตแพทยประจาทโรงพยาบาลทวไปเพยงแหงเดยว 4. รพ.สต. ทอยหางไกลมอตรากาลงคนนอย และสวนมากไมมพยาบาลวชาชพปฏบตงาน ทาให ไมสามารถดาเนนงานอนามยแมและเดกไดครบถวน และทนเวลาตามเกณฑมาตรฐานและเปาหมาย ทกาหนด 5. ปญหาการจดเกบขอมล ยงพบวา มความซาซอนในการจดเกบขอมล และไมครบถวนทนเวลา นอกจากน ยงมชองวางระหวางหนวยงานทบรการ คอ การทกลมเปาหมายในพนทไปรบบรการทหนวยงานอน แตขาดการสงตอขอมลใหกน ดงนน ขอมลกจะหายไปบางสวน หรอการจดเกบขอมลของหนวยงานระดบเขต ไมคอยมความสอดคลองกบระบบรายงานทใชอยในปจจบน (ระบบขอมล 43 แฟม) ประกอบกบขอมลงานอนามยแมและเดกมเนอหารายละเอยดมาก จงทาใหตองใชเวลาในการจดทาขอมล รวมทงการเปลยนแปลงเกณฑมาตรฐานหลายอยาง ทาใหการทางานไมสามารถดาเนนการไดตามแผนทวางไว โดยเฉพาะระดบ รพ.สต.จะตองใชเวลานานมาก จงทาใหยงไมสามารถรวบรวมผลการประเมนตามทสวนกลางกาหนดได 6. เจาหนาทบคลากรในพนททปฏบตงานในพนทยากลาบาก มกเปนเจาหนาททจบใหม ยงไมคอยมประสบการณในการทางาน ทาใหการตดสนใจไมดพออาจจะทาใหเกดความผดพลาดขนได

63

ปญหาสาคญทควรเรงดาเนนการแกไข 1. ปญหาหญงอายตากวา 20 ป มบตร 2. การพฒนาโรงพยาบาลโครงการสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง 3. ปญหาทารกแรกเกดนาหนกนอยกวา 2,500 กรม 4. ปญหาการขาดออกซเจนในทารกแรกเกด (Birth asphyxia) 5. ปญหาอตราการตายปรกาเนดสง ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. ควรมการจดสรรโควตาพเศษใหนกเรยนในจงหวดแมฮองสอน เขาศกษาตอในสาขาแพทยศาสตรและพยาบาลศาสตรเหมอนกบจงหวดชายแดนใต 2. ควรมการบรรจแตงตงอตรากาลงคน ตาแหนง พยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลใหครบทกแหง เพอรองรบงานบรการ 3. การพฒนาคณภาพระบบบรการของสถานบรการ ไดแก การพฒนาปรบปรงระบบโครงสราง วสด ครภณฑ และอตรากาลงคน ควรมการจดทาแผนพฒนาระบบบรการ (Service Plan) ระยะเวลา 3 – 5 ป โดยใหดาเนนการตามขนตอนและกระบวนการทออกแบบ วางแผนไว มฉะนน กจะเปนการแกไขปญหา ทไมรจกจบสน 4. กรมอนามยควรจดทาระบบการจดเกบขอมลงานอนามยแมและเดก โดยใหมการจดทารายงานขอมลในระบบ online โดยเชอมโยงกบระบบขอมลของกระทรวงมหาดไทย จะชวยลดความซาซอนของขอมล และเจาหนาทผใหบรการกไดรบทราบวา หญงตงครรภในพนทเขตรบผดชอบของตนไปรบบรการฝากครรภทสาถนบรการใดบาง หรอคลอด แทงแลวทสถานบรการใดฯ แลวมระบบการดงขอมลมาใชประโยชนตามตวชวดหรอตวแปรทสาคญและจาเปนในการพฒนางานอนามยแมและเดก 5. มระบบเงนกองทน เพอชวยในกรณสงตอผปวยใหไดรบบรการอยางเสมอภาค โดยมการกาหนดมาตรฐานระบบสงตอดานอนามยแมและเดกใหชดเจนและถอปฏบตได 6. พฒนาระบบการตดตอสอสาร โดยใหเชอมโยงกบระบบงานบรการการแพทยฉกเฉนทมการขยายเครอขายระบบบรการสระดบ อบต. เนนในพนททพบปญหามารดาตาย / พนทหางไกลยากลาบาก เพอทาใหการออกชวยเหลอรวดเรว สงผลใหโอกาสเสยงตอผคลอดเสยชวตนอยลง 7. มระบบการใหคาปรกษาผานระบบดาวเทยมในการสอสารเพอการรกษาและสนบสนนการทางานของเจาหนาทสาธารณสขระดบ รพ.สต. / รพ. ในเรองการดแลการตงครรภและการคลอดอยางมประสทธภาพ 8. การสรางระบบแรงจงใจอยางเปนรปธรรม ใหแกเจาหนาทสาธารณสขทปฏบตงานในพนทหางไกลกนดาร 9. สนบสนนงบประมาณใหจงหวดจดอบรม หรอสงเจาหนาทแพทย พยาบาล เขารบการอบรมเชงปฏบตการ Active management in 3rd of Labor เพอลดปญหาการตกเลอดหลงคลอดและการเสยชวตของมารดาหลงคลอด 10. การสรางระบบสาธารณปโภคในพนทหางไกล ใหสามารถใชงานไดทกฤด เชน ระบบไฟฟา การคมนาคม เพอสนบสนนการเขาถงบรการของภาครฐ รวมถงการขนสงสนคาภาคเกษตร

64

ทมา: เอกสารประกอบการนาเสนอสถานการณ ปญหาและแนวทางแกไขเกยวกบการตายของมารดาและทารก การตงครรภในวยรนและการจดบรการสาธารณสขในพนทหางไกล ทรกนดาร จงหวดแมฮองสอน ตอคณะกรรมาธการการสาธารณสข วฒสภา ระหวางวนท 5 – 7 กมภาพนธ 2556 โดยสานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน 5 กมภาพนธ 2556 และเอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการและการตดตามประเมนผลการจดทารายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษดานสขภาพ ฉบบท 3 พ.ศ.2557 ระหวางวนท 21 – 23 สงหาคม 2556 โดยสานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน 20 สงหาคม 2556

65

ภาคผนวก 3

สถานการณสภาวะสขภาพชาวไทยภเขาเขตภาคเหนอตอนบน จากการดาเนนงานของศนยพฒนาอนามยพนทสงพบวาชาวไทยภเขายงมปญหาและตองไดรบ

การพฒนาหลายประเดนในป 2556 ศนยพฒนาอนามยพนทสงจงไดจดทาโครงการสารวจสภาวะสขภาพและอนามยสงแวดลอมของชาวไทยภเขาเขตภาคเหนอตอนบนเพอประเมนสถานการณและนาเสนอไปยงหนวยงานทเกยวของ เพอเปนขอมลประกอบในการวางแผนการดาเนนงานดานสภาวะสขภาพและอนามยสงแวดลอมในชมชนชาวไทยภเขาตอไป

