แนวทางการเฝาระวงโรคไมตดตอ

ทเปนปญหาในพนท

กฤตน หอมขจร

ส านกงานสาธารณสขอ าเภอเมองแพร

ค าจ ากดความของโรคไมตดตอ

กลมของความเจบปวยเรอรงทเปนปญหาสาธารณสข ทส าคญ เพราะเปนสาเหตทส าคญของการเจบปวยและการตายของประชาชน และมกมปจจยของการเกดโรครวมกนปจจยเสยงของโรคเหลาน มกเปนปจจยเสยงทพบไดบอยในหมประชาชน เชน การสบบหร การรบประทานอาหารทไมเหมาะสม การขาดการออกก าลงกาย การสบบหร และความเครยด

2

ลกษณะทวไปของโรคไมตตตอ

มระยะการเกดโรคยาวนาน ระยะการกอตวของโรคยาวนาน ระยะกอโรคไมชดเจน มสาเหตจากหลายปจจย มความสมพนธอยางซบซอนระหวางโรคและปจจย

เสยง มกเกยวของกบพฤตกรรม มอบตการณของโรคต า แตมความชกมาก มกเกดกบผสงอาย

3

ลกษณะการด าเนนโรคของโรคไมตดตอ

เมอเปนแลวมกไมหายขาดจากโรค

กอใหเกดความพการหลงเหลออย

เกดการเปลยนแปลงทางพยาธสภาพอยางถาวร

ตองการดแลรกษาอยางตอเนอง

4

5

ประชาชนปกตตาย

แหลงของขอมล : ขอมลไดมาจากหลายแหลง

ผมความเสยง ผเปนโรคหายปวย

ขอมลทมความจ าเปนในการประเมนสภาวะสขภาพของประชาชน

ขอมลปจจยเสยงทประชาชนมโอกาสสมผส

ขอมลการใชบรการสขภาพ

6

ปจจยก าหนด สงคมเศรษฐกจและ

สงแวดลอม

ปจจยเสยงใกลชดพฤตกรรม

ปจจยสาเหตชวสรระหรอพยาธสรระ

ผลลพธ ผลตอเนอง ทตามมา

- ระบบดแลสขภาพทไมเหมาะสม (ไมรเทาทนถงสาเหต, การจดการสนบสนนไมเพยงพอ, บคลากรขาดศกยภาพ ฯลฯ.)

- สงแวดลอมทางกายภาพทไมเออตอการดแลสขภาพโรคเรอรง

- สงคม/เศรษฐกจทเออตอการเกดและการคงอยของการระบาดและเพมภาระการดแล (การขยายของวถเมองทไมมสขภาพ/การศกษาต า/กลมดอยโอกาส /เงอนการเขาถงทรพยากรสขภาพทจ าเปน/ การไดขาวสารผดๆ/ความไมสมดลของการพฒนา) เปนตน

- การบรโภคยาสบ

- กจกรรมทางกายทไมเพยงพอ

-อาหารและโภชนาการทไมเหมาะสม

- การบรโภคแอลกอฮอลมากเกนไป

- วถชวตอนๆ - ภาวะอบตเหต/พลดตกหกลม**

- เปนตน

- ภาวะความดนโลหตสง

- ภาวะเบาหวาน

- ภาวะอวน

- ความผดปกตของไขมน

- พนธกรรม

- บาดเจบ

-อมพาต

-มะเรงบางชนด- โรคหลอดเลอดหวใจโคโรนาร

- โรคหลอดลมอดกลนเรอรง

-การถกฆา/ฆาตวตาย

-ภาวะซมเศรา-โรคกระดกเสอม/ กระดกหก

- โรคตบแขง **- โรคสมองเสอม**

พการ

เจบปวยซ าซอน

ตาย

คณภาพชวตลดลง

ฉายศร สพรศลปชย, สทธชย และกนต เชญรงโรจน. รางเมนวจยโรคไมตดตอภายใตโครงการวจยเพอทบทวนและปรบเปลยนแผนกลยทธการวจยสขภาพไทย

เปาหมายระดบชาต

ลดอตราตายจากโรคหวใจหลอดเลอด ความดนโลหตสง เบาหวาน

ลดอตราปวยจากโรค โรคหวใจหลอดเลอด ความดนโลหตสง เบาหวาน

7

การควบคมโรคหลอดเลอดสมอง

8

ลดอตราตายจากโรคหลอดเลอดสมอง

เพมจ านวนผปวยทควบคมภาวะความดน

ไดด

ลดจ านวนผทไมทราบวาตนเองมภาวะความดนสง

ลดจ านวนผทมความดนโลหตสง

เพมจ านวนผปวยทควบคมภาวะความดนไดด

เพมคณภาพการดแลรกษา

ผปวยไดรบการดแลรกษาอยางตอเนอง

มระบบสงตอทด

9

ลดจ านวนผทไมทราบวาตนเองมภาวะความดนสง

เพมความครอบคลมของการคดกรอง

เพมความตระหนกของประชาชนตอความส าคญของภาวะความดนโลหตสงตอสขภาพ

ประชาชนมความสามารถในการประเมนความเสยงของตนเอง

10

ลดจ านวนผทมความดนโลหตสง

กจกรรมสรางเสรมสขภาพ

เพมการออกก าลงกาย

ลดการกนเกลอ และอาหารไขมนสง

แกปญหา รจกวธการคลายเครยด

งดสรา และ การสบบหร

11

การควบคมปองกนและลดความเสยงโรคเบาหวาน

งดสบบหร

ลดความอวน

ออกก าลงกายสม าเสมอ

ลดความดนโลหตสง

แกไข ไขมนในเลอดทผดปกตใหกลบคนด

ควบคมน าตาลกลโคสในเลอดใหอยในระดบทด

งดหรