ปัจจัยที่มีผลต่อจิตอาสาในการ...

ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

กตตพล แตงผว

วชาการคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

บทคดยอ

วชาการคนควาอสระ : ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ชอผเขยน : นายกตตพล แตงผว ชอปรญญา : วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม) ปการศกษา : 2556 การศกษานมวตถประสงค 1) เพอศกษาลกษณะและระดบจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม 2) เพอศกษาปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ไดแก ปจจยสวนบคคล เชน เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได ระยะเวลาอาศยในพนท การเปนสมาชกกลมอนรกษ และการอบรมดานการอนรกษ และปจจยเกยวกบจตอาสา ดานการขดเกลาทางสงคม ผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา ความรความเขาใจ ความตระหนก และการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชเครองมอในการศกษา ไดแก แบบสมภาษณเชงลก เกบรวบรวมขอมลจากผน าและคณะกรรมการกลมทท ากจกรรมอนรกษตางๆ ในพนท รวม 10 คน และใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 98 ครวเรอน ของชมชนต าบลมะขาม พบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร อยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.81 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.34 โดยมลกษณะจตอาสาดานจตส านกสาธารณะเปนอนดบ 1 คาเฉลย เทากบ 3.02 และจตอาสาดานการเสยสละตอสงคม เปนอนดบ 2 คาเฉลย เทากบ 2.92 ปจจยดานอาชพ การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา ความรความเขาใจ รวมถงการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ABSTRACT

Title of Research Paper : Factors affecting on volunteer spirit in natural resources and environmental conservation of Community at Makam Sub-bistrict Makam District Chantaburi Province. Author : Mr. Kittipon Tangpiew Degree : Master of Science (Environmental Management) Year : 2013 The objectives of this study were 1) to study character and level of volunteer spirit in natural resources and environmental conservation 2) to study the factors affecting on volunteer spirit in natural resources and environmental conservation of Community at Makam Sub-bistrict Makam District Chantaburi Province. These are personal factors such as gender, age, education, occupation, income, length of residence, and socialization through family, educational, and religious institutions. Also included are cognitive awareness and public knowledge in natural resources and environmental conservation. This study conducted research through in-depth interviews, data collection from ten officials and staff members from the local area. The structured interviews were taken from a sample of 98 households in Makam Sub-bistrict. The result of this study showed that the level of volunteer spirit in natural resources and environmental conservation of Community at Makam Sub-bistrict is moderate with the mean of 2.81, standard deviation of 0.34. Character on volunteer spirit in the public consciousness as first with the mean of 3.02 and volunteer spirit in the social sacrifice as second with the mean of 2.92. And it was found that the difference in socialization through the educational institution, family institution and religious institution, cognitive, including the people,s perception in natural resources and environmental conservation affected the difference in the degree of volunteer spirit in natural resources and environmental conservation at 0.05 significant levels.

กตตกรรมประกาศ

วชาการคนควาอสระ เรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ฉบบน ส าเรจลลวงไดดวยด เนองดวยบคคลหลายทานไดกรณาใหความชวยเหลอ ใหค าแนะน า ค าปรกษา และขอคดเหน เพอใชในการศกษาครงน รวมทงไดรบก าลงใจตางๆ ทส าคญ และมคณคายง ขอขอบพระคณ รศ.ดร.จนตนา อมรสงวนสน อาจารยทปรกษา ทไดกรณาใหความร ค าปรกษา และชแนะแนวทางในการศกษา รวมทงตรวจสอบปรบปรงแกไขขอบกพรองของการคนควาอสระน ดวยความเอาใจใสในทกขนตอนรายละเอยด จนกระทงรายงานการคนควาอสระน ส าเรจสมบรณ ขอขอบพระคณอาจารยทกทานทไดใหความรและค าแนะน าทดตลอดมา รวมทงขอ ขอบพระคณเจาหนาทของคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ทกทานทไดอ านวยความสะดวก ใหความชวยเหลอ และค าแนะน า ตลอดเวลาทขาพเจาศกษา ณ สถาบนแหงน ขอขอบพระคณเจาหนาทส านกงานเทศบาลต าบลมะขาม ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอมะขาม และประชาชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ทใหความอนเคราะหขอมล ตลอดจนอ านวยความสะดวกในการประสานงานเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด ขอบพระคณ นองๆ ผรวมงาน ณ ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร เพอนๆ พๆ ชาว จส. 3 ระยอง ทกทานทใหความชวยเหลอ และเปนก าลงใจใหกนเสมอ นอกจากน ทลมเสยมได คอ คณต ทใหก าลงใจ ความชวยเหลอ และค าแนะน าตลอดเวลาทขาพเจาไดท าการคนควาอสระครงน ทายสด ขอขอบพระคณบดา มารดา ทไดอบรมสงสอนขาพเจา รวมถงผมพระคณทกทาน แมจะไมไดเอยนามทงหมด แตพระคณของทกทานจะอยในใจขาพเจาเสมอไป กตตพล แตงผว มกราคม 2557

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอ (3) ABSTRACT (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (10) สารบญภาพ (13) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 5 1.3 ขอบเขตของการศกษา 5 1.3.1 ขอบเขตดานเนอหา 5 1.3.2 ขอบเขตดานพนทและประชากร 5 1.3.3 ขอบเขตดานระยะเวลา 5 1.4 ประโยชนของการศกษา 6 1.5 กรอบแนวคดของการศกษา 6 1.5.1 ตวแปรอสระ 6 1.5.2 ตวแปรตาม 7 1.6 สมมตฐานของการศกษา 8 1.7 นยามศพทเฉพาะเชงปฏบตการ 9 บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 12 2.1 แนวคดเกยวกบจตอาสา 12 2.1.1 ความหมายของจตอาสา 12 2.1.2 ประเภทของจตอาสา 13

(7)

สารบญ (ตอ)

หนา 2.1.3 พฤตกรรมของผมจตอาสา 14 2.1.4 กระบวนการเสรมสรางจตอาสา 16 2.1.5 ปจจยทมผลตอจตอาสา 17 2.2 แนวคดเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 20 2.2.1 ความหมายของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 20 2.2.2 แนวความคดและหลกการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม 22 2.2.3 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 24 2.3 งานวจยทเกยวของ 30 บทท 3 วธการศกษา 35 3.1 ประชากรและตวอยาง 35 3.1.1 ประชากรเปาหมาย 35 3.1.2 การหาขนาดตวอยาง 36 3.2 การเกบรวบรวมขอมลและการสรางเครองมอทใชในการศกษา 38 3.2.1 การเกบรวบรวมขอมล 38 3.2.2 เครองมอทใชในการศกษา 38 3.3 การทดสอบเครองมอ 43 3.3.1 การหาความเทยงตรง (Validity) 43 3.3.2 การหาความเชอมน (Reliability) 43 3.4 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 44 3.4.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) 44 3.4.2 สถตเชงอนมาน (Inferential Statistic) 44 บทท 4 ผลการศกษา 46 4.1 ขอมลพนฐานของพนทศกษา 46 4.1.1 ประวตความเปนมา 46

(8)


หนา 4.1.2 สภาพทวไป 47 4.1.3 การแบงเขตการปกครอง 47 4.1.4 จ านวนประชากร 48 4.1.5 สถานทส าคญ 48 4.1.6 เสนทางการคมนาคม การเดนทางเขาสต าบล 52 4.1.7 ระบบสาธารณปโภค 52 4.1.8 ขอมลชมชนและกลมประชาชนของต าบล 52 4.1.9 แหลงทองเทยว 52 4.2 ลกษณะทวไปของประชากรทท าการศกษา 53 4.2.1 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณเชงลก 53 4.2.2 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง 60 4.3 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษ 64 ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.4 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 75 4.5 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 77 4.6 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 81 4.7 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 85 4.8 ผลการทดสอบสมมตฐาน 94 บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ 112 5.1 สรปผลการศกษา 112 5.1.1 ลกษณะทวไปของประชากรทท าการศกษา 112 5.1.2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 113 5.2 อภปรายผล 114 5.2.1 ปจจยสวนบคคลของประชากรทท าการศกษา 116 5.2.2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 117

(9)


หนา 5.3 ขอเสนอแนะ 119 5.3.1 ขอเสนอแนะจากการศกษา 119 5.3.2 ขอเสนอแนะส าหรบหนวยงานทเกยวของ 120 5.3.3 ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางการศกษาครงตอไป 120 บรรณานกรม 121 ภาคผนวก 124 ภาคผนวก ก 125 ภาคผนวก ข 138 ประวตผเขยน 149

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 การหาประชากรและตวอยางในแตละชมชน/หมบาน ของต าบลมะขาม 37 อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1 ขอมลทวไปของประชาชนทท าการศกษา ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม 61 จงหวดจนทบร 4.2 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร 64 ธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.3 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร 66 ธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนครอบครว 4.4 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร 69 ธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนศาสนา 4.5 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร 73 ธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนครอบครว 4.6 ระดบความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 75 ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.7 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 74 ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.8 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 79 ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

4.9 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 81 ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

(11)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.10 ระดบการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 84 ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.11 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชน 86 ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.12 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอ 87 ผอน ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

4.13 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละ 89 ตอสงคม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.14 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการมงมน 91 พฒนา ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

4.15 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านก 93 สาธารณะของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

4.16 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 94 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามเพศ 4.17 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 95 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามอาย 4.18 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 97 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามระดบการศกษา 4.19 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 99 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการประกอบอาชพ

(12)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.20 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 100 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามรายได 4.21 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 102 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามระยะเวลาอาศยในพนท 4.22 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 104 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการเปนสมาชกกลมอนรกษ 4.23 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 105 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการเขารบการอบรมดานการอนรกษ 4.24 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 106 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการขดเกลาทางสงคม 4.25 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 107 สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 4.26 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 109 สงแวดลอมของประชาชน ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 4.27 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ 111 สงแวดลอมของประชาชน ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 5.1 สรปปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 115 ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

(13)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.1 กลไกการด าเนนงานสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม 4 1.2 กรอบแนวคดของการศกษา 7 2.1 องคกรทมบทบาทตอการพฒนานกเรยน 17 2.2 โมเดลการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชน 19 4.1 แผนทแสดงอาณาเขตต าบลมะขาม 50 4.2 แผนทแสดงการแบงเขตหมบานในต าบลมะขาม 51

(14)

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นายกตตพล แตงผว

ประวตการศกษา วทยาศาสตรบณฑต (สาขาพชศาสตร) มหาวทยาลยราชภฎร าไพพรรณ

ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2543 ต าแหนงและสถานทท างาน เจาพนกงานปาไมอาวโส

ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงหวดจนทบร

1

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

การพฒนาของประเทศไทยในชวงระยะเวลาทผานมา ตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2504-2509) เรอยมาจนถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) มพฒนาการมาอยางตอเนองภายใตสถานการณ เงอนไข และการเปลยนแปลงในมตตางๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ กระทงในปจจบน ประเทศไทยเขาสชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ทยงตองเผชญกบการเปลยนแปลงทส าคญในมตตางๆ ทงในระดบโลก และภายในประเทศ เชน ดานเทคโนโลย ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมผลกระทบทงทเปนโอกาสและความเสยงตอการพฒนาประเทศ (ลดาวลย ค าภา, 2555: 2-4) และจากการพฒนาดงกลาวสงผลใหประเทศไทยเปนหนงในประเทศผน าดานเศรษฐกจ และเปนหนสวนดานการพฒนาในภมภาคอาเซยน อยางไรกตาม การพฒนาเศรษฐกจของประเทศยงคงตองอาศยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนปจจยพนฐานส าคญในการผลต เพอการบรโภคและบรการ ผลจากการพฒนาเศรษฐกจอยางรวดเรว ท าใหชมชนเมองมการขยายตว มการเจรญเตบโตของภาคอตสาหกรรมและการทองเทยว สงผลใหมการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเกนศกยภาพในการรองรบของระบบนเวศ ซงจะเหนไดจากการททรพยากรธรรมชาตขาดความอดมสมบรณ สงแวดลอมมคณภาพเสอมโทรมอยางตอเนอง เกดมลพษตกคางในธรรมชาตสงผลกระทบตอความเปนอยของประชาชนในชมชน ภาครฐจงควรใหความส าคญตอการด าเนนการตามนโยบาย มาตรการ และกลไกดานการบรหารจดการใหเปนไปตามหลกการการพฒนาทยงยน โดยสรางความสมดลในการพฒนาทง 3 มต คอ มตเศรษฐกจ มตสงคม และมตสงแวดลอม ทมงเนนใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจในระดบทเหมาะสม มเสถยรภาพ มการกระจายการพฒนา การกระจายรายได การพฒนาทรพยากรมนษย และสรางฐานทรพยากรธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอมใหมนคง สามารถตอบสนองการพฒนาไดอยางยงยน (ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2555: 1) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนหนวยงานหลกส าคญในการบรณาการการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มแนวคดในการจดการทรพยากรธรรมชาต

2

และสงแวดลอมเชงบรณาการ เปนการบรหารจดการโดยยดพนทเปาหมายหรอระบบนเวศเปนหลกในการก าหนดแนวทางการพฒนา เนนการสงเสรมความรวมมอและสรางความสมพนธใหเกดกระบวนการท างานรวมกนของทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน (กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2555: 3) แตการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในแตละทองถน หากจะอาศยเครอขายทเปนตวแทนในแตละหมบานเพยงสวนเดยว โดยทคนสวนใหญไมใหความรวมมอ ความส าเรจกจะเกดขนไดยาก ดงนน ชมชนตองมความรวมมอพรอมใจกนท าในสงทด มการสรางสรรค เพอสรางประโยชนใหกบสงคมสวนรวมดวยจตอาสา ซงจะเปนหวใจส าคญของ "ชมชน" รวมถงเปนการสรางจตอาสาใหเกดขนในชมชน เพอสงเสรมการมสวนรวมบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนของตนเอง โดยการสรางจตอาสาของชมชนเปนสงทสมควรจะชวยกนท าใหเกดขนในสงคมทกระดบของประเทศ เพอพฒนาชมชนใหเขมแขง สอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ในการสรางภมคมกนในมตตางๆ เพอใหการพฒนาประเทศสความสมดลและยงยน โดยน าทนของประเทศทมศกยภาพมาใชประโยชนอยางบรณาการและเกอกลกน พรอมทงเสรมสรางใหแขงแกรงเพอเปนรากฐานการพฒนาประเทศทส าคญไดแก การเสรมสรางทนสงคม (ทนมนษย ทนสงคม ทนทางวฒนธรรม) ใหความส าคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยสสงคมคณภาพ มงสรางภมคมกน ตงแตระดบปจเจก ครอบครว และชมชน สามารถจดการความเสยงและปรบตวเขากบการเปลยนแปลง มโอกาสเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรม ส าหรบการเสรมสรางทนเศรษฐกจ (ทนกายภาพ ทน ทางการเงน) มงพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศใหเขมแขง โดยใชภมปญญา วทยาศาสตรและเทคโนโลย และความคดสรางสรรค ใหความส าคญกบการปรบโครงสรางการคาและการลงทนใหสอดคลองกบความตองการของตลาดภายในประเทศและตางประเทศ มการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม และมการเชอมโยงกบประเทศในภมภาคตางๆ บนพนฐานการพงพาซงกนและกนในสวนการเสรมสรางทนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหความส าคญกบการสรางความมนคงดานอาหาร การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเปนฐานการผลตภาคเกษตร มงสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนต า เปนมตรกบสงแวดลอม การเตรยมพรอมรองรบการเปลยนแปลงภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต รวมทงการสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมควบคกบการเพม บทบาทไทยในเวทประชาคมโลก ขณะเดยวกน ตองมการบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรมในสงคม โดยใหความส าคญกบการพฒนาระบบราชการและขาราชการ การเพมประสทธภาพการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรม

3

ใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงทรพยากรธรรมชาตและกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม เปนตน (ลดาวลย ค าภา, 2555: 10) ประเทศไทยไดก าหนดใหวนท 27 ธนวาคมของทกป เปนวน “จตอาสา” หลงจากความสญเสย เมอ 26 ธนวาคม 2547 จากเหตการณ “สนาม” (มชตา จ าปาเทศ รอดสทธ, 2550) แมเหตการณจะสรางความเสยหายแกชวตและทรพยสนของผคนอยางมหาศาล แตเหตการณดงกลาวกลบเผยใหหลายคนมโอกาสไดรจกค าวา “จตอาสา” อนเกดจากการไมอาจทนเหนผอนเปนทกข เมอน าทะเลลด สงทไหลมาแทนท คอ “น าใจ” อาสาสมครจ านวนมากตางเสยสละก าลงกาย ก าลงใจ ก าลงทรพย ชวยเหลอผประสบภยอยางแขงขน แมจะอยตางถนฐาน ตางเชอชาต ตางภาษา กอใหเกดคลน “จตอาสา” หลงไหลลงสพนทประสบภย ชวยเหลอผประสบภยในครงนนอยางตอเนอง นอกจากน มตคณะรฐมนตร เมอวนท 30 มกราคม 2550 มนโยบายก าหนด “การใหและอาสาชวยเหลอสงคม เปนวาระแหงชาต” สบเนองจากการมความรนแรงของปญหาทสะสมมายาวนานในสงคม ประกอบกบในป 2549 รฐบาลเหนวา การสรางส านกความรบผดชอบและการสรางความเขมแขงของหนสวนทางสงคม โดยสงเสรมจตอาสาผานการใหและการอาสาชวยเหลอสงคมอยางเปนระบบจะเปนกลไกทมประสทธภาพในการจดระบบการมสวนรวมในการพฒนาสงคมจากทกภาคสวน และทส าคญไดมพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ สห-บญชร พระทนงอนนตสมาคม ดงน “คณธรรมซงเปนทตงของความรก ความสามคคทท าใหคนไทยเราสามารถ รวมมอรวมใจกนรกษาและพฒนาชาตบานเมองใหเจรญรงเรองตอกนไป ตลอดรอดฝง และการทแตละคนตางชวยเหลอเกอกลกน ประสานงาน ประสานประโยชนตอกน ใหงานทท า ส าเรจผล ทงแกตน แกผอนและกบชาต” และมตคณะรฐมนตรดงกลาว ไดมแนวทางการเสรมสรางจตอาสาใหกบทกภาคสวน โดยมประเดน ดงน 1) การรณรงคจตส านกการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม 2) การขบเคลอนนโยบายและมาตรการตาง ๆ 3) การพฒนากลไกการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม 4) สงเสรมประสานงานและศกยภาพของภาคสวนตางๆในการด าเนนเรองการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม โดยไดมกลไกการด าเนนงานในดานการเสรมสรางจตอาสา ดงภาพท 1.1

4

กลไกด ำเนนงำน

ภำพท 1.1 กลไกการด าเนนงานสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม แหลงทมำ : ศนยสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม (2550 อางถงในดวงทพย อนประสทธ, 2555: 61)

การสงเสรม “จตอาสา” ใหเกดขนในชมชนของประเทศไทย จงเปนสงทควรด าเนนการเปนอยางยง เพอเปนการเรยกน าใจงามของคนไทยใหกลบมาอกครงหนง และควรจะตองดขนกวาเดม เพราะจะไมจ ากดเฉพาะญาต เพอน หรอคนรจกเทานน แตควรตองเผอแผดแลสงคม ไทย ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ชมชน ตลอดจนปญหาตางๆ รวมกน รวมถงรวมกนสรางสรรคสงดๆ ท าดใหเปนรปธรรมกนมากขน โดยเฉพาะอยางยงในชมชนของตนเอง แลวจงขยายผล หรอถายทอดไปสชมชนรอบขางเปนวงกวาง เพอสรางแนวรวม หรอเครอขายทเปนไปในทศทางเดยวกน ไมเพยงแตรอดวาใครจะรบผดชอบเรองอะไร แตทกคนในชมชนตองชวยกนมสวนรวมรบผดชอบดวยกน ทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มหลายชมชนทมผลงานเปนทประจกษในดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สะทอนถงการมจตอาสาของคนในชมชน ผศกษาจงมความสนใจเลอกเปนพนทในการศกษา “ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร” เพอเปนชมชนตนแบบทสามารถพฒนาชมชนใหเกดความเขมแขงในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมได

คณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต

คณะอนกรรมการสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม

คณะท างานขบเคลอนศนยสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม

ศนยสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม

ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการจดสวสดการสงคมแหงชาต

ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

5

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ 1. เพอศกษาลกษณะจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 2. เพอศกษาระดบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 3. เพอศกษาปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 4. เพอศกษาปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนการจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน

1.3 ขอบเขตของกำรศกษำ 1.3.1 ขอบเขตดำนเนอหำ 1.3.1.1 การศกษาลกษณะจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน ไดแก การเสยสละ หรออทศตนดานแรงกาย แรงใจ และทนทรพย 1.3.1.2 การศกษาเกยวกบระดบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของ ชมชน ในรปของความเสยสละดานแรงกาย แรงใจ และก าลงทรพย 1.3.1.3 การศกษาปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน ไดแก ปจจยสวนบคคล การขดเกลาทางสงคมดานครอบครว ศาสนา และสถาบน การศกษา ความรความเขาใจ ความตระหนก และการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 1.3.1.4 การศกษาปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนการจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 1.3.2 ขอบเขตดำนพนทและประชำกร 1.3.2.1 พนทในการศกษาครงน คอ ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 1.3.2.2 ประชากรเปาหมาย ไดแก ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบาน ในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร รวม 4 ชมชน และ 10 หมบาน มจ านวนทงสน 3,529 ครวเรอน 7,688 คน 1.3.3 ขอบเขตดำนระยะเวลำ เกบรวบรวมขอมลภาคสนาม ในระหวางวนท 1 ธนวาคม 2556-15 มกราคม 2557

6

1.4 ประโยชนของกำรศกษำ 1. ท าใหทราบลกษณะจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 2. ท าใหทราบระดบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 3. ท าใหทราบถงปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน ไดแก ปจจยสวนบคคล การขดเกลาทางสงคมดานครอบครว ศาสนา และสถาบน การศกษา ความรความเขาใจ ความตระหนก และการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4. หนวยงานทเกยวของสามารถน าผลการศกษาไปใชประโยชนในการสงเสรมการสรางจตอาสาในพนทชมชนทมศกยภาพใกลเคยงกน ใหเกดผลส าเรจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางตอเนอง ตอไป

1.5 กรอบแนวคดของกำรศกษำ

จากวตถประสงคของการศกษาปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผศกษาไดน ามาก าหนด ตวแปร และกรอบแนวคดของการศกษา ดงน 1.5.1 ตวแปรอสระ แบงออกเปน 1.5.1.1 ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย 1) เพศ 2) อาย 3) ระดบการศกษาขนสงสด 4) อาชพ 5) รายได 6) ระยะเวลาอาศยในพนท 7) การเปนสมาชกกลมอนรกษ 8) การอบรมดานการอนรกษ 1.5.1.2 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

7

1.5.1.3 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.5.1.4 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.5.1.5 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.5.2 ตวแปรตำม ไดแก จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน

กรอบแนวคดของกำรศกษำ

ภำพท 1.2 กรอบแนวคดของการศกษา

ตวแปรอสระ (Independent Variables)

1. ปจจยสวนบคคล 1.1 เพศ 1.2 อาย 1.3 การศกษา 1.4 อาชพ 1.5 รายได 1.6 ระยะเวลาอาศยในพนท 1.7 การเปนสมาชกกลมอนรกษ 1.8 การอบรมดานการอนรกษ

2. การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสา ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

3. ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

4. ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

5. การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

ตวแปรตำม (Dependent Variables)

จตอำสำ ในกำรอนรกษ

ทรพยำกรธรรมชำต และสงแวดลอม ของชมชน

8

1.6 สมมตฐำนของกำรศกษำ จากกรอบแนวคดของการศกษา ผศกษาไดน ามาตงสมมตฐานของการศกษา ดงน 1.6.1 ปจจยสวนบคคล ของประชาชนในชมชนทมผลตอจตอาสาของชมชน 1.6.1.1 เพศทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.1.2 อายทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.1.3 ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.1.4 การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.1.5 รายไดทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6.1.6 ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6.1.7 การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6.1.8 การอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.2 การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.6.3 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6.4 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6.5 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

9

1.7 นยำมศพทเฉพำะเชงปฏบตกำร 1.7.1 เพศ หมายถง เพศของผตอบแบบสมภาษณ ซงเปนสถานภาพทไดรบมาแตก าเนด จ าแนกเปน 1) เพศชาย 2) เพศหญง 1.7.2 อำย หมายถง อายของผตอบแบบสมภาษณตงแตเกดถงปจจบน หนวยวดเปนจ านวนป 1.7.3 ศำสนำ หมายถง ศาสนาทผตอบแบบสมภาษณนบถอ จ าแนกเปน 1) พทธ 2) อสลาม 3) ครสต 4) อนๆ 1.7.4 สถำนภำพกำรสมรส หมายถง สถานภาพการสมรสของผตอบแบบสมภาษณ จ าแนกเปน 1) โสด 2) สมรสแลวอยดวยกน 3) มาย/หยาราง/แยกกนอย 1.7.5 ระดบกำรศกษำขนสงสด หมายถง วฒการศกษาขนสงสดทผตอบแบบสมภาษณไดรบตามระบบการศกษา ซงในการศกษานแบงระดบการศกษาของผตอบแบบสมภาษณเปน 6 ระดบ ไดแก 1) ไมไดรบการศกษา 2) ประถมศกษา 3) มธยมศกษา 4) สายวชาชพ (ปวช./ปวส.) 5) ปรญญาตร และ 6) สงกวาปรญญาตร 1.7.6 อำชพ หมายถง กจกรรมหลกซงผตอบแบบสมภาษณไดกระท าอนกอใหเกดรายไดประจ า ซงในการศกษานแบงอาชพของผตอบแบบสมภาษณเปน 10 ระดบ ไดแก 1) รบราชการ 2)วสาหกจ 3) เกษตรกร (ท านา/ ท าไร/ท าสวน) 4) ประมง/เลยงปลาหรอสตวน า 5) คาขาย/ธรกจสวนตว 6) รบจางทวไป 7) พนกงาน/ลกจางโรงงาน/บรษท/หางราน 8) แมบาน/ไมมอาชพ 9) นกเรยน/นกศกษา และ 10) อนๆ 1.7.7 รำยได หมายถง เงนเดอนหรอคาจางหรอเงนทไดรบจากการประกอบอาชพใน 1 ป มหนวยวดเปนจ านวนบาท 1.7.8 ระยะเวลำอำศยในพนท หมายถง ระยะเวลาตงแตผตอบแบบสมภาษณไดเขามาอาศย อยในพนทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จนถงปจจบน ซงในการศกษาจ าแนกเปนชวง ดงน 1) นอยกวา 5 ป 2) 5-10 ป 3) 11-20 ป และ 4) มากกวา 20 ป

10

1.7.9 กำรเปนสมำชกกลมอนรกษ หมายถง การเขารวมเปนสมาชกในกลมท ากจกรรมอนรกษตางๆ ซงผตอบแบบสมภาษณไดเปนสมาชก หรอไมไดเปนสมาชก 1.7.10 กำรอบรมดำนกำรอนรกษ หมายถง การเขาอบรมดานอนรกษตางๆ ซงในการศกษาครงนจะวดระดบของการรวมกจกรรม ดงน 1) เคย และ 2) ไมเคย 1.7.11 กำรขดเกลำทำงสงคมเกยวกบกำรสรำงจตอำสำในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม หมายถง การขดเกลาทางสงคมผาน 1) สถาบนครอบครว ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา การท าตนใหเหนเปนแบบอยาง การลงโทษ การสรางแรงจงใจดวยการใหรางวล สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง 2) สถาบนศาสนา ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง และ 3) สถาบนการศกษา ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา การลงโทษ การใหรางวล การท าใหเหนเปนแบบอยาง เพอสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในเรองการใชประโยชนทดน การรกษาความสะอาดแหลงน า การจดการขยะ การรกษาความสะอาดพนทสาธารณประโยชน และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว ซงในการศกษาครงนจะวดระดบของการขดเกลาทางสงคม ดงน 1) มากทสด 2) มาก 3) ปานกลาง 4) นอย และ 5) นอยทสด 1.7.12 ควำมรควำมเขำใจในกำรอนรกษและสงแวดลอม หมายถง ความรความเขาใจของประชาชน เกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในเรองการใชประโยชนทดนการรกษาความสะอาดแหลงน า การจดการขยะ การรกษาความสะอาดพนทสาธารณประโยชน การปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว และความรเรองกฎหมาย ซงในการศกษาครงนไดตงค าถาม จ านวน 10 ขอ ใหผตอบแบบสมภาษณตอบ ดงน 1) ใช 2) ไมใช 1.7.13 ควำมตระหนกในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม หมายถง การแสดงออกถงความรสก ความคดเหน ความส านก ความตระหนกในจตใจของประชาชนเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในเรองการใชประโยชนทดน การรกษาความสะอาดแหลงน า การจดการขยะ การรกษาความสะอาดพนทสาธารณประโยชน และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว ซงในการศกษาครงนจะวดระดบของความตระหนก ดงน 1) เหนดวยมากทสด 2) เหนดวยมาก 3) เหนดวยปานกลาง 4) เหนดวยนอย และ 5) ไมเหนดวย

11

1.7.14 การรบรขาวสารเกยวกบกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม หมายถง การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงในการศกษาครงนไดแบงชองทางการรบรขาวสารออกเปน 3 ทาง ไดแก 1) สอบคคล เชน บคคลในครอบครว เพอน เจาหนาทรฐ 2) สอมวลชน เชน วทย โทรทศน 3) สอเฉพาะกจ เชน แผนพบ โปสเตอร โดยวดระดบของการรบรขาวสารการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดงน 1) เปนประจ า (หมายถง มากกวา 3 ครงตอสปดาห) 2) เปนบางครง (หมายถง 1-3 ครงตอสปดาห) 3) ไมเคยเลย (หมายถง 0 ครงตอสปดาห) 1.7.15 จตอาสาในกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม หมายถง การรวมแรงกาย แรงใจ และสตปญญา ท าประโยชนใหกบคนในชมชนและสงคมสวนรวม ดวยความสมครใจ และเสย สละ โดยไมหวงผลตอบแทน เพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในเรองการใชประโยชนทดน การรกษาความสะอาดแหลงน า การจดการขยะ การรกษาความสะอาดพนทสาธารณประโยชน และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว โดยการศกษาครงจะวดระดบของจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ดงน 1) ทกครง 2) เกอบทกครง 3) บางครง และ 4) ไมเคย

