๑

รายงานผลการดาเนนงาน

เรอง รายงานผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวปการผลต ๒๕๕๓/๕๔

อาเภอสงเมน จงหวดแพร

โดย

นายประสงค บญทร นกวชาการสงเสรมการเกษตรชานาญการ (เกษตรอาเภอ)

สานกงานเกษตรอาเภอสงเมน จงหวดแพร

ขอเสนอแนวความคดน เปนเอกสารประกอบการประเมนบคคลเพอแตงตงใหดารงตาแหนง

เกษตรอาเภอสงเมน (นกวชาการสงเสรมการเกษตรชานาญการพเศษ) ตาแหนงเลขท ๖903 สานกงานเกษตรอาเภอสงเมน จงหวดแพร

กรมสงเสรมการเกษตร พ.ศ. ๒๕๕5

๒

รายงานผลการดาเนนงาน

เรอง รายงานผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวปการผลต ๒๕๕๓/๕๔

อาเภอสงเมน จงหวดแพร

โดย

นายประสงค บญทร นกวชาการสงเสรมการเกษตรชานาญการ (เกษตรอาเภอ)

สานกงานเกษตรอาเภอสงเมน จงหวดแพร

ขอเสนอแนวความคดน เปนเอกสารประกอบการประเมนบคคลเพอแตงตงใหดารงตาแหนง

เกษตรอาเภอสงเมน (นกวชาการสงเสรมการเกษตรชานาญการพเศษ) ตาแหนงเลขท ๖903 สานกงานเกษตรอาเภอสงเมน จงหวดแพร

กรมสงเสรมการเกษตร พ.ศ. ๒๕๕5

๓

คานา รายงานผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวปการผลต ๒๕๕๓/๕๔ อาเภอสงเมน จงหวดแพร ซงไดดาเนนการตามแนวนโยบายของรฐบาลทไดปรบเปลยนโครงการรบจานามาเปนโครงการประกนรายไดเกษตรกร การดาเนนโครงการดงกลาวมวตถประสงคเพอออกใบรบรองใหเกษตรกรสาหรบใชเปนหลกฐานประกอบการขอรบการชวยเหลอตามโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวในป ๒๕๕๓/๕๔ ของรฐบาล ทงนผจดทาไดดาเนนการวเคราะหปญหาอปสรรค ตลอดจนหาแนวทางแกไข และหวงเปนอยางยงวาขอมลทไดจากการศกษาในครงน จะเปนประโยชนในการวางแผนเพอพฒนาการดาเนนงานการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว และพชเศรษฐกจอนในพนทจงหวดแพรและพนทอนๆ ใหมประสทธภาพมากยงขนตอไป

ทายน ผจดทารายงานขอขอบคณผบงคบบญชาสานกงานเกษตรจงหวดแพร นายอาเภอสงเมน และคณะกรรมการประเมนผลทกทาน ทไดกรณาใหคาแนะนา ขอเสนอแนะ และขอมลทเกยวของอนเปนแนวทางในการจดทารายงานฉบบนใหมความสมบรณ ตลอดจนแกไขขอบกพรองใหสาเรจลลวงดวยด ประสงค บญทร มกราคม ๒๕๕5

๔

สารบญ

หนา ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการดาเนนการ ๑ สาระและขนตอนการดาเนนการ 6 ความยงยากในการดาเนนการ ๑2 ระยะเวลาดาเนนการ ๑4 ผลสาเรจของงาน ๑4 การนาไปใชประโยชน ๑4 ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ ๑5 เอกสารอางอง ๑7 หลกฐานอางอง ๑9 ภาคผนวก 20

๑

ชอผลงาน การขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวปการผลต ๒๕๕๓/๕๔ อาเภอสงเมน จงหวดแพร ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการดาเนนการ การดาเนนงานการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวปการผลต ๒๕๕๓/๕๔ อาเภอสงเมน จงหวดแพร ผจดทารายงานไดนาเสนอความรทางวชาการหรอแนวความคดทใชในการดาเนนการ ไดแก 1) การรบจานาพชผล 2) การประกนราคาพชผลการเกษตร และ 3) การสรปและเปรยบเทยบระบบการรบจานาและการประกนราคาพชผลการเกษตร ซงมรายละเอยด ดงน ๑. การรบจานาพชผลการเกษตร ๑.๑ หลกการและความเปนมาของการรบจานาพชผลการเกษตร การรบจานาพชผลทางการเกษตร มหลกการเชนเดยวกบการรบจานาสงของทวไป กลาวคอ เปนการกเงนมาโดยเอาของมอบไว หากผทนาสงของไปจานามเงนเมอไหรจงไปไถถอนคนมา สวนใหญราคารบจานาทกาหนดไวจะมราคาตากวามลคาสนคาของสนคา ณ ขณะนน วธการนนามาปรบใชกบการรบจานาสนคาการเกษตรในประเทศไทย โดยนยมใชกบสนคาทเกบรกษาไวไดนานและไมเนาเสยงาย เชน ขาวเปลอก ทในชวงฤดการเกบเกยวจะมผลผลตออกสตลาดพรอมกนเปนจานวนมาก สงผลใหราคาตกตา และรฐบาลไดเขามาชวยเหลอเกษตรกรโดยดาเนนโครงการรบจานาขาวเปลอก ซงโดยปกตแลวในชวงผลผลตมราคาตา เกษตรกรควรเกบขาวเปลอกไวเพอรอการจาหนายในชวงทมราคาสงขน แตหากเกษตรกรรายใดทมความจาเปนตองใชเงน ไมสามารถทจะเกบสนคาเพอรอใหราคาปรบเพมขนได สามารถนาขาวเปลอกมาจานาไวกบรฐบาลไวกอน เมอขาวมราคาสงขนสามารถนาเงนมาไถถอนขาวเปลอกเพอนาไปจาหนาย พรอมชาระดอกเบยใหกบรฐบาลในอตราทตา ทงน หากเกษตรกรไมมาไถถอนในเวลาทกาหนด ขาวเปลอกทนามาจานาจะตกเปนของรฐบาล ซงลกษณะดงกลาวเปนรปแบบหนงของการใหเงนกทเรยกวา “การใหกเพอเกบรกษาพชผล หรอ Storage Loan นนเอง สาหรบการดาเนนนโยบายพยงราคาสนคาเกษตรของรฐบาลเรมมมาตงแต พ.ศ. ๒๔๙๘ โดยรฐบาลไดจดตงองคการคลงสนคา (อคส.) ขน เพอทาหนาทรบซอและรวบรวมขาวเปลอกเพอยกระดบราคาขาวเปลอกหลงจากนนไดมการเพมและลดบทบาทการพยงตามภาวะราคาสนคาเกษตร และในปการเพาะปลก ๒๕๒๔/๒๕ ไดมการพยงราคาสนคาเกษตรชนดอนๆ นอกจากขาวอกหลายชนด เชน ขาวโพดเลยงสตว มนสาปะหลง กง ลาไย เปนตน โดยรฐจะเขาไปรบซออปทานสวนเกนจากเกษตรกรโดยตรง การรบจานาเปนการชะลอปรมาณสนคาทออกสตลาดมากพรอมกนในชวงฤดการเกบเกยวทมผลผลตออกสตลาดมาก จงทาใหราคาตกตา และเมอราคาในตลาดสงขนจงไถถอนเพอนาไปจาหนายตอไป โดยเกษตรกรจายดอกเบยใหแกรฐในอตราทตา แตหากเกษตรกรไมมาไถถอนในเวลาทกาหนดสนคาเกษตรทนามาจานาจะตกเปนของรฐซงสามารถนาออกจาหนายได แตในระยะหลงโครงการรบจานาสนคาเกษตร รฐบาลใหราคาสงเกนจรงซงไปทาลายกลไกของตลาด และสงผลใหรฐเสยหายจากการทตองนาเงนงบประมาณไปชดเชยราคาขาวในโครงการ นอกจากนผลกระทบอกประการหนงคอ ทาใหผลผลตการเกษตรดอยคณภาพ เนองจากเกษตรกรใหความสาคญกบปรมาณของผลผลตมากกวาความสาคญดานคณภาพ