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ใชขอมลประชากรจากทาเนยบชมชนบนพนทสงปพ.ศ. 2545 สารวจโดยกองสงเคราะหชาวเขากรมประชาสงเคราะห โดยคดเลอกจงหวดทมประชากรชาวไทยภเขาอาศยอยจานวนตงแต 100,000 คนขนไป คอ เชยงใหม เชยงราย ตาก และแมฮองสอน

กลมตวอยางสมตวอยางโดยใชหลกความนาจะเปนProbability Sampling Without Replacement Multi-stage Sampling ใชหมบานเปนหนวยสม และใชหลงคาเรอนเปนหนวยศกษา โดยมเงอนไขคอหมบานทสมไดตองมหลงคาเรอนมากกวา 50 หลง รวมกลมตวอยางทสารวจทงสน 66 หมบาน ดงน

- กลมแมทมลก 0 - 1 ป เกบขอมล 10 รายตอหมบาน - กลมเดกอาย 0 - 5 ป เกบขอมล 20 รายตอหมบาน - กลมเดกอาย 6 - 12 ป เกบขอมล 20 รายตอหมบาน - กลมวยรนและเยาวชน อาย 10- 24 ป เกบขอมล 20 รายตอหมบาน - กลมสตรวยเจรญพนธค อาย 15-49 ป เกบขอมล 20 รายตอหมบาน - ขอมลอนามยสงแวดลอม เกบขอมล 20 หลงคาเรอนตอหมบาน

คานยาม ชาวไทยภเขา หมายถง กลมชนชาตสวนนอยทอาศยถาวรอยในพนทสงและทรกนดารของภาคเหนอ และตะวนตกเฉยงใตของประเทศไทย มภาษา คานยม ความเชอ ประเพณวฒนธรรมแตกตางจากชาวไทยพนราบ ตามระเบยบสานกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง วาดวยการพจารณาลงรายการสถานะบคคลในทะเบยนราษฎรใหแกบคคลบนพนทสง พ.ศ. 2543 ใชคาวา “ชาวไทยภเขา” หมายความวา กลมชาตพนธดงเดมทอาศยทากนหรอบรรพชนอาศยทากนอยบนพนทสงในราชอาณาจกร ซงมวฒนธรรม ประเพณ ความเชอ ภาษาและการดาเนนชวต ทมเอกลกษณเฉพาะตว ประกอบดวย 9 ชาตพนธหลกคอ (1) กะเหรยง หรอซงอาจเรยกวา ปกาเกอะญอ(สกอว) โพลง(โปว) ตองส(ปะโอ) บะแก(บะเว) (2) มง หรอซงอาจเรยกวาแมว (3) เมยน หรอซงอาจเรยกวา เยา,อวเมยน(4) อาขา หรอซงอาจเรยกวาอกอ (5) ลาห หรอซงอาจเรยกวา มเซอ (6) ลซ หรอซงอาจเรยกวา ลซอ (7) ลวะ หรอซงอาจเรยกวา ละเวอะ, ละวา, ถน, มล, ปรย(8) ขม (9) มลาบร หรอซงอาจเรยกวา คนตองเหลอง

ชมชนบนพนทสงหมายถงประชากรบนพนทสง ประกอบดวยกลมชาตพนธกะเหรยง แมวหรอมง เยาหรอเมยน อกอหรออาขา มเซอหรอลาห ลซอหรอลซลวะ ถน ขม และมลาบรหรอตองเหลอง

66

ชนกลมนอย ประกอบดวยกลมชาตพนธปะหลอง ตองส ไทยลอ จนฮอ ไทยใหญ เขมร จน มอญ พมา ลาว

จานวนประชากร ชมชนบนพนทสงและชมชนชาวไทยภเขากระจายอยใน จานวน 20 จงหวด ไดแก เชยงใหม เชยงราย ตาก แมฮองสอน นาน กาญจนบร ลาพน พษณโลก ราชบร เพชรบรณ แพร พะเยา ลาปาง อทยธาน เพชรบร กาแพงเพชร ประจวบครขนธ สพรรณบร สโขทย และ เลย ประชากรสวนใหญเปนชนเผากะเหรยง จงหวดทมชาวไทยภเขามากทสดคอจงหวดเชยงใหม และเรยงลงไปตามลาดบ ตามแผนภมท 1

แผนภมท 1 : แสดงจานวนประชากรชาวไทยภเขาและประชากรในชมชนบนพนทสง 20 จงหวด

ขอมลสถานการณสขภาพเดก 0-1 ป ขอมลไดจากการสารวจขอมลชาวไทยภเขา ในกลมมารดาทมบตรอายตงแตแรกเกดจนถงอาย 1 ป

ขอมลทนาเสนอเปนขอมลทไดจากการสมสารวจ ซงจะเปนภาพรวมของชาวไทยภเขา 20 จงหวด

และขอมลในพนทโครงการแผนพฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดารตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงเปนพนททรกนดารมการนาเขาขอมลป 2554

67

แผนภมท 2: แมทมลกอายตากวา 20 ป

แผนภมท 3: หญงมครรภฝากครรภครงแรกอายครรภกอน 12 สปดาห

แผนภมท 4: หญงมครรภฝากครรภครบตามเกณฑ 5 ครง

9073.9

50

100

68

แผนภมท 5: หญงมครรภคลอดกบเจาหนาทสาธารณสข

แผนภมท 6: หญงตงครรภไดรบการดแลหลงคลอดตามเกณฑ

69

แผนภมท 7: หญงตงครรภไดรบยาเมดเสรมไอโอดน

แผนภมท 8: เดกนาหนกแรกคลอดนอยกวา 2,500 กรม

70

แผนภมท 9: เดกแรกเกดจนถงตากวา 6 เดอนกนนมแมอยางเดยว

ขอมลสถานการณสขภาพเดก 0-5 ป ขอมลไดจากการสมสารวจและประเมนพฒนาการ (โดยดจากสมดสชมพ) ในกลมเดกชาวไทยภเขาทงหมด 1,320 ราย แผนภมท 10: นาหนกตามเกณฑอาย

71

แผนภมท 11: สวนสงตามเกณฑอาย

แผนภมท 12: นาหนกตามเกณฑความสง

72

ขอมลอนามยสงแวดลอมของครวเรอน จากการสารวจจานวน 1,320 หลงคาเรอน และไดคดเลอกขอมลทสาคญมา 2 ขอมลซงเปนตวชวดตาม MDG คอ การมสวมใช พบวาชาวไทยภเขามสวมใช รอยละ 68.1 และการมนาสะอาดดม พบวาชาวไทยภเขามนาดมสะอาดเพยงพอ รอยละ 50.4 แผนภมท 13: การมสวมใช

แผนภมท 14: การมนาดมสะอาดเพยงพอ

73

อตราการตายมารดาและทารก 1. อตราตายของทารกในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ แผนภมท 15: แสดงอตราตายของทารกอายตากวา 1 ป ในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ

2. อตราการตายของมารดาในเขตพนทสงจงหวดภาคเหนอ ในป พ.ศ. 2556 วดจากการเกดมชพ 851 คน จากการสมสารวจ พบมารดาตาย 1 คน คดเปน 117.5 คนตอแสนประชากร (เปาหมาย ไมเกน 18 คนตอการเกดมชพแสนคน) เปนภาพรวมของชาวไทยภเขาซงขอมลอาจยงไมครอบคลม เนองจากเปนการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางททาการสมสารวจของศนยพฒนาอนามยพนทสง

มารดาตาย การเกดมชพ อตราการตายมารดา/แสนประชากร

1 คน 851 คน 117.5 คน/แสน ปชก.

ผล MDG

ภาพรวมในพนท กพด.

ผลสารวจของศนย

74


ปฏญญาแหงสหสวรรษของสหประชาชาต สมชชาสหประชาชาต ไดใหการรบรองคาปฏญญาดงตอไปน I. คณคาและหลกการ (Values and Principles) 1. ขาพเจาทงหลาย ผเปนประมขแหงรฐและรฐบาลไดมาชมนมกน ณ สานกงานใหญของ สหประชาชาต ทนครนวยอรค ระหวางวนท 6 ถง 8 กนยายน 2543 ณ เวลาเรมตนแหงสหสวรรษใหม เพอทจะยนยนถงศรทธาทพวกเรามตอองคกรแหงน รวมทงกฎบตรแหงองคกรน ซงถอเปนรากฐานอนจะขาดเสยมไดของโลกทจะมความสงบสข ความเทาเทยมกนและความยตธรรมยงขน 2. เราตระหนกดวา นอกเหนอจากความรบผดชอบทเราตางแยกกนมตอสงคมแตละสงคมของเราเองแลว เรายงมความรบผดชอบรวมกนในการทจะธารงไวซงหลกการในเรอง ศกดศรแหงความเปนมนษย ความเทาเทยมกนและความเปนธรรมในระดบโลกดวย ในฐานะทเราเปนผนา เราจงมหนาทตอประชาชนของโลกทงปวง โดยเฉพาะอยางยง บรรดาผทอยในสภาพเปราะบางทสด และโดยเฉพาะเดก ๆ ซงจะเปนอนาคตของเรา 3. เราขอยนยนอกครงถงความยดมนแนวแนทมตอวตถประสงค และหลกการของกฎบตรสหประชาชาต ซงไดเปนทประจกษแลววาเปนสงซงไมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา และมความเปนสากล ความสาคญและความสามารถในการสรางแรงบนดาลใจของวตถประสงคและหลกการของกฎบตรสหประชาชาตนนมมากขนอยางยง ในภาวะซงชาตตาง ๆ และผคนตางมความเกยวของและพงพาอาศยกนยงขน 4. เรามความมงมนทจะสถาปนาสนตภาพทมความเปนธรรมและยนยงใหเกดขนทวโลก ตามวตถประสงคและหลกการของกฎบตรสหประชาชาต เราจะทมเทแรงกายแรงใจเพอทจะสนบสนนการดาเนนการทงหลาย เพอธารงความเทาเทยมกนทางอธปไตยแหงรฐทงปวง การเคารพบรณภาพแหงดนแดนและเอกภาพทางการเมองของรฐทงปวง การแกไขขอพพาทโดยสนตวธอนเปนไปตามหลกการแหงความยตธรรมและกฎหมายระหวางประเทศ สทธในการกาหนดอนาคตของตนเองของผคนซงยงคงตกอยภายใตการครอบงาแบบอาณานคมและการเขายดครองของตางชาต การไมเขาแทรกแซงกจการภายในของรฐอน การเคารพสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐาน การเคารพตอสทธอนเทาเทยมกนของทกผคนโดยไมคานงถงเชอชาต เพศ ภาษาหรอศาสนาและความรวมมอระหวางประเทศในการแกไขปญหาระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม หรอมนษยธรรม 5. เราเชอวา สงทาทายอนสาคญยงยวดทเราเผชญอย ณ วนน คอ การทาใหกระบวนการโลกาภวตนเปนพลงสรางสรรคสาหรบประชากรโลกทกหมเหลา ทงนเพราะ แมวากระบวนการโลกาภวตนจะสรางโอกาสอนยงใหญขนมากมาย แตประโยชนทเกดขนตอประชากรโลกในปจจบน ยงไมทวถงเปนอยางมาก ในขณะทตนทนของกระบวนการดงกลาวกมไดกระจายไปอยางทวถงเชนกน เราตระหนกดวาประเทศกาลงพฒนาและประเทศทเศรษฐกจกาลงอยในระยะปรบเปลยน ตางตองเผชญกบความยากลาบากเปนพเศษในการทจะตอบสนองตอสงทาทายทสาคญน ดงนน ดวยการดาเนนความพยายามอยางกวางขวางและยงยนทจะสรางอนาคตรวมกนบนพนฐานของความเปนมนษยรวมกนทมความแตกตางกนอยางหลากหลายเทานน จงจะสามารถทาใหกระบวนการโลกาภวตนเปนสงซงยงประโยชนอยางทวถงเตมทและเปนธรรมได ความพยายามดงกลาวจะตองรวมไปถงการมนโยบายและมาตรการตาง ๆ ในระดบโลกซง

75

สอดคลองกบความจาเปนตาง ๆ ของประเทศทกาลงพฒนาและประเทศทระบบเศรษฐกจกาลงอยในระยะปรบเปลยน โดยทประเทศเหลานนไดมสวนรวมอยางมประสทธผลในการจดทานโยบายและมาตรการเหลานน รวมทงขนตอนการปฏบตดวย 6. เราเหนวาคณคาพนฐานบางประการมความสาคญอยางยงตอความสมพนธระหวางประเทศในศตวรรษทยสบเอดน ซงรวมถงคณคาตอไปน

เสรภาพ ชายและหญงมสทธทจะใชชวตและเลยงดบตรของตนอยางมศกดศร ปลอดจากความหวโหยและความหวนเกรงตอความรนแรง การกดขหรอความอยตธรรม ธรรมาภบาลทมความเปนประชาธปไตยและประชาชนมสวนรวม ซงตงอยบนพนฐานของเจตนจานงคของประชาชนจะเปนสงทประกนสทธดงกลาวไดดทสด

ความเทาเทยมกน ผคนทกคนและชาตทกชาตจกตองไมถกปฏเสธโอกาสทจะไดรบผลประโยชนจากการพฒนา สทธ และโอกาสทเทาเทยมกน ระหวางชายและหญงตองไดรบการรบรอง

เอกภาพ ปญหาและสงทาทายตาง ๆ ในระดบโลกจะตองไดรบการจดการในลกษณะทมการกระจายตนทนและภาระตาง ๆ ออกไปอยางเปนธรรม ตามหลกการพนฐานแหงความเปนธรรมและความยตธรรมในสงคม ผทประสบความยากลาบากหรอไดรบผลประโยชนนอยทสด สมควรไดรบความชวยเหลอจากผทไดรบประโยชนมากทสด

