เทคนคการเขยนภาพออกแบบผลตภณฑ

■ บรรณาธการบรหาร สกญญา จารการ บรรณาธการ แทนพร เลศวฒภทร ออกแบบปก ภาณพนธ โนวยทธ

ออกแบบรปเลม ประเทอง คชเสนย ธรการส�านกพมพ องคณา อรรถพงศธร ■ พมพท : หจก. ท.เอส.บ. โปรดกส

ขอมลทางบรรณานกรมของส�านกหอสมดแหงชาต

รฐไท พรเจรญ.

เทคนคการเขยนภาพออกแบบผลตภณฑ.-- กรงเทพมหานคร : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), 2558.

296.

1. การออกแบบ. I. ชอเรอง.

658.5752

ISBN 978-974-443-615-3

สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 โดย สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน)

หามลอกเลยนไมวาสวนใดสวนหนงของหนงสอเลมน ไมวาในรปแบบใด ๆ

นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร

“ถาหนงสอมขอผดพลาดเนองจากการพมพ ใหนำามาแลกเปลยนไดทสมาคมฯ” โทร. 0-2258-0320 ตอ 1560, 1570

พมพครงท 1 มนาคม 2558

โดย ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐไท พรเจรญ

ราคา 280 บาท

จดพมพโดย

5-7 ซอยสขมวท 29 ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110

โทร. 0-2258-0320 (6 เลขหมายอตโนมต), 0-2259-9160 (10 เลขหมายอตโนมต)

เสนองานเขยน • งานแปลไดท www.tpa.or.th/publisher/new

ตดตอสงซอหนงสอไดท www.tpabook.com

จดจ�าหนายโดย บรษท ซเอดยเคชน จ�ากด (มหาชน)

อาคารทซไอเอฟ ทาวเวอร ชน 19 เลขท 1858/87-90

ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรงเทพฯ 10260

โทร. 0-2739-8000, 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8356-9

www.se-ed.com

ค�าน�า

หนงสอ "เทคนคการเขยนภาพออกแบบผลตภณฑ" เลมน เกดขนตอเนองจากหนงสอ เสนและ

แนวคดในการออกแบบผลตภณฑ 1 และ 2 แตในครงนผเขยนตองขอปรบชอใหมเพราะมเทคนคของ

การทจะใชเขยนภาพมากยงขน ไมไดมเฉพาะตวอยางในการเขยนภาพลายเสนทางผลตภณฑเทานน

โดยการเขยนภาพลายเสนผเขยนไดเรมสะสมขนใหมหลงจากทหนงสอ เสนและแนวคดในการออกแบบ

ผลตภณฑ เลม 2 ออกจ�าหนาย ซงใชเวลานบ 10 ป ในหนงสอเลมนจงมเนอทางวชาการทเขมขนกวาเลมกอน

อยมากเพราะมการสรางตนแบบใหเหนเปนรปธรรมเกดขน

หนงสอเลมนผเขยนไดเขยนและรวบรวมขนมาจากประสบการณตรงของผเขยนเองทงหมด ผเขยน

เชอมนวา ประสบการณการท�างานเปนสงส�าคญยง ถาเรามประสบการณมากเทาไรจะท�าใหเรามความ

ช�านาญมากยงขน รวมทงจะท�าใหการคดและตดสนใจดขน สามารถแกปญหาเฉพาะหนาไดถกตองและเรว

ขน ผเขยนคอนขางจะโชคดทมประสบการณจากการสอนตรงในสถาบน แลวยงไดรบโอกาสจากสถาบน

ภายนอกทไดเชญไปบรรยายเชงปฏบตการในเรองการคดและการเขยนภาพทางผลตภณฑอยเปนประจ�า รวม

ทงมโอกาสไดชวยเหลอดานการออกแบบใหกบผประกอบการรายใหม (NEC) จากกระทรวงอตสาหกรรม

รวมทงหนวยงานของ MTEC จากกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยไดลงพนทไปพฒนาใหกบ

อตสาหกรรมภาค 10 ทจงหวดสราษฎรธาน โดยครงลาสดเมอวนท 14-16 พฤษภาคม 2557 น ไดรวม

บรรยายการพฒนาผลตภณฑใหกบกรมพฒนาชมชนทวทงประเทศ โดยจดขนรวมกบส�านกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ซงผเขยนไดน�าผลงานการออกแบบสวนหนงทไดท�ามาลงใน

หนงสอเลมนดวย จงหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะมประโยชนตอผทสนใจ ทงนผเขยนมความยนดทจะ

ใหค�าปรกษาแนะน�า และพรอมทจะใหความชวยเหลอผทก�าลงประสบปญหาในการออกแบบตราบเทาทจะ

มเวลาและก�าลงความสามารถ เพอเปนสวนหนงในการรวมพฒนาประเทศ ทายสดหากหนงสอเลม

นมขอบกพรองประการใด ผเขยนขออภยมา ณ ทนดวย

ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐไท พรเจรญ

ภาควชาออกแบบผลตภณฑ คณะมณฑนศลป

มหาวทยาลยศลปากร

(จ)

