นางเปียทิพย์ สีด า...

นางเปยทพย สด า นกจตวทยาคลนกช านาญการ ศนยสขภาพจตท 10 กรมสขภาพจต

../SDQ/1432_39.แบบประเมน SDQ.doc

แบบประเมนพฤตกรรมเดก The Strengths and Difficulties Questionnaire : SDQ

o พฒนาโดย Robert Goodman จตแพทยเดกชาวองกฤษ

o ประกอบดวยขอค าถาม 25 ขอ มทงค าถามเชงบวก และค าถามขอทเปนปญหา5 หมวด

o พฤตกรรมเกเร (Conduct problems)

o พฤตกรรมอยไมนง (Hyperactivity)

o ปญหาทางอารมณ (Emotional problems)

o ปญหาความสมพนธกบเพอน (Peer problems)

o และพฤตกรรมสมพนธภาพทางสงคม (Pro-social behavior) แสดงถงดานดของเดก

SDQ ไดรบการแปลเปนภาษาไทย และน ามาใชศกษาในชมชนครงแรกในป พ.ศ. 2543

โดยรองศาสตราจารยนายแพทยมาโนช หลอตระกล และแพทยหญงพรรณพมล หลอตระกล


จ านวนขอค าถามเพยง 25 ขอ ในหนงหนากระดาษ เพอความสะดวกตอการตอบ

ทงแบบสอบถามชดส าหรบผปกครอง (parent) คร (teacher)

เดกนกเรยน (self-report)

ค าถาม 25 ขอ ของ SDQ item ครอบคลมปญหา 5 หมวดของพฤตกรรม

ผลรวมของคาคะแนนใน 4 หมวดแรก บงบอกคะแนนรวมของปญหา

สวนหมวดพฤตกรรมดานสมพนธภาพทางสงคม บงบอกถงขอดของเดก

คณสมบตของเครองมอ


SDQ จากผลการศกษาวจยประชากรในชมชนประเทศองกฤษ ส ารวจ

เดกอาย 5-15 ป จ านวน 7,984คน โดย Robert Goodman และคณะ

(ค.ศ. 2000) พบวาม sensitivity 63.3% specificity 94.65

คาทไดจากการศกษาในเดกไทยกไมแตกตางกนมากนก

การศกษาพบวา SDQ ดกวา CBCL อยางมนยส าคญ ในการวด

ปญหาสมาธสน

สวนการวดปญหาทางอารมณดเทาๆกบ CBCL

SDQ แมจะสนกวา CBCL แตดกวาในการท านาย clinical

diagnosis ของ hyperactivity disorder


1. แบบประเมนพฤตกรรมเดก (อาย 4-16 ป) ส าหรบคร

2. แบบประเมนพฤตกรรมเดก (อาย 4-16 ป) ส าหรบพอแม ผปกครอง

3. แบบประเมนพฤตกรรมดวยตนเอง (อาย 11-16 ป) ส าหรบเดกประเมนตนเอง

แตละชดประกอบดวย 2 หนา

หนาแรก เปนลกษณะพฤตกรรมจ านวน 25 ขอ ซงมลกษณะของพฤตกรรมดานบวกและดานลบ

สามารถจดกลมเปนกลมพฤตกรรม 5 กลม ไดแก

1. กลมพฤตกรรมดานอารมณ (5 ขอ)

2. กลมพฤตกรรมอยไมนง (5 ขอ)

3. กลมพฤตกรรมเกเร (5 ขอ)

4. กลมพฤตกรรมดานความสมพนธกบเพอน (5 ขอ)

5. กลมพฤตกรรมดานสมพนธภาพทางสงคม (5 ขอ)

หนาท 2 ในดานหลงของแบบประเมน เปนการประเมนผลกระทบของพฤตกรรมวามความเร อรง

สงผลกระทบตอบคคลรอบขางตวเดกเอง มผลกระทบตอสมพนธภาพทางสงคม ชวตประจ าวน

ของเดกมากนอยอยางไร

วธการใช


ขอแนะน าในการใช

1. ผใชแบบประเมน ควรรจกเดก และมความใกลชดกบเดกมาระยะเวลาหนง

2. ควรประเมนทง 25 ขอ ในครงเดยวกน

3. การประเมนพฤตกรรมเดก เปนลกษณะพฤตกรรมในชวง 6 เดอนทผานมา ยกเวนวาใชแบบ

ประเมนเพอตดตามลกษณะพฤตกรรมของเดก

4. อาจเลอกใชแบบประเมนพฤตกรรมเดกฉบบของคร พอแม หรอแบบประเมนตนเอง หรอใช

รวมกน


การประยกตใช

1. ใชในคลนก สามารถใชแบบประเมนพฤตกรรมเดกเปนการประเมนเบองตน ในคลนกทใหบรการ

ดานสขภาพชวยใหการประเมนเดกท าไดรอบดานมากขน

2. ใชในการประเมนความส าเรจในการชวยเหลอเดกในคลนก หรอในชนพเศษ

3. ใชในการศกษาทางระบาดวทยา แบบประเมนพฤตกรรมนสามารถใชในการวดจดแขงและจดออน

ของปญหาพฤตกรรมของเดกในชมชนได

4. ใชในงานวจย ใชในงานวจยดานพฒนาการเดก ทางคลนก ทางสงคม และดานการศกษา

5. ใชเปนแบบคดกรอง สามารถใชเปนแบบคดกรองในโรงเรยน ในสถานบรการสาธารณสขเบองตน


การใหคะแนน

แบงเปน 5 ดาน ดานละ 5 ขอ คะแนนแตละดานจะอยระหวาง 0-10 คะแนน คะแนนรวม 0-40

คะแนน (รวม 4 ดาน ยกเวนดานสมพนธภาพทางสงคม)

กลมพฤตกรรมดานอารมณ ไดแกขอ 3 8 13 16 24

กลมพฤตกรรมเกเร ไดแกขอ 5 7 12 18 22

กลมพฤตกรรมอยไมนง ไดแกขอ 2 10 15 21 25

กลมพฤตกรรมดานความสมพนธกบเพอน ไดแกขอ 6 11 14 19 23

กลมพฤตกรรมดานความสมพนธภาพทางสงคม ไดแกขอ 1 4 9 17 20


การใหคะแนนแตละขอ ดงน

ขอ 1 2 3 4 5 6 8 9 10 12 13 15 16 17 18 19 20 22 23 24

ไมจรง ให 0 คะแนน

จรงบาง ให 1 คะแนน

จรงแนนอน ให 2 คะแนน

ขอ 7 11 14 21 25

ไมจรง ให 2 คะแนน

จรงบาง ให 1 คะแนน

จรงแนนอน ให 0 คะแนน


การแปลผล

คะแนนรวมกลมท 1-4 (20 ขอ) แสดงถงปญหาพฤตกรรมในเดก (total difficulties

score) กลมท 5 เปนจดแขงของเดก (Strength score)

หนาท 2 ในดานหลงของแบบประเมน เปนการประเมนผลกระทบของพฤตกรรมวามความ

เรอรง สงผลกระทบตอบคคลรอบขาง ตวเดกเอง มผลตอสมพนธภาพทางสงคม ชวตประจ าวนของเดก

มากนอยแคไหน

แบบประเมนจดแขงและจดออน The Strengths and Difficulties Questionnaire : SDQ

Norm in Thai Parent / Teacher / and self rated (2006)

Domain N B Ab.

P T S P T S P T S

Total Difficulties score 0-15 0-13 0-15 16-18 14-16 16-18 19-40 17-40 19-40

Emotional problems 0-4 0-3 0-4 5 4 5 6-10 5-10 6-10

Conduct problems 0-3 0-3 0-4 4 4 5 5-10 5-10 6-10

Hyperactive/Inattention 0-5 0-5 0-5 6 6 6 7-10 7-10 7-10

Peer problems 0-4 0-4 0-4 5 5 5 6-10 6-10 6-10

Pro-social behaviour 5-10 5-10 5-10 4 4 4 0-3 0-3 0-3

N = Normal range , B = Borderline range , Ab. = Abnormal range

แบบประเมน/คดกรองเดกวยเรยน

• แบบสงเกตพฤตกรรม • KUSSI Rating Scales • แบบคดกรองของ สพฐ. • SNAP-IV • PDDSQ

ภาวะบกพรอง ทางการเรยนร

• แบบประเมนจดแขง จดออน (SDQ) ปญหาดานพฤตกรรม/ อารมณ

• แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ (EQ) เพอพฒนาเดก

แบบคดกรอง ภาวะบกพรองทางการเรยนร (ขนแรก)

แบบสงเกตพฤตกรรม

ลกษณะของแบบสงเกต

4

ใชคดกรองกลมเดกพเศษทมภาวะบกพรองทางการเรยนร 1

2 แบงออกเปน 4 กลม คอ เรยนรชา แอลด สมาธสน ออทสตก

3 กลมละ 10 ขอ

มขอค าถามทงหมด 40 ขอ


ค าชแจง

ใชคดกรองเดกวยเรยน 1

ผตอบแบบสงเกต คอ ครประจ าชน รจกเดกมากกวา 2 เดอน 2

เดก 1 คน ตองประเมนใหครบทง 40 ขอ 3


ฝกปฏบต


การแปลผล

เรยนรชา (≥ 6 คะแนน)

เชาวนเลก

แบบคดกรอง สพฐ.

แอลด (≥ 6 คะแนน)

KUSSI สวน LD


สมาธสน (≥ 6 คะแนน)

KUSSI สวน ADHD

SNAP-IV

ออทสตก (≥ 6 คะแนน)

KUSSI สวน Autism

PDDSQ



การประเมนเดกทมภาวะเรยนรชา

เครองมอทใช

แบบประเมนเชาวนปญญาเดกอาย 2-15 ป

(เชาวนเลก) *ตองผานการอบรมจากผเชยวชาญเทานน

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา จาก school.obec.go.th

การประเมนเดกทมภาวะเรยนรชา

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางสตปญญา (ของ สพฐ.)

เปนแบบจ าแนกทางการศกษา เปนลกษณะหรอพฤตกรรมทเดกแสดงออกบอยๆ ท าเครองหมาย ลงในชอง “ใช” หรอ “ไมใช” ผท าการคดกรองเบองตนคอผทอยใกลชดเดกมากทสด มทงหมด 25 ขอ ตอบวา ใช ตงแต 15 ขอขนไป

แสดงวามแนวโนมทจะเปน บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

การประเมนเดกทมภาวะแอลด


KUSSI Rating Scales : ADHD/LD/Autism(PDDs)

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

จาก school.obec.go.th

แบบประเมน สพฐ. LD.doc

การประเมนเดกทมภาวะสมาธสน

แบบประเมนพฤตกรรม SNAP-IV (Short Form) -นพ.ณทธร พทยรตนเสถยร

-6 – 18 ป

-26 ขอ

-ประเมนภาวะสมาธสน แยกออกจากโรคดอตอตาน


แบบประเมนพฤตกรรม SNAP-IV (Short Form) การใหคะแนน

ไมเลย ให 0 คะแนน

เลกนอย ให 1 คะแนน

คอนขางมาก ให 2 คะแนน

มาก ให 3 คะแนน


แบบประเมนพฤตกรรม SNAP-IV (Short Form) การแปลผลคะแนนแตละดาน

ขอ 1 - 9 เปนการประเมนอาการขาดสมาธ

ขอ 10 - 18 เปนการประเมนอาการซน อยไมนง หนหนพลนแลน

ขอ 19 - 26 เปนการประเมนอาการดอตอตาน

จดตดคะแนนแตละดาน : ผปกครอง

คะแนนรวมขอ 1 – 9 ได 16 คะแนน

ถอวามความเสยงของอาการขาดสมาธ


ถอวามความเสยงของอาการซน อยไมนง หนหนพลนแลน


ถอวามความเสยงของอาการดอตอตาน

SNAP-IV

จดตดคะแนนแตละดาน : คร


ถอวามความเสยงของอาการขาดสมาธ


ถอวามความเสยงของอาการซน อยไมนง หนหนพลนแลน


ถอวามความเสยงของอาการดอตอตาน

SNAP-IV

การประเมนเดกทมภาวะออทสตก


KUSSI Rating Scales : ADHD/LD/Autism(PDDs)

