การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf ·...
Transcript of การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf ·...
![Page 1: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/1.jpg)
การสะทอนการจดการเรยนร
Reflective Teaching
![Page 2: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/2.jpg)
การคดสะทอนเปนคณลกษณะส าคญของครในการสงเสรมผเรยนใหเกดทกษะการเรยนรทจ าเปน ครทมคณลกษณะแบบคดสะทอนจะเปนผ ทตระหนกในตนเองและประเมนตนเองเพอพฒนาการปฏบตงานของตนเองใหมประสทธภาพอยตลอดเวลา การพฒนาตนเองใหมความเปนครแบบคดสะทอนโดยเฉพาะการคดสะทอนเกยวกบการจดการเรยนรจงเปนกลไกหนงทชวยใหไดขอมลสารสนเทศซงเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพการจดการเรยนรและการพฒนาคณภาพผเรยน
คมอ “การสะทอนการจดการเรยนร” ฉบบน มวตถประสงคเพอใหครไดเกดความรความเขาใจเกยวกบการสะทอนการจดการเรยนรและสามารถน าไปประยกตใชในการจดการเรยนรได ทงนไดจ าแนกสาระส าคญเปน 4 สวน ไดแก ความรเบองตนเกยวกบการสะทอนการจดการเรยนร ตวอยางแบบบนทกการสะทอนการเรยนร ตวอยางแบบฝกปฏบตการสะทอนการจดการเรยนรและตวอยางแบบบนทกการแลกเปลยนเรยนร การใชคมอฉบบใหเกดประโยชนสงสดควรด าเนนการตามขนตอนตาง ๆ ทไดเสนอแนะไวครบทง 4 ขนตอน ไดแก เรยนร (learn) สะทอนการเรยนร (reflective learning) ฝกปฏบตการสะทอน (reflective practice) และแลกเปลยนเรยนร (share) ผจดท าหวงเปนอยางยงวาคมอเลมนจะเปนประโยชนตอครผสอน ผบรหารสถานศกษา หนวยงานการศกษาและผสนใจทวไปไดศกษาและประยกตใชตามความเหมาะสม
บทน า
![Page 3: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/3.jpg)
หนา
บทน า.............................................................................................................................. แนะน าคมอ…………………………………………………………………….………………. ความรเบองตนเกยวกบการสะทอนการจดการเรยนร………………………….…………. ความหมายของการสะทอนการจดการเรยนร………………………………………………… วงจรการสะทอน………………………………………………………………………………. กระบวนการสะทอนการจดการเรยนร………………………………………………………… ระยะเวลาในการสะทอนการจดการเรยนร……………………………………………………. การสอสารการสะทอนการจดการเรยนร……………………………………………………… ตวอยางแบบบนทกการสะทอนการเรยนร…………………………………………………. สงทไดเรยนร…………………………………………………………………………………... ความเชอมโยงระหวางสงทไดจากการเรยนรกบประสบการณเดม…………………………… ประโยชนทไดจากการเรยนร……………………………..…………………………………… การวางแผนประยกตใชสงทไดจากการเรยนร………………………………………………… ตวอยางแบบฝกปฏบตสะทอนการจดการเรยนร………………………………………….. การสะทอนกอนจดการเรยนร………………………………………………………………… การสะทอนระหวาง/หลงการจดการเรยนร……………………………………………………. ตวอยางแบบบนทกการแลกเปลยนเรยนร………………………………………………… รายละเอยดการแลกเปลยนเรยนร……………………………………………………………. สงทไดรบจากการแลกเปลยนเรยนร………………………………………………..………… แนวทางการพฒนาปรบปรงการจดการเรยนร………………………………………………... เอกสารอางอง……………………………..……………………………………………………
1 2 3 4 6 9 13 14 15 16 16 17 18 20 23 24 24 24 25
สารบญ
