ภาวะโภชนาการของนักเรียนในโรงเรียน...

วารสารสาธารณสขศาสตร ปท 42 ฉบบท 1 (ม.ค.-เม.ย. 2555)

77

ภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยน เขตทววฒนา กรงเทพมหานคร

สธ สฤษฎศร *

บทคดยอ การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนา

โดยการสำารวจขอมลยอนหลงมวตถประสงคเพอศกษา

ภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยนเขตทววฒนา

กรงเทพมหานคร ตงแตปการศกษา 2551-2553

ประชากรทศกษาคอนกเรยนในโรงเรยนพนทเขต

ทววฒนา 8 โรงเรยนทไดรบการตรวจสขภาพในป

การศกษา 2551-2553 เครองมอทใชในการเกบ

รวบรวมขอมลเปนแบบบนทกขอมลการตรวจสขภาพ

ของเดกนกเรยนนำาขอมลนำาหนกและสวนสงทได

มาประเมนภาวะโภชนาการโดยใชนำาหนกเทยบเกณฑ

อางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง (นำาหนก

ตามเกณฑสวนสง) และสวนสงเทยบเกณฑอางอง

การเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง (สวนสงตาม

เกณฑอาย)ของกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข

พ.ศ. 2543 วเคราะหขอมลดวยสถตการแจกแจง

ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

สถตไค-สแควร ผลการศกษาพบวา เดกนกเรยน

ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาตงแตระดบชนอนบาล

ประถมศกษามธยมศกษาปการศกษา2551-2553

สวนใหญนำาหนกอยในเกณฑปกตสมสวนแตมภาวะ

โภชนาการเกน(เรมอวนและอวน)เพมขนทกปและ

ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)เพมขนทกปเชนเดยวกน

และพบนกเรยนทเตยมความสงนอยกวาเกณฑลดลง

ในระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษาแตเพมขน

ในระดบชนอนบาลนอกจากนยงพบวาการประเมน

ภาวะโภชนาการจากสวนสงตามเกณฑอายระหวาง

เพศชาย-หญงไมมความแตกตางกนแตการประเมน

ภาวะโภชนาการจากนำาหนกตามเกณฑสวนสงระหวาง

เพศชาย-หญง มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p<0.01) จากผลการศกษาครงนชให

เหนวาภาวะโภชนาการเกนและภาวะโภชนาการขาด

(ผอม)ยงเปนปญหาสำาคญในเดกวยเรยนดงนนควร

เนนการสงเสรมสขภาพโดยใหความรแกเดกนกเรยน

ดานโภชนาการและการรบประทานอาหารสงเสรม

การออกกำาลงกายรวมถงจดกจกรรมการปรบเปลยน

พฤตกรรมในแตละกลมทงเดกทมนำาหนกมากกวา

เกณฑและเดกทมนำาหนกนอยกวาเกณฑทงทโรงเรยน

และทบานโดยใหครอบครวมสวนรวม ควรตดตาม

ประเมนผลอยางตอเนอง เพอลดความเสยงในการ

เกดภาระโรคในอนาคตได

คำ�สำ�คญ: ภาวะโภชนาการ, นำาหนกตามเกณฑ

สวนสง,สวนสงตามเกณฑอาย,นกเรยน

วารสารสาธารณสขศาสตร 2555; 42(1): 78-89

* ศนยบรการสาธารณสข67ทววฒนาสำานกอนามยกรงเทพมหานคร

Journal of Public Health Vol.42 No.1 (Jan-Apr 2012)

