รัฐอิสลามในอิรักและซีเรีย The Islamic State of...

รฐอสลามในอรกและซเรย 1

จลสารความมนคงศกษา

ฉบบท 149 พฤศจกายน 2557

รฐอสลามในอรกและซเรย

The Islamic State of Iraq and Syria

จรญ มะลลมเขยน

สรชาต บำารงสขบรรณาธการ

สนบสนนการพมพโดยสถาบน การ ขาวกรอง

สำานก ขาวกรอง แหงชาต

จลสารความมนคงศกษา ฉบบท 149รฐอสลามในอรกและซเรย

พมพ ครง ทหนง พฤศจกายน 2557

จำานวน พมพ 1,000 เลม

การพมพไดรบการสนบสนนจากสถาบนการขาวกรอง สำานกขาวกรองแหงชาต

เจาของ โครงการความมนคงศกษา

ต ปณ. 2030 ปณฝ. จฬาลงกรณ

กรงเทพฯ 10332

E-mail : [email protected]

Website : http://www.newsecurity.in.th

โทรสาร 0-2218-7308

บรรณาธการ ศ. ดร. สรชาต บำารงสข

ผชวย บรรณาธการ นางสาว กลนนทน คนธก

ประจำากอง บรรณาธการ นาย ศบด นพประเสรฐ

นาย กตตพศ พทธวนช

ทปรกษา พลเอก วฒนนท ลลายทธ

พลเรอเอก อมรเทพ ณ บางชาง

พลโท ภราดร พฒนถาบตร

พมพ ท บรษท สแควร ปรนซ 93 จำากด

59, 59/1, 59/2 ซ.ปณณวถ 30 ถ.สขมวท 101

แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรงเทพฯ 10260

โทร. 0-2743-8045 แฟกซ. 0-2332-5058


สารบญ

รฐอสลามในอรกและซเรย จรญ มะลลม

- กลาวนำา 1 - กองกำาลงของ ISIL 3 - มมมองจากโลกมสลม 3 - การปรบตวของรฐบาลอรกหลงการเขามาของ IS IL 3 - บฆดาดคอใคร 7 - ทำาความรจกระบบเคาะลฟะฮ หรอกาหลป (Caliphate) 8 - ทศนะตอกลม IS และ ความขดแยงในตะวนออกกลาง 16 - การเผชญภยทผดพลาดอกครง 32

รฐอสลามในอรกและซเรย1


จรญ มะลลมสาขาวชาการระหวางประเทศ

คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ï กลาวนำา การปรากฏตวของกองกำาลงทเรยกกนมาแตตนวากองกำาลงรฐอสลามแหงอรกและซเรย (Islamic State of Iraq and Syria) หรอ ISIS หรอกองกำาลงรฐอสลามแหงอรกและลแวนท (The Islamic State of Iraq and the Levant) หรอ ISIL โดยคำาวาลแวนทนกหมายถงเขตแดนในบรเวณทตงของซเรยและดนแดนใกลเคยง โดยเฉพาะเขตแดนทอยทางดานตะวนออกของทะเลเมดเตอรเรเนยนนนเอง ซเรยนนมชอเรยกในภาษาอาหรบวา “ชาม” กองกำาลงนจงเรยกไดอกอยางหนงวารฐอสลามอช-ชาม อนเปนกองกำาลงของกลมคนทยดถอสำานกคดซนน (Sunni) ทปฏบตการอยในอรกและซเรยในนาม “รฐอสลามแหงอรกและซเรย” เพอจดตงรฐอสลามภายใตเคาะลฟะฮ (ผนำาทปกครองอาณาจกร ซงดแลทงกจการศาสนาและกจการของรฐ) หรอทฝรงเรยกวา กาหลป (Caliphate) กำาลงสรางปรากฏการณ ใหมในเอเชยตะวนตก (West Asia) หรอตะวนออกกลางอยในเวลาน การประกาศตวขนเปนเคาะลฟะฮของอบบกร บฆดาด (Abubakr Baghdadi) ในฐานะผปกครองอาณาจกร ซงถาประสบความสำาเรจ กอง- กำาลงนกจะขยายตวไปสดนแดนอนๆ ในภมภาคตอไป รวมทงการปรากฏตว ของกองกำาลงทตอไปนจะขอเรยกวา ISIL นนไดนำาไปสการอภปรายอยาง กวางขวางในโลกมสลมวาในทายทสดแลวจะลงเอยอยางไร คำาถามทมอยทวไปกคงหนไมพนคำาถามทวาทำาไมการปรากฏตวของ กองกำาลง ISIS หรอ ISIL หรออชชามทเนนความเปนรฐอสลาม ภายใตผปกครองทเรยกวาเคาะลฟะฮน จงปฏบตการไดอยางรวดเรวและสรางผล


สะเทอนอยางมากหลงจากหนงทศวรรษแหงการจากไปของประธานาธบด ซดดม ฮสเซน ผปกครองซนนทปกครองคนสวนใหญทเปนชอะฮมายาวนาน กวา 23 ป ปฏบตการของ ISIL เรมตนดวยการเขายดครองดนแดนบางสวนทาง ภาคเหนอของซเรย ตามมาดวยเมองทอยทางภาคเหนอของอรก ไดแก ซา- มารา (5 มถนายน) โมซล (9 มถนายน) ตกรต ซงเปนทพำานกของซดดม ฮสเซน (11 มถนายน) ทสำาคญคอ ปฏบตการของกองกำาลง ISIL นมไดทำางานรวมกบขบวนการอล-กออดะฮ (Al-qaeda) ทมปฏบตการอยางตอ- เนองในภมภาคตะวนออกกลาง โดยเฉพาะอยางยงในอรกและซเรยแตอยางใด และดเหมอนวาในเวลานกองกำาลง ISIL ทเคยผกพนกบขบวนการอล- กออดะฮมากอน จะไมเปนทพอใจของขบวนการอล-กออดะฮเปนอยางมาก อนเนองมาจากความแตกตางในเปาหมายของการขบเคลอนสการตงรฐของแตละฝาย การประกาศตงรฐอสลามครงนยงไมมประเทศใดหรอกลมใดใหการยอมรบ ทงนดนแดนลแวนททเปนความปรารถนาของ ISIL นยงหมายรวมถงเลบานอน อสราเอล ปาเลสไตน จอรแดน ไซปรส และภาคใตของตรกอกดวย อยางไรกตามความสนใจของ ISIL จะเรมตนทอรกและซเรยเปนดานหลก ในความเหนของนกวชาการอยาง Ruslan Maskadov ISIL เปนผลมาจากการทสหรฐฯ และพนธมตรทำาสงครามในอรกเมอป ค.ศ. 2003 ซงในเวลาตอมาไดจดประกายความรนแรงไปทวภมภาค นำาไปสการกอกำาเนด ของขบวนการตางๆ จำานวนหนง หนงในนนคอกลมตดอาวธ ญะมาอต อต-เตาฮด อล-ญฮาด หรอองคการเอกภาพแหงศรทธาและการดนรนตอส การดนรนตอสนในภาษาอาหรบเรยกวา ญฮาด ญฮาดในความหมายแทจรงจงไมใชสงครามศกดสทธ เพราะสงครามเปนความชวรายทยอมใหกระทำาได (Necessary evil) เมอการตอสดวยสนตวธไมไดผลองคการดงกลาวนำาโดยมสอบ อซ-ซอรกอวของอรก ทตอมาประกาศความจงรกภกดตอขบวนการ อล-กออดะฮ และถกสหรฐลอบสงหารในเวลาตอมา ป ค.ศ. 2006 ไดปรากฏชอกองกำาลงกลมรฐอสลามแหงอรกและ


ซเรย (ISIS) ขนมาภายใตอบ อบดลลอฮ อร-รอชด อล-บฆดาด เปาหมาย สำาคญของกองกำาลงนอยทการปลดปลอยชาวซนนทไดรบการกดข มอบอยยบ อลมสร (Ayyub al-Masri) แหงอยปตเขารวม กระนนแกนนำาทงสองกตองจบชวตลงโดยปฏบตการทางทหารของสหรฐฯ และอรก (ค.ศ. 2010) เชนกน ทำาใหอบบกร อล-บฆดาด (Abubakr al-Baghdadi) ขนมาเปนผนำาในปจจบน อาจกลาวไดวา ISIS หรอ ISIL มฐานรากมาจากกองกำาลง ตดอาวธ แตปฏบตการในอรกและซเรยเพงเปนทรบรของสาธารณชนï กองกำาลงของ ISIL จากรายงานของ The Economist พบวา ISIL มกองกำาลง 6,000 คนในอรก 3,000-5,000 คนในซเรย มกองกำาลงตางชาตหรอนกรบมญาฮดนนานาชาตอกกวา 3,000 คน โดย 1,000 คนมาจากเชชเนย และอกราว 500 คนมาจากฝรงเศสและองกฤษ มกองกำาลงทเปนทหารบานอก 15,000 คนï มมมองจากโลกมสลม สำาหรบอหราน ISIL คอกลมกอการรายทใชความโหดเหยมสงหารผคนเพอขนมาสอำานาจ ในขณะทคนอกจำานวนมากเชอวา ISIL มลกษณะเปนกองทหารมากกวาจะเปนกลมกอการราย มจดหมายชดเจนคอการทำาใหอรกและซเรยเปนรฐอสลามตามแนวซนน เปนองคการชวยเหลอประชาชนและการกศล มทกษะสงในการตอสแบบจรยทธแตไมนาจะมความเขมแขงพอจนถงขนเขาครองอรกและซเรยได ï การปรบตวของรฐบาลอรกหลงการเขามาของ ISIL นร อล-มาลก (Nuri al-Maliki) นายกรฐมนตรของอรก ซงถกวพากษมาตลอดวาไมใหความเทาเทยมกบกลมชนทมสำานกคดตางกน เรมรสกตวและหวาดหวนถงการเขามาของกลมทถกเรยกวาญฮาด (ผตอสดนรน) หรอทตะวนตกเรยกวา Jihadist ของ ISIL โดยเสนอการอภยโทษใหกบประชาชนทตอตานรฐทงนกเพอหยดยงประชาชนไมใหเขาไปเกยวพนกบ ISIL ซงมทกษะในการรบสง และประกาศจดตงรฐอสลามในอรก เขาประกาศ การใหอภยนในสภาในชวงตนเดอนกรกฎาคมทผานมา หลงจากเขาถกวจารณ


วาเปนผสรางความเหลอมลำาอยางชดเจนในการปกครองหลงสมยประธานา- ธบดซดดม ฮสเซน ปฏบตการสายฟาแลบของ ISIL ทำาใหสหรฐฯ ตองเตอนรฐบาลอรกวา “เวลาไมไดอยขางอรก” อกตอไปแลว โดยโฆษกกระทรวงการตางประเทศ Maria Harf เรยกรองใหอรกเรงแกไขปญหาอยางเรวทสด ตวแทนพเศษของสหประชาชาต Nickolay Mladinov กลาววานกการเมองอรกควรจะยอมรบไดแลววาเหตการณในอรกไมไดเหมอนเดม อกตอไปแลว การมาถงของ ISIL ไมวาจะถกมองไปในแงใด แตอยางนอยกอง- กำาลงนกบบใหมการตกลงกนอยางเปนทางการในอรกวา จากนไปเพอความสมานฉนทของคนในประเทศ สมควรใหสำานกคดทตางกนไดมตำาแหนงสำาคญในรฐบาลดงน นายกรฐมนตรจะเปนชอะฮอาหรบ (Shi’ah Arab) เนองจากเปนคนกลมใหญในประเทศ (อรกมชอะฮอยรอยละ 60 ทเหลอสวนใหญจะเปนซนนและชาวครสตอกจำานวนหนง) ประธานรฐสภาจะเปนชาวซนนและประธานาธบดจะเปนชาวครด (Kurd) ทงนชาวครดหรอเครดสวนใหญจะ เปนซนน หลงจากการเปลยนผานมาระยะหนง ในทสดการเรยกขานชอของขบวนการซนนทลกขนมาสถาปนารฐอสลามในอรกกขอเรยกชอขบวนการของ ตนเองใหมวารฐอสลาม (Islamic State) หรอ IS เทานน กอนหนานขบวนการนรจกกนในชอรฐอสลามแหงอรกและซเรย (Islamic State of Iraq and Syria) หรอ ISIS และรฐอสลามแหงอรกและเลอวองก (Is-lamic State of Iraq and Levant) หรออานกนในภมภาคอาหรบวา ลแวนต อนหมายถงดนแดนทอยทางตะวนออกของทะเลเมดเตอรเรเนยน ซง ไดแก เลบานอน อสราเอล และตรก ขบวนการ IS หรอขบวนการกอตงรฐอสลาม (Islamic State) เปดตวแรงดวยการเปดหนาทาทายขบวนการอล-กออดะฮทพวกเขาแยกตวออกมา และเปดตวอล-บฆดาด ในฐานะผนำาขบวนการตอสตามแนวทางญฮาด


(Jihadist) ระดบโลก หลงจากถกวพากษวาไมกระจายความยตธรรมใหครอบคลมแกทกกลมชนของทกสำานกคด ในทสดนร อลมาลก นายกรฐมนตรของอรกกไดสงกองกำาลงของรฐบาลออกมาตอกรกบ IS ทเมองตกรต (Tikrit) บานเกดของซดดม ฮสเซน ทถก IS เขายดครองจนทำาใหมผเสยชวตจากการปะทะ ครงนราว 1,000 คน นำาไปสการไรทอยของคนอกจำานวนนบพน ตนเดอนกรกฎาคม IS ประกาศจดตงรฐเคาะลฟะฮ (Caliphate) หรอทคนทวไปรจกกนในชอกาหลป อนเปนรปแบบการปกครองทเกดขนหลงการจากไปของศาสดามฮมมด ศาสดาทานสดทายของอสลาม ซงมเคาะลฟะฮททรงธรรมสบทอดสทาน โดยผสบทอดทานทสคอ ทานอะล อบน อบฏอลบ ลกพลกนองและบตรเขยของทานศาสดาทไดรบการสถาปนาใหเปนอมามทาน แรกของสำานกคดชอะฮ ความแตกตางระหวางสำานกคดชอะฮและซนนอยทฝายหนง คอซนน เชอวาผสบทอดศาสดามฮมมด (ขอความสนตจงมแดทาน) ในตำาแหนงเคาะ- ลฟะฮหรอกาหลปจะมาจากการแตงตงหรอเลอกตงหรอจากเผาพนธของทานศาสดากได ในขณะทฝายชอะฮเชอวาผสบทอดทานศาสดาตองมาจากครอบครวของทานศาสดาเทานน ในซเรยซงประชาชนสวนใหญเปนซนนนนพบวาบาชรอล-อะสดและตระกลอล-อะสด เปนชอะฮและครองอำานาจมายาวนาน ในเวลาเดยวกนในสมยซดดม ฮสเซน ประชาชนอรกสวนใหญเปน ชอะฮ แตผปกครองกลบเปนซนน ขบวนการ IS คอผลพวงของขบวนการซนน ซงลกมาตอตานการเขามารกรานของสหรฐฯ และการครองอำานาจของผนำาชอะฮทงในซเรยและอรกในปจจบน ซงทำาใหชาวซนนสญเสยอำานาจ อยางไรกตามวธการของขบวนการ IS ทใชความรนแรงเขามาสอำานาจไดรบการประณามอยางรนแรงจากฝาย ชอะฮและโลกมสลมบางสวน IS ประกาศการจดตงรฐบาลเคาะลฟะฮ อนเปนรฐบาลทผปกครองจะเปนผดแลกจการศาสนาและการปกครองไปพรอมๆ กน รฐเคาะลฟะฮ