![Page 4: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/4.jpg)
แนะน าคมอ
ครผสอน ทกกลมสาระการเรยนร ทกระดบชน
กลมเปาหมาย เพอใหครผสอนเกดความร ความเขาใจเกยวกบการสะทอน การจดการเรยนรและสามารถน าไปประยกตใชในการจดการเรยนรได
วตถประสงค
ขนตอน การใชคมอ
เรยนร (learn)
สะทอนการเรยนร (reflective learning)
ฝกปฏบตการสะทอน (reflective practice)
แลกเปลยนเรยนร (share)
![Page 5: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/5.jpg)
ความรเบองตนเกยวกบการสะทอนการจดการเรยนร
ความหมาย ของการสะทอนการจดการเรยนร
วงจรการสะทอน กระบวนการสะทอนการจด การเรยนร
ระยะเวลา ในการสะทอน การจดการเรยนร
การสอสาร การสะทอน
การจดการเรยนร
-1-
![Page 6: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/6.jpg)
การสะทอนการจดการเรยนร (Reflective Teaching) เปนการใชกระบวนการคดเพอพจารณาไตรตรองการจดการเรยนรของตนเองหรอบคคลอน โดยมวตถประสงคเพอปรบปรงและพฒนา การจดการเรยนรใหบรรลเปาหมายและเกดประสทธภาพสงสด ครทสะทอนการจดการเรยนรของตนเองและแลกเปลยนมมมองการสะทอนการจดการเรยนรกบบคคลอนอยางสม าเสมอจะมขอมลในการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนร ไดมากกวาครท ไมเคยสะทอนการจดการเรยนรของตนเองและแลกเปลยนมมมองการสะทอนการจดการเรยนรกบบคคลอนเลย การสะทอนการจดการเรยนรจงเปนแนวทางหนงในการพฒนาวชาชพครอยางตอเนองและยงยน
การบรรยายสภาพการณ
ความรสก
ความคดเหน
การคนหาขอสรป
การวางแผน
การสะทอน
(reflection)
ความหมายของการสะทอนการจดการเรยนร
บนทกหลงสอนเปนการสะทอนการจดการเรยนรหรอไม ?
บนทกหลงการสอนอาจเปนรปแบบหนงของการสะทอนการจดการเรยนร ถาบนทกนนไมเปนเพยงการบรรยายสภาพการณตาง ๆ ทเกยวของกบการจดการเรยนร แตแสดงใหเหนถงการแสดงความรสก ความคดเหนและการคนหาขอสรปอยางสมเหตสมผล เชอมโยงไปถงการวางแผนปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรใหมประสทธภาพมากขน
-2-
![Page 7: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/7.jpg)
การสะทอนเปนกระบวนการทางสมองทมการด าเนนการอยางตอเนอง จงมนกการศกษาเสนอแนะแนวคดทเกยวกบการสะทอนในลกษณะของวงจรการปฏบต ทตอเนองไวอยางหลากหลาย วงจรของการสะทอนทนาสนใจ งายตอการปฏบตและสามารถน ามาประยกตใชในการจดการเรยนรไดวงจรหนง กคอ วงจรการสะทอน (Reflective Cycle) ของ Gibbs (1988) เนองจากเปนวงจรทมโครงสรางเพอการสะทอนตอประสบการณ (experience) หรอ สถานการณ (situation) ทเชอมโยงกบการปฏบต ดงแสดงในแผนภาพท 1
แผนภาพท 1 วงจรการสะทอนของ Gibbs (Gibbs, 1988 อางถงใน Quinn, 2007)
ขนการสะทอน ค าถาม
บรรยายสภาพการณ เกดเหตการณอะไรขนบาง (What happened) แสดงความรสก/ความคดเหน คดและรสกอยางไรตอเหตการณนน ๆ (What were you thinking and feeling) ประเมน เหตการณอะไรบางทแสดงถงความส าเรจและ/หรอความลมเหลว
(What was good and bad about experience) วเคราะห รสกตอเหตการณตาง ๆ อยางไร (What sense can you make of the situation) หาขอสรป จะท าสงทแตกตางอะไรบาง (What else could you have done) วางแผนปฏบต จะท าสงทแตกตางนนไดอยางไร (If it occurred again, what would you do)
วงจรการสะทอน
-3-