78

บทนำา เดกเปนทรพยากรบคคลทสำาคญของประเทศ

การพฒนาประเทศใหเจรญจำาเปนตองพฒนาเดก

ซงเปนอนาคตของชาตใหมความพรอมในทกๆดาน

โดยเฉพาะอยางยงดานสขภาพอนามยภาวะโภชนาการ

เปนดชนบงชทดของภาวะสขภาพโดยรวมของเดก

และภาวะโภชนาการทดเปนตนทนสำาคญทสงเสรม

ใหเดกเจรญเตบโตไดอยางเตมศกยภาพ1 ปจจบน

ภาวะโภชนาการยงเปนปญหาสำาคญในเดกวยเรยน

ทงโภชนาการเกนนำาหนกตวเกนมาตรฐาน(เรมอวน

และอวน)และภาวะโภชนาการขาด(ผอม)นำาหนกตว

ตำากวามาตรฐาน การทเดกมภาวะโภชนาการเกน

จนอวนทำาใหเดกตองรบนำาหนกตวมากกวาปกตสงผล

ใหเดกเหนอยงาย เปนโรคไขขอ หรอโรคทเกยวกบ

ขอกระดก ลกษณะการเดนผดปกต ขาโกง ขาแป

มผนคนบรเวณขอพบจากการอบชนเกดเปนแผลได

มความผดปกตของระบบทางเดนหายใจหายใจลำาบาก

และมปญหาสขภาพจตไดจากการถกเพอนลอเลยน

ขาดความมนใจ2 เดกทอวนมากจะมระดบอมตว

ของออกซเจนในเลอดตำากวารอยละ90ตลอดเวลา

ครงหนงของการนอนหลบทำาใหมอาการงวงซม

ในเวลากลางวนปวดศรษะในตอนเชาผลการเรยน

และความจำาตำากวาเดกทไมมปญหา3สำาหรบเดกทม

โภชนาการขาด (ผอม) จะสงผลใหเดกเตย เชาวน

ปญญาลดลงการเรยนรชาเฉอยชา ภมตานทานโรค

ตำาจงมกมการตดเชอเจบปวยบอย เปนนานหายชา

และมความรนแรง เชนทองเสย เปนหด ไขหวด

ปอดบวมทำาใหมโอกาสเสยชวตได4

จากผลการสำารวจของสำานกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพในประเทศไทย

ปพ.ศ.2552พบนกเรยนระดบประถมศกษาในชนบท

มนำาหนกนอยกวาเกณฑรอยละ 10 และนกเรยน

ระดบมธยมศกษามนำาหนกนอยกวาเกณฑรอยละ6

แตนกเรยนระดบประถมศกษาในเขตเมองกลบม

นำาหนกมากกวาเกณฑถงรอยละ15.4และนกเรยน

ระดบมธยมศกษามนำาหนกเกนเกณฑถงรอยละ13.65

ผลการวจยของกรมอนามยในปเดยวกนพบวา

นกเรยนในสงกดทบวงมหาวทยาลยเปนโรคอวนสงถง

รอยละ 25.9-31.5 โรงเรยนในสงกดสำานกงาน

คณะกรรมการการศกษาเอกชนรอยละ 25.7-28.1

โรงเรยนในสงกดสำานกงานการประถมศกษาแหงชาต

รอยละ23.3-27.4และโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

พบรอยละ11.2-14.6และยงพบวาเดกอนบาลเปน

โรคอวนประมาณรอยละ 196 อกทงผลการสำารวจ

สขภาวะเดกไทยอาย6-15ปในปพ.ศ.2553 พบวา

เดกไทยสวนใหญนยมบรโภคอาหารทมความเสยงตอ

สขภาพรางกาย เชน นยมดมนำาอดลม นำาหวาน

สงถงรอยละ 97.54 รบประทานขนมกรบกรอบ

รอยละ 97.67 ซงพฤตกรรมการบรโภคลกษณะน

นำาไปสโรคอวนสงผลใหเกดโรคเรอรงตอไปในอนาคต

เชน โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจ

และหลอดเลอด8ดงนนควรเฝาระวงภาวะโภชนาการ

ของเดกและหากพบปญหาภาวะโภชนาการเกนหรอ

ภาวะโภชนาการขาดเกดขนแลวรบแกไขกอนทจะม

ความรนแรงมากขนจะชวยลดภาระของโรคได

จากผลการสำารวจทพบปญหาโภชนาการใน

นกเรยนดงกลาวขางตนทำาใหศนยบรการสาธารณสข

67 ทววฒนา ซงเปดใหบรการเมอป พ.ศ. 2550

รบผดชอบงานอนามยโรงเรยนในพนทเขตทววฒนา

เหนวาการพฒนางานสงเสรมสขภาพดานโภชนาการ

ในโรงเรยนเปนสงสำาคญ ดงนนผวจยจงมแนวคด

ในการศกษาภาวะโภชนาการของนกเรยนในโรงเรยน

พนทเขตทววฒนา กรงเทพมหานคร เพอนำาขอมล

ทไดไปใชประโยชนในการสรางเสรมพฤตกรรมสขภาพ


79

ในกลมเดกนกเรยนในพนทเขตทววฒนาและพฒนา

ศกยภาพงานอนามยโรงเรยนตอไป

วธการศกษา รปแบบการศกษา(Studydesign)เปนการ

ศกษาเชงพรรณนา

ประชากรกลมเปาหมาย คอนกเรยนในโรงเรยน

พนทเขตทววฒนากรงเทพมหานครไดแกโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร 6 แหง โรงเรยนสงกด

