รายงานผลการวจย

เรอง

ปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน

Study factors influencing SMEs (small and medium enterprises) in industrial sector concerned with lean manufacturing

โดย ศรตน แจงรกษสกล

รายงานการวจยนไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2552

DPU

I

โครงการวจย: ปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบ การผลตแบบลน ผวจย: ศรตน แจงรกษสกล สถาบน: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ: 2555 สถานทพมพ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนารายงานวจย: 80 หนา ลขสทธ: สงวนลขสทธ

ในการวจยครงนมวตถประสงคของการศกษา 3 ประการคอ 1) เพอศกษาถงปจจยทมผลตอ

อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน 2)เพอศกษาความแตกตางระหวางปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนในแตละลกษณะทางประชากร ไดแก ขนาดของกจการ และระดบของพนกงาน และ 3) เพอศกษาความสมพนธของปจจยทมผลตอทมตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนทมตอความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

การศกษาครงน มงศกษาในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมรวมกบสถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน ตงแตครงท 2 – 3 จ านวน 21 สถานประกอบการ เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถามและการสมภาษณ โดยน าขอมลทไดรบมาวเคราะหใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS สถตทใชไดแก คารอยละ คาเฉลยเลขคณต คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว การวเคราะหสหสมพนธและการวเคราะหการถดถอยพหคณ การทดสอบสมมตฐานไดก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลการศกษา สรปไดดงน 1) ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการ

ผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการในภาพรวม เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ล าดบท 4 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน ล าดบท 6 คอ ดานแรงจงใจ และล าดบท 7 คอ ดานทศนคตของพนกงาน

2) ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ โดยเรยงตามล าดบความส าคญ

DPU

II

ของปจจย พบวา กจการขนาดเลก ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการฝกอบรมและความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 4 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 5 คอ ดานแรงจงใจ ล าดบท 6 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงานและล าดบท 7 คอ ดานทศนคตของพนกงาน กจการขนาดกลาง ล าดบท 1 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 2 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ล าดบท 4 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน และล าดบท 6 คอ ดานทศนคตของพนกงานและแรงจงใจ

3) ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามระดบของพนกงาน โดยเรยงตามล าดบความส าคญของปจจย พบวา พนกงานระดบปฏบตการ ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ดานความรความเขาใจของพนกงานและดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน ล าดบท 6 คอ ดานแรงจงใจและล าดบท 7 ดานทศนคตของพนกงาน พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป ล าดบท 1 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 2 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ดานทศนคตของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานแรงจงใจ ล าดบท 6 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงานและล าดบท 7 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน

4) ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและ

ขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดของกจการแตแตกตางกนในระดบของพนกงานทระดบนยส าคญทางสถต 0.05

ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

ปจจยทมผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ คอ ปจจยดานการมสวนรวมของพนกงาน ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน และการไดรบการฝกอบรม

DPU

III

Study factors influencing SMEs (small and medium enterprises) in industrial sector concerned with lean manufacturing

Researchers: Sirat Jangruxsakul Institute: Dhurakij Pundit University Year of Publication: 2012 Publisher: Dhurakij Pundit University Number of Pages: 80 Pages Copyright: All right reserved

Abstract The objective of this research is to study factors influencing SMEs (small and medium

enterprises) in industrial sector concerned with lean manufacturing, differences among factors toward SMEs in terms of population characteristics (i.e. enterprise size and number of employees) and relationship among factors affecting SMEs in relation to lean manufacturing by means of success and continuous implementation for lean manufacturing of enterprises.

This purpose is to examine 21 SMEs joining in second and third phase of lean manufacturing project of Department of Industry Promotion and Technology Promotion Association (Thailand – Japan). The researching tools basically comprise questionnaire and interviewing. All data are compiled by statistical software, namely SPSS which presents in percentage, arithmetic mean, standard deviation (SD), one-way ANOVA, correlation analysis and regression analysis. Also, hypothesis testing is specified at significant level of 0.05. The overall consequences can be concluded as follows:

1) Employees’ perspectives affecting success in implementation for lean manufacturing in all aspects are ranged between the most and least important factors as follows:

First order: Consulting Second order: Supporting Third order: Training Fourth order: Knowledge/understanding Fifth order: Participation

DPU

IV

Sixth order: Incentives Seventh order: Attitude

2) Employees’ perspectives affecting success in implementation for lean manufacturing in enterprise size are ranged between the most and least important factors as follows: 2.1) Small size First order: Consulting Second order: Training; Knowledge/understanding Fourth order: Supporting Fifth order: Incentives Sixth order: Participation Seventh order: Attitude 2.2) Medium size First order: Supporting Second order: Consulting Third order: Training Fourth order: Knowledge/understanding Fifth order: Participation Sixth order: Attitude; Incentives

3) Employees’ perspectives affecting success in implementation for lean manufacturing in position ranking of employees are ranged between the most and least important factors as follows: 3.1) Low-ranking employee First order: Consulting Second order: Training; Knowledge/understanding; Supporting Fifth order: Participation Sixth order: Incentives Seventh order: Attitude 3.2) Medium- or high-ranking employee First order: Supporting Second order: Consulting Third order: Training; Attitude Fifth order: Incentives Sixth order: Knowledge/understanding

DPU

V

Seventh order: Participation 4) Results of hypothesis testing

Firstly, at significant level of 0.05, factors of successful implementation of lean manufacturing in SMEs have no difference for each enterprise size but they have difference for position ranking of employees. Secondly, factors of incentives, knowledge and understanding, training, attitude, supporting, participation and consulting relate to success in implementation for lean manufacturing in SMEs. Lastly, factors affecting success in implementation for lean manufacturing of enterprises are participation, attitude and training, respectively.

DPU

VI

กตตกรรมประกาศ

ในการท าวจยครงน ผมไดรบความกรณาอยางยงจากทานผบรหารมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทใหโอกาสในการท างานโดยใหทนอดหนนจนสามารถด าเนนการวจยไดส าเรจเรยบรอยดวยด โดยเฉพาะอยางยง ทานรองศาสตราจารย ดร. สรชย พศาลบตร ผอ านวยการศนยวจยและรกษาการรองผอ านวยการฝายวชาการ ทไดใหความกรณาสนบสนน ชวยเหลอทงดานความร โอกาสและก าลงใจ ตลอดจนใหขอเสนอแนะอนเปนสงส าคญทท าใหงานวจยนส าเรจลงได ขอกราบขอบพระคณ ทานรองศาสตราจารย ดร.อปถมภ สายแสงจนทร คณบดคณะบรหารธรกจ ทไดใหการสงเสรมการท าวจยนพรอมท งรวมใหความเหนอนเปนประโยชน ขอขอบคณอาจารยเกยรตศกด พาชยานกล รองผอ านวยการศนยวจยและ คณสกลทพย อนนตรกษ ผชวยหวหนาแผนกสงเสรมและประสานงานวจย ทชวยอ านวยความสะดวกในทกๆ ดาน ท าใหการด าเนนงานตางๆ สามารถเปนไปอยางราบรนตลอดเสนทางของการท างาน และสดทาย งานวจยครงนจะส าเรจลงมได หากไมไดรบการสนบสนนจากผ ชวยศาสตราจารยผองใส เพชรรกษ หวหนาภาควชาการจดการอตสาหกรรม และขวญเรอน ทาจ ารสทไดใหการสนบสนนและก าลงใจเปนอยางดมาโดยตลอด ศรตน แจงรกษสกล กนยายน 2555

DPU

VII

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย I บทคดยอภาษาองกฤษ III กตตกรรมประกาศ VI สารบญ VII สารบญตาราง XI สารบญรป XIII บทท 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 4 1.3 สมมตฐานของการวจย 4 1.4 นยามศพท 5 1.5 ขอบเขตของการวจย 6 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 6 บทท 2 2.1 แนวคดทางดานระบบการผลตแบบลน 8 2.1.1 หลกการเบองตน 8 2.1.2 ววฒนาการผลตสระบบการผลตปจจบน 8 2.1.3 ประวตของระบบการผลตแบบลน 9 2.1.4 มมมองแบบลน: นยาม 10 2.1.5 หลกการพนฐานของการผลตแบบลน 12 2.1.5.1 การนยามคณคา (Value Definition) 12 2.1.5.2 การวเคราะหสายธารคณคา (Value Stream Analysis) 13 2.1.5.3 การไหล (Flow) 14 2.1.5.4 การดง (Pull) / ทนเวลาพอด (JIT) 15 2.1.5.5 ความสมบรณแบบ (Perfection) 15 2.1.6 กญแจสความส าเรจส าหรบแนวคดแบบลน 16 2.1.6.1 การปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement) 16

DPU

VIII

สารบญ หนา 2.1.6.2 การสรางคณคาเพม (Value Creation) 16 2.1.6.3 การมงเนนลกคา (Customer Focus) 17 2.2 แนวคดทางดานปจจยทมผล 18 2.2.7 แนวคดดานแรงจงใจ 18 2.2.7.1 ความหมายของแรงจงใจ 18 2.2.7.2 มลเหตจงใจในการท างาน 19 2.2.7.3 เทคนคการจงใจ 19 2.2.8 แนวคดดานความรความเขาใจ 20 2.2.8.1 ความหมายของความร (Knowledge) 20 2.2.8.2 แหลงทมาของความร 22 2.2.8.3 ความหมายของความเขาใจ (Comprehension) 23 2.2.9 แนวคดดานทศนคต 24 2.2.9.1 ความหมายของทศนคต 24 2.2.9.2 องคประกอบของทศนคต 24 2.2.9.3 ลกษณะทส าคญของทศนคต 25 2.2.9.4 แหลงทมาของทศนคต 25 2.2.10 แนวคดดานการมสวนรวม 26 2.2.10.1 ความหมายของการมสวนรวม 26 2.2.10.2 ปจจยทมผลตอการมสวนรวม 27 2.2.10.3 การวดการมสวนรวม 27 2.2.11 แนวคดดานการฝกอบรม 29 2.2.11.1 วตถประสงคของการฝกอบรม 29 2.2.11.2 ประโยชนของการฝกอบรม 30 2.2.11.3 ประเภทของการฝกอบรม 30 2.2.12 แนวคดดานการสนบสนน 31 2.2.12.1 ความหมายของการสนบสนนขององคการ 31 2.2.13 แนวคดดานผใหค าปรกษา 32

2.2.13.1 ความหมายการใหค าปรกษา 32 2.2.13.2 ขอบขายของการใหค าปรกษา 34 2.2.13.3 จรรยาบรรณของผใหค าปรกษา 34

DPU

IX

สารบญ หนา 2.3 ผลงานวจยทเกยวของ 36 บทท 3 3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 42 3.1.1 ประชากร 42 3.1.2 ตวอยางทใชในการวจย 42 3.2 เครองมอทใชในการวจย 42 3.3 การตรวจสอบและทดสอบเครองมอ 43 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 44 3.5 การก าหนดคาของตวแปร 44 3.6 การวเคราะหขอมล 45 3.7 สถตทใชในการวจย 45 3.7.1 สถตพรรณนา 45 3.7.1.1 คารอยละ 45 3.7.1.2 คาเฉลยเลขคณต 45 3.7.1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 46 3.7.2 สถตอนมาน 46 3.7.2.1 การวเคราะหโดยวธ One-Way ANOVA 46 3.7.2.2 การวเคราะห Least Significant Difference 46 3.7.2.3 การวเคราะหสหสมพนธ 46 3.7.2.4 การวเคราะหการถดถอยพหคณ 46 บทท 4 4.1 การวเคราะหขอมลสวนบคคล และลกษณะกจการของกลมผตอบแบบสอบถาม 47 4.1.1 ขนาดกจการ 47

4.1.2 เพศ 48 4.1.3 ระดบของพนกงาน 48 4.1.4 ความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนในภาพรวม 48

DPU

X

สารบญ หนา 4.1.5 ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนอง

ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามขนาดกจการ 50 4.1.6 ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนอง ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามระดบของพนกงาน 50

4.2 วเคราะหขอมลความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบ ความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 51

4.2.1 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการ น าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 51 4.2.2 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการ น าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ 52 4.2.3 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการ น าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามระดบ ของพนกงาน 53

4.3 การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน 55 บทท 5 5.1 สรปผลการวจย 62 5.1.1 ขอมลสวนบคคล และลกษณะกจการของกลมผตอบแบบสอบถาม 62 5.1.2 ขอมลความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจ ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 63 5.1.3 การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน 66 5.2 อภปรายผล 67 5.2.1 ปจจยทมผลตอการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรม ขนาดกลางและขนาดเลก 67 5.2.2 ความแตกตางระหวางปจจยทมผลตอสถานประกอบการในการมงส ระบบการผลตแบบลนในแตละลกษณะทางประชากร 68 5.2.3 ปจจยทมความสมพนธตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลน

มาใชในสถานประกอบการ 68

DPU

XI

สารบญ หนา 5.3 ขอเสนอแนะ 70 บรรณานกรม 71 ภาคผนวก 75 แบบสอบถามประกอบงานวจย 76 ประวตผเขยน 80

DPU

XII

สารบญตาราง ตารางท หนา 2.1 แสดงลกษณะการผลตทเปลยนแปลงไป 9 4.1 แสดงจ านวนและรอยละของพนกงานในแตละขนาดกจการ 48 4.2 แสดงจ านวนและรอยละของเพศพนกงาน 48 4.3 แสดงจ านวนและรอยละของระดบพนกงาน 48 4.4 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจด ล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนในภาพรวม 49 4.5 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบ ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองจ าแนกตาม ขนาดกจการ 50 4.6 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจด ล าดบความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนอง จ าแนกตามระดบของพนกงาน 51 4.7 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจด ล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจ ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช 52 4.8 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจด ล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจ ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามขนาดกจการ 53 4.9 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจด ล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจ ในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามระดบของพนกงาน 54 4.10 แสดงผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบคาเฉลยของความคดเหนของ พนกงานถงปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชใน อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจจ าแนก ตามขนาดกจการ 56 4.11 แสดงผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบคาเฉลยของความคดเหนของ พนกงานถงปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชใน อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจ จ าแนกตามระดบของพนกงาน 57

DPU

XIII

สารบญตาราง ตารางท หนา 4.12 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช ในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก 58 4.13 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของ อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก 59 4.14 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธ และสมประสทธการตดสนใจเชงพห จากผลการทดสอบปจจยในดานตางๆ มผลตอความส าเรจในการน าระบบ การผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดวยวธการ วเคราะหการถดถอยแบบ Stepwise 60 4.15 แสดงผลการทดสอบปจจยในดานตางๆ มผลตอความส าเรจในการน าระบบ การผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดวยวธการ วเคราะหการถดถอยแบบ Stepwise 60

5.1 ระดบความส าคญและล าดบทของปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน า ระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 63 5.2 ระดบความส าคญและล าดบทของปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน า ระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ 64

DPU

XIV

สารบญรปภาพ รปท หนา 2.1 แสดงแนวคดการผลตแบบลน 12 2.2 แสดงหลกการพนฐานของการผลตแบบลน 12 2.3 แสดงตวอยางแผนภาพสายธารคณคา 14 2.4 แสดงคณคาเพมจากลกษณะระบบการผลตทประกอบดวยการไหลและกจกรรม 17 DPU

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ภาคอตสาหกรรมมบทบาทอยางเดนชดตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ เนองจากเปนกจกรรมทกระตนสงเสรมใหเกดการพฒนาในดานตาง ๆ กลาวคอ ท าใหเกดการขยายตวในดานความเจรญทางเศรษฐกจพรอมทงท าใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลย นวตกรรมและการพฒนาโครงสรางระบบสาธารณปโภคอกดวย (Pred, 1966; Hartshorn, 1980) ในขณะเดยวกนอตสาหกรรมทมบทบาทอยางเดนชดในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยกคอ อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมดงแสดงในตาราง ตารางท 1 แสดงจ านวนและสดสวนของวสาหกจทงประเทศประจ าป 2551

ขนาด จ านวนวสาหกจ สดสวนตอวสาหกจ สดสวนตอ SMEs

SE 2,815,560 99.3 99.6

ME 12,073 0.4 0.4

LE 4,586 0.2

N/A 4,158 0.1

SMEs 2,827,633 99.7

Total 2,836,377 100.0 ทมา ส านกงานสถตแหงชาต ประมวลผลโดยส านกงานสงเสรมและพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ป 2551 รายงานสถานการณวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ประจ าป 2551

จากตารางจะพบวา จ านวนวสาหกจทงประเทศ ป 2551 มจ านวนทงสน 2,836,377 ราย โดยจ าแนกเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมจ านวนทงสน 2,827,633 ราย วสาหกจขนาดยอมจ านวน 2,815,560 ราย วสาหกจขนาดกลาง จ านวน 12,073 ราย และวสาหกจขนาดใหญ จ านวน 4,586 ราย โดยสดสวนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมคดเปนสดสวนรอยละ 99.7 ของวสาหกจทงประเทศ และวสาหกจขนาดยอมมสดสวนรอยละ 99.6 ของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทงหมด สวนวสาหกจขนาดกลางมสดสวนรอยละ 0.4 ของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทงหมด ซงจะเหนไดวาวสาหกจของประเทศไทยสวนใหญเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

DPU

2

รวมถงจากปญหาวกฤตเศรษฐกจของโลกและประเทศไทย ไดสงผลใหยอดขายและยอดสงออกลดลงเปนอยางมาก สงผลกระทบตอการประกอบการในดานตาง ๆ น าไปสปญหาการเลกกจการและ/หรอการเลกจางงาน และมแนวโนมทสถานประกอบการจะเลกจางงานอกเปนจ านวนมากเพอเปนการลดตนทนโดยเฉพาะอตสาหกรรมในกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทเปนสดสวนใหญของอตสาหกรรม ดงตวอยางทเกดขนในเดอนพฤศจกายน 2551 ซงจะเหนวาการทสถานประกอบการจะลดตนทนโดยการเลกจางงานน จะเปนประโยชนเพยงแคในระยะสนเทานน แตจะกอใหเกดปญหาในระยะยาว สงผลใหขดความสามารถในการแขงขนของวสาหกจเหลานลดลงเปนอยางมาก เนองจากการขาดบคลากรทมความร ความสามารถ และประสบการณ อกทงในการทจะพฒนาบคลากรเหลานขนมาใหมจะตองใชเวลาและมคาใชจายสง นอกจากนการเลกจางงานยงสงผลกระทบตอประเทศเปนอยางยง ทงในแงของเศรษฐกจและสงคม

เมอพจารณาการลดตนทนของวสาหกจ นอกจากการเลกจางงานแลว ยงสามารถด าเนนการไดในรปแบบอนทจะมผลตอการรกษาและเพมขดความสามารถของวสาหกจไดในระยะยาว อาทเชน การลดคาใชจายดานพลงงาน การลดความสญเสยในกระบวนการผลต การเพมประสทธภาพของกระบวนการผลต การเพมประสทธภาพของแรงงาน การลดความสญเปลาดานแรงงาน การเพมความสามารถดานโลจสตกสและลดความผดพลาดในการบรหารธรกจ เปนตน ข ณ ะ ทนบวนปรมาณทรพยากรตางๆ ลดลงเรอยๆ จ านวนประชากรกลบเพมขนอยางตอเนอง การด าเนนธรกจในปจจบนและอนาคตจงเปนเรองททาทายความสามารถของผบรหารและพนกงานทกคนในองคกรทตองเผชญกบปญหามากมายและรวมมอกนจดการ เพอตอบสนองความตองการของลกคาทเพมขนและเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงนนจงมอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทไดเรมมการน าระบบการผลตแบบลนเขามาใชเพอความอยรอด ซง “Lean” คอ แนวคดในการประยกตใชเครองมอ วธการ และกจกรรมตางๆ ตามความเหมาะสมของสภาพแวดลอมในกระบวนการท างานเพอก าจดความสญเปลาและกอใหเ กดการสรางคณคาเพมแกสนคาหรอบรการอยางตอเนอง โดยมงพฒนาองคประกอบของกระบวนการ ไดแก สถานทท างาน เครองจกร ระบบคณภาพ ระบบควบคมการผลต และบคลากร โดยเฉพาะบคลากรซงเปนทรพยากรทมคณคามากทสดขององคกรเพอเพมศกยภาพขององคกรทงดานคณภาพ ตนทน และการสงมอบ อกทงเปนการเพมความยดหยนขององคกรเพอรองรบการเปลยนแปลง

ระบบการผลตแบบลน เ ปนเค รองมอในการจดการกระบวนการ ท ชวยเพม ขดความสามารถใหแกองคการ โดยการพจารณาคณคาในการด าเนนงานเพอมงตอบสนองความตองการของลกคา มงสรางคณคาในตวสนคาและบรการ และก าจดความสญเสยทเกดขนตลอดทง

DPU

3

กระบวนการอยางตอเนอง ท าใหสามารถลดตนทนการผลต เพมผลก าไรและผลลพธทดทางธรกจในทสด ในขณะเดยวกนกใหความส าคญกบการผลตสนคาทมคณภาพควบคไปดวย แนวคดของระบบการผลตแบบลน (Lean Thinking) นยามของค าวา ลน เมอเปดพจนานกรมจะแปลวา “ผอมหรอบาง” หรอทเขาใจไดงายๆกคอไมมสวนเกน ถาน ามาพดในท านองวสาหกจการผลต (Manufacturing Enterprise) หมายถงการออกแบบและจดการอยางถกตองเหมาะสมในครงแรกทด าเนนการและมงเนนถงกระบวนการทเพมคณคา ซงวธการนจะเปนวธการท างานทปองกนความผดพลาดทเกดขนไดอยางสมบรณแบบ และเปนแนวทางทกอใหเกดการปรบตว ในสภาวะการแขงขนทขนอยกบเวลา เพอใหองคกรมความคลองตว (Agility) ใชทรพยากรอยางจ ากด สะดวกรวดเรว ลดตนทน ลดเวลาทไมจ าเปนและเพมคณภาพในระบบการผลต

ระบบการผลตแบบลน หรอ Lean Manufacturing เปนแนวคดทไดรบการพฒนามาจากระบบการผลตแบบลน โดยมงเนนทหลกการ 3 อยางคอ 1. การปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement) 2. การสรางคณคาเพม (Value Added Creation) ดวยการก าจดความสญเปลาทง 7 ประการ คอการผลตมากเกนไป การรอคอย การขนยาย กระบวนการทไมเหมาะสม การเกบวสดคงคลง การเคลอนททไมจ าเปน และของเสย และ 3. การมงเนนทลกคา คอผลตตามความพงพอใจของลกคา โดยมปรชญาในการผลตแบบลนคอการเพมคณภาพและสงมอบสนคาทมตนทนต า โดยมเปาหมายพนฐาน คอลดเวลาการผลตและจดเตรยมทรพยากร ใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงค าสงซอของลกคาไดดวยระดบสนคาคงคลงทต าทสดเทาทจะเปนไปได ซงเครองมอของระบบการผลตแบบลน (Lean Tools) ไดแก

- การจดสายการผลตแบบเซลล (Cellular Manufacturing) - ความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทปฏบตงานดวย 5S - การควบคมและจดการดวยสายตา Visual Control & Management - สายธารแหงคณคา (Value Stream Mapping) - การผลตดวยลอตเลกๆ (Small Batch Manufacture) - การลดเวลาการเปลยนรนการผลต (Set Up Time Reduction) - การบ ารงรกษาททกคนมสวนรวม (Total Productive Maintenance) - การวดประสทธภาพของเครองจกรโดยรวม (Overall Equipment Effectiveness) - ทฤษฎของขอจ ากด (Theory of Constraints)

DPU

4

- ระบบดง (Pull System) - การปรบเรยบสายการผลต และเวลาแทค (Smooth Production & Takt Time) - การปองกนความผดพลาดในงาน (Poka Yoke) - การปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement) - เปนตน

จากแนวทาง ดงกลาว ผวจยจงตองการทจะท าการศกษาถงปจจยในดานตางๆ ทมผลการการด าเนนการเพอมงสระบบการผลตแบบลนทส าคญของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการด าเนนการน าระบบการผลตแบบลนมาใชไดอยางเหมาะสมและใชแกไขปญหาในดานตางๆ ส าหรบอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก 1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาถงปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน

2. เพอศกษาความแตกตางระหวางปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนในแตละลกษณะทางประชากร ไดแก ขนาดของกจการ และระดบของพนกงาน

3. เพอศกษาความสมพนธของปจจยทมผลตอทมตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนทมตอความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

1.3 สมมตฐานของการวจย

1. ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ประเภทของสถานประกอบการ ระดบของพนกงาน

2. ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา มผลตอความส าเรจและความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

DPU

5

กรอบการวจย 1.4 นยามศพท ระบบการผลตแบบลน หมายถง ปรชญาในการผลต ทถอวาความสญเปลาเปนตวท าใหเวลาทใชในการผลตยาวนานขน และควรทจะมการน าเทคนคตางๆ มาใชในการก าจดความสญเปลาเหลานนออกไป อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก หมายถง อตสาหกรรมขนาดกลาง หมายถงอตสาหกรรมทมมลคาทรพยสนการลงทน51 - 200 ลานบาท อตสาหกรรมขนาดยอม หมายถงอตสาหกรรมทมมลคาทรพยสนการลงทนไมเกน 50 ลานบาท ระดบของพนกงาน หมายถง ระดบความรบผดชอบของบคคลทมหนาทรบผดชอบในกจการงานนน ซงแบงเปน 3 ระดบ

1) พนกงานระดบหวหนางาน (Group Leader /Team Leader) หมายถง ผท าหนาทควบคมการปฏบตงาน

2) พนกงานระดบปฏบตการ (Operator) หมายถง ผทปฏบตงานตามค าสงของหวหนางานในสายการผลต

แรงจงใจ หมายถง สงเราจากภายใน สงจงใจ หรอสงโนมนาวใจใหบคคลเกดพฤตกรรม เกดความคด ความเชอมนและความมานะพยายามทจะกระท า และคงไวซงการกระท านนๆ เพอจะบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคใดวตถประสงคหนงตามทตวบคคลหรอองคการไดตงไว

ขนาดของกจการ -ขนาดกลาง -ขนาดเลก ระดบของพนกงาน -ระดบหวหนางาน -ระดบปฏบตการ

ปจจยดาน -แรงจงใจ -ความรความเขาใจ -ทศนคต -การมสวนรวม -การฝกอบรม -การสนบสนน -ผใหค าปรกษา

ความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช DPU

6

ความรความเขาใจ หมายถง ความจ าในสงทเคยประสบมา และการตความ แปลความและการสรปความ โดยความรความเขาใจ เปนพฤตกรรมทตอเนองกน ทศนคต หมายถง ความรสก หรอททาของบคคลทมตอบคคล วตถสงของ หรอสถานการณตางๆ การมสวนรวม หมายถง ความรวมมอ หรอการมสวนในบางสงบางอยางซงรวมถงความรบผดชอบดวย การฝกอบรม หมายถง กระบวนการในการพฒนาบคคลอยางเปนระบบ เพอชวยใหผเขารบการฝกอบรมเกดความรความเขาใจ ความช านาญ และมทศนคตทถกตองในเรองใดเรองหนงถงขนสามารถน าความรในเรองนน ไปปฏบตภาระหนาทไดอยางมประสทธภาพ การสนบสนน หมายถง การทพนกงานไดรบความชวยเหลอ จากบคคลหรอกลมบคคลทตดตอสมพนธกนในองคการ ดานวตถสงของ ขอมลขาวสาร ความรจาก สอตาง ๆ หรอการใหความชวยเหลอใหค าปรกษา ค าแนะน ารวมไปถงการสนบสนนในดานการ ยอมรบ การยกยองและการเหนคณคา ในสงทพนกงานไดปฏบตอยเพอท าใหเกดก าลงใจและเกด ความรสกมนคง ปลอดภย ความตอเนองในการท าระบบการผลตแบบลน หมายถง การทสถานประกอบการยงคงสามารถรกษาและจดท าระบบการผลตแบบลนไดอยางตอเนอง 1.5 ขอบเขตของการวจย การศกษาครงนมงศกษาในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมรวมกบสถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปนจ านวน 30 โรงงาน โดยทงหมดเปนอตสาหกรรมการผลต รวบรวมจากรายชอโรงงานเขารวมโครงการ Lean Manufacturing สถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน กนยายน พ.ศ. 2552 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอทราบถงปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการทจะมงสระบบการผลตแบบลน และเปนขอมลส าหรบผประกอบเดมและผประกอบการใหม ไดน าไปใชประกอบในการก าหนดกลยทธการด าเนนธรกจในอตสาหกรรม โดยเฉพาะในการแกปญหาและปรบปรงพฒนาปรบปรงกระบวนการผลตใหเหมาะสม 2 ในการเรยนการสอนของภาควชาการจดการอตสาหกรรม มเนอหาในสวนของระบบการผลตแบบลน ซงสามารถน าผลการวจยทไดนมาใชเปนกรณศกษาบรรยายใหนกศกษา

DPU

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ปจจบนความตองการสนคาของลกคามการเปลยนแปลงรปแบบหลากหลายขน และมแนวโนมสงซอในขนาดทเลกลง ซงผผลตจ าเปนตองด าเนนการตอบสนองลกคาใหทนและตองสรางคณคาสงสดใหลกคาพงพอใจ โดยเพมขดความสามารถในการลดตนทนในการด าเนนงาน จดการใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงตางๆ ไดอยางวองไว และพยายามก าจดองคประกอบทไมท าใหเกดคณคา แกลกคาออกไป ดวยเหตนการน าเอาระบบการผลตแบบลนมาประยกตใชจงเปนสงทมความส าคญอยางยง แนวคดและเทคนคแบบ “ลน” ไดรบการกลาวถงอยางมากและไดเปนแนวทางการบรหารขององคกรชนน าตางๆ มากมายในปจจบน ซงตางกไดน าแนวคดแบบลนมาใชอยางประสบความส าเรจ ในสวนของการวจยในครงน เปนการศกษาปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน ซงมแนวคด ทฤษฎ ทเกยวของอยพอสมควร ซงผวจยไดศกษาและคนควาทฤษฎ ความรทเกยวของมาเปนกรอบในการศกษาดงน 2.1 แนวคดทางดานระบบการผลตแบบลน 2.1.1 หลกการเบองตน 2.1.2 ววฒนาการผลตสระบบการผลตปจจบน 2.1.3 ประวตของระบบการผลตแบบลน 2.1.4 มมมองแบบลน: นยาม 2.1.5 หลกการพนฐานของการผลตแบบลน 2.1.6 กญแจสความส าเรจส าหรบแนวคดแบบลน 2.2 แนวคดทางดานปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน 2.2.7 แนวคดดานแรงจงใจ 2.2.8 แนวคดดานความรความเขาใจ 2.2.9 แนวคดดานทศนคต 2.2.10 แนวคดดานการมสวนรวม 2.2.11 แนวคดดานการฝกอบรม 2.2.12 แนวคดดานการสนบสนน 2.2.13 แนวคดดานผใหค าปรกษา 2.3 ผลงานวจยทเกยวของ

DPU

8

2.1 แนวคดทางดานระบบการผลตแบบลน 2.1.1 หลกการเบองตน

การแขงขนของธรกจในปจจบนท าใหภาคอตสาหกรรมการผลตตองปรบตวเพอความอยรอดระบบการผลตแบบลน (Lean Manufacturing System) เปนระบบทไดรบการยอมรบทวโลกวาเปนระบบการผลตทสามารถลดตนทน ลดความสญเปลา และลดความสญเสยโอกาสทางการผลตได ทงยงเปนระบบทสรางมาตรฐาน และแนวคดส าคญในการผลตรวมถงสงเสรมการปรบปรงอยางตอเนองตลอดเวลาอกดวย จากระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System: TPS) ไดมการพฒนาเปนกระบวนทศนใหม (New Paradigm) ของการผลตคอ การผลตแบบลน ซงกระบวนทศนนมแนวคดใหเหนและเขาใจกระบวนการผลตมากขน และเปนระบบสามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาไดเปนอยางด ระบบการผลตแบบโตโยตาเปนการพฒนาดานการบรหารเวลาและการท างานโดยการลดความสญเปลา (Waste/Muda) เมอโตโยตาตองการทจะใหระบบมความยดหยน และลดเวลาตงแตการสงซอจนถงการขนสงในกรณทเปนการสงซออยางเรงดวนหลกการทส าคญ คอการลดชวงเวลาโดยการก าจดทกสงทกอยางทไมมคณคาเพมในตวผลตภณฑซงความสญเปลา (Waste/Muda) ทส าคญในกระบวนทศนของระบบการผลตแบบโตโยตา คอ การผลตมากเกนไป (Overproduction) และการจดเกบไวจนกระทงกลายเปนสนคาทสะสมไวนานในคลงสนคา (Inventory) ท าใหเกดการรกษาทยงยาก จากรปแบบการผลตทเปนแบบแบทช (Batches)ของผลตภณฑขนาดใหญทมงเนนในเรองของความประหยดเวลาในการผลตแบบจ านวนมาก ซงอปสรรคเหลานสามารถปองกนและแกไขไดภายใตการผลตแบบลน ทมเครองจกรทเหมอนกน การด าเนนงานในทางทเหมอนกนแตสามารถมองเหนความแตกตางในการปองกนปญหาอยางสมบรณแบบ

ผบรหารอตสาหกรรมในระดบโลกมแนวโนมทจะใชการผลตแบบลน เปนการผลตจ านวนมากตามความตองการของลกคา (Mass Customization) ทเปนทางเลอกทดกวาการผลตแบบจ านวนมาก (Mass Production) โดยการจดการอยางงาย ๆ นนคอ การรวมกลมเครองจกรจากกระบวนการและสรางรปแบบการไหลชนเดยว (One-piece Flow) เปนกลมสนคาทคลายกนทท าใหเกดประสทธผล ความยดหยน และคณภาพ ซงมการประสานรวมระหวางโรงงานกบลกคาทตองการขอไดเปรยบในการแขงขน ในบางบรษทตองการสรางวสาหกจแบบลนทเชอมตอระหวางโรงงานแบบลน (Lean Factories) ซงท าใหไดผลลพธทคมคา

2.1.2 ววฒนาการผลตสระบบการผลตปจจบน ววฒนาการผลตเรมจากการผลตแบบงานฝมอ (Craft Production) มาเปนแบบผลตแบบ

จ านวนมาก (Mass Production) แตในปจจบนการผลตไดมลกษณะเปลยนแปลงไป ดงตารางท 2.1 จะเหนไดวาภายใตการผลตในยคปจจบน การผลตแบบลนจะเหมาะสมตรงกบลกษณะการผลตท

DPU

9

ลกคาตองการมากทสด โดยมการลดความสญเปลาในกระบวนการผลตและมการปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement) ตารางท 2.1 แสดงลกษณะการผลตทเปลยนแปลงไป (Spann et al., 1997) ลกษณะ การผลตแบบงานฝมอ การผลตแบบจ านวนมาก การผลตในปจจบน ผลตภณฑ หลากหลายหรอตาม

ความตองการของลกคา แบบเดยวกน หลากหลายหรอตามความ

ตองการของลกคา การควบคมการผลต

ผลตตามสง ผลตตามการพยากรณ ผลตตามความตองการของลกคา

เทคโนโลยการผลต

ทกษะของชางฝมอ ความแมนย าของเครองจกร ทกษะยอยๆ ของแรงงาน

การควบคมดวยคอมพวเตอร ความแมนย าของเครองจกรสง ทกษะยอยๆ ของแรงงาน

วธการผลต ดวยมอ การใชสวนทแทนกนได เครองจกรอตโนมต แรงงาน สายพาน

การใชสวนทแทนกนได เครองจกรอตโนมต แรงาน หนยนต

ความตองการของตลาด

มอยางจ ากด ตลาดน าหนาความสามารถในการผลต

ตลาดมความส าคญนอยกวาความสามารถในการผลต

ความตองการของลกคา

มเพยงพอไปใชงาน มเพยงพอใหไปใชงาน คณสมบตของสนคา ตนทน

คณภาพตามความตองการของลกคา คณสมบตของสนคา ตนทน เวลาในการสงมอบ

2.1.3 ประวตของระบบการผลตแบบลน

การผลตแบบลน (Lean Manufacturing) เกดขนเปนครงแรกเมอ ป ค.ศ. 1990 จากหนงสอชอ “The Machine That Changed The World” ซงเขยนโดยศาสตราจารยดอกเตอร เจมส วอแมก แหงMIT (Massachusetts Institute of Technology) หนงสอเลมนไดกลาวถงการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบโรงงานประกอบรถยนตของญปน สหรฐอเมรกา และยโรปวา ท าไมญปนจงประสบความส าเรจในการด าเนนธรกจการผลตรถยนตมากกวาสหรฐอเมรกา และยโรป ผลการศกษาพบวาญปนมระบบการผลตทเรยกวา “ลน” นนเอง โดยการศกษาไดท าขนทโรงงานผลตรถยนตโตโยตาทประเทศสหรฐอเมรกา

กอนหนานนในชวงป ค.ศ. 1945-1970 ไทอจ โอโนะ (Talichi Ohno) วศวกรการผลตและอดตรองประธานบรษท Toyota Motor Corporation ไดคดระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System : TPS) ซงบางทเรยกวา ระบบการผลตแบบทนเวลาพอด (Just In Time Manufacturing System) ขนมา โดยสวนหนงของระบบนไดมาจากระบบขอเสนอแนะ (Suggestion

DPU

10

System) ทเสนอโดยพนกงานนนเอง ดวยเหตดงกลาวจงไดน าไปสการพฒนารปแบบการผลตโดยเนนตนทนการผลตต า โดยมผน าส าคญอยาง อจ โตโยดะ (Eiji Toyoda) และไทอจ โอโนะ แหง Toyota Motor ในป 1950 โตโยดะ ไดเยยมชมโรงงาน Ford River Rouge เพอเรยนรวธการผลตแบบจ านวนมาก (Mass Production) จงเหนวาฟอรดไดใชสายการผลตแบบตอเนอง (Continuous Manufacturing System)ท าใหโตโยดะไดเหนรปแบบการผลตรถไดถงวนละ 7000 คนตอวน

ขณะนนทาง Toyota Motor สามารถผลตไดนอยกวา 2700 คน หลงจากทไดท าการเยยมชมและศกษาโรงงานของ Ford ประมาณหนงเดอน โตโยตาไดสรปวาระบบวธการผลตแบบจ านวนมาก ไมเหมาะสมกบรปแบบการผลตของโตโยตา ดงนนโตโยตาจงตองการสรางรถยนตทมรปแบบทหลากหลายภายในโรงงาน ซงแตกตางจากรปแบบการผลตของฟอรด (Ford) อยางสนเชงและยงขาดความพรอมทางดานเงนทน จงไมสามารถเพมการลงทนทางดานเทคโนโลยชนสงได เมอเขากลบถงญปนจงไดเรยก ไทอจ โอโนะ วศวกรการผลต เพอรวมพฒนาระบบการผลต เมอโอโนะไดศกษาแนวทางของการผลตแบบจ านวนมากท าใหเหนขอจ ากดหลายประการ ดงนนจงไดออกแบบระบบเพอลดความสญเปลาและเนนประสทธภาพสงสด ดวยตนทนทต ากวาและมความยดหยนกวาแนวทางการผลตแบบจ านวนมาก ระบบทพฒนาขนจงรจกกนดในนาม ระบบการผลตแบบโตโยตาและไดเปนตนแบบของการผลตแบบทนเวลาพอด หรอ การผลตแบบลน

โดยมงลดความสญเปลาจากการใชทรพยากรทไมไดสรางมลคาเพมใหกบสนคา (Non Value Added : NVA) และรวมถงแนวทางปรบปรงกระบวนการอยางตอเนองดวยการลงทนในทรพยากรมนษย (Human Capital) โดยไมเนนการลงทนในเทคโนโลยชนสง แตจะมงการปรบปรงโดยมพนกงานเปนตวขบเคลอนทส าคญและสอดคลองกบปรชญาคณภาพ อยางการจดการดานคณภาพรวมทงองคกร จงสงผลใหญปนสามารถแขงขนในตลาดโลกและท าใหธรกจของอเมรกาตองด าเนนการปรบตวในชวงทศวรรษ 1980

กลาวกนวากอนหนาทโอโนะจะคดระบบการผลตแบบโตโยตาขนมา เขาไดเดนทางไปดงานทบรษทผลตรถยนตฟอรดทสหรฐอเมรกา นนคอ จดก าเนดความคดเรองระบบการผลตแบบโตโยตา ทมงเนนการไหลของงานหลก (Flow) โดยสงตาง ๆ ทขดขวางการไหลของงานจะถกเรยกวาเปนความสญเปลา (Waste/Muda) ทจะตองก าจดออกไป จากทกลาวมาสรปไดวาระบบการผลตแบบลน (Lean Manufacturing System) มจดก าเนดมาจากระบบการผลตแบบโตโยตานนเอง โดยเจมส วอแมกเปนผเรยกระบบการผลตดงกลาววาเปนระบบการผลตแบบลน และเผยแพรจนเปนทรจก 2.1.4 มมมองแบบลน: นยาม

American Society For Quality (ASQ) ใหค าจ ากดความของระบบการผลตแบบลนไววาเปนการเรมพจารณาการก าจดของเสยทงหมดในกระบวนการทโรงงานผลต หลกการของลนรวมถงเวลาการรอคอยเปนศนย (Zero Waiting Time) สนคาคงคลงเปนศนย (Zero Inventory) การ

DPU

11

ตารางเวลาการผลต (Scheduling) (ระบบการดงของลกคาภายในแทนทระบบผลก) การไหลของกลมผลตภณฑ (ลดขนาดกลม) การปรบสมดลการผลตและลดเวลาการผลต (Cutting Actual Process Times) (Monden, 1998)

National Institute of Standards and Technology Manufacturing Extension Partnership (NIST-MEP) ไดใหค าจ ากดความของระบบการผลตแบบลนไววาเปนระบบทมงเนนการจ าแนกและก าจดความสญเปลาในกจกรรมตลอดจนการพฒนาอยางตอเนองโดยท าใหการไหลของผลตภณฑเกดมาจากการดงของลกคา เพอการตอบสนองความพงพอใจของลกคาอยางสงสด (Spann et al., 1997)

Production System Design Laboratory at the Massachusetts Institute of Technology ใหค าจ ากดความของการผลตแบบลนไวคอการก าจดความสญเปลาในทกๆสวนของการผลต ซงรวมทงสวนความสมพนธกบลกคา สวนการออกแบบผลตภณฑ สวนเชอมโยงกบซพพลายเออร และในสวนการบรหารโรงงาน (Feld, 2001)

William G. Nickels et al. (2002) ใหค าจ ากดความของการผลตแบบลนไววาเปนการผลตสนคาโดยใชทกสงในกระบวนการผลตนอยทสด โดยเปรยบเทยบกบระบบการผลตแบบจ านวนมาก

ระบบการผลตแบบโตโยตา (The Toyota Production System) ใหค าจ ากดความของการผลตแบบลนไววาเปนปรชญาของการลดของเสยอยางตอเนองในทก ๆ พนท และทกกจกรรม ซงเปนระบบทประเทศสหรฐอเมรกาสรางมาจากการรวมเอาเทคนคระบบการผลตของญปน ซงนยามโดย

Allen et al., 2001 ไดใหค าจ ากดความของการผลตแบบลนไววาเปนการตดตามความสญเปลาเพอก าจดใหหมดไปจากระบบอยางไมมทสนสด โดยความสญเปลานนคอทกๆสงทไมเกดคณคาแกผลตภณฑ

การผลตแบบลน (Lean Manufacturing) เปนปรชญาการผลต ทมพนฐานความแตกตางของแนวคดในการผลต จากการไหลในการผลตตงแตวตถดบจนกลายเปนผลตภณฑ และตงแตการออกแบบผลตภณฑจนถงการบรการลกคา โดยมวตถประสงคเพอก า จดความสญเปลา (Waste/Muda) และผลตสนคาใหตรงกบความตองการของลกคา ดงรปท 2.1

DPU

12

รปท 2.1 แสดงแนวคดการผลตแบบลน (Allen et al., 2001)

2.1.5 หลกการพนฐานของการผลตแบบลน

แนวคดเรองลน ทเจมส วอแมก กลาวไวในหนงสอชอ “Lean Thinking” หลกการพนฐานของการผลตแบบลนม 5 ประการคอ การนยามคณคา การวเคราะหสายธารคณคา การไหล การดง/ทนเวลาพอด และความสมบรณแบบ ดงรปท 2.2 และยงค านงถงการปรบปรงอยางตอเนองในแตละโครงสรางหลกตามการหมนของวงลอการผลตแบบลน

รปท 2.2 แสดงหลกการพนฐานของการผลตแบบลน (Feld, 2001)

2.1.5.1 การนยามคณคา (Value Definition) ในหลกการนเสนอใหสามารถระบคณคาของผลตภณฑหรอบรการใหได วาคณคาของสนคาทผลตมคณคาอยทใด ตรงกบความตองการของ

DPU

13

ลกคาหรอไม การระบวาสนคาหรอบรการมคณคาอย ทใดอาจเปรยบเทยบกบคแขง (Benchmarking) กได และกระบวนการทปราศจากการสญเปลา (Waste-free) เปนกระบวนการทด าเนนไปอยางถกตองโดยตองใชเวลาและความพยายามทจะก าจดความสญเปลาออกจากกระบวนการ ดงนนกระบวนการทสรางคณคาจงเปนสงส าคญ แตจ าเปนตองมองในมมของลกคา(Customer’s Perspective) ไมใชมองจากมมของผผลต ( Producer’s Perspective) ลกคาจะเปนคนสดทายทก าหนดคณคา ดวยเหตนความสญเปลาประเภทหนงของของเสย (Waste/Muda) คอ กระบวนการทลกคาไมตองการ บรษททผลตแบบลนจะด าเนนการเพอก าหนดคณคาในตวผลตภณฑและความสามารถของผลตภณฑในการเสนอราคาใหกบลกคา การทสามารถระบไดวาสนคาหรอบรการทเปนผลตผลขององคกรมคณคาอยางไรนน นบเปนบนไดขนแรกของแนวคดลนซงจะท าใหลกคาเกดความพงพอใจ อนจะสงผลตอการด าเนน ธรกจตอไปทงยงสามารถน าคณคาทลกคาตองการนนมาเปนแนวทางในการด าเนนการผลตดวย ขาย ดงนนการคนหาและวจยความตองการของลกคาจงเปนสงส าคญ และควรใชเครองมอทเรยกวา Quality Function Deployment (QFD)

2.1.5.2 การวเคราะหสายธารคณคา (Value Stream Analysis) หลกการการนยามคณคาเปนพนฐานส าคญส าหรบการวเคราะหสายธารคณคา ซงในการวเคราะหเรมตนดวยแผนภาพกระบวนการ (Process Mapping) ก าหนดแตละขนตอนตามกระบวนการผลต ซงในแตละขนตอนจะมค าถามวา “มคณคาเพมใหกบผลตภณฑตามทรรศนะของลกคาหรอไม” ซงเปนขนตอนทมผลตอการเพมคณคาของความสามารถของผลตภณฑหรอคณภาพ โดยทวไปจะเกยวของกบการเปลยนแปลงวตถดบใหเปนผลตภณฑ การก าจดสงทไมเกดคณคาเพมในกระบวนการ ซงเปนสงทดในการเพมคณคาและเพมประสทธภาพ แผนภาพกระบวนการสามารถท าไดโดยสรางแผนภาพการไหลของคณคา (Value Stream Mapping: VSM) โดยท Value Stream คอกจกรรมหรองานทงหมด (เปนสงทเกดคณคาเพมและไมเกดคณคาเพม) ทท าใหเกดผลตภณฑใหกบลกคา ดงนน VSM คอการเขยนแผนภาพแสดงถงการไหลของวตถดบและขอมลสารสนเทศในการผลตของกระบวนการตาง ๆ ดงรปท 2.3

DPU

14

รปท 2.3 แสดงตวอยางแผนภาพสายธารคณคา (Allen etal., 2001)