![Page 8: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/8.jpg)
กระบวนการสะทอนการจดการเรยนรเรมตนจากการสงเกตการจดการเรยนรโดยตรงหรอโดยออม เชน ดวดโอเทปหรอฟงจากเทปบนทกเสยง หลงจากนนจงสะทอนการจดการเรยนรในดานตาง ๆ ตามวงจรการสะทอน แลวจงสอสารการสะทอนการจดการเรยนรออกมาในรปของการเขยนหรอการพด ดงแสดงในแผนภาพท 2
แผนภาพท 2 กระบวนการสะทอนการจดการเรยนร
Stephen Brookfield (1995 อางถงใน King & Hibbison, 2000 และ Miller, 2010) ไดเสนอแนะมมมองเพอความส าเรจในกระบวนการสะทอนการจดการเรยนร ไว 4 มมมอง
กระบวนการสะทอนการจดการเรยนร
มมมองจากตนเอง เปนการสะทอนการจดการเรยนรของครดวยตวครเอง (self – reflective) โดยใช การสงเกตตนเอง (self – observation) และการประเมนตนเอง (self – assessment) เปนเครองมอส าคญในการรวบรวมขอมลเกยวกบการจดการเรยนร มมมองจากตนเองจะชวยใหครบนทกกจกรรมการจดการเรยนรไดอยางละเอยดและครบองคประกอบของการจดการเรยนรเนองจากเปนผ ทบรหารจดการเรยนรดวยตนเอง
-4-
![Page 9: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/9.jpg)
มมมองจากผเรยน เปนการสะทอนการจดการเรยนรของครโดยใหผ เรยนใหขอมลยอนกลบ (feedback) การใชแบบสอบถาม (questionnaires) หรอการอภปรายกลม (group discussions) เพอรวบรวมขอมลซงใชเปนสวนหนงของกระบวนการสะทอนการจดการเรยนร ขอมลทไดจากมมมอง
ของผเรยนจะชวยใหครเขาใจปจจยทสงผลตอความส าเรจหรอความลมเหลวในการจดการเรยนรมากขน เนองจากผเรยนเปนกลมเปาหมายทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยตรง การรบทราบและท าความเขาใจความรสก ความคดเหนและขอเสนอแนะจากผ เรยนจงนบเปนประโยชนยงตอกระบวนการสะทอนการจดการเรยนรเพอปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรของคร ดงนน ครควรเปดโอกาสใหผ เรยนไดสะทอนผลการจดการเรยนรของครเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง
มมมองจากการศกษาแนวคดทฤษฎ เปนการสะทอนการจดการเรยนรของครโดยการศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวกบการจดการเรยนรเพอเปนกรอบในการตความสถานการณทเกดขนหรออาจเกดขนในการจดการเรยนร การสะทอนการจดการเรยนรทประสบผลส าเรจจะตองอาศยประสบการณเปนตวขบเคลอนกระบวนการคด ประสบการณทใชอาจไดจากการปฏบตดวยตนเองหรอจากการศกษาแนวคดทฤษฎและการอานประสบการณของผ อนซงสามารถน ามาประยกต ถายโอนเขากบการปฏบตของตนเองได
มมมองจากเพอนคร เปนการสะทอนการจด
การเรยนรของครโดยเพอนครในลกษณะของการจบคพฒนา หรอการใชกระบวนการกลมเพออภปรายแลกเปลยนความคดเหน ทมตอการจดการเรยนร ในกรณของการใชกระบวนการกลม อาจจ าแนกกลมตามสาระการเรยนรหรอระดบชน การสะทอนการจดการเรยนรโดยเพอนจะชวยเพมมมมองและแนวคดในการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรทหลากหลายจากการแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน การสะทอนการจดการเรยนรในลกษณะนครจงควรเปดใจกวางรบฟงความคดเหนทเพอน ๆ ชวยกนสะทอนการจดการเรยนรของตน รวมทงแสดงการสะทอนตอการจดการเรยนรของเพอนๆ อยางตรงไป ตรงมา และใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน
-5-
![Page 10: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/10.jpg)
ระยะท • การสะทอนกอนจดการเรยนร
การสะทอนการจดการเรยนรจ าแนกได 3 ระยะ ไดแก กอนการจดการเรยนร ระหวางการจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนร ดงน
การสะทอนกอนจดการเรยนรเปนการใชกระบวนการคดไตรตรองเพอทบทวนแผนการจดการเรยนรทจะน าไปใชอยางละเอยด รอบคอบ ซงจะชวยใหสามารถวางแผนรบมอกบปญหา อปสรรคทอาจเกดระหวางการจดการเรยนรได การสะทอนกอนจดการเรยนรสามารถตงค าถามเพอการสะทอนได ดงน
ขนการสะทอน ค าถาม บรรยายสภาพการณ จดการเรยนรเรองอะไร
มเปาหมายเพออะไร (ผเรยนรและสามารถท าอะไรได) ใชวธการใด
แสดงความรสก/ความคดเหน คด/ รสกตอการจดการเรยนรครงนอยางไร ความคดหรอความรสกนนสงผลใหการจดการเรยนรส าเรจหรอ
ลมเหลวไดหรอไม อยางไร จะมการปรบเปลยนความคด/ความรสกทเปนอปสรรคนนไดหรอไม
อยางไร ประเมน กระบวนการจดการเรยนรมความเหมาะสมหรอไม
มปจจยใดบางทสงผลใหการจดการเรยนรส าเรจหรอลมเหลว วเคราะห ปจจยทสงผลตอความส าเรจหรอความลมเหลวนน ๆมสาเหตมา
จากอะไร หาขอสรป มการจดการเรยนรอน ๆ ทชวยใหการจดการเรยนรส าเรจหรอ
ปองกน แกไขความลมเหลวทอาจเกดขนหรอไม อยางไร วางแผนปฏบต จะปรบเปลยนการจดการเรยนรอยางไรเมอเกดปจจยทสงผลใหการ
จดการเรยนรความลมเหลว
ระยะเวลาในการสะทอนการจดการเรยนร
-6-
![Page 11: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/11.jpg)
ระยะท • การสะทอนระหวางจดการเรยนร
การสะทอนระหวางจดการเรยนรเปนการใชกระบวนการคดไตรตรองอยางละเอยด รอบคอบเพอทบทวนปจจย กระบวนการและผลผลตจากการจดการเรยนรในระหวางทการจดการเรยนรก าลงด าเนนการอย การสะทอนนจะเกดขนตลอดระยะเวลาการจดการเรยนร โดยเฉพาะเมอมปญหาหรออปสรรคทสงผลใหการจดการเรยนรนน ๆ ไมสามารถด าเนนการตามแผนทก าหนดไวได การสะทอนการจดการเรยนรนจะตองใชความรหรอประสบการณเดมเปนฐานในการขยายความรใหมซงจะน าไปใชประกอบการตดสนใจเลอกแนวทางปฏบตเพอปรบปรง แกไขปญหา อปสรรคทเกดขนนน ๆ เชน ในขณะจดการเรยนรครสงเกตพบวาผ เรยนสวนใหญเรมเบอหนายในการฟง ครตองคดพจารณาวาผ เรยนเกดความเบอหนายในการฟง เนองจากอะไร เกดจากคร ผ เรยนหรอสภาพแวดลอม มวธการใดบางทสามารถแกปญหานได ตดสนใจเลอกใชวธการในการแกปญหาทเหมะสมทสดเพอใหการจดกจกรรมการเรยนรขณะนนด าเนนการตอไปได การสะทอนระหวางจดการเรยนรสามารถตงค าถามเพอการสะทอนได ดงน
ขนการสะทอน ค าถาม บรรยายสภาพการณ การจดการเรยนรด าเนนการไปอยางไร แสดงความรสก/ ความคดเหน
คร นกเรยนหรอผ ทเกยวของคด/ รสกตอการจดการเรยนรอยางไร มความคดหรอความรสกใดบางทสงผลใหการจดการเรยนรส าเรจลมเหลว จะมการปรบเปลยนความคด/ความรสกทเปนอปสรรคนนไดหรอไมอยางไร
ประเมน กระบวนการจดการเรยนรด าเนนไปดวยความราบรนเพยงใด ผเรยนบรรลเปาหมายการเรยนรทตงไวหรอไม อะไรบาง
วเคราะห ปญหา อปสรรคทสงผลใหการเรยนรไมบรรลเปาหมายคออะไร มสาเหตมาจากอะไร
หาขอสรป มวธการแกไขปญหาอปสรรคตาง ๆ เหลานนอยางไร เลอกใชวธการอะไรในการแกไขปญหา อปสรรค เพราะอะไร
วางแผนปฏบต จะด าเนนการแกปญหา อปสรรคนน ๆ อยางไร
การสะทอนการปฏบตระหวางจดการเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนอยางรวดเรวเพอปรบเปลยนแนวทางการจดการเรยนรอยางทนทวงท ดงนนการสะทอนการปฏบตนจงเปนกระบวนการ ทเกดขนโดยอตโนมตระหวางการสะทอนและการปฏบต
-7-
![Page 12: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/12.jpg)
ระยะท • การสะทอนหลงจดการเรยนร
การสะทอนหลงจดการเรยนรเปนการใชกระบวนการคดไตรตรองอยางละเอยด รอบคอบเพอทบทวนปจจย กระบวนการและผลผลตทเกดจากการจดการเรยนรหลงสนเสรจการจดการเรยนร การสะทอนน จะเกดประโยชนสงสดเมอด าเนนการหลงเสรจสนการจดการเรยนรทนท เนองจากจะสามารถจดจ าเหตการณทเกดขนระหวางการจดการเรยนรไดอยางละเอยด ครบถวน
การสะทอนหลงจดการเรยนรมจดเดนทการมระยะเวลาในการสะทอนทเหมาะสม เพยงพอ แตมจดดอยทความสามารถในการยอนนกถงเหตการณทเกดขนระหวางการจดการเรยนรทอาจไมครบถวนและไมชดเจนเพยงพอ โดยเฉพาะกรณทเวนระยะหางระหวางการเสรจสนการจดการเรยนรและการสะทอนมากเกนไป ตรงกนขามกบการสะทอนระหวางการจดการเรยนรซงมจดเดนทการสะทอนทเกดขนสามารถปรบเปลยนการปฏบตในการจดการเรยนรไดอยางทนทวงท โดยเฉพาะเมอเกดปญหาหรออปสรรคทสงผลตอการจดการเรยนร แตมจดดอยทเปนการสะทอนทเกดขนอยางเรวรวดระหวางการปฏบตซงอาจท าใหกระบวนการคด พจารณา ไตรตรองไมละเอยดรอบคอบเทาทควร รวมทงมโอกาสทการสะทอนนน ๆ อาจเกดความผดพลาดได โดยเฉพาะกรณทครมความรและประสบการณเดมเพอเชอมโยงไปสความรใหมซงเปนประโยชนตอการตดสนใจเลอกแนวทางการปฏบตทไมเพยงพอ
การสะทอนหลงจดการเรยนรสามารถตงค าถามเพอการสะทอนไดเชนเดยวกบการสะทอนระหวางจดการเรยนร แตจะเนนทความส าเรจหรอความลมเหลวในการจดการเรยนร เพอการวางแผน ปรบปรงพฒนาการจดการเรยนรในลกษณะของการเปรยบเทยบกบเปาหมายการจดการเรยนรมากกวา
การสะทอนการจดการเรยนรควรด าเนนการทงกอนจดการเรยนร ระหวางจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนร เพอใหไดขอมลในการวางแผนปรบปรงพฒนาอยางเปนระบบและตอเนอง การสะทอนการจดการเรยนรอยางตอเนอง สม าเสมอจนเปนนสยและ อยในวถของการปฏบตจะชวยใหครไดพฒนาทกษะกระบวนการคดของตนเองและ มคณลกษณะส าคญอน ๆ ทเออประโยชนตอการพฒนาวชาชพครไดอยางแทจรง
-8-
![Page 13: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/13.jpg)
การสอสารการสะทอนการจดการเรยนรเปนกระบวนการสดทายในการสะทอนการจดการเรยนรเพอบนทกการสะทอนการจดการเรยนรและแลกเปลยนความคดเหน แนวคด ประสบการณ การสอสารการสะทอนการจดการเรยนรอาจจ าแนกได 2 ลกษณะ ไดแก การสอสารการสะทอนการจดการเรยนรโดยการเขยนและการสะทอนการจดการเรยนรโดยการพด
การสอสารการสะทอนการจดการเรยนรโดยการเขยนเปนวธการทไดรบความนยมอยางแพรหลายทงดานการน าไปใชและการศกษาวจยเพอพฒนาวธการใชใหมประสทธภาพมากขน สวนใหญใชในการสะทอนการจดการเรยนรดวยตวครเอง สวนการสอสารการสะทอนการจดการเรยนรโดยการพดจะเปนการสะทอนการจดการเรยนรระหวางตวครกบบคคลอนเพอแลกเปลยนความคด ประสบการณและมมมองในการจดการเรยนร การสะทอนการจดการเรยนรโดยการพดอาจเปนการแลกเปลยนในลกษณะสลบกนสะทอน โดยการสงเกตการจดการเรยนรซงกนและกนระหวางเพอนครหรออาจเปนการ ใชกระบวนการกลมในการเลาและฟงประสบการณการจดการเรยนร การอภปรายและเรยนรรวมกนระหวางเพอนคร เพอหาขอสรปเกยวกบการจดการเรยนรและวางแผนปรบปรง พฒนาการจดการเรยนรทผานมา
การสอสารการสะทอนการจดการเรยนร
-9-
![Page 14: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/14.jpg)