สำานกงานการประถมศกษาแหงชาต2แหงระดบ

อนบาลประถมศกษาและมธยมศกษาเกณฑการ

คดเขาคอนกเรยนในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาท

ไดรบการตรวจสขภาพในปการศกษา 2551-2553

เกณฑการคดออก คอ นกเรยนทไมไดรบการตรวจ

สขภาพ

วธดำาเนนการวจย สำารวจขอมลยอนหลงโดย

การทบทวนบนทกการตรวจสขภาพของเดกนกเรยน

ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนาตงแตปการศกษา

2551-2553

เครองมอทใชในการวจยคอแบบบนทกขอมล

การตรวจสขภาพของเดกนกเรยน เชน โรงเรยน

ปการศกษาเพศระดบชนการศกษาอายนำาหนก

สวนสง ประเมนภาวะโภชนาการของเดกนกเรยน

โดยนำาผลการชงนำาหนก (กโลกรม) และผลการวด

สวนสง (เซนตเมตร) มาประเมนภาวะโภชนาการ

โดยใชนำาหนกเทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโต

ของเพศชาย-หญง(นำาหนกตามเกณฑสวนสง)และ

สวนสงเทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศ

ชาย-หญง(สวนสงตามเกณฑอาย)ของกรมอนามย

กระทรวงสาธารณสขพ.ศ.25439

1)การใชกราฟแสดงนำาหนกตามเกณฑสวนสง

เปนการดลกษณะของการเจรญเตบโตไดวามนำาหนก

เหมาะสมกบสวนสงหรอไมเพอบอกวาเดกมรปราง

สมสวน อวนหรอผอม แปลผลภาวะโภชนาการได

ดงน

-นำาหนกอยในเกณฑปกตม3ระดบไดแก

สมสวน(อยระหวาง+1.5S.D.ถง-1.5S.D.),ทวม

(อยเหนอเสน+1.5S.D.ถง+2S.D.)ซงเสยงตอ

ภาวะอวนและคอนขางผอม(อยตำากวาเสน-1.5S.D.

ถง-2S.D.)ซงเสยงตอการขาดอาหาร

-นำาหนกมากกวาเกณฑม 2 ระดบไดแก

เรมอวน(อยเหนอเสน+2S.D.ถง+3S.D.)และ

อวน(อยเหนอเสน+3S.D.)

-นำาหนกนอยกวาเกณฑคอผอม(อยตำา

กวาเสน-2 S.D.) แสดงวาไดรบอาหารไมเพยงพอ

ขาดอาหารเฉยบพลน

2)การใชกราฟแสดงสวนสงตามเกณฑอาย

เปนการนำาสวนสงมาเทยบกบเกณฑมาตรฐานของ

เดกทมอายเดยวกนบอกลกษณะของการเจรญเตบโต

ไดวา สง ปกต หรอเตย แปลผลภาวะโภชนาการ

ดงน

-สวนสงอยในเกณฑปกตม4ระดบไดแก

สวนสงตามเกณฑ(อยระหวาง+1.5S.D.ถง-1.5S.D.),

คอนขางสง(อยเหนอเสน+1.5S.D.ถง+2S.D.),สง

(อยเหนอเสน+2S.D.)และคอนขางเตย(อยตำากวา

เสน-1.5S.D.ถง-2S.D.)ซงเสยงตอการขาดอาหาร

-สวนสงนอยกวาเกณฑคอ เตย (อยตำา

กวาเสน-2S.D.)มการเจรญเตบโตไมดแสดงถงการ

ไดรบอาหารไมเพยงพอเปนเวลานานเรอรง

การรบรองจรยธรรมการวจย

งานวจยฉบบนผานการรบรองจากคณะกรรมการ

พจารณา และควบคมการวจยในคนของกรงเทพ-

มหานครเมอวนท19กรกฎาคม2554(เอกสาร

หมายเลขพ.86)


80

การวเคราะหขอมล

ขอมลเชงคณภาพ(ประกอบดวยเพศระดบชน

ปการศกษาภาวะโภชนาการ)วเคราะหและนำาเสนอ

ดวยความถและรอยละขอมลเชงปรมาณ(ประกอบ

ดวยนำาหนกความสง)วเคราะหและนำาเสนอดวย

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานและการวเคราะห

ความสมพนธระหวางปจจยใชสถตไค-สแควร(Chi–

Squaretest)ทงนถอระดบความเชอมนในการทดสอบ

ทางสถตนอยกวาและเทากบ 0.05วามนยสำาคญ

ทางสถต

ผลการศกษา การศกษาครงนเกบขอมลนกเรยน8โรงเรยน

ของพนทเขตทววฒนากรงเทพมหานครในระดบชน

อนบาลประถมศกษาและมธยมศกษาสงกดกรงเทพ-

มหานครและสงกดสำานกงานการประถมศกษาแหงชาต

โดยเกบขอมลนำาหนก และสวนสงจากการตรวจ

สขภาพนกเรยนประจำาปพบวาในปการศกษา2551

มจำานวนนกเรยนทไดรบการตรวจสขภาพทงหมด

8,191รายเดกนกเรยนชนอนบาล(อาย3-5ป)

984รายชนประถมศกษา(อาย6-11ป)3,147ราย

ชนมธยมศกษา(อาย12-18ป)4,060รายปการ

ศกษา2552ม8,901รายเดกนกเรยนชนอนบาล

1,013รายชนประถมศกษา3,213รายชนมธยมศกษา

4,675 ราย ปการศกษา 2553 ม 9,335 ราย

เดกนกเรยนชนอนบาล1,028รายชนประถมศกษา

3,279 รายชนมธยมศกษา 5,028 รายนกเรยน

สวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ52.5นำาหนก

เฉลยของเดกนกเรยนชนอนบาลเพศชายปการศกษา

2551-2553คอ17.62±2.4กโลกรมนำาหนกเฉลย

เพศหญงคอ16.13±2.1กโลกรมนำาหนกเฉลยของ

เดกนกเรยนชนประถมศกษาเพศชายปการศกษา


เพศหญงคอ30.05±2.8กโลกรมนำาหนกเฉลยของ

เดกนกเรยนชนมธยมศกษาเพศชาย ปการศกษา


เพศหญง คอ 51.61±4.6 กโลกรม สวนสงเฉลย

ของเดกนกเรยนชนอนบาลเพศชาย ปการศกษา

2551-2553คอ108.17±6.8เซนตเมตรสวนสงเฉลย

เพศหญงคอ107.10±6.5เซนตเมตรสวนสงเฉลย

ของเดกนกเรยนชนประถมศกษาเพศชายปการศกษา


เพศหญงคอ130.37±11.4เซนตเมตรสวนสงเฉลย

ของเดกนกเรยนชนมธยมศกษาเพศชายปการศกษา


เพศหญงคอ158.70±5.3เซนตเมตร(ตารางท1)

การประเมนภาวะโภชนาการโดยการชงนำาหนก

เทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง

(นำาหนกตามเกณฑสวนสง) ของกรมอนามย

กระทรวงสาธารณสขพ.ศ.2543พบวาปการศกษา

2551-2553 มเดกอนบาลในโรงเรยนเขตทววฒนา

ทมภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ6.71(เรมอวน

รอยละ 3.35 อวนรอยละ 3.35), รอยละ 9.28

(เรมอวนรอยละ 3.65 อวนรอยละ 5.63) และ

รอยละ 9.53 (เรมอวนรอยละ 3.89 อวนรอยละ

5.64) ตามลำาดบ พบวาปการศกษา 2551-2553

มเดกประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกนคดเปน

รอยละ9.43(เรมอวนรอยละ5.02อวนรอยละ4.42),

รอยละ10.15 (เรมอวนรอยละ5.10อวนรอยละ

4.97) และรอยละ 13.27 (เรมอวนรอยละ 6.19

อวนรอยละ 7.08) ตามลำาดบ พบวาปการศกษา

2551-2553 มเดกมธยมศกษาทมภาวะโภชนาการ

เกนคดเปนรอยละ 16.18 (เรมอวนรอยละ 6.97

อวนรอยละ9.21),รอยละ11.89(เรมอวนรอยละ


81

5.50อวนรอยละ5.95)และรอยละ14.34(เรมอวน

รอยละ6.19อวนรอยละ8.15)ตามลำาดบพบวา

ปการศกษา 2551-2553 มเดกอนบาลในโรงเรยน

เขตทววฒนาทมภาวะโภชนาการอยในเกณฑผอม

คดเปนรอยละ5.18, 4.64และ5.64ตามลำาดบ

พบวาปการศกษา 2551-2553 มเดกประถมศกษา

ทมภาวะโภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.34,

3.39, และ 3.72 ตามลำาดบ มเดกมธยมศกษาทม

ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ2.91,2.61,

และ3.14ตามลำาดบพบสดสวนภาวะโภชนาการเกน

และขาด(ผอม)ในเพศชายมากกวาเพศหญงทกระดบ

ชนการศกษา(ตารางท2)

Table 1 Weightandheightof thestudents inAcademic’syearbetween2008 to2010

dividedbygender

Class level

Male Female

Weight (kg) Height (cm) Weight (kg) Height (cm)

mean S.D. mean S.D. mean S.D. mean S.D.

Kindergarten

Part1

Part2

17.62

15.73

19.47

2.4

2.5

3.8

108.17

105.07

111.27

6.8

7.3

5.8

16.13

14.67

17.60

2.1

1.8

2.5

107.10

104.53

109.67

6.5

6.2

5.9

Primaryschool

Grade1

Grade2

Grade3

Grade4

Grade5

Grade6

29.98

22.20

24.60

31.00

27.53

34.67

39.86

4.7

6.3

6.6

11.9

5.5

10.6

10.2

130.86

115.53

125.87

131.47

131.08

137.46

143.73

8.8

5.5

6.7

7.2

3.8

7.3

5.6

30.05

22.27

21.93

26.13

29.06

37.00

44.00

2.8

5.4

4.7

5.4

7.2

8.5

15.7

130.37

114.40

122.00

129.20

130.73

140.67

145.20

11.4

4.6

7.5

4.3

5.9

5.4

10.9

Secondaryschool

Grade7

Grade8

Grade9

Grade10

Grade11

Grade12

58.39

53.53

54.07

52.13

63.80

58.34

68.50

6.5

15.9

14.8

9.7

18.2

10.9

19.8

166.64

152.27

162.20

167.26

169.26

171.53

177.30

8.6

8.1

6.1

7.1

6.3

7.4

4.0

51.61

46.10

46.20

53.47

53.90

52.10

57.90

4.6

12.6

8.8

13.1

11.8

8.9

13.5

158.70

152.60

155.73

156.67

159.60

159.80

168.10

5.3

4.6

4.5

4.1

6.1

4.2

3.5


82

Table 2 Nutritionalstatusbyweightforheight

Nutrition weight for height

ClassTotal%

Kindergarten Primary level Secondary level

Male% Female% Male% Female% Male% Female%

1.Normalweight+1.5S.D.to-1.5S.D.200820092010+1.5S.D.to+2S.D.200820092010-1.5S.D.to-2S.D.200820092010

2.Overweight+2S.D.to+3S.D.200820092010Over+3S.D.200820092010

3.UnderweightBelow-2S.D.200820092010

77.076.170.7

2.83.02.8

7.37.08.5

3.43.94.5

3.65.58.2

6.14.55.4

79.074.677.5

5.54.23.5

5.07.37.0

3.43.33.3

3.15.82.9

4.24.85.9

75.775.070.3

4.35.95.4

4.94.64.9

6.05.26.9

5.96.08.5

3.13.43.9

80.776.676.0

3.84.84.2

5.16.15.2

4.05.05.5

2.84.15.6

3.63.33.5

66.072.065.0

3.93.86.7

6.77.66.7

7.75.67.4

12.88.010.9

2.83.03.4

74.277.574.8

4.95.25.4

5.25.45.4

6.45.45.3

6.44.36.1

3.02.32.9

74.475.371.8

4.34.75.3

5.66.05.8

5.85.15.9

6.75.67.5

3.33.13.6

การประเมนภาวะโภชนาการโดยการวดสวนสง

เทยบเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเพศชาย-หญง

(สวนสงตามเกณฑอาย)ของกรมอนามยกระทรวง

สาธารณสขพ.ศ.2543พบวาปการศกษา2551-2553

มเดกอนบาลในโรงเรยนเขตทววฒนาทมภาวะ

โภชนาการอยในเกณฑเตยคดเปนรอยละ2.85,3.95,

และ 5.06 ตามลำาดบ มเดกประถมศกษาทมภาวะ



83

และ 2.07 ตามลำาดบ มเดกมธยมศกษาทมภาวะ


และ 1.11ตามลำาดบพบสดสวนภาวะโภชนาการ

อยในเกณฑเตยในเพศหญงมากกวาเพศชายในระดบ

ชนอนบาล และประถมศกษา แตพบสดสวนภาวะ

โภชนาการอยในเกณฑเตยในเพศชายมากกวา

เพศหญงเฉพาะในระดบชนมธยมศกษา(ตารางท3)

จากการศกษาพบวาการประเมนภาวะโภชนาการ

จากสวนสงตามเกณฑอายระหวางเพศชาย และ

เพศหญงไมแตกตางกน แตการประเมนนำาหนก

ตามเกณฑสวนสงบอกภาวะโภชนาการของเพศชาย

และเพศหญงแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

p<0.01(ตารางท4)

Table 3 Nutritionalstatusbyheightforage

Nutrition height for age

ClassTotal%

Kindergarten Primary level Secondary level

Male% Female% Male% Female% Male% Female%

1.Normalheight.+1.5S.D.to-1.5S.D.200820092010+1.5S.D.to+2S.D.200820092010Over+2S.D.200820092010-1.5S.D.to-2S.D.200820092010

2.Underheight(stunting)Below-2S.D.200820092010

81.781.060.7

4.94.16.9

4.54.34.8

5.56.223.4

3.44.34.3

85.779.179.3

3.86.84.1

3.63.43.9

4.66.06.7

2.34.85.9

80.782.184.6

5.54.95.1

4.95.35.3

4.84.73.3

4.03.11.8

78.381.383.7

6.96.36.0

4.24.35.7

6.55.32.3

4.02.92.3

75.176.377.6

11.510.010.9

10.89.47.0

1.92.83.2

0.71.61.3

80.979.579.4

8.69.39.0

7.27.47.3

2.12.73.4

1.21.01.0

79.579.679.6

7.87.77.8

6.66.56.3

3.83.94.5

2.42.31.9


84

Table4 NutritionalstatusinAcademic’syearbetween2008to2010dividedbygender.

Academic’s year Total (%) Male (%) Female (%) p value

1.2008KindergartenPrimarySecondary

n=8,191984(12)3,147(38.4)4,060(49.6)

n=3,920507(12.9)1,632(41.6)1,781(45.4)

n=4,271477(11.2)1,515(35.5)2,279(53.4)

p<0.01

Weightforheight-Normalweight-Overweight-Underweight

6,897(84.2)1,020(12.5)274(3.3)

3,193(81.5)595(15.2)132(3.4)

3,704(86.7)425(10)142(3.3)

p<0.01

Heightforage-Normalheight-Underheight(stunting)

7,997(97.6)194(2.4)

3,825(97.6)95(2.4)

4,172(97.7)99(2.3)

p=0.754


n=8,9011,013(11.4)3,213(36.1)4,675(52.5)

n=4,250532(12.5)1,626(38.3)2,092(49.2)

n=4,651481(10.3)1,587(34.1)2,583(55.5)

p<0.01


7,668(86.1)955(10.7)278(3.1)

3,591(84.5)516(12.1)143(3.4)