หรอรฐกาหลปสดทายทมใหเหนคอการปกครองของสลฏอนหรอสลตาน อบ- ดลฮามดของตรกกอนสงครามโลกครงท 1 ในอดตระบบเคาะลฟะฮรงเรองหลงการจากไปของทานศาสดา โดยผสบทอดทงสทาน (อะบบกร อมร อษมานและอะล) นนเรยกกนวาเคาะลฟะฮ ผทรงธรรม (The Right Guided Caliph ป 661-750 ในสมยอมยยะฮ (Ummayah)) และป 750-1517 ในสมยอบบาซยะฮ (Abbasiyah) ตอมาระบอบนถกแทนทโดยการสบตระกลและการเกดขนของราชวงศตางๆ ทวโลกมสลม แตการปกครองระบอบเคาะลฟะฮกเปนความใฝฝนของชาวมสลมมาตลอด แมแตในหมชาวมสลมของอนเดยทกอตงขบวนการเรยกรองการ จดตงรฐเคาะลฟะฮขนมาในโลกมสลม แมวาจะไมไดรบความสำาเรจกตาม ในบนทกของผกอตงรฐอสลาม (IS) อะบบกร อล-บฆดาด หรออะบบกรแหงกรงแบกแดด ไดประกาศใหตวเองเปน “ผนำาของโลกมสลมทกแหงหน” โดยใชชอวาเคาะลฟะฮอบรอฮม (Caliph Ibrahim) อนเปนชอจรงของเขา การปกครองนจะเนนความเปนซนนเปนดานหลก ซงแนนอน ยอมไดรบการตอตานจากผถอสำานกคดชอะฮ ปจจบนสำานกคดชอะฮจะมผยดถออยในสาธารณรฐอสลามแหงอหรานมากกวารอยละ 85 อรกรอยละ 60 และชาวชอะฮยงเปนชนกลมนอยในโลกมสลมอกจำานวนมาก อาจกลาวไดวาโดยหลกการกวางๆ ซนนเชอในการเลอกตง (Election) ฝายชอะฮเชอในการสบเชอสาย (Designation) แตทงสองสำานกคดนทานศาสดาไมเคยรจก เพราะเกดขนหลงการจากไปของ ทานและสวนหนงเปนผลมาจากแรงผลกดนทางการเมอง ดงไดกลาวมาแลวสำาหรบชาวซนนนน ผสบทอดทานศาสดาจะมาจากการเลอกตงหรอแตงตงหรอมาจากเผาพนธของทานศาสดา (กรอยช) กได ในขณะทฝายชอะฮเชอวาผสบทอดศาสดามฮมมด (ขอความสนตจงมแดทาน) ตองมาจากครอบครวของทานศาสดาเทานน โดยมทานอะลเปน อมามทานแรกและมการสบทอดไปจนถงอมามทานท 12 โดยอมามทานท 12 (อมามมะฮด) ไดหายตวไปและจะกลบมาทำาใหโลกสะอาดบรสทธ (to


set the world right) อกครง ปจจบนมชาวซนนอยรอยละ 80-85 ชาว ชอะฮรอยละ 15-20 เราไมเรยกความแตกตางของซนน-ชอะฮวานกาย (sect) แตเรยกวาสำานกคด (School of thought) มากกวา เนองจากหลกการสำาคญๆ มไดแตกตางกน เชน เชอวาพระองคอลลอฮเปนพระเจาและมฮมมดเปนศาสดาของพระองค เชอวาโลกตองพบจดจบและมโลกหนา (Hereafter) เชอในวนพพากษา (Day of Judgement) เปนตน แตมขอปลกยอยทแตกตางกน เชน สำาหรบชาวซนน การละศลอดในเดอนเราะมะฏอน จะมขนทนทหลงดวงอาทตยตก (Sunset) ในขณะทชาวชอะฮจะละศลอดเมอมองไมเหนใบไมแลวหรอเมอความมดมาเยอน ชาวซนนละหมาด 5 เวลา ชาวชอะฮเอาเวลาละหมาดมารวมกน โดยจะละหมาดเพยงสามครงสามเวลา ในวนศกรชายมสลมตองไปสเหราเพอละหมาดรวมกน ในขณะทฝายชอะฮจะไปหรอไมไป กได เปนตน ดงไดกลาวมาแลวเชนกนวา ความแตกตางของซนน-ชอะฮในอรกเปนเรองของการเมองมากกวาสำานกคดทางศาสนา นนคอ อรก ซงมชาวชอะฮเปนชนกลมใหญเคยถกซดดม ฮสเซน ซงเปนซนน ขนมาปกครองยาวนานถง 23 ป ปจจบนนร อล-มาลกทขนมาเปนผนำาอรกเปนชอะฮ และในขณะทชาวชอะฮสวนใหญไดขนมาปกครองประเทศนน ชาวซนนกลบสญเสยอำานาจ ทเคยมอยางมากในสมยของซดดมไป การประกาศตวของ IS แสดงถงความมนใจของ IS ทจะแยกตวออกมาจากกลมอล-กออดะฮ การกอตงรฐอสลามของ IS ถอเปนขบวนการญฮาดระหวางประเทศทมความสำาคญหลงเหตการณ 9/11 กลาวกนวา IS เปนขบวน การญฮาดนานาชาตทรำารวยทสดï บฆดาดคอใคร อะบบกร บฆดาด หรอในชอจรงวาอบรอฮม เกดทเมองซะมรเราะฮ (Samarra) ของอรกในป ค.ศ. 1971 มประวตการตอสอยางโชกโชน โดยเฉพาะการตอสกบกองกำาลงผรกรานอเมรกนในป ค.ศ. 2003 กอนทจะมา


แตกหกกบอยมาน อส-สวาฮร ผนำาอล-กออดะฮคนปจจบน บฆดาดมลกษณะทนาดงดดใจ โดยเฉพาะยทธศาสตรการตอสททรหดของเขาในทกสถานการณ ดงนนบคลกของเขาบวกกบการตงรฐอสลามในอดมการณของคนจำานวนมาก ทำาใหเขาไดรบการตอบรบจากนกตอสมสลมทวโลก โดยเฉพาะทมาจากหลากหลายประเทศ รวมไปถงชาวมสลมจากองกฤษ และฝรงเศส IS ยงมความสามารถในการประชาสมพนธผลงานของตวเองลงในนตยสารตางๆ และวดโอ โดยผานภาษาองกฤษและภาษาอนๆ ของยโรป ในซเรย IS ประสบความสำาเรจในการควบคมดนแดนทดร เอซซอร (Deir Ezzor) ใกลกบชายแดนอรก ดนแดนรอกา (Raqa) ทางเหนอและดนแดนบางสวนทอยตดกบจงหวดอเลปโปและอกหลายดนแดนในอรก อมร คซาอย (Amr Khuzaie) ทปรกษาของนายกรฐมนตร มาลกกลาววา วกฤตในอรกนนอนตรายมากกวาความขดแยงซนน-ชอะฮ (ค.ศ. 2000-2007) ทผานมา สงครามครงนไมใชสงครามสำานกคด แตเปนสงครามทมการจดตงเปนอยางด และเปนสงครามทฝายตอตานรฐบาลมความสามารถ เปนอยางมากï ทำาความรจกระบบเคาะลฟะฮหรอกาหลป (Caliphate) สถาบนเคาะลฟะฮหรอกาหลป ไดถกสถาปนาขนหลงการสนชวตของศาสดามฮมมด เคาะลฟะฮ (Khalifah) ตามตวอกษรหมายถง “ผแทน” (ของทานศาสดา) กลายเปนตวตนแหงอำานาจหนาททเปนศนยกลางของชาวมสลม และภายใตเคาะลฟะฮ ตำาแหนงตางๆ ของอมมะฮ (ประชาชาตอสลาม) ในสงคมจะเดนขน พารนเดอรบนทกไววา “หลงจากศาสดามฮมมดแลว การแผขยายของอสลามไดผานโลกเกาแกสวนใหญ จนนำาไปสการขยายตวของ อมมะฮ จากชาวอาหรบไปยงชาวมสลมทงมวล และสงนไดกอใหเกดความรสกของชมชนทเขมแขง ซงกลายเปนลกษณะของอสลามไป1

1 Gwoffrey Parinder, A Dictionary of Non-Christian Religions. (Lon-don : Hulton, 1971), p. 292.


เปนเรองถกตองทโลกมสลมมไดมเอกภาพในทางการเมองมาเปน เวลานาน ระบบเคาะลฟะฮไดเสอมถอยลงไปสการผกขาดของราชวงศ ใน ค.ศ. 756 นอยกวาครงศตวรรษหลงจากการสรางรฐอสลาม ซงคอนขางจะเปนชวงเวลาสนๆ ในประวตศาสตรของชาตตางๆ นน การกาวขามเขตแดนแรกในอำานาจหนาทของเคาะลฟะฮไดถกแสดงใหเหนเมอเจาชายคนหนงของราชวงศอมยยะฮ (Umayyad) อบดรเราะหมาน (Abdurrahman) กลายเปนผปกครองแหงอนดาลเซย (Andalusia) หรอประเทศสเปนในปจจบน (สเปนตกอยภายใตการปกครองของราชวงศอสลามยาวนานถง 800 ป) ในศตวรรษท 10 ราชวงศทแยกกนสามราชวงศไดเขาครอบครองดนแดนตางๆ อยางทวถงตามแบบแผนของเคาะลฟะฮ ซงไดแก ราชวงศอบบาสยะฮ (Abbasid) แหงนครแบกแดดหรอบฆดาด ราชวงศฟาฏมยะฮ (Fatimid) แหงอยปตและอมยยะฮ (Umayyad) แหงสเปน นกเดนทางผมชอเสยงชาวมสลมคออบนบะฏเฏาะฮ (Ibn Batutah) แหงโมรอกโก แสดงใหเหนความเชอมโยงระหวางเมองและดนแดนตางๆ ของอสลาม โดย เขาไดเดนทางผานราชอาณาจกรมสลมถง 22 ราชอาณาจกร2 ในระหวางการเดนทาง เขาเหนวาไมมทางใดทจะกดเซาะความผกพน หรอความเคารพตอเอกลกษณของเอกภาพอสลามคอเคาะลฟะฮได ผปกครอง มสลมอสระและสลฏอน (Sultan) หรอสลตาน ไดยอมรบระบอบเคาะลฟะฮเพอทจะขนสบลลงกตามกฎหมาย ในขณะทนกวชาการมสลมผมชอเสยงคอเมาลานา เมาดดย ไดเขยนไววา ความแตกตางบนพนฐานของชาต เผา และความขดแยงทางเผาพนธ มไดเกดขนในเวลานและในเวลาตอๆ ไปอกแลว โดยความคดทวามสลมของโลกประกอบขนเปนอมมะฮหนงยงคงอยเหมอนเดมโดยไมเปลยน มสลมจากสวนใดๆ ของโลกสามารถไปยงดนแดนมสลมใดกไดโดยไมมขอจำากด เคลอนไหวอยางเสรในประเทศนน อยนานแคไหนกไดตามแตปรารถนา เขาไปเกยวของในทางการคา แตงงานโดยไมมความ

2 ดรายละเอยดเรองนใน Albert Hourani, A History of The Arab Peoples. (New York : Warner Book and Harvard University Press, 1991), p. 129.


ยากลำาบากหรอมตำาแหนงสงในศาล ประวตศาสตรอสลามยงเตมเปยมไปดวย ขอเทจจรง ซงชาวมสลมไดออกจากแผนดนของเขาและอยในประเทศมสลม อกประเทศหนงมาเปนศตวรรษ เขาอาจศกษาเลาเรยนในประเทศหนง เขาไปเกยวของทางธรกจใน อกประเทศหนง กลายเปนรฐมนตรหรอผบญชาการในประเทศทสาม และเขาอาจไปยงประเทศอนๆ ตงรกรากและแตงงานทนน3 ดงนนในอดตทผานมา ความคดในเรองอมมะฮจงมไดนำาไปสการถกควบคม การทะเลาะเบาะแวง หรอความรนแรงในหมผศรทธาแตอยางใด ในประเทศมสลมเองกมการใชคำาวาอมมะฮอยางหลวมๆ เพอหมายถงชาต เพออางถงโลกมสลม แตไมไดหมายถงชาตในความหมายทางโลก ซงในสมยปจจบน คำาวาชาตถกใชเพอจะหมายถงจำานวนประชาชน ซงสวนใหญมทมาทางภาษา ประวตศาสตร ฯลฯ คลายคลงกน ซงโดยปกตอาศยอยในพนททมนยามกำาหนดไว และกอรปสงคมภายใตรฐบาลหนง4

ไมวาชาวมสลมจะมาจากทใด ใชภาษาใด หรอมชาตพนธใด ศาสนาอสลามกจะทำาใหชาวมสลมมความสมพนธเปนพเศษตอกน ความรสกในความเปนพนองกนทมมาตลอดน ไดมอบพนฐานแหงเอกภาพไวใหอยางนอยกในเรองพนฐานของอารมณรวม เราอาจกลาวไดอยางถกตองวาสงนมาจากสต สำานกแหงทมาของชมชนหรออมมะฮ อยางไรกตาม ความผกพนในระดบอารมณรวมนกยากทจะนำาไปสพน- ฐานทดำารงอยสำาหรบเอกภาพทางการเมองของชมชนมสลมทงหมด เอกภาพทางการเมองของชมชนมสลมตางกเตมไปดวยอปสรรค อนเนองมาจากแนวโนมทคบแคบหรอภมภาคนยม บางครงกถกเพมเตมดวยเรองของชาตพนธหรอขอเรยกรองอนๆ แมวาความแตกตางในโลกมสลมไดปรากฏมาตงแตใน

3 Abul A’la Maududi, Unity of Muslim World. Khurshid Ahmad (ed.)

(Lahore : Islamic Publications, 1967), pp. 14-15. 4 ดเพมเตมใน The Oxford English Dictionary. vol. 7 (Oxford : Oxford

University Press, 1973), p. 30.


ครงทศาสดามฮมมดไดจากไปแลวกตาม แตเมอหลกการแหงเอกภาพของการ มระบบเคาะลฟะฮหรอกาหลป ซงเปนผปกครองหนงเดยวทครอบครอง ดนแดนมสลมทงหมดมาถงกรกษาเอกภาพของชาวมสลมเอาไวไดเปนเวลานาน ทงๆ ทมการแบงแยกอยในภาคปฏบตของโลกมสลม หรอยงมเรองของอารมณรวมทผสานกลมกลนของเอกภาพทางการเมองทคลมเครออยกตาม แตความรสกรวมกนในความใกลชดและความเปนหนงเดยวนจะพบไดในหมมสลมทมาจากคำาสอนของอล-กรอาน และไดรบการเพมเตมโดยแนวทางของศาสดามฮมมด ทเนนยำาถงเอกภาพของความคลายคลงกนและการพงพาซงกนและกนในสมาชกของชมชนมสลม ดงตวอยางของอล-กรอานทกลาววา “ผศรทธามใชอนใดนอกจากเปนพนองกน”5 และ “จงยดถอสายเชอกของอลลอฮโดยพรอมเพรยงกน และจงอยาแตกแยกกนในหมพวกเจา”6 ความเชอรวมกนเปนปจจยหนงทเขมแขงสำาหรบการบรรลขอตกลงและความเปนปกแผน ระหวางประชาชนทนบถอศาสนาอสลาม การประกาศการเปนผนำาตามแนวทางเคาะลฟะฮหรอกาหลปของผนำาในการตงรฐอสลามอยางอะบบกร อล-บฆดาดในเวลาน กำาลงถกวจารณวาไมไดเปนไปตามแนวทางของระบอบเคาะลฟะฮแตอยางใด เนองจากมไดรบการยอมรบในการใชกำาลงเขาสอำานาจ และคำาวาเคาะลฟะฮหรอกาหลปท เขาหมายถงนนยงไมมอะไรเปนรปธรรมชดเจน อยางไรกตามทผานมาจดหมายสำาคญของขบวนการอสลาม (Islamic Movement) ในเบองตนกคอ การรอฟนระบอบเคาะลฟะฮหรอกาหลปขนมาใหม ซงเชอกนวาระบบนสามารถเยยวยาสงคมทปวยไขได และเชอกนวาระบอบนจะชวยรกษาศกดศรและความภาคภมใจของมสลมเอาไว เชอกนวาระบบนจะปกปองผรกรานชาวยโรปได เคาะลฟะฮหรอกาหลปคนสดทายในโลกมสลมคอกาหลปของอาณาจกรออตโตมาน ซงสนสดอำานาจความเปนกาหลปในป ค.ศ. 1920 ตอมาอาณาจกรออตโตมานกถกแทนทดวยรฐชาตและกลาย

5 ดกรอาน S.XLI : 10. 6 ดกรอาน SIII : 103-105.


มาเปนตรกทยอมรบระบบการแยกศาสนาออกจากการเมอง (secularism) หรอการใหบทบาททางสงคมมากกวาบทบาทของศาสนา ปจจบนตรกปกครองโดยพรรคศาสนา แตเปดโอกาสใหมการแสดงออกทางการเมองตามระบอบ ประชาธปไตย ขบวนการทเกดขนและเรยกตวเองวารฐอสลาม (IS) อยางทเกดขนในอรกเวลาน ไดรบอทธพลจากขบวนการภราดรภาพมสลม ซงสามารถยอนกลบไปไดถงชวงทศวรรษ 1920 ในอยปต อยางไรกตามทผานมาขบวนการเหลานไดมความพยายามโคนลมรฐบาลในประเทศของตนเพอจะสถาปนาศาสนรฐ (theocratic state) ซงพวกเขาอางไปถงรฐเคาะลฟะฮ (Khalifa) หรอรฐของกาหลป (Caliphate) ดงไดกลาวมาแลว รฐเคาะลฟะฮสำาหรบพวกเขาเปนรฐทปกครองโดยผนำาคนเดยวทไดรบแตงตงใหดำารงตำาแหนงเคาะลฟะฮ กลม IS เปนกลมแรกทประกาศสถาปนารฐเคาะลฟะฮ และเปนกลมนกตอสกลมแรกทประสบชยชนะและประกาศตวเองเปนผปกครอง ในขณะทกลมนกตอสอนๆ ไดแตกตวออกไป ดวยเหตนบรรดานกตอสทงหลายจงถกคาดหมายใหแสดงความจงรกภกดตอนายบฆดาด อนเปนสงทเกดขนแลวในเวลาน ทำาใหรฐอสลามทไดรบการประกาศตวกลายเปนศนยกลางของนกตอส และเปนกลมนกตอสกลมเดยวทโดดเดนอยในเวลาน แมกลม IS จะเดนตามขบวนการภราดรภาพมสลมแตใชปฏบตการทรนแรงเขมขน ลาสดในเวทการเมองระหวางประเทศ สหประชาชาตไดเรยกรองรฐสมาชก โดยเฉพาะเพอนบานของอรก ใหรวมกนควำาบาตรกลม IS ซงเขายดดนแดนหลายแหงในอรก รวมทงหามคาขายอาวธและการทำาธรกรรมทางการเงนกบกลมน พรอมกบหามกลมนเดนทางเขาประเทศ ทงนสหประชาชาตยนกรานวากลม IS เปนกลมนอกกฎหมายและยงคงมความเชอมโยงกบกลมอล-กออดะฮ แมวาจะมรายงานวากลม IS ไดแยกตวออกมา จากกลมอล-กออดะฮแลวกตาม ในขณะทในโลกมสลมมความคดตอกลม IS แตกออกเปนหลาย


กลม มทงกลมทคอยเฝาตดตามวาในทายทสดกลม IS จะกาวไปในทศทาง ใด กลมตอตานทเหนวา IS ไมไดเดนตามแนวทางการสรางรฐเคาะลฟะฮทถกตอง เนองจากใชความรนแรงโหดรายปราบปรามผตอตานเพอเขาสอำานาจ และกลมชอะฮทประณามการเขามาสอำานาจอยางไมชอบธรรมของกลม IS ไมวา IS จะถกมองอยางไรกตาม ในปจจบนกลมนกำาลงสรางผลสะเทอนอยางลกซงในอรก โดยยงไมมใครทราบวาผอยเบองหลงทงการใหอาวธและเงนสนบสนนมาจากทใดกนแน การประกาศเปนรฐเคาะลฟะฮโดยกลมผกอตงรฐอสลามไดสรางความตนตระหนกใหกบชาวมสลมในอรก-ซเรยและในโลกมสลมทงมวล หรอแมแตในบรรดาผทปรารถนาอยากเหนรฐเคาะ- ลฟะฮทแทจรงถอกำาเนดขน ระบบเคาะลฟะฮ อนเปนระบบการปกครองของอสลามซงหางหายไปเกอบหนงศตวรรษแลวน เปนระบบทประเทศอาหรบและชาวมสลมยงมความผกพนอยเนองจากเปนสมยทองของอสลาม แตการประกาศตวเปนรฐอสลามของกลม IS กลบไมไดรบการยอมรบอยางทควรจะเปน เพราะกลมนเปนกลมทถกวจารณวาเปนกลมทเตมไปดวยความสดโตงและไมไดเดนตามหลกการอสลามอยางแทจรง ศาสตราจารย แมทธว ไกเดเร ผสอนอสลามศกษาของมหาวทยาลยตลส (Toulouse) ของฝรงเศสกลาววา “กลมผนยมอสลามทงหมดตางกตองการระบอบกาหลป” แตกลม IS นถอวาอยในระดบเดยวกบกลมกอการ รายและเปนกลมนกสงหารทมประวตเลวราย กลม IS ไดนำาเสนอภาพความโหดรายใหประชาคมโลกเหนอยางเปดเผย รวมทงการตดหวฝายตรงขาม ซงเปนการนำาภาพพจนอนเสอมเสยมาใหอสลาม ทำาใหระบอบเคาะลฟะฮหรอกาหลปดางพรอย แมวาคนบางกลมจะ มองกลม IS วาเปนกลมปลดปลอยกตาม การประกาศตวของบฆดาดวาเปนกาหลปหรอผนำาของมสลมทงมวล และเปนผสบทอดของศาสดามฮมมดนน ไดสรางความตนตะลง แมแตกลม นกตอสเพออสลาม (Jihadist) ซงออกมาปฏเสธกลม IS โดยทนท


ชยอบบาส ชมาน (Sheikh Abbas Shuman) จากมหาวทยาลย อล-อซฮร อนเกาแกของอยปตและเปนแหลงความรของชาวซนนเชอวา กลม IS ทประกาศตวเปนผกอตงรฐอสลามนนเปนผกอการราย เนองจาก “รฐอสลามจะไมอาจฟนฟขนมาไดโดยการใชกำาลงแตอยางใด” เขากลาวตอไปวา “การยดครองประเทศดวยการเขนฆาประชาชนไปครงหนง... นไมใชรฐ อสลามอยางแนนอน” เมอกลม IS ประกาศการเปนกาหลปหลงจากยดครองดนแดนจำานวนมากไปจากรฐบาลอรกแลว ในไมชากลมกบฏซงตอตานทงรฐบาลซเรยและตอตานกลม IS กออกมาประกาศไมยอมรบการเขาครองตำาแหนงกาหลปของกลม IS และถอวาการประกาศตวดงกลาวเปนโมฆะ เปนทรบทราบกนดวาผนำาของ IS นนเคยเปนพนธมตรกบอล-กอ อดะฮมากอน แตกมาขดแยงกบผนำาอล-กออดะฮอยางอส-สวาฮร โดยอส-สวาฮรใหการยอมรบกลมแนวหนาอล-นสเราะฮ (al-Nusra Front) วาเปนเครอขายของตนในซเรย อะบ มารอะฮ อล-คอหตาน เจาหนาทดานกฎหมายของอล-นสเราะฮ ไดกลาวหากลม IS วาเปน “ความพงพนาศของชาตอสลาม” การประกาศตวของอล-บฆดาดและการขยายการยดครองดนแดนในอรกอยางตอเนอง ทำาใหประเทศทมดนแดนตดกบอรกอยางซาอดอาระเบย ตองสงทหารจำานวนถง 30,000 นายเขาไปตรงชายแดนทอยตดกบอรกเอาไว หลงจากทหารอรก ไดถอนตวออกไป ซาอดอาระเบยซงเปนผผลตนำามนรายใหญทสดของตะวนออกกลาง มชายแดน 800 กโลเมตรตดกบอรก ซงกลม IS ไดเขายดครองดนแดนตางๆ ในอรกอยางสายฟาแลบ ดวยเหตนกษตรยอบดลลอฮจงสงใหใชมาตรการทจำาเปนในการปกปองราชอาณาจกรจากการคกคามของผกอการราย หลงจากทหารอรก 2,500 นาย ซงอยทางตะวนออกของเมองกรบาลา (Karbala) ถอนตวออกไปทำาใหชายแดนซาอดอาระเบยและซเรยขาดการคมกน กลมญะมาอะฮ อสลามยะฮททรงอทธพลของเลบานอนเรยกกลมผ


สถาปนารฐอสลามวาเปนกลมเดยรถยหรอกลมนอกรต แมวาระบบกาหลป หรอเคาะลฟะฮจะดำารงอยอยางยาวนานถง 14 ศตวรรษและมาจบลงเมอ เคมาล มสฏอฟา อะตาเตรก สงยกเลกระบบนในป ค.ศ. 1924 กตาม ผคนในโลกมสลมกยงถวลหาระบบนอย หากแตการปกครองดงกลาวตองไดมาดวยสนตวธมใชดวยความสดโตงและรนแรงดวยการสงหารผคนเขามาสอำานาจ ทามกลางความสบสนอลหมานในการเขามาของกลม IS และการประกาศตวเปนผนำาโลกมสลมซงคนสวนใหญปฏเสธนน ตะวนออกกลางกตองมาเผชญกบปญหาใหมทสรางผลสะเทอนไปทวโลกมสลม รวมทงในหมชาวมสลมในประเทศไทย นนคอสงครามในฉนวนกาซา อนเปนดนแดนทชาวปาเลสไตนฝายฮามาสอาศยอยและถกปดลอมจากอสราเอลทกดาน เปนอกครงหนงทชาวปาเลสไตนตองตกเปนเหยอความรนแรงจากการบกถลมของอสราเอล ทำาใหประชาชน โดยเฉพาะอยางยงเดกและสตร ตองจบชวตลงอยางนาอนาถ ซงเชอกนวากวาสงครามจะยตลงไดคงมชาวปาเลสไตน เสยชวตถง 1,000 คนหรอมากกวา การสรบครงลาสดเกดจากสาเหตคลายๆ กนกบป ค.ศ. 2008 และ 2012 เรมจากวยรนอสราเอล 3 คนอาย 16-19 ป ถกลกพาตวระหวางเดนทางกลบจากโรงเรยนในชวงเยนของวนท 12 มถนายน จากนนกองกำาลงอสราเอลจงออกตามหาตว และในวนท 30 มถนายนกพบวาทงสามคนไดกลายเปนศพถกทงไวใกลกบเขตเวสตแบงค กลมฮามาสปฏเสธวาเปนผกระทำา แตอสราเอลสรปวาตองเปนกลมฮามาส และตอบโตเรองนดวยการถลมทางอากาศ อยางเหยมโหดและตามมาดวยการรบภาคพนดน ตอมาชาวปาเลสไตนอาย 16 ปถกลกพาตวขนรถหายไป กลายเปนศพถกเผาทงเปนใกลเยรซาเลม เดกหนม ตกเปนเหยอของชาวยวในเวลาตอมา ดนแดนกาซาเปนดนแดนของการปะทะกนหลงจากอสราเอลเขายดครองยาวนานถง 38 ป และออกจากดนแดนนไปบางสวนในป ค.ศ. 2005 การตอบโตของอสราเอลตงแตป ค.ศ. 2008 นนจะหยดการยงจรวดตอบโตจากชาวปาเลสไตนไดเพยงชวคราวเทานน คาดวาความเปนปรปกษระหวาง