การเขยนสะทอน (reflective writing) ถกน ามาใชเพอการพฒนาวชาชพครในลกษณะของการสะทอนการจดการเรยนร (reflective teaching) และใชเปนสวนหนงของกระบวนการวจยในชนเรยน (classroom action research) เนองจากเปนวธการทชวยสรางความคดรวบยอดและมโนทศนเกยวกบเรองทปฏบตหรอเรยนรใหมความชดเจนขน รวมทงชวยใหสามารถปรบเปลยนและประยกตใชความคดรวบยอดและมโนทศนตาง ๆ เหลานนกบสถานการณอน ๆ ไดอยางเหมะสม การสะทอนดวยการเขยนจงเปนการตอยอดฐานความรเดมใหเกดความรใหม ซงชวยสงเสรมใหครสามารถพฒนาตนเองและพฒนาวชาชพไดอยางตอเนอง การเขยนสะทอนการเรยนรอาจจ าแนกได 2 รปแบบ ไดแก การเขยนสะทอนการจดการเรยนรตามกรอบทก าหนดไว และการเขยนสะทอนการจดการเรยนรแบบอสระ
รปแบบท 1 การเขยนสะทอนการจดการเรยนรตามกรอบทก าหนดไว เปนการเขยนสะทอนตามค าถาม (reflective questions) หรอบรรยายลกษณะส าคญ ๆ ทเกยวของกบการจดการเรยนรตามประเดนซงไดก าหนดไวลวงหนา เชน การสะทอนจากแผนงาน (reflective worksheets) หรอการเขยนสะทอนจากการฟงเทปบนทกเสยง/บนทกวดทศนจากการจดการเรยนร (reflective audio visual records) รปแบบนมขอดทชวยใหสามารถสะทอนการจดการเรยนรไดครบถวน ครอบคลมค าถามและองคประกอบทส าคญในการจดการเรยนร แตมขอจ ากดทไมสามารถสะทอนการจดการเรยนรไดอยางหลากหลาย เนองจากผเขยนมกยดตดกบค าถามหรอองคประกอบทก าหนดไว จนบางครงท าใหละเลยการเขยนสะทอนการจดการเรยนรทนาสนใจบางประเดน
รปแบบท 2 การเขยนสะทอนการจดการเรยนรแบบอสระ เปนการเขยนสะทอนการจดการเรยนรตามสภาพการจดเรยนรทสงเกตได มการสอดแทรกความรสก ความคดเหนโดยไมมการก าหนดกรอบการสะทอนทชดเจน การเขยนสะทอนลกษณะน เชน การเขยนอนทนหรอบนทกประจ าวนของคร (journal writing หรอ teacher diary) รปแบบนมขอดทสามารถสะทอนการจดการเรยนรไดอยางหลากหลาย แตมขอจ ากดทอาจสะทอนการจดการเรยนรไดไมครอบคลมประเดนหรอองคประกอบส าคญของการจดการเรยนร การเขยนสะทอนรปแบบนจงตองอาศยความเชยวชาญของผเขยนมากกวารปแบบท 1 แตเปนรปแบบทไดรบความนยมน ามาประยกตใชเพอสะทอนการจดการเรยนรมากกวา
วธการเขยนเพอสะทอนการจดการเรยนร
-10-
![Page 15: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/15.jpg)
การพดเพอสะทอนการจดการเรยนรเปนวธทใชเพอแลกเปลยนแนวคดประสบการณการจดการเรยนรระหวางเพอนคร ซงผสมผสานแนวคดระหวางการประเมนตนเอง (self assessment) และการประเมนโดยเพอน (peer assessment) คลาย ๆ กบการนเทศการจดการเรยนรแตเนนทกระบวนการพฒนาการจดการเรยนร (formative process) มากกวากระบวนการตดสนการจดการเรยนร (summative process) มขนตอนในการด าเนนการ ดงน
ขนท 1 สงเกตการจดการเรยนร เปนการแลกเปลยนกนสงเกตการจดการเรยนรระหวางเพอนคร อาจเปนการสงเกตโดยตรงหรอการสงเกตโดยออม ครทสงเกตการจดการเรยนรของเพอนจะตองเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพการจดการเรยนรทสงเกตไดทงหมด ไดแก บรรยากาศการจดการเรยนร การจดการเรยนรของครและการเรยนรของผเรยน
ขนท 2 บรรยายสภาพการจดการเรยนร เปนการเปลยนกนพดบรรยายเพอแสดงใหเหนภาพของการจดการเรยนรโดยครและเพอนคร เปนกระบวนการเพอยนยนสภาพการจดการเรยนรซงกนและกนดวยการแลกเปลยนมมมอง ความคดเหนทมตอการจดการเรยนรจากการสงเกตของแตละคน