ขนตธรรม มนษยตางตองใหความเคารพซงกนและกน ไมวาจะมความแตกตางหลากหลายเพยงใดในดานความเชอ วฒนธรรม และภาษา ความแตกตางไมวาจะเปนภายในสงคมหรอระหวางสงคมตาง ๆ มใชสงทควรตองเกรงกลว หรอปดกน หากแตควรรกษาไวในฐานะทเปนสงทมคณคาของความเปนมนษยชาต วฒนธรรมทมความเปนสนต และการพดจาทาความเขาใจตอกนในระหวางอารยธรรมตาง ๆ เปนสงทควรไดรบการสงเสรมอยางแขงขน

ความเคารพตอธรรมชาต ในการจดการตอสงมชวตตาง ๆ และทรพยากรธรรมชาตนนตองดาเนนการดวยความรอบคอบ ใหเปนไปตามหลกการพฒนาแบบยงยน มเพยงวธนวธเดยวเทานนทเราจะสามารถรกษาความอดมสมบรณอนยงใหญซงธรรมชาตไดใหแกเราและเหลอตอไวแกคนรนหลง ลกษณะแบบแผนของการผลตและการบรโภคอนมใชแบบยงยนทเปนอยในปจจบนจะตองไดรบการเปลยนแปลง เพอประโยชนในภายภาคหนาของเราเองและของลกหลาน

ความรบผดชอบรวมกน จะตองมการแบงปนความรบผดชอบในการจดการการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคมทวโลก รวมทงการจดการกบภยคกคามทมตอสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศไปยงชาตตาง ๆ ในโลก และควรดาเนนการในลกษณะพหภาค สหประชาชาต ซงเปนองคกรทมความเปนสากลมากทสด และประกอบไปดวยผแทนจากชาตตาง ๆ มากทสด สมควรเปนหนวยงานทมบทบาทหลกเพอทจะนาคณคาตาง ๆ ทยดถอรวมกนเหลานไปสการปฏบต เราจงไดกาหนดเปาหมายแนวทางทจะดาเนนการซงเราจะใหความสาคญเปนพเศษไว

76

II. สนตภาพ ความมนคงและการลดกาลงอาวธ (Peace, Security and Disarmament) 7. เราจะดาเนนการอยางเตมทในการทจะชวยใหประชาชนของเราหลดพนจากความทกขยากอนเนองมาจากสงคราม ไมวาจะเปนสงครามภายในรฐหรอระหวางรฐ ซงสงครามเหลานไดคราชวตผคนไปกวา 5 ลานคน ในชวงทศวรรษทผานมา นอกจากนน เราจะพยายามขจดอนตราย ซงจะเกดจากอาวธทมอนภาพทาลายลางผคนจานวนมากดวย 8. ฉะนน เราจงตงเจตนจานง

ทจะเสรมสรางความเคารพตอหลกแหงกฎหมาย ในกจการตาง ๆ ทงในระหวางประเทศ และในประเทศ และโดยเฉพาะการทาใหประเทศสมาชกปฏบตตามคาพพากษาของศาลยตธรรมระหวางประเทศ ปฏบตตามกฎบตรสหประชาชาตในกรณทประเทศเหลานนเปนคกรณ

ทจะทาใหสหประชาชาตมประสทธผลมากขนในการดารงสนตภาพและความมนคง โดยการใหทรพยากรและเครองมอตาง ๆ ทสหประชาชาตจาเปนตองมในการปองกนความขดแยง การแกไขขอพพาทโดยสนตวธ การรกษาสนตภาพ การสรางสนตภาพและการฟนฟภายหลงสนสดความขดแยง ในประเดนน เราไดใหความสาคญตอรายงานของทประชมวาดวยการดาเนนการดานสนตภาพของสหประชาชาต (the Panel on United Nations Peace Operations) และขอใหสมชชาสหประชาชาตไดเรงพจารณาขอเสนอแนะในรายงานดงกลาวโดยเรว

ทจะเสรมสรางความรวมมอระหวางสหประชาชาตกบองคกรภมภาคตาง ๆ ตามขอบญญตในบทท 8 ของกฎบตรสหประชาชาต

ทจะดาเนนการเพอใหแนใจวารฐภาคดาเนนการตามสนธสญญาดานตาง ๆ เชน ดานการควบคมอาวธและการลดกาลงอาวธ และดาเนนการตามกฎหมายระหวางประเทศดานมนษยธรรม และดานสทธมนษยชน เปนตน และเรยกรองใหรฐตาง ๆ ทงหลายพจารณาลงนามและใหสตยาบนตอ ธรรมนญกรงโรมวาดวยการจดตงศาลอาญาระหวางประเทศ (the Rome Statute of the International Criminal Court)

ทจะดาเนนการโดยพรอมเพรยงกนในการตอตานการกอการรายระหวางประเทศและภาคยานวตอนสญญาระหวางประเทศทเกยวของกบเรองนโดยเรวทสด

ทจะทวความพยายามในการดาเนนการตามขอผกพนในการตอตานปญหายาเสพตดของโลก ทจะเพมความพยายามในการตอสกบอาชญากรรมขามชาตในทกดาน รวมไปถงการลอบ

คาขาย การลกลอบขนคน และการฟอกเงน ทจะลดผลกระทบของมาตรการความาตรทางเศรษฐกจของสหประชาชาตทมตอประชาชน

ผบรสทธ โดยใหมการพจารณาทบทวนมาตรการดงกลาวเปนระยะ ๆ และขจดผลกระทบของการควาบาตรดงกลาวทมตอฝายทสาม

ทจะพยายามขจดอาวธทมอานภาพทาลายลางสง โดยเฉพาะอาวธนวเคลยร และเปดทางเลอกทงหมดเอาไวเพอใหสามารถบรรลวตถประสงคขอนได รวมทงความเปนไปไดทจะจดใหมการประชมระหวางประเทศเพอหาหนทางขจดอนตรายจากนวเคลยร

77

ทจะดาเนนการโดยพรอมเพยงกนในอนทจะยตการลกลอบคาปนขนาดเลกและอาวธขนาดเบา โดยเฉพาะอยางยง โดยการทาใหการขนยายอาวธเปนไปโดยโปรงใสยงขน และสนบสนนมาตรการลดกาลงอาวธในระดบภมภาค โดยพจารณาถงขอเสนอแนะทงปวงจากทประชมสหประชาชาตวาดวยการคาอาวธขนาดเลกและอาวธขนาดเบาอยางผดกฎหมาย (United Nations Conference of Illicit Trade in Small Arms and Light Weapons) ทกาลงจะมขน