เจาของดนแดนอยางปาเลสไตนและผยดครองอยางอสราเอล คงจะจบลงได ยากยง หากองคกรสำาคญของโลกมไดยนมอเขามาแกไขอยางเตมอกเตมใจ เหมอนกรณอนๆ กอนทอสราเอลจะตอบโตชาวปาเลสไตน อสราเอลกจะมขอกลาวหา กลมฮามาสมาตลอดไมสาเหตใดกสาเหตหนง จนเปนสาเหตไปสการโจมตเจาของแผนดนทตอบโตดวยจรวดทมอานภาพนอยกวา อยางไรกตามการเสยชวตของทหารอสราเอลเกอบ 30 นายกเปนปรากฏการณทนาสนใจถงประสทธภาพในการรบภาคพนดนของกลมฮามาส ซงสามารถสงหารทหารอสราเอลไดมากกวาการรบในป ค.ศ. 2008 และ 2012 ถงครงหนง กระนนความรนแรงของทงสองฝายกลวนนำามาซงความสญเสยและเศราโศกของชวต มนษยทงสน ควนหลงการยดครองของกลม IS ในอรกยงไมทนจางลง ตะวนออก- กลางกตองพบกบสงครามอกครงในฉนวนกาซา โดยเฉพาะเปนสงครามในชวงเดอนเราะมะฏอน อนเปนเดอนแหงการถอศลอดของชาวมสลม ททกคนปรารถนาชวตอนสงบสขและปลอดภย แตพวกเขาตองอยกบความหวาดผวา และการสญเสยทขยายตวออกไปอยางไมมทสนสดï ทศนะตอกลม IS และความขดแยงในตะวนออกกลาง เรองทมาทไปของ IS หรอรฐอสลามนนไดกลาวถงพอสมควรแลว อยางไรกตามดเหมอน IS จะกลายเปนขาวใหญของโลกทกวน และมการ พดถง IS จากหลากหลายแงมม Tom Engelhard ผรวมกอตงโครงการ American Empire Project และผเขยนประวตศาสตรสงครามเยน รวมทงเรองอนๆ เชน The United States of Fear และ The End of Victory Culture ปจจบนเขาเปนเจาของ Nation Institute’s Tom Dispatch.com ในเรองของ IS นน Tom ในฐานะนกเขยนฝรงไดพดถงสถานการณทกำาลงเกด ขนในอรกและซเรยดวยมมมองของชาวตะวนตกเอาไวอยางนาสนใจ Tom กลาววา กลม IS หรอ ISIS นนสรางขนมาจากผลพวงของสหรฐฯ


เขาพดถงกลมนวาเปนกลมหวรนแรง ซงแมแตอล-กออดะฮกยงปฏเสธ IS เปนกลมทโหดรายทนำาเอาการตรงกางเขน การตดคอ และอนๆ มาใช การ ตดคอชาวอเมรกนทมไดมสวนเกยวของกบ IS เปนปรากฎการณโฆษณาให เหนในระดบโลก กลม IS มความสามารถถงขนบอนทำาลายกองทพทเปนศตรของซเรยและอรกได รวมทงกองกำาลงเพชท เมอรกา (Pesh Merga) ของชาวเครดหรอครด เขาครองดนแดนทใหญกวาเกาะองกฤษในใจกลางของตะวนออกกลางปจจบน ถงเวลาน IS ไดเขาปกครองคนอยางนอย 4 ลานคน เขาครองบอนำามนและโรงกลนทพวกเขาดแลเอง นอกจากนพวกเขายงไดเงนมาจากการปลนธนาคาร การลกพาตวเพอเรยกคาไถ และการสนบสนนจากรฐแถบอาวเปอรเซย และในทามกลางการตอตานจากทตางๆ IS กดเหมอนยง ขยายตวออกไป พรอมกบอางวาไดสถาปนารฐเคาะลฟะฮขนมาแลว Tom บอกเอาไวเชนกนวามนไมไดเปนเรองประจำาวนทจะเกดศตรทประธานาธบดจะเรยกวามนคอ “มะเรง” และรฐมนตรตางประเทศกบอกวามนเปนโฉมหนาของ “ความนาเกลยด” “เถอน” “อธบายไมได” และ จำาเปนจะตองถกทำาลายลงไป ในสายตาของ Tom การขมขทเลวรายดงกลาวเปนการเรยกรองไปสสงเดยวเทานน นนคอการเรยกรองใหฝายบรหารของโอบามาทงระเบดและสงเครองบนไรคนขบเขามา โดยขยายสงครามทางอากาศออกไปอยางชาๆ ใน อรก และในไมชาหรอเรวกอาจไปถงซเรยดวย สงนเปนภารกจทตกอยบนบาของสหรฐฯ ทจะสรางพนธมตรทเตมใจรวมกนขนมาจากผสนบสนนตางๆ และจากฝายตอตานรฐบาลของอะสด (Assad) ในซเรย อนเปนกลมของผทไดรบการตดอาวธและไดรบการสนบสนนจากสหรฐฯ และพนธมตรในภมภาค คนพวกนเปนกบฏหวรนแรง ในอรกและซเรยทมาจากกลมชาตพนธศาสนา สหรฐฯ ถกเรยกรองใหเปลยนผนำาอรก ซงไมไดเรยกวาเปนการเปลยนระบอบ (Regime Change) อกตอไป และยกระดบผนำาคนใหมท


สามารถรวมสำานกคดชอะฮ ซนน และเครดเขาดวยกน อนจะนำาไปสความสามารถในการควำากระแสของกลมหวรนแรงลงใหได และหากวาชาวอเมรกน “ไมไดวางเทาลงในแผนดนอรกและซเรย” แลวกมการเรยกรองใหเปนตวแทนในหลายๆ แนวทางททหารของสหรฐฯ จะตองยนมอเขามาตามธรรมชาตดวยการเขามาฝกฝน ตดอาวธ ใหทน และใหคำาแนะนำาในการเผชญกบความเลวรายดงกลาว Tom ยงกลาวตอไปอกวาจะมทางเลอกใดสำาหรบ สหรฐฯ ไดมากไปกวานไดอกเลา กระนนกตาม Tom มไดละเลยทจะกลาวถงการคกคามของ IS โดยชใหเหนวาการคกคามของ IS นนเปนบทสรปทมเหตผลของ 13 ปของสงทเรยกวาสงครามตอตานการกอการรายของโลก ซงเวลานไมมชอนอกตอไปแลว อาจเปนไปไดวาชอใหมอยาง ISIS หรอ IS นนมแบบแผนทางประวตศาสตร อยดวย เพราะอยางนอย IS กเปนสวนหนงในมรดกทชาวอเมรกนในตะวน- ออกกลางทงไวนนเอง หากใหเครดตกบอสามะฮ บนลาดนอยบาง บนลาดนกชวยปทางใหกบการมาถงของ IS แมบนลาดนจะไมมหนทางใดทจะสรางระบอบกาหลปทเขาสนใจมากกวาเรองอนใดขนมาได แตเขากไดทำาใหดเหมอนวาสหรฐฯ กำาลงทำาสงครามครเสดกบโลกมสลม ซงอาจสงผลไปสทศทางนนได กลาวในอกทางหนงกคอ กอนทสหรฐฯ จะนำาเอาทหารของตนเขามาตอกรกบ “กาหลป” ใหม นน เปนการเหมาะสมทจะกลาวถงเหตการณ 9/11 เสยกอน เรมจากชวงขณะทตกสงในนวยอรกเรมถลมลงมา คนกลมเลกๆ ซงสวนใหญเปนสลดอากาศชาวซาอดอาระเบยและประชาชนอกเกอบ 3,000 คนไดจบชวตลงในซากปรกหกพง ในเวลานนไมเปนเรองยากแตอยางใดทจะทำาใหคนอเมรกนเชอวาในความชวรายอยางแทจรงนน ไมมอะไรจะ เลวรายไปกวาบนลาดนและอล-กออดะฮ เมอกลาวถงการสถาปนากาหลปของอเมรกา Tom กลาววาในการเผชญหนากบความชวรายทเทยบชนกนไมไดทสหรฐฯ ไดเขาสสงคราม โดยทำาราวกบวากำาลงจะเขาไปตอตานศตรทมกำาลงทางทหารอยางไรอยางนน ภาย-


ใตขออางสงครามกอการรายระดบโลก ฝายบรหารของบชใชกำาลงทางทหาร ของสหรฐฯ และฝายขาวกรองเขาไปจดการกบสถานการณน ทามกลางวดโอทงหลายทเปนคายฝก ทงๆ ทอล-กออดะฮไมมกองกำาลงทางทหารทมคาพอตอการกลาวถงแตอยางใด สงเหลานเปนการนำาเสนอภาพลกษณและสรางภาพแหงความนาหวาดหวนขนมาโดยสหรฐฯ เอง โดยครงหนงบชไดพลงปากคำาวา “ครเสด” ออกมา ซงเปนบางอยางทใกลเคยงกบคำาวาสงครามศาสนา หากมใชเปนการตอตานอสลามในตวของมนเอง เจาหนาทอเมรกนเองกลาวซำาๆ กนในเวลานนถงการตอตานความคดวาดวยศตรมสลม รวมทงตอตานอล-กออดะฮ ฏอลบานในอฟกานสถาน ซดดม ฮสเซนในอรก และทายทสดมอมมร กดดาฟในลเบย ในแตละกรณอยางเชนในอรก สหรฐฯ ไดนำาเอาพนธมตรทเตมใจจากประเทศอาหรบและรฐทางใตหรอรฐจากเอเชยกลางไปจนถงรฐยโรปมารวมเขาดวยกน จากนนกสงกำาลงทางอากาศเขามารกรานอยางเตมรปแบบและเขายดครองถงสองครง รวมนกการเมองทองถนเขาดวยกนดวยปฏบตการ “สรางชาต” ทามกลางการโปรโมทตวเองเกยวกบประชาธปไตยและการสรางทหารใหมทเนนความมนคง สนบสนนคนเหลานดวยเงนนบพนๆ ลานพรอม ดวยการฝกและตดอาวธให เมอมองกลบไปกเปนการยากทจะไมคดวาทงหมดนเปนรปแบบการใชการญฮาดของอเมรกน (American Jihadism) รวมทงความพยายามทจะสรางสงทจะพจารณาไดวาเปนอเมรกนกาหลปในพนท ในกระบวนการนสหรฐฯ ไดยกเลกและทำาลายอำานาจรฐของประเทศทเขาไปแทรกแซงอยางไดผล แตสหรฐฯ กทำาใหภมภาคนนไรเสถยรภาพดวยตวของสหรฐฯ เอง ในสวนทเปนชาวมสลมสวนใหญของโลกน สหรฐฯ ไดทงรายงานทนาหวาดหวนเอาไวใหเหน ซงคนอเมรกนเองเลกคดหรอลมไปวาเมอเราตำาหนตเตยนความปาเถอนของคนอนอยนน เวลานคนสหรฐฯ ตองมาเผชญกบความนาหวาดหวนอยกบวดโอของ IS ในการสงหารนกหนงสอพมพอยางเจมส โฟเลย (James Foley) อนเปนเครองมอการโฆษณาทสรางขนเพอ


จะดนสหรฐฯ ใหเขามมและใหตอตานตอกลมนอยางแขงขนชดเจน อยางไรกตาม คนอเมรกนละเลยวดโอและภาพจำาซงสหรฐฯ ไดสราง ขน อนเปนภาพทเหนกนไดอยางกวางขวาง (หรอไดยนมาและถกพดถง) ซงไมไดนากลวนอยไปกวาในโลกมสลมทเรามภาพจำาของ IS ในตอนเรมตนมภาพทเกบเอาไวท Marquis de Sade จากคกอบ กรออบ (Abu Ghaib) โดยทนนชาวอเมรกนไดทรมานและทำาทารณกรรม ผถกคมขงชาวอรก จากนนกมวดโอซงไมมใคร (นอกจากคนใน) ไดเหนแตทกคนไดยนเรองน ผถกคมขงเหลานไดรบการทารณกรรมในทตงทมดมด ในป ค.ศ. 2005 พวกเขาถกทำาลายโดยเจาหนาทฝายขาวกรอง มภาพวดโอเฮลคอปเตอรอะปาเช ซงวกลกสนำามาเสนอ อนเปนภาพทคนขบเครองบน อเมรกนยงชาวเมองอรกในทองถนนของกรงแบกแดด (รวมทงผสอขาว รอยเตอร 2 คน) มภาพวดโอททหารอเมรกนปสสาวะลงบนเรอนรางของนกส ฏอลบานทเสยชวตแลวในอฟกานสถาน นอกจากนยงมภาพอนๆ อกมาก เชน ภาพทเหยอผหนงถกเครองบนไรคนขบถลม รวมทงภาพการเขาโจมตบนลาดนทอบบอตาบด (Abbo-tabad) ในปากสถาน ซงมรายงานวาประธานาธบดโอบามาไดดการถายทอดสด เปนตน เปนการเรมตนนบถงภาพจำาบางชนทผลตขนโดยสหรฐฯ นบจาก เดอนกนยายน ค.ศ. 2001 จากการผจญภยตางๆ ในมหาตะวนออกกลาง เหนออนใดทงหมด การรกราน การเขาครอบครอง การใชเครองบนไรคนขบในหลายแหงของโลก ความตายของผคนทเพมขนนบแสน รวมไปถงการถอนรากถอนโคนคนนบลานๆ ทถกสงไปลภยทงภายนอกและภายในประเทศ การใชจายเงนไปเปนจำานวนพนๆ ลานเพอสรางภาพฝนจนตนาการถงบนลาดน ในทสดพวกเขากไดพสจนถงการเกณฑเครองมอของนกญฮาด เขามาในพนทเชนกน เมอสหรฐฯ ไดสรางสงนขนมา รวมไปถงการสรางกระบวนการทนำาไปสขบวนของกลมตอตาน สงครามกลางเมอง ความเตบโตของกองกำาลงหว- รนแรง และการลมสลายในโครงสรางของรฐ กเทากบเปนการยนยนใหเกด