4,077(87.7)439(9.4)135(2.9)

p<0.01


8,707(97.8)194(2.2)

4.44(97.5)106(2.5)

4,563(98.1)88(1.9)

p=0.052


n=9,3351,028(11)3,279(35.1)5,028(53.9)

n=4,373539(12.3)1,653(37.8)2,180(49.9)

n=4,962489(9.9)1,626(32.8)2,848(57.4)

p<0.01


7,743(82.9)1,254(13.4)338(3.6)

3,483(79.7)721(16.5)168(3.8)

4,260(85.8)533(10.7)170(3.4)

p<0.01


9,159(98.1)176(1.9)

4,292(98.1)80(1.9)

4,867(98.1)96(1.9)

p=0.825


85

อภปรายผล จากการศกษาภาวะโภชนาการของนกเรยน

ในโรงเรยนพนทเขตทววฒนา ตงแตปการศกษา

2551-2553พบวาแมนกเรยนสวนใหญมนำาหนกอยใน

เกณฑปกตสมสวนแตพบเดกทมภาวะโภชนาการเกน

(เรมอวนและอวน)และภาวะโภชนาการขาด(ผอม)

เพมขนทกปในทกระดบชนสอดคลองกบขอมลสรป

การเฝาระวงภาวะโภชนาการของโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2550-2553 โดย

กองสรางเสรมสขภาพสำานกอนามยกรงเทพมหานคร

ทพบวาเดกนกเรยนมภาวะโภชนาการเกนเพมสงขน

ทกปเชนเดยวกนโดยพบวาปการศกษา2550-2553

พบเดกอนบาลมภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ

4.33,4.23,4.11,และ4.28ตามลำาดบเดกประถม

ศกษามภาวะโภชนาการเกนคดเปนรอยละ5.33,5.41,

5.31,และ5.61ตามลำาดบเดกมธยมศกษามภาวะ

โภชนาการเกนคดเปนรอยละ5.44,5.21,5.27,และ

5.53ตามลำาดบสำาหรบภาวะโภชนาการขาด(ผอม)

ในเดกอนบาลคดเปนรอยละ 5.46, 5.33, 5.03,

และ 5.57 ตามลำาดบ เดกประถมศกษามภาวะ

โภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.69,3.70,

3.58,และ3.55ตามลำาดบเดกมธยมศกษามภาวะ

โภชนาการขาด(ผอม)คดเปนรอยละ3.56,3.73,

3.88,และ4.58ตามลำาดบ10

แมวาปการศกษา2551-2553จะพบนกเรยน

ในโรงเรยนเขตทววฒนาทอยในเกณฑเตยลดลง

ในระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษาแตเพม

ขนในระดบชนอนบาล เมอเปรยบเทยบขอมลสรป

การเฝาระวงภาวะโภชนาการของโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2550-2553 โดย

กองสรางเสรมสขภาพสำานกอนามยกรงเทพมหานคร

กลบพบวาเดกอนบาลมภาวะโภชนาการสงนอยกวา

เกณฑลดลง คดเปนรอยละ 3.16, 3.02, 3.02,

และ2.87ตามลำาดบและเดกประถมศกษามภาวะ

โภชนาการเตยสงนอยกวาเกณฑลดลงคดเปนรอยละ

2.49, 2.60, 2.48,และ2.44ตามลำาดบแตเดก

มธยมศกษามภาวะโภชนาการเตยสงนอยกวาเกณฑ

เพมขนคดเปนรอยละ2.2,2.47,1.96,และ2.02

ตามลำาดบ10

จากการศกษาขอมลดงกลาวชใหเหนวาภาวะ

โภชนาการเกนและขาด(ผอม)ยงเปนปญหาสำาคญ

ในเดกวยเรยน แมวาปจจบนจะมการดำาเนนการ

สงเสรมสขภาพเฝาระวงภาวะโภชนาการในโรงเรยน

ตงแตป2552เชนโครงการเดกไทยไรพงโครงการ

โรงเรยนสงเสรมสขภาพโดยการใหความรทกษะและ

สรางเจตคตทดในการดแลสขภาพการออกกำาลงกาย

การรบประทานอาหารและการเปลยนแปลงพฤตกรรม

การบรโภค อกทงทางโรงเรยนจดทำารายการอาหาร

ทมคณคาทางโภชนาการแกนกเรยนไมจำาหนายอาหาร

ขนมหวาน เครองดมทไมมประโยชนตอรางกายใน

โรงเรยน แตพบวาปญหาภาวะโภชนาการในเดก

นกเรยนกลบเพมขนทกปโดยเฉพาะเดกนำาหนกเกน

มาตรฐานเรมอวนและอวนอาจเปนเพราะวาการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการรบประทานอาหารตองทำา

ทงในโรงเรยนนอกโรงเรยนและทบานจากการศกษา

ของ อสราภาและคณะพบวาเดกทมระดบความ

รนแรงของภาวะอวนทตางกนสมพนธกบการไดรบ

พลงงานจากอาหารหลงจากกลบจากโรงเรยนท

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต11 จากการศกษา

ของอมรพรรณพบวาชนดของนมและชนดอาหาร

ทขายรอบโรงเรยนเปนปจจยเสยงของการเกดภาวะ

อวนในเดกเชนเดกทรบประทานขนมหวานนมเปรยว

และอาหารทอดนอกรวโรงเรยน มความเสยงตอ

การเกดภาวะอวนเปน 2.9, 3.4, และ 10.7 เทา


86

(ตามลำาดบ) ของเดกทไมไดรบประทาน12 จากการ

ศกษาการบรโภคอาหารวาง และขนมของเดกอาย

3-15 ป ของ อไรพร พบวาเดกสวนใหญชอบ

รบประทานอาหารทอดรอยละ45อาหารรสหวาน

รอยละ37และในครอบครวของเดกอวนอาหารวาง

ทครอบครวเตรยมไวทบานมกเปนขนมขบเคยวในเดก

ทไมอวนมกเปนผลไม13 การออกกำาลงกายในเดกม

ความสำาคญแมวาทางโรงเรยนจะมชวโมงพลศกษา

และมการออกกำาลงกายตอนเชากอนเขาเรยนแตอาจ

ไมเพยงพอ เกดความไมสมดลระหวางพลงงานท

บรโภคกบการใชพลงงานสงผลใหมพลงงานสวนเกน

สะสมเปนไขมน และนำาหนกเกนจนเปนโรคอวน

จากการศกษาของ ลดดา พบวาในเวลาวาง เชน

วนหยดเสารอาทตยเดกจะใชเวลาในการดโทรทศน

เฉลยวนละ3-5ชวโมงแทนการเลนหรอออกกำาลงกาย

กลางแจงเสยงตอภาวะอวนเพมขนรอยละ12ตอ

หนงชวโมงทเดกดโทรทศนในแตละวน14 สำาหรบ

ภาวะโภชนาการขาด(ผอม)ของเดกจากการศกษา

อาหารวางทเดกนำาหนกตำากวาเกณฑบรโภค ของ

สรประภาและคณะ พบวาเดกนำาหนกตำากวาเกณฑ

มกรบประทานอาหารวางทเปนขนมขบเคยว และ

เครองดมรสหวานแตรบประทานนมนอยกวาเดก

นำาหนกตวปกต15

ดงนนงานอนามยโรงเรยน นอกจากจะให

สขศกษาเกยวกบการเฝาระวงภาวะโภชนาการ

ในโรงเรยนแลวควรจะสรางเครอขายแนวรวมโรงเรยน

และผปกครองในการปลกจตสำานกใหปรบเปลยน

พฤตกรรมการรบประทานอาหารและออกกำาลงกาย

โดยจดสงแวดลอมภายในบานใหไมเออตอการบรโภค

อาหารระหวางมอ หลกเลยงขนมหวาน นำาหวาน

นำาอดลมลดเวลาในการดโทรทศนการเลนคอมพวเตอร

และหมนออกกำาลงกาย ทำากจกรรมกลางแจงอยาง

สมำาเสมอใหเกดพฤตกรรมทยงยนตอไปและจดกจกรรม

การปรบเปลยนพฤตกรรมในกลมเดกทมนำาหนก

มากกวาเกณฑและกลมเดกทมนำาหนกนอยกวาเกณฑ

ตดตามประเมนผลอยางตอเนอง โดยหวงวาจะลด

ความเสยงในการเกดโรคในอนาคต

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณคณะกรรมการพจารณาและ

ควบคมการวจยในคนของกรงเทพมหานครทอนญาต

ใหดำาเนนการวจย และขอขอบคณ สำานกอนามย

กรงเทพมหานครทสนบสนนการศกษาครงน

เอกสารอางอง1.สถตวงศสรประกต,นงเยาวอดมวงศ,และสธาดา

นนทะแกลว. ผลการจดโครงการอนามย

โรงเรยนสำาหรบชนประถมศกษา.พยาบาลสาร

2549;33:24-32.

2.ศรศภลกษณ สงคาลวณช และคณะ. ปญหา

โรคเดกทพบบอย. กรงเทพฯ: สำานกพมพ

กรงเทพเวชสาร;2549.

3.DanielsSR,ArnettDK,EckelRH,etal.

Overweight inchildrenandadoles-

cents:pathophysiology,consequences,

prevention,andtreatment.Circulation

2005;3:1999-2012.

4.ChaimayB,ThinkhamropB,ThinkhamropJ.

Riskfactorsassociatedwithlanguage

developmentproblemsinchildhood.

JMedAssocThai2006;89(7):1080-6.

5.สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.

สาระสขภาพ.กรงเทพฯ;2552เขาถงไดท

http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/


87

special_report /15598. เมอวนท 3

มนาคมพ.ศ.2554

6.กองโภชนาการกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข.

แนวทางการดำาเนนงานเฝาระวงการเจรญ

เตบโตของเดกอาย 6-18 ป. กรงเทพฯ:

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทย;2552.