๒

ถงแมวา ทผานมานโยบายของรฐบายจะสามารถชวยเหลอเกษตรกรและแกไขปญหาของเกษตรกรไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม การดาเนนนโยบายไดสรางปญหาและผลกระทบตอตลาดสนคาเกษตรของไทยมาตลอด โดยเฉพาะขาว จนกลายเปนปญหาทเรอรงอยางหลกเลยงไมได และการกาหนดใหราคารบจานาทสงกวาราคาขาวในทองตลาดทาใหชาวนาสวนใหญทนาขาวมาเขารวมโครงการไมมาไถถอนขาวของตนออกไป เปนการสรางภาระใหกบรฐบาล เพราะจะมขาวคงเหลอในคลงของรฐบาลทแตละปจะมจานวนเพมขน จากสถตพบวา ในป 2546/47 มปรมาณขาวเปลอกในคลงของรฐบาลจานวน 1.81 ลานตน เพมเปน 8.06 บานตนในป 2547/48 จากนนเปนตนมาโครงการรบจานาสนคาเกษตรไดเกดขนอยางตอเนอง ทงน เนองจากเปนเครองมอในการแกไขปญหาราคาผลผลตตกตาทเกษตรกรพงพอใจ นอกจากน ผลประโยชนจากการดาเนนโครงการยงเปนแรงจงใจใหรฐบาลแทบทกสมยตองดาเนนการ โดยเฉพาะอยางยง การกาหนดราคารบจานวนทสง และเพมปรมาณการรบจานวน (Quota) ขนเรอยๆ เพอหวงผลประโยชนทางการเมองอยางเหนไดชด ๑.๒ รปแบบและวธการจานาพชผลการเกษตร รปแบบและวธการจานาพชผลการเกษตรสามารถทาได 2 รปแบบ ไดแก ๑.๒.๑ การจานาในยงฉางเกษตรกรจะดาเนนการเฉพาะโครงการรบจานาขาวเปลอกนาป โดยเกษตรกรตองมยงฉางเปนของตนเอง มระยะเวลาการไถถอนขาวเปลอกจานาและชาระหนเงนกภายใน ๔ เดอนนบจากเดอนถดจากเดอนทรบจานา ๑.๒.๒ การจานาแบบประทวนสนคา โดยเกษตรกรนาขาวเปลอกไปฝากไวทโรงสทเขารวมโครงการกบ อคส. แลวโรงสจะออกใบประทวนสนคาใหเกษตรกรนาไปกเงนกบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) มระยะเวลาไถถอนและชาระคนเงนกภายใน ๓ เดอนนบถดจากเดอนทมการฝากขาวเปลอกตามประทวนสนคา ทงนสนคาเกษตรอนทมการรบจานากจะมวธการทคลายคลงกน ๑.๓ ขอดขอเสยของโครงการรบจานาพชผลการเกษตร ๑.๓.๑ ขอด - รฐบาลสามารถแกปญหาราคาสนคาเกษตรตกตาในชวงทมผลผลตภาคเกษตรออกสตลาดมาก - เกษตรกรและผประกอบการทเกยวของ เชน โรงส ลานมน สวนใหญมความพงพอใจ ๑.๓.๒ ขอเสย - รฐบาลจะตองใชงบประมาณเปนจานวนมากในการบรหารจดการ เชน คาใชจายในการดาเนนงาน การบรหารสตอก คาเสอมสภาพของสนคา เปนตน - กลไกการตลาดถกบดเบอน เนองจากรฐบาลกาหนดราคารบจานาสงเกนไป โดยไมคานงถงราคาตามกลไกตลาด - เกษตรกรมแนวโนมทจะผลตสนคาทมคณภาพตาลง ทงนเพราะรฐบาลมโครงการรบจานารองรบ เกษตรกรเรงผลต ทเหนชดเจนไดแก ขาวอายสน คอ มอายการเกบเกยวตากวา ๑๐๐ วน

๓

- มการทจรตในกระบวนการจดการมาก เชน การระบายสนคา การสวมสทธเกษตรกร การเวยนสนคาจานา การนาสนคาจากตางประเทศมาเขาโครงการ เปนตน (กศล, ๒๕๕๓) ๒. การประกนราคาพชผลการเกษตร ๒.๑ ความเปนมาของการประกนราคาพชผลการเกษตร เฉพาะการจานาขาวเปลอกนาป ฤดกาลปลก ๒๕๕๑/๒๕๕๒ รฐจายเงนกบโครงการจานาขาวเปลอกนาปมากกวา ๖๖,๒๒๒ ลานบาท และมความเปนไปไดวารฐบาลซงทาหนาทเปน “ผคาขาว” โดยปรยาย จะประสบภาวะขาดทนจากการดาเนนโครงการ รวมถงโครงการนยงเปนการเปดชองใหเกดการทจรตอกดวย ดวยเหตนหนวยงานทเกยวของหลายภาคสวนจงมการเสนอใหรฐบาลเปลยนจากระบบจานามาเปนการประกนราคาแทน ปจจบนรฐบาลกลายเปนผคาขาวรายใหญ ซงโครงการรบจานาขาวเปลอกทผานมา ในปหนงๆ รฐบาลตองสญเสยงบประมาณทไมเกยวของกบเกษตรกรเลย ไมนอยกวา ๔,๐๐๐ - ๕,๐๐๐ ลานบาท และขอเสยของระบบเดมคอ เปนการสงเสรมใหคนทจรตทกระดบ ทงยงทาใหตลาดกลางลมสลายอกดวย การประกนราคาหรอประกนความเสยงน จะชวยลดความเสยงดานราคา และลดความเสยงเรองผลผลตใหแกเกษตรกร นอกจากนการประกนราคาขาวยงปองกนการสวมสทธขาวจากประเทศเพอนบานอกดวย เนองจากวาในป ๒๕๕๔ ตามกรอบขอตกลงของเขตการคาเสรอาเซยน หรอ อาฟตา อตราภาษจะเหลอรอยละ ๐ คาดวาจะมขาวจาก สปป.ลาว เวยดนาม และกมพชาทะลกเขามาในไทย ซงระบบใหมนจะปองกนการความเสยงตอการสวมสทธ ลดภาระคาใชจายของรฐบาล (คมชดลก,๒๕๕๓) การประกนพชผลการเกษตรเปนการประกนราคาขนตาโดยทรฐบาลจายเงนอดหนนใหกบเกษตรกร ซงวธนรฐบาลจะปลอยใหมการซอจาหนายตามกลไกตลาดปกต และจะกาหนดราคาขนตาไว ถาหากวาราคาตลาดตากวาราคาขนตาทรฐบาลกาหนด รฐบาลจะจายเงนชดเชยใหกบเกษตรกรเทากบสวนตางระหวางราคาประกนขนตากบราคาตลาด การประกนราคาในลกษณะน อาจจะชวยใหรฐบาลใชงบประมาณในการชวยเหลอเกษตรกรลดลง และไมตองมภาระในเรองการเกบสตอกและการระบายสนคาเกษตร รฐบาล ชดของนายอภสทธ เวชชาชวะ ไดเรมดาเนนการโครงการประกนราคาขาว ๓ ชนด คอ ขาว มนสาปะหลง และขาวโพดเลยงสตว ในฤดกาลเพาะปลกป ๒๕๕๒/๒๕๕๓ ๒.๒ ขนตอนและวธการประกนราคาพชผลการเกษตร ๒.๒.๑ เกษตรกรทปลกพชทง ๓ ชนด ขนทะเบยนเขารวมโครงการรบจานาพชผล โดยแจงขนทะเบยนกบเจาหนาทกรมสงเสรมการเกษตร ซงประจาอยทสานกงานเกษตรอาเภอหรอทศนยบรการถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบล ใหเสรจภายในระยะเวลาทกาหนด มหลกฐานประกอบการแจงขนทะเบยนคอ บตรประชาชน ทะเบยนบาน ทบก.๐๒ และใบแสดงเอกสารสทธทากน รวมทงการแจงชนดและจานวนพนทปลก ซงในขนตอนนรฐบาลจะทราบขอมลจานวนเกษตรกรและพนทปลกของพชแตละชนด ซงปรมาณการผลตนนคานวณจากปรมาณผลผลตเฉลยของแตละพช ๒.๒.๒ คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบล ซงประกอบไปดวย ปลดองคการบรหาร-สวนตาบล ผใหญบาน กานน และประชาชนในหมบานตองมาลงชอยอมรบการทาประชาคม ทงนเพอตรวจสอบความถกตองของพนทและประเภทการผลต หลงจากนนเจาหนากรมสงเสรมการเกษตรออก “ใบรบรองผลการขนทะเบยนผปลกพช” ซงขนตอนการทาประชาคมทตองผานการตรวจสอบของ