ทจะเรยกรองใหรฐทงหลายพจารณาภาคยานวตอนสญญาวาดวยการหามใช การสะสม การผลต และการยายโอนทนระเบดสงหารบคคลและการทาลายอาวธดงกลาว (the Convention on the Prohibition of the Use, Stockpiling, Production and Transfer of Antipersonnel Mines and on Their Destruction) รวมทงพธสารเรองทนระเบดฉบบแกไขของอนสญญาวาดวย 9. เราเรยกรองใหรฐสมาชกปฏบตตามการพกรบโอลมปก (the Olympic Truce) ทงเปนรายประเทศและรวมกน ทงในปจจบนและในอนาคต และใหการสนบสนนคณะกรรมการโอลมปกสากลในการดาเนนการเพอสงเสรมสนตภาพและความเขาใจในหมมนษยชาต โดยผานทางการกฬาและอดมการณโอลมปก (The Olympic Ideal) III. การพฒนาและการขจดความยากจน (Development and Poverty Eradications)

10. เราจะพยายามอยางเตมททจะชวยใหเพอนรวมโลกของเราทงชาย หญง และเดก หลดพนจากสภาพทกขเวทนาและการอยอยางไรศกดศรของความเปนมนษยอนเนองมาจากความยกจนขนแคนอยางยง อนเปนสภาพของผคนชาวโลกกวาพนลานคนในปจจบน เรามงมนทจะทาใหสทธทจะไดรบการพฒนานนเปนความจรงสาหรบทกคนและมงมนทจะปลดปลอยมวลมนษยชาตจากความขาดแคลน

11. ฉะนน เราจงไดตงเจตนจานงทจะสรางสงแวดลอม ซงเอออานวยตอการพฒนาและการขจดซงความยากจนขนทงในระดบประเทศและระดบโลก

12. การบรรลวตถประสงคดงกลาวน ขนอยกบปจจยหลายประการ ซงรวมถงการมธรรมาภบาลภายในแตละประเทศ และในระดบระหวางประเทศ นอกจากนน ยงขนอยกบความโปรงใสของระบบการคลง การเงน และการคาอกดวย เราจะมงมนทจะสรางระบบการคาและการเงนแบบพหภาคทเปดกวาง เปนธรรม ยดหลกเกณฑ สามารถพยากรณได และไมเลอกปฏบต

13. เรามความหวงกงวลเกยวกบอปสรรคทประเทศกาลงพฒนากาลงเผชญในการระดมทรพยากรทจาเปนสาหรบใชเปนเงนสนบสนนการพฒนาแบบยงยนของตน ดงนน เราจงจะพยายามอยางเตมทเพอใหการประชมเจาหนาทระดบสงระหวางประเทศและระหวางรฐบาลวาดวยเงนสนบสนนเพอการพฒนา (the High Level International and Intergovernmental Event on Financing for Development) ทจะจดใหมขนในป 2554 ประสบความสาเรจ

14. นอกจากนน เราใหคามนวาเราจะใหความสนใจตอความจาเปนพเศษของประเทศทมการพฒนานอยทสด ในประเดนน เรายนดทจะตอนรบการประชมสหประชาชาตวาดวยประเทศทพฒนานอยทสด (the Third United Nations Conference on the Least Developed Countries) ซงจะมขนในเดอนพฤษภาคม 2544 และจะพยายามทาใหการประชมดงกลาวประสบความสาเรจ เราขอเรยกรองใหประเทศอตสาหกรรม

78

กาหนดนโยบายใหสนคาสงออกของประเทศทมการพฒนานอยทสด สามารถเขามาขายยงตลาดของตนโดยไมตองเสยภาษ หรอตองถกจากดโควตา ซงหากเกดขนกอนทจะมการประชมดงกลาวกจะเปนการดยงขน

ดาเนนโครงการ (ทไดมการปรบปรงไปแลว) ในการทเลาหนสาหรบประเทศยากจนทมหนสนสงมากโดยไมชกชาตอไป และตกลงยนยอมทจะยกเลกหนทางการแบบทวภาคทมกบประเทศเหลานนทงหมดเพอแลกกบการทประเทศเหลานนเอาจรงเอาจงอยางชดเจนในการแกไขความยากจน และ

ใหการชวยเหลอเกยวกบการพฒนาเพมขน โดยเฉพาะแกประเทศทมความพยายามอยางแทจรงทจะทมเททรพยากรเพอแกไขความยากจน

15. นอกจากนน เรายงมงมนทจะดาเนนการกบปญหาหนสนของประเทศกาลงพฒนาทมรายไดนอยถงปานกลางอยางเบดเสรจและมประสทธภาพ โดยใชมาตรการตาง ๆ ในระดบประเทศและระหวางประเทศ ซงเปนมาตรการทมงชวยใหประเทศเหลานนมความสามารถในการชาระนไดในระยะยาว

16. นอกจากนน เรายงมเจตนจานงทจะใหความสนใจตอความจาเปนพเศษของรฐทกาลงพฒนาทเปนเกาะเลก ๆ โดยการปฏบตตามแผนปฏบตการบารบาโดส (Barbados Programme of Action) และตามผลของการประชมสมชชาสหประชาชาตพเศษครงทยสบสองโดยเรวและอยางเตมท เราขอเรยกรองใหประชาคมระหวางประเทศดาเนนการใหมการพจารณาถงความตองการพเศษของประเทศกาลงพฒนาทเปนเกาะเลก ๆ เมอมการจดทาดชนภาวะความเปราะบาง (vulnerability index)

17. เราตระหนกถงความจาเปนและปญหาพเศษของประเทศกาลงพฒนาทไมมทางออกทางทะเล และขอเรยกรองใหประเทศผบรจาคทงในแบบทวภาคและพหภาคเพมความชวยเหลอทงทางดานการเงนและทางดานวชาการแกประเทศทอยในกลมน เพอใหสามารถสนองความจาเปนพเศษดงกลาว และเพอใหประเทศเหลานนสามารถเอาชนะอปสรรคทางดานภมศาสตร โดยการปรบปรงระบบการขนสงสนคาผานแดนของตน

18. นอกจากนน เรายงมเจตนจานง ทจะลดสดสวนของประชากรโลกทมรายไดนอยกวาวนละหนงดอลลาร และสดสวนของ

ประชากรทตองหวโหยลงใหเหลอเพยงครงเดยวภายในป 2558 และจะลดสดสวนของคนทไมสามารถจะเขาถงหรอสามารถหานาดมทปลอดภยลงใหเหลอครงเดยวภายในกาหนดเวลาเดยวกน

ทจะดาเนนการใหเดกทงหลาย ไมวาจะเปนเดกชายหรอเดกหญงสามารถเรยนจนจบหลกสตรชนประถมศกษาภายในกาหนดเวลาเดยวกนน รวมทงใหเดกชายและเดกหญงตางมโอกาสไดรบการศกษาอยางเทาเทยมกนในทกระดบ

ทจะลดอตราการเสยชวตของมารดาอนเนองมาจากการคลอดบตรลงสามในสของอตราปจจบนภายในกาหนดเวลาเดยวกนน รวมทงลดอตราการตายของเดกวยตากวาหาขวบลงสองในสามของอตราปจจบน