2.1.5.3 การไหล (Flow) การท าใหคณคาเกดการไหลอยางตอเนอง คอ การท าใหสายการผลตสามารถปฏบตงานไดอยางสม าเสมอตลอดเวลา โดยไมมการขดขวางหรอหยดการผลตดวยเหตอนใดกตาม ใหงานสามารถไหลไปไดอยางตอเนองเหมอนเชนน าในแมน า ซงแมวาระดบน าจะลดต าลงแตกยงไหลอยเสมอ องคกรตาง ๆ ตองการมงเนนในเรองการไหลของผลตภณฑแบบรวดเรว (Rapid Product Flow) โดยการก าจดอปสรรคตาง ๆ และระยะทางทอยระหวางแผนกทเกยวของกบการท างาน ท าใหแผนผงการท างานของพนกงานและเครองมอทเกยวกบการผลตเปลยนแปลงไป

การไหลของงาน (Flow) ถอวาเปนหวใจของระบบการผลตแบบลน และเปนจดเรมตนทจะตองท าใหเกดขนกอนทจะท าการตดตงระบบอน ๆ ของระบบการผลตแบบลนตอไป การท าใหสายการผลตเกดการไหลอยางตอเนอง (Continuous Flow) สามารถท าไดดงน คอ 1. อยาใหเครองจกรวางงานดวยเหตอนใดกตาม (Idle) 2. หากเครองจกรเสย (Breakdown) หรอออกนอกการควบคม (Out of Control) ตองแกไขใหกลบสภาวะปกตไดเรวทสด 3. การบ ารงรกษาเครองจกรเชงปองกน (Preventive Maintenance: PM) เปนสงทตองใชเวลาใหนอยทสด แมวาจะอยในแผนการผลตกตาม เพราะบางกรณไมสามารถควบคมเวลานได 4. อยาขดจงหวะการผลต ดวยเหตอนใดกตาม

DPU

15

5. จดก าลงการผลตของแตละกระบวนการใหมความสมดลกน (Line Balancing) ซงจะท าใหไมมงานรอระหวางกระบวนการ (Work in Process: WIP) หรอเกดคอขวดขน (Bottleneck) 6. ลดปรมาณการขนยาย 7. ลดการเกบงานเพอรอการผลต (Waiting) 8. จดผงโรงงาน (Line Layout) ใหเหมาะสม

2.1.5.4 การดง (Pull) / ทนเวลาพอด (JIT) ในแนวคดแบบลน สนคาคงคลงหรอวสดคงคลงจะถกพจารณาเปนเรองการสญเปลา ฉะนนการผลตผลตภณฑทขายไมไดจะเปนการสญเปลาเชนเดยวกน ดงนนการใหลกคาเปนผดงคณคาของกระบวนการ คอ การท าการผลตเมอลกคามความตองการสนคานน และผลตแคเพยงพอกบทลกคาตองการ โดยหมายถงทงลกคาภายในและภายนอกเปนการผลตทเขาใกลกบลกษณะของการผลตตามสง (Made To Order) ไมใชการผลตเพอเกบและรอการขาย (Made To Stock) ซงการผลตเพอเกบและรอการขายถอเปนความสญเปลาชนดหนงทเกดขนเพราะการรอคอย (Waiting) วตถประสงคของการผลตแบบทนเวลาพอดคอ การสรางความสมดลและความสมพนธของปรมาณการผลตตลอดเวลา จงไดน า Takt Time มาใชเปนเครองมอในการจดสมดลของการไหล โดย Takt Time นนเปนตวค านวณมาตรฐานของคณคาบนความตองการของลกคา และเปนความรวดเรวทก าหนดใหในกระบวนการผลตเพอท าใหไดตามความตองการในระบบการผลตแบบลน Takt Time จงเปนเครองมอทเชอมระหวางการผลตกบลกคา และเปนตวก าหนดอตราการผลต การประเมนสภาพการผลต การค านวณแนวทางการท างาน การพฒนาเสนทางส าหรบการเคลอนทของผลตภณฑ ซงน าไปสการคนหาปญหาและหาค าตอบทตองการ

ในหลกการนเปนการบอกใหผผลตท างานแบบยอนหลง (Work Backward) คอ น าความตองการของลกคา (Customer Requirements) มาก าหนดการท างาน ไมใชท าออกไปเพอรอลกคามาซอ การผลตตองท าเมอลกคาตองการจรง ๆ ไมใชผลตตามแผนการผลตของผผลต (Master Production Plan: MPS) หรอการผลตแบบตามการพยากรณยอดขาย (Sales Forecast) ในการใชระบบดงใหสมบรณแบบ ใหใชกบทงลกคาภายนอก (External Customer) ซงกคอ บรษทหรอลกคาทซอสนคาจากเรา และกบทงลกคาภายใน (Internal Customer) ซงกคอ บคคลหรอหนวยงานทเราตองใหการสนบสนนแกเขาหรอบคคลทไดรบผลกระทบจากการท างานของเรา เชนเดยวกบแนวคดของการจดการดานคณภาพโดยรวม (Total Quality Management: TQM)

2.1.5.5 ความสมบรณแบบ (Perfection) หลงจากทเขาใจความตองการของลกคา รและเขาใจในคณคาของสนคาทผลต จดท าผงของคณคาและใหลกคาเปนผดงงานและก าหนดกจกรรมในการผลตแลว ตอมากคอ การพยายามเพมคณคา (Value) ใหกบสนคาและบรการอยางตอเนองรวมถง การคนหาความสญเปลา (Waste) ใหพบและก าจดอยางตอเนองตลอดไป ซงกคอแนวคดของ PDCA (Plan-Do–Check–Act) การท าใหประสบความส าเรจไดนนไดรบผลมาจากการท างานทม

DPU

16

ประสทธภาพในหลกการทไดกลาวไปแลวขางตน ควรเนนโอกาสทจะปรบปรงในเรองของการลดเวลา พนท ตนทน และการลดความผดพลาดเกยวกบการสรางผลผลตและการจดการ ซงเปนผลตอบสนองไปยงความตองการของลกคา โดยทวไปองคประกอบ 3 ประการทแนวคดแบบลนมงเนน ไดแก ประการแรก บรรลถงการออกแบบผลตภณฑและกจกรรมในกระบวนการผลต ซงเปนกระบวนการเพมคณคาในสายตาลกคา ประการทสอง เปนการวางโครงสรางระบบการไหลอยางตอเนอง ระบบคงคลงเปนศนย การผลตทนเวลาพอด ของเสยเปนศนย และประการทสามความสมบรณแบบ คอ การเพมคณคามากทสดโดยการปรบปรงอยางตอเนองหรอ Kaizen ดงนน การบรการและการด าเนนงานขนตอไปควรค านงถงการปรบปรงอยางตอเนองทเปนไปได

2.1.6 กญแจสความส าเรจส าหรบแนวคดแบบลน 2.1.6.1 การปรบปรงอยางตอเนอง (Continuous Improvement) เปนปรชญาทางธรกจทนยมใชในประเทศญปน และเปนทรจกกนในค าวา ไคเซน (Kaizen) เศรษฐกจญปนทกาวหนามามากกวา 20 ป เพราะไดใช ไคเซนในการปรบปรงอยางตอเนองและอยางสม าเสมอ ท าใหบรหารธรกจไดตรงเปาหมายและตามความส าคญ สามารถท าใหธรกจปรบตวตามชวงการเปลยนแปลงมากและนอยของปรมาณผลตภณฑทก าหนด และเมอมการพฒนาปรบปรงมากขนเรอย ๆ การรวบรวมกจกรรมการปรบปรงเลก ๆ สามารถหาสาเหตทมาจากอทธพลหลก ซงท าใหมขอไดเปรยบในการแขงขนในระยะยาว 2.1.6.2 การสรางคณคาเพม (Value Creation) การสรางคณคาตามแนวคดของลน คอ การท าความเขาใจวาอะไรคอ คณคา (Value) และความสญเปลา (Waste/Muda) ทงในและนอกองคกรทอยในความสมพนธตอการผลต คณคาเปนสงจ าเปนและตองถกสรางขนในสายตาลกคาและตามทลกคาก าหนด และมกระบวนการทด าเนนไปอยางถกตองโดยตองใชเวลาและความพยายามทจะก าจดการสญเปลาออกจากกระบวนการ โดย ยาซฮโร โมเดน ไดท าการศกษาระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System : TPS) และไดแบงลกษณะงานในการผลตออกเปน 3 ประเภท คอ ก) สงทไมเกดคณคาเพม (Non Value Added : NVA) คอ ความสญเปลาและเปนกจกรรมทไมจ าเปนซงควรก าจดออกไป ตวอยางเชน เวลารอคอย (Waiting Time) การสมผลตภณฑระหวางการผลต (Work In Process: WIP) โดยไมเชอมตอเพอเขาสกระบวนการตอไปในทนท การท างานหรอกจกรรมเดยวกนซ า ๆ (Double Handing) ข) สงทจ าเปนตองมแตไมเกดคณคาเพม (Necessary but Non Value Added: NNVA) คอ ความสญเปลาแตอาจจ าเปนตองยอมใหเกดขนในกระบวนการผลต ตวอยางเชน การเดนในระยะไกลเพอหยบชนสวนหรอวตถดบ การเคลอนยายอปกรณหรอเครองมอระหวางการผลต และ

DPU

17

เพอก าจดการท างานเชนนจ าเปนตองมการเปลยนแปลงการท างานครงใหญ เชน การวางผงโรงงานในกระบวนการผลตใหมซงไมสามารถเปลยนแปลงไดในทนท ค) สงทเกดคณคาเพม (Value Added: VA) คอ กจกรรมทมคณคาในการด าเนนงานทเกยวกบการปรบเปลยนกระบวนการผลตตงแตขนวตถดบหรอชนสวนใชในการผลตวาจะใชแรงงานหรอเครองจกรในการผลตซงตองใชขอมลในการตดสนใจมากในระบบการผลตจะเหนไดวาสงทท าใหเกดคณคาเพมและตนทนคอการไหล (Flow) และการด าเนนกจกรรม (Activities) ดงแสดงในรปท 2.4

รปท 2.4 แสดงคณคาเพมจากลกษณะระบบการผลตทประกอบดวยการไหลและกจกรรม (Feld, 2001)

2.1.6.3 การมงเนนลกคา (Customer Focus) เปนการใหค าปรกษาและคนควาวจยตลาดท าใหองคกรมแนวทางเดยวกนตามความตองการของลกคาในดานคณภาพ และการน ามาสการเชอมตอระหวางการผลตกบลกคาเพอใหไดการบรการทดขน ซงการท าใหองคกรมแนวทางเดยวกนโดยการสรางคณคาแหงวฒนธรรมการเปนผน า (Culture Leadership Values) ซงหวใจส าคญของการมงเนนลกคาประกอบดวย ก) เสยงจากลกคา (Voice of the Customer) ชวยในการมงเนนลกคาคงอยและกระตนใหท าตามวตถประสงคขององคกร เรมจากการใหความสนใจและถายทอดความสมพนธระดบหนาทการท างานตามโครงสรางขององคกรซงเปนตวขบเคลอนใหเกดกจกรรมและแสดงใหเหนวาท าอยางไร ตลอดจนการมสวนรวมแกไขกบอปสรรคของหนาทการท างานเดม

DPU

18

ข) การจดความตองการลกคาใหมแนวทางเดยวกน (Customer Alignment) ส าหรบองคกรเปนแนวทางเกยวกบการถายทอดวสยทศน (Vision) การมงเนนทลกคาและคณคาตอลกคา (Customer Value) ใหลกคาเปนสวนหนงขององคกร ซงวสยทศนเปนการกระตนพนกงานและองคกรใหบรรลเปาหมาย ค) ความเชอมโยงลกคาไปยงผลลพธ (Linking the Customer to Results) เปนการสงเกตการวดการปรบปรงของเนอหาสาระทไปยงลกคา ผลลพธเปนการจดการดวยวธการและเกณฑการวดความสมพนธ

เครองมอทชวยใหองคกรมงเนนลกคาแบงได 3 สวน คอ (1) การจดหาบรการลกคาโดยการใชระบบการจดความสมพนธลกคา (Customer Relationship Management: CRM) เปนการรบรองการตอบสนองอยางรวดเรว ซงเปนสงทท าใหประสบความส าเรจในธรกจ (2) การจดการกระบวนการดานคณภาพ โดยการใช Six Sigma ลดความแปรปรวนส าหรบการปรบปรงกระบวนการ (3) การพฒนาผลตภณฑตามความตองการของลกคาโดยใช Quality Function Deployment (QFD) ทมการวางแผนการตดตอสอสารและเทคนคการจดเอกสารทรวบรวมปญหาของกจกรรมการด าเนนงานในระบบการผลตและบรการ มโครงสรางการวเคราะหคณคาตอลกคา(Customer Value) ดานหนาทของผลตภณฑและการบรการลกคา 2.2 แนวคดทางดานปจจยทมผล 2.2.7 แนวคดดานแรงจงใจ 2.2.7.1 ความหมายของแรงจงใจ รวรรณ เสรรตน และคณะ, 2543 ไดใหความหมายของแรงจงใจไววา แรงจงใจเปนสงเราทท าใหบคคลเกดความคดรเรม ควบคม รกษาพฤตกรรม และการกระท า หรอเปนสภาพภายในซงเปนสาเหตใหบคคลมพฤตกรรมทท าใหเกดความเชอมนวาจะสามารถบรรลเปาหมายบางประการได ลดดา กลนานนท, 2543 ไดใหความหมายของแรงจงใจวา แรงจงใจคอสงเราทมากระตน หรอผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมา เพอทจะไดบรรลวตถประสงคหรอตอบสนองความตองการทตนเองมอย แรงจงใจจะเปนก าลงใจทจะสงผลท าใหบคคลปฏบตภาระหนาทใหส าเรจตามทองคกรก าหนดไว ดวงพร หตะเสว, 2544 ไดใหความหมายของแรงจงใจวา แรงจงใจเปนสภาวะทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนง โดยเกดจากสงทอยภายใน เพอบรรลเปาหมายทวางไวโดยผานกระบวนการเรยนร สรปไดวา แรงจงใจ หมายถง สงเราจากภายใน สงจงใจ หรอสงโนมนาวใจใหบคคลเกดพฤตกรรม เกดความคด ความเชอมนและความมานะพยายามทจะกระท า และคงไวซงการ

DPU

19

กระท านนๆ เพอจะบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคใดวตถประสงคหนงตามทตวบคคลหรอองคการไดตงไว

2.2.7.2 มลเหตจงใจในการท างาน ปรยาพร วงศอนตรโรจน (ม.ป.ป) กลาววา การท างานของแตละคนยอมขนอยกบมลเหตจงในทเปนแรงกระตนใหคนแตละคนท างาน ผลงานจะดหรอไมนนขนอยกบองคประกอบ ตอไปน

1. สงแวดลอมในการท างาน เชน สถานท แสงสวาง ระเบยบกฎเกณฑของสถานทท างาน บรรยาการในการท างาน เปนตน

2. เศรษฐกจ เปนผลตอบแทนจากการท างาน ไดแก คาจาง คาแรง เงนเดอน โบนส คาสมนาคณ คาตอบแทน รวมทงฐานะทางครอบครว รายจายของครอบครวมผลตอการท างาน

3. ฐานะทางสงคม เปนสวนหนงของงานและสงคม ต าแหนงงาน หนาทการงานของคนทไดรบการยอมรบจากสงคม กจะท าใหบคคลนนเกดความภมใจ มความรบผดชอบมากขน

4. เจตคตตองาน ความรสกวางานนนเปนสงทมคณคา เปนการรบผดชอบตอสงคม จะกอใหเกดประโยชนแคตนเองและสงคม บคคลนนยอมจะรกงาน นอกจากนความถนด ความสนใจ ความเอาใจใส กมผลตอการท างานเปนอยางมาก

5. ความมอสระในการท างาน ความสามาถใชความร ความสามารถไดเตมทโดยไมตองมใครมาบงคบบญชา ไมไดรบการบบบงคบจากผอน มอสระในการท างาน เปนมลเหตจงใจใหคนตงใจท างาน และมความสญในการท างานดวย

2.2.7.3 เทคนคการจงใจ ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2545 กลาววา การศกษาทฤษฎการจงใจจะท าใหทราบถงเทคนคการจงใจตางๆ ทผ บรหารสามารถเลอกน าไปใชได ในขณะทการจงใจมความสลบซบซอนและไมมค าตอบทดทสดเพยงค าตอบเดยว เทคนคการจงใจทส าคญประกอบดวย เงน การมสวนรวม และคณภาพชวตการท างาน ดงรายละเอยดตอไปน 1. เงน (Money) จากทฤษฎของการใหรางวลและการลงโทษ เงนเปนสงกระตนทส าคญ โดยอยในรปของเงนเดอน คาจางตอหนวย ตลอดจนโบนส ประกนและสงอนๆ ทมอบใหกบพนกงาน นกวชาการบางคนระบวา เงนมความหมายมากกวามลคาในรปตวเงน กลาวคอ เงนจะหมายถง สถานะและอ านาจ นกเศรษฐศาสตรและผบรหารสวนใหญไดใชเงนเปนสงกระตน แตนกวทยาศาสตรและนกพฤตกรรมศาสตรมองวาเงนมความส าคญนอยกวา

DPU

20

2. การมสวนรวม (Participation) เปนเทคนคซงเปนผลมาจากทฤษฎการจงใจและการวจยการมสวนรวมในการปฏบตงาน การปฏบตงานของบคคลจะมความรทงในดานปญหาและผลลพธ การมสวนรวมทถกตองจะเปนทงการจงใจและความรทมคณภาพส าหรบความส าเรจของธรกจ การมสวนรวมจะรวมถงการยอมรบ เปนการท าใหคนรสกถงความส าเรจ การมสวนรวมไมไดหมายความวาจะท าใหบรหารมอ านาจนอยลง แตการกระตนใหผใตบงคบบญชามสวนรวมจะชวยใหผบรหารตองรบฟงความคดอยางระมดระวง และสงส าคญกคอ ผบรหารตองตดสนใจดวยตวเอง 3. คณภาพชวตในการท างาน (Quality of working life) เปนคณภาพโดยรวมจากประสบการณของมนษยทท างาน ทงนบรษทจะตองจดโปรแกรม ซงออกแบบเพอสรางบรรยากาศในสถานทท างานและกระตนความเปนอยทดของพนกงาน หรอเปนการศกษาระบบเพอการออกแบบงานและพฒนาในขอบเขตการท างานประกอบดวยระบบเทคนคสงคมในการจดการ ซงเปนแนวคดการจงใจทนาสนใจทสด คณภาพชวตในการท างานไมใชแนวคดในการเพมหนาทในงานแตเปนเครอขายการประสานงานระหวางจตวทยาอตสาหกรรม จตวทยาองคกรและสงคมวทยา วศวกรรม อตสาหกรรม ทฤษฎองคกร ทฤษฎการพฒนาองคกร ทฤษฎการจงใจ ทฤษฎความเปนผน า และอตสาหกรรมสมพนธ เพอใหผปฏบตงานมความสขในการปฏบตงานในองคกร 2.2.8 แนวคดดานความรความเขาใจ 2.2.8.1 ความหมายของความร (Knowledge) อนนต ศรโสภา, 2525 กลาววา ความร หมายถง ความจ าในสงทเคยประสบมา และไดกลาวถงรายละเอยดของความรความเขาใจ ไวดงน ความร หมายถง ความสามารถในทางพทธปญญา ประกอบดวยความรความสามารถ และทกษะตางๆ ทางสมอง แบงเปน 6 ขน ซงเรยกจากพฤตกรรมทงายไปหาพฤตกรรมทยากดงตอไปน 1. ความร (knowledge) หมายถง ความจ าในสงทเคยมประสบการณมากอน 1.1 ความรเกยวกบเนอหาวชาโดยเฉพาะ - ความรเกยวกบความหมายของค าตางๆ - ความรเกยวกบสงตางๆ ซงไดแกเหตการณ บคคล สถานท แหลงก าเนด ฯลฯ 1.2 ความรเกยวกบวธและการด าเนนงานทเกยวกบสงใดสงหนงโดยเฉพาะ - ความรเกยวกบลกษณะแบบแผนตางๆ - ความรเกยวกบแนวโนมและการจดล าดบ - ความรเกยวกบการจ าแนกและแบงประเภทสงของตางๆ

DPU

21

- ความรเกยวกบระเบยบวธการด าเนนงานของสงใดสงหนง 1.3 ความรเกยวกบการรวบรวมแนวคดและโครงสรางของสงใดสงหนงโดยเฉพาะ - ความรเกยวกบกฎ และการใชกฎนในการบรรยายคณคาหรอค าพยากรณหรอตความหมายของสงทเราสงเกตเหน - ความรเกยวกบทฤษฎและโครงสราง 2. ความเขาใจ (comprehension) หมายถง การเขาใจความหมายของสงนน 2.1 การแปล (การแปลจากแบบหนงไปสแบบหนง โดยรกษาความหมายไวอยางถกตอง) 2.2 การตความหมาย (การอธบาย หรอเรยบเรยงเนอหานนเสยใหมใหเขาใจงาย) 2.3 การขยายความ (การขยายความหมายของขอมลทมอยใหไกลไปกวาเดม) 3. การน าไปใช (application) หมายถง ความสามารถในการน าความรไปใช นกลาวอกนยหนงกคอ การแกปญหานนเอง 4. การวเคราะห (analysis) หมายถง การแยกเรองราวออกเปนสวนยอยๆ 4.1 การวเคราะหสวนประกอบตางๆ 4.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางสวนประกอบนน 4.3 การวเคราะหหลกหรอวธการรวบรวมสวนประกอบตางๆ เหลานน 5. การสงเคราะห (synthesis) หมายถง การรวมสวนประกอบตางๆ เขาดวยกน 5.1 การกระท าทใหผอนเขาใจความหมาย 5.2 การกระท าทเกยวกบแผนงาน หรอขอเสนอตามวธการตางๆ 5.3 การพฒนาความสมพนธระหวางสวนประกอบตางๆ อาทเชน การมสวนประกอบเหลานนรวมกนได โดยอาศยความสมพนธอะไรทส าคญ

ชม ภมภาค, 2526 ความรประกอบดวยสอตางๆ ดงน คอ 1. ความรเกยวกบสงเฉพาะ (knowledge of specifies) เปนการสงตางๆ อยางโดดเดยว เปนการเชอมโยงของสญลกษณกบสงทเปนรปธรรม เปนรากฐานของการสรางความคดทเปนนามธรรม 2. ความรเกยวกบความหมายของความร (knowledge of terminology) เปนความรเกยวกบความหมายของสญลกษณของศพทตางๆ เปนขอความหรอศพททางเทคนค 3. ความรเกยวกบขอเทจจรงโดยเฉพาะ เชน ความรเกยวกบชอของบคคล สถานท เหตการณ เวลา

DPU

22

4. ความรเกยวกบวถทางในการจดการเกยวกบสงเฉพาะ เชน ความรในการจดระเบยบการศกษา การวจารณ รวมถงวธการสบสวน มาตรฐานในการตดสนความเปนจรง ระหวางสงทรปธรรมกบนามธรรม 5. ความรในระเบยบแบบแผนกลม (knowledge of conventions) เปนสงก าหนดเอาไวโดยขอตกลงของกลม ของวงอาชพ 6. ความรเกยวกบแนวโนมหรอเหตการณตามล าดบ ตอเนองเปนความรเกยวกบกระบวนการ 7. ความรเกยวการจดแยกประเภท 8. ความรเกยวกบเกณฑ (criteria) 9. ความรเกยวกบวธการ (methodology) เชน ความรเกยวกบวธการทางวทยาศาสตร 10. ความรเกยวกบนามธรรมของวชาการดานตางๆ ดานใดดานหนง สวนมากเปนทฤษฎกฎเกณฑ เปนระดบสงสดของนามธรรม (abstraction) 11. ความรเกยวกบหลกการและสรป 12. ความรเกยวกบทฤษฎและโครงสราง (theories and structure) เปนการรวมหลกการหรอการสรปทเกยวพนกนเปนระบบ

