การอุทธรณ์และฎีกาคดีแรงงาน, The appeal and the...

Ref. code: 25595801031211MFH

การอทธรณและฎกาคดแรงงาน

โดย

นางสาวเอมอมร สขศรสวางวงศ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายเอกชน

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25595801031211MFH

THE APPEAL AND THE DIKA APPEAL IN LABOUR CASES

BY

MISS EMAMORN SUKSRISAWANGWONG

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF LAWS

PRIVATE LAW FACULTY OF LAW

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Ref. code: 25595801031211MFH

(1)

หวขอวทยานพนธ การอทธรณและฎกาคดแรงงาน ชอผเขยน นางสาวเอมอมร สขศรสวางวงศ ชอปรญญา นตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย กฎหมายเอกชน

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ศาสตราจารย ดร. วจตรา วเชยรชม ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การอทธรณคดแรงงานตามบทบญญตแหงพระราชบญญตจดต งศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 เปนการอทธรณคดแรงงานไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงานตามหลกการทเรยกวา การอทธรณแบบกระโดดขามศาล (Leapfrog Appeal) และสามารถอทธรณคดแรงงานไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน เพอใหสอดคลองตามเจตนารมณของการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยใหการด าเนนคดแรงงานเปนไปดวยความสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรม รวมถงใหกระบวนวธพจารณาคดในศาลแรงงานนนแตกตางไปจากกระบวนการด าเนนคดแพงทวไป

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดหลกเกณฑในการอทธรณฎกาคดแรงงานขนใหม โดยก าหนดใหคความตองอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ และใหสามารถฎกาคดแรงงานได โดยใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม จากการศกษาบทบญญตในเรองหลกเกณฑ การอทธรณและฎกาคดแรงงานทแกไขใหมน พบปญหาทส าคญ 4 ประการ ดงตอไปน

1. ปญหาในการเพมขนตอนของกระบวนพจารณาคดแรงงานจากการก าหนดใหสามารถฎกาคดแรงงานได เนองจากการใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบกบการฎกาคดแรงงานโดยอนโลมนน จะท าใหคดแรงงานซงศาลฎกามค าพพากษาวา กฎหมายแรงงานเปนกฎหมายทเกยวของกบความสงบเรยบรอยของประชาชน จงเปนปญหาส าคญ ทศาลฎกาควรวนจฉยตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 ท าใหการด า เนนคดแรงงานจากเดมทยตไดในสองชนศาล คอ ศาลแรงงานและศาลฎกาแผนกคดแรงงาน เพมเปนสามชนศาล

Ref. code: 25595801031211MFH

(2)

คอ ศาลแรงงาน ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกาแผนกคดแรงงาน กรณจงไมสอดคลอง ตอหลกการซงใหคดแรงงานเปนไปดวยความรวดเรว

2. การน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม เชน ระยะเวลาในการยนฎกา ระยะเวลาในการพจารณาอนญาตใหฎกา รวมถงอ านาจของศาลฎกา ในการพจารณาคดแรงงาน ท าใหกระบวนการพจารณาคดแรงงานในชนฎกาคลายคล ง กบการพจารณาคดแพงทวไป กรณจงไมสอดคลองตอเจตนารมณซงใหการด าเนนคดแรงงาน แตกตางจากคดแพงทวไป

3. ไมมการก าหนดถงคณสมบตของผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ทตองการความเชยวชาญและประสบการณในการพจารณาวนจฉยคดแรงงานอยางตอเนอง

4. ขอจ ากดในการใหอทธรณคดแรงงานเฉพาะปญหาขอกฎหมาย ท าใหคความ ไมสามารถน าสบพยานหลกฐานใหมเพอพสจนถงขอเทจจรงในคดในชนอทธรณได กรณจงไมสอดคลองกบหลกความเทยงธรรม

ดงนน เมอไดศกษาเปรยบเทยบถงการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ตามกฎหมายตางประเทศ คอ ประเทศองกฤษ ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศรฐอสราเอล ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน และประเทศสาธารณรฐฝรงเศส ท าใหทราบถงองคกรทมอ านาจพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณฎกา และขนตอนวธการอทธรณและฎกาคดแรงงานของแตละประเทศ ผเขยนจงขอเสนอแนวทางในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา เพอแกไขสภาพปญหาของการอทธรณฎกาตามหลกเกณฑในปจจบน โดยใหคดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางเอกชนไมสามารถฎกาได แตส าหรบคดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางกลมบคคลนนใหสามารถฎกาได เนองจากเปนคดทกระทบตอกลมคนจ านวนมาก จงเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย เพอใหสอดคลองกบหลกความรวดเรวและความเปนธรรมในการด าเนนคดแรงงาน นอกจากน ควรก าหนดใหคดแรงงานสามารถอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย และก าหนดระยะเวลาในการยนฎกา รวมถงอ านาจของศาลฎกาในการแจงใหศาลอทธรณคดช านญพเศษรบฟงขอเทจจรงเพมเตม และเหนควรใหก าหนดหลกเกณฑการแตงตง การโยกยาย หรอการเลอนต าแหนงของผพพากษาในคดแรงงานในการสรางความเชยวชาญดานแรงงานอยางตอเนองของผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา เพอใหการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรม

ค าส าคญ: การอทธรณคดแรงงาน, การฎกาคดแรงงาน, คดแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

(3)

Thesis Title THE APPEAL AND THE DIKA APPEAL IN LABOUR CASES

Author Miss Emamorn Suksrisawangwong Degree Master of Laws Major Field/Faculty/University Private Law

Law Thammasat University

Thesis Advisor Professor Dr. Wichitra Vichienchom Academic Years 2016

ABSTRACT

According to the Act on Establishment of and Procedure for Labour Court B.E. 2522, only the appeal on the point of laws shall lie with the Supreme Court (Labour Division) under the leapfrog appeal principle in order to comply with the intention of this act for convenience, economy, expediency, equity and fairness in labour procedure, which is different from the general civil procedure.

Afterwards, the Act on Establishment of and Procedure for Labour Court (No.3) B.E. 2558 prescribed the new proceedings in appeal and dika appeal for labour cases. The labour cases shall be appealed to the Court of Appeal for Specialized Cases and dika appealed to the Supreme Court (Labour Division). However, the study of the new appeal and dika appeal proceedings in labour cases reveals some vital issues as follows:

1. There is an increase of procedure in labour proceedings. According to the new act, since the Civil Procedure Code shall mutatis mutandis applied to dika appeal in labour cases; hence, the labour cases were able to be dika appealed to the Supreme Court as they are the serious public order issues from the judgement of the Supreme Court under the provisions of the Civil Procedure Code Amendment Act (No. 27) B.E. 2558. Consequently, the procedure in labour cases increases from 2 steps (The Labour Court and The Supreme Court (Labour Division)) to 3 steps (The Labour Court, the Court of Appeal for Specialized Cases and The Supreme Court

Ref. code: 25595801031211MFH

(4)

(Labour Divison)) which does not conform with the intent of expediency in labour proceedings.

2. The mutatis mutandis applied provisions on dika appeal of the Civil Procedure Code in labour cases, such as the limited timeframe for filing the dika appeal, the consideration period for writ of certiorari or the Supreme Court jurisdiction in labour procedures, are inconsistent with the former intention to treat labour cases in different ways of proceedings from general civil cases.

3. There is no determination to qualify the judges of the Court of Appeal for Specialized Cases as well as the judges of the Supreme Court (Labour Division) which required the specific expertise and experience in the labour law.

4. The restriction to appeal labour cases regarding only the point of laws is inconsistent with the principle of fairness because the applicants cannot bring any new evidence or fact in the appeal proceedings.

As per the study regarding the court jurisdiction and procedure of appeal or petition of labour cases in foreign countries such as England, The United States of America, Israel, Germany and France, the researcher; in order to resolve the above issues regarding the appeal and dika appeal of labour cases in Thailand in accordance with current labour law to comply with the intent for convenience, economy, expediency, equity and fairness in Labour procedure, proposes that, in terms of the private disputes of labour cases, they shall not have permission to dika appeal which will be consistent with the expedient basis. In contrast, to comply with the fairness principle, the labour cases, which are public disputes, shall have permission to dika appeal since they affect the public. Moreover, the appeal in labour cases should appeal on point of both facts and laws, and should determine limited timeframe for filing the dika appeal as well as the power of the Supreme Court (Labour Division) to order the Court of Appeal for Specialized Cases to hear further facts, to be consistent with the fairness basis. In addition, it is appropriate to prescribe the rules of appointment, transfer or promotion for the labour judge so as to continually build the expertise.

Keywords: Appeal in Labour Cases, Dika Appeal in Labour Cases, Labour Cases

Ref. code: 25595801031211MFH

(5)

กตตกรรมประกาศ

ผเขยนขอกราบขอบพระคณทาน ศาสตราจารย ดร.วจตรา วเชยรชม ทเมตตารบ เปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ โดยสละเวลาทมคาของคณครเพอตรวจและแกไขวทยานพนธฉบบน ตลอดจนแนะน าความรทงในดานเนอหาของการท าวทยานพนธ และใหก าลงใจผเขยน จนท าใหผเขยนสามารถจดท าวทยานพนธฉบบนไดส าเรจลลวง นอกจากนน ยงอบรมสงสอนแนวความคด และคณธรรมทตองพงรกษาไว เพอน าความรทไดไปใชเพอชวยเหลอสงคม ผเขยนซาบซงในความ เปนครและส านกในพระคณของคณครเปนอยางยง

ผเขยนขอกราบขอบพระคณทานศาสตราจารย ดร. ไพศษฐ พพฒนกล ทกรณารบ เปนประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทานรองศาสตราจารย ดร. นนทวชร นวตระกลพสทธ และผชวยศาสตราจารย ดร. ตอพงศ กตตยานพงศ ทกรณารบเปนกรรมการสอบวทยานพนธ และไดเสยสละเวลาในการตรวจและใหค าแนะน า จนท าใหผเขยนสามารถปรบแกไขวทยานพนธ ฉบบนใหสมบรณยงขน

ขอขอบพระคณหวหนาผบงคบบญชาทเมตตาสนบสนนใหผเขยนไดศกษาปรญญาโท ตลอดจนพทท างาน เพอนรวมงาน เพอนและนองนกศกษาปรญญาโท สาขากฎหมายเอกชน โดยเฉพาะอยางยง นางสาวบษยมาศ มงสนต และนางสาวธดารตน พงษววฒนกจทคอยชวยเหลอใหก าลงใจผเขยนตลอดมา

ทายทสด ผเขยนขอกราบขอบพระคณ คณพอวรยทธ และคณแมวรรทณา สขศรสวางวงศ และคณอาพนธพงษ วงษสวรรณ ทใหโอกาสและสนบสนนเกยวกบการศกษาของผเขยน พรอมทงใหก าลงใจตอผเขยนเสมอมา และขอขอบพระคณคณแมสภาพร เฉลมไพร และนายมนตร เฉลมไพร ผใหค าแนะน าและเปนก าลงใจใหแกผเขยน หากวทยานพนธฉบบนสามารถเปนประโยชนตอการศกษาได ผเขยนขอมอบความดความชอบทงหมดใหแกบดา มารดา คณาจารย ตลอดจนผมพระคณของผเขยน สวนขอบกพรองทงหมดนน ผเขยนขอนอมรบไวแตผเดยว และขออภยไว ณ โอกาสน

นางสาวเอมอมร สขศรสวางวงศ

Ref. code: 25595801031211MFH

(6)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 11 1.3 สมมตฐานของการศกษา 11 1.4 ขอบเขตของการศกษา 13 1.5 วธด าเนนการศกษา 13 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 13

บทท 2 แนวความคดและววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 15

2.1 แนวความคดและววฒนาการเกยวกบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 15 ตามกฎหมายตางประเทศ

2.1.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกา 15 2.1.1.1 หลกการทส าคญของการอทธรณและฎกา 16

(1) หลกการใหอทธรณเฉพาะค าพพากษาหรอค าสงสดทายของศาล 16 (2) หลกความศกดสทธแหงค าพพากษา 16 (3) หลกเปดเผยในการพจารณาคดแพง 19 (4) ทฤษฎผลผกพนตามค าพพากษา 19 (5) หลกการตรวจสอบขอเทจจรง 19 (6) หลกนตธรรมกบหลกความเปนอสระของผพพากษา 20

Ref. code: 25595801031211MFH

(7)

ในการพจารณาคด (7) หลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล 21 (8) หลกความรวดเรว ปราศจากความลาชาอยางไมมเหตผล 21

2.1.1.2 วตถประสงคของการอทธรณฎกา 22 2.1.1.3 ระบบการอทธรณและการฎกา 25 2.1.1.4 ลกษณะการพจารณาในชนอทธรณ 26 2.1.1.5 การอทธรณฎกาในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย 28 2.1.1.6 รปแบบการจดตงศาลสง 29

2.1.2 แนวความคดของกฎหมายแรงงานเกยวกบการด าเนนคดแรงงาน 30 2.1.2.1 แนวความคดเกยวกบการจดตงศาลแรงงาน 31

2.1.2.2 องคคณะในการพจารณาคดแรงงาน 34 2.1.2.3 วธพจารณาคดแรงงาน 35

2.1.3 ววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 37 ตามกฎหมายตางประเทศ

2.1.3.1 ประเทศองกฤษ 37

2.1.3.2 ประเทศสหรฐอเมรกา 39 2.1.3.3 ประเทศรฐอสราเอล 41

2.1.3.4 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน 47

2.1.3.5 ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส 49

2.2 แนวความคดและววฒนาการในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 50 ตามกฎหมายไทย

2.2.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกาและการด าเนนคดแรงงาน 50

ในชนอทธรณฎกา 2.2.1.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกา 50

(1) หลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล 50 (2) หลกความขดแยงในบทบาทหนาท 50

Ref. code: 25595801031211MFH

(8)

2.2.1.2 แนวความคดเกยวกบการด าเนนคดแรงงาน 51 2.2.2 ววฒนาการของการอทธรณฎกาและการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 52

2.2.2.1 ววฒนาการของการอทธรณฎกา 52 2.2.2.2 ววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 53

(1) หลกการพจารณาคด 55 (2) การพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 55

บทท 3 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศ 57

3.1 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศ 57 ในระบบกฎหมายจารตประเพณ

3.1.1 ประเทศองกฤษ 57 3.1.1.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 57 3.1.1.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 59

(1) การอทธรณคดแรงงานตอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง 59 (2) การอทธรณคดแรงงานตอศาลอทธรณ 63 (3) การอทธรณคดแรงงานตอศาลสงสด 64

3.1.2 ประเทศสหรฐอเมรกา 65 3.1.2.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 65 3.1.2.2 การด าเนนคดโดยการยนค ารองตอคณะกรรมาธการ 66

ความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน 3.1.2.3 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 68

(1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณ 68 (2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสดของสหรฐ 70

3.1.3 ประเทศรฐอสราเอล 72 3.1.3.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 72 3.1.3.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 73

(1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลแรงงานแหงชาต 73 (2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสด 77

3.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศ 78

Ref. code: 25595801031211MFH

(9)

ในระบบกฎหมายลายลกษณอกษร 3.2.1 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน 78

3.2.1.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 80 3.2.1.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 81

(1) การอทธรณคดแรงงานตอศาลแรงงานมลรฐ 81 (2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐ 82

3.2.2 ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส 84 3.2.2.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 85 3.2.2.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 85

(1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณ 85 (2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสด 88

บทท 4 องคกรและกระบวนพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายไทย 91

4.1 องคกรศาลแรงงานในชนอทธรณและฎกา 91

4.1.1 ศาลอทธรณคดช านญพเศษ 91 4.1.2 ศาลฎกา 93

4.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศไทยในปจจบน 94 4.2.1 การอทธรณคดแรงงานตอศาลอทธรณคดช านญพเศษ 94

4.2.1.1 อ านาจของศาลอทธรณคดช านญพเศษในการพจารณาคดแรงงาน 95 4.2.1.2 การยนค าขออทธรณ 96 4.2.1.3 วธพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณ 100

4.2.2 การฎกาคดแรงงานตอศาลฎกา 103 4.2.2.1 อ านาจของศาลฎกาในการพจารณาคดแรงงาน 103 4.2.2.2 การยนค าขอฎกา 109 4.2.2.3 วธพจารณาคดแรงงานในชนฎกา 109

บทท 5 วเคราะหปญหาการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายไทย 112

5.1 การเพมขนตอนในกระบวนพจารณาคดแรงงาน 112

Ref. code: 25595801031211MFH

(10)

5.2 การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง 119 มาใชบงคบโดยอนโลม 5.3 คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 122 5.4 ขอจ ากดในการหามอทธรณในปญหาขอเทจจรงในคดแรงงาน 124

บทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ 129

6.1 บทสรป 129 6.2 ขอเสนอแนะ 131

6.2.1 ขนตอนในการด าเนนคดแรงงาน 131 6.2.2 การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง 132 มาใชบงคบโดยอนโลม

6.2.3 คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานในชนอทธรณฎกา 133 6.2.4 การใหอทธรณในปญหาขอเทจจรงในคดแรงงาน 133

บรรณานกรม 135

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก ตารางเปรยบเทยบการอทธรณคดแรงงานตามพระราชบญญต 143 จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และการอทธรณฎกาตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ภาคผนวก ข ตารางเปรยบเทยบการอทธรณคดแรงงานตามกฎหมายไทย 148 และกฎหมายตางประเทศ

ประวตผเขยน 152

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

คดแรงงานเปนคดทตงอยบนขอขดแยงระหวางนายจางและลกจาง หรอเปนขอขดแยงเกยวกบสทธของนายจางและลกจางตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน และกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธอนมลกษณะพเศษแตกตางไปจากคดแพงและคดอาญาทวไป จงควรใหไดรบ การพจารณาโดยผพพากษา ซงเปนผมความรและความเขาใจในปญหาแรงงานโดยเฉพาะรวมกบ ผพพากษาสมทบฝายนายจางและฝายลกจาง ซงถอวาเปนตวแทนของนายจางและลกจางในการพจารณาคด นอกจากนน เพอใหคความมโอกาสประนประนอมยอมความและสามารถกลบไปท างานรวมกนไดโดยไมเกดความรสกเปนอรตอกน และเพอไมใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจในภาพรวม วธพจารณาคดแรงงานจงตองเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรม ดวยเหตน จงมการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ขน เพอใชส าหรบการด าเนนคดแรงงาน โดยก าหนดใหตองยนฟองคดแรงงานตอศาลแรงงานอนเปน ศาลช านญพเศษ และตองปฏบตตามกระบวนวธพจารณาทก าหนดไวตามพระราชบญญตน 1

1 หมายเหตทายพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522

บญญตวา เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทคดแรงงานเปนคดทมลกษณะพเศษแตกตางไปจากคดแพงและคดอาญาโดยทวไป เพราะเปนขอขดแยงระหวางนายจางกบลกจางตามสญญาจางแรงงาน หรอเกยวกบสทธของนายจางและลกจางตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานและกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ ซงขอขดแยงดงกลาวควรไดรบการพจารณาโดยผพพากษา ซงเปนผมความรและความเขาใจในปญหาแรงงาน รวมกบผพพากษาสมทบฝายนายจางและฝายลกจาง ทงการด าเนนคดควรเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรมเพอใหคความมโอกาสประนประนอมยอมความ และสามารถกลบไปท างานรวมกนโดยไมเกดความรสกเปนอรตอกน จ าเปนตองยกเวนขนตอนและวธการตางๆ ทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงหลายกรณดวยกน เพอใหเกดการคลองตวยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

Ref. code: 25595801031211MFH

2

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มเจตนารมณเพอใหกระบวนวธพจารณาคดในศาลแรงงานนนแตกตางไปจากกระบวนการด าเนนคดแพงทวไป เพอใหเกดความคลองตวและรวดเรวยงขน รวมถงเพอใหคกรณไดรบความเปนธรรม เนองจากสถานะของคความในคดแรงงานนนแตกตางจากคความในคดแพงทวไป เชน สถานะทางการเงน ความสามารถในการเขาถงพยานหลกฐาน การศกษา เปนตน ดงนน วธพจารณาคดแรงงานทก าหนดไวในพระราชบญญตน จงมวธด าเนนการทเปนไปในลกษณะทแตกตางจากประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง เชน การใชระบบไตสวน คอ การก าหนดใหศาลท าหนาทหลกในการคนหาความจรง แหงคดรวมกบคความ ไมใชท าหนาทเปนเพยงคนกลางทท าหนาทตดสนพพากษาคดดงเชนคดแพงท ว ไป เ พอ เปนการค มครองค ค วามฝ ายท อ าจ เปนผ เ ส ย เปร ยบในคด คอ ฝ ายล กจ า ง โดยตามมาตรา 45 วรรคหนงแหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 2 ก าหนดใหศาลแรงงานมอ านาจเรยกพยานหลกฐาน ทงทเปนพยานหลกฐานทคความระบอางไวในบญชระบพยาน และพยานหลกฐานทคความมไดระบไวในบญชระบพยานทศาลเหนวา อาจท าใหไดขอเทจจรงทชดแจงขน เพอประโยชนในการพจารณาคดเพอความเปนธรรม แมวาคความ จะมไดระบอางไวในบญชระบพยาน 3

การยกเวนขนตอนหรอวธการตาง ๆ ทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณา ความแพงเพอใหเกดความสะดวก รวดเรว และเทยงธรรมนน ปรากฏใหเหนชดเจนในเรอง ของการอทธรณคดแรงงาน หากเปนคดแพงทวไปนน จะสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลชนตนไปยง

2 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 45

บญญตวา เพอประโยชนแหงความยตธรรมในอนทจะใหไดความแจงชดในขอเทจจรงแหงคดใหศาลแรงงานมอ านาจเรยกพยานหลกฐานมาสบไดเองตามทเหนสมควร

ในการสบพยานไมวาจะเปนพยานทคความฝายใดอางหรอศาลแรงงานเรยกมาเอง ใหศาลแรงงานเปนผซกถามพยาน ตวความหรอทนายความจะซกถามพยานไดตอเมอไดรบอนญาตจากศาลแรงงาน

เพอใหคดเสรจโดยรวดเรวใหศาลแรงงานนงพจารณาคดตดตอกนไปโดยไมตองเลอน เวนแตมเหตจ าเปนทส าคญ และศาลแรงงานจะเลอนครงหนงไดไมเกนเจดวน

3 จ ารส เขมะจาร, ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน, (กรงเทพมหานคร: ประยรวงศ, 2531), น.99.

Ref. code: 25595801031211MFH

3

ศาลอทธรณได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 223 4 และสามารถฎกาได ตามมาตรา 247 5 แตหากเปนคดแรงงานจะก าหนดใหคความสามารถอทธรณคดแรงงานไปยง ศาลฎกาแผนกคดแรงงาน ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 6 ซงจะท าใหการด าเนนคดเปนไปดวยความรวดเรว และเปนการลดปรมาณคดในศาลตามหลกการทเรยกวา การอทธรณแบบกระโดดขามศาล (Leapfrog Appeal) ประกอบกบระบบฎกาเดมทประเทศไทยใชเปนระบบสทธทวางหลกใหศาลฎกาตองรบคดทมคณสมบตครบ ตามทกฎหมายบญญตไววนจฉยโดยไมสามารถปฏเสธไมรบคดไววนจฉยได จงท าใหศาลฎกาแผนก คดแรงงานตองรบอทธรณทตรงตามเงอนไขไวพจารณาและไมตองผานชนศาลอทธรณดงเชนกรณ คดแพงทวไป เพอเปนการสนบสนนหลกการเรงรดใหคดถงทสดโดยเรว

การอทธรณคดแรงงานทมลกษณะแตกตางจากคดแพงทวไปอกประการหนง คอ การก าหนดใหคดแรงงานอทธรณไดแตเฉพาะขอกฎหมาย ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 แตหากเปนคดแพงทวไป กรณคดมทนทรพย เกนกวาทก าหนดไวในบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง สามารถอทธรณได

4 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 223 บญญตวา ภายใตบงคบบทบญญต

มาตรา 138, 168, 188 และ 222 และในลกษณะนค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนนน ใหยนอทธรณตอศาลอทธรณเวนแตค าพพากษา หรอค าสงนนประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอนจะไดบญญตวาใหเปนทสด

5 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 บญญตวา ในกรณทศาลอทธรณไดพพากษาหรอมค าสงในชนอทธรณแลวนน ใหยนฎกาไดภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงศาลอทธรณนน และภายใตบทบญญตสมาตราตอไปนกบกฎหมายอนวาดวยการฎกา ใหน าบทบญญตในลกษณะ 1 วาดวยการอทธรณมาใชบงคบดวยโดยอนโลม

6 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 54 บญญตวา ภายใตบงคบบทบญญตแหงกฎหมายนหรอกฎหมายอน ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานใหอทธรณไดเฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลฎกาภายใน 15 วน นบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน

การอทธรณนน ใหท าเปนหนงสอยนตอศาลแรงงาน ซงมค าพพากษาหรอค าสงและใหศาลแรงงานสงส าเนาอทธรณแกอกฝายหนงแกภายใน 7 วนนบแตวนทฝายนนไดรบส าเนาอทธรณ

เมอไดมการแกอทธรณแลว หรอไมแกอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคสอง ใหศาลแรงงานรบสงส านวนไปยงศาลฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

4

ทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย การก าหนดใหอทธรณไดแตเฉพาะขอกฎหมายน ท าใหคความฝายทเสยเปรยบในการเขาถงพยานหลกฐานในการพจารณาคดแรงงานในศาลชนตนไมไดรบ ความเปนธรรม ในกรณทคความนนไดรบขอเทจจรงใหมทเปนพยานหลกฐานส าคญในชนอทธรณได

การแกไขประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพงอนเนองมาจากบทบญญต ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงในสวนของการฎกานนไมสามารถกลนกรองคดทไมเปนสาระอนควรแกการวนจฉยของศาลฎกาไดอยางมประสทธภาพเพยงพอ เนองจากก าหนดใหการฎกาเปนไปตามระบบสทธในการใหฎกา คดทมขอเทจจรงเดมตามทไดเคยอทธรณมากสามารถฎกาไดอกครง ท าใหการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกาเกดความลาชา 7 จงไดมการประกาศใชพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 อนเปนการเปลยนแปลงการฎกา จากระบบสทธในการฎกาเปนระบบอนญาตในการใหฎกา กลาวคอ ใหเพมมาตรา 244/1 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงโดยบญญตวา “ภายใตบงคบมาตรา 247 ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณใหเปนทสด” เปนการปรบปรงระบบการอทธรณและฎกา ในภาพรวมทงระบบใหคดโดยทวไปยตเพยงสองชนศาล คอ ศาลชนตนและศาลอทธรณ เพอใหการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกาเปนไปอยางมประสทธภาพ ท าใหไมมคดคางทศาลฎกาเปนจ านวนมากดงเชนปจจบน และเพอทจะใหความเปนธรรมแกบ คคลท เกยวของทกฝายไดอยางแทจรง และรวดเรวขน แตทงน ตามมาตรา 247 8 ศาลฎกาอาจอนญาตใหมการฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ หากเปนกรณทตองตามมาตรา 249 ซงเปนกรณทจะฎกาไดเฉพาะปญหาส าคญ ทศาลฎกาควรวนจฉย จงหมายความวาหากเปนคดทวไปจะยตทสองชนศาล คอ ศาลชนตน

7 หมายเหตทายพระราชบญญตพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความแพง (ฉบบท27) พ.ศ. 2558 บญญตวา เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทบทบญญตของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงในสวนการฎกาไมสามารถกลนกรองคด ทไมเปนสาระอนควรแกการวนจฉยของศาลฎกาไดอยางมประสทธภาพเพยงพอ ท าใหการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกาเกดความลาชา สงผลกระทบตอความเชอมนและความศรทธาทมตอระบบศาลยตธรรม ดงนน เพอใหการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกาเปนไปอยางมประสทธภาพ ใหความเปนธรรมแกบคคลทเกยวของทกฝายไดอยางแทจรงและรวดเรวขน สมควรก าหนดใหศาลฎกา มอ านาจพจารณาวาคดทไดยนฎกาใดสมควรอนญาตใหขนสการพจารณาของศาลฎกา จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

8 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 วรรคหนง บญญตวา การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณใหกระท าไดเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

5

และศาลอทธรณ แตหากเปนกรณทเปนปญหาส าคญตามมาตรา 249 9 จะยตทสามชนศาล คอ ศาลชนตน ศาลอทธรณ และศาลฎกา ทงน เมอมการปรบปรงใหคดโดยทวไปยตเพยงสองชนศาลแลว จงเกดแนวความคดวา ไมมความจ าเปนทจะตองใชระบบการอทธรณกาวกระโดดขามศาล ตามพระราชบญญตวาดวยการจดตงศาลช านญพเศษอกตอไป และเหนควรใหมการแกไขปรบปรงกฎหมายวาดวยการจดตงศาลช านญพเศษทงหมด โดยใหระบบในศาลช านญพเศษเปนระบบเชนเดม คอ ใหการอทธรณนนตองอทธรณไปยงศาลอทธรณตามล าดบชนศาล ไมใชอทธรณไปยงศาลฎกา และใหค าพพากษาของศาลอทธรณเปนทสดเชนเดยวกบระบบการอทธรณของคดทวไป เพอใหระบบการอทธรณและฎกาทงระบบเปนไปในทศทางเดยวกน 10

9 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 ทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต

แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท27) พ.ศ. 2558 มาตรา 6 บญญตวา ใหศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาตามมาตรา 247 ได เมอเหนวาปญหา ตามฎกานนเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย

ปญหาส าคญตามวรรคหนง ใหรวมถงกรณดงตอไปน (1) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน (2) เมอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญขดกนหรอ

ขดกบแนวบรรทดฐานของค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกา (3) ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวน จฉยขอกฎหมายทส าคญซงยงไมม

แนวค าพพากษา หรอค าสงของศาลฎกามากอน (4) เมอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณขดกบค าพพากษาหรอค าสงอนถงทสด

ของศาลอน (5) เพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย (6) ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา ขอก าหนดของประธานศาลฎกาตามวรรคสอง (6) เมอไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญ

ศาลฎกาและประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได ในกรณทศาลฎกามค าสงไมอนญาตใหฎกา ใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ

เปนทสด ตงแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน” 10 ส านกกฎหมาย ส านกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการ

สภานตบญญตแหงชาต , เอกสารประกอบการพจารณารางพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณ คดช านญพเศษ พ.ศ. ...., (กรงเทพมหานคร: ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการวฒสภา, 2558), น. 10.

Ref. code: 25595801031211MFH

6

แนวความคดในการใหการด าเนนคดโดยทวไปยตทสองชนศาล รวมถงการอทธรณไปยง ศาลอทธรณนน หากพจารณาระบบการอทธรณค าพพากษาหรอค าสงในคดของศาลแรงงาน พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 ทไดก าหนดใหคความมสทธยนอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาโดยไมตองขออนญาตตอศาลฎกา จงไมเปนไปตามหลกการแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงทแกไขเพมเตมใหคดยตทศาลอทธรณเปนหลก ดงนนจงไดมการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 ขน โดยก าหนดใหมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ และใหมอ านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณมาจากศาลช านญพเศษตาง ๆ รวมทงก าหนดใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษเปนทสด อกทงการน าคดขนสศาลฎกาจะตองขออนญาตจากศาลฎกาเชนเดยวกบคดประเภทอน เพอไมใหเกดความลกลนในการฎกา รวมถงการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 เพอใหสอดคลองกบหลกเกณฑการอทธรณฎกา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงทแกไขใหม โดยมาตรา 7 ไดก าหนดใหยกเลกความ ในหมวด 4 อทธรณ มาตรา 54 มาตรา 55 มาตรา 56 และมาตรา 57 แหงพระราชบญญตจดตง ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และใหใชหลกเกณฑใหมแทน กลาวคอ ไดก าหนดหลกเกณฑใหยนอทธรณไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ11 ซงแตกตางจากเดมทใหยนอทธรณไปยงศาลฎกา นอกจากนน พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ไดบญญตใหสามารถฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ คดช านญพเศษได โดยใหน าประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม 12 เพอใหสอดคลอง


วรรคหนง ซงแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 7 บญญตวา การอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน ให อทธรณ ได เ ฉพาะในขอกฎหมายไปย งศาล อทธรณคด ช านญ พ เศษ ตามบทบญญต แหงพระราชบญญตน แตในกรณทไมมบทบญญตแหงพระราชบญญตนใชบงคบ ใหน าบทบญญต แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

12 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 57/1 วรรคหนง ซงแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 7 บญญตวา การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

Ref. code: 25595801031211MFH

7

กบหลกเกณฑการอทธรณทแกไขใหมและเพอใหคดทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลแรงงานมความสอดคลองเปนระบบเดยวกนกบคดทวไป

การเปลยนระบบฎกาจากระบบสทธทก าหนดใหศาลฎกาตองรบคดทตรงตามเงอนไข ทก าหนดไวพจารณาโดยไมสามารถปฏเสธได เปนการฎกาในระบบอนญาต ซงเปนการใหคความ สามารถฎกาไดเฉพาะกรณทศาลฎกาอนญาตใหฎกาไดเทานน สงผลใหมการจดตงศาลอทธรณ คดช านญพเศษทเปนไปตามหลกการของการใหคดโดยทวไปสนสดทศาลชนอทธรณ แมวาจะเปน การแกไขเพอไมใหมคดพจารณาคางทศาลฎกาจ านวนมากและเพอใหระบบการด าเนนคดเปนระบบเดยวกนทงหมด แตเมอพจารณาเปรยบเทยบระหวางพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและ วธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 พบสภาพปญหาทเกดขนดงน

1.1.1 การเพมขนตอนในกระบวนพจารณาคดแรงงาน

การอทธรณคดแรงงานกอนมการแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงและพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 เปนการอทธรณโดยใชระบบการอทธรณแบบกระโดดขามศาล (Leapfrog Appeal) คอ การอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานซงเปนศาลชนตนโดยตรงไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงานตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 13 และมาตรา 57 14 แตเมอมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษซงเปนศาลชนอทธรณ การอทธรณคดแรงงานซงเปนคดช านญพเศษนน จงตองอทธรณไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา

13

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 วรรคหนง บญญตวา ภายใตบงคบบทบญญตแหงกฎหมายนหรอกฎหมายอน ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานใหอทธรณไดเฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลฎกาภายในสบหาวนนบแตวนทไดอาน ค าพพากษาหรอค าสงนน

14 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 57

บญญตวา ใหประธานศาลฎกาจดตงแผนกคดแรงงานขนในศาลฎกา เพอพจารณาพพากษาคดแรงงานทอทธรณมาจากศาลแรงงาน

ในกรณจ าเปนเพอประโยชนแหงความยตธรรม ศาลฎกาอาจขอใหผทรงคณวฒ หรอผเชยวชาญมาใหความเหน เพอประกอบการพจารณาพพากษาคดแรงงานได

Ref. code: 25595801031211MFH

8

คดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 54 15 และสามารถฎกาค าพพากษาหรอค าสง ของศาลอทธรณคดช านญพเศษไดตามมาตรา 57/1 16 หากเขาหลกเกณฑทเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉยตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 ทงน เนองจากศาลฎกาได มค าพพากษาศาลฎกาไววา กฎหมายแรงงานเปนกฎหมายทเกยวของกบความสงบเรยบรอย ของประชาชน จงท าใหคดแรงงานซงเปนคดทเปนขอพพาทเกยวกบกฎหมายแรงงาน เปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ท าใหเปนการเพมขนตอนในการอทธรณตอศาลอทธรณคดช านญพเศษขนอกชนหนง รวมถงเปนการท าใหการด าเนนคดแรงงานทเดมนนยตทสองชนศาล คอ ศาลแรงงาน(ศาลชนตน) และศาลฎกาแผนกคดแรงงาน เปลยนเปนสามชนศาล คอ ศาลแรงงาน (ศาลชนตน) ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกา กรณจงอาจขดกบหลกการความรวดเรวในการด าเนนคดแรงงานได


วรรคหนง ซงแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 7 บญญตวา การอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน ให อทธรณได เฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ ตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน แตในกรณทไมมบทบญญตแหงพระราชบญญตนใชบงคบ ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

การอทธรณนนใหท าเปนหนงสอยนตอศาลแรงงานซงมค าพพากษาหรอค าสงภายในสบหาวนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน และใหศาลแรงงานสงส าเนาอทธรณแกอกฝายหนงแกภายในเจดวนนบแตวนทฝายนนไดรบส าเนาอทธรณ

เมอไดมการแกอทธรณแลว หรอไมแกอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคสอง ใหศาลแรงงานรบสงส านวนไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ

16 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 57/1 วรรคหน ง ซงแกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธ พจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 7 บญญตวา การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญต แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

การ พจารณาและการช ข าดต ดสนคด แร งงานในศาลฎ กา ให น าบทบญญต แหงพระราชบญญตน และประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม”

Ref. code: 25595801031211MFH

9

1.1.2 การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบในเรองอทธรณและฎกาโดยอนโลม เนองจากไมมการบญญตหลกเกณฑในการฎกาคดแรงงานมากอน แตหากพจารณาถงหลกการและเหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 อนเนองมาจากคดแรงงานนนเปนคดทสงผลกระทบ ตอความสมพนธระหวางลกจางและนายจาง ความไมเทาเทยมกนของอ านาจในการเขาถงพยานหลกฐานหรอในการตอสคดซงอาจท าใหเกดความไมเปนธรรม จง ตองมกระบวนการ ทตองอ านวยความสะดวกใหแกคกรณ และใหคดเสรจโดยเรวเพอไมใหเกดผลกระทบตอเศรษฐกจ ของสงคมโดยรวม และเพอใหนายจางและลกจางมโอกาสไดกลบไปรวมงานดวยความสมพนธอนด จงก าหนดถงวธการด าเนนคดแรงงานใหแตกตางจากคดแพงทวไป เชน พระราชบญญตจดตง ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 ไดวางหลกใหอทธรณค าพพากษา หรอค าสงของศาลแรงงานไปยงศาลฎกาไดภายในสบหาวนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน อนเปนการก าหนดระยะเวลาในการอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานใหแตกตางจากวธพจารณาคดแพงทวไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงเพอใหการด าเนนคดเสรจสนโดยเรว หากใหน าหลกเกณฑการฎกาของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชกบคดแรงงานเนองจากไมเคยมการก าหนดหลกเกณฑในการฎกาไวในพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 มากอน การฎกาคดแรงงานจะตองน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 17 ทวางหลกใหสามารถยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกา ตอศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษา

17 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต

แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 บญญตวา การฎกา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ใหกระท าไดเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา

การขออนญาตฎกาใหยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตนทมค าพพากษา หรอค าสง ในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ แลวใหศาลชนตนรบสงค ารองพรอมค าฟองฎกาดงกลาวไปยงศาลฎกา และใหศาลฎกาพจารณาวนจฉยค ารองใหเสรจสนโดยเรว

Ref. code: 25595801031211MFH

10

หรอค าสงของศาลอทธรณ มใชสบหาวนดงเชนการอทธรณ จงอาจท าใหการด าเนนคดเปนไป ดวยความลาชา ไมตรงตามเจตนารมณทตองการใหคดแรงงานยตไดโดยเรว

1.1.3 คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานในชนอทธรณฎกา การพจารณาคดแรงงานตองอาศยความรและความเขาใจในปญหาแรงงาน

แมวาผพพากษาในศาลแรงงานจะมความรทางดานกฎหมายแรงงานเปนอยางด แตเมอครบวาระ หรอครบเงอนไขคณสมบตตามทมการก าหนดไวกตองมการโยกยายหรอเลอนต าแหนง โดยผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณอาจไมใชผพพากษาทด ารงต าแหนงเปนผพพากษาในศาลแรงงาน แตเปน ผพพากษาในคดแพงทวไปได จงท าใหขาดความตอเนองซงมผลตอการสรางความเชยวชาญพเศษ ในคดแรงงานแกผพพากษาคดแรงงาน 18 รวมถงความเชยวชาญเฉพาะดานแรงงานของผพพากษา ในชนฎกาคดแรงงาน

1.1.4 การจ ากดใหมการอทธรณไดเฉพาะขอกฎหมาย พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหอทธรณไดเฉพาะขอกฎหมายเทานน ซงเปนไปตามหลกเกณฑเดมทก าหนดไวในพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ท าใหคความ ฝายทเสยเปรยบไมไดรบความยตธรรมทเพยงพอ เนองจากในชนศาลชนตนนน คความทเปนฝาย ทเสยเปรยบในการเขาถงพยานหลกฐานอาจไมสามารถหาพยานหลกฐานมาสคดได แตหากตอมา ศาลเหนไดเองหรอคความสามารถเขาถงพยานหลกฐานนนได หากพยานหลกฐานนสามารถท าให รปคดเปลยน การจ ากดไมใหมการอทธรณในปญหาขอเทจจรงจงเปนการจ ากดความยตธรรม ท าใหคความฝายทเสยเปรยบไมไดรบโอกาสในการพสจนถงพยานหลกฐานหรอขอเทจจรงของตน การตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท3) พ.ศ. 2558 ตามทไดมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ เพอใหการด าเนนคดแรงงานเปนระบบเดยวกนกบคดแพง กลาวคอ ใหอทธรณไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษซงเปนศาลชนอทธรณ และฎกาไปยงศาลฎกา ท าใหเหนถงสภาพปญหาในการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎก า โดยพบปญหาในเรองความไมสอดคลองกบหลกการในการบญญตพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ทใหค านงถงความสะดวกรวดเรว โดยเปนการเพมขนตอนการด าเนนคดแรงงานจากสองชนศาลเปนสามชนศาล รวมถงไมสอดคลองกบหลก ความเปนธรรมจากการทไมมการแกไขขอจ ากดในการใหอทธรณคดแรงงานไดแตเฉพาะปญหา

18 ส านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย, ปฏรปศาลแรงงาน : แยกศาลแรงงานจากศาล

ยตธรรม, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา, 2558), น.85.

Ref. code: 25595801031211MFH

11

ขอกฎหมาย และไมสอดคลองตอหลกการท ใหวธพจารณาคดแรงงานแตกตางจากวธพจารณา ความแพงในคดแพงทวไป ดงนน จงควรก าหนดหลกเกณฑใหมการแตงตง โยกยาย เลอนต าแหนง ผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ซงตองเปนผทมความเชยวชาญดานคดแรงงาน จากประสบการณในการพจารณาคดแรงงานมาอยางตอเนอง และใหสามารถอทธรณคดแรงงาน ในปญหาขอเทจจรงได เพอใหเปนไปตามหลกความยตธรรมในการพจารณาคดแรงงาน รวมถงการเพมเตมหลกเกณฑโดยการใหคดแรงงานทวไปนนยตลงทศาลอทธรณคดช านญพเศษ เพอเปนการจ ากดใหคดแรงงานนนสนสดลงทสองชนศาล และก าหนดถงวธพจารณาคดแรงงาน เชน ระยะเวลา ในการยนฎกาไว เปนการเฉพาะ เ พอใหสอดคลอง ตามหลกความรวดเร ว ให เหมาะสม และตรงกบเจตนารมณทแทจรงในการจดตงศาลแรงงาน 1.2 วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาถงระบบการอทธรณและการฎกา ไมวาจะเปนระบบสทธ ระบบอนญาตหรอการอทธรณแบบกระโดดขามศาล 2. เพอศกษาแนวคด หลกการ และความเปนมาเกยวกบการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษเฉพาะกรณการด าเนนคดแรงงาน รวมถงแนวคดหลกการในการจดตงศาลแรงงาน 3. เพอศกษาเปรยบเทยบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศไทยกบตางประเทศ 4. เพอศกษาถงสภาพปญหาในการด าเนนคดแรงงานของประเทศไทยทอาจเกดขน จากการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ 5. เพอเสนอแนวทางในการแกไขปญหาทอาจเกดขนจากการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 และพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 เพอใหสอดคลองกบเจตนารมณดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ 1.3 สมมตฐานของการศกษา

การแกไขพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 เพอใหสอดคลองกบพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 และเพอใหสอดคลองเปนระบบเดยวกนกบคดแพงทวไป ตามพระราชบญญตแกไขเพมเตม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 เปนการเปลยนแปลงการอทธรณ

Ref. code: 25595801031211MFH

12

ในคดแรงงงาน จากเดมทใหยนอทธรณค าพพากษาศาลแรงงาน (ศาลชนตน) ตอศาลฎกาแผนก คดแรงงานตามระบบกาวกระโดดขามศาล เปลยนเปนใหอทธรณ ไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ และใหสามารถฎกาไปยงศาลฎกาได โดยใหใชบทบญญตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม อยางไรกตาม เมอพจารณาถงการแกไขหลกเกณฑการอทธรณฎกาดงกลาวนพบวา การก าหนดใหสามารถฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษในคดแรงงานโดยน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม และให การฎกาตองขออนญาตจากศาลฎกา เนองจากคดแรงงานเปนคดทเกยวของกบความสงบเรยบรอย ของประชาชน จงเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ท าให เปนการเพมขนตอนในการด าเนนคดแรงงาน จากเดมทสามารถด าเนนคดแรงงานใหยตไดทสองชนศาล คอ ศาลแรงงาน และศาลฎกาแผนกคดแรงงาน เปลยนเปนการด าเนนคดแรงงานจะสามารถยตไดทสามชนศาล คอ ศาลแรงงาน ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกา อกทงยงไมสามารถแกไขปญหาในเรองการจ ากดใหอทธรณคดแรงงานไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมาย รวมถงยงไมมการก าหนดหลกเกณฑเพอแกไขปญหา ในเรองความตอเนองของความเชยวชาญของผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา และปญหาในการน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชกบคดแรงงาน ซงไมสอดคลอง กบเจตนารมณในการจดตงศาลแรงงานในการใหการด าเนนคดแรงงานเปนไปดวยความรวดเรว สะดวก ประหยด เสมอภาค และเทยงธรรม การตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 จงยงคงมปญหาในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ดงนน เพอใหสอดคลองกบเจตนารมณเดมในการจดตงศาลแรงงานในเรองหลกการ ความรวดเรว และเปนธรรม จงเหนควรใหคดแรงงานทเปนขอพพาทสวนบคคลหรอขอพพาทระหวางเอกชน คอ คดขอพพาทระหวางนายจางและลกจางเพยงคนเดยวนนยตทสองชนศาล คอ ศาลแรงงาน และศาลอทธรณคดช านญพเศษ ไมสามารถฎกาไดเนองจากไมเปนปญหาส าคญทศาลฎกา ควรวนจฉย เพอใหสอดคลองตามหลกการในการใหคดแรงงานด าเนนไปดวยความรวดเรว แตส าหรบคดแรงงานทเปนขอพพาทรวม หรอขอพพาทระหวางกลมบคคล หรอขอพพาทตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ และคดแรงงานท เปนขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานของรฐซงมใชสญญาทางปกครอง ซงเปนคดทกระทบ ตอกลมคนจ านวนมาก เปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉยใหสามารถฎกาได เพอใหสอดคลองกบหลกความเปนธรรมในการด าเนนคดแรงงาน นอกจากน ควรก าหนดใหคดแรงงานสามารถอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย และก าหนดระยะเวลา ในการยนฎการวมถงอ านาจของศาลฎกาในการแจงใหศาลอทธรณคดช านญพเศษรบฟงขอเทจจรงเพมเตม นอกจากน ควรก าหนดหลกเกณฑการแตงตง การโยกยาย หรอการเลอนต าแหนงของผพพากษาในคดแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

13

ในการสรางความเชยวชาญดานแรงงานอยางตอเนองของผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา เพอใหสอดคลองตามเจตนารมณของการแนวความคดในเรองการด าเนนคดแรงงานทตองใหเปนไปดวยความรวดเรวและยตธรรม 1.4 ขอบเขตของการศกษา วทยานพนธฉบบนมงศกษาการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา กอนและหลง มการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ โดยจะท าการศกษากฎหมายไทยทมอยในปจจบนเปรยบเทยบกบกฎหมายตางประเทศ เพอใหเหนถงปญหาในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของไทยในปจจบน เมอมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ ในเรองของการใหค าพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษเปนทสด แตสามารถฎกาไดโดยใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณา ความแพงมาใชโดยอนโลม ซงมผลกระทบทงในการพจารณาคดแรงงานทตองการใหแตกตาง จากคดแพงทวไป และคณสมบตของผพพากษาทตองมความเชยวชาญเฉพาะดาน 1.5 วธด าเนนการศกษา

วทยานพนธฉบบนใชวธวจยเอกสาร (Documentary Research) โดยจะใชวธการศกษาคนควาและอางองจากหนงสอ บทความ วารสาร ค าพพากษาศาลฎกา รายงานการประชม เอกสารในการรางกฎหมายทเกยวของ งานวจย และเอกสารอนๆ ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศในเรองของการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ การเปลยนแปลงระบบฎกา รวมถงระบบศาลแรงงานและการด าเนนคดแรงงาน เปรยบเทยบหาหลกการ และแนวทางในการด าเนนคดแรงงาน ของประเทศไทยและตางประเทศ เพอหาแนวทางในการแกไขปญหา และหลกการมารองร บขอเสนอแนะในการแกไขปญหาจากการวจยครงน 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหทราบระบบการอทธรณและการฎกา ไมวาจะเปนระบบสทธ ระบบอนญาต หรอการอทธรณแบบกระโดดขามศาล

2. ท าใหทราบแนวคด หลกการ และความเปนมาเกยวกบการจดตงศาลอทธรณ คดช านญพเศษเฉพาะกรณการด าเนนคดแรงงาน รวมถงแนวคดหลกการในการจดตงศาลแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

14

3. สามารถเปรยบเทยบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศไทย กบตางประเทศ

4. ท าใหทราบถงสภาพปญหาในการด าเนนคดแรงงานของประเทศไทยทอาจเกดขน จากการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ

5. ท าใหทราบแนวทางในการแกไขปญหาทอาจเกดขนจากการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 เพอใหสอดคลองกบเจตนารมณดงกลาวได อยางมประสทธภาพ

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 2 แนวความคดและววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา

การศกษาถงปญหาและแนวทางในการแกไขปญหาส าหรบกรณการด าเนนคดแรงงาน

เมอไดมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษนน จ าเปนทจะตองศกษาถงแนวคดและหลกการ ของการใหมการอทธรณและฎกาในระบบตาง ๆ รวมทงแนวคดและหลกการในการด าเนนคดแรงงานเพอใหทราบถงทมาและความจ าเปนในการอทธรณฎกาและการด าเนนคดแรงงาน ทราบถงความแตกตางของความเปนมาในเจตนารมณทตองการใหการด าเนนคดแรงงานแตกตางจากการด าเนนคดแพงทวไป เพอใหพบแนวทางในการด าเนนคดแรงงาน รวมถงการอทธรณฎกาทสอดคลองกบแนวคดและหลกการของการด าเนนคดแรงงานไดอยางมประสทธภาพ

2.1 แนวความคดและววฒนาการเกยวกบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกาตามกฎหมายตางประเทศ

2.1.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกา

การอทธรณ คอการตรวจสอบขอเทจจรง โดยการขอใหศาลทสงกวาทบทวน เพกถอนค าพพากษาหรอค าสงของศาลลาง ทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย 1 เมอคความไดด าเนนการฟองจนผานกระบวนการพจารณาและศาลชนตนมค าพพากษาแลว หากคความไมเหนดวยกบค าพพากษาของศาลชนตน หรอเหนวาศาลชนตนด าเนนการไมถกตอง ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง คความสามารถโตแยงค าพพากษาดงกลาวนได โดยการยนอทธรณเพอใหศาลทสงกวาพจารณาตรวจสอบ หากศาลสงพจารณาตรวจสอบแลวเหนวา ค าพพากษาของศาลชนตนไมถกตอง ศาลสงจะท าการเปลยนแปลงแกไขค าพพากษาศาลชนตน หรออาจกลบค าพพากษาของศาลชนตนกได หรอหากเปนกรณทศาลสงพจารณาตรวจสอบแลวเหนวา ค าพพากษาของศาลชนตนนนถกตองแลว กจะพพากษายนตามค าพพากษาของศาลชนตน จงหมายความวา ศาลสงท าหนาท เปนศาลท พจารณาชนทสอง เพอตรวจสอบความถกตอง ของค าพพากษาศาลชนตน ดงนน จงควรศกษาถงทฤษฎและหลกการซงเกยวกบการอทธรณและฎกา เพอใหเขาใจถงบทบาทของศาลสงดงกลาว

1 คณต ณ นคร, กฎหมายวธพจารณาความอาญา, พมพครงท 8, (กรงเทพมหานคร: วญญชน,

2555), น.115.

Ref. code: 25595801031211MFH

16

2.1.1.1 หลกการทส าคญของการอทธรณและฎกา (1) หลกการใหอทธรณเฉพาะค าพพากษาหรอค าสงสดทายของศาล

ค าพพากษาของศาลยอมมความศกดสทธในตวเอง เนองจากไดผาน การพจารณาจากผพพากษาซงประชาชนยอมรบวาเปนผมความยตธรรมและมความเปนกลาง ดวยเหตน ค าพพากษาจงมผลผกพนคความ ท าใหคความตองยอมรบและปฏบตตามค าพพากษา แตทงน กยงมทฤษฎแนวคดทท าใหคความสามารถโตแยงค าพพากษานนได โดยขอใหศาลสงท าการตรวจสอบค าพพากษาของศาลชนตนอกครงหนง ซงเปนแนวคดทตองอยบนหลกการทส าคญ คอ หลกค าพพากษาสดทาย (Final Judgment Rule) อนหมายความถง การใหคความอทธรณไดเฉพาะกรณทเปนค าพพากษาหรอค าสงสดทายของศาล โดยปรากฏอยในกฎหมายวธพจารณาความแพง ของประเทศตาง ๆ เชน ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศองกฤษ ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน และประเทศไทย ซงสอดคลองกบหลกทหามอทธรณค าสงระหวางพจารณา 2 อยางไรกตาม แมวาโดยหลกจะสามารถโตแยงค าตดสนของศาลทงในเน อหาของคด และกระบวนพจารณา ซงรวมถงค าสงของศาลระหวางพจารณาตาง ๆ ได แตเพอประโยชน ในการด าเนนคดทรวดเรวและประหยด จงมการจ ากดไมใหมการโตแยงค าตดสนหรอค าสงบางอยางของศาลได แตหากเปนกรณทมความจ าเปนอยางยงเพอประโยชนตอการด าเนนกระบวนการพจารณาและผลประโยชนของคดเปนส าคญ กจะสามารถอทธรณค าสงระหวางพจารณาได ดงจะเหนได ในกฎหมายวธพจารณาความแพงของประเทศสาธารณรฐฝรงเศสและประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ในขณะทกฎหมายวธพจารณาความแพงของไทยนน หามอทธรณค าสงระหวางพจารณา ทกกรณ ทงในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย ซงรวมถงกรณทเกยวกบขอกฎหมายทเกยวกบ ความสงบเรยบรอยของประชาชน นอกจากน ยงหามอทธรณในคดทไมมทนทรพย คดเกยวดวยสทธ แหงสภาพบคคลหรอสทธในครอบครว เพอมใหคดมความลาชาหรอไมใหคความอกฝายประวงคด 3 แตมขอยกเวนใหสามารถอทธรณไดทนทภายในหนงเดอนนบแตมค าสงโดยไมตองโตแยงไวกอนได

(2) หลกความศกดสทธแหงค าพพากษา

หลกความศกดสทธแหงค าพพากษา (Res Judiata) เปนหลก ทมความส าคญตอกฎหมายวธพจารณาความประการหนง โดยเปนหลกทถอวา เมอไดมการพจารณา

2 ปวณา มาศมททก, “การจ ากดสทธอทธรณฎกาในคดแพง,” (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2533), น.59. 3 ฐตมา ภสาร, “ปญหาการอทธรณฎกาแบบระบบสทธในคดแพงของไทย,” (วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2547), น.8.

Ref. code: 25595801031211MFH

17

จากศาลจนกระทงศาลไดมค าสงหรอค าพพากษาแหงคดอนเปนทยตในประเดนทพพาทแลว คความจงควรทจะยอมรบนบถอและเคารพในเหตผลรวมถงผลแหงค าพพากษาหรอค าสงนน 4

หลกความศกดสทธแหงค าพพากษา ( Res Judiata) เกดจากแนวคด ท ใหทกคนตองยอมรบในหลกความศกดสทธและความเปนทสดแหงค าพพากษาของศาล ของพระมหากษตรย (King‖s Court) ขอความทถกบนทกไวในค าพพากษายอมมผลเดดขาด อนไมสามารถโตแยงได 5 แตตอมา ไดมการเปลยนแปลงแนวคดแตยงคงหลกความศกดสทธ แหงค าพพากษา ทงน ไมใชเพราะเปนค าตดสนของศาลของพระมหากษตรยทท าใหโตแยงไมได แต เ พอหลกเลยงความไมมทสนสดของการโตเถยง กลาวคอ หากไมมหลกความศกดสทธ แหงค าพพากษาน เมอศาลมค าพพากษา คความทแพคดอาจไมยอมรบค าพพากษาโดยการโตแยง ค าพพากษาจนกวาจะพอใจในผลค าพพากษาได ตอมาไดมนกกฎหมายใหความเหนวา ค าพพากษานาจะเปนค าตดสนขอโตเถยงทดทสดและเปนทยตได โดยถอวา แนวคดหลกความศกดสทธ แหงค าพพากษา (Res Judiata) นสรางขนเพอใหสอดคลองกบหลกเหตผลของความยตธรรม ความเหมาะสมกบความจ าเปนในทางปฏบตและความสงบเรยบรอยของสาธารณะในทางนโยบาย ของรฐ (Public Policy) เพอเปนประโยชนแกคความ เพอประหยดเวลาในการด าเนนคดความ และเพอประโยชนและความสงบเรยบรอยของกระบวนการยตธรรม (Judical Orderlity) 6

หลกแหงความศกดสทธแหงค าพพากษา (Res Judiata) ตรงกบหลกกฎหมายปดปาก โดยค าพพากษาของประเทศองกฤษ (Estoppel by Record) ซงมาจากแนวความคดทวา ค าพพากษาของศาลของพระมหากษตรยมความศกดสทธ อนจะตองยอมรบ และเปนทยต ซ งในการพจารณาคดแพงของประเทศองกฤษไดแบงหลกกฎหมายปดปาก (Issue Estoppel) เปน 2 ชนด ดงน

4 ชาญณรงค ปราณจตต และคณะ, การวจยเพอหาวธลดปรมาณคดทมาสศาลอทธรณและ

ศาลฎกา (กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2545), น.11-16. 5 นายกตตพงษ จตสวางโศภต, “ผลผกพนของค าพพากษาในคดแพง : กรณศกษาประมวล

กฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538), น.11.

6 นายวระชย เหลองประเสรฐ, “การเพกถอนค าพพากษาโดยศาลทมค าพพากษา,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2555), น.7.

Ref. code: 25595801031211MFH

18 1. หลกกฎหมายปดปากโดยเหตแหงการฟองรองคด คอ คความ

ฝายทฟองรองไมสามารถฟองคความเดยวกนอกโดยอาศยเหตอยางเดยวกน 2. หลกกฎหมายปดปากโดยประเดนแหงคด คอ คความไมสามารถ

กลาวอางในเรองความถกตองหรอความไมถกตองของขอเทจจรงซงเปนสาระส าคญในเหตแหงการฟองรองคดหรอในขอตอสคดได หากวาขอกลาวอางเชนเดยวกนน นเปนสาระส าคญอนเปนเหต แหงการฟองรองคดกอนหรอเปนขอตอสในคดแพงในคดกอนระหวางคความและศาลเดยวกน และคดนนมเหตแหงการฟองรองหรอมลอนเปนรากฐานแหงสทธในการฟองรองหรอขอตอส อยางเดยวกน

หลกแหงความศกดสทธแหงค าพพากษา(Res Judiata) เทยบไดกบหลกเรองการฟองซ าของไทย ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 144 7 และมาตรา 145 8

7 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 144 บญญตวา เมอศาลใดมค าพพากษา

หรอค าสงวนจฉยชขาดในประเดนขอใดแหงคดแลว หามมใหด าเนนกระบวนการพจารณาในศาลนนอนเกยวกบคดหรอประเดนทไดวนจฉยชขาดแลวนน เวนแตกรณจะอยภายใตบงคบบทบญญต แหงประมวลกฎหมายนวาดวย

(1) การแกไขขอผดพลาดเลกนอยหรอขอผดหลงเลกนอยอน ๆ ตามมาตรา 143 (2) การพจารณาใหมแหงคดซงไดพจารณาและชขาดตดสนไปฝายเดยว ตามมาตรา 209

และคดทเอกสารไดสญหายหรอบบสลายตามมาตรา 53 (3) การยน การยอมรบ หรอไมยอมรบ ซงอทธรณหรอฎกาตามมาตรา 229 และ 247

และการด าเนนวธบงคบชวคราวในระหวางการยนอทธรณหรอฎกาตามมาตรา 254 วรรคสดทาย (4) การทศาลฎกาหรอศาลอทธรณสงคดคนไปยงศาลลางทไดพจารณาและชขาดตดสนคด

นน เพอใหพพากษาใหมหรอพจารณาและพพากษาใหมตามมาตรา 243 (5) การบงคบคดตามค าพพากษาหรอค าสงตามมาตรา 271 ทงนไมเปนการตดสทธในอนทจะบงคบตามบทบญญตแหงมาตรา 16 และ 240 วาดวย

การด าเนนกระบวนพจารณาโดยศาลอนแตงตง 8 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145 บญญตวา ภายใตบงคบบทบญญต

แหงประมวลกฎหมายนวาดวยการอทธรณฎกา และการพจารณาใหม ค าพพากษาหรอค าสงใดๆ ใหถอวาผกพนคความในกระบวนการพจารณาของศาลท พ พากษาหรอมค าสงนบต งแตวน ทไดพพากษาหรอมค าสง จนถงวนทค าพพากษาหรอค าสงนนไดถกเปลยนแปลง แกไข กลบ หรองดเสย ถาหากม

Ref. code: 25595801031211MFH

19

จงอาจกลาวไดวา หากเปนค าพพากษาซงผานกระบวนการพจารณาจากศาลกควรเคารพในผล แหงค าพพากษานน

(3) หลกเปดเผยในการพจารณาคดแพง ระบบการพจารณาอยางเปดเผยในการพจารณาคดแพง ประชาชน

สามารถเขารบฟงการพจารณาของศาลได จงเปนการเปดเผยใหเหนถงกระบวนการในการพจารณาของศาล อนจะท าใหคความเกดความเชอมนในความยตธรรมของศาลได เวนแตกรณทเขาขอยกเวน ทจะใหพจารณาลบได เชน คดทเกยวกบความลบของประเทศหรอคดทเกยวกบความลบสวนบคคล

(4) ทฤษฎผลผกพนตามค าพพากษา ทฤษฎผลผกพนตามค าพพากษา (The Theory of Finally-Binding

Effect) ปรากฏอยในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145 ทวางหลกใหค าพพากษาหรอค าสงใด ๆ ผกพนคความในกระบวนการพจารณาของศาลทพพากษาหรอมค าสงนบตงแตวนทไดพพากษาหรอมค าสง จนถงวนทค าพพากษาหรอค าสงนนไดถกเปลยนแปลง แกไข กลบ หรองดเสย ซงค าพพากษาทจะมผลผกพนตามทฤษฎนจะตองเปนค าพพากษาทถงทสดแลวหรอค าพพากษา ทเสรจเดดขาด ซงสามารถแบงได 2 ประเภท คอ

1. ค าพพากษาทถงทสดตามเนอหา ซงเปนค าพพากษาทวนจฉยชขาด ในประเดนแหงขอพพาทไวแลว

2. ค า พพากษาท ถ งท ส ดตามแบบพธ เปนค า พพากษาท ท า ใหกระบวนการพจารณาคดของศาลสนสดลง เชน กรณของการขาดอายความ หรอพนระยะเวลา ในการยนอทธรณหรอฎกา เปนตน 9

(5) หลกการตรวจสอบขอเทจจรง หลกการตรวจสอบขอเทจจรง (Examination System) เกยวของกบ

การอทธรณ คอ คความขอใหศาลทสงกวาพจารณาทบทวนค าพพากษาหรอค าสงของศาลลาง ทงในขอเทจจรงและขอกฎหมาย 10 กลาวคอ เมอศาลลางไดมค าพพากษาหรอค าสงชขาดในประเดน ขอพพาทแลว หากคความไมเหนดวยกบค าพพากษาหรอค าส งนน เนองจากเหนวา ค าส ง หรอค าพพากษานนไมชอบดวยกฎหมาย หรอไมพอใจในผลของค าพพากษาหรอค าสง หรอเหนวา

9 วรรณยพา โตส ารต, “การอทธรณคดอาญาทอยในอ านาจศาลแขวง,” (วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2556), น.16-17.

10 คณต ณ นคร, อางแลว เชงอรรถท 1, น.207.

Ref. code: 25595801031211MFH

20

ศาลลางด าเนนกระบวนพจารณาไมถกตองตามกฎหมาย จงขอใหศาลทสงกวาท าการพจารณาตรวจสอบค าสงหรอค าพพากษาของศาลลางนน หากศาลทสงกวาเหนวา ศาลลางพพากษา หรอมค าส งหรอด าเนนกระบวนการพจารณาไมถกตอง กสามารถแกไขเปลยนแปลงค าส ง หรอเพกถอนหรอกลบค าพพากษาของศาลลางได แตหากพจารณาแลวเหนวา ศาลลางด าเนนการ หรอมค าพพากษาถกตองแลว ศาลทสงกวากจะพพากษายนตามศาลลาง เหตผลทใหสามารถตรวจสอบไดนนมาจากการขอใหตรวจสอบกรณทมความบกพรองในการตดสนคดของศาลลาง โดยอาจเปนการบกพรองอนเนองมาจากการใชกฎหมาย การตความหรอการด าเนนการพจารณาอน ๆ การตรวจสอบขอเทจจรงโดยการอทธรณจ ง เปนการตรวจสอบค าพพากษาของศาลลาง เพอเปนการกลนกรองค าพพากษาใหเปนไปดวยความละเอยดรอบคอบจากผพพากษาศาลทสงกวา ซงกคอผพพากษาศาลอทธรณผมประสบการณมากกวา อนเปนการชวยตรวจสอบแกไขขอผดพลาดหรอขอบกพรองตาง ๆ ใหถกตองใหเกดความยตธรรมไดดขน

(6) หลกนตธรรมกบหลกความเปนอสระของผพพากษาในการพจารณาคด หลกนตธรรม (Rules of Law) คอ หลกการพนฐานแหงกฎหมายทส าคญ

ในระบอบประชาธปไตยซงเทดทนศกดศรแหงความเปนมนษยและสทธแหงมนษยชน โดยรฐจะตองคมครองมนษยชนใหพนจากลทธทรราช ศาลยอมตองมอ านาจอสระโดยเดดขาดและโดยยตธรรม ในการตดสนขอพพาทระหวางรฐกบเอกชนหรอระหวางเอกชนกบเอกชนตามกฎหมายของบานเมอง ทถกตองและเปนธรรม 11 ดงนน หลกความเปนอสระของผพพากษาจงเปนสวนทส าคญสวนหนง ของหลกนตธรรม เพอใหผพพากษาสามารถด ารงตนใหเปนกลางโดยปราศจากอคตในการด าเนนกระบวนการพจารณาวนจฉยขอเทจจรงและขอกฎหมายเพอพพากษาคดหรอมค าสงไดอยางถกตอง ปราศจากการแทรกแซงจากบคคลหรอองคกรอน 12

หลกความเปนอสระของผพพากษาเกยวของกบหลกการแบงแยกอ านาจซงเปนแนวความคดเกยวกบการปกครองทด ซงควรแบงแยกอ านาจออกเปน 3 สวน คอ อ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลาการ ซงอ านาจทงสามอ านาจนจะท าหนาทต รวจสอบ และถวงดลซงกนและกน 13 อนหมายความวา แมจะเปนการแบงแยกอ านาจซงเปนอสระจากกน

11 ธานนทร กรยวเชยร, “หลกนตธรรม (The Rule of Law),” ยตธรรมคขนาน 6, ฉ. 1,

น.16-17 (2554). 12 ชาญวทย รกษกลชน, หลกนตธรรมกบหลกความเปนอสระของผพพากษาในการพจารณา

คด (กรงเทพมหานคร: ส านกงานศาลรฐธรรมนญ, 2556), น.5 - 6. 13 เพงอาง, น.3.

Ref. code: 25595801031211MFH

21

แตความเปนอสระนนไมสามารถทจะฝาฝนหลกนตธรรมหรอหลกกฎหมายได หากมการฝาฝนกฎหมายยอมถกตรวจสอบจากองคกรอนได ในเรองความเปนอสระของอ านาจตลาการหรอความเปนอสระของผ พพากษาในการพจารณาคดนนยอมตองมหลกประกนเกยวกบความเปนอสระ ของกระบวนการยตธรรมทด โดยการใหสามารถอทธรณและฎกาอนเปนการโตแยงคดคาน ค าพพากษาหรอค าสงของศาล เพอใหการตดสนคดนนสอดคลองกบหลกกฎหมายและเกดความเปนอนหนงอนเดยวกนของกระบวนการยตธรรม โดยรฐไดสรางกลไกการควบคมผพพากษาโดยศาลล าดบชนทสงกวา ซงคความทเหนวาตนไดรบความเสยหายจากค าพพากษาหรอค าสงของศาลทไมชอบ จะเปนผรองขอคดคานค าสงหรอค าพพากษาดงกลาวนน ตามหลกความประสงคของคความ (Principle of Party Disposition) เพอใหศาลทมล าดบชนทสงกวาพจารณาคดเพอใหมค าสง หรอค าพพากษาทชอบดวยหลกกฎหมายตอไป 14

(7) หลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล หลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล (Double

Degré de Jurisdiction) หมายความวา คความมสทธทจะไดรบการพจารณาจากศาลสองศาล ทตางกน โดยเปนศาลทมล าดบชนตางกนภายใตเงอนไขเดยวกน ซงศาลในล าดบแรกคอศาลชนตน และศาลในล าดบทสองคอศาลอทธรณซงมล าดบชนทสงกวาศาลชนตน เนองจากผพพากษา ศาลชนตนอาจพจารณาคดผดพลาดได จงควรมหลกประกนในการใหความยตธรรมใหมการพจารณาทบทวนค าพพากษาของศาลชนตนโดยผ พพากษาศาลอทธรณซ ง เปนผมความเชยวชาญ หรอประสบการณทสงกวา เพราะศาลสองศาลทแตกตางกนยอมไมควรจะกระท าสงทผดพลาดเชนเดยวกนได ในกรณของศาลฎกานน โดยหลกจะไมใชศาลในล าดบชนทสาม เนองจากศาลฎกา จะไมพจารณาในปญหาขอเทจจรง จะพจารณาแตปญหาขอกฎหมายเทานน โดยศาลฎกาจะท าหนาทตรวจสอบความชอบดวยกฎหมายของค าพพากษา 15

(8) หลกความรวดเรว ปราศจากความลาชาอยางไมมเหตผล หลกการอ านวยความยตธรรมของกฎหมายวธสบญญตและเจตนารมณ

ของกฎหมายวธพจารณาความแพงมงเนนใหการด าเนนคดเปนไปโดยความสะดวก รวดเรว และประหยด หากใหกระบวนพจารณาตาง ๆ เปนไปโดยลาชาโดยไมมเหตผล เชน คความทไมสจรต

14 วรรณชย บญบ ารง และคณะ, หลกและทฤษฎกฎหมายวธพจารณาความแพง เลม 2

(กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2554), น.184. 15 ธนกร วรปรชญากล, “ระบบศาลยตธรรมและการขอใหมการทบทวนค าพพากษาของศาล

ในประเทศฝรงเศส,” ดลพาห 51, ฉ. 1, น.60 (2547).

Ref. code: 25595801031211MFH

22

ซงอาศยชองทางการอทธรณฎกาเปนเครองมอในการประวงคดใหลาชา จะเปนการขดตอหลก การดงกลาวและสงผลเสยตอความยตธรรม ดงสภาษตกฎหมายทกลาววา “ความยตธรรมทลาชา คอความไมยตธรรม” และ “การประวงความยตธรรมเทากบเปนการปฏเสธความยตธรรม” ดงนน การใหมการอทธรณและฎกาควรตองค านงถงหลกความรวดเรว ปราศจากความลาชาอยางไมมเหตผล(Unreasonable Delay) เพอใหเกดความยตธรรมในการด าเนนคดดวย 16 ดงนน จากหลกการตาง ๆ ทกลาวไวขางตน ท าใหประเทศตาง ๆ ยอมรบใหมการอทธรณฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลได แตทงน การใหสทธในการอทธรณฎก า มวตถประสงคทแตกตางกนตามแตละสมย ท าใหมการพฒนาเปลยนแปลงหลกการในการอทธรณฎกา น ามาซงการจ ากดสทธในการอทธรณฎกา

2.1.1.2 วตถประสงคของการอทธรณฎกา การอทธรณฎกามวตถประสงคทแตกตางกนไปตามแตละยคแตละสมย

ในระบบกฎหมายจารตประเพณหรอคอมมอนลอว (Common Law) สมยทพระมหากษตรย ทรงเปนผทมทงอ านาจนตบญญต อ านาจบรหารและอ านาจตลาการ ท าใหทรงเปนผทมพระราชอ านาจออกกฎหมายและวนจฉยตดสนคดตาง ๆ ไดดวยพระองคเอง อ านาจนเปนอ านาจทเดดขาดและไมมขอบเขตจ ากด พระมหากษตรยจงทรงท าหนาทตดสนคดดวยพระองคเอง ตอมา เมอพระมหากษตรยทรงมพระราชกรณยกจมากขน จงทรงมอบหมายอ านาจในการวนจฉยชขาดคดใหแกขนนาง แตมการสงวนส าหรบคดทมความส าคญ เชน คดทมโทษประหารชวต ยงคงเปนอ านาจของพระมหากษตรยทจะทรงชขาดคดประเภทน เมอมการมอบพระราชอ านาจใหแกขนนางในการวนจฉยชขาดคด หากราษฎรเหนวาค าตดสนของขนนางไมถกตองหรอไมยตธรรม ราษฎรยอมมสทธ ทจะอทธรณค าตดสนของขนนางนน ตอพระมหากษตรยได การอทธรณ (Appellation) ในสมยนน จงมวตถประสงคเพอควบคมการปฏบตหนาทของขนนางทไดรบมอบอ านาจในการวนจฉยชขาดคดจากพระมหากษตรย เพอความเปนอนหนงอนเดยวกนในการปกครองแผนดนของพระมหากษตรย (Bureaucracy and Centralized Administration Government) ทงน ในการพจารณาตดสนอทธรณ พระมหากษตรยจะทรงตดสนคดดวยพระองคเองดวยความเปนธรรม ดงนน วตถประสงค ในการอทธรณสมยนจงมไดมเพอใหความคมครองสทธเสรภาพของบคคลแตอยางใด 17

16 ฐตมา ภสาร, อางแลว เชงอรรถท 3, น.8. 17 ชนานนท วงศวระชย, “การแกไขค าพพากษาในคดอาญาโดยการอทธรณตามระบบคอม

มอนลอวและซวลลอว,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2527), น.56.

Ref. code: 25595801031211MFH

23 วตถประสงคของการอทธรณฎกาเปลยนแปลงจากการควบคม

การปฏบตหนาทของขนนางเปนการคมครองสทธ เนองจากการเปลยนแปลงของสภาพสงคม ในปลายศตวรรษท 18 ท าใหมแนวความคดเรองรฐสมยใหม ซงมลกษณะของความเปนเสรนยม ทมความเชอในหลกความเทาเทยมและศกดศรของความเปนมนษย ยกยองระบบของคน ทใชน าพกน าแรงของตนในการท างานเพอใหไดทรพยสนแกตนดวยความสามารถและคณวฒ รงเกยจเกลยดชงระบบอภสทธทเปนไปเพอประโยชนสวนตน รวมถงรงเกยจการยกยองคนเพราะชาตวฒ หรอสถานะโดยก าเนดของบคคล การใชอ านาจขมขหรอใชก าลงบงคบเสรภาพสวนบคคลในเรองครอบครว ศาสนาและความเชอโดยถอวาเปนเรองสวนตวของแตละบคคล การสรางเงอนไขทางการเมองและโครงสรางของรฐในการใหรฐมอ านาจจ ากด ซงแสดงออกในรปของหลกการแบงแยกอ านาจ (Separation of Power) ออกเปนอ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลาการ โดยใหใชอ านาจดงกลาวแยกออกจากกน และมงตอการถวงดลอ านาจและคานอ านาจระหวางองคกรทใชอ านาจรฐ เพอไมใหมองคกรทใชอ านาจโดยเดดขาด หรอใชอ านาจตามอ าเภอใจในการละเมดสทธ ของประชาชน เนนการปกครองและบรหารราชการทตองเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย เกดเปนหลกนตธรรม (The Rule of Law) ซงเปนหลกประกนสทธเสรภาพของประชาชนไมใหตกอยในอ านาจตามอ าเภอใจของฝายหนงฝายใด โดยมองคกรหรอสถาบนอสระเปนผมอ านาจวนจฉยชขาดวาสงใด ชอบหรอไมชอบดวยกฎหมาย ทงนสามารถเหนหลกการนไดอยางชดเจนในการกฎหมายบญญตรองรบสทธและเสรภาพของมนษยในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนและพลเมองฝรงเศส ซงตามขอ 8 ไดมการบญญตรบรองสทธในการฟองศาล ความวา “ทกคนมสทธทจะไดรบการเยยวยาจากศาลทมอ านาจรฐนนตอการกระท าอนละเมดสทธขนมลฐาน ซงตนไดรบตามรฐธรรมนญ หรอตามกฎหมาย” 18 ดงนน การอทธรณในสมยทมการเปลยนแนวความคดเปนรฐสมยใหมน จงมวตถประสงคเพอคมครองสทธและเสรภาพของประชาชน

การไมใหมการอทธรณอกจะเปนการเปดชองใหคความทไมสจรตอาศยประโยชนโดยการกระท าฉอฉลใหไดมาซงค าพพากษาทเปนประโยชนแกตน ท าใหฝายทสจรต และออนแอกวาเสยเปรยบ เชน การทไมสามารถแกไขค าพพากษาทตดสนไป ในกรณทฝายหนงแสดงพยานหลกฐานเทจ ซ งท าใหไดขอเทจจรงทสมประโยชนแกตน และเมอมภาษตละตนวา “Commodum Exinjuria Neno Habere Debit” ทหมายความวา “ผกระท าโดยมชอบในการใด

18 ชาญณรงค ปราณจตตและคณะ, อางแลว เชงอรรถท 4, น.8-9.

Ref. code: 25595801031211MFH

24

ไมควรไดรบประโยชนจากการนน” ดงนน เมอมการกระท าฉอฉลในกระบวนการพจารณา กยอมไมควรใหมการหามอทธรณหรอฎกา 19

การอทธรณในปจจบนจง เปนการแกไขความไมถกตองทปรากฏ ในเนอหาค าพพากษาของศาล ซงสามารถสรปลกษณะความส าคญได ดงน

1. การอทธรณเปนการคดคานค าพพากษาของศาล โดยกลาวอางวา ค าพพากษานนไมถกตองตอศาลทสงกวา เพอใหแกไขความเหนในการก าหนดขอเทจจรงหรอการใชกฎหมายซงค าพพากษานนยงไมมผลผกพนถงทสด

2. เนอหาทเปนค าวนจฉยศาลอทธรณยอมมผลผกพนศาลในล าดบ ทต ากวาใหตองปฏบตตาม

3. การอทธรณเปนการโอนคดไปสการพจารณาของศาลอทธรณ ศาลทพจารณาคดเดมไมมอ านาจพจารณาคดนนอก เวนแตจะไดรบโอนคดกลบมาจากศาลอทธรณ 20

การอทธรณฎกาไดรบการยอมรบวาเปนสทธของคความในหลายประเทศ โดยถอวาเปนการเปดโอกาสใหมการแกไขความไมถกตองทอาจเกดขนในกระบวนการพจารณาคด เนองจากศาลหรอผพพากษาคอปถชนธรรมดาทอาจผดพลาดได ไมวาจะเปนการผดพลาดในการรบฟงขอเทจจรงหรอการปรบใชกฎหมายเขากบขอเทจจรงหรอด าเนนกระบวนการพจารณาผดพลาด จงใหมการอทธรณฎกาไปยงศาลสงซงมประสบการณมากกวา เพอใหศาลทสงกวานนชวยตรวจสอบและแกไขขอผดพลาดตาง ๆ ไมวาจะเปนการแกไขความไมถกตองในเนอหาของค าพพากษา และรวมถงการแกไขค าวนจฉยชขาดเกยวกบกระบวนการพจารณาทไมถกตอง (Correcting Trial Mistake) เพอเปนหลกประกนใหประชาชนมความเชอมน และเพอควบคมการใชดลพนจของศาลชนตน (Supervisory Power) ใหสงคมเกดความยตธรรม 21 ทงน เฮอรซอก (Herzog) และคารเลน (Karlen) ไดอธบายถงเหตผลทวา การพจารณาตดสนคดของศาลสงจะท าใหค าพพากษานนเกดความถกตองไดมากกวาศาลลางไวดงน

1. การพจารณาคดในศาลลางและศาลสงนนแตกตางกน 2. จ านวนองคคณะในศาลสงมจ านวนผ พพากษามากกวาจ านวน

ผพพากษาในองคคณะของศาลลาง

19 เพงอาง, น. 20. 20

ชนานนท วงศวระชย, อางแลว เชงอรรถท 17, น.61. 21 ปวณา มาศมททก, อางแลว เชงอรรถท 2, น.55.

Ref. code: 25595801031211MFH

25 3. ผ พพากษาในศาลสงเปนผทมประสบการณและความเชยวชาญ

มากกวาผพพากษาศาลลาง 4. ศาลสงมความกดดนในการเรงรดการพจารณานอยกวาศาลลาง

เนองจากมประเดนทจะตองพจารณาทจ ากดมากกวา ท าใหสามารถพจารณาไดรอบคอบมากกวา ศาลลาง22

ก า ร อ ท ธ ร ณ ฎ ก า ท า ใ ห ม ผ ล ก ร ะท บ ต อห ล ก ค ว า ม ศ ก ด ส ท ธ แหงค าพพากษา อกทงท าใหคดตองยดเยอออกไป (Prolong) กลาวคอ คด ไม ได เสรจสน โดยค าพพากษาของศาลชนตน ตองมการพจารณาคดตอไปยงศาลทสงกว า ท าใหเกดความเสยหาย ตอผทตกอยในฐานะของจ าเลยหรอผทถกกลาวหา เนองจากอยในฐานะแหงความมวหมอง (Grey Position) เปนเวลานานจนกวาคดจะเสรจสน นอกจากนน ยงมผลเสยในแงของกระบวนยตธรรมในสวนของพยานหลกฐานทอาจสญหายหรอเสอมสภาพไปได รวมถงความทรงจ าของพยานบคคลทอาจมการสบสนลมเลอนไปตามกาลเวลาได ดงนน กระบวนพจารณาตาง ๆ ของการอทธรณจงตองเปนไปดวยความรวดเรวปราศจากความลาชาทไมมเหตผล (Unreasonable Delay) 23 ดงทมสภาษตกฎหมายกลาววา “ความยตธรรมทลาชา คอ การปฏเสธความยตธรรม” ดงนน หลาย ๆ ประเทศจงยอมรบใหมการจ ากดสทธอทธรณฎกาไดตามความเหมาะสมในแตละประเทศ 24 โดยการก าหนดให เปนมระบบการอทธรณฎกาและรปแบบตาง ๆ กนตามความเหมาะสม ของแตละประเทศ

2.1.1.3 ระบบการอทธรณและการฎกา ค าพพากษาโดยหลกนนจะมผลผกพนคความและเปนไปตามหลก

ความศกดสทธแหงกฎหมาย กลาวคอ ค าพพากษานนยอมมผลบงคบเดดขาดและเปนทยต แตหากพบวา ค าพพากษานนมความบกพรองหรอผดพลาดแตไมใหสทธในการอทธรณฎกา เพอทจะแกไข ยอมท าใหเกดความเสยหายโดยอาจถอเปนค าพพากษาทไมชอบ ไมท าใหเกด ความยตธรรม แตหากใหสทธอทธรณฎกามากเกนไป ยอมท าใหกระทบตอหลกความศกดสทธ แหงค าพพากษา หรออาจเปนการท าใหการด าเนนคดตาง ๆ ลาชา อนจะท าใหประชาชนไมเชอมน ในค าพพากษาได จงตองมการวางแนวทางและหลกการในการใหสทธอทธรณฎกาวา จะท าไดมาก

22

วรรณชย บญบ ารง และคณะ, อางแลว เชงอรรถท 14, น.187 - 188. 23 ชนานนท วงศวระชย, อางแลว เชงอรรถท 17, น.60-61. 24 ปวณา มาศมททก, อางแลว เชงอรรถท 2, น.55.

Ref. code: 25595801031211MFH

26

นอยเพยงใด การอทธรณฎกาในปจจบนแบงไดเปน 2 ระบบ คอ ระบบสทธ (Appeal of Rights) และระบบอนญาต (Discretionary Appeal) 25

(1) ระบบสทธใหอทธรณฎกา 26 ระบบสทธ หมายถง ระบบของการอทธรณฎกาทเปดโอกาสใหคความ

มสทธ อทธรณฎกาได โดยถอเปนสทธของคความ เมอครบตามหลกเกณ ฑองคประกอบ ของการยนอทธรณฎกา ศาลตองรบโดยทไมสามารถใชดลพนจในการไมรบอทธรณฎกาทครบองคประกอบถกตองตามกฎหมาย การหามอทธรณฎกาเปนขอยกเวน ซงจะเปนไปในรปแบบ ของการจ ากดสทธในการอทธรณฎกาของคความ เชน การหามอทธรณในขอเทจจรงกรณทนทรพย ไมเกนจ านวนทกฎหมายก าหนด ซงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 224 เดม ก าหนดหามมใหคความอทธรณในขอเทจจรงในคดทราคาทรพยสนหรอจ านวนทนทรพยทพพาทกนในชนอทธรณไมเกนหาหมนบาท เปนตน

(2) ระบบอนญาตใหอทธรณฎกา ระบบอนญาต หมายถง ระบบของการอทธรณฎกาทโดยหลกแลว

กฎหมายจะหามไมใหคความอทธรณฎกา เวนแตจะเขาขอยกเวนทกฎหมายใหอทธรณฎกาได โดยระบบน การฎกาจะเปนดลพนจของศาลวาจะรบไวพจารณาหรอไม กลาวอกนยหนงคอ คความ จะฎกาไดตอเมอศาลอนญาต เชน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงซงแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 มาตรา 247 ก าหนดใหการฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณใหกระท าไดเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา เปนตน

2.1.1.4 ลกษณะการพจารณาในชนอทธรณ ศาลชนตนรวมทงศาลอทธรณในกรณทท าหนาทเปนศาลชนตนมหนาท

ในการรวบรวมขอเทจจรงตาง ๆ ในคดและวนจฉยขอเทจจรงนน และปรบใหเขากบบทบญญตกฎหมาย แตแททจรงแลว ศาลอทธรณมหนาทตรวจหาและแกไขความไม ถกตองท เกดขน จากการพจารณาหรอค าพพากษาของศาลชนตน ลกษณะของการพจารณาของศาลอทธรณ มดงน 27

25 สถต เลงไธสง, “ทางแกปญหาคดความคงคางในศาลสง รายงานการศกษาดงานศาล

ประเทศสหรฐอเมรกา องกฤษ และเยอรมน,” บทบณฑตย 38, ฉ. 2, น.170-171 (2524). 26 ฐตมา ภสาร, อางแลว เชงอรรถท 3, น. 15. 27 ชนานนท วงศวระชย, อางแลว เชงอรรถท 17, น.91-93.

Ref. code: 25595801031211MFH

27

(1) การพจารณาคดนนใหมทงหมด (Second First-instance Trial) การพจารณาในลกษณะการพจารณาคดนนใหมทงหมดเปนการให

ศาลอทธรณพจารณาขอเทจจรงใหมอกครงหนงเทาทจะสามารถเปนไปได โดยสามารถน าสบพยานหลกฐานตาง ๆ ใหมไดอกครงหนง เวนแตจะมขอจ ากดทางกฎหมายเปนอยางอน ซงเปนการพจารณาทงขอเทจจรงและขอกฎหมาย การพจารณาของศาลอทธรณน ศาลจะออกหมายเรยกพยานหรอผ เชยวชาญทสบมาแลวในศาลชนตนกอนทจะเรมพจารณาเพอมาท าการสบพยานใหม แตศาลอาจจะไมออกหมายไดในกรณทศาลเหนวาไมมความจ าเปน เพราะไมท าใหคดกระจางขนกได ในการพจารณาคด ศาลจะอานรายงานกระบวนพจารณาตลอดจนค าเบกความของพยาน ในศาลชนตน โดยทคความทงสองฝายตองยนยอม ในการนถอวาพยานนเปนพยานในชนอทธรณดวย แตหากคความฝายใดฝายหนงไมยนยอมจะตองด าเนนการสบพยานปากนนใหม

(2) การพจารณาในลกษณะของการแกไขทบทวน (Review) การพจารณาในลกษณะของการแกไขทบทวนเปนลกษณะการพจารณา

ทจ ากดหนาทของศาลอทธรณใหตองรบฟงขอเทจจรงเฉพาะทเปนขอเทจจรงทมอยในการพจารณาของศาลชนตนเทานน ซงปกตจะพจารณาในปญหาขอกฎหมาย ศาลอทธรณจะอาศยส านวนของศาลทเรมคดเปนหลกและจะออกนงฟงค าแถลงการณ (Oral Argument) ดวยกได เพราะค าแถลงการณจะท าใหการพจารณาของศาลอทธรณงายขน จ ากดประเดนปญหาทจะตองพจารณาใหแคบลง และชวยใหศาลเขาใจประเดนไดชดเจนยงขน เพอคนหาความไมถกตองทเกดขนในการพจารณาคดของศาลชนตน

ขอแตกตางระหวางระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) และระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) ทส าคญในเรองลกษณะของการอทธรณ คอ กระบวนพจารณาในชนอทธรณและฎกาในประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) จะมลกษณะเดยวกน คอ เปนเพยงการตรวจสอบจากส านวนคดศาลชนตนโดยไมมการสบพยานใหม เนองจากการพจารณาของศาลชนตนในระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) มกจะเปนการพจารณาโดยใชระบบลกขนซงเปนรปแบบวาจา ซงเทยบไดกบลกษณะการอทธรณในลกษณะของการแกไขทบทวน ในขณะทประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) เปนการพจารณาในรปแบบลายลกษณอกษร จงเทยบไดกบรปแบบการอทธรณแบบพจารณาคดใหมทงคด

Ref. code: 25595801031211MFH

28

(3) การรบฟงพยานหลกฐานใหม พยานหลกฐานใหม (Fresh Evidence) คอ พยานหลกฐานใหม

ทไมไดถกอางองในศาลชนตนและเปนเปนพยานหลกฐานทเพงพบหลงจากทศาลมค าพพากษาแลว ในการรบฟงพยานหลกฐานใหมจะขนอยกบการพจารณาในชนอทธรณเปนหลก

หากเปนในระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) ทมลกษณะ การอทธรณในรปแบบการพจารณาคดใหมทงคด ขอบเขตของการรบฟงพยานหลกฐานใหม จะมลกษณะทกวางขวางกวาประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) ทมลกษณะของการแกไขทบทวน ดวยเหตผลทวา รปแบบการแกไขทบทวนคอ การทศาลอทธรณ ท าหนาทแกไขทบทวนขอกฎหมายและขอเทจจรงทศาลชนตนไดพจารณาตดสนแลว เทานน ดงนน เมอศาลอทธรณอยในฐานะเดยวกบศาลชนตน จงไมสามารถหยบยกพยานหลกฐานทมไดอางอง ในการพจารณาของศาลชนตนมากลาวอางในศาลอทธรณไดโดยเฉพาะในปญหาขอกฎหมาย ศาลอทธรณตองพจารณาจากขอเทจจรงและขอกฎหมายทมอยในขณะทศาลชนตนพพากษาคดเทานน แตในสวนของการแกไขทบทวนขอเทจจรงนน บางประเทศก าหนดใหมการรบฟงพยานหลกฐานใหมได แตอยภายใตขอจ ากด 28

2.1.1.5 การอทธรณฎกาในปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย 29 (1) การอทธรณฎกาในปญหาขอเทจจรง

หลกกฎหมายตามกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) และตามกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law) ไดวางหลกไววา หากไมมกฎหมายบญญตใหอ านาจไว เปนพเศษแลว จะมการอทธรณฎกาในขอเทจจรงไมได ถาไมมการอทธรณและฎกาในขอเทจจรง ยอมถอวาเปนทยต ซงโดยปกตจะใหมการอทธรณฎกาในปญหาขอเทจจรงอยางนอยหนงครง เ พอใหม โอกาสได พจารณาแกไขความไมถกตองในการฟงขอเทจจรง เ พอให ไดความจรง เพอความยตธรรม แตทงน มบางกรณทมการจ ากดการอทธรณฎกาในปญหาขอเทจจรง เพอเปนการปองกนคดทไมมสาระขนสการพจารณาของศาลสง เชน การจ ากดทนทรพยในการใหอทธรณในปญหาขอเทจจรง เปนตน

28 เกยรตศกด พฒพนธ, “การแกไขทบทวนค าพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญา

ของผ ด ารงต าแหน งทางการเมอง , ” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2546), น.24-25.

29 พศวจณ กนกนาก, การปฏรปโครงสรางศาลยตธรรมของประเทศไทย กรณการอทธรณและฎกา (กรงเทพมหานคร: ส านกงานศาลยตธรรม, 2548), น.10.

Ref. code: 25595801031211MFH

29

(2) การอทธรณฎกาในปญหาขอกฎหมาย ปญหาขอกฎหมายจะใหมการอทธรณฎกาไดกวางกวาปญหาขอเทจจรง

โดยปญหาขอกฎหมายทส าคญหรอทเปนขอกฎหมายทเกยวของกบความสงบเรยบรอยของประชาชนนนจะไดรบโอกาสใหอทธรณฎกาไปยงศาลสงเสมอ เพอใหศาลท าหนาทตความกฎหมายใหมบรรทดฐานเดยวกน เกดความเปนเอกภาพ และท าใหการใชกฎหมายมความเปนอนหนงอนเดยวกน

2.1.1.6 รปแบบการจดตงศาลสง 30 การจดรปแบบของศาลสงหรอศาลอทธรณในแตละประเทศอาจมความ

แตกตางกน ขนอยกบความเหมาะสม ความจ าเปนและภมหลงของประเทศนน ๆ ซงอาจแบงแยกได 6 แบบ ดงน

(1) แบบท 1 รปแบบการจดต งศาลสงท มศาลอยสองชนศาล คอ ศาลชนตน

และศาลอทธรณอกเพยงชนเดยว โดยศาลอทธรณจะเปนศาลสงสด ศาลในมลรฐของสหรฐอเมรกา เชน ฮาวาย ไอโอวา ซงเปนมลรฐทมประชากรเบาบางใชรปแบบน 31

(2) แบบท 2 รปแบบการจดต งศาลส งท ม ศ าลสองช นศาล คอ ศาลช นต น

และศาลอทธรณ แตศาลอทธรณนนจะมหลายแหง และมศาลฎกาทไมไดท าหนาทในการพจารณาพพากษาคดแบบศาลลางแตท าหนาทควบคมดแลความชอบดวยกฎหมายของค าพพากษา เพอใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกนในการตความกฎหมาย โดยมประเทศทใชรปแบบน คอ ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส และประเทศอตาล

(3) แบบท 3 รปแบบการจดต งศาลสงทมศาลอยสามชนศาล คอ ศาลชนตน

ศาลอทธรณ (ศาลอทธรณระดบกลาง) และศาลสงสด (ศาลฎกา) ในบางมลรฐของสหรฐอเมรกา เชน โคโลราโด จอรเจย มชแกน เปนตน ซงแตเดมมลรฐตาง ๆ เหลานใชรปแบบท 1 คอมเฉพาะ ศาลชนตนและศาลอทธรณเทานน แตเมอมปรมาณคดมากขน ท าใหมคดไปสศาลอทธรณซงเปน ศาลสงสดจ านวนมากขนเนองจากรฐเหลาน มประชากรอาศยอยหนาแนน จงมการจดตงศาลอทธรณ

30

ชนานนท วงศวระชย, อางแลว เชงอรรถท 17, น.83-85. 31 H.Ted Rubin, The Court ; Fulcrum of the Justice, (California: Goodyear

Publishing, 1976), 128-129. อางถงใน ฐตมา ภสาร, อางแลว เชงอรรถท 3, น.18.

Ref. code: 25595801031211MFH

30

ในระดบกลางขนเพอลดภาระของศาลสงสด โดยศาลอทธรณระดบกลางจะพจารณาคดแทนศาลสงสด ศาลสงสดจะพจารณาเฉพาะปญหาทส าคญโดยการออกหมายอนญาตใหฎกา (Writ of Certiorari) 32

(4) แบบท 4 รปแบบการจดต งศาลสงทมศาลอยสามชนศาล คอ ศาลชนตน

ศาลอทธรณ และศาลสงสด ซงมลกษณะและววฒนาการเชนเดยวกบแบบท 3 แตแตกตาง ทศาลอทธรณในรปแบบนจะมหลายศาลกระจายตามภาคตาง ๆ ศาลอทธรณแตละศาลจะมเขตอ านาจเฉพาะในเขตอ านาจของตนและแตละไมมผลผกพนกน จงตองมศาลครอบคลมอกชนหนงเพอใหมการใชกฎหมายใหเปนอนหนงอนเดยวกน ประเทศทใชรปแบบน เชน ศาลของเยอรมน ญปน และไทย เปนตน

(5) แบบท 5 รปแบบการจดต งศาลสงทมศาลอย สามชนศาล คอ ศาลชนตน

ศาลอทธรณ และศาลสงสด แตแตกตางจากรปแบบท 3 คอ ศาลอทธรณมเพยงศาลเดยว แตแบงเปนสองแผนก คอ แผนกคดแพงและคดอาญา ประเทศทใชรปแบบน เชน ศาลขององกฤษ

(6) แบบท 6 รปแบบการจดต งศาลสงท มศาลอยสามชนศาล คอ ศาลชนตน

ศาลอทธรณ และศาลสงสด แตศาลอทธรณจะเปนเพยงแผนกหนงในศาลชนตน ทมอ านาจพจารณาอทธรณโดยเฉพาะ หากคความไมพอใจในค าตดสนของแผนกอทธรณกสามารถอทธรณตอศาลสงสดได ระบบศาลทใชรปแบบน เชน ระบบศาลของรฐนวยอรก (New York) และนวเจอรซ (New Jersey)

รปแบบตาง ๆ เหลานคอรปแบบของศาลอทธรณทประเทศตาง ๆ เลอกใชเพอใหเหมาะสมกบสภาพสงคมรวมถงความเปนมาของกระบวนการยตธรรมในประเทศของตน

2.1.2 แนวความคดของกฎหมายแรงงานเกยวกบการด าเนนคดแรงงาน

กฎหมายแรงงานเปนกฎหมายทบญญตถงสทธและหนาท มาตรการตาง ๆ ของนายจาง ลกจาง องคการของนายจางและองคการของลกจาง ทตองปฏบตตอกนหรอตองปฏบตตอรฐ เพอใหการจางแรงงานและความสมพนธระหวางนายจางและลกจางเปนไปโดยเหมาะสม ยตธรรม น ามาซงความสงบสขและความมนคงกาวหนาของนายจาง ลกจางและสงคมตอไป 33 อนมทมาจากการววฒนาการของการใชแรงงานซงท าใหเกดปญหา และเกดความตองการทจะใหม

32 ฐตมา ภสาร, อางแลว เชงอรรถท 3, น.18-19. 33 เกษมสนต วลาวรรณ, ค าอธบายกฎหมายแรงงาน, พมพครงท 23 (กรงเทพมหานคร: วญญชน,

2559), น.11.

Ref. code: 25595801031211MFH

31

การคมครองแรงงาน หากมการกระท าทขดตอกฎหมายทเกยวกบการคมครองแรงงานหรอเกยวกบสทธหนาทของฝายหนงฝายใด ยอมตองด าเนนการเพอใหมการบงคบใหกระท าการหรอไมกระท าการตามทไดมการก าหนดไวในกฎหมายแรงงาน หรอตามทไดก าหนดไวในกฎหมายวาดวยการพจารณาคดแรงงาน หรอกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ซงเปนกฎหมายทเกยวกบการด าเนนคดแรงงาน ทงในรปของอนสญญา สนธสญญาตามกฎหมายระหวางประเทศ และกฎหมายภายในประเทศ ของแตละประเทศ

2.1.2.1 แนวความคดเกยวกบการจดตงศาลแรงงาน การปฏวตอตสาหกรรมในประเทศองกฤษและยโรปตะวนตกในสมย ตนครสตศตวรรษท 19 กอใหเกดความเปลยนแปลงในสงคม จากสงคมเกษตรกรรมเปนสงคมอตสาหกรรม กฎหมายของประเทศองกฤษจงมการแกไขใหรองรบในเรองความเสมอภาคในการ เขาท าสญญาของนายจางและลกจาง แตเมอมการพฒนาเทคโนโลยใหมความกาวหนามากยงขน ท าใหเกดการเปลยนแปลงทท าใหเกดเปนความขดแยงตาง ๆ มากขน 34 การเปลยนแปลงทส าคญ มดงน

1. การเปล ยนแปลงฐานะของผ ใชแรงงานอสระมาเปนลกจาง ของเจาของโรงงานอตสาหกรรม นายจางอยในฐานะผไดเปรยบทางเศรษฐกจ จงน าเอาขอไดเปรยบนเอารดเอาเปรยบลกจาง ก าหนดคาแรงตามอ าเภอใจ รวมถงอ านาจทจะเลกจางลกจางโดยไมเปนธรรม

2. การเกดความไมปลอดภยในการท างาน เนองจากสภาพโรงงาน ไมเหมาะสม ท าใหลกจางจ านวนมากประสบอนตราย สงผลใหลกจางไดรบบาดเจบ หรอถงแกความตาย โดยทนายจางไมมการคมครองลกจางจากผลกระทบน

3. การเอารดเอาเปรยบในการจางแรงงาน ไมวาจะเปนการจางแรงงาน ทใชแรงงานมากเกนกวาทคนทวไปจะสามารถท างานได หรอการใชแรงงานหญงและแรงงานเดก อยางทารณโหดราย

4. การเกดระบบเศรษฐกจแบบทนนยม (Capitalism) โดยใชหลกการการผลตเพอแสวงหาผลก าไรสงสด และมงเนนในเรองวตถนยม ท าใหมองวา ลกจางเปนเพยงปจจย ในการผลตเสมอนเปนเครองจกรประเภทหนงเทานน

การเปลยนแปลงตาง ๆ เหลานท าให เกดความขดแยงและ เกด ความเดอดรอน ตอผใชแรงงานจ านวนมาก จงเกดแนวคดใหมของนกกฎหมายตอระบบกฎหมายแรงงานและอตสาหกรรม ซงมหลกการส าคญ 2 ประการ ดงน

34 เพงอาง, น.13 -16.

Ref. code: 25595801031211MFH

32 1. ความสมพนธระหวางนายจางกบลกจางไมใชเปนเรองระหวางเอกชน

และเอกชนเทานน ควรตองใหรฐเขาไปก าหนดความสมพนธระหวางนายจางและลกจางเพอใหเปนไปในแนวทางทเปนประโยชนตอสงคม

2. นตสมพนธระหวางนายจางกบลกจางไมใชเปนลกษณะความสมพนธในฐานะของปจเจกชน แตเปนความสมพนธในรปของกลมรวมเจรจาตอรอง

หลกการดงกลาวท าให เกดการ พฒนากฎหมายแรงงานท เกดขน บนแนวความคดส าคญ 3 ประการ ดงน 35

1. เ พอคมครองลกจ าง ให ลกจ า งได รบการปฏบตท เปนธรรม จากนายจาง รวมถงการลดการปฏบตทไมเปนธรรมทางแรงงานในการมมาตรการลงโทษโดยรฐ หากมการฝาฝน

2. เพอรองรบการพฒนาในดานอตสาหกรรม ในการใหหลกประกนในทางเศรษฐกจแกลกจาง ใหลกจางสามารถน าเงนคาจางหรอคาตอบแทนในการท างานทควรไดรบอยางเหมาะสมและเปนธรรมซอสงของเครองใชตาง ๆ ซงหากลกจางมก าลงทรพยทสามารถซอได จะสงผลใหมการขยายความตองการทางดานสนคา และการจางแรงงานทมากขนเพอผลตสนคานน ๆ

3. เพอใหเกดความสงบสขในทางอตสาหกรรมและรกษาผลประโยชนสวนรวมในสงคม โดยการก าหนดมาตรการตาง ๆ มใหขอพพาททางแรงงงานกระทบกระเทอน ตอเศรษฐกจของประเทศ

ประเทศทพฒนาในดานอตสาหกรรมไดบญญตกฎหมายแรงงานก าหนดความสมพนธระหวางนายจางและลกจางขน เพอคมครองลกจางผใชแรงงาน และเนองจากปญหาเกยวกบเรองแรงงานเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและการเมอง นานาชาต จงไดรวมจดตง “องคการแรงงานระหวางประเทศ” (International Labor Organization) ขน ทกรงเจนวา ป ค.ศ. 1919 องคการแรงงานระหวางประเทศนมบทบาทส าคญในการพฒนากฎหมายแรงงานของประเทศตาง ๆ โดยท าในรปอนสญญาและขอแนะน า ซงมส วนในการเปนทมา ของกฎหมายแรงงานของนานาประเทศ

แนวคดของนกกฎหมายสมยใหมเกยวกบระบบกฎหมายแรงงาน และอตสาหกรรม ท าใหมแนวความคดในเรองขอพพาททเกดขนระหวางนายจางและลกจางทเรยกวา ขอพพาทแรงงาน (Labour Dispute) แนวคดดงกลาวนสามารถแบงออกเปน 2 กลม ดงน

35 วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, กฎหมายแรงงาน, พมพครงท 4, (กรงเทพมหานคร: วญญชน,

2559), น.28.

Ref. code: 25595801031211MFH

33

กลมท 1 ขอพพาทรวมและขอพพาทสวนบคคล 1. ขอพพาทรวม (Collective Dispute) หมายถง ขอพพาททเกดขน

โดยเกยวของกบลกจางจ านวนมาก ซงมกเกดลกษณะขอพพาทระหวางนายจางหรอสมาคมนายจางกบกลมลกจางหรอสหภาพแรงงาน โดยมสาเหตมาจากสภาพและเงอนไขการจางสวนรวม

2. ขอพพาทสวนบคคล ( Individual Dispute) หมายถงขอพพาท ทเกดจากลกจางคนหนงกบนายจางคนหนงเทานน ซงเกยวกบความสามารถในการปฏบตงาน ตามเงอนไขสญญาจางสวนบคคล มกเปนขอพพาทเกยวกบสทธเสมอ

กลมท 2 ขอพพาทเกยวกบสทธและขอพพาทเกยวกบผลประโยชน 1. ขอพพาทเกยวกบสทธ (Right Dispute) หมายถงขอพพาททเกดจาก

การเรยกรองสทธของลกจางหรอทเรยกวา ความขดแยงในสทธหรอการ พพาททางกฎหมาย (Legal Dispute) ซงมกจะเกดจากการอางวามการละเมดสทธทมอย

2. ขอพพาทเกยวกบผลประโยชน ( Interest Dispute) หมายถง ขอพพาททเปนความขดแยงกนในเรองผลประโยชนหรออาจเรยกไดวาขอพพาททางเศรษฐกจ โดยสวนใหญมกเปนการเรยกรองผลประโยชนอนทกฎหมายไมไดก าหนดไว ซงมงหวงทจะใหมการ ตกลงท าสญญาเจรจาตอรองรวม การพพาทนจงเกดขนเมอคกรณไมสามารถเจรจาตกลงกนได ขอพพาทในเรองนเปนปญหาขอพพาททสามารถประนประนอมไดมากกวากรณพพาทแบบอน และสามารถใชการไกลเกลยกบขอพพาทนเพอใหเกดประโยชนไดมากทสด ซงจะเปนการเจรจาตอรองรวมกนระหวางฝายนายจางและลกจางโดยมผไกลเกลยชวยเหลอ

การพพากษาคดขอพพาทระหวางนายจางและลกจางในกจการหนง ๆ แมจะมผลผกพนคกรณในคดนนกตาม แตเปนระบบของความสมพนธระหวางคนทใชแรงงาน ซงมอาชพทแตกตางกน เปนความสมพนธทจะตองใชกฎหมายพเศษซงกคอกฎหมายแรงงาน และจะตองมองคกรหรอสถาบนทจดการเกยวกบปญหานโดยเฉพาะ รฐจงอาจจดตงศาลพเศษ ทมอสระในการวนจฉยคดเกยวกบคดแรงงานเปนพเศษได โดยเปนองคกรพเศษโดยเฉพาะในการด าเนนการยตขอพพาทแรงงานโดยทคกรณยอมรบนบถอเปนยตวาถกตองและเปนธรรม ซงกคอ ศาลแรงงาน (Labour Court) อนเปนองคกรอสระทมอ านาจพจารณาพพากษาวนจฉยคดแรงงาน 36

36 สวภา วรฬหดลก, “การด าเนนคดแรงงานในศาลแรงงานเปรยบเทยบกบการด าเนนคด

ในศาลยตธรรม,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2548), น.26-29.

Ref. code: 25595801031211MFH

34

ศาลแรงงานทรฐจดตงขนนน ทถกตองควรทจะมอ านาจพจารณาวนจฉยเฉพาะคดแรงงานทเกยวของกบปญหาขอพพาททแทจรงทคกรณไมอาจแกไขไดโดยตรง โดยทคกรณไดรบการแกไขดวยวธอนแลวอยางเตมความสามารถ เชน การเจรจาไกลเกลย ไมใชเมอมขอพพาทแรงงานอาจน าคดขนสศาลไดทงหมด โดยไมค านงถงการยตขอพพาทแรงงานโดยวธ อน ๆ ทใหเสรภาพในการแกไขปญหา37 เนองจากคดแรงงานเปนคดพเศษ และเพอใหนายจางและลกจางสามารถกลบไปรวมงานกนไดอกครง การทใหการด าเนนคดทางศาลเปนวธการด าเนนการหลงจากไดรบการแกไขดวยวธ อน ๆ มาแลวนน จงเปนหลกการทจะท าใหความสมพนธของนายจาง และลกจางไดมโอกาสกลบคนสความสมพนธอนด รวมถงเปนการกรองคดทจะขนสศาลแรงงาน อนจะท าใหคดแรงงานเสรจสนไดโดยเรวตามเจตนารมณของศาลแรงงานทแทจรงได

ศาลแรงงานทรฐจดตงขนเปนอสระแยกตางหากออกจากศาลยตธรรม เนองจากคดแรงงานเปนคดพเศษทตองไดรบการพจารณาใหเสรจสนไปโดยสะดวก รวดเรว ประหยด เสมอภาค และเปนธรรม แตในบางประเทศทยดมนในหลกเรองอ านาจอธปไตย จะไมใหศาลแรงงานเปนเอกเทศแยกออกจากศาลยตธรรม เนองจากแนวความคดในเรองการแบงแยกอ านาจอธปไตย แบงออก เปน อ านาจนตบญญต อ านาจบรหาร และอ านาจตลาการ เมอการพจารณาพพากษาวนจฉยคดทงปวงอยในอ านาจตลาการ ศาลแรงงานทท าหนาทวนจฉยคดคดกควรอยในอ านาจ ตลาการของศาลยตธรรมซงเปนองคกรทใชอ านาจตลาการไมเกยวของกนกบอ านาจอน ๆ ตามแนวคดเรองการแบงแยกอ านาจอธปไตยของมองเตสกเออร 38

2.1.2.2 องคคณะในการพจารณาคดแรงงาน องคคณะในการพจารณาคดแรงงานจะมล กษณะเปนไตรภาค

(Tripartite) ซงประกอบดวยบคคล 3 ฝาย คอ ผ พพากษาท เปนกลาง ตวแทนฝายนายจาง และตวแทนฝายลกจางจ านวนเทากน เนองจากคดขอพพาทแรงงานมลกษณะทแตกตางจากคดแพงทวไป เปนสญญาทกอใหเกดความผกพนระหวางนายจางและลกจาง และอาจมผลกระทบตอลกจางหรอนายจางคนอน ๆ ดวย ดงนน หากใหผพพากษาทเปนกลางเพยงคนเดยวเปนผวนจฉยพจารณาคด อาจไมไดรบการยอมรบจากนายจางและลกจางได จงมการใหฝายลกจางและฝายนายจางมสวนรวมในการพจารณาวนจฉยคดในรปขององคคณะ เพอใหเปนทยอมรบ และยตธรรม รวมถงผล

37 จฬาลกษณ แกวศวะวงศ, “ศาลแรงงานและการด าเนนคดในศาลแรงงาน ตาม

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2543), น.6.

38 เพงอาง, น.7.

Ref. code: 25595801031211MFH

35

ของการวนจฉยคดทถกตองตามสภาพปญหาขอเทจจรงท เกยวของได ดงนน องคประกอบ ของศาลแรงงานจะประกอบดวย

1. ผพพากษาทเปนกลาง เปนผพพากษาศาลแรงงานทไดรบแตงตงจากรฐ โดยตองมคณสมบตครบถวนทจะเปนขาราชการตลาการ และเปนผช านาญการพเศษมความรอบรและประสบการณในดานแรงงาน โดยทวไปจะเรยกวา “ผพพากษาอาชพ”

2. ผพพากษาสมทบ จะไดรบการแตงตงจากบคคลทสมาคมนายจาง และสหภาพแรงงงานเสนอรายชอ

2.1.2.3 วธพจารณาคดแรงงาน แนวความคดทจะใหศาลแรงงานเปนองคกรทท าหนาทระงบขอพพาท

แรงงาน ท าใหหลาย ๆ ประเทศไดมการจดตงศาลแรงงานขนโดยใหมลกษณะพเ ศษแตกตาง จากศาลยตธรรมโดยทวไป เนองจากเปนศาลทพจารณาขอพพาทระหวางนายจางกบลกจาง ตามสญญาจางแรงงานหรอเกยวกบสทธของนายจางและลกจางตามกฎหมายแรงงาน ดงนน ศาลแรงงานจงตองประกอบดวยผพพากษาทมความรความเชยวชาญดานแรงงานและผพพากษาสมทบจากฝายนายจางและลกจาง นอกจากนน วธพจารณาคดในศาลแรงงานตองสอดคลองตามวตถประสงคของกฎหมายแรงงาน กลาวคอ ตองเปนกระบวนพจารณาทสะดวกและใหความเปนธรรม โดยมจดประสงคหรอเปาหมายเพอใหคความ คอ นายจางและลกจางไดมการประนประนอมกน และสามารถกลบไปท างานรวมกนไดอก 39 วธพจารณาคดแรงงานควรจะมลกษณะ ดงน

(1) วธพจารณาแบบไตสวน การพจารณาคดแรงงานควรใชระบบไตสวน ไมควรใชระบบกลาวหา

เพอใหเกดความเปนธรรม โดยผพพากษาจะเปนผซกถามคกรณรวมถงพยานเพอคนหาขอเทจจรงหรอพยานหลกฐานอน ๆ ทเกยวของไดเอง ซงจะท าใหการพจารณาเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว รวมถงเปนธรรมตอคกรณทเสยเปรยบในเรองการเขาถงพยานหลกฐาน

(2) หลกการวนจฉยคด การวนจฉยคดแรงงานมวตถประสงคมงเนนในเรองของการใหเกดความ

เปนธรรมตอคกรณ ดงนน ในการตความบงคบใชบทกฎหมายทเกยวของกบเรองแรงงาน จงควรตอง

39 พรเพชร วชตชลชย, ค าอธบายกฎหมายแรงงาน กฎหมายคมครองแรงงานกฎหมาย

แรงงานสมพนธ กฎหมายจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

รงเรองธรรม, 2523), น.186.

Ref. code: 25595801031211MFH

36

มงเนนถงเจตนาทแทจรงของคกรณมากกวาตความตามตวอกษร เพอใหสอดคลองกบหลกการในการพจารณาคดแรงงาน

(3) หลกทวไปของวธพจารณาคดแรงงาน หลกทวไปของวธพจารณาคดแรงงานอาจแบงได 4 ประการ ดงน40 1. กระบวนการพจารณาทงายหรอสะดวก (Simplification of the

Procedure) กระบวนการพจารณาตาง ๆ ทเคยก าหนดใหเปนแบบพธ ควรเปลยน

ใหเปนไปดวยวธทงายขน เชน การแถลงการณดวยวาจา (Oral Statements) ตอหนาศาลควรมกอนหรอใชแทนการใหการเปนหนงสอและควรท าในระยะเวลาทสน โดยแนวความคดนมวตถประสงคทจะหลกเลยงการเลนส านวนทางกฎหมาย (Legal Quibbles) และเพอเปนหลกประกนวาคดจะไดด าเนนไปอยางรวดเรว (Be Disposed of Expeditiously)

2. กระบวนการพจารณาทสน (Shortening of the Procedure) การก าหนดระยะเวลาเวลาในแตละขนตอนของการพจารณาคด

แรงงานควรก าหนดระยะเวลาของกระบวนพจารณาใหเรวขน เชน ในการรบฟงพยานหลกฐาน ตามทก าหนด พยานหลกฐานและขอโตแยงควรตองถกสรปในระหวางการนงพจารณาของศาลโดยเรวทสด

3. กระบวนการพจารณาทไมคดมลคา (Gratuitous Procedure) แนวคดพนฐานของศาลแรงงานคอ การไมคดคาฤชาธรรมเนยม

หรอคดคาธรรมเนยมตาง ๆ ใหนอยทสด เพอไมใหเปนภาระอนสงผลกระทบตอคความฝายลกจาง ซงมทนทรพยนอย

4. อ านาจในการใชดลพนจของผพพากษาศาลแรงงาน (Discretionary Powers of the Labour Judge)

ศาลมหนาท ในการควบคมกระบวนพจารณาโดยความรวมมอ ของคความ เนองจากคดแรงงานมกจะกระทบตอผลประโยชนสาธารณะ ผพพากษาจงมอ านาจทจะใชมาตรการทงหลายทจ าเปน เพอใหไดขอเทจจรงทถกตองและสมบรณอนเปนพนฐานทจะปรบ เขากบขอกฎหมายทเกยวของ เชน ศาลอาจเรยกพยานหลกฐานมาสบเพมเตมได

40 ณฐนย สทธคณะ, “การไกลเกลยคดแรงงานของศาลตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน

พ.ศ.2541,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2550), น.35-37.

Ref. code: 25595801031211MFH

37

2.1.3 ววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศ

สงคมไดมการพฒนาจากสงคมเกษตรกรรมสสงคมอตสาหกรรม ท าใหเกดการเปลยนแปลงจากการใชแรงงานทาสเปนสญญาจางแรงงาน ในชวงแรกนน รฐยงไมมการจดระเบยบเกยวกบการใชแรงงาน รฐเพยงแตใหเอกชนตกลงกนตามหลกเสรภาพในการเขาท าสญญา ตอมาเกดการปฏวตอตสาหกรรมโดยไดมการน าเครองจกรกลมาใชแทนแรงงานมนษย ท าใหเกดปญหา คนวางงานจ านวนมาก 41 นายจางจงอยในฐานะไดเปรยบในทางเศรษฐกจ จนน ามาซงปญหา ดานแรงงาน รฐจงตองมการปราศจากใชกฎหมายคมครองแรงงาน รวมถงการใหมศาลหรอองคกร ทท าหนาทในการระงบขอพพาททางแรงงาน ซงมการก าหนดถงโครงสรางและวธการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกาแตกตางกนไป ขนอยกบลกษณะโครงสรางและระบบการอทธรณฎกา ของประเทศนน ๆ

2.1.3.1 ประเทศองกฤษ 42 (1) โครงสรางศาลชนอทธรณและฎกา

ประเทศองกฤษไดมการประกาศใชพระราชบญญตอ านาจตลาการ ค.ศ. 1873 (The Judicature Acts 1879 - 1875) ใหจดตงศาลสงขนและรวมอ านาจศาลตาง ๆ ใหเปนศาลเดยว คอ ศาลสงสด (The Supreme Court of Judicature) โดยแบงออกเปนสองสวน คอ ศาลสง (High Court of Justice) และ ศาลอทธรณ (Court of Appeal) แตในปจจบน ศาลทมอ านาจพจารณาคดแพงในชนอทธรณฎกา แบงไดดงตอไปน

1. ศาลสงสด ไดแก ศาลฎกา (Supreme Court of the United Kingdom)

2. ศาลสงชนกลาง คอ ศาลสง (High Court of Justice) และ ศาลอทธรณ (Court of Appeal)

3. องคกรทท าหนาทลกษณะเดยวกบศาลในชนอทธรณ (Appellate Tribunals)

41 ไพศษฐ พพฒนกล, ค าอธบายกฎหมายแรงงาน (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาวทยาลย

รามค าแหง, 2522), น.1-2. 42 นพนธ ใจส าราญ และคณะ, “ระบบศาลสหราชอาณาจกร : ทมาและโครงสรางของระบบ

กฎหมายแรงงานสหราชอาณาจกร”, วารสารกฎหมายเปรยบเทยบศาลยตธรรม 3, ฉ. 3, น.139-158 (2554).

Ref. code: 25595801031211MFH

38

(2) ทมาของกฎหมายแรงงาน ประเทศองกฤษเปนประเทศทเปนสวนหนงของสหราชอาณาจกร

กฎหมายแรงงานขององกฤษนนไมไดมาจากประมวลกฎหมายแรงงาน เนองจากเปนประเทศทใชระบบกฎหมายทไมเปนลายลกษณอกษร ดงนน กฎหมายแรงงานจงมทมาจากหลายแหง ทงกฎหมายทวไปและกฎหมายพเศษ อนจะตองพจารณาประกอบกบการกระท าทางอตสาหกรรมแรงงาน และประเพณทถอปฏบตในอตสาหกรรมหรอสถานประกอบการ ทมาของกฎหมายแรงงานสามารถแยกประเภทได ดงตอไปน

1. กฎหมายทไมเปนลายลกษณอกษร (The Common Law) สญญาจางแรงงานของเอกชนมทมาจากกฎหมายทไมเปนลายลกษณ

อกษร การตดสนคดตาง ๆ นนยงคงอาศยหลกของคดบรรทดฐาน (Precedent Cases) อนมาจาก ค าพพากษาของศาลในคดกอน ๆ

2. กฎหมายบญญต (Legislation) กฎหมายบญญตนนมสภาพบงคบท เหนอกวากฎหมายทไมเปน

ลายลกษณอกษร ในบางกรณ บทบญญตของกฎหมายอาจใชบงคบแทนขอสญญาได บทบญญตกฎหมายแรงงานทส าคญ เชน ขอบงคบวาดวยคาจางทเทาเทยมกน (Equal Pay (Amendment ) Regulation 1983) ขอบงคบวาดวยการเคลอนยายกจการ (The Transfer of Undertakings (Protection of Employment) Regulations 1981)

3. ประมวลขอปฏบต (Codes of Practice) หนวยงานทเกยวของกบการด าเนนคดแรงงาน เชน กระทรวงแรงงาน

หรอหนวยงานบรการใหค าปรกษา ไกลเกลย และอนญาโตตลาการ ( Advisory, Conciliation and Arbitration) หรอ ACAS มอ านาจในการออกประมวลขอปฏบต ซงหากไมปฏบตตามอาจสงผลตอคดทอยในการพจารณาของคณะพจารณาคดการจาง (Employment Tribunals) หรอศาลได

4. กฎหมายมหาชนและกฎหมายแรงงาน (Public Law and Labour Law) กฎหมายแรงงานของประเทศองกฤษไมมการแยกลกจางหรอพนกงาน

ของรฐออกจากลกจางของเอกชนไวอยางชดเจน แตมการปรบใชกฎหมายปกครองเพอเยยวยาพนกงานของรฐใหไดรบประโยชนจากการทกฎหมายแรงงานสวนเอกชนไมครอบคลมถงการจางแรงงานของรฐ ท าใหไมไดรบความคมครองทเพยงพอได

5. การปฏบตของฝายบรหาร (Administrative Practices)

Ref. code: 25595801031211MFH

39

พรรคการเมองในประเทศองกฤษตางมแนวความคดในเรองแรงงานตางกน โดยนโยบายของพรรคการเมองตาง ๆ เหลาน มผลกระทบกบแนวความคดของการจางแรงงานของรฐในแตละสมย

6. สญญาเจรจารวมหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง (Collective Agreements)

7. ขอตกลงบงคบในการท างาน (Workforce Agreement) (3) องคกรวนจฉยคดแรงงานในชนอทธรณฎกา

องคกรวนจฉยคดแรงงานในชนอทธรณฎกา มดงน 1. คณะพจารณาอทธรณคด เกยวกบการจาง งาน (Employment

Appeal Tribunals) เปนองคกรศาลพเศษทท าหนาทพจารณาคดทอทธรณค าตดสนของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงาน (Employment Tribunals) ซงเดมเปนอ านาจของศาลอตสาหกรรมสมพนธแหงชาต (National Industrial Relation Court)

2. ศาลอทธรณ จะพจารณาคดทอทธรณจากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (Employment Appeal Tribunals)

(4) การน าคดเขาสกระบวนการพจารณาของศาลสง การอทธรณและฎกาในคดแพงอยบนหลกพนฐานทวา ตองใหคความ

มโอกาสอทธรณไปยงศาลทมล าดบสงกวาได ซงการอทธรณครงทหนงจะถอวาเปนสทธของคความ ในขณะทการอทธรณครงทสองจะตองเปนกรณทศาลอนญาตใหอทธรณครงทสองได 43

2.1.3.2 ประเทศสหรฐอเมรกา (1) โครงสรางของศาลชนอทธรณและฎกา 44

ประเทศสหรฐอเมรกาสามารถแบงศาลชนอทธรณและฎกาได ดงน 1. ศาลอทธรณของสหรฐ (U.S.Court of Appeal) มอ านาจพจารณา

อทธรณทมาจากศาลจงหวดทงคดแพงและคดอาญา ซงอยบนหลกของสทธของคความทใหอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย ศาลอทธรณจงตองรบพจารณาคดทกคดโดยไมมการใชดลพนจ แตใหมการก าหนดบทลงโทษในกรณทคความอทธรณคดทไมเปนสาระแกคดได

43 นายขรรคชย สนทรและคณะ, แนวทางการปรบปรงกระบวนพจารณาพพากษาคดชน

อทธรณฎกาใหเปนระบบอนญาตใหอทธรณและฎกา (กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม, 2549), น.10.

44 เพงอาง, น.12-13.

Ref. code: 25595801031211MFH

40

2. ศาลฎกาของสหรฐ (U.S. Supreme Court) การพจารณาจะตองม องคคณะเปนผพพากษาครบ 9 คน มอ านาจพจารณาคดทอทธรณมาจากศาลอทธรณสหรฐและคด ทอทธรณจากศาลฎกามลรฐ โดยศาลฎกามอ านาจในการใชดลพนจวาจะรบคดไวพจารณาหรอไม (Discretionary Power) คความตองยนค ารอง (Writ of Certiorari) เพอขอใหศาลฎกาของสหรฐ รบไวพจารณา หากผพพากษาจ านวน 4 ใน 9 คนประสงคจะรบค ารอง คดจงจะไดรบการพจารณาตามหลกกฎสคน (Rule of Four)

3. ศาลอทธรณระดบกลาง (Intermediate Court of Appeal) เปนศาลมลรฐทท าหนาทพจารณาคดทอทธรณจากศาลทมเขตอ านาจทวไป (General Jurisdiction)

4. ศาลฎกาของมลรฐ (State Supreme Court) เปนศาลฎกาของมลรฐ หากมลรฐใดไมมศาลอทธรณระดบกลาง กจะเรยกศาลฎกาของมลรฐวาศาลอทธรณ (Court of Appeal)

(2) ววฒนาการของกฎหมายแรงงาน 45 ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ

(Common Law) ในเรองกฎหมายเกยวกบแรงงานนน ในชวงแรก ศาลและสภานตบญญตเหนวา จ าเปนทตองมการขดขวางการจดตงหรอรวมตวกนของลกจาง เนองจากเชอวาเปนนโยบายส าคญ เ พอการปกปองสงคม จากทศนคตทอาจปรากฏในรปแบบของการรวมตวกนขอ งลกจาง ในการประทวง

กฎหมายแรงงานในประเทศสหรฐอเมรกาไดน าหลกการซงมรากฐาน จากประเทศองกฤษและระบบศกดนามาใช โดยการทประชาชนถกแบงออกเปน 3 ประเภท คอ ผทมหนาทเกยวของกบศาสนา คนชนสง ขนนาง หรอนกรบ และประเภทชาวนา ในชวงทกาฬโรคระบาดอนเปนสาเหตใหประชาชนเสยชวตจ านวนมาก น ามาซงการขาดแคลนคนงาน ท าใหสงคม เหนความส าคญของแรงงานของชนชนชาวนา คนกลมนจงเรยกรองคาแรงทสงขน กฎหมาย ของกษตรยเอดเวรดท 3 จงก าหนดใหเรยกไดเฉพาะทเคยไดรบเทานน นอกจากน ยงมการประกาศใชกฎหมายทใหชาวนาและทาสตองผกพนรบใชเจานายของตน น าไปสการปฏวตของชาวนา ผลสดทาย คนงานไดกลายเปนเอกชนทสามารถท าสญญาและไดรบเงนคาจางตอบแทนการท างาน

ทฤษฎการสมรรวมคด (The Doctrine of Conspiracy) ปรากฏในคดของฮอวกนส (Hawkins‖ Pleas of the Crown) ซงมาจากแนวความคดทวาสทธในการตอรอง

45 Parker R, A Guide to Labor Law; Basic Facts, Questions and Answers,

Pertinent Statutes (New York: Praeger, 1961), p.1-16.

Ref. code: 25595801031211MFH

41

ควรเปนสทธของเอกชน ดงนน จงไดมการนยามวา การรวมตวท าสงผดกฎหมายหรอการกระท า ทถกกฎหมายแตมวตถประสงคอนขดตอกฎหมายเปนความผดทางอาญา โดยในคดของชางท ารองเทาท ฟลาเดเฟยไดน าหลกการทลอรดแมนทลก าหนดวา “คนทกคนสามารถเรยกเงนเทาใด เพอตอบแทนการท างานของตนกได แตหากรวมตวกนไมท างานภายใตเงนคาจางทไดตกลงกนไวกอนหนาแลวนน เปนการกระท าทผดกฎหมาย” มาใชในกรณทสหภาพรวมตวเพอขอราคาคาจางเพมขน ซงตอมา ผพพากษา Shaw ไดเปลยนแนวค าพพากษาวา ดวยสหภาพเองนนไมผดกฎหมาย จงเสมอนเปนจดจบของทฤษฎสมคบคดทใชกบสหภาพแรงงาน อยางไรกด ศาลไดมการน าค าสงศาลในการหามกระท าการใด ๆ (Injunction) มาใชเพอเปนเครองมอตอตานการหยดงานและการกระท าอน ๆ ของสหภาพ และไดมการออกกฎหมายตอตานการผกขาด (Sherman Anti-trust Act) ซงหามมใหรวมตวกนเพอจ ากดหรอขดขวางทางการคา หลงจากนน ไดมการออกกฎหมายตาง ๆ อก ทงทเปนกฎหมายทสนบสนนใหลกจางสามารถจดตงองคกรหรอสหภาพ และกฎหมายทเปนการขดขวาง ไมใหลกจางเขาเปนสหภาพ เชน Yellow Dog แตกฎหมายทถอเปน Labor‖s Magna Carta คอ Wagner Act หรอ National Labor Relation Act ซงเปนกฎหมายทรบรองสทธของลกจางในการจดตงองคกรโดยปราศจากการแทรกแซงของนายจาง รวมถงก าหนดขนตอนและการด าเนนการ ในกรณทมขอพพาททางแรงงานจากการปฏบตอนไมเปนธรรมดวย

(3) การอทธรณและฎกาคดแรงงาน การพจารณาคดแรงงานของประเทศสหรฐอเมรกานนแบงออก

ตามประเภทของคดทพพาท เชน คดเกยวกบคาจางและชวโมงการท างาน คาชดเชย เปนตน การฟองคดแรงงานขนอยกบประเภทของขอพพาท ลกจางสามารถเลอกการด าเนนการไดหลายวธ เชน การฟองตอกรมแรงงานสหรฐอเมรกา (United States Department of Labor) ซงแบงออกเปนหลายแผนก เชน แผนกคาจางและชวโมงการท างาน หนวยงานรบผดชอบเรองการจางงานทเทาเทยมกน เปนตน หรอการฟองเปนคดแพงตอศาล การอทธรณคดแรงงานจะอทธรณไปยงศาลอทธรณ และฎกาไปยงศาลฎกา

2.1.3.3 ประเทศรฐอสราเอล (1) โครงสรางของศาลชนอทธรณในคดแรงงาน

การด าเนนคดแรงงานในประเทศรฐอสราเอลกอนมการจดตงศาลแรงงานนน ศาลในระบบยตธรรมทวไป ซงมสามล าดบชน ประกอบดวย ศาลแขวง (Magistrates Courts) ศาลเขต (District Courts) และศาลสงสด (Supreme Court) หรอองคกรทางฝายบรหาร เชน คณะกรรมการประกนแหงชาต (National Insurance Tribunal) เปนผพจารณาพพากษาคด

Ref. code: 25595801031211MFH

42

ทเปนขอพพาททางแรงงานและประกนสงคม 46 โดยยงไมมการปรบปรงพฒนากฎหมายทเกยวกบ ขอพพาทของกลมลกจางหรอจ านวนคดทตดสนเก ยวกบกฎหมายแรงงานและประกนสงคม มจ านวนนอย ดงนน ในชวงกลางทศวรรษ 1960 สหพนธแรงงานของรฐอสราเอล (Histadrut) และสมาคมผผลตไดลงนามในสญญาเจรจาตอรองรวมเพอเรยกรองใหสภานตบญญตแหงชาตคเนเซส (Knesset) จดตงศาลแรงงาน เนองจากในขณะนน การนดหยดงานเปนเรองปกต นายจาง และสหพนธนายจางคาดหวงวา ศาลแรงงานจะชวยลดปญหาขอพพาททางแรงงานได ดงนน วตถประสงคในการจดตงศาลแรงงาน มดงน

1. เพอระงบขอพพาททางแรงงานดวยกฎหมายแทนการนดหยดงาน 2 . เ พ อ ให ม ผ เ ช ย ว ชาญในการว น จ ฉ ย ข อ พพาททางแร ง ง าน

หรอประกนสงคม 3. เพอใหมศาลทมกระบวนการด าเนนคดและวธพจารณาทงาย

ไมซบซอน เพอใหลกจางสามารถด าเนนคดดวยตนเองได 4 . เ พ อ ให ก า ร ระ ง บ ข อ พ พ าทน นป ร ะสบผลส า เ ร จ โ ด ย เ ร ว

และมประสทธภาพมากกวาศาลยตธรรมทวไป สภานตบญญตแหงชาตจงไดประกาศกฎหมายวาดวยศาลแรงงานขน

ในป ค.ศ. 1969 ซงเปนระบบศาลแรงงานทแยกตางหากจากระบบศาลธรรมดา เพอพจารณาประเดนขอพพาทเกยวกบแรงงาน ทงแรงงานเอกชนและแรงงานสมพนธ นอกจากน ศาลแรงงานยงมบทบาทในการพฒนากฎหมายแรงงานและกฎหมายเกยวกบประกนของสงคมของรฐอสราเอลดวย ระบบศาลแรงงานท แยกตางหากจากระบบศาลยต ธรรมท ว ไปนนประกอบดวย ศาลแรงงานภาค (The Regional Labor Courts) และศาลแรงงานแหงชาต (The National Labor Court) โดยหลกนน ค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตเปนทสด เวนแตคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน ทจะสามารถอทธรณโดยขออนญาตอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตไปยงศาลสง สด หรอคความอาจยนค าขอใหศาลสงสดพจารณาในประเดนทเกยวของกบรฐธรรมนญหรอกฎหมายแรงงานทส าคญหรอประเดนของหลกกฎหมายทวไป ซงในทางปฏบตนน ศาลสงสดจะท าหนาท

46 ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, “รายงานการดงานศาลแรงงาน

ณ ประเทศอสราเอล และประเทศฝรงเศส,” ดลพาห 31, ฉ. 1, น.48 - 57 (2527).

Ref. code: 25595801031211MFH

43

ในฐานะทเปนศาลล าดบสงสดในระบบศาลยตธรรมในการพจารณาประเดนเกยวกบประเดนปญหา ทเกยวกบกฎหมายแรงงงานหรอกฎหมายประกนสงคมเพยงแคหนงหรอสองคดตอปเทานน 47

(2) ทมาของกฎหมายแรงงาน ประเทศรฐอสราเอลเปนประเทศทใชระบบกฎหมายไปในทางระบบ

กฎหมายจารตประเพณเปนสวนใหญ โดยหลกจะมสภานตบญญตแหงชาตเปนหนวยงานทมอ านาจในการตรากฎหมายตาง ๆ แตท งน ในเรองของกฎหมายแรงงานนน อาจมทมาจากสทธ ตามรฐธรรมนญ สทธตามกฎหมายทวไป กฎหมายตาง ๆ กฎ และขอบงคบ สญญาเจรจาตอรองรวมรวมถงค าพพากษาของศาลแรงงานทมสวนในการตความกฎหมายแรงงานและกฎหมายวาดวยประกนสงคม รวมถงมาตรฐานตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ ( International Labour Organization) ทรฐบาลหรอศาลน ามาปรบใชเปนแนวทางในการตรากฎหมายภายในประเทศ 48

(3) ววฒนาการของกฎหมายแรงงาน ประเทศรฐอสราเอลเปนประเทศทมสหภาพแรงงานกอนมระบบ

อตสาหกรรม ผอพยพชาวยวไดอพยพเขาดนแดนปาเลสไตนในชวงปลายศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 เพอหาถนทสามารถพฒนาดวยระบบเกยวกบการเกษตรกรรมได โดยมการจดตงชมชนเกษตรกรรมทเรยกวา คบบตซ (Kibbutz) และไดมสหภาพแรงงานตาง ๆ เกดขนในภายหลง ลกจางในประเทศสวนใหญจะอยกบสหภาพแรงงานของแตละสาขาอาชพหรอแตละหนวยงาน ทงน สหภาพแรงงานเหลานจะขนอยกบสหพนธแรงงานใหญทเรยกวา ฮสตาดรต (Histadrut) ซงจะใหงบประมาณและความชวยเหลอแกสหภาพแรงงานตาง ๆ ทงน ฮสตาดรตไมไดมบทบาทเพยงการคมครองผลประโยชนของฝายลกจางเทานน แตยงมบทบาทในดานการเปนองคกรทรบผดชอบตอเศรษฐกจและความมนคงของประเทศในการเปนสวนส าคญทผลกดนการพฒนาในดานกฎหมายแรงงาน ในรปแบบของการรวมผลกดนใหสภานตบญญตแหงชาตคเน เซส (Knesset) ตรากฎหมาย เพอคมครองแรงงาน ซงฮสตาดรตสนบสนนในเรองการคมครองแรงงานส าหรบลกจางทงหมด ไมใชแตเฉพาะลกจางทเปนสมาชก นอกจากน ฮสตาดรตมบทบาทในฐานะนายจางจากการ ทฮสตาดรตเปนเจาของกจการหลายประเภทในประเทศ เชน ธนาคาร บรษทประกนภยขนาดใหญ

47 Stephen J. Adler, “National Labour Law Profile: The State of Israel,”

accessed May 18, 2017, http://www.ilo.org/ifpdial/information-resources/national-labour-law-profiles/ WCMS_158902/lang--en/index.htm.

48 Ibid.

Ref. code: 25595801031211MFH

44

บรษทกอสรางขนาดใหญ ซงการประกอบกจการตาง ๆ เหลาน มวตถประสงคเพอสรางงาน ใหแกลกจางท เปนสมาชกและเปนการใหมการจางงานในรฐอสราเอล ในสวนของนายจาง ในรฐ อสราเอลไดมการรวมตวกนจดต ง เปนองคฝ ายนายจ าง โดยจดต งคณะกรรมการ ประสานงานองคกรดานเศรษฐกจ (Coordinating Committee of Economic Organizations) เพอเปนตวแทนของฝายนายจางในการเจรจาตอรองระดบชาตกบฝายลกจาง รวมถงการจดตง กองทนประกนการนดหยดงาน (Strike Insurance Fund)

การตรากฎหมายแรงงานเพอคมครองแรงงงานและจดระบบแรงงานสมพนธในรฐอสราเอลในชวงทศวรรษแรกของการจดตงรฐอสราเอลนน (รฐอสราเอลสถาปนาเมอวนท 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1948) อาศยแนวทางในการตรากฎหมายแรงงานจากอนสญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO Conventions) และมาตรฐานของประเทศทางตะวนตก โดยในป ค.ศ. 1950 นางโกดา แมรไดเสนอกฎหมายแรงงาน คอ กฎหมายวาดวยชวโมงท างานและเวลาพก (The Hours of Work and Rest Law, 5711 -1951) ตอสภานตบญญต แมวาลกจางสวนใหญ จะท างานอยภายใตสญญารวมเจรจาตอรองแลว ทงน การตรากฎหมายฉบบนมวตถประสงค ดงน

1. เพอคมครองลกจางทไมไดเปนสมาชสหภาพแรงงานและไมไดท างานอยภายใตสญญารวมเจรจาตอรอง และไมใหชองวางระหวางลกจางทเปนสมาชกสหภาพแรงงาน และลกจางทไมไดเปนสมาชกสหภาพแรงงานขยายวงกวางขน

2. เพอลดความไมเปนธรรมในการแขงขนระหวางนายจางทอยภายใตสญญารวมเจรจาตอรองกบนายจางทไมไดอยภายใตสญญารวมเจรจาตอรอง

3. เ พอก าหนดสภาพการท างานขนต า อนเปนมาตรฐานแรงงาน ซงจะเปนการลดการกดขลกจางอนเกดจากระบบอตสาหกรรม 49

กฎหมายแรงงานทถกตราขนในชวงทศวรรษน นอกจากกฎหมายวาดวยชวโมงท างานและเวลาพก (The Hours of Work and Rest Law, 5711 -1951) แลว ยงมกฎหมายแรงงานทส าคญอน ๆ เชน กฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานเดก ค.ศ. 1953 (The Protection of Youth Labour Law, 5713 - 1953) กฎหมายวาดวยการจางแรงงานหญง ค.ศ. 1954 (The Employment of Woman Law, 5714 - 1954) และกฎหมายวาดวยการคมครองคาจาง ค.ศ. 1958 (The Wage Protection Law, 5718 - 1958) เปาหมายส าคญทบรรลผลส าเรจในชวงนคอ การหามไมใหเลกจางลกจางซงเปนหญงมครรภซงมผลบงคบเดดขาด 50

49

ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, อางแลว เชงอรรถท 46, น.48. 50

Stephen J. Adler, Supra note 47.

Ref. code: 25595801031211MFH

45

กฎหมายแรงงานทถกตราขนในชวงทศวรรษทสองของการจดต ง รฐอสราเอลมทงกฎหมายแรงงานในภาคเอกชนและกฎหมายในเรองแรงงานสมพนธ เชน กฎหมาย วาดวยการตรวจแรงงาน ค.ศ. 1954 (The Labour Inspection (Organization) Law, 5714 - 1954) กฎหมายวาดวยลกจางชายและหญง (คาจางทเทาเทยมกน) ค.ศ. 1964 (The Male and Female Workers (Equal Pay) Law, 5724 - 1964) ในสวนของกฎหมายในเรองแรงงานสมพนธ ไดวางหลกเกณฑใหมการรวมเจรจาตอรองโดยอสระ ท าใหเกดสญญารวมเจรจาตอรองทมฐานะเสมอนเปนกฎหมายทสามารถใชบงคบใหคกรณตองปฏบตใหเปนไปตามทตกลงไวในสญญานน และใหหลกประกนความเปนอสระขององคกรทางดานแรงงาน โดยมการตรากฎหมายวาดวยสญญารวมเจรจาตอรอง ค.ศ. 1957 (The Collective Agreement Law, 5717 - 1957) และกฎหมาย วาดวยการระงบขอพพาท ค.ศ. 1957 (The Settlement of Labour Dispute Law, 5717 - 1957) ซงตอมาในชวงปลายปทศวรรษท 1960 ถงชวงตนทศวรรษท 1990 สภานตบญญตแหงชาต ไดมการตรากฎหมายเพอคมครองแรงงานเอกชนเพมเตม ในเรองของการหามไมใหมการปฏบต อยางไมเปนธรรมในสถานทท างาน คอ กฎหมายวาดวยการจางงาน (ความเทาเทยมของโอกาส ในการท างาน) ค.ศ. 1988 (The Employment (Equal Opportunities) Law, 5748 - 1988) รวมถงกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 (The Labour Court Law, 5729 - 1969) และในปจจบน สภานตบญญตแหงชาตไดมการตรากฎหมายเพอคมครองลกจางตามสญญา ทงท เปนลกจางท เปนแรงงานในประเทศและแรงงานตางดาว รวมถงการคมครองพนฐาน และการคมครองสทธของแรงงาน

(4) การอทธรณและฎกาคดแรงงาน การด าเนนคดแรงงานของรฐอสราเอลจะตองด าเนนคดในศาลแรงงาน

ซงเปนระบบศาลทแยกจากคดทวไป แตยงเปนสวนหนงของระบบตลาการซงตองอยภายใตบงคบกฎหมายวาดวยศาลและกฎหมายวาดวยตลาการ ระบบศาลแรงงานจะประกอบดวยศาลแรงงานภาค (Regional Labor Courts) ซงตงอยในเมองเยรซาเลม (Jerusalem) เทลอาวฟ (Telaviv) ไฮฟา (Haifa) เบยรชวา (Beer - Sheva) และนาซาเรท (Nazareth) และศาลแรงงานแหงชาต (National Labor Court) มแหงเดยวซงตงอยในเมองเยรซาเลม (Jerusalem)

ศาลแรงงานภาคมเขตอ านาจทงในเรองของคดทสถาบนประกนแหงชาต (The National Insurance Institute) และกองทนเงนสะสมหรอบ านาญ (The Provident or Pension Fund) เปนผฟองคดหรอเปนผถกฟองคด ในสวนของเรองแรงงานนน ศาลแรงงานภาค มเขตอ านาจเหนอคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน เชน คดอาญาในเรองความปลอดภย

Ref. code: 25595801031211MFH

46

ในอตสาหกรรม การจางแรงงานหญง การจางแรงงานเดก เปนตน และศาลแรงงานภาค ยงมเขตอ านาจเหนอคดดงตอไปน

1. ขอพพาทสวนบคคลระหวางนายจางและลกจางในการบงคบตามสทธและหนาทอนสงผลตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

2. ขอพพาทในสวนทเปนปญหากฎหมาย ขอพพาทเกยวกบสทธซงไมใชขอพพาทในเรองผลประโยชนระหวางคสญญาในสญญารวมเจรจาตอรอง ขอพพาทเกยวกบการมอย การปรบใช การตความ การปฏบตตามหรอการฝาฝนสญญารวมเจรจาตอรอง

3. ขอพพาทระหวางลกจางและองคกรลกจางเกยวกบการเปนสมาชกหรอการจางแรงงาน

องคคณะของผ พพากษาในศาลแรงงานภาคนนจะประกอบดวย ผพพากษาซงเปนผทมคณสมบตทจะเปนผพพากษาศาลเขต (District Court) ในระบบศาลยตธรรมทวไป และไดรบแตงตงจากคณะกรรมการ (คณะกรรมการประกอบดวยผพพากษาสงสด สมาชกของเนตบณฑตยสภา สมาชกสภานตบญญตค เนเซส (Knesset) ร ฐมนตรกระทรวงแรงงาน และรฐมนตรกระทรวงยตธรรม) จ านวน 1 คน และผพพากษาสมทบจ านวน 2 คน ซงเปนผแทน ฝายนายจาง 1 คน และผแทนฝายลกจาง 1 คน ซงเปนผมประสบการณดานแรงานสมพ นธ หรอเคยสอนหรอวจยเกยวกบกฎหมาย เศรษฐกจ แรงงานสมพนธหรอการบรหารธรกจหรอเปนสมาชกเนตบณฑตยสภาอยางหนงอยางใดเปนเวลา 5 ปและไดรบการแตงตง โดยรฐมนตร กระทรวงแรงงานและรฐมนตรกระทรวงยตธรรม จากการหารอกบสหพนธแรงงานใหญฮสตาดรต (Histadrut) ส าหรบผแทนฝายลกจาง และจากการหารอกบสมาคมนายจางในระดบชาตส าหรบผแทนฝายนายจาง ทงน ผพพากษาสมทบจะอยในต าแหนงโดยมวาระ 3 ป แตหากเปนการพจารณาคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน จะพจารณาโดยผพพากษา 1 คนเทานนโดยไมม ผพพากษาสมทบ 51

การอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาคนนให อทธรณไปยง ศาลแรงงานแหงชาต โดยสามารถอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย องคคณะ ท พจารณาคด ในชน อทธรณของศาลแรงงานแห งชาตน นประกอบดวยผ พพากษา 3 คน และผพพากษาสมทบจ านวน 2 หรอ 4 คนส าหรบคดทเกยวของกบขอพพาทของสหพนธแรงงงาน แตหากเปนคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน จะประกอบดวยผพพากษาจ านวน 3 คน โดยไมมผพพากษาสมทบ ค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตนจะไมสามารถอทธรณได แตทงน

51

ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, อางแลว เชงอรรถท 46, น.50-57.

Ref. code: 25595801031211MFH

47

คความสามารถยนค าขอเพอใหศาลสงสดซงเปนศาลในระบบทวไปพจารณาในประเดนขอกฎหมาย ทเกยวของกบกฎหมายรฐธรรมนญหรอกฎหมายแรงงานทส าคญ ซงในทางปฏบตศาลสงสดจะรบไวพจารณาจ านวนนอยมาก ประมาณ 1 หรอ 2 คดตอปเทานน ส าหรบคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงานจะสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตไปยงศาลสงสดได 52

2.1.3.4 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน (1) ววฒนาการของกฎหมายแรงงาน

กฎหมายแรงงานและการจางของเยอรมนสมยใหมมทมาจากยคปฏวตอตสาหกรรมและการสรางรฐเยอรมนสมยใหมในปลายศตวรรษท 19 การปฏวตนเกดขน จากแรงกดดนแรงงานทางการเมอง อนน าไปส การกอต งสหภาพแรงงานและการกอต ง ดอยทเชสไรช (Deutsches Reich) ในป ค.ศ. 1871 ความเจรญของกฎหมายคมครองแรงงานนน ไดเกดขนในสมยนายกรฐมนตรออทโท ฟอน บสมารค (Otto Von Bismarck) ในการออกกฎหมายแรงงานสมพนธฉบบแรกหลงสงครามโลกครงท 1 คอ กฎหมายวาดวยขอตกลงในการเจรจา ตอรองรวม ค.ศ. 1918 และกฎหมายวาดวยสภาแรงงาน ค.ศ. 1920

หลงสงครามโลกครงท 2 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ไดมการประกาศใชกฎหมายแรงงานหลายฉบบ เชน กฎหมายวาดวยการเจรจาตอรองรวม ค.ศ. 1949 กฎหมายวาดวยการท างาน และกฎหมายอน ๆ ทก าหนดความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ได พฒนากฎหมายแรงงาน และการจางอนสะทอนถงแนวคดสงคมนยมและทนนยม และในปจจบน รปแบบโครงสราง ของกฎหมายแรงงานไดถกแบงเปน 4 ประเภท ดงน

1. กฎหมายวาดวยการจาง 2. กฎหมายแรงงาน 3. กฎหมายคมครองแรงงาน 4. กฎหมายประกนสงคม ทงน ไดมการก าหนดถงการด าเนนคดแรงงานและศาลแรงงาน

ของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนไวในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน (Arbeitsgerichtsgesetz (ArbGG))

52

Stephen J. Adler, supra note 47.

Ref. code: 25595801031211MFH

48

(2) โครงสรางของศาลแรงงานชนอทธรณและฎกา ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนเปนประเทศทใชระบบลายลกษณ

อกษร โดยมระบบศาล 5 ระบบ ซงมเขตอ านาจในเรองตาง ๆ อนเปนเอกเทศแยกจากกน ( Article 95 ของ Basic Law) โดยมระบบศาลแรงงานซงมอ านาจพจารณาคดขอพพาททเกยวกบกฎหมาย วาดวยการจางแรงงาน ศาลแรงงานทมอ านาจพจารณาคดในชนอทธรณและฎกามดงน

1.ศาลแรงงานมลรฐ (State (Land) Labour Courts หรอ Die Landesarbeitsgerichte) เปนศาลแรงงานมลรฐท าหนาทเปนศาลอทธรณคดแรงงาน ในการพจารณาค าพพากษาของศาลแรงงานชนตนในคดทมทนทรพยตงแต 600 ยโรขนไป 53 มองคคณะเชนเดยวกบศาลแรงงานชนตน ประกอบดวย ผพพากษาประจ า 1 คน และผพพากษาสมทบ 2 คน ซงเปนตวแทนจากฝายนายจาง 1 คน และตวแทนฝายลกจาง 1 คน 54

2. ศาลแรงงานสหพนธรฐ (Federal Labour Court หรอ Das Bundesarbeitsgericht) ศาลแรงงานสหพนธรฐปจจบนตงอยทเมองแอรฟอรต (Erfurt) ท าหนาทเปนศาลสงสดในระบบศาลแรงงานของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงมองคคณะ ทเรยกวา สภา (Senate) 55 จ านวน 5 คน คอ ผ พพากษาประจ า 1 คนท าหนาทเปนประธาน ผ พพากษาประจ าอก 2 คน และผ พพากษาสมทบจากฝายนายจางและลกจางฝายละ 1 คน ตามมาตรา 41 ArbGG

53 ArbGG § 64Grundsatz

54 Otto Kissel. “The labour jurisdiction in Federal Republic Of Germany In Labour Court In Europe”, accessed January 02, 2017, www.ilo.org/wcmsp5/groups/ public/---ed.../wcms_205856.pdf.

55 The President of the Federal Labour Court, The Federal Labour Court

(Erfurt, 2014), p.10.

Ref. code: 25595801031211MFH

49

2.1.3.5 ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส (1) ววฒนาการของกฎหมายแรงงาน

ในชวงป ค.ศ. 1791 คนงานในกรงปารสเรมมการเรยกรองทางเศรษฐกจ โดยการด าเนนการนดหยดงานและเดนขบวนตอตานนายจาง สภานตบญญตแหงชาตจงไดท าการปฏรปทางสงคมและการเมอง โดยมนกกฎหมาย ( Isaac René Guy le Chapelier) เหนวา การเรยกรองเงนคาจางทสงขนจากทเคยไดรบนนเปนหลกการใหมของการปฏวต ดงนน เพอหลกเลยงการรวมตวกนของคนงานในการเรยกรองผลประโยชนดงกลาว จงเสนอมาตรการ ( Le Chapelier) ซงหามกอตงสมาคม สหภาพ และการนดหยดงาน 56

ประเทศสาธารณรฐฝรงเศสเรมมสภาทปรกษาหรอสภาคนฉลาด (Conseil de Prud‖hommes : Council of Wise Men) โดยจกพรรดนโปเลยน ในป ค.ศ. 1806 ซงมลกษณะพเศษของกระบวนยตธรรมโดยเชอมโยงกบแนวความคดของการรวมเขาดวยกน ของความสมพนธทางสงคมซงมลกษณะของการจดการรวมกนระหวางอตสาหกรรม 2 แหง (Paritarisme) 57

ในป ค.ศ. 1936 กลมแนวรวมประชาชน (The Popular Front หรอ Front Populaire) ไดมการปฏรปทางสงคม โดยการมขอตกลงมาตญง (Matignon Agreement) เปนเหมอนรากฐานส าคญของสทธทางสงคมของสาธารณรฐฝรงเศส ซงมหลกการรองรบสทธของลกจางในการไดรบคาแรงจากวนลาพกผอน สทธในการตงสหภาพ และสทธ ในการนดหยดงาน 58 หลงจากนน ฝรงเศสไดมการพฒนากฎหมายทางดานแรงงานทงในรปของการประกาศใชกฎหมายเกยวกบการคมครองแรงงานและการแกไขในประมวลกฎหมายแพง

56 John Hall Stewart , A Documentary Survey of the French

Revolution (New York : Macmillan,1951 ), p.165–66. 57 Bert Essenberg, “Labour Courts in Europe, ” accessed January 02, 2017,

www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed.../wcms_205856.pdf. 58 Adrian Rossiter, "Popular Front economic policy and the Matignon

negotiations," accessed December 15, 2016, https://www.revolvy.com/main/ index.php?s=Popular%20Front%20 (France) &item_type=topic.

Ref. code: 25595801031211MFH

50

(2) องคกรพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณละฎกา 59 1. ศาลอทธรณ (Court of Appeal – Cour d‖appel) ซงเปนศาล

ในระบบธรรมดา มจ านวนทงสน 34 ศาล แตละศาลประกอบดวยหลายแผนกหรอคณะ (Chambres) โดยแบงเปนแผนกคดอาญา คดสงคม และคดแพงตาง ๆ การพจารณาคดจะมองคคณะคอ ผพพากษาอาชพ 3 คน มอ านาจพจารณาคดทอทธรณมาจากศาลชนตนรวมถงศาลแรงงาน (Conseil des Prud‖hommes)

2. ศาลสงสด (Cour de Cassation) ตงอยในกรงปารส (Paris) โดยหลกนน ศาลสงสดจะไมใชศาลล าดบชนทสามเหมอนศาลฎกาของไทย เนองจากไมมอ านาจพจารณาปญหาขอเทจจรงของคดทอทธรณมาจากศาลอทธรณ ดงนน ศาลสงสดนจงมอ านาจ ในการพจารณาคดทอทธรณค าตดสนของศาลอทธรณเฉพาะแตในปญหาขอกฎหมาย

2.2 แนวความคดและววฒนาการในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกาตามกฎหมายไทย

2.2.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกาและการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา

2.2.1.1 แนวความคดเกยวกบการอทธรณฎกา (1) หลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล

คความมสทธทจะใหคดของตนไดรบการพจารณาจากศาลสองศาล ทเปนศาลชนตางกน โดยศาลชนแรกคอศาลชนตน เนองจากผพพากษาในศาลชนตนอาจพจารณาผดพลาดได จงมแนวความคดในการใหหลกประกนวาจะไดรบความยตธรรมโดยใหมการพจารณาทบทวนค าพพากษาของศาลชนตน ซงผทจะท าหนาทพจารณาทบทวนคอผพพากษาศาลชนสง เนองจากศาลสองศาลทตางกนยอมไมควรจะกระท าสงทผดพลาดเชนเดยวกนได

(2) หลกความขดแยงในบทบาทหนาท หลกความขดแยงกนในบทบาทหนาทคอการทบคคลผด ารงต าแหนง

หนาทไดเขาไปมสวนเกยวของกบการหาประโยชนอนเนองมาจากต าแหนงหนาทนนหรอเขาไปปฏบตหนาท ซงเปนการขดแยงกนในต าแหนงทปฏบตนน ๆ เชน การด ารงต าแหนงหนาทของบคคล ในขณะเดยวกน ซงหนาทนนเปนหนาททอยในอ านาจอธปไตยทตางกนยอมเปนการตองหาม

59 Françoise Berton. “The French court system – an overview,” accessed April

6, 2016, http://www.berton-associes.us/blog/litigation-in-france/french-court-system-overview/.

Ref. code: 25595801031211MFH

51

โดยเฉพาะอยางยงการเปนสมาชกรฐสภาซงใชอ านาจนตบญญต และในขณะเดยวกนกเปนขาราชการ ประจ าซงใชอ านาจบรหาร หรอเปนผพพากษาซงใชอ านาจตลาการ ยอมกระท ามได ดงนน หลกการขดแยงกนในบทบาทหนาทจงมนยทส าคญอย 2 ลกษณะ คอ

1. เกยวกบการหาประโยชนในหนาท (Conflict of Interest) คอ การแสวงหา ประโยชนจากการด ารงต าแหนงหนาท

2. เกยวกบการปฏบตหนาททขดกน (Conflict of Role) คอ การด ารงต าแหนงในหนาททขดแยงกนในต าแหนงทใชอ านาจอธปไตยทแตกตางกน หรอการสวมหมวกหลายใบ 60

2.2.1.2 แนวความคดเกยวกบการด าเนนคดแรงงาน แนวความคดเกยวกบการด าเนนคดแรงงานนน คอ การใหมการ

ด าเนนคดแรงงานโดยใหมการจดตงศาลแรงงานขน เพอใหศาลแรงงานเปนศาลช านญพเศษ ทมอ านาจในการพจารณาพพากษา หรอมค าสงในคดแรงงานอนเปนคดทมขอขดแยงระหวางนายจางกบลกจาง โดยผพพากษาทท าหนาทในการพจารณาพพากษาหรอมค าสงในคดควรเปนผพพากษา ทมความรความเขาใจในปญหาแรงงานรวมกบผพพากษาสมทบฝายนายจางและผพพากษาสมทบ ฝายลกจาง รวมทงมการก าหนดวธการพจารณาคดใหเปนไปโดยประหยด สะดวก รวดเรว เสมอภาค และเทยงธรรม เพอใหคความทเกยวของมโอกาสประนประนอมยอมความและสามารถกลบไป ท างานรวมกนไดโดยไมเกดความรสกเปนอรตอกน จงควรใหมการด าเนนคดแรงงานทมลกษณะแยกตางหากจากศาลแพงทพจารณาคดแพงทวไป โดยมหลกการ ดงตอไปน

1. การด าเนนคดแรงงานควรมลกษณะเปนไปโดยประหยด เนองจากสถานะทางเศรษฐกจของคความทเปนฝายลกจางทอาจไมมทนทรพยในการฟองรองคด จงควรใหคาใชจาย ในการด าเนนคดแรงงานไดรบการยกเวนในบางกรณ เพอไมใหเปนภาระแกคความคอฝายลกจาง

2. การด าเนนคดแรงงานควรมความสะดวก เนองจากคความทเปนฝายลกจางอาจไมใชผทจบการศกษาในระดบสง และไมใชผทมความรทางกฎหมาย รวมถงกรณทลกจางไมสามารถจางทนายความเนองจากปญหาในดานทนทรพย จงควรใหการด าเนนคดแรงงานเปนไปดวยความเรยบงาย ไมสลบซบซอน เพอใหคความสามารถเขาใจและด าเนนการตามขนตอนตาง ๆ ได

60 ฐวาพร สชล, “อ านาจศาลยตธรรมในการจ ากดสทธอทธรณฎกา : ศกษากรณระเบยบท

ประชมใหญศาลฎกาวาดวยการไมรบคดซงขอกฎหมายหรอขอเทจจรงท อทธรณหรอฎกาจะไมเปนสาระอนควรแกการ พจารณาพพากษา พ.ศ. 2551,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ,2553), น.35-37.

Ref. code: 25595801031211MFH

52

3. การด าเนนคดแรงงานควรเปนไปดวยความรวดเรว เนองจากคความ ซงเปนฝายนายจางและฝายลกจางตางมหนาทภารกจในการประกอบกจการหรอในการท างาน หาเลยงชพของตน หากการด าเนนคดเปนไปดวยความลาชา คความตองหยดงานหรอลางาน เพอจะด าเนนคดตามขนตอนตาง ๆ ท าใหไดรบผลกระทบทงในเรองรายไดจากการประกอบกจการ หรออาจขาดรายไดเนองจากการทตนตองหยดงาน การด าเนนคดแรงงานจงตองเปนไปดวยความรวดเรว เพอใหสงผลกระทบตอการท างานหาเลยงชพของคความใหนอยทสด

4. การด าเนนคดแรงงานควรเปนไปดวยความเทยงธรรม เนองจากคดแรงงานเปนคดทแตกตางจากคดแพงทวไป เปนคดทคความมฐานะทางเศรษฐกจ ความร และความสามารถในการเขาถงพยานหลกฐานแตกตางกน การด าเนนคดแรงงานจงควรตองให ความเปนธรรมแกฝายทตกอยในฐานะทเสยเปรยบเพอใหเกดความเปนธรรม

2.2.2 ววฒนาการของการอทธรณฎกาและการด าเนนคดแรงงาน 2.2.2.1 ววฒนาการของการอทธรณฎกา

ในสมยกรงสโขทย พระมหากษตรยจะทรงไวซงพระราชอ านาจสงสด ทงอ านาจบรหาร นตบญญต และอ านาจตลาการ ถาพระมหากษตรยทรงใชอ านาจพจารณาพพากษาคดยอมเปนทสดและเดดขาด จะโตแยงหรอคดคานไมได แตหากเปนการพจารณาพพากษาคด โดยขนศาลตระลาการทอยในสวนทไดรบมอบหมายจากพระมหากษตรย หากราษฎรไมไดรบ ความเปนธรรมกมสทธฎกาหรอรองเรยนได โดยพอขนรามค าแหงจะทรงสอบสวนและวนจฉยให 61

ในสมยอยธยาเปนราชธาน การอทธรณจะเปนลกษณะของการฟองกลาวโทษผพจารณาความทเปนขาราชการชนผใหญ ซงไดรบมอบหมายหนาทในการพจารณาพพากษาคดจากพระมหากษตรย โดยกลาวหาวา ตระลาการปฏบตหนาทโดยมชอบ มใช เปนการอทธรณในเนอหาของคดระหวางคความ

ในสมยกรงรตนโกสนทรตอนตน มการใหสทธในการฎกา โดยใหราษฎร ตกลองรองทกขถวายฎกาโดยตรงตอพระมหากษตรย ตอมาในสมยของพระบาทสมเดจ พระจอมเกลาเจาอยหว ไดทรงปรบปรงเกยวกบการถวายฎการองทกขของราษฎร โดยพระองค ทรงรบฎการองทกขดวยพระองคเอง ในขณะทการศาลนนใหแยกยายอยตามกระทรวง และใหอทธรณค าตดสนของตระลาการโดยฟองรองยงศาลอทธรณคดราษฎรซงขนอยกบกระทรวงมหาดไทย และใหอธบดเจากระทรวงรบเรองราวทราษฎรฟองรองกลาวโทษเจาเมอง กรรมการ และตระลาการ

61 ธ ารงศกด หงสขนทด, “บทบาทของฝายตลาการในประเทศไทย,” (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527), น.54.

Ref. code: 25595801031211MFH

53

ดวย 62 ตอมา พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดทรงประกาศตงกระทรวงยตธรรม ซงรวบรวมศาลทแยกยายตามกระทรวงตาง ๆ เขาไวดวยกน โดยใหขนกบกระทรวงยตธรรมแหงเดยว รวมถงไดมการสรางหลกเกณฑของกฎหมายวธพจารณาความแพงเพอใชในศาล และไดเปลยน การอทธรณ จากการอทธรณท เปนการฟองรองกลาวโทษตระลาการเปนอทธรณในเนอหา แตยงมไดมการก าหนดเงอนไขตาง ๆ เพอจ ากดสทธในการอทธรณ ไมวาจะเปนการอทธรณในชนแรก และการอทธรณขนไปอกชนหนง (ยงไมมการเรยกวาการฎกาเชนปจจบน) หลงจากนน ไดมการแกไขปรบปรงกระบวนวธพจารณาและการอทธรณฎกา ซงเดมเปนระบบสทธในการใหอทธรณฎกา เปนระบบการอนญาตใหฎกาในปจจบน

2.2.2.2 ววฒนาการของการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา ชวงป พ.ศ. 2401 จนถงชวงป พ.ศ. 2467 การจางแรงงานไดมการขยาย

เปนจ านวนมาก เพอรองรบการสรางแรงงานและการขยายกจการดานอตสาหกรรม แตไมมกฎหมายใด ๆ รบรองการจางแรงงานในสมยน ท าใหเกดความจ าเปนท จะตองมกฎหมายทรองรบการจางแรงงาน ในป พ.ศ. 2472 จงไดมการบญญตเรองการจางแรงงานไวในประมวลกฎหมายแพง และพาณชย บรรพ 3 ลกษณะ 6 วาดวยจางแรงงาน ซงบญญตเกยวกบความหมายและลกษณะ ของสญญาจางแรงงานวา สญญาจางแรงงานเปนสญญาทมลกจางและนายจางเปนคสญญา โดยลกจางตกลงทจะท างานใหแกนายจาง และนายจางตกลงทจะจายสนจางหรอคาตอบแทน การท างาน รวมถงก าหนดสทธและหนาทของคสญญาดวย

ศาลแรงงานไดจดต งขนตามพระราชบญญตจ ดต งศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 เพอพจารณาคดแรงงานโดยเฉพาะ แยกตางหากจากคดแพงทวไป ประเทศไทยไดมการพฒนาทางดานอตสาหกรรมเพมมากขนหลงจากทไดมการบงคบใชประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ 3 ลกษณะ 6 วาดวยจางแรงงาน ในป พ.ศ. 2472 มการกอตงโรงงานอตสาหกรรมขน ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทมมากขน สงผลใหเกดปญหาขอพพาททางแรงงานระหวางนายจางกบลกจางเพมมากขน เกดการนดหยดงานของลกจางทสงผลกระทบตอสงคม ในขณะเดยวกน ประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization) ในป พ.ศ. 2462 ท าใหประเทศไทยตองออกกฎหมายแรงงานมาใชบงคบ เพอใหสอดคลองกบแนวทางทองคการนวางไว นอกจากนน แมวาจะมกฎหมาย ทเกยวกบสญญาจางแรงงานในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยแลว แตกฎหมายดงกลาวยงมความ

62 ร.แลงกาต. “ประวตศาสตรกฎหมายไทยวาดวยศาลและวธพจารณา”.วารสารอยการ 9,

ฉ. 102, น.9-25 (2529).

Ref. code: 25595801031211MFH

54

ไมเสมอภาคระหวางนายจางและลกจางปรากฏใหเหนในเรองการใหสทธแกนายจางในการเลกสญญาหรอเลกจางไดมากกวาการทลกจางมสทธเลกสญญาจางแรงงาน อกทงกฎหมายฉบบนยงไมสามารถคมครองลกจางได เพยงพอในการทตองใชระยะเวลานานในการฟองเรยกคาสนไหมทดแทน จากการทลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยจากการท างานใหนายจาง ท าใหเกดความไมเสมอภาคระหวางนายจางผซงไดเปรยบและมอ านาจทางเศรษฐกจเหนอกวาลกจ าง จงมการบญญต กฎหมายแรงงานเพอคมครองแรงงานและเพอเยยวยาแกไขปญหาความไมเสมอภาคระหวางนายจางและลกจาง

แมวาจะมการออกกฎหมายแรงงานเพอก าหนดความสมพนธระหวางนายจางและลกจางรวมถงคมครองลกจางเพอไมใหถกนายจางเอาเปรยบแลว แตกยงคงมความขดแยงทางแรงงานเกดขนซงเปนความขดแยงหรอขอพพาททนายจางและลกจางไมอาจตกลงกนได หรอเกดสทธเรยกรองตอกนอนน าไปสการตองฟองคดตอศาล แตเนองจากในระยะแรก ๆ นน ยงไมมศาลทท าหนาทวนจฉยชขาดคดแรงงานโดยเฉพาะ ท าใหคกรณทต องการน าคดฟองรองตอศาล ตองฟองตอศาลแพง เนองจากสญญาจางแรงงานเปนสญญาทางแพงประเภทหนง เมอศาลแพง เปนศาลทมอ านาจหนาทในการวนจฉยคดแพงทกประเภท ท าใหมคดคงคางและใชเวลานาน ในการพจารณาคด ท าใหล กจางไดรบความเดอดรอนทตองรอระหวางการพจารณาคด โดยทไมสามารถเยยวยาความเสยหายไดทนทวงท ประกอบกบผพพากษาทพจารณาคดแพงทวไปนนอาจไมมความเชยวชาญเฉพาะดานแรงงาน ท าใหลกจางไมไดรบความเปนธรรมเทาทควร นกวชาการจงเหนถงความจ าเปนทจะตองมกระบวนการพจารณาคดแรงงงานโดยเฉพาะทจะท าให คดแรงงานเสรจสนโดยเรว และตองมผ พพากษาท เชยวชาญเฉพาะดานแรงงานเปนพเศษ เปนผพจารณาคดแรงงานซงเปนเรองละเอยดออนทตองใหเกดการประนประนอมระหวางลกจาง และนายจางใหมากทสด เพอใหสามารถกลบไปรวมงานดวยกนได จงไดมการตรากฎหมาย คอ พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยก าหนดใหมระบบศาลเปนศาลช านญพเศษ ใหมศาลแรงงานเปนศาลชนตนทเปนองคกรเฉพาะในการพจารณาวนจฉยคดแรงงาน โดยมองคคณะทประกอบดวยผพพากษาและผพพากษาสมทบฝายนายจางและลกจาง และใหอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานไปยงศาลฎกาโดยตรงโดยไมตองผานการพจารณา ของศาลอทธรณ เพอใหการด าเนนคดเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรมยงขน อกทงมการก าหนดยกเวนขนตอนและวธการตาง ๆ ตามทบญญตไวในประมวลกฎหมาย วธพจารณาความแพงหลายกรณ เชน การฟองคดหรอแถลงขอหาทโจทกสามารถฟองหรอแถลง

Ref. code: 25595801031211MFH

55

ดวยวาจาได หรอการก าหนดใหศาลแรงงานมอ านาจพพากษาหรอมค าสงเกนค าขอ เพอความ เปนธรรมแกคความตามทเหนสมควรได เพอใหเกดความคลองตวและเพอความเปนธรรมยงขน 63

(1) หลกการพจารณาคด 64 ในกระบวนการด าเนนคดแรงงานนน ตองปฏบตตามทบญญตไว

ในพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยมหลกการพจารณา คดอนเปนไปตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 29 คอ

1. ประหยด ในการไมตองเสยคาใชจายบางประเภท เชน คาฤชาธรรมเนยม คาปวยการ คาพาหนะเดนทางและคาเชาทพกของพยาน การจางทนายความ เปนตน

2. สะดวก โดยก าหนดยกเวนขนตอนและวธการตาง ๆ เพอใหการด าเนนคดในศาลแรงงานกระท าไดโดยเรยบงาย ไมยงยากซบซอน ซงแตกตางจากการด าเนนคดแพงทวไป

3. รวดเรว เ พอให เหมาะสมกบสภาพแรงงานเนองจากคความ ฝายลกจางไมมเวลามากในการด าเนนคด โดยการก าหนดขนตอนตาง ๆ อนใชระยะเวลาทแตกตางจากคดแพงทวไป รวมถงการอทธรณไปยงศาลฎกา (ไมผานศาลอทธรณ)

4. เทยงธรรม โดยใหองคคณะผพพากษาเปนระบบไตรภาค รวมถงก าหนดใหมการพจารณาคดโดยใชระบบไตสวน ซงศาลจะมอ านาจเรยกพยานหลกฐานมาสบไดเอง

(2) การพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา การพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา เปนการอทธรณ

บนหลกการของการอทธรณแบบกาวกระโดดขามศาล คอ การอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงาน การอทธรณค าพพากษาศาลแรงงานนนไดมการบญญตไวใน หมวด 4 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยสามารถอทธรณไดแตเฉพาะ ในขอกฎหมายไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงาน ภายในสบหาวนนบแตวนทไดอานค าพพากษา หรอค าสงนน และตองท าเปนหนงสอยนตอศาลแรงงานซงมค าพพากษาหรอค าสง และศาลแรงงานจะตองรบสงส านวนไปยงศาลฎกาตามมาตรา 54

ในการพจารณาพพากษาของศาลฎกา ใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมา แตถาขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย ใหศาล

63

วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, อางแลว เชงอรรถท 35, น.36-44. 64 เกษมสนต วลาวรรณ, การด าเนนคดในศาลแรงงาน, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), น.15 - 17.

Ref. code: 25595801031211MFH

56

ฎกาสงใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลฎกาแจงไป แลวสงส านวนคนศาลฎกาโดยเรวและในกรณทศาลแรงงานเหนวาขอเทจจรงท ฟงใหมจะเปนผลใหค าพพากษาเปลยนแปลง กใหศาลแรงงานพพากษาคดนนใหมตามทก าหนดไวในมาตรา 56

ดงนน เมอมการพฒนากฎหมายแรงงานในแตละประเทศทงจากววฒนาการภายในประเทศและจากอนสญญาขององคการระหวางประเทศ แตละประเทศจงไดมการจดตงศาลแรงงานหรอหนวยงานซงอาจมชอเรยกแตกตางกนไป เพอพจารณาคดขอพพาทเกยวกบแรงงาน รวมถงมกระบวนการด าเนนคดหรอรปแบบของการอทธรณฎกาทแตกตางกนไปตามความเหมาะสมของแตละประเทศและตองสอดคลองกบหลกการทวไปในการพจารณาคดแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 3 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศ

แนวคดในการใหมศาลแรงงานเพอท าหนาทวนจฉยชขาดหรอพพากษาคดขอพพาท

แรงงาน ท าใหแตละประเทศไดมการจดตงศาลแรงงานหรอหนวยงานทท าหนาทในการพจารณา คดแรงงาน รวมถงก าหนดกฎหมายเกยวกบวธพจารณาคดแรงงานใหเหมาะสมกบแตละประเทศ ซงในกฎหมายทเกยวกบวธพจารณาคดแรงงานน เปนการก าหนดถงขนตอนรวมถงหลกเกณฑ ในการพจารณาของศาล องคคณะทมอ านาจวนจฉย วธการ หลกเกณฑทศาลหรอหนวยงาน ทท าหนาทระงบขอพพาททางแรงงานจะตดสน รวมถงขนตอนและหลกเกณฑในการอทธรณฎกา ซงแตกตางกนไปในแตละประเทศ จงขอศกษาถงระบบของศาลแรงงานหรอหนวยงานท ท าหนาทระงบขอพพาทคดแรงงาน และกระบวนวธพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน และประเทศสาธารณรฐฝรงเศส เพอใหเหนถงรปแบบ รวมถงการพจารณาคดศาลแรงงานในชนอทธรณฎกาทอาจน ามาปรบใชกบประเทศไทยได

3.1 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศในระบบกฎหมายจารตประเพณ

3.1.1 ประเทศองกฤษ

3.1.1.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 1 ประเทศองกฤษมองคกรทวนจฉยคดแรงงานหลายองคกร คอ ศาล

และองคกรศาลพเศษ ซงเปนคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงาน (Employment Tribunal) องคกรศาลพเศษ ซงเปนคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (Employment Appeal Tribunals) หนวยงานบรการดานการไกลเกลยและอนญาโตตลาการ (The Advisory, Conciliation and Arbitration Service (ACAS)) แตทงน องคกรทด าเนนคดหรอวนจฉยคดแรงงานสวนใหญ คอ คณะพจารณาคดเกยวกบการจางงาน (Employment Tribunal) คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (Employment Appeal Tribunals) หนวยงานบรการดานการไกลเกลย

1 นพนธ ใจส าราญ และคณะ, “ระบบศาลสหราชอาณาจกร : ทมาและโครงสรางของระบบ

กฎหมายแรงงานสหราชอาณาจกร”, วารสารกฎหมายเปรยบเทยบศาลยตธรรม 3, ฉ. 3, น.153 -156 (2554).

Ref. code: 25595801031211MFH

58

และอนญาโตตลาการ (The Advisory, Conciliation and Arbitration Service (ACAS)) ทงน องคกรทท าหนาทพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา คอ

1. คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง 2 คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง(Employment Appeal

Tribunals) เปนองคกรศาลพเศษซงประกอบดวยตวแทนท ไดรบการแตงตงจากผ พพากษา ศาลเซอรกต (Circuit Judge) ผพพากษาจากศาลสง (High Court) และศาลอทธรณ (The Court of Appeal) รวมถงตวแทนจากนายจางและลกจางทมความรเฉพาะทางหรอประสบการณ ทางดานอตสาหกรรมสมพนธ เปนองคกรทท าหนาทพจารณาคดทอทธรณจากคณะพจารณาคดเกยวกบการจาง (Employment Tribunal) โดยจะวนจฉยคดทผานการพจารณาจากเจาหนาทรบรองคด (Certification Officer) และจากคณะกรรมการอนญาโตตลาการกลาง (The Central Arbitration Committee) คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางมอ านาจในการพจารณาอทธรณเฉพาะปญหาขอกฎหมาย เวนแตกรณทมมลวา ค าวนจฉยของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางนน ไมถกตองขดตอหลกเหตผลอยางเหนไดชด จะสามารถอทธรณในปญหาขอเทจจรงได

2. ศาลอทธรณ 3 ศาลอทธรณแผนกคดแพง (Court of Appeal Civil Division)

มอ านาจพจารณาวนจฉยคดทอทธรณค าวนจฉยของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง 4 โดยตองเปนคดทไดรบอนญาตใหอทธรณจากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางหรอศาลอทธรณ

3. ศาลสงสด 5

2 เพงอาง, น.153 -156. 3 Government Digital Service,“Appeal to the Employment Appeal Tribunal

(EAT)”, accessed April 6, 2017, https://www.gov.uk/appeal-employment-appeal-tribunal/if-you-lose-your-case.

4 Government Digital Service,“Appeal to the Employment Appeal Tribunal (EAT)”, accessed April 6, 2017, https://www.gov.uk/courts-tribunals/court-of-appeal-civil-division.

5 The Supreme Court, “Role of the Supreme Court”, accessed April 6, 2017, https://www.supremecourt.uk/about/role-of-the-supreme-court.html.

Ref. code: 25595801031211MFH

59

ศาลสงสด (The Supreme Court) มอ านาจในการวนจฉยคด ทอทธรณค าพพากษาของศาลอทธรณ และคดทอทธรณค าวนจฉยของคณะพจารณาซงเปนองคกรศาลพเศษ (Tribunals) ในกรณทใหมการอทธรณแบบกาวกระโดดขามศาลได (Leapfrog Appeal) 6

3.1.1.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 7 (1) การอทธรณคดแรงงานตอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน

คความทไมพอใจในค าวนจฉยของ Employment Tribunal สามารถขออทธรณในเนอหาคดได โดยอทธรณตอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (Employment Appeal Tribunal) และจะอทธรณไดแตเฉพาะในปญหาขอกฎหมายเทานน เวนแตไดรบยกเวนใหอทธรณในปญหาขอเทจจรงไดในกรณทมมลวา ค าวนจฉยของ Employment Tribunal ขดตอหลกเหตผลอยางชดเจน 8 ขนตอนการอทธรณค าวนจฉยของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงานตอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานเปนไปตามกฎตาง ๆ ทเกยวของ กฎทส าคญคอ กฎคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน ค.ศ. 1993 (Employment Appeal Tribunal Rules 1993) แนวทางการปฏบตของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง (The Employment Appeal Tribunal Practice Direction) และค าแถลงเกยวกบวธปฏบต (Practice Statement)

1. อ านาจในการพจารณาคดของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบ การจาง 9

คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางมอ านาจในการพจารณาคด ทอทธรณค าตดสน ค าวนจฉย หรอค าสงของคณะพจารณาคดเกยวกบการจาง (Employment Tribunal) ซงคความจะสามารถอทธรณไดแตเฉพาะในปญหาขอกฎหมาย กลาวคอ คความอทธรณวาค าตดสน ค าวนจฉย หรอค าสงของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงานนนมขอบกพรองทางกฎหมาย เชน ไมถกตองตามกฎหมาย ปรบใชกฎหมายไมถกตอง ไมเปนไปตามวธพจารณาทก าหนดไว

6 The Supreme Court, “A guide to bringing a case to The Supreme Court”,

accessed April 6, 2017, https://www.supremecourt. uk/procedures/how-to-appeal.html. 7 Government Digital Service, “Employment Tribunal”, accessed January 25,

2017 , http://www.gov.uk/employment-tribunals. 8 นพนธ ใจส าราญ และคณะ, อางแลว เชงอรรถท 1, น.155. 9 HM Courts & Tribunals service, “I want to appeal to the Employment

AppealTribunal”, accessed April 6, 2017, http://hmctsformfinder.justice.gov.uk/HMCTS/ GetLeaflet.do? court_leaflets_id=2809.

Ref. code: 25595801031211MFH

60

ไมปรากฏหลกฐานทสนบสนนค าตดสน ค าวนจฉย หรอค าสงนน ๆ หรอเปนการไมยตธรรม โดยเขาขางคความอกฝายหนง เปนตน 10

2. การยนอทธรณ คความตองยนอทธรณตอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน

โดยตองเขยนอทธรณตามรปแบบและแนบเอกสารตามทก าหนดไวใน แนวทางการปฏบต ของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (The Employment Appeal Tribunal Practice Direction) และค าแถลงเกยวกบวธปฏบต (Practice Statement) ซงประกอบดวย เอกสารแจงการอทธรณ (A Notice of Appeal) ซงตองระบปญหาขอกฎหมายทเปนมลฐานในการอทธรณ 11 และตองแนบเอกสารตาง ๆ คอ วนทมค าตดสน ค าวนจฉย หรอค าสงทอทธรณ ส าเนาค าตดสน ค าวนจฉยหรอค าสงทอทธรณ ส าเนาค าฟอง ส าเนาค าชแจง หนงสอชแจงเหตผลของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงาน 12 ทอยทสามารถตดตอไดของผอทธรณ 13

10 Government Digital Service, “Appeal Employment Tribunal”, accessed April

6, 2017, https://www.gov.uk/appeal-employment-appeal-tribunal/print. 11 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 3.5 The Notice of Appeal must clearly identify the point(s) of law which

form(s) the ground(s) of appeal from the judgment, decision or order of the Employment Tribunal to the EAT. It should also state the order which the appellant will ask the EAT to make at the hearing.

12 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 3.4 Where written reasons of the Employment Tribunal are not attached to

the Notice of Appeal, either (as set out in the written explanation) because a request for written reasons has been refused by the Employment Tribunal or for some other reason, an appellant must, when presenting the Notice of Appeal, apply in writing to the EAT to exercise its discretion to hear the appeal without written reasons or to exercise its power to request written reasons from the Employment Tribunal, setting out the full grounds of that application.

13 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 3.1 The Notice of Appeal must be, or be substantially, in accordance with

Form 1 (in the amended form annexed to this Practice Direction) or Forms 1A or 2 of

Ref. code: 25595801031211MFH

61

3. คาธรรมเนยมในการอทธรณ 14 การอทธรณตองเสยคาธรรมเนยม 400 ปอนด และตองเสย

คาธรรมเนยมเพม 1,200 ปอนดในกรณทเปนการพจารณาเตมรปแบบ ทงน คณะพจารณาอทธรณ คดเกยวกบการจางสามารถมค าสงใหคกรณอกฝายจายคาธรรมเนยมนไดหากผอทธรณชนะคด

4. ระยะเวลาในการยนอทธรณ การอทธรณค าส ง แนวทางหรอค าวนจฉยตองอทธรณภายใน

ระยะเวลา 42 วนนบแตวนทมค าสง แนวทางหรอค าวนจฉยนน การอทธรณค าพพากษาตองอทธรณภายในระยะเวลา 42 วนนบจากวนทค าพพากษาสงถงคความ

5. การพจารณาคดของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง เอกสารทใชประกอบการพจารณาก าหนดไว ในขอ 8 ของแนวทาง

การปฏบตของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง ค.ศ. 2013 ประกอบดวยเอกสารตาง ๆ เชน ค าพพากษาค าสงหรอค าวนจฉยทอทธรณพรอมหนงสอระบเหตผล หนงสอแจงการอทธรณ หนงสอตอบรบ เปนตน

แนวทางการปฏบตของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง ค.ศ. 2013 ขอ 10 วางหลกในเรองการพจารณาหลกฐานใหม ซงโดยทวไปนน คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางจะไมพจารณาหลกฐานทไมไดเสนอตอคณะพจารณาคดเกยวกบการจาง เวนแต ไดยนค าขอครงแรกตอคณะพจารณาคดเกยวกบการจางเพอใหคณะดงกลาวพจารณาค าตดสนใหม 15

the Schedule to the Rules. It must identify the date of the judgment, decision or order being appealed. Copies of the judgment, decision or order appealed against must be attached, as must be the Employment Tribunal‖s written reasons, together with a copy of the claim (ET1) and the response (ET3), or if not, a written explanation for the omission of the reasons, ET1 and ET3 must be given. It must include a postal address at or through which the appellant can be contacted. A Notice of Appeal without such documentation will not be validly presented.

14 Government Digital Service, “Appeal Employment Tribunal”. 15 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 10.1 Usually the EAT will not consider evidence which was not placed

before the Employment Tribunal unless and until an application has first been made

Ref. code: 25595801031211MFH

62

ทงน ในการตดสนของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง งานวา จะยอมรบหลกฐาน หรอเอกสารใหมหรอไมนนอยบนหลกการในคดระหวางแลดดและมารแชล (Ladd v Marshall (1954) 1WLR 1489) ซงมหลกการส าคญ คอ หลกฐานใหมนนไมสามารถเสนอใหคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงานไดโดยมการพยายามอยางเหมาะสมแลว รวมถงเปนหลกฐานส าคญและสงผล ตอการพจารณาคด และมความนาเชอถอไดอยางชดเจน เปนตน 16

เมอคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานไดรบการแจงอทธรณแลว จะตองผานการกลนกรองการอทธรณวา การอทธรณนนประกอบดวยเหตอนควร ทจะอทธรณหรอไม หากเหนวาเปนเหตอนควร 17 การอทธรณจะเขาสกระบวนการพจารณา ซงองคคณะจะประกอบดวยผพพากษา 1 คนและผพพากษาสมทบ 2 คน 18 หากคความไมพอใจ ในค าตดสนหรอค าพพากษาของคณะพจารณาอทธรณเกยวกบการจาง คความสามารถอทธรณ ในปญหาขอกฎหมายตอศาลอทธรณได โดยตองขออนญาตจากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบ การจางงานหรอศาลอทธรณ 19

to the Employment Tribunal against whose judgment the appeal is brought for that tribunal to reconsider its judgment…

16 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 10.3 In exercising its discretion to admit any fresh evidence or new

document, the EAT will apply the principles set out in Ladd v Marshall [1954] 1WLR 1489, having regard to the overriding objective, i.e.:

10.3.1 the evidence could not have been obtained with reasonable diligence for use at the Employment Tribunal hearing;

10.3.2 it is relevant and would probably have had an important influence on the hearing;

10.3.3 it is apparently credible. 17 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 para 11.1 18 Courts and Tribunals Judiciary, “Hearings Employment Appeal Tribunal,”

Gov.uk, https://www. judiciary.gov.uk/publications/hearings-employment-appeal-tribunal/ (accessed April 6,2017)

19 Government Digital Service, Appeal Employment Tribunal.

Ref. code: 25595801031211MFH

63

(2) การอทธรณคดแรงงานตอศาลอทธรณ คความสามารถอทธรณค าพพากษาหรอค าวนจฉยของคณะพจารณา

อทธรณคดเกยวกบการจางงานในปญหาขอกฎหมายตอศาลอทธรณแผนกคดแพง (Court of Appeal Civil Division) โดยตองไดรบอนญาตให อทธรณจากคณะพจารณาอทธรณคด เกยวกบ การจางงานหรอศาลอทธรณ

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลอทธรณ ศาลอทธรณมอ านาจพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าตดสน

ของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานในปญหาขอกฎหมาย 20 โดยมอ านาจในการยนยน กลบหรอแกไขค าพพากษาเดม หรอสงใหพจารณาคดใหมได

2. การขออนญาตอทธรณตอศาลอทธรณ 21 ค ค ว าม ท ป ร ะ ส ง ค จ ะ อ ท ธ รณ ค า พ พ า กษ าห ร อ ค า ว น จ ฉ ย

ของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานตองขออนญาตจากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานภายในระยะเวลา 7 วนนบแตวนทไดรบค าตดสนนน หากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานไมอนญาตใหอทธรณ คความสามารถขออนญาตจากศาลอทธรณได การขออนญาตอทธรณจากศาลอทธรณ คความตองยนค าขอภายในระยะเวลา 21 วนนบแตวนทไดรบแจงวาแพคดหรอวนทคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานไมอนญาตใหอทธรณ

3. การพจารณาคดของศาลอทธรณ แนวทา งปฏ บ ต ต า มกฎว ธ พ จ า รณาความแ พ ง ส ว นท 5 2

(The practice directions to the Civil Procedure Rules part 52) ไดก าหนดถงวธพจารณา คดแพงในศาลอทธรณแผนกคดแพงไวในกฎขอท 52.21 โดยมหลกทส าคญคอ การอทธรณ

20 The Employment Tribunal Act 1996 section 37 (1) Subject to subsection (3), an appeal on any question of law lies Appeals

from any decision or order of the Appeal Tribunal to the relevant Appeal Tribunal. court with the leave of the Appeal Tribunal or of the relevant appeal court.

(2) In subsection (1) the "relevant appeal court" means— (a) in the case of proceedings in England and Wales, the Court of Appeal, and (b) in the case of proceedings in Scotland, the Court of Session. 26 c. 17 Industrial Tribunals Act 1996 PART II

21 Employment Appeal Tribunal Practice Direction 2013 para 25.1

Ref. code: 25595801031211MFH

64

จะถกจ ากดเฉพาะการทบทวนค าวนจฉยของศาลชนตนเทานน และศาลอทธรณจะไมรบหลกฐาน ทเปนการแถลงดวยวาจาหรอหลกฐานทไมเคยเสนอตอศาลชนตนเวนแตจะมค าสงเปนอยางอน

วธ พจารณาของศาลอทธรณก าหนดไวในแนวทางปฏบต 52 C ตามกฎวธพจารณาความแพง สวนท 52 (Practice Direction 52C – Appeal to the Court of Appeal) โดยก าหนดถงวธการยนหนงสอแจงการอทธรณ (Appellant‖s Notice) ซงตองเปนไปตามรปแบบทศาลอทธรณก าหนด และแนบเอกสารตาง ๆ ตามทก าหนด เชน ค าสงหรอค าตดสน ทตองการอทธรณ ค าสงอนญาตหรอไมอนญาตใหอทธรณพรอมดวยเหตผล ค าใหการพยาน เปนตน

คความสามารถอทธรณค าพพากษาคดแรงงานของศาลอทธรณ แผนกคดแพงในปญหาขอกฎหมายไปยงศาลสงสด (Supreme Court)

(3) การอทธรณคดแรงงานตอศาลสงสด ศ า ล ส ง ส ด ข อ ง ส ห ร า ช อ า ณ า จ ก ร จ ด ต ง ข น ต า ม ส ว น ท 3

แหงพระราชบญญตวาดวยรฐธรรมนญ ป ค.ศ. 2005 (The Constitutional Reform Act 2005) ค าพพากษาหรอค าสงของศาลสงสดเปนทสด

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลสงสด ศาลสงสดมอ านาจในการพจารณาคดท อทธรณค า พพากษา

ของศาลอทธรณแผนกคดแพง ศาลอทธรณแผนกคดอาญา และศาลสงส าหรบคดบางประเภท 22 ในปญหาขอกฎหมาย

2. การขออนญาตอทธรณตอศาลสงสด คความสามารถอทธรณคดตอศาลสงสดได เมอได รบอนญาต

ใหอทธรณเทานน โดยตองขออนญาตจากศาลอทธรณกอน หากศาลอทธรณไมอนญาต จงสามารถ

22 The Supreme Court, supra note 5.

Ref. code: 25595801031211MFH

65

ขออนญาตอทธรณโดยตรงจากศาลสงสด 23 โดยตองยนภายใน 28 วนนบจากวนทศาลอทธรณมค าสงหรอค าตดสน 24

3. การพจารณาคดของศาลสงสด การพจารณาอทธรณจะเปนการพจารณาแบบเปดเผยทกครง เวนแต

กรณทจ าเปนเพอผลประโยชนแหงความยตธรรมหรอเพอประโยชนสาธารณะ 25 3.1.2 ประเทศสหรฐอเมรกา

3.1.2.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา องคกรในการด าเนนคดแรงงานของสหรฐอเมรกามหลายองคกร

แตละองคกรมอ านาจหนาทในการพจารณาแตกตางกนโดยขนอยกบเหตทยนฟอง เชน การยนค ารอง ตอกรมแรงงาน (Department of Labor) แผนกคาจางและชวโมงการท างาน (Wage and Hour Division) 26 การยนค ารองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน (Equal Employment Opportunity Commission) หรอการฟองตอศาล ในวทยานพนธเลมนจะศกษาเฉพาะการยนค ารองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน (Equal

23 The Supreme Court Rules 2009 Part 2 Application for permission to appeal 10. (1) Every application to the Court for permission to appeal shall be

made in the appropriate form. (2) An application for permission to appeal must be made first to the

court below, and an application may be made to the Supreme Court only after the court below has refused to grant permission to appeal.

24 The Supreme Court Rules 2009 Filing of application 11. (1) Subject to any enactment which makes special provision with regard

to any particular category of appeal, an application for permission to appeal must be filed within 28 days from the date of the order or decision of the court below.

25 The Supreme Court Rules 2009 27 (1) Every contested appeal shall be heard in open court except where it is necessary in the interests of justice or in the public interest to sit in private for part of an appeal hearing.

26 United States Department of Labor, “Wage and Hour Division (WHD)”, accessed April 6,2017, https://www.dol.gov/whd/regs/compliance/whdfs44.htm.

Ref. code: 25595801031211MFH

66

Employment Opportunity Commission) ซงมองคกรทเกยวของในการอทธรณคดแรงงานเกยวกบเรองความเทาเทยมในการท างาน ดงตอไปน

1. ศาลอทธรณ ศาลอทธรณ (United States Courts of Appeals) มอ านาจ

พจารณาคดทอทธรณมาจากศาลจงหวดทงคดแพงและคดอาญา ซงอยบนหลกของสทธของคความ ทใหอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย ศาลอทธรณจงตองรบพจารณาคดทกคด โดยไมมการใชดลพนจ แตมการก าหนดบทลงโทษส าหรบกรณทคความอทธรณคดทไมเปนสาระแกคดได

2. ศาลสงสด ศาลสงสด (United States Supreme Court) มองคคณะในการ

พจารณาประกอบดวยผพพากษาจ านวน 9 คน มอ านาจพจารณาคดทอทธรณมาจากศาลอทธรณสหรฐและคดทอทธรณจากศาลฎกามลรฐ โดยศาลฎกามอ านาจในการใชดลพนจวา จะรบคดไวพจารณาหรอไม (Discretionary Power) คความตองยนค ารอง (Writ of Certiorari) เพอขอใหศาลฎกาของสหรฐรบไวพจารณา หากผพพากษาจ านวน 4 ใน 9 คนประสงคจะรบค ารอง คดจงจะไดรบการพจารณาตามหลกกฎแหงจ านวนสคน (Rule of Four)

3.1.2.2 การด าเนนคดโดยการยนค ารองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน 27

ลกจางทเชอวาตนถกเลอกปฏบตในทท างานเนองจาก เชอชาต สผว ศาสนา เพศ (รวมทงการตงครรภ เอกลกษณทางเพศ และรสนยมทางเพศ) ชาตก าเนด อาย (40 ปขนไป) ความพการหรอพนธกรรม ซ งเปนการกระท าท เป นการเลอกปฏบต อนขดตอลกษณะท 7 แหงกฎหมายวาดวยสทธของพลเมอง ค.ศ. 1964 (Title VII of the Civil Rights Act 1964 28) รวมถงกฎหมายวาดวยการจายคาจางอยางเทาเทยม ค.ศ. 1963 (Equal Pay Act 1963) ลกจางนนสามารถยนฟองคดตอศาลไดตอเมอลกจางนนยนเรองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน (Equal Employment Opportunity Commission) กอน ยกเวนการฟองตามพระราชบญญตวาดวยการจายคาจางอยางเทาเทยม ลกจางสามารถยนฟองตอศาลไดโดยตรง

27 United States of America, “Filing A Charge of Discrimination”, accessed April 4,2017, https://www.eeoc.gov/employees/charge.cfm.

28 United States of America, “Law”, accessed April 4, 2017, https://www.eeoc. gov/ laws/statutes/titlevii.cfm.

Ref. code: 25595801031211MFH

67

โดยไมตองยนเรองตอคณะกรรมาธการกอน ทงน ลกจางจะตองยนเรองตอคณะกรรมาธการภายในระยะเวลา 180 วนนบจากวนทมการกระท าอนเปนการเลอกปฏบตนน 29

ลกจางผทยนเรองตอคณะกรรมาธการจะไดรบการขอใหระงบขอพพาทโดยการไกลเกลย ซงเปนวธทไมเปนทางการและเปนความลบเพอแกปญหาขอพพาท หากลกจาง ไมประสงคทจะไกลเกลย หรอถาการไกลเกลยไมประสบผลส าเรจ การด าเนนคดจะเขาสกระบวนการตรวจสอบตอไป ในกรณทคณะกรรมาธการตรวจสอบแลวพบวา การกระท าของนายจางตามทลกจางยนฟองมานนไมเปนการละเมดกฎหมาย ลกจางจะไดรบหนงสอแจงสทธในการฟองคด (A Notice of Right to Sue) ซงเปนหนงสอทอนญาตใหลกจางยนค าฟองตอศาล แตหากคณะกรรมาธการตรวจสอบแลวพบวา การกระท าของนายจางเปนการละเมดกฎหมาย คณะกรรมาธการจะพยายามระงบขอพพาทเบองตนซงจะตองกระท าโดยความสมครใจของนายจาง หากไมสามารถระงบขอพพาทได คณะกรรมาธการจะใหเจาหนาทดานกฎหมาย (หรอกระทรวงยตธรรมในบางกรณ) เปนผตดสนวา คณะกรรมาธการควรยนฟองหรอไม หากเหนวาไมควรยนฟอง ลกจางจะไดรบหนงสอแจงสทธ ในการฟองคด

การฟองคดตอศาลชนตน (U.S. District Court) จะกระท าไดตอเมอไดมการยนเรองตอคณะกรรมาธการ ภายในระยะเวลาดงตอไปน

1. การฟองคดตามลกษณะท 7 แหงกฎหมายวาดวยสทธของพลเมอง ค.ศ. 1964 ลกจางตองไดรบหนงสอแจงสทธในการฟองคดจากคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงานกอน จงจะสามารถฟองคดตอศาลชนตนได ลกจางตองใหระยะเวลาคณะกรรมาธการ 180 วนในการพจารณาคด แตทงน คณะกรรมาธการอาจมหนงสอแจงสทธในการฟองคดกอนครบ 180 วนกได

2. การฟองคดภายใตกฎหมายวาดวยการเลอกปฏบตดานอาย ค.ศ. 1967 (Age Discrimination in Employment Act 1967) ลกจางสามารถฟองคดตอศาลไดภายในระยะเวลา 60 วนหลงจากทไดยนค ารองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาส ในการจางงานโดยไมจ าเปนตองไดรบหนงสอแจงสทธในการฟองคดจากคณะกรรมาธการกอน

3. การฟองคดภายใตกฎหมายวาดวยการจายคาจางอยางเทาเทยม ค.ศ. 1963 (Equal Pay Act 1963) ลกจางสามารถฟองคดตอศาลชนตน(U.S. District Court) ได

29 United States of America, “Time Limits For Filing A Charge”, accessed April

4, 2017, https://www.eeoc.gov/employees/timeliness.cfm.