ขนท 3 สะทอนการจดการเรยนร ครและเพอนคร รวมกนอภปรายแลกเปลยนเกยวกบความส าเรจและความลมเหลวจากการจดการเรยนร พรอมทงวเคราะหปญหา สาเหต และปจจยทเกยวของ
ขนท 4 วางแผนการด าเนนการในอนาคต เปนการรวมกนหาวธการหรอแนวทางการจดการเรยนรใหม ๆ เพอแกไขปญหาการจดการเรยนรหรอเพมประสทธภาพการจดการเรยนร
วธการพดเพอสะทอนการจดการเรยนร
-11-
![Page 16: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/17.jpg)
ตวอยางแบบบนทกการสะทอนการเรยนร
สงทไดเรยนร ความเชอมโยงระหวางสงทไดเรยนรกบประสบการณเดม
ประโยชนทได จากการเรยนร
การวางแผนประยกตใช สงทไดเรยนร
Reconstructing
Reasoning Relating
Reporting
-13-
![Page 18: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/18.jpg)
สรปสาระส าคญเกยวกบการสะทอนการจดการเรยนร
สงทไดเรยนร
ความหมายของการสะทอนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
วงจรการสะทอน
กระบวนการสะทอนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ระยะเวลาในการสะทอนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
การสอสารการสะทอนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
-14-
![Page 19: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/19.jpg)
ความเชอมโยงระหวางสงทไดจากการเรยนรกบประสบการณเดม
ประสบการณการสะทอนการจดการเรยนร เคยสะทอนการจดการเรยนร ไมเคยสะทอนการจดการเรยนร
วธด าเนนการ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................
ประโยชนทไดรบ
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
การเชอมโยงประสบการณกบความรทไดรบ
ความรทไดสอดคลองกบวธด าเนนการทเคยปฏบตหรอไม อยางไร .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................
-15-
![Page 20: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/20.jpg)
ประโยชนทไดจากการเรยนร
การวางแผนการประยกตใชความร
การเรยนรครงนเปนประโยชนตอทานอยางไรบาง .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ทานคดวาทานจะน าความรทไดรบไปประยกตใชในการจดการเรยนรอยางไร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
-16-
![Page 21: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/21.jpg)
ตวอยางแบบฝกปฏบตสะทอนการจดการเรยนร
การสะทอนกอนจดการเรยนร การสะทอนระหวาง/หลงจดการเรยนร
-17-
![Page 22: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/22.jpg)
มาตรฐาน/ตวชวด วธการจดการเรยนร วธการวดและประเมนผล
ปจจยดาน สภาพปจจบนของปจจยทสงผลตอความส าเรจ ในการจดการเรยนร
ผเรยน
คร
สภาพแวดลอม
แบบฝกปฏบตการสะทอนกอนจดการเรยนร
การจดการเรยนรเรอง................................................................................................................... สาระการเรยนร............................................................................................................................ ระดบชน.........................................................................เวลา......................................................