12

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรม การศกษาเรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผ ศกษาไดท าการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการศกษา ตลอดจนผลงานวจยทเกยวของ และไดน าเสนอแนวคด ทฤษฎ และหลกการ ตามหวขอดงตอไปน 2.1 แนวคดเกยวกบจตอาสา 2.2 แนวคดเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.3 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบจตอาสา 2.1.1 ความหมายของจตอาสา ค าวา “จตอาสา” มการกลาวถงกนมาก ผศกษาไดรวบรวมความหมายของจตอาสา ทส าคญไดดงน ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550: 7) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง ความส านกของบคคลทมตอสงคม สวนรวม โดยการเอาใจใส และการชวยเหลอ ผทมจตอาสาจะแสดงออกซงพฤตกรรมทอาสาท าประโยชนเพอสวนรวม เชน การเสยสละเงน สงของ เวลา แรงกาย และสต ปญญา เพอชวยเหลอผอนและสงคม โดยไมหวงผลตอบแทน ชยวฒน สทธรตน (2552: 13) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง การรจกเอาใจใส เปนธระและเขารวมในเรองของสวนรวมทเปนประโยชนตอประเทศชาต มความส านกและยดมนในระบบคณธรรม และจรยธรรมทดงาม ละอายตอสงผด เนนความเรยบรอย ประหยดและมความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต ปยะนาถ สรวสตร (2552: 35) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง บคคลทมจตทพรอมจะให หรอเสยสละเวลา แรงกาย และสตปญญา เพอชวยเหลอผอนและสงคม โดยไมหวงผล ตอบแทน

13

กรรณกา มาโน (2553: 7) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง จตทพรอมสละเวลา แรงกาย แรงใจ และสตปญญาเพอประโยชนเกอกลตอผ อนหรอสงคม เปนการกระท าดวยความสมครใจ ไมหวงผลตอบแทน และเปนการกระท าทไมใชภาระหนาททตองรบผดชอบ วราภรณ ศรภากรชย (2554: 10) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง ผมจตใจเปน ผให เสยสละ เพอประโยชนสวนรวม ท าโดยไมหวงผลตอบแทน ดวงทพย อนประสทธ (2555: 27) ใหความหมายของจตอาสา หมายถง ผทมความเอออาทร มความเมตตาใหกบผอน พรอมกบการมใจทเปนกลาง มความรบผดชอบ เสยสละเพอสวนรวม และเอาใจใสผอนดวยการกระท า ดวยความสมครใจ เพอทจะไดชวยเหลอผอน และสรางประโยชนใหกบคนทอยในชมชน/สงคมเดยวกน ท าใหเกดการพฒนาใหมความเจรญยงขนไป ผศกษาจงไดน าความหมายของ จตอาสา ทกลาวมาขางตน มาพจารณาและสรปความหมายของจตอาสา หมายถง ความส านกของบคคลทมตอสงคมสวนรวม พรอมทจะเสยสละเวลา แรงกาย แรงใจ และสตปญญา ท าประโยชนใหกบคนในชมชนและสงคมสวนรวม ดวยความสมครใจ โดยไมหวงผลตอบแทน 2.1.2 ประเภทของจตอาสา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2542 อางถงในวราภรณ ศรภากรชย, 2554: 10-11) แบงประเภทของจตอาสา ออกเปน 3 ประเภท ไดแก 2.1.2.1 การชวยเหลอผอน หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงความมน าใจเอออาทร มจตใจโอบออมอาร เออเฟอเผอแผและใหความชวยเหลอผอนโดยไมหวงผลตอบแทน การชวยเหลอ ผอนมองคประกอบยอย ดงน 1) ชวยแนะน าสงทถกทควรแกผอน 2) รวมมอกบผอนในการพฒนาสงคม 3) อ านวยความสะดวกในการพฒนาสงคม 4) แบงปนสงของใหผอน 2.1.2.2 การเสยสละตอสงคม หมายถง พฤตกรรมทแสดงการใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสงคม การเสยสละเวลา ก าลงกาย ก าลงทรพย เพอชวยเหลอผอนและสงคม โดยเหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน การเสยสละตอสงคมมองคประกอบยอย ดงน 1) สละก าลงกาย ก าลงทรพย และเวลาชวยเหลอผอนและสงคม 2) เหนประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน รจกเปนผใหมากกวาผรบ

14

3) ใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสงคม 2.1.2.3 ความมงมนพฒนา หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงความมงมนและความคดรเรมในการพฒนาตน พฒนาสงคม เพอใหอยในสงคมไดอยางมความสข ความมงมนพฒนามองคประกอบยอย ดงน 1) สนใจปญหาและการเปลยนแปลง พรอมเสนอความคดทจะพฒนาสงคม 2) ตงใจทจะท างานอยางหนงอยางใดใหส าเรจตามเปาหมายทก าหนด 3) ตงใจทจะท างานของสวนรวมจนส าเรจ 4) รเรมสงใหมๆ เพอพฒนาสงคมจนส าเรจ 2.1.3 พฤตกรรมของผมจตอาสา 2.1.3.1 ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550: 30-32) ไดสรปพฤตกรรมการมจตอาสาของของนกเรยนวา พฤตกรรมทแสดงถงการมจตอาสาของนกเรยนสามารถวดไดจากการชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม และความมงมนพฒนา และไดสรปความหมายลกษณะพฤตกรรมของนกเรยนทมจตอาสา ดงน 1) การชวยเหลอผอน หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกตอผอนและคนในสงคมโดยไมหวงผลตอบแทน ไดแก การชวยแนะน าสงทถกทควรแกผอน การใหบรการและอ านวยความสะดวก การมน าใจแบงปนสงของใหผอน 2) การเสยสละตอสงคม หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงออกตอผอนและสงคม ไดแก การใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสงคม การเสยสละเงน เวลา และแรงกาย เพอผอนและสงคมดวยความเตมใจ 3) ความมงมนพฒนา หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความตงใจอยางแนวแนในการเปลยนแปลงใหสงคมดขน ไดแก การทนกเรยนใหความสนใจตอการเปลยนแปลงหรอปญหาทเกดขนในสงคม/ชมชน หรอโรงเรยน มการเสนอแนวคดในการพฒนาสงคม/ชมชน และโรงเรยนของตน ตลอดจนรวมพฒนากจกรรมการเสรมสรางจตอาสาเพอพฒนาสงคม /ชมชน โรงเรยน อยางสรางสรรคและหลากหลายไดเหมาะสมตามวย 2.1.3.2 นนทรตน ปรวตธรรม (2553: 33-34) สรปลกษณะลกษณะพฤตกรรมจตอาสา หมายถง การกระท าของบคคลทแสดงออกถงลกษณะพฤตกรรมทสามารถสงเกตได ไดแก พฤตกรรมการชวยเหลอผอน พฤตกรรมการเสยสละเพอสงคม พฤตกรรมมงมนพฒนาสงคมแสดง ออกถงลกษณะพฤตกรรมความรบผดชอบ และพฤตกรรมมระเบยบวนย พฤตกรรมจตส านก

15

สาธารณะแสดงออกถงลกษณะพฤตกรรมบ าเพญประโยชนและพฤตกรรมดแลรกษาสาธารณะสมบต โดยแตละพฤตกรรมมลกษณะ ดงน 1) การชวยเหลอผอน หมายถง การแสดงลกษณะโดยมความเออเฟอเผอแผเมอเกดสถานการณทท าใหเกดความรสกตองการชวยเหลอ หรอท าประโยชนใหผอนไดรบความสข ไดแก การอ านวยความสะดวก แบงปนสงของ ใหค าแนะน าและชกจงไปในทางทถกทควรแกผอนหรอการใหก าลงใจ ปลอบใจ เปนการกระท าทไมหวงผลตอบแทน 2) การเสยสละเพอสงคม หมายถง การแสดงลกษณะถงความมน าใจ การสละเวลา เงนสงของ แรงกายเพอชวยเหลอผอนและการใชเวลาวางใหเกดประโยชนแกสงคม เปนการกระท าดวยความเตมใจไมมใครบงคบ 3) มงมนพฒนาสงคม หมายถงพฤตกรรมทแสดงถงความตงใจในการทจะท าใหเกดการเปลยนแปลงทดขนตอสงคม ประกอบดวยพฤตกรรมทแสดงลกษณะ ดงน (1) ความรบผดชอบตอสงคม คอ ตงใจศกษาเลาเรยน กลาเสนอความคดเหน ในทางทสรางสรรคสงคม ไดแก การตงใจท างานทไดรบมอบหมายจนส าเรจ โดยไมละทงหรอหลกเลยงการท างาน มความเพยรพยายาม ชวยเหลอผอน สนใจปญหาของสงคมและเสนอความคดในการแกไขปญหา (2) มระเบยบวนย คอ ประพฤตโดยไมขดกบกฎขอบงคบของสงคมทวไป ไมประพฤตกาวกายหรอลวงล าสทธของผอน กระท าสงตางๆ อยางถกตองและใชเหตผล มความเปน ผน า โดยมความสามารถในการชกจง แกไขปญหาและด าเนนกจกรรมไดตามเปาหมาย 4) จตส านกสาธารณะ หมายถง พฤตกรรมทมผลจากการตระหนกถงคณคาในการใชสงของทเปนของสวนรวมรวมกน และการเหนแกประโยชนสวนรวม ไดแก (1) การบ าเพญประโยชน คอ การประพฤตตนทกอใหเกดประโยชนตอผอนและสงคม การใหความรวมมอในการท ากจกรรมตางๆ ในสงคมหรอชมชน (2) การดแลรกษาสาธารณะสมบต คอ การหลกเลยงการใช หรอการกระท าทจะท าใหเกดความเสยหายตอของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาสมบตของสวนรวมในวสยทตนสามารถท าได และการเคารพสทธในการใชของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยไมยดครองของสวนรวมนนมาเปนของตนเอง ตลอดจนไมปดกนโอกาสของบคคลอนทจะใชของสวนรวม จากลกษณะของผมจตอาสาตามทไดกลาวมา สรปไดวา ผมจตอาสามลกษณะเปนบคคลทพรอมจะชวยเหลอผอน และสงคมสวนรวม ดวยความเสยสละ มความคดท จะมงมนพฒนาเพอประโยชนตอสงคม โดยไมหวงสงตอบแทนและเปนการกระท าดวยความสมครใจอยางแทจรง

16

2.1.4 กระบวนการเสรมสรางจตอาสา จตอาสาเปนสงทอยคสงคมไทยและมอยในแตละบคคล เพยงแตจะมการแสดงออกมาเมอใด หรอไดรบแรงกระตนใหเกดขนมากนอยเพยงใด ดงนน กระบวนการเสรมสรางจตอาสาใหแกบคคลในชมชนจงจ าเปนทแตละชมชนควรหนมาใหความสนใจใหมากขน เพอใหเกดผลตามลกษณะพฤตกรรมของจตอาสาอยางตอเนอง และเปนประโยชนตอชมชนสวนรวม ซงในทนผศกษาไดเนนไปทการมจตอาสาเพอการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม โดยหวงผลใหเกดขนในแตละชมชน สามารถขยายผลเปนภาพรวมของจงหวด และของประเทศ ตอไป วราพร วนไชยธนวงศ, ประกายแกว ธนสวรรณ และวรรณา พพฒนธนวงศ (2551) กลาวถงกระบวนการเสรมสรางจตอาสาไว ดงน 2.1.4.1 การปลกฝงใหตระหนกถงความส าคญของจตอาสา การมจตอาสาเกดจากการทไดรบการปลกฝงมาตงแตเดก จากครอบครวและสถานศกษา เชน การปลกฝงจตสานกในการชวยเหลอผตกทกขไดยาก โดยบคคลในครอบครวเปนแบบอยางใหแกเดกในการชวยเหลอผอน หรอในสรางจตสานกโดยมกจกรรมทใหการชวยเหลอและเปนประโยชนตอผอนและสงคม เชน การปลกฝงจตสานกใหทกคนมใจรกทจะออกคายเพอไปชวยเหลอผอน เปนตน 2.1.4.2 การเตรยมความพรอมทางดานรางกาย จตใจ ความรและการตดตอสอสาร ผทจะเขารวมกจกรรมจตอาสาควรมความพรอมทมาจากจตใจและรางกายทแขงแรง มความรเกยวกบสขภาพ การสรางเสรมสขภาพและปองกนการเจบปวย มทกษะในการตดตอสอสารกบผอน 2.1.4.3 การสรางความเชอมนในตน การจะเกดความเชอมนในตนเองทจะเกดจตอาสา ควรมกจกรรมทเปนการชวยเหลอและท าสงทเปนประโยชนแกผอน ดงนน กระบวนการเสรมสรางจตอาสาใหกบบคคลในชมชนนน จงควรเรมจากการปลกฝงใหตระหนกถงความส าคญของจตอาสา และใหมการเตรยมความพรอมทงดานรางกาย จตใจดานความรและการตดตอสอสาร พรอมกบการสรางความเชอมนในตวเอง และการเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง ซงทกคนตางมจตอาสาอยในตวเอง เพยงแตรอใหมการกระตน หรอมการเรงเราจากภายนอก ใหเกดความมนใจ และแสดงออกมาในชวงเวลาทเหมาะสม ตามความร ความสามารถ ความสนใจ และพรสวรรคของบคคล ดงนน การสงเสรมแนวทางการกอใหเกดสงทจะน าพาไปสจตอาสาจงตองมการปลกฝงแตเยาววย เพอใหซมซบจากการรบการสงสอนและการรจกพฤตกรรมการชวยเหลอ ดวยการเหนประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน น ามายดถอใหเปนนสยประจ าตว พรอมทจะเสยสละชวยเหลอผอนอยเสมอ พรอมกบการเขารวมกจกรรมในสงคมดานจตอาสาทจดรณรงคขน มการจดกกรรมรณรงคทเกยวกบจตอาสาน าไปสการเปนอาสาสมครจากภาครฐและประชาชน โดยมมาตรการชวยเหลอของรฐทเออประโยชนใหกบประชาชน เอกชน และขาราชการ

17

ทเขามามสวนรวมเปนอาสาสมคร โดยการเปดใหมการรวมตวกนของประชาชนไดงายขน และสงเสรมใหขาราชการสามารถใชเวลาเปนอาสาสมครได โดยไมถอเปนวนลา และการสรางแรงจงใจในการใหพนกงานเอกชนมสวนรวมในการเปนอาสาสมคร รวมกบภาครฐกบภาคประชาชนมากขน (ศนยสงเสรมการใหและการอาสาชวยเหลอสงคม, 2550)

2.1.5 ปจจยทมผลตอจตอาสา กรมวชาการ (2539 อางถงในณฐณชากร ศรบรบรณ, 2550: 36-37) ไดเสนอกรอบแนวคดเกยวกบองคกรทมบทบาทตอการพฒนานกเรยนวา การเสรมสรางคณลกษณะทดใหกบนกเรยน องคกรทมบทบาท ไดแก คร โรงเรยน สงคม บาน และวด ดงภาพท 2.1 ภาพท 2.1 องคกรทมบทบาทตอการพฒนานกเรยน แหลงทมา : กรมวชาการ (2539 อางถงในณฐณชากร ศรบรบรณ, 2550: 37)

คร - เปนแบบอยาง - จดกจกรรมพฒนานกเรยน

โรงเรยน -สงแวดลอม -ก าหนดกฎระเบยบ แนวทางปฏบต -แบบอยางทด

บาน/วด - ใหความรกความอบอน - ใหความรเบองตน - หลอหลอมและปลกฝง - ใหการรกษา ปรบปรง - จดกจกรรมใหความรและเผยแพร - เปนศนยรวมประสบการณ

สงคม -มแบบอยางทด -สนบสนนผมคณธรรม -ขนบธรรมเนยมประเพณ -มระเบยบ -มกฎหมายทเออตอคณธรรม

นกเรยน

18

ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550) ไดศกษาพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน โดยศกษาสภาพจตอาสาและปจจยทสงผลตอจตอาสาของนกเรยนชนมธยมตอนปลายโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน จ านวน 675 คน พบวา ปจจยทสงผลตอจตอาสาของนกเรยนม 6 ดานคอ ปจจยดานนกเรยน ครอบครว โรงเรยน/คร เพอน สงคม/ชมชน และดานสอมวลชน ดวงทพย อนประสทธ (2555) ไดศกษารปแบบการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชน : กรณศกษาชมชนบางน าหวาน อ าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ พบวา การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนตางๆ คอ 1) ครอบครว ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา การท าตนใหเหนเปนแบบอยาง การลงโทษ การสรางแรงจงใจดวยการใหรางวล สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง 2) ศาสนา ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง และ 3)โรงเรยน ไดแก การอบรม/สงสอน ดวยวาจา การลงโทษ การใหรางวล การท าใหเหนเปนแบบอยาง โดยการขดเกลาทางสงคมแตละสถาบน วธการททกสถาบนใชคอการขดเกลาทางสงคม ทงครอบครว ศาสนาและโรงเรยน ทใชมากทสดคอ การอบรม/สงสอนดวยวาจา และวธการท า ใหเหนเปนแบบอยาง รวมถงวธการลงโทษ ทงวาจา และตดวยไมเรยว และเมอเปรยบเทยบรปแบบการเลยงดหลกๆ ททกสถาบนใหความส าคญในการอบรมเลยงด ไดแก วธการอบรมทเหมอนกนทงสามสถาบน คอ การอบรม/สงสอนดวยวาจา และวธการท าใหเหนเปนแบบอยาง เมอพจารณาเฉพาะในวธการลงโทษและวธการจงใจใหรางวล และพบวา สถาบนทน ามาใชคอ ครอบครวและโรงเรยน ในขณะทสถาบนทางศาสนาไมเนนใชวธการน สวนวธการใหเรยนรดวยตนเอง สถาบนทใชวธนมากทสดคอ ครอบครวและศาสนา ส าหรบวธการสรางกฎเกณฑรวมกนนน สถาบนครอบครวไดน ามาใช และจากผลการศกษาไดใหขอเสนอแนะส าคญคอ สถาบนในการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการเลยงด/กลอมเกลา และหนวยงานการพฒนาตางๆ ของภาครฐและเอกชน จะตองพงพากน โดยวธการในการขดเกลาในระดบบคคล เรมจากการเลยงดภายในครอบครว และในระดบของการรวมกลม ซงขนอยกบรปแบบของการรวมกลมในชมชน ศาสนาและโรงเรยน ดงภาพท 2.2

19

แรงกดดน

การเสรมสราง การเสรมสราง

แรงผลกดน/ แรงกระตน ภาพท 2.2 โมเดลการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชน แหลงทมา : ดวงทพย อนประสทธ, 2555: 159.

ครอบครว 1. การท าตนใหเหนเปนแบบอยาง 2. การอบรม/สงสอนดวยวาจา 3. การลงโทษ 4. การใหเรยนรดวยตนเอง 5. การสรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน 6.การสรางแรงจงใจดวยการใหรางวล

โรงเรยน 1. การอบรม/สงสอนดวยวาจา

2. การท าตนใหเหนเปน

แบบอยาง 3. การลงโทษ

4.การใหรางวล

ศาสนา 1. การอบรม/สงสอนดวยวาจา 2. การแนะน าหลกการในการ ด ารงชวต 3.การท าตนเปนแบบอยาง 4.การเรยนรหลกธรรมะดวย ตนเอง

ปญหา / อปสรรค - กลมการเมอง - สงคมและวฒนธรรม - ดานเศรษฐกจ

พฤตกรรม ของบคคล

การสนบสนน - ภาครฐ และภาคเอกชน - ชมชน ไดแก กลมตาง ๆ ทไดมการรวมตวกนท ากจกรรมรวมกนในต าบล/ชมชน

จตอาสา - ความเออเฟอเผอแผ - ประพฤตตนเปนบคคลตวอยางใหกบผอน - มเมตตา - เปนทปรกษาใหผอน - มอธยาศยด ขยน อดทน ซอสตย - มความกระตอรอรน - เสยสละใหสวนรวม

20

จากขอมลและผลการศกษาทกลาวมา ผศกษาจงไดรวบรวมปจจยทมผลตอจตอาสา เพอใชในการศกษาปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชน ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ประกอบดวย 2.1.5.1 ปจจยสวนบคคล 1) เพศ 2) อาย 3) การศกษา 4) อาชพ 5) รายได 6) ระยะเวลาอาศยในพนท 7) การเปนสมาชกกลมอนรกษ 8) การรวมกจกรรมดานการอนรกษ 2.1.5.2 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.1.5.3 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.1.5.4 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.1.5.5 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2.2 แนวคดเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.2.1 ความหมายของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.2.1.1 ทรพยากรธรรมชาต หมายถง สงตางๆ ทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทวานนมนษยสามารถน าไปใชประโยชนได เชน ดน น า ปาไม ทงหญา สตวปา แรธาต พลงงาน และก าลงงานมนษยทงทางรางกายและจตใจ เปนตน 1) ทรพยากรทใชแลวหมดไป หมายถง ทรพยากรทน ามาใชแลวจะสนเปลองและหมดไปในทสด โดยไมเกดขนมาใหมอก เชน แรธาต ทงทเปนโลหะ อโลหะ และทใชเปนเชอเพลงชนดตางๆ เปนตน นอกจากนนทวทศนทสวยงามตามธรรมชาตทวๆ ไป เชน น าตก หนาผา และจดเดนตามธรรมชาตทสวยงาม สงเหลานถาหากใชไมเปนหรอท าลายไปแลว จะไมสามารถหามาทดแทนใหมได การใชประโยชนจากทรพยากรประเภทน จงตองใชอยางประหยดและดวยความระมดระวงเปนพเศษ

21

2) ทรพยากรทใชไมหมด หมายถง ทรพยากรทน ามาใชประโยชนแลว กยงเกดขนใหมเรอยๆ ไมรจกหมด เชน แสงอาทตย อากาศ และน าทหมนเวยนอยในโลก เปนตน ถาหากทรพยากรพวกนหมดเมอใด กหมายถงวา มนษยเรากตองตาย และหมดไปจากโลกนดวย อยางไรกตาม ถงแมวาอากาศและน าจะไมรจกหมด มนษยกควรใชประโยชนใหถกตอง เพอจะไดไมเกดปญหา น าเสย และอากาศเปนพษขนได 3) ทรพยากรทสามารถเกดทดแทนหรอรกษาใหคงอยได หมายถงทรพยากรจ าพวกทเมอใชประโยชนแลว สามารถรกษาใหคงอยหรอเจรญเตบโตออกลกออกหลานสบทอดตอๆ กนไปได ถาหากรจกใชประโยชนและจดการใหถกตองตามหลกวชาการ กจะมใหใชไดตลอดไป ทรพยากรประเภทน ไดแก เนอดน ทดน น าทอย ณ ทใดทหนง ปาไม ทงหญา สตวปา และก าลงงานของมนษย เปนตน 2.2.1.2 สงแวดลอม หมายถง วตถ พฤตกรรม และสภาพการณตางๆ ทอยรอบๆ ตวเรา เชน ลมฟาอากาศ ดน และสงมชวตตางๆ สงเหลานจะท าปฏกรยารวมกน ซงทสดสงแวดลอมเหลานจะมอทธพลเปนตวก าหนดรปราง ความเปนอยทงการอยรอดของแตละชวตหรอสงคมของสงมชวตนน เราอาจแบงสงแวดลอมออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ดวยกน คอ 1) สงแวดลอมตามธรรมชาต (natural environment) ซงแบงยอยออกเปน 2 ชนด ไดแก (1) สงแวดลอมทมชวต อนไดแก พช สตว และมนษย (2) สงแวดลอมทไมมชวตหรอสงแวดลอมทางกายภาพ ไดแก ลมฟา อากาศ ดน ภมประเทศ และไฟ เปนตน 2) สงแวดลอมทมนษยสรางขน (man-made environment) ซงมความส าคญตอแบบแผนการด าเนนชวตของสงคมมนษย สงแวดลอมเหลานไดแก ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรม สงกอสราง หรอสถาปตยกรรม ศาสนา ระบบเศรษฐกจ สงคม การเมอง การศกษาและวทยาการตางๆ 2.2.1.3 การอนรกษ หมายถง การรจกใชทรพยากรอยางฉลาดและประหยดโดยใชใหเกดประโยชนมากทสด และสญเปลานอยทสด รวมทงกระจายการใชประโยชนใหแกมหาชนโดยทวถงกนดวย ทงนจะตองเขาใจวา การอนรกษไมไดหมายถงการเกบรกษาทรพยากรไวเฉยๆ แตจะตองท านบ ารงและน าทรพยากรมาใชประโยชนใหถกตองเหมาะสมตามกาลเทศะ (time and space) และพยายามใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสดดวย ดงนน จงจ าเปนอยางยงทประชาชนจะตองใหความสนใจถงประโยชนรวมกนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และถาหากประชาชนยงเลงเหนถงความส าคญของการอนรกษ และถอ

22

วาการอนรกษเปนสวนหนงของชวตความเปนอยของมนษยแลว กจ าเปนจะตองค านงถงทรพยากรท เกยวของในหลายๆ แงรวมกนในเวลาเดยวกนดวย การวางแผนในการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต จงควรทจะใชคนทมองการณไกลและมองรอบๆ ตวใหกวาง เพอจะไดใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตใหมากทสด และสญเสยนอยทสดตามหลกของการอนรกษอยางแทจรง 2.2.2 แนวความคดและหลกการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มแนวความคดและหลกการพอสรปได ดงน 2.2.2.1 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต หมายถง การรจกใชทรพยากรธรรมชาตอยางชาญฉลาด ใหเปนประโยชนตอมหาชนมากทสด ยาวนานทสด ถกตองตามกาลเทศะ (time and space) และโดยทวถงกน 2.2.2.2 ทรพยากรธรรมชาตจ าแนกอยางกวางๆ ออกเปนทรพยากรทเกดขนใหมได เชน ดน น า ปาไม สตวปา ทงหญา และก าลงงานมนษยกบทรพยากรทไมสามารถ เกดขนใหมได เชน น ามน และแรตางๆ เปนตน 2.2.2.3 ปญหาส าคญทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ไดแก อนรกษทรพยากรทดนทยงอดมสมบรณอย ใหคงคณสมบตทดตลอดไป ในขณะเดยวกนจะเปนผลดตอทรพยากรอนๆ เชน น า ปาไม และสตวปาดวย 2.2.2.4 การอนรกษหรอจดการกบทรพยากรธรรมชาต ตองค านงถงทรพยากรอยางอนในเวลาเดยวกนดวย ไมควรแยกพจารณาเฉพาะอยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยวเทากน เพราะทรพยากรทกอยางมสวนเกยวของสมพนธกนอยางใกลชด 2.2.2.5 ในการวางแผนการจดการกบทรพยากรอยางชาญฉลาดนน จะตองไมแยกมนษยออกจากสภาพแวดลอมทางสงคมหรอวฒนธรรม หรอสภาพแวดลอมตามธรรมชาต เพราะวาวฒนธรรมและสงคมของมนษยไดพฒนาตงเองมาพรอมๆกบการใชโยชนทรพยากรธรรมชาตรวมกน ซงมบทบาทตอชวตมนษยเปนอนมาก 2.2.2.6 ไมมโครงการอนรกษใดทจะประสบความส าเ รจ นอกเสยจากผใชทรพยากรธรรมชาตจะไดตระหนกถงความส าคญของทรพยากรนนๆ และใชอยางชาญฉลาดใหเกดผลดในทกๆ ทางตอสงคมมนษย และควรใชทรพยากรใหเกดอ านวยประโยชนหลายๆ ดานในเวลาเดยวกนดวย

23

2.2.2.7 อตราการใชทรพยากรธรรมชาตในปจจบน จะเปนทใดกตามยงไมอยในระดบทจะพยงซงฐานะความเปนอยกนดอยดโดยทวถงได เนองจากการกระจายของการใชประโยชนจากทรพยากรเปนไปโดยไมทวถง 2.2.2.8 การอนรกษเกยวของกบคนทกคนไมวาจะอยในเมองหรอชนบทความมงคง สขสมบรณของประเทศขนอยกบความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต และขนอยกบทรพยากรก าลงงานมนษย ซงเปนผใชทรพยากรอนๆ ของประเทศนน 2.2.2.9 การท าลายทรพยากรธรรมชาตใดๆ ดวยเหตใดกตาม เทากบเปนการท าลายความศวไลสของมนษย อยางไรกตาม มนษยจะตองยอมรบความเปนจรงวา การท าลายทรพยากร ธรรมชาตไดเกดขนอยทกหนทกแหงทมการใชทรพยากรเพราะทกครงทมการใชทรพยากรจะตองเกดการสญเปลา ปญหาจงอยทวาท าอยางไรถงจะใหเกดการสญเสยนอยทสด 2.2.2.10 การด ารงชวตของมนษยขนอยกบสงมชวตไมวาจะเปนพชหรอสตว ซงตางกเกดมาจากทรพยากรอนๆ เชน ดน น า อกทอดหนง ก าลงงานของมนษยตลอดจนการอยดกนด ทงทางรางกายและจตใจขนอยกบคณคาของอาหารทบรโภค นอกจากปลา และอาหารทะเลอนๆ แลวอาหารทกอยางจะเปน ผก ผลไม ถว งา ขาว หรอในรปของนม เนอสตว ซงเปนผลลตจากพชทสตวบรโภคเขาไป ลวนเกดมาจากดนทงสน 2.2.2.11 มนษยจ าเปนตองมความรความเขาใจในธรรมชาตและเชอในความเปนไปตามธรรมชาต มนษยสามารถน าวทยากรตางๆ มาชวยหรอบรรเทากระบวนการตางๆ ทเกดขนตามธรรมชาตได แตมนษยไมสามารถจะน าสงใดมาทดแทนธรรมชาตไดทงหมดทเดยวอยางแนนอน 2.2.2.12 การอนรกษนอกจากจะเพอการอยดกนดของมวลมนษยแลวยงจ าเปนตองอนรกษธรรมชาตเพอความสมบรณและเปนผลดทางจตใจดวย เชน การอนรกษสภาพธรรมชาต การอนรกษสตวปาเพอความสวยงามและส าหรบการพกผอนหยอนใจ หรอเปนเกมกฬา เปนตน 2.2.2.13 เปนความจรงทวาประชากรของโลกเพมมากขนทกวน แตทรพยากร ธรรมชาตกลบลดนอยถอยลงทกท ไมมใครทราบไดวาการใชทรพยากรในบนปลายนนจะเปนอยางไร อนาคตจงเปนสงทมดมนถาหากทกคนไมเรมตนอนรกษทรพยากรธรรมชาตตงแตเดยวน สรปไดวา แนวทางในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมเปนเรองทยงยากสลบซบซอน และมกเปนปญหาเกยวของกบเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซงนอกเหนอความสามารถของนกเรยน นสต นกศกษา และแตละบคคลจะแกไขโดยล าพงได จ าเปนจะตองไดรบความรวมมอจากทกฝาย แตทกคนกมสวนชวยเหลอทงโดยทางตรงและทางออมตามควรแกสภาพได ดงน 1) พยายามศกษาและใหความสนใจเกยวกบการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม 2) พยายามเผยแพรความรดงกลาวไปยงผอนใหขยายวงกวางขน

24

3) พยายามฝกตนเองใหเปนคนรกธรรมชาต รกตนไม และเมตตาตอสตว 4) ชวยเหลอและรวมมอในการปลกตนไมทกครงทมโอกาส 5) พยายามใชทรพยากรทกอยางโดยประหยด และใหเปนประโยชนมากทสด 6) ใหความรวมมอในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมในทกโอกาสทจะท าได (ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2554: 2-11) 2.2.3 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน 2.2.3.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 1) มาตรา 66 “บคคลซงรวมกนเปนชมชน ชมชนทองถน หรอชมชนทองถนดงเดม ยอมมสทธอนรกษ หรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถน และของชาต และมสวนรวมในการจดการการบ า รงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพ” 2) มาตรา 67 “สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษ บ ารง รกษา และการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ และในการคมครอง สงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอมเพอใหด ารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพ หรอคณภาพชวตของตน ยอมไดรบความคมครอง การด าเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรง ทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระท ามได เวนแตจะไดศกษา และประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชน และจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสยกอน รวมทงไดใหองคการอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและสขภาพ และผแทนสถาบน อดมศกษาทจดการการศกษาดานสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการด าเนนการดงกลาว สทธของชมชนทจะฟองหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถน หรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล เพอใหปฏบตหนาทตามบทบญญตน ยอมไดรบความคมครอง” 3) มาตรา 85 “รฐตองด าเนนการตามแนวนโยบายดานทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดงตอไปน

25

3.1) ก าหนดหลกเกณฑการใชทดนใหครอบคลมทวทงประเทศ โดยใหค านงถงความสอดคลองกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ทงผนดน ผนน า วถชวตของชมชนทองถน และการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพ และก าหนดมาตรฐานการใชทดนอยางยงยน โดยตองใหประชาชนในพนททไดรบผลกระทบจากหลกเกณฑการใชทดนนนมสวนรวมในการตดสนใจดวย 3.2) กระจายการถอครองทดนอยางเปนธรรม และด าเนนการใหเกษตรกรมกรรมสทธหรอสทธในทดนเพอประกอบเกษตรกรรมอยางทวถงโดยการปฏรปทดนหรอวธอน รวมทงจดหาแหลงน าเพอใหเกษตรกรมน าใชอยางพอเพยงและเหมาะสมแกการเกษตร 3.3) จดใหมการวางผงเมอง พฒนา และด าเนนการตามผงเมองอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพอประโยชนในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน 3.4) จดใหมแผนการบรหารจดการทรพยากรน าและทรพยากรธรรมชาตอนอยางเปนระบบและเกดประโยชนตอสวนรวม ทงตองใหประชาชนมสวนรวมในการสงวน บ ารง รกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดล 3.5) สงเสรม บ ารงรกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอมตามหลกการพฒนาทยงยน ตลอดจนควบคมและก าจดภาวะมลพษทมผลตอสขภาพอนามย สวสดภาพ และคณภาพชวตของประชาชน โดยประชาชน ชมชนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถนตองมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการด าเนนงาน” 2.2.3.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) การก าหนดทศทางยทธศาสตรการพฒนาประเทศภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ใหความส าคญกบประเดนดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดงน 1) การอนรกษ ฟนฟ และสรางความมนคง ของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2) การปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศ เพอเตรยมพรอมไปสการเปนมตรกบสงแวดลอม 3) การยกระดบขดความสามารถในการรบมอและปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอใหสงคมมภมคมกน 4) การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตทางธรรมชาตอยางตอเนอง 5) การสรางภมคมกนดานการคา จากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤตจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

26

6) การเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลกทเกยวกบกรอบความตกลง และพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ 7) การควบคมมลพษ 8) การพฒนาระบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพโปรงใสและเปนธรรมอยางบรณาการ 2.2.3.3 แผนการบรหารราชการแผนดน (พ.ศ. 2555-2558) และแผนปฏบตราชการ 4 ป (พ.ศ. 2555-2558) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จดท าแผนการบรหารราชการแผนดน (พ.ศ. 2555-2558) และแผนปฏบตราชการ 4 ป (พ.ศ. 2555-2558) โดยไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (นายปรชา เรงสมบรณสข) เมอเดอนพฤศจกายน 2554 ประกอบดวย 8 ยทธศาสตร ดงน 1) อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตทกประเภท ทดน ปาไม และสตวปา ทตอบสนองตอการพฒนาอยางยงยนและสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2) อนรกษ ฟนฟและบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝงอยางยงยน 3) บรหารจดการเพอใหมการใชประโยชนทดนและทรพยากรธรรมชาตอยางเปนธรรมและยงยน 4) การบรหารจดการน าอยางบรณาการ ใหมการจดการน าในระดบประเทศ ทงน า ผวดน และน าใตดนอยางมประสทธภาพ 5) พฒนาระบบบรหารจดการพบตภย การพฒนาระบบเตอนภยทางธรรมชาตและ สาธารณภย 6) การพฒนาเครองมอและกลไกในการดแลรกษาคณภาพสงแวดลอม และการจดการมลพษ 7) พฒนาองคความร และกลไกในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ 8) สรางความตระหนก จตสานก และการมสวนรวม ในการบรหารจดการทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม 2.2.3.4 ยทธศาสตรกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดด าเนนการทบทวนยทธศาสตรกระทรวงฯ ใหสอดคลองกบยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) (ปงบประมาณ พ.ศ. 2556-2561) และเพอประกอบการจดท าค าของบประมาณประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 โดย

27

ไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (นายปรชา เรงสมบรณสข) เมอเดอนกมภาพนธ 2556 ประกอบดวย 7 ยทธศาสตร ดงน 1) สงวน อนรกษ ฟนฟและบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตเพอใหตอบสนองตอการพฒนาอยางยงยนและสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2) อนรกษ ฟนฟและบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝงอยางยงยน 3) สงเสรม อนรกษ ฟนฟและบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตอยางเปนธรรมและยงยน 4) บรหารจดการน าผวดนและน าใตดนอยางบรณาการ มประสทธภาพ เปนธรรมและยงยน 5) การเสรมสรางขดความสามารถดานการบรหารจดการพบตภย และระบบเตอนภยทางธรรมชาตและสาธารณภย 6) ดแลรกษาคณภาพสงแวดลอมและจดการมลพษ เพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 7) พฒนาองคกร เครองมอ กลไก องคความร รวมทงจตส านก และการมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.2.3.5 เปาประสงค กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) ประชาชนในพนทเปาหมายมแหลงน าทมการอนรกษ ปรบปรง ฟนฟ และพฒนาเพอเปนแหลงน าตนทนทมปรมาณเพยงพอ โดยการมสวนรวม 2) ทรพยากรธรรมชาตทกประเภทในพนทเปาหมายมความยงยน 3) ทรพยากรทางทะเลและชายฝง และปาชายเลนไดรบการอนรกษ ฟนฟและบรหารจดการอยางมประสทธภาพ รวมทงพนททมปญหาการกดเซาะชายฝงไดรบการปองกนและแกไขอยางบรณาการ 4) บรหารจดการเพอใหมการใชประโยชนทดนและทรพยากรธรรมชาตอยางเปนธรรมและยงยน 5) พฒนาองคความร กลไก และบคลากร ในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ เพอรองรบการเปลยนแปลงทกระดบ 6) การสรางความตระหนก จตส านก และการมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม 7) พฒนาเครองมอและกลไกในการดแลรกษาคณภาพสงแวดลอมและการจดการมลพษและเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 8) ประชาชนในพนทเสยงภยมความปลอดภย ลดความสญเสยชวตและทรพยสน

28

2.2.3.6 เปาหมายการใหบรการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) ประชาชนในพนทเปาหมายมแหลงน าทมการอนรกษ ปรบปรง ฟนฟ และพฒนา เพอเปนแหลงน าตนทนทมปรมาณเพยงพอโดยการมสวนรวม 2) กลมเปาหมายมการน าเครองมอ กลไก และฐานขอมลมาใชอนรกษ คมครอง และพฒนาการใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน 3) ทรพยากรธรรมชาตทกประเภทในพนทเปาหมายไดรบการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ 4) ทรพยากรทางทะเลและชายฝงและปาชายเลนไดรบการอนรกษ ฟนฟ และ บรหารจดการอยางมประสทธภาพรวมทงพนททมปญหาการกดเซาะชายฝงไดรบการปองกนและแกไขอยางบรณาการ 5) กลมเปาหมายไดรบการจดการการใชประโยชนทดนอยางเปนธรรมและยงยน 6) ชมชนเปาหมายใชองคความรไปบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน 7) ทกภาคสวนสามารถน าองคความร และกลไกไปใช ในการบรหารจดการทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ 8) พนทเปาหมายมคณภาพสงแวดลอมดขน 9) เครอขายตางๆ มองคความร เครองมอ และกลไกในการดแลรกษาคณภาพสงแวดลอม การจดการมลพษ และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 10) ประชาชนในพนทเสยงภยมความปลอดภย ลดความสญเสยชวตและทรพยสนของประชาชนในพนทเสยงภย 11) กลมเปาหมายมความรความเขาใจถงผลประโยชนและผลกระทบในการเขาสประชาคมอาเซยน เพอใหสามารถปรบตวในการแขงขนดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ 2.2.3.7 กลยทธกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรเพอรกษาสมดลและเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ 2) สรางความมนคงของนเวศพนททตอบสนองตอการพฒนาทยงยนและสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3) พฒนาและสงเสรมการใชใหเกดประโยชนสงสดอยางยงยนและเปนธรรม

29

4) พฒนาระบบฐานขอมลภมศาสตรเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน 5) กลไกการบรหารจดการทรพยากรน าแบบบรณาการและสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนใหมการใชทรพยากรน า เปนฐานในการพฒนาประเทศและคณภาพชวตทดของประชาชน 6) พฒนาและฟนฟแหลงน า เพอเพมน าตนทน เพมประสทธภาพในการกระจายน า บรณาการน าผวดน ใตดน และก าหนดมาตรฐานพฒนาระบบน าสะอาด 7) พฒนามาตรการและระบบบรหารจดการพบตภยอยางมประสทธภาพ 8) พฒนาระบบการพยากรณความเสยง และเตอนภยพบตลวงหนา ในระดบพนททเชอมโยงกนหลายมตใหสามารถรองรบกบสภาพอากาศและโอกาสภยพบตทางธรรมชาตทรนแรง 9) สรางเครอขายในการตดตามและเฝาระวงภยพบต โดยความรวมมอจากภาคประชาชนและเครอขายองคกรทเกยวของ 10) สรางความตระหนกเตรยมพรอมบรรเทาปญหาและรองรบการเปลยนแปลงสภาพสงแวดลอม โดยการใชมาตรการทางกฎหมายและมาตรการทางสงคม 11) เพมศกยภาพองคกรปกครองสวนทองถน และพฒนาความรในการจดการมลพษและของเสย รวมทงเสรมสรางความรบผดชอบตอสงคมแกผกอมลพษ 12) ถายทอดและประยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการแกไขและการปองกนปญหาทสงผลกระทบตอสงแวดลอม 13) พฒนาเครอขาย องคความร เครองมอและกลไกเครองมอในการบรหารจดการเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 14) ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคสสงคมคารบอนต าทเปนมตรกบสงแวดลอม 15) สงเสรมการมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและพฒนาองคความร ศกยภาพคนในทกภาคสวนพรอมปรบปรง พฒนาและบงคบใชกฎหมาย รวมทงระบบความรวมมอกบตางประเทศใหเหมาะสมและทนสมย 16) สรางความเขมแขงใหแกองคกร ภาค และเครอขายภายนอก เพอระดมความรวมมอในการคมครองและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 17) สรางจตส านกสาธารณะใหแกประชาชนในการอนรกษ ฟนฟ และรวมกนจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 18) พฒนารปแบบและสงเสรมการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

30

19) สงเสรมการพฒนาธรกจทเกยวของกบการดแลรกษาและยกระดบคณภาพทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม 20) พฒนากระบวนการเรยนรในการสรางสมดลและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมบนพนฐานภมปญญาทองถน 21) ก ากบดแล ตดตามและตรวจสอบการบงคบใชกฎหมายทเกยวของใหมผลบงคบทวถงเทาเทยมและสอดคลองกบเจตนารมณ 22) ปรบปรงโครงสรางกลไกการจดการ ระเบยบปฏบตใหมคณภาพและความคลองตวในการด าเนนภารกจ 23) ปรบเปลยนแนวคดและวธการใชงบประมาณใหมประสทธภาพ และเชอมโยงงาน เพอรวมทนกบภาคเครอขายในทกระดบ 24) สนบสนนระบบการประเมนและก ากบดแลองคกรโดยหลกธรรมาภบาล 25) พฒนาทรพยากรมนษยใหมขดความสามารถในการด าเนนภารกจ รวมกบภาคและเครอขาย 26) เสรมสรางวฒนธรรมองคกรใหเขมแขง และบรรยากาศในการท างานทเอออ านวยตอการรวมมอกนขบเคลอนภารกจ 27) พฒนาระบบสารสนเทศและเทคโนโลย สนบสนนการด าเนนภารกจให ครอบคลมทวทงองคกร 28) สรางงานวจยและใชประโยชนจากการวจยผานกระบวนการจดการความร (ส านกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556: 1-10)

2.3 งานวจยทเกยวของ งานวจยทเกยวของกบจตอาสา บางงานวจยใชค าทมลกษณะความหมายใกลเคยงกบจตอาสา นนคอ จตส านกสาธารณะ ซงผศกษาไดรวบรวมงานวจยทหลากหลายเกยวกบจตอาสา ไดแกงานวจยตอไปน ณฐณชากร ศรบรบรณ (2550) ไดพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยม ศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 675 คน ผลการวจยเกยวกบจตอาสาของนกเรยน มองคประกอบ 3 ดาน คอ การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม และความมงมนพฒนา และมตวชวดทงหมด 7 ตว คอ (1) การชวยเหลอแนะน าสงทถกทควรแกผอน (2) การอ านวยความสะดวกใหแกผอน (3) การแบงปนสงของใหกบผอน (4) การสละ

31

เงน แรงกาย เพอผอนและสงคม (5) การสละเวลา และการใชเวลาวางใหเกดประโยชนตอสงคม (6) การสนใจในปญหาและการเปลยนแปลง พรอมทงเสนอความคดทจะพฒนาสงคม และ (7) การรวมพฒนากจกรรมการเสรมสรางจตอาสาเพอสงคมอยางสรางสรรคและหลากหลาย โดยนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายมคาเฉลยของคะแนนจตอาสาอยในระดบปานกลาง ซงปจจยทสงผลตอจตอาสาของนกเรยน ม 6 ดาน คอ ปจจยดานนกเรยน ครอบครว โรงเรยน/คร เพอน สงคม/ชมชน และดานสอมวลชน โมเดลทพฒนาขนประกอบดวยตวแปรแฝง 7 ตว และตวแปรสงเกตได 16 ตว โดยโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ (2 = 11.5 df = 29 p = 0.998 GFI = 0.998 AGFI = 0.990 RMR = 0.003) โดยตวแปรในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนของตวจตอาสาของนกเรยนได รอยละ 38.60 วราพร วนไชยธนวงศ และคณะ (2551) ศกษาความหมายของของจตอาสา และศกษาการพฒนากระบวนการสรางจตอาสาของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนเชยงใหม ประชากรเปนนกศกษาพยาบาลศาสตร ชนปท 1 ปท 2 และปท 3 จ านวน 60 คน ทอาสาสมครเขารวมโครงการจตอาสาใหบรการวชาการในชมชน อ าเภอฝาง อ าเภออมกอย และอ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม ในเดอนตลาคม 2550 เดอนธนวาคม 2550 และเดอนมกราคม 2551 การเกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณ การสงเกต การสนทนากลม และการบนทกประสบการณการเรยนรจากการเขารวมกจกรรม วเคราะหโดยการวเคราะหเชงเนอหา ผลการวจยพบวา นกศกษาใหความหมายวา จตอาสา เปนความสมครใจ เตมใจ ตงใจท า และเสยสละทงแรงกายและแรงใจหรอทรพยสนในการท ากจกรรมหรอสงทเปนประโยชนแกผอนโดยไมหวงผลตอบแทนและมความสขทไดชวยเหลอผอนกระบวนการสรางจตอาสา ม 4 ประเดน คอ 1) ปลกฝงใหตระหนกถงความส าคญของจตอาสา 2) การเตรยมความพรอมทงดานรางกายจตใจ ดานความร และการตดตอสอสาร 3) การสรางความเชอมนในตน และ 4) การเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง ประสบการณตอการพฒนาดานจตอาสา คอ ท าใหไดรบการพฒนาใหเปนคนเกง คนด ใชชวตอยางมความสข และเกดความภาคภมใจในตนเอง ปยะนาถ สรวสตร (2552) ไดศกษาเรองแรงจงใจของผน าเยาวชนทมจตอาสาในการท ากจกรรมเพอสงคม กรณศกษาคอ ผน าเยาวชนทมจตอาสาในสภาเยาวชนกรงเทพมหานคร (สวนกลาง) ทท ากจกรรมระหวางป 2550-2551 จ านวน 100 คน ผลการศกษามดงน คอ ผน าเยาวชนทมจตอาสาในสภาเยาวชนกรงเทพมหานคร เปนเพศหญงและชาย อาย 18-23 ป ก าลงศกษาระดบชนมธยมศกษา เกรดเฉลยสะสมครงสดทาย 2.51-3.00 นบถอศาสนาพทธ สวนมากครอบครวมรายไดต ากวา 10,001 บาท และไมเกน 15,000 บาท เกอบทงหมดมต าแหนงเปนสมาชกในสภาเยาวชน ผทเปนตวแทนกลมเยาวชนและประธานสภาเยาวชนเขตมจ านวนทใกลเคยงกน กจกรรมท

32

เขารวมมากทสดคอ การเขาประชมสภาเยาวชนกรงเทพมหานคร โดยมแรงจงใจภายในอยในระดบสง สวนแรงจงใจภายนอกอยในระดบปานกลาง ปจจยดานศาสนาของผน าเยาวชนทมจตอาสาแตกตางกนมแรงจงใจโดยรวมในการท ากจกรรมเพอสงคมแตกตางกน ส าหรบผน าเยาวชนทมจตอาสาทท าและไมท ากจกรรมการพฒนามาตรการและการดแลเยาวชนมแรงจงใจภายในแตกตางกน ผน าเยาวชนทมจตอาสามขอเสนอวาหนวยงานทงภาครฐและเอกชนและภาคประชาชน ควรสนบสนนใหเกดการขบเคลอนกจกรรมเพอสงคม สถาบนการศกษาและครอบครวควรสนบสนนใหท ากจกรรม เพอประโยชนตอสวนรวมอยางเปนรปธรรม นนทรตน ปรวตธรรม (2553) ศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมจตอาสาของเดกและเยาวชนทรบทนการศกษาส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย พบวา ประสบการณการเขารวมกจกรรมกบทางส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย หรอเขารวมกจกรรมทท าประโยชนตอสงคมทแตกตางกนของนกเรยน มระดบพฤตกรรมจตอาสาไมแตกตางกน และความสม าเสมอในการเขารวมในการเขารวมกจกรรมแตกตางกน มระดบพฤตกรรมจตอาสาแตกตางกน อยางมนยส าคญท 0.05 ปจจยภายใน คอทศนคตเชงจรยธรรม และปจจยภายนอก คอการสนบสนนทางสงคมจากคนในครอบครว สถานศกษา ชมชน และเพอน มความสมพนธทางบวกกบ ระดบพฤตกรรมจตอาสา อยางมนยส าคญท 0.05 และการวเคราะหถดถอยพหคณ ปจจยภายในและปจจยภายนอกสามารถรวมกนอธบายพฤตกรรมจตอาสาไดในเชงบวก อยางมนยส าคญท 0.05 โดยปจจยภายนอกการสนบสนนทางสงคมจากเพอน สามารถอธบายพฤตกรรมจตอาสาไดดทสด กรรณกา มาโน (2554) ไดศกษาความหมายจตอาสา และความหมายในชวตของผท ากจกรรมจตอาสา ซงเปนการวจยเชงคณภาพ ตามแนวคดปรากฏการณวทยาเพอเกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณเชงลกนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม จ านวน 6 คน ขอมลทไดจากการสมภาษณไดสะทอนใหเหนถงประเดนทวา จตอาสา คอ การใหโดยไมหวงผลตอบแทน และการเรยนรจากประสบการณการท ากจกรรมจตอาสา กอใหเกดความสขเมอไดเปนผใหโดยไมหวงผล ซงการท ากจกรรมจตอาสานน กอใหเกดความรสกเปนสขจากการให ความอมใจจากรอยยมทไดรบ ซงรอยยมหรอความสขใจทไดรบนน สะทอนใหเหนวาสงทท าลงไปมคณคา และสงผลใหรสกวาตนเองมคณคา เกดการเขาใจผอนจากการมปฏสมพนธระหวางกน ทงผทท างานรวมกนในกจกรรมตางๆ และผทอาศยอยรวมในสงคมเดยวกนตามความเปนจรง และสามารถน าสงทไดเรยนรไปปรบใชในชวต และเขาใจถงการอยรวมกน มองเหนคณคาซงกนและกนของคนทอยรวมกน วลยรตน ยงด านน (2554) ศกษาผลสมฤทธของโครงการจตอาสา : กรณศกษานกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนบางมดวทยา “สสกหวาดจวนอปถมภ” พบวา นกเรยนทมเพศ อาย แผนการเรยนปจจบน มผลตอระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาไมแตกตางกน สวนนกเรยนท

33

มระดบการศกษา อาชพของผปกครอง ทแตกตางกน มผลตอระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาทแตกตางกน อยางมนยส าคญท 0.05 นกเรยนทเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนตางกน ระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาโดยรวมไมแตกตางกน นกเรยนทเขารวมกจกรรมสงเสรมความสมพนธระหวาง วด บาน โรงเรยน ตางกนมระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาโดยรวมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 นกเรยนทเขารวมกจกรรมโครงการ 1 หองเรยน 1 โครงงานบรณาการตางกน มระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และไดเสนอแนะแนวทางการสงเสรมและพฒนาจตอาสาของนกเรยนพบวา ดานความรบผดชอบ ซงเปนดานทมคาเฉลยอยในอนดบรองสดทาย นกเรยนตองการ คอ ควรมกจกรรมทหลากหลายเพอสงเสรมดานความรบผดชอบใหนกเรยนไดท ากจกรรมรวมกน ควรสงเสรมกลาคดกลาแสดงออกในทประชม มงเนนใหนกเรยน ท างานทไดรบมอบหมายจากครจากครอบครวพอแมผปกครองชมชน ชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดจตอาสาตอสาธารณะได ซงเชอมโยงกบหลกค าสอนของพระพทธศาสนาหลกธรรมทสงเสรมจตอาสาไดแก สงคหวตถ 4 อทธบาท 4 พรหมวหาร 4 ฆราวาสธรรม 4 ทฏฐธมมกตถสงวตตนกธรรม 4 สาราณยธรรม 6 ลวนเปนหลกธรรม ทสงเสรมจตอาสา ทพฒนาจากคณสมบตภายในตน ทสามารถพฒนาออกมาใหเปนลกษณะของจตทเปนจตอาสา ขดเกลาพฤตกรรม ท างานรวมกบหมคณะได ท าใหเกดความมน าใจเสยสละแบงปน สามคค เปนทรกทชอบใจของคนทวไป ยดเหนยวน าใจคน มความพากเพยรในงานหรอกจกรรมทท าจนส าเรจ ใหรก เมตตาตอกน พงปฏบต เกอกลตอกนสงผลใหมจตอาสาอยางยงยน ดวงทพย อนประสทธ (2555) ศกษารปแบบการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชนบางน าหวาน อ าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ พบวา ชาวชมชนไดใหความหมายจตอาสา คอ การกระท าดวยใจจรง ชวยเหลอดวยความบรสทธใจ ท าประโยชนใหผอนไดเทาทตนท าได อยางไมอยนงเฉย เพอทจะน าชมชนไปสความเขมแขงดวยการทเปนผใหมากกวาผรบ และในดานองคประกอบ/คณลกษณะของผมจตอาสา คอ เปนผทพรอมจะเสยสละเพอสวนรวมทงแรงกาย แรงใจ รวมทงดานเวลา และเปนผทมความเมตตา มความซอสตย โดยประพฤตตนเปนบคคลตวอยางใหกบผอนดวยการยดคณธรรม จรยธรรม พรอมกบมความความขยน อดทน และเปนผทมอธยาศยด เขากบผอนไดงาย เปนทปรกษาใหผอนไดถายทอดความความร ความสามารถของตนใหกบผอน และมภาวะความเปนผน าและมความกระตอรอรน การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนตางๆ คอ 1) ครอบครว ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา การท าตนใหเหนเปนแบบอยาง การลงโทษ การสรางแรงจงใจดวยการใหรางวล สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง 2) ศาสนา ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา สรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน การใหเรยนรดวยตนเอง และ 3)โรงเรยน ไดแก การอบรม/สงสอนดวยวาจา การลงโทษ การใหรางวล การท าให

34

เหนเปนแบบอยาง และทส าคญคอสถาบนในการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการเลยงด /กลอมเกลา และหนวยงานการพฒนาตางๆ ของภาครฐและเอกชน ซงจะตองพงพากน โดยวธการในการขดเกลา ในระดบบคคล เรมจากการเลยงดภายในครอบครว และในระดบของการรวมกลมซงอยรปแบบของการไดเขารวมกลมในชมชน ศาสนา และโรงเรยน

35

บทท 3

วธการศกษา การศกษา “ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร” น เปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) และเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) ผศกษาไดท าการเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ ไดแก เอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ รวมทงประสานงานหนวยงานตางๆ เชน อ าเภอมะขาม ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอมะขาม เทศบาลต าบลมะขาม เทศบาลต าบลมะขามเมองใหม ส านกงานจงหวดจนทบร และส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร ซงเปนหนวยงานทผศกษาปฏบตงานอย เพอรวบรวมขอมลเบองตนทเกยวของกบการศกษาครงน และการศกษาครงนไดแบงการศกษาออกเปน 4 สวน ประกอบดวย 3.1 ประชากรและตวอยาง 3.2 การเกบรวบรวมขอมลและการสรางเครองมอทใชในการศกษา 3.3 การทดสอบเครองมอ 3.4 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและตวอยาง 3.1.1 ประชากรเปาหมาย ในการศกษาครงน ประชากรทใชในการศกษา ไดแก ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ก าหนดใหหนวยในการวเคราะหคอ ครวเรอน มประชากรเปาหมาย แบงเปน 2 กลม ไดแก 3.1.1.1 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณเชงลก โดยผใหขอมลหลก ไดแก ผน าและคณะกรรมการกลมทท ากจกรรมอนรกษตางๆ ในพนท รวมจ านวน 10 คน 3.1.1.2 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง มวธการหาประชากรเปาหมาย ดงน 1) ตรวจสอบขอมลชมชนหรอหมบานทอย ในทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร พบวา มทงสน 4 ชมชน 10 หมบาน

36

2) น ารายชอชมชนและหมบานทอย ในทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ไปขอขอมลจ านวนครวเรอนของแตละหมบาน จากส านกงานเทศบาลต าบลมะขาม และส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม พบวา มจ านวนทงสน 3,529 ครวเรอน 7,688 คน (ขอมลจากส านกงานเทศบาลต าบลมะขาม และส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม ณ เดอน พฤษภาคม 2556) 3.1.2 การหาขนาดตวอยาง ในการศกษาครงนมประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง มทงสน 3,529 ครวเรอน 7,688 คน สามารถค านวณหาขนาดของกลมตวอยางได ดงน 3.1.2.1 หาขนาดของกลมตวอยาง จากจ านวนประชากรเปาหมาย โดยใชสตร Taro Yamane (1976 อางถงในวสาขา ภจนดา, 2553: 99) ดงน n = N 1+ N e2 เมอ n = จ านวนตวอยาง

N = จ านวนประชากร e = คาความคลาดเคลอนของการประมาณคา (การศกษาครงนก าหนดไวไมเกนรอยละ 10) ในการศกษาน N = 3,529 e = 0.1 แทนคาในสตร n = 3,529 1 + 3,529 (0.1)2 ไดจ านวนครวเรอนหรอ ตวอยาง เทากบ 98 ครวเรอน 3.1.2.2 เมอไดจ านวนครวเรอนหรอตวอยาง ตามขอ 3.1.2.1 แลว ขนตอนตอไปท าการค านวณหาจ านวนครวเรอนตวอยางของแตละชมชนและหมบาน ตามสดสวนความเหมาะสม ใหไดจ านวนครวเรอนตามจ านวนขนาดของตวอยางทไดตามขอ 3.1.2.1 เพอใหเกดการกระจายของกลมตวอยางเปนไปตามสดสวนอยางเหมาะสม ni = n Ni N เมอ ni = จ านวนครวเรอนตวอยางของชมชนและหมบาน i n = จ านวนครวเรอนตวอยางทตองการทงหมด