Ref. code: 25595801031211MFH

68

ภายในระเวลา 2 ปนบแตวนท ไดรบคาจางทเปนการเลอกปฏบตโดยไมจ าเปนตองไดรบหนงสอ แจงสทธในการฟองคดจากคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน 30

3.1.2.3 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา การด าเนนคดแรงงานโดยการยนฟองตอศาลชนตน (District Court)

สามารถกระท าไดตอเมอไดยนค ารองตอคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจางงาน (Equal Employment Opportunity Commission) และไดรบหนงสอแจงสทธในการฟองคด (A Notice of Right to Sue) โดยถอเปนการยนฟองคดแพง เมอศาลชนตนมค าพพากษาแลว คความสามารถอทธรณไปยงศาลอทธรณ (United States Courts of Appeals) และคความสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลอทธรณไปยงศาลสงสดได

(1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณ ศาลอทธรณในสหรฐอเมรกา(United States Courts of Appeals)

แบงออกเปน 12 เขต ท าหนาทเปนศาลระดบแรกของการอทธรณ 31 ศาลอทธรณจะไมท า การพจารณาคดใหมหรอรบฟงหลกฐานใหม ไมมการรบฟงค าใหการของพยาน รวมถงไมมคณะลกขน แตจะพจารณากระบวนการพจารณาและค าตดสนของศาลชนตน เ พอใหเกดความมนใจวากระบวนการตาง ๆ นนยตธรรมและปรบใชกฎหมายไดอยางถกตองเหมาะสม 32

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลอทธรณ ศาลอทธรณมเขตอ านาจครอบคลมศาลชนตน (District Court)

มอ านาจพจารณาคดทอทธรณมาจากศาลชนตนทงในคดแพงและคดอาญา โดยถอเปนสทธของคความทสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย 33

2. การยนอทธรณ

30 United States of America, “After You Have Filed a Charge”, accessed April 4, 2017, https://www.eeoc.gov/employees/afterfiling.cfm.

31 นายขรรคชย สนทรและคณะ, แนวทางการปรบปรงกระบวนพจารณาพพากษาคดชนอทธรณฎกาใหเปนระบบอนญาตใหอทธรณและฎกา (กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม, 2549), น.12.

32 The Administrative Office of the U.S. Courts, “About the U.S. Courts of Appeals”, accessed April 5, 2017, http://www.uscourts.gov/about-federal-courts/ court-role-and-structure/about-us-courts-appeals.

33 Ibid.

Ref. code: 25595801031211MFH

69

คความฝายทแพคดหรอไมพอใจในค าพพากษาของศาลชนตนสามารถอทธรณไดวา กระบวนวธพจารณาของศาลชนตนไมถกตองหรอไมเปนธรรม หรออทธรณวาศาลชนตนปรบใชกฎหมายไมถกตองได

การอทธรณซงเปนสทธตามกฎหมายในการใหอทธรณค าพพากษาของศาลชนตนไปยงศาลอทธรณนน คความจะตองยนหนงสอแจงการอทธรณ (The Notice of Appeal) ตอเสมยน (District Clerk) ภายในระยะเวลา 30 วนนบจากวนทมค าพพากษา 34

หนงสอแจงการอทธรณตองระบชอคความค าพพากษาหรอค าสง หรอการพจารณาทตองการอทธรณ และศาลทพจารณาอทธรณ 35 โดยเปนไปตามแบบแนบทาย กฎของรฐบาลกลางวาดวยวธการพจารณาชนอทธรณ (Federal Rules of Appellate Procedure )

3. วธพจารณาคดของศาลอทธรณ ผอทธรณตองยนสรปค ารอง (Brief) ภายในระยะเวลา 40 วนหลงจาก

ยนบนทก (Record) และผถกอทธรณจะตองยนสรปค ารองภายในระยะเวลา 30 วนหลงจากทไดสงสรปค า ใหการของผ อทธรณ 36 การพจารณาคดอาจมการพจารณาใหมการแถลงการณ

34 Federal Rules of Appellate Procedure Rule 4 (a)(1) Time for Filing a Notice

of Appeal. (A) In a civil case, except as provided in Rules 4(a)(1)(B), 4(a)(4), and 4(c), the notice of appeal required by Rule 3 must be filed with the district clerk within 30 days after entry of the judgment or order appealed from.

35 Federal Rules of Appellate Procedure Rule 3 (c) (1) The notice of appeal must: (A) specify the party or parties taking the appeal by naming each one in

the caption or body of the notice, but an attorney representing more than one party may describe those parties with such terms as ――all plaintiffs,‖‖ ――the defendants,‖‖ ――the plaintiffs A, B, et al.,‖‖ or ――all defendants except X‖‖;

(B) designate the judgment, order, or part thereof being appealed; and (C) name the court to which the appeal is taken. 36 Federal Rules of Appellate Procedure Rule 31 (a) (1) The appellant

must serve and file a brief within 40 days after the record is filed. The appellee must serve and file a brief within 30 days after the appellant‖s brief is served. The appellant may serve and file a reply brief within 14 days after service of the

Ref. code: 25595801031211MFH

70

ดวยวาจาไดตามกฎของรฐบาลกลางวาดวยวธการพจารณาชนอทธรณ ขอ 34 ซงโดยหลก ศาลจะอนญาตใหมการแถลงการณดวยวาจาได เวนแตองคคณะซงประกอบดวยผพพากษา 3 คนพจารณาจากสรปค ารองและบนทกแลวมมตเปนเอกฉนทวา ไมจ าเปนตองมการแถลงการณดวยวาจา ดวยเหตตาง ๆ เชน การอทธรณนไมเปนสาระส าคญ หรอการแถลงการณดวยวาจานนไมสามารถ ชวยในการพจารณาประเดนขอเทจจรงและขอกฎหมายทเสนอในสรปค ารองและบนทกนนได

ศาลตองฟงค าใหการของผอทธรณ แตหากผอทธรณไมมาใหการ ศาลสามารถพจารณาจากค าแถลงการณของผถกอทธรณได แตหากคความไมมาทงสองฝาย ศาลจะตดสนจากสรปค ารอง ในกรณทเปนคดทส าคญ เชน เพอความเปนเอกภาพของค าพพากษา หรอค าตดสนขององคคณะผพพากษา 3 คน (Panel) นน ขดตอค าพพากษาของศาลสงสด ศาลอาจใหมการพจารณาแบบครบองคคณะทงหมด (En Banc) ได 37 ทงน ในกรณทศาลอทธรณวนจฉยวา ค าอทธรณนนไมเปนสาระส าคญ ผถกอทธรณสามารถยนค ารองขอคาเสยหายได 38

(2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสดของสหรฐ ศาลสงสดของสหรฐ (United States Supreme Court) ถอเปนศาล

ล าดบสดทาย ค าพพากษาของศาลสงสดนจะไมสามารถอทธรณตอไปไดอก องคคณะในการพจารณาจะประกอบดวยผ พพากษา 9 คน โดยตองนงพจารณาใหครบองคคณะเสมอ การอทธรณ ไปยงศาลสงสดนเปนดลพนจของศาลสงสดวาจะรบคดไวพจารณาหรอไม และสามารถอทธรณไดเฉพาะในปญหาขอกฎหมายเทานน 39

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลสงสดของสหรฐ ศาลส งส ดของสหร ฐม อ านาจ ในการ พจารณาคดท อ ทธรณ

ค าพพากษาของศาลอทธรณและคดทอทธรณมาจากศาลฎกาของมลรฐ รวมถงมอ านาจวนจฉยชขาดในประเดนขอกฎหมายหรอการปฏบตหนาทของเจาหนาทรฐ ศาลสงสดมอ านาจในการใชดลพนจ ทจะรบหรอไมรบคดทอทธรณไวพจารณา (Discretionary Power) ทงน คความจะสามารถอทธรณคดแรงงานตอศาลสงสดไดเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน 40

appellee‖s brief but a reply brief must be filed at least 7 days before argument, unless the court, for good cause, allows a later filing.

37 Federal Rules of Appellate Procedure Rule 35. 38 Federal Rules of Appellate Procedure Rule 38. 39 นายขรรคชย สนทรและคณะ, อางแลว เชงอรรถท 31, น.12-13. 40 เพงอาง. น.12-13

Ref. code: 25595801031211MFH

71

2. การยนอทธรณ การอทธรณไปยงศาลสงสดของสหรฐในกรณทอยในดลพนจของศาล

วาจะรบคดนนไวพจารณาหรอไม คความตองยนค ารองขออทธรณ (A Petition for a Writ of Certiorari) 41 ซงเปนค ารองทขอใหศาลสงสดของสหรฐมค าสงใหศาลอทธรณหรอศาลชนตน สงบนทก (Record) ของคดเพอทศาลสงสดจะพจารณาทบทวนคดนน 42

ค ความตองย นค าร อง อทธรณค า พพากษาของศาล อทธรณ ตอเจาหนาทของศาลสงสด (The Clerk) ภายในระยะเวลา 90 วนนบจากวนทไดมค าพพากษา (Entry of The Judgment) 43 เมอคความไดยนค ารองภายในระยะเวลาทก าหนด ศาลจะใชดลพนจในการรบคดทอทธรณไวพจารณาเฉพาะเมอมเหตผลสมควรอนไมอาจปฏเสธได เหตผลซงเปนแนวทางของศาลในการรบคดทอทธรณไวพจารณา เชน ศาลอทธรณสหรฐเขตหนงมค าตดสนขดแยงกบค าตดสนของศาลอทธรณสหรฐอนในเหตหรอลกษณะของคดทเหมอนกน หรอกรณทศาลอทธรณด าเนนกระบวนพจารณาแตกตางจากแนวทางการพจารณาทก าหนดไว หรอศาลอทธรณไดวนจฉยปญหาส าคญของกฎหมายของรฐบาลกลางวา ไมตองไดรบการวนจฉยจากศาลสงสด หรอผลวนจฉยของศาลอทธรณนนขดแยงกบค าวนจฉยทศาลสงสดของสหรฐไดวนจฉยไว 44 ทงน ในการพจารณา ค ารองอทธรณ ศาลสงสดของสหรฐตองปฏบตตามกฎทเรยกวา Rule of Four คอคดจะไดรบการพจารณาตอเมอผพพากษาจ านวน 4 คนใน 9 คนเหนวา ควรรบค ารองอทธรณนน 45

3. วธพจารณาคดของศาลสงสดของสหรฐ ศาลสงสดสหรฐจะพจารณาตรวจสอบค าพพากษาของศาลอทธรณ

ในลกษณะของการแกไขทบทวนค าพพากษา (Review) ทงน สรปค ารอง (Brief) และเอกสารตาง ๆ ตองมรปแบบเปนไปตามทกฎของศาลสงสดของสหรฐ (Rules of the Supreme Court of the United States) ก าหนด ในการยนเอกสารตาง ๆ นน ตองยนตอเจาหนาทศาลสงสด ของสหรฐ (The Clerk) และหากศาลเหนวา ค ารองขออทธรณไมเปนสาระส าคญ ศาลอาจมค าสง

41 เพงอาง. น.12-13 42 Cornell, “Writ of Certiorari”, accessed April 8, 2017, https://www.law.

cornell.edu/wex/writ_of_certiorari. 43 Rules of the Supreme Court of the United States Rule 13. 44 Rules of the Supreme Court of the United States Rule 10. 45 นายขรรคชย สนทรและคณะ, อางแลว เชงอรรถท 31, น.12-13.

Ref. code: 25595801031211MFH

72

ใหผถกอทธรณไดรบคาเสยหายไดและคดคาใชจาย (Costs) ตามกฎของศาลสงสดของสหรฐ ขอ 43 เปนหนงเทาหรอสองเทาได 46

3.1.3 ประเทศรฐอสราเอล 3.1.3.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา

การด าเนนคดแรงงานของประเทศรฐ อสราเอลจะอย ในอ านาจ การพจารณาของศาลแรงงาน ซงเปนระบบศาลทแยกตางหากจากระบบศาลยตธรรมทวไป แตยงคง อยภายใตกระทรวงยตธรรมและประธานศาลสงสด ระบบศาลแรงงานประกอบดวย ศาลแรงงานภาค (Regional Labor Courts) ตงอยในเมองเยรซาเลม (Jerusalem) เทลอาวฟ (Telaviv) ไฮฟา (Haifa) เบยรชวา (Beer - Sheva) และนาซาเรท (Nazareth) และศาลแรงงานแหงชาต (The National Labor Court) มแหงเดยวซงตงอยในเมองเยรซาเลม (Jerusalem)

ศาลแรงงานมเขตอ านาจทงในเรองของคดทสถาบนประกนแหงชาต (The National Insurance Institute) และกองทนเงนสะสมหรอบ านาญ (The Provident or Pension Fund) เปนผฟองคดหรอเปนผถกฟองคด ในสวนของเรองแรงงานนน ศาลแรงงานภาค มเขตอ านาจเหนอคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน เชน คดอาญาในเรองความปลอดภยในอตสาหกรรม การจางแรงงานหญง การจางแรงงานเดก เปนตน และศาลแรงงานภาค ยงมเขตอ านาจเหนอคดดงตอไปน

1. ขอพพาทสวนบคคลระหวางนายจางและลกจางในการบงคบตามสทธและหนาทอนสงผลตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

2. ขอพพาทในสวนทเปนปญหากฎหมาย ขอพพาทเกยวกบสทธซงไมใชขอพพาทในเรองผลประโยชนระหวางคสญญาในสญญารวมเจรจาตอรอง ขอพพาทเกยวกบการมอย การปรบใช การตความ การปฏบตตามหรอการฝาฝนสญญารวมเจรจาตอรอง

3. ขอพพาทระหวางลกจางและองคกรลกจางเกยวกบการเปนสมาชก หรอการจางแรงงาน

การด าเนนคดแรงงานในประเทศรฐอสราเอลจะตองพจารณาวา เปนการด าเนนคดแรงงานในสวนทเปนคดแพงหรอคดอาญาทเกยวกบกฎหมายคมครองแรงงาน เนองจากคดทงสองประเภทนมความแตกตางกนในเรองขององคคณะผพพากษาทจะใชพจารณาและการอทธรณและฎกา ดงตอไปน

46 Rules of the Supreme Court of the United States Rule 42.

Ref. code: 25595801031211MFH

73

1. อ ง ค คณะในกา ร พ จ า รณาคด แ ร ง ง านท เ ป น คด แ พ งท ว ไ ป จะประกอบดวยผพพากษาในศาลแรงงานภาคจ านวน 1 คน และผพพากษาสมทบจ านวน 2 คน ซงเปนผแทนฝายนายจาง 1 คน และผแทนฝายลกจาง 1 คน การอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาคนนใหอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมายไปยงศาลแรงงานแหงชาต ค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตนจะไมสามารถอทธรณได

2. องคคณะในการพจารณาคดอาญาท เกยวกบกฎหมายแรงงานประกอบดวยผ พพากษา 1 คนเทานนโดยไมมผ พพากษาสมทบ 47 การอทธรณค าพพากษา ของศาลแรงงานภาคนนใหอทธรณไดท งในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมายไปยง ศาลแรงงานแหงชาต และสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตนไปยงศาลสงสดได 48

องคกรในการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาของรฐอสราเอล จงม 2 องคกร ดงน

1. ศาลแรงงานแหงชาต (The National Labor Court) ตงอยในเมองเยรซาเลม (Jerusalem) มอ านาจพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาค

2. ศาลสงสด (The Supreme Court) มอ านาจพจารณาคดทอทธรณ ค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตในคดอาญาทเกยวกบกฎหมายแรงงาน

3.1.3.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศรฐอสราเอลนน

สามารถอทธรณไปยงศาลแรงงานแหงชาต และหากเปนคดอาญาทเกยวกบกฎหมายแรงงาน จะสามารถฎกาไปยงศาลสงสดได

(1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลแรงงานแหงชาต 1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลแรงงานแหงชาต

ศาลแรงงานแหงชาต (The National Labour Court) มแหงเดยว ซงตงอยทเมองเยรซาเลม (Jerusalem) มเขตอ านาจเหนอคดท อทธรณค าพพากษาหรอค าสง ของศาลแรงงานภาค ทงน ค าพพากษาของศาลแรงงานภาคจะเปนค าพพากษาคดทอยในเขตอ านาจ

47

ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, “รายงานการดงานศาลแรงงาน ณ ประเทศอสราเอล และประเทศฝรงเศส,” ดลพาห 31, ฉ. 1, น.50 - 57 (2527).

48 Stephen J. Adler, “National Labour Law Profile: The State of Israel,”

accessed May 18, 2017, http://www.ilo.org/ifpdial/information-resources/national-labour-law-profiles/ WCMS_158902/lang--en/index.htm.

Ref. code: 25595801031211MFH

74

ของศาลแรงงานภาคตามทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 (The Labour Courts Law, 5729 - 1969) มาตรา 24 ดงน

มาตรา 24 (1) คดทพจารณาเกยวกบการกระท าระหวางนายจาง และลกจางซงเกดขนจากความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง รวมถงประเดนปญหาเกยวกบ การมอยของความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง แตทงน ไมรวมถงการกระท าทเกดขน ตามกฎหมายวาดวยความรบผดทางแพง ค.ศ. 1944 (The Civil Wrongs Ordinance, 1944)

มาตรา 24 (2) คดทพจารณาเกยวกบขอพพาทระหวางคสญญา ในสญญารวมเจรจาตอรองพเศษ ตามความหมายในกฎหมายวาดวยสญญารวมเจรจาตอรอง ค.ศ. 1957 (The Collective Agreements Law, 5717- 1957) ในประเดนทเกยวของกบการมอย การปรบใช การตความ การปฏบตตามหรอการฝาฝนสญญารวมเจรจาตอรอง หรอกรณอน ๆ ทเกดขนนอกจากในสญญา ทซงสถานทประกอบกจการมลกจางสวนใหญทอยภายใตสญญา อยในเขตอ านาจของศาลแรงงานภาคนน ๆ

มาตรา 24 (3) คดท พจารณาเกยวกบการกระท าโดยสมาชก หรอทายาทของสมาชกหรอโดยนายจางตอกองทนเงนสงเคราะหตามกฎหมายวาดวยการคมครองคาจาง ค.ศ. 1958 (The Wage Protection Law, 5718 - 1958) รวมถงการกระท าของกองทนเงนสงเคราะหตอสมาชกหรอทายาทของสมาชกหรอนายจาง ในกรณท เปนการกระท าทเกดขน จากความเปนสมาชกในกองทนหรอความรบผดของนายจางตอกองทน

มาตรา 24 (4) คดทพจารณาเกยวกบการกระท าระหวางลกจาง และองคการลกจางทเกยวของกบความเปนสมาชกหรอทอยภายในขอบเขตกจกรรมขององคการ ในภาคแรงงาน

มาตรา 24 (5) คดท พจารณาเกยวกบกรณทศาลแรงงานภาค มอ านาจในการพจารณาภายใตกฎหมายวาดวยประกนสงคมแหงชาตทแกไขเพมเตม ค.ศ. 1968 (The National Insurance Law (Consolidated Version), 5728 - 1968) และตามกฎหมายอน ๆ

มาตรา 24 (6 ) คดท พจารณาเก ยวกบความผดตามกฎหมาย ทก าหนดไวในตารางทสองแนบทายกฎหมายวาดวยศาลแรงงานน รวมถงขอบงคบทตราขน ตามกฎหมายดงกลาว ในการน รฐมนตรกระทรวงยตธรรมและรฐมนตรกระทรวงแรงงานอาจแกไข เพมเตมหรอยกเลกกฎหมายตาง ๆ ทก าหนดไวในตารางทสองแนบทายกฎหมายวาดวยศาลแรงงานน

Ref. code: 25595801031211MFH

75

ได โดยตองไดรบความยนยอมเปนค าสงจากคณะกรรมการดานแรงงานของสภานตบญญต (The Labour Affairs Committee of the Knesset) ดวย 49

ศาลแรงงานแหงชาตมอ านาจในการพจารณาคดตามทก าหนดไว ในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 มาตรา 25 ดงน

มาตรา 25 (1) คดเกยวกบขอพพาทระหวางคสญญาในสญญารวมเจรจาตอรอง นอกเหนอจากทอยภายใตมาตรา 24(a)(2) ซงอยภายในอ านาจการพจารณาของศาลแรงงานภาค ในประเดนทเกยวกบการมอย การปรบใช การตความ การปฏบตตาม หรอการฝาฝนสญญารวมเจรจาตอรอง หรอกรณอน ๆ ทเกดขนนอกจากในสญญา

มาตรา 25 (2) คดเกยวกบการกระท าระหวางองคกรฝายนายจาง หรอองคกรฝายลกจางทเกดขนจากกรณทเกยวกบแรงงานสมพนธ 50

คดทอยในเขตอ านาจของศาลแรงงานตามมาตรา 25 แหงกฎหมาย วาดวยศาลแรงงาน ค.ศ.1969 นจะตองเรมฟองทศาลแรงงานแหงชาตและเปนทสด ดงนน ศาลแรงงานแห งชาต จะท าหน าท เ ปนศาลช น อทธรณ เฉพาะคดท อทธรณค า พพากษา ของศาลแรงงานภาคเทานน 51

2. การยนอทธรณ ขอบงคบศาลแรงงาน(วธพจารณาคด) ค.ศ. 1991(Regulations

of the Labor Court (Rules of Procedure), 5752-1991) ไดก าหนดระยะเวลาในการยนอทธรณไวดงน ขอ 73 กรณการอทธรณซงเปนสทธในการอทธรณ ใหยนอทธรณ

ค าพพากษาของศาลแรงงานภาคไปยงศาลแรงงานแหงชาตภายในระยะเวลาสามสบวนนบแตวน ทมค าพพากษา 52

49 The Labour Court Law, 5729 – 1969 section 24. 50

The Labour Court Law, 5729 – 1969 section 25. 51

ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, อางแลว เชงอรรถท 47, น.51. 52

Regulations of the Labor Court (Rules of Procedure), 5752-1991 no.73 “The date for filing an appeal against a judgment of a regional court is thirty days from the date of the hearing, or from the day on which the appellant was served with the judgment if given in the absence of the parties, and that is when there is no

other statutory provision that sets a different time for appeal.” ,

https://www.nevo.co.il/law_html/law01/042_006.htm#Seif72. (Accessed April 8, 2017)

Ref. code: 25595801031211MFH

76

ขอ 74 การอทธรณโดยไดรบอนญาต ผอทธรณตองยนแบบค าขออนญาตอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาคภายในสบหาวนนบจากวนทไดรบค า พพากษานน และถาค าอทธรณนนไดรบการรบรองแลว ผอทธรณตองยนอทธรณค าพพากษาศาลแรงงานภาคไปยงศาลแรงงานแหงชาตภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบอนญาตใหอทธรณ 53

ขอ 76 การอทธรณค าพพากษาของนายทะเบยนของศาลแรงงานภาคกรณทเปนคดทลกจางเรยกรองเงนจ านวนไมมาก ผอทธรณตองยนอทธรณตอศาลแรงงานภาคภายในระยะเวลาสบหาวนนบแตวนทนายทะเบยนมค าพพากษา 54

3. วธพจารณาคดของศาลแรงงานแหงชาต คความสามารถอทธรณค า พพากษาของศาลแรงงานภาคได

ทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย 55 องคคณะในการพจารณาคดของศาลแรงงานแหงชาตส าหรบการอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาคในสวนคดแพงมจ านวน 5 คน

53 Regulations of the Labor Court (Rules of Procedure), 5752-1991 no.74 “ (a) An application for permission to appeal a decision of a Regional Court

shall be filed within fifteen days from the date on which the decision was given, whether it was given to the applicant or from the date on which it was served, if given in his absence

(b) If an appeal is granted, the date for submission of the appeal against the decision of the Regional Court shall be fifteen days from the date on which the Authority was given, if it was given to the Appellant, or fifteen days from the day on which the decision giving the Authority was given to him in absentia; If no appeal has been filed within fifteen days, the application for permission to appeal will be considered as an appeal

54 Regulations of the Labor Court (Rules of Procedure), 5752-1991 no.76 “

The appeal against the judgment of the Registrar shall be submitted, subject to the provisions of this chapter, the National Labor Court within fifteen days from the date of the judgment, if possible to the appellant, or the date on which let him verdict if you can not face, and the provisions of this chapter shall apply to appeal As noted, with the required changes.”

55 ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ, อางแลว เชงอรรถท 47, น.57.

Ref. code: 25595801031211MFH

77

ประกอบดวยผพพากษาจ านวน 3 คนและผพพากษาสมทบฝายนายจาง 1 คน และฝายลกจาง 1 คน หากเปนการอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานภาคในสวนทเปนคดอาญาทเกยวกบกฎหมายแรงงานจะประกอบดวยผพพากษาจ านวน 3 คน 56

กฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 ไดก าหนดถงกระบวนการพจารณาคดในศาลแรงงานไวในมาตรา 33 วา ศาลแรงงานอาจก าหนดวธการทศาลเหนวาเหมาะสมทสดส าหรบการพจารณาคดแรงงานกได รวมถงไมตองอยภายใต กฎวาดวยพยานหลกฐาน เพอความสะดวกรวดเรวในการด าเนนคดแรงงาน เวนแตเปนการพจารณาคดตามมาตรา 24 (b) เชน ความผดตามกฎหมายทก าหนดไวในตารางแนบทายกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 ซงก าหนดใหใชวธพจารณาและกฎเกยวกบพยานหลกฐานในการอทธรณคดอาญามาปรบใช

ค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตใหเปนทสด ไมสามารถอทธรณตอไปอกได เวนแตค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตในคดอาญาหรอคดท เปนความผด ตามกฎหมายตามตารางท 2 แนบทายกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 จะสามารถอทธรณตอไปยงศาลสงสด (The Supreme Court) ได โดยถอวาเปนการอทธรณค าพพากษาคดอาญา ของศาลเขต (District Court)

(2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสด 57 1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลสงสด

ศาลสงสด (The Supreme Court) ตงอยในเยรซาเลม (Jerusalem) มอ านาจในการพจารณาคดท เกดขนในรฐอสราเอล โดยท าหนาทเปนทงศาลฎกาทมอ านาจ ในการพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาของศาลเขต (The District Courts) รวมถงค าพพากษา ของศาลแรงงานแหงชาตในคดทเปนความผดตามกฎหมายในตารางแนบทายกฎหมายวาดวย ศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 ซงถอวาเปนค าพพากษาคดอาญาของศาลเขตดวย และเปนศาลสง ในการพจารณาในเรองความชอบดวยกฎหมายของค าพพากษาหรอค าสงตาง ๆ

2. วธพจารณาคดของศาลสงสด องคคณะในการพจารณาคดของศาลส งส ดจะประกอบดวย

ผพพากษาจ านวน 3 คน ทงน การพจารณาคดของศาลสงสดมลกษณะพเศษในเรองการใหพจารณาคดใหม ซงเปนอ านาจพเศษของศาลสงสดทจะมค าสงใหพจารณาคดอาญาใหมในกรณทศาลพบวา

56 The Labour Court Law, 5729 – 1969 section 20. 57 Government of Israel, “The Supreme Court”, accessed May 18, 2017,

http://elyon1.court.gov.il/eng/rashut/ maarechet.html.

Ref. code: 25595801031211MFH

78

หลกฐานทเสนอในคดนนเปนหลกฐานเทจหรอปลอมขน หรอกรณทมการพบขอเทจจรงหรอหลกฐานใหมท เหนวาอาจจะเปลยนรปคด ในทางท เปนคณแกจ า เลย หรอเปนกรณทพบวาจ าเลย ไมใชเปนผกระท าความผดจากการทมบคคลอนถกกลาวหาวาเปนผกระท าความผดในคดทจ าเลย ถกฟอง หรอเปนการตดสนคดผดซงปรากฏใหเหนอยางชดแจงในค าพพากษานน แตทงน ในทางปฏบตแทบจะไมมการใหพจารณาคดใหม

3.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายตางประเทศในระบบกฎหมาย ลายลกษณอกษร

3.2.1 ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนเปนประเทศทใชระบบลายลกษณอกษร โดยมระบบศาล 5 ระบบ ซงมเขตอ านาจในเรองตาง ๆ อนเปนเอกเทศแยกจากกน (Article 95 ของ Basic Law) โดยสามารถแบงได ดงน 58

1. ระบบศาลยตธรรม พจารณาคดเรองทวไป (เชนคดแพงทวไป และคดอาญา) 2. ระบบศาลปกครอง พจารณาคดทางปกครอง มอ านาจเพกถอนมาตรการทาง

ปกครอง แตไมมอ านาจก าหนดคาเสยหาย 3. ระบบศาลภาษอากร พจารณาคดเกยวกบกฎหมายวาดวยภาษ 4. ระบบศาลแรงงาน พจารณาคดขอพพาททเกยวกบกฎหมายวาดวยการจาง

แรงงาน 5. ระบบศาลสงคม พจารณาคดเรองเกยวกบประกนสงคม หรอขอพพาท

เกยวกบความปลอดภยทางสงคม เชน ประกนอบตเหต คาชดเชยส าหรบการเจบปวย เชน คาชดเชยส าหรบเหยอสงคราม เงนสนบสนนทหาร เปนตน 59

58 Otto Kissel, “The labour jurisdiction in Federal Republic Of Germany In

Labour Court In Europe”, accessed January 02, 2017, www.ilo.org/wcmsp5/groups/ public/---ed.../wcms_205856.pdf.

59 Bundessozialgericht, “The Federal Social Court and social jurisdiction”, accessed January 16, 2017, www.bsg.bund.de/EN/Home/home_node.html;jsessionid =1A4FF5007C09684602F93A250A415434.2_cid380#doc3468410bodytext6.

Ref. code: 25595801031211MFH

79

เขตอ านาจในเรองแรงงานนนอยในเขตอ านาจของศาลแรงงาน ในชวงตนศตวรรษท 19 นายจางไดพยายามจดตงหนวยงานทแกไขปญหาขอพพาททางแรงงานโดยค านงถงหลกการปฏบตทางธรกจ จงท าใหมการจดตงโรงงานอสระและศาลการคา (Trade Court) ในป ค.ศ. 1890 ไดมการเรยกรองใหมการตงศาลการคาเพมจากศาลทวไป โดยศาลการคาน คณะลกขนจะประกอบดวยผ พพากษาทมาจากการเลอก 1 คน และตวแทนจากฝายลกจาง และฝายนายจางฝายละ 1 คน การทใหทงสองฝายรวมพจารณานนเปนรากฐานในการพจารณาคดแรงงานในปจจบน เมอไดมการบงคบใชกฎหมายศาลแรงงาน ป ค.ศ. 1926 ศาลแรงงาน เปนศาลพเศษทมอ านาจพจารณาคดแรงงาน อยางไรกตาม กฎหมายศาลแรงงานนไดบญญตเฉพาะการจดตงศาลแรงงานชนตนเทานน การอทธรณยงเปนการอทธรณตอศาลอทธรณคดทวไป ดงนน ในป ค.ศ. 1953 จงไดมการแกไขกฎหมายศาลแรงงานซ งท าใหอ านาจในการพจารณาคด ของศาลแรงงานเปนอสระ โดยมการตงศาลศาลแรงงานมลรฐและศาลแรงงานสหพนธรฐ 60

วธพจารณาคดแรงงานของศาลแรงงานในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ม 2 ประเภท คอ วธพจารณาในลกษณะของการท าค าพพากษา (Urteilsverfahren) ซงเปนวธ ทคความมหนาทในการเสนอขอมลรวมถงหลกฐานทส าคญตอศาลเพอใหศาลพจารณาคด และวธพจารณาในลกษณะของการท าค าตดสน (Beschlussverfahren) ทศาลท าหนาทในการคนหา ความจรงของคด การจะเลอกใชวธพจารณาคดจะขนอยกบลกษณะของคด ดงน

1. วธพจารณาในลกษณะของการท าค าพพากษา(Urteilsverfahren)ใชกบคด ทเปนขอพพาทระหวางนายจางและลกจางทเกดขนจากความสมพนธในการจางแรงงานหรอขอพพาทในเรองความมอยของความสมพนธในการจางแรงงาน ผลทางกฎหมายของความสมพนธในการจางแรงงานรวมถงการเลกจาง คดทเปนขอพพาทระหวางคความทอยภายใตสญญารวมเจรจาตอรอง หรอระหวางคสญญาดงกลาวกบบคคลภายนอก หรอความมอยของสญญารวมเจรจาตอรอง

2. วธพจารณาในลกษณะของการท าค าตดสน (Beschlussverfahren) ใชกบคดทเกยวกบแรงงานสมพนธ เชน สภาแรงงาน (Works Councils) การรวมตดสนใจของคณะกรรมการบรษท สภาแรงงานยโรป รวมถงความสามารถของสมาคมนายจางและสหภาพแรงงานในการจด ใหมการเจรจาตอรองรวม 61

60 The President of the Federal Labour Court, The Federal Labour Court,

(Erfurt, 2014), p.5-6. 61 Bundesarbeitsgericht “Federal Labour Court”, accessed April 13, 2017,

http://www.bundesarbeitsgericht.de/englisch/general.html#1.

Ref. code: 25595801031211MFH

80

3.2.1.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนใชระบบไตรภาคในการด าเนนคด

แรงงาน โดยศาลแรงงานของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซ ง เปนศาลทมอ านาจ ในการพจารณาคดแรงงานมโครงสรางเปน 3 ชนศาล 62 คอ ศาลแรงงานชนตน (Local Labour Court หรอ Die Arbeitsgerichte) ศาลแรงงานมลรฐ (State (Land) Labour Courts หรอ Die Landesarbeitsgerichte) และศาลแรงงานสหพนธรฐ (Federal Labour Court หรอ Das Bundes arbeitsgericht) ศาลแรงงานทมอ านาจในการพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา มดงน

(1) ศาลแรงงานมลรฐ ศาลแรงงานมลรฐ (State (Land) Labour Courts หรอ Die

Landesarbeitsgerichte) ท าหนาท เปนศาลอทธรณคดแรงงานในการพจารณาค าพพากษา ของศาลแรงงานชนตนในคดทมทนทรพยตงแต 600 ยโรขนไป 63 มองคคณะเชนเดยวกบศาลแรงงานชนตน (Local Labour Court หรอ Die Arbeitsgerichte) คอ มองคคณะ (Chamber) ประกอบดวยผพพากษาประจ า 1 คน และผพพากษาสมทบ 2 คน ซงเปนตวแทนจากฝายนายจาง 1 คน และตวแทนฝายลกจาง 1 คน 64 แตหากเปนกรณขอพพาทเกยวกบขอตกลงสภาพการจางแรงงานทส าคญ องคคณะจะประกอบดวยประธาน 1 คนและผพพากษาสมทบอก 4 คน ตามมาตรา 16 ของกฎหมายศาลแรงงานสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ค.ศ. 1973 (The Labour Court Act 1973 : ArbGG – Arbeitsgerichtgesetz)

(2) ศาลแรงงานสหพนธรฐ ศาลแรงงานสหพนธรฐ (Federal Labour Court หรอ Das Bundes

arbeitsgericht) ตงอยท เมองแอรฟอรต (Erfurt) ท าหนาทเปนศาลสงสดในระบบศาลแรงงาน ของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงมองคคณะในศาลชนนจะเรยกว า สภา (Senates) 65 5 คน คอ ผ พพากษา 1 คนท าหนาท เปนประธาน ผ พพากษา 2 คน และผ พพากษาสมทบ จากฝายนายจางและลกจางฝายละ 1 คน ตามมาตรา41 แหงกฎหมายวาดวยศาลแรงงานสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

62 Stefan Lingemann, Robert von Steinau-Steinrück, Anja Mengel, Employment &

Labor Law in Germany, 4th ed. (Munich: C.H. Beck, 2016), p.85. 63 ArbGG § 64Grundsatz 64 Otto Kissel. supra note 58. 65 The President of the Federal Labour Court. supra note 60. p.10

Ref. code: 25595801031211MFH

81

3.2.1.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา (1) การอทธรณคดแรงงานตอศาลแรงงานมลรฐ

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลแรงงานมลรฐ ศาลแรงงานมลรฐมอ านาจในการพจารณาคดทอทธรณค าพพากษา

ของศาลแรงงานชนตน โดยคความสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย หากเปนการพจารณาคดลกษณะของการท าค าพพากษา (Urteilsverfahren) ซงใชรปแบบของระบบกลาวหา คความจะสามารถอทธรณไดเฉพาะคดทมทนทรพย เกนกวา 600 ยโร หรอกรณ ทศาลแรงงานชนตนอนญาตใหอทธรณ แตหากเปนการพจารณาคดลกษณะของการท าค าตดส น (Beschlussverfahren) ซ ง ใช รปแบบของระบบไตสวน จะไมมขอจ ากดในเร องทนทรพย และคความสามารถอทธรณไดโดยไมตองไดรบอนญาตจากศาลแรงงานชนตน 66

2. การยนอทธรณ คความสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานชนตนได

ตามทก าหนดไวในมาตรา 64 แหงกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน (Arbeitsgerichtsgesetz § 64) ดงตอไปน

มาตรา 64 (2) (a) ศาลแรงงานชนตนยอมรบใหอทธรณ มาตรา 64 (2) (b) คดทอทธรณมทนทรพยเกนกวา 600 ยโร มาตรา 64 (2) (c) ขอพพาทในเรองการมอยหรอการไมมอยของการ

จางหรอการเลกจาง มาตรา 64 (2) (d) การโตแยงวาค าพพากษาไมชอบดวยกฎหมาย คความตองย น อทธรณภายในระยะเวลา 1 เดอนนบแตวน

ทศาลแรงงานชนตนมค าพพากษาและศาลตองพจารณาตอบอทธรณภายในระยะเวลา 1 เดอน นบแตวนทมการแจงเหตแหงการอทธรณ 67

3. วธพจารณาคดของศาลแรงงานมลรฐ องคคณะในการพจารณาคดแรงงานในชนศาลแรงงานมลรฐ

ประกอบดวยผพพากษาอาชพ 1 คนและผพพากษาสมทบซงเปนตวแทนจากฝงนายจาง 1 คน และฝงลกจาง 1 คน 68 การอทธรณน ใหน าขนตอนของการอทธรณตามประมวลกฎมายวธพจารณา

66 Bundesarbeitsgericht, supra note 61. 67 Arbeitsgerichtsgesetz § 66. 68 Arbeitsgerichtsgesetz § 35.

Ref. code: 25595801031211MFH

82

ความแพงมาใชโดยอนโลม เทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน 69 ในการใหมการอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมายน โดยทวไปศาลจะยนยอมให เสนอขอเทจจรงหรอหลกฐานใหมเขาสการพจารณาของศาลไดในกรณตามทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน (Arbeitsgerichtsgesetz § 67) 70

(2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐ ศาลแรงงานสหพนธรฐเปรยบเสมอนศาลฎกา ในกระบวนพจารณา

ในชนน ตองกระท าโดยทนายทไดรบอนญาต การอทธรณคดไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐจะอทธรณ ไดแตเฉพาะในปญหาขอกฎหมายซงศาลแรงงานมลรฐไดรบรองใหอทธรณเทานน 71 โดยไมมการจ ากดทนทรพยทพพาท 72

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลแรงงานสหพนธรฐ ศาลแรงงานสหพนธรฐมอ านาจในการพจารณาคดท อทธรณ

ค าพพากษาของศาลแรงงานมลรฐในปญหาขอกฎหมายเทานน โดยตองไดรบอนญาตจากศาลแรงงานมลรฐ 73

2. การยนอทธรณ คความสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานมลรฐไดตอเมอ

ศาลแรงงานมลรฐไดอนญาตใหอทธรณ เนองจากเปนกรณการอทธรณในปญหาขอกฎหมาย อนเปนกฎหมายพนฐานส าคญ 74 หรอกรณการอทธรณในค าพพากษาของศาลแรงงานมลรฐ ทแตกตางจากค าพพากษาของศาลยตธรรมสหพนธรฐหรอศาลแรงงานสหพนธรฐ หากเปนคด ทศาลแรงงานสหพนธรฐยงไมเคยมค าพพากษาวนจฉยในปญหาขอกฎหมายนน การอนญาต ใหอทธรณจะกระท าได หากเปนกรณทค าพพากษาของศาลแรงงานมลรฐนนแตกตางจากค าวนจฉย ทองคคณะอนของศาลแรงงานมลรฐเคยวนจฉยหรอทศาลแรงงานมลรฐอนเคยวนจฉยไว 75 หรอกรณ

69 Arbeitsgerichtsgesetz § 64. 70 Bundesarbeitsgericht, supra note 61. 71 Otto Kissel, supra note 58. 72 The President of the Federal Labour Court, supra note 60, p.18. 73 Bundesarbeitsgericht, supra note 61. 74 Arbeitsgerichtsgesetz § 72. 75 Bundesarbeitsgericht, supra note 61.

Ref. code: 25595801031211MFH

83

การอทธรณวา กระบวนการพจารณาไมชอบหรอเปนค าพพากษาทพจารณาโดยทคความทเกยวของไมมโอกาสเสนอความเหน

หากศาลแรงงานมลรฐไมอนญาตให อทธรณคดแรงงานไปยง ศาลแรงงานสหพนธรฐ คความสามารถอทธรณตอศาลแรงงานสหพนธรฐ 76โดยยนค าขอภายในระยะเวลาหนงเดอนนบแตวนทศาลแรงงานมลรฐมค าพพากษา และแนบค าพพากษาของศาลแรงงานมลร ฐและอธบาย เหต ในการ อทธรณด วย 77 นอกจากน กฎหมายว าด วยศาลแรงงาน (Arbeitsgerichtsgesetz § 72b) ไดก าหนดถงการให อทธรณไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐ ในกรณทศาลแรงงานมลรฐไมสามารถตดสนคดไดภายในระยะเวลาหาเดอน

โดยปกตศาลแรงงานสหพนธรฐจะท าหนาทเสมอนศาลฎกาในการพจารณาค าตดสนของศาลอทธรณ แตกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน (Arbeitsgerichtsgesetz § 76) ไดก าหนดถงการอทธรณแบบกาวกระโดดขามศาล คอ การอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานชนตนโดยตรงตอศาลแรงงานสหพนธรฐ โดยตองไดรบความยนยอมจากคความใหอทธรณโดยตรงตอศาลแรงงานสหพนธรฐและเปนคดทเกยวกบกฎหมายวาดวยการจางงานทเปนกฎหมายพนฐานส าคญ ทงน การอทธรณโดยตรงตอศาลแรงงานสหพนธรฐจะสามารถกระท าไดเฉพาะคดขอพพาทระหวางคความตามขอตกลงการเจรจารวม หรอขอพพาทอนเกยวกบการมอยหรอการไมมอยของขอตกลง การเจรจารวม 78 และรฐมนตรกระทรวงแรงงานของสหพนธรฐไดประกาศวาค าพพากษาของศาลเปนสงจ าเปน 79

3. วธพจารณาคดของศาลแรงงานสหพนธรฐ

องคคณะในการพจารณาคดแรงงานในชนศาลแรงงานสหพนธรฐประกอบดวยผพพากษาอาชพ 3 คน และผพพากษาสมทบซงเปนตวแทนจากฝายนายจาง 1 คน และฝายลกจาง 1 คน 80 การอทธรณ ใหน าขนตอนของการอทธรณตามประมวลกฎมายวธพจารณา

76 Ibid. 77 Arbeitsgerichtsgesetz § 72a. 78 Bundesarbeitsgericht, supra note 61. 79

ธรศกด แกววงศวฒนา, “ปญหาการรบฟงขอเทจจรงของศาลฎกาในการพจารณาคดแรงงาน,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2545), น.59.

80 Arbeitsgerichtsgesetz § 41.

Ref. code: 25595801031211MFH

84

ความแพงมาใชโดยอนโลม เทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน 81 โดยทวไป ศาลจะไมพจารณาขอเทจจรงใหม 82

3.2.2 ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส

ระบบกฎหมายของฝรงเศสก าหนดใหอ านาจของศาลในการพจารณา คดทเกยวของกบแรงงานมหลายแหง เชน หากเปนขอพพาทรวม คอ ขอพพาทระหวางนายจาง และสหภาพแรงงานทเกยวกบสญญารวมเจรจาตอรอง (Collective Labour Disputes) จะอยในอ านาจของศาลคดแพงทวไป (Tribunal de Grande Instance) หากเปนการลงโทษทเกยวกบกฎหมายแรงงานในสวนทเกยวของกบการลงโทษทางอาญา เชน กรณทกฎหมายแรงงานก าหนดบทลงโทษในเรองคาปรบหรอการจ าคก จะอยในอ านาจของศาลคดอาญา และหากเปนขอพพาทแรงงานสวนบคคล ซงหมายถง ขอพพาทระหวางลกจางแตละคนและนายจางแตละคน จะอยในอ านาจขององคกรเฉพาะในการระงบขอพพาทแรงงานซงเปนศาลคดพเศษ 83 ทเรยกวาสภาประนอมขอพพาทแรงงาน (The Councils of Conciliation หรอ Conseil de Prud'homme 84) เปนศาลแรงงานซงเปนศาลชนตนทท าหนาทในการระงบขอพพาทระหวางนายจางและลกจาง โดยแบงออกเปน 5 แผนก ดงน

1. แผนกพาณชย (La Section du Commerce l Des Services Commerciaux) พจารณาคดขอพพาทในกจการพาณชยกรรม

2. แผนกอตสาหกรรม ( La Section de l‖industrie) พจารณาคด ขอพพาทในกจการอตสาหกรรม

3. แผนกบคคลฝายบรหาร (La Section de l‖encadrement) พจารณาคดเฉพาะลกจางทมอ านาจในการบรหารหรอลกจางระดบหวหนางาน

4. แผนกเกษตรกรรม (La Section de l‖agriculture) พจารณาคด ขอพพาทในกจการเกษตรกรรม

81 Arbeitsgerichtsgesetz § 64. 82 Bundesarbeitsgericht, supra note 61. 83 Michel Blatman. “Labour Court System In France”, accessed April 16,2017,

http://ealcj.org/wp-content/uploads/2015/12/francesummary.pdf. 84 Ribana Murar, “Labour Jurisdiction In France”, Academica Science Journal

Juridica Series, p.45.

Ref. code: 25595801031211MFH

85

5. แผนกกจการอน ๆ (La Section des Activités Diverses) พจารณาคดขอพพาทในกจการอนนอกจากกจการทงสขางตน

สภาประนอมขอพพาทแรงงานประกอบดวยองคคณะในการพจารณาพพากษาคด เรยกวาทปรกษา (Counselors) ทปรกษานไมใชผพพากษาอาชพทเปนผพพากษาดงเชนในคดแพงทวไป แตเปนลกษณะเดยวกนกบผพพากษาสมทบ โดยมผพพากษาสมทบจากฝายลกจาง (Conseillers Salaries) และฝายนายจาง (Conseillers Employers) 85 แตในกรณทคะแนนเสยงของผพพากษาสมทบเทากน จะมผพพากษาอาชพรวมในองคคณะดวย

3.2.2.1 องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา 86 (1) ศาลอทธรณ

ศาลอทธรณ (Courts of Appeal หรอ Cour d'Appel) แบงออกเปนแผนกคดแรงงาน (Chambre Sociale) แผนกคดพาณชย (Chambre Commerciale) แผนกคดแพง (Chambre Civile) และแผนกคดอาญา (Chambre Correctionelle)

(2) ศาลสงสด ศาลสงสด (Cour de Cassation) แบงออกเปนแผนกคดแรงงาน

(Chambre Sociale) แผนกคดพาณชย (Chambre Commerciale) แผนกคดแพง (Chambre Civile) และแผนกคดอาญา (Chambre Criminelle)

3.2.2.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา (1) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณ

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลอทธรณ 87 กฎหมายแรงงานของประเทศสาธารณรฐฝร ง เศสก าหนดให

ศาลอทธรณ (Courts of Appeal หรอ Cour d'Appel) แผนกคดแรงงาน (Chambre sociale)

85 Jean-Christian TISSERAND, “Labour Disputes and Pre-trial Settlement : The

French Case”, accessed April 14, 2017, http://docplayer.net/18565856-Labour-disputes-and-pre-trial-settlements-the-french-case.html.

86 Cour d‖Appel , Organisation de la Justice, accessed July 18, 2017, http://www.justice. gouv.fr/ organisation-de-la-justice-10031/ lordre-judiciaire-10033/.

87 Nina Nichols Pugh, The Structure and Role of Courts of Appeal in Civil Law Systems, 35 La. L. Rev. (1975), p.1165.

Ref. code: 25595801031211MFH

86

มอ านาจในการพจารณาคดทอทธรณค าตดสนของสภาแรงงาน 88 โดยคความสามารถอทธรณคดแรงงานไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย 89 ทงน คดทมทนทรพยพพาทต ากวา 4,000 ยโร ตองหามไมใหอทธรณ 90

2. การยนอทธรณ คความสามารถอทธรณค าตดสนของสภาแรงงานตอศาลอทธรณได

ทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย โดยไมตองไดรบอนญาตจากสภาแรงงาน 91 ทงน คความตองยนอทธรณภายในระยะเวลา 1 เดอนนบแตวนทไดรบแจงค าตดสนของสภาแรงงาน โดยยนเปนหนงสอตอเจาหนาทของศาลทประกาศค าพพากษา 92 เพอสงใหศาลอทธรณแผนกคดแรงงานพจารณา 93

3. วธพจารณาคดของศาลอทธรณ

88

Code du travail. Article R1461-2 “ L'appel est porté devant la chambre

sociale de la cour d'appel.”. 89 Code Of Civil Procudure. Article 561 “An appeal challenges the already

judged matter before the court of appeal so that it will freshly be judged upon its factual and legal points.”.

90 Code du travail. Article D 1462-3 Créé par Décret n°2008-244 du 7 mars 2008 - art. (V). “Le taux de compétence en dernier ressort du conseil de prud'hommes est de 4,000 euros.”.

91 Seyfarth Shaw LLP , “Employment & labour law in France” , accessed April 16, 2017, http://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=04707eaf-8286-4528-860c-b20c632b0ed0.

92 Code Of Civil Procudure. Article 879 “The specific provisions relating to courts having cognisance of labour disputes will be the provisions of the following Articles of the Labour Code. Article R. 517-7 The time-limit to appeal is one month.

The appeal will be brought by way of a declaration that the party or any representative will make or send by way of a registered letter to the clerk's office of the court that has pronounced the judgment.

93 The Labour Code. Article R. 517-8 The appeal will be brought before the chamber for social and matters of the court of appeal.