แบบส ารวจพฒนาการเดก (PDDSQ) ชวงอาย 4-18 ป

แบบคดกรองบคคลออทสตก จาก school.obec.go.th


KUSSI Rating Scales สวนของ Autism(PDDs) ใชคดกรองนกเรยนชน ป.1-6

อายระหวาง 6-13 ป 11 เดอน

ใชส าหรบคดกรองนกเรยนทมภาวะออทสตก

มขอค าถาม 40 ขอ

ผตอบเปนครประจ าชนหรอครทใกลชดกบเดก

แบงออกเปน 3 องคประกอบ ไดแก ดานการสอสาร ดานพฤตกรรม และดานสงคม


แบบส ารวจพฒนาการเดก (PDDSQ) ชวงอาย 4-18 ป

ผท าการคดกรองเบองตนคอผทอยใกลชดเดกมากทสด ประเมนลกษณะหรอพฤตกรรมทเดกแสดงออกบอยๆ ท าเครองหมาย ลงในชอง “ใช/ท าบอยๆ”

หรอ “ไมใช/ไมคอยท า” มทงหมด 25 ขอ หากไดคะแนนรวมตงแต 13 คะแนนขนไป

ถอวาเสยงทจะเปน PDDs. (โรคออทสตก โรคเรทท ความผดปกตในพฒนาการในวยเดก โรคเอสเปอรเกอร และความผดปกตในพฒนาการทไมทราบสาเหต )


แบบคดกรองบคคลออทสตก (ของ สพฐ.)

เปนแบบจ าแนกทางการศกษา เปนลกษณะหรอพฤตกรรมทเดกแสดงออกบอยๆ ท าเครองหมาย ลงในชอง “ใช” หรอ “ไมใช” ผท าการคดกรองเบองตนคอผทอยใกลชดเดกมากทสด มทงหมด 16 ขอ แบงเปนพฒนาการ 3 ดาน

ตองตอบวาใชในทกดานของพฒนาการ อยางนอยดานละ 2 ขอ ขนไป ไดแก ดานพฤตกรรม / อารมณ ดานการสอความหมาย ดานสงคม

แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ (EQ) เดกอาย 6-11 ป

แบบประเมนเพอการพฒนาเดก

นางเปยทพย สด า นกจตวทยาคลนกช านาญการ ศนยสขภาพจตท 10 กรมสขภาพจต

แบบประเมนความฉลาด ทางอารมณเดกอาย 6-11 ป

แบบประเมนความฉลาดทางอารมณเดกอาย 6-11 ป

ค าชแจง

ใหตอบค าถามทเกยวกบเดกในชวง 4 เดอนทผานมา โดยเลอกค าตอบทใกลเคยงกบตวเดกทเปนอยจรงมากทสด

ในขอค าถามแตละขอมค าตอบทเปนไปได 4 ค าตอบ

ไมเปนเลย หมายถง ไมเคยปรากฏ

เปนบางครง หมายถง นานๆครงหรอท าบางไมท าบาง

เปนบอยครง หมายถง ท าบอยๆหรอเกอบทกครง

เปนประจ า หมายถง ท าทกครงเมอเกดสถานการณนน


วธการประเมนและขอพงระวง

ครประเมนความฉลาดทางอารมณเดกในภาคการศกษาท 2 หรอหลงจากคนเคยกบนกเรยนอยางนอย 4 เดอน

ผลการประเมนเปนคะแนนของเดกรายบคคล ไมควรน าไปเปรยบเทยบกบ เดกอน วากลาวต าหนเดกหรอใชเปนขอตดสนในการคดเลอกเดก


การใหคะแนนแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมท 1 ใหคะแนนแตละขอดงน ไมเปนเลย ให 1 คะแนน เปนบางครง ให 2 คะแนน เปนบอยครง ให 3 คะแนน เปนประจ า ให 4 คะแนน ไดแก ขอ

1 2 4 5 6 7 9

10 11 12 13 14 15


การใหคะแนนแบงออกเปน 2 กลม คอ

กลมท 2 ใหคะแนนแตละขอดงน

ไมเปนเลย ให 4 คะแนน

เปนบางครง ให 3 คะแนน

เปนบอยครง ให 2 คะแนน

เปนประจ า ให 1 คะแนน

ไดแก ขอ

3 8

แบบประเมนความฉลาดทางอารมณเดกอาย 6-11 ป การแปลผล

องคประกอบ คะแนนเทยบกบเกณฑปกต

ต ากวาเกณฑปกต ปกต สงกวาปกต

ดานด (เตม 20 คะแนน) 1 - 12 13 - 19 20

ดานเกง (เตม 20 คะแนน) 1 - 12 13 - 18 19 - 20

ดานสข (เตม 20 คะแนน) 1 - 13 14 - 19 20

ความฉลาดทางอารมณ (EQ) (เตม 60 คะแนน)