2.2.8.2 แหลงทมาของความร จตรา วสวานช, 2528 แหลงทมาของความรสามารถแบงออกไดเปน 5 แหลง คอ 1. ความรทพระเจาเปนผให (revealed knowledge) เปนความรอมตะเปนทเชอกนวาความรประเภทน จะท าใหคนเปนนกปราชญ ไดแก ความรทไดจากค าสอนของศาสนาตางๆ ซงเปนทยอมรบวาเปนจรงเพราะความเชอ ใครไมสามารถดดแปลงได 2. ความรทไดจากผเชยวชาญ (authoritative knowledge) เชน หนงสอพจนานกรม การวจย เปนตน 3. ความรทเกดจากการหยงร (intuitive knowledge) เปนความรทเกดขนอยางฉบพลนและรสกวารดวยตนเอง ทไมรวาไดมาไดอยางไร รแตวาไดคนพบสงทเราก าลงคนหาอยเปนความรททดสอบไดดวยการพจารณาเหตผล 4. ความรทไดจากการคดหาเหตผล (rational knowledge) เปนความรทแสดงความเปนจรงอยในตนเอง ปจจยทท าใหการคดเหตผลไมถกตอง คอ ความล าเอยง ความสนใจและความชอบ 5. ความรทไดจากประสาทสมผส (empirical knowledge) ไดแก การเหน การไดยน การไดจบตอง การสงเกต

DPU

23

ระดบความร ความรแบงเปน 4 ระดบ ดงน 1. ความรระดบต า ไดแก ความรอนเกดจากการเดาหรอภาพลวงตาทางประสาทสมผส 2. ความรระดบธรรมดา ไดแก ความรทางประสาทหรอความเชอทสงกวาแตยงไมแนนอนเปนเพยงขนอาจเปนไปได 3. ระดบสมมตฐาน ไดแก ความรทเกดจากความคด หรอความเขาใจ ซงไมไดเกดจากประสาทสมผส เชน ความรทางคณตศาสตร ความรขนนถอวาเปนขนสมมตฐาน เพราะเกดหรอมโนภาพทเปนเอกภาพ

2.2.8.3 ความหมายของความเขาใจ (Comprehension) ทตยา สวรรณะชฎ, 2517 กลาวถงความหมายอยางกวางๆ ของความเขาใจนน เปนขนตอนทถดมาจากการเกด ความร โดยรวมถงความหมายในระดบของการท าความเขาใจจงเกยวกบการตความ การแปลความหมายและการคาดคะเนดวย โดยขนตอนนจะมความสมพนธอยางใกลชดกนมาท าใหพฤตกรรมของความรและความเขาใจเปนสงทแยกออกจากกนไดยากเพราะมกเกดขนควบคกนไป ดงนนจากทกลาวมาจงสามารถสรปไดวา ความรเปนขนตอนของพฤตกรรมทเนนความจ าโดยขนแรกของการเรยนรและการรบรโดยอาศยการอาน การฟง การจดจ า และการระลกได ซงขนตอนนเปนขนตอนทไมยงยากนก สวนความเขาใจ เปนขนถดมาจากความร โดยเมอมความรแลวจะมการตความ แปลความและการสรปความ ซงโดยปรกตแลว ความรความเขาใจ เปนพฤตกรรมทตอเนองกน และเปนขนตอนแรกของการเกดทศนคตนนเอง ประภาเพญ สวรรณ, 2520 ใหความหมายของค าวา ความเขาใจ (comprehension) เปนขนตอนตอจากความร (knowledge) ขนตอนนจะตองใชความสามารถทางสมองและทกษะทสงขนจนถงระดบการสอความหมาย ซงมกเกดขนหลงจากทบคคลไดรบทราบขาวสารตางๆ แลวความเขาใจนเองอาจจะแสดงออกในรปของทกษะ หรอความ สามารถตอไปน 1. การแปล (translation) หมายความวา ความสามารถเขยน บรรยายเกยวกบขาวสารนนโดยใชค าพดของตนเอง ซงออกมาในรปแบบทแตกตางจากเดม หรอออกมาในภาษาอน แตความหมายยงเหมอนเดม 2. การใหความหมาย (interpretation) หมายถง การใหความหมายตอสงตางๆ หรอขาวสารตางๆ ซงออกมาในรปของความคดเหนขอสรปตามทบคคลนนเขาใจสรปไดวา ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการน าความร ความจ า ไปดดแปลงปรบปรงเพอใหสามารถจบใจความ อธบาย แยกแยะ จดล าดบ หรอเปรยบเทยบขอเทจจรงตางๆ ได

DPU

24

2.2.9 แนวคดดานทศนคต 2.2.9.1 ความหมายของทศนคต ค าวา ทศนคต มาจากภาษาองกฤษวา Attitude ซงมรากศพทมาจากภาษาลาตนวา Aptus แปลวา ความโนมเอยง หรอความเหมาะสม

Thurstone, 1969 ไดกลาววา ทศนคต เปนผลรวมท งหมดของมนษยเกยวกบ ความรสกอคต ความคด ความกลว ตอบางสงบางอยาง การแสดงออกทางการพดเปนความคด และความคดนเปนสญลกษณของทศนคต ถาจะวดทศนคตกท าไดโดย วดความคดของบคคลทมตอสงตางๆ ทศนคตเปนระดบของความมากนอยของความรสกในดานบวกและดานลบทมตอสงหนงซงอาจเปนอะไรไดหลายอยาง เปนตนวา สงของ บคคล บทความ องคการ ความคด ฯลฯ ความรสกเหลาน ผรสกสามารถบอกความแตกตางวาเหนดวยหรอไมเหนดวย

Gordon W. Allport, 1985 กลาววา ทศนคต หมายถง สภาวะของความพรอมทางดานจต ซงเกดจากประสบการณ สภาวะความพรอมนจะเปนแรงทก าหนดทศทางของปฏกรยาของบคคลทจะมตอบคคล สงของหรอสถานการณทเกยวของแลว ทศนคตหรอความรสก ความคดเหน ตอสงใดสงหนง ซงมอทธพลตอการปฏบตตนของบคคล

Crutchfield, 1962 กลาววา ทศนคตเปนผลรวมของกระบวนการทสงใหเกดพลงจงใจ อารมณ การรบร และกระบวนการเรยนร การเขาใจ เกยวกบประสบการณสวนตวของบคคล

สชา จนทรเอม, 2524 ใหค านยามวา ทศนคต หมายถง ความรสก หรอททาของบคคลทมตอบคคล วตถสงของ หรอสถานการณตางๆ ความรสกหรอทาทนจะเปนไปในท างานทพงพอใจหรอไมพงพอใจ

2.2.9.2 องคประกอบของทศนคต ทศนคตประกอบดวย 1. องคประกอบดานความคด (Cognitive) หมายถง ความร ความเขาใจ ทมตอสงใดสงหนง รวาการศกษาเลาเรยนท าใหมความร และเปนประโยชนในการประกอบอาชพในภายภาคนหนา 2. องคประกอบทางดานความรสก (Affective) เปนองคประกอบทตอเนองจากองคประกอบทหนง คอ เมอมความรสกแลวกจะเกดความรสกตอสงนนๆ เชน การเหนประโยชนและการเหนคณคาของการศกษาเลาเรยน แสดงวา มความรสกดานบวกตอการเรยน กจะเกดความรสกพอใจและสนในทจะเรยน

DPU

25

3. องคประกอบดานการกระท า (Psychomotor) เมอเกด สององคประกอบแรก เชน รบรและเขาใจวาการศกษาเลาเรยนเปนสงทมประโยชน เกดความรสกพอใจ สนใจทจะเรยนแลวกจะท าใหเกดความพรอมทางการกระท า เชน มาเรยนสม าเสมอ ต งใจฟงเวลาครสอน มสวนรวมในกจกรรมการเรยน การสอน และหมนศกษาคนควาเพมเตม

2.2.9.3 ลกษณะทส าคญของทศนคต 1. ทศนคตเปนสงทเกดจากการเรยนรหรอประสบการณของแตละคน มใชเปนสงตดตวมาแตก าเนด 2. ทศนคตทเปนสภาพจตใจทมอทธพลตอการคดและการกระท าของบคคลเปนอนมาก 3. ทศนคตเปนสภาพจตใจทมความถาวรพอสมควร ทงนเนองจากบคคลแตละบคคลตางกไดรบประสบการณและผานการเรยนรมามาก อยางไรกตามทศนคตกอาจมการเปลยนแปลงไดอนเนองมาจากอทธพลของสงแวดลอมตางๆ

2.2.9.4 แหลงทมาของทศนคต ทศนคตนนเปนสงทเกดจากการเรยนร (Learning) จากแหลางตางๆ ทส าคญดงน 1. ประสบการณเฉพาะอยาง (Specific Experiences) เมอบคคลมประสบการณเฉพาะอยาง ตอสงใดในทางทดหรอไมด จะท าใหเขาเกดทศนคตตอสงน นไปตามทศทางทเคยมประสบการณมากอน 2. การตดตอสอสารกบบคคลอนๆ (Communication) การไดตดตอสอสารกบบคคลนจะท าใหเกดทศนคตจากการรบรขาวสารตางๆ จากผอนได 3. สงทเปนแบบอยาง (Model) การเลยนแบบผอน ท าใหเกดทศนคตขนโดยในขนแรกเมอมเหตการณบางอยาง บคคลจะสงเกตวาบคคลอนปฏบตอยางไร ขนตอไปบคคลนนจะแปลความหมายของการปฏบตนนในรปของทศนคต 4. ความเกยวของกบสถาบน (Institutional Factors) ทศนคตหลายอยางของบคคลเกดขนเนองจากความเกยวของกบสถาบน เชน ครอบครว โรงเรยน หรอหนวยงาน เปนตน เมอพจารณาจากแหลงทมาของทศนคตดงกลาวจะเหนไดวา องคประกอบทจะเปนตวเชอมโยงทจะท าใหมนษยเกดทศนคตตอสงตางๆ กคอ การตดตอสอสาร ทงนเพราะวาไมวาทศนคตจะเกดจากประสบการเฉพาะอยาง การตดตอสอสารกบบคคลอน สงทเปนแบบอยาง หรอความเกยวของกบสถาบน กมกจะมการตดตอสอสารแทรกอยเสมอ จงอาจกลาวไดวา การตดตอสอสาร เปนกจกรรมทส าคญอยางมาก ทมผลท าใหบคคลเกดทศนคตตอสงตางๆ ขนได

DPU

26

2.2.10 แนวคดดานการมสวนรวม 2.2.10.1 ความหมายของการมสวนรวม การมสวนรวมเปนพฤตกรรมทประชาชน หรอ คนทอยรวมกนในสงคมไดพฒนาความร ความสามารถ โดยแสดงออกในรปแบบตางๆ เพอพฒนาทรพยากร สงแวดลอม และสงคม ซงการมสวนรวมของประชาชนในการจดการทรพยากรสงแวดลอม ตลอดจนระบบสงคมนนจะตองเกดจากแนวความคดหลายๆ ดาน เพอความเขาใจในการศกษาเกยวกบการมสวนรวมใหดขน จงไดศกษาแนวความคดในดานตางๆ ทเกยวของกบการมสวนรวม ดงน

ส านกงานแรงงานระหวางชาต (International Labor Office. 1971 :7) ไดใหความหมายของการมสวนรวมไววา การมสวนรวม หมายถง ความรวมมอ หรอการมสวนในบางสงบางอยางซงรวมถงความรบผดชอบดวย

William W. Reeder, 1974 ใหความหมายของ การมสวนรวมไววา การมสวนรวม หมายถง การมสวนรวมในการปะทะสงสรรคทางสงคม ซงรวมถงการมสวนรวมของปจเจกบคคลและการมสวนรวมของกลมดวย

วนรกษ มงมณนาคน, 2531 กลาววา การมสวนรวมของประชาชน หมายถง การเขารวมอยางแขงขน และอยางเตมทของกลมบคคลผมสวนไดเสยในทกขนตอนของโครงการ หรองานพฒนาชนบท โดยเฉพาะอยางยงการมสวนรวมในอ านาจการตดสนใจและหนาทความรบผดชอบ การมสวนรวมจะเปนเครองประกนวาสงทผมสวนไดสวนเสยตองการมากทสดนน จกตองไดรบการตอบสนอง และท าใหมความเปนไปไดมากขน สงทท าไปนนจะตรงกบความตองการแทจรงและมนใจมากขนวา ผเขารวมทกคนจะไดรบประโยชนเสมอกน และผมสวนรวมจะตองมความรสกเปนเจาของโครงการนนดวย และยงไดกลาวเพมเตมอกวา ความรสกเปนเจาของนเองทท าใหการมสวนรวมแตกตางจากความรวมมอ และการมสวนรวมในทกขนตอนของกระบวนการ พฒนา อนไดแก การศกษาวเคราะหชมชน การวเคราะหสาเหตของปญหา และการจดล าดบความส าคญของปญหา การเลอกวธและการวางแผนในการแกปญหา การด าเนนงานตามแผน การตดตามและประเมนผล จงจะถอไดวาประชาชนมสวนรวมอยางแทจรง

Cohen and Uphoff, 1980 ไดแบงชนดของการมสวนรวมออกเปน 4 ชนด คอ 1. การมสวนรวมในการตดสนใจ ประกอบไปดวย 3 ขนตอน คอ รเรมตดสนใจ ด าเนนการ

ตดสนใจ และตดสนใจปฏบตการ 2. การมสวนรวมในการปฏบตการ ประกอบดวยการสนบสนนดานทรพยากรการบรหาร

และการประสานความรวมมอ 3. การมสวนรวมในผลประโยชน ไมวาจะเปนผลประโยชนทางดานวสด ผล ประโยชน

ทางดานสงคม หรอผลประโยชนสวนบคคล

DPU

27

4. การมสวนรวมในการประเมนผล

2.2.10.2 ปจจยทมผลตอการมสวนรวม นรนดร จงวฒเวศย, 2527 กลาววา การมสวนรวมประกอบดวยปจจย 3 ประการ คอ 1. มความเกยวของทงทางดานจตใจ อารมณ และดานการงาน 2. มการประสานงานเพอใหบรรลจดประสงคของกลม และมการตดตอสอสารทวไประหวางบคคลในกลมนน 3. มความรบผดชอบรวมกบกลมทงในดานความส าเรจ และความลมเหลวเปนความรสกทผกพนกบการท างานและการเชอถอไววางใจ

Rogers and Shoemaker, 1971 ไดกลาวถงปจจยทมผลตอการมสวนรวมในเรองของอตราการยอมรบ คอ

1. แบบของการตดสนใจยอมรบวทยาการใหม 2. ชองทางของการสอสาร ความรทใชเปนการเผยแพรกระจายวทยาการใหม ซงมหนาทตางๆ กน ในกระบวนการตดสนใจของผยอมรบวทยาการใหม 3. ลกษณะธรรมชาตของระบบสงคม 4. ความเพยรพยายามจองผน าการเปลยนแปลงในการแพรกระจายวทยาการใหมทมผลตอการยอมรบ ส าหรบชองทางการสอสารความร ประกอบดวยกระบวนการของผสงสารหรอแหลงก าเนด

สาร ชองทางการสอสารและผรบสาร ชองทางการสอสารเปนวธการท ผสงขาวน าขาวสารไปยงผรบสาร ซงแยกออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ชองทางสอสารมวลชน เปนวธการถายทอดขาวสารทเกยวของกบสอสารมวลชน เชน หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร และสงพมพอนๆ ภาพยนตร วทย โทรทศน เปนตน

2. ชองทางสอสารระหวางบคคล เปนการตดตอระหวางบคคลเพอถายทอดขาวสารระหวางผสงสารกบผรบสาร ดงนนจงนบไดวาขาวสารเปนสงส าคญทสดอนหนงเปนบอเกดแหงความรทงมวล จากแนวคดเกยวกบปจจยการมสวนรวมดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวาปจจยทท าใหเกดการมสวนรวม คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย รายได ระดบการศกษา ต าแหนงงาน ลกษณะการท างาน และปจจยดานสงคม ไดแก การยอมรบตอการด าเนนการในกจกรรมนนๆ การรบรขาวสาร การไดรบการอบรม และการมความรความเขาในในโครงการนนๆ

2.2.10.3 การวดการมสวนรวม ปกรณ ปรยากร, 2530 ไดเสนอเครองมอชวดระดบการมสวนรวมของประชาชนทาง

สงคม โดยไดก าหนดระดบความส าคญของการมสวนรวมในกจกรรมของสมาชกในองคกรไว ดงน

DPU

28

การมความสนใจและเขารวมประชม การใหการสนบสนนชวยเหลอ การเปนสมาชกและกรรมการ และการเปนเจาหนาท

ทงน จะดจากลกษณะตางๆ ทแสดงออก คอ การเปนสมาชกกลม การเขารวมในกจกรรมตางๆ การบรจาคเงนทอง วสดสงของ และการเสยสละเวลาแรงงาน เปนสมาชกของคณะกรรมการ และเปนผด าเนนการในกจกรรมนนโดยตรง พรอมทงการพจารณาความถของการกระท าซงแสดงออกโดยการรวมกระท าทบอยครง และมระยะเวลาของการกระท ากจกรรมทยาวนาน รวมถงคณภาพของการเขารวมซงพจารณาไดจากผลกระทบของการกระท า เชน ความรบผดชอบ การตดสนใจ การเปดกวางยอมรบความสามารถและความคดเหนของคนอน

แสงเทยน อจจมางกร, 2537 ไดก าหนดการมสวนรวม โดยกลาวถงมตของการมสวนรวม คอ 1. ลกษณะของการมสวนรวมทเกดขนอาจจ าแนกออกเปน 1.1 การมสวนรวมเกดขนจากเบองบนหรอเบองลาง 1.2 การจงใจใหมสวนรวมเกดขนโดยสมครใจหรอบงคบ 1.3 แบบแผนขององคกรซงมผลตอการมสวนรวม กลาวคอ บคคลทเปนสมาชกกลมเขาไปมสวนในฐานะสมาชกกลมทมผ น าบทบาทมาก และใชองคกรใหเปนประโยชนตามวตถประสงคสวนตว 1.4 ชองทางการมสวนรวมทเกดขน 1.4.1 การมสวนรวมโดยมเอกชนแตละกลมหรอผานกลม 1.4.2 การมสวนรวมโดยตรงหรอโดยออม (ผานตวแทน) 1.4.3 การมสวนรวมอยางเปนการและไมเปนทางการ 1.5 ระยะเวลา ความตอเนองของกจกรรม 1.6 ขอบขายกจกรรมควบคมขนาดไหน 1.7 อ านาจของการตดสนใจมสวนรวม 2. ภาวะแวดลอมทมผลตอการมสวนรวม 2.1 ปจจยทางกายภาพและชวภาพ เชน ฤดอนยาวนานท าใหไมสามารถไปรวมประชมไดตลอดปหรออาจเปนเพราะเสนทางคมนาคมไมสะดวก อยไกล ทดนไมอดมสมบรณเทาเขตทลม ท าใหไมมเวลาอทศใหการประชมมากนก 2.2 ปจจยทางเศรษฐกจ ไดแก เงอนง าการเชาทดน อาจท าใหเกษตรกรผเชาทท ากนตองผกมดอยกบเจาของทดนท ากน ซงไมชอบการตงสหกรณขนมากได 2.3 ปจจยทางดานการเมองขนกบระบอบการปกครองสวนทองถน วาจะยนยอมใหคนในทองถนมสวนรวมในกจกรรมมากนอยเพยงใด

DPU

29

2.4 ปจจยทางสงคม ชาวไรชาวนาอาจมทดนโดดเดยวหางไกลกน ท าใหการรวมตวกนท าไดยาก 2.5 ปจจยทางวฒนธรรม ในชมชนอาจเปนคานยมหรอทศนคตตางๆ ตอกลมหรอท างานรวมกน 2.6 ปจจยทางดานประวตศาสตร ไดแก ความสมพนธระหวางชนบทกบศนยกลาง ระดบชาต หรออาจเปนประสบการณทชนบทไดเกยวของกบรฐในการพฒนาชนบท 2.2.11 แนวคดดานการฝกอบรม 2.2.11.1 วตถประสงคของการฝกอบรม

การฝกอบรมเปนการปรบปรงสมรรถนะของบคคลใหมมากขนสงขน มพฤตกรรมทมมาตรฐาน ทจ าเปนส าหรบงาน ซงการฝกอบรมทกครงจะตองยดถอวตถประสงคหรอจดมงหมายของการฝกอบรมเปนหลก และการจดการฝกอบรมนน อาจจะจดเปนรายบคคล หรอเปนกลมกไดมนกวชาการไดอธบายถงวตถประสงคการฝกอบรม ดงน

พฒนา สขประเสรฐ, 2540 ไดอธบายวตถประสงคของการฝกอบรม ออกเปน 3 ประเดน ดงน 1. เพอเพมพนความร (Knowledge) การเพมพนความรหรอเสรมสตปญญา ปรบปรงแกไขความรอบครอบเพอการปฏบตงานของแตละบคคลในแตละระดบ เกยวกบความเขาใจกฎหมายกฎระเบยบขอบงคบ หนาทรบผดชอบของแตละหนวยงาน/บคคล ท าใหมความรคอรวาสงนนเปนอะไร และสามารถจดจ าไวได สามารถอธบายและขยายความไดอยางถกตองและ แจมชด สามารถน าสงทรไปใชในสถานการณจรงได 2. เพอเพมพนทกษะ (Skills) การพฒนาทกษะความช านาญ เปนจดมงหมายของการฝกอบรมและการพฒนามาชานาน รวมถงตงแตการจดล าดบความส าคญของงาน การแกไขสถานการณเฉพาะหนา การเพมความมนใจในการตดสนใจ ท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองและคลองตวจนมความเชอมนวาจะสามารถท าไดเองในสถานการณจรงของทองถน และความพรอมของตน 3. การเปลยนแปลงเจตคต (Attitude) เมอสรางเจตคตทดทเหมาะสมแกผเขารบการฝกอบรมท าใหมก าลงใจหรอขวญทดในการท างาน สามารถท างานของตนไดดวยความยนดและพอใจและสามารถท างานรวมกบผอนไดดวยความสบายใจ

สมคด บางโม, 2542 ไดจ าแนกวตถประสงคของการฝกอบรมไว 3 ประเภทใหญดงน 1. เพอเพมพนความรเปนพนฐานในการน าไปสความเขาใจ เพอใหเกดความสามารถในการปฏบตงานอยางใดอยางหนงโดยเฉพาะไดด

DPU

30

2. เพอเพมทกษะ ความช านาญหรอทกษะในการท างานคอความคลองแคลวในการปฏบตอยางใดอยางหนงไดโดยอตโนมต เชน การใชเครองมอตางๆ การขบรถ เปนตน 3. เพอเปลยนแปลงทศนคต การฝกอบรมสามารถเปลยนแปลงทศนคตไปในทศทางทดพงปรารถนา ซงเปนพนฐานใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคล ทศนคต คอความรสกในดานดและไมดตอสงใดสงหนง เชน เกดความจงรกภกดตอบรษท เกดความสามารถในหมคณะ เกดความภมใจในสถาบนเปนตน ซงจากการแบงวตถประสงคของทง 2 ทาน มความสอดคลองกนและพอสรปไดดงน วตถประสงคของการฝกอบรมเพอ จะเปลยนแปลงบคคลทไดรบการฝกอบรมใหมความร ทกษะและเจนคตเพอใหสามารถปฏบตงานในหนาทตางๆ ไดดยงขนกวาเดม

2.2.11.2 ประโยชนของการฝกอบรม วจตร อาวะกล, 2540 ไดสรปประโยชนของการฝกอบรมไวดงน

1. เพอเพมประสทธภาพและประสทธผลในการท างานของบคลากร จงลดคาใชจายขององคกร 2. สนองความตองการของบคลากรทแสวงหาความรการศกษา และความกาวหนาในหนาทการงาน 3. เพมประสบการณและทกษะการท างานทางลดของการท างานและการบรหารงาน 4. พฒนาการท างานขนพนฐานขององคการใหถกตองและใหไดมาตรฐาน 5. เพมขดความสามารถและความรบผดชอบในการท างานของบคลากร 6. เกดการเคลอนไหวต าแหนงหนาท เปนการปรบปรงขวญก าลงใจ 7. เพมพนคณภาพประสบการณ ความร ความสามารถวยวฒทสงขนไดเรวขน 8. สรางความพรอมแกบคลากรเพอการสบเปลยน หมนเวยน โยกยาย และการเขารบต าแหนงใหม 9. เมอทกคนมประสทธภาพ คนนอยท างานไดเทากบคนมากจงลดอตราการจางคนใหมเขามาทดแทนคนเกาทยายไปเปนการเพมประสทธผล ลดคาใชจายขององคการ สรปวา ประโยชนของการฝกอบรม คอ การท าใหกระบวนการบรหารงานดานบคลากรของหนวยงานมประสทธภาพมากขนและประโยชนสงสดขององคการ ดวยการลดสงทไมจ าเปนแตเพมสงทเปนประโยชน

2.2.11.3 ประเภทของการฝกอบรม นอย ศรโชต, 2536 แบงการฝกอบรมเปน 2 ประเภท คอ

DPU

31

1. การฝกอบรมกอนเขาท างาน (Pre-service training) เปนการฝกอบรมกอนทบคคลนนจะเรมท างานในต าแหนงหนาทใดหนาทหนงในองคการ การฝกอบรมประเภทนแบงออกเปน 2 ประเภทคอ 1.1 การปฐมนเทศ (Orientation) เปนการฝกอบรมเพอตอนรบหรอแนะน าเจาหนาทใหมใหรจกหนวยงาน องคการ หรอสถาบนใหไดทราบวตถประสงคหรอนโยบายของหนวยงานขององคการหรอสถาบนนนๆ แนะน าใหรจกผบงคบบญชาและเพอนรวมงานตลอดจน เขาใจกฏขอบงคบตางๆ เพอจะไดมความรและประสบการณเกยวกบงานทปฏบตตอไป 1.2 การแนะน างาน (Introduction training) เปนการฝกอบรมกงปฐมนเทศและสอนวธการปฏบตงานในต าแหนงหนาทใด การศกษาใดๆ หนาทหนงโดยเฉพาะ เหตทตองมการแนะน างานเนองจากไมมสถาบนใดทสามารถผลตคนใหมความร ทกษะ และทศนคตใหเหมาะสมกบความตองการขององคการพอด 2. การฝกอบรมระหวางการท างาน (In-service training) เปนการฝกอบรมภายหลงจากทบคคลไดเขามาปฏบตงานในองคการ หรอหนวยงานนนแลว การฝกอบรมประเภทน อาจเรยกวาการอบรมบคลากรประจ าการกได การฝกอบรมประเภทนแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ 2.1 การฝกอบรมในขณะท างาน (On the job training) มลกษณะเปนการ อบรมทเนนความส าคญของการลงมอปฏบตงาน กลาวคอเนนใหผปฏบตงานไดลงมอปฏบตในสถานการณการท างานจรง โดยมเจาหนาท เพอนรวมงาน หรอผบงคบบญชาทมประสบการณท างานมากกวาเปน ผสอนให ลกษณะการสอนจะเปนการสอนเปนรายบคคล หรอจดแบงกลมกได โดยใชเทคนคการสาธตการอภปราย หลงจากนนผอบรมไดลงมอปฏบตจรง การฝกอบรมวธนจะกระท ากตอเมอมความจ าเปนทเกดขนแลว ไมมก าหนดเวลาแนนอน ใหมการปฏบตงานชาๆ จนแนใจวาผเขาอบรมสามารถปฏบตงานไดถกตองดวยตนเองจะถอวาผานการฝกอบรม 2.2 การฝกอบรมนอกทท าการ (Off the job training) เปนการฝกอบรมทจดขนเปนอยางทางการ โดยหนวยงาน หรอสถาบนมเจาหนาทในการจดฝกอบรม การอบรมแบบนมกจดในหองอบรมหรอหองประชม ท าใหผเขาอบรมมเวลาส าหรบการอบรมอยางเตมท สงทผเขาอบรมไดรบจากการอบรมแบบน ผเขาอบรมจะน าไปปฏบตในทท างาน 2.2.12 แนวคดดานการสนบสนน 2.2.12.1 ความหมายของการสนบสนนขององคการ

Steers, 1977 กลาววา การสนบสนนขององคการ หมายถง พนกงานไดรบความอบอนม มตรภาพทด ไดรบการยอมรบและความชวยเหลอจากเพอนรวมงานและหวหนางาน รวมถงการ สนบสนนจากหวหนางานเพอความกาวหนา

DPU

32

การสนบสนนขององคการ หมายถง ระดบขององคการทใหความสนใจและสมครใจทจะ สนบสนนทงเรองงานและเรองทไมสมพนธกบงาน เชน ความสนใจเรองของสวสดการของพนกงาน ในทกระดบ Milton, 1981

ทรรศนะ, 2543 กลาววา การสนบสนนขององคการ หมายถง การทบคคลไดรบความ ชวยเหลอ หรอมตรภาพอนดจากบคคลหรอกลมบคคลทตดตอสมพนธกนในองคการดานวตถ สงของ ขอมลขาวสาร ความรจากสอตาง ๆ หรอการใหความชวยเหลอใหค าปรกษา ค าแนะน ารวม ไปถงการสนบสนนในดานการยอมรบ การยกยองและการเหนคณคาในสงทเขาไดปฏบตอยเพอทจะ ท าใหเขามก าลงใจ และท าใหบคคลเกดความรสกมนคงปลอดภย ซงการสนบสนนนนบคคลจะ ไดรบจากบคคลอนในองคการ

ดงนนพอสรปไดวา การสนบสนนขององคการ หมายถง การทพนกงานไดรบความชวยเหลอ จากบคคลหรอกลมบคคลทตดตอสมพนธกนในองคการ ดานวตถสงของ ขอมลขาวสาร ความรจาก สอตาง ๆ หรอการใหความชวยเหลอใหค าปรกษา ค าแนะน ารวมไปถงการสนบสนนในดานการ ยอมรบ การยกยองและการเหนคณคา ในสงทพนกงานไดปฏบตอยเพอท าใหเกดก าลงใจและเกด ความรสกมนคง ปลอดภย 2.2.13 แนวคดดานผใหค าปรกษา

2.2.13.1 ความหมายการใหค าปรกษา จ าเนยร โชตชวง, 2524 กลาววา การใหค าปรกษา หมายถง ขบวนการทมความเกยวของ

สมพนธระหวางบคคล โดยผใหค า ปรกษาเปนผทไดรบการฝกฝนมาโดยเฉพาะสมพนธภาพทมขนระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา ควรเปนสมพนธภาพของความชวยเหลอ มความรวมมอเขาใจกน มความยกยองนบถอกน ทงนเพอใหผรบค าปรกษารจกตนเองยอมรบตนเอง และรบรโลกถกตองยงขน จนสามารถน าไปสการเลอกและการตดสนใจอยางฉลาดและน าไปสการพฒนาตนเองอยางเตมท

คมเพชร ฉตรศภกล, 2530 ไดอธบายวา การใหค าปรกษาเปนกระบวนการซงอยในรปแบบของความสมพนธระหวางบคคลสองคน บคคลหนงเปนผทมปญหา ซงไมสามารถจะตดสนใจแกไขปญหาดวยตนเองได สวนอกบคคลหนงนนกจะเปนผมวชาชพชนสง ซงไดรบการฝกฝนมาอยางด ตลอดจนมประสบการณทจะท าใหเขามความสามารถชวยเหลอแกไขปญหาของบคคลหลายๆประเภท

เรยม ศรทอง, 2538 กลาววา การใหค าปรกษาเปนกระบวนการของสมพนธภาพระหวางนกจตวทยาการปรกษากบผมารบบรการเพอชวยใหผมารบบรการสามารถทจะปรบปรงชวตและสรางความงอกงามใหแกตนเองได

DPU

33

สธพนธ กรลกษณและคณะ, 2548 ไดใหความหมายการใหค าปรกษาวา เปนกระบวนการทผใหค าปรกษา (Counselor) และผรบค าปรกษา (Counselee) มาสนทนาพดคยกนโดยมจดประสงคใหผรบบรการปรกษาเกดการเรยนร (insight) เกยวกบตนเองและสงแวดลอมรวมทงปญหาตางๆจนถงระดบทจะคนพบ รบร เขาใจ ยอมรบ และพฒนา (ลด) แกไข หรอลดปญหาได ขณะเดยวกนกจะมการรบรทกข รวมทกข ระบายทกข และรวมกนในการชวยผรบบรการไดชวยเหลอและพฒนาตนเอง

พโทรฟซา (วชร ทรพยม, 2546; อางองจาก Pietrofesa. 1978) ไดใหค านยามเกยวกบการใหค าปรกษาไววาการใหค าปรกษาเปนกระบวนการของสมพนธภาพในการใหความชวยเหลอซงเตมไปดวยความอบอน การยอมรบและความเขาใจระหวางผใหค าปรกษาซงเปนนกวชาชพทไดรบการฝกอบรมในการใหความชวยเหลอกบผรบบรการซงตองการความชวยเหลอ เพอชวยใหผรบบรการไดเขาใจตนเองและสงแวดลอมเพมขน ไดเรยนรพฤตกรรมใหมๆ มทศนคตใหมเกดขน ส าหรบน าไปประกอบการตดสนใจแกปญหาหรอวางโครงการศกษาและประกอบอาชพ ตลอดจนเพอพฒนาตนเองในดานตางๆ

English; & English, 1970 กลาววา การใหค าปรกษาเปนกระบวนการทชวยเหลอนกเรยนใหสามารถแกปญหาของตนไดอยางมประสทธภาพ และปรบตวไดด โดยมขอบขายทงการใหค าปรกษาทางดานการศกษา อาชพ และสงคม

Shertzer; & Stone, 1976 กลาวถงการใหค าปรกษาวาเปนกระบวนการเรยนรทบคคลจะตองรจกตนเอง สรางความสมพนธระหวางตนเองกบผอน และเปนกจกรรมทจะชวยใหบคคลไดรจกแกปญหาดวยตนเอง

Stefflre; & Harold, 1972 ใหค านยามไววา การใหค าปรกษาเปนกระบวนการทผใหค าปรกษาพดกบผรบค าปรกษาตวตอตว เพอใหความชวยเหลอใหเขาสามารถน าตนเอง ตดสนใจดานตางๆไดอยางมประสทธภาพ

อาภา จนทรสกล, 2528 กลาววา การใหค าปรกษาเปนกระบวนการใหความชวยเหลอโดยผ ขอรบค าปรกษาพบปะกบผใหค าปรกษาภายใตสมพนธภาพทชวยใหผขอรบค าปรกษาเขาใจเกยวกบตนเอง สภาพแวดลอม และปญหาทก าลงเผชญอยไดดขน

สรปไดวา การใหบรการปรกษา เปนกระบวนการของสมพนธภาพระหวางผใหบรการปรกษาซงเปนนกวชาชพทไดรบการฝกอบรม กบผมารบบรการซงตองการความชวยเหลอเพอใหผรบบรการเขาใจตนเอง เขาใจผอน และเขาใจสงแวดลอมเพมขน โดยจะใหความร และทกษะตางๆทงในดานการศกษา ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคม ใหบคคลไดปรบปรงทกษะและความสามารถในการตดสนใจและทกษะในการแกปญหา และด าเนนชวตไดดวยการพงตนเองในทางทถกตองเหมาะสม ตลอดจนปรบปรงความสามารถในการทจะท าใหตนเองพฒนาขน

DPU

34

2.2.13.2 ขอบขายของการใหค าปรกษา พงษพนธ พงษโสภา, 2543 ไดกลาวถงขอบขายของปญหาในการใหค าปรกษาวา

ครอบคลมถงปญหาตางๆดงตอไปน 1. ปญหาทางดานการศกษา ผใหค าปรกษาจะชวยใหผรบค าปรกษา มความรความเขาใจ

เกยวกบแนวทางในการศกษา การวางอนาคตของชวตทางการศกษา ซงจะสงผลสะทอนถงการประกอบอาชพตอไปในภายหนา การเลอกวชาเรยนใหเหมาะสมกบความสามารถ ความถนดและความสนใจของแตละคน

2. ปญหาทางดานอาชพ ผใหค าปรกษาจะชวยใหผทมปญหาเกยวกบอาชพสามารถเขาใจถงโลกของงานไดดยงขน เขาใจถงโอกาสในการเลอกประกอบอาชพ การเลอกอาชพทเหมาะสมกบคณสมบตของตนเองตลอดถงความสขใจในการประกอบอาชพ

3. ปญหาทางดานสวนตว สงคม ผใหค าปรกษาจะชวยใหผรบค าปรกษาสามารถปรบตวไดดขน ในขณะทด าเนนชวตอยในครอบครว ในทท างาน หรอในโรงเรยน การใหค าปรกษาทางดานสวนตว สงคม สามารถจะชวยใหบคคลนนมสขภาพจตทด เขาใจตนเอง ยอมรบตนเอง และยอมรบผอนไดมากขน ซงจะชวยใหการท างานรวมกบผอนมประสทธภาพยงขน อนเปนการสรางสรรคประโยชนใหแกตนเองและสงคม

2.2.13.3 จรรยาบรรณของผใหค าปรกษา วชร ทรพยม, 2546 กลาววา วชาชพใหค าปรกษาเปนวชาชพทไดรบการยอมรบวา ม

ความส าคญในการชวยใหผรบบรการสามารถแกปญหา และตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนสงเสรมใหบคคลไดพฒนาอยางเตมท โดยผใหบรการปรกษามหนาทใหความชวยเหลอผรบบรการโดยตรง จงสมควรมการก าหนดจรรยาบรรณของผใหค าปรกษาเพอยดเปนหลกปฏบต

สวนทหนง จรรยาบรรณทเกยวของกบสมพนธภาพระหวางผใหค าปรกษากบผรบบรการ 1. หนาทส าคญของผใหค าปรกษา คอ ใหเกยรตแกผรบบรการ และใหความเมตตา

ชวยเหลอผรบบรการอยางเตมความสามารถ ไมวาจะเปนการใหค าปรกษาเปนรายบคคลหรอเปนกลม ในการใหค าปรกษาเปนกลม ผใหค าปรกษาตองระมดระวงไมใหผรบบรการไดรบความกระทบกระทงทางจตใจจากสมาชกในกลม

2. ขอมลทไดจากผรบบรการจะตองถอเปนความลบ ในกรณของการใหค าปรกษาเปนกลมควรขอใหสมาชกรกษาความลบของขอมลซงกนและกน

3. ถาผใหค าปรกษาพบวา ในขณะทผรบบรการมารบบรการจากเขานน ผรบบรการไดรบการปรกษาจากผใหค าปรกษาอกคนหนงดวย เขาตองขออนญาตจากผใหค าปรกษานนกอนหรอใหผรบบรการเลอกทจะยตการรบบรการจากผอน คอ จะไมใหบรการปรกษาซอนกบผอน

DPU

35

4. ถาจะน าขอมลจากผรบบรการไปใชประกอบการสอน การท าวจย หรอการเขยนบทความ จะตองตดขอมลสวนทจะเปนการระบชตวผรบบรการออก

5. ผใหค าปรกษาควรชแจงวตถประสงค กระบวนการ กลวธ และขอจ ากดของการใหบรการแกผรบบรการ

6. ผใหค าปรกษาควรแนะน าหรอสงตวผรบบรการไปยงแหลงอนทเหมาะสม ถาความชวยเหลอนนอยนอกเหนอขอบขายทผใหค าปรกษาจะชวยผรบบรการได

7. ไมท าสงทจะเปนอนตรายตอผรบบรการและตอสงคม

สวนทสอง จรรยาบรรณและหนาททวไปของผใหค าปรกษา 1. ผใหค าปรกษาจะตองรบผดชอบตอผรบบรการและตอสถาบนทตนสงกด คอ ในเวลาอน

เดยวกบทจะตองรบผดชอบตอผรบบรการ เขาจะตองเคารพในระบบและนโยบายของสถาบนทเขาสงกดดวย

2. เมอจะมการใหขอมลแกบคคลอนซงผใหค าปรกษาพจารณาแลววาบคคลเหลานนจะเปนประโยชนตอผรบบรการ ขอมลนนจะตองเทยงตรงปราศจากอคต และดวยความยนยอมของผรบบรการทจะเปดเผยขอมลสวนนนของตนแกบคคลอน

3. รบผดชอบทจะเผยแพรความรทางวชาการ เชน เขยนบทความ และรายงานการวจยเกยวกบการใหบรการปรกษา ซงถาอางองจากผลงานของผใดจะตองท าเชงอรรถอางองไวดวย

4. ผใหค าปรกษาควรสรางความกาวหนาในวชาชพดวยการเกบขอมล ปรบปรงกระบวนการใหบรการปรกษา และท าวจยเกยวกบการใหค าปรกษา

5. เปนทปรกษาดานการท าความเขาใจพฤตกรรม และวธใหความชวยเหลอแกบคคลทเกยวของ เชน คร ผปกครอง ญาตพนองของผรบบรการ

6. ใหการฝกอบรมแกผทจะน าความรและทกษะของการใหบรการปรกษาไปใช เชนใหการอบรมแกนกวชาชพใหบรการปรกษา หรอเจาหนาทฝายบคคลของพนกงานบรษทหางรานหรอหนวยงานตางๆหรอแกอาจารยทปรกษาในมหาวทยาลยโดยอบรมใหรถงทฤษฎ ขนตอน และฝกทกษะในการใหค าปรกษา ตลอดจนชแจงแกผรบการอบรมถงขอบเขตความสามารถของเขาในการใหความชวยเหลอผรบบรการและเนนถงจรรยาบรรณของการใหบรการปรกษาวาเปนสงทเขาพงยดเปนหลกปฏบตในการด าเนนงาน

DPU

36

2.3 ผลงานวจยทเกยวของ ปญญา ส าราญหนต, 2550 งานวจยครงนมวตถประสงคทจะประยกตแนวคดการผลตแบบโตโยตาเพอเพมประสทธภาพการผลตของโรงงานผลตสายพานตวอยาง งานวจยนไดแบงออกเปน 3 สวน คอ สวนท 1 เกยวของกบการเกบรวบรวมขอมลการไหลของวตถดบและขอมลและคณภาพของกระบวนการ สวนท 2 เกยวของกบการวเคราะหสภาพการหยดชะงกของกระบวนการผลต การประเมนผลของการหยดชะงก และเสนอแนวทางในการปรบปรงทดทสดดวยหลกการ การผลตแบบทนเวลาพอด สวนท 3 เกยวของกบการปฏบตจรงและการประเมนผลหลงการปรบปรง งานวจยนพบวาเวลาน าของกระบวนการ คาใชจายของสนคาคงคลงและคาลวงเวลาลดลงอยางมาก นอกจากนลกคาและพนกงานมความพงพอใจหลงการปรบปรงในระดบมาก สรปไดวาแนวคดการผลตแบบโตโยตาเปนวธการทเหมาะสมในการเพมประสทธภาพในการผลตของโรงงานผลตสายพานตวอยางน

วชย ชนอง, 2549 การเปรยบเทยบระบบการผลตแบบ Batch Production กบ TPS ของโรงงานผลตชนสวนพลาสตกในอตสาหกรรมยานยนต จดมงหมายของการวจยเปรยบเทยบในครงนเพอเปนการตรวจสอบประสทธภาพของการผลตระหวางการผลตแบบกองเกบ (Batch Production) และระบบการผลตของโตโยตา วาการผลตแบบไหนมประสทธภาพมากกวากน โดยการใชการเปรยบเทยบประสทธภาพเปนสชวง ไดแก การรบค าสงซอ การลงทนในตอนเรมตน การผลตสนคา และการเกบสตอกสนคาคงคลงโดยในชวงของการรบค าสงซอ ระบบการผลตแบบกองเกบมความไดเปรยบ เนองจากเอกสารมนอยและไมมความยงยาก ในชวงของการลงทนในการเตรยมผลตสนคา การผลตแบบกองเกบกยงมขอไดเปรยบอยในดานตนทน เพราะเงนลงทนต ากวา การเตรยมการผลตโดยระบบของโตโยตาซงตองลงทนเพมเตมมากกวา 1 ลานบาท สวนชวงการผลตสนคานน ระบบการผลตโดยระบบของโตโยตามการลงทนดานบรรจภณฑมากกวา แตจะเปนผลดในระยะยาว ชวงสดทายทวจยจะเกยวกบการเกบสนคาคงคลง ระบบการผลตของโตโยตามขอไดเปรยบมากกวาในเรองตนทนเพราะมปรมาณสนคาคงคลงทอยในระดบต ากวาระบบการผลตแบบ Batch Production อยมาก ผลการวจยปรากฏวาระบบการผลตของโตโยตาสามารถชวยลดตนทนตางๆ ไดจรง เพราะสามารถทจะเพมประสทธภาพการผลต รวมทงสามารถลดปรมาณสนคาคงคลงได แตจ าเปนทจะตองมการลงทนในดานตางๆ ใหมความพรอม ไมวาจะเปนเรองเครองจกร ทจะตองมประสทธภาพ การดแลซอมบ ารง การตรวจสอบคณภาพ ระบบการจดเตรยมสนคา ระบบการควบคมการผลตทมประสทธภาพ รวมทงจะตองไดรบการสนบสนนทางดานการขนสงเชน Milk Run ทางหนง

DPU

37

ชนะชย อทวราพงศ, 2551 วทยานพนธฉบบนเปนการประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามค าสงซอจดมงหมายของงานวจยน คอ ชวยเปนแนวทางของการประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามค าสงซอ ซงการวจยนไดเลอกอตสาหกรรมผลตสวตซเกยรเปนกรณวจย เนองจากเปนอตสาหกรรมทมการผลตแบบตามค าสงซอ ใชเครองมอการผลตแบบลนคอ แผนภมสายธารคณคาจะชวยจ าแนกคณคาของกระบวนการผลต และแบบจ าลองสถานการณจะใชวเคราะหทางเลอก , ประเมน และพฒนาแผนภมสายธารคณคา งานวจยนจะใชแบบจ าลองสถานการณมาวเคราะหปจจยทงหมด 2 ปจจย ไดแก กลมการผลต, การไหลทละชน จากผลของการจ าลองสถานการณ ขจดความสญเปลาสามารถลดระยะเวลาการผลตรวมจาก 10 วน มาเปน 8.4 วน หรอคดเปนรอยละ 16 จากนนน ามาสรางแผนภมสายธารคณคาสถานะอนาคต

วาทน อนค า,2551 จากการศกษาขนตอนและกระบวนการผลตชนสวนโครงสรางรถจกรยานยนตของบรษทตางชาตแหงหนง ซงอตราการผลตเดมอยท 50,000 คนตอป ตอมายอดการสงซอไดเพมขนเปน70,000 คนตอป จงสงผลกระทบตอกระบวนการผลตในขนตอนการตดเฉอนชนงานของสวนประกอบของโครงสรางรถจกรยานยนตรน NJ Front Frame, NG Front Frame, ND Front Frame และD6 Front Frame ไมสามารถท าการผลตไดทนกบความตองการของลกคา ท าใหตองปรบปรงกระบวนการผลตใหรวดเรวยงขน โดยการจดกลมชนงานแตละกลมใหผลตบนเครองจกรแตละตวทมความเรวในการผลตเหมาะสมกบปรมาณความตองการของลกคา ท าการเปลยนอปกรณการขนถายวสดจากกระบะเหลกเปนการสรางรถเขนมาใสชนงานแทน รวมทงจดท าตจดเกบเครองมอวดและสรางพนรองรบหนาเครองจกรใหพนกงานสามารถปฏบตงานไดรวดเรวยงขน ขณะเดยวกนไดท าการปรบปรงการจดเกบชนสวนหลงการตดเฉอนชนงานจากเดมน าไปเกบยงคลงจดเกบเปนการน าไปใชผลตในขนตอนถดไปทนทโดยไมน ากลบไปเกบในคลงจดเกบจากการปรบปรงกระบวนการผลตดงกลาวท าใหสามารถผลตงานไดทนกบความตองการของลกคา โดยทกอนการปรบปรงจะใชเวลาถง 43,910 นาทตอสปดาห แตหลงปรบปรงใชเวลาเพยง 19,765 นาทตอสปดาห หรอลดลง 24,145 นาทตอสปดาห เมอค านวณเปนคาใชจายดานแรงงานจะลดลง25,151 บาทตอสปดาห คอจากเดมกอนการปรบปรงอยท 45,740 บาทตอสปดาห เปน 20,589 บาทตอสปดาห หรอลดระยะเวลาการท างานและคาใชจายดานแรงงานลงได 55% ตอสปดาห

นางสาวพรพรรณ ค าแดง, 2549 การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบปญหา-อปสรรคและประโยชนทไดรบจากการจดท าระบบ ISO/TS 16949 ของอตสาหกรรมยานยนต กลมตวอยางทใชใน การวจย ไดแกตวแทนฝายบรหารดานคณภาพ(QMR) ของอตสาหกรรมยานยนตทไดรบ การรบรองระบบ ISO/TS 16949 จ านวน 89 ราย เครองมอทใชในการวจย คอ