7.กองสขศกษา กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข. มาตรฐานสขภาพ

เดกไทย. กรงเทพฯ: บรษทโอ-วทย

(ประเทศไทย)จำากด;2553.

8.FlegalKM.Epidemiologicaspectsofover-

weight and obesity in the United

States.PhysiolBehav2005;86:599-

602.

9.กองโภชนาการกรมอนามยกระทรวงสาธารณสข.

คมอแนวทางการใชเกณฑอางองนำาหนก

สวนสงเพอประเมนภาวะโภชนาการเจรญ

เตบโตของเดกไทย. กรงเทพฯ: องคการ

ทหารผานศก;2543.

10.กองสรางเสรมสขภาพ สำานกอนามย. สรปผล

การเฝาระวงภาวะโภชนาการโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร.กรงเทพฯ;2554เขาถง

ไดทhttp://www.bangkok.go.th/health/.

เมอวนท12กมภาพนธพ.ศ.2555

11.อสราภาชนสวรรณ,ทพวรรณหรรษคณาชย,

และภาสกรศรทพยสโข.ประสทธผลของ

การแกปญหาภาวะโภชนาการเกนในเดก

นกเรยนอนบาลโดยการปรบพฤตกรรม

การบรโภค.วารสารกมารเวชศาสตร2552;

48(3):230-237.

12.อมรพรรณ ฐตบญสวรรณ. ความสมพนธของ

ปจจยแวดลอมในโรงเรยนกบการเปลยนแปลง

ภาวะโภชนาการของเดกชนประถมศกษา

ในอำาเภอหาดใหญจงหวดสงขลา.กรงเทพฯ;

2554 เขาถงไดท http://kb.psu.ac.th/

psukb/handle/2010/7471.เมอวนท26

กรกฎาคมพ.ศ.2554

13.อไรพรจตตแจง.การศกษาพฤตกรรมการบรโภค

ขนมและอาหารวางของเดก 3-15 ป.

กรงเทพฯ;2547เขาถงไดทhttp://www.

sweetenough.in.th/index/.เมอวนท12

กมภาพนธพ.ศ.2555

14.ลดดา เหมาะสวรรณ. โภชนาการแนวปฏบต.

กรงเทพฯ: บรษทบยอนดเอนเทอรไพรซ

จำากด;2552.

15.สรประภากลนกลน,คำาปนจนโนนมวง.การ

บรโภคอาหารวางในกลมเดกกอนวยเรยนทม

ภาวะโภชนาการปกตและเดกขาดสารอาหาร

ในเขตชนบท ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ประเทศไทย.จดหมายเหตทางแพทย2549;

89(5):706-713.


88

Study surveying the nutritional Status of Students

in Taweewattana District, Bangkok

Suthee Saritsiri*

ABSTRACT Thisstudywasaretrospectivesurveystudy. The purpose of this study was toinvestigatethenutritionalstatusofstudentsinTaweewattanadistrict,Bangkokfrom2008to2010.ThestudypopulationincludedstudentsfromeightschoolsinTaweewattanadistrict,Bangkokwhowerecheckedupfrom2008to2010.Theresearchtoolswerecheckuprecordsofthestudents.Thenutritionalstatuswasassessedbymeasuringweightandheightandwasclassifiedbyusinggraphof thestandardgrowthdividedsexandagerange(weightforheight,heightforage).Thedatawere analyzed by frequency, percentage,mean,standarddeviation,andChi-Squaretest.Results showed that the nutritional statusregarding weight inmost of the studentswerenormalinkindergarten,primaryschool,andsecondaryschoollevels.However,thenumber of over-nutrition (overweight andobesity)andunder-nutritionstudentsincreased

ineachAcademicyearfrom2008to2010.Thestuntingstudentsdecreasedinprimaryand secondary levels but increased in kindergartenlevel.Therewerenosignificantcorrelationsbetweensexandnutritionalsta-tuswhenevaluatedbyheightforage,butsignificantcorrelationsifevaluatedbyweightforheight(p<0.01).Therefore,over-nutritionandunder-nutritionareconsideredthemostimportantproblemsinstudents.Thisstudysuggeststhatthehealthstakeholdersshouldsetupactivitiesfocusingonhealtheducationregarding nutrition, eating and exercise topromotehealthybehaviors.Withspecialfocusonstudents inobesityandunder-nutritionbothatschoolandhome,activitiesshouldpromotethefamiliesparticipationandevaluateonacontinuousbasis.Thismayleadtoareducedriskofburdendisease.

Key words: nutritional status, weight forheight,heightforage,student

J Public Health 2012; 42(1): 78-89

Correspondence:SutheeSaritsiri.HealthCenter67Taweewattana,3UtthayanRoad,Taweewattana,Bangkok,

Thailand10170.Email:[email protected]* HealthCenter67Taweewattana,HealthDepartment,BangkokMetropolitanAdministration

ภาวะโภชนาการของนักเรียนในโรงเรียน...

Documents

Transcript of ภาวะโภชนาการของนักเรียนในโรงเรียน...