บางสงบางอยางทใหมขนในโลกใบนไปพรอมๆ กน นนคอการถอกำาเนดของ IS รวมทงกลมทใชความรนแรงอนๆ นบตงแตฏอลบานของปากสถาน ซง เวลานออกมาทาทายรฐของตนเองอยในบางแหงของประเทศ จนถงกลม อนศอร อล-ชะรอะฮ (Ansar al-Sharia) ในลเบย และอล-กออดะฮ แหงคาบสมทรอาหรบในเยเมน แมวาไมเปนทสงสยเลยทจะคดวานกรบบานอยาง IS นนโหดราย แตพวกเขากเปนผลพวงมาจากสหรฐฯ นนเอง 13 ปแหงสงครามภมภาคและการเขาแทรกแซง สหรฐฯ มบทบาทสำาคญในการปทางใหกบกลมคนเหลาน Tom บอกวาคนเหลานอาจเปนฝนรายของสหรฐฯ แตพวกเขากเปนมรดกของสหรฐฯ และมใชวาผนำาของพวกเขาจำานวนมากจะมาจากกองทพอรกทสหรฐฯ เลกปฏบตการไปแลวทมทกษะเทานน แตพวกเขายงมาจากคกทสหรฐฯ สรางขน คอคายบกกา (Bucca) คนเหลานมประสบการณมาจากการเผชญหนากบปฏบตการของสหรฐฯ ในชวงปแหงการไลลาเพอเขายดครอง ความจรงแลวสงทไดสรางขนในสงครามตอตานการกอการราย (War on Terror) ชวยใหพวกเขาถอกำาเนดขนมา ในทสด สหรฐฯ กยกเลกกองทพอรกและสรางกองทพใหมขนมา กองทพใหมนจะหลบหนทนททเหนนกสของกลม IS และทงอาวธยทโธปกรณจำานวนมากของสหรฐฯ ใหกบพวกเขา สหรฐฯ เปนผทำาลายรฐอรกอยางสำาคญ ในขณะทสหรฐฯ ใหการอปถมภผนำาชอะฮทอาจจะกดขซนนจนเพยงพอทจะทำาใหเกดสถานการณการยอมทนและตอนรบ IS ตลอดพนททมความ สำาคญของประเทศ เมอคดถงเรองนจากชวงทระเบดลกแรกเรมตกลงทอฟกานสถานในเดอนตลาคม ค.ศ. 2001 จนถงปจจบน ไมมการแทรกแซงของทหารสหรฐฯ เปนไปอยางทคาดหวง แตละเรองในชวงเวลานนพสจนใหเหนการแตกทำาลายไปตามหนทางของมนเอง เปนการเปดทางใหกบลทธความรนแรงและเรยก- รองใหเกดรปแบบของขบวนการลกขนสขนมาอก ขอใหมองดวยสายตาทแจมชด นคอสงทเรยกวาการแทรกแซงทาง


ทหารของสหรฐฯ ซงดเหมอนจะสงเสรมใหเกดคนหวรนแรงและ IS กรดอย ขอยำาใหคดอกครงวาวดโอการสงหารเจมส โฟเลยเปนการกระทำาทไรเหตผล ของพวกคนบาตาบอด ซงเรยกรองไปสการพงทลายตวเองโดยมหาอำานาจสดทายของโลก อยางไรกตามมนไดกลบกลายไปในทางตรงขามเสยมากกวา เบองหลง IS ไดคาดคำานวณเอาไวอยางมเหตผลแลว เพราะ IS เขาใจดวากำาลงทางอากาศของสหรฐฯ ทำาใหพวกเขาบาดเจบได แตพวกเขากรวามนไม สามารถเอาชนะพวกเขาไดเชนกน ประธานผบญชาการรวม นายพล มารตน เดมปเซย กลาวเมอ วนท 21 สงหาคม ค.ศ. 2014 วา กองกำาลง IS นนสามารถจะเอาชนะไดดวยการมงความสนใจไปในสวนของตวองคกรทอยในซเรย ในขณะท ชก ฮาเกล (Chuck Hagel) รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม กลาววา สหรฐฯ กำาลงหา “ทกทางเลอก” เพอตอตานกองกำาลง IS รวมทงการเคลอนกำาลงพลของทหารสหรฐฯ อกครงในอรก เวลานสหรฐฯ จดใหกองกำาลง IS เปน “ผคกคามระยะยาว” ตอผลประโยชนของสหรฐฯ เจาหนาทสหรฐฯ เองยอมรบวานกรบของกำาลง IS ใชยทโธปกรณและยานพาหนะทางทหารของสหรฐฯ เอง รวมทงพาหนะขนสงสวนบคคลและรถฮมว ฮาเกลกลาวอกดวยวากองกำาลง IS ไดรบเงนสนบสนนอยางทวมทน กลมนจงเปนผคกคามทเปนอนตรายตอ ผลประโยชนของสหรฐฯ ทวโลก กลาวกนวากองกำาลง IS มพลงในการใชศลปะดานการกฬาของเอเชยในการทำาศกของพวกเขา การดงใหสหรฐฯ และพนธมตรเขามาเกยวของนนอาจสงผลตอการสญเสยของกองกำาลง IS อยบาง แตกทำาใหอำานาจของกอง- กำาลง IS ทตอสอยกบสหรฐฯ และพนธมตรมความสำาคญและมอำานาจมากขน การทำาใหกองกำาลง IS เปนศตรของสหรฐฯ และพนธมตร เปนการนำาเอาความทรงจำาจากภาพการเขาโจมตของสหรฐฯ ในตะวนออกกลางใหปรากฏขนมาอกครง เปนการกอไฟทจดตดและดงดดนกรบมาเขารวมไดทกสารทศ รวมทงจากประเทศตะวนตกอยางสหรฐฯ องกฤษ และฝรงเศส เปนการหาเหตผลใหกองกำาลง IS ซงพสจนไดวาในอนาคตจะเปนกองกำาลง


ทนากลวทสด เปนกองกำาลงทสามารถดงสหรฐฯ และพนธมตรเขามาตดหลม โคลนในความขดแยงไดอกครง ในทสดประธานาธบดโอบามากตดสนใจเขาแทรกแซงในอรก อนเปนดนแดนทเขายำาแลวยำาอกวาจะไมมทางสงทหารของสหรฐฯ เขาไปอก หลงจากเขาไดสงใหถอนทหารสหรฐฯ ออกมาจากหลมโคลนของสงครามในอรกใน ค.ศ. 2011 ดวยความภาคภมใจ นอกจากนใน ค.ศ. 2013 เขายงได ใชความพยายามหลกเลยงทจะสงระเบดและจรวดเขาไปในซเรย โอบามานนไมเหมอนกบบชทพยายามขยายอำานาจของสหรฐฯ ออกไปทวทงตะวนออกกลาง โอบามาและทมการตางประเทศของเขามความมงมนทจะจดการกบสถานการณทตกทอดมาถงสมยของเขา แผนการของโอบามา อยางทแลเหนอยคอ การออกมาจากอรกของทหารสหรฐฯ อยางไรกตามในเวลาตอมาประธานาธบดโอบามากตกอยภายใตความกดดนอกครง และถกวพากษจากพวกอนรกษนยมใหมทเขามาคละเคลาอยกบพวกนยมแมคเคน เวลานดเหมอนจะมหลกฐานวาฝายบญชาการชนสงทางทหารของสหรฐฯ มความกระตอรอรนทจะออกไปปฏบตการนอกประเทศอกครง เพอไปจดการกบกองกำาลงทพวกเขาเรยกวาพวกปาเถอนระดบโลก เชนเดยวกบ ค.ศ. 2009 วนนโอบามามความชกชาลง แตกมนใจวาจะไมปด ทางออกใดๆ ปฏบตการยองเบา (Mission Creep) ทมการนำามากลาวถงกนอยในเวลานนน ฝายบรหารของโอบามาไมเหนดวยอยางมาก แตปฏบตการดง กลาวกกำาลงดำาเนนตอไปในตะวนออกกลาง ปฏบตการดงกลาวเรมอยางชาๆ ดวยการลมลงของทหารทไดรบการฝกจากสหรฐฯ และทหารอรกทไดรบความชวยเหลอโดยสหรฐฯ เชนกนในเมองโมซลและเมองอนๆ ทอยทางเหนอของอรก ซงถกโจมตตอหนาตอตาโดยกองกำาลง IS ในตอนกลางของเดอนมถนายน ค.ศ. 2014 เรอบรรทก เครองบน USS George HW Bush ซงมเครองบนกวา 100 ลำา ถกสงไปยงอาวเปอรเซย ตอมาประธานาธบดโอบามาไดสงทหารนบรอย รวมทงท


ปรกษาของกองกำาลงพเศษเขารวมตอตานกองกำาลง IS แมวาจะไมม “ทหาร” ลงไปตอสอยในภาคพนดนแตอยางใดกตาม โอบามาเหนดวยกบการใชเครองบนไรคนขบ พรอมๆ ไปกบปฏบตการทางอากาศในพนททกองกำาลง IS ยดครองไป เปนทชดเจนวาทงหมดนเกดขนกอนทชาวยาซด ซงเปนกลมชนทางศาสนาเลกๆ ทางตอนเหนอของ อรกจะถกทำาลายอยางยอยยบโดยนกสของกองกำาลง IS เมอกองกำาลง IS ไดรบอาวธหนกทเอามาจากทหารอรก พวกเขากเรมบดขยกองกำาลงเพชเมอรกา และรกเขาไปในเมองหลวงของชาวเครดในอรกและเขาครองเขอนขนาดใหญของโมซล (Mosul Dam) เมอปฏบตการของกองกำาลง IS ขยายตวออกไป ทหารและทปรกษาจำานวนมากของสหรฐฯ กถกสงเขามาพรอมกบอาวธของสหรฐฯ ทมอบใหแกชาวเครด โอบามาอธบายถงการขยายการโจมตออกไปโดยอางถงการคกคามกองกำาลง IS ทมตอเขอนโมซลและนำาททะลกลนเขาไปในชมชนตางๆ ซงคาดหมายวาจะเปนอนตรายตอสถานทตสหรฐฯ ทอยหางออกไปในกรงแบกแดด สำาหรบกองกำาลง IS แลว พวกเขายงคงอยในขนตอนทจะตองผานเขาไปในสวนทมนำาทวมขงในรฐ “กาหลป” ของพวกเขา ดงนนวดโอการตดศรษะจงเปนไปไดทจะเปนขออางในการเขาถลมซเรย ทอยในวาระทสหรฐฯ และพนธมตรตองเขามาจดการ และนบเปนอกครงหนงทตวประธานาธบดเองมความกระอกกระอวนใจ และคอยๆ บอกถงแนวทางในการจดการกบกองกำาลง IS ซงไดแกการอนญาตใหใชเครองบนไรคนขบและปฏบตการ ทางอากาศเหนอดนแดนบางสวนของซเรย เมอพจารณาถงความกระอกกระอวนใจภายใตแรงกดดนในการใชกำาลงทางทหารแลว สหรฐฯ เองกมความกระตอรอรนทจะไมใหสงครามปะทขน เพราะการโจมตกองกำาลง IS ในซเรยจะเขาไปเกยวของกบการสนบสนนรฐบาลของบาชร อล-อะสด ทถกมองวามความโหดราย ทงโดยเปดเผยและโดยเปนไปอยางลบๆ ทงยงจะเปนการชวยเหลอกลมกบฏ “สายกลาง” ทได รบอาวธมากขนจากกลมประเทศทตอตานรฐบาลซเรยไปพรอมๆ กน


ในทางกลบกน ปฏบตการดงกลาวหากมความผดพลาดกจะเหมอนกบการเดนทางเขาไปสงอาวธใหกบกองกำาลง IS โดยทางออม และทกอยาง กดำาเนนตอไป ซงดเหมอนวากำาลงเปนไปตามทกองกำาลง IS วางเอาไว สหรฐฯ เลอกทจะคดวาทกปญหามทางออก อยางไรกตามปฏบตการครงนดเหมอนวายงมองไมเหนทางออกชดเจนนก หรออยางนอยกยงไมเหนทางออกทเหนไดทนท เมอมาถงเรองของ IS อนเปนองคการหรอกองกำาลงทมความเปนกลมกอนของตนเอง และเปนกองกำาลงทแยกตวออกมาจาก ภมภาคทไมอาจจะแบงแยกไดอกตอไปแลว พวกเขาเปนขบวนการหรอ กองกำาลงของชนกลมนอยทมความแปลกแยกในภมภาค ดงนนเมอตองอยกบตวเองอาจมชวงเวลาทพวกเขาอาจจะถกทำาลายลงไดอยางงายๆ ไดเชนกน หลง จากพวกเขาตองกระจายตวออกไป อยางไรกตาม จากหลกฐานทมเหตผลพบวา ใน 13 ป ทมการขยายการแทรกแซงทสหรฐฯ ชอบกระทำานน ไมใชวาสหรฐฯ จะทำาอะไรทตวเองอยากจะทำากไดเสมอไป และขอใหคดวา หากสหรฐฯ มความสามารถทจะทำาลายหรอบดขยกองกำาลง IS ไดจรงอยางทรฐมนตรตางประเทศและคนอนๆ สนบสนนใหทำาแลว สงนอาจไมไดพสจนถงอะไรมากนกยกเวนผลประโยชน ของสหรฐฯ เอง เหนออนใดเปนเรองงายทจะคดอยางทสหรฐฯ ไดทำาลงไปหลงเหตการณ 9/11 ทวา อล-กออดะฮเปนกองกำาลงทใชความรนแรงซงโลกเคยมมา สำาหรบสหรฐฯ การสงหารบนลาดนถกนำาเสนอตอผคนในฐานะชยชนะ ทมอยเหนอผกอความรนแรง เวลานกองกำาลง IS มชวตและเจรญเตบโตอยทวมหาตะวนออกกลาง มสมาชกเพมขนและกำาลงอยในชวงทรงโรจน ทำาใหตองมการตงคำาถามวาทผานมาสงครามตอตานการกอการรายไดสงผลออกมาอยางจรงจงไดแคไหน ความจรงไมมใครจนตนาการในตอนนไดวามอะไรทจะนาหวาดหวนไปกวากองกำาลง IS และไมมใครในโลกนจะจนตนาการถงกองกำาลง IS ไดกอนท กองกำาลงนจะขยายไปในทอนๆ


นอกเหนอไปจาก Tom Engelhard แลว นกเขยนของอนเดยอยาง John Cherian แหง Frontline กมทศนะไปในทางเดยวกน ซงสรปได จากบทความของเขาเรองสงครามทไมจบสนได ดงน การทงระเบดโดยสหรฐฯ และพนธมตรตอนกตอสจากกองกำาลงของ IS ซงสรางความแตกแยกทางสำานกคดขนอยางถาวรในอรกและซเรยปจจบนนน ไมอาจแกปญหาอะไรไดมากนก เนองจากสหรฐฯ และพนธมตร รวมทง มตรประเทศในตะวนออกกลางปลอยใหกองกำาลง IS เคลอนไหวอยางเสรในซเรยเพอตอสกบรฐบาลบะชร อล-อะสดมายาวนานเกนไป การตดศรษะ จาคอบ โฟเลย (Jacob Foley) นกหนงสอพมพ โดยกองกำาลง IS ซงเดมรจกกนในนาม ISIL และ ISIS ไดนำาไปสเสยงเรยกรองของฝายขวาในสหรฐฯ ใหใชการแทรกแซงทางทหารอยางเตมรปแบบในอรกและซเรย กลาวอกนยหนงกคอโฟเลยถกนำามาใชเปนเครองมอการแทรกแซงในภมภาค ในวดโอเทปการสงหารดวยการตดศรษะโฟเลยทออกมาโดยกองกำาลง IS นนพบวา ชายทปดหนาไดพดออกมาดวยสำาเนยงพดของชาวองกฤษ เจา- หนาทชาวองกฤษอางวาพวกเขาเกอบจะบอกไดถงรปลกษณของชาวองกฤษทรบผดชอบตอความรนแรงนไดแลว เปนทรกนวามชาวตะวนตกนบพนไดเขารวมกบกองกำาลงญฮาดเพอเขาตอสในซเรยและอรก เพงจะถงเวลานเทานน ทรฐบาลในประเทศตะวนตกใหความสนใจกองกำาลง IS อยางจรงจง การเขาครองดนแดนอยางสายฟาแลบของทหารบานทมาจากกองกำาลง IS ทางเหนอและตอนกลางของอรก และการเขาครองจดยทธศาสตรทมความสำาคญอยางเชนเขอนและบอนำามน ชวยเรงใหเกดการตอบโตจากฝายบรหาร ของบารก โอบามา แตเดมดเหมอนจะมความรวมมอระหวางฝายบรหารของชาวเครดในทางเหนอกบกองกำาลง IS เมอกองกำาลง IS ไดเขาครองเมองโมซล ในขณะทกองกำาลงชาวเครดไดขบไลกองกำาลงของอรกออกไปจากเมองทมนำามนอยางเคอรคก (Kirkuk) ทเตมไปดวยความขดแยง แตกอยางทหลายคนใหขอสงเกตเอาไววา การเปนพนธมตรระหวางกองกำาลง IS และชาวเครดนนเปน