๔

คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลจะเปนการกรองชนแรก สาหรบตรวจสอบการแจงขอมลพนทและชนดของพชทปลก ๒.๒.๓ เกษตรกรนาใบรบรองผลการขนทะเบยนผปลกพช ไปตดตอทา “สญญาประกนราคา” กบ ธกส. ราคาทระบไวในสญญาประกนราคานน จะเปนราคาประกนทกระทรวงเกษตรและสหกรณ ประกาศโดยเกณฑการคานวณราคาประกนรฐบาลจะพจารณาจากราคากอนฤดกาลเพาะปลก ตนทนการผลตของชาวนาบวกกบกาไรทเกษตรกรสามารถอยได ซงราคาประกนนนตองผานการรบรองของคณะรฐมนตรกอนการประกาศเปนราคาประกน โดยในปการเพาะปลก ๒๕๕๓/๕๔ ราคาประกน ขาวโพดเลยงสตวอยทกโลกรมละ ๗.๑๔ บาท หวมนสาปะหลงกโลกรมละ ๑.๙๐ บาท สาหรบขาวกาหนดราคาประกนขาวเปลอกปทมธาน ๑ เทากบ ๑๑,๐๐๐ บาท/ตน กาหนดปรมาณประกนราคา ๒๕ ตน/ครวเรอน ขาวเปลอกเจานาป รอยละ ๕ ราคา ๑๐,๐๐๐ บาท/ตน กาหนดปรมาณประกนราคา ๒๕ ตน/ครวเรอน สวนขาวหอมมะลประกนราคาท ๑๕,๓๐๐ บาท/ตน กาหนดปรมาณประกนราคา ๑๔ ตน/ครวเรอน ขาวเปลอกหอมจงหวด ๑๔,๓๐๐ บาท/ตน กาหนดปรมาณประกนราคา ๑๖ ตน/ครวเรอน ขาวเปลอกเหนยว ๙,๕๐๐ บาท/ตน กาหนดปรมาณประกนราคา ๑๖ ตน/ครวเรอน กระทรวงพาณชยจะประกาศ “ราคาตลาดอางอง” สาหรบขาวทง ๓ ชนดในโครงการประกนราคาทกวนท ๑ และ ๑๖ ของแตละเดอนสาหรบขาวโพดเลยงสตวและมนสาปะหลง และประกาศราคาตลาดอางองสาหรบขาวทกวนจนทรของแตละสปดาห ซงราคาอางองนจะคานวณจากการสารวจราคาในพนทของกระทรวงพาณชย โดยผลตางระหวางราคาประกน (ทระบในสญญา) กบราคาอางองนจะเปนปจจยทกาหนดขนาดของการทดแทนทจะตองจายใหแกเกษตรกร การรบเงนชดเชยสวนตางราคา ถาราคาตลาดอางองตากวาราคาประกนทกาหนด ณ วนทใชสทธทระบไวตามสญญาประกนราคา เกษตรกรผเขารวมโครงการจะไดรบเงนชดเชยสวนตางราคา โดยการโอนเงนเขาบญชเงนฝากทเปดไวกบ ธกส. เงนชดเชยทไดรบ = (ราคาประกน – ราคาตลาดอางอง) x ปรมาณผลผลตทเขารวมโครงการ ๒.๓ ขอดขอเสยของการประกนราคาพชผลการเกษตร ๒.๓.๑ ขอด - ภาครฐจายเงนแคสวนตางของราคาประกนกบราคาตลาด ไมตองจายเตมราคาเหมอนการรบจานา หลงการดาเนนการประกนราคาขาวนาปรฐไมตองจายเงนใหผเขาโครงการเปนจานวนมาก - กลไกตลาดทางานเปนปกตไมถกบดเบอนเหมอนระบบการรบจานา เพราะมการซอจาหนายกนปกตตามราคาตลาด - รฐบาลไมตองเสยคาใชจายในการดาเนนการเกบรกษาสนคาและแปรรปผลผลต ลดภาระขาดทนจากการระบายสตอกสนคาของรฐบาล - สามารถปองกนการทจรตไดเพราะภาคสงคมมสวนรวม - เกษตรกรไดรบผลประโยชนอยางเตมเมดเตมหนวยไมตกอยกบคนอน เชน ผประกอบการ พอคา หรอนกการเมอง และมขนตอนไมซบซอน เนองจากทผานมา เชน การจานาขาว ชาวนามปญหาตอควเพอนาขาวไปจานาทโรงส ขณะเดยวกนโรงสมกอางวาขาวเตมสตอกหรอไมมโรงอบ ทาใหชาวนาบางสวนยอมจาหนายขาวราคาตา การจานามนสาปะหลงกมปญหาในลกษณะเดยวกน

๕

๒.๓.๒ ขอเสย - ในระยะแรกการดาเนนการปรบเปลยนนโยบายจากมาตรการจานามาเปนมาตรการประกนราคา ระยะเวลาดาเนนการและการเตรยมการตางๆ มคอนขางจากดอาจมความผดพลาดและมความเชองชา - การลงทะเบยนเกษตรกร ทอาจมการสวมสทธไดหรอแจงพนทการผลตไมตรงกบความเปนจรง - อาจไดรบการตอตานจากเกษตรกรหรอกลมผเสยผลประโยชน (กศล, ๒๕๕๓) ๓. สรปและเปรยบเทยบระบบการรบจานาและการประกนราคาพชผลการเกษตร การทรฐบาลเปลยนมาตรการพยงตลาดพชผลการเกษตรการรบจานามาเปนการประกนราคา จะทาใหเกษตรกรไดรบผลประโยชนอยางแทจรง และสามารถประกนไดวาเกษตรกรสามารถมกาไรจากการลงทน พอทจะดารงตนอยไดตามความเหมาะสม นอกจากนยงชวยกลไกตลาดดาเนนไปไดตามปกต ชวยลดภาระขาดทนของรฐบาลในการบรหารจดการ รวมถงลดภาระขาดทนเมอมการระบายสตอก สาหรบ ธกส. เปนธนาคารเฉพาะกจของรฐทไดรบมอบหมายใหจายสนเชอในการรบจานาและจายเงนในการประกนราคา ซงจากการทไดเรมตนการประกนรายไดทผานมา ในป ๒๕๕๒ จานวนเงนทใชนอยกวาการรบจานาคอนขางชดเจน (ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร) คาดวาจะทาใหสภาพคลองของธนาคารมมากขน ซงธนาคารสามารถชวยเหลอดานสนเชอใหผประกอบการ เชน พอคา โรงส ลานมน เปนตน เพอจะไดมสภาพคลองในการซอผลผลตเกษตรกร นอกจากนสภาพคลองทเหลอยงสามารถนาเงนไปปลอยกใหกบโครงการอนๆ ทมประโยชนกบเกษตรกรไดมากขน หลงจากการดาเนนงานทผานมาพบวามปญหาตางๆ ทเกดขน เชน การสวมสทธของเกษตรกร รายชอของเกษตรกรมการซาซอน มการผลตพชแปลงเดยวกน (ขาวโพดเลยงสตว กบ มนสาปะหลง) ในระยะเวลาเดยวกน และการดาเนนการโอนเงนลาชา เปนตน อยางไรกตาม มาตรการพยงตลาดผลผลตการเกษตรยงคงไมใชการแกปญหาใหแกเกษตรกรอยางยงยน หนวยงานทเกยวของจาเปนตองมมาตรการอนเขามาเสรมในการชวยเหลอเกษตรกร อาท การสนบสนนปจจยพนฐาน เชน การจดสรรทดน แหลงนา เสนทางคมนาคม เงนทน ลานตากผลผลต ยงฉาง อปกรณการแปรรป และปจจยการผลต เปนตน เพอใหเกษตรกรสามารถแขงขนในตลาดโลกไดเขมแขงและยงยน