ทจะหยดยงการเพมขนของอตราการแพรระบาดของ HIV/AIDS ใหได ณ กาหนดเวลาดงกลาวและจากนน จะทาใหอตราดงกลาวลดลง ทงน รวมถงโรคมาลาเรยและโรคสาคญ ๆ อนซงคกคามมนษยชาตดวย

79

ทจะใหความชวยเหลอเปนพเศษแกเดก ๆ ท ตองกาพราเพราะพอแมเสยชวตจาก HIV/AIDS

ทจะดาเนนการปรบปรงอยางมนยสาคญชวตของผคนทอยอาศยตามชมชนแออดอยางนอย 100 ลานคน ภายในป 2563 ดงทไดมการเสนอไวในความรเรมเรองเมองทปราศจากแหลงเสอมโทรม (“Cities Without Slums”)

19. นอกจากน เรายงมเจตนจานง ทจะสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ และการใหอานาจแกสตรเพอสมฤทธผลในการ

ตอสกบความยากจน ความหวโหยและโรคภยไขเจบตาง ๆ และเพอใหเกดการพฒนาซงยงยนอยางแทจรง ทจะจดทาและดาเนนกลยทธททาใหคนหนมสาวทวทกแหงมโอกาสอยางแทจรงทจะหางาน

ทด และกอใหเกดผลผลตทา ทจะสนบสนนใหอตสาหกรรมผลตยา ไดผลตยาทจาเปนใหมแพรหลายยงขน และอยใน

วสยทผทจาเปนตองอาศยยาเหลานนในประเทศทกาลงพฒนาสามารถซอหาไดมากยงขน ทจะพฒนาความรวมมอในฐานะหนสวนกบภาคเอกชนและกบองคกรทางสงคมอยาง

แนนแฟนยงขนในดานการพฒนาและการขจดความยากจน ทจะดาเนนการใหแนใจวาผคนทงหลายไดรบผลประโยชนตาง ๆ ทเกดจากเทคโนโลยใหม ๆ

โดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอนเปนไปตามแนวทางของขอเสนอแนะในคาปฏญญาระดบรฐมนตรของคณะมนตรเศรษฐกจและสงคม 2000 (ECOSOC 2000 Ministerial Declaration) IV. การคมครองสภาพแวดลอม (PROTECTING OUR COMMON ENVIRONMENT)

20. เราจะตองดาเนนการอยางเตมทในการปกปองมนษยชาตทงมวล และโดยเฉพาะเยาวชน รนลกและหลานของเราไมใหตองตกอยในสภาพของการมชวตอยในโลก ซงถกทาลายโดยกจกรรมตาง ๆ ของมนษยซงไมอาจแกไขใหกลบคนดงเดมได และการตองอยในสภาพซงทรพยากรทมไมเพยงพอตอความจาเปนอกตอไป

21. เราขอยนยนอกครงวาเราสนบสนนหลกการของการพฒนาแบบยงยน รวมทงหลกการท กลาวไวในวาระ 21 ซงไดรบการรบรองในทประชมสหประชาชาตวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา (the United Nations Conference on Environment and Development)

22. ฉะนน เราจงมเจตนจานงทจะใชแนวทางจรยธรรมใหม ๆ ในดานการอนรกษและกากบดแลในการดาเนนการทงปวง ทเกยวกบสงแวดลอม โดยในขนตนนเรามเจตนจานง

ทจะดาเนนการทกอยางทจะใหมการนาพธสารกรงเกยวโต (the Kyoto Protocol) ไปปฏบต ซงควรจะเปนกอนวนครบรอบสบปของการประชมสหประชาชาตวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา (the United Nations Conference on Environment and Development)ในป 2545 และในการเรมการลดการปลอยกาซเรอนกระจกตามทมการกาหนดไว

ทจะเพมความพยายามรวมกนในการจดการ การอนรกษและการพฒนาปาไมอยางยงยนทกประเภท

80

ทจะผลกดนใหมการดาเนนการอยางเตมทตามอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ และอนสญญาเพอยบยงการทแผนดนกลายเปนทะเลทรายในประเทศทประสบปญหาความแหงแลงและ/หรอแผนดนกลายเปนทะเลทราย (the Convention to Combat Desertification in Those Countries Experiencing Serious Drought and/or Desertification) โดยเฉพาะในทวฟอฟรกา

ทจะหยดยงการใชทรพยากรนาในลกษณะทไมยงยน ทงน โดยการพฒนายทธศาสตรการจดการนาขนในระดบภมภาค ระดบชาต และระดบทองถน โดยเปนการสงเสรมทงดานการมนาใหใชอยางเทาเทยมและอยางพอเพยง

ทจะเพมความรวมมอในการลดจานวนและผลของภยพบตตาง ๆ ทงทเกดจากธรรมชาตและการกระทาของมนษย

ทจะดาเนนการเพอใหแนใจวาการเขาถงสารสนเทศเกยวกบลาดบชดโครโมโซมทรวมเอายนสควบคมลกษณะทางพนธกรรมของมนษย (human genome sequence) เปนไปอยางทวถง V. สทธมนษยชน ประชาธปไตย และธรรมาภบาล (HUMAN RIGHTS, DEMOCRACY AND GOOD GOVERNANCE)

23. เราจะดาเนนการอยางเตมทในการสงเสรมประชาธปไตยและเสรมสรางความเขมแขงใหแกหลกแหงกฎหมาย ตลอดจนความเคารถตอสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานตามทเปนทยอมรบกนในระดบระหวางประเทศ รวมทงสทธทจะไดรบการพฒนา

24. ฉะนน เราจงมเจตนจานง ทจะเคารพและยดมนตอปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนอยางเตมท ทจะพยายามใหมการคมครองและการสงเสรมสทธของการเปนพลเมอง สทธดานการเมอง

เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมของทกผคนในทกประเทศอยางเตมท ทจะเสรมสรางขดความสามารถของทกประเทศในการปฏบตตามหลกการและแนวทาง

ปฏบตของระบอบประชาธปไตย และการใหความเคารพตอสทธมนษยชน รวมทงสทธของคนกลมนอย ทจะตอตานความรนแรงตอสตรทกรปแบบ และจะปฏบตตามอนสญญาวาดวยการขจดการ

กดกนสตรทกรปแบบ (the Convention on the Elimination of All Forms of discrimination against Women)

ทจะดาเนนมาตรการตาง ๆ ใหมการเคารพและคมครองสทธมนษยชนของผยายถน แรงงานจากตางถน และครอบครว ขจดการกระทาในดานการแบงแยกเชอชาต และการตอตานตางชาต ทปรากฏมากขน และสงเสรมความสมานฉนทและขนตธรรมในทกสงคม

ทจะดาเนนการรวมกนใหเกดกระบวนการทางการเมองทมลกษณะกวางขวางมากขน โดยใหประชากรทงหมดในทกประเทศมสวนรวมอยางแทจรง

ทจะดาเนนการเพอใหสอมวลชนมเสรภาพในการปฏบตหนาททจาเปนของตน และใหสาธารณชนมสทธเขาถงขอมลขาวสารได

81

VI. การคมครองผอยในภาวะเปราะบาง (PROTECTING THE VULNERABLE) 25. เราจะดาเนนการอยางเตมทในการดาเนนการเพอใหมนใจวา เดกและประชาชนทเปนพล

เรอน ซงตองประสบทกขยากอยางมากอนเปนผลจากภยธรรมชาต การฆาลางเผาพนธ การสรบดวยอาวธ และเหตฉกเฉนทางดานมนษยธรรมอน ๆ ใหไดรบความชวยเหลอและคมครองตามทสมควรไดรบเพอทจะไดสามารถกลบมามชวตความเปนอยตามปกตสขโดยเรวทสด

ฉะนน เราจงมเจตนจานง ทจะขยายและเสรมสรางการคมครองพลเรอนในสถานการณฉกเฉนอนยงยากซบซอน โดย

เปนไปตามกฎหมายระหวางประเทศดานมนษยธรรม ทจะเสรมสรางความรวมมอระหวางประเทศ รวมทงการชวยกนแบงเบาภาระของประเทศท

เปนผรบผลภย และการประสานงานดานการใหความชวยเหลอทางดานมนษยธรรมกบประเทศนน ๆ และใหความชวยเหลอแกผลภยและผพลดถน ใหกลบยงมาตภมโดยความสมครใจโดยปลอดภย และอยางมศกดศร และสามารถรวมตวเขากบสงคมอกครงไดอยางราบรน

ทจะเรงเราใหมการใหสตยาบนและการปฏบตอยางเตมทตามอนสญญาวาดวยสทธของเดก (the Convention on the Right of the Child) และพธสารเลอกรบของอนสญญาดงกลาวเกยวกบการนาเดกเขามาเกยวของกบความขดแยง ซงมการใชอาวธและการขายเดก โสเภณเดก และสอลามกอนาจารทใชภาพเดก VII. การตอบสนองตอความจาเปนพเศษของอฟรกา (MEETING THE SPECIAL NEEDS OF FRICA)

26. เราจะสนบสนนการสรางความเปนปกแผนของประชาธปไตยในอฟรกา และชวยเหลอชาว อฟรกาในการตอสดนรนเพอใหไดมาซงสนตภาพอนถาวร การขจดความยากจน และการพฒนาทยงยน ซงจะทาใหอฟรกาเปนสวนสาคญของเศรษฐกจโลกตอไป

27. ฉะนน เราจงมเจตนจานง ทจะใหการสนบสนนอยางเตมทตอโครงสรางสถาบนดานการเมองของประเทศตาง ๆ ใน

อฟรกา ทระบอบประชาธปไตยกาลงเรมเกดขน ทจะสงเสรมและรกษาใหยงยนซงกลไกระดบภมภาค และภมภาคยอย ซงมไวเพอปองกน

การเกดความขดแยงและเพอสงเสรมเสถยรภาพทางดานการเมอง และใหมการไหลของทรพยากรเพอใชในปฏบตการรกษาสนตภาพในอฟรกา

ทจะดาเนนมาตรการพเศษเพอดาเนนการตอสงทาทายตาง ๆ ในเรองการขจดความยากจนและการพฒนาอยางยงยนในอฟรกา รวมทงการยกเลกหน การเปดตลาดการคาใหมากยงขน การใหความชวยเหลอเพอการพฒนาอยางเปนทางการ (Official Development Assistance) มากขน และการมการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment) มากขน รวมถงตลอดการถายทอดเทคโนโลย

ชวยเหลออฟรกาในการเสรมสรางขดความสามารถของตนในการแกไขปญหาการแพรระบาดของ HIV/AIDS และโรคตดตออน ๆ

82

VIII. การเสรมสรางความเขมแขงใหแกสหประชาชาต (STRENGTHENING THE UNITED NATIONS)

28. เราจะพยายามอยางเตมทในการทจะทาใหสหประชาชาตเปนเครองมอทมประสทธผลยงขนในการดาเนนการในเรองอนเปนสงสาคญเรงดวนดงตอไปน การตอสเพอใหการพฒนาเปนไปเพอประชาชนทงมวลในโลกการตอสกบความยากจน การไมรหนงสอและโรคภยไขเจบ; การตอสกบความรนแรง การกอการรายและอาชญากรรม; และการตอสกบการทาลายและการทาใหสภาพแวดลอมของโลกเสอมถอย

29. ฉะนน เราจงมเจตนจานง ทจะยนยนถงสถานะอนสาคญยงของสมชชาสหประชาชาต ในฐานะทเปนหนวยงานหลกใน

การอภปรายการกาหนดนโยบายและการเปนตวแทนของสหประชาชาตและทาใหสมชชาสามารถดาเนนบทบาทดงกลาวไดอยางมประสทธผล

ทจะเพมความพยายามในการบรรลความสาเรจในการปฏรปสภาความมนคงอยางเบดเสรจในทกดาน

ทจะเสรมสรางความแขงแกรงของสภาเศรษฐกจและสงคม โดยสานตอความสาเรจทไดรบในระยะหลง ๆ เพอชวยใหสภานสามารถดาเนนบทบาทตามทกาหนดไวในกฎบตรสหประชาชาตไดอยางเตมท

ทจะเสรมสรางความแขงแกรงใหแกศาลยตธรรมระหวางประเทศเพอใหผดงความยตธรรมและหลกแหงกฎหมายในดานระหวางประเทศ

ทจะสงเสรมใหมการหารอกนและการประสานงานกนอยางสมาเสมอในระหวางหนวยงานหลกของสหประชาชาตเพอประโยชนแหงการปฏบตภารกจของหนวยงานนน ๆ

ทจะดาเนนการตาง ๆ เพอใหสหประชาชาตไดรบทรพยากรตามทจาเปนตองม เพอใชในการปฏบตงานตามภารกจในลกษณะทตรงเวลาและสามารถคาดการณได

ทจะเรยกรองใหสานกเลขาธการใชทรพยากรเหลานใหไดประโยชนทสด เปนไปตามหลกเกณฑและกระบวนวธทชดเจนตามทตกลง โดยสมชชาสหประชาชาตเพอประโยชนของมวลสมาชกโดยมการบรหารจดการและใชเทคโนโลยอยางดทสดเทาทม และโดยการเนนความสาคญทภารกจทสมาชกเหนพองตองกนวาเปนสงทมลาดบความสาคญสง

ทจะสงเสรมใหมการยดถอปฏบตตามอนสญญาวาดวยความปลอดภยของบคลากรของสหประชาชาตและหนวยงานทเกยวของ (the Convention on the Safety of United Nations and Associated Personnel)

ทจะใหนโยบายทมความสมพนธกนมากขนและมความรวมมอทดขนระหวางสหประชาชาตกบหนวยงานของสหประชาชาต สถาบนเบรตตน วดส (Bretton Woods Institutions) และองคการการคาโลก รวมทงหนวยงานพหภาคอน ๆ เพอใหสามารถบรรลถงแนวทางทมการประสานกนอยางเตมทในการแกปญหาทเกยวกบสนตภาพและการพฒนา