1 - 40 41 - 55 56 - 60

แนวทางการพฒนาความฉลาดทางอารมณเดก 6 – 11 ป

การเสรมสรางความฉลาดทางอารมณท าไดหลายวธ ไดแก สอนใหท า อธบายเหตผล จงใจ คอยก ากบใหท า หาเพอนท าดวยกน ใหค าชมเชย หรอเปนก าลงใจเมอเดกท าด และการเปนตวอยางทดแกเดก

แนวทางการพฒนาความฉลาดทางอารมณเดก 6 – 11 ป ดานด

ควบคมอารมณ สอนใหเดกรอารมณทไมด เชน โกรธ เสยใจ อจฉา เปนสงทเกดขนไดแตตองรจกควบคม หากไมควบคมจะเกดอะไร สอนใหรอารมณตนเอง ยอมรบ และจดการกบอารมณทเกดขนในทางทเหมาะสม เชน หนเหไปทางอน นบเลข รจกระบายอารมณอยางเหมาะสม เชน การเลนกฬา พดคย เตะบอล

ใสใจและเขาใจอารมณผอน โดยสอนใหเดกรจกรบฟงผอน กลาวใหก าลงใจ ปลอบใจ

ยอมรบผด บอกเดกตรง ๆ วาเขาท าอะไรผด เสยหายอยางไร และใหเดกไดชแจงเหตผล * พยายามเลยงการลงโทษดวยอารมณ ดาทอ ใชค าพดทรนแรง และเฆยนต * ถาเดกยงท าซ าอก อาจจะใชการต เตอนใหรวาสงทเขาท านนไมถกตอง เพอเปนการหยดพฤตกรรม

แนวทางการพฒนาความฉลาดทางอารมณเดก 6 – 11 ป ดานเกง

มงมนพยายาม สอนเดกใหมความมงมนในการท าสงใดสงหนงใหนานขนและท าใหส าเรจ สอนใหเดกใหก าลงใจตนเอง เชน “เกอบจะเสรจแลว” “ทนอกนด” “ฉนตองท าได” เพอใหเดกมสมาธจดจออยกบสงใดสงหนงใหนานขนและท าจนส าเรจ

ปรบตวตอปญหา การฝกใหเดกรจกแกไขปญหาจะท าใหเดกพงตนเองได สอนใหเขาเหนวาการแกไขปญหาเปนสงทาทาย หาทางออกหลาย ๆ ทาง และเลอกทมผลเสยกบตวเองและผอนนอยทสด

กลาแสดงออก เปดโอกาสใหเดกไดพดถงความรสกและความคดเหน หรอความสามารถของตนเอง ผใหญตองสนบสนน กระตน ในการแสดงออกของเดก ใหค าชมเชย ท าใหเดกมความมนใจและเปนตวของตวเองมากขน

แนวทางการพฒนาความฉลาดทางอารมณเดก 6 – 11 ป ดานสข

พอใจในตนเอง ชมเชยเดกเมอเขาท าในสงทด ๆ ไดส าเรจ เพอใหเดกรสกภมใจ การใหก าลงใจ และพดเปรยบเทยบกบเดกคนอน ๆ ท าใหเดกรสกดอย

รจกปรบใจ เมอเดกรสกผดหวง ผใหญควรตงค าถามเพอใหเดกท าความเขาใจกบปญหา ไดคด และรจกท าใจ หรออาจจะใหเดกรจกชะลอเวลาทจะไดสงทตองการ เชน ใหสะสมเงนคาขนมเพอซอของเลนทอยากได

รนเรงเบกบานใจ เวลาทเดกอารมณไมด เราควรแนะน าใหเดกรจกการผอนคลาย หรออาจหาสงทเดกชอบเลนแลวสนกสนาน หรอใหหากจกรรมท ารวมกนยามวาง เพอความสขรวมกน

Thank you for your attention

นางเปียทิพย์ สีด า...

Documents

Transcript of นางเปียทิพย์ สีด า...