37

Ni = จ านวนครวเรอนทงหมดของชมชนและหมบาน i N = จ านวนครวเรอนทงหมดของชมชนและหมบาน i = ชมชนและหมบาน ล าดบท 1, 2, 3 ถงล าดบท 14 จากการค านวณโดยใชสตรดงกลาว ไดจ านวนครวเรอนตวอยางของแตละหมบานในต าบลทศกษา ดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 การหาประชากรและตวอยางในแตละชมชน/หมบาน ของต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ล าดบท

หมท ชอชมชน/หมบาน ครวเรอน (Ni)

ตวอยาง (ni)

หมายเหต

เทศบาลต าบลมะขาม 1. ชมชนตลาดลาง 215 6 2. ชมชนตลาดบน 312 9 3. ชมชนหนองไกเถอน 173 5 4. ชมชนหนองแฟบ 190 5

เทศบาลต าบลมะขามเมองใหม 5. 1 บานมะขาม 1,049 29 6. 2 บานทงดนเหนยว 145 4 7. 3 บานหนองออ 319 9 8. 4 บานทาหลวง 104 3 9. 5 บานทาหลวงลาง 103 3 10. 6 บานเกาะสาน 125 3 11. 7 บานบางจะอาย 168 5 12. 8 บานพญาลาง 98 2 13. 9 บานหนองออ 352 10 14. 10 บานทาระมา 176 5

รวมทงสน 4 ชมชน 10 หมบาน จ านวนครวเรอน (N) 3,529 (n) 98

38

3.1.2.3 จากนนจงใชแบบสมภาษณท าการเกบขอมล โดยการสอบถามหวหนาครวเรอน หรอตวแทนทมอายตงแต 20 ปขนไป ของครวเรอนตวอยางทค านวณไดจากตวอยางของแตละชมชน/หมบาน ตามจ านวนทค านวณไดในขอ 3.1.2.2 โดยใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling)

3.2 การเกบรวบรวมขอมลและการสรางเครองมอทใชในการศกษา 3.2.1 การเกบรวบรวมขอมล ในการศกษาครงน ผศกษาไดก าหนดวธการเกบรวบรวมขอมลไว 2 ลกษณะดงน 3.2.1 การเกบขอมลทตยภม (Secondary Data) เปนการศกษาคนควารวบรวมขอมลและ ทบทวนวรรณกรรม จากหนงสอ เอกสารทางวชาการ เอกสารทางราชการ วารสาร บทความ งานวจย วทยานพนธ รายงานทางวชาการ และสอสารสนเทศทเกยวของ เพอใชอางองและสนบสนนการศกษา 3.2.1 การเกบขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนการศกษาภาคสนาม (Field Study) โดย การใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากตวอยาง จ านวน 98 ราย เกบส ารองไวอกรอยละ 10 ไดแก หวหนาครวเรอน หรอตวแทนของครวเรอนตวอยางจากแตละชมชน/หมบานในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยผศกษาไดออกท าการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองและไดประสานงานกบอ าเภอมะขาม เทศบาลต าบลมะขาม และเทศบาลต าบลมะขามเมองใหมในการเขาพนท 3.2.2 เครองมอทใชในการศกษา เครองมอทใชในการศกษาครงน ไดแก แบบสมภาษณเชงลก และแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ซงผศกษาสรางขน ดงน 3.2.2.1 แบบสมภาษณเชงลก เรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยแบงประเดนการสมภาษณเชงลก ออกเปน 4 ขอ ดงน 1) ความเปนมาของกลมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2) จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของคนในชมชน 3) ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

39

3.1) การขดเกลาทางสงคม 3.2) ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

3.3) ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 3.4) การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 4) ปญหา อปสรรค ความคดเหน หรอขอเสนอแนะเกยวกบการมและการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม น าขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก มาท าการวเคราะหขอมลเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) โดยการจดหมวดหม เพอเชอมโยงกบแนวคด ทฤษฎ และการศกษาอนๆ ทเกยวของ เพอใชประกอบผลการศกษาทไดจากการวจยเชงปรมาณในเรองการด าเนนการและปจจยเกยวกบจตอาสาในชมชน ปญหา อปสรรค ความคดเหน หรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 3.2.2.2 แบบสมภาษณแบบมโครงสราง เรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร แบงออกเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคล จ านวน 11 ขอ ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายได ระยะเวลาอาศยในพนท การเปนสมาชกกลมอนรกษ การสมครเปนสมาชกกลมอนรกษ และการเขารบการอบรมดานการอนรกษ สวนท 2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ม 4 ดาน ไดแก 2.1 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ แบงออกเปน 3 สถาบน ไดแก ครอบครว ศาสนา และสถาบนการศกษา แตละดานมค าถาม จ านวน 10 ขอ รวมเปน 30 ขอ มการวดระดบการขดเกลาทางสงคม เปน 5 ระดบ โดยในแตละระดบมความหมายและเกณฑในการใหคะแนน ดงน 5 หมายถง มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน 4 หมายถง มาก ใหคะแนน 4 คะแนน 3 หมายถง ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน 2 หมายถง นอย ใหคะแนน 2 คะแนน 1 หมายถง นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน จากนน ท าการรวบรวมคะแนนทไดทงหมดมาหาคาเฉลยและสวน

เบยงเบนมาตรฐานของตวอยางส าหรบการแปลขอมลในภาพรวมและรายขอ ผศกษาไดแบงคาเฉลย

40

ออกเปน 3 ระดบ คอ ต า ปานกลาง และมาก โดยมวธการค านวณความกวางของชน ดงน

คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 5 – 1 = 1.33

จ านวนระดบ 3

จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายความการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน 1.00 - 2.33 หมายถง มการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจต

อาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯฯ ต า

2.34 - 3.66 หมายถง มการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจต

อาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ปานกลาง

3.67 - 5.00 หมายถง มการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจต

อาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯสง

2.2 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ มขอค าถาม จ านวน 10 ขอ มลกษณะค าถามเปนแบบตอบวา ใช หรอ ไมใช ค าถามทตอบวา ใช จ านวน 7 ขอ ไดแก ขอ 1, 2, 4, 7, 8, 9 และ 10 ค าถามทตอบวา ไมใช จ านวน 3 ขอ ขอ 3, 5 และ 6 โดยมเกณฑใหคะแนน คอ ตอบถก ให 1 คะแนน ตอบผด ให 0 คะแนน จากนนรวบรวมคะแนนทงหมด เพอหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานในการแปลขอมลโดยรวมและรายขอ ใชการองเกณฑ ซงผศกษาไดแบงคาเฉลยออกเปน 3 ระดบ คอ ต า ปานกลาง และสง ใชวธการค านวณความกวางของชน ดงน 2.2.1 การแปลขอมลโดยรวม คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 10 – 0 = 3.33


จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายของความรความเขาใจ

ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน

0.00 - 3.33 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ ต า

3.34 - 6.66 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ ปานกลาง

6.67 - 10.00 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ สง

41

2.2.2 การแปลขอมลโดยรวม คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 1 – 0 = 0.33


จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายของความรความเขาใจ

ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน

0.00 - 0.33 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ ต า

0.34 - 0.66 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ ปานกลาง

0.67 - 1.00 หมายถง มความรความเขาใจในการอนรกษฯ สง

2.3 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ มขอค าถาม จ านวน 10 ขอ ลกษณะขอค าถามเปนแบบ Likert’s Scale น ามาปรบใช เปนขอค าถามเชงบวก จ านวน 6 ขอ ไดแก ขอ 1, 2, 4, 6, 9 และ 10 และค าถามเชงลบ จ านวน 4 ขอ ไดแก ขอ 3, 5, 7 และ 8 มหลกเกณฑการใหคะแนน ดงน ขอค าถามเชงบวก ขอค าถามเชงลบ

เหนดวยมากทสด 5 คะแนน เหนดวยมากทสด 1 คะแนน

เหนดวยมาก 4 คะแนน เหนดวยมาก 2 คะแนน

เหนดวยปานกลาง 3 คะแนน เหนดวยปานกลาง 3 คะแนน

เหนดวยนอย 2 คะแนน เหนดวยนอย 4 คะแนน

ไมเหนดวย 1 คะแนน ไมเหนดวย 5 คะแนน

จากนน ท าการรวบรวมคะแนนทไดทงหมดมาหาคาเฉลยและสวน

เบยงเบนมาตรฐานของตวอยาง ส าหรบการแปลขอมลในภาพรวมและรายขอ ผศกษาไดแบง

คาเฉลย ออกเปน 3 ระดบ คอ ต า ปานกลาง และมาก โดยมวธการค านวณความกวางของชน ดงน



จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายความตระหนกในการ

อนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน

1.00 - 2.33 หมายถง มความตระหนกในการอนรกษฯ ต า

2.34 - 3.66 หมายถง ความตระหนกในการอนรกษฯ ปานกลาง

42

3.67 - 5.00 หมายถง ความตระหนกในการอนรกษฯ สง

2.4 การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ มขอค าถาม

จ านวน 11 ขอ มลกษณะค าถามเปนแบบ Rating Scale โดยมหลกเกณฑการใหคะแนน ดงน

รบรขาวสารเปนประจ า 3 คะแนน

รบรขาวสารเปนบางครง 2 คะแนน

ไมเคยรบรขาวสาร 1 คะแนน

จากนน ท าการรวมคะแนนทงหมดเพอหาคาเฉลย และสวนเบยง

เบนมาตรฐาน ในการแปลขอมลในภาพรวมและรายขอ โดยผศกษาไดแบงคาเฉลย ออกเปน 3

ระดบ คอ ต า ปานกลาง และสง ใชวธการค านวณความกวางของชน ดงน



จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายของการรบรขาวสาร

เกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน

0.00 - 1.67 หมายถง การรบรขาวสาร ต า

1.68 - 2.33 หมายถง การรบรขาวสาร ปานกลาง

2.34 - 3.00 หมายถง การรบรขาวสาร สง

สวนท 3 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แบงเปน 4 ดาน ตามพฤตกรรมจตอาสา ไดแก การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา และจตส านกสาธารณะ แตละดานมขอค าถาม 5 ขอ รวมเปน 20 ขอ ลกษณะขอค าถามเปนแบบ Rating Scale โดยมหลกเกณฑการใหคะแนน ดงน ทกครง 4 คะแนน

เกอบทกครง 3 คะแนน

บางครง 2 คะแนน

ไมเคยเลย 1 คะแนน

จากนน ท าการรวบรวมคะแนนทไดทงหมดมาหาคาเฉลย และสวน

เบยงเบนมาตรฐานของตวอยาง ส าหรบการแปลขอมลในภาพรวมและรายขอ ผศกษาไดแบง

คาเฉลยออกเปน 3 ระดบ คอ ต า ปานกลาง และสง โดยมวธการค านวณความกวางของชน ดงน

43

คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 4 – 1 = 1


จากเกณฑดงกลาว ผศกษาไดแปลความหมายพฤตกรรมจตอาสาใน

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดงน

1.00 - 2.00 หมายถง ต า

2.01 - 3.00 หมายถง ปานกลาง

3.01 - 4.00 หมายถง สง

สวนท 4 สมภาษณถงปญหา อปสรรค ความคดเหนหรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ลกษณะค าถามเปนค าถามปลายเปด จ านวน 2 ขอ

3.3 การทดสอบเครองมอ ผศกษาไดท าการตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการศกษาครงนโดยน าไปทดสอบหาความเทยงตรงและความเชอมน ของแบบสมภาษณ ดงน 3.3.1 การหาความเทยงตรง (Validity) ผศกษาไดน าแบบสมภาษณทผศกษาสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธ เพอท าการตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ของค าถามในแตละขอวาตรงตามจดมงหมายของการวจยครงนหรอไม หลงจากนนน ามาแกไขปรบปรงเพอด าเนนการตอไป 3.3.2 การหาความเชอมน (Reliability) ผศกษาไดน าแบบสมภาษณทแกไขไปปรบปรงแลวไปทดสอบ (Pre-test) กบกลมประชากรทมลกษณะใกลเคยงกบตวอยางทศกษา ไดแก ประชาชนทอาศยอยในต าบลตะกาดเหงา อ าเภอทาใหม จงหวดจนทบร จ านวน 30 คน หลงจากนนน าแบบสมภาษณมาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนเปนรายขอ (Item Analysis) โดยขอสมภาษณปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทง 4 ดาน นน มขอสมภาษณดานความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทมเพยง 2 ค าตอบ ใชสตรคเดอร-รชารดสน 20 (KR-20) หาคาความเทยง (r) เทากบ 0.613 สวนดานการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสา ดานความตระหนก การรบรข าวสารเก ยวกบการอน รกษทรพยากรธรรมชาตฯ และจตอาสาในการอน รกษ

44

ทรพยากรธรรมชาตฯ เปนขอสมภาษณทก าหนดเปนอตราสวนประมาณคา (Rating Scale) หาความเชอมนโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Coefficiency Alpha) ของครอนบาค (Cronbach) เพอทดสอบคาสมประสทธความเชอมนของมาตรวดตวแปรแตละตว ผลปรากฏ ดงน ตวแปรอสระ คาสมประสทธอลฟา การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ 0.932 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 0.539 การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 0.698 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 0.773 ซงผลทไดมคาความเชอมน เทากบ 0.754 อยในระดบสง (บญเรยง ขจรศลป, 2543: 168-172) ผศกษาจงน าแบบสมภาษณไปใชในการเกบรวบรวมขอมล โดยไมตองท าการปรบแกขอความ

3.4 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ในการศกษาครงน เมอไดท าการสมภาษณตวอยางตามจ านวนครบทงหมดแลว ผศกษาไดท าการวเคราะหและประมวลผลขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยใชโปรแกรมส าเรจรปเพอการวจยทางวทยาศาสตร (SPSS for Windows Version 11.5) ใชสถตในการวเคราะหขอมล ดงน 3.4.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ใชในการวเคราะหขอมลและอธบายขอมล ดงน 3.4.1.1 คารอยละ ใชส าหรบอธบายขอมลปจจยดานบคคลของตวอยาง ไดแก เพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายไดครอบครว ระยะเวลาอาศยอยในพนท การเปนสมาชกกลมอนรกษ ความยนดสมครเขาเปนสมาชกกลมอนรกษ และการเขารบการอบรมดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3.4.1.2 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชส าหรบอธบายการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ และการรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ และจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 3.4.2 สถตเชงอนมาน (Inferential Statistic) ใชทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตามในสมมตฐานตางๆ ดงน

45

1) ปจจยสวนบคคลของประชาชนในชมชนทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1.1) เพศทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.2) อายทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.3) ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.4) การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.5) รายไดทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน

1.6) ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.7) การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 1.8) การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 2) การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 3) ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 4) ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 5) การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน 3.4.2.1 ใชสถต (Independent Sample t-test) เพอทดสอบสมมตฐานท 1.1, 1.7 และ 1.8 3.4.2.2 การวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance: ANOVA) เพอทดสอบสมมตฐานท 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 2, 3, 4 และ 5

46

บทท 4

ผลการศกษา การศกษาเรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผศกษาไดด าเนนการศกษาโดยมรายละเอยด ดงน 4.1 ขอมลพนฐานของพนทศกษา

4.2 ลกษณะทวไปของประชาชนทท าการศกษา 4.3 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.4 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.5 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.6 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.7 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.8 ผลการทดสอบสมมตฐาน

4.1 ขอมลพนฐานของพนทศกษา 4.1.1 ประวตความเปนมา พนทศกษาต าบลมะขามตงอยในพนทอ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร เดมเรยกวาอ าเภอทาหลวง จงหวดจนทบร ตงขนเมอป พ.ศ. 2422 โดยมพระพลสงคราม เปนนายอ าเภอคนแรก ซงกอนหนานน อ าเภอทาหลวงเปนดานส าหรบเกบสวยอากร ตงอยบรเวณรมแมน าจนทบร เปนทตงของต าบลทาหลวงในปจจบน ตอมา การคาขายไดเจรญขนมการตดตอคาขายกบประเทศกมพชา โดยใชเสนทางผานอ าเภอมะขามไปยงอ าเภอโปงน ารอน และขามไปประเทศกมพชา เพอความสะดวกในการเกบสวยอากรจงไดยายทวาการอ าเภอทาหลวงมาตงอย ณ บานมะขาม ต าบลมะขาม ในป พ.ศ. 2450 และไดเปลยนชอเปน อ าเภอมะขาม เหตทใชชอวา "มะขาม" เปนชอของต าบล ตามหลกฐานตางๆ มการเลาตอกนมาเชอวาเดมนนชาวบานเรยกวา "มาขาม" ซงหมายถง ความเกรงกลว เพราะสภาพพนทเดมเปนปาทบ

47

สตวปาดราย ไขปาชกชม ไมมบานเรอนราษฎร การเดนทางตดตอกบทางจงหวดทสะดวก ไดแก การใชเรอตามเสนทางแมน าจนทบร และการเดนทางบกโดยใชมาหรอเกวยนเปนพาหนะ ซงตองใชเวลานานหลายวนจะถงตวเมอง และการเดนทางไปมาระหวางจงหวดจนทบรกบบานไพรน จงหวดพระตะบอง ประเทศกมพชา ซงเปนพนททมแรพลอยไพรนทมคณคาเปนอนดบ 1 ของโลก มราคาสง ท าใหผทนยมแสวงโชคจ าเปนตองเดนทางผานเสนทาง "มาขาม" ทเตมไปดวยไขปา และสตวดรายนานาชนด ในปหนงๆ ปรากฏวา มผเสยชวตดวยไขปา และสตวรายเปนจ านวนมาก ท าใหเปนทเกรงกลวแกผทราบขาวและผทจ าเปนตองเดนทางผานไปมาเปนอยางมาก จงไดขนานนามพนทนวา "มาขาม" ตอมาไดเพยนเปน "มะขาม" จนกลายเปนชอหมบานและต าบลจนถงปจจบน 4.1.2 สภาพทวไป สภาพนทเปนพนทราบลม มแมน าจนทบรไหลผาน มภเขา 1 แหง คอ เขาพระบาท มะขาม และมหนองน าจดขนาดใหญ ชอหนองตะพอง เหมาะส าหรบพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวเพอพกผอนและทองเทยวเชงอนรกษไดเปนอยางด อาณาเขตต าบล ทศเหนอ ตดกบ ต าบลฉมน ต าบลวงแซม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ทศใต ตดกบ ต าบลพลบพลา อ าเภอเมองจนทบร จงหวดจนทบร ทศตะวนออก ตดกบ ต าบลปถว ต าบลอางคร ต าบลฉมน อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ทศตะวนตก ตดกบ ต าบลทาหลวง ต าบลวงแซม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1.3 การแบงเขตการปกครอง ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มพนททงหมด 51.5 ตารางกโลเมตร แบงเขตการปกครอง ออกเปน 4.1.3.1 เขตเทศบาลต าบลมะขาม จ านวน 4 ชมชน ประกอบดวย 1) ชมชนตลาดลาง 2) ชมชนตลาดบน 3) ชมชนหนองไกเถอน 4) ชมชนหนองแฟบ 4.1.3.2 เขตเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม จ านวน 10 หมบาน ประกอบดวย 1) หม 1 บานมะขาม

48

2) หม 2 บานทงดนเหนยว 3) หม 3 บานหนองออ 4) หม 4 บานทาหลวงลาง 5) หม 5 บานทาหลวงลาง 6) หม 6 บานเกาะสาน 7) หม 7 บานวงจะอาย 8) หม 8 บานพญาลาง 9) หม 9 บานหนองออ 10) หม 10 บานทาระมา 4.1.4 จ านวนประชากร จ านวนประชากรของต าบล มทงสน 3,529 ครวเรอน 7,688 คน (ขอมลจากส านกงานเทศบาลต าบลมะขาม และส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม ณ เดอน พฤษภาคม 2556) สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม คาขาย ธรกจสวนตว และรบจางทวไป ตามล าดบ 4.1.5 สถานทส าคญ 4.1.5.1 หนวยงานราชการ/รฐวสาหกจ ทส าคญ ไดแก 1) ทวาการอ าเภอมะขาม 2) คายเจาพระยาบดนทรเดชา กองก ากบการต ารวจตระเวนชายแดนท 11 3) หนวยปฏบตการพเศษกองก ากบการต ารวจภธรอ าเภอมะขาม 4) ส านกงานทางหลวงชนบทจงหวดจนทบร 5) สถานทดลองยางโปงแรด 6) ส านกงานเกษตรอ าเภอมะขาม 7) ศนยวทยพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 8) ส านกงานทดนจงหวดจนทบร สาขามะขาม 9) ส านกงานสาธารณสขอ าเภอมะขาม 10) ส านกงานเทศบาลต าบลมะขาม 11) ศนยอนรกษและขยายพนธผงจงหวดจนทบร 12) สถานต ารวจภธรอ าเภอมะขาม 13) สถานเพาะช ากลาไมจงหวดจนทบร

http://thailand.kapook.com/table.php?type_main=4f0a64609eb19f1a1c000001&division=2&province=22&amphor=2205&tambon=220501

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b529eb19ffa0c0000e0

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b6d9eb19f303900009b

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b6d9eb19f3039000099


http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b6d9eb19f3039000093

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b529eb19ffa0c0000de

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b529eb19ffa0c0000dd

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b529eb19ffa0c0000d6



http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309b529eb19ffa0c0000dc

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309aed9eb19f952f00001b


49

14) ทท าการไปรษณยมะขาม 15) สหกรณอ าเภอมะขาม 16) ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม 17) ส านกงานการไฟฟาอ าเภอมะขาม 4.1.5.2 สถานศกษาทส าคญ ไดแก 1) โรงเรยนวดมะทาย 2) โรงเรยนมะขามสรรเสรญ 3) โรงเรยนอนบาลพมพประภาวทย 4) โรงเรยนบานมะขาม(สาครมะขามราษฎร) 5) โรงเรยนวดน ารก 6) โรงเรยนวดหนองออ 4.1.5.3 สถานบรการดานสขภาพทส าคญ ไดแก 1) โรงพยาบาลมะขาม 2) ส านกงานสาธารณสขอ าเภอมะขาม 3) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลมะขาม 4) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล หลวงประกอบนตสาร (บานหนองออ) 5) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทาหลวง 4.1.5.4 ศาสนสถานทส าคญ ไดแก 1) วดพญาบน 2) วดพญาลาง 3) วดมะทาย 4) วดบางจะอาย 5) วดมะขาม 6) วดน ารก 7) วดหนองออ 8) วดคารทอลกมะขาม


http://thailand.kapook.com/table.php?type_main=4f0a64609eb19f1a1c00000a&division=2&province=22&amphor=2205&tambon=220501

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f90db9eb19fc853000031

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f90d49eb19fc85300001a

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f90d29eb19fc853000014

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f90a69eb19fc95200003c

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f909e9eb19fc952000024

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f2f90809eb19f7549000072

http://thailand.kapook.com/table.php?type_main=4f0a64609eb19f1a1c00002c&division=2&province=22&amphor=2205&tambon=220501

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f3099e99eb19f4c2d000023

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f59a37a9eb19fef0a0000f5

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f59a57e9eb19fb502000212

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f59a83d9eb19f271d000311

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f59a8489eb19f271d00047a

http://thailand.kapook.com/table.php?type_main=4f0a64609eb19f1a1c00006e&division=2&province=22&amphor=2205&tambon=220501

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c449eb19f0c1f000187


http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c449eb19f0c1f00015a


http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c3d9eb19f0c1f000131

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c3d9eb19f0c1f000116

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c3d9eb19f0c1f0000fb

http://thailand.kapook.com/place.php?id=4f309c3d9eb19f0c1f00012a

50

ภาพท 4.1 แผนทแสดงอาณาเขตต าบลมะขาม แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

51

ภาพท 4.2 แผนทแสดงการแบงเขตหมบานในต าบลมะขาม แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

52

4.1.6 เสนทางการคมนาคม การเดนทางเขาสต าบล ใชเสนทางหลวงแผนดนสาย 317 (ถนนเฉลมพระเกยรต ร.9) หรอถนนสายจนทบร-สระแกว เชอมระหวางตวจงหวดกบต าบลมะขาม ระยะทางยาว 14 กโลเมตร หางจากทวาการอ าเภอมะขาม 1.5 กโลเมตร การเดนทางระหวางหมบาน มถนนคอนกรตเสรมเหลกและถนนลกรง สามารถตดตอเชอมโยงกนไดตลอดทงป โดยพาหนะรถยนตและจกรยานยนตรบจาง มรถยนตโดยสารประจ าทางวงผานระหวางตวจงหวดและต าบลตลอดเสนทาง 4.1.7 ระบบสาธารณปโภค ในพนทต าบลมะขาม ราษฎรมไฟฟาใช 95 เปอรเซนต มการตดตงโคมไฟ 2 ขางทางและเขตชมชน 60 เปอรเซนตของพนท มระบบประปาในเขตเทศบาลต าบล 1 แหง แหลงน าธรรมชาต 23 แหง แหลงน าสรางขน 383 แหง ทท าการไปรษณยโทรเลข 1 แหง สถานตรวจสอบและเฝาฟงวทยจงหวดจนทบร 1 แหง และสถานชมสายโทรศพทจงหวดจนทบร 1 แหง 4.1.8 ขอมลชมชนและกลมประชาชนของต าบล 4.1.8.1 กลมตอเรอไฟเบอรกลาส ตงอย ณ อาคารเอนกประสงคบานเกาะสาน หม 6 บานเกาะสาน ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1.8.2 กลมแปรรปเสอกกจนทบรณ ตงอย ณ เลขท 44/1 หม 6 บานเกาะสาน ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1.8.3 กลมผลตภณฑเสอกกบานเกาะสาน ตงอย ณ เลขท 15/1 หม 6 บานเกาะสาน ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1.8.4 กลมสตรแปรรปผลผลตทางการเกษตร ตงอย ณ เลขท 43/3 หม 7 บานวงจะอาย ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร 4.1.9 แหลงทองเทยว 4.1.9.1 หนองตะพองเปนแหลงเกบน าจดขนาดใหญของต าบลและอ าเภอมะขาม เปนโครงการแกวลงปองกนอทกภย บรเวณโดยรอบและพนทเปนเกาะเปนสวนปาอนรกษ เปนแหลงพนธปลาทกชนด ถวายเปนราชสกการะแดสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถในวโรกาสททรงมพระชนมมายครบ 72 พรรษา

http://www.thaitambon.com/tambon/tcommdesc.asp?sme=02128113659&ID=220501




53

4.1.9.2 นวดแผนไทย เปนการนวดแผนไทยครบหลกสตร ตงแตศรษะจนถงฝาเทา มบรการประคบสมนไพร และจ าหนายสมนไพรส าหรบชงดม ตงอย ณ เลขท 1/2 หม 5 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.)

4.2 ลกษณะทวไปของประชากรทท าการศกษา 4.2.1 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณเชงลก ผลการศกษาเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากประชากรเปาหมาย ไดแก ผน าและคณะกรรมการกลมทท ากจกรรมอนรกษตางๆ ในพนท ทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ปรากฏผล ดงน 4.2.1.1 ความเปนมาของกลมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร สบเนองจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดตระหนกถงความส าคญและมนโยบายทจะรวมกบสวนราชการและภาคเอกชน ในการพฒนาองคกรภาคเอกชน ใหมความเขมแขง โดยเนนใหประชาชนมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทของตน ดงนน ในปงบประมาณ 2545 กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมจงจดท าโครงการน ารองเพอจดตงเครอขายอาสาสมครพทกษสงแวดลอม ในพนท 10 จงหวด ไดแก นาน ล าปาง สโขทย นครพนม เลย ขอนแกน ชลบร เพชรบร สราษฏรธ าน และกระบ ตอมาในปงบประมาณ 2546 ไดขยายพนทในการจดตงเครอขายฯ เพมอก 28 จงหวด ไดแก เชยงใหม ล าพน พจตร อตรดตถ ก าแพงเพชร นครปฐม สมทรสาคร นนทบร สงหบร นครนายก เพชรบรณ สมทรสงคราม สกลนคร กาฬสนธ มหาสารคาม สรนทร ศรสะเกษ อบลราชธาน จนทบร ตราด สระแกว ระยอง นครศรธรรมราช ภเกต ตรง สงขลา นราธวาส และพทลง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดจดสรรงบประมาณใหส านกงานสงแวดลอมภาคท 13 (ชลบร) ด าเนนการจดตงเครอขายอาสาสมครพทกษสงแวดลอมในพนทจงหวดจนทบร โดยการประสานงานกบส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบรด าเนนการเสาะหาอาสาสมครพทกษสงแวดลอมทมอยเดม และประสานงานกบกลมอาสาพฒนาชมชน (อช.) ทท าหนาทเกยวกบการด าเนนการจดการทางสงแวดลอมอยแลว ใหคดเลอกตวแทนกลมทเปนแกนน าดานตางๆ และประสานผน าชมชนในพนท ตลอดจนกลมอนรกษท

54

เกดขนในแตละพนทของจงหวดจนทบรอนเนองมาจากสภาพปญหาทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเกดขน เพอเขารวมประชมรบทราบแนวทางและเปาหมายทจะบรณาการกลมตางๆ มาท างานรวมกนในรปแบบเครอขายอาสาสมครพทกษสงแวดลอม เมอวนท 17 มถนายน 2556 โดยมตวแทนสมาชกกลมองคกรตางๆ เขารวมประชม จ านวน 39 คน ประกอบดวย อาสาพฒนาชมชน (อช.) อาสาสมครสาธารณสขมลฐานประจ าหมบาน (อสม.) อาสาสมครประชาสมพนธประจ าหมบาน (อปม.) อาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอน (อปพร.) กลมอาสาสมครเพอสนตภาพ สมาคมอนรกษพทกษเจาหลาว กลมสตรอาสาพฒนา กลมอาสาสมครพทกษสงแวดลอมอ าเภอทาใหม กลมอนรกษบานเกาะสาน กลมอนรกษบานทาหลวงลาง กลมอนรกษทาระมา กลมแมบานเกษตรกร กลมทงดาน กลมอนรกษเขาวงกต กลมปรบปรงผลไม กลมปถว และหนวยงานของรฐ ในเบองตน การรวมตวของกลมอาสาสมครตางๆ จะท างานรวมกนยงไมมการท างานทเปนเครอขายอยางชดเจน เมอไดเขามารวมประชมและไดรบทราบเปาหมายการท างานรวมกนแลว จงไดจดตงเปน “เครอขายอาสาสมครพทกษสงแวดลอมจงหวดจนทบร” ขน เมอวนท 14 กรกฎาคม 2546 มการแตงตงคณะกรรมการชดกอการขน จ านวน 20 คน มนายอ านาจ ชสนก เปนประธานกรรมการ เพอเปนการเรมตนในการด าเนนการของเครอขายฯ ดวยเจตนารมณของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทมความประสงคใหบคคลในทองถน กลม องคกรประชาชนทกหมบาน หรอชมชน เปนแกนน าในการฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยมหนวยงานภาครฐและหนวยงานทเกยวของอนๆ เปนผสงเสรมสนบสนน กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม จงไดประชมรวมกบเครอขายอาสาสมครพทกษสงแวดลอม 50 จงหวดทวประเทศ เมอวนท 2-3 ธนวาคม 2547 และมมตในการปรบเปลยนชอองคกรเปน “เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน” (โดยเรยกชอยอวา ทสม.) และในสวนของจงหวดจนทบรไดเปลยนชอองคกรตามมตทประชมฯเปน “เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบานจงหวดจนทบร” (โดยเรยกชอยอวา ทสม. จบ.) (ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2556) โดยพนทเรยนรตนแบบเครอขายอาสาอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบานจงหวดจนทบร เรมด าเนนการตงแตป 2548 ณ หมบาน ทสม. ตนแบบ (บานเกาะสาน) หมท 6 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ซงบานเกาะสานเปนหมบานเกาแกดงเดมไดรบการประกาศเปนหมบานเมอประมาณ 100 ปเศษ สภาพหมบานเดม ราษฎรมอาชพท านาเปนหลก สภาพพนทเปนทลม แตมพนทในหมบานสวนหนงประมาณ 5 ไร เปนทดอนน าทวมไมถง ราษฎรในหมบานรวมกนตงศาลพระภมเจาทบนพนทดอนดงกลาว เพอเปนทสกการะบชาเปนทพงทางใจ

55

จงไดเรยกชอหมบานวา "บานดอนศาล" ตอมาราษฎรไดเปลยนอาชพจากการท านามาเปนการท าสวนผลไม และท าอาชพจกสานเปนอาชพรองโดยใชวสดจากไมไผ จงไดเปลยนชอเรยกหมบานจาก "บานดอนสาน" เปน "บานเกาะสาน" การด าเนนการไดเรมขนตงแตเดอนกรกฎาคม 2548 เรมจากการประชมประชาคมหมบานเพอรบสมครผทสนใจเขารวมโครงการฯ โดยการบรรยายใหชมชนทราบความเปนมาของโครงการหมบาน ทสม. น ารอง จากนนไดแบงกลมยอย เพอแลก เปล ยนและระดมความคด เหนในประ เดน เก ย วกบสภาพหมบ าน /ชมชน สภาพทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พรอมทงใหชมชนวเคราะหศกยภาพของชมชน ความตองการของชมชน เพอก าหนดแนวทางหลกในการด าเนนการเปนหมบานตนแบบ ทงนชมชนไดวเคราะหวา “พนทหมบานเกาะสานสวนใหญเปนพนทการเกษตรและมการใชสารเคมเพอการเกษตรในพนทอยางแพรหลาย เปนอนตรายตอสงแวดลอมและสขภาพอนามยของชมชน จงไดรวมกนก าหนดเปาหมายของการเปนหมบาน ทสม. ดงน 1. เพอเปนหมบานน ารองดานการอน รกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2. เพอเปนการอนรกษภมปญญาชาวบานจากการผลตปย ยา จากสารธรรมชาต 3. เพอลดการใชสารเคมในการเกษตร 4. เพอผลตสนคา ผลไมปลอดสารพษ เพอสขภาพทด 5. เพอลดรายจาย เพมรายไดชาวสวน ( ปย ยา ท าเอง) 6. เพอความเขมแขงของชมชน เปนการขยายเครอขายฯ และไดรวมกนก าหนดแนวทางการด าเนนงาน 4 แนวทางหลก ดงน 1. ถนนงามตา ปลอดขยะและสงปฏกล โดยจะมแนวทางการด าเนนงานกจกรรมยอย ดงน (1) ถนนงามตา : โดยการปลกตนไมตามแนวถนน 3 ระดบ ไดแก ไมยนตน ไมขนาดกลาง และไมเลอยดนหรอไมดอก (2) ปลอดขยะ : โดยการมใหมขยะจ าพวกถงพลาสตก โฟม วสดอนๆ ทยากแกการยอยสลาย ยกเวนขยะทยอยสลายได เชน ใบไม หญา ฯลฯ (3) ปลอดสงปฏกล : โดยการไมใหมซากสตว และสงปฏกลทกชนดบนถนนเสนเขตหมบานฯ 2. เกษตรธรรมชาตหรอเกษตรอนทรย โดยจะมแนวทางการด าเนนงานกจกรรมยอยตางๆ ดงน

56

(1) การท าสารสมนไพรไลแมลง เชน สารเบอเมา กน าเอาพญาไรใบมาหมก หรอสารสมนไพรชนดหอมระเหย กน าเอาตะไครหอม สาบเสอ สาบแรง สาบกา มาหมก (2) การท าฮอรโมน โดยการน าเอาสวนของพชทมสเหลอง เชน กลวยน าวา ฟกทอง มะละกอ เปนตน มาท าการหมก (3) สมนไพร (ยารา) โดยการน าหมาก เปลอกอนทร เปลอกสน เปลอกแค น ามาหมก (4) การผลตสมนไพรจ าพวกรสขม รสเผด รสเปรยว การน าเอาพชสมนไพรทใหรสตางๆ มาหมก เชน รสขม กหมกดวยบอระเพด รสเปรยวหมกดวยสมหรอมะนาว หรอมะปด รสเผด หมกดวย ขา หรอ พรก เปนตน (5) การใชน าสมควนไม เพอไลแมลง และเปดตาดอกของพช 3. การจดการสงแวดลอมในครวเรอน โดยจะมแนวทางการด าเนนงานกจกรรม ยอยตางๆ ดงน (1) คดแยกขยะจ าพวกพลาสตก ขวดแกว กระดาษ เกบไวเพอขาย (2) ขยะสด เชน ใบตอง เศษผก น าไปท าเปนปยหมก (3) ถงพลาสตกทใสของมา น ามาแยกขนาด แลวพบเปนรปสามเหลยมเกบไวเพอน าไปใชตอ พลาสตกทใสอาหารจ าพวกทะเล ทเปนพลาสตกใส น าไปลางน า ผงแดดใหแหงแลวเกบพบใหดน ามาใชใหมหรอน าไปขาย (4) เศษอาหารในครวเรอน น ามาหมกใสถงทงไว 30 วน แลวน าเอาน าหมกไปราดโคนตนไมหรอน าไปเทราดเพอดบกลนเหมนของน าเสย 4. การใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา โดยมแนวทางการด าเนนงานกจกรรมยอยตางๆ ดงน (1) ทรพยากรในน า เชน ปลา หามจบปลาในฤดวางไข การหาปลาควรจบ ทขนาดก าลงพอเหมาะ ถาตวเลกกปลอยลงแมน าเพอจะไดมปลารบประทานในวนขางหนา ไมจบปลาดวยการใชกระแสไฟฟา ไมเบอกง เบอปลา ดวยสารเคม เพราะจะท าใหปลาเปนหมน หรอลกกงลกปลาตายหมด ฯลฯ (2) การใหน าตนไม ควรใชสปรงเกอรแบบประหยดน า ปลอยน าพอสมควร (3) การใชไมไผ ควรเลอกเอาล าแกๆ เลยงล าออนๆ ไวใชในวนขางหนา การตดไมไผหรอไมอะไรกตามควรจะใชประโยชนใหมากทสด การด าเนนงานหมบาน ทสม. น ารอง บานเกาะสาน เปนการด าเนนกจกรรมรวมกนของคนในชมชนทมใจรกดานสงแวดลอม

57

สรปบทเรยนผลจากการด าเนนงานหมบาน ทสม. บานเกาะสาน : 1. ทบทวนบทเรยน (ตนทาง) กอนด าเนนการโครงการหมบาน ทสม. บานเกาะสาน พบวา (1) ชมชนมฐานตนทนทส าคญคอ กลมชมชนทหลากหลาย ผน าชมชน และคนชมชนมความตงใจและความมงมน (2) ปรากฏการณจากภายนอกทรบรได (ปญหา) สงคมเกดการเปลยนแปลงเกยวกบการใชสารเคมเพอการเกษตร ภาวะโลกรอน มสวนในการกระตนการตนตวของชมชนใหเขารวมกจกรรมโครงการน (3) การมตวอยางทเหนไดเปนรปธรรม มสวนในการกระตนการตนตวของ ชมชนใหเขารวมกจกรรมโครงการนไดเชนกน (4) การทดลองท า ไมวาจะมความรความเขาใจในระดบทเหลอมล ากน เปนปจจยทท าใหการขบเคลอนงานเปนไปได (5) การถายทอดความรระหวางกน ทงในมต ผรไปสผไมร หรอผไมรไปสผร จะท าใหเกดการแลกเปลยนประสบการณทด 2. บทเรยนระหวางการด าเนนการ พบวา (1) โครงการนสามารถประสานกลมตางๆ ในชมชนมารวมกนท างานได บนพนฐานความตองการทอยากเหนชมชนด ลดการใชสารเคมเพอชมชนและเพอสขภาพของผคน และรวมกนดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2) มตนแบบเกษตรชวภาพ 100 เปอรเซนต อย 1 สวน เปนตนแบบเกษตรผสมผสาน การเลยงชนโรง ทสามารถพฒนาเปนองคความรเพอเผยแพรได (3) เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม (จตส านกของคนทดขน ไมวาจะเปน การใชสารเคม) การจดระเบยบ (การทงขยะ การตงกฎกตกาในการจบสตวน า เชน การไมใชยาเบอ ไมใชไฟฟาชอต ไมจบปลาในฤดวางไข) การจดการทรพยากร (การใชน าใหเปนประโยชนฯ การใชไมไผ เปนตน) (4) สงทเหนอความคาดหมาย (ผลกระทบ) คอ ก าแพงราคาผลผลตทไมไดรองรบการผลตในรปแบบเกษตรอนทรย (ผวไมสวย ปลอดภย แตคนไมซอ) ปญหาปากทองของผคนในชมชนทตองดนรน เปนสวนหนงทท าใหคนยงไมพรอมทจะรวมกจกรรม 3. จากบทเรยน สการท างานในอนาคต พบวา

58

(1) ปจจบนมครวเรอนทรวมกจกรรมแลวทงสน 25 ครวเรอน ซงเปนเพยง 30 เปอรเซนต ของครวเรอนทงหมด จงตองขยายพนทการท างานเพมเตม โดยอาศยกระบวนการประชมอยางสม าเสมอ การจดการอบรมฯ การศกษาดงาน ฯลฯ (2) เพมสดสวนการลดการใชสารเคมในพนทใหได 90 เปอรเซนต (3) ตองมการถอดบทเรยนเพอน าไปสการปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป เปนบทพสจนไดวา ชมชนสามารถทจะบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนของตนเองไดเปนอยางด บนพนฐานแนวคดของการกอเกดเครอขาย ทสม.ทยดคนเปนศนยกลางในการพฒนา และการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยอาศยยทธศาสตรการพฒนาเครอขายทมงเนนการเชอมโยงความรวมมอและประสทธภาพของการท างานในเรองของการพฒนาคน พฒนาพนท และการพฒนาระบบของสงคมเพอใหเกดความกาวหนาและยงยนทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2555) 2) กลมออมทรพยฯ (ธนาคารขยะ) บานหนองออ หมท 3 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม สบเนองจากการเพมขนของประชากร และความสะดวกในการด ารงชวต ท าใหปรมาณขยะมลฝอยเพมขน ประกอบกบการขาดจตส านกในการทงขยะมลฝอย จนกลายเปนปญหาสงแวดลอมทส าคญของบานหนองออ จงไดมการประชมหารอเพอหาแนวทางในการด าเนนการรวมกนใหสามารถจดการกบปญหาขยะมลฝอยทเกดขน โดยกอนน าขยะมลฝอยทงหมดไปสกระบวนการก าจด ซงมวสดทยงมมลคาสามารถน ากลบมาใชใหมไดโดยตรง(Reuse) หรอน าไปผานกระบวนการเพอการน ากลบมาใชใหม (Recycle) รวมทงขยะมลฝอยบางสวนสามารถน ามาแปรรปเพอใชประโยชนได จงเกดการรวมกลมกนขน โดยมวตถประสงคเพอการพฒนาหมบานใหมจตส านกในการก าจดขยะ และรกษาสงแวดลอมภายในหมบาน อกทงยงเปนการชวยลดปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนโดยภาพรวม มการคดแยกขยะทถกตองและเหมาะสม มผลพลอยไดจากการคดแยกขยะมาตงเปนกลมออมทรพยฯ (ธนาคารขยะ) บานหนองออ เปนการสรางระเบยบวนยในการปลกฝงการใชเวลาวางใหเกดประโยชนแกสมาชก รวมทงเปนการสรางรปแบบการก าจดขยะมลฝอยโดยการมสวนรวมของชมชน ชวยลดปญหาการจดการขยะและลดภาระในการจดการขยะภายในต าบลมะขาม 4.2.1.2 จตอาสาของประชาชนในชมชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

59

พบวา ต าบลมะขามสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร จงใหความส าคญดานแหลงน าเปนส าคญ จตอาสาของประชาชนในชมชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงสมพนธกบวถชวตของชมชน เชน ใหความส าคญในการรกษาดแลแหลงน า การรกษาความสะอาดในครวเรอน และในชมชน การรกษาดแลและการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว รวมถงการลดการใชปยเคมหรอสารก าจดศตรพช โดยมการปรบเปลยนมาใชปยอนทรยหรอน าหมก ชวภาพกนมากขน สบเนองจาก ไดมการรบรขาวสารถงสภาพการเปลยนแปลงของทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ทเสอมโทรมลงอยางตอเนอง สงผลกระทบตอความเปนอยของชมชนอยางหลกเลยงไมได จงไดเกดความรวมมอในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเกดจากจตอาสาของคนในชมชนมากขน สงเกตไดจากการระดมมวลชนในการท ากจกรรมดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทจะมผเขารวมเปนจ านวนมากขน 4.2.1.3 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) การขดเกลาทางสงคม พบวา การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดใหความส าคญและเหนดวยในการขดเกลาทางสงคม ดานจตอาสา ผานสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา และสถาบนศาสนา เปนหลก เนองจากเปนสถาบน ทมความใกลชด เชอมโยงกบประชาชนในชมชนมากทสด โดยสถาบนการศกษาซงปจจบนนยมสงบตรหลานเขารบการศกษาตงแตวยเยาว เวลาสวนใหญจะอยทสถานศกษาเปนหลก ประกอบกบมตวแปรทสามารถใชประกอบการชกจงในการสรางจตอาสาไดงาย เชน แบบอยางจากคร อาจารย เพอน หรอคะแนนความประพฤต เปนตน ดงนน การขดเกลาทางสงคมผานสถาบน การศกษาจงควรจะด าเนนการอยางตอเนอง เพอปลกฝงจตอาสาใหเกดขนในจตใจของแตละบคคลอยางทวถง 2) ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดใหความส าคญโดยมความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ดานการรกษาดแลแหลงน า การรกษาความสะอาดในครวเรอนและในชมชน การรกษาดแลและการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว รวมถงการลดการใชปยเคมหรอสารก าจดศตรพช เปนอยางด 3) ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา มความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการรกษาดแลแหลงน า การรกษาความสะอาดในครวเรอนและในชมชน การรกษาดแลและการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว รวมถงการลดการใชปยเคมหรอสารก าจดศตรพช เปนอยางด 4) การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

60

พบวา สวนใหญไดรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากผน าชมชนอยเปนประจ า และใหความส าคญตอการรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางตอเนอง โดยเฉพาะในดานการรกษาดแลแหลงน า การรกษาความสะอาดในครวเรอนและในชมชน การรกษาดแลและการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว รวมถงการลดการใชปยเคมหรอสารก าจดศตรพช 4.2.1.4 ปญหา อปสรรค ความคดเหน หรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา สวนใหญจะเปนปญหาดานเวลาในการด าเนนการ เนองจากบางครงประชาชนสวนใหญจ าเปนตองหารายไดเพอเลยงชพ ท าใหบางครงไมสามารถรวมกจกรรมจตอาสากบสวนรวมได ขอคดเหน สวนใหญ เหนดวยกบแนวทางการด าเนนการโดยการประชาสมพนธ เชญชวน จดกจกรรมสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทอยางตอเนอง เปนประจ า และสงเสรมการปลกฝงจตอาสาใหเกดขนในจตใจของแตละบคคลอยางทวถงผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา อยางตอเนอง 4.2.2 ประชากรเปาหมายทใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง จากการศกษา พบวา ประชากรทท าการศกษาในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มลกษณะทวไป ดงตารางท 4.1 สรปได ดงน เพศ สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 57.14 เปนเพศชาย คดเปนรอยละ 42.86 อาย สวนใหญมอาย 60 ปขนไป คดเปนรอยละ 29.59 รองลงมาคอ อาย 40-49 ป คดเปนรอยละ 27.55 สวนทมอาต ากวา 30 ป มนอยทสด โดยมเพยงรอยละ 5.10 ตามล าดบ การนบถอศาสนา ประชากรทท าการศกษาทงหมดนบถอศาสนาพทธ คดเปนรอยละ 100 สถานภาพการสมรส สวนใหญมสถานภาพสมรสแลวอยดวยกน คดเปนรอยละ 75.51 รองลงมาคอ สถานภาพโสด คดเปนรอยละ 14.29 สวนสถานภาพมาย/หยาราง/แยกกนอย มนอยทสด โดยมเพยงรอยละ 10.20 ตามล าดบ

ระดบการศกษา สวนใหญจบประถมศกษา คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาคอ จบมธยมศกษา คดเปนรอยละ 22.45 สวนผทจบการศกษาสงกวาปรญญาตร มนอยทสด คดเปนรอยละ 2.04 ตามล าดบ การประกอบอาชพ สวนใหญมอาชพเกษตรกรรม คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาคอ คาขาย/ธรกจสวนตว คดเปนรอยละ 22.45 สวนอาชพพนกงาน/ลกจางโรงงาน/บรษท/หางราน มนอยทสด คดเปนรอยละ 2.04 ตามล าดบ

61

รายไดครวเรอนโดยเฉลยตอป สวนใหญมรายได 100,000-200,000 บาท คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาคอ ต ากวา 100,000 บาทตอป คดเปนรอยละ 29.59 สวนทมรายไดมากกวา 500,000 บาทตอป มนอยทสด โดยมเพยงรอยละ 1.02 ตามล าดบ ระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม สวนใหญอาศยในพนทมากกวา 20 ป คดเปนรอยละ 87.76 รองลงมาคอ 11-20 ป คดเปนรอยละ 6.12 สวนทอาศยในพนทระหวาง 5-10 ป มนอยทสด โดยมเพยงรอยละ 2.04 ตามล าดบ การเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบร สวนใหญไมไดเปนสมาชกกลมอนรกษใด คดเปนรอยละ 76.53 สวนทเปนสมาชกกลมอนรกษ มเพยงรอยละ 23.47 ตามล าดบ กรณไมเคยเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบร หากมผเชญชวนใหสมครเปนสมาชกกลมหรอเครอขายในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ พบวา สวนใหญไมยนดสมคร คดเปนรอยละ 52.04 สวนทยนดสมคร คดเปนรอยละ 47.96 การอบรมดานการอนรกษ สวนใหญไมเคยอบรมดานการอนรกษ คดเปนรอยละ 63.27 สวนทเคยอบรม มเพยงรอยละ 36.73 ตามล าดบ ตารางท 4.1 ขอมลทวไปของประชากรทท าการศกษา ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวด จนทบร ขอมล จ านวน (คน) รอยละ (%) 1. เพศ หญง 56 57.14 ชาย 42 42.86 2. อาย ต ากวา 30 ป 5 5.10 30-39 ป 12 12.25 40-49 ป 27 27.55 50-59 ป 25 25.51 60 ปขนไป 29 29.59 3. การนบถอศาสนา พทธ 98 100.00 อสลาม - -

62

ตารางท 4.1 (ตอ)

ขอมล จ านวน (คน) รอยละ (%) ครสต - - 4. สถานภาพ โสด 14 14.29 สมรสอยดวยกน 74 75.51

มาย/หยาราง/แยกกนอย 10 10.20 5. ระดบการศกษา ไมไดรบการศกษา - - ประถมศกษา 54 55.10

มธยมศกษา 22 22.45 สายวชาชพ (ปวช./ปวส.) 8 8.16

ปรญญาตร 12 12.25 สงกวาปรญญาตร 2 2.04 6. การประกอบอาชพ รบราชการ 5 5.10 วสาหกจ - - เกษตรกร (ท านา ท าไร ท าสวน) 54 55.10 ประมง/เลยงปลาหรอสตวน า - - คาขาย/ธรกจสวนตว 22 22.45 รบจางทวไป 11 11.23 พนกงาน/ลกจางโรงงาน/บรษท/หางราน 2 2.04 แมบาน/ไมมอาชพ 4 4.08 อนๆ - - 7. รายไดครวเรอนโดยเฉลยตอป ต ากวา 100,000 บาทตอป 29 29.59 100,000-200,000 บาท 54 55.10 200,001-300,000 บาท 10 10.21

63


ขอมล จ านวน (คน) รอยละ (%) 300,001-400,000 บาท 1 1.02 400,001-500,000 บาท 3 3.06 มากกวา 500,000 บาท 1 1.02 8. ระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม นอยกวา 5 ป 4 4.08 5-10 ป 2 2.04

11-20 ป 6 6.12 มากกวา 20 ป 86 87.76 9. การเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบร ไมไดเปนสมาชกกลมอนรกษ 75 76.53 เปนสมาชกกลมอนรกษ 23 23.47 10. กรณไมเคยเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบร หากมผเชญชวนใหสมครเปนสมาชกกลมหรอเครอขาย ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทานยนดจะสมครหรอไม ยนดสมคร 47 47.96 ไมยนดสมคร 51 52.04 11. การเขารบการอบรมดานการอนรกษ เคย 36 36.73 ไมเคย 62 63.27 รวม 98 100.00

64

4.3 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ผลการศกษาเกยวกบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญไดรบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบสง มคาเฉลย เทากบ 3.76 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.45 ดงตารางท 4.2 ตารางท 4.2 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร การขดเกลาทางสงคมเกยวกบ X S.D. แปลผล อนดบ การสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ผานสถาบนครอบครว ผานสถาบนศาสนา ผานสถาบนการศกษา

3.75 3.57 3.95

0.55 0.54 0.58

สง ปานกลาง

สง

2 3 1

โดยรวม 3.76 0.45 สง ผลการศกษาเกยวกบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนครอบครว พบวา มการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมสง โดยมคาเฉลย เทากบ 3.75 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.55 ดงตารางท 4.3 มรายละเอยด ดงน การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครอบครวทานใหความส าคญกบการรกษาความสะอาดทงในครวเรอนและทสาธารณะ” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย เทากบ 4.61 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 โดยสวนใหญตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 69.39 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 22.45 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครอบครวทานไดเนนย าเรองการคดแยกขยะในครวเรอนกอนทงลงถงขยะ” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย

65

เทากบ 4.25 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.70 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 44.90 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 39.80 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครอบครวทานใชปยอนทรยและลดการใชสารเคมก าจดศตร พช เพอรกษาสงแวดลอม” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.12 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.25 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 34.69 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 23.47 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “บคคลในครอบครวทานรวมบ าเพญประโยชนในการปลกตนไมเพมพนทสเขยวใหแกทองถน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย เทากบ 3.90 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.84 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 51.02 รองลงมาตอบในขอ มากทสด และขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 22.45 เทากน การขดเกลาทางสงคมในเรอง “เมอทราบวาชมชนหรอหมบานมปญหาการใชประโยชน หรอคณภาพน าในพนทสาธารณะ ทานพรอมจะรวมชวยแกไขปญหา” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย เทากบ 3.87 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.86 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 44.90 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 28.57 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครอบครวทานมการจงใจใหชวยเหลอผอนและสวนรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย เทากบ 3.74 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.72 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 51.02 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 32.65 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “หากไมชวยกนรกษาความสะอาดในบานเรอนครอบครวทานจะมการลงโทษอยางมเหตผล” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.03 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.20 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 34.69 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 20.41 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานมสวนรวมสรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน ในการใชประโยชนทดนสาธารณะในชมชน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.11 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.03 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง และนอย คดเปนรอยละ 29.59 เทากน รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 28.57 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครอบครวทานใหโอกาสในการแสดงความคดเหนหรอตดสนใจท ากจกรรมทเปนประโยชนตอการรกษาความสะอาดของแหลงน าสาธารณะของหมบาน”

66

พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.47 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.97 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 40.82รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 29.59 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานภมใจทครอบครวไดรวมบ าเพญประโยชนในการจดกาขยะในทองถน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครวสง มคาเฉลย เทากบ 4.44 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.75 โดยสวนใหญตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 36.73 ตารางท 4.3 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนครอบครว (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ครอบครวทานใหความส าคญกบการรกษาความสะอาดทงในครวเรอนและทสาธารณะ

68 (69.39

%)

22 (22.45

%)

8 (8.16%)

4.61 0.64 สง

ครอบครวทานไดเนนย าเรองการคดแยกขยะในครวเรอนกอนทงลงถงขยะ

39 (39.80

%)

44 (44.90

%)

15 (15.31

%)

4.25 0.70 สง

ครอบครวทานใชปยอนทรยและลดการใชสารเคมก าจดศตรพช เพอรกษาสงแวดลอม

15 (15.31

%)

23 (23.47

%)

34 (34.69

%)

11 (11.22

%)

15 (15.31

%)

3.12 1.25 ปานกลาง

บคคลในครอบครวทานรวมบ าเพญประโยชนในการปลกตนไมเพมพนทสเขยวใหแกทองถน

22 (22.45

%)

50 (51.02

%)

22 (22.45

%)

2 (2.04 %)

2 (2.04%)

3.90 0.84 สง

67

ตารางท 4.3 (ตอ) (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ เมอทราบวาชมชนหรอหมบานมปญหาการใชประโยชน หรอคณภาพน าในพนทสาธารณะ ทานพรอมจะรวมชวยแกไขปญหา

23 (23.47 %)

44 (44.90 %)

28 (28.57 %)

1 (1.02 %)

2 (2.04%)

3.87 0.86 สง

ครอบครวทานมการจงใจใหชวยเหลอผอนและสวนรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ

13 (13.27 %)

50 (51.02 %)

32 (32.65 %)

3 (3.06 %)

3.74 0.72 สง

ครอบครวทานใหโอกาสในการแสดงความคดเหนหรอตดสนใจท ากจกรรมทเปนประโยชนตอการรกษาความสะอาดของแหลงน าสาธารณะของหมบาน

16 (16.33 %)

29 (29.59 %)

40 (40.82 %)

11 (11.22 %)

2 (2.04%)


ทานภมใจทครอบครวไดรวมบ าเพญประโยชนในการจดการขยะในทองถน

54 (55.10 %)

36 (36.73 %)

6 (6.12 %)

1 (1.02 %)

1 (1.02%)

4.44 0.75 สง

โดยรวม 3.75 0.55 สง ผลการศกษาเกยวกบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนศาสนา พบวา มการขดเกลาทาง

68

สงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมปานกลาง โดยมคาเฉลย เทากบ 3.57 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.54 มรายละเอยด (ตารางท 4.4) ดงน การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ผน าทางศาสนาไดสงสอนใหประพฤตตวเปนประโยชนตอสวนรวมในการรกษาความสะอาด” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาสง มคาเฉลย เทากบ 3.70 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 35.71 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ผน าทางศาสนาไดเนนย าใหรวมมอกนรกษาความสะอาดของแหลงน าสาธารณะของหมบาน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.66 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.61 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 52.04 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 40.82 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “หลกค าสงสอนทางศาสนามสวนส าคญในการปลกฝงการบ าเพญประโยชนตอสวนรวมเพอความรวมมอดานการจดการขยะของชมชน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.70 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.72 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 48.98 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 35.71 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ผน าทางศาสนามสวนชวยใหความรในการใชประโยชนดนและน า เพอใหเกดประโยชนอยางเหมาะสม” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.20 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.96 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 34.69 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 29.59 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานไดน าแนวทางการด าเนนชวตตามหลกค าสงสอนทางศาสนาไปประยกตใชเพอใหเกดความรวมมอในการรกษาความสะอาดของสวนรวม” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.51 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.66 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 52.04 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 40.82 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ศาสนาสถานเปนสถานททเปนแบบอยางในการรกษาความสะอาด” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.61 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 46.94รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 44.90 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ผน าทางศาสนาเปนแกนน าส าคญในการระดมความรวมมอบ าเพญประโยชนดานการอนรกษ” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนา

69

ปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.43 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.69 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 50.00 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 40.82 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ผน าทางศาสนาเปนศนยรวมในการก าหนดมาตรการความ รวมมอเพอรกษาความสะอาด” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.36 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.72 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 47.96 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 37.76 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานรสกสขใจและภมใจทไดบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมในวนส าคญทางศาสนา” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาสง มคาเฉลย เทากบ 4.02 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 64.29 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 19.39 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ในวนส าคญทางศาสนามกมการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในทองท” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนาปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.50 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.79 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 56.12 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 27.55

ตารางท 4.4 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนศาสนา (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ผน าทางศาสนาไดสงสอนใหประพฤตตวเปนประโยชนตอสวนรวมในการรกษาความสะอาด

8 (8.16 %)

54 (55.10 %)

35 (35.71 %)

1 (1.02 %)

3.70 0.63 สง

70

ตารางท 4.4 (ตอ) (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ผน าทางศาสนาไดเนนย าใหรวมมอกนรกษาความสะอาดแหลงน าสาธารณะของหมบาน