๖

สาระและขนตอนการดาเนนการ หลกการและเหตผล ในป ๒๕๕๒/๕๓ รฐบาลไดปรบเปลยนนโยบายความชวยเหลอเกษตรกรผปลกขาว กรณราคาผลผลตขาวตกตาจากการใชมาตรการแทรกแซงราคา โดยดาเนนการโครงการรบจานามาเปนโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ทงน เพอยกระดบรายไดของเกษตรกรผปลกขาวดงกลาวใหเหมาะสม และสรางความมนคงในการประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยไมเปนการบดเบอนกลไกการตลาด ซงผลการดาเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาวนาป ปการผลต ๒๕๕๒/๕๓ ทผานมา สามารถดาเนนการตามวตถประสงคทตงไว และเปนไปตามนโยบายของรฐบาลทตองการใหเกษตรกรผปลกขาวไดรบผลประโยชนจากโครงการโดยตรงและทวถง รฐบาลจงมนโยบายใหดาเนนงานโครงการประกนรายไดเกษตรกรตอเนอง โดยมอบหมายใหกระทรวงเกษตรและสหกรณดาเนนการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ขนอกครงใหครอบคลมจงหวดทมการเพาะปลกขาวทกจงหวด และใหสานกงานเกษตรอาเภอบรการรบขนทะเบยน ขาวตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๓ – ๓0 พฤศจกายน ๒๕๕๓ ยกเวนภาคใตใหขนทะเบยนได ตงแตวนท ๑5 กรกฎาคม ๒๕๕๓ – ๒๘ กมภาพนธ ๒๕๕๔ และใหออกใบรบรองใหเกษตรกร ภายใน 15 วนหลงจากการทาประชาคมเสรจ แตไมเกนกาหนดเวลาน และการออกใบรบรองขาวทกภาคของและประเทศและจงหวดชมพรออกใบรบรองขาวไดไมเกนวนท 31 ธนวาคม 2553 สวนจงหวดอน ภาคใตไมเกนวนท 1 มนาคม 2554 เพอใหเกษตรกรใชเปนหลกฐานในการทาสญญากบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ตอไป (กรมสงเสรมการเกษตร : 2553) อาเภอสงเมน จงหวดแพร มประชากรเกษตรกรจานวน 11,790 ครวเรอน โดยเกษตรกรในพนทสวนใหญประกอบอาชพทานา มพนทปลกขาวนาป 46,681 ไร (กรมสงเสรมการเกษตร : 2554) อาเภอสงเมนจงเปนพนทเปาหมายหนงทมการดาเนนงานขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ตามนโยบายรฐบาลในการประกนรายไดเกษตรกร เพอใหเกษตรกรผปลกขาวไดรบประโยชนและเขาถงการชวยเหลอจากโครงการประกนรายไดเกษตรกรอยางแทจรง โดยเนนความถกตอง และเปนจรง ตลอดจนเปนการลดภารของรฐบาลในการบรหารจดการสตอกพชผล รวมถงลดภารการขาดทนเมอมการระบายสตอกสนคา วตถประสงค ๑. เพอรบขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ใหครอบคลมพนทอาเภอสงเมน จงหวดแพร ๒. เพอใหมฐานขอมลเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ทถกตองครบถวนสมบรณ ครอบคลมทกหมบานของอาเภอสงเมน จงหวดแพร ๓. เพอออกใบรบรองใหเกษตรกรในอาเภอสงเมน จงหวดแพร ใชเปนหลกฐานในการเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ เปาหมาย เกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ในพนทอาเภอสงเมน จงหวดแพร จานวนทงสน 4,706 ราย

๗

ขนตอนการดาเนนงาน ขนตอนการดาเนนงานสามารถแบงเปน 4 ขนตอน ดงน 1. การเตรยมการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ประกอบดวย ๑.๑ จดประชมชแจงผทเกยวของ ดงน ๑.๑.๑ สานกงานเกษตรจงหวดแพร จดประชมชแจงขนตอนและระยะเวลาการดาเนนงานตามโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ใหแก เกษตรอาเภอ นกวชาการสงเสรมการเกษตร และเจาพนกงานการเกษตร ทกอาเภอไดรบทราบ ณ หองประชมสานกงานเกษตรจงหวดแพร โดยทาการชแจงในประเดนตางๆ ไดแก 1) การประชาสมพนธโครงการ 2) ขนตอนการรบขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว 3) การตรวจสอบหลกฐาน 4) การประชาคม 5) การตรวจสอบพนทจรงตามแตกรณ 6) การออกใบรบรอง ๑.๑.๒ สานกงานเกษตรอาเภอสงเมนจดประชมเจาหนาทสานกงานเกษตรอาเภอ เพอนาแนวนโยบาย และแนวทางการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 ทไดรบการถายทอดจากสานกงานเกษตรจงหวดแพรไปสการปฏบต ดาเนนการจดทาแผนการปฏบตงานรบขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวรายตาบลใหครอบคลมทง 12 ตาบล และจดเตรยมแบบฟอรมการขนทะเบยนผปลกขาว (ทพศ.1) 1.1.3 จดประชมชแจงแนวทางการปฏบตงานขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 ในการประชมผใหญบาน/กานน ประจาเดอน เดอนละ 1 ครง เพอใหผใหญบานไดรบทราบ สรางความเขาใจ และเขารวมดาเนนงานขนทะเบยน 1.1.4 จดประชมชแจงแนวทางการปฏบตงานขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 ใหคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบล ประกอบดวย ปลดองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน เจาหนาท ธกส. และนกวชาการสงเสรมการเกษตรประจาตาบล จานวน 1 ครงๆ ละ 1 วน เพอไดรบทราบและรวมดาเนนงาน ๑.๒ จดทาคาสงแตงตงนกวชาการสงเสรมการเกษตรประจาตาบลเปนผรบขนทะเบยนตามคมอการขนการขนทะเบยน มอานาจลงนามในใบรบรองผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ๑.๓ ประชาสมพนธการดาเนนงานโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ใหเกษตรกรไดรบทราบผานทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย สถานวทยชมชนในพนท หอกระจายขาวทกหมบาน และทาง website พรอมทงทาหนงสอแจงแผนปฏบตงานการรบขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวผานผใหญบาน กานน ใหประชาสมพนธนดหมายเกษตรกรในพนท ตลอดจนการเขารวมประชมประจาเดอนของหมบานทมประจาทกเดอนๆ ละ 1 ครง ซงจะมหวหนาครวเรอนหรอตวแทนของทกครวเรอนมาเขารวมประชม เพอประชาสมพนธและชแจงรายละเอยดของโครงการฯ ๑.๔ จดตงหองปฏบตการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ (war room) ทสานกงานเกษตรอาเภอสงเมน เพอเปนศนยกลางขอมลของการดาเนนงานโครงการ และแกไขปญหาการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวในพนทอาเภอสงเมน

๘

๒. การรบขนทะเบยน ๒.๑ นกวชาการสงเสรมการเกษตรดาเนนงานรบขนทะเบยนเกษตรกรในพนทตาบลทรบผดชอบตามวน เวลา และสถานททกาหนดไวในแผนปฏบตงาน ตงแตวนท 1 มถนายน 2553 – 30 พฤศจกายน 2553 พรอมทงดาเนนการตรวจสอบความถกตองครบถวนของขอมล ใหผเกยวของลงลายมอชอในเอกสาร แลวสงมอบเอกสารแบบขนทะเบยน (ทพศ.1) ตวจรงใหกบเกษตรกรใชเปนหลกฐานในการขอใบรบรองผลการขนทะเบยนเปนรายบคคล เมอผานขนตอนการตรวจสอบและประกาศผลการรบรองการขนทะเบยนแลว จากนนนาสาเนาแบบขนทะเบยนทดาเนนการขนทะเบยนในแตละวนใหเกษตรอาเภอ ๒.๒ เกษตรอาเภอดาเนนการตรวจสอบความถกตองของขอมลในแบบขนทะเบยน ทพศ.1 อกครงหนง แลวสงมอบใหเจาหนาทบนทกขอมลดาเนนการบนทกขอมลในระบบของกรมสงเสรมการเกษตร url: http://www.ecoplant.doae.go.th

๙

ขนตอนการดาเนนการเพอเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร ป ๒๕๕๓/๕๔ หมายเหต ๑) การดาเนนงานทกขนตอน ตองผานการตรวจสอบจากคณะกรรมการระดบตาบล ๒) สานกงานเกษตรจงหวดไดเชญ สศก. รวมใหขอมลทางวทยาศาสตรในการใชแผนท ภาพถายทางอากาศ เพอชวยในการตรวจสอบพนทการเพาะปลกจรงของเกษตรกร

ขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.๐๑)

ขนทะเบยนผปลกพชรายเดอน (แจงกอน-หลงการเพาะปลก ๗-๑๕ วน)

ขนทะเบยนผปลกพชเศรษฐกจหลก ๓ ชนด (ทพศ.๑-๓)

ผรบผดชอบ เกษตรตาบล

ผรบผดชอบ กานน/ผใหญบาน/ผชวยผใหญบาน/ผนาทองถน

ผรบผดชอบ คณะกรรมการระดบตาบล (๕ เสอ) ประกอบดวย ปลดองคกรปกครองสวนทองถน กานน ผใหญบาน ธกส. และนกวชาการสงเสรมการเกษตรประจาตาบล

เอกสารประกอบการขนทะเบยน ดงน ก. บตรประจาตวประชาชนของผขอขนทะเบยน ข. ทะเบยนบานของผขอขนทะเบยนหรอสาเนาทมรายชอบคคลในครวเรอน ค. หลกฐานแสดงสทธการถอครองทดน

เอกสารประกอบการขนทะเบยน ดงน 1. บตรประจาตวประชาชนทยงไมหมดอาย ตวจรง และสาเนา 2. ทะเบยนบาน ตวจรงและสาเนา 3. สาเนาเอกสารสทธตามประมวลกฎหมายทดน 4. หลกฐานการขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.๐๒) 5. หลกฐานการแจงปลกพชรายเดอน (รม. ,รต. ,รอ.)

ขอมลการแจงปลกพชรายเดอนเปนฐานขอมลของ ๑) เปนหลกฐานเพอเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกร ๒) เปนขอมลประกอบการชวยเหลอผประสบภยธรรมชาต ๓)เปนขอมลการปลกพชรายหมบาน(รม. ) รายตาบล(รต.) และรายอาเภอ (รอ.)

๑๐

๓. การตรวจสอบ การตรวจสอบความถกตองของขอมลสานกงานเกษตรอาเภอสงเมนไดดาเนนการดงน ๓.๑ ใหนกวชาการสงเสรมการเกษตรประจาตาบลนาบญชรายชอเกษตรกรผขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป 2553/54 ทเจาหนาทบนทกขอมลบนทกเสรจ ไปปดประกาศรายชอใหเกษตรกรทราบกอนดาเนนการประชาคมอยางนอย 3 วน ณ ททาการกานน-ผใหญบาน ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจาตาบล และสานกงานเกษตรอาเภอสงเมน และสาเนาใหคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลทกคนตรวจสอบเบองตนกอนทาเวทประชาคม ๓.๒ คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลดาเนนการตรวจสอบเอกสารของเกษตรกรทกรายทมรายชอบนทกในแบบ ทพศ.1/1 โดยตรวจสอบสาเนาบตรประจาตวประชาชน สาเนาทะเบยนบาน เอกสารสทธการถอครองทดน แบบ ทบก.๐๑ เอกสาร รต. และ รอ. เอกสารการขนทะเบยนผปลกพชรายเดอน ขอมลทะเบยนลกคา ธกส. และหลกฐานอนๆ ตามความจาเปน ๓.๓ หลงจากทไดตรวจสอบเอกสารหลกฐานตางๆ เรยบรอยแลว จะทาการจดทาประชาคม ณ สถานททกาหนด เชน ศาลาประชาคม อาคารเอนกประสงค ศาลาวด หรอโรงเรยน เปนตน เพอใหประชาชนทขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวไดรบรองการปลกซงกนและกน โดยใหยกมอรบรองเปนรายแปลง ซงผลการประชาคมเกษตรกรจะมการรบรองการปลกของผขนทะเบยนรอยละ 100 ไมมการคดคานแตอยางใด 3.4 การสมตรวจสอบพนท ๓.4.๑ กรณทประชาคมแลวมการคดคาน ใหคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลตรวจสอบแปลงทถกคดคานทกแปลง และทาการสมตรวจสอบพนทจรงรอยละ ๑๐ ของจานวนแปลงทงหมดทไมถกคดคาน ทงนในกรณทการทาประชาคมแลวพบวาขอมลทเกษตรกรแจงขนทะเบยนขาวในป ๒๕๕๓ ไมแตกตางจากขอมลทเกษตรกรแจงขนทะเบยนขาวในปทผานมาและเกษตรกรไดยนยนในทประชมประชาคมแลวใหคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลใชดลพนจในการเขาสมตรวจสอบพนท หรองดการสมตรวจสอบพนท ๓.4.๒ กรณทประชาคมแลวไมมการคดคาน ใหคณะกรรมการลงพนทสมตรวจแปลง จานวนแปลงทจะสมตรวจใหอยในดลยพนจของคณะกรรมการ หากตรวจสอบขอเทจจรงแลวพบวาเกนกวารอยละ ๕๐ ของจานวนแปลงทสมตรวจสอบไมเปนไปตามทเกษตรกรแจงในแบบขนทะเบยน ทพศ. 1/๑ คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลจะตองทาประชาคมใหมทงหมด ซงผลการสมตรวจสอบพนทของเกษตรกรจะมการปลกจรงทกราย หรอคดเปนรอยละ 100 ๔. การออกใบรบรอง ๔.๑ สานกงานเกษตรอาเภอสงเมนดาเนนการบนทกผลการประชาคมลงในระบบสารสนเทศ และพมพผลการประชาคมแสดงรายชอเกษตรกรทผานการรบรอง (ทพศ. 1/๒) ใหคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลตรวจสอบความถกตองอกครงหนง และลงลายมอชอกากบในใบรายชอเกษตรกรทผานการรบรองทกหนา เพอใหเกษตรกรตรวจรายชอผมสทธขอใบรบรอง โดยปดประกาศบญชรายชอ ณ ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยประจาตาบล (ศบกต). และสานกงานเกษตรอาเภอสงเมน ๔.๒ สานกงานเกษตรอาเภอสงเมนดาเนนการออกใบรบรองผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ภายใน 15 วนหลงการจดทาประชาคมเสรจ แตไมเกนวนท 31 ธนวาคม 2553 โดยใบรบรองเกษตรกรผปลกขาวจะประกอบดวย ๒ สวนคอ สวนทเปนตนฉบบมอบใหเกษตรกรนาไปทาสญญา

๑๑

เพอเขารวมโครงการประกนรายไดเกษตรกรกบ ธกส. และเกบสาเนาไวเปนหลกฐานทสานกงานเกษตรอาเภอ

แผนผงแสดงขนตอนการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวอาเภอสงเมน จงหวดแพร

ยนคารองขอขนทะเบยน (ทพศ.๑) ๑ พฤษภาคม – ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๓

ขนตอนท ๓ การออกใบรบรอง

• พมพรายชอผผานการรบรอง • จดพมพใบรบรองรายแปลง

ขนตอนท ๑ การขนทะเบยน • รบแจงขนทะเบยน • ตรวจสอบหลกฐาน • ออกหลกฐานขนทะเบยน

ขนตอนท ๒ การตรวจสอบ

• ตรวจสอบเอกสาร • ประชาคม • ตรวจสอบพนทจรง

ตามแตกรณ

ผรบผดชอบ กษต./เจาหนาททรบมอบหมาย

ผรบผดชอบ กษต./คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบล

ผรบผดชอบ คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบล, กษอ.