DPU

38

แบบสอบถาม การเกบรวบรวมขอมลใชการสงแบบสอบถามทางไปรษณย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐานและ Independent-Sample t-test โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS V.11

ผลการวจยพบวา ตวแทนฝายบรหารดานคณภาพ (QMR) ของสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนต สวนใหญเปนเพศชาย มอาย 30 ป ไมเกน 40 ป วฒการศกษาปรญญาตรต าแหนงงานประจ าเปนระดบหวหนาแผนก/ฝาย ท าหนาทเปน QMR โดยตรง มประสบการณในต าแหนง (QMR) 3 ป - ไมเกน 6 ป โดยสถานประกอบการสวนใหญเปนองคกรขนาดกลางผลการศกษาปญหา-อปสรรค โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวาสวนใหญมปญหาอยในระดบปานกลาง มเพยงดานเครองจกรและอปกรณทมปญหาอยในระดบนอย ผลการเปรยบเทยบปญหา-อปสรรคจากการจดท าระบบ ISO/TS 16949 จ าแนกตามขนาดของธรกจ พบวา ปญหา-อปสรรคเฉลยรวมดานการบรหารจดการ อยในระดบปานกลางเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขอมปญหา-อปสรรคอยในระดบปานกลาง ปญหา-อปสรรคเฉลยรวม ดานบรหารทรพยากรบคคลอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาสวนใหญมปญหา-อปสรรคอยในระดบปานกลาง มเพยงการแตงตงตวแทนฝายบรหารงานคณภาพทเหนวามปญหา-อปสรรคอยในระดบนอย ปญหา-อปสรรคเฉลยรวมดานเครองจกรและอปกรณอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญมปญหา-อปสรรคอยในระดบนอยและมการซอมแซม บ ารงรกษาเครองจกรใหอยในสภาพพรอมใชงาน ทเหนวามปญหา-อปสรรคอยในระดบปานกลาง ปญหา-อปสรรคเฉลยรวมดานวตถดบอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญมปญหา-อปสรรคอยในระดบปานกลาง มเพยงการดแลรกษาวตถดบทใชในกระบวนการผลตทเหนวามปญหา-อปสรรคอยในระดบนอย ปญหา-อปสรรคเฉลยรวมดานงบประมาณอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายขอพบวาสวนใหญมปญหา-อปสรรคอยในระดบปานกลาง มเพยงการขออนมตงบประมาณในการจดท าระบบและการจดหาแหลงเงนทนทใชในการจดท าระบบอยระดบนอย ผลการศกษาประโยชนทไดรบโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานประโยชนทไดรบภายในองคกรอยในระดบปานกลางและดานประโยชนทไดรบภายนอกอยในระดบมาก ผลการศกษาประโยชนทไดรบภายในองคกร พบวาเฉลยรวมประโยชนทไดรบภายในอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขอมประโยชนอยในระดบปานกลาง ผลการศกษาประโยชนทไดรบภายนอกองคกร พบวา เฉลยรวมประโยชนทไดรบภายนอกอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ทกขอมประโยชนอยในระดบมาก ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของประโยชนภายในองคกร จ าแนกตามขนาดของธรกจ พบวา ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของประโยชนทไดรบภายในองคกร พบวา แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของประโยชนทไดรบภายนอกองคกร พบวา แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทางสถตทระดบ .05

DPU

39

สมชาย ปพพานนท การศกษาปจจยทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบตในส านกงานอตสาหกรรมจงหวด : กรณศกษาความคดเหนของ ผบรหารส านกงานอตสาหกรรมจงหวด มวตถประสงค เพอ 1) ศกษาระดบความคดเหนของผบรหารส านกงานอตสาหกรรมจงหวดทมตอปจจยตางๆ ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบต 2) เพอศกษาเปรยบเทยบระดบความคดเหนเกยวกบปจจยตางๆ ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบต ของผบรหารส านกงานอตสาหกรรมจงหวดทมประสบการณในการบรหารงานทแตกตางกน 3) เพอศกษาเปรยบเทยบระดบความคดเหนเกยวกบปจจยตางๆ ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบตของของผบรหารส านกงานอตสาหกรรมจงหวดทมระดบการศกษาตางกน ผลการศกษาพบวา 1) ปจจยทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบตในระดบมากม 7 ปจจยตามล าดบดงนคอ ปจจยดานการสรางทมงานทมประสทธภาพ ปจจยดานภาวะผน าทเหมาะสม ปจจยดานโครงสรางองคการ ปจจยดานการยอมรบของผปฏบตงาน ปจจยดานความเขาใจของผบรหารเกยวกบนโยบาย ปจจยดานมาตรฐานในการปฏบตงาน และปจจยดานคณภาพของบคลากร สวนปจจย ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบตในระดบปานกลาง ม 4 ปจจย ตามล าดบดงน ปจจยดานความเพยงพอของวสดอปกรณและเครองมอทใช ปจจยดานความเพยงพอของงบประมาณ ปจจยดานมาตรการใหคณใหโทษและปจจยดานความเพยงพอของบคลากร 2) ไมมความแตกตางในคาเฉลยความคดเหนเกยวกบปจจยตางๆ ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบต ระหวางกลมผบรหารทมประสบการณในการบรหารงานต ากวา 10 ป กบกลมผบรหารทมประสบการณในการบรหารงานตงแต 10 ปขนไป 3) ไมมความแตกตางในคาเฉลยความคดเหนเกยวกบปจจยตางๆ ทมผลตอการน าระบบบรหารคณภาพ ISO 9000 ไปปฏบต ระหวางกลมผบรหารทจบการศกษาระดบปรญญาตรกบกลมผบรหารทจบการศกษาสงกวาปรญญาตร ยวด ถาวรโลหะ, 2546 การศกษาแรงจงใจของพนกงานทมตอผลการใหความรวมมอในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001: 2000 กรณศกษาเปรยบเทยบบรษท ศรทองเทกซไทล จ ากดและบรษท ไทยพรนตง ไดอง จ ากด มวตถประสงคเพอศกษาถงแรงจงใจของพนกงานทมตอการใหความรวมมอในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001: 2000 เปรยบเทยบบรษท ศรทองเทกซไทล จ ากดและบรษท ไทยพรนตงไดอง จ ากด โดยประชากรทใชในการศกษาเปนพนกงานของบรษท ศรทองเทกซไทล จ ากด จ านวน 109 คน และพนกงานบรษท ไทยพรนตง จ ากด จ านวน 51 คน รวมทงหมด 160 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ

DPU

40

และคาสถตในการวจย ไดแก คารอยละ คาเฉลยเลขคณตถวงน าหนก (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คาดชน และเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทง 2 กลม ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามของทง 2 บรษทมระดบความคดเหนโดยรวมเกยวกบแรงจงใจทมผลตอการใหความรวมมอในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001: 2000 อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานกสามารถเรยงล าดบแรงจงใจทง 10 ดาน ตามคาคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยได ดงน ดานมนษยสมพนธ ดานความส าเรจในงาน ดานทมงาน ดานการบงคบบญชา ดานลกษณะงาน ดานความรบผดชอบ ดานความปลอดภยและความมนคงในการท างาน ดานสภาพแวดลอมในการท างาน ดานความเจรญากาวหนาในงาน และดานคาตอบแทนและสวสดการและเมอเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยของแรงจงใจของพนกงานในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001: 2000 และคารอยละของการใหความรวมมอในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001: 2000 ของทง 2 บรษท พบวา คาคะแนนเฉลยและคารอยละของบรษท ศรทองเทกซไทล จ ากด สงกวาคาคะแนนเฉลยและคารอยละของบรษท ไทยพรนตง ไดอง จ ากด ในทกประเดน สธ สมทระประภต, 2540 ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอการยอมรบมาตรฐานISO 9000 ของพนกงานโรงงานอตสาหกรรม : ศกษาเฉพาะกรณ บรษท สยามกลการและนสสน จ ากด โดยก าหนดตวแปรตน ซงเปนปจจยทมอทธพลตอการยอมรบมาตรฐานดงกลาว 6 ประเภท คอ อาย ระดบการศกษา รายได ระยะเวลาการท างานกบบรษท ความรเกยวกบมาตรฐาน ISO 9000 ของพนกงาน และก าหนดตวแปรตาม เพอแสดงใหเหนถงการยอมรบทางนวตกรรมของพนกงานตอมาตรฐาน ISO 9000 ตวแปรตาม ไดแก ประโยชนทเพมขน ความเขากนได ความสลบซบซอน ความสามารถน าไปทดลอง ใชไดและความสามารถสงเกตได ซงจากการศกษาพบวา ตวแปรตางๆ ใหผลการยอมรบทางนวตกรรมท แตกตางดงน ลกษณะทวไปของพนกงานทเปนกลมตวอยาง มอายระหวาง 21-30 ป มระยะเวลาการ ท างานกบบรษทตงแต 11 ปขนไป มความรเกยวกบระบบคณภาพ ISO 9000 ในระดบปานกลาง และม ทศนคตตอระบบคณภาพ ISO 9000 อยในระดบด มการยอมรบทด และพบวา ทศนคตมความสมพนธ กบการยอมรบมาตรฐาน ISO 9000 ดานประโยชนเพมขน ดานความเขากนได ดานความสลบซบซอน ดานความสามารถน าไปทดลองใชได และดานความสามารถสงเกตได อมาภรณ ธวะนต, 2542 ศกษาเรอง การน าระบบคณภาพ ISO 9000 มาประยกตใชเพอสรางมาตรฐานคณภาพในการบรหารงานฝกอบรม : กรณศกษาบรษทเทเลคอม ฝกอบรมและพฒนาจ ากด โดยมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางในการสรางมาตรฐานคณภาพในการบรหารงานฝกอบรมและศกษาปจจยตางๆ ทสงผลใหบรษทไดรบการรบรองคณภาพ โดยการสมภาษณ

DPU

41

เจาหนาทของบรษททรบ ผดชอบเกยวกบการพฒนาระบบคณภาพ ISO 9000 ผลการศกษาเฉพาะในสวนของความส าเรจทน ามาซง มารบรอง คณภาพ มอก./ ISO 9001 นน ประกอบดวยผบรหารระดบสงใหการสนบสนนอยางจรงจงคณะท างานมการก าหนดวธการทเปนแนวทางการท างานทชดเจน การมสวนรวมของพนกงานมการตดตามและปรบปรง และสรางระบบงานทดในองคกร เพอสรางมาตรฐานคณภาพและพฒนาหลกสตรทไดมาตรฐานใหลกคามนใจวาบรษทมความพรอมเกยวกบการฝกอบรม DPU

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การวจยนเปนการส ารวจปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนซงเปนการด าเนนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยมขนตอนการด าเนนการวจยตามล าดบตอไปน

3.1 ประชากรและตวอยางทใชในการวจย 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การตรวจสอบและทดสอบเครองมอ 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การก าหนดคาตวแปร 3.6 การวเคราะหขอมล 3.7 สถตทใชในการวจย 3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

3.1.1 ประชากร การศกษาครงนมงศกษาในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมรวมกบสถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน ตงแตครงท 2 – 3 จ านวน 30 โรงงาน รวบรวมจากรายชอโรงงานเขารวมโครงการ Lean Manufacturing สถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน กนยายน พ.ศ. 2552

3.1.2 ตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ผวจยท าการศกษาทงกลมประชากร โดยตวอยางทใชในการศกษาจะเปนผบรหาร หวหนางาน และพนกงานของแตละสถานประกอบการ

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทผวจยใชในการรวบรวมขอมลเพอท าการวจยในครงน คอ แบบสอบถาม ผวจย

ไดจดท าแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยลงพนทเพอท าการเกบขอมลภาคสนาม (Field Survey) เพอเกบขอมลกลมตวอยางทพนกงานระดบหวหนางาน/ผควบคมงานและพนกงานระดบปฏบตการ โดยเปนค าถามแบบปด ทก าหนดค าตอบไวใหผ ตอบเลอกตอบ โดยมขนตอนในการสรางแบบสอบถามดงน

DPU

43

1) ท าการศกษาคนควาขอมลจากเอกสาร ขอความทางวชากร ต าราวชาการ วารสาร สอสงพมพ และงานวจยทเกยวของ เพอก าหนดขอบเขตและแนวทางในการจดท าแบบสอบถามใหสอดคลองกบประเดนปญหาและวตถประสงค 2) จากขอมลทไดจากการศกษาคนควาน ามาสรางแบบสอบถามซงม เคาโครงมาจากต าราวชาการของสถาบนเทคโนโลย (ไทย-ญปน) เอกสารประกอบการอบรมหลกสตร การสรางและพฒนาทปรกษาดาน Lean Production ส าหรบ SMEs ในภมภาค จากนนผวจยไดท าการดดแปลงใหเหมาะสมกบกลมประชากรทตองการศกษา

โดยแบบสอบถามดงกลาวมสวนประกอบส าคญ 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและลกษณะของกจการ ไดแก เพศ, ต าแหนงงานและอายงาน แบบสอบถามทเกยวกบระบบการผลตแบบลน ไดแก ความรความเขาใจ ทศนคต การมสวนรวม การไดรบการฝกอบรม การสนบสนนจากผบรหาร และความตอเนองในการจดท าระบบการผลตแบบลน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความส าคญของแตละปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในสถานประกอบการไดอยางประสบความส าเรจ โดยจะมบางสวนของแบบสอบถามทมลกษณะแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating scale) ตามวธของลเครท (Likert) (พวงรตน ทวรตน.2543) โดยก าหนดคะแนนไว 5 ระดบดงน ระดบความคดเหน คาน าหนกคะแนนของตวเลอกตอบ ส าคญอยางยง ก าหนดใหคาคะแนนเปน 5 คะแนน ส าคญ ก าหนดใหคาคะแนนเปน 4 คะแนน ปานกลาง ก าหนดใหคาคะแนนเปน 3 คะแนน ไมส าคญ ก าหนดใหคาคะแนนเปน 2 คะแนน ไมส าคญอยางยง ก าหนดใหคาคะแนนเปน 1 คะแนน 3) จดพมพแบบสอบถามฉบบรางเสนอตอทปรกษางานวจย เพอตรวจสอบ ขอค าแนะน า และพจารณาความเทยงตรงในเนอหาของแบบสอบถามเพอปรบปรงแกไข 4) น าแบบสอบถามฉบบรางทไดรบการแนะน าแกไขแลวเสนอตอผทรงคณวฒใหท าการตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาอกครง รวมไปถงความชดเจนของการใชภาษาในเชงวจย 3.3 การตรวจสอบและทดสอบเครองมอ ผวจยไดด าเนนการสรางและตรวจสอบเครองมอตามขนตอนดงน

1) ศกษาคนควาหลกการ แนวคด ทฤษฎ จากเอกสาร ขอความทางวชาการ วารสาร สอสงพมพ และงานวจยทเกยวของ

DPU

44

2) น าขอมลทไดจากการศกษามาประมวล เพอก าหนดนยามเปนขอบเขตเนอหาและเปนโครงสรางของเครองมอ ใหสอดคลองกบประเดนปญหาและวตถประสงคทตองการศกษา

3) สรางค าถามในแบบสอบถาม น าแบบสอบถามและแบบทดสอบทสรางเสรจแลวเสนอทปรกษางานวจย ตรวจสอบและแนะน า เพอการแกไขและปรบปรงแบบสอบถามและแบบทดสอบใหมความเหมาะสม

4) น าแบบสอบถามและแบบทดสอบทไดรบการแกไขแลวไปตรวจสอบความเทยงตรง และความเหมาะสม โดยขอความอนเคราะหผทรงคณวฒ เพอตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) และภาษาทใช แลวน ามาปรบปรงแกไข

5) น าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบจากผ ทรงคณวฒ และการปรบปรงแกไขแลว น าเสนอทปรกษางานวจย ใหพจารณาความสมบรณอกครง เพอความสมบรณของเครองมอทใชในการวจย

3.4 การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลจะคนหาขอมลโดยจะใชวธการเกบรวบรวมขอมล 2 แบบคอ ขอมลปฐมภม เปนการเกบรวบรวมขอมลโดยการสอบถามไปยงกลมตวอยางทท าการวจยคอ อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทเขารวมโครงการ Lean Manufacturing จ านวน 25 ราย ขอมลทตยภม เปนขอมลทไดจากการ คนควา รวบรวมงานวจย บทความ วารสาร เอกสารการสมมนา สถตในรายงานตาง ๆ ทงของภาครฐและเอกชน เพอเปนสวนประกอบในเนอหาและน าไปใชในการวเคราะหขอมล 3.5 การก าหนดคาของตวแปร ในสวนของแบบสอบถามตอนท 1 ซงเปนแบบทดสอบการรบรเกยวกบระบบการผลตแบบลนและแบบสอบถามตอนท 2 ซงเปนแบบสอบถามความส าคญของแตละปจจยทท าใหระบบการผลตลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs)ได ผวจ ยไดก าหนดคาของตวแปรมาตรวดของลเครท (Likert Scale) โดยแบงระดบเปน 5 ระดบ ดงน (พวงรตน ทวรตน, 2543)

DPU

45

คะแนนเฉลย 4.500 - 5.000 ก าหนดใหอยในเกณฑ ส าคญอยางยง คะแนนเฉลย 3.500 - 4.499 ก าหนดใหอยในเกณฑ ส าคญ คะแนนเฉลย 2.500 - 3.499 ก าหนดใหอยในเกณฑ ปานกลาง คะแนนเฉลย 1.500 - 2.499 ก าหนดใหอยในเกณฑ ไมส าคญ คะแนนเฉลย 1.000 - 1.499 ก าหนดใหอยในเกณฑ ไมส าคญอยางยง การแปลความหมายของคาเบยงเบนมาตรฐานจะใชเกณฑดงน (ชศร วงศรตนะ, 2541) คาเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 0.000 – 0.999 หมายถง การกระจายของขอมลไมมากนก คาเบยงเบนมาตรฐานระหวาง 1.000 ขนไป หมายถง การกระจายของขอมลคอนขางมาก 3.6 การวเคราะหขอมล เมอเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามแลว น ามาตรวจความครบถวนสมบรณจากนนน ามาตรวจการใหคะแนนและน าผลคะแนนมาท าการประมวลผลขอมลดวยเครองคอมพวเตอร ขอมลจะถกวเคราะหดวยวธทางสถตเพอศกษาการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม โดยมวธการดงน 1. ตรวจความถกตองครบถวนและจ านวนของแบบสอบถามทไดกลบมา 2. น าแบบสอบถามทมความคลาดเคลอนทยอมรบไดทงหมดมาวเคราะหและแปลผลโดยใชการวเคราะหขอมลทางสถตดวยคอมพวเตอร โดย แบบสอบถามตอนท 1 ซงเปนค าถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและลกษณะของกจการ น าขอมลทไดมาหาคารอยละ (Percentage), คาเฉลยเลขคณต (Arithmetic Mean) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของตวแปร น ามาเปรยบเทยบเพอแปลความหมายกบเกณฑทตงไว แบบสอบถามสวนท 2 เปนค าถามเกยวกบความส าคญของแตละปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในสถานประกอบการไดอยางประสบความส าเรจ น าขอมลทไดมาหาคารอยละ (Percentage), คาเฉลยเลขคณต (Arithmetic Mean) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) น ามาเปรยบเทยบเพอแปลความหมายกบเกณฑทตงไว 3.7 สถตทใชในการวจย สถตทน ามาใชในการวจยครงนคอ 3.7.1 สถตพรรณนา (Descriptive Statistics) เปนสถตทน ามาใชบรรยายคณลกษณะของขอมลทเกบรวบรวมมาจากกลมตวอยางทน ามาศกษา ไดแก 3.7.1.1 คารอยละ (Percentage) ใชวเคราะหขอมลของแบบสอบถามตอนท 1 ในเรองเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและลกษณะของกจการและกลมผลตภณฑ

DPU

46

3.7.1.2 คาเฉลยเลขคณต (Arithmetic Mean) ใชส าหรบแบบสอบถามในตอนท 1 เรองการน าระบบการผลตแบบลนมาใชของสถานประกอบการ โดยใชสตรส าหรบขอมลทจดกลมเปนชนคะแนน (Group Data) (พวงรตน ทวรตน. 2543 : 137-142) 3.7.1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชในการวเคราะหและแปลความหมายของขอมลตางๆ รวมกบคาเฉลยในแบบสอบถามตอนท 1 และ 2 เพอแสดงถงลกษณะการกระจายของคะแนน โดยใชสตร (พวงรตน ทวรตน. 2543 : 143) 3.7.2 สถตอนมาน (Inferential Statistics) เปนสถตทใชสรปถงลกษณะของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ทเขารวมโครงการ Lean Manufacturing โดยใชขอมลจากกลมตวอยางดงน 3.7.2.1 การวเคราะหโดยวธ One-Way ANOVA (Analysis of variance) ใชในการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยของกลมตวอยางมากกวา 2 กลมทไมเกยวของกน (Independent Sample) คอ ขนาดของธรกจและระดบของพนกงาน ซงไดแก ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในสถานประกอบการและวเคราะหความแปรปรวนโดยใชสตร One-Way ANOVA 3.7.2.2 การวเคราะห Least Significant Difference (LSD) ใชในการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยเปนรายคกรณท ผลการวเคราะหของปจจยจากวธ One-way ANOVA มนยส าคญ 3.7.2.3 การวเคราะหสหสมพนธ (Pearson Correlations) ใชในการวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยทมความสมพนธกบความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) ไดแก ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา 3.7.2.4 การวเคราะหการถดถอยพหคณ(Multiple Regressions) โดยวธการคดเลอกตวแปร แบบ Stepwise Selection เพอคดเลอกตวแปรทมผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

DPU

บทท 4

ผลการวจย

จากการทไดท าการเกบขอมลผบรหารและพนกงานของบรษททเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมรวมกบสถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน จ านวน 21 สถานประกอบการ โดยเกบแบบสอบถามจ านวน 69 ชด

ในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล จะแบงออกเปน 3 ตอนดงน 4.1 การวเคราะหขอมลของสถานประกอบการและขอมลสวนบคคลทวไป ไดแก ขนาดของกจการ, เพศ, ต าแหนงงาน, ประสบการณการท างานและขอมลเกยวกบการน าระบบการผลตแบบลนมาใช 4.2 วเคราะหขอมลความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 4.3 การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน

1. ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในสถานประกอบการไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการและระดบของพนกงาน

2. ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา มผลตอความส าเรจและความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน

4.1 การวเคราะหขอมลสวนบคคล และลกษณะกจการของกลมผตอบแบบสอบถาม ผลการวเคราะหขอมลสวนบคคลไดแก เพศ, อาย, ระดบการศกษา, ระดบของพนกงาน

และประสบการณการท างาน และขอมลเกยวกบการน าระบบการผลตแบบลนมาใช 4.1.1 ขนาดกจการ ดงแสดงในตารางท 4.1 พบวา สวนใหญเปนกจการขนาดเลกจ านวน 12 ราย คดเปนรอยละ 57.14 รองลงมาเปนกจการขนาดกลางจ านวน 9 ราย คดเปนรอยละ 42.86

DPU

48

ตารางท 4.1 แสดงจ านวนและรอยละของพนกงานในแตละขนาดกจการ ขนาดของกจการ จ านวน รอยละ ขนาดเลก 12 57.14 ขนาดกลาง 9 42.86 รวม 21 100.00

4.1.2 เพศ ดงแสดงในตารางท 4.2 พบวา สวนใหญเปนเพศชายจ านวน 56 ราย คดเปนรอยละ 81.16 รองลงมาเปนเพศหญงจ านวน 13 ราย คดเปนรอยละ 18.84 ตารางท 4.2 แสดงจ านวนและรอยละของเพศพนกงาน เพศ จ านวน รอยละ ชาย 56 81.16 หญง 13 18.84 รวม 69 100.00