ทานคดวาการจดการเรยนรครงนจะประสบผลส าเรจมากนอยเพยงใด
นอย มาก
ทานคดวาการจดการเรยนรครงนใชวธการจดการเรยนร วธการวดและประเมนผลเหมาะสมเพยงใด
นอย มาก
-18-
![Page 23: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/23.jpg)
ปจจยดาน สภาพปจจบนของปจจยทสงผลตอความลมเหลว
ในการจดการเรยนร
ผเรยน
คร
สภาพแวดลอม
มแนวด าเนนการเพอใหเกดปจจยทน าไปสความส าเรจอยางไรบาง ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
มแนวด าเนนการเพอปองกนไมใหเกดปจจยทน าไปสความลมเหลวอยางไรบาง ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................
-19-
![Page 24: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/24.jpg)
มาตรฐาน/ตวชวด วธการจดการเรยนร วธการวดและประเมนผล
ปจจยดาน บรรยายลกษณะปจจยทมผลตอความส าเรจในการจดการเรยนร
แนวทางสงเสรม
ผเรยน
คร
สภาพแวดลอม
แบบฝกปฏบตการสะทอนระหวาง/หลงจดการเรยนร
การจดการเรยนรเรอง................................................................................................................... สาระการเรยนร............................................................................................................................ ระดบชน........................................................................เวลา......................................................
การจดการเรยนรครงนจะประสบผลส าเรจมากนอยเพยงใด
นอย มาก
การจดการเรยนรครงนใชวธการจดการเรยนร วธการวดและประเมนผลเหมาะสมเพยงใด
นอย มาก
-20-
![Page 25: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/25.jpg)
ปจจยดาน บรรยายลกษณะปจจยทมผลตอความลมเหลวในการจดการเรยนร
สาเหต
ผเรยน
คร
สภาพแวดลอม
แนวทางการปรบปรงแกไขการจดการเรยนรในครงตอไป
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
-21-
![Page 26: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/27.jpg)
ตวอยางแบบบนทกการแลกเปลยนเรยนร รายละเอยด
การแลกเปลยนเรยนร สงทไดรบ
จากการแลกเปลยนเรยนร แนวทางการพฒนา/ปรบปรง
การจดการเรยนร
-23-
![Page 28: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/28.jpg)
รายละเอยดการแลกเปลยนเรยนร
สงทไดรบจากการแลกเปลยนเรยนร
แนวทางการพฒนา/ปรบปรงการจดการเรยนร
วน/เดอน/ปทแลกเปลยนเรยนร.............................................เวลา....................ถง.................... บคคลทรวมแลกเปลยนเรยนร................................................................................................. ................................................................................................................................................... เรองทแลกเปลยนเรยนร........................................................................................................... ...................................................................................................................................................
ประสบการณ/มมมอง/แนวคดทท าใหการจดการเรยนรประสบผลส าเรจ(ระบเงอนไข ปจจย) ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................
ประสบการณ/มมมอง/แนวคดทท าใหการจดการเรยนรไมประสบผลส าเรจ(ระบสาเหต) ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................
แนวทางการปรบปรงแกไขการจดการเรยนรในครงตอไป
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
-24-
![Page 29: การสะท้อนการจดัการเรียนรู้edu.pbru.ac.th/e-media/16.pdf · 2016-08-22 · ความคิดเห็น การ ... แต่แสดงให้เห็นถึงการแสดงความรู้สึก](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022041602/5e31c18f35d3837dcf534d72/html5/thumbnails/29.jpg)
Atkinson, J.D. and Bolt, S. (2010). Using teaching observations to reflect upon and improve
teaching practice in higher education. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning. 10(3),1-19.
Cavanagh, M. and Prescott, A. (2010).The Growth of Reflective Practice among Three Beginning Secondary Mathematic teacher. Asia-Pacific Journal of Teacher education. 38(2).147-159
Kurtts, S. & Levin, B.(2000). Using peer coaching with pre-service teachers to develop reflective practice and peer support. Teaching Education, 11(3), 297-31
Ma,J and Ren, S. (2011) Reflective Teaching and Professional Development of Young College English Teachers. The Perspective of Constructivism Theory and Practice in Language Studies, 1(2), 153-156
Pollard, A. (2008) Reflective Teaching. 3rd Ed New York: Continuum Scales, P (2008). Teaching in the Lifelong Learning Sector. UK: Bell & Brain, Ltd, Glasgo
Sinkinson, C. (2011). An Assessment of Peer Coaching to Drive Professional Development and Reflective teaching. Communication in Information Literacy. 5(1), 9-20
เอกสารอางอง