Ref. code: 25595801031211MFH

87

การพจารณาคดของศาลอทธรณอยบนหลกของสทธทจะไดรบ การพจารณาใหมโดยศาลทแตกตางกน (A Hearing De Novo) โดยเปนทงการพจารณาใหม และการทบทวนทงในขอเทจจรงและขอกฎหมาย นอกจากน คความสามารถเสนอหลกฐานใหม ตอศาลอทธรณได 94 โดยสามารถเสนอเอกสารหรอหลกฐานใหมเพอสนบสนนขออทธรณของตนได 95

รวมถงสามารถเสนอขอกลาวอางใหม (New Claims) แตตองเฉพาะกรณทเปนการเสนอ เพอหกกลบลบหน หรอเพอคดคานขอกลาวอางของคกรณหรอเพอใหไดขอวนจฉยในประเดน ทเกดจากบคคลทสามหรอจากขอเทจจรงทแสดงใหเหน 96

องคคณะในการพจารณาคดแรงงานในศาลอทธรณประกอบดวย ผพพากษา 3 คนโดยไมมผพพากษาสมทบ 97 หากการอทธรณนนเปนการอทธรณเพอประวงเวลา หรอเปนการกระท าโดยมชอบ ศาลมอ านาจสงใหผอทธรณจายคาปรบทางแพงเปนเงน 15 ยโร ถง 1,500 ยโร และมอ านาจสงใหผอทธรณจายคาเสยหายได ตามมาตรา 559 98 และมาตรา 560 99 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

94 Nina Nichols Pugh, supra note 87, p.1165. 95Code Of Civil Procudure. Article 563 “To support on appeal the claims

submitted before a lower judge, parties may raise new grounds, produce new documents or offer new evidence.”

96 Code Of Civil Procudure. Article 564 “Parties may not submit to the court (of appeal) new claims except in order to set-off, to get the opponent's claims rejected or to obtain a ruling on issues arising from the intervention of a third party or from the occurrence or manifestation of a fact.”

97 Nina Nichols Pugh, supra note 87, p.1165. 98 Code Of Civil Procudure. Article 559 “In cases where the principal appeal is

dilatory or abusive, the appellant may be ordered to pay a civil fine of € 15 to € 1.500, without prejudice to any claim for damages that may be brought against him.”

99 Code Of Civil Procudure. Article 560 “The appellate judge may award damages against the one who lodges the principal appeal after having failed, without any legitimate ground, to appear in the proceeding of first instance.”

Ref. code: 25595801031211MFH

88

(2) การอทธรณคดแรงงานไปยงศาลสงสด คดทศาลอทธรณตดสนแลว โดยหลกคความจะอทธรณตอไปอกไมได

เวนแตจะเปนการอทธรณวาศาลชนตนไมไดปฏบตตามกฎหมายวาดวยศาลหรอวธพจารณาความ โดยอทธรณไปยงศาลสงสด (Cour de Cassation)

1. อ านาจในการพจารณาคดของศาลสงสด ศาลสงสดมอ านาจในการพจารณาค าอทธรณทขอใหศาลสงสด

เพกถอนค าพพากษาทไมชอบดวยกฎหมาย คความจะไมสามารถอทธรณในปญหาขอเทจจรงได 100 2. การยนค าขออทธรณ

ค คว ามโดยทนายความของ สภาท ป ร กษาของร ฐ (Council of State) และศาลสงสดตองยนอทธรณตอส านกงานเจาหนาทศาลสงสด (the Court Clerk‖s Office) ภายในระยะเวลา 2 เดอน 101 นบแตวนทมค าพพากษา โดยตองระบวาค าพพากษานน ไมถกตองตามกฎหมายอยางไร 102

3. วธพจารณาคดของศาลสงสด องคคณะของผพพากษาในการพจารณาคดแรงงานในชนศาลสงสด

ม 2 ประเภท คอ องคคณะส าหรบการอทธรณคดทศาลสงสดไมสามารถรบไววนจฉยได หรอเปนค าพพากษาทไมมเหตรายแรงทจะกลบค าตดสนของศาลอทธรณ ประกอบดวยผพพากษา 3 คน และองคคณะทประกอบดวยผพพากษา 5 คนส าหรบกรณอน 103 หากศาลสงสดไมรบอทธรณ คความไมสามารถยนอทธรณค าพพากษาเดยวกนอก 104 ในกรณทศาลพจารณาแลวเหนวา

100 Code Of Civil Procudure. Article 604 “The appeal in cassation shall tend to

ask the Court of Cassation to quash the nonconformity of the judgement to the rules of law.”

101 Code Of Civil Procudure. Article 612 “The time-limit for an appeal in cassation is two months, unless otherwise provided.”

102 Cour de Cassation, “About the Court”, accessed April 16, 2017, https://www.courdecassation.fr/about_the_court_9256.html.

103 Ibid. 104 Code Of Civil Procudure. Article 621 “If the appeal in cassation is

dismissed, the party who brought it will no more be admissible to bring a new

Ref. code: 25595801031211MFH

89

ผยนค ารองอทธรณนนอทธรณโดยมชอบ ศาลอาจสงใหผอทธรณเสยคาปรบทางแพงเปนจ านวนเงน ไมเกน 3,000 ยโรและจายคาเสยหายใหแกผถกอทธรณไมเกน 3,000 ยโร 105

การพจารณาคดในชนศาลสงสด คความจะไมสามารถอางมลเหตใหมได เวนแต เปนกรณมลเหต อนจะอางตามกฎหมายไดหรอมลเหตตามขอตดสนทกลาวอาง 106 และตองด าเนนกระบวนวธพจารณาคดตามทก าหนดไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของแตละประเทศยอมมความแตกตางกนไมวาจะเปนรปแบบโครงสรางของศาลแรงงานหรอองคกรในการพจารณาคดแรงงานชนอทธรณ และฎกา องคคณะผพพากษา และวธพจารณาทอาจมความคลายคลงหรอแตกตางกน ซงในประเทศทใชระบบกฎหมายจารตประเพณ คอ ประเทศองกฤษและประเทศสหรฐอเมรกา จะเปนการอทธรณฎกาไปยงศาลทเปนระบบศาลยตธรรมทวไปและมการด าเนนคดแรงงานไดถงสามชน แตประเทศ รฐอสราเอลจะเปนการอทธรณไปยงศาลแรงงานแหงชาต ซงเปนศาลแรงงานชนอทธรณแยกตางหากจากศาลยตธรรมทวไป และค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาตนจะเปนทสด เวนแตเปนคดแรงงานทเปนความผดอาญา จะสามารถอทธรณไปยงศาลสงสดซงเปนศาลยตธรรมไดอกชนหนง ในขณะทประเทศในระบบกฎหมายลายลกษณอกษร คอ ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนจะมศาลแรงงานในชนอทธรณและฎกาแยกตางหากจากศาลยตธรรม ในขณะทประเทศสาธารณรฐฝรงเศสจะเปนการอทธรณไปยงศาลอทธรณและศาลสงสดซ งเปนศาลยตธรรมท พจารณาคดทงคดแพงทวไป และคดอาญา จงท าใหเหนวา ประเทศตาง ๆ ไดก าหนดถงวธพจารณาคดแรงงานไวแยกตางจากวธพจารณาคดแพงทวไป รวมถงใหมการอทธรณคดแรงงานไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหา ขอกฎหมาย แตอาจมการจ ากดทนทรพยทแตกตางกนไปในแตละประเทศ ดงนน เมอนานาประเทศ

appeal in cassation against the same judgement, outside the case provided under Article 618.”

105 Code Of Civil Procudure. Article 628 “The petitioner who has lost his appeal

in cassation or whose appeal in cassation is not admitted may, where his action is declared abusive, ordered to pay a civil fine of an amount, which may not exceed € 3.000, and, within the same limits, compensation to the respondent.”

106 Code Of Civil Procudure. Article 619 “New grounds will not be admissible before the Court of Cassation. Nevertheless, the following may be raised for the first time, unless otherwise provided: 1° legal grounds and 2° grounds based on the impugned decision.”

Ref. code: 25595801031211MFH

90

ไดมการจดตงศาลแรงงานรวมถงมตรากฎหมายแรงงานขนใชกบคดแรงงาน โดยก าหนดถง การอทธรณและฎกาคดแรงงานไวเปนการเฉพาะ จงท าใหประเทศไทยตองมการตรากฎหมายแรงงานรวมถงมองคกรทจะท าหนาทตดสนวนจฉยขอพพาทแรงงานและก าหนดถงวธการด าเนนคดแรงงาน ในชนอทธรณและฎกาเชนเดยวกนกบประเทศอน ทงน การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศไทยมทงสวนทคลายคลงกบตางประเทศและสวนทแตกตางกบตางประเทศ อนท าใหเกดทงขอดและปญหาทเกดขนจากการเปลยนแปลงไปของสภาพสงคม รวมถงการแกไขกฎหมาย ทเกยวของกบการพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 4 องคกรและกระบวนพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณฎกาตามกฎหมายไทย

คดแรงงานหมายถงขอพพาททเกดขน ไมวาจะเปนเพราะการไมปฏบตตามสญญาจางแรงงานและขอโตแยงสทธทมตามกฎหมายแรงงาน การอทธรณและฎกาคดแรงงานไดมการก าหนดไวในกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน ซงมการแกไขเปลยนแปลง ใหสอดคลองเหมาะสมและเพอแกไขสภาพปญหาตาง ๆ ในปจจบน โดยศาลทมอ านาจพจารณา คดแรงงานในชนอทธรณและฎกาคดแรงงาน รวมถงวธพจารณาคดแรงงานในปจจบนเปนไป ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

4.1 องคกรศาลแรงงานในชนอทธรณและฎกา

4.1.1 ศาลอทธรณคดช านญพเศษ

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ก าหนดเรองการอทธรณคดแรงงานไวในหมวด 4 โดยมาตรา 54 ก าหนดใหอทธรณค าพพากษา หรอค าสงของศาลแรงงานไดเฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลฎกาภายในสบหาวนนบแตวนทได อาน ค าพพากษาหรอค าสงนน อนมาจากแนวคดการอทธรณแบบกระโดดขามศาล (Leapfrog Appeal) และการใชสทธในการอทธรณฎกาตามระบบสทธ ในการพจารณาเพอแกไขปญหาปรมาณคดทเขาสการพจารณาของศาลฎกา มการพจารณาเหนวา การใหอทธรณแบบกระโดดขามศาลน นมผลเสย ดงน

1. ท าใหผพพากษาขาดความตอเนองของการพฒนาและเสรมสรางความเชยวชาญในกฎหมายแรงงาน เพราะผพพากษาศาลแรงงานตองเลอนขนไปด ารงต าแหนงผพพากษาในศาลอทธรณซงเปนศาลยตธรรมอนพจารณาคดทวไปกอนทจะไปด ารงต าแหนงผพพากษาศาลฎกา

2. ศาลอทธรณสญเสยความส าคญของความเปนศาลสง เนองจากเปนการอทธรณจากศาลชนตนโดยตรงไปยงศาลฎกาโดยไมผานการพจารณาของศาลอทธรณกอน

3. ท าลายหลกการอทธรณตามชนศาล ในการใหศาลอทธรณเปนศาลทพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนกอน ไมใชใหศาลฎกาเปนศาลทพจารณาค าสง หรอค าพพากษาของศาลชนตน

Ref. code: 25595801031211MFH

92

4. การอทธรณค าพพากษาโดยตรงไปยงศาลฎกายงคงเปนการอทธรณ ตามระบบสทธในการอทธรณฎกา จงท าใหมคดจ านวนมากขนสการพจารณาของศาลฎกา 1

ดงนน เมอมการตราพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 อนเปนการเปลยนแปลงระบบการฎกา จากการใชระบบสทธ ในการอทธรณฎกาเปนระบบอนญาตใหฎกา โดยมการบญญตใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณใหเปนทสดตามมาตรา 244/1 แตสามารถฎกาตามมาตรา 247 ไดตอเมอไดรบอนญาต จากศาลและเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ท าใหภาพรวมทงระบบในการด าเนนคดโดยทวไปจะยตเพยงสองชนศาล คอ ศาลชนตนและศาลอทธรณ เพอใหการพจารณาพพากษาคด ของศาลฎกาเปนไปอยางมประสทธภาพโดยไมมคดคางทศาลฎกาเปนจ านวนมากดงเชนปจจบน 2 ท าใหมแนวความคดวา ไมมความจ าเปนในการอทธรณแบบกาวกระโดดขามศาลส าหรบ คดช านญพเศษ เชน คดแรงงาน อกตอไป จงเหนควรใหมการแกไขปรบปรงกฎหมายวาดวยการจดตง ศาลช านญพเศษทงหมด ใหระบบการด าเนนคดช านญพเศษของศาลคดช านญพเศษเปนไปตามระบบเดม คอใหการอทธรณนนตองยนตอศาลอทธรณ และใหค าพพากษาของศาลอทธรณเปนทสดเชนเดยวกบระบบการอทธรณของคดทวไป เพอใหระบบการอทธรณและฎกาทงระบบเปนไปในแนวทางเดยวกน โดยตราพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 ขน ใหเปนศาลอกชนหนง ซงมอ านาจพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณ โดยมสาระส าคญดงตอไปน 3

1. การก าหนดนยามของค าวา “คดช านญพเศษ” ใหรวมถงคดทอยในอ านาจพจารณาพพากษาของศาลแรงงานตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา คดแรงงานเปนคดช านญพเศษ และใหศาลแรงงานตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงานเปนศาลช านญพเศษ (มาตรา 3)

1 ส านกกฎหมาย ส านกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภานต

บญญตแหงชาต, เอกสารประกอบการพจารณารางพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. ...., (กรงเทพมหานคร: ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการวฒสภา, 2558), น.23-24.

2 หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558.

3 วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, กฎหมายแรงงาน, พมพครงท 4, (กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2559), น.447-448.

Ref. code: 25595801031211MFH

93

2 . กา ร ก าหนด ให ศ า ล อท ธ รณ คด ช าน ญ พ เ ศษ เป นศ าลช น อท ธ รณ ตามพระธรรมนญศาลยตธรรม 4 (มาตรา 4 5)

3. การก าหนดใหศาลอทธรณคดช านญพเศษมอ านาจพจารณาพพากษาคด ทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลช านญพเศษ โดยใหมการจดตงแผนกคด ช านญพเศษขน 5 แผนกรวมถงแผนกคดแรงงานซงมอ านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสง ของศาลแรงงาน (มาตรา 5) ตามแนวความคดทจะใหการด าเนนคดช านญพเศษเปนระบบเดยวกน กบคดแพงทวไป โดยใหมการอทธรณไปยงศาลชนอทธรณ ไมใชการอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาตามเดม

4. การก าหนดใหประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษจะใหมการวนจฉยคด ทมปญหาส าคญซงสมควรไดรบการวนจฉยโดยทประชมแผนกหรอทประชมรวมระหวางแผนกกได (มาตรา 7) ในการพจารณาคดแรงงาน ทประชมจะประกอบดวยรองประธานศาลอทธรณ คดช านญพเศษทรบผดชอบแผนกคดแรงงานและผพพากษาทกคนในแผนกซงอยปฏบตหนาท แตตองไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนผ พพากษาในแผนกนน และใหประธานศาลอทธรณ คดช านญพเศษหรอรองประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษทไดรบมอบหมายเปนประธาน

ศาลอทธรณคดช านญพเศษไดเปดท าการตงแตวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2559 (มาตรา 3 พระราชกฤษฎกาก าหนดวนเปดท าการศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2559)

4.1.2 ศาลฎกา ศาลฎกาแผนกคดแรงงานจดตงขนตามมาตรา 57 แหงพระราชบญญตจดตง

ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซ งก าหนดใหประธานศาลฎกาจดต ง แผนกคดแรงงานขนในศาลฎกา เพอพจารณาพพากษาคดแรงงานทอทธรณมาจากศาลแรงงาน แตเมอมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษขนรวมถงการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ซงใหศาลอทธรณคดช านญพเศษ แผนกคดแรงงาน

4 พระราชบญญตแกไขเพมเตมพระธรรมนญศาลยตธรรม (ฉบบท 5 ) พ.ศ.2558 มาตรา 4

บญญตวา ใหยกเลกความในมาตรา 3 แหงพระธรรมนญศาลยตธรรม และใหใชความตอไปนแทน “มาตรา 3 ศาลชนอทธรณ ไดแก ศาลอทธรณ ศาลอทธรณภาค และศาลยตธรรมอน

ทพระราชบญญตจดตงศาลนนก าหนดใหเปนศาลชนอทธรณ” 5 พระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ.2558 มาตรา 4 ใหจดตงศาลอทธรณ

คดช านญพเศษขนเปนศาลชนอทธรณตามพระธรรมนญศาลยตธรรม สวนจะเปดท าการเมอใด ใหเปนไปตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

94

เปนศาลทมอ านาจพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน ศาลฎกาแผนกแรงงานจงไมมอ านาจในการพจารณาอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานตามทก าหนดไวเดม แตจะมอ านาจในการพจารณาคดทฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ซงใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม (มาตรา 57/1 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 ซงแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตจดต งศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558) เพอใหเปนไปตามแนวคดในการใหการอทธรณและฎกาคดช านญพเศษสอดคลองกบการอทธรณ และฎกาคดแพงทวไป

4.2 การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศไทยในปจจบน

ศาลทมอ านาจพจารณาคดแรงงานของประเทศไทยในปจจบนคอ ศาลแรงงาน

ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกาอนเปนการเปลยนแปลงจากเดมทมเพยงศาลแรงงาน และศาลฎกาเทานน ทงน เนองมาจากการเปลยนแปลงระบบการฎกา จากระบบสทธในการฎกา เปนระบบอนญาตใหฎกา ท าใหมการปรบแกไขกฎหมายเกยวกบวธพจารณาคดแรงงานใหเปนไป ตามระบบวธพจารณาคดแพงทวไป ด งนน เพอใหเขาใจถงการอทธรณและฎกาคดแรงงาน ของประเทศไทยในปจจบน จงควรศกษาถงสาเหตในการแกไขกฎหมายเกยวกบวธพจารณา คดแรงงาน รวมถงการเปลยนแปลงระบบฎกาและโครงสรางของศาลทมอ านาจพจารณาคดแรงงาน เพอใหเกดความเขาใจในระบบการอทธรณและฎกาคดแรงงานไดอยางชดเจนมากขน

4.2.1 การอทธรณคดแรงงานตอศาลอทธรณคดช านญพเศษ

ตามทพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ไดก าหนดใหยกเลกความในหมวด 4 อทธรณ มาตรา 54 มาตรา 55 มาตรา 56 และมาตรา 57 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และใหใชหลกเกณฑใหมแทน สงผลใหมการเปลยนแปลงหลกเกณฑและขนตอนในการอทธรณ คดแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

95

4.2.1.1 อ านาจของศาลอทธรณคดช านญพเศษในการพจารณาคดแรงงาน ศาลอทธรณคดช านญพเศษแผนกคดแรงงานมอ านาจในการพจารณา

พพากษาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน 6 ซงเปนคดแพง เนองจากศาลแรงงานไมมอ านาจพจารณาพพากษาคดอาญาทเปนความผดตามกฎหมายแรงงาน 7 โดยเปนการอทธรณ ค าพพากษาคดหรอค าสงของศาลแรงงานในเรองดงตอไปน8

1. คดพพาทเกยวดวยสทธหรอหนาทตามสญญาจางแรงงาน หรอตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง

2. คดพพาทเกยวดวยสทธหรอหนาทตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน กฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ กฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ กฎหมายวาดวยการจดหางานและคมครองแรงงานคนหางาน กฎหมายวาดวยการประกนสงคม หรอกฎหมายวาดวยเงนทดแทน

3. กรณทจะตองใชสทธทางศาลตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน กฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ หรอกฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ

4. คด อทธรณค าวนจฉยของเจาพนกงานตามกฎหมายว าดวย การคมครองแรงงานของคณะกรรมการแรงงานสมพนธหรอรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน ตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธของคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธหรอรฐมนตร วาการกระทรวงแรงงาน ตามกฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธของคณะกรรมการอทธรณ

6 พระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 มาตรา 5 บญญตวา ศาล

อทธรณคดช านญพเศษมอ านาจพจารณาพพากษาบรรดาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลช านญพเศษ

ใหจดตงแผนกดงตอไปนขนในศาลอทธรณคดช านญพเศษ (3) แผนกคดแรงงาน มอ านาจพจารณาพพากษาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสง

ของศาลแรงงาน” 7 ธรศกด แกววงศวฒนา, “ปญหาการรบฟงขอเทจจรงของศาลฎกาในการพจารณาคด

แรงงาน,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2545), น.44.

8 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ทแกไขเพมเตม

โดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 มาตรา 8

Ref. code: 25595801031211MFH

96

ตามกฎหมายวาดวยการประกนสงคม หรอของคณะกรรมการกองทนเงนทดแทนตามกฎหมายวาดวยเงนทดแทน

5. คดอนเกดแตมลละเมดระหวางนายจางและลกจางสบเนองจาก ขอพพาทแรงงานหรอเกยวกบการท างานตามสญญาจางแรงงาน ทงน ใหรวมถงมลละเมดระหวางลกจางกบลกจางทเกดจากการท างานในทางการทจางดวย

6. ขอพพาทแรงงานทรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงานขอใหศาลแรงงานชขาดตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ กฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ หรอกฎหมายวาดวยการจดหางานและคมครองแรงงาน

7. คดทมกฎหมายบญญตใหอยในอ านาจของศาลแรงงาน พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522

และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหคความสามารถอทธรณค าสงหรอค าพพากษาของศาลแรงงานไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน 9 ทงน ในกรณทไมมบทบญญตแหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ใชบงคบใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

4.2.1.2 การยนค าขออทธรณ ก าหนดหลกเกณฑใหยนอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน

เฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ โดยท าเปนหนงสอยนตอศาลแรงงาน ซ งมค า พพากษาหรอค าส งภายใน 15 วนนบแต วนท ได อ านค า พพากษาหรอค าส ง น น และใหศาลแรงงานสงส าเนาอทธรณแกอกฝายหนงแกภายใน 7 วนนบแตวนทฝายนนไดรบ ส าเนาอทธรณ เมอไดมการแกอทธรณแลวหรอไมแกอทธรณภายในก าหนด ใหศาลแรงงาน รบสงส านวนไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ 10

9 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

มาตรา 54. 10 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ.2558

มาตรา 54.

Ref. code: 25595801031211MFH

97

การอทธรณในคดแพงทวไปจะสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย แตในคดแรงงานนนจะสามารถอทธรณไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน ในการพจารณาวา ปญหาใดเปนปญหาขอเทจจรงหรอปญหาขอกฎหมาย ศาลฎกาไดมค าพพากษา ในประเดนการอทธรณในปญหาขอเทจจรงหรอปญหาขอกฎหมายไวหลายคด ดงเชนค าพพากษา ศาลฎกาดงตอไปน

1. ค าพพากษาเกยวกบการอทธรณในปญหาขอเทจจรง ค าพพากษาศาลฎกาท 276/2543 อทธรณจ าเลยท 2 ยกเหตผลตาง ๆ

ขนหกลางเหตผลทศาลแรงงานกลางวนจฉยเพอใหฟงขอเทจจรงตามทจ าเลยท 2 ตองการ จงเปนการโตแยงดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐานของศาลแรงงานกลาง เปนอทธรณในปญหาขอเทจจรงตองหามอทธรณตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 วรรคหนง

ค าพพากษาศาลฎกาท 1228/2543 โจทกฟองขอใหเพกถอนค าสง ทจ าเลยลงโทษตดคาจางโจทกและใหคนเงนคาจางทตดไปแกโจทก มใชโจทกฟองเรยกคาจาง หรอสนจางอยางอนเพอการงานทท าตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 193/34(8)(9) ซงกรณนประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอกฎหมายอนมไดบญญตอายความไวโดยเฉพาะ จงมอายความ 10 ป ตามมาตรา 193/30 ศาลแรงงานไดพจารณาค าเบกความของพยานโจทก และพยานจ าเลยประกอบเอกสารตาง ๆ ในส านวนแลววนจฉยวา พยานโจทกมน าหนกมากกวาพยานจ าเลย ขอเทจจรงรบฟงไดวาโจทกไมไดกระท าผดตามทจ าเลยกลาวอางอนเปนการวนจฉยรวมไปถงเหตตาง ๆ ทงหมดทจ าเลยอางแลว อทธรณของจ าเลยไดอางค าเบกความของพยานจ าเลยประกอบกบพยานเอกสารเพอใหฟงวาโจทกกระท าผดและจ าเลยมสทธลงโทษโจทกตามระเบยบขอบงคบ ของจ าเลยจงเปนการโตแยงดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐานของศาลแรงงานกลางซงเปนขอเทจจรงเพอน าไปสการวนจฉยขอกฎหมาย ถอเปนอทธรณในขอเทจจรงตองหามมใหอทธรณ ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 วรรคหนง

ค าพพากษาศาลฎกาท 2382/2543 อทธรณของโจทกอางขอเทจจรงและเหตผลตาง ๆ ขนหกลางค าวนจฉยของศาลแรงงานกลาง อนเปนการโตเถยงดลพนจ ในการรบฟงพยานหลกฐาน จงเปนอทธรณในขอเทจจรง ตองหามตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 วรรคหนง

2. ค าพพากษาเกยวกบการอทธรณในปญหาขอกฎหมาย ค าพพากษาศาลฎกาท 4042 - 4043/2548 การทศาลแรงงาน

วนจฉย โดยไมปรากฏขอเทจจรงในส านวน เปนการวนจฉยพยานหลกฐานเปนอยางอนนอกส านวน

Ref. code: 25595801031211MFH

98

เปนการฟงพยานหลกฐานทไมชอบดวยกฎหมาย และเปนปญหาขอกฎหมายทเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน ศาลฎกายกค าพพากษาศาลแรงงานและยอนส านวนไปใหศาลแรงงาน ฟงขอเทจจรงใหมแลวพพากษาใหมได

ค าพพากษาศาลฎกาท 5461/2555 เมอไดมการจดตงกองทนส ารองเลยงชพ... ซงจดทะเบยนแลว กองทนส ารองเลยงชพดงกลาวจงเปนนตบคคลแยกตางหาก จากนายจางตามพระราชบญญตกองทนส ารองเลยงชพ พ.ศ. 2530 มาตรา 7 ผจดการกองทนส ารองเลยงชพดงกลาวมหนาทจายเงนใหลกจางเมอลกจางสนสมาชกภาพตามมาตรา 23 นายจาง ไมมอ านาจและหนาทในการจดการเงนกองทนส ารองเลยงชพ ลกจางซงเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพดงกลาวจงไมมอ านาจฟองนายจางใหจายเงนจากกองทนส ารองเลยงชพ... ซงจดทะเบยนแลว ใหแกลกจางได ปญหานเปนขอกฎหมายเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน แมจ าเลยจะมไดยกขนอทธรณ ศาลฎกากมอ านาจยกขนวนจฉยไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 142 (5), 246 ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31

การอทธรณในปญหาขอกฎหมายของคความในคดแรงงานใหเปนไปตามทก าหนดไวในพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 และบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ซงมหลกเกณฑ ดงน

1. ค าฟองอทธรณตองระบขอกฎหมายโดยชดแจง ค าฟองอทธรณถอเปนค าฟองประเภทหนง ซงตองแสดงใหชดแจง ถง

ประเดนปญหาและสภาพแหงขอหา ค าขอบงคบ ดงนน ในค าฟองอทธรณทผ อทธรณยนนน ตองมการคดคานค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานโดยชดแจงวา ศาลแรงงานมค าพพากษา หรอค าสงเปนอยางไร และผอทธรณเหนวา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานนนไมชอบ ดวยกฎหมายอยางไร ควรจะเปนอยางไร และจะขอใหศาลอทธรณมค าพพากษาหรอค าสงวาอยางไร

ค าพพากษาศาลฎกาท 2037/2543 อทธรณของโจทกมไดโตแยงค าสงของศาลแรงงานกลางวา ค าฟองมใชอานไมเขาใจ วกวน สบสน แตสามารถอานใหเขาใจไดพรอมทงยกเหตผลสนบสนนขอโตแยงดงกลาว จงเปนอทธรณทไมชดแจง ไมชอบดวยประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 225 วรรคหนง ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ทศาลแรงงานกลางมค าสงรบอทธรณโจทก มาไมชอบ ศาลฎกาไมรบวนจฉย

Ref. code: 25595801031211MFH

99

2. ค าฟองอทธรณขอทยกขนวากลาวมาแลวในศาลแรงงาน ขอกฎหมายท จะอทธรณตอง เปนขอทยกขนว ากล าวมาแลว

ในศาลแรงงาน หากมไดมการกลาวมากอน จะถอเปนปญหานอกประเดน หากเปนประเดนทจ าเลยไมไดตอสไวในค าใหการ หากศาลจะหยบยกขนมาวนจฉยยอมเปนการวนจฉยทไมชอบ เวนแตจะเปนปญหาเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน

ค าพพากษาศาลฎกาท 598/2543 ศาลแรงงานกลางมค าส ง ไมอนญาตใหจ าเลยแกไขเพมเตมค าใหการทตอสวา สญญาจางดงกลาวเปนสญญาจางท าของแลว จงถอวาปญหาดงกลาวเปนขอทไมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบในศาลแรงงานกลาง เปนอทธรณ ท ไมชอบตามประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพง มาตรา 225 วรรคหน ง ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31

ค าพพากษาศาลฎกาท 752 - 780 /2554 คดนศาลฎกาวนจฉยขอกฎหมายและพพากษายกค าพพากษาศาลแรงงาน ใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตม และพพากษาใหม ศาลแรงงานด าเนนการตามค าสงของศาลฎกา จ าเลยอทธรณ ศาลฎกาวนจฉยวาคดนเมอศาลฎกาไดมค าพพากษาวนจฉยไปครงหนงแลววา ลกษณะงานของโจทกไมใชงานขนสง ตามระเบยบคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานสทธประโยชนของพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ. 2534 ขอ 28 (2) ค าวนจฉยของศาลฎกาในปญหานยอมเปนอนยต จ าเลยจะรอฟนในประเดนขอกฎหมายนทศาลฎกาเคยวนจฉยไวมาใหวนจฉยอกไมได อทธรณของจ าเลยในปญหาขอนจงเปนการด าเนนกระบวนพจารณาซ า ตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 144 ประกอบดวยมาตรา 246 และพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ศาลฎกาไมรบวนจฉย

3. ค าฟองอทธรณในปญหาขอกฎหมายซงเปนสาระแกคดอนควรไดรบ การวนจฉย

ขอกฎหมายทเปนสาระแกคด หมายความวา ขอกฎหมายทเมอไดรบการวนจฉยแลวจะท าใหผลของค าพพากษาเปลยนแปลงไป

ค าพพากษาศาลฎกาท 1687 - 1702/2553 อทธรณของโจทก เปนอทธรณในปญหาขอกฎหมายทไมท าใหผลของค าพพากษาเปลยนแปลงไป จงเปนขอกฎหมาย ไมเปนสาระแกคดเปนอทธรณ ตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 225 วรรคหนง ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31

Ref. code: 25595801031211MFH

100

ค าพพากษาศาลฎกาท 5464/2555 เมอศาลแรงงานฟงขอเทจจรงวา จ าเลยทงสองไมไดจดสวสดการใหพนกงานรวมทงโจทกซงมอายงาน 10 ปขนไปใหมสทธซอหนและถอหนของบรษท... จ ากด และจ าเลยทงสองไมไดหกคาจางโจทกเพอช าระคาหนตามทโจทกฟองแตอยางใด แลวพพากษายกฟอง การทโจทกอทธรณวา จ าเลยท 1 เปนนตบคคลประเภทหางหนสวนจ ากด ขณะเกดเหตจ าเลยท 2 เปนหนสวนผจดการและเปนหนสวนประเภทไมจ ากดความรบผด ของจ าเลยท 1 จ าเลยท 2 รวมทงในฐานะสวนตวตองรวมรบผดกบจ าเลยท 1โดยไมจ ากดจ านวน แมจ าเลยท 2 ออกไปจากหางจ าเลยท 1 กอนโจทกฟองคดน โจทกกมอ านาจฟองจ าเลยท 2 อทธรณของโจทกดงกลาวยอมไมมผลเปลยนแปลงค าพพากษาของศาลแรงงาน จงเปนอทธรณทไมเปนสาระแกคดอนควรไดรบการวนจฉย ศาลฎกาไมรบวนจฉย

ค าพพากษาศาลฎกาท 5474/2555 ในการวนจฉยคดของศาลแรงงาน ศาลแรงงานมไดน าส านวนการสอบสวนโจทกหรอค าวนจฉยของคณะกรรมการสอบสวน มาฟงเปนขอยตถงพฤตกรรมของโจทก แตน าพยานหลกฐานททงโจทกและจ าเลยน าสบทงปวง มาชงน าหนกรบฟงขอเทจจรง ดงนน แมการสอบสวนของคณะกรรมการอาจจะไมชอบดงท โจทกยกขนมาอางกหาท าใหผลเปลยนแปลงไปไม อทธรณของโจทกในประเดนขอนจงไมเปนสาระแกคด ศาลฎกาไมรบวนจฉยให

4.2.1.3 วธพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณ การพจารณาคดแรงงานโดยหลกการทมเจตนารมณเพอความเปนธรรม

สะดวกรวดเรวจงใหกระบวนการพจารณาคดแรงงานคอนไปในการใชระบบไตสวนมากกวาระบบกลาวหา หลกการไตสวนโดยศาลจะเนนบทบาทของศาลในการควบคมกระบวนการพจารณา โดยศาลมอ านาจในการเรมการด าเนนการพจารณาตาง ๆ ไดดวยตนเองแมวาคความจะมไดรองขอ และจะไมถกจ ากดใหศาลพจารณาเฉพาะขอเทจจรงทคความเสนอตอศาล ศาลมอ านาจทจะคนหาความเปนจรงเพอพจารณาพพากษาคดใหถกตองโดยค านงถงประโยชนของรฐหรอความสงบเรยบรอยของประชาชนและความยตธรรมเปนหลก 11 ดงจะเหนไดจากพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 45 ซงก าหนดใหศาลแรงงานมอ านาจ เรยกพยานหลกฐานมาสบไดเองตามทเหนสมควรเพอประโยชนแหงความยตธรรมในอนทจะให ความแจงชดในขอเทจจรงแห งคด รวมท ง ใหศาลเปนผซกถามพยาน รวมถ งมาตรา 56

11 สมยศ ไขประพาย, บทบาทอ านาจของศาลยตธรรมในการพจารณาคดระบบไตสวน ,

(กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม, 2555), น.16.

Ref. code: 25595801031211MFH

101

แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ทแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหศาลอทธรณคดช านญพเศษตองพจารณาและมค าพพากษาหรอค าสงในคดแรงงานโดยเรว และในการพจารณาพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมา แตถาขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย ใหศาลอทธรณ คดช านญพเศษสงใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลอทธรณคดช านญพเศษแจงไป แลวสงส านวนคนศาลอทธรณคดช านญพเศษโดยเรว ในกรณทศาลแรงงานเหนวาขอเทจจรงทฟงใหมจะเปนผลใหค าพพากษาเปลยนแปลงกใหศาลแรงงานพพากษาคดนนใหม

คดทมปญหาส าคญซงสมควรไดรบการวนจฉยโดยทประชมแผนก คดแรงงานหรอทประชมรวมระหวางแผนก ประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษจะใหมการวนจฉยปญหาดงกลาวโดยทประชมแผนกคดแรงงานหรอทประชมรวมระหวางแผนกกได โดยทประชมประกอบดวยรองประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษซงรบผดชอบแผนกคดแรงงานและผพพากษาทกคนในแผนกซงอยปฏบตหนาทแตตองไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนผพพากษาในแผนกนน และใหประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษหรอรองประธานศาลอทธรณคดช านญพเศษ ทไดรบมอบหมายเปนประธาน โดยค าวนจฉยของทประชมใหเปนไปตามเสยงขางมาก แตถามคะแนนเสยงเทากน ใหประธานแหงทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด (มาตรา 7 แหงพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558)

การ พจารณาและการช ข าดต ดส นคด แร งงานในศาล อทธรณ คดช านญพเศษและผลแหงค าพพากษาหรอค าสงคดแรงงานของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานละวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 และประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม 12

ค าพพากษาศาลฎ กาท 3172/2536 ในว นน ดสบพยานโจทก ในคดแรงงานนดแรก ทนายจ าเลยมาศาลสวนโจทกทราบนดโดยชอบแลวไมมาศาลโดยไมแจงเหตขดของ ถอวาโจทกขาดนดพจารณา แมตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 201 วรรคแรกประกอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ใหศาลแรงงานมค าสงจ าหนายคดโจทกเสยจากสารบบความกตาม แตคดนจ าเลยฟองแยง

12

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานละวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.2522 ทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ.2558 มาตรา 57

Ref. code: 25595801031211MFH

102

โจทก จ าเลยจงมฐานะเปนโจทกตามฟองแยงและโจทก เดมจงตกเปนจ าเลยตามฟองแยง ตองถอวาโจทกตามฟองแยงมาศาลแลว และตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 202 บญญตวา ถาไดสงหมายก าหนดวดนดสบพยานใหจ าเลยทราบโดยชอบแลว จ าเลยขาดนดพจารณา ใหศาลมค าสง แสดงวาจ าเลยขาดนดพจารณา แลวใหพจารณาและชขาดตดสนคดนนไปฝายเดยว ซงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาใชบงคบแกการด าเนนกระบวนพจารณาในศาลแรงงานเทาท ไมขดหรอแยง กบบทบญญตแหงพระราชบญญตโดยอนโลม แมการท ศาลแรงงานมค าสงจ าหนายคดโจทกอนท าใหไมมค าฟองเดม ทจะด าเนนกระบวนพจารณาตอไปกตาม แตกยงมตวโจทก ทยงคงเปนจ าเลยของฟองแยงอยตอไปจงมคความครบถวน ทงสองฝายทจะด าเนนกระบวนพจารณาตอไปได ดงน การทศาลแรงงานมค าส งจ าหนายคดท งห มด รวมทงคดตามฟองแยงของจ าเลยออกเสยจากสารบบความเพราะเหตโจทกขาดนดพจารณา จงเปนการไมชอบ

พระราชบญญตใหใชพระธรรมนญศาลยตธรรม พ.ศ. 2543 มาตรา 27 ก าหนดถงองคคณะทมอ านาจในการพจารณาพพากษาคดของศาลอทธรณประกอบดวยผพพากษาอยางนอยสามคน 13 ซงตามพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 ก าหนดใหศาลอทธรณคดช านญพเศษเปนศาลชนอทธรณตามพระธรรมนญศาลยตธรรม 14 ดงนน องคคณะของผ พพากษาของคดแรงงานในชนอทธรณประกอบดวยผ พพากษาจ านวนไมนอยกวา 3 คน โดยการแตงตงผพพากษาหรอการโยกยายต าแหนงของผพพากษานนมหลกเกณฑตามทก าหนดไว ในพระราชบญญตระเบยบขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม พ.ศ. 2543 และระเบยบคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมวาดวยหลกเกณฑการแตงตง การเลอนต าแหนง การโยกยาย

13 พระราชบญญต ใหใชพระธรรมนญศาลยตธรรม พ.ศ. 2543 มาตรา 27 บญญตวา ในการ

พจารณาพพากษาคดของศาลอทธรณ ศาลอทธรณภาค หรอ ศาลฎกา ตองมผพพากษาอยางนอย สามคนจงเปนองคคณะทมอ านาจพจารณาพพากษาคดได ผพพากษาศาลอทธรณ ผพพากษาศาลอทธรณภาค และผพพากษาศาลฎกา ทเขาประชมใหญในศาลนนหรอในแผนกคดของศาลดงกลาว เมอไดตรวจส านวนคดทประชมใหญหรอท ประชมแผนกคดแลว มอ านาจพพากษาหรอท าค าสงคดนนได และเฉพาะในศาลอทธรณหรอศาล อทธรณภาคมอ านาจท าความเหนแยงไดดวย

14 พระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ.2558 มาตรา 4 บญญตวา

ใหจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษขนเปนศาลชนอทธรณตามพระธรรมนญศาลยตธรรม สวนจะเปดท าการเมอใด ใหเปนไปตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

103

แตงตง และการเลอนเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงขาราชการตลาการ พ.ศ. 2554 ในการใหมคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรมคณะหนงเรยกโดยยอวา ก.ศ. มอ านาจออกระเบยบ หรอประกาศเกยวกบการบรหารงาน บคคลและการอนของส านกงานศาลยตธรรม ในเรองการก าหนดคณสมบต การคดเลอก การบรรจ การแตงตง การทดลองปฏบต หนาทราชการ การพฒนา การยาย การเลอนต าแหนง การพนจากต าแหนง การเลอนขนเงนเดอน การออกจากราชการ การสงพกราชการ การสงใหออกจากราชการไวกอน วนย การสอบสวน และ การลงโทษทางวนย การรองทกข และการอทธรณการลงโทษส าหรบขาราชการศาลยตธรรม15 ซงก าหนดใหผพพากษาศาลอทธรณจะตองด ารงต าแหนงหรอเคยด ารงต าแหนงทไมต ากวาผ พพากษาหวหนาคณะในศาลชนตน หรอผพพากษาหวหนาศาลมาแลว คอ ตองเคยด ารงต าแหนงขาราชการตลาการมาแลวไมนอยกวา สบป ไดรบเงนเดอนไมต ากวาชน 3 และผานการอบรมจากส านกงานศาลยตธรรมในหลกสตรทจดไวเพอเตรยมความพรอมส าหรบขาราชการตลาการทจะตองปฏบตหนาทในต าแหนงผพพากษาหวหนาคณะในศาลชนตน หรอหลกสตรทจดไวส าหรบผบรหารงานศาล 16

4.2.2 การฎกาคดแรงงานตอศาลฎกา 4.2.2.1 อ านาจของศาลฎกาในการพจารณาคดแรงงาน

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานมอ านาจพจารณาคดทฎกาค าพพากษา หรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ซงไดมการเปลยนแปลงระบบการฎกา จากระบบสทธ ในการใหฎกาเปนระบบอนญาตใหฎกา

การอทธรณคดแรงงานกอนมการแกไขกฎหมายวาดวยการพจารณา คดแรงงานจะตองอทธรณค าพพากษาหรอค าสงเกยวกบคดแรงงานของศาลชนตนไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงาน การอทธรณและฎกาเปนไปตามระบบสทธในการฎกา คอ การถอเปนสทธ ของคความตามกฎหมายในการอทธรณฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนหรอศาลอทธรณ เพอใหศาลชนทสงกวาตรวจสอบความถกตอง ตลอดจนแกไขขอผดพลาดของค าพพากษาหรอค าสงนน แตการอทธรณในคดแรงงานมลกษณะพเศษ แตกตางจากคดแพงทวไป คอ การอทธรณ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานซงเปนศาลชนตนไปยงศาลฎกาโดยตรง โดยไมตองให ศาลอทธรณพจารณามค าพพากษา ตามแนวความคดของการอทธรณแบบกระโดดขามศาล

15 พระราชบญญตระเบยบขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม พ.ศ.2543 มาตรา 21 “ 16

มาตรฐานก าหนดต าแหนง ทายระเบยบคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรมวาดวยหลกเกณฑการแตงตง การเลอนต าแหนง การโยกยายแตงตง และการเลอนเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงขาราชการตลาการ พ.ศ. 2554

Ref. code: 25595801031211MFH

104

(Leapfrog Appeal) ท าใหการพจารณาคดแรงงานมเพยงสองชนศาล แตกตางจากการพจารณาคดแพงทวไปทมสามชนศาล 17 เพอเปนไปตามหลกการพจารณาคดแรงงานในการใหการพจารณาคดเปนไปโดยสะดวก รวดเรว เสมอภาค และเทยงธรรม อยางไรกตาม การอทธรณคดแรงงานยงมขอจ ากดสทธ คอ ให สามารถอทธรณไดแต ในปญหาขอกฎหมายเทานน ตามมาตรา 54 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 18

การใหสทธในการฎกาโดยใชระบบสทธในการฎกาท าใหคความใชสทธของตนอยางกวางขวาง ขอจ ากดสทธในการฎกาเปนเพยงขอยกเวนซงสามารถขอใหมการรบรอง หรออนญาตไดในบางกรณ ประกอบกบการทศาลฎกาตความในทางทเปนการใหโอกาสคความ ในการยนอทธรณและฎกามากกวาจะจ ากดสทธในการอทธรณฎกา และแมวาจะมการใหใชสทธอทธรณโดยตรงตอศาลฎกาเพอจะลดปรมาณคดทจะเกดขน กยงไมมสามารถควบคมปรมาณคด ทขนสศาลฎกาได การใชระบบสทธในการใหอทธรณฎกามสภาพปญหาทส าคญ ดงตอไปน

1. ระบบสทธในการอทธรณฎกาไมสามารถกลนกรองคดทส าคญ ใหเขาสการพจารณาของศาลฎกาไดอยางแทจรง เนองจากขอหามหรอขอจ ากดสทธตาง ๆ มขอผอนผน เชนการรบรองหรอการอนญาตใหฎกาได จงท าใหปญหาทจะเขาสการพจารณาคด ของศาลฎกานนเปนปญหาทไมมความส าคญหรอลกษณะพเศษทแตกตางจากปญหาทอทธรณ ไปยงศาลอทธรณ

2 . ร ะบบส ทธ ใ นการ อทธรณฎ ก าม ท ศนคต ในการ ให ฎ ก า ว า เปนการใหสทธ ดงนน คดทขนสกระบวนพจารณาของศาลฎกาจงไมจ าเปนตองเปนคดทเปนปญหาส าคญ พจารณาเพยงหากครบองคประกอบเปนฎกาทไมตองหามในการฎกา ศาลฎกากสามารถรบไวพจารณาได ทศนคตนสงผลกระทบตอทศนคตของคความในการใชสทธอทธรณฎกาของตน รวมถ งส งผลกระทบตอทศนคตของผ พพากษาในการรบรองใหฎ กา ท า ใหปรมาณคด ทขนสการพจารณาของศาลฎกายงคงมจ านวนมาก

3. ระบบสทธในการอทธรณฎกาท าใหปญหาทขนสการพจารณา ของศาลฎกาไมมความแตกตางจากปญหาทขนสการพจารณาของศาลอทธรณ อกทงคความเหนวา

17 ส านกกฎหมาย ส านกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภานต

บญญตแหงชาต. อางแลว เชงอรรถท 1, น.10 - 24. 18 วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, อางแลว เชงอรรถท 3, น.395.

Ref. code: 25595801031211MFH

105

คดของตนมโอกาสทจะฎกาตามระบบสทธใหฎกาไดโดยอาศยขอโตแยงเดมทไดเสนอในชนอทธรณ ตอศาลอทธรณแลว ดงนน สถานะของศาลอทธรณจงมความส าคญนอยลง

4. ระบบสทธในการอทธรณฎกาทขาดประสทธภาพท าใหปรมาณคด ทขนสการพจารณาของศาลฎกามจ านวนเ พมขน อกท ง เปนการเ พมภาระของศาลฎกา ในการเพมบคลากรและคาใชจายในการด าเนนงานของศาลฎกา

สภาพปญหาตาง ๆ เหลาน ท าใหมการหามาตรการในการลดปรมาณคดทขนสศาลฎกา โดยใหปญหาทเขาสการพจารณาของศาลฎกาเปนปญหาทส าคญเทานน ดงนน จงมการแกไขปรบปรงระบบฎกาโดยน าแนวคดเกยวกบระบบอนญาตโดยศาลฎกามาปรบใช ซงมหลกส าคญในการใหคดทจะขนสการพจารณาของศาลฎกาตองเปนคดทมความส าคญ ไมวาจะเปนในปญหาขอเทจจรงหรอขอกฎหมาย และตองไดรบความยนยอมหรอค าอนญาต จากศาลฎกาเทานน การน าระบบการอนญาตใหฎกามาปรบใชจะสามารถแกไขสภาพปญหาได โดยมเหตผลดงตอไปน

1. ระบบอนญาตโดยศาลฎกาท าใหศาลฎกาสามารถควบคมปรมาณคด ทจะรบมาพจารณาไดดวยตนเอง เนองจากศาลฎกาจะเปนผพจารณารบฎกาในปรมาณท เหมาะสม ทศาลจะสามารถพจารณาพพากษาใหเสรจในแตละปได อกทงศาลฎกาสามารถควบคมคณภาพ ของคดทขนสการพจารณาในชนฎกาได เนองจากศาลฎกาจะเปนผพจารณาอนญาตใหคความฎกา ไดแตเฉพาะคดทศาลควรรบไวพจารณา หากศาลฎกาเหนวา คดทคความฎกาไมเปนคดทเปนปญหาส าคญทศาลควรวนจฉย ศาลฎกาสามารถไมรบไววนจฉยได ปญหาทขนสกระบวนการพจารณา ในชนฎกาจงเปนปญหาทศาลฎกาเหนวาส าคญเทานน

2. ระบบอนญาตโดยศาลฎกาชวยลดความซบซอนในระบบการหามฎกา เนองจากการหามฎกาตามระบบสทธนน มขอจ ากด ขอหามรวมถงขอยกเวนทอาจท าใหเกดความซบซอนได การใชระบบอนญาตโดยศาลฎกานจะเปนการทคความในทกคดมโอกาสขอใหศาลฎกาพจารณารบไววนจฉย แตศาลฎกาสามารถใชดลพนจในการรบไววนจฉยโดยพจารณาวาเปนคด ทเปนปญหาส าคญทจะรบไววนจฉยได

3. ระบบอนญาตโดยศาลฎกาเปนการปรบปรงใหศาลฎกามสถานะ เปนศาลสงสดอยางแทจรง เนองจากการใหศาลฎกาเปนผควบคมปรมาณและคดทจะเขาส การพจารณาของตนไดท าใหศาลฎกาเปนศาลทสามารถควบคมสถานะความส าคญในฐานะ ทเปนผวนจฉยชขาดเฉพาะปญหาทมความส าคญตอหลกกฎหมายอนเปนนโยบายของรฐได

4. ระบบอนญาตโดยศาลฎกาสอดคลองกบแนวความคดทใหคดถงทสดเมอไดรบการพจารณาจากศาลเพยงสองชนศาลซงเรมใชกบคดช านญพเศษ

Ref. code: 25595801031211MFH

106

5. ระบบอนญาตโดยศาลฎกาสอดคลองกบการปรบปรงใหศาลอทธรณเปนศาลสงสดในคดทวไป โดยใหเปนศาลทมสถานะเปนศาลทตรวจสอบและถวงดลการท างาน ของศาลชนตน ใหสามารถวนจฉยชขาดคดไดอยางแทจรง

ดงนน เพอเปนการแกไขปญหาจ านวนคดทมปรมาณมากในการพจารณาคดของศาลฎกา จงไดมการแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง โดยตราพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 เพอใหการฎกาสามารถกลนกรองคดทไมเปนสาระอนควรแกการวนจฉยของศาลฎกาไดอยางมประสทธภาพ แกไขปญหาความลาชาในการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกา และเพอใหเกดความเปนธรรมแกบคคล ทเกยวของทกฝายไดอยางแทจรงและรวดเรวขน 19 โดยมสาระส าคญดงตอไปน

1. การก าหนดยกเลกมาตรา 223 ทว แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 12) พ.ศ. 2534 กลาวคอ ยกเลกการใหผอทธรณสามารถยนอทธรณโดยตรงตอศาลฎกา ในกรณทเปนการอทธรณเฉพาะปญหาขอกฎหมาย (มาตรา 3)

2. การก าหนดใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณเปนทสด (มาตรา 244/1 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 4 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

3. การก าหนดใหสามารถฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ไดตอเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา โดยยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ แลวใหศาลชนตนรบสงค ารองพรอมค าฟองฎกาดงกลาวไปยงศาลฎกา และใหศาลฎกาพจารณาวนจฉยค ารองใหเสรจสนโดยเรว (มาตรา 247 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 5 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

4. การแก ไขใหองคคณะผ พพากษาท ประธานศาลฎกาแต งต ง ซงประกอบดวยรองประธานศาลฎกาและผพพากษาในศาลฎกาซงด ารงต าแหนงไมต ากวาผพพากษาศาลฎกาอกอยางนอยสามคนพจารณาและวนจฉยค ารองในการขออนญาตฎกาตามมาตรา 247 (มาตรา 248 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 6 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมาย วธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

19 หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

แพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558

Ref. code: 25595801031211MFH

107

5. การก าหนดใหศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาตามมาตรา 247 ไดตอเมอเหนวาปญหาตามฎกานนเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ปญหาส าคญใหรวมถงกรณดงตอไปน

มาตรา 249 (1) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน

มาตรา 249 (2) ปญหากรณทค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญขดกนหรอขดกบ แนวบรรทดฐานของค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกา

มาตรา 249 (3) ปญหากรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญซงยงไมมแนวค าพพากษา หรอค าสงของศาลฎกามากอน

มาตรา 249 (4) ปญหากรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ขดกบค าพพากษาหรอค าสงอนถงทสดของศาลอน

มาตรา 249 (5) ปญหาในกรณเพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย มาตรา 249 (6) ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา

ทงน ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง พ.ศ. 2558 ขอ 13 คอ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษมความเหนแยง ในสาระส าคญ หรอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษไดวนจฉยขอกฎหมายส าคญทไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศทมผลผกพนกบประเทศไทย

ในกรณทศาลฎกามค าสงไมอนญาตใหฎกา ใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณเปนทสด ตงแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน (มาตรา 249 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 6 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

6. การก าหนดใหหลกเกณฑและวธการในการยนค ารอง การพจารณาวนจฉยและระยะเวลาในการพจารณาค ารองตามมาตรา 247 การตรวจรบฎกา การแกฎกา การพจารณา และการพพากษาคด รวมทงการสงคนคาฤชาธรรมเนยมเปนไปตามขอก าหนด ของประธานศาลฎกา (มาตรา 250 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 7 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558

7. การก าหนดใหศาลฎกามค าวนจฉยในปญหาขอกฎหมายในคดทไดรบอนญาตใหฎกาทมแตเฉพาะปญหาขอกฎหมาย และยกค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ หรอศาลชนตน แลวมค าสงใหศาลอทธรณหรอศาลชนตน แลวแตกรณ ท าค าพพากษาหรอค าสงใหม

Ref. code: 25595801031211MFH

108

ภายใตกรอบค าวนจฉยของศาลฎกากได หากศาลฎกาเหนวาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ไมถกตองไมวาทงหมดหรอบางสวน (มาตรา 251 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 8 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

8. การก าหนดใหน าบทบญญตในลกษณะ 1 วาดวยอทธรณมาใชบงคบโดยอนโลมในกรณทไมมขอก าหนดของประธานศาลฎกาตามมาตรา 250 ก าหนดไวเป นอยางอน (มาตรา 252 ซงแกไขเพมเตมโดยมาตรา 8 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558)

การด าเนนคดแรงงานในชนฎกาของประเทศไทยตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 มาตรา 57/1 วางหลกให คความสามารถฎกา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษได โดยใหน าประมวลกฎหมายกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม 20 ดงนน ในการฎกาคดแรงงาน จงตองน าหลกในเรองการฎกาตามประมวลกฎหมายวธพ จารณาความแพงมาใชโดยอนโลม ในเรองดงตอไปน

1. การยนฎกาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 ก าหนดใหการฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณจะกระท าไดเมอไดรบอนญาต และในการขออนญาตฎกา ใหยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาล

2. ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 ก าหนดให ศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาไดตอเมอเหนวาปญหาตามฎกานนเปนปญหาส าคญทศาลฎกา ควรวนจฉย ซงเปนปญหาในกรณดงตอไปน

มาตรา 249 (1) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน

มาตรา 249 (2) ปญหากรณทค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญขดกนหรอขดกบแนวบรรทดฐานของค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกา

มาตรา 249 (3) ปญหากรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญซงยงไมมแนวค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกามากอน

20 พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

มาตรา 57/1 วรรคหนง บญญตวา การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

Ref. code: 25595801031211MFH

109

มาตรา 249 (4) ปญหากรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ขดกบค าพพากษาหรอค าสงอนถงทสดของศาลอน

มาตรา 249 (5) ปญหาในกรณเพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย มาตรา 249 (6) ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา

ทงน ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง พ.ศ. 2558 ขอ 13 คอ ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษมความเหนแยง ในสาระส าคญ หรอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษไดวนจฉยขอกฎหมายส าคญทไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศทมผลผกพนกบประเทศไทย

4.2.2.2 การยนค าขอฎกา พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3)

พ.ศ. 2558 ไมมการก าหนดวธหรอระยะเวลาในการยนฎกาคดแรงงานไว มเพยงการก าหนดใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมส าหรบการฎกา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ดงนน การยนฎกาตองน ามาตรา 247 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม กลาวคอ ใหยนค ารองพรอมกบ ค าฟองฎกาตอศาลแรงงานทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวน ทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ โดยตองแสดงถงปญหาขอเทจจรง หรอปญหาขอกฎหมายทขออนญาตฎกาโดยชดแจง และปญหาทขออนญาตฎกานนเปนปญหาส าคญดงทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 หรอในขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง พ.ศ. 2558 และผรองตองเสยคาขนศาลชนฎกา และตองน าเงนคาธรรมเนยมซงจะตองใชแกคความอกฝายหนงตามค าพพากษาหรอค าสงมาวางศาลพรอมกบค าฟอง ฎกานนดวย เวนแตจะไดรบอนญาตใหยกเวนคาธรรมเนยมศาล

ศาลชนตนตองรบสงค ารองพรอมค าฟองฎกาดงกลาวไปยงศาลฎกา และใหศาลฎกาพจารณาวนจฉยค ารองใหเสรจสนโดยเรว

4.2.2.3 วธพจารณาคดแรงงานในชนฎกา ขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง

พ.ศ. 2558 ขอ 13 คอ ค าพพากษาในกรณดงตอไปน 1. ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษมความเหนแยง

ในสาระส าคญ 2. ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษไดวนจฉย

ขอกฎหมายส าคญทไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศทมผลผกพนกบประเทศไทย

Ref. code: 25595801031211MFH

110

มาตรา 57/1 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา คดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา คดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหการพจารณาและการชขาดตดสนคดแรงงานในศาลฎกา ใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตมรวมถงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม ดงนน เมอคดแรงงานเปนคดทอทธรณไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 251 ไดก าหนดใหศาลฎกามค าวนจฉยในปญหาขอกฎหมายนนและยกค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณหรอศาลชนตน แลวมค าส ง ใหศาลอทธรณหรอศาลชนตน แลวแตกรณ ท าค าพพากษาหรอค าสงใหมภายใตกรอบค าวนจฉยของศาลฎกา หากศาลฎกาเหนวา ค าพพากษา หรอค าส งของศาลอทธรณ ไมถกตองไมว าท งหมดหรอบางส วนก ได รวมถ ง การก าหนด ถงการพจารณาชขาดตดสนคดแรงงานของศาลอทธรณคดช านญพเศษทใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมา แตหากขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย ใหศาลอทธรณคดช านญพเศษสงใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลอทธรณคดช านญพเศษแจงไป แลวสง ส านวนคนศาลอทธรณคดช านญพเศษโดยเรว ศาลฎกาจงควรมอ านาจในการสงใหสงใหศาลอทธรณคดช านญพเศษฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลฎกาแจงไป แลวสงส านวนคนศาลฎกาโดยเรวไดหากขอเทจจรงทศาลอทธรณคดช านญพเศษฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย

ปญหาส าคญทจะสามารถฎกาไดนน หากพจารณาแลวจะเหนวาคดแรงงานเปนคด ทเกยวของกบความสงบเรยบรอยของประชาชน ยอมหมายความวา คดแรงงานนนสามารถฎกาได ท าใหเดมคดแรงงานจะยตเพยงสองชนศาล คอ ศาลแรงงานซงเปนศาลชนตน และการอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงาน จะเพมเปนสามชนศาล คอ ศาลแรงงานซงเปนศาลชนตน ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกา อกทงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3 ) พ.ศ. 2558 มาตรา 57/1 วรรคสอง ไดว างหลกใหน าบทบญญต แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 และประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม จงตองปฏบตตามขอก าหนดของประธาน ศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง พ.ศ.2558 คอ การขอแกไขค ารองหรอค าฟองฎกา ใหกระท าไดภายในก าหนดระยะเวลาหนงเดอน นบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษหรอตามทศาลมค าสงใหขยายออกไป และใหองคคณะพจารณาวนจฉย และมค าสงใหแลวเสรจภายในหนงเดอนนบแตวนทไดรบส านวนหรอตามระเบยบของประธาน

Ref. code: 25595801031211MFH

111

ศาลฎกา อกทงการจ ากดใหอทธรณไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายนนไมสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ในการอทธรณคดแรงงานไดอยางมประสทธภาพ

ดงนน การแกไขพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ยงมประเดนปญหาทอาจเกดขนในการอทธรณและฎกาคดแรงงานได รวมถงปญหา ของการอทธรณคดแรงงานทยงไมไดรบการแกไขในวธการพจารณาคดแรงงานของไทยในปจจบน

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 5

วเคราะหปญหาในการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาตามกฎหมายไทย

การแกไขพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522

ท าใหมการเปลยนแปลงลกษณะของโครงสรางศาลแรงงานรวมถงหลกเกณฑการอทธรณ ของคดแรงงานในประเทศไทย ซงอาจท าใหเกดประเดนปญหาตาง ๆ ทตองหาแนวทางในการแกไข โดยศกษาเปรยบเทยบไดจากการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของตางประเทศ เพอใหไดแนวทางทเหมาะสมอนควรน ามาปรบใชกบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกา ในประเทศไทย เมอพจารณาถงหลกเกณฑการอทธรณฎกาทไดมการแกไขประกอบกบหลกเกณฑ ของการพจารณาคดแรงงานเดมทไมไดมการแกไข ท าใหเหนถงประเดนปญหาตางๆไดดงตอไปน

5.1 การเพมขนตอนในกระบวนพจารณาคดแรงงาน

พระราชบญญตจ ดต งศาลแรงงานและวธ พจารณาคดแรงงาน พ.ศ . 2522

และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหการอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานนนอทธรณไดเฉพาะ ในขอกฎหมายไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ รวมถงใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมาย วธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมส าหรบการฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ คดช านญพเศษ ทงน การน าบทบญญตในเรองการฎกาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชนน จะเปนการฎกาในระบบอนญาตใหฎกา กลาวคอ คความจะสามารถฎกาค าพพากษา หร อค า ส ง ของศาล อทธ รณ ได ต อ เ ม อ ได ร บอนญาตจากศาลฎ ก า โ ดยต อ งย น ค า ร อ ง พรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนภายในก าหนดหนงเดอน นบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ

พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 มหลกการส าคญในการแกไขระบบการฎกาของคดแพงของไทย โดยเปลยนจากการฎกาในระบบสทธในการฎกาเปนระบบอนญาตใหฎกา เพอแกไขปญหาจากการททวธพจารณาความแพง ในสวนฎกาไมสามารถกลนกรองคดท ไม เปนสาระอนควรแกการวนจฉยของศาลฎกาได อยางมประสทธภาพเพยงพอ ท าใหปรมาณคดทเขาสการพจารณาของศาลฎกามจ านวนมาก เปนคดคางการพจารณาซงกระทบตอความเชอมนในระบบยตธรรม จงไดก าหนดถงหลกเกณฑ

Ref. code: 25595801031211MFH

113

ในการอนญาตใหฎกาไดเฉพาะปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉยและจะพจารณาอนญาตฎกาได เฉพาะกรณทเปนปญหาดงตอไปน

1. ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน 2. ปญหากรณทค าพพากษาหรอค าส งของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมาย

ทส าคญขดกนหรอขดกบแนวบรรทดฐานของค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกา 3. ปญหากรณค าพพากษาหรอค าส งของศาลอทธรณได วนจฉยขอกฎหมาย

ทส าคญซงยงไมมแนวค าพพากษา หรอค าสงของศาลฎกามากอน 4. ปญหากรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณขดกบค าพพากษาหรอค าสง

อนถงทสดของศาลอน 5. ปญหาในกรณเพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย 6. ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา ทงน ปญหาส าคญอน

ตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการขออนญาตฎกาในคดแพง พ.ศ. 2558 ขอ 13 คอ ค าพพากษาในกรณดงตอไปน

1. ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษมความเหนแยงในสาระส าคญ 2. ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษไดวนจฉยขอกฎหมายส าคญ

ทไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศทมผลผกพนกบประเทศไทย กฎหมายแรงงานเปนกฎหมายส าคญซงเปนทงกฎหมายในทางแพง กฎหมายในทาง

มหาชน และยงเปนกฎหมายทคมครองผลประโยชนสวนรวมอนเปนกฎหมายทมลกษณะเกยวกบสงคม จงถอเปนกฎหมายทเกยวของกบความสงบเรยบรอยของประชาชนในสงคม 1 ดงนน คดขอพพาททางแรงงานหรอคดแรงงานจงเปนคดทมปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน โดยมค าพพากษาศาลฎกาทส าคญซงพจารณาวา กฎหมายแรงงานเปนกฎหมายอนเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน ดงตอไปน

ค าพพากษาศาลฎกาทประชมใหญ 283/2516 ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 19 เปนกฎหมายพเศษเกยวดวยแรงงาน ซงประกาศขนใชแทนพระราชบญญตแรงงาน พ.ศ. 2499 มวตถประสงคเพอมใหมเหตการณตาง ๆ อนเกดจากความไมเปนธรรมแกลกจาง เปนการคมครอง และอ านวยประโยชนแกลกจาง ทงปองกนมใหเกดความระส าระสายในการเศรษฐกจของประเทศ และความสงบสขของบานเมอง จงเปนกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน

1 วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, , กฎหมายแรงงาน, พมพครงท 4, (กรงเทพมหานคร: วญญชน,

2559), น.27.

Ref. code: 25595801031211MFH

114

ลกจางของโจทกถงแกความตายขณะปฏบตหนาท โจทกกบมารดาของผตาย ไดท าสญญาประนประนอมยอมความในเรองเงนคาทดแทนกนไวหากโจทกจะตองจายเงนคาทดแทนตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 19 ตามค าวนจฉยของเจาหนาทซงกระทรวงมหาดไทยแตงตง โจทกจะตองจายเงนคาทดแทนเปนรายเดอน เดอนละ 200 บาท มก าหนด 5 ป ค านวณแลวเปนเงนถง 12,000 บาท แตตามสญญาประนประนอมยอมความโจทกจายเงนเพยง 2,000 บาทเทานน เปนการหลกเลยงกอใหเกดความไมเปนธรรมแกลกจาง สญญาประนประนอมยอมความดงกลาวในสวนทเกยวกบเงน คาทดแทนจง เปนขอตกลงท ผดแผกแตกตางไปจากประกาศของคณะป ฏวต ฉบบท 19 ซ ง เปนกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน ตกเปนโมฆะ ไมมผลบ งคบ (วรรคแรก วนจฉยโดยทประชมใหญ ครงท 2/2516)

ค าพพากษาศาลฎกาท 6238/2545 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 17 เปนกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน คสญญาคอนายจางและลกจางยอมไมมสทธทจะตกลงเกยวกบการเลกสญญาจางเปนอยางอน มาตราดงกลาวบญญตถงการเลกสญญาจางโดยไมตองบอกกลาวลวงหนาไวสามกรณ โดยไมมขอยกเวนวาการเลกจางในระหวางทดลองงานไมตองบอกกลาวลวงหนา เมอโจทกซงเปนนายจางเลกจางลกจางตามสญญาจางทไมมก าหนดระยะเวลา โจทกจงตองบอกเลกสญญาจางเปนหนงสอใหคสญญาอกฝายหนงทราบในเมอถง หรอกอนจะถงก าหนดจายคาจางคราวหนงคราวใด เพอให เปนผลเลกสญญากนเมอถงก าหนดจายคาจางคราวถดไปขางหนา เมอโจทกเลกจางโดยมไดบอกกลาวเลกจางเปนหนงสอลวงหนา จงตองจายสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาใหลกจางตามมาตราดงกลาว การจางโดยมก าหนดทดลองงานไมเกน 120 วน นน หมายถง นายจางตกลงจางลกจางโดยใหทดลองท างานไมเกน 120 วน หากผานการทดลองงานกจะจางกนตอไปถาไมผานการทดลองงานนายจางมสทธเลกจางได ซ ง ไมแนนอนวาสญญาจางจะสนสดลงเมอใด จ ง เปนสญญาจางท ไมมก าหนดระยะเวลา ตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 17 วรรคสอง

ค าพพากษาศาลฎกาท 569/2547 โจทกท างานเปนลกจางจ าเลยตงแตวนท 13 พฤศจกายน 2538 นบถงวนท 17 มนาคม 2544 ทมการท าสญญาจางงานใหม โจทกท างานตดตอกนมาถง 5 ปเศษ สญญาจางใหมระหวางโจทกกบจ าเลยก าหนดวาเมอสญญาสนสดลง โจทกไมมสทธเรยกรองคาชดเชย ทงทกอนหนานนโจทกเปนลกจางทมสทธไดรบคาชดเชยอยแลว สญญาด งกล าวมวตถประสงคท จะหลกเล ยงไมจ ายคาชดเชยใหแก โจทกซ ง เปนลกจ าง ตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 118 อนเปนการขดตอความสงบเรยบรอย ของประชาชนจงตกเปนโมฆะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 150 ดงนน ระยะเวลา

Ref. code: 25595801031211MFH

115

การท างานของโจทกกบจ าเลยตามสญญาจางเดมจงตองนบรวมเขามาดวย โจทกมอายงานครบ 6 ป แตไมครบ 10 ป มสทธไดรบคาชดเชยไมนอยกวาคาจางอตราสดทาย 240 วน

ค าพพากษาศาลฎกาท 1394/2547 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มวตถประสงคเพอใหการใชแรงงานเปนไปอยางเปนธรรมและคมครองลกจางไมใหถกเอาเปรยบ เปนกฎหมายอนเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน ขอตกลงระหวางโจทก และ ส ตามสญญาจางพนกงานตอนรบบนเครอง เอกสารหมายเลข จล.1 หมายเลข 6 ขอ 6.1 ทก าหนดวา ภายในระยะเวลา 2 ปนบแตวนเรมสญญา หาก ส ตงครรภ ใหถอวา ส ไดบอกเลกสญญานน มขอความตอไปอกดวยวา โดยใหสญญาสนสดลงตงแตวนทแพทยแผนปจจบนชนหนงวนจฉย หรอเมอเหนไดชดวา ส ตงครรภ จงเหนไดวา ขอตกลงขอ 6.1 เปนขอตกลงทมวตถประสงคเพอใหมผลเปนการเลกจางเพราะ ส มครรภ อนขดตอพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 43 ซงเปนกฎหมายเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน จงเปนโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 150

ค าพพากษาศาลฎกาไดวนจฉยวา พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และทแกไขเพมเตม เปนกฎหมายอนเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน ดงนน ขอพพาท ทางแรงงานหรอคดแรงงานจงเปนคดทเปนปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน เปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉยตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 249 (1) ซงศาลฎกาสามารถอนญาตใหฎกาได

การด า เนนคดแรงงานในชน อทธรณตามพระราชบญญตจดต งศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 กอนมการแกไขเพมเตมนนเปนการอทธรณโดยใชเปนระบบกระโดดขามศาล (Leapfrog Appeal) กลาวคอ การใหอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงานเพอใหการด าเนนคดแรงงานนนเปนไปดวยความรวดเรว แตเมอมการแกไขโดยการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ซงก าหนดใหอทธรณค า พพากษาของศาลแรงงานไปย งศาลอทธรณคดช านญพ เศษ ตามมาตรา 54 แหงพระราชบญญตดงกลาว และใหน าเรองการฎกาตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม ท าใหสามารถฎกาค าพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษไปยงศาลฎกาไดเนองจากคดแรงงานเปนคดทเปนปญหาส าคญอนเกยวกบประโยชนสาธารณะหรอความสงบเรยบรอยของประชาชนซงสามารถฎกาไดตามมาตรา 247 และมาตรา 249 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ท าใหการด าเนนคดแรงงานของประเทศไทยในปจจบนเพมขนตอนขน จากการด าเนนคดเพยงสองชน คอ ศาลแรงงาน (ศาลชนตน) และศาลฎกาแผนกคดแรงงาน เปนสามชนศาล คอ ศาลแรงงาน (ศาลชนตน) ศาลอทธรณคดช านญพเศษ (ศาลชนอทธรณ) และศาลฎกา กรณจง

Ref. code: 25595801031211MFH

116

ไมสอดคลองกบหลกการและเจตนารมณของการจดตงศาลแรงงานทมความประสงคใหการด าเนนคดแรงงานนนเปนไปโดยสะดวกและรวดเรว

ตามหลกทฤษฎในการตรวจสอบขอเทจจรงและหลกสทธของคความทไดรบการพจารณาคดสองชนศาล (Double Degré de la Juridiction) ซงเปนหลกทฤษฎทใหมการอทธรณฎกาอนเปนการใหศาลสงตรวจสอบการพจารณาคดของศาลชนตนเพอใหคความไดรบความเปนธรรม ในการไดรบการพจารณาทถกตองนน ควรจะตองพจารณาถงหลกความรวดเรว ปราศจากความลาชาอยางไมมเหตผล (Unreasonable Delay) ดวย เมอพจารณาถงหลกทวไปของวธพจารณาคดแรงงานทใหกระบวนการพจารณาเปนกระบวนการทงายหรอสะดวก (Simplification of the Procedure)เพอเปนหลกประกนวาคดจะไดด าเนนไปอยางรวดเรว (Be Disposed of Expeditiously) จะพบวา หากใหมการอทธรณไดหลายชนมากเทาใด ยอมเปนการท าใหระยะเวลาในการด าเนนคดนนตองขยายออกไป ท าใหเกดความลาชา อนอาจเปนผลจากการใชสทธทไมชอบของคความทมเจตนาในการประวงคด และเมอพจารณาถงคดแรงงานอนเปนคดทคความทงสองฝายมความไมเทาเทยมกน ไมวาจะเปนความไมเทาเทยมกนในเรองของอ านาจในการเขาถงพยานหลกฐาน ความไมเทาเทยมกนในเรองเศรษฐกจ ฐานะทางการเงนระหวางนายจางและลกจาง หากนายจางใชสทธโดยไมสจรต หรอพยายามประวงคดโดยเจตนาใหมการอทธรณหรอฎกาเพอขยายระยะเวลาในการด าเนนการ ตามค าพพากษา ยอมท าใหลกจางผซงเสยเปรยบตองเสยเวลาในการเบกความสคดในชนอทธรณ และฎกา รวมถงคาใชจายในการวาจางทนายความในชนอทธรณและฎกา จงใหการอทธรณคดแรงงานกอนมการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 เปนการอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาแผนกคดแรงงาน ท าใหการด าเนนคดแรงงาน ทมการอทธรณทกคดสนสดทเพยงสองชนศาล คอ ศาลแรงงาน และศาลฎกาแผนกคดแรงงานเทานน แตเมอมการตราพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. 2558 และพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 โดยก าหนดใหอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ และหากเขาหลกเกณฑทศาลฎกาจะพจารณาอนญาตใหฎกาเนองจากเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง คความทตองการฎกา ไมวาจะดวยเหตทตนไมพอใจในผลของค าพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษ หรออาจมวตถประสงคเพอประวงเวลา ยอมขออนญาตฎกาโดยอางวา คดแรงงานทตนขอฎกาเปนคดส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย เนองจากเปนปญหาท เกยวของกบความสงบเร ยบรอย ของประชาชนตามทศาลฎกาไดเคยมแนวค าพพากษาศาลฎกาไว ดงนน การแกไขพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยการตราพระราชบญญตจดตง ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ซงก าหนดใหคดแรงงานสามารถ

Ref. code: 25595801031211MFH

117

อทธรณและฎกาไดอนเปนการเพมขนตอนจากสองชนศาลเปนสามชนศาล แมวาจะใชระบบ การอนญาตใหฎกาเพอใหศาลฎกามอ านาจในการรบคดไวพจารณา แตยงคงไมสอดคลองตอหลกความรวดเรว ปราศจากความลาชาอยางไมมเหตผลและหลกการใหการด าเนนคดแรงงานเปนไป โดยประหยด สะดวก และรวดเรว

คดแรงงานมหลายประเภท เชน คดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางนายจางและลกจางซงเปนเรองของเอกชน หรออาจเปนขอพพาทในเรองแรงงานสมพนธ หรออาจเปนคดแรงงาน ทเกยวของกบการจางแรงงานของหนวยงานรฐวสาหกจ เปนตน หากจะใหการด าเนนคดแรงงาน ทกประเภทสนสดลงทสองชนศาล อาจไมสอดคลองตอหลกการเสมอภาคหรอความเปนธรรมได เนองจากคดแรงงานบางประเภทเปนขอพพาทระหวางกลมบคคล เชน ขอพพาทระหวางนายจาง และสหภาพแรงงาน หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาท ทางแรงงานอน ๆ ซงไมใชขอพพาททเกดจากสญญาทางปกครอง เปนคดแรงงานทกระทบ ตอกลมบคคล ไมใชเปนเพยงเรองของนายจางคนหนงและลกจางคนหนงเทานน ดงนน การด าเนนคดแรงงานควรแบงออกเปน 3 ประเภท ดงน

1. คดแรงงานทเปนขอพพาทสวนบคคลหรอขอพพาทระหวางเอกชน คอ ขอพพาทระหวางลกจางคนหนงและนายจางคนหนง เชน คดพพาทเกยวดวยสทธของลกจางคนเดยวทเกดจากการเลกจางโดยไมเปนธรรม ดวยเหตทลกจางคนดงกลาวตงครรภ เปนตน

2. คดแรงงานทเปนขอพพาทรวม หรอขอพพาทระหวางกลมบคคล หรอขอพพาท ตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ เชน คดพพาทเกยวดวยสทธของลกจางหลายคนทเปนสมาชกสหภาพแรงงาน จากการทนายจางฝาฝนขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง ในกรณทมการเรยกรองใหปรบเพมคาจางหรอสวสดการ

3. คดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานของรฐซงมใชสญญาทางปกครอง เชน คดพพาทในเรองสวสดการ ของพนกงานหรอลกจางของหนวยงานรฐวสาหกจ เปนตน

คดแรงงานทเปนขอพพาทสวนบคคลหรอขอพพาทระหวางเอกชน คอ ขอพพาทระหวางลกจางคนหนงและนายจางคนหนง แมวาจะเปนคดแรงงานซงเปนขอพพาททเกยวของ กบกฎหมายแรงงานอนเปนกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน แตเปนขอพพาทระหวางเอกชน ซงไมไดมผลกระทบตอประโยชนสวนรวม จงควรใหคดแรงงานประเภทนไมเปนปญหาส าคญคดทศาลฎกาควรวนจฉย ดงนน คดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางเอกชนทกคดจะสนสดลง ทศาลอทธรณคดช านญพเศษ

Ref. code: 25595801031211MFH

118

คดแรงงานทเปนขอพพาทรวม หรอ ขอพพาทระหวางกลมบคคล หรอขอพพาท ตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ และคดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานของรฐซ งมใชสญญาทางปกครอง เปนขอพพาททสงผลกระทบตอสวนรวม ไมใชเปนเพยงเรองระหวางเอกชนและเอกชนเทานน จงควรใหคดทสงผลกระทบตอกลมบคคลหรอสวนรวมเปนคดทเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ดงนน คดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางกลมบคคล หรอขอพพาทตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ และคดแรงงานทเปนขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานของรฐซงมใชสญญาทางปกครองจะสามารถสนสดลงทศาลฎกาได

กระบวนการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาในประเทศองกฤษจะสามารถด าเนนคดไดถงสามขนตอน โดยมองคกรทมอ านาจในการพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา คอ คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน ศาลอทธรณ และศาลสงสด แตทงน มขอสงเกตวา คณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานเปนองคกรศาลพเศษทท าหนาทในการพจารณาคด ทอทธรณค าวนจฉยหรอค าสงของคณะพจารณาคดเกยวกบการจางงานโดยเฉพาะ ในขณะทองคกรศาลทมอ านาจพจารณาอทธรณฎกาคดแรงงานจะเปนศาลอทธรณและศาลสงสดซงเปนศาลยตธรรม

กระบวนการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาในประเทศสหรฐอเมรกา จะมการด าเนนคดไดทงสชนและสามชน กลาวคอ กรณการฟองคดภายใตกฎหมายวาดวยการจายคาจาง อยางเทาเทยม ค.ศ. 1963 (Equal Pay Act 1963) ลกจางสามารถฟองคดตอศาลชนตน และสามารถอทธรณไปยงศาลอทธรณและศาลสงสดได แตหากเปนการฟองคดตามลกษณะท 7 แหงกฎหมายวาดวยสทธของพลเมอง ค.ศ. 1964 ลกจางตองไดรบหนงสอแจงสทธในการฟองคด จากคณะกรรมาธการความเทาเทยมกนของโอกาสในการจาง งานกอนจงจะสามารถฟองคด ตอศาลชนตนได

กระบวนการด าเนนคดแรงงานในประเทศรฐอสราเอลนน ศาลแรงงานในรฐอสราเอล มอ านาจพจารณาพพากษาคดทงในสวนคดแพง ซงการด าเนนคดจะสนสดทสองชนศาล คอ ศาลแรงงานภาคซงถอเปนศาลชนตนและศาลแรงงานแหงชาต แตหากเปนคดแรงงานในสวนทเปนคดอาญาอนเกยวกบกฎหมายแรงงานจะสามารถอทธรณค าพพากษาของศาลแรงงานแหงชาต ไปยงศาลสงสดไดอกชนหนง

กระบวนการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนจะสามารถด าเนนคด ได สามชนศาล คอ ศาลแรงงานชนตน ศาลแรงงานมลรฐ และศาลแรงงานสหพนธรฐ ซงเปนศาลทแยกตางหากจากศาลยตธรรม แตมการก า หนดให

Ref. code: 25595801031211MFH

119

มการอทธรณคดแรงงานแบบกาวกระโดดขามศาลได กลาวคอ มการก าหนดใหสามารถอทธรณ ค าพพากษาของศาลแรงงานชนตนไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐได

กระบวนการด าเนนคดแรงงานชนอทธรณและฎกาในประเทศสาธารณรฐฝรงเศส จะด าเนนคดไดสามชนศาล คอ สภาประนอมขอพพาทแรงงาน ซงเปรยบเสมอนศาลแรงงานชนตน ศาลอทธรณ และศาลสงสด

ดงนน กระบวนการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของตางประเทศ มหลายชนศาลเชนเดยวกบของประเทศไทย แตมความแตกตางท งความเปนเอกเทศของระบบศาลแรงงานทแยกตางหากจากศาลยตธรรม เชน ระบบศาลแรงงานในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน หรอการมบทลงโทษปรบและชดใชค า เสยหายส าหรบการอทธรณท ไม เปนสาระส าคญ หรอเปนการอทธรณเพอประวงเวลาหรอโดยมชอบตามบทบญญตของประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศสาธารณรฐฝรงเศส รวมถงยงคงมหลกการในการใหอทธรณแบบกระโดดขามศาล ไปยงศาลฎกาได เชน การด าเนนคดแรงงานของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน รวมถงระบบศาลแรงงานของประเทศรฐอสราเอลทใหมศาลทพจารณาคดแรงงานเพยงสองชนศาลเทานน รปแบบการด าเนนคดแรงงานทเปนไปตามหลกการความสะดวก รวดเรวมากทสด จงเปนการด าเนนคดแรงงาน ทมการด าเนนคดเพยงสองชนศาล ดงเชนในประเทศอสราเอลทมการด าเนนคดแรงงานในสวนคดแพง เพยงสองชนศาล คอ ศาลแรงงานภาคและศาลแรงงานแหงชาตเทานน

5.2 การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

หลกเกณฑในการอทธรณคดแรงงานไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ และการฎกา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษไมเคยมการบญญตไวในพระราชบญญตจดตง ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 เมอมการแกไขกฎหมายวาดวยวธพจารณา คดแรงงาน โดยการตราพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ครงท 3) พ.ศ. 2558 ซงก าหนดใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบ โดยอนโลมในการพจารณาและการชขาดตดสนคดแรงงานในศาลอทธรณคดช านญพเศษและศาลฎกา รวมทงใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมกบการฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ รวมถงการพจารณาและการชขาดตดสน คดแรงงานในศาลฎกา เมอพจารณาตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ครงท 3) พ.ศ. 2558 จะพบวา มการก าหนดเรองการอทธรณไว เชน การก าหนดใหการอทธรณนนตองท าเปนหนงสอยนตอศาลแรงงาน ซงมค าพพากษาหรอค าสงภายในสบหาวนนบแตวนทไดอาน

Ref. code: 25595801031211MFH

120

ค าพพากษาหรอค าสงนน รวมถงมการก าหนดถงการพจารณาพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษในการใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมา แตศาลอทธรณคดช านญพเศษอาจสงใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตมได หากศาลอทธรณคดช านญพเศษเหนวา ถาขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย หรอในกรณทศาลแรงงานเหนวาขอเทจจรงทฟงใหมจะเปนผลใหค าพพากษาเปลยนแปลงกใหศาลแรงงานพพากษาคดนนใหม ในขณะทการฎกา ค า พพากษาหรอค าส งของศาลอทธรณคดช านญพเศษก าหนดแต เ พยงใหน าบทบญญต แหงพระราชบญญตน และประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม ดงนน เมอพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ไมมการก าหนดถงหลกเกณฑรวมถงวธพจารณาคดแรงงานของศาลฎกาไว จงตองน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงวาดวยการฎกามาใชบงคบโดยอนโลม เชน ระยะเวลาในการยนฎกา หรอความไมชดเจนวา ศาลฎกามอ านาจในการใหศาลแรงงานหรอศาลอทธรณคดช านญพเศษ ฟงขอเทจจรงเพมเตมกรณทศาลฎกาเหนวา ขอเทจจรงทศาลแรงงานหรอศาลอทธรณคดช านญพเศษรบฟงมาไมเพยงพอตอการวนจฉยปญหาขอกฎหมายหรอไม เนองจากอ านาจน เปนอ านาจ ของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ในการพจารณาคดทอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน (มาตรา 56 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558) และไมมก าหนดอ านาจเชนนไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง ดงนน หากใหใชหลกเกณฑเดยวกน อาจท าให ไม เปนไปตามเจตนารมณตามหลกการและเหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ทมวตถประสงคใหการด าเนนคดแรงงานแตกตางจากคดแพงทวไปได เชน การก าหนดหลกเกณฑในการฎกาซงเกยวของกบระยะเวลาในการยนค ารอง โดยก าหนดใหยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตนทมค าพพากษาหรอค าสงในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ และใหองคคณะพพากษาพจารณาวนจฉยค ารองนนและมค าสงใหแลวเสรจภายในหนงเดอนนบแตวนทไดรบส านวน ท าใหคดแรงงานในชนฎกาอาจตองใชระยะเวลาในการพจารณาอนญาตใหฎกาไดถงสองเดอนนบจากระยะเวลาทศาลอทธรณคดช านญพเศษมค าพพากษา อาจท าใหเกดความเสยหายจากการทตองใชระยะเวลานานในการรอใหศาลฎกาพจารณา หรออาจท าใหเกดปญหาจากการ ประวงคดได ท าใหไมตรงตามเจตนารมณในการใหคดแรงงานด าเนนคดไปโดยสะดวกและรวดเรว หรอการทพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ก าหนดใหอ านาจศาลอทธรณคดช านญพเศษในการสงใหศาลแรงงานรบฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลอทธรณคดช านญพเศษแจง ในกรณทเหนวา ขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการ

Ref. code: 25595801031211MFH

121

วนจฉย แตในเรองของการฎกานน พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ไมไดก าหนดใหศาลฎกามอ านาจเชนเดยวกนน เพยงแตก าหนดใหน าบทบญญตของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม ซงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงไมไดก าหนดใหอ านาจในการรบฟงขอเทจจรงเพมเตมแกศาลฎกา จงอาจไมสอดคลองกบหลกความเทยงธรรมในการรบฟงขอเทจจรงเพมเตม เพอใหเพยงพอตอการวนจฉยปญหาของศาลฎกาในคดแรงงาน

การด าเนนคดแรงงานในประเทศองกฤษ ไดมกฎหมายทเกยวกบวธพจารณาคดแรงงาน ในชนอทธรณไว ประกอบดวยกฎคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง งาน ค.ศ. 1993 (Employment Appeal Tribunal Rules 1993) แนวทางการปฏบตของคณะพจารณาอทธรณ คดเกยวกบการจางงาน (The Employment Appeal Tribunal Practice Direction) และค าแถลงเกยวกบวธปฏบต (Practice Statement) ซงก าหนดถงขนตอน กระบวนการ และระยะเวลา ในการด าเนนคดแรงงานไวเปนการเฉพาะ แตทงน ในการอทธรณฎกาค าวนจฉยของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจาง ตองอทธรณไปยงศาลอทธรณแผนกคดแพง (Court of Appeal Civil Division) และฎกาไปยงศาลสงสด (The Supreme Court) ซงเปนศาลในระบบยตธรรมทวไป ทพจารณาทงคดแพงและคดอาญา จงไดมการน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณา ความแพงมาใชกบการอทธรณฎกาในชนศาลทวไป

การอทธรณและฎกาคดแรงงานของสหรฐอเมรกาอยในอ านาจการพจารณาของศาล ซงเปนระบบศาลยตธรรมทวไป จงใชวธพจารณาตามทก าหนดไวในกฎของรฐบาลกลางวาดวยวธการพจารณาชนอทธรณ (Federal Rules of Appellate Procedure ) และกฎของศาลสงสดของสหรฐ (Rules of the Supreme Court of the United States) ซงใชบงคบกบการพจารณาคด ทงคดอาญาและคดแพงรวมถงคดแรงงานดวย

การอทธรณและฎกาคดแรงงานของรฐอสราเอลมการขนตอนละวธพจารณาคดแรงงานไวในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ค.ศ. 1969 (The Labour Court Law, 5729 - 1969) และขอบงคบของศาลแรงงาน (กฎวาดวยวธพจารณาคด) ค.ศ. 1991 (Regulations of the Labor Court (Rules of Procedure), 5752-1991) ซงก าหนดวธพจารณาคดแรงงานแยกตางหาก จากคดแพงทวไป และใหอ านาจผพพากษาในการก าหนดถงวธพจารณาทเหมาะสมแกคดนนนอกเหนอจากทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยวธพจารณาความแพงได

การอทธรณและฎกาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน จะมก าหนดวธพจารณาไวในกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ซงเปนกฎหมายทแยกตางหากจากศาล

Ref. code: 25595801031211MFH

122

ทพจารณาคดแพงทวไป แตการอทธรณไดมการก าหนดใหน าขนตอนของการอทธรณตามประมวล กฎมายวธพจารณาความแพงมาใชโดยอนโลม เทาทไมขดหรอแยงกบกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน

การอทธรณและฎกาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของสาธารณรฐฝรงเศส จะเปนการอทธรณหรอฎกาไปยงศาลยตธรรมในระบบทวไป จงใหน าบทบญญตวาดวยกระบวนวธพจารณาคดแพงมาใชโดยอนโลม

ดงนน แมวาคดแรงงานจะถอเปนคดแพงประเภทหนงซงสามารถใชวพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา คดแรงงาน พ.ศ. 2522 และทแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณา คดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 แตการด าเนนคดแรงงานนนจ าเปนตองใหสอดคลองกบหลกการความรวดเรว ความสะดวก และเปนธรรมซงตองใหมการก าหนดถงวธการด าเนนคดแรงงานทแตกตางจากคดแพงทวไป ควรก าหนดถงระยะเวลาและอ านาจตาง ๆ ของศาลอทธรณหรอศาลฎกา ในการพจารณาพพากษาคดแรงงานไว ใหชดเจน ดง เชนทกฎหมายวาดวยศาลแรงงาน ของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ไดมการก าหนดถงระยะเวลาในการยน อทธรณและฎกา รวมถงการก าหนดถงวธการอทธรณคดแรงงานโดยตรงไปยงศาลแรงงานสหพนธรฐไว แตกตาง จากการด าเนนคดแพงทวไป เพอใหสอดคลองกบหลกการด าเนนคดแรงงานในการใหคด เปนไปโดยสะดวก เรยบงาย และรวดเรวเทยงธรรม

5.3 คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา

ในการพจารณาคดแรงงานทตองอาศยความรและความเขาใจในปญหาแรงงานนน

แมวาผพพากษาในศาลแรงงานจะมความรทางดานกฎหมายแรงงานเปนอยางด แตเมอครบวาระ หรอครบเงอนไขหรอมคณสมบตตามทมการก าหนดไวในระเบยบคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม วาดวยหลกเกณฑการแตงตง การเลอนต าแหนง การโยกยายแตงตงและการเลอนเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงขาราชการตลาการ พ.ศ. 2554 ตองมการโยกยายหรอเลอนต าแหนง โดยผพพากษาศาลแรงงานอาจยายไปด ารงต าแหนงผพพากษาศาลอนซงมใชศาลแรงงานได จงท าใหขาดความตอเนองซงมผลตอการสรางความเชยวชาญพเศษในคดแรงงานแกผพพากษา 2 และตองใชระยะเวลาทนานขนในการสรางความเชยวชาญเฉพาะดานแรงงานใหแกผพพากษา โดยคณสมบต ของผ

2 คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย, ปฏรปศาลแรงงาน : แยกศาลแรงงานจากศาลยตธรรม,

(กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา, 2558), น.85.

Ref. code: 25595801031211MFH

123

พพากษาศาลอทธรณนนจะตองเคยด ารงต าแหนงขาราชการตลาการมาแลวไมนอยกวาสบป ไดรบเงนเดอนไมต ากวาชน 3 และผานการอบรมจากส านกงานศาลยตธรรมในหลกสตรทจดไว เพอเตรยมความพรอมส าหรบขาราชการตลาการทจะตองปฏบตหนาทในต าแหนงผพพากษาหวหนาคณะในศาลชนตน หรอหลกสตรทจดไวส าหรบผบรหารงานศาล ท งน การด ารงต าแหนง ของผ พพากษาในแตละต าแหนงยอมเปนไปตามตารางวาระการด ารงต าแหนงทายระเบยบคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม วาดวยหลกเกณฑการแตงตง การเลอนต าแหนง การโยกยายแตงตงและการเลอนเงนเดอนและเงนประจ าต าแหนงขาราชการตลาการ พ.ศ. 2554 ซงจะตอง มการโยกยายตามวาระและระยะเวลาตามทก าหนดไว ดงนน ในการเลอนต าแหนงจากผพพากษา ในศาลชนตนเปนผพพากษาศาลอทธรณ หากมคณสมบตครบตามทก าหนดกสามารถด ารงต าแหนงเปนผพพากษาศาลอทธรณคดช านญพเศษได อกทงหากมคณสมบตรครบตามทก าหนดกจะสามารถด ารงต าแหนงเปนผพพากษาศาลฎกาได ไมมการก าหนดคณสมบตเฉพาะดานเพอเปนการพจารณา ถงความเชยวชาญดานคดแรงงานทผพพากษาคดแรงงานในศาลอทธรณคดช านญพเศษและในศาลฎกาควรตองม เพอใหสามารถพจารณาวนจฉยคดแรงงานท อทธรณปรอฎกาไดอยางเหมาะสม และเปนธรรมตอคความมากทสด รวมถงอาจมกรณทผพพากษาศาลแรงงานยายไปด ารงต าแหนง เปนผพพากษาศาลอนหรอเปนผพพากษาศาลอทธรณทไมใชผพพากษาศาลอทธรณคดช านญพเศษแผนกคดแรงงาน ท าใหขาดความตอเนองในการสรางความเชยวชาญของผพพากษาคดแรงงาน ในชนอทธรณหรอในชนฎกาได

ผ พพากษาท พจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของประเทศองกฤษ และสหรฐอเมรกาจะเปนผพพากษาในศาลอทธรณและศาลฎกาทเปนศาลยตธรรม

ผพพากษาทพจารณาคดแรงงานในศาลแรงงานแหงชาตของประเทศรฐอสราเอลจะเปนผทมคณสมบตทจะเปนผพพากษาศาลเขต (District Court) ในระบบศาลยตธรรมทวไปได และไดรบแตงตงจากคณะกรรมการ (คณะกรรมการประกอบดวยผพพากษาสงสด สมาชกของเนตบณฑตยสภา สมาชกสภานตบญญตคเนเซส (Knesset) รฐมนตรกระทรวงแรงงานและรฐมนตรกระทรวงยตธรรม) ทงน มผพพากษาสมทบซงเปนผแทนประชาชนฝายนายจางและฝายลกจางรวมเปนองคคณะ ในการพจารณาคดในชนอทธรณดวย

ผพพากษาทพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของสหพนธสาธารณรฐเยอรมนจะเปนผพพากษาในศาลแรงงานมลรฐและศาลแรงงานสหพนธรฐ ซงเปนศาลทเปนเอกเทศจากศาลยตธรรม ผพพากษาจงมความรความเชยวชาญเฉพาะดานแรงงาน

Ref. code: 25595801031211MFH

124

ผพพากษาทพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของสาธารณรฐฝรงเศส จะเปนผพพากษาในศาลอทธรณและศาลฎกาแผนกคดเกยวกบสงคมซงมความรความเชยวชาญดานแรงงาน

ดงนน ผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาควรเปนผพพากษาทมความรความเชยวชาญในดานกฎหมายแรงงานทมประสบการณในการพจารณาพพากษาคดรวมถงวนจฉยคดแรงงานมาตงแตการเปนผพพากษาศาลแรงงานชนตน ผพพากษาศาลอทธรณคดช านญพเศษ และผพพากษาศาลฎกาแผนกคดแรงาน ดงเชนในประเทศรฐอสราเอลทมศาลในการพจารณาคดแรงงานแยกตางหากจากศาลยตธรรม แตยงคงสงกดในกระทรวงยตธรรม ผพพากษาและผพพากษาสมทบของศาลแรงงานแหงชาตในรฐอสราเอลจะมความเชยวชาญในดานแรงงานจากประสบการณเฉพาะดาน รวมถงผพพากษาคดแรงงานของสหพนธสาธารณรฐเยอรมนเปนผพพากษาของศาล ทแยกเปนเอกเทศจากศาลยตธรรมทวไป ท าใหผพพากษาของศาลในประเทศเหลานเปนผ พพากษา ทมประสบการณ ความรความเชยวชาญในการตดสนคดแรงงานอยางแทจรง

ทงน การอทธรณคดแรงงานในประเทศตาง ๆ จะสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย จงอาจมความจ าเปนทจะตองมผ พพากษาสมทบซงเปนผแทน ฝายนายจางและฝายลกจางเพอใหความเหนในเรองขอเทจจรงซงตองอาศยความเชยวชาญ และประสบการณของการมสวนเกยวของกบการจางแรงงานหรอการอตสาหกรรมตาง ๆ เพอใหสามารถวนจฉยคดไดอยางเปนธรรม แกไขสภาพปญหาไดอยางเหมาะสม แตในปจจบน ประเทศไทยยงคงมการจ ากดใหสามารถอทธรณคดแรงงานไดแตเฉพาะในปญหาขอกฎหมาย ดงนน เพอใหสามารถพจารณาพพากษาคดไดอยางเปนธรรม หากไมใหมผพพากษาสมทบรวมเปนองคคณะ ในการพจารณาพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ผพพากษาคดแรงงานในศาลอทธรณคดช านญพเศษและผพพากษาคดแรงงานในศาลฎกาจงควรเปนผพพากษาทมความรความเชยวชาญ และมประสบการณในการวนจฉยคดแรงงานมาเปนระยะเวลานาน เพอทจะเขาใจในเรองแรงงาน และแกไขปญหารวมถงวนจฉยคดแรงงานไดอยางเปนธรรมอยางแทจรง

5.4 ขอจ ากดในการหามอทธรณในปญหาขอเทจจรงในคดแรงงาน

การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาทศาลไมท าหนาทเปนผคนหาความจรง

ตามระบบไตสวน ท าใหมการจ ากดการรบฟงขอเทจจรงเฉพาะพยานหลกฐานทเขาสส านวนนน อนเปนไปตามระบบการพจารณาคดหรอคนหาความจรงทศาลท าหนาทเปนกลาง หากศาลแรงงานชนตนรบฟงขอเทจจรงอยางไมเหมาะสม หรอกรณทคความฝายท เสยเปรยบในการเขาถง

Ref. code: 25595801031211MFH

125

พยานหลกฐาน หรอเสยเปรยบในเรองความรการศกษาทไมสามารถเขาใจในประเดนปญหา ขอกฎหมายตาง ๆ รวมถงไมมทนทรพยในการวาจางทนายความเพอวาความใหแกตน อาจท าใหเกดความผดพลาดโดยอาจพพากษาไมเปนธรรมเทาทควรได เชน ขอเทจจรงหรอพยานหลกฐานทไดมา ในชนพจารณาคดของศาลแรงงานนนเปนขอมลหลกฐานทไมครบถวน หรอเปนหลกฐานทไมถกตองไมเปนความจรงจนท าใหศาลแรงงานมค าพพากษาหรอค าสงทอาจไมเปนธรรมตอคความทไมสามารถเขาถงพยานหลกฐานได แมตอมา คความฝายทเสยเปรยบอาจสามารถหาพยานหลกฐานเพอน าสบ ในประเดนขอเทจจรงของตนขนใหม ก ไมสามารถอทธรณในปญหาขอเทจจรงตามทตน ไดพยานหลกฐานมาใหมได เนองจากกฎหมายหามไมใหคความอทธรณในปญหาขอเทจจรง ในคดแรงงาน เชน

ค าพพากษาศาลฎกาท 1780/2531 โจทกอทธรณพรอมกบยนค ารองขออนญาตอทธรณในปญหาขอเทจจรง ศาลแรงงานกลางสงอทธรณวา อทธรณของโจทกขอ 2.1,2.2,2.3 และ 2.4 โตแยงคดคานดลพนจการรบฟงพยานหลกฐานของศาล เปนอทธรณในปญหาขอเทจจรง ตองหามตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 สวนขอ 2.5 นนไมมลกษณะเปนอทธรณหรอไมไดโตแยงคดคานค าสงหรอค าพพากษาของศาล ไมรบอทธรณ และสงค ารองวาตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 หมวดอทธรณบญญตใหคความอทธรณไดเฉพาะในปญหาขอกฎหมาย ไมมบทบญญต ใหคความขอใหรบรองใหอทธรณในปญหาขอเทจจรง จงไมอาจรบรองได ยกค ารอง

โจทกเหนวา อทธรณของโจทกขอ 2.1 ถงขอ 2.4 โตแยงวา ศาลไมรบฟงพยาน ของโจทกเพอหกลางพยานจ าเลยใหเหนวาพยานจ าเลยไมนาเชอถอ จงเปนการรบฟงพยานหลกฐาน ทขดตอกฎหมายวธพจารณาความอนเปนปญหาขอกฎหมาย โดยเฉพาะอทธรณขอ 2.3 มปญหาวาโจทกขาดงานเกน 7 วน โดยมเหตสมควรหรอไมและขอ 2.4 มปญหาวาการสอบสวนลงโทษโจทกถกตองตามกฎหมายและระเบยบหรอไม สวนอทธรณขอ 2.5 นนกเปนเรองคดคานการตดพยานโจทก ซงเปนปญหาขอกฎหมายเชนกน ส าหรบการขออนญาตอทธรณในปญหาขอเทจจรงนน เหนวา มาตรา 31 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบไดโดยอนโลม โปรดมค าสงใหรบอทธรณของโจทกไวพจารณาพพากษาตอไป

หมายเหต จ าเลยแถลงคดคาน (อนดบ 66) โจทกฟองขอใหศาลยกเลกค าสงท 679/2528 ใหจ าเลยรบโจทกกลบเขาท างาน

ในต าแหนงเดม อตราคาจางเดม และสภาพการจางเดม โดยนบอายงานตอ และใหจ าเลยใชคาเสยหายแกโจทกในระหวางไมไดท างานเปนเงนเดอนละ 2,860 บาท พรอมดอกเบยนบแต

Ref. code: 25595801031211MFH

126

วนเลกจางถงวนฟองรวมเปนเงนทงสน107,878.60 บาทกบดอกเบยรอยละเจดครงตอปของตนเงน 97,240 บาท นบแตวนฟองจนกวาจะช าระเสรจใหจ าเลยใชคาเสยหาย เดอนละ 2,860 บาทนบแต วนฟองจนกวาจะรบโจทกกลบเขาท างานพรอมทงดอกเบยรอยละเจดครงตอปจนกวาจะช าระเสรจ

ศาลแรงงานกลางพพากษายกฟอง โจทกอทธรณ พรอมกบยนค ารองขออนญาตอทธรณในปญหาขอเทจจรง ศาลแรงงาน

กลางมค าสงไมรบอทธรณ และใหยกค ารองดงกลาว (อนดบ 61,62) โจทกจงยนค ารองน (อนดบ 63) ค าสง พเคราะหแลว อทธรณขอ 2.1 ไดอางองค าเบกความของพยานโจทกจ าเลยและอางถง

พยานเอกสารวาไมนาเชอแลวขอใหฟงวาโจทกมไดลกทรพยของจ าเลย เปนเรองโตแยงค าวนจฉย ของศาลแรงงานกลางทฟงวาโจทกลกทรพยของจ าเลย อทธรณขอ 2.2อางวาจากพยานหลกฐานตองฟงวาโจทกมไดขาดงานหรอละทงหนาทอทธรณขอ 2.3 อางวาโจทกปวยตามใบรบรองแพทย หลงจากเดอนเมษายน 2528 โจทกไปท างานตามปกตแตมการกลนแกลงมใหโจทกลงชอในสมดเวลาท างานกบนายสเทพไมใหโจทกท างานเปนเรองโตแยงค าวนจฉยของศาลแรงงานกลางทฟงวา โจทก ไมไปท างานอนเปนการขาดงานหรอละทงหนาท กบอทธรณขอ 2.5 ทวาศาลแรงงานกลางมค าสง งดสบพยานโจทกเปนการไมชอบเปนเรองโตแยงดลพนจของศาลแรงงานกลาง อทธรณของโจทกดงกลาวลวนแลวแตเปนอทธรณในขอเทจจรงทงสน ส าหรบอทธรณขอ 2.4 ทอางวา กรรมการสอบสวนของจ าเลยไมใหความเปนธรรมตอโจทก การสอบสวนจงไมชอบ และค าสงไลโจทกออกจากงานนาจะมคนกลนแกลงโดยแกไขค าสงใหออกตามมตของคณะกรรมการสอบสวนเปนใหไลออกนน เปนขอทโจทกมไดกลาวไวในค าฟองอทธรณของโจทกขอนจงเปนเรองนอกประเดน ทศาลแรงงานกลางมค าสงไมรบอทธรณของโจทกชอบแลว สวนทโจทกอทธรณค าสงของศาลแรงงานกลาง ทไมรบรองใหอทธรณในขอเทจจรงนนพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 54 บญญตไวชดแจงวา ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานใหอทธรณไดเฉพาะขอกฎหมายไปยงศาลฎกา กรณจงไมอาจรบรองใหอทธรณในขอเทจจรงเพอไปสการวนจฉยของศาลฎกาไดทศาลแรงงานกลางไมรบรองใหโจทกอทธรณในขอเทจจรงจงชอบแลวใหยกค ารอง

ดงนน คความหรอศาลจงไมสามารถทจะแกไขความผดพลาดของค าพพากษาหรอค าสงทตดสนเนองจากพยานหลกฐานทไมสมบรณนนได การไมสามารถอทธรณในปญหาขอเทจจรงได จงท าใหค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานชนตนนนเปนทสดในประเดนปญหาขอเทจจรง

Ref. code: 25595801031211MFH

127

ท าใหไมไดรบความเปนธรรมอนไมสอดคลองตามวตถประสงคของการจดตงศาลแรงงาน 3 รวมถง ไมสอดคลองตอหลกในการใหมการพจารณาทบทวนขอผดพลาดของผพพากษาศาลชนลางได

การอทธรณคดแรงงานของประเทศองกฤษโดยหลกจะอทธรณในปญหาขอกฎหมายเทานน เวนแตบางกรณอาจไดรบยกเวนใหอทธรณในปญหาขอเทจจรงได แตส าหรบการฎกาจะใหฎกาไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน

การอทธรณคดแรงงานของสหรฐอเมรกา โดยหลกจะสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย โดยไมตองไดรบอนญาตจากศาลกอน แตหากเปนการฎกา จะสามารถฎกาไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายและตองยนค ารองขอฎกาซงศาลสงสดมอ านาจ ใชดลพนจวาจะรบไวพจารณาหรอไมกได

การอทธรณคดแรงงานของประเทศรฐอสราเอลไปยงศาลแรงงานแหงชาตสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย

การอทธรณคดแรงงานของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน คความสามารถอทธรณได ทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย หากเปนการพจารณาคดแบบระบบกลาวหา (Urteil) คความ จะสามารถอทธรณไดเฉพาะคดทมทนทรพยเกนกวา 600 ยโรหรอศาลแรงงานชนตนอนญาตใหอทธรณ แตหากเปนการพจารณาคดแบบระบบไตสวน (Beschluss) จะไมมขอจ ากดในเรองทนทรพยและคความสามารถอทธรณไดโดยไมตองไดรบอนญาตจากศาลแรงงานชนตน ในชนฎกาจะสามารถฎกาค าพพากษาของศาลแรงงานมลรฐในปญหาขอกฎหมายเทานน โดยตองไดรบอนญาต จากศาลแรงงานมลรฐ

การอทธรณคดแรงงานของสาธารณรฐฝรงเศส คความสามารถอทธรณค าตดสน ของสภาประนอมขอพพาทแรงงานตอศาลอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย โดยไมตองไดรบอนญาตจากสภาประนอมขอพพาทแรงงาน คดทศาลอทธรณตดสนแลว โดยหลกคความจะฎกาไมได เวนแตจะเปนการฎกาวาศาลชนตนไมไดปฏบตต ามกฎหมายวาดวยศาล หรอวธพจารณาความโดยฎกาไปยงศาลสงสด

การอทธรณของประเทศตาง ๆ สวนใหญจะสามารถอทธรณไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย ซงจะท าใหเกดความเปนธรรมแกคความไดอยางแทจรง ดงนน การด าเนนคด

3 ธรศกด แกววงศวฒนา, “ปญหาการรบฟงขอเทจจรงของศาลฎกาในการพจารณาคด

แรงงาน,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2545), น.78.

Ref. code: 25595801031211MFH

128

แรงงานของประเทศไทยจงควรใหมการอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและขอกฎหมาย แตในการฎกานน ควรใหฎกาไดแตเฉพาะปญหาขอกฎหมายเทานน

เมอเปรยบเทยบระหวางกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงานกอนมการแกไขระบบอทธรณฎกาและหลงการแกไขการระบบอทธรณฎกา จากระบบสทธในการใหฎกาเปนระบบอนญาตใหฎกา ท าใหเหนถงประเดนปญหาทเกดขนจากการแกไขครงน รวมถงประเดนปญหาทมอยแตเดม ซงยงไมไดรบการแกไข เมอเปรยบเทยบกบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณฎกาของประเทศไทยและตางประเทศ จะเหนไดวา ประเทศไทยแตกตางจากประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนในเรองทศาลแรงงานไทยไมเปนอสระจากศาลยตธรรม โดยศาลแรงงานยงคงสงกดกระทรวงยตธรรม ในขณะทศาลแรงงาน ของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนสงกดกระทรวงแรงงาน การอทธรณค าพพากษาของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนและของประเทศสาธารณรฐฝรงเศสนนจะสามารถอทธรณไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย แตการฎกาจะไดเฉพาะขอกฎหมายเทานน แตกตางจากประเทศไทยทจะอทธรณไดเฉพาะกรณปญหาขอกฎหมายเทานน ท าใหทราบถงแนวทางทจะปรบใช ในการพฒนาการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของศาลแรงงานไทยได

Ref. code: 25595801031211MFH

บทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ

6.1 บทสรป

ในการด าเนนคดแรงงานเมอมขอพพาทเกยวกบเรองแรงงานตองยนฟองตอศาลแรงงาน

อนเปนศาลช านญพเศษซงถอเปนศาลชนตน และตองปฏบตตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มไดใชวธในการด าเนนคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง เนองจากคดแรงงานเปนคดทเปนขอขดแยงระหวางนายจางและลกจางหรอเกยวกบสทธของนายจางและลกจางตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน และกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธซงมลกษณะพเศษแตกตางไปจากคดแพงและคดอาญาทวไป และหากจะพจารณาขอขดแยงดงกลาวโดยอาศยแตเพยงหลกกฎหมายในแงมมของกฎหมายแพงและพาณชยเพยงอยางเดยว อาจท าใหคกรณไมไดรบความเปนธรรมได จงควรใหไดรบการพจารณาโดยผพพากษาซง เปนผมความร และความเขาใจในปญหาแรงงานโดยเฉพาะรวมกบผพพากษาสมทบฝายนายจางและฝายลกจาง ซงถอวาเปนตวแทนในมมมองของนายจางและลกจาง เพอใหคความมโอกาสประนประนอมยอมความและสามารถกลบไปท างานรวมกนไดโดยไมเกดความรสกเปนอรตอกน จงตองใหการด าเนนคดเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค และเปนธรรม โดยใหการด าเนนคดแรงงาน ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงมการยกเวนขนตอนและวธการตาง ๆ ทบญญตไวในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงหลายกรณเพอใหเกด ความคลองตวยงขน

การแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงในเรองการอทธรณฎกาอนเนองจาก วธพจารณาความแพงในสวนการฎกาไมสามารถกลนกรองคดทไมเปนสาระอนควรแกการวนจฉย ของศาลฎกาไดอยางมประสทธภาพเพยงพอ ท าใหการพจารณาพพากษาคดของศาลฎกาเกดความลาชา จงไดมการประกาศใชพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง (ฉบบท 27) พ.ศ. 2558 อนเปนการเปลยนแปลงการฎกา จากระบบสทธเปนระบบอนญาต กลาวคอ ใหเพมมาตรา 244/1 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง โดยบญญตวา “ภายใตบงคบมาตรา 247 ค าพพากษาหรอค าสงขอศาลอทธรณใหเปนทสด” แตสามารถฎกาตามมาตรา 247 ไดตอ เมอไดรบอนญาตจากศาล ซ งจะฎกาได เฉพาะปญหาส าคญทศาลฎกาควรว นจฉย เปนการปรบปรงระบบการอทธรณและฎกาในภาพรวมทงระบบใหคดโดยทวไปยตเพยงสองชนศาลคอศาลช นต นและศาล อทธรณ เ พ อให การ พจารณาพพากษาคดของศาลฎ กา เป น ไป

Ref. code: 25595801031211MFH

130

อยางมประสทธภาพโดยไมมคดคางทศาลฎกาเปนจ านวนมากดงเชนปจจบน และมการแกไขพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 โดยใหการอทธรณนน ตองยนตอศาลอทธรณ และใหค าพพากษาของศาลอทธรณเปนทสดเชนเดยวกบระบบการอทธรณของคดทวไป เพอใหระบบการอทธรณและฎกาทงระบบเปนไปในระบบเดยวกน แตขณะเดยวกน กใหสามารถฎกาได โดยน าบทบญญตของประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชโดยอนโลม

เมอพจารณาบทบญญต เรองฎกาตามประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพง มาตรา 247 ใหฎกาค าพพากษาหรอค าส งของศาลอทธรณ ไดเมอไดรบอนญาตจากศาล อกทง มาตรา 249 ไดก าหนดถงปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉยและจะพจารณาอนญาตใหฎกา ตามมาตรา 247 ได หลายกรณ แตทส าคญคอ (1) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน เพราะเมอกฎหมายแรงงานเปนกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน เมอเกดเปนขอพพาทแรงงานตามกฎหมายแรงงานแลว ยอมเขาหลกเกณฑเปนปญหาส าคญทศาลฎกาจะอนญาตใหฎกาได

จากการทมการแกไขเปลยนแปลงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานน ท าใหเกดประเดนปญหาตาง ๆ ทงทเกดจากการแกไขในเรองการอทธรณฎกา และการทไมแกไขปญหาทเกดจากการด าเนนคดแรงงานแบบเดม ดงน

1. เปนการเพมขนตอนในกระบวนพจารณาคดแรงงาน จากเดมทคดแรงงานเปนระบบกระโดดขามศาล คอการอทธรณ โดยตรงไปยง

ศาลฎกาแผนกคดแรงงาน ตองเปลยนเปนอทธรณตอศาลอทธรณคดช านญพเศษ และหาก เขาหลกเกณฑทสามารถฎกาค าพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษใหสามารถฎกาไปยง ศาลฎกาได จงเปนการเพมศาลอทธรณคดช านญพเศษขนอกชนหนง ท าใหเปนการเพมขนตอน ในการด าเนนคดแรงงานจากสองชนศาล คอ ศาลแรงงาน (ศาลชนตน) และศาลฎกาแผนกคดแรงงาน เปนสามชนศาล คอ ศาลแรงงาน (ชนตน) ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกา ซงตางจากหลกการและเจตนารมณเดมของการจดตงศาลแรงงาน นนคอตองการใหการด าเนนคดเปนไปโดยสะดวก ประหยด รวดเรว เสมอภาค

2. การน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชไมตรงตามวตถประสงคของพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522

3. คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานไมมความตอเนองในการสรางความเชยวชาญเฉพาะดานแรงงาน

4. การจ ากดใหมการอทธรณไดเฉพาะขอกฎหมาย ท าใหคความฝายทเสยเปรยบไมไดรบความยตธรรมทเพยงพอ

Ref. code: 25595801031211MFH

131

6.2 ขอเสนอแนะ

จากขอสรปดงกลาว จะเหนถงสภาพปญหาของการด าเนนคดแรงงานในช นอทธรณ และฎกาในประเทศไทย และเมอเปรยบเทยบการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา ของประเทศไทยกบตางประเทศ จะเหนไดวา การด าเนนคดแรงงานในประเทศไทยมขอแตกตาง จากการด าเนนคดแรงงานในตางประเทศ ผเขยนจงขอเสนอเปนแนวทางท จะปรบใชในการพฒนา การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาของศาลไทยได ดงน

6.2.1 ขนตอนในการด าเนนคดแรงงาน จากสภาพปญหาในการเพมขนตอนการด าเนนคดแรงงานใหสามารถยต

ไดถงสามชนศาล คอ ศาลแรงงาน ศาลอทธรณคดช านญพเศษ และศาลฎกา เพอใหสอดคลอง กบระบบการอทธรณฎกาคดแพงทวไป แตไมสอดคลองกบหลกการด าเนนคดแรงงานทใหเปนไป ดวยความสะดวก รวดเรว และประหยด เมอพจารณาถงการการด าเนนคดแรงงานของตางประเทศ เชน ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนมบทบญญตในเรองการด าเนนคดแรงงานใหอทธรณโดยตรงไปยงศาลฎกาได จงเหนไดวา ตางประเทศยงคงมหลกการทใหการด าเนนคดแรงงานสะดวก รวดเรว แตกตางจากคดแพงทวไปได ดงนน เมอคดแรงงานเปนคดทมลกษณะพเศษแตกตางจากคดแพงทวไป เนองจากเปนคดทเกยวกบความสมพนธระหวางนายจางและลกจางอนอาจเกดผลกระทบตอสภาพสงคม เศรษฐกจ รวมถงความไมเทาเทยมกนของความสามารถในดานตาง ๆ ของคความ เชน สภาพทางการเงน การศกษา ความสามารถในการเขาถงพยานและหลกฐาน ดงนน การอทธรณ หรอฎกาจงสามารถแตกตางจากระบบการอทธรณฎกาคดแพงทวไป จงควรใหมระบบศาลแรงงานเพยงสองชนศาล คอ การใหคดแรงงานยตไดทศาลแรงงานชนตนและศาลแรงงานสงสดดงเชน คดปกครอง เพอใหเปนไปตามหลกในการด าเนนคดแรงงานใหเปนไปดวยความสะดวกและรวดเรว อยางไรกตาม ศาลปกครองแตกตางจากศาลแรงงาน เนองจากศาลปกครองเปนอสระแยกออกจากศาลยตธรรม แตศาลแรงงานยงอยในระบบศาลยตธรรม การอทธรณยงคงตองอทธรณไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษซงพจารณาคดช านญประเภทอนดวย เชน คดเกยวกบภาษอากร เปนตน ในขณะทการฎกากยงคงฎกาไปยงศาลฎกาซ งพจารณาคดแพงและคดอาญาทวไปทงหมด หากพจารณาระบบศาลแรงงานของสหพนธสาธารณรฐเยอรมนทเปนอสระจากศาลยตธรรม จะท าใหสามารถวางระบบการด าเนนคดแรงงานใหแตกตางจากคดแพงทว ไปตามลกษณะพเศษของคดแรงงานได แตเนองจากการก าหนดใหระบบศาลแรงงานแยกตางหากจากระบบศาลยตธรรมนน เปนเรองทตองพจารณาใหรอบคอบถงความเหมาะสมและผลกระทบตาง ๆ อกทงปจจบน ไดมการจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษขนเพอใหพจารณาการอทธรณคดช านญพเศษเพอใหเปน

Ref. code: 25595801031211MFH

132

กระบวนการด าเนนคดในทางแพงนนเปนไปในระบบเดยวกน และใหการพจารณาคดแรงงานเปนไปตามหลกการความรวดเรวและเปนธรรม จงเหนควรก าหนดหลกเกณฑส าหรบการอทธรณและฎกาคดแรงงาน ดงตอไปน

1. คดแรงงานทสนสดทชนศาลอทธรณคดช านญพเศษ คอ คดแรงงานทเปน ขอพพาทสวนบคคล หรอขอพพาทระหวางเอกชน เชน ขอพพาทระหวางลกจางคนหนงและนายจางคนหนง หรอการเลกจางลกจางคนหนง เนองจากเปนคดทเปนเรองระหวางเอกชน จงไมเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย

2. คดแรงงานทสามารถขออนญาตฎกาได คอ คดแรงงานทเปนขอพพาทรวม หรอขอพพาทระหวางกลมบคคล หรอขอพพาทตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ และคดแรงงาน ทเปนขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานรฐวสาหกจ หรอขอพพาทระหวางลกจางและหนวยงานของรฐซงมใชสญญาทางปกครอง เชน ขอพพาทเกยวกบขอบงคบเกยวกบการท างาน หรอสวสดการของพนกงานและลกจางของหนวยงานรฐวสาหกจ เปนตน เนองจากเปนปญหาทสงผลกระทบตอคนจ านวนมาก จงเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย

6.2.2 การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

คดแรงงานเปนคดทมลกษณะแตกตางจากคดแพงทวไป เปนคดทมหลกการ ในการด าเนนคดใหเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว ประหยด และเทยงธรรม เพอใหคมครองคความฝายทเสยเปรยบและปองกนไมใหเกดปญหาทกระทบตอสภาพเศรษฐกจและความสงบสขในสงคม การด าเนนคดแรงงานและการพจารณาของศาลในคดแรงงานจงตองใชบทบญญตทแตกตาง จากการด าเนนคดแพงทวไป ดงนน การใหน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาใชบงคบโดยอนโลมยอมไมเหมาะสมกบลกษณะของคดแรงงาน จงควรบญญตถงวธการขนตอน ตาง ๆ ในการด าเนนคดแรงงานใหครบ เพอใหการน าบทบญญตในประมวลกฎหมายวธพจารณา ความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมท าไดเฉพาะกรณทยงไมมการบญญตในเรองนนไวในวธพจารณา คดแรงงาน หากมการใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงกบคดแรงงานในเรองใด กควรใหมการแกไขกฎหมายวาดวยวธพจารณาคดแรงงานในเรองนนตอไปดวย โดยควรก าหนดเพมเตมในเรองตาง ๆ ดงน

1 . ก าหนดระยะ เวลา ในการย นฎ กา คด แ ร ง งาน ไว ในมาตรา 57/1 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 ใหชดเจน โดยควรก าหนดเปนระยะเวลา 15 วน

Ref. code: 25595801031211MFH

133

2. ก าหนดใหการพจารณาพพากษาของศาลฎกานนถอตามขอเทจจรงทศาลอทธรณคดช านญพเศษไดวนจฉยมา แตถาขอเทจจรงทศาลอทธรณคดช านญพเศษฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย ใหศาลฎกาสงใหศาลอทธรณคดช านญพเศษฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลฎกาแจงไป โดยก าหนดเพมเตมไวในมาตรา 57/1 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

6.2.3 คณสมบตของผพพากษาในคดแรงงานในชนอทธรณฎกา ผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกาตองเปนผทมความรความเชยวชาญในคดแรงงานโดยมประสบการณในการพจารณาคดแรงงานมาเปนระยะเวลานานอยางตอเนอง เพอทจะไดเขาใจถงสภาพปญหาและสภาพการจางแรงงานเปนอยางด จงควรก าหนดใหการปรบเปลยนตามรอบวาระหรอการเลอนต าแหนงของผพพากษาคดแรงงานจ ากดเฉพาะในศาลแรงงาน ศาลอทธรณคดช านญพเศษแผนกคดแรงงาน และศาลฎกาแผนกคดแรงงานเทานน เพอใหเกดความตอเนองของความเชยวชาญของผพพากษาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา

6.2.4 การใหอทธรณในปญหาขอเทจจรงในคดแรงงาน การจ ากด ใหม การ อทธรณ ได เฉพาะปญหาขอ เท จจร ง ท า ให ค ความ

ฝายทเสยเปรยบในการเขาถงพยานหลกฐานไมสามารถอทธรณในปญหาขอเทจจรงได แมวาตนจะไดพยานหลกฐานมาใหมทอาจท าใหผลของคดเปลยนไป จงควรใหมการอทธรณไดทงขอเทจจรง และขอกฎหมาย เพอความเปนธรรมแกคความท เสยเปรยบในการเขาถงพยานหลกฐาน ในการสบพยานในศาลแรงงาน แตทงน ควรใหมการจ ากดในเรองทนทรพยในการอทธรณ ตามการด าเนนคดแรงงานในประเทศสาธารณรฐฝรงเศสและประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน โดยแกไขเพมเตมใหสามารถอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานไดทงในปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมายในมาตรา 54 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558 แตส าหรบการฎกาคดแรงงานนน ควรก าหนดใหฎกาไดแตเฉพาะปญหา ขอกฎหมายตามเดม

ดงนน จากการศกษาทงแนวความคด ทฤษฎ การด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณ และฎกาตามกฎหมายตางประเทศและตามกฎหมายไทย พบวา กฎหมายแรงงานนนเปนกฎหมายส าคญในการควบคมความสมพนธระหวางนายจางและลกจางเพอใหเกดความสงบในสงคม เมอมขอพพาททางแรงงานเกดขน จงควรมวธการด าเนนคดแรงงานและวธพจารณาคดแรงง าน ในชนอทธรณและฎกาทแตกตางจากคดแพงทวไป ใหเปนไปตามหลกในการใหคดแรงงานด าเนน

Ref. code: 25595801031211MFH

134

ไปดวยความสะดวก รวดเรว ประหยด และเปนธรรม เพอใหคความและขอพพาททางแรงงาน ทไดมการอทธรณหรอฎกานนไดรบการแกไขอยางถกตอง เหมาะสม รวดเรว และเปนธรรม

Ref. code: 25595801031211MFH

135

บรรณานกรม

หนงสอ

เกษมสนต วลาวรรณ. การด าเนนคดในศาลแรงงาน. กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2546. . ค าอธบายกฎหมายแรงงาน. พมพครงท 23. กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2559. ขรรคชย สนทร, อนนต ธรรมราช, วเทพ อรยสจจากร, ประสงค กระจางวฒชย, จตฤด วระเวสส,

อทธ มสกะพงศ, สญชย ผลฉาย, สจน ซอสวรรณ และ กรกนยา สวรรณพานช. แนวทางการปรบปรงกระบวนพจารณาพพากษาคดชนอทธรณฎกาใหเปนระบบอนญาตใหอทธรณและฎกา. กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม, 2549.

คณต ณ นคร. กฎหมายวธพจารณาความอาญา. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2555. จ ารส เขมะจาร. ศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน. กรงเทพมหานคร: ประยรวงศ, 2531. เจรญ ศรพนธ, และ เกษมสนต วลาวรรณ. แรงงานสมพนธ . กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2521. ชาญณรงค ปราณจตต, พงษเดช วานชกตตกล และ ธารทพย จงจกรพนธ. การวจยเพอหาวธลด

ปรมาณคดทมาสศาลอธรณและศาลฎกา. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2545.

ชาญวทย รกษกลชน. หลกนตธรรมกบหลกความเปนอสระของผพพากษาในการพจารณาคด .กรงเทพมหานคร: ส านกงานศาลรฐธรรมนญ, 2556.

พรเพชร วชตชลชย. ค าอธบายกฎหมายแรงงาน กฎหมายคมครองแรงงานกฎหมายแรงงานสมพนธ กฎหมายจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพรงเรองธรรม, 2523.

พศวจณ กนกนาก. การปฏรปโครงสรางศาลยตธรรมของประเทศไทย กรณการอทธรณและฎกา . กรงเทพมหานคร: ส านกงานศาลยตธรรม, 2548.

ไพศษฐ พพฒนกล. ค าอธบายกฎหมายแรงงาน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยรามค าแหง, 2522.

วรรณชย บญบ ารง, ธนกฤต วรธนชชากล, สรพนธ พลรบ และ เรวด ขวญทองยม. หลกและทฤษฎกฎหมายวธพจารณาความแพง เลม 2. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2554.

วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม. กฎหมายแรงงาน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2559.

Ref. code: 25595801031211MFH

136

ส านกกฎหมาย ส านกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทส านกงานเลขาธการสภานตบญญตแหงชาต. เอกสารประกอบการพจารณารางพระราชบญญตจดตงศาลอทธรณคดช านญพเศษ พ.ศ. ..... กรงเทพมหานคร: ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการวฒสภา, 2558.

ส านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย. ปฏรปศาลแรงงาน : แยกศาลแรงงานจากศาลยตธรรม. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา, 2558.

สมยศ ไขประพาย . บทบาทอ านาจของศาลยต ธรรมในการพจารณาคดระบบไตสวน . กรงเทพมหานคร: สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม, 2555.

วทยานพนธ กตตพงษ จตสวางโศภต. “ผลผกพนของค าพพากษาในคดแพง : กรณศกษาประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความแพง มาตรา 145.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2538.

เกยรตศกด พฒพนธ. “การแกไขทบทวนค าพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2546.

จฬาลกษณ แกวศวะวงศ. “ศาลแรงงานและการด าเนนคดในศาลแรงงาน ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและว ธ พจารณาคดแรงงาน พ.ศ . 2522. ” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2543.

ชนานนท วงศวระชย. “การแกไขค าพพากษาในคดอาญาโดยการอทธรณตามระบบคอมมอนลอว และซวลลอว.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2527.

ฐตมา ภสาร. “ปญหาการอทธรณฎกาแบบระบบสทธในคดแพงของไทย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2547.

ฐวาพร สชล. “อ านาจศาลยตธรรมในการจ ากดสทธอทธรณฎกา : ศกษากรณระเบยบทประชมใหญ ศาลฎกาวาดวยการไมรบคดซงขอกฎหมายหรอขอเทจจรงทอทธรณหรอฎกาจะไมเปนสาระอนควรแกการพจารณาพพากษา พ.ศ. 2551.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2553.

ณฐนย สทธคณะ. “การไกลเกลยคดแรงงานของศาลตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขาวชานตศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2550.

Ref. code: 25595801031211MFH

137

ธรศกด แกววงศวฒนา. “ปญหาการรบฟงขอเทจจรงของศาลฎกาในพจารณาคดแรงงาน. ” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2545.

ธ ารงศกด หงสขนทด. “บทบาทของฝายตลาการในประเทศไทย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2527.

ปวณา มาศมททก. “การจ ากดสทธอทธรณฎกาในคดแพง.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2533.

วรรณยพา โตส ารด. “การอทธรณคดอาญาทอยในอ านาจศาลแขวง.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2556.

วระชย เหลองประเสรฐ. “การเพกถอนค าพพากษาโดยศาลทมค าพพากษา.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2555.

สวภา วรฬหดลก. “การด าเนนคดแรงงานในศาลแรงงานเปรยบเทยบกบการด าเนนคดในศาลยตธรรม.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2548.

บทความวารสาร ธนกร วรปรชญากล. “ระบบศาลยตธรรมและการขอใหมการทบทวนค าพพากษาของศาลในประเทศ

ฝรงเศส.” ดลพาห 51, ฉ. 1 (2547): 60. ธานนทร กรยวเชยร. “หลกนตธรรม (The Rule of Law).” ยตธรรมคขนาน 6, ฉ. 1 (2554): 16 - 17. นพนธ ใจส าราญ, ศรศกด กลจตตบวร, นเรศ กลนสคนธ, ชยพร ควรอกษร, มณฑล ยอดรก,

อสรา วรรณสวาท, ชยน สนทรสงคาร และ มนเชษฐ โรจนศรบตร . “ระบบศาลสหราชอาณาจกร : ทมาและโครงสรางของระบบกฎหมายแรงงานสหราชอาณาจกร. ” วารสารกฎหมายเปรยบเทยบศาลยตธรรม 3, ฉ. 3 (2554): 139-158.

ประคนธ พนธวชาตกล และ เกษมสนต วลาวรรณ. “รายงานการดงานศาลแรงงาน ณ ประเทศอสราเอล และประเทศฝรงเศส.” ดลพาห 31, ฉ. 1 (2527): 48 - 57.

ร.แลงกาต. “ประวตศาสตรกฎหมายไทยวาดวยศาลและวธพจารณา.” วารสารอยการ 9, ฉ. 102 (2529): 9 - 25.

สถต เลงไธสง. “ทางแกปญหาคดความคงคางในศาลสง (รายงานการศกษาดงานศาลประเทศสหรฐอเมรกา องกฤษ และเยอรมน).” บทบณฑตย 38, ฉ. 2 (2524): 170 – 171.

Ref. code: 25595801031211MFH

138

BOOKS Lingemann, Stefan, Robert von Steinau-Steinruck, and Anja Mengel. Employment &

Labor Law in Germany 4th ed. Munich: C.H. Beck, 2016. Parker, Reginald. A guide to labor law ; basic facts, questions and answers, pertinent

statutes. New York: Frederick A. Praeger, 1961. Rubin, H. Ted. The Court ; Fulcrum of the Justice. California: Goodyear, 1976. Stewart, John Hall. A Documentary Survey of the French Revolution. New York:

Macmillan, 1951. The President of the Federal Labour Court. The Federal Labour Court. Erfurt: The

Federal Labour Court, 2014. ARTICLES

Murar, Ribana. “Labour Jurisdiction In France.”Academica Science Journal Juridica

Series 1, no.1 (2012): 45 – 48. Pugh, Nina Nichols. “The Structure and Role of Courts of Appeal in Civil Law Systems.”

Louisiana Law Reviews and Journals at Digital Commons 35, no.5 (1975): 1164 - 1172.

ELECTRONIC MEDIA Adler, Stephen J. “National Labour Law Profile: The State of Israel.” ILO.

http://www. ilo.org/ ifpdial/ information-resources/national-labour-law-profiles/ WCMS_158902/lang--en/index.htm, May 18, 2017.

Berton, Françoise. “The French court system – an overview.” Berton. http://www. berton-associes.us/blog/litigation-in-france/french-court-system-overview, April 6, 2017.

Blatman, Michel. “Labour Court System In France.” Ealcj. http://ealcj.org/wp-content/ uploads/2015/12/francesummary.pdf, April 16, 2017.

Ref. code: 25595801031211MFH

139

Bundessozialgericht. “The Federal Social Court and social jurisdiction.” Bsg. www.bsg.bund.de/EN/Home/home_node.html;jsessionid=1A4FF5007C09684602F93A250A415434.2_cid380#doc3468410bodytext6, January 16, 2017.

Bundesarbeitsgericht. “Federal Labour Court.” Bundesarbeitsgericht. http://www. bundesarbeitsgericht.de/englisch/general.html#1, April 13, 2017.

Courts and Tribunals Judiciary. “Hearings Employment Appeal Tribunal.” Gov.uk. https://www.judiciary.gov.uk/publications/hearings-employment-appeal-tribunal , April 6, 2017.

Essenberg, Bert. “Labour Courts in Europe.” ILO. www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed.../wcms_205856.pdf, January 02, 2017.

Government Digital Service. “Appeal Employment Tribunal.” Gov.uk. https://www. gov.uk/appeal-employment-appeal-tribunal/print, April 6, 2017.

Government Digital Service. “Appeal to the Employment Appeal Tribunal (EAT).” Gov.uk. https://www.gov.uk/appeal-employment-appeal-tribunal/ if-you-lose-your-case, April 6, 2017.

Government Digital Service.“Appeal to the Employment Appeal Tribunal (EAT).” Gov. uk. https: / / www. gov. uk/ courts-tribunals/ court-of-appeal-civil-division, April 6, 2017.

Government Digital Service. “Employment Tribunal.” Gov.uk. http://www. gov.uk/ employment-tribunals, January 25, 2017.

Government of Israel. “The Supreme Court.” Elyon. http://elyon1.court.gov.il/eng/ rashut/maarechet.html, May 18, 2017.

HM Courts & Tribunals service. “I want to appeal to the Employment Appeal Tribunal.” justice.gov.uk. http://hmctsformfinder.justice.gov.uk/HMCTS/GetLeaflet.do?court _leaflets_id=2809, April 6, 2017.

Jurkowski, Stephanie. “Writ_of_Certiorari.” Cornell. https://www.law.cornell.edu/wex/ writ_of_certiorari, April 8, 2017.

Kissel, Otto. “The labour jurisdiction in Federal Republic Of Germany In Labour Court In Europe.” ILO. www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed.../wcms_205856.pdf , January 02, 2017.

Ref. code: 25595801031211MFH

140

Rossiter, Adrian. "Popular Front economic policy and the Matignon negotiations." Revolvy. https://www.revolvy.com/main/index.php?s=Popular%20Front%20(France) &item_type=topic, December 15, 2016.

Seyfarth Shaw LLP. “Employment & labour law in France.” Lexology. http://www. lexology. com/ library/ detail. aspx?g= 04707eaf-8286-4528-860c-b20c632b0ed0, April 16, 2017.

The Administrative Office of the U.S. Courts. “About the U.S. Courts of Appeals.” Us Courts. http://www.uscourts.gov/about-federal-courts/court-role-and-structure/about-us-courts-appeals, April 5, 2017.

The Supreme Court. “A guide to bringing a case to The Supreme Court.” The Supreme Court. https://www.supremecourt.uk/procedures/how-to-appeal.html, April 6, 2017.

The Supreme Court. “Role of the Supreme Court.” The Supreme Court. https://www.supremecourt.uk/about/role-of-the-supreme-court.html, April 6, 2017.

Tisserand, Jean-Christian. “Labour Disputes and Pre-trial Settlement : The French Case.” Docplayer. http://docplayer.net/18565856-Labour-disputes-and-pre-trial-settlements -the-french-case.html, April 14, 2017.

United States Department of Labor. “Wage and Hour Division (WHD).” DOL. https://www.dol.gov/whd/regs/compliance/whdfs44.htm, April 6, 2017.

United States of America. “After You Have Filed a Charge.” U.S.Equal Employment Opportunity Commission. https://www.eeoc.gov/employees/afterfiling.cfm, April 4, 2017.

United States of America. “Filing A Charge of Discrimination.” U.S.Equal Employment Opportunity Commission. https://www.eeoc.gov/employees/charge.cfm, April 4, 2017.

United States of America. “Law.” U.S.Equal Employment Opportunity Commission. https://www.eeoc.gov/laws/statutes/titlevii.cfm, April 4, 2017.

Ref. code: 25595801031211MFH

141

United States of America. “Time Limits For Filing A Charge.” U.S.Equal Employment Opportunity Commission. https://www.eeoc.gov/employees/timeliness.cfm, April 4, 2017.

Veillieux, Pierre. “The Organisation Of Labour Courts In France In Labour Court In Europe.” ILO. www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed.../wcms_205856.pdf, January 2, 2017.

Ref. code: 25595801031211MFH

ภาคผนวก

Ref. code: 25595801031211MFH

143

ภาคผนวก ก ตารางเปรยบเทยบการอทธรณคดแรงงานตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 และการอทธรณ

ฎกาตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

การอทธรณคดแรงงานตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522

การอทธรณฎกาตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงาน และวธพจารณาคดแรงงาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2558

มาตรา 54 ภายใต บงคบบทบญญตแห งกฎหมายนหรอกฎหมายอน ค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานใหอทธรณไดเฉพาะในขอกฎหมายไปยงศาลฎกาภายในสบหาวนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน กา ร อทธ รณ น น ให ท า เป นหน ง ส อย น ต อศาลแร ง ง าน ซงมค าพพากษาหรอค าสงและใหศาลแรงงานสงส าเนาอทธรณแกอกฝายหนงแกภายในเจดวนนบแตวนทฝายนนไดรบส าเนาอทธรณ เมอไดมการแกอทธรณแลว หรอไมแกอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคสอง ใหศาลแรงงานรบสงส านวนไปยงศาลฎกา

มาตรา 54 การอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงาน ใหอทธรณไดเฉพาะใ น ข อ ก ฎ ห ม า ย ไ ป ย ง ศ า ล อ ท ธ ร ณ ค ด ช า น ญ พ เ ศ ษ ต า ม บ ท บ ญ ญ ต แหงพระราชบญญตน แตในกรณทไมมบทบญญตแหงพระราชบญญตนใชบงคบ ใหน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพงมาใชบงคบ โดยอนโลม การอทธรณนนใหท าเปนหนงสอยน ตอศาลแรงงานซงมค าพพากษาหรอค าสงภายในสบหาวนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสงนน และใหศาลแรงงานสงส าเนาอทธรณแกอกฝายหนงแกภายในเจดวนนบแตวนทฝายนนไดรบส าเนาอทธรณ เมอไดมการแกอทธรณแลว หรอไมแกอทธรณภายในก าหนดเวลา ตามวรรคสอง ใหศาลแรงงานรบสงส านวนไปยงศาลอทธรณคดช านญพเศษ

Ref. code: 25595801031211MFH

144



มาตรา 55 การยนอทธรณ ไม เปนการทเลาการบงคบตามค าพพากษา หรอค าสงของศาลแรงงาน แตคความทยนอทธรณอาจท าค าขอยนตอศาลแรงงาน ซงมค าพพากษาหรอค าสงโดยชแจงเหตผลอนสมควรเพอใหศาลฎกาสงทเลาการบงคบไวได

มาตรา 55 การยนอทธรณไมเปนการทเลาการบงคบตามค าพพากษาหรอค าสงของศาลแรงงานแตคความทยนอทธรณอาจท าค าขอยนตอศาลแรงงานซงม ค าพพากษาหรอค าสง โดยชแจงเหตผลอนสมควร เพอใหศาลอทธรณคดช านญพเศษสงทเลาการบงคบไวได

มาตรา 56 ใหศาลฎกาพจารณาและมค าพพากษาหรอค าสงในคดแรงงานโดยเรว ในการพจารณาพพากษาของศาลฎกา ใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมาแตถาขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมา ยงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมายใหศาลฎกาสงใหศาลแรงงานฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลฎกาแจงไป แลวสงส านวนคนศาลฎกาโดยเรว ในกรณทศาลแรงงานเหนวาขอเทจจรงทฟงใหมจะเปนผลใหค าพพากษาเปลยนแปลงกใหศาลแรงงานพพากษาคดนนใหมและใหน ามาตรา 54 และมาตรา 55 มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 56 ใหศาลอทธรณคดช านญพเศษพจารณาและมค าพพากษาหรอค าสง ในคดแรงงานโดยเรว ในการพจารณาพพากษาของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหถอตามขอเทจจรงทศาลแรงงานไดวนจฉยมา แตถาขอเทจจรงทศาลแรงงานฟงมายงไมพอแกการวนจฉยขอกฎหมาย ใหศาลอทธรณคดช านญพเศษสงใหศาลแรงงาน ฟงขอเทจจรงเพมเตมตามทศาลอทธรณคดช านญพเศษแจงไป แลวสงส านวนคนศาลอทธรณคดช านญพเศษโดยเรว ในกรณทศาลแรงงานเหนวาขอเทจจรงท ฟงใหมจะเปนผลให ค าพพากษาเปลยนแปลงกใหศาลแรงงานพพากษาคดนนใหม และใหน ามาตรา 54 และมาตรา 55 มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 57 ใหประธานศาลฎกาจดตงแผนกคดแรงงานขนในศาลฎกา เพอพจารณาพพากษาคดแรงงานทอทธรณมาจากศาลแรงงาน ในกรณจ าเปนเพอประโยชนแหง ความยตธรรม ศาลฎกาอาจ

Ref. code: 25595801031211MFH

145



ขอใหผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญมาใหความเหน เพอประกอบการพจารณาพพากษาคดแรงงานได

มาตรา 57 การพจารณาและการชขาดตดสนคดแรงงานในศาลอทธรณคดช านญพเศษและผลแหงค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตนและประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 57/1 การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณคดช านญพเศษ ใหน าบทบญญต แหงประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพงมา ใชบงคบ โดยอนโลม การพจารณาและการชขาดตดสนคดแรงงานในศาลฎกา ใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตน และประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 247 การฎกาค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ ใหกระท าไดเมอไดรบอนญาตจากศาลฎกา

Ref. code: 25595801031211MFH

146



การขออนญาตฎกา ใหยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาตอศาลชนตน ทมค าพพากษาหรอค าสง ในคดนนภายในก าหนดหนงเดอนนบแตวนทไดอาน ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณ แลวใหศาลชนตนรบสงค ารองพรอมค าฟองฎกาดงกลาวไปยงศาลฎกา และใหศาลฎกาพจารณาวนจฉยค ารองใหเสรจสนโดยเรว มาตรา 249 ใหศาลฎกาพจารณาอนญาตใหฎกาตามมาตรา 247 ได เมอเหนวาปญหาตามฎกานนเปนปญหาส าคญทศาลฎกาควรวนจฉย ปญหาส าคญตามวรรคหนงใหรวมถงกรณดงตอไปน (1) ปญหาทเกยวพนกบประโยชนสาธารณะ หรอความสงบเรยบรอยของประชาชน (2) เมอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญขดกนหรอขดกบแนวบรรทดฐานของค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกา (3) ค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณไดวนจฉยขอกฎหมายทส าคญซงยงไมมแนวค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกามากอน (4) เมอค าพพากษาหรอค าสงของศาลอทธรณขดกบค าพพากษาหรอค าสงอนถงทสดของศาลอน (5) เพอเปนการพฒนาการตความกฎหมาย

Ref. code: 25595801031211MFH

147



(6) ปญหาส าคญอนตามขอก าหนดของประธานศาลฎกา ขอก าหนดของประธานศาลฎกาตามวรรคสอง (6) เมอไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญศาลฎกาและประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

Ref. code: 25595801031211MFH

148

ภาคผนวก ข ตารางเปรยบเทยบการอทธรณคดแรงงานตามกฎหมายไทยและกฎหมายตางประเทศ

ประเทศ องคกรในการด าเนนคดแรงงานในชนอทธรณและ

ฎกา

ระยะเวลาในการยนอทธรณและฎกา

ขอจ ากดในการอทธรณและฎกา วธพจารณาคดแรงงานในชนอทธรณและฎกา

ประเทศไทย อ ท ธ รณ ศ า ล อท ธ รณ ค ดช านญพเศษ แผนกคดแรงงาน ฎกา ศาลฎกาแผนกคดแรงงาน

อทธรณ ยนอทธรณภายใน 15 วนนบแตวนทไดอานค าพพากษาหรอค าสง ฎกา ยนค ารองพรอมกบค าฟองฎกาภายใน 1 เดอนนบแตวน ทไดอานค าพพากษาหรอค าสง

อทธรณ ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย ฎกา ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

เปนไปตามพระราชบญญตจ ดต งศาลแรงงานและว ธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 แล ะท แ ก ไ ข เ พ ม เ ต ม โ ด ยพระราชบญญตจดต งศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2558

ประเทศองกฤษ อทธ รณ - คณะ พจ ารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงาน (Employment Appeal Tribunal)

อทธรณ - ยนอทธรณไปยงคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานภายใน 42 วนนบแตวนทมค าพพากษา ค าสง หรอค าวนจฉย

อทธรณ ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย ฎกา ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

เปนไปตามกฎคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางงานค.ศ. 2013 (Employment Appeal Tribunal Rules 1993) แนวทางปฏบตตามกฎ

Ref. code: 25595801031211MFH

149


ฎกา



- ศ า ล อ ท ธ ร ณแผนกคดแพง (Court of Appeal Civil Division) ฎกา ศาลสงสด (Supreme Court)

- อทธรณค าพพากษาหรอค าวนจฉยของคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางโดยย น ค า ขออนญาตจากคณะพจารณาอทธรณคดเกยวกบการจางภายในระยะเวลา 7 วนนบแตวนทไดรบค าตดสน หรอขออนญาตอทธรณจากศาลอทธรณภายในระยะเวลา 21 วนนบแตวนทไดรบแจงผลคดหรอวนทคณะพจารณาอทธรณคดเก ยวกบการจ าง ไมอนญาต ใหอทธรณ ฎกา ยนขออนญาตฎกาภายใน 28 วนนบจากวนทศาลอทธรณมค าสงหรอค าพพากษา

วธพจารณาความแพง (The Practice Directions to the Civil Procedure Rules) และกฎของศาลสงสด ค.ศ. 2009 (The Supreme Court Rules 2009)

Ref. code: 25595801031211MFH

150


ฎกา



ประเทศสหรฐอเมรกา

อ ท ธ ร ณ ศ า ล อ ท ธ ร ณ (United States Courts of Appeals) ฎ ก า ศ า ล ส ง ส ด ( United Supreme Court)

อทธรณ ยนอทธรณภายใน 30 วนนบจากวนทมค าพพากษา ฎกา ยนค ารองฎกาภายใน 90 วนนบจากวนทมค าพพากษา

อทธรณ ไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย ฎกา ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

เปนไปตามกฎของรฐบาลกลางวาดวยวธการพจารณาชนอทธรณ (Federal Rules of Appellate Procedure Rules) และกฎของศาลสงสดของสหรฐ (Rules of the Supreme Court of the United States)

ประเทศรฐอสราเอล

อทธรณ ศาลแรงงานแหงชาต (The National Labor Court)

อทธรณ ยนอทธรณภายใน 30 วนนบจากวนทมค าพพากษา

อทธ รณ ได ท ง ปญหาข อ เท จ จ ร ง และปญหาขอกฎหมาย

เปนไปตามกฎหมายวาดวยศาลแรง งาน ค . ศ . 1969 (The Labour Court Law, 5729 - 1969)

ประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

อทธรณ ศาลแรงงานมลรฐ (State Labour Court) ฎกา ศาลแรงงานสหพนธรฐ (Federal Labour Court)

อทธรณ ยนอทธรณภายใน 1 เดอนนบแตวนทมค าพพากษา ฎกา ยนค าขอฎกาภายใน 1 เดอนนบจากวนทมค าพพากษา

อทธรณ ไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย แตมการจ ากดทนทรพย ฎกา ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

เ ป น ไ ป ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย ศ า ล แ ร ง ง า น(Arbeitsgerichtsgesetz)

Ref. code: 25595801031211MFH

151


ฎกา



ประเทศสาธารณรฐฝรงเศส

อทธรณ ศาลอทธรณ (Cour d’Appel) แผนกคดแรงงาน (Chambre Sociale) ฎกา ศาลสงสด (Cour de Cassation)

อทธรณ ยนอทธรณภายใน 1 เดอนนบแตวนทมค าพพากษา ฎกา ยนค าขอฎกาภายใน 2 เดอนนบจากวนทมค าพพากษา

อทธรณ ไดทงปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย แตมการจ ากดทนทรพย ฎกา ไดเฉพาะปญหาขอกฎหมาย

เปนไปตามประมวลกฎหมาย แรงงาน (Code du travail) และประมวลกฎหมายว ธพจารณาความแพง (Code of Civil Procedure)

Ref. code: 25595801031211MFH

152

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวเอมอมร สขศรสวางวงศ วนเดอนปเกด 30 กรกฎาคม 2532 วฒการศกษา ปการศกษา 2555 : นตศาสตรบณฑต

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ต าแหนง นตกร 3 ฝายนตการ บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด

(มหาชน) ประสบการณท างาน 2557-2560 นตกร

บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)

การอุทธรณ์และฎีกาคดีแรงงาน, The appeal and the...

Documents

Transcript of การอุทธรณ์และฎีกาคดีแรงงาน, The appeal and the...