(ฉ)

สารบญ

กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... (ก)

ค�านยม ....................................................................................................................................... (ข)

ค�าน�า .......................................................................................................................................... (จ)

สารบญ ...................................................................................................................................... (ฉ)

สารบญภาพ .............................................................................................................................. (ญ)

บทท 1 เทคนคการเขยนภาพออกแบบผลตภณฑโดยใชกลองโครงสรางมาตรฐาน

ชวยก�าหนดภาพ.............................................................................................................. 1

1. ทมาของกลองโครงสรางมาตรฐานในการเขยนทศนยภาพผลตภณฑ ............................... 2

2. เทคนควธการเขยนกลองโครงสรางมาตรฐานอยางงาย เพอชวยก�าหนดขนาด

และระยะในการรางภาพ (โดยวธรางกะระยะดวยมอแทนการใชเครองมอ) .................... 5

3. การน�าโครงสรางเขามาใชในการก�าหนดภาพรางสเกตซและการหาระยะ

กลบไปเปนภาพดาน ........................................................................................................ 7

4. การน�าทฤษฎมาสรางเครองมอกรอบ Template ทชวยในการเขยนภาพ ..................... 10

5. ตวอยางในการเขยนภาพทใชวธกลองโครงสรางมาตรฐาน ............................................. 12

6. ตวอยางการเขยนภาพรางอยางงายในการเขยนภาพออกแบบเตารด ............................ 14

7. แบบใบงานทก�าหนดเฉพาะโครงสรางหลกภาพทางดานขางทางมม 18 องศา

กบแบบภาพกลองโครงสราง .......................................................................................... 15

8. ตวอยางการออกแบบเตารดจากการน�ากรอบ Template เขามาใช .............................. 16

9. ตวอยางการเขยนภาพรางตาง ๆ ในการออกแบบผลตภณฑ ......................................... 17

10. แบบฝกการทดสอบวาดภาพในการตอขยายเสนออกจากโครงสราง .............................. 20

บทท 2 เทคนคการใชกลองโครงสรางมาตรฐานในการก�าหนดพนทใชสอย

เพอการออกแบบจดวางผลตภณฑ ................................................................................25

1. การก�าหนดพนทระยะของฝาผนงออกจาก

กลองโครงสรางมาตรฐานทางมมมอง 45 องศา ............................................................ 25

2. การก�าหนดพนทระยะของฝาผนงออกจาก

กลองโครงสรางมาตรฐานทางมมมอง 18 องศา ........................................................... 27

3. การก�าหนดระยะในสวนพนทออกจากกลองโครงสรางมาตรฐานทางมมมองดานใน ..... 29

4. การก�าหนดพนททางมมมอง 45 องศาเพอก�าหนดพนทขยายไปทางดานหนา .............. 31

5. การก�าหนดพนททางมมมอง 18 องศา เพอก�าหนดพนทขยายไปทางดานหนา ............. 32

6. การน�ากลองโครงสรางทก�าหนดพนทมาใชในการออกแบบ ........................................... 34

7. แบบแปลนทใชฝกในการก�าหนดพนทในการออกแบบจดวางผลตภณฑ ........................ 39

8. การสรางกลองโครงสรางภายในจากเทคนคการก�าหนดกรอบสเหลยมจตรส

เพอก�าหนดพนทในการออกแบบ ................................................................................... 40

บทท 3 เทคนคการวาดภาพคนเพอสรางมโนภาพประกอบในการเขยนภาพออกแบบผลตภณฑ 43

1. การเขยนภาพมนษยในสดสวนมมมอง 2 มต (ดานหนาและดานขาง) ........................... 44

2. การเขยนภาพมนษยในสดสวนมมมอง 3 มต ................................................................. 48

3. การสรางหนจ�าลอง 2 มต เพอสรางเปนเครองมอชวยประกอบในการออกแบบ ........... 52

4. การเขยนภาพคนในลกษณะใสเสอผา ............................................................................ 56

5. การเขยนภาพสดสวนของมอในทาตาง ๆ ....................................................................... 56

6. การออกแบบตโชวสนคาจากการเทยบสดสวนมนษย .................................................... 59

7. การออกแบบปายตดโปสเตอรและทวางหนงสอตนแบบโดยการเทยบสวนจากมนษย .. 60

8. การออกแบบผลตภณฑทมการเทยบสดสวนกบเดก ..................................................... 61

บทท 4 เทคนคการฝกอานแบบในภาพ 2 และ 3 มต .................................................................65

1. แบบฝกการอานแบบจากภาพดาน เพอฝกความรอบคอบในการสรางภาพ 3 มต ......... 65

2. ทศทางตวอยางในการอานแบบภาพดานในมมมองท 3 เพอสรางรปทรง 3 มต ......... 66

3. แบบฝกหดท 1 ............................................................................................................... 67

4. เฉลยแบบฝกหดท 1....................................................................................................... 69

5. แบบฝกหดท 2 ............................................................................................................... 77

6. เฉลยแบบฝกหดท 2....................................................................................................... 79

7. แบบฝกหดท 3 ............................................................................................................... 87

8. เฉลยแบบฝกหดท 3....................................................................................................... 89

9. กรอบเพอใชสรางโจทยตวอยางในการอานแบบ ............................................................ 96

10. ตวอยางและขนตอนในการเขยนแบบภาพ 3 มต ดวยคอมพวเตอร .............................. 98

11. ตวอยางท 1 แบบค�าสงทใชในการอานแบบจากภาพ 3 มต ไป 2 มต มมมอง 1 .........100

12. ตวอยางท 2 แบบค�าสงทใชในการอานแบบจากภาพ 2 มต ไป 3 มต .........................101

(ช)

13. ตวอยางโจทยภาพ 2 มตทน�าไปใชเขยนภาพ 3 มตในวธการตาง ๆ .............................102

14. ตวอยางการถอดแบบรปทรงในภาพ Axis Scale Perspective ไปสภาพดาน 2 มต ..107

15. ตวอยางการถอดแบบรปทรงในภาพดาน 2 มตไปสภาพ Axis Scale Perspective ...108

16. ตวอยางโจทยภาพ 2 มตทน�าไปใชเขยนภาพ 3 มตดวยวธ Axis Scale Perspective 109

บทท 5 การจดวางระบบกลไกพนฐานเพอการออกแบบ การสรางโมลดแมแบบ

การถอดท�าพมพ รวมทงการใหสตวผลตภณฑ.............................................................111

การจดวางกลไกพนฐานเพอการออกแบบ ...................................................................114

1. การออกแบบตลบเมตร ไขควงและไฟฉาย ...................................................................114

2. การออกแบบวทยจวคลน FM AM ทมชองเสยบสายหฟงและล�าโพงในตว .................115

3. การออกแบบตวหงสทใชในพธเปดงานสวนดสตเกม

ทสามารถกระพอปกไดเวลาเคลอนท ...........................................................................116

4. การออกแบบตเกบรองเทา...........................................................................................118

5. การออกแบบเฟอรนเจอร.............................................................................................119

6. เครองทดสอบสารระเหย .............................................................................................120

7. ภาพรางแนวคดการออกแบบเครองซกผาทเพมระบบหมน

รวมทงมระบบขยมขนลงในแนวทางใหม .....................................................................121

8. ภาพรางแนวคดเครองขดรองเทา .................................................................................122

9. แบบรางแนวคดทน�าหนาตาสตวมาใชออกแบบในงานเฟอรนเจอร ..............................122

10. การสรางแบบรางลายเสนเพอรวมคนหาแนวคด .........................................................123

11. โจทยทใชเปนขอก�าหนดใหนกศกษาท�าการออกแบบ ..................................................128

การสรางโมลดแมแบบ ................................................................................................129

การถอดท�าพมพ ..........................................................................................................130

การใหสตวผลตภณฑ ..................................................................................................132

บทท 6 ภาพรางแนวคดทางการออกแบบผลตภณฑ ................................................................143

1. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมยานยนต .............................................................144

2. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมรถเขนเพอคาขาย ...............................................149

3 ภาพรางแนวคดการออกแบบโตะและชนส�าหรบวางของ.............................................155

4. ภาพรางแนวคดการออกแบบเกาอในรปแบบตาง ๆ ....................................................156

5. ภาพรางแนวคดการออกแบบงานเซรามก ....................................................................177

(ซ)

6. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานไมและเหลกส�าหรบเกบแผน CD ..................187

7. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมกลองใสอปกรณบนโตะท�างาน ...........................192

8. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานโคมไฟตงโตะ ................................................204

9. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานกระจกสองหนาและทเกบของ .....................206

10. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานวทยจว (MP3-MP4) ....................................207

11. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานโทรศพทส�าหรบคลองคอ .............................211

12. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานเครองดดฝนมอถอ .......................................213

13. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานเครองตผสมอาหาร ......................................219

14. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานเครองเปาผม ................................................220

15. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานตลบเมตร .....................................................224

16. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานเตารดไฟฟา ..................................................227

17. ภาพรางแนวคดการออกแบบขวดน�าหอม (ระบบฉดพน) ............................................239

18. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานตโทรศพทสาธารณะ ....................................240

19. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมของใชเบดเตลดทวไป .........................................240

20. ภาพรางแนวคดการออกแบบรปทรงเพอน�าไปท�ากระเปาในกลมจกสาน ....................243

21. ภาพรางแนวคดการออกแบบในกลมงานมงครอบทนอนเดก .......................................246

22. แบบรางผลงานบางสวนทเปนบรการวชาการ ..............................................................248

บรรณานกรม .............................................................................................................................261

ภาคผนวก ก. ประสบการณการบรรยายถายทอดความรสภายนอก

เรองเสนและแนวคดในการออกแบบผลตภณฑ ........................................................264

ภาคผนวก ข. ขอมลการออกแบบในงานบรการสงคม ....................................................................270

ภาคผนวก ค. รางวลจากผลงานวจย ...............................................................................................274

(ฌ)