๑. ตรวจสอบหลกฐานทนามาประกอบ เชน บตรประชาชน/ทะเบยนบาน/เอกสารการใชทดน/ ฯลฯ ๒. เกษตรกรลงนามผใหขอมล ในแบบ ทพศ.๑ ๓. ผรบรองลงนาม ๔. จนท. ผรบแจงลงนามใน ทพศ . ๕. กาหนดนดหมายปดประกาศผลการขน ทพศ.๑ ๖. มอบ ทพศ.ฉบบจรง ใหเกษตรกรเปนหลกฐาน ๗. เกษตรอาเภอลงนามตรวจสอบขอมล ๘. บนทกขอมลลงระบบ

สถานท สนง.กษอ./ ศบกต./ สถานทนดหมาย

รบขนทะเบยน ทพศ.๑

บนทกขอมลเขาระบบ

ปดประกาศรายชอผยนคารอง (ทพศ.๑/๑ รอบท ๑)

ตรวจสอบเบองตน

ทาเวทประชาคม ตรวจสอบความถกตองการขนทะเบยน

กรณมการคดคาน

เพกถอนแปลงทคดคาน หากไมถกตองเกน ๕๐ % ใหทาประชาคมใหม แปลงทแจงเทจ อาจเพกถอนสทธ และ

ใหดาเนนการตามกฎหมาย

กรณไมมการคดคาน

ผไมถกคดคาน ผถกคดคาน

ตรวจสอบพนทจรง จานวนแปลงทตรวจสอบใหอยในดลยพนจของคณะกรรมการ

ตรวจสอบพนทจรง จานวนแปลงทตรวจสอบใหอยในดลยพนจของ

คณะกรรมการ ตรวจสอบพนทจรงของแปลง ผถกคดคานทกราย

๑. ตรวจสอบ ทบก.๐๑ (เกา/ใหม) ๒. ตรวจสอบ รอ., รต., รม. (ถาม) ๓. ตรวจสอบ จากขอมล ธกส. ๔. หลกฐานอนๆ ตามความจาเปน เชน ขอมล สศก.,การเสยภาษ อบต. ฯลฯ

ไมถกตอง

ไมถกตอง

ไมถกตอง

เพกถอนแปลงทตรวจสอบ

ถกตอง

เกษตรอาเภอ หรอ ผปฏบตราชการแทนเปนผลงนามออกใบรบรอง (ตามผลการตรวจสอบของคณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบลฯ)

ถกตอง

ถกตอง

เกษตรกรทาสญญากบ ธกส.

จดพมพรายชอผผานการรบรอง/ พมพใบรบรองการขนทะเบยนใหเกษตรกรเปนรายแปลง (ทพศ.๑/๓ รอบท ๑)

๑๒

ความยงยากในการดาเนนการ ๑. การเพมเตม/เปลยนแปลงมาตรการดาเนนงาน-กรมสงเสรมการเกษตรไดเพมเตม และเปลยนแปลงมาตรการดาเนนงานขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวหลายครง สรางความสบสนใหกบเจาหนาทผปฏบตในระดบพนท และตองทางานซาซอนในการดาเนนการแกไข เพมเตมขอมลการขนทะเบยนของเกษตรกรใหมหลายครง เชน 1) ตามคมอหนาท ๒ หวขอท ๒.๑๐ แจงไววาในกรณทเกษตรกรเพาะปลกในพนทปาสงวน วนอทยาน และไดเคยขนทะเบยนในปทผานมาสามารถขอขนทะเบยนไดตามจานวนพนททเคยขอ ขนทะเบยนไวในปกอนเทานน (เฉพาะรายเกา) แตตามหนงสอสงการชวงปลายเดอนสงหาคม ๒๕๕๓ แจงวา มใหเกษตรกรรายใหมนาพนททไมมเอกสารสทธมาขนทะเบยน เพอปองกนการบกรกพนทปาไม 2) ในชวงปลายเดอนมถนายน ๒๕๕๓ กรมสงเสรมการเกษตรมหนงสอสงการใหชะลอ การขนทะเบยนผปลกขาว เพอกาหนดหลกเกณฑและวธการขนทะเบยนใหสอดคลองกบ มตคณะรฐมนตร แตตอมาปลายเดอนกรกฎาคม – สงหาคม ๒๕๕๓ กรมสงเสรมการเกษตรมหนงสอ สงการเรงรดใหดาเนนการขนทะเบยนผปลกขาวใหแลวเสรจภายในกาหนดระยะเวลาของโครงการ ๒. การเรงรดดาเนนการขนทะเบยนเกษตรกรผ ปลกขาว - ในชวงปลายเดอนกรกฎาคม – สงหาคม ๒๕๕๓ กรมสงเสรมการเกษตรมหนงสอสงการเรงรดใหทกอาเภอดาเนนการตามโครงการใหแลวเสรจภายในกาหนด ซงจากขอเทจจรงในการดาเนนงานโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ รอบ ๑ แบบขนทะเบยนและคมอการดาเนนงานจากกรมสงเสรมการเกษตรมาลาชา อกทงระบบสารสนเทศของโครงการเปดใหใชงานไดในชวงตนเดอนกรกฎาคม ๒๕๕๓ ทงทกาหนดการรบขนทะเบยนเรมตงแต ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ๓. การแกไขขอมลในระบบ - ระบบสารสนเทศของกรมสงเสรมการเกษตรในระยะแรกมการปรบเปลยนบอย และ Error บอยครง ทาใหการดาเนนการในระบบ ทกขนตอนทาไดชา นอกจากนพบขอผดพลาดจากระบบอกหลายประการ อาทเชน ๓.๑ เกษตรกรมรายชออยในระบบบนทกขอมล แตเมอจดทารายงานประชาคมในระบบ พบวารายชอของเกษตรกรตกหลนหลายราย หรอเมอจดทาประชาคมในระบบเสรจสนแลว แตรายชอเกษตรกรไมมในสวนของการออกใบรบรอง ทาใหไมสามารถพมพใบรบรองออกมาได ๓.๒ ในระบบไมสามารถลอคเลขทเอกสารสทธทตางตาบลกนได เชน เกษตรกร ๑ ครวเรอน มสมาชก ๓ คน นาโฉนดทดนเลขท ๑ มาขนทะเบยน จานวน ๓ ตาบล ภายในอาเภอเดยวกน เมอบนทกเขาระบบแลวนน ระบบสามารถบนทกไดหมดทกราย และไมแจงวาเลขทเอกสารสทธซาซอนกน ซงระบบจะแจงวาเอกสารสทธซาซอนกนตอเมอเกษตรกรนามาแจงในตาบลเดยวกนเทานน ทาใหเจาหนาทระดบพนทตองตรวจสอบเอกสารสทธและเลขทเอกสารทกฉบบ จงเกดความลาชาในการดาเนนทกขนตอน ๓.๓ การตรวจสอบฐานขอมลจากระบบการขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.) พบปญหาทไมสามารถบนทกขอมลเกษตรกรเขาระบบ ทพศ. ได เนองจากเงอนไขของโครงการนน ตองเปนเกษตรกรทไดขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.) แลวจงเขารวมโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ รอบ ๑ ได แตเกษตรกรสวนใหญของจงหวดไดขนทะเบยนเกษตรกรแลวทงสน แตเมอทาการบนทกขอมลเขาระบบ ทพศ. ระบบจะแจงวาไมพบขอมลของเกษตรกรรายนนๆ ๓.๔ การแกไขขอมลสวนบคคลของเกษตรกรในระบบ อาเภอไมสามารถแกไขไดเอง เชน เลขบตรประชาชน ตองทาหนงสอแจงใหกรมสงเสรมการเกษตรแกไขใหเทานน จงทาใหการออกใบรบรองใหเกษตรกรเพอไปทาสญญากบ ธกส. ลาชาไปดวย

๑๓

๓.๕ เลขทใบรบรองทออกโดยระบบสารสนเทศของโครงการ พบปญหาวามการออกเลขทซาซอนใหกบเกษตรกรหลายราย ซงทาใหตองตรวจสอบและตดตามใบรบรองทซาซอนคนสานกงานเกษตรอาเภอ และแจงกรมสงเสรมการเกษตรใหแกไขเลขทใบรบรองใหใหม จงทาใหการทาสญญาและการ โอนเงนสวนตางใหเกษตรกรของ ธกส. ลาชาไปดวยเชนกน

ตวอยางปญหาระบบสารสนเทศของโครงการทพบบอยเมอเขาใชงาน

ระบบโปรแกรมยงไมสามารถเชอมตอฐานขอมลไดในขณะน โปรดทดลองทาตามขนตอนดงน

1. ใหรอความพรอมของระบบสกคร แลวดาเนนการใหมอกครง 2. ทาการ Clear คาของหนวยความจาชวคราวหรอ Cache ของเวบบราวเซอร 3. ทดลองปดโปรแกรมเวบบราวเซอรของทานแลวทาการ Login เขาระบบใหม