7 (7.14 %)

51 (52.04

%)

40 (40.82

%)


หลกค าสงสอนทางศาสนามสวนส าคญในการปลกฝงการบ าเพญประโยชนตอสวนรวม

12 (12.24

%)

48 (48.98

%)

35 (35.71

%)

3 (3.06 %)

3.70 0.72 สง

ทานไดน าแนวทางการด าเนนชวตตามหลกค าสงสอนทางศาสนาไปประยกตใชเพอใหเกดความรวมมอในการรกษาความสะอาดของสวนรวม

6 (6.12 %)

40 (40.82

%)

51 (52.04

%)

1 (1.02%)

3.51 066 ปานกลาง

ศาสนาสถานเปนสถานททเปนแบบอยางใน การรกษาความสะอาด

8 (8.16 %)

44 (44.90

%)

46 (46.94

%)


ผน าทางศาสนาเปนแกนน าส าคญในการระดมความรวมมอบ าเพญประโยชนดานการอนรกษ

4 (4.08 %)

40 (40.82

%)

49 (50.00

%)

4 (4.08 %)

1 (1.02%)

3.43

0.69 ปานกลาง

ผน าทางศาสนาเปนศนยรวมในการก าหนดมาตรการความรวมมอเพอรกษาความสะอาด

4 (4.08 %)

37 (37.76

%)

47 (47.96

%)

10 (10.20

%)


71

ตารางท 4.4 (ตอ) (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ทานรสกสขใจและภมใจทไดบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมในวนส าคญทางศาสนา

19 (19.39

%)

63 (64.29

%)

15 (15.31

%)

1 (1.02%)

4.02 0.63 สง

ในวนส าคญทางศาสนามกมการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในทองท

13 (13.27

%)

27 (27.55

%)

55 (56.12

%)

2 (2.04 %)

1 (1.02%)


โดยรวม 3.57 0.54 ปานกลาง

ผลการศกษาเกยวกบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนการศกษา พบวา มการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมสง โดยมคาเฉลย เทากบ 3.95 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.58 ดงตารางท 4.5 มรายละเอยด ดงน การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครเคยสอนใหทานรบรและตระหนกถงปญหาของสงคมสวนรวมเกยวกบความเสอมโทรมของ ปาไม ดน และน า” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.29 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.59 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 60.20 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 34.69 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครไดสอนใหรจกเสยสละ บ าเพญประโยชนตอสงคมสวนรวมในการรวมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.18 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.66 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 64.29 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 28.57

72

การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครเคยย าเตอนใหระลกเสมอวา ตองชวยเหลอ เสยสละเพอสวนรวมในการชวยรกษาความสะอาดของชมชน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.22 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.55 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 65.31 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 28.57 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานเคยท ากจกรรมของโรงเรยนทเปนประโยชนในการรกษาความสะอาดของชมชน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.20 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.50 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 24.49 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครใหความส าคญในการรวมกจกรรมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 3.85 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.83 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 39.80รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 32.65 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “สถานศกษาของทานใหความส าคญในการสงเสรมการคดแยกขยะ เพอลดปญหาขยะในครวเรอน โรงเรยน และชมชน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.01 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.54 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 48.98 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 28.57 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานสามารถยดการปฏบตตนของครเปนแบบอยางในการคดแยกขยะ” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 3.80 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.85 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 58.16 รองลงมาตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 20.41 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ครเปนแบบอยางในการชวยจดการขยะในครวเรอนและชมชนสวนรวม” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาสง มคาเฉลย เทากบ 4.00 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.79 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 61.22รองลงมาตอบในขอ มาก คดเปนรอยละ 22.45 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ทานเคยไดรบค าชนชมจากคร หลงการรวมกจกรรมรกษาความสะอาดของสวนรวม” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษาปานกลางมคาเฉลย เทากบ 3.63 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.83 โดยสวนใหญตอบในขอ มาก และปานกลาง คดเปนรอยละ 40.82 เทากน รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 14.29 การขดเกลาทางสงคมในเรอง “ขณะศกษา ทานยนยอมถกลงโทษหากไมชวยกนรกษาความสะอาดภายในโรงเรยน” พบวา ประชาชนมการขดเกลาทางสงคมปานกลาง มคาเฉลย เทากบ

73

3.32 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.05 โดยสวนใหญตอบในขอ ปานกลาง คดเปนรอยละ 44.90 รองลงมาตอบในขอ มากทสด คดเปนรอยละ 17.35

ตารางท 4.5 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ผานสถาบนการศกษา (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ครเคยสอนใหทานรบรและตระหนกถงปญหา ของสงคมสวนรวม เกยวกบความเสอมโทรมของ ปาไม ดน และน า

34 (34.69

%)

59 (60.20

%)

4 (4.08%)

1 (1.02 %)

4.29 0.59 สง

ครไดสอนใหรจกเสยสละ บ าเพญประโยชนตอสงคมสวนรวมในการรวมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

28 (28.57

%)

63 (64.29

%)

5 (5.10 %)

1 (1.02%)

1 (1.02%)

4.18 0.66 สง

ครเคยย าเตอนใหระลกเสมอวาตองชวยเหลอ เสยสละเพอสวนรวมในการชวยรกษาความสะอาดของชมชน

28 (28.57

%)

64 (65.31

%)

6 (6.12 %)

4.22 0.55 สง

ทานเคยท ากจกรรมของโรงเรยนทเปนประโยชนในการรกษาความสะอาดของชมชน

24 (24.49

%)

70 (71.43

%)

4 (4.08 %)

4.20 0.50 สง

74

ตารางท 4.5 (ตอ) (n = 98)

การขดเกลาทางสงคม ระดบการขดเกลาทางสงคม ระดบการ มาก มาก ปานกลาง นอย นอย X S.D. ขดเกลา ทสด ทสด ทางสงคม ตามเกณฑ ครใหความส าคญในการรวมกจกรรมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

26 (26.53

%)

32 (32.65

%)

39 (39.80

%)

1 (1.02%)

3.85 0.83 สง

สถานศกษาทานใหความ ส าคญในการสงเสรมการคดแยกขยะ เพอลดปญหาขยะในครวเรอนโรงเรยน และชมชน

28 (28.57

%)

48 (48.98

%)

19 (19.39

%)

1 (1.02 %)

2 (2.04%)

4.01 0.84 สง

ทานสามารถยดการปฏบตตนของคร เปนแบบอยางในการคดแยกขยะ

15 (15.31

%)

57 (58.16

%)

20 (20.41

%)

3 (3.06 %)

3 (3.06%)

3.80 0.85 สง

ครเปนแบบอยางในการชวยจดการขยะในครวเรอนและชมชน

22 (22.45

%)

60 (61.22

%)

12 (12.24

%)

2 (2.04%)

2 (2.04%)

4.00 0.79 สง

ทานเคยไดรบค าชนชมจากคร หลงการรวมกจกรรมรกษาความสะอาดของสวนรวม

14 (14.29

%)

40 (40.82

%)

40 (40.82

%)

2 (2.04%)

2 (2.04%)


ขณะศกษา ทานยนยอมถกลงโทษหากไมชวยกนรกษาความสะอาดภายในโรงเรยน

19 (19.39

%)

44 (44.90

%)

14 (14.29

%)

4 (4.08 %)


โดยรวม 3.95 0.58 สง

75

4.4 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ผลการศกษาความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในระดบสง คดเปนรอยละ 98.98 และระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 1.02 ดงตารางท 4.6 ตารางท 4.6 ระดบความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ระดบความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จ านวน (คน) รอยละ (%) ต า 0 0.00 ปานกลาง 1 1.02 สง 97 98.98 รวม 98 100.00 ผลการศกษาความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของ ประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ดงตารางท 4.7 พบวา ประชาชนทงหมด คดเปนรอยละ 100 มความรความเขาใจวา “ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมความส าคญตอมนษย ทกคนจ าเปนตองรวมแรงรวมใจกนชวยรกษา เพอประโยชนของสวนรวมเปนส าคญ” ประชาชนทงหมด คดเปนรอยละ 100 มความรความเขาใจวา “การชวยกนเสยสละเวลาคดแยกขยะในครวเรอน เปนประโยชนตอการรกษาสงแวดลอมของสวนรวม” ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 80.61 มความรความเขาใจวา “การใชประโยชนทดนอยางเตมท จ าเปนตองมการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เปนประจ าและตอเนอง” ไมถกตอง ประชาชนทงหมด คดเปนรอยละ 100 มความรความเขาใจวา “การท าลายทรพยากรดน น า ปาไม หรอทรพยากรอยางใดอยางหนง ยอมกระทบตอทรพยากรอนๆ อยางหลกเลยงไมได” ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 74.49 มความรความเขาใจวา “การอนรกษทรพยากร ธรรมชาต เปนการดแลรกษาไวใหคงอยตลอดไป โดยไมน ามาใชประโยชน” ไมถกตอง

76

ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 92.86 มความรความเขาใจวา “การเผาขยะหรอวชพชของแตละครวเรอน ไมกระทบตอคณภาพสงแวดลอมของสงคมสวนรวม” ไมถกตอง ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 97.96 มความรความเขาใจวา “การอนญาตใหสรางโรงงานอตสาหกรรมใกลแมน าล าคลอง ยอมสงผลกระทบตอคณภาพน าในแมน าล าคลองนน” ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 98.98 มความรความเขาใจวา “การปลอยน าทงครวเรอนลงสแมน าล าคลองโดยตรง จะท าใหน าในแมน าล าคลองนนเนาเสยได” ประชาชนสวนใหญ คดเปนรอยละ 98.98 มความรความเขาใจวา “กฎหมายเปนเพยงหนงในมาตรการปองกนปญหาการบกรกท าลายทรพยากรปาไม” ประชาชนทงหมด คดเปนรอยละ 100 มความรความเขาใจวา “การสรางความรวมมอของประชาชน ในการรกษาคณภาพดน แหลงน า ความสะอาด และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม เปนแนวทางปองกนแกไขปญหาสงแวดลอมทเหมาะสม” ตารางท 4.7 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชน ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

ขอความ ระดบความร ถก ผด X S.D.ความเขาใจ ตามเกณฑ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมความส าคญตอมนษย ทกคนจ าเปนตองรวมแรงรวมใจกนชวยรกษาเพอประโยชนของสวนรวม เปนส าคญ

98 (100 %)

1.00 0.00 สง

การชวยกนเสยสละเวลาคดแยกขยะในครวเรอนเปนประโยชนตอการรกษาสงแวดลอมของสวนรวม

98 (100 %)

1.00 0.00 สง

การใชประโยชนทดนอยางเตมท จ าเปนตองมการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เปนประจ าและตอเนอง

79 (80.61 %)

19 (19.39 %)

0.81 0.40 สง

77

ตารางท 4.7 (ตอ) (n = 98)

ขอความ ระดบความร ถก ผด X S.D.ความเขาใจ ตามเกณฑ การอนรกษทรพยากรธรรมชาต เปนการดแลรกษาไวใหคงอยตลอดไป โดยไมน ามาใชประโยชน

73 (74.49 %)

25 (25.51

%)

0.74 0.44 สง

การเผาขยะหรอวชพชของแตละครวเรอน ไมกระทบตอคณภาพสงแวดลอมของสงคมสวนรวม

91 (92.86 %)

7 (7.14 %)

0.93 0.26 สง

การอนญาตใหสรางโรงงานอตสาหกรรมใกลแมน าล าคลอง ยอมสงผลกระทบตอคณภาพน าในแมน าล าคลองนน

96 (97.96 %)

2 (2.04 %)

0.98 0.14 สง

การปลอยน าทงครวเรอนลงสแมน าล าคลองโดย ตรง จะท าใหน าในแมน าล าคลองนนเนาเสยได

97 (98.98 %)

1 (1.02 %)

0.99 0.10 สง

กฎหมายเปนเพยงหนงในมาตรการปองกนปญหาการบกรกท าลายทรพยากรปาไม

97 (98.98 %)

1 (1.02 %)

0.99 0.10 สง

การสรางความรวมมอของประชาชน ในการรกษาคณภาพดน แหลงน า ความสะอาด และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม เปนแนวทางปองกนแกไขปญหาสงแวดลอมทเหมาะสม

98 (100 %)

1.00 0.00 สง

ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต โดยรวม 0.94 0.10 สง

4.5 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ผลการศกษาความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญมความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

78

แวดลอม ในระดบสง มคาเฉลย เทากบ 4.11 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.48 โดยมคาเฉลยของขอค าถามแตละขอเรยงตามล าดบ ดงตารางท 4.8 มรายละเอยด ดงน ความตระหนกในเรอง “เราควรรวมแรงรวมใจรกษาความสะอาดแมน าล าคลอง เพอ

ประโยชนตอการใชสอยในครวเรอนและสวนรวม” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 4.79 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.56 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 82.65 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยมาก คดเปนรอยละ 15.31 ความตระหนกในเรอง “การใหความรในการดแลรกษาคณภาพแหลงน า และความสะอาด

ในชมชน เปนประโยชนตอปองกนแกไขปญหาสงแวดลอมของสวนรวม” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 4.73 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.57 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 76.53 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยมาก คดเปนรอยละ 22.45 ความตระหนกในเรอง “การใชปยคอก หรอปยอนทรย ไมสามารถใหผลผลตทคนคาตอ

การลงทน” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 3.72 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.05 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยปานกลาง คดเปนรอยละ 47.96 รองลงมาตอบในขอเหนดวยนอยทสด คดเปนรอยละ 34.69 ความตระหนกในเรอง “เราควรระมดระวงเลอกใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอให

เกดมลพษนอยทสด” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 4.54 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.94 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยมาก คดเปนรอยละ 21.43 ความตระหนกในเรอง “การดแลรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะเปนหนาทของ

องคกรปกครองทองถน” พบวา ประชาชนมความตระหนกปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.40 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.17 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยปานกลาง คดเปนรอยละ 52.04 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยนอยทสด คดเปนรอยละ 27.55 ความตระหนกในเรอง “การทงขยะในพนททไมเหมาะสม จะสรางปญหาในการจดการ

ขยะของชมชน” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 4.68 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.58 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาตอบในขอเหนดวยมาก คดเปนรอยละ 27.55 ความตระหนกในเรอง “การคดแยกขยะเปนการเพมภาระในครวเรอน แมจะชวยรกษา

สภาพแวดลอมสวนรวมกตาม” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 3.91 คาสวน

79

เบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.21 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยนอยทสด คดเปนรอยละ 45.92รองลงมาตอบในขอ เหนดวยปานกลาง คดเปนรอยละ 28.57

ความตระหนกในเรอง “การแกไขปญหาน าเสยเปนหนาทของสวนราชการ” พบวา ประชาชนมความตระหนกปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 3.58 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.94 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยปานกลาง คดเปนรอยละ 61.22 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยนอยทสด คดเปนรอยละ 26.53 ความตระหนกในเรอง “เราควรตดตงถงดกไขมนบ าบดน าเสยเบองตน กอนปลอยส

ธรรมชาต จะชวยรกษาสงแวดลอม” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 3.98 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.84 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยมาก คดเปนรอยละ 39.80 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 30.61 ความตระหนกในเรอง “เราควรแนะน าการปฏบตทเปนประโยชนตอการใชประโยชนทดน

อยางเหมาะสม” พบวา ประชาชนมความตระหนกสง มคาเฉลย เทากบ 3.74 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.09 โดยสวนใหญตอบในขอ เหนดวยปานกลาง คดเปนรอยละ 37.76 รองลงมาตอบในขอ เหนดวยมากทสด คดเปนรอยละ 34.69

ตารางท 4.8 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชน ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

ขอความ ระดบความตระหนก ระดบความ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด X S.D. ตระหนก ตามเกณฑ เราควรรวมแรงรวมใจรกษาความสะอาดแมน าล าคลอง เพอประโยชนตอการใชสอย ในครวเรอนและสวนรวม

81 (82.65

%)

15 (15.31

%)

1 (1.02 %)

1 (1.02 %)

4.79 0.56 สง

การใหความรในการดแลรกษาคณภาพแหลงน า และความสะอาดในชมชนเปนประโยชนตอปองกนแกไข ปญหาสงแวดลอมสวนรวม

75 (76.53

%)

22 (22.45

%)

1 (1.02 %)

4.73 0.57 สง

80


(n = 98)

ขอความ ระดบความตระหนก ระดบความ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด X S.D. ตระหนก ตามเกณฑ การใชปยคอกหรอปยอนทรย ไมสามารถใหผลผลตทคนคาตอการลงทน

2 (2.04 %)

4 (4.08 %)

47 (47.96

%)

11 (11.22

%)

34 (34.69

%)

3.72 1.05 สง

เราควรเลอกใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอใหเกดมลพษนอยทสด

70 (71.43

%)

21 (21.43

%)

1 (1.02 %)

2 (2.04%)

4 (4.08%)

4.54 0.94 สง

การดแลรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะเปนหนาทขององคกรปกครองทองถน

7 (7.14 %)

7 (7.14 %)

51 (52.04

%)

6 (6.12%)

27 (27.55

%)


การทงขยะในพนททไมเหมาะสม จะสรางปญหาในการจดการขยะของชมชน

70 (71.43

%)

27 (27.55

%)

1 (1.02 %)

4.68 0.58 สง

การคดแยกขยะเปนการเพมภาระในครวเรอน แมจะชวยรกษาสภาพแวดลอมสวนรวม

6 (6.12 %)

4 (4.08 %)

28 (28.57

%)

15 (15.31

%)

45 (45.92

%)

3.91 1.21 สง

การแกไขปญหาน าเสยเปนหนาทของสวนราชการ

1 (1.02 %)

2 (2.04 %)

60 (61.22

%)

9 (9.18%)

26 (26.53

%)


เราควรตดตงถงดกไขมนบ าบดน าเสยเบองตน กอนปลอยสธรรมชาต

30 (30.61

%)

39 (39.80

%)

26 (26.53

%)

3 (3.06%)

3.98 0.84 สง

เราควรแนะน าการปฏบตทเปนประโยชนตอการใชประโยชนทดนทเหมาะสม

34 (34.69

%)

17 (17.35

%)

37 (37.76

%)

8 (8.16%)

2 (2.04 %)

3.75 1.09 สง

ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยรวม 4.11 0.48 สง

81

4.6 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ผลการศกษาการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญมการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.88 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.26 โดยไดรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากสอบคคลเปนอนดบ 1 มคาเฉลย เทากบ 2.10 จากสอมวลชนเปนอนดบ 2 มคาเฉลย เทากบ 1.95 และจากสอเฉพาะกจเปนอนดบสดทาย มคาเฉลย เทากบ 1.59 ดงตารางท 4.9 ตารางท 4.9 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชน ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

แหลงขาวสาร X S.D. แปลผล อนดบ สอบคคล สอมวลชน สอเฉพาะกจ

2.10 1.95 1.59

0.28 0.49 0.41

ปานกลาง ปานกลาง

ต า

1 2 3

แหลงขาวสารโดยรวม 1.88 0.26 ปานกลาง

ผลการศกษาการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามสอแตละแหลง ดงตารางท 4.10 มรายละเอยด ดงน 1) แหลงขาวสารจากสอบคคล ประชาชนรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากสอบคคลในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.10 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.28 โดยสามารถจ าแนกยอยตามแหลงขาวสารแตละประเภท ดงน การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากบคคลในครอบครว ของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.24 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.50 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากบคคลในครอบครวเปนบางครง คดเปนรอยละ 69.39 รองลงมา

82

คอรบรขาวสารจากบคคลในครอบครวเปนประจ า คดเปนรอยละ 27.55 สวนทไมเคยรบรขาวสารจากบคคลในครอบครวเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 3.06 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากเพอนฝง ของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.07 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.36 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากเพอนฝงเปนบางครง คดเปนรอยละ 86.73 รองลงมาคอรบรขาวสารจากเพอนฝงเปนประจ า คดเปนรอยละ 10.20 สวนทไมเคยรบรขาวสารจากเพอนฝงเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 3.06 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากเจาหนาทของรฐ ของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.14 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.57 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากเจาหนาทของรฐเปนบางครง คดเปนรอยละ 65.31 รองลงมาคอรบรขาวสารจากเจาหนาทของรฐเปนประจ า คดเปนรอยละ 24.49 สวนทไมเคยรบรขาวสารจากเจาหนาทของรฐเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 10.20 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากผน าชมชน/ผน าทองถน ของประชาชนโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลย เทากบ 2.68 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากผน าชมชน/ผน าทองถนเปนประจ า คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาคอรบรขาวสารจากผน าชมชน/ผน าทองถนเปนบางครง คดเปนรอยละ 25.51 สวนทไมเคยรบรขาวสารจากผน าชมชน/ผน าทองถนเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 3.06 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากเครอขายอาสาสมครอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆ ของประชาชนโดยรวมอยในระดบต า มคาเฉลย เทากบ 1.34 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.61 โดยสวนใหญไมเคยรบรขาวสารจากเครอขายอาสาสมครอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆ เลย คดเปนรอยละ 73.47 รองลงมาคอรบรขาวสารจากเครอขายอาสาสมครอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆบคคลในครอบครวเปนบางครง คดเปนรอยละ 19.39 สวนทรบรขาวสารจากเครอขายอาสาสมครอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆ เปนประจ า มนอยทสด คดเปนรอยละ 7.14 ตามล าดบ 2) แหลงขาวสารจากสอมวลชน ประชาชนรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากสอมวลชนในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.95 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.49 โดยสามารถจ าแนกยอยตามแหลงขาวสารแตละประเภท ดงน

83

การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากวทยของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.95 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.58 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากวทยเปนบางครง คดเปนรอยละ 66.33 รองลงมาคอไมเคยรบรขาวสารจากวทยเลย คดเปนรอยละ 19.39 สวนทรบรขาวสารจากวทยเปนประจ า มนอยทสด คดเปนรอยละ 14.29 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากโทรทศนของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.10 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากโทรทศนเปนบางครง คดเปนรอยละ 59.18 รองลงมาคอรบรขาวสารจากโทรทศนเปนประจ า คดเปนรอยละ 25.51 สวนทไมเคยรบรขาวสารจากโทรทศนเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 15.31 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากหนงสอพมพของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.79 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากหนงสอพมพเปนบางครง คดเปนรอยละ 56.12 รองลงมาคอไมเคยรบรขาวสารจากหนงสอพมพเลย คดเปนรอยละ 32.65 สวนทรบรขาวสารจากหนงสอพมพเปนประจ า มนอยทสด คดเปนรอยละ 11.22 ตามล าดบ 3) แหลงขาวสารจากสอเฉพาะกจ ประชาชนรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากสอเฉพาะกจในระดบต า มคาเฉลย เทากบ 1.59 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.41 โดยสามารถจ าแนกยอยตามแหลงขาวสารแตละประเภท ดงน การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากแผนพบ/โปสเตอร/ใบปลว ของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.72 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากแผนพบ/โปสเตอร/ใบปลวเปนบางครง คดเปนรอยละ 64.29 รองลงมาคอไมเคยรบรขาวสารจากแผนพบ/โปสเตอร/ใบปลวเลย คดเปนรอยละ 31.63 สวนทรบรขาวสารจากแผนพบ/โปสเตอร/ใบปลวเปนประจ า มนอยทสด คดเปนรอยละ 4.08 ตามล าดบ การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากปายประชาสมพนธ ของประชาชนโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 1.76 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.52 โดยสวนใหญรบรขาวสารจากปายประชาสมพนธเปนบางครง คดเปนรอยละ 67.35 รองลงมาคอไมเคยรบรขาวสารจากปายประชาสมพนธเลย คดเปนรอยละ 28.57 สวนทรบรขาวสารจากปายประชาสมพนธเปนประจ า มนอยทสด คดเปนรอยละ 4.08 ตามล าดบ

84

การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ จากหอกระจายขาว ของประชาชนโดยรวมอยในระดบต า มคาเฉลย เทากบ 1.29 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.67 โดยสวนใหญไมเคยรบรขาวสารจากหอกระจายขาวเลย คดเปนรอยละ 83.67 รองลงมาคอรบรขาวสารจากหอกระจายขาวเปนประจ า คดเปนรอยละ 12.24 สวนทรบรขาวสารจากหอกระจายขาวเปนบางครง มนอยทสด คดเปนรอยละ 4.08 ตามล าดบ ตารางท 4.10 ระดบการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

การรบรขาวสาร ระดบการรบรขาวสาร ระดบการรบร ประจ า บางครง ไมเคย X S.D. ขาวสาร ตามเกณฑ แหลงขาวจากสอบคคล บคคลในครอบครว

27

(27.55 %)

68

(69.39 %)

3

(3.06 %)

2.24

0.50

ปานกลาง

เพอนฝง 10 (10.20 %)

85 (86.73 %)

3 (3.06 %)


เจาหนาทของรฐ 24 (24.44 %)

64 (65.31 %)

10 (10.02 %)


ผน าชมชน/ผน าทองถน 70 (71.43 %)

25 (25.51 %)

3 (3.06 %)

2.68 0.53 สง

เครอขายอาสาสมคร อนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมหมบาน(ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆ

7 (7.14 %)

19 (19.39 %)

72 (73.47 %)

1.34 0.61 ต า

แหลงขาวจากสอมวลชน วทย

14

(14.29 %)

65

(66.33 %)

19

(19.39 %)

1.95

0.58

ปานกลาง

85


(n = 98)

การรบรขาวสาร ระดบการรบรขาวสาร ระดบการรบร ประจ า บางครง ไมเคย X S.D. ขาวสาร ตามเกณฑ โทรทศน 25

(25.51 %) 58

(59.18 %) 15

(15.31 %) 2.10 0.63 ปาน

กลาง หนงสอพมพ 11

(11.22 %) 55

(56.12 %) 32

(32.65 %) 1.79 0.63 ปาน

กลาง แหลงขาวจากสอเฉพาะกจ แผนพบ/โปสเตอร/ใบปลว

4 (4.08 %)

63 (64.29 %)

31 (31.63 %)


ปายประชาสมพนธ 4 (4.08 %)

66 (67.35 %)

28 (28.57 %)


หอกระจายขาว 12 (12.24 %)

4 (4.08 %)

82 (83.67 %)

1.29 0.67 ต า

4.7 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ผลการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบปานกลาง มคาเฉลย เทากบ 2.81 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.34 โดยจตอาสาดานจตส านกสาธารณะเปนอนดบ 1 คาเฉลย เทากบ 3.02 และจตอาสาในดานการเสยสละตอสงคม เปนอนดบ 2 คาเฉลย เทากบ 2.92 ดงตารางท 4.11

86

ตารางท 4.11 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชน ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จตอาสาในการอนรกษ X S.D. แปลผล อนดบ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ

2.64 2.92 2.67 3.02

0.37 0.37 0.41 0.52

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

สง

4 2 3 1

จตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมโดยรวม


ผลการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผอน พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มจตอาสาในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย เทากบ 2.64 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.41 มรายละเอยด ดงตารางท 4.12 มรายละเอยด ดงน จตอาสาในเรอง “แนะน าการใชประโยชนและการรกษาคณภาพดนทถกตองแกผอน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 75.51 รองลงมาคอไมเคยมจตอาสาเลย คดเปนรอยละ 12.24 สวนทมจตอาสาเกอบทกครง มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.01 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53 จตอาสาในเรอง “รวมมอกบเพอนรวมชมชนในการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 69.39 รองลงมาคอมจตอาสาทกและเปนบางครง คดเปนรอยละ 15.31 เทากน สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.00 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.56 จตอาสาในเรอง “อ านวยความสะดวกในการรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 53.06 รองลงมาคอมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 32.65 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.17 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.69 จตอาสาในเรอง “แบงปนวสด/อปกรณ ใหเพอนรวมชมชน เพอเปนตวอยางในการรกษาคณภาพดน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 45.92 รองลงมาคอม

87

จตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 26.53 สวนทมจตอาสาทกครง มนอยทสด คดเปนรอยละ 3.06 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.08 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.80 จตอาสาในเรอง “ใหก าลงใจแกเพอนรวมชมชน ในการรวมกนรกษาคณภาพของแหลงน าสาธารณะ เพอประโยชนตอสวนรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 61.22 รองลงมาคอมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 21.43 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.96 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62

ตารางท 4.12 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผอน ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

ขอความ ระดบจตอาสา ระดบ ทกครง เกอบ เปน ไมเคย X S.D. จตอาสา ทกครง บางครง ตามเกณฑ แนะน าการใชประโยชนและการรกษาคณภาพดนทถกตองแกผอน

1 (1.02 %)

11 (11.22

%)

74 (75.51

%)

12 (12.24

%)


รวมมอกบเพอนรวมชมชนในการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม

15 (15.31

%)

68 (69.39

%)

15 (15.31

%)


อ านวยความสะดวกในการรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ

32 (32.65

%)

52 (53.06

%)

13 (13.27

%)

1 (1.02 %)


แบงปนวสด/อปกรณ ใหเพอนรวมชมชน เพอ เปนตวอยางในการรกษาคณภาพดน

3 (3.06 %)

26 (26.53

%)

45 (45.92

%)

24 (24.49

%)


ใหก าลงใจเพอนรวมชมชนในการรกษาคณภาพของแหลงน าสาธารณะเพอสวนรวม

17 (17.35

%)

60 (61.22

%)

21 (21.43

%)


จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยรวม 2.64 0.37 ปานกลาง

88

ผลการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละตอสงคม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มจตอาสาในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย เทากบ 2.92 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.37 มรายละเอยด ดงตารางท 4.13 มรายละเอยด ดงน จตอาสาในเรอง “ทมเทแรงกายแรงใจรวมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาคอมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 15.31 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.98 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.54 จตอาสาในเรอง “รวมสมทบทนทรพยเพอการรณรงครกษาความสะอาดในพนท” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 52.04 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 34.69 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 2.04 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.55 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.72 จตอาสาในเรอง “อทศเวลาใหความรวมมอในการคดแยกขยะในครวเรอน เพอชวยลดปญหาขยะของสวนรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 79.59 รองลงมาคอมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 11.22 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 3.06 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.99 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.55 จตอาสาในเรอง “ใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการชวยรกษา ความสะอาดในชมชนและหมบาน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 71.43 รองลงมาคอมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 16.33 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.96 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.54 จตอาสาในเรอง “เตมใจใหความรวมมอในการรกษาคณภาพของแหลงน า เพอประโยชนของสวนรวม มากกวาประโยชนสวนตว” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 67.35 รองลงมาคอมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 21.43 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.10 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.57