ไปไดแคระยะเวลาสนๆ ในทสดกองกำาลง IS กหนความสนใจไปทดนแดนทถกควบคมโดยชาวเครดทางเหนอของอรกและเมองเออรบลหรออารบล ซง เปนเมองทมนำามน อนเปนการกระตนใหสหรฐฯ ยนกรานวากองกำาลง IS ละเมดเสนทางตองหาม เออรบลเปนเมองหลวงทบรหารโดยชาวเครดทางตอนเหนอของอรก และบรษทนำามนของสหรฐฯ เชน Exxon Mobil กมททำางานอยทนน การคกคามทมาจากกองกำาลง IS ทางเหนอของอรกกระตนใหทำาเนยบขาวมคำาสงใหกองกำาลงทางอากาศของสหรฐฯ เคลอนกำาลงพล นอกจากนสหรฐฯ มสถานกงสลและทปรกษาทางทหารนบรอยคน และมเจาหนาทปฏบตงานอยในเมองเออรบล ทงนประธานาธบดโอบามาบอกกบ Thomas Friedman ของนวยอรกไทมส (New York Times) วา ชวตชาวอเมรกนจะตกอยในอนตรายหากกองกำาลง IS เขายดเมองเออรบล ในแงมมทเปนภาคปฏบตพบวาภาคใตของอรกนนทำาตวเหมอนเปนรฐอสระ ชาวเครดวางแผนทจะใหมการลงคะแนนปลายป ค.ศ. 2014 เพอแยกออกมาเปนประเทศเอกราชอยาง เปนทางการ ผนำาชาวเครดเปนพนธมตรของตะวนตกซงมความเขาใจทดตอกนมายาวนาน เอกราชของครดสถานจะกลายเปนมตรทกฤดกาลของสหรฐฯ เหมอนทอสราเอลเปนอยในเวลาน สหรฐฯ เขาแทรกแซงทางทหารเพอปกปองการ ลมสลายของอรก ซงเปนพนธมตรของตน รองประธานาธบดโจเซฟ ไบเดน (Joseph Biden) ไดพดถงความจำาเปนในการ “แยกตวอยางนมนวล” ของชาวเครดในอรก ทงนสหรฐฯ ได สงอาวธทมศกยภาพและทปรกษาทางทหารเพอปลกเราความเขมแขงของชาวเครด ทหารชาวเครดทรจกกนในชอเพชเมอรกามชอเสยงในฐานะกองกำาลงในการตอสทมศกยภาพ ซงไมเหมอนกองทพของอรกทมความออนแอ ตอหนาการโจมตของกองกำาลง IS นกรบชาวเครดไดตอบโตอยางรวดเรวกวากองทพอรก เวลานสหรฐฯ ไดสงอาวธทนสมยใหกบชาวเครดโดยตรง โดยไมใหรฐบาลกลางในกรงแบกแดดตกอยในความระสำาระสาย


อกเหตผลหนงสำาหรบการเขาไปแทรกแซงในอรกกเพอเอาเขอนโมซล อนเปนเขอนทใหกำาเนดพลงงานไฟฟาและการสงนำาไปยงประชาชน อรกสวนใหญในสวนตางๆ ของประเทศมาจากการควบคมของกองกำาลง IS กองกำาลงของอรกและกองกำาลงเพชเมอรกาไดเขามาดแลเขอนดงกลาวหลงจากเครองบนสหรฐฯ ใชกำาลงทางอากาศขบไลกองกำาลง IS กองกำาลงทางอากาศไดเขามาชวยสงอาหารใหกบชาวยาซดนบพนทหนออกไปอยตาม ยอดภเขาทหางไกล เพอหลบหนการไลลาของนกรบจากกองกำาลง IS บานเรอนของผทมไดเปนซนนทกวางขวางไดถกผนวกเขามาอยภายใตการควบคมของกองกำาลง IS ชาวยาซดซงอาศยอยในเมองโมซลและ บรเวณรอบๆ ถกออกคำาสงใหยกเลกศรทธาของพวกเขา ความเชอของยาซดเปนการผสมผสานกนระหวางพระครสตธรรมคมภรของชาวครสต โซโรแอส- เตอรและอสลาม นกรบของกองกำาลง IS เรยกคนเหลานวา “ผนบถอปศาจ” ชะตากรรมของชาวยาซดสองสามพนคนทตกคางอยบนภเขาซนจารและความพยายามของสหรฐฯ ทใหการบรรเทาทกขแกพวกเขากลายเปนขาวหนาหนงในเวลาทอสราเอลกำาลงถลมฉนวนกาซา ชนกลมนอยกลมอนๆ อยาง เชน ชาวเตอรกเมน (Tukmen) ซงเปนชอะฮ กตกเปนเปาของกองกำาลง IS เชนกน แตชะตากรรมของพวกเขาไมไดถกกลาวถงในสอของตะวนตก แตอยางใด กองกำาลง IS ไดใชปฏบตการรกรานในเวลาทประเทศตะวนตกกำาลงใหความสนใจวกฤตทยเครนและการรกรานของอสราเอลตอประชาชน 1.8 ลานคนทตดกบดกอยในฉนวนกาซา ในขณะทสหรฐฯ ขมขรสเซยในวกฤตยเครน แตสหรฐฯ กไมไดใชความพยายามเพอหยดการโจมตของอสราเอลโดยทนทแตอยางใด ในเวลานนการสงหารชาวปาเลสไตนยงคงดำาเนนตอไป กวาสงครามจะยตความตายของชาวกาซากเพมขนไมนอยไปกวา 2,000 คน ฝายบรหารของโอบามามไดเขามาชวยกองทพอรกทออนกำาลงลงในชวงแรกๆ ทำาใหรฐบาลอรกตองสญเสยเมองสำาคญอยางฟลลจาห (Fallu-jah) ตกรต (Tikrit) เคอรคก (Kirkuk) และโมซลใหกบกองกำาลง IS


ทประสบความสำาเรจอยางรวดเรว ตอมากองกำาลง IS ไดประกาศใหฟลลจาห เปนเมองหลวงของรฐทปกครองโดยเคาะลฟะฮหรอกาหลป ในขณะเดยวกนสหรฐฯ กไดเลอกใหนายกรฐมนตรนร อล-มาลก (Nouri al-Maliki) ตกเปนแพะรบบาปสำาหรบการดำาเนนการทางทหารและการตดอยในหลมโคลนทางการเมอง ทงนอรกตกอยในภาวะเชนนนมายาวนานตดตอกน การแตกของเมองโมซลเทากบเปนการปดชะตากรรมทางการเมองของมาลกตลอดไป และเขาถกบงคบใหยอมรบความพายแพครงนโดยไมอาจ ตอรองอะไรไดเลย ความแตกแยกอยางลกซงในอรกเปนผลมาจากการรกรานอรกโดยสหรฐฯ ใน ค.ศ. 2003 สหรฐฯ สนบสนนนโยบายการแบงแยกแลวปกครองในประเทศ เพอขยายการปกครองใหยาวนานออกไป หลงจากอยในอำานาจมาสองสมย อล-มาลกกถกบงคบใหยกเลกความพยายามทจะอยในอำานาจเปนครงท 3 หลงจากเขาสญเสยพนธมตรทหนนเขาอย รวมทงนกการศาสนาชอะฮ ชนแนวหนาอยางอะยาตลลอฮ อะล ซสตาน (Ayatollah Ali Sistani) นายกรฐมนตรคนใหมคอ ฮยดร อล-อะบาด (Haydar al-Abadi) ไดรบการสนบสนนทงจากสหรฐฯ และอหราน ในขณะทฟอาด มะอซม (Fuad Masum) นกการเมองชาวเครดกไดกลายมาเปนประธานาธบดคนใหมในวนท 25 กรกฎาคม ค.ศ. 2014 โดยสหรฐฯ มบทบาทสำาคญในการเลอกอล-อะบาด ซงเคยลภยอยในกรงลอนดอน ขนมาเปนนายกรฐมนตรคนใหมของอรก เขากเหมอนกบอดตนายกรฐมนตรนร อล-มาลก คอเปนสมาชกอาวโสของพรรคดะอวะฮอสลาม (Islamic Dawa Party) ซงปรากฏตว ขนมาอกครงในฐานะทเปนพรรคของคนกลมทใหญทสดในรฐสภาอรก สหรฐฯ มองวาอล-มาลกมความสนทสนมกบอหรานเกนไป และหวงวาอล-อะบาด ทมการศกษาจากประเทศตะวนตก จะเปดรบขอเรยกรองของสหรฐฯ มากขน อยางไรกตามอล-อะบาดเผชญกบงานหนก เนองจากชาวเครดเรยกรองใหมการลดหยอนมากขน นอกจากนบรรดาผนำาซนนกปฏเสธทจะยอมรบความจรงทางการเมองในอรก ทซงชาวชอะฮมอยอยางทวมทนในสภา


อหรานมไดวพากษการใชอำานาจทางอากาศของสหรฐฯ พนธมตรตะวนตก และพนธมตรอาหรบ เพอตอตานกองกำาลง IS ทเวลานไดเขาครองญะเลาลา (Jalawla) เมองทอยหางจากชายแดนอหรานไมเกน 50 กโลเมตร เงนจำานวนมหาศาลไดเขามาสกำาปนเงนของกองกำาลง IS โดยเงนจำานวนนผานมาจากพนธมตรของสหรฐฯ ในภมภาค โดยเฉพาะอยางยงซาอดอาระเบยและกาตาร สหรฐฯ ยนดอยหางๆ มากวา 2 ปทกองกำาลง IS เตบโตขนมาเปนกองกำาลงทใหผลสมฤทธสงในการตอสกบรฐบาลซเรย ในขณะทรฐบาลกาตารปฏเสธวากาตารมไดสนบสนนทางการเงนแกกองกำาลง IS แตอยางใด ตอมาไดมการปลอยตวปเตอร ธโอ เคอรตส (Peter Theo Curtis) นกขาวชาวอเมรกน ซงถกจบตวไปในซเรยเมอ 2 ปกอน ครอบครวของเขา ไดขอบคณรฐบาลกาตารอยางเปดเผยทใหความสะดวกตอการถกปลอยตวจากทคมขงของกองกำาลงอล-นสเราะฮ (Al-Nusra) ซงอยในสงกดของขบวนการอล-กออดะฮ การปลอยตวเคอรตสเปนการแสดงถงอทธพลทรฐกษตรยอนรกษนยมมตอกลม “นกญฮาด” อยางเชน อล-นสเราะฮและกองกำาลง ISปลายสปดาหของเดอนสงหาคม ค.ศ. 2014 กองกำาลง IS ไดถลมกรงแบกแดดเชนเดยวกบทไดถลมเมองเคอรคกและเออรบล มผคนเสยชวตมากกวารอยคนทจงหวดดยาลา (Diyala) ผทละหมาดอยในมสญด 70 คน ถกสงหาร เวลานกองกำาลง IS กำาลงแยกสำานกคดทางศาสนาออกจากกนอยางถาวร กองทพอรกนนครงหนงเคยเปนรมเงาของประเทศ อยางไรกตามสงแรกทสหรฐฯ ไดทำาหลงการรกรานใน ค.ศ. 2003 กคอ การยกเลกกองทพอรก ซงถกทำาใหออนแอลงโดยสงครามอาวเปอรเซยครงแรก และจากการ แซงกชนของสหประชาชาต กองทพอรกใหมถกสรางขนภายใตการอำานวยการของกองกำาลงสหรฐฯ ทเขายดครอง ทงๆ ทตดอาวธยทโธปกรณ แตกขาดระเบยบและไดรบการดแลโดยเจาหนาททคดโกง เหตการณในเวลานไดแสดงใหเหนวาทหารอรกไมมความสามารถในการสรบแตอยางใด ในขณะทกองกำาลง IS ประกอบไป


ดวยนกตอสทมประสบการณ ผซงไดรบแรงกระตนสำาคญมาจากอฟกานสถาน เชนยา และในดนแดนทเปนจดเดอดทงหลายของโลก สมาชกของกองกำาลง IS แตกออกมาจากกลมนกตอสทเปนกลาง ในซเรย ซงไดรบการสนบสนนจากตะวนตก ตรก และรฐกษตรยในตะวน- ออกกลาง “สหรฐฯ และพนธมตรในภมภาคตดอาวธและฝกฝนซนน “สายกลาง” ใหควำาประธานาธบดอะสด เพอทำาใหอทธพลของอหรานและรสเซยในตะวนออกกลางออนลง แตนกตอส “สายกลาง” ตามทตะวนตกเรยกกลายเปนกลมทมความสดโตงมากขนและเขารวมกบกองกำาลง IS ซงปรากฏขนมาเปนกลมทมขนาดใหญทสด รำารวยทสด และเปนองคการกอการรายทสดโตงทสดในภมภาค” Thierry Meyson ปญญาชนชาวฝรงเศสกลาวใน Voltaire Website กองกำาลง IS ยนกรานวาการประหารโฟเลยนนมความเกยวของกบการทกองทพอากาศของสหรฐฯ มงเปาการโจมตมาทกองกำาลง IS ทงน IS ไดรบอนญาตใหเคลอนไหวอยางเสรในซเรย ในขณะทพนธมตรในภมภาคถอวารฐบาลของซเรย ทนำาโดยอะสดเปนศตรตวใหญ “ในซเรยโบสถเกาแกของชาวครสตถกทำาลาย แมชและบาทหลวงถกลกพาตวและถกสงหาร สงนถกละเลยเปนสวนใหญ เนองจากหลายประเทศในภมภาคและในตะวนตกมงความสนใจไปทการโจมตรฐบาลของอะสด” เอดมนต กอรบ (Edmend Ghareeb) นกวชาการจากมหาวทยาลยอเมรกน (American University) ใหขอสงเกต ผคนมากกวา 190,000 คนถกสงหารในซเรยนบตงแตตะวนตกสนบสนนใหมการลกขนโคนลมรฐบาลอะสดมา 4 ปแลว อาวธสวนใหญทตะวนตก มอบใหกลมนกตอสตางๆ ในซเรย เวลานไดเขามาอยในมอของกองกำาลง IS เรยบรอยแลว ผนำาของกองกำาลง IS จำานวนมากนนความจรงแลวไดรบการยกยองวาเปนนกตอสอสระโดยผมเกยรตอยางวฒสมาชก จอหน แมคเคน เมอเขาไดไปเยอนทนน เดอนพฤษภาคม ค.ศ. 2013 วฒสมาชกทชนชอบสงครามผนไดเขาไป