4. โทรศพทแจงศนยสารสนเทศ กลมฐานขอมลสารสนเทศ

โทร. 0-2940-6071 , 0-2940-6028-9 เบอรภายใน 283 , 275 , 146 E-mail : ict30@doae.go.th

กลมระบบเครอขายและคอมพวเตอร เบอรภายใน 287

โทร. 0-2940-5739-40 E-mail : ict40@doae.go.th

๔. เมอออกใบรบรองใหเกษตรกรแลว และเกษตรกรนาไปทาสญญากบ ธกส. พบปญหาหลายประการ เชน ๔.๑ เลขทใบรบรองของเกษตรกรซาซอนกน ทาให ธกส. ไมสามารถโอนเงนสวนตางใหแกเกษตรกรได ซง ธกส. จะแจงใหเกษตรกรมาดาเนนการแกไขทสานกงานเกษตรอาเภอ ซงสานกงานเกษตรอาเภอไมสามารถแกไขไดเอง ตองทาหนงสอแจงสานกงานเกษตรจงหวด และสานกงานเกษตรจงหวดทาหนงสอแจงกรมสงเสรมการเกษตรเพอดาเนนการแกไขให ๔.๒ เกษตรกรหลายรายทมขอมลในสวนทไมเกยวของกบวงเงน ไดแก ขอมลสวนบคคล และขอมลในสวนทเกยวของกบวงเงน ไดแก พนทปลก วนเกบเกยว ผดพลาด ซง ธกส. จะแจงใหเกษตรกรมาดาเนนการแกไขทสานกงานเกษตรอาเภอ แตเมอดาเนนการแกไขและออกใบรบรองใหมแลว ปรากฏวาขอมลในระบบของ ธกส. กบขอมลในใบรบรองใหมไมตรงกน ทาให ธกส. ไมสามารถโอนเงนสวนตางใหเกษตรกรได ซงสานกงานเกษตรอาเภอตองทาหนงสอแจงสานกงานเกษตรจงหวด เพอใหสานกงานเกษตรจงหวดทาหนงสอแจงกรมสงเสรมการเกษตร ใหจดสงขอมลใหมให ธกส. ซงใชเวลาหลายสปดาหกวาจะดาเนนการแลวเสรจ

๑๔

๕. คณะกรรมการตรวจสอบระดบตาบล เชน เจาหนาท ธกส. มภารกจหลกในการดาเนนการโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ อยแลว ดงนนการใหมารวมรบรองการประชาคม/สมตรวจสอบพนท ซงไมมสวนเกยวของโดยตรงนน ทาใหการดาเนนงานดงกลาวลาชา ระยะเวลาดาเนนการ การจดทารายงานผลการดาเนนงานการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ อาเภอสงเมน จงหวดแพร มการวางแผนดาเนนการดงน ๑. เกบรวบรวมขอมลทเกยวของ กนยายน 2554 – ตลาคม ๒๕๕๔ ๒. เสนอหวขอรายงานผลการดาเนนงาน พฤศจกายน ๒๕๕๔ ๓. จดทารายงานผลการดาเนนงาน พฤศจกายน ๒๕๕๔ ผลสาเรจของงาน เชงปรมาณ ผลการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ในพนทอาเภอสงเมน จงหวดแพร เกษตรกรขอขนทะเบยน 6,368 ราย คดเปนรอยละ 135.3 ของเปาหมายประมาณการจานวนเกษตรกรผปลกขาวนาปในพนทอาเภอสงเมน จานวนแปลง 10,305 แปลง จานวนพนท 46,681 ไร ผลผลตรวม 31,463.81 ตน เชงคณภาพ เกษตรกรสามารถนาใบรบรองการขนทะเบยนการปลกขาวไปทาสญญากบ ธกส. จานวน 6,337 ราย คดเปนรอยละ 99.51 ของจานวนเกษตรกรในพนทอาเภอสงเมนทงหมดทมการขนทะเบยนการปลกขาว ป 2553/54 จานวน 10,221 แปลง คดเปนเงนมลคา 19,705,316 บาท (สบเกาลานเจดแสนหาพนสามรอยสบหกบาทถวน) (ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรสาขาสงเมน) เกษตรกรทรวมโครงการมรายไดนาไปใชจายในสงทจาเปนเพมขน สงผลใหมคณภาพชวตทดขน การนาไปใชประโยชน ๑. การสรปวเคราะหถงผลทเกดขนจากการดาเนนงาน ตลอดจนปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขในการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ จะเปนแนวทางในการดาเนนงานขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๔/๕๕ ในพนทอาเภอสงเมน จงหวดแพร ใหมประสทธภาพ มความถกตอง รดกม และตรงตามความเปนจรงมากทสด ๒. เปนหลกฐานทถกตองและมความเปนจรง ใหเกษตรกรทขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ในพนทอาเภอสงเมน จงหวดแพร ไดนาไปใชขอรบเงนคาชดเชยสวนตางตามโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ และปองกนการสวมสทธของเกษตรกรเพอหาผลประโยชน ๓. ใชเปนฐานขอมลการขนทะเบยนเกษตรกรปทผานมา โดยการนาผลการดาเนนงาน มาเปรยบเทยบและตรวจสอบ กรณทมผลการขนทะเบยน และการทาประชาคมมความแตกตางกนมาก

๑๕

ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ ปญหาอปสรรค 1. ดานการประชาสมพนธ เนองจากมการดาเนนโครงการขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.) และโครงการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกพชเศรษฐกจ 3 ชนด (ทพศ.) ในเวลาทใกลเคยงกน ทาใหเกษตรกรบางรายเกดความสบสนในการขนทะเบยน จงขนเพยงทะเบยนเกษตรกร แตไมไดขนทะเบยนเกษตรกรผปลกพชเศรษฐกจ เพราะคดวาเปนโครงการเดยวกน เปนตน ถงแมจะมการประชาสมพนธโครงการแลวกตาม 2. ดานระบบสารสนเทศ/การบนทกขอมล 2.1 เจาหนาทบนทกขอมลของสานกงานเกษตรอาเภอทกอาเภอมเพยง ๑ คน ซงมภารกจและรบผดชอบงานตางๆ มากอยแลว เมอตองรบผดชอบบนทกขอมลโครงการขนทะเบยนผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ ซงเปนโครงการทมเกษตรกรเขารวมโครงการจานวนมากและระยะเวลาในการดาเนนงานจากด ทาใหเกดปญหาตามมาหลายประการ เชน บนทกขอมลไมทนเวลา หรอบนทกดวยความเรงรบเพอใหเสรจตามกาหนด ทาใหขอมลตกหลน และมโอกาสความผดพลาดไดมาก เปนตน 2.2 การดาเนนการแกไขขอมลในระบบ สานกงานเกษตรอาเภอหรอสานกงานเกษตรจงหวดไมสามารถแกไขไดเอง ตองดาเนนการสงกรมสงเสรมการเกษตรเทานน เชน การแกไขเลขบตรประชาชน หรอทอย ตลอดจนถงการปลดลอคแปลงทระบบแจงสถานะวายกเลกแปลงแตเกษตรกรมหลกฐานวาถกตองและเปนจรง ทาใหการดาเนนการแกไขลาชาไมทนตอความตองการของเกษตรกร 2.3 การประมวลผลขอมลในระบบไมสามารถตรวจสอบความซาซอนของโฉนดทดนทเปนเลขทเดยวกน คอ เมอคนทหนงแจงใชโฉนดเลขทหนงแลว และอกคนใชโฉนดเลขทเดยวกนแตทาสญญาเชา ระบบจะไมแสดงผลการซาซอนของขอมล หรอเจาของทดนใชโฉนดมาเปนเอกสารประกอบการขนทะเบยนแลว แตผเชาไดแจงขนทะเบยนแบบไมมเอกสารสทธ ทาใหพนทเพาะปลกเพมเปนสองเทา 3. ดานการขนทะเบยน มเกษตรกรหลายรายแจงขอมลเพาะปลกทเปนเทจ เชน ใชเอกสารสทธแจงขนทะเบยนซาซอนกบรายอน หรอใชเอกสารสทธแจงปลกพชชาชนดกน เชน ใชขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวโพดเลยงสตวแลว แตยงไดนามาขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวซาอก ทาใหยงยากตอการตรวจสอบ ซงสวนมากจะพบในกรณผใหเชากบผเชา โดยเฉพาะในรายทปลกขามเขตตาบล อาเภอ หรอจงหวด นอกจากน เกษตรกรยงแจงพนทเกนความเปนจรง เชน พนทในเอกสารสทธมทงหมด 10 ไร เกษตรกรปลกจรงเพยง 5 ไร แตไดแจงขนทะเบยนทงหมดตามเอกสารสทธ คอ 10 ไร ทาใหขอมลคาดเคลอนจากความเปนจรง 4. ดานการตรวจสอบพนท การจดทาเวทประชาคมไมใชชวยกลนกรองขอเทจจรงของขอมลการขนทะเบยนผปลกพชเศรษฐกจไดมากนก เพราะสวนใหญเกษตรกรจะไมมการคดคานและมการรบรองกนภายในเวท แตจะรองเรยนตอผวาราชการจงหวดหรอหนวยงานทเกยวของในภายหลง 5. ดานการออกใบรบรองใหแกเกษตรกร 5.1 มเกษตรกรผขอขนทะเบยนบางรายเสยชวต หรอไปทางานตางประเทศ จะตองรวบรวมเอกสารของผแทนไปขอแจงเปลยนทกรมสงเสรมการเกษตร และตองรอการประสานจากสวนกลาง