4.1.3 ระดบของพนกงาน ดงแสดงในตารางท 4.3 พบวา สวนใหญเปนพนกงานในระดบปฏบตการจ านวน 42 ราย คดเปนรอยละ 60.87 รองลงมาเปนพนกงานในระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไปจ านวน 27 ราย คดเปนรอยละ 39.13 ตารางท 4.3 แสดงจ านวนและรอยละของระดบพนกงาน ระดบของพนกงาน จ านวน รอยละ พนกงานระดบปฏบตการ 42 60.87 พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป 27 39.13

รวม 69 100.00 4.1.4 ความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนในภาพรวม ดงแสดงในตารางท 4.4 ในแตละดาน พบวา

ดานความรความเขาใจในระบบการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.05

ดานความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนอยในระดบคอนขางดมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.54

DPU

49

ดานความเหมาะสมของระบบการผลตแบบลนกบสถานประกอบอยในระดบคอนขางเหมาะสมมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.46

ดานการมสวนรวมในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.22

ดานการไดรบการฝกอบรมระบบการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 2.69

ดานการไดรบการสนบสนนของผบรหารหรอหวหนาอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.34

ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.12

ดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 2.94 ตารางท 4.4 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนในภาพรวม

ความคดเหนของพนกงานในดาน คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความคดเหน

ความรความเขาใจในระบบการผลตแบบลน 3.05 0.99 ปานกลาง

ความคดเหนตอระบบการผลตแบบลน 3.54 1.12 คอนขางดมาก ความเหมาะสมของระบบการผลตแบบลนกบสถานประกอบการ

3.46 1.19 คอนขางเหมาะสมมาก

การมสวนรวมในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

3.22 1.08 ปานกลาง

การไดรบการฝกอบรมระบบการผลตแบบลน 2.69 0.85 ปานกลาง

การไดรบการสนบสนนของผบรหารหรอหวหนา 3.34 1.09 คอนขางมาก ความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

4.12 0.80 คอนขางมาก

ความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน 2.94 1.04 ปานกลาง

DPU

50

4.1.5 ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามขนาดกจการ แสดงดงตารางท 4.5 พบวา กจการขนาดเลก ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.18 และในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.00 กจการขนาดกลาง ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.03 และในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 2.84 ตารางท 4.5 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองจ าแนกตามขนาดกจการ

ความคดเหนของพนกงานในดาน

ขนาดเลก ขนาดกลาง

คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความ คดเหน

คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความ คดเหน

ความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

4.18 0.78 คอน

ขางมาก 4.03 0.82

คอน ขางมาก

ความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน

3.00 1.04 ปานกลาง 2.84 1.07 ปานกลาง

4.1.6 ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามระดบของพนกงาน แสดงดงตารางท 4.6 พบวา พนกงานระดบปฏบตการ ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.93 และในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 2.85 พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไปดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.41และในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.08

DPU

51

ตารางท 4.6 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองจ าแนกตามระดบของพนกงาน

ความคดเหนของพนกงานในดาน

พนกงานระดบปฏบตการ พนกงานระดบบงคบบญชาหรอ

หวหนางานขนไป

คา เฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

คา เฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

3.93 0.81 คอนขางมาก 4.41 0.69 คอนขางมาก

ความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน

2.85 0.96 ปานกลาง 3.08 1.16 ปานกลาง

4.2 วเคราะหขอมลความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ 4.2.1 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

แสดงดงตารางท 4.7 ในภาพรวม เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 ดานผใหค าปรกษา โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.33 ล าดบท 2 ดานการไดรบการสนบสนน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.17 ล าดบท 3 ดานการไดรบการฝกอบรม โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.13 ล าดบท 4 ดานความรความเขาใจของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.07 ล าดบท 5 ดานการมสวนรวมของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.89

ล าดบท 6 ดานแรงจงใจ โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.88 ล าดบท 7 ดานทศนคตของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.83

DPU

52

ตารางท 4.7 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช ปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในดาน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ล าดบท

แรงจงใจ 3.88 0.98 ส าคญ 6 การไดรบการฝกอบรม 4.13 0.94 ส าคญ 3 ทศนคตของพนกงาน 3.83 0.89 ส าคญ 7 การไดรบการสนบสนน 4.17 0.71 ส าคญ 2 การมสวนรวมของพนกงาน 3.89 0.72 ส าคญ 5 ความรความเขาใจของพนกงาน 4.07 0.99 ส าคญ 4 ผใหค าปรกษา 4.33 0.83 ส าคญ 1

4.2.2 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ แสดงดงตารางท 4.8 พบวา กจการขนาดเลก เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 ดานผใหค าปรกษา โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.58 ล าดบท 2 ดานการไดรบการฝกอบรมและความรความเขาใจของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.28 ล าดบท 4 ดานการไดรบการสนบสนน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.24 ล าดบท 5 ดานแรงจงใจ โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.03 ล าดบท 6 ดานการมสวนรวมของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.00 ล าดบท 7 ดานทศนคตของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.93 กจการขนาดกลาง เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 ดานการไดรบการสนบสนน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.09 ล าดบท 2 ดานผใหค าปรกษา โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.00 ล าดบท 3 ดานการไดรบการฝกอบรม โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.93

ล าดบท 4 ดานความรความเขาใจของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.79 ล าดบท 5 ดานการมสวนรวมของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.74 ล าดบท 6 ดานทศนคตของพนกงานและแรงจงใจ โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.69

DPU

53

ตารางท 4.8 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามขนาดกจการ

ปจจยดาน

ขนาดเลก ขนาดกลาง

คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

ล าดบท คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

ล าดบท

แรงจงใจ 4.03 0.83 5 3.69 1.14 6

การไดรบการฝกอบรม 4.28 0.82 2 3.93 1.07 3

ทศนคตของพนกงาน 3.93 0.80 7 3.69 1.00 6

การไดรบการสนบสนน 4.24 0.71 4 4.09 0.72 1

การมสวนรวมของพนกงาน 4.00 0.62 6 3.74 0.83 5

ความรความเขาใจของพนกงาน 4.28 0.99 2 3.79 0.94 4

ผใหค าปรกษา 4.58 0.64 1 4.00 0.96 2 4.2.3 ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามระดบของพนกงาน

แสดงดงตารางท 4.9 พบวา พนกงานระดบปฏบตการ เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 ดานผใหค าปรกษา โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.29

ล าดบท 2 ดานการไดรบการฝกอบรม ดานความรความเขาใจของพนกงานและดานการไดรบการสนบสนน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.00 ล าดบท 5 ดานการมสวนรวมของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.79 ล าดบท 6 ดานแรงจงใจ โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.64 ล าดบท 7 ดานทศนคตของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 3.50 พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป เรยงตามล าดบความส าคญ พบวา ล าดบท 1 ดานการไดรบการสนบสนน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.44 ล าดบท 2 ดานผใหค าปรกษา โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.41 ล าดบท 3 ดานการไดรบการฝกอบรม ดานทศนคตของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.33

DPU

54

ล าดบท 5 ดานแรงจงใจ โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.26 ล าดบท 6 ดานความรความเขาใจของพนกงาน โดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.19 ล าดบท 7 ดานการมสวนรวมของพนกงานโดยพจารณาจากคาเฉลยซงเทากบ 4.06 ตารางท 4.9 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การแปลความหมายและการจดล าดบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามระดบของพนกงาน

ปจจยดาน พนกงานระดบปฏบตการ

พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ล าดบท

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ล าดบท

แรงจงใจ 3.64 1.06 6 4.26 0.71 5

การไดรบการฝกอบรม 4.00 1.01 2 4.33 0.78 3

ทศนคตของพนกงาน 3.50 0.83 7 4.33 0.73 3

การไดรบการสนบสนน 4.00 0.72 2 4.44 0.63 1

การมสวนรวมของพนกงาน 3.79 0.73 5 4.06 0.68 7

ความรความเขาใจของพนกงาน 4.00 1.08 2 4.19 0.83 6

ผใหค าปรกษา 4.29 0.97 1 4.41 0.57 2

DPU

55

4.3 การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน

1. ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ประเภทของสถานประกอบการ ระดบของพนกงาน

2. ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา มผลตอความส าเรจและความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

สมมตฐานท 1 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ประเภทของสถานประกอบการ ระดบของพนกงาน สมมตฐานท 1.1 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ผลการทดสอบ ดงตารางท 4.10 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยความคดเหนของพนกงานดานปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจจ าแนกตามขนาดกจการในภาพรวม พบวา ไมมความแตกตางกนในแตละขนาดของกจการ พจารณาเปนรายปจจยพบวา ปจจยในดานผใหค าปรกษามความแตกตางทระดบนยส าคญ 0.01 และปจจยในดานความรความเขาใจของพนกงานทระดบนยส าคญ 0.05

DPU

56

ตารางท 4.10 แสดงผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบคาเฉลยของความคดเหนของพนกงานถงปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจจ าแนกตามขนาดกจการ

ปจจยดาน ขนาดเลก ขนาดกลาง

t Sig.

แรงจงใจ 4.03 3.69 1.42 0.16

การไดรบการฝกอบรม 4.28 3.93 1.52 0.13 ทศนคตของพนกงาน 3.93 3.69 1.09 0.28 การไดรบการสนบสนน 4.24 4.09 0.87 0.39 การมสวนรวมของพนกงาน 4.00 3.74 1.48 0.14 ความรความเขาใจของพนกงาน 4.28 3.79 2.04 0.05* ผใหค าปรกษา 4.58 4.00 2.99 0.00**

รวม 4.18 3.85 1.95 0.06 * ทระดบนยส าคญ 0.05 ** ทระดบนยส าคญ 0.01 Descriptives

สมมตฐานท 1.2 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละระดบของพนกงาน ผลการทดสอบ ดงตารางท 4.11 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยความคดเหนของพนกงานดานปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจจ าแนกตามระดบของพนกงานในภาพรวม พบวา มความแตกตางทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พจารณารายปจจย พบวา มความแตกตางกนในปจจยดานทศนคตของพนกงานและปจจยดานการไดรบการสนบสนน ทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 และดานแรงจงใจทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 สวนปจจยในดานอนๆ ไมมความแตกตางกนในแตละระดบของพนกงาน

DPU

57

ตารางท 4.11 แสดงผลการทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบคาเฉลยของความคดเหนของพนกงานถงปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจจ าแนกตามระดบของพนกงาน

ปจจยดาน พนกงานระดบปฏบตการ

พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป t Sig.

แรงจงใจ 3.64 4.26 -2.67 0.01* การไดรบการฝกอบรม 4.00 4.33 -1.45 0.15 ทศนคตของพนกงาน 3.50 4.33 -4.24 0.00** การไดรบการสนบสนน 4.00 4.44 -2.64 0.01** การมสวนรวมของพนกงาน 3.79 4.06 -1.53 0.13 ความรความเขาใจของพนกงาน 4.00 4.19 -0.76 0.45 ผใหค าปรกษา 4.29 4.41 -0.59 0.56

รวม 3.89 4.29 -2.31 0.02* * ทระดบนยส าคญ 0.05 ** ทระดบนยส าคญ 0.01 สมมตฐานท 2 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก สมมตฐานท 2.1 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ผลการทดสอบ ดงตารางท 4.12 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก พบวา ในทกๆ ปจจยมความสมพนธกบ

DPU

58

ความส าเรจในการน าระบบกาผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ทนยส าคญทางสถต 0.01 ตารางท 4.12 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

ปจจยดาน ความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบ ลนมาใชในสถานประกอบการ

แรงจงใจ Pearson Correlation 0.79 Sig. (2-tailed) 0.00**

การไดรบการฝกอบรม Pearson Correlation 0.81 Sig. (2-tailed) 0.00**

ทศนคตของพนกงาน Pearson Correlation 0.80 Sig. (2-tailed) 0.00**

การไดรบการสนบสนน Pearson Correlation 0.83 Sig. (2-tailed) 0.00**

การมสวนรวมของพนกงาน Pearson Correlation 0.83 Sig. (2-tailed) 0.00**

ความรความเขาใจของพนกงาน Pearson Correlation 0.62 Sig. (2-tailed) 0.00**

ผใหค าปรกษา Pearson Correlation 0.67 Sig. (2-tailed) 0.00**

รวม Pearson Correlation 0.91 Sig. (2-tailed) 0.00**

** ทระดบนยส าคญ 0.01 สมมตฐานท 2.2 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

DPU

59

ผลการทดสอบ ดงตารางท 4.13 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก พบวา ในทกๆ ปจจยไมมความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน ตารางท 4.13 แสดงผลการทดสอบความสมพนธของปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา ทมความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

ความตอเนองในการด าเนนการ

ผลตแบบลน

แรงจงใจ Pearson Correlation -0.04 Sig. (2-tailed) 0.78

การไดรบการฝกอบรม Pearson Correlation -0.17 Sig. (2-tailed) 0.18

ทศนคตของพนกงาน Pearson Correlation -0.06 Sig. (2-tailed) 0.64

การไดรบการสนบสนน Pearson Correlation 0.12 Sig. (2-tailed) 0.35

การมสวนรวมของพนกงาน Pearson Correlation 0.04 Sig. (2-tailed) 0.75

ความรความเขาใจของพนกงาน Pearson Correlation -0.20 Sig. (2-tailed) 0.12

ผใหค าปรกษา Pearson Correlation 0.00 Sig. (2-tailed) 0.98

รวม Pearson Correlation -0.06 Sig. (2-tailed) 0.65

DPU

60

สมมตฐานท 2.3 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา มผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ผลการทดสอบ ดงตารางท 4.14 และตารางท 4.15 ทดสอบปจจยในดานตางๆ มผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดวยวธการวเคราะหการถดถอยแบบ Stepwise พบวา ปจจยทมความสมพนธตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ คอ ปจจยดาน การมสวนรวมของพนกงาน ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน และการไดรบการฝกอบรม ตารางท 4.14 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธ และสมประสทธการตดสนใจเชงพหจากผลการทดสอบปจจยในดานตางๆ มผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดวยวธการวเคราะหการถดถอยแบบ Stepwise

Model ตวแปร R R Square 1 การไดรบการสนบสนน .834(a) .696 2 การไดรบการสนบสนน, การไดรบการฝกอบรม .913(b) .834 3 การไดรบการสนบสนน, การไดรบการฝกอบรม, ทศนคตของ

พนกงาน .924(c) .854

ตารางท 4.15 แสดงผลการทดสอบปจจยในดานตางๆ มผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดวยวธการวเคราะหการถดถอยแบบ Stepwise

Model Unstandardized

Coefficients Standardized Coefficients t Sig.

4 B Std. Error Beta (Constant) -.051 .228 -.224 .823 การไดรบการสนบสนน .500 .077 .447 6.524 .000** การไดรบการฝกอบรม .320 .058 .377 5.521 .000** ทศนคตของพนกงาน .198 .067 .222 2.947 .004*

* ทระดบนยส าคญ 0.05 ** ทระดบนยส าคญ 0.01

DPU

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ในบทนผวจยจะกลาวโดยสรปถงวตถประสงคของการวจย วธด าเนนการวจย สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงน ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป จากการส ารวจปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนซงเปนงานวจยเชงส ารวจ โดยมวตถประสงคของการศกษาในครงน 3 ประการคอ

1. เพอศกษาถงปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน

2. เพอศกษาความแตกตางระหวางปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนในแตละลกษณะทางประชากร ไดแก ขนาดของกจการ และระดบของพนกงาน

3. เพอศกษาความสมพนธของปจจยทมผลตอทมตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลนทมตอความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

เครองมอทใชวจยในครงนคอแบบสอบถาม ตอบทางไปรษณย ซงแบงออกเปน 2 ตอนคอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลของสถานประกอบการและขอมลสวนบคคลทวไป ไดแก

ขนาดของกจการ, เพศ, ต าแหนงงาน, ประสบการณการท างานและขอมลเกยวกบการน าระบบการผลตแบบลนมาใช

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

กลมตวอยางทใชในการวจยเปนพนกงานในระดบหวหนางาน/ผควบคมงานและพนกงานในระดบปฏบตการซงท าการเกบขอมลจากบรษททเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมรวมกบสถาบนสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปน ตงแตครงท 2 – 3 จ านวน 21 โรงงานโดยเกบแบบสอบถามจ านวน 49 ชด

DPU

62

5.1 สรปผลการวจย การสรปผลการวจยไดแยกออกเปน 3 ตอนดงตอไปน 5.1.1 ขอมลสวนบคคล และลกษณะกจการของกลมผตอบแบบสอบถาม

ขนาดกจการ สวนใหญเปนกจการขนาดเลกรอยละ 57.14 รองลงมาเปนกจการขนาดกลางรอยละ 42.86

เพศ สวนใหญเปนเพศชายรอยละ 81.16 รองลงมาเปนเพศหญงรอยละ 18.84 ระดบของพนกงาน สวนใหญเปนพนกงานในระดบปฏบตการรอยละ 60.87 รองลงมาเปน

พนกงานในระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไปรอยละ 39.13

ความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนในภาพรวม แตละดาน พบวา ดานความรความเขาใจในระบบการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง ดานความคดเหนของพนกงานทมตอระบบการผลตแบบลนอยในระดบคอนขางดมาก ดานความเหมาะสมของระบบการผลตแบบลนกบสถานประกอบอยในระดบคอนขางเหมาะสมมาก ดานการมสวนรวมในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบปานกลาง ดานการไดรบการฝกอบรมระบบการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง ดานการไดรบการสนบสนนของผบรหารหรอหวหนาอยในระดบคอนขางมาก ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมาก ดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง

ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจ าแนกตามขนาดกจการ พบวา กจการขนาดเลก ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมากและในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง กจการขนาดกลาง ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมากและในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง

ความคดเหนของพนกงานในดานความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลต

แบบลนมาใชจ าแนกตามระดบของพนกงาน พบวา พนกงานระดบปฏบตการ ดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมากและในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลน อยในระดบปานกลาง พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไปดานความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการอยในระดบคอนขางมากและในดานความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนอยในระดบปานกลาง

DPU

63

5.1.2 ขอมลความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ

ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการในภาพรวม เรยงตามล าดบความส าคญ ตารางท 5.1 ระดบความส าคญและล าดบทของปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ ปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในดาน

ระดบความคดเหน ล าดบท

แรงจงใจ ส าคญ 6 การไดรบการฝกอบรม ส าคญ 3 ทศนคตของพนกงาน ส าคญ 7 การไดรบการสนบสนน ส าคญ 2 การมสวนรวมของพนกงาน ส าคญ 5 ความรความเขาใจของพนกงาน ส าคญ 4 ผใหค าปรกษา ส าคญ 1

จากตารางท 5.1 พบวา ในทกๆ ปจจยนนมระดบความส าคญในระดบทส าคญ โดยเรยง

ตามล าดบความส าคญไดดงน ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ล าดบท 4 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน ล าดบท 6 คอ ดานแรงจงใจ และล าดบท 7 คอ ดานทศนคตของพนกงาน

DPU

64

ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ ตารางท 5.2 ระดบความส าคญและล าดบทของปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามขนาดกจการ

ปจจยดาน ขนาดเลก ขนาดกลาง

ระดบความคดเหน ล าดบท ระดบความคดเหน ล าดบท

แรงจงใจ ส าคญ 5 ส าคญ 6

การไดรบการฝกอบรม ส าคญ 2 ส าคญ 3

ทศนคตของพนกงาน ส าคญ 7 ส าคญ 6

การไดรบการสนบสนน ส าคญ 4 ส าคญ 1

การมสวนรวมของพนกงาน ส าคญ 6 ส าคญ 5 ความรความเขาใจของพนกงาน

ส าคญ 2 ส าคญ 4

ผใหค าปรกษา ส าคญ 1 ส าคญ 2 จากตารางท 5.2 พบวา กจการขนาดเลก ในทกๆ ปจจยน นมระดบความส าคญในระดบทส าคญ โดยเรยง

ตามล าดบความส าคญ ไดดงน ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการฝกอบรมและความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 4 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 5 คอ ดานแรงจงใจ ล าดบท 6 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงานและล าดบท 7 คอ ดานทศนคตของพนกงาน

กจการขนาดกลาง ในทกๆ ปจจยน นมระดบความส าคญในระดบทส าคญ โดยเรยงตามล าดบความส าคญ ไดดงน ล าดบท 1 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 2 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ล าดบท 4 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน และล าดบท 6 คอ ดานทศนคตของพนกงานและแรงจงใจ

DPU

65

ความคดเหนของพนกงานทมตอปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามระดบของพนกงาน

ตารางท 5.3 ระดบความส าคญและล าดบทของปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการจ าแนกตามระดบของพนกงาน

ปจจยดาน พนกงานระดบปฏบตการ

พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป

ระดบความคดเหน ล าดบท ระดบความคดเหน ล าดบท

แรงจงใจ ส าคญ 6 ส าคญ 5

การไดรบการฝกอบรม ส าคญ 2 ส าคญ 3

ทศนคตของพนกงาน ส าคญ 7 ส าคญ 3

การไดรบการสนบสนน ส าคญ 2 ส าคญ 1

การมสวนรวมของพนกงาน ส าคญ 5 ส าคญ 7

ความรความเขาใจของพนกงาน ส าคญ 2 ส าคญ 6

ผใหค าปรกษา ส าคญ 1 ส าคญ 2 จากตารางท 5.3 พบวา พนกงานระดบปฏบตการ ในทกๆ ปจจยนนมระดบความส าคญในระดบทส าคญ โดยเรยง

ตามล าดบความส าคญ ไดดงน ล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ดานความรความเขาใจของพนกงานและดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน ล าดบท 6 คอ ดานแรงจงใจและล าดบท 7 ดานทศนคตของพนกงาน

พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป ในทกๆ ปจจยนนมระดบความส าคญในระดบทส าคญ โดยเรยงตามล าดบความส าคญ ไดดงน ล าดบท 1 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 2 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ดานทศนคตของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานแรงจงใจ ล าดบท 6 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงานและล าดบท 7 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน

DPU

66

5.1.3 การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ระดบของพนกงาน

สมมตฐานท 1.1 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดกจการ ผลการทดสอบ พบวา ปจจย ทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละขนาดของกจการ จงยอมรบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1.2 ปจจยทท าใหระบบการผลตแบบลนสามารถน ามาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกไดอยางประสบความส าเรจไมแตกตางกนในแตละระดบของพนกงาน ผลการทดสอบ พบวา มความแตกตางทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ดงนน จงปฏเสธสมมตฐาน

สมมตฐานท 2 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผ ใหค าปรกษา มความสมพนธกบความส าเรจและความตอเนองในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

สมมตฐานท 2.1 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

ผลการทดสอบ พบวา ในทกๆ ปจจยมความสมพนธกบความส าเรจในการน าระบบกาผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกทนยส าคญทางสถต 0.01 ดงนนจงยอมรบสมมตฐาน

สมมตฐานท 2.2 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

DPU

67

ผลการทดสอบ พบวา ในทกๆ ปจจยไมมความสมพนธกบความตอเนองในการด าเนนการผลตแบบลนของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก จงปฏเสธสมมตฐาน

สมมตฐานท 2.3 ปจจยในดานแรงจงใจ ความรความเขาใจ การไดรบการฝกอบรม ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน การมสวนรวมของพนกงานและผใหค าปรกษา มผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก

ผลการทดสอบ พบวา ปจจยทมผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ คอ ปจจยดานการมสวนรวมของพนกงาน ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน และการไดรบการฝกอบรม สวนปจจยทเหลอไมมผลตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกดงนนจงปฏเสธสมมตฐาน

5.2 อภปรายผล การวจยเรองปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกในการมงสระบบการผลตแบบลน สามารถน าผลการวจยมาอภปราย ไดดงน 5.2.1 ปจจยทมผลตอการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ซงล าดบท 1 คอ ดานผใหค าปรกษา ล าดบท 2 คอ ดานการไดรบการสนบสนน ล าดบท 3 คอ ดานการไดรบการฝกอบรม ล าดบท 4 คอ ดานความรความเขาใจของพนกงาน ล าดบท 5 คอ ดานการมสวนรวมของพนกงาน ล าดบท 6 คอ ดานแรงจงใจ และล าดบท 7 คอ ดานทศนคตของพนกงาน ซงท าใหสามรถอธบายไดวา หากสถานประกอบการตองการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบไดอยางประสบความส าเรจตองเรมจากการจดหาทปรกษาโครงการ (Consults) ทมความรและความช านาญ ผานการใหค าปรกษาแกสถานประกอบการมาเปนเวลายาวนานหรอหลายสถานประกอบการ เพอชวยท าหนาทแนะน า ก าหนดวสยทศน ตดตามรายงานผลการปฏบตรวมถงการเชอมโยงกบกลมผรบผดชอบระบบการผลตแบบลนของสถานประกอบการซงอาจมหลายคน ชวยใหทศทางการด าเนนการระบบการผลตแบบลนเปนไปตามเปาหมายเดยวกน รวมถงมบทบาทส าคญในการชวยสอนเทคนคตางๆ เพอสรางผรบผดชอบในระบบการผลตแบบลนใหมจ านวนเพมขนและมบทบาทในการเรงกระตนสายการผลตตนแบบของระบบการผลตแบบลน จากนนเปนการแนะน าใหผบรหารของสถานประกอบการไดรจกและท าความเขาใจเกยวกบระบบการผลตแบบลน เพอทเขาจะไดยอมรบวา เปนหนทางส าหรบการปรบปรงสถานประกอบการทตวผบรหารจะตองเขาไปผกพนกบโครงการการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการตงแตเรมตนการด าเนนการ ไมใชเพยงแคการสงการเพอการควบคมเพยงอยางเดยว ตลอดจนถงการสนบสนนและผลกดนใหการด าเนนการน าระบบการผลตแบบลนมาใชจนประสบความส าเรจ ซงสอดคลองกบผลวจยของ สรญญา ปฐมรงษยงกล (2545) ในการศกษาปจจยความส าเรจในการจดท ามาตรฐานการจดการสงแวดลอม ISO 14001 ของงานประกอบชนสวนอเลคทรอนกส:

DPU

68

กรณศกษาบรษทฮานาไมโครอเลคทรอนกส จ ากด (มหาชน) จงหวดล าพน ทพบวา พฤตกรรมโดยรวมของผบรหารระดบสง (Style) ในการมความมงมนทจะท าใหบรษทไดรบการรบรองและใหการสนบสนนทางดานก าลงคนและงบประมาณเพอใหบรษทประสบความส าเรจในการจดท ามาตรฐานการจดการสงแวดลอม ISO 14001 5.2.2 ความแตกตางระหวางปจจยทมผลตอสถานประกอบการในการมงสระบบการผลตแบบลนในแตละลกษณะทางประชากร ไดแก ขนาดของกจการ และระดบของพนกงาน

ในดานขนาดกจการซงจากผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ไมแตกตางในขนาดกจการ ซงแสดงใหเหนวา ไมวาจะเปนกจการขนาดใดกตามปจจยทมผลตอการน าระบบการผลตแบบลนมาใชนนไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ ประหยด แซหลม, 2547 ในการศกษาปจจยทมความสมพนธกบความส าเรจของการเปนผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ในเขตธนบรทพบวา ธรกจขนาดกลางและขนาดยอมนนมความคดเหนตอปจจยทปจจยทมความสมพนธกบความส าเรจของการเปนผประกอบการในระดบปานกลางเหมอนกน

ในดานระดบของพนกงาน พบวามความแตกตางกนซง ซงสอดคลองกบผลการวจยของ วชระ แกวสวรรณ, 2549 ในการศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานในสายการผลตบรษท ลน มอเตอร ประเทศไทย จ ากด ทพบวา ในดานความส าเรจของงานนน พนกงานทมระดบตางกนจะมองความส าเรจของงานในเรองเดยวกนทมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 ซงเปนจดหนงทท าใหพนกงานทมระดบตางกนมองถงปจจยทมผลตอสถานประกอบการในการมงสระบบการผลตแบบแบบลนในแตละระดบของพนกงานมความแตกตางกน และซงสอดคลองกบผลงานวจยของ ประเสรฐ เจรญศลปพานช, 2546 ทศกษาเรองปจจยทมผลตอประสทธภาพจากการท า Six Sigma ของพนกงานฝายผลต: กรณศกษาบรษท โตชบา คอนซมเมอรโปรดกส ประเทศไทย จ ากด. ทพบวาลกษณะของพนกงานไดแก อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาการท างานกบบรษทและระดบต าแหนงงานทแตกตางกนไมไดท าใหประสทธภาพในการท าSix Sigmaแตกตางกน 5.2.3 ปจจยทมความสมพนธตอความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการ คอ ปจจยดาน การมสวนรวมของพนกงาน ทศนคตของพนกงาน การไดรบการสนบสนน และการไดรบการฝกอบรม

ปจจยดานการมสวนรวมของพนกงานนน เปนสวนชวยใหสมาชกขององคการยอมมความผกพนกบองคการทตนเองปฏบตงานและมความปรารถนาทจะไดมสวนรวมจดท าระบบการผลตแบบลนขององคการแมเพยงไดรบฟงความคดเหนกท าใหรสกวาไดมสวนรวมในงานขององคการแลว(ระบบการผลตแบบลนจะมงเนนการมสวนรวมของพนกงานในการปรบปรงแกไขปญหา)

DPU

69

รวมถงชวยใหเกดการยอมรบในเปาหมาย เพราะนอกจากจะชวยกระตนใหสมาชกแสดงความคดเหนแลวยงชวยใหเกดความชวยเหลอเกอกลซงกนและกนระหวางกลมสมาชก และความรวมมอนนจะแพรขยายไปทงองคการ ท าใหสมาชกทงองคการมเปาหมายเดยวกน การมสวนรวมเปนการยนยอมพรอมทจะปฏบตหนาทดวยความเตมใจ ซงจะมผลทงทางใจ การยอมรบ การสนบสนนและผลตอการปฏบตงานอยางเตมทและการมสวนรวมชวยใหเกดความส านกในหนาทความรบผดชอบ การทบคคลไดแสดงความคดเหนและยอมรบในเปาหมายเดยวกน จะชวยกระตนใหบคคลเกดความส านกในหนาทความรบผดชอบตอการปฏบตงานขององคการ ปจจยดานทศนคตของพนกงาน และการไดรบการฝกอบรม พนกงานทมทศนคตทดตอระบบการผลตแบบลน นนจะเกดจากการมความรความเขาใจเกยวกบระบบการผลตแบบลนซงเกดจากการฝกอบรม ซงเปนสวนทท าใหพนกงานเขาใจและเหนประโยชนของการมสวนรวมในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชของบรษทและสงผลตอแรงจงใจ ซงอาจเปนผลเนองมาจากการทบรษทสามารถตอบสนองความตองการของพนกงานไดในระดบด พนกงานมความพงพอใจ อนสงผลใหพนกงานเกดแรงจงใจทจะเขามสวนรวมในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช จากงานวจยอดเรก เพชรรน (2546) ไดท าการศกษาปจจยทผลกระทบตอการมสวนรวมในการปรบปรงอยางตอเนอง ของพนกงานฝายการผลต บรษท ทซแอล ทอมปสน อเลกทรอนคส (ประเทศไทย) จ ากด ผลการศกษา พบวา ปจจยดานทศนคต แรงจงใจ ขวญก าลงใจ และการรบรนโยบายบรษทตอการมสวนรวมในการปรบปรงอยางตอเนอง (ไคเซน) นน ควรทจะท าการกระตนและโนมนาวใจใหพนกงานเขามสวนรวมในกจกรรมมากขน ในทก ๆ กจกรรม เพอกอใหเกดการมสวนรวมในการปรบปรงอยางตอเนอง (ไคเซน) สงสด ปจจยดานการไดรบการสนบสนน การทบรษทไดก าหนดนโยบายและแผนงานในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในองคกรนน จดเปนภาระงานทส าคญของผบรหารองคกรทกคนทจะตองรวมมอกนจดท าและปฏบตใหเปนไปตามนโยบายและแผนงานทไดก าหนดไว ซงการนโยบายและแผนงานทดเพยงอยางเดยวไมใชสงส าคญ สงทส าคญคอสมาชกภายในองคกรใหความรวมมอสนบสนนและและเขารวมกจกรรมทจดขนตามนโยบายและแผนงานอยางสม าเสมอและตอเนอง เพราะถามนโยบายและแผนงานทดแตไมสามารถปฏบตไดเนองจากไมมผสนบสนนและเขารวมกจกรรมตามนโยบายและแผนงานก าหนดนโยบายละแผนงานขนมากถอวาประสบความลมเหลวเชนกน นคอภารกจทนโยบายผบรหารองคกรทกคน

DPU

70

สรป จากผลการวจยจะเหนวาความคดเหนของพนกงานในระดบหวหนาและระดบปฏบตการ

และจากการสมภาษณผบรหารของสถานประกอบการ ทสรปไดวาสงทส าคญทสดในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช คอ การยอมรบ หมายถง ทกคนในองคกรจะตองยอมรบระบบการผลตแบบลนกอน ซงจะเปนกาวแรกทส าคญในการน าระบบการผลตแบบลนมาใช อนเนองมาจากการททกคนเคยชนการวธการท างานแบบเดมดงนนการจะน าระบบการผลตแบบใหมๆ หรอวธการท างานแบบใหมๆ มาใชจงตองท าใหพนกงานทกคนยอมรบวธการใหมนนกอน โดยเฉพาะผบรหารทจะตองเขาใจและยอมรบในระบบการผลตแบบลนเสยกอน อนดบตอมาคอ ความมงมนจากผบรหารและจากตวพนกงาน ทตองการจะบรรลผลส าเรจใหจงได ซงสงผลใหเกดความรวมมอรวมแรงรวมถงการมสวนรวมของพนกงานในการทจะน าระบบการผลตแบบลนมาใช และสดทายคอ ทปรกษาทมผลเปนอยางมากเพราะจะชวยท าหนาทแนะน า ก าหนดวสยทศน ตดตามรายงานผลการปฏบตรวมถงการเชอมโยงกบกลมผรบผดชอบระบบการผลตแบบลนของสถานประกอบการและชวยใหทศทางการด าเนนการระบบการผลตแบบลนเปนไปตามเปาหมายเดยวกน 5.3 ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนมาใชในสถานประกอบการในอตสาหกรรมขนาดใหญเพอเปนการเปรยบเทยบกบผลการวจยในครงนเพมเตม

2. ควรมการศกษาปจจยทท าใหประสบความส าเรจในการน าระบบการผลตแบบลนซงเปนระบบทคลายคลงกนในการน ามาใชในสถานประกอบการในอตสาหกรรมทงขนาดเลก ขนาดกลางและขนาดใหญเพอเปนการเปรยบเทยบกบผลการวจยในครงนเพมเตม

DPU

บรรณานกรม กาญจนา แกวเทพ และ กนกศกด แกวเทพ, การพงตนเอง ศกยภาพในการพฒนาชนบท.กรงเทพมหานคร : สภาแคทอลคแหงประเทศไทยเพอการพฒนา, 2530

คมเพชร ฉตรศภกล. ทฤษฏการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. 2530

จตรา วสวานช, จตวทยาการศกษา. (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยรามค าแหง, 2528

เจมศกด ปนทอง, การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา. กรงเทพฯ. ศกดโสภา, 2526

จ าเนยร โชตชวง. เทคนคการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยา มหาวทยาลยรามค าแหง. 2524

ชนะชย อทวราพงศ, การประยกตใชการผลตแบบลนในอตสาหกรรมการออกแบบตามค าสงซอ วทยานพนธ วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต วศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2551

ชม ภมภาค. เทคโนโลยทางการสอนและการศกษา. กรงเทพฯ: ประสานมตร, 2526

"ดวงพร หตะเสว, การศกษาจดหมายในอาชพ แรงจงใจในการบรหารและพฤตกรรมการท างานของผบรหารระดบกลางในธนาคารไทยพานชย.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2544

ทรรศนะ ใจชมชน, ความสมพนธระหวางการสนบสนนขององคการ แบบการน าชวตตนและ คณภาพชวตในการท างานของหวหนางานระดบตนในโรงงานอตสาหกรรม . วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2543.

"ทวทอง หงษววฒน, การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา. กรงเทพฯ. ศกดโสภา, 2527 ฑตยา สวรรณะชฏ, สงคมวทยา.กรงเทพ ฯ: ไทยวฒนาพานช, 2527

นอย ศรโชต, เทคนคการฝกอบรม. กรงเทพฯ: โอเดยน สโตร, 2524

DPU

72

"ปกรณ ปรยากร, ทฤษฎแนวคดกลยทธเกยวกบการพฒนา. กรงเทพฯ: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2530

ประภาเพญ สวรรณ, ทศนคต : ในการวด การเปลยนแปลง และพฤตกรรมอนามย. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, 2520

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (ม.ป.ป), จตวทยาอตสาหกรรม, กรงเทพฯ: สหมตรออฟเซท.

"ปญญา ส าราญหนต, การประยกตระบบการผลตแบบโตโยตา ส าหรบสายการผลตสายพานรถยนตโรงงานตวอยาง วทยานพนธ บณฑตวทยาลย ภาควชาวศวกรรมอตสาหกรรมและการจดการ มหาวทยาลยศลปากร, 2550

พงษพนธ พงษโสภา. ทฤษฎและเทคนคการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา, 2543

พรพรรณ ค าแดง, การศกษาปญหา-อปสรรคและประโยชนทไดรบจากการจดท าระบบ ISO/TS 16949 ของอตสาหกรรมยานยนต ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาธรกจอตสาหกรรม ภาควชาบรหารเทคนคศกษา บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ 2549

พฒนา สขประเสรฐ, กลยทธในการฝกอบรม. (พมพครง%ท& 2). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2541

ไพศาล หวงพานช, การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ ส านกพมพไทยวฒนาพานช, 2526

"ยวด ถาวรโลหะ, แรงจงใจของพนกงานทมตอผลการใหความรวมมอในการปฏบตงานในระบบบรหารคณภาพ ISO 9001:2000 กรณศกษาเปรยบเทยบบรษท ศรทองเทกซไทล จ ากด และบรษทไทยพรนตง ไดอง จ ากด ปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป วทยาลยบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา, 2546

เรยม ศรทอง. เอกสารค าสอนเทคนคการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาและการแนะแนว สถาบนราชภฏสวนดสต.สธพนธ กรลกษณและคณะ, 2548: ออนไลน

ลดดา กลนานนท, แรงจงใจทสงผลตอการปฏบตงานวจย สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย ปญหาพเศษ สาขาวชาการบรหารทวไป.มหาวทยาลยบรพา, 2543

วนรกษ มงมณนาคน, การพฒนาชนบทไทย ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2531

วชร ทรพยม. ทฤษฎบรการปรกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546

DPU

73

วชร ทรพยม. บคลกภาพของครแนะแนวทพงปรารถนาจากการจดอนดบของนกเรยน. วทยานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร, 2523

วจตร อาวะกล, การฝกอบรม. พมพครงท 2.ม.ป.ท., 2540.

วชย ชนอง, การเปรยบเทยบระบบการผลตแบบ Batch Production กบ TPS ของโรงงานผลตชนสวนพลาสตกในอตสาหกรรมยานยนต วทยานพนธ บณฑตวทยาลย สาขาวชาการจดการการขนสงและโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา, 2549

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, ทฤษฎองคการฉบบ กรงเทพฯ : ไดมอน อน บสสเนต เวรล , 2545

"ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, หลกการตลาด กรงเทพฯ : ไดมอน อน บสสเนต เวรล , 2543

สมคด บางโม, ภาษอากร กรงเทพฯ : วทยพฒน, 2542

"สมศกด สขวงศ, แนวทางวชาการเพอพฒนาปาไมของไทยในปจจบน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2532

สญญา สญญาววฒน, ทฤษฎสงคมวทยา: การสราง การประเมนคาและการใชประโยชน. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539

ส านกงานแรงงานระหวางชาต (International Labor Office. 1971 :7)

สชา จนทรเอม, จตวทยาสงคม กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2524

สธ สมทรประภต, ปจจยทมอทธพลตอการยอมรบมาตรฐาน ISO 9000 ของพนกงานโรงงานอตสาหกรรม : ศกษาเฉพาะกรณโรงงานผลตชนสวนตวถงรถยนต บรษทสยามกลการและนสสน จ ากด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2540

แสงเทยน อจจมางกร, การมสวนรวมในโครงการประมงโรงเรยนของคณะกรรมการประมงโรงเรยนและชมชน วทยานพนธ พฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต (พฒนาสงคม) สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ส านกบรรณสารการพฒนา, 2537

อนนต ศรโสภา, การวดผลการศกษา. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช, 2525

อาภา จนทรสกล. ทฤษฎและวธการใหค าปรกษาในโรงเรยน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2528

DPU

74

อมาภรณ ธวะนต, การน าระบบคณภาพ ISO 9000 มาประยกตใช เพอสรางมาตรฐานคณภาพในการบรหารงานฝกอบรม : กรณศกษา บรษท เทเลคอมฝกอบรมและพฒนา จ ากด วทยานพนธโครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2542.

Allen, J. Robinson, C. and Stewart D. Lean Manufacturing: A Plant Floor Guide. Michigan : SME, 2001.

Cohen. J and Uphoff.D. Rural Development Participation: Concept and Measures for Project Desing Implementation and Evaluation Rural Development Center New York: Cornell University. 1980

Crutchfield, R.S. Conformity and creative thinking. In H. Gruber, G. Terrell, & H. Wertheimer (eds.), Contemporary approaches to creative thinking. NYC: Atherton., 1962

English, Horace B.; & English, Champney. A Comprehensive Dictionary of Psychological and Psychoanalytical Terms. London: Longmans Green, 1970

James, William, and Gordon W. Allport. Psychology: the briefer course. Notre Dame, Ind: University of Notre Dame Press., 1985

Monden, R. et al. Transferring Lean manufacturing to small manufacturers: The role of NISTMEP. University of Albama in Hunsville, 1998

Pred, A.R. The Spatial Dynamics of U.S. Urban-Industrial Organization and Decision-Making, pp. Hamilton. New York : Wiley, 1974

"Rogers and Shoemaker, Communication of innovations; a cross-cultural approach New York, Free Press, 1971

Shertzer, B.; & S.C. Stone. Fundamentals of Guidance. Boston: Houghton Mifflin, 1976

Stefflre, Buford.; & Harold, Grant W. Theories of Counseling. New York: MC Graw-Hill, 1972

Spann, M. Adams, M. and Rahman, M. Transferring Lean Manufacturing to Small Manufacturers: The Role of NIST-MEP. University of Alabama in Huntsville, 1997

Steers, R.M. “Antecdents and Outcomes of Organizational Commitment.” Administrative Science Quarterly, 1977

DPU

75

Thurstone, L. L. Attitude theory measurement. New York: John Wiley and Sons, 1967.

William G. Nickels, James M. McHugh, and Susan M. McHugh. Understanding Business. 6th ed. New York : McGraw-Hill, 2002.

Reeder, William W.. 1974. Some Aspects of the Informal Social participation of Farm Families in New York State. Cornell University : Unpublished Ph.D. Dissertation, 1974 DPU

ภาคผนวก

DPU

76

แบบสอบถามปจจยทมผลตออตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ในการมงสระบบการผลตแบบลน

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองสเหลยมตามสถานะภาพใหตรงกบสภาพความเปนจรง หรอใกลเคยงความเปนจรงมากทสด เพยงขอเดยว 1. เพศ ชาย หญง

2. ต าแหนงงานปจจบน พนกงาน พนกงานระดบบงคบบญชาหรอหวหนางานขนไป

3. ประสบการณการท างานในต าแหนงปจจบน ต ากวา 5 ป 5 – 10 ป 11 – 15 ป มากกวา 15 ป

4. ทานคดวาทานมความรความเขาใจในระบบการผลตลนมากนอยเพยงใด มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

5. ทานคดวาระบบการผลตลน ในความรสกของทานเปนระบบทเปนอยางไร ดมาก คอนขางดมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

6. ทานคดวา ระบบการผลตลน เหมาะทจะน ามาใชในสถานประกอบการของทานหรอไม มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

7. จากการทสถานประกอบการไดน าระบบการผลตลนมาใช ทานไดมสวนรวมมากนอยเพยงใด มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

8. ทานคดวา ทานไดรบการฝกอบรม ระบบการผลตลน เพยงพอหรอไม มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

9. ทานคดวา ผบรหารหรอหวหนางาน สนบสนนการน าระบบการผลตลนมาใช มากนอยเพยงใด มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

10. ทานคดวาสถานประกอบการของทานน าระบบการผลตลนมาใชไดอยางประสบความส าเรจระดบใด มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

11. ทานคดวา สถานประกอบการของทานยงคงด าเนนระบบการผลตลนอยางตอเนอง มากนอยเพยงใด มาก คอนขางมาก ปานกลาง นอย คอนขางนอย

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและระบบการผลตแบบลน

DPU

77

ความส าคญของแตละปจจยทท าใหระบบการผลตลนสามารถน ามาใในสถานประกอบการของทานได อยางประสบความส าเรจ ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย หรอ ลงบนตวเลขททานพจารณาวาเปนจรงมากทสดเพยงขอเดยว

ส าคญอยางยง

ส าคญ ปานกลาง

ไมส าคญ

ไมส าคญอยางยง

1 สรางแรงจงใจกบพนกงานของสถานประกอบการ 5 4 3 2 1 2 การฝกอบรมเพอสรางความรความเขาใจแกพนกงาน 5 4 3 2 1 3 ทศนคตของพนกงานทกระดบทมตอระบบการผลตลน 5 4 3 2 1 4 การสนบสนนจากผบรหารและหวหนางานทกระดบ 5 4 3 2 1 5 การสนบสนนจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ 5 4 3 2 1 6 การสวนรวมในการแสดงความคดเหนและรวม

ตดสนใจในการท ากจกรรมของพนกงานทกระดบ 5 4 3 2 1 7 การมสวนรวมในการแกไขปญหาทเกดขนจนส าเรจ

ลลวงของพนกงานทกระดบ 5 4 3 2 1 8 ความรความเขาใจของพนกงานทมตอระบบการผลต

ลน 5 4 3 2 1 9 ผใหค าปรกษาในการจดท าระบบการผลตลน 5 4 3 2 1

DPU

78

ขอคดเหนเพมเตม ความส าคญของแตละปจจยทท าใหระบบการผลตลนสามารถน ามาใในสถานประกอบ การของทานไดอยางประสบความส าเรจ 1. สรางแรงจงใจกบพนกงานของสถานประกอบการ 2. การฝกอบรมเพอสรางความรความเขาใจแกพนกงาน 3. ทศนคตของพนกงานทกระดบทมตอระบบการผลตลน 4. การสนบสนนจากผบรหารและหวหนางานทกระดบ 5. การสนบสนนจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

DPU

79

ขอขอบพระคณททานกรณาตอบแบบสอบถามในครงน

6. การสวนรวมในการแสดงความคดเหนและรวมตดสนใจในการท ากจกรรมของพนกงานทกระดบ 7. การมสวนรวมในการแกไขปญหาทเกดขนจนส าเรจลลวงของพนกงานทกระดบ 8. ความรความเขาใจของพนกงานทมตอระบบการผลตลน 9. ผใหค าปรกษาในการจดท าระบบการผลตลน

DPU

80

ประวตผวจย ชอ-นามสกล ศรตน แจงรกษสกล ต าแหนง อาจารยประจ า ภาควชาการจดการอตสาหกรรม คณะบรหารธรกจ

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย การศกษา วทยาศาสตรมหาบณฑต (วทยาการการจดการอตสาหกรรม)

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

อตสาหกรรมศาสตรบณฑต (เทคโนโลยการจดการอตสาหกรรม) สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

วฒบตร ทปรกษาระบบการผลตแบบลนส าหรบ SMEs: กรมสงเสรมอตสาหกรรม ระบบการผลตแบบโตโยตา TPS: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) Advance TOYOTA Production System: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) ผลงานวชาการ

ผลงานวจย ปจจยทสงผลตอการเลอกท าเลทตงของสถานประการในเขตอตสาหกรรม กรณศกษาจงหวดฉะเชงเทราและจงหวดปราจนบร, 2552

หนงสอแปล Jay Heizer. Barry Render (Operation Management), การจดการการผลตและ

การปฏบตการ, 2551 รวมแปล

DPU