89

ตารางท 4.13 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดานการเสยสละตอสงคม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

ขอความ ระดบจตอาสา ระดบ ทกครง เกอบ เปน ไมเคย X S.D. จตอาสา ทกครง บางครง ตามเกณฑ ทมเทแรงกายแรงใจรวมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม

13 (13.27

%)

70 (71.43

%)

15 (15.31

%)


รวมสมทบทนทรพยเพอการรณรงครกษาความสะอาดในพนท

11 (11.22

%)

34 (34.69

%)

51 (52.04

%)

2 (2.04 %)


อทศเวลาใหความรวมมอในการคดแยกขยะในครวเรอน เพอชวยลดปญหาขยะของสวนรวม

11 (11.22

%)

78 (79.59

%)

6 (6.12%

)

3 (3.06 %)


ใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการชวยรกษา ความสะอาดในชมชนและหมบาน

12 (12.24

%)

70 (71.43

%)

16 (16.33

%)


เตมใจใหความรวมมอในการรกษาคณภาพของแหลงน า เพอประโยชนของสวนรวม มากกวาประโยชนสวนตว

21 (21.43

%)

66 (67.35

%)

11 (11.22

%)

3.10 0.57 สง


ผลการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการมงมนพฒนา พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มจตอาสาในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย เทากบ 2.67 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.41 มรายละเอยด ดงตารางท 4.14 มรายละเอยด ดงน

90

จตอาสาในเรอง “สนใจศกษาขอมลขาวสารและปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรดนและน าในพนท” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 58.16 รองลงมาคอมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 29.59 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.80 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 จตอาสาในเรอง “รวมเสนอความคดเกยวกบในการปรบปรงการใชประโยชนทดนในพนทใหเหมาะสม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาบางครง คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาคอไมเคยมจตอาสาเลย คดเปนรอยละ 22.45 สวนทมจตอาสาทกครง มนอยทสด คดเปนรอยละ 4.08 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.04 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.76 จตอาสาในเรอง “รวมกจกรรมการพฒนาแหลงน าในพนทสาธารณประโยชนของชมชน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 70.41 รองลงมาคอมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 15.31 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.96 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.57 จตอาสาในเรอง “รเรมปรบปรงการใชสารสกดจากธรรมชาต ลดการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอรกษาคณภาพดนและแหลงน า” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 40.82 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 29.59 สวนทมจตอาสาทกครง มนอยทสด คดเปนรอยละ 2.04 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.06 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.81 จตอาสาในเรอง “ปฏบตตามกฎ ขอบงคบของสวนรวมในการจดการขยะในครวเรอนและชมชน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 58.16 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 33.67 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.50 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.65

91

ตารางท 4.14 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการมงมนพฒนา ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

(n = 98)

ขอความ ระดบจตอาสา ระดบ ทกครง เกอบ เปน ไมเคย X S.D. จตอาสา ทกครง บางครง ตามเกณฑ สนใจศกษาขอมลขาวสารและปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรดนและน าในพนท

11 (11.22

%)

57 (58.16

%)

29 (29.59

%)

1 (1.02 %)


รวมเสนอความคดเกยวกบในการปรบปรงการใชประโยชนทดนในพนทใหเหมาะสม

4 (4.08 %)

18 (18.37

%)

54 (55.10

%)

22 (22.45

%)


รวมกจกรรมการพฒนาแหลงน าในพนทสาธารณประโยชนของชมชน

13 (13.27

%)

69 (70.41

%)

15 (15.31

%)

1 (1.02 %)


รเรมปรบปรงการใชสารสกดจากธรรมชาต ลดการใชสารเคมก าจดวชพชและ

2 (2.04 %)

29 (29.59

%)

40 (40.82

%)

27 (27.55

%)


รเรมปรบปรงการใชสารสกดจากธรรมชาต ลดการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอรกษาคณภาพดนและแหลงน า

2 (2.04 %)

29 (29.59

%)

40 (40.82

%)

27 (27.55

%)


ปฏบตตามกฎ ขอบงคบของสวนรวมในการจดการขยะ ในครวเรอนและชมชน

57 (58.10

%)

33 (33.67

%)

8 (8.16 %)

3.50 0.65 สง


92

ผลการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มจตอาสาในระดบสง โดยมคาเฉลย เทากบ 3.02 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.52 มรายละเอยด ดงตารางท 4.15 มรายละเอยด ดงน จตอาสาในเรอง “รวมกจกรรมการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 55.10 รองลงมาคอมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 27.55 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.09 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.69 จตอาสาในเรอง “ใหขอมลท เปนประโยชนตอการรกษาคณภาพแหลงน าในพนทสาธารณประโยชน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 48.98 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 32.65 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 5.10 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.54 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.79 จตอาสาในเรอง “ระมดระวงในการใชประโยชนจากแหลงน า ในพนทสาธารณประโยชน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 66.33 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 26.53 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 0.00 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.59 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62 จตอาสาในเรอง “ชกชวนใหเพอนรวมชมชนชวยกนการรกษา ความสะอาดในครวเรอนและชมชน” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเปนบางครง คดเปนรอยละ 42.86 รองลงมาคอมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 35.71 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 2.04 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 2.72 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.80 จตอาสาในเรอง “รวมดแลรกษาพนทปาไม หรอพนทสเขยวในพนทสวนรวม เพอชวยรกษาความอดมสมบรณของพนท และรกษาสภาพแวดลอมโดยรวม” พบวา ประชาชนสวนใหญมจตอาสาเกอบทกครง คดเปนรอยละ 62.24 รองลงมาคอมจตอาสาทกครง คดเปนรอยละ 27.55 สวนทไมเคยมจตอาสาเลย มนอยทสด คดเปนรอยละ 1.02 ตามล าดบ โดยมคาเฉลย เทากบ 3.16 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62

93

ตารางท 4.15 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร (n = 98)

ขอความ ระดบจตอาสา ระดบ ทกครง เกอบ เปน ไมเคย X S.D. จตอาสา ทกครง บางครง ตามเกณฑ รวมกจกรรมการปลกตนไม เพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม

27 (27.55

%)

54 (55.10

%)

16 (16.33

%)

1 (1.026

%)

3.09 0.69 สง

ใหขอมลทเปนประโยชนตอ การรกษาคณภาพแหลงน าในพนทสาธารณประโยชน

13 (13.27

%)

32 (32.65

%)

48 (48.98

%)

5 (5.10 %)


ระมดระวงในการใชประโยชนจากแหลงน า ในพนทสาธารณประโยชน

65 (66.33

%)

26 (26.53

%)

7 (7.14 %)

3.59 0.62 สง

ชกชวนใหเพอนรวมชมชนชวยกนการรกษา ความสะอาดในครวเรอนและชมชน

19 (19.39

%)

35 (35.71

%)

42 (42.86

%)

2 (2.04 %)


รวมดแลรกษาพนทปาไม หรอพนทสเขยวในพนทสวนรวม เพอชวยรกษาความอดมสมบรณของพนท และรกษาสภาพ แวดลอมโดยรวม

27 (27.55

%)

61 (62.24

%)

9 (9.18 %)

1 (1.02 %)

3.16 0.62 สง

จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยรวม 3.02 0.52 สง

94

4.8 ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท 1.1 “เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลม 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Sample t-test) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2–tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐานทางสถต พบวา จากการวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.37 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การเสยสละตอสงคม การชวยเหลอผอน และการมงมนพฒนา มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.96, 0.87, 0.16 และ 0.09 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทง 4 ดาน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.16 ตารางท 4.16 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามเพศ (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ เพศชาย เพศหญง t-value P ทรพยากรธรรมชาตฯ X S.D. X S.D. การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ

2.70 2.92 2.75 3.02

0.32 035 0.43 0.51

2.60 2.91 2.61 3.03

0.40 0.40 0.38 0.53

1.43 0.17 1.72 -0.06

0.16 0.87 0.09 0.96

โดยรวม 2.85 0.34 2.79 0.35 0.90 0.37

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

95

สมมตฐานท 1.2 “อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามอาย โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.39 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผอน การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และจตส านกสาธารณะ มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.69, 0.67, 0.56 และ 0.33 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.17

ตารางท 4.17 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมของประชาชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามอาย (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ คาความแปรปรวน SS. df MS. F-Ratio P ในการอนรกษทรพยากรฯ การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม

ระหวางกลมภายในกลม

รวม ระหวางกลม ภายในกลม

0.32 13.09 13.40 0.42 13.17

4 93 97 4 93

0.79 0.14

0.11 0.14

0.56

0.75

0.69

0.56

96

ตารางท 4.17 (ตอ) (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ คาความแปรปรวน SS. df MS. F-Ratio P ในการอนรกษทรพยากรฯ

การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ

รวม ระหวางกลมภายในกลม


รวม

13.59 0.40 15.70 16.10 1.25 24.98 26.23

4 93 97 4 93 97

0.10 0.17

0.31 0.27

0.59

1.17

0.67

0.33

โดยรวม ระหวางกลมภายในกลม

รวม

0.49 11.01 11.50

4 93 97

0.12 0.12

1.04 0.39

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 1.3 “ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” เขยนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามระดบการศกษา โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.79 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1)

97

หมายความวา ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.96, 0.90, 0.83 และ 0.28 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา ระดบการศกษาทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.18

ตารางท 4.18 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามระดบการศกษา (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ คาความแปรปรวน SS. df MS. F-Ratio P ในการอนรกษทรพยากรฯ การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ





รวม

0.70 12.70 13.40 0.21 13.38 13.59 0.19 15.91 16.10 0.18 26.05 26.23

4 93 97 4 93 97 4 93 97 4 93 97

0.18 0.14

0.05 0.14

0.05 0.17

0.05 0.28

1.28

0.37

0.27

0.16

0.28

0.83

0.90

0.96


รวม

0.21 11.29 11.50

4 93 97

0.05 0.12

0.43 0.79


98

สมมตฐานท 1.4 “การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามการประกอบอาชพ โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.003 ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมท แตกตางกน และพบว า จตอาสาในการอน รกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การชวยเหลอผอน และการมงมนพฒนา มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.04, 0.002, และ 0.00 ตามล าดบ ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การชวยเหลอผอน และการมงมนพฒนา ทแตกตางกน สวนจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละตอสงคม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.49 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละตอสงคม ทไมแตกตาง ดงตารางท 4.19

99

ตารางท 4.19 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการประกอบอาชพ (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ คาความแปรปรวน SS. df MS. F-Ratio P ในการอนรกษทรพยากรฯ การชวยเหลอผอน


รวม

2.53 10.88 13.40

5 92 97

0.51 0.12

4.28

0.002

การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ





รวม

2.53 10.88 13.40 0.63 12.96 13.59 3.88 12.22 16.10 3.10 23.14 26.23

5 92 97 5 92 97 5 92 97 5 92 97

0.51 0.12

0.13 0.14

0.78 0.13

0.62 0.25

4.28

0.90

5.85

2.46

0.002

0.49

0.00

0.04


รวม

2.05 9.45 11.50

5 92 97

0.41 0.10

3.99 0.003

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 1.5 “รายไดทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: รายไดทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน

100

H1: รายไดทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามรายได โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.26 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา รายไดทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผอน การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และจตส านกสาธารณะ มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.42, 0.35, 0.28 และ 0.21 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา รายไดทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.20 ตารางท 4.20 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามรายได (n = 98)




0.70 12.71 13.40 0.88 12.71

5 92 97 5 92

0.14 0.14

0.18 0.14

1.01

1.27

0.42

0.28

101

ตารางท 4.20 (ตอ) (n = 98)



โดยรวม




รวม

13.59 0.94 15.16 16.10 1.93 24.30 26.23 0.78 10.72 11.50

97 5 92 97 5 92 97 5 92 97

0.19 0.17

0.39 0.26

0.16 0.12

1.14

1.46

1.34

0.35

0.21

0.26

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 1.6 “ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” เขยนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน H1: ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามระยะเวลาอาศยในพนท โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob.

102

เทากบ 0.60 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมท ไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอน รกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผ อน การมงมนพฒนา และจตส านกสาธารณะ มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.99, 0.86 และ 0.79 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา ระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการชวยเหลอผอน การมงมนพฒนา และจตส านกสาธารณะ ทไมแตกตางกน สวนจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละตอสงคม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.04 ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การประกอบอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเสยสละตอสงคม ทแตกตาง ดงตารางท 4.21

ตารางท 4.21 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามระยะเวลาอาศยในพนท (n = 98)






0.02 13.39 13.40 1.15 12.44 13.59 0.13 15.97 16.10 0.29 25.95

3 94 97 3 94 97 3 94 97 3 94

0.01 0.14

0.38 0.13

0.04 0.17

0.10 0.28

0.04

2.91

0.26

0.34

0.99

0.04

0.86

0.79

103

ตารางท 4.21 (ตอ) (n = 98)


รวม 26.23 97 โดยรวม ระหวางกลม

ภายในกลม รวม

0.22 11.28 11.50

3 94 97

0.08 0.12

0.62 0.60

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 1.7 “การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลม 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Sample t-test) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐานทางสถต พบวา จากการวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.31 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การเปนสมาชกกลมอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมท ไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอน รกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การชวยเหลอผอน และการเสยสละตอสงคม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.95, 0.56, 0.12 และ 0.05 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การ เปนสมาช กกล ม อน รกษท แตกต า งกนของประชาชน ม จตอาสาในการอน รกษ

104

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.22 ตารางท 4.22 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการเปนสมาชกกลมอนรกษ (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ ไมไดเปนสมาชก เปนสมาชก t-value P ทรพยากรธรรมชาตฯ X S.D. X S.D. การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ

2.62 2.88 2.66 3.02

0.39 0.39 0.38 0.56

2.74 3.03 2.72 3.02

0.31 0.31 0.50 0.39

-1.57 -1.99 -0.59 0.06

0.12 0.05 0.56 0.95

โดยรวม 2.80 0.35 2.88 0.33 -1.03 0.31

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 1.8 “การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลม 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Sample t-test) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐานทางสถต พบวา จากการวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.35 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการ

105

อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.67, 0.62, 0.57 และ 0.07 ตามล าดบ ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การเขารบการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานจตส านกสาธารณะ การมงมนพฒนา การเสยสละตอสงคม และการชวยเหลอผอน ทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.23 ตารางท 4.23 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการเขารบการอบรมดานการอนรกษ (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ เคย ไมเคย t-value P ทรพยากรธรรมชาตฯ X S.D. X S.D. การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ

2.73 2.94 2.70 0.05

0.37 0.36 0.47 0.41

2.59 2.90 2.65 3.01

0.37 0.39 0.37 0.58

1.82 0.57 0.50 0.43

0.07 0.57 0.62 0.67

โดยรวม 2.87 0.33 2.79 0.35 0.95 0.35

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 2 “การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of

106

Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการเปรยบเทยบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชน กบการขดเกลาทางสงคม พบวา คา P เทากบ 0.036 ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง(H1) หมายความวา การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน ดงตารางท 4.24 ตารางท 4.24 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการขดเกลาทางสงคม (n = 98)






รวม

8.90 4.50 13.40 8.28 5.31 13.59 10.02 6.08 16.10 17.58 8.65 26.23

52 45 97 52 45 97 52 45 97 52 45 97

0.17 0.10

0.16 0.12

0.19 0.14

0.34 0.19

1.71

1.35

1.43

1.76

0.03

0.15

0.11

0.027


รวม

7.61 3.89 11.50

52 45 97

0.15 0.09

1.70 0.036


107

สมมตฐานท 3 “ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและส ง แวดล อมของประชาชนโดยรว ม จ า แนกตามความ รคว าม เข า ใจในการอน รกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.00 ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา ความรความเขาใจในการอน รกษท รพยากรธรรมชาตฯ ท แตกต างกนของประชาชน มจตอาสาในการอน รกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน ดงตารางท 4.25 ตารางท 4.25 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ (n = 98)




1.22 12.18 13.40 2.47 11.12

4 93 97 4 93

0.31 0.13

0.62 0.12

2.33

5.16

0.06

0.001

108

ตารางท 4.25 (ตอ) (n = 98)



โดยรวม




รวม

13.59 3.98 12.12 16.10 5.54 20.70 26.23 2.78 8.72 11.50

97 4 93 97 4 93 97 4 93 97

1.00 0.13

1.38 0.22

0.70 0.09

7.63

6.22

7.41

0.00

0.00

0.00

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สมมตฐานท 4 “ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way

109

ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.06 ซงมากกวา 0.05 นนคอ ยอมรบสมมตฐานหลก (H0) และปฏเสธสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ดงตารางท 4.26

ตารางท 4.26 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ (n = 98)






รวม

2.72 10.69 13.40 2.86 10.74 13.59 3.48 12.62 16.10 9.28 16.95 26.23

19 78 97 19 78 97 19 78 97 19 78 97

0.14 0.14

0.15 0.14

0.18 0.16

0.49 0.22

1.04

1.09

1.13

2.25

0.42

0.37

0.34

0.01


รวม

3.33 8.17 11.50

19 78 97

0.18 0.11

1.67 0.06


110

สมมตฐานท 5 “การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน” สามารถเขยนเปนสมมตฐานทางสถตเพอการทดสอบ ไดดงน H0: การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทไมแตกตางกน H1: การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรฯ ทแตกตางกน สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลมตวอยางทมมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) โดยใชระดบความเชอมนรอยละ 90 ดงนน จะปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กตอเมอ 2 – tailed Prob. (p) มคานอยกวา 0.05 ผลการวเคราะหความแปรปรวนการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนโดยรวม จ าแนกตามการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ โดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) มคา F-Prob. เทากบ 0.01 ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน และพบวา จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการมงมนพฒนา การชวยเหลอผอน จตส านกสาธารณะ และการเสยสละตอสงคม มความนาจะเปน (p) เทากบ 0.02, 0.016, 0.015 และ 0.013 ตามล าดบ ซงนอยกวา 0.05 นนคอ ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) และยอมรบสมมตฐานรอง (H1) หมายความวา การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการมงมนพฒนา การชวยเหลอผอน จตส านกสาธารณะ และการเสยสละตอสงคม ทแตกตางกน ดงตารางท 4.27

111

ตารางท 4.27 การวเคราะหเปรยบเทยบการมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร จ าแนกตามการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ (n = 98)

จตอาสาในการอนรกษ คาความแปรปรวน SS. df MS. F-Ratio P ในการอนรกษทรพยากรฯ การชวยเหลอผอน ระหวางกลม

ภายในกลม รวม

7.30 6.10 13.40

38 59 97

0.19 0.10

1.86 0.016

การชวยเหลอผอน การเสยสละตอสงคม การมงมนพฒนา จตส านกสาธารณะ





รวม

7.30 6.10 13.40 7.49 6.11 13.59 8.62 7.48 16.10 14.32 11.91 26.23

38 59 97 38 59 97 38 59 97 38 59 97

0.19 0.10

0.20 0.10

0.23 0.13

0.38 0.20

1.86

1.90

1.79

1.87

0.016

0.013

0.02

0.015


รวม

6.44 5.06 11.50

38 59 97

0.17 0.09

1.98 0.01


112

บทท 5

สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ การศกษา “ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร” น ผศกษาไดท าวธการเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลทไดจากการสมตวอยาง จ านวน 98 ครวเรอนจากจ านวนครวเรอนของชมชนต าบลมะขาม ทงสน 3,529 ครวเรอน โดยใชเครองมอในการศกษา ไดแก แบบสมภาษณเชงลก และแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ใชสถตในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ส าหรบสถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก การทดสอบเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลม 2 กลม (Independent Sample t-test) และการวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance: ANOVA) โดยก าหนดคานยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จากการศกษาสามารถสรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ ไดดงน 5.1 สรปผลการศกษา 5.2 อภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา 5.1.1 ลกษณะทวไปของประชากรทท าการศกษา 5.1.1.1 จากการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากประชากรเปาหมาย ไดแก ผน าและคณะกรรมการกลมทท ากจกรรมอนรกษตางๆ ในพนท ทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยใชแบบสมภาษณเชงลก พบวา มการรวมกลมทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทส าคญไดแก เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร และกลมออมทรพย (ธนาคารขยะ) บานหนองออ หมท 3 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยเครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร (ทสม. จบ.) มพนทเรยนรตนแบบ ซงเรมด าเนนการตงแตป 2548 ณ หมบาน ทสม. ตนแบบ (บานเกาะสาน) หมท 6 ต าบลมะขาม เพอเปนหมบานน ารองดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

113

สงแวดลอม เปนการอนรกษภมปญญาชาวบาน ท าการผลตปยยาจากสารธรรมชาต ลดการใชสารเคมในการเกษตร ผลตสนคา ผลไมปลอด สารพษ เพอสขภาพทด เพอลดรายจาย เพมรายไดชาวสวน (ปย ยา ท าเอง) เพอความเขมแขงของชมชน ส าหรบจตอาสาของประชาชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ต าบลมะขามสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร จงใหความส าคญดานแหลงน า เปนส าคญ จตอาสาของประชาชนในชมชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงสมพนธกบวถชวตของชมชน เชน ใหความส าคญในการรกษาดแลแหลงน า การรกษาความสะอาดในครวเรอน และในชมชน การรกษาดแลและการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว รวมถงการลดการใชปยเคมหรอสารก าจดศตรพช โดยมการปรบเปลยนมาใชปยอนทรยหรอน าหมกชวภาพกนมากขน สบเนองจาก ไดมการรบรขาวสารถงสภาพการเปลยนแปลงของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเสอมโทรมลงอยางตอเนอง สงผลกระทบตอความเปนอยของชมชนอยางหลกเลยงไมได จงไดเกดความรวมมอในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเกดจากจตอาสาของคนในชมชนมากขน สงเกตไดจากการระดมมวลชนในการท ากจกรรมดานมากขนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในพนทจะมผเขารวมเปนจ านวนมากขน 5.1.1.2 จากการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากประชากรเปาหมาย โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง พบวา ประชากรทท าการศกษาในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญเปนเพศหญง มอาย 60 ปขนไป นบถอศาสนาพทธ สถานภาพการสมรสแลวอยดวยกน ระดบการศกษาจบประถมศกษา ประกอบอาชพอาชพเกษตรกรรม รายไดครวเรอนโดยเฉลยตอป 100,000-200,000 บาท มระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม มากกวา 20 ป ไมไดเปนสมาชกกลมอนรกษ และไมเคยอบรมดานการอนรกษเลย 5.1.2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 5.1.2.1 จากการศกษาปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากประชากรเปาหมาย ไดแก ผน าและคณะกรรมการกลมทท ากจกรรมอนรกษตางๆ ในพนททมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยใชแบบสมภาษณเชงลก พบวา ใหความส าคญในการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และเหนดวยในการขดเกลาทางสงคม ดานจตอาสา ผานสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา และสถาบนศาสนา เปนหลก เนองจาก เปนสถาบนทมความใกลชด เชอมโยงกบประชาชนในชมชนมากทสด มความตระหนก

114

และความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนอยางด รวมทงไดรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยเสมอ 5.1.2.2 จากการศกษาจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากประชากรเปาหมาย โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง สรปผลการศกษาไดดงน 1) การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญไดรบการขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบสง โดยผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา ตามล าดบ 2) ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในระดบสง 3) ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญมความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแวดลอม ในระดบสง 4) การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร สวนใหญมการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในระดบปานกลาง 5) จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดานการชวยเหลอผอน พบวา ประชาชนทมทะเบยนบานอยในชมชนหรอหมบานในเขตทองทต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร มจตอาสาในระดบปานกลาง

5.2 อภปรายผล การศกษา “ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร” ครงน สรปปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ดงตารางท 5.1

115

ตารางท 5.1 สรปปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประชาชนในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ปจจย จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ คาทางสถต significance ผลตอจตอาสา 1. ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย 1.1 เพศ 1.2 อาย 1.3 ระดบการศกษาขนสงสด 1.4 อาชพ 1.5 รายได 1.6 ระยะเวลาอาศยในพนท 1.7 การเปนสมาชกกลมอนรกษ 1.8 การอบรมดานการอนรกษ 2. การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสา ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 3. ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตฯ 4. ความตระหนกในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตฯ 5. การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตฯ

09.0t 1.04F 0.43F 0.99F 1.34F 0.62F -1.03t 0.95t 1.70F

7.41F

1.67F

19.8F

0.37 0.39 0.79

0.003 0.26 0.60 0.31 0.35

0.036

0.00

0.06

0.01

ไมม ไมม ไมม ม

ไมม ไมม ไมม ไมม ม ม

ไมม ม

หมายเหต * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 t ใชวธ t-test โดยการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาคะแนนเฉลยของกลม 2 กลม ทเปนอสระตอกน (Independent Sample t-test) ในการทดสอบสมมตฐาน F ใชวธ F-test โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (Analysis of Variance: ANOVA : One-Way ANOVA) ในการทดสอบสมมตฐาน

116

5.2.1 ปจจยสวนบคคลของประชากรทท าการศกษา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายได ระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม การเปนสมาชกกลมอนรกษ และการอบรมดานการอนรกษทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน สวนปจจยดานอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน สรปแตละปจจย ไดดงน 5.2.1.1 เพศทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะเพศหญงหรอเพศชายลวนมความสนใจในดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางวลยรตน ยงด านน (2555: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธของโครงการจตอาสา : กรณศกษานกเรยนชนมธยม ศกษาตอนปลาย โรงเรยนบางมดวทยา “สสกหวาดจวนอปถมภ” พบวา นกเรยนทมเพศแตกตางกน มผลตอระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาไมแตกตางกน 5.2.1.2 อายทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะการสนใจในดานการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมมไดกบทกวย จงมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางวลยรตน ยงด านน (2555: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธของโครงการจตอาสา : กรณศกษานกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนบางมดวทยา “สสกหวาดจวนอปถมภ” พบวา นกเรยนทมอายแตกตางกน มผลตอระดบผลสมฤทธของโครงการจตอาสาไมแตกตางกน 5.2.1.3 ระดบการศกษา รายได และระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะการศกษาครงนประชากรทท าการศกษา สวนใหญอาศยในพนทต าบลมะขาม มากกวา 20 ป (87.76 เปอรเซนต) ท าใหมจตส านกรกถนสง สนใจในดานการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม จงมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนายสทธพงษ โกวพฒนกจ (2552: 118-119) ไดศกษา การอนรกษแมน าเจาพระยาของประชาชนในอ าเภอปาโมก จงหวดอางทอง พบวา ระดบการศกษา รายได และระยะเวลาอาศยในพนททแตกตางกนของประชาชน มสวนรวมในการการอนรกษแมน าเจาพระยาไมแตกตางกน

117

5.2.1.4 การเปนสมาชกกลมอนรกษ และการอบรมดานการอนรกษ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางสาวนนทรตน ปรวตธรรม (2553: 137-138) ไดศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมจตอาสาของเดกและเยาวชนทไดรบทนการศกษาส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย พบวา ประสบการณการเขารวมกจกรรมกบทางส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย หรอเขารวมกจกรรมทท าประโยชนตอสงคมทแตกตางกนของนกเรยน มระดบพฤตกรรมจตอาสาไมแตกตางกน 5.2.1.5 อาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะอาชพเกษตรกรมความสมพนธกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงความสนใจในดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมาก ท าใหมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนกบอาชพอน โดยเฉพาะกบอาชพคาขาย และอาชพรบจางทวไป ซงตองท างานผกพนกบบคคล และระยะเวลา ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางสาวพมพภทรา วรรณภรมย (2554: 72) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบการมสวนรวมในการอนรกษปาชายเลน ตามแนวชายฝงตะวนตกในพนทอ าเภอเมอง จงหวดชลบร พบวา อาชพหลกมความสมพนธกบการมสวนรวมในการอนรกษปาชายเลน ตามแนวชายฝงตะวนตกในพนทอ าเภอเมอง จงหวดชลบร 5.2.2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 5.2.2.1 การขดเกลาทางสงคมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะการขดเกลาทางสงคม ผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา มวธการทแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางสาวดวงทพย อนประสทธ (2555: 162-163) ไดศกษารปแบบการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชน : กรณศกษาชมชนบางน าหวาน อ าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ พบวา ชมชนบางน าหวานมกระบวนการขดเกลาทางสงคมทท าใหเกดลกษณะจตอาสา ไดแก 1. การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครว ซงแตละครอบครวกม วธการเลยงดทแตกตางกนไป 2. การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนา 3. การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนโรงเรยน 5.2.2.2 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ขนอยกบการ

118

เลงเหนความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทแตกตางกนของประชาชน จงท าใหจตอาสาของประชาชนแตกตางกน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนายวชรพงศ กตตเจรญวทย (2554: 82) ไดศกษาจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนในพนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย พบวา ปจจยทมอทธพลตอความตระหนกถงความส าคญของหนาทในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาต ไดแก การเขาถงขอมลขาวสารการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การรบรถงสทธหนาทในทรพยากรธรรมชาต คานยมทมตอการจดการทรพยากรธรรมชาต และความรดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาต 5.2.2.3 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาของชมชนทไมแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะประชาชนลวนมความผกพนกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนท ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน จงไมมผลตอจตอาสาของชมชน ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนายสทธพงษ โกวพฒนกจ (2552: 121) ไดศกษาการอนรกษแมน าเจาพระยาของประชาชนในอ าเภอปาโมก จงหวดอางทอง พบวา ความตระหนกในการอนรกษแมน าเจาพระยาทแตกตางกนของประชาชน มสวนรวมในการการอนรกษแมน าเจาพระยาไมแตกตางกน 5.2.2.4 การรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาของชมชนทแตกตางกน ทงน อาจเปนเพราะจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ขนอยกบความสมพนธของการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากบคคลในครอบครว เพอฝง ผน าชมชน/ผน าทองถน สอมวลชน และสอเฉพาะกจ ผลการศกษาครงนสอดคลองกบการศกษาของนางสาวณฐฌชากร ศรบรบรณ (2550: บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พบวา ปจจยทสงผลตอจตอาสาของนกเรยน ม 6 ดานไดแก 1. ปจจยดานนกเรยน ครอบครว โรงเรยน/คร เพอ สงคม/ชมชน และดานสอมวลชน และสอดคลองกบการศกษาของนายวชรพงศ กตตเจรญวทย (2554: 80) ไดศกษาจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนในพนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย พบวา ผถอครองทดนสวนใหญมการรบรขอมลขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ผานทางโทรทศน/วทย เจาหนาทและผน าหมบาน โดยชองทางชวยตดสนใจทจะใชประโยชนในทดนนน ประชาชนจะมการปรกษาเพอนหรอเพอนบานเปนหลก รวมทงปรกษา