83

ทจะสงเสรมความรวมมอในดานตาง ๆ ระหวางสหประชาชาตกบรฐสภาของชาตตาง ๆ ใหเขมแขงยงขน โดยผานทางสหภาพรฐสภานานาชาต (the Inter-Parliament Union) ซงเปนองคกรระดบโลกของรฐสภาเหลานนในดานตาง ๆ ซงรวมถงสนตภาพและความมนคง การพฒนาเศรษฐกจและสงคม กฎหมายระหวางประเทศและสทธมนษยชนและประชาธปไตยและประเดนตาง ๆ เกยวกบเพศ

ทจะใหโอกาสแกภาคเอกชน องคกรทมใชรฐบาลและสงคมพลเรอนทวไป ในการเขามสวนชวยเหลอใหสหประชาชาตบรรลเปาหมายและดาเนนโครงการตาง ๆ ไดมากขน

30. เราใครขอใหสมชชาสหประชาชาตไดทบทวนความคบหนาของการดาเนนการตามคาปฏญญานเปนระยะ ๆ และใครขอใหเลขาธการสหประชาชาตไดจดทารายงานเปนระยะ ๆ เพอใหสมชชาสหประชาชาตไดพจารณาและเพอใชสาหรบการดาเนนการขนตอ ๆ ไป

31. ในโอกาสอนเปนประวตศาสตรน เราขอยนยนอยางหนกแนนวา สหประชาชาตนนเปนศนยรวมของครอบครว มนษยทงมวลอนจะขาดเสยมได เปนชองทางสาหรบเราในการทจะแสวงหาสนตภาพ ความรวมมอ และการพฒนาอนเปนความตองการทเปนสากล ดงนน เราจงจะขอใหการสนบสนนอยางเตมทตอแนวทางเปาหมายในการดาเนนการทเราตางมรวมกนเหลาน รวมทงความตงใจแนวแนของเราทจะบรรลเปาหมายแนวทางดาเนนงานเหลานใหจงได

ขอมตท A/RES/55/2 ทประชมเตมคณะครงท 8

8 กนยายน 2543

84


คณะผจดทารายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษดานสขภาพ ฉบบท 3 พ.ศ.2557 ทปรกษา: นพ.โสภณ เมฆธน รองปลดกระทรวงสาธารณสข ดร.อรสา โฆวนทะ ทปรกษาโครงการฯ นพ.สวฒน กตตดลกกล ผอานวยการสานกนโยบายและยทธศาสตร

นพ.ณรงค กษตประดษฐ ผอานวยการกลมภารกจดานขอมลขาวสารสขภาพ ดร.กฤษนนท เลาะหนบ ผอานวยการกลมภารกจดานพฒนานโยบายยทธศาสตร และความรวมมอระหวางประเทศ

คณะผจดทา: นางสภาพ ไชยนตย สานกยทธศาสตร กรมการแพทย

พญ.จรพร คงประเสรฐ สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค ดร.พงษวทย บวลอมใบ สานกโรคตดตอนาโดยแมลง กรมควบคมโรค ดร.พรทพย จอมพก สานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค นายเผดจศกด ชอบธรรม สานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค นายสหภาพ พลเกษร สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค นายชยสข ตงสงศจลเนยม สานกโรคเอดส วณโรค และโรคตดตอทางเพศสมพนธ กรมควบคมโรค นางพรทพย เขมเงน ศนยอานวยการบรหารจดการปญหาเอดสแหงชาต กรมควบคมโรค นายสขสนต จตตมณ สานกวณโรค กรมควบคมโรค นพ.บญฤทธ สขรตน สานกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย นางปยวรรณ กลโภคน สานกสขาภบาลอาหารและนา กรมอนามย นางณฐวรรณ เชาวนลลตกล สานกโภชนาการ กรมอนามย นางนชปยา รวพทกษ สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย นางอารสรา ทองเหม สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย นางปรยะดา โชควญญ สานกอนามยสงแวดลอม กรมอนามย นพ.สราวฒ บญสข กลมอนามยแมและเดก กรมอนามย นายภมสข คณานรกษ สานกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต นางกาญจนา ศรโกมล สานกสารสนเทศเพอการบรหาร สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต นางทศนย สมสมาน สานกงานสาธารณสขจงหวดยะลา

85

นางทฤนทธร พฒไพโรจน สานกงานสาธารณสขจงหวดยะลา ดร.สดารตน ธระวร ศนยอนามยท 12 ยะลา นางสาวซาฟลา หะยแวหะมะ ศนยอนามยท 12 ยะลา นางสาวอารย อองสวาง สานกงานสาธารณสขจงหวดนราธวาส นางสาวนตยา นลรตน สานกงานสาธารณสขจงหวดนราธวาส นางรงทพย วงศอกนษฐ สานกงานสาธารณสขจงหวดนราธวาส นางเปรมจต หงสอาไพ สานกงานสาธารณสขจงหวดปตตาน นางสาวซอรฮะ ดาม สานกงานสาธารณสขจงหวดปตตาน นางสาวสธพร แสงรตน สานกงานสาธารณสขจงหวดปตตาน นางรชน เทยมแกว สานกงานสาธารณสขจงหวดปตตาน นางนตยา แสงเลก ศนยพฒนาอนามยพนทสง นางอโณทย พรมชย ศนยพฒนาอนามยพนทสง นายวรฬ หนอแกว สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นางวาสนา ปานดอก สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นางจนตนา องคนา สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นางสาวเปรมใจ หนอแกว สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นายณฐกร จนทรตน สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นายทวศลป เกยรตด สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นายชยภทร โพธ สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นายชาญชย วทยาพน สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นางอษณ วรพรรณ สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นางเพญใจ สขเจรญ สานกงานสาธารณสขจงหวดแมฮองสอน นายชยยทธ ชยบตร รพ.สต.หวยหมากลาง นางวรวรรณ ชมคา รพ.สต.หวยโปง นางประคอง ปาระม รพ.สต.หวยโปง นางอาร แวดวงธรรม สานกนโยบายและยทธศาสตร นางอรพน ทรพยลน สานกนโยบายและยทธศาสตร นางทบทม ทองวจตร สานกนโยบายและยทธศาสตร นางรววรรณ จารพรประสทธ สานกนโยบายและยทธศาสตร

คณะผจดทา/ผประสานทางวชาการ/รปเลม นางภาวณ ธนกจไพบลย สานกนโยบายและยทธศาสตร นางสดา พงษสวาง สานกนโยบายและยทธศาสตร นางสาวมญชดา พธกจ สานกนโยบายและยทธศาสตร

86

จดพมพและเผยแพรโดย สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข ตาบลตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000 โทรศพท 0 2590 1378 โทรสาร 0 2965 9818

บทสรุปผู้บริหารbps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/draft-mdgs_report.pdf ·...

Documents

Transcript of บทสรุปผู้บริหารbps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/draft-mdgs_report.pdf ·...