ซเรยอยางผดกฎหมาย และไดพบกบบรรดาผนำาของฝายตดอาวธทตอตานรฐบาลในเมองอดลบ (Idlib) ในบรรดาผทมาพบเขา ซงเหนไดจากภาพถาย นน รกนดวาเปนนกทำางานของอล-กออดะฮ เมอกลบสหรฐฯ แมคเคนประกาศวากลมตดอาวธทตอตานอะสดนน ประกอบดวยกลม “สายกลาง” ท เชอถอได ฝายบรหารของโอบามาทราบดวา 2 ปทผานมา กองกำาลง IS และกลมอนๆ ทสงกดอยกบอล-กออดะฮไดตอสอยทซเรย โอบามากลาววาจดมงหมายของเขาคอการปกปองมใหกองกำาลง IS สรางรปแบบบางประการของระบบกาหลปขนในอรกและในจงหวดรกกา (Raqqa) ของซเรย ในขณะท พนทขนาดใหญของอรกนนตกอยภายใตการควบคมของกองกำาลง IS ไป เรยบรอยแลวเชนกน ผนำากองกำาลง IS อยางอะบบกร อล-บฆดาด (Abu Bakr al- Baghdadi) ไดประกาศตวเองวาเปนผนำาเคาะลฟะฮหรอกาหลปคนใหม การโจมตกองกำาลง IS นนไมอาจแกปญหาไดอกตอไป เนองจากผซงสรางขนโดยตะวนตกและพนธมตรของตนนนไดออกไปจากขวดแลว มรายงานทเชอถอไดวาสมาชกของพรรคบาธ (Baath Party) และทหารทมาจากกองทพของประธานาธบดซดดม ฮสเซน ทถกแขวนคอนน ไดเขามาฝากเนอฝากตวอยกบกองกำาลง IS และสอนถงยทธวธการตอสทางทหารใหกบกองกำาลง IS อยในเวลาน เจาหนาทของพรรคบาธกลาววา พวกเขาเตมใจทจะรวมมอกบปศาจเพอแกแคนกองกำาลงทเขาครอบครองและผใหความรวมมอกบคนเหลานน ความรนแรงทางดานสำานกคดทางศาสนา ซงนำาโดยกองกำาลงของ IS ไดขยายตวออกเปนสงครามทไมอาจจบลงไดงายๆ ไปแลวï การเผชญภยทผดพลาดอกครง การทประธานาธบดโอบามาตดสนใจทจะเขามาปลดปลอยตะวนออก- กลางอกครง เนองจากการรกคบทางทหารของกองกำาลง IS และการทกอง- กำาลง IS ไดตดศรษะคนสญชาตตะวนตกไป 3 คนแลวนน สามารถนำาไปส สงครามเตมรปแบบไดในภมภาค


ในสปดาหทสามของเดอนกนยายน ค.ศ. 2014 รฐสภาของสหรฐฯ ไดลงคะแนนรบรองโอบามาในแผนการฝกและตดอาวธใหกบกองกำาลงใน ซเรย ทงนสหรฐฯ จะใชเงน 500 ลานเหรยญสหรฐในการฝกกบฏทเปนนกตอสจำานวน 5,700 คนบนผนแผนดนของซาอดอาระเบยทกๆ ป เพอทำา สงครามกบกองกำาลง IS และซเรย บารก โอบามา ประกาศถงแผนการทดอลงการอกครงในการ “ลดระดบและทำาลายกองกำาลงของรฐอสลามใหสนซากลงไป” แตกไมไดบอกวากลมกบฏในซเรยทมอยอยางหลากหลายจะรวมตว และกลายเปนกองกำาลงทสามารถจดการกบกองทพซเรย และจะเขาไปจดการกบกองกำาลงของ IS ใน เมองอยางเชน รกกา ไดอยางไร อยางไรกตามมสมาชกรฐสภาอกจำานวนหนงไมเหนดวยทสหรฐฯ จะ ออกไปผจญภยทางทหารอยางผดพลาดในภมภาคอกครง ทงนเปนทรบรกนวากองกำาลงของฝายกบฏทกำาลงตอสกบรฐบาลซเรยนนเปนกองกำาลงญฮาดทมาจากหลายกลมกอนทไดรบการสนบสนนจากซาอดอาระเบยและกาตาร อยางเชน กลมอะหราร อชชาม (Ahrar al Sham) และแนวหนาอสลาม (Islamic Front) เปนตน เจาหนาทสหรฐฯ ยอมรบวาพวกเขาปดตาทำาเปนไมเหนความรวมมออนใกลชดในการรบระหวางกลมสายกลาง อนเปนกลมทไดรบเงนทนสนบสนนโดยตรงจากสหรฐฯ และกลมทสงกดอยกบอล-กออดะฮอยางอล-นสเราะฮ (al-Nusra) ซงใชปฏบตการพลชพ ผนำาของกลมทเรยกวาฟรฮานนลฮก (Farhan-al-Haq) ยอมรบวา นกตอสทงหลายขนอยกบทกษะและ ประสบการณของบรรดานกตอสอล-นสเราะฮ ผนำาหลายคนจากกลม “สายกลาง” ซงสหรฐฯ พยายามจะสนบสนนนน ความจรงแลวไดกลายมาเปนทรจกกนเมอพวกเขาไดตอสกบกองกำาลงของ IS ทพยายามเขายดครองอรก นกตอสหลายคนจากกองทพซเรยอสระ (Free Syrian Army) และอล-นสเราะฮ บดนไดออกมาอยกบกองกำาลง IS เรยบรอยแลว นอกจากนกองกำาลง IS ยงสามารถดงดดคนหนมมสลม


สดโตงมาจากทวโลก รวมทงจากอนเดย จากแหลงรายงานทางการทตพบวามชาวอนเดยอย 20 คนในกองกำาลง IS รายงานนไดมาจากนกตอสของ กองกำาลง IS ทถกจบกมทางตอนเหนอของอรก นกตอสจากอนเดยเสยชวตไป 1 คนหลงจากใชปฏบตการพลชพเพอกองกำาลง IS ในจงหวดฮามา (Hama) ของซเรย จากรายงานของนกการทต พบวา นกตอสจากตางชาตนนสวนใหญจะมาจากตนเซยและเชนยา กลมทใหญทสดกลมทสามกคอ กลมทมาจากสวนอนๆ ของยโรป โดยเฉพาะอยาง ยงฝรงเศส ผสงเกตการณสวนใหญในภมภาคเชอวากองกำาลง IS นนเปนผลตผลของสหรฐฯ และพนธมตรในภมภาค ทงนคนอรกและคนซเรยสวนใหญกคดเชนเดยวกน รฐมนตรชวยของอรก บาฮา อล-อรอญ (Bahaa al-Araji) กมงความสงสยไปทสหรฐฯ เชนกน ในขณะทนกการศาสนาทเตมไปดวยอารมณอยางมกตะฏอ อศ-ศาดร (Moqtada al-Sadr) ไดกลาวตำาหน CIA เมอ สปดาหทสามของเดอนกนยายนวาเปนผสรางกองกำาลง IS ขนมา อาวธและเงนทนสนบสนนฝายกบฏนนมาจากตรก และอกสวนหนงมาจากจอรแดนมาตงแต ค.ศ. 2011 ในความพยายามทจะควำารฐบาลซเรย และหยดยงนกตอสทจะเขามารวมกบกองกำาลง IS สำาหรบตรกแลวการขบบาชร อล-อะสดออกไปนนเปนภารกจอนดบแรก ดวยความคดทมอยในจตใจเชนนจงไมเปนเรองเหนอความคาดหมายแตอยางใดทตรกยงคงใหการสนบสนน กลมสดโตง รวมทงแนวหนาอล-นสเราะฮ ทนาสนใจกคอ รฐบาลทงหลายในภมภาคซงรวมมอกนสงเสรมกลมนกญฮาดจนถง ค.ศ. 2013 นน เวลานตางกออกมาบอกวามอของพวกเขาสะอาด รฐบาลเหลานประกอบไปดวยตรก ซาอดอาระเบย และกาตาร ผครองนครกาตารขณะเดนทางไปฝรงเศสถกบบใหกลาวตอสาธารณชนวา ราชอาณาจกรทมนำามนอยมากของเขาไมมอะไรเกยวของกบการตดอาวธ หรอ ใหการสนบสนนทางการเงนแกกองกำาลง IS จนกระทงทกวนนหลายประเทศเหลานไดใหการชวยเหลอกองกำาลง


ของ IS ดวยการซอนำามนทผลตขนในโรงกลนทอยภายใตการควบคมของ กองกำาลง IS คาดหมายกนวากองกำาลง IS ไดเงนราว 3 ลานเหรยญสหรฐทกๆ วนจากการขายนำามน ผตดตามเหตการณในสหรฐฯ เองยงเสนอใหฝายบรหารของสหรฐฯ มความจรงจงทจะกำาจดความโหดรายของ IS ซงจะตองรวมมอกบรฐบาลซเรยทกำาลงตอสอยกบกลมกอนของผใชความรนแรงอยบนพนทของซเรยเองมา 4 ปตดตอกน แตสหรฐฯ ไดยนกรานวาไมมสงแวดลอมใดๆ ทสหรฐฯ จะใหความรวมมอกบซเรยในการตอสกบกองกำาลง IS เจาหนาทซเรยกลาววา รฐบาลของพวกเขาพรอมทจะรวมมอดานขาวกรองและความรวมมอในการ ตอสกบฝายหวรนแรงเคยงคไปกบประเทศตางๆ เชน รสเซยและจน การชวยเหลอทงโดยทางตรงและทางออมทมาจากเพอนบานของซเรยและอรกนน เปนกญแจสำาคญทนำาไปสการเตบโตของกองกำาลง IS ซงเวลานมความพยายามทจะสรางรฐเคาะลฟะฮขนมา โดยกองกำาลง IS มความมงหมายใหกองกำาลงของพวกเขาขยายตวจากทะเลเมดเตอรเรเนยนไปจนถง มหาสมทรอนเดย ใน ค.ศ. 2013 รฐบาลอรกไดจบกมผถอสญชาตกาตารดวยขอหาชวยเหลอกลมหวรนแรงกลมตางๆ เวลานนขาวนไมไดรบการเผยแพรสสาธารณชนแตอยางใด ในสปดาหทสามของเดอนกนยายน ค.ศ. 2014 ตรกไดปลอยตวประกนซงอยกบกองกำาลง IS และถกขงอยสามเดอนไป 49 คน เจาหนาทตรกยงไมไดบอกถงรายละเอยดในการปลอยตวประกนครงน ซงเปนเวลาเดยวกนทกองกำาลง IS ไดสงหารตวประกนซงเปนสมาชกขององคการ สนธสญญาปองกนแอตแลนตกเหนอ (NATO) ไปเรยบรอยแลว นกการทตจากภมภาคกลาววา นกตอสจากกองกำาลง IS ในขณะทกำาลงโจมตและเขายดเมองโมซลในอรกไดนน พวกเขาไดขามชายแดนคเวตเขามาดวยรถโฟรวลยหอใหม ซงอาจจะมาพรอมกบเงนทนทไดรบการสนบสนนจากกลมประเทศแถบอาว พวกเขาเขามาซเรยโดยใชเสนทางของตรก จากรายงานของเจาหนาทอรกพบวา นกตอสเหลานไดนำาอาวธลำาสมย


รวมทงอาวธทผลตในตรกเขามาพรอมกบพวกเขาดวย นกการทตคนเดยวกนนยงไดกลาวอกวา กองกำาลงทเขาโจมตอรกและซเรยในเวลานมาจากกองกำาลง ทเปนนกตอสของ IS ในจำานวนนมอยราว 800 คนทเปนคนตางชาต จากรายงานทมาจากชาวอรกเองพบวา กองกำาลงเลกๆ แตมแรงขบดนสงยงนไดเขาบดขยกองกำาลงของอรกทเขมแขงและมกำาลงพลจำานวน 60,000 นายไดอยางงายๆ กลาวกนวาชาวอนเดย 39 คน ซงพวกเขาสวนใหญเปนแรงงานวาจางนนไดถกจบตวใหเขามาอยกบกองกำาลง IS ดวย อยางไรกตามกองกำาลง IS มไดออกแถลงการณใดๆ เกยวกบชะตากรรมของพวกเขาเหลาน เมองตางๆ อยางเชนโมซลและตกรต ซงเปนเมองทเตมไปดวยชาวซนนนน ไดกลายมาเปนดนแดนแหงการตอตานวถอเมรกนมาชานานนบตงแตมการรกรานอรกใน ค.ศ. 2003 ในขณะทกองกำาลงของอรกเองไมไดรบการเชอ ถอมากนก เนองจากมการปลกเราใหเหนวา พวกเขาสวนใหญยดถอสำานก- คดชอะฮ ลกษณะเชนนสะทอนถงความแตกแยกในสำานกคดทมอยในประเทศ นอกเหนอไปจากโวหารของกองกำาลง IS แลว ผนำาของกองกำาลง IS อยางอะบบกร อล-บฆดาด ยงไดแสดงถงจดหมายเบองตนของกองกำาลง IS และพนธมตรอกดวย นนคอการออกแบบรฐทจะปกครองโดยชาวซนน ทงใน ซเรย อรก และในดนแดนอนๆ ทกองกำาลง IS จะเขายดครองตอไป รฐอสลาม (Islamic State) ซงพวกเขาพยายามสรางขนมานนจะเขาปกครองเขตแดนของประเทศอาหรบทเคยถกแบงตามขอตกลงไซเกส- ปโกต (Sykes-Picot agreement) ค.ศ. 1916 มาแลว ทงนดนแดนท กองกำาลง IS ยดครองไปแลวนนมขนาดใหญกวาประเทศจอรแดนเสยอก ปฏบตการทางทหารของสหรฐฯ กำาลงดำาเนนอยในเวลานทอรก ทงนกองกำาลงทางอากาศของสหรฐฯ ไดมงโจมตเปาหมายของกองกำาลง IS ทอยตอนกลางและตอนเหนอของประเทศ แตเปนการโจมตขนาดเลก รฐบาลอรกยนยนวาจะไมยอมใหสหรฐฯ ใชกำาลงทางอากาศในพนททมประชาชนอาศยอย ขอจำากดดงกลาวทำาใหภารกจในการเอาชนะกองกำาลง IS ยงยากลำาบากมากขน เมอกองกำาลงของ IS ไดเขาไปแทรกตวอยในเมองตางๆ ซงหนาแนน


ไปดวยพลเมอง สงทสหรฐฯ ตองทำาในเวลานกคอ การชวยชาวเครดในอรกใหหลดพนมาจากกองกำาลง IS ใหได ทงนชาวเครดในอรกนบเปนพนธมตรทอยเคยงคกบประเทศตะวนตกในภมภาคมายาวนาน พอถงสปดาหทสองของเดอนกนยายน ค.ศ. 2014 สหรฐฯ กเรมทงระเบดทตงของกองกำาลง IS ใน ตอนกลางของประเทศอนเปนพนททกองกำาลง IS ควบคมอย ทหารบานชาวชอะฮ ซงถกเขามาแทนทกองทหารอรกทออนกำาลงลง เปนทหารบานทหยดการเคลอนไหวของกองกำาลง IS ในอรกไดอยางมประสทธภาพและสามารถเขาพชตดนแดนบางสวนได อยางไรกตามผนำาทหารบานชาวชอะฮไดปฏเสธการกลบเขามาอรกของทหารสหรฐฯ แตมไดปฏเสธ การทงระเบดของสหรฐฯ ทมกองกำาลง IS เปนเปาหมายแตอยางใด การทงระเบดของทหารสหรฐฯ อยางจำากดตอกองกำาลง IS ในอรกเรมตนในสปดาหทสามของเดอนกนยายน และในวนท 23 กนยายนปเดยวกน เครองบนและจรวดนำาวถของสหรฐฯ กมงโจมตทมนของกองกำาลง IS ในเมองรกกาในซเรย เจาหนาทกระทรวงการตางประเทศกลาววาเอกอครราชทตซเรยประจำาสหประชาชาตไดทราบขาวการโจมตทเมองรกกาแลว การโจมตดงกลาวมเครองบนของสหรฐอาหรบเอมเรตสและจอรแดนเขารวมดวย อยางไรกตามอกพนธมตรหนงของสหรฐฯ คอ อสราเอล ไดยงเครองบนตอสของซเรยตกลง เมออสราเอลมงโจมตทมนของกองกำาลงอล-นสเราะฮใกลกบทราบสงโกลน ซเรยกลาวหาอสราเอลวาใชการโจมตผกอการรายเพอโจมตซเรย รฐบาลซเรย เตอนวาการโจมตเปาหมายของกองกำาลง IS บนผนแผนดนของซเรยโดยไมไดรบอนญาตจะถอเปนการรกราน ในขณะทเจาหนาทอาวโสของโอบามาโตกลบไปวา ทตงทางทหารของซเรยจะตกเปนเปาหากวาเครองบนทปฏบต ภารกจตอตานกองกำาลง IS ถกยง สหรฐฯ มไดขอการรบรองจากคณะมนตรความมนคงแหงสหประ- ชาชาตในการโจมตทตงของกองกำาลง IS รฐอาหรบบางรฐ ซงเกอบทงหมด


เปนรฐกษตรยไดเขารวมกบแผนการของโอบามา วาดวยการลดระดบกอง กำาลง IS และการทำาลายกองกำาลง IS ลงใหไดในทสด อนเปนการปฏบต ภารกจทมงทำาลายกองกำาลง IS โดยตรงโดยใชปฏบตการทางอากาศ รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของอหราน มฮมมด ญาวาด ซารฟ (Muhammad Javad Zarif) ไดเยยหยนกองกำาลงรวมทมารวมตวกบฝายของโอบามาวาเปน “การผสมกนของผสำานกผด” (Coalition of repenters) นบเปนการพดทมาจากความจรงทวา บรรดาประเทศทรวมมอกนปฏบตการตอตานกองกำาลง IS นน ลวนเปนกลมประเทศทชวยกนสราง กองกำาลง IS ขนมาอยางทเหนในทกวนน ในการเยอนสหประชาชาตเมอไมนานมาน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของอหรานกลาววา สหรฐฯ สามารถกอตงกองกำาลง IS ขนมาโดยการรกรานอรก และรฐอาหรบซนนทงหลายยอมใหกลมนเตบโตไดดวยการสงเงนอาวธและนกตอสตางชาตเขามา อะยาตลลอฮ อะล คอเมเนอ (Ayatollah Ali Khamenei) ผนำาจตวญญาณสงสดของอหรานกลาววา สหรฐฯ “สรางสงครามขนมาเพอครอบครองภมภาค” ในเบองตนตรกปฏเสธทจะเขารวมถลมกองกำาลง IS กบสหรฐฯ ในฐานะสมาชก NATO ตรกปฏเสธมใหกองทพอากาศของสหรฐฯ ใชฐานทพอากาศอนครลก (Incrilik) ของตน เพอโจมตกองกำาลงของ IS สงทตรก มงมนจะทำากคอ การกระชบการควบคมตามชายแดนทอยตดกบประเทศของตน มากกวา กองกำาลงในซเรยทตอตานรฐบาลถกเรยกโดยสหรฐฯ วา “กองกำาลงสายกลาง” กองกำาลงเหลานมดนแดนทยดครองเอาไวนอยกวารอยละ 5 และในดนแดนนสวนใหญแนวหนา อล-นสเราะฮจะมบทบาทสำาคญอย สวนดน- แดนทมผคนสวนใหญอาศยอยและสวนทเปนแหลงผลตตางๆ ของประเทศนนตกอยภายใตการควบคมของรฐบาลซเรย โอบามายนกรานวาจะไมมทหารบนพนดนอรกและซเรย แตนายพลทมบทบาทสำาคญของเขากลบกลาวไปในทางตรงกนขาม ทงนนายพลมารตน


อ. เดมเซย (Martin E. Demsey) บอกกบสมาชกรฐสภาวา เขาใหการ สนบสนนการใชกำาลงทางทหารภาคพนดนในกรณทการโจมตทางอากาศไมประสบความสำาเรจในการเอาชนะกองกำาลง IS เจาหนาทอาวโสทางทหารอกนายหนงคอ นายพลเรยมอนด โอเดอร- โน (Raymond Odierno) กลาววา กองทหารภาคพนดนมความจำาเปนทจะตองทำาลายกองกำาลง IS มรายงานวาทหารภาคพนดนของสหรฐฯ ไดทำางานภาคพนดนอยในอรกตามคำาพดทวา “เราเสนอใหมกองกำาลงภาคพนดนแลว และพวกเขากำาลงมภารกจในการตอสอย” พอล ด. อตน นายพลจากกองทพ สหรฐฯ ซงเกษยณอายแลวกลาวกบสอ หลงจากถอนทหารทเขายดครองอรกออกไปจากประเทศนใน ค.ศ. 2012 แลว ทหารสหรฐฯ นบพนและฝายจดการทางทหารไดออกมาอยท “พนท สเขยว” ในกรงแบกแดด อนเปนทตงของสถานทตซงมขนาดใหญทสด สหรฐฯ มกองกำาลงทางทหารทเขมแขงและฝายความมนคงของตนอยในภาคเหนอของอรก ซงควบคมโดยพรรคการเมองชาวเครดทสนบสนนอรก เวลานเมองชายแดนของซเรยคอ กอบบาน (Kobane) กำาลงถกกองกำาลง IS ยดครอง แมวาสหรฐฯ จะใชกำาลงทางอากาศหยดยงการเขา ยดเมองกอบบานของกองกำาลง IS กตาม แตดเหมอนจะไมสำาเรจ เมองกอบบานของซเรยซงอยตดกบชายแดนตรก กลายเปนเมองแหงการตอสระหวางประเทศเพอตอตานกองกำาลง IS โดยเฉพาะอยางยงเปนชวงเดยวกนกบการเปดเผยถงวดโอทนำาเสนอการตดศรษะชาวองกฤษ อลน เฮน- นง (Alen Henning) โดยกองกำาลง IS ซงสรางความโกรธแคนขนในหม ผตอตานกองกำาลง IS เปนอยางมาก ในวดโอลาสดทมการตดศรษะตวประกนตะวนตกนยงรวมทงการขมขตวประกนอนๆ อก อยางเชนตวประกน ปเตอร แคสสก (Peter Kassig) ทเปนแรงงานผชวยเหลอชาวอเมรกน ซงผปกครองของเขาไดรองขออยางเตมไปดวยความรสกใหมการปลอยตวลกชายของเขา7 ผสงเกตการณดานสทธ

7 ดรายละเอยดใน The Nation. October 6, 2014, p. 7A.


มนษยชนของซเรย ราม อบเดลเราะหมาน ซงมฐานอยทองกฤษกลาววา มการตอสกนอยางหนกหนวงเมอวนท 5 ตลาคม ค.ศ. 2014 เมอนกตอสเพอการญฮาดใชเวลา 17 วนเขายดครองเมองกอบบาน ในคนเดยวกนกองกำาลง IS กประสบความสำาเรจในการเขายดภเขาเมชตนร (Mishtenur hill) อบเดลเราะหมานกลาวตอไปวา เมองกอบบานทงเมองอยในสายตาของ กองกำาลง IS และงายทจะถกครอบครอง อบเดลเราะหมานกลาววา กลมประเทศ 7 ประเทศทรวมตวกนใหมเพอตอตานทตงของกองกำาลง IS ไดออกปฏบตการเมอวนเสารท 5 ตลาคม ค.ศ. 2014 การโจมตกองกำาลง IS เปนอปสรรคตอการเคลอนทพของนก- ญฮาด การตอสยงคงดำาเนนตอไปพรอมๆ ไปกบเสยงระเบดทคำารามมาจากเมองกอบบาน ซงเรยกในภาษาอาหรบวาเมองอยนลอาหรบ (Ain al-Arab) ซงแปลวาดวงตาของอาหรบ มเครองบนตอสสงเสยงคำารามอยเหนอศรษะ จากการบกถลมของกองกำาลงผสม มรายงานเชนกนวาอยางนอยนกตอสของกองกำาลง IS ไดสญเสยชวตไป 33 คน พรอมๆ ไปกบผปกปองเมอง ชาวเครดทไดสญเสยชวตในวนท 5 ตลาคมเชนกน กองกำาลง IS เรมบกเขาเมองกอบบานเมอวนท 16 กนยายนดวยความพยายามทจะขยายการรวมเมองตามชายแดนซเรย-ตรกเขาดวยกน การรก ของกองกำาลง IS กระตนใหเกดการหลงไหลของมวลชนซงออกมาจากทอาศยอยในเมองนและบรเวณใกลเคยงโดยมผอพยพราว 186,000 คนหนไปยงตรก บรรดาผนำาในภมภาคไดเรยกรองใหกองกำาลงผสมใชการรณรงคทางอากาศรอบๆ เมองกอบบานใหหนกหนวงขน นกกจกรรมทองถนมสฏอฟา อาบด (Mustafa Abidi) กลาวเมอวนท 5 ตลาคมเชนกนวา การทงระเบดในวนดงกลาวทำาใหเกดความแตกตางอยางสำาคญ แมวากองกำาลง IS ไดเขาไป อยในศนยกลางของเมองกอบบานแลวกตาม จนถงเวลาน กองกำาลง IS ไดเขาครองหลายสวนของซเรยและอรกแลว และประกาศการจดตงรฐเคาะลฟะฮมาตงแตเดอนมถนายน ค.ศ. 2014 พรอมกบนำาการตความกฎหมายอสลามแบบเขมขนมาใช อยางไรกตามกอง-


กำาลง IS ถกวจารณวาใชความรนแรงอยางตอเนอง รวมทงการโจมตพลเรอน การสงหารหม การลกพาตว การทรมาน และบงคบใหผหญงเปนทาส นอก จากนกองกำาลง IS ยงไดนำาเสนอวดโอการตดศรษะนกหนงสอพมพอเมรกน สองคนและนกทำางานผชวยชาวองกฤษอกหนงคนไปพรอมกนอกดวย ในขณะทแคสสก (Kassig) ตวประกนอกคนหนงทเปนนกทำางานผชวยชาวอเมรกนกถกนำาเสนอภาพสดทางวดโอ พรอมกบมทหารบานถอมดยนอยเคยงขาง ตอมาวดโอสามนาททสงมาทางยทบเมอวนท 5 ตลาคม ค.ศ. 2014 ไดแสดงภาพผปกครองของแคสสกผวอนขอใหเขาถกปลอยตวออกมาอยางปลอดภยใหเหน “เราขอออนวอนบรรดาผจบตวเขาใหใชความเมตตาและใชอำานาจของพวกเขาปลอยลกชายของเราไป” เอด แคสสก (Ed Kassig) กลาว พรอมกบอางถงบตรของเขาดวยชออบดรเราะหมาน อนเปน ชอภาษาอาหรบทบตรชายของเขาใช เขาบอกวาบตรชายของเขาไดหายตวไปในซเรยเมอวนท 1 ตลาคม ค.ศ. 2013 และไดเขารบนบถอศาสนาอสลาม หลงจากมความผกพนอยาง ลกซงกบประชาชนในพนททเตมไปดวยสงคราม สวนพอลลา แคสสก ซงสวมผาคลมศรษะกลาววา เธอและสามไดรบขอความจากบตรของเธอระหวางทเขาถกจบ “ลกรก เราหวงวาลกจะไดรบขอความจากแมและพอของลก พวกเขาภาคภมใจในตวลกและงานทลกทำาเพอนำาเอาความชวยเหลอดานมนษยธรรม มาใหชาวซเรย” ในวนท 5 ตลาคม ค.ศ. 2014 สหรฐอาหรบเอมเรตสไดแสดงความแปลกใจ หลงจากโจ ไบเดน รองประธานาธบดสหรฐฯ กลาววา รฐแถบอาวไดตดอาวธและชวยเหลอทางการเงนแกนกญฮาดในซเรยรวมกนกบมหาอำานาจ ในภมภาคอนๆ ตอมาสำานกงานของรองประธานาธบดกลาววานายไบเดนไดขอโทษทางโทรศพทดวยการโทรไปหานายเออรดกน (Erdogan) ผนำาของ ตรก

รัฐอิสลามในอิรักและซีเรีย The Islamic State of...

Documents

Transcript of รัฐอิสลามในอิรักและซีเรีย The Islamic State of...