๑๖

วาสามารถเปลยนชอได จงหวดจงจะสามารถดาเนนการเปลยนแปลงขอมลถงจะออกใบรบรองได และในสวนของการพมพใบรบรองจะพมพไดเพยงครงเดยว แลวระบบจะลอคทนท 5.2 เกษตรกรผปลกขาวเหนยวในพนทอาเภอสงเมนทมภมลาเนาอยตางอาเภอหรอตางจงหวด บางรายยงไมไดตดตอขอรบใบรบรอง เนองจากตองเสยคาใชจายในการเดนทาง และราคาซอขายขาวเหนยวสงกวาราคาอางอง จงไมไดรบการชดเชย ขอเสนอแนะ 1. ดานการประชาสมพนธ ควรมการประชาสมพนธเพอใหเขาถงเกษตรกรในหลายมต เชน สอโทรทศน สอวทยทงในสวนกลางและสวนทองถน สอหนงสอพมพทงระดบประเทศและระดบทองถน โปสเตอร แผนพบ ใบปลว ตลอดจนการประชมชแจงแกกานน/ผใหญบาน หรอประชมชแจงในการประชมประจาเดอนของแตละหมบาน และประชาสมพนธตามหอกระจายขาว เปนตน 2. ดานระบบสารสนเทศ/การบนทกขอมล 2.1 ควรจดสรรงบประมาณเพอจางเจาหนาทเพอชวยในการบนทกขอมลในระบบสารสนเทศใหเพยงพอ จะทาใหยนระยะเวลาในการบนทกขอมล การตรวจสอบขอมล และการจดทาประชาคมไดมาก 2.2 การดาเนนการแกไขขอมลในระบบ ควรกระจายใหสานกงานเกษตรอาเภอหรอสานกงานเกษตรจงหวดสามารถตรวจสอบและแกไขไดเอง โดยอาจตงในรปของคณะกรรมการตรวจสอบขอมลระบบสารสนเทศระดบจงหวด เพอใหเกดความรวดเรวในการดาเนนงาน 2.3 ควรมการตรวจสอบและพฒนาระบบโปรแกรมทใชงานใหมความสมบรณ และแสดงผลขอมลใหถกตอง รวดเรว และควรมการทดลองทากอนถงจะนามาใชไดจรง เพราะทผานมาจะเปนการทดลองใชไป ปรบปรงไป ทาเกดความลาชา เพราะตองรอใหระบบปรบปรงเปนระยะ ซงไมสอดคลองกบนโยบายของกรมสงเสรมการเกษตร ทตองการใหแลวเสรจกอนหรอภายในระยะเวลาทกาหนด 3. ดานการขนทะเบยน เกษตรกรในรายทแจงขอมลเพาะปลกทเปนเทจ เชน ใชเอกสารสทธแจงขนทะเบยนซาซอนกบรายอน หรอใชเอกสารสทธแจงปลกพชชาชนดกน คอใชขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวโพดเลยงสตวแลว แตยงไดนามาขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาวซาอก ควรมบทลงโทษเพอปองปรามไมใหกระทาผด เชน ตดสทธการเขารวมโครงการในปตอไป เปนตน 4. ดานการตรวจสอบพนท ควรนาภาพถายทางอากาศ หรอระบบ GPS มาใชในการจดเกบขอมลพนทเพาะปลกประกอบการพจารณาการขนทะเบยนเกษตรกรและการตรวจสอบพนทจรง 5. ดานการออกใบรบรองใหแกเกษตรกร ควรมอบอานาจใหอาเภอหรอจงหวดตงคณะกรรมการพจารณาเพอดาเนนการปลดลอคและแกไขขอมลกรณผขนทะเบยนเสยชวตระหวางออกใบรบรอง หรอกรณเกดขอผดพลาดของขอมล เปนตน ทงน เพอใหเกดความรวดเรวในการปฏบตงานในระดบพนท

๑๗

เอกสารอางอง กรมสงเสรมการเกษตร. ๒๕๕๓. คมอการขนทะเบยนผปลกขาว ภายใตโครงการประกนรายไดเกษตรกร

ผปลกขาว ขาวโพดเลยงสตว และมนสาปะหลง ป ๒๕๕๓/๕๔ (อดสาเนา) . ๒๕๕๔. “รายงานความกาวหนาการบนทกขอมลทะเบยนเกษตรกร”. ระบบ ฐานขอมลทะเบยนเกษตรกร. แหลงทมา http://www.farmer.doae.go.th/report_ store_ save_daily.php กศล ฐนะกล. ๒๕๕๓. “โครงการประกนรายไดเกษตรกร” วารสารเพอการพฒนาชนบท ปท ๑๐,

ฉบบท ๓๔, มกราคม – มนาคม. สานกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต ๖ ชลบร. ไมปรากฏปทพมพ. “การวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวาง

โครงการรบจานาสนคาเกษตรและระบบการประกนราคาสนคาเกษตร”. บทความขาวสานกงาน เศรษฐกจการเกษตรเขต ๖ ชลบร. แหลงทมา : http://www.moacinfo.net/modules/new/ images/11_1_79753_CAER45AZ.doc ๑๐ มถนายน ๒๕๕๔

๑๘

ขอรบรองวาผลงานเรอง รายงานผลการดาเนนงานการขนทะเบยนเกษตรกรผปลกขาว ป ๒๕๕๓/๕๔ อาเภอสงเมน จงหวดแพร ดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการ ลงชอ...................................................... (นายประสงค บญทร) ........./................../๒๕๕5

ไดตรวจสอบแลว ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนถกตองตรงกบความจรงทกประการ ลงชอ วาท ร.ต. (สมสวย ปญญาสทธ) ตาแหนง เกษตรจงหวดแพร

........../................./๒๕๕5 ลงชอ...................................................... (..............................................) ตาแหนง .................................................

.............../ ................... / ..............

๑๙

หลกฐานอางอง หลกฐานอางองท ๑ ตวอยางสรปผลการจดทาประชาคม (หนา 20) หลกฐานอางองท ๒ ภาพการจดทาประชาคม (หนา 26) หลกฐานอางองท ๓ ตวอยางแผนการรบขนทะเบยนพชเศรษฐกจ (หนา 30) หลกฐานอางองท ๔ แบบฟอรมแจงผมอานาจลงนาม (หนา 35) หลกฐานอางองท ๕ คาสงแตงตงเจาหนาทผตรวจสอบความถกตองของขอมล (หนา 38) หลกฐานอางองท 6 คาสงแตงตงคณะทางานศนยปฏบตการ (War room) (หนา 39) หลกฐานอางองท 7 คาสงแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบขอมลการรบขนทะเบยนผปลกพชเศรษฐกจหลก 3 ชนด ระดบตาบล (หนา 42)

๒๐

ภาคผนวก

๒๑

๒๒

๒๓

๒๔

๒๕

๒๖

๒๗

๒๘

๒๙

๓๐

๓๑

๓๒

๓๓

๓๔

๓๕

๓๖

๓๗

๓๘

๓๙

๔๐

๔๑

๔๒

๔๓

๔๔

๔๕

๔๖