119

จากเจาหนาทของรฐและผน าหมบาน ทงนเพราะวาบคคลดงกลาวมอทธพลหรอเปนแรงจงใจใหประชาชนมความสนใจทจะอนรกษทรพยากรธรรมชาตในพนทอทยานแหงชาต

5.3 ขอเสนอแนะ จากการศกษา “ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร” ครงน ผศกษามขอเสนอแนะ ดงน 5.3.1 ขอเสนอแนะจากการศกษา 5.3.1.1 จากการศกษา พบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายได ระยะเวลาอาศยในพนทต าบลมะขาม การเปนสมาชกกลมอนรกษ และการอบรมดานการอนรกษ ทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไมแตกตางกน สวนปจจยดานอาชพทแตกตางกนของประชาชน มจตอาสาในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน จงควรสงเสรมดานจตอาสาทเนนใหเหนถงผลกระทบความเปนอยและการประกอบอาชพของประชาชนในพนทเปนส าคญ โดยเฉพาะอยางยงอาชพดานเกษตรกรรมควรสงเสรมจตอาสาในการรวมดแลรกษาแหลงน า การใชประโยชนพนทอยางคมคาและเหมาะสมกบสภาพพนท การใชปยอนทรยหรอสารสกดชวภาพทดแทนการใชปยเคมหรอสารเคมก าจดศตรพช การรกษาคณภาพดนและน าใหเหมาะแกการใชประโยชนอยางยงยน รวมถงการสรางผลผลตดานการเกษตรทปลอดภยตอการบรโภค เปนตน 5.3.1.2 จากการศกษา พบวา ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การขดเกลาทางสงคม ความรความเขาใจ และการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกนของประชาชน มผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน จงเหนควรใชแนวทางการด าเนนการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยการประชาสมพนธ เชญชวน การสรางความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทถกตองและปฏบตไดอยางเหนผลชดเจนเพอสงเสรมใหเกดจตอาสาทถกตอง สงเสรมการสรางกระบวนการรบรขาวสารผานสอตางๆ อยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงสอบคคลซงในทนไดแกผน าชมชน/ผน าทองถน เนองจากเปนผมอทธพลตอกระบวนการรบรขาวสารในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน รวมทงมผลตอจตอาสาของประชาชนในพนทนนๆ จงควรสงเสรมการสรางจตอาสาโดยสอผานผน าชมชน/ผน าทองถน และมการจดกจกรรมสรางจตอาสาในการอนรกษ

120

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทอยางตอเนองเปนประจ า รวมทงสงเสรมการปลกฝงจตอาสาใหเกดขนในจตใจของแตละบคคลอยางทวถง โดยการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษา สถาบนครอบครว และสถาบนศาสนา อยางตอเนองและจรงจง ซงเปนสงททกภาคสวนตองใหความสนใจเพอประโยชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน ตอไป 5.3.2 ขอเสนอแนะส าหรบหนวยงานทเกยวของ 5.3.2.1 ทกภาคสวนตองบรณาการใหความส าคญตอสงเสรมการปลกฝงจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเกดขนในจตใจของแตละบคคลอยางทวถง เพอใหเกดผลอยางเปนรปธรรม อนจะเปนประโยชนตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะสงผลดตอความเปนอยของประชาชนอยางยงยน 5.3.2.2 หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ควรสนบสนนสงเสรมใหเกดจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงดานการจดท ากจกรรมรวมกน การสนบสนนงบประมาณการด าเนนการ รวมถงการจดท าประกาศเกยรตคณ หรอการใหรางวลเพอจงใจในชวงการรเรมของการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงจะสงผลดตอความเปนอยของประชาชนอยางยงยน 5.3.2.3 ภาครฐควรสงเสรมการขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครว สถาบน การศกษา และสถาบนศาสนา โดยแตละสถาบนควรสนบสนนในการท ากจกรรมจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเปนประโยชนตอสวนรวม 5.3.2.4 หนวยงานภาครฐควรสนบสนนสงเสรมและมบทบาทส าคญในการสรางเครอขายจตอาสาทเปนประโยชนตอสวนรวมอยางตอเนอง ใหครอบคลมในพนทชมชนและหมบานทกแหง โดยเฉพาะอยางยงจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 5.3.2.5 ทกภาคสวนควรรวมกนจดเวทแลกเปลยนเรยนร เพอน าเสนอรปแบบและประสบการณจตอาสา หรอจดกจกรรมผลงานจตอาสา เพอปลกกระแสจตอาสาใหเกดกบประชาชนทกคนอยางยงยน สงเสรมใหประชาชนมทศนคตและมมมมองทดในการท ากจกรรมจตอาสา เหนประโยชนตอสวนรวมเปนส าคญ 5.3.3 ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางการศกษาครงตอไป 5.3.3.1 การศกษารปแบบการขดเกลาทางสงคมในวยเดกผานสถาบนการศกษา 5.3.3.2 การศกษารปแบบการสรางจตอาสาผานสถานบนครอบครว

121

บรรณานกรม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม. 2552. คมอประกอบการฝกอบรมหลกสตรมาตรฐานอาสาสมคร พทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.). ส ำนกอำสำสมครและ เครอขำยสวนเฝำระวงและเตอนภย. กรรณกำ มำโน. 2553. ความหมายของชวตกบจตอาสา. วทยำนพนธวทยำศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำจตวทยำกำรปรกษำ มหำวทยำลยเชยงใหม. กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม. 2556. รายงานประจ าป 2555 กระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม. กรงเทพมหำนคร. ชยวฒ สทธรตน. 2552. สอนเดกใหมจตสาธารณ. กรงเทพมหำนคร : ว พรนท. ณฐณชำกร ศรบรบรณ. 2550. การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของจตอาสาของนกเรยนมธยมศกษา ตอนปลายในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยำ นพนธครศำสตรมหำบณฑต สำขำวจยกำรศกษำ จฬำลงกรณมหำวทยำลย. ดวงทพย อนประสทธ. 2555. รปแบบการขดเกลาทางสงคมเพอเสรมสรางจตอาสาในชมชน : กรณศกษาชมชนบางน าหวาน อาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม) คณะพฒนาสงคม และสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. นนทรตน ปรวตธรรม. 2553. การศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมจตอาสาของเดกและเยาวชน ทรบทนการศกษาส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย. วทยำนพนธสงคม สงเครำะหศำสตรมหำบณฑต มหำวทยำลยธรรมศำสตร. บญเรยง ขจรศลป. 2543. วธวจยทางการศกษา. กรงเทพมหำนคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ปยะนำถ สรวสตร. 2552. แรงจงใจของผนาเยาวชนทมจตอาสาในการท ากจกรรมเพอสงคม กรณ ศกษาสภาเยาวชนกรงเทพมหานคร. วทยำนพนธสงคมสงเครำะหศำสตรมหำบณฑต มหำวทยำลยธรรมศำสตร. พมพภทรำ วรรณภรมย. 2554. ปจจยทมความสมพนธกบการมสวนรวมในการอนรกษปาชายเลน ตามแนวชายฝงตะวนตกในพนทอ าเภอเมอง จงหวดชลบร. วทยำนพนธวทยาศาสตร- มหาบณฑต สาขาการจดการทรพยากรปาไม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

122

ไพศำล วสำโล, พระ. 2550. เมอดอกไมบานสะพรงทงแผนดน. กรงเทพมหำนคร : เครอขำย พทธกำ. มชตำ จ ำปำเทศ รอดสทธ. 2550. จตอาสาคออะไร. ประชำชำตธรกจ. ตอนท 38. รฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย พทธศกรำช 2550. ราชกจจานเบกษา. ฉบบกฤษฎกำ 124, 47 ก (24 สงหำคม): 18-27. ลดำวลย ค ำภำ. 2555. ยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจไทยภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต. วำรสำรเศรษฐศำสตรสโขทยธรรมำธรำช ปท 6 ฉบบท 2 มนำคม 2555: 2-10 วรำพร วนไชยธนวงศ, ประกำยแกว ธนสวรรณ และวรรณำ พพฒนธนวงศ. 2551. การพฒนา กระบวนการสรางจตอาสาของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม. คนวนท 6 เมษำยน 2555 จำก http://www.asakaset. doae.go.th /news/ 8[1].pdf วราภรณ ศรภากรชย. 2554. ความรบผดชอบและการอบรมเล ยงดทพยากรณจตอาสาของพนกงาน : กรณศกษาพนกงานของบรษท ไทยโทเรเทกซไทล มลลส จากด (มหาชน). วทยา นพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหา วทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. วลยรตน ยงด ำนน. 2554. ผลสมฤทธของโครงการจตอาสา : กรณศกษานกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลาย โรงเรยนบางมดวทยา “สสกหวาดจวนอปถมภ”. วทยำนพนธพทธศำสตร- มหำบณฑต สำขำวชำพระพทธศำสนำบณฑตวทยำลย มหำวทยำลยมหำจฬำลงกรณ- รำชวทยำลย. วชพงศ กตตเจรญวทย. 2554. จตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนใน พนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย. กำรคนควำแบบอสระศลปศำสตรมหำบณฑต สำขำวชำกำรจดกำรมนษยกบสงแวดลอม มหำวทยำลยเชยงใหม. วสำขำ ภจนดำ. 2553. ระเบยบวธวจยและสถตดานสงแวดลอม. พมพครงท 2. กรงเทพมหำนคร : บำงกอกบลอก. ศนยสงเสรมกำรใหและกำรอำสำชวยเหลอสงคม. 2550 (30 มกรำคม). มตคณะรฐมนตร : การให และการอาสาชวยเหลอสงคม. คนวนท 3 มถนำยน 2555 จำก http://www.konjaidee.com/files/agenda.pdf สทธพงษ โกวพฒนกจ. 2552. การอนรกษแมน าเจาพระยาของประชาชนในอาเภอปาโมก จงหวด อางทอง. สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม) คณะพฒนา สงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

123

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต. 2554. แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559). รำชกจจำนเบกษำ. เลม 128 ตอน พเศษ 152 ง (14 ธนวำคม). ส ำนกงำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร. 2555. การอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม. จนทบร. ส ำนกงำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร. 2556. รายงานผลการด าเนนงาน เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบานจงหวด จนทบร ป 2556. จนทบร. ส ำนกงำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร. 2555. หมบานน ารองอาสาสมคร พทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร : บานเกาะสาน หม 6 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร. จนทบร. ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลมะขำม. 2556. ขอมลเทศบาลต าบลมะขาม. คนวนท 10 ธนวำคม 2556 จำก http://www.nmt.or.th/chanthaburi/makham/Lists/List22/AllItems.aspx. ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลมะขำมเมองใหม. 2556. ขอมลเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม. จนทบร. ส ำนกงำนเทศบำลต ำบลมะขำมเมองใหม. 2556. รายงานกจการเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม. จนทบร : บรษทมไอเดยครเอชน จ ำกด. ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม. 2555. แผนการจดการคณภาพ สงแวดลอม 2555-2559. กรงเทพ. ส ำนกงำนสงแวดลอมภำคท 13 (ชลบร). 2555. โครงการสนบสนนและเสรมสรางสมรรถนะใหกบ

องคกรปกครองสวนทองถน ในการบรหารจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตราย จากชมชนจงหวดจนทบร ปงบประมาณ 2555. ชลบร.

124

ภาคผนวก

125

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณทใชในการศกษา

126

การศกษาเรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

ประเดนการสมภาษณเชงลก ประกอบดวย ขอ 1. ความเปนมาของกลมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ขอ 2. จตอาสาของคนในชมชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ขอ 3. ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3.1 การขดเกลาทางสงคม 3.2 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

3.3 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ 3.4 การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ขอ 4. ปญหา อปสรรค ความคดเหน หรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสาใน การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

127

ล าดบชดท

แบบสมภาษณ การศกษาเรอง ปจจยทมผลตอจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ของชมชนต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

ชอผใหสมภาษณ (นาย/นาง/นางสาว)..............................................นามสกล.....................................

บานเลขท.............................หมท................ชอหมบาน.............................................................

ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร

ชอผสมภาษณ..............................................................วนทสมภาษณ................................................. ตอนท 1 ปจจยสวนบคคล

1. เพศ

1) ชาย 2) หญง

2. ปจจบนอาย................ป

3. ศาสนา

1) พทธ 2) อสลาม 3) ครสต 4) อนๆ (ระบ)..................................

4. สถานภาพสมรส

1) โสด 2) สมรสแลวอยดวยกน 3) มาย/หยาราง/แยกกนอย

5. ระดบการศกษาขนสงสด

1) ไมไดรบการศกษา 2) ประถมศกษา

3) มธยมศกษา 4) สายวชาชพ (ปวช. /ปวส.)

5) ปรญญาตร 6) สงกวาปรญญาตร

128

6. อาชพ

1) รบราชการ 2) รฐวสาหกจ

3) เกษตรกร (ท านา ท าไร ท าสวน) 4) ประมง /เลยงปลาหรอสตวน า

5) คาขาย/ธรกจสวนตว 6) รบจางทวไป

7) พนกงาน/ลกจางโรงงาน/บรษท/หางราน 8) แมบาน/ไมมอาชพ

9) นกเรยน/นกศกษา 10) อนๆ (ระบ)........................................................

7. รายไดโดยเฉลยตอป...................................บาท

8. ระยะเวลาทอาศยอยในพนทต าบลมะขาม

1) นอยกวา 5 ป 2) 5 - 10 ป

3) 11 - 20 ป 4) มากกวา 20 ป

9. ทานเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบรกลมใดบาง

1) ไมไดเปนกลมใดเลย

2) เปนสมาชกกลม (ระบ) 2.1)................................................................................... 2.2).................................................................................... 2.3)....................................................................................

10. ทานทไมเคยเปนสมาชกกลมอนรกษในจงหวดจนทบร หากมผเชญชวนใหสมครเปนสมาชกกลมหรอเครอขายในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ ทานยนดจะสมครหรอไม

1) ยนดสมคร 2) ไมยนดสมคร

11. ทานเคยเขารบการอบรมดานการอนรกษตางๆ บางหรอไม

1) เคย 2) ไมเคย

129

ตอนท 2 ปจจยเกยวกบจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2.1 การขดเกลาทางสงคมเกยวกบการสรางจตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

ล าดบท

ขอสมภาษณ มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครว 1. ครอบครวทานใหความส าคญกบการรกษา

ความสะอาดทงในครวเรอนและทสาธารณะ

2. ครอบครวทานไดเนนย าเรองการคดแยกขยะ ในครวเรอน กอนทงลงถงขยะ

3. ครอบครวทานใชปยอนทรยและลดการใชสารเคมก าจดศตรพช เพอรกษาสงแวดลอม

4. บคคลในครอบครวทานรวมบ าเพญประโยชนในการปลกตนไมเพมพนทสเขยวใหแกทองถน

5. เมอทราบวาชมชนหรอหมบานมปญหาการใชประโยชน หรอคณภาพน าในพนทสาธารณะ ทานพรอมจะรวมชวยแกไขปญหา

6. ครอบครวทานมการจงใจใหชวยเหลอผอนและสวนรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ

7. หากไมชวยกนรกษาความสะอาดในบานเรอนครอบครวทานจะมการลงโทษอยางมเหตผล

8. ทานมสวนรวมสรางกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน ในการใชประโยชนทดนสาธารณะในชมชน

9. ครอบครวทานใหโอกาสในการแสดงความคดเหนหรอตดสนใจท ากจกรรมทเปนประโยชนตอการรกษาความสะอาดของแหลงน าสาธารณะของหมบาน

10. ทานภมใจทครอบครวไดรวมบ าเพญประโยชนในการจดการขยะในทองถน

130

ล าดบท


มาก (4)


นอย (2)


การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนศาสนา 1. ผน าทางศาสนาไดสงสอนใหประพฤตตวเปน

ประโยชนตอสวนรวมในการรกษาความสะอาด

2. ผน าทางศาสนาไดเนนย าใหรวมมอกนรกษาความสะอาดของแหลงน าสาธารณะของหมบาน

3. หลกค าสงสอนทางศาสนามสวนส าคญในการปลกฝงการบ าเพญประโยชนตอสวนรวมเพอความรวมมอดานการจดการขยะของชมชน

4. ผน าทางศาสนามสวนชวยใหความรในการใชประโยชนดนและน า เพอใหเกดประโยชนอยางเหมาะสม

5. ทานไดน าแนวทางการด าเนนชวตตามหลกค าสงสอนทางศาสนาไปประยกตใชเพอใหเกดความรวมมอในการรกษาความสะอาดของสวนรวม

6. ศาสนาสถานเปนสถานททเปนแบบอยางใน การรกษาความสะอาด

7. ผน าทางศาสนาเปนแกนน าส าคญในการระดมความรวมมอบ าเพญประโยชนดานการอนรกษ

8. ผน าทางศาสนาเปนศนยรวมในการก าหนดมาตรการความรวมมอเพอรกษาความสะอาด

9. ทานรสกสขใจและภมใจทไดบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมในวนส าคญทางศาสนา

10. ในวนส าคญทางศาสนามกมการจดกจกรรมบ าเพญประโยชนดวยการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในทองท

131

ล าดบท


มาก (4)


นอย (2)


การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนการศกษา 1. ครเคยสอนใหทานรบรและตระหนกถงปญหา

ของสงคมสวนรวม เกยวกบความเสอมโทรมของ ปาไม ดน และน า

2. ครไดสอนใหรจกเสยสละ บ าเพญประโยชนตอสงคมสวนรวมในการรวมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

3. ครเคยย าเตอนใหระลกเสมอวา ตองชวยเหลอ เสยสละเพอสวนรวม ในการชวยรกษาความสะอาดของชมชน

4. ทานเคยท ากจกรรมของโรงเรยนทเปนประโยชนในการรกษาความสะอาดของชมชน

5. ครใหความส าคญในการรวมกจกรรมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

6. สถานศกษาของทานใหความส าคญในการสงเสรมการคดแยกขยะ เพอลดปญหาขยะในครวเรอน โรงเรยน และชมชน

7. ทานสามารถยดการปฏบตตนของคร เปนแบบอยางในการคดแยกขยะ

8. ครเปนแบบอยางในการชวยจดการขยะในครวเรอนและชมชนสวนรวม

9. ทานเคยไดรบค าชนชมจากคร หลงการรวมกจกรรมรกษาความสะอาดของสวนรวม

10. ขณะศกษา ทานยนยอมถกลงโทษหากไมชวยกนรกษาความสะอาดภายในโรงเรยน

132

2.2 ความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

ล าดบท

ขอสมภาษณ ใช

ไมใช

1. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมความส าคญตอมนษย ทกคนจ าเปน ตองรวมแรงรวมใจกนชวยรกษา เพอประโยชนของสวนรวม เปนส าคญ

2. การชวยกนเสยสละเวลาคดแยกขยะในครวเรอน เปนประโยชนตอ การรกษาสงแวดลอมของสวนรวม

3. การใชประโยชนทดนอยางเตมท จ าเปนตองมการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เปนประจ าและตอเนอง

4. การท าลายทรพยากรดน น า ปาไม หรอทรพยากรอยางใดอยางหนง ยอมกระทบตอทรพยากรอนๆ อยางหลกเลยงไมได

5. การอนรกษทรพยากรธรรมชาต เปนการดแลรกษาไวใหคงอยตลอดไป โดยไมน ามาใชประโยชน

6. การเผาขยะหรอวชพชของแตละครวเรอน ไมกระทบตอคณภาพสงแวดลอมของสงคมสวนรวม

7. การอนญาตใหสรางโรงงานอตสาหกรรมใกลแมน าล าคลอง ยอมสงผลกระทบตอคณภาพน าในแมน าล าคลองนน

8. การปลอยน าทงครวเรอนลงสแมน าล าคลองโดยตรง จะท าใหน าในแมน าล าคลองนนเนาเสยได

9. กฎหมายเปนเพยงหนงในมาตรการปองกนปญหาการบกรกท าลายทรพยากรปาไม

10. การสรางความรวมมอของประชาชน ในการรกษาคณภาพดน แหลงน า ความสะอาด และการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม เปนแนวทางปองกนแกไขปญหาสงแวดลอมทเหมาะสม

133

2.3 ความตระหนกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

ล าดบท

ขอสมภาษณ เหนดวยมากทสด (5)

เหนดวยมาก (4)

เหนดวยปานกลาง (3)

เหนดวยนอย (2)

เหนดวยนอยทสด (1)

1. เราควรรวมแรงรวมใจรกษาความสะอาด แมน าล าคลอง เพอประโยชนตอการใชสอย ในครวเรอนและสวนรวม

2. การใหความรในการดแลรกษาคณภาพแหลงน า และความสะอาดในชมชน เปนประโยชนตอปองกนแกไขปญหาสงแวดลอมของสวนรวม

3. การใชปยคอก หรอปยอนทรย ไมสามารถใหผลผลตทคนคาตอการลงทน

4. เราควรระมดระวงเลอกใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอใหเกดมลพษนอยทสด

5. การดแลรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะเปนหนาทขององคกรปกครองทองถน

6. การทงขยะในพนททไมเหมาะสม จะสรางปญหาในการจดการขยะของชมชน

7. การคดแยกขยะเปนการเพมภาระในครวเรอน แมจะชวยรกษาสภาพแวดลอมสวนรวมกตาม

8. การแกไขปญหาน าเสยเปนหนาทของสวนราชการ

9. เราควรตดตงถงดกไขมนบ าบดน าเสยเบองตน กอนปลอยสธรรมชาต จะชวยรกษาสงแวดลอม

10. เราควรแนะน าการปฏบตทเปนประโยชนตอ การใชประโยชนทดนอยางเหมาะสม

134

2.4 การรบรขาวสารเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตฯ

ล าดบท

แหลงขาวสาร ระดบการรบรขาวสาร

เปนประจ า เปนบางครง ไมเคยเลย

สอบคคล 1. บคคลในครอบครว 2. เพอนฝง 3. เจาหนาทของรฐ 4. ผน าชมชน/ผน าทองถน 5. เครอขายอาสาสมครอนรกษทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน (ทสม.) หรอกลมอนรกษอนๆ

สอมวลชน 6. วทย 7. โทรทศน 8. หนงสอพมพ

สอเฉพาะกจ 9. แผนพบ/โปสเตอร/ใบปลว

10. ปายประชาสมพนธ 11. หอกระจายขาว

หมายเหต เปนประจ า หมายถง 4 - 7 ครง/สปดาห เปนบางครง หมายถง 1 - 3 ครง/สปดาห

ไมเคยเลย หมายถง 0 ครง/สปดาห

135

สวนท 3 จตอาสาในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ล าดบท

แหลงขาวสาร ระดบจตอาสา ทกครง เกอบ

ทกครง เปน

บางครง ไมเคย

การชวยเหลอผอน 1. แนะน าการใชประโยชนและการรกษาคณภาพ

ดนทถกตองแกผอน

2. รวมมอกบเพอนรวมชมชนในการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยวในพนทสวนรวม

3. อ านวยความสะดวกในการรวมรกษาความสะอาดในพนทสาธารณะ

4. แบงปนวสด/อปกรณ ใหเพอนรวมชมชน เพอ เปนตวอยางในการรกษาคณภาพดน

5. ใหก าลงใจแกเพอนรวมชมชน ในการรวมกนรกษาคณภาพของแหลงน าสาธารณะ เพอประโยชนตอสวนรวม

การเสยสละตอสงคม 1. ทมเทแรงกายแรงใจรวมปลกตนไมเพอเพม

พนทสเขยวในพนทสวนรวม

2. รวมสมทบทนทรพยเพอการรณรงครกษาความสะอาดในพนท

3. อทศเวลาใหความรวมมอในการคดแยกขยะในครวเรอน เพอชวยลดปญหาขยะของสวนรวม

4. ใชเวลาวางใหเปนประโยชนในการชวยรกษา ความสะอาดในชมชนและหมบาน

5. เตมใจใหความรวมมอในการรกษาคณภาพของแหลงน า เพอประโยชนของสวนรวม มากกวาประโยชนสวนตว

136

ล าดบท

แหลงขาวสาร ระดบจตอาสา ทกครง เกอบ

ทกครง บางครง ไมเคย

การมงมนพฒนา 1. สนใจศกษาขอมลขาวสารและปญหาความเสอม

โทรมของทรพยากรดนและน าในพนท

2. รวมเสนอความคดเกยวกบในการปรบปรงการใชประโยชนทดนในพนทใหเหมาะสม

3. รวมกจกรรมการพฒนาแหลงน าในพนทสาธารณประโยชนของชมชน

4. รเรมปรบปรงการใชสารสกดจากธรรมชาต ลดการใชสารเคมก าจดวชพชและศตรพช เพอรกษาคณภาพดนและแหลงน า

5. ปฏบตตามกฎ ขอบงคบของสวนรวมในการจดการขยะในครวเรอนและชมชน

จตส านกสาธารณะ 1. รวมกจกรรมการปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

ในพนทสวนรวม

2. ใหขอมลทเปนประโยชนตอการรกษาคณภาพแหลงน าในพนทสาธารณประโยชน

3. ระมดระวงในการใชประโยชนจากแหลงน า ในพนทสาธารณประโยชน

4. ชกชวนใหเพอนรวมชมชนชวยกนการรกษา ความสะอาดในครวเรอนและชมชน

5. รวมดแลรกษาพนทปาไม หรอพนทสเขยวในพนทสวนรวม เพอชวยรกษาความอดมสมบรณของพนท และรกษาสภาพแวดลอมโดยรวม

137

สวนท 4 สภาพปญหา อปสรรค ความคดเหนหรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสา ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมต าบลมะขาม

4.1 สภาพปญหาของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมต าบลมะขาม

............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4.2 ความคดเหนหรอขอเสนอแนะเกยวกบการสรางจตอาสา ในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

138

ภาคผนวก ข

ภาพประกอบการศกษา

139

ภาพผนวกท 1 จตอาสารวมปลกตนไมในโครงการชมชมรกษสงแวดลอม ณ บรเวณพนทชมชน บานทาหลวงลาง หมท 4 และหมท 5 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร เมอวนท 30 กนยายน 2556 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

140

ภาพผนวกท 2 จตอาสารวมปลกตนไมในโครงการรกถนนคนเดนรวกนได ณ พนทบานเกาะสาน หมท 6 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร เมอวนท 28 ตลาคม 2556 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

141

ภาพผนวกท 3 โครงการธนาคารขยะชมชน ณ ศนยสงเสรมอาชพและจ าหนายผลตภณฑสตร บานหนองออลาง ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร เมอวนท 18 กนยายน 2556 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

142

ภาพผนวกท 4 จตอาสารวมปลกตนไมในโครงการปลกตนไมถวายแมของแผนดนในโอกาสมหา มงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา “1 หมบาน 1 ชมชน 80 ตน 80 พรรษา” ในต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร เมอเดอนพฤษภาคม 2555 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2556.

143

ภาพผนวกท 5 จตอาสารวมกจกรรมท าความสะอาดพฒนาพนทแตละหมบาน ในเขตเทศบาลต าบล มะขามเมองใหม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร ทง 10 หมบาน เนองในโอกาสมหา มงคลเฉลมพระชนมพรรษา 86 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว 5 ธนวาคม 2556 เมอวนท 3 ธนวาคม 2556 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2557.

144

ภาพผนวกท 6 จตอาสารวมแสดงความคดเหนในการด าเนนโครงการปรบปรงขยายระบบประปา ของการประปาสวนภมภาคสาขาจนทบร เพอกอสรางสถานผลตน าประปา ณ รม แมน าจนทบร บรเวณหนาฝายทาระมา ซงประชาชนในพนทอ าเภอมะขามทงหมด ตางไมเหนดวย เนองจากเกรงวาการสบน าดบเพอน าไปใชในกจการของการประปา อาจสงผลกระทบตอการใชน าเพอการเกษตรในชวงฤดแลงของเกษตรกรผปลก ผลไม ในเขตพนทต าบลมะขาม เมอวนท 26 พฤศจกายน 2556 แหลงทมา : ส านกงานเทศบาลต าบลมะขามเมองใหม, 2557.

145

ภาพผนวกท 7 จตอาสารวมโครงการเสรมสรางเครอขายหมบานสายใยรกต าบลมะขาม ของ ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร โดยมกจกรรม มอบถงดกไขมนในครวเรอน ฐานการเรยนร เรองสงประดษฐจากวสดเหลอใช การท าถงดกไขมนอยางงาย ธนาคารขยะ การวเคราะหคณภาพน าดวยตวเอง และ การท าปยชวภาพ เมอวนท 19 สงหาคม 2556 แหลงทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2556.

146

ภาพผนวกท 8 จตอาสารวมโครงการจงหวดเคลอนท ณ วดทาหลวงลาง หมท 5 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร โดยมนทรรศการดานสงแวดลอม เกมสคดแยก เมอวนท 17 ธนวาคม 2556 แหลงทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2557.

147

ภาพผนวกท 9 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดพษณโลกน าเครอขายอาสา สมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมศกษาดงาน ณ หมบานน ารอง เครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร บานเกาะสาน หมท 6 ต าบลมะขาม อ าเภอมะขาม เมอวนท 24 พฤษภาคม 2555 แหลงทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดจนทบร, 2556.

148

ภาพผนวกท 10 การเกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการศกษา

ปัจจัยที่มีผลต่อจิตอาสาในการ...

Documents

Transcript of ปัจจัยที่มีผลต่อจิตอาสาในการ...