เอกสารเผยแพร

เอกสารประกอบการสอน

รหส 2101-2102 วชางานจกรยานยนต หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) พทธศกราช 2556

ประเภทวชาชางอตสาหกรรม

จดท าโดย นายปรญญา ค าชาย

แผนกวชาชางยนต วทยาลยเทคนคหนองคาย

ส านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

วทยาลยเทคนคหนองคาย

ใบความรท 2 หนวยท 2

ชอวชา งานจกรยานยนต เวลารวม 7 ชวโมง

ชอหนวย เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ สอนครงท 1

ชอเรองชนดของเครองยนตสวนประกอบของเครองยนตหลกการท างานเครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ

จ านวนชวโมง 1ชวโมง

จดประสงคการเรยนร

1. บอกชนสวนและหนาทของเครองยนต 2 จงหวะไดถกตอง 2. อธบายหลกการท างานของเครองยนต 2 จงหวะไดถกตอง 3. อธบายการตรวจสอบและบรการเครองยนต 2 จงหวะได

สาระการเรยนร

2.1 ชนดของเครองยนต 2.2 สวนประกอบของเครองยนต 2.3 หลกการท างานเครองยนต

หนวยท 2

ระบบเครองยนต (Engine System)

แผนทความคด

ระบบเครองยนต

ชนดของเครองยนต

สวนประกอบของเครองยนต

หลกการท างานของเครองยนต

ระบบเครองยนต

บทน า เครองยนต อปกรณทใชส าหรบเปลยนพลงงานความรอนจากการเผาไหมของน ามนเชอเพลงหรอแกส

ใหเปนพลงงานกล เพอน าไปใชขบเคลอนชนสวนตางๆ ใหเคลอนทตามตองการ เชน ลกสบ กานสบ เพลาขอเหวยง และสงตอไปยงลอเพอใหเกดการขบเคลอนของรถจกรยานยนตยนต 2.1 ชนดเครองยนต เครองยนตในปจจบนใชลกษณะการจดระเบดในกระบอกสบ เพอใหลกสบเคลอนทไปในแนวตรงกนขามและดานลางลกสบจะตอกบกานสบและปลายอกดานหนงของกานสบจะตอกบเพลาขอเหวยง เมอลกสบเคลอนทขนลงในแนวลกสบ จะท าไปดงเพลาขอเหวยงดวยตามไปดวย เครองยนตของรถจกรยานยนตแบงตามลกษณะการเผาไหมของเชอเพลงได 2 ชนดคอ 2.1.1 เครองยนตสนดาปภายนอก (Exeternal combustion engine) เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ เชน เครองจกรไอน า (Stream Engine) หรอ กงหนไอน า (Stream Turbine)

รปท 2.1 แสดงเครองยนตสนดาปภายนอก

ทมา : https://pxhere.com/th/photo/835421

2.1.2 เครองยนตสนดาปภายใน (Internal combustion engine) ) เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ เชน เครองยนตสจงหวะเครองยนตสองจงหวะ นอกจากนการแบงชนดเครองยนตสามารถแบงตามชนดของน ามนเชอเพลงจะไดเครองยนตดเซล เชนเครองยนตรถยนตบรรทก และเครองยนตแกสโซลนเชน เครองยนตรถจกรยานยนต เปนตน

รปท 2.2 แสดงเครองยนตสนดาปภายใน ทมา : http://www.chevrolet.co.th/,

ลฟาน แมนแฟคเจอร (ไทยแลนด) .2560

เครองยนตของรถจกรยานยนตแบงตามลกษณะการท างานของเครองยนตไดเปน 2 ชนดคอ (1) เครองยนต 2 จงหวะ(Two-stroke engine )

เครองยนต 2 จงหวะ คอเครองยนตทท างาน 2 ชวงชก ชวงชกท 1 คอชวงชกดดกบอด และ ชวงชกท 2 คอชวงชกระเบดและคาย เครองยนต2 ชวงชกจะไมมวาลวเปดปดไอดไอเสย แตจะใชลกสบเปนตวเปดปดไอดไอเสยแทน ซงเครองยนต 2 ชวงชกจะท างานดวยความเรวรอบสง

รปท 2.3 แสดงเครองยนตรถจกรยายนต2 จงหวะ ทมา : https://www.grandprix.co.th/

รปท 2.4 แสดงรถจกรยานยนตเครองยนต2 จงหวะ ทมา : https://www.grandprix.co.th/

(2) เครองยนต 4 จงหวะ (Four-stroke engine)

เครองยนต 4 จงหวะ เปนเครองยนตทใชในรถจกรยานยนต ไอของน ามนจะถกอดแลวถก จดระเบดโดยหวเทยน ไอดหรอละอองน ามนเบนซนผสมกบอากาศถกดดเขากระบอกสบหรอฉดเขากระบอกสบโดยหวฉดในชวงชกดด และไอดจะถกอดใหมอณหภมสงขนแลวไอดถกจดระเบดโดยประกายไฟจากเขยวหวเทยนเปนจงหวะระเบด แรงระเบดท าใหลกสบเลอนลง เครองยนตไดงานในจงหวะน เปนการเปลยนพลงงานความรอนเปนพลงงานกลจงหวะคายลกสบเลอนขน เครองยนตท างาน ครบ 4 ชวงชก

รปท 2.5 แสดงเครองยนตจกรยายนต4 จงหวะ ทมา : https://www.grandprix.co.th/

รปท 2.6 แสดงรถจกรยานยนตเครองยนต4 จงหวะ ทมา : เอ.พ.ฮอนดา บรษท จ ากด.

ต าแหนงการเคลอนทของลกสบเมอเครองยนตท างาน ต าแหนงศนยตายบน (TDC : Top Dead Center) คอต าแหนงทลกสบเคลอนทขนสดแลวไมสามารถเคลอนทตอไปไดอก ต าแหนงศนยตายลาง (BDC : Bottom Dead Center) คอต าแหนงทลกสบเคลอนทลงสดแลวไมสามารถเคลอนทตอไปไดอก ระยะชก (l : Stroke ) ระยะทลกสบเคลอนทจากจดศนยตายบนไปยงจดศนยตายลางมหนวยวดเปนมลลเมตร (millimeter)

รปท 2.7 แสดงต าแหนงลกสบ TDC , BDC ทมา : https://www.kmutt.ac.th/elearning/

2.2 หลกการท างานเครองยนต 2.2.1 เครองยนต 2 จงหวะ(Two-stroke engine )

จงหวะท 1 จงหวะลกสบดด/อดลกสบเคลอนทลงจากศนยตายบนสศนยตายลาง ในขณะทลกสบเคลอนทลงมานนจะจะท าใหชองพอรตไอดเปดไอดถกอดจากหองแครงคผานเขามาบรรจในหองเผาไหมในตอนนชองพอรตไอเสยจะเปดออกดวยเชอเพลงทเขามาจะชวยขบไอเสยจากการเผาไหมดวยในการท างานดงกลาวเพลาขอเหวยงท างาน 1/2 รอบ (ครงรอบ)

รปท 2.8 แสดงจงหวะลกสบดด/อด ทมา : https://www.kmutt.ac.th/elearning/

จงหวะท 2 จงหวะระเบด/คายลกสบจะเคลอนทขนจากศนยตายลางขนสศนยตายบนท าใหชอง

พอรตไอดและพอรตไอเสยปดอดเอาเชอเพลงใหมปรมาตรเลกลงในหองเผาไหม หวเทยนสงประกายไฟจดระเบดเชอเพลงลกสบเคลอนทลงเพราะแรงระเบดท าใหลกสบอดเชอเพลงในหองแครงคแลวถกอดเขามาเมอลกสบเคลอนทลงจนพอรตไอดและพอรตไอเสยเปดเชอเพลงจะขบไลไอเสยออกดวย เพลาขอเหวยงหมนครบ 1 รอบ พอด

รปท 2.9 แสดงจงหวะระเบด/คาย

ทมา : https://www.kmutt.ac.th/elearning/

เครองยนต 2 จงหวะ สามารถแบงตามการควบคมไอดเขากระบอกสบได 4 แบบ ดงน (1) แบบลกสบ (Piston valve type)

ระบบควบคมไดดแบบลกสบหลกการท างานจะใชสวนบนและสวนลางของลกสบเปนตวก าหนดเวลาการปดเปดชองไอด ชองไอเสย การท างานของเครองยนต 2 จงหวะทใชระบบควบคมไอดแบบลกสบ มดงน

จงหวะท 1 จงหวะดดไอดและอดไอด เมอลกสบเคลอนทขนสศนยตายบนท าใหแรงดนภายในกระบอกสบลดลง และเมอสวนลางของลกสบเปดชองไอด แรงดนบรรยากาศภายนอกจะดนอากาศเขามาแทนทโดยไหลผานคารบเรเตอร ขณะเดยวกนนอากาศทไหลผานคารบเรเตอรจะดงน ามนเชอเพลงและน ามนหลอลนผสมเขาดวยกนเขาไปเกบไวในหองกระบอกสบ จงหวะนจะตอเนองไปจนกวาลกสบจะเคลอนทถงศนยตายบน ซงในขณะทลกสบเคลอนทขนสวนหวของลกสบจะปดชองไอเสย ท าใหไอดทอยเหนอลกสบถกอดตวเราเรยกวาจงหวะอด น ามนหลอลนทผสมไปกบน ามนเชอเพลงจะท าหนาทหลอลนชนสวน เชน ลกปนเพลาขอเหวยง สลกกานสบ แหวนลกสบ เปนตน

รปท 2.10 แสดงจงหวะดด อดไอดเขาหองเผาไหม ทมา : https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

จงหวะท 2 จงหวะระเบดและจงหวะคาย เมอลกสบเคลอนทขนถงศนยตายบนไอดถกอดใหปรมาตรลดลง หวเทยนจดประกายไฟและเกดการ

เผาไหมไอดอยางรวดเรว สงผลใหเกดก าลงดนสงผลกดนบนหวลกสบใหเคลอนทลง ลกสบสงก าลงผานกานสบ และเพลาขอเหวยงเพอน าไปใชงาน ในขณะทลกสบเคลอนลงจนกระทงหวลกสบเปดชองไอเสย ท าใหชองไอเสยเปด แกสไอเสยซงมก าลงดนกจะระบายออกจากหองเผาไหมไปททอไอเสย ซงกคอจงหวะคายนนเอง

รปท 2.11 แสดงจงหวะระเบด คาย ในหองเผาไหม ทมา : https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

2. แบบรดวาลว (Reed valve type) เมอลกสบเคลอนทขน สวนลางของลกสบจะเปดชองไอด สญญากาศในกระบอกสบจะดดไอดผานรดวาลวเขามาบรรจภายใจ เมอลกสบเคลอนทตอไปจะอดไอดใหมปรมาตรลดลง หวเทยนจดประกายไฟท าใหไอดเกดการเผาไหมและมก าลงดนขบดนลกสบใหเคลอนทลง รดวาลวจะปดชองไอดทนทโดยอาศยแรงอนภายใตลกสบขณะเคลอนทลงและแรงสปรงในตวของแผนรดวาลวเองเพอปองกนไอดไหลยอนกลบคารบเรเตอร ขณะทลกสบเคลอนทลงสวนบนของลกสบจะเปดชองไอเสยเพอคายไอเสยออกจากหองเผาไหมระบบนจงเหมาะสมกบเครองยนตทความเรวไมสงมากนก

รปท 2.12 แสดงการควบคมแบบรดวาลว ทมา : https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

3. แบบโรตารวาลว (Rotary disc valve type) ระบบควบคมไอดแบบโรตารวาลว จะใชแผนโรตารเปนตวควบคมการประจไอดเขากระบอกสบ สวนการคายไอเสยจะเปนหนาทของลกสบ ระบบนจะใหอตราเรงและก าลงของเครองยนตมากทความเรวต าและสง

รปท 2.13 แสดงการควบคมแบบโรตารวาลว ทมา : https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

4. แบบแครงเคสรดวาลว (Crank case reed valve type) ระบบควบคมไอดแบบแครงเคสรดวาลว สวนผสมของไอดจะไหลเขากระบอกสบโดยตรงไมตองผานเสอสบ ท าใหไอดไหลเขาสหองเผาไหมไดอยางรวดเรวตอบสนองอตราเรงไดดวาระบบปอนไอดแบบอนๆ ระบบควบคมไอดแบบนจะใชรดวาลวเปนตวชวยควบคมการไหลของไอดทบรรจเขาหองเพลาขอเหวยงเชนเดยวกบแบบรดวาลว

รปท 2.14 แสดงการควบคมแบบแครงเคสรดวาลว ทมา : https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

2.2.2 เครองยนต 4 จงหวะ (Four-stroke engine) เครองยนต 4 จงหวะ เปนเครองยนตทใชในรถจกรยานยนตเปนเครองยนตสนดาป

ภายในเปนเครองยนตแกสโซลนทใชไอน ามนอดเขากระบอกสบแลวถกจดระเบดดวยหวเทยน ซงมขนตอนการท างานดงน

(1) จงหวะดด (Suction Stroke) : ลกสบจะเคลอนทลง ลนไอดจะเปด และลนไอเสย

จะปด ขณะทลกสบเคลอนทลงจะเกดสญญากาศภายในกระบอกสบท าใหเกดการดดเอาอากาศเพยงอยางเดยวเขามาในกระบอกสบ เมอลกสบเคลอนทลงจนถงจดศนยตายลาง ลนไอดจะปดเพอปองกนไมใหอากาศหนออกไป

(2) จงหวะอด (Compression Stroke) ลกสบเคลอนทขนขณะทลนไอดและไอเสยปด ท าใหเกดการอดอากาศภายในกระบอกสบจนกระทงลกสบเคลอนทถงจดศนยตายบน ปรมาตร ของอากาศจะเหลอประมาณ 1/16 ของปรมาตรเดมและอณหภมจะสงประมาณ 550 องศาเซลเซยส

(3) จงหวะระเบด (Power Stroke) ลกสบอยทต าแหนงศนยตายบน อากาศจะถกอด เตมทและมความรอนสง หวฉดกจะฉดน ามนเชอเพลงเขาไปในกระบอกสบท าใหเกดการระเบด และผลกลกสบใหเคลอนทลง

(4) จงหวะคาย (Exhaust Stroke) ลกสบจะเคลอนทขน ลนไอดจะปด แตลนไอเสยจะ เปดท าใหอากาศเสยทเกดจากการเผาไหมถกขบออก เมอสนสดจงหวะคายแลวลกสบกจะเคลอนทลงท าใหเกดจงหวะดดตอไป

รปท 2.10 แสดงการท างานเครองยนต 4 จงหวะ ทมา : http://carvariety.com/diesel-engines-vs-gasoline-engines/

ตารางท 2.1 เปรยบเทยบเครองยนต 2 จงหวะกบเครองยนต 4 จงหวะ

ขอด ขอเสย 1. โครงสรางงายไมมระบบลนทยงยากซบซอน 2.ไดเปรยบดานก าลงตอน าหนกของเครองยนต คอน าหนกนอย 3.มชนสวนเคลอนไหวนอยจงประหยดทงคาซอม และคาบ ารงรกษา 4.เครองยนตสงก าลงไดเรยบกวาเพราะ เครองยนตท างานทกรอบทเพลาขอเหวยงหมน 5.การออกแบบเครองยนตสามารถน าไปใชงาน

เปนเครองยนตอเนกประสงคไดด

1. สนเปลองน ามนเบนซนและน ามนเครอง มากกวาเครองยนต 4 จงหวะ 2.สวนประกอบเครองยนตรบภาระทาง ความรอนสง เพราะมการเผาไหมทกรอบ 3.สวนประกอบเครองยนตตองรบภาระทาง กลสงเพราะเครองยนตท างานทกรอบ 4.เครองยนตระบายความรอนออกยาก เพราะ มเวลาจ ากดท างานทกรอบ 5.ทอรคหรอแรงบดต ากวาเครองยนต 4 จงหวะ

ทมา : http://www.9engineer.com/

จงหวะดด จงหวะคาย จงหวะระเบด จงหวะอด

ไอดเขา

กระบอกสบ

หวเทยนจดระบด

ไอเสยออก

2.3 สวนประกอบของเครองยนต

(ก) เครองยนต 2 จงหวะ (ข) เครองยนต 4 จงหวะ รปท 2.11 แสดงการสวนประกอบเครองยนต 2 จงหวะกบเครองยนต 4 จงหวะ

ทมา : บญธรรม ภทราจารกล. 2553

สวนประกอบของเครองยนตจกรยายนตประกอบดวยสวนส าคญดงน (1) ฝาสบ (Cylinder Head) คอสวนทอยตอนบนสดของเครองท าหนาทปดสวนบนของเครองและ

เปนทตงของหวฉด ลนไอด ลนไอเสย (2) เสอสบ (Cylinder Block) คอสวนทอยตอนกลางของเครอง ท าหนาทหอหมกระบอกสบ เพลา

ขอเหวยง (3) กระบอกสบ (Cylinder) คอสวนทไดรบน ามนเชอเพลงและอากาศเพอการจดระเบดใหเกด

พลงงานความรอนแลวใหก าลงงานกลออกมาใชงาน (4) แหวนลกสบ คอสวนทประกอบอยในรองตอนบนของกระลกสบ ท าหนาทปองกนการไหลเวยน

ของแกสภายในกรบอกสบไมใหรวไหล (5) กานสบ คอสวนทตออยระหวางกระบอกสบกบเพลาขอเหวยงท าหนาสงถายก าลงจากกระบอก

สบในแนวตรงไปยงเพลาขอเหวยง (6) เพลาขอเหวยง (Crankshaft) สวนทรองรบกานลกสบ ท าหนาทสงถายก าลงจากการเคลอนทของ

ลกสบในแนวแนวตรงมาเปลยนเปนการหมนเปนวงกลมเพอสงก าลงไปเคลอนสวนตางของรถจกรยานยนต

(7) เพลาลกเบยว (Camshaft) ท าหนาทปดเปดลนไอเสย เคลอนทดวยเฟองขบจากเพลาขอเหวยง (8) หวเทยน(Spark Plug) เปนอปกรณทท าใหเกดประกายไฟเพอจดไอดของเครองยนตแกสโซลนให

มการเผาไหมและเกดการระเบดในกระบอกสบ

ฝาสบ

กระบอกสบ

ลกสบ

กานสบ

เพลาขอเหวยง

(9) ลนไอด (Intake Valve) ท าหนาทเปดและปดใหน ามนเชอเพลงเขาไปเผาไหมในกระบอกสบ (10) ลนไอเสย (Exhaust Valve) ท าหนาทเปดและปดใหแกสทเกดจากเผาไหมออกจากกระบอกสบ (11) ลอชวยแรง (Fly wheel) ประกอบดวยแมเหลกถาวร 2 ค จะตดอยตรงเพลาขอเหวยง ท าหนาท

สะสมก าลงงานเพอใหเครองยนตเดนสม าเสมอ

สรปเนอหาทายหนวยท 2 1. ชนดเครองยนต

1.1 เครองยนตสนดาปภายนอก (Exeternal combustion engine) เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ

1.2 เครองยนตสนดาปภายใน (Internal combustion engine) เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ 2. รถจกรยานยนตแบงตามลกษณะการท างานของเครองยนตไดเปน 2 ชนดคอ

2.1 เครองยนต 2 จงหวะ (Two-stroke engine ) เครองยนตทงาน 1 วงรอบงานม 2 ชวงชกของลกสบ คอชวงชกท 1 ชวงชกดดกบอด และ ชวงชกท 2 คอชวงชกระเบดและคาย

2.2 เครองยนต 4 จงหวะ เปนเครองยนตทงาน 1 วงรอบ มการท างานในกระบอกสบ 4 จงหวะ คอ ดดไอดเขา อดไอด จดระเบดและคายไอเสย ท างาน ครบ 4 ชวงชก

3. ต าแหนงการเคลอนทของลกสบเมอเครองยนตท างาน ต าแหนงศนยตายบน คอต าแหนงทลกสบเคลอนทขนสด ต าแหนงศนยตายลาง คอต าแหนงทลกสบเคลอนทลงสด ระยะชกคอระยะทลกสบเคลอนทจากจดศนยตายบนไปยงจดศนยตายลาง 4. เครองยนต 2 จงหวะ สามารถแบงตามการควบคมไอดเขากระบอกสบได 4 แบบ

4.1 แบบลกสบ 4.2แบบรดวาลว 4.3แบบโรตารวาลว 4.4แบบแครงเคสรดวาลว

5. สวนประกอบและหนาทของเครองยนตจกรยายนตประกอบดวย 1.1 ฝาสบ ท าหนาทปดสวนบนของเครองยนต 1.2 เสอสบท าหนาทหอหมกระบอกสบ เพลาขอเหวยง 1.3 กระบอกสบ หองเผาไหมเชอเพลงท าใหเกดพลงงานความรอน 1.4 แหวนลกสบ ท าหนาทปองกนการไหลเวยนของแกสภายในกรบอกสบไมใหรวไหล 1.5 กานสบ ท าหนาสงถายก าลงจากกระบอกสบในแนวตรงไปยงเพลาขอเหวยง 1.6 เพลาขอเหวยงท าหนาทสงถายก าลงจากการเคลอนทของลกสบไปขบเคลอนสวนตางของ

รถจกรยานยนต 1.7 เพลาลกเบยว ท าหนาทปดเปดลนไอเสย 1.8 หวเทยน ท าใหเกดประกายไฟเพอจดไอดของเครองยนตแกสโซลน 1.9 ลนไอด ท าหนาทเปดและปดใหน ามนเชอเพลงเขาไปเผาไหมในกระบอกสบ 1.10 ลนไอเสย ท าหนาทเปดและปดใหแกสทเกดจากเผาไหมออกจากกระบอกสบ 1.11 ลอชวยแรงท าหนาทสะสมก าลงงานเพอใหเครองยนตเดนสม าเสมอ

เอกสารอางอง บญธรรม ภทราจารกล. งานจกรยานยนต.ซเอดยเคชน, 2553 ปรชา สรอยสาย , งานจกรยานยนต. นนทบร : ศนยหนงสอเมองไทย, 2553 ไทยยามาฮามอเตอร บรษท จ ากด .YAMAHA TECHNICAL ACADEMY. สมทรปราการ :

ฝายบรการลกคา, ม.ป.ป. เอ.พ.ฮอนดา บรษท จ ากด. คมอประกอบการอบรมหลกสตรนายชางระดบ 2 . สมทรปราการ :

ฝายบรการ, ม.ป.ป. ไทยซซกมอเตอร บรษท จ ากด . คมอรวมความรชางบรการรถจกรยานยนตซซก.ปทมธาน : 2544 ลฟาน แมนแฟคเจอร(ไทยแลนด) บรษท จ ากด .กรงเทพมหานคร ,2560 https://pxhere.com/th/photo/835421 http://www.chevrolet.co.th/ http://www.checkraka.com https://www.grandprix.co.th/ https://sites.google.com/site/karthxdprakxbkheruxngkl

ค าน า

เอกสารประกอบการสอนชดน จดท าขนตามวตถประสงครายวชา สมรรถนะและค าอธบายรายวชา หลกสตรประกาศนยบตรวชา (ปวช.) พทธศกราช 2556 ของส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ โดยมวตถประสงคเพอใชเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนในรายวช างานจกรยานยนต จากประสบการณการสอนวชางานจกรยานยนต ผจดท าไดรวบรวมเนอหาสาระจากเอกสาร หนงสอ คมอ สอสงพมพตางจากแหลงขอมลทางอนเทอรเนตทงในตางประเทศ โดยแบงเนอหาและจดล าดบความงายไปหายากเปน 13 หนวยการเรยน ใชเวลาสอนเปนทฤษฎ 1 ชวโมง ปฏบต 6 ชวโมงรวมเวลาการเรยนการสอนตลอดทงภาคเรยนเปน 126 ชวโมง ผจดท าไดพฒนาเครองมอทใชประกอบการสอน คอแผนการจดการเรยนร ใบความร แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน แบบฝกหดประจ าหนวย ในงานฝกปฏบตทมกจกรรมทหลากหลายโดยเนนผเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ประเมนทสอดคลองกบสมรรถนะสงผลใหการเรยนการสอนมประสทธภาพเพมขน ผจดท าขอขอบพระคณเจาของเอกสารหนงสอคมอตางๆทไดน ามาอางองในเนอหา ตลอดครอาจารย นกเรยน นกศกษาแผนกวชาชางยนต ทชวยใหเอกสารประกอบการเรยนการสอนชดนส าเรจสมบรณ และหวงเปนอยางยงวาเอกสารชดนจะเปนประโยชนตอผสอน ผสนใจในงานจกรยานยนต หากมขอบกพรองประการใดจากการท าเอกสารชดนผจดท านอมรบเพอน าไปแกไขและพฒนาเพอใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยนตอไป

ปรญญา ค าชาย

สารบญ เรอง หนา ค าน า ก สารบญ ข จดประสงครายวชา ค การแบงหนวยแผนการจดการเรยนร ง ตารางวเคราะหแสดงพฤตกรรมการเรยนร จ ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร ฉ หนวยท 2 การจดกจกรรมการเรยนการสอน ฌ ขนตอนการจดกจกรรม ญ การวดผลและประเมนผล ฎ แบบสงเกตการณการท างานกลม ฏ เกณฑการใหคะแนนการสงเกตการณท างานกลม ฑ แบบประเมนคณธรรมจรยธรรม ฐ แผนทความคด 1 สาระการเรยนร 2 จดประสงคการเรยนร 2 แบบทดสอบกอนเรยน 3 เนอหาการเรยนรระบบเครองยนต 5 แบบฝกหด 18 แบบทดสอบหลงเรยน 19 เฉลยแบบฝกหด 22

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 23 เอกสารอางอง 24 บนทกหลงการเรยนร 25 ภาคผนวก ใบความรหนวยท 2 แผนการจดการเรยนร ใบบนทกผลการปฏบตงาน

ข

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ประเภทวชางอตสาหกรรม

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102 ระดบ ประกาศนยบตรวชาชพ แผนกวชา ชางยนต หนวยกต 3 หนวยกต จ านวนชวโมง 126 ชวโมง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

จดประสงครายวชา เพอให 1.เขาใจหลกการท างานของจกรยานยนต 2.ถอดประกอบ ตรวจสภาพชนสวนของจกรยานยนต 3.บ ารงรกษา บรการ แกไขขอขดของของรถจกรยานยนตและประมาณราคาคาบรการ 4.มกจนสยทดในการท างานรบผดชอบ ประณต รอบคอบ ตรงตอเวลา สะอาด ปลอดภย และรกษาสงแวดลอม

สมรรถนะรายวชา

1.แสดงความรเกยวกบหลกการตรวจสอบบ ารงรกษา ปรบแตงชนสวนรถจกยานยนต 2.บ ารงรกษาเครองยนตรถจกรยานยนตและระบบตางๆตามคมอ 3.ตรวจสภาพเครองยนตรถจกรยายนตและระบบตางๆตามคมอ 4.ถอดประกอบชนสวนตางๆ ของรถจกรยายนตตามคมอ 5.ถอดประกอบชนสวนระบบตางๆ ของรถจกรยายนตตามคมอ 6.ประมาณราคาคาบรการรถจกรยานยนต

ค าอธบายรายวชา

ศกษาและปฏบตเกยวกบหลกการท างานการถอดประกอบชนสวนของเครองยนตและระบบของรถจกรยานยนต ระบบควบคมการฉดเชอเพลงดวยอเลกทรอนกส การใชเครองมอและเครองมอพเศษตรวจสอบชนสวน ปรบแตง การบ ารงรกษาและประมาณราคาคาบรการ

การแบงหนวยแผนจดการเรยนร

ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หนวยท ชอหนวยการเรยนร จ านวนชวโมง 1 เครองมองานจกรยานยนต 7 2 ระบบเครองยนต 14 3 ระบบหลอลน 7 4 ระบบน ามนเชอเพลง 14 5 ระบบจดระเบด 7 6 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 14 7 ระบบไฟสญญาณ 14 8 ระบบสงก าลง 7 9 ระบบระบายความรอน 7 10 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 14 11 ลอและยางจกรยายนต 7 12 ระบบเบรก 7 13 การประมาณการงานจกรยานยนต 7 รวม 126

ตารางวเคราะหแสดงพฤตกรรมการเรยนร ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา2101-2102

หนวย

ท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง

พทธพสย ทกษะพสย

จตพสย

1 เครองมองานจกรยานยนต 7 2 ระบบเครองยนต 14 3 ระบบหลอลน 7 4 ระบบน ามนเชอเพลง 14 5 ระบบจดระเบด 7 6 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 14 7 ระบบไฟสญญาณ 14 8 ระบบสงก าลง 7 9 ระบบระบายความรอน 7 10 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 14 11 ลอและยางจกรยายนต 7 12 ระบบเบรก 7 13 การประมาณการงานจกรยานยนต 7

รวม 126

ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา2101-2102

หนวย

ท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวน

ชวโมง ทฤษฎ ปฏบต 1 เครองมองานจกรยานยนต

1.1 เครองมอชางทวไป 1.2 เครองพเศษ 1.3 เครองวดไฟฟา

1 6 7

2 ระบบเครองยนต 2.1ชนดของเครองยนต 2.2สวนประกอบของเครองยนต 2.3หลกการท างานเครองยนต

2 12 14

3 ระบบหลอลน 3.1 น ามนหลอลน 3.2 การหลอลนเครองยนต 4 จงหวะ 3.3 การหลอลนเครองยนต 2 จงหวะ

1 6 7

4 ระบบน ามนเชอเพลง 4.1 น ามนเชอเพลง 4.2 หมอกรองอากาศ 4.3 กอกน ามนเชอเพลง 4.4 คารบเรเตอร

2 12 14

5 ระบบจดระเบด 5.1 บทน า 5.2 ระบบจดระเบดแบบทองขาว 5.3 ระบบจดระเบดแบบ CDI 5.4 หวเทยน

1 6 7

ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร (ตอ) ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา2101-2102

หนวยท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง ทฤษฎ ปฏบต

6 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 6.1 บทน า 6.2 อปกรณไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 6.3 วงจรควบคมไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 6.4 แบตเตอร

2 12 14

7 ระบบไฟสญญาณ 7.1 บทน า 7.2 ระบบไฟเลยว 7.3 ระบบไฟเบรก 7.4 ระบบไฟเกยร 7.5 ระบบไฟแตร

2 12 14

8 ระบบสงก าลง 8.1 บทน า 8.2 ระบบคลตซแบบธรรมดา 8.3 ระบบคลตซแบบอตโนมต 8.4 ระบบเกยร

1 6 7

9 ระบบระบายความรอน 9.1 บทน า 9.2 ระบบระบายความรอนดวยอากาศ 9.3 ระบบระบายความรอนดวยน า

1 6 7

10 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 9.1 โครงรถ 9.2 ระบบรองรบน าหนก

2 12 14

ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร (ตอ) ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา2101-2102

หนวยท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง ทฤษฎ ปฏบต

11 วงลอและยางจกรยายนต 11.1 ชนดของวงลอ 11.2 สวนประกอบของวงลอ 11.3 ชนดของยาง 11.4 โครงสรางของยาง

1 6 7

12 ระบบเบรก 12.1 องคประกอบในการเบรกหรอหามลอ 12.2 ประเภทของการเบรกหรอหามลอ 12.3 ชนดน ามนเบรก 12.4 คณสมบตน ามนเบรก 12.5 มาตรฐานของน ามนเบรก

1 6 7

13 การประมาณการงานจกรยานยนต 13.1 ราคาอะไหล 13.2 การประมาณการคาบรการ

1 6 7

รวม 18 108 126

ชอวชา งานจกรยานยนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102 หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธสกราช 2556

หนวยการเรยนท 2 ระบบเครองยนต

การจดกจกรรมการเรยนการสอน หนวยท 2 สปดาหท 3 จ านวน 7 ชวโมง

การจดการเรยนแบบจดกจกรรมทใหผเรยนลงมอปฏบต (Hand-on Activity) สมรรถนะ

แสดงความรและปฏบตเกยวกบเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะไดอยางถกตอง

จดประสงคการเรยนร

ดานความร 4. บอกชนสวนและหนาทของเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะไดถกตอง 5. อธบายหลกการท างานของเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะไดถกตอง 6. อธบายขอแตกตางระหวางเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะ

ดานทกษะ 7. ปฏบตการถอดและประกอบเครองยนตเขากบรถจกรยานยนตไดถกตอง 8. น าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวน

ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยง 9. ปฏบตกจกรรมดวยความมงมน เสยสละ เออเฟอเผอแผ ชวยเหลอซงกนและกนมสตปญญาใช

เวลาอยางคมคาและตรงตอเวลา ล าดบการจดกจกรรมและสอการเรยนการสอน เตรยมความพรอมกอนการสอน ครจดเตรยมเอกสารประกอบการเรยนการสอน สอและวสดอปกรณทใชประกอบการเรยนการสอนใหพรอม เมอผเรยนเขาหองเรยบรอยส ารวจและตรวจรายชอผเรยนในแบบบนทกเวลาเรยน ขนน าเขาสบทเรยน ครถามนกเรยน วา “นกเรยนคนใดใชจกรยายนตขบขมาเรยนบาง” โดยการสมถามนกเรยนเปนรายบคคล 3-5 คน ขนกจกรรมการเรยนการสอน 1. ใหนกเรยนชอของยหอรถจกรยานยนตตามภาพทแสดงหรอทตวเองใช 2. ใหนกเรยนบอกเหตผลหรอขอดของการเลอกใชจกรยายนตของตนเอง 3. ใหนกเรยนบอกสวนประกอบของรถจกรยานยนตทเหนไดจากภาพตวอยางหรอจากรถจกรยานยนตของตวเอง 4. แจกแบบทดสอบกอนเรยน 5. ครแจกเอกสารประกอบการสอน เรอง ระบบเครองยนต

6. ครใหนกเรยนศกษาเอกสารประกอบการสอนเรอง ระบบเครองยนต 7. ครอธบายเนอหาทนกเรยนซกถามเพมเตม 8. เมอนกเรยนศกษาเนอหาครบถวนสมบรณครและนกเรยนชวยกนสรป 9. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทายบท 10. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบทายบท 11. ใหนกเรยนปฏบตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต ใบงานท 2.1 การถอดประกอบเครองยนต 2 จงหวะ ใบงานท 2.2 การถอดประกอบเครองยนต 4 จงหวะ ขนสรปผล 1. ครและนกเรยนชวยกนสรป “ระบบเครองยนต” 2. ครและนกเรยนชวยกนสรป “หลกการท างานของเครองยนต” 3. ครนกเรยนชวยกนสรปขอแตกตางของระบบเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะ กจกรรมของผเรยน 1. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน 2. ครใหนกเรยนศกษาและท าแบบฝกหดทายบทสงทายชวโมงการเรยนการสอน 3. มอบหมายใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและศกษาเนอในบทเรยนตอไป 4. ครตรวจแบบทดสอบกอนเรยน 5. ครเฉลยแบบฝกหดทายบท 6. นกเรยนถอดประกอบเครองยนตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต สอการเรยนการสอน 1. รถจกยานยนต 2 จงหวะ และ รถจกยานยนต 4 จงหวะ

2. รปภาพรถจกรยายนตรถจกยานยนต 2 จงหวะ และ รถจกยานยนต 4 จงหวะ 3. เครองฉายโปรเจคเตอรและจอ 3. เครองคอมพวเตอร 4. กระดานและปากกาไวทบอรด 5. เอกสารประกอบการสอน เรอง “ระบบเครองยนต” 6. แบบทดสอบกอน/หลงเรยน 7. แบบฝกหดทายหนวยท 2 8. ใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต การวดผลประเมนผล

1. แบบทดสอบกอน/หลงเรยน 2. แบบฝกหดทายบท 3. แบบประเมนผลใบงาน 4. การตรงตอเวลา 5. การแตงกาย

งานทมอบหมาย 2. ท าแบบทอสอบกอนเรยนหนวยท 2 3. ท าแบบฝกหดหนวยการเรยนท 2

4. ท าแบบทอสอบหลงเรยนหนวยท 2 5. ปฏบตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต 6. ใหนกศกษาแตละกลมไปคนควาเพมเตมในแหลงการเรยนรอนๆ ในเรองทเกยวของและเชอมโยง

กนกบเนอหาทเรยนมาแลวเพอใชศกษาในครงตอไป เกณฑการวดผลและประเมนผล

กอนเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบทดสอบ

กอนเรยน แบบทดสอบ กอนเรยน

ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตองมคะแนนรอยละ50 ขนไป

ขณะเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบฝกหด แบบฝกหด ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตอง

มคะแนนรอยละ50 ขนไป

คณธรรมการอยรวมกบคนอน

สงเกตพฤตกรรม แบบบนทกพฤตกรรม

0-1 ปรบปรง 2-3 พอใช 4-5 ด

เกณฑผาน ระดบพอใชขนไป

หลงเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบทดสอบ

หลงเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตองมคะแนนรอยละ50 ขนไป

แบบประเมนผลการปฏบตงาน

สงทตองการวด วธการวด เกณฑการวดและประเมน 1.ทกษะการเตรยมเครองมอ

1.ดงานจดเตรยมเครองมอ 2. การจดวางเครองมอ 3. การแตงกาย

3คะแนน จดเครองครบถวน วางเครองมอเปนระเบยบและแตงกายเรยบรอย ปลอดภย 2คะแนน จดเครองมอครบ วางเครองมอไมเปนระเบยบแตงกายไมเรยบรอย 1 จดเครองไมครบ วางไมเปนระเบยบแตงไมเรยบรอย

2. ทกษะการใชเครองมอ

1.การเลอกใชเครองมอถกประเภทกบงาน 2. ขนตอนการปฏบตงานตามคมอ 3. การใชเครองมอขณะปฏบตงาน

5 คะแนน ใชเครองมอถกตอง ปฏบตงานถกตองตามคมอ 3 ใชเครองมอถกตอง ขามขนตอนการปฏบตงาน

3. กจพสยในการปฏบตงาน

1. ความประณต รอบคอบขณะปฏบตงาน 2. การจดเกบและท าความสะอาดพนทหลงปฏบตงาน

2 คะแนน ท างานประณต รอบคอบ ปลอดภยท าความสะอาดเรยบรอย 1 คะแนนปฏบตงานตามคมอ ไมท าความสะอาดพนทปฏบตงาน

แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนร

ชอ...............................................สกล.........................................วนท…........../.............../.............

ระดบ ปวช. ........................กลม..............................แผนกชาง........................................................

ชองาน เรอง ระบบเครองยนต

รายการตรวจ ระดบคะแนน

คะแนนทได 2 3 5

ปรบปรง พอใช ด

1. ท าแบบทดสอบกอนเรยนไดถกตอง

2. เขาใจเนอหา

3. ปฏบตงานตามคมอ

4. มความสนใจในเรองทเรยน

5. น าเนอหาไปใชงานไดจรง

6. อธบายเนอหาทเรยนได

7. ท าแบบทดสอบหลงเรยนไดถกตอง 35

บนทกหลงการเรยนร

นกเรยน/นกศกษา คร/อาจารย

ลงชอ………..………..………. ลงชอ………..………..……….

ผบนทก ผบนทก

………/………/……… ………/………/………

ผประเมน...................................................... วนท............เดอน..................พ.ศ. .........

แบบบนทกประเมนคณธรรมจรยธรรม

หนวยท 2 เรอง ระบบเครองยนต

สอนครงท ……..วนท..................เดอน....................................พ.ศ.........................

ท ชอ-สกล

การแ

ตงกา

ย

การต

รงตอ

เวลา

ความ

ซอสต

ย

จตอา

สา

ความ

รบผด

ชอบ

รวมค

ะแนน

1 2 3

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

หมายเหต นกเรยนขาดเรยน ใหคะแนนเปน 0 นกเรยนมาเรยนปกตใหคะแนนเปน 1 คะแนน

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ประเภทวชางอตสาหกรรม

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102 ระดบ ประกาศนยบตรวชาชพ แผนกวชา ชางยนต หนวยกต 3 หนวยกต จ านวนชวโมง 126 ชวโมง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

จดประสงครายวชา เพอให

1. เขาใจหลกการท างานของจกรยานยนต 2. ถอดประกอบ ตรวจสภาพชนสวนของจกรยานยนต 3. บ ารงรกษา บรการ แกไขขอขดของของรถจกรยานยนตและประมาณราคาคาบรการ 4. มกจนสยทดในการท างานรบผดชอบ ประณต รอบคอบ ตรงตอเวลา สะอาด ปลอดภย และรกษา

สงแวดลอม

สมรรถนะรายวชา

1. แสดงความรเกยวกบหลกการตรวจสอบบ ารงรกษา ปรบแตงชนสวนรถจกยานยนต 2. บ ารงรกษาเครองยนตรถจกรยายนตและระบบตางๆตามคมอ 3. ตรวจสภาพเครองยนตรถจกรยายนตและระบบตางๆตามคมอ 4. ถอดประกอบชนสวนตางๆ ของรถจกรยายนตตามคมอ 5. ถอดประกอบชนสวนระบบตางๆ ของรถจกรยายนตตามคมอ 6. ประมาณราคาคาบรการรถจกรยานยนต

ค าอธบายรายวชา

ศกษาและปฏบตเกยวกบหลกการท างานการถอดประกอบชนสวนของเครองยนตและระบบของรถจกรยานยนต ระบบควบคมการฉดเชอเพลงดวยอเลกทรอนกส การใชเครองมอและเครองมอพเศษตรวจสอบชนสวน ปรบแตง การบ ารงรกษาและประมาณราคาคาบรการ

การแบงหนวยแผนจดการเรยนร

ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102 หนวยท ชอหนวยการเรยนร จ านวน

ชวโมง 1 เครองมองานจกรยานยนต 7 2 เครองยนต 2 จงหวะ 7 3 เครองยนต 4 จงหวะ 14 4 ระบบหลอลน 7 5 ระบบน ามนเชอเพลง 7 6 ระบบจดระเบด 7 7 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 7 8 ระบบไฟสญญาณ 7 9 ระบบสงก าลง 7 10 ระบบระบายความรอน 7 11 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 14 12 ลอและยางจกรยายนต 7 13 ระบบเบรก 7 14 ระบบฉดน ามนเชอเพลงดวยอเลกทรอนกส 14 15 การประมาณการงานจกรยานยนต 7 รวม 126

ตารางวเคราะหแสดงพฤตกรรมการเรยนร

ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หนวยท

ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง พทธพสย ทกษะ

พสย จตพสย

1 เครองมองานจกรยานยนต 7 2 เครองยนต 2 จงหวะ 7 3 เครองยนต 4 จงหวะ 14 4 ระบบหลอลน 7 5 ระบบน ามนเชอเพลง 7 6 ระบบจดระเบด 7 7 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 7 8 ระบบไฟสญญาณ 7 9 ระบบสงก าลง 7 10 ระบบระบายความรอน 7 11 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 14 12 ลอและยางจกรยายนต 7 13 ระบบเบรก 7 14 ระบบฉดน ามนเชอเพลงดวย

อเลกทรอนกส 14

15 การประมาณการงานจกรยานยนต 7 รวม 126

ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หนวยท

ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง ทฤษฎ ปฏบต

1 เครองมองานจกรยานยนต 1.1 เครองมอชางทวไป 1.2 เครองพเศษ 1.3 เครองวดไฟฟา

1 6 7

2 เครองยนตจกรยายนต 2 จงหวะ 2.1 ชนดของเครองยนต 2.2 สวนประกอบของเครองยนต 2.3 หลกการท างานเครองยนต

1 6 7

3 เครองยนตจกรยายนต 4 จงหวะ 3.1 ชนดของเครองยนต 3.2 สวนประกอบของเครองยนต 3.3 หลกการท างานเครองยนต

2 12 14

4 ระบบหลอลน 4.1 น ามนหลอลน 4.2 การหลอลนเครองยนต 4 จงหวะ 4.3 การหลอลนเครองยนต 2 จงหวะ

1 6 7

5 ระบบน ามนเชอเพลง 5.1 น ามนเชอเพลง 5.2 หมอกรองอากาศ 5.3 กอกน ามนเชอเพลง 5.4 คารบเรเตอร

1 6 7

6 ระบบจดระเบด 6.1 บทน า 6.2 ระบบจดระเบดแบบทองขาว 6.3 ระบบจดระเบดแบบ CDI 6.4 หวเทยน

1 6 7

(ตอ) ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หนวยท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง ทฤษฎ ปฏบต

7 ระบบไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 7.1 บทน า 7.2 อปกรณไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 7.3 วงจรควบคมไฟชารจและไฟฟาแสงสวาง 7.4 แบตเตอร

1 6 7

8 ระบบไฟสญญาณ 8.1 บทน า 8.2 ระบบไฟเลยว 8.3 ระบบไฟเบรก 8.4 ระบบไฟเกยร 8.5 ระบบไฟแตร

1 6 7

9 ระบบสงก าลง 9.1 บทน า 9.2 ระบบคลตซแบบธรรมดา 9.3 ระบบคลตซแบบอตโนมต 9.4 ระบบเกยร

1 6 7

10 ระบบระบายความรอน 10.1 บทน า 10.2 ระบบระบายความรอนดวยอากาศ 10.3 ระบบระบายความรอนดวยน า

1 6 7

11 โครงรถและระบบรองรบน าหนก 11.1 โครงรถ 11.2 ระบบรองรบน าหนก

2 12 14

(ตอ) ตารางวเคราะหเนอหาการเรยนร ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หนวยท ชอหนวยการเรยนร พฤตกรรมทพงประสงค จ านวนชวโมง ทฤษฎ ปฏบต

12 วงลอและยางจกรยายนต 12.1 ชนดของวงลอ 12.2 สวนประกอบของวงลอ 12.3 ชนดของยาง 12.4 โครงสรางของยาง

1 6 7

13 ระบบเบรก 13.1 องคประกอบในการเบรกหรอหามลอ 13.2 ประเภทของการเบรกหรอหามลอ 13.3 ชนดน ามนเบรก 13.4 คณสมบตน ามนเบรก 13.5 มาตรฐานของน ามนเบรก

1 6 7

14 ระบบฉดน ามนเชอเพลงดวยอเลกทรอนกส 14.1 หลกการเบองตน 14.2 การควบคมระยะเวลาในการฉดเชอเพลง 14.3 ชนดการฉดเชอเพลงแบบอเลกทรอนกส

2 12 14

15 การประมาณการงานจกรยานยนต 15.1 ราคาอะไหล 15.2 การประมาณการคาบรการ

1 6 7

รวม 18 108 126

ชอวชา งานจกรยายนต (Motorcycle) รหสวชา 2101-2102

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธสกราช 2556

หนวยการเรยนท 2เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ

การจดกจกรรมการเรยนการสอน หนวยท 2 สปดาหท 3 จ านวน 7 ชวโมง

การจดการเรยนแบบจดกจกรรมทใหผเรยนลงมอปฏบต (Hand-on Activity) สมรรถนะ

แสดงความรและปฏบตเกยวกบเครองยนต 2 จงหวะไดอยางถกตอง

จดประสงคการเรยนร

ดานความร 10. บอกชนสวนและหนาทของเครองยนต 2 จงหวะไดถกตอง 11. อธบายหลกการท างานของเครองยนต 2 จงหวะไดถกตอง 12. อธบายการตรวจสอบและบรการเครองยนต 2 จงหวะได

ดานทกษะ 13. ปฏบตการถอดและประกอบเครองยนตเขากบรถจกรยานยนตไดถกตอง 14. น าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวน

ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยง 15. ปฏบตกจกรรมดวยความมงมน เสยสละ เออเฟอเผอแผ ชวยเหลอซงกนและกนมสตปญญาใช

เวลาอยางคมคาและตรงตอเวลา ล าดบการจดกจกรรมและสอการเรยนการสอน เตรยมความพรอมกอนการสอน ครจดเตรยมเอกสารประกอบการเรยนการสอน สอและวสดอปกรณทใชประกอบการเรยนการสอนใหพรอม เมอผเรยนเขาหองเรยบรอยส ารวจและตรวจรายชอผเรยนในแบบบนทกเวลาเรยน ขนน าเขาสบทเรยน ครถามนกเรยน วา “นกเรยนคนใดใชจกรยายนตขบขมาเรยนบาง” โดยการสมถามนกเรยนเปนรายบคคล 3-5 คน ขนกจกรรมการเรยนการสอน 1. ใหนกเรยนชอของยหอรถจกรยานยนตตามภาพทแสดงหรอทตวเองใช 2. ใหนกเรยนบอกเหตผลหรอขอดของการเลอกใชจกรยายนตของตนเอง 3. ใหนกเรยนบอกสวนประกอบของรถจกรยานยนตทเหนไดจากภาพตวอยางหรอจากรถจกรยานยนตของตวเอง 4. แจกแบบทดสอบกอนเรยน 5. ครแจกเอกสารประกอบการสอน เรอง เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ

6. ครใหนกเรยนศกษาเอกสารประกอบการสอนเรอง เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ 7. ครอธบายเนอหาทนกเรยนซกถามเพมเตม 8. เมอนกเรยนศกษาเนอหาครบถวนสมบรณครและนกเรยนชวยกนสรป 9. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดทายบท 10. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบทายบท 11. ใหนกเรยนปฏบตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต ใบงานท 2.1 การถอดประกอบและตรวจสอบฝาสบเครองยนต 2 จงหวะ (จดประสงคท 3) ใบงานท 2.2 การถอดประกอบและตรวจสอบเสอสบเครองยนต 2 จงหวะ (จดประสงคท 3) ใบงานท 2.3 การถอดประกอบและตรวจสอบลกสบเครองยนต 2 จงหวะ (จดประสงคท ขนสรปผล 1. ครและนกเรยนชวยกนสรป เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ 2. ครและนกเรยนชวยกนสรป “หลกการท างานของเครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ” 3. ครนกเรยนชวยกนสรปขอแตกตางของระบบเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะ กจกรรมของผเรยน 1. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน 2. ครใหนกเรยนศกษาและท าแบบฝกหดทายบทสงทายชวโมงการเรยนการสอน 3. มอบหมายใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและศกษาเนอในบทเรยนตอไป 4. ครตรวจแบบทดสอบกอนเรยน 5. ครเฉลยแบบฝกหดทายบท 6. นกเรยนถอดประกอบเครองยนตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต สอการเรยนการสอน 1. รถจกยานยนต 2 จงหวะ และ รถจกยานยนต 4 จงหวะ

2. รปภาพรถจกรยายนตรถจกยานยนต 2 จงหวะ และ รถจกยานยนต 4 จงหวะ 3. เครองฉายโปรเจคเตอรและจอ 3. เครองคอมพวเตอร 4. กระดานและปากกาไวทบอรด 5. เอกสารประกอบการสอน เรอง “เครองยนตจกรยานยนต 2 จงหวะ” 6. แบบทดสอบกอน/หลงเรยน 7. แบบฝกหดทายหนวยท 2 8. ใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต การวดผลประเมนผล

1. แบบทดสอบกอน/หลงเรยน 2. แบบฝกหดทายบท 3. แบบประเมนผลใบงาน 4. การตรงตอเวลา 5. การแตงกาย

งานทมอบหมาย 7. ท าแบบทอสอบกอนเรยนหนวยท 2

8. ท าแบบฝกหดหนวยการเรยนท 2 9. ท าแบบทอสอบหลงเรยนหนวยท 2 10. ปฏบตตามใบงานท 2 การถอดประกอบเครองยนต 11. ใหนกศกษาแตละกลมไปคนควาเพมเตมในแหลงการเรยนรอนๆ ในเรองทเกยวของและเชอมโยง

กนกบเนอหาทเรยนมาแลวเพอใชศกษาในครงตอไป เกณฑการวดผลและประเมนผล

กอนเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบทดสอบ

กอนเรยน แบบทดสอบ กอนเรยน

ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตองมคะแนนรอยละ50 ขนไป

ขณะเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบฝกหด แบบฝกหด ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตอง

มคะแนนรอยละ50 ขนไป

คณธรรมการอยรวมกบคนอน

สงเกตพฤตกรรม แบบบนทกพฤตกรรม

0-1 ปรบปรง 2-3 พอใช 4-5 ด

เกณฑผาน ระดบพอใชขนไป

หลงเรยน

สงทตองการวด วธการวด เครองมอ เกณฑการวด เกณฑประเมน ความร ความเขาใจ ท าแบบทดสอบ

หลงเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

ขอละ 1 คะแนน เกณฑผานผเรยนตองมคะแนนรอยละ50 ขนไป

แบบประเมนผลการปฏบตงาน

สงทตองการวด วธการวด เกณฑการวดและประเมน 1.ทกษะการเตรยมเครองมอ

1. ดงานจดเตรยมเครองมอ 2. การจดวางเครองมอ 3. การแตงกาย

3 คะแนน จดเครองครบถวน วางเครองมอเปนระเบยบและแตงกายเรยบรอย ปลอดภย 2 คะแนน จดเครองมอครบ วางเครองมอไมเปนระเบยบแตงกายไมเรยบรอย 1 จดเครองไมครบ วางไมเปนระเบยบแตงไมเรยบรอย

2. ทกษะการใชเครองมอ

1.การเลอกใชเครองมอถกประเภทกบงาน 2. ขนตอนการปฏบตงานตามคมอ 3. การใชเครองมอขณะปฏบตงาน

5 คะแนน ใชเครองมอถกตอง ปฏบตงานถกตองตามคมอ 3 ใชเครองมอถกตอง ขามขนตอนการปฏบตงาน

3. กจพสยในการปฏบตงาน

1. ความประณต รอบคอบขณะปฏบตงาน 2. การจดเกบและท าความสะอาดพนทหลงปฏบตงาน

2 คะแนน ท างานประณต รอบคอบ ปลอดภยท าความสะอาดเรยบรอย 1 คะแนนปฏบตงานตามคมอ ไมท าความสะอาดพนทปฏบตงาน

แบบบนทกประเมนและวดผล คณธรรมจรยธรรม

วชา งานจกรยานยนต รหส 2101-2102 แผนกวชาชางยนต ชน ….. กลม…..ภาคเรยนท ….ปการศกษา……..

ท

รายการประเมน

คะแนน

ชอ-สกล

คณลกษณะอนพงประสงค

คะแนนระหวางเรยน

แบบประเมนผลงาน วดผล

การแ

ตงกา

ย กา

รตรง

ตอเวล

า คว

ามซอ

สตย

จตอา

สา

ความ

รบผด

ชอบ

รวมค

ะแนน

กา

รใชเ

ครอง

มอ

ขนตอ

นการ

ปฏบต

งาน

ความ

สะอา

ดเรย

บรอย

ผล

งานส

าเรจ

รวมค

ะแนน

ใบ

บนทก

ผลกา

รปฏบ

ตงาน

.. ใบ

บนทก

ผลกา

รปฏบ

ตงาน

.. ใบ

บนทก

ผลกา

รปฏบ

ตงาน

.. แบ

บฝกห

ด แบ

บทดส

อบกอ

นเรย

น แบ

บทดส

อบหล

งเรยน

รว

มคะแ

นน

รวมค

ะแนน

เกบ

ประเ

มนปล

ายภา

ค รว

มคะแ

นนทง

หมด

ผลกา

รเรยน

4 4 4 4 4 20 5 5 5 5 20

10

10

10

10

10

10

60

80%

20

%

100

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 2 จดประสงค : เพอประเมนความรเดมของผเรยนเกยวกบระบบเครองยนต ค าชแจง

1. แบบทดสอบเปนแบบตวเลอกค าตอบแบบม 4 ตวเลอก 2. หามขดเขยนขอความใดๆ ลงบนแบบทดสอบ 3. ใหเลอกค าตอบทถกทสดเพยงเดยวแลวท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ

ตวอยาง ขอ ก ข ค ง 1 X

1. รดวาลว (Reed Valve) มความหมายตรงกบขอใด (จดประสงคท 1) ก. ลนกนกลบ ข. ชองไอด ค. ชองไอเสย ง. วาลวปดน ามน 2. กระบอกสบมหนาทอะไร (จดประสงคท 2) ก. จดระเบด ข. ปองกนน ารว ค. อดอากาศ ง. ใหลกสบเคลอนทไปกลบปลอดภย 3. ลนไอดเปดเปนจงหวะอะไร (จดประสงคท 2) ก. จงหวะอด ข. จงหวะดด

ค. จงหวะงาน ง. จงหวะคาย 4. เครองยนต 6 สบ 4 จงหวะท างานครบกลวตรเพลาขอเหวยงหมนกรอบ (จดประสงคท 2) ก. 1 รอบ ข. 2 รอบ ค. 3 รอบ ง. 4 รอบ 5. ระบบไอดของเครองยนต ท าหนาทอะไร (จดประสงคท 1)

ก. ท าใหเครองยนตหมน ข. ประจไอดเขาสกระบอกสบ ค. เพมความเรวรอบของเครองยนต ง. ระบายไอเสยออกจากเครองยนต

6. เครองยนต 2 จงหวะการท างานเปนอยางไร (จดประสงคท 2) ก. เพลาขอเหวยงหมน 2 รอบ ไดงาน 1 ครง

ข. เพลาขอเหวยงหมน 4 รอบ ไดงาน 1 ครง ค. เพลาขอเหวยงหมน 2 รอบ ไดงาน 4 ครง ง. เพลาขอเหวยงหมน 4 รอบ ไดงาน 4 ครง

7.เครองยนตแกสโซลน ลนไอดจะเปดรบสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศในจงหวะใด (จดประสงคท 1) ก. จงหวะอด ข. จงหวะดด

ค. จงหวะระเบด ง. จงหวะคาย

8. ระบบไอเสยของเครองยนต ท าหนาทอะไร (จดประสงคท 1) ก. ระบายไอเสยออกจากเครองยนต ข. ท าใหเครองยนตหมน ค. เพมความเรวรอบของเครองยนต ง.ประจไอดเขาสกระบอกสบ

9. เพลาลกเบยวท าหนาท ตามขอใด (จดประสงคท 1) ก. สงน ามนหลอลน ข. ท าใหลกสบเคลอนท ค. ปด เปดลนไอดและไอเสย ง. ปองกนก าลงอดรว

10. อตราเรงของเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะมขอแตกตางกนอยางไร (จดประสงคท 2) ก. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน อตราเรงเทากน

ข. แรงมาเทากน เครองยนต 4 จงหวะอตราเรงดกวา ค. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน เครองยนต 4 จงหวะอตราเรงดกวา ง. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน เครองยนต 2 จงหวะอตราเรงดกวา

แบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 2 จดประสงค : เพอประเมนความรเดมของผเรยนเกยวกบระบบเครองยนต ค าชแจง

1. แบบทดสอบเปนแบบตวเลอกค าตอบแบบม 4 ตวเลอก 2. หามขดเขยนขอความใดๆ ลงบนแบบทดสอบ 3. ใหเลอกค าตอบทถกทสดเพยงเดยวแลวท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ

ตวอยาง ขอ ก ข ค ง 1 X

1. เครองยนต 2 จงหวะการท างานเปนอยางไร (จดประสงคท 2) ก. เพลาขอเหวยงหมน 2 รอบ ไดงาน 1 ครง

ข. เพลาขอเหวยงหมน 4 รอบ ไดงาน 1 ครง ค. เพลาขอเหวยงหมน 2 รอบ ไดงาน 4 ครง ง. เพลาขอเหวยงหมน 4 รอบ ไดงาน 4 ครง

2. รดวาลว (Reed Valve) มความหมายตรงกบขอใด (จดประสงคท 1) ก. ลนกนกลบ ข. ชองไอด ค. ชองไอเสย ง. วาลวปดน ามน 3. ลนไอดเปดเปนจงหวะอะไร (จดประสงคท 2) ก. จงหวะระเบด ข. จงหวะอด

ค. จงหวะดด ง. จงหวะคาย 4. เครองยนต 6 สบ 4 จงหวะท างานครบกลวตรเพลาขอเหวยงหมนกรอบ (จดประสงคท 2) ก. 1 รอบ ข.2 รอบ ค. 3 รอบ ง. 4 รอบ 5. ระบบไอเสยของเครองยนต ท าหนาทอะไร(จดประสงคท 2)

ก. ระบายไอเสยออกจากเครองยนต ข. ท าใหเครองยนตหมน ค. เพมความเรวรอบของเครองยนต ง.ประจไอดเขาสกระบอกสบ

6. ระบบไอดของเครองยนต ท าหนาทอะไร (จดประสงคท 1) ก. ท าใหเครองยนตหมน ข.ประจไอดเขาสกระบอกสบ ค.เพมความเรวรอบของเครองยนต ง.ระบายไอเสยออกจากเครองยนต

7. กระบอกสบมหนาทอะไร (จดประสงคท 1) ก. จดระเบด ข. ปองกนน ารว ค. ใหลกสบเคลอนทไปกลบปลอดภย ง. อดอากาศ 8.อตราเรงของเครองยนต 2 จงหวะและเครองยนต 4 จงหวะมขอแตกตางกนอยางไร (จดประสงคท 2) ก. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน อตราเรงเทากน

ข. แรงมาเทากน เครองยนต 4 จงหวะอตราเรงดกวา ค. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน เครองยนต 4 จงหวะอตราเรงดกวา ง. ก าลงเทากน กระบอกสบเทากน เครองยนต 2 จงหวะอตราเรงดกวา

9. เครองยนตแกสโซลน ลนไอดจะเปดรบสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศในจงหวะใด (จดประสงคท 2) ก. จงหวะคาย ข. จงหวะอด

ค. จงหวะระเบด ง. จงหวะดด

10. เพลาลกเบยวท าหนาท ตามขอใด (จดประสงคท 1) ก. ท าใหลกสบเคลอนท ข. ปด เปดลนไอดและไอเสย ค. สงน ามนหลอลน ง. ปองกนก าลงอดรว

เฉลยแบบฝกหดทายหนวยท 2 1. จงอธบายเครองยนตสนดาปภายใน

ตอบ เครองยนตสนดาปภายนอก เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ 2. จงอธบายเครองสนดาปภายนอก

ตอบ เครองยนตสนดาปภายใน เปนเครองยนตทมการเผาไหมของเชอเพลงหรอการเกดพลงงานความรอนอยภายนอกกระบอกสบ

3. อธบายขนตอนการท างานของเครองยนต 2 จงหวะ ตอบ เครองยนตทงาน 1 วงรอบงานม 2 ชวงชกของลกสบ คอชวงชกท 1 ชวงชกดดกบอด และ

ชวงชกท 2 คอชวงชกระเบดและคาย 4. จงอธบายขนตอนการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ

ตอบ เปนเครองยนตทงาน 1 วงรอบ มการท างานในกระบอกสบ 4 จงหวะ คอ ดดไอดเขา อดไอด จดระเบดและคายไอเสย ท างาน ครบ 4 ชวงชก

5. จงบอกสวนประกอบและหนาทของเครองยนตมา 5 ชอ ตอบ 1. ฝาสบ ท าหนาทปดสวนบนของเครองยนต

2. เสอสบท าหนาทหอหมกระบอกสบ เพลาขอเหวยง 3. กระบอกสบ หองเผาไหมเชอเพลงท าใหเกดพลงงานความรอน 4. แหวนลกสบ ท าหนาทปองกนการไหลเวยนของแกสภายในกรบอกสบไมใหรวไหล 5. กานสบ ท าหนาสงถายก าลงจากกระบอกสบในแนวตรงไปยงเพลาขอเหวยง

6. จงบอกขอเปรยบเทยบเครองยนต 2 จงหวะกบเครองยนต 4 จงหวะ ตอบ 1.เครองยนต 2 จงหวะมโครงสรางงายไมมระบบลนทยงยากซบซอน

2.เครองยนต 2 จงหวะมก าลงตอน าหนกของเครองยนตนอยกวา 3.เครองยนต 2 จงหวะประหยดทงคาซอมและคาบ ารงรกษา

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

แบบทดสอบกอเรยน

ขอ ก ข ค ง 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 x 8 x 9 x 10 x

แบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 x 8 x 9 x 10 x

วทยาลยเทคนคหนองคาย ใบงานท 2.1 หนวยท 2

ชอวชา งานจกรยานยนต เวลารวม 7 ชวโมง ชอหนวย เครองมองานจกรยานยนต สอนครงท 1

ชอ งานถอดประกอบและตรวจสอบฝาสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะ

จ านวนชวโมง 2ชวโมง

จดประสงคการเรยนร

สามารถถอดประกอบและตรวจสอบฝาสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะไดถกตอง

เครองมอ-วสดและอปกรณ

1. เครองยนตรถจกรยานยนต2 จงหวะ 2. เครองมอทวไป 3. ฟลเลอรเกจ 4. บรรทดเหลก 5. ประแจบลอกหวเทยน 6. น ามนเบนซน 7. กระดาษทรายเบอร 400-600 8. ปะเกนฝาสบ 9. ประแจวดแรงบด 10. ถาดลางชนสวนอะไหล 11. ผาท าความสะอาดชนงาน 12. แปรงทาสขนหนม

ล าดบขนการปฏบตงาน

1. เตรยมเครองมอและอปกรณใหพรอมในการปฏบตงาน 2. ศกษาจากใบความรใหเขาใจกอนลงมอปฏบตงาน 3. ถอดหวเทยนโดยใชบลอกหวเทยนและใชมอหมนหวเทยนออก

รปท 2.1 แสดงการถอดหวเทยวออกจากฝาสบ

4. คลายนทยดฝาสบถอดแหวนรองและถอดฝาสบ

รปท 2.2 คลายนทยดฝาสบโดยใชบลอกเบอร 10

5. ถอดฝาฝาสบ

รปท 2.3 แสดงการถอดฝาสบ

6. ถอดปะเกนฝาสบ

รปท 2.4 แสดงการถอดปะเกน

7. การตรวจสอบฝาสบ 7.1 ใชน ามนเบนซนท าความสะอาดฝาสบดวยแปรงทาสขนนมขนาด 1 นว 7.2 เปาท าความสะอาดฝาสบใหแหง 7.3 ขจดคราบเขมาดวยแผนเหลกบางหรอใบเลอยขด 7.4 ตรวจสอบความโกงของฝาสบดวยฟตเหลกและฟลเลอรเกจโดยวางทฝาสบเพอหาคาความ

โกงของฝาสบใหท าการวดหลายๆครงและหลายจด

ตารางท 3.1 คาความโกงฝาสบ รายการปฏบต คามาตรฐาน ความโกงฝาสบ 0.05

7.5 ตรวจสอบคาความโกงของฝาสบถาคาทวดไดเกนมาตรฐานใหท าการปาดผวฝาสบใหมโดยใช กระดาษทรายเบอร 400-600 วางบนทราบแลวขดวนเปนรปเลข (8) จนเหนวาฝาสบเรยบสนทเพอปองกนการรวซมของน ามนเชอเพลง

รปท 2.5 แสดงการตรวจวดความโกงของฝาสบ

8. การประกอบปะเกนฝาสบ การประกอบปะเกนฝาสบใหหนดานนนของปะเกนออกนอกเสมอและควรเปลยนทกครงทมการบรการฝาสบ

9. ประกอบฝาสบใสแหวนรองและขนนทโดยสลบการขนนทเปนกากบาทตามแรงบดมาตรฐานก าหนด ตารางท 3.2 คาแรงบดมาตรฐานขนนทฝาสบ

รายการปฏบต คามาตรฐาน ขนนทฝาสบ ขนาด M8x4

22 N-m (2.2 m-kg)

10. ประกอบหวเทยนและปลกหวเทยนตามล าดบ 11. เกบอปกรณ เครองมอและวสด 12. ท าความสะอาด เครองมอ และบรเวณพนทปฏบตงาน

วทยาลยเทคนคหนองคาย ใบงานท 2.2 หนวยท 2

ชอวชา งานจกรยานยนต เวลารวม 7 ชวโมง ชอหนวย เครองมองานจกรยานยนต สอนครงท 1

ชอ งานถอดประกอบและตรวจสอบเสอสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะ

จ านวนชวโมง 2 ชวโมง

จดประสงคการเรยนร

สามารถถอดประกอบและตรวจสอบเสอสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะไดถกตอง

เครองมอ-วสดและอปกรณ

1. เครองยนตรถจกรยานยนต2 จงหวะ 2. เครองมอทวไป 3. บอรเกจ (เครองมอวดรใน) 4. ไมโครมเตอร 5. น ามนเบนซน 6. ถาดลางชนสวนอะไหล 7. ผาท าความสะอาดชนงาน 8. แปรงทาสขนหนม

ล าดบขนการปฏบตงาน

1. เตรยมเครองมอและอปกรณใหพรอมในการปฏบตงาน 2. ศกษาจากใบความรใหเขาใจกอนลงมอปฏบตงาน

รปท 2.6 แสดงการถอดหวเทยน

3. คลายนททยดเสอสบ 4. คลายนทยดเสอสบ ถอดแหวนรองและถอดฝาสบ 5. ใชคอนพลาสตดเคาะรอบฐานเสอสบแลวถอดเสอสบและปะเกน

6. ถอดฝาฝาสบและปะเกนฝาสบออกเสอสบออกจากบนถาดรอง 7. การตรวจสอบเสอสบ

7.1 ใชน ามนเบนซนท าความสะอาดเสอสบดวยแปรงทาสขนนมขนาด 1 นว 7.2 เปาท าความสะอาดเสอสบใหแหง 7.3 ขจดคราบเขมาดวยแผนเหลกบางหรอใบเลอยขดทชองทอไอเสยขณะปฏบตควรระวงอยาให

ผนงกระบอกสบเปนรอยหรอเสยหาย 7.4 เปาและท าความสะอาดใหแหง 7.5 ตรวจสอบผนงของเสอสบวามรอยขดขดหรอถาเสยหายควรเปลยนใหม 7.6 วดความกวางและความลกของกระบอกสบดวยเครองมอวดไซลนเกอรเกจ

ตารางท 3.2 คามาตรฐานกระบอกสบ รายการปฏบต คามาตรฐาน (mm)

ความกวางกระบอกสบC 52.00-52.02 ความเรยวกระบอกสบ T 0.03 ความเบยวกระบอกสบ R 0.01

หมายเหต C คอ คาสงสด D T คอ คาสงสด D1หรอ D2 – คาสงสด D5หรอ D6 R คอ คาสงสด D1, D3หรอ D5 – คาต าสด D2 , D4หรอ D6

รปท 2.7 แสดงฝาสบและกระบอกสบ

8. การประกอบเสอสบ 8.1 ท าความสะอาดเสอสบดวยแปรงท าสขนาด 1 นวและน ามนเบนซนแลวเปาใหแหงสนท 8.2 ชโลมน ามนหลอลนทกระบอกสบ ลกสบและรองแหวน 8.3 ใสปะเกนตวใหมทฐานเสอสบ 8.4 ประกอบเสอสบเขากบเครอง

9. ประกอบหวเทยนและปลกหวเทยนตามล าดบ 10. เกบอปกรณ เครองมอและวสด 11. ท าความสะอาด เครองมอ และบรเวณพนทปฏบตงาน

วทยาลยเทคนคหนองคาย ใบงานท 2.3 หนวยท 2

ชอวชา งานจกรยานยนต เวลารวม 7 ชวโมง ชอหนวย เครองมองานจกรยานยนต สอนครงท 1

ชอ งานถอดประกอบและตรวจสอบลกสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะ

จ านวนชวโมง 2 ชวโมง

จดประสงคการเรยนร

สามารถถอดประกอบและตรวจสอบลกสบเครองยนตรถจกรยานยนต 2 จงหวะไดถกตอง

เครองมอ-วสดและอปกรณ

1. เครองยนตรถจกรยานยนต2 จงหวะ 2. เครองมอทวไป 3. บอรเกจ (เครองมอวดรใน) 4. ไมโครมเตอร 5. เวอรเนยร 6. น ามนเบนซน 7. ถาดลางชนสวนอะไหล 8. ผาท าความสะอาดชนงาน 9. แปรงทาสขนหนม 10. กระดาษทรายเบอร 600

ล าดบขนการปฏบตงาน

1. เตรยมเครองมอและอปกรณใหพรอมในการปฏบตงาน 2. ศกษาจากใบความรใหเขาใจกอนลงมอปฏบตงาน 3. ถอดเสอสบ

รปท 2.8 แสดงการถอดเสอสบ

4. ถอดสลกลกสบ 5. ถอดลกสบและลกปนสลลกสบออกจากกานสบ 6. ถอดแหวนลกสบตวบนแ ละแหวนตวท 2 โดยใชมอถางปากแหวนลกสบทละอนแลวยกทางดาน

ตรงขามกบปากแหวน 7. การตรวจสอบหวลกสบ

7.1 ใชน ามนเบนซนท าความสะอาดลกสบดวยแปรงทาสขนนมขนาด 1 นว 7.2 เปาท าความสะอาดเสอสบใหแหง 7.3 ประกอบแหวนและลกสบเขากบรองแลวทดลองหมนแหวนลกสบวาหมนไดลนหรอตดขด

หรอไม 7.4 ถาแหวนตดขดหรอไมลนจะเปนสาเหตใหเครองยนตก าลงตก

8. การตรวจสอบผวลกสบ 8.1 ถาลกสบมผวเปนรองหรอรอยขดลกทเกดจากความรอนสงจะตองเปลยนลกสบใหม 8.2 ถาเปนรอยไมลกใหใชกระดาษทรายเบอร 600 ขดตามแนวขวางขดเบาๆและไมนานเกนไป

9. การตรวจสอบความโตของลกสบ ตารางท 3.3 คามาตรฐานชองวางระหวางลกสบกบกระบอกสบ

รายการปฏบต คามาตรฐาน (mm) คาจ ากดการซอม (mm) ชองวางระหวางลกสบกบกระบอกสบ

0.035-0.045 0.120

9.1 ใชไมโครมเตอรวดลกสบทต าแหนงจากลางขนบน 10 มลลเมตร

รปท 2.9 แสดงการวดลกสบดวยไมโครมเตอร

9.2 ดวยเสนผาศนยกลางของรสลกลกสบดวยไดอลคาลปเปอรถาคาทไดเกนมาตรฐานใหเปลยนลกสบใหม

ตารางท 3.4 คามาตรฐานชองวางระหวางลกสบกบกระบอกสบ รายการปฏบต คามาตรฐาน (mm) คาจ ากดการซอม (mm)

ชองวางระหวางสลกลกสบกบรสลกลกสบ

0.004-0.029 0.07

10. การตรวจสอบสลกลกสบและแบรง

10.1 สลกลกสบถามรอยสกหรอหรอรอยไหมใหเปลยนตวใหม

10.2 ตรวจสอบขนาดเสนผาสนยกลางของสลกลกสบดวยไมโครมเตอร โดยวดเปนระยะตลอดสลกลกสบอยางนอย 3 จด

รปท 2.9 แสดงการวดสลกลกสบ

11. ตรวจสอบแบรงหรอลกปน แบรงหรอลกปนถามรอยสกหรอรอยไหมใหเปลยนใหม

รปท 2.10 แสดงแบรงสลกลกสบ

12.การตรวจสอบแหวนลกสบ

12.1 ตรวจสอบระยะหางปากแหวนลกสบโดยน าแหวนลกสบใสลงในหวลกลบทละตวแลวใชหวลกสบกดลงในกระบอกสบใหลกลงไปหางจากฐานเสอสบ 10 มลลเมตร

12.2 ใชฟลเลอรเกจสอดวดชองวางปากแหวนลกสบทง 2 ตวแลวดคาตามมาตรฐานถาไมไดตามมาตรฐานใหเปลยนแหวนใหม

ตารางท 3.5 คามาตรฐานชองวางปากแหวนลกสบ รายการปฏบต คามาตรฐาน (mm) คาจ ากดการซอม (mm)

ชองวางระหวางปากแหวนลกสบ

0.25-0.45 0.75

รปท 2.11 แสดงการจดปากแหวนลกสบ

12.3 ตรวจสอบระยะหางปากแหวนอสระเพอตรวสอบการสปรงตวของแหวนตองไดคาตามตารางมาตรฐานถาไมไดใหเปลยนใหม

ตารางท 3.6 คามาตรฐานชองวางปากแหวนอสระ รายการปฏบต คาจ ากดการซอม (mm)

ชองวางระหวางปากแหวนอสระ

3.52

12.4 ตรวจสอบระยะหางแหวนลกสบกบรองแหวน โดยประกอบแหวนลกสบเขากบรองแหวนใหปากแหวนอยตรงสลกบงคบปากแหวน ใชฟลเลอรเกจวดชองวาง ขณะท าการวดใหผวนอกของแหวนลกสบและลกสบเสมอกนอานคาถาไมไดตามมาตรฐานใหเปลยนแหวนใหม

ตารางท 3.7 คามาตรฐานชองวางปากแหวนลกสบ

รายการปฏบต คามาตรฐาน (mm) ระยะหางแหวนตวท 1 0.03-0.07 ระยะหางแหวนตวท 2 0.02-0.06

รปท 2.12 แสดงการวดระยะหางแหวนลกสบดานขาง

13. การประกอบแหวนลกสบ 13.1 การใสแหวนลกสบกบลกสบใหเครองหมายตวอกษรหรอตวเลขขนดานบน 13.2 ใสแหวนลกสบใหใสปากแหวนเขากบสลกในรองแหวนแลวใชหวแมมอถางขยายแหวนออกแลวเลอนเขาไปใสรองแหวน

รปท 2.13 แสกงการใสแหวนกบหวลกสบ

14. การประกอบลกสบเขากบกานสบ 14.1 ใชน ามนหลอลนใสตรงลกปนสลกกานสบและสลกลกสบ ขณะปอบเขาไปเครองหมาย

ลกศรบนลกสบจะตองชไปทางชองไอเสย 14.2 ประกอบลกปนสลก

15. ประกอบเสอสบเขากบลกสบ 16. ประกอบฝาสบขนนทใหแนน 17. ประกอบหวเทยนและปลกหวเทยนตามล าดบ 18. เกบอปกรณ เครองมอและวสด 19. ท าความสะอาด เครองมอ และบรเวณพนทปฏบตงาน

แบบฝกหดทายหนวยท 2 จงตอบค าถามใหถกตองและสมบรณ

1. จงอธบายเครองยนตสนดาปภายใน 2. จงอธบายเครองสนดาปภายนอก 3. อธบายขนตอนการท างานของเครองยนต 2 จงหวะ 4. จงอธบายขนตอนการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ 5. จงบอกสวนประกอบและหนาทของเครองยนตมา 5 ชอ 6. จงบอกขอเปรยบเทยบเครองยนต 2 จงหวะกบเครองยนต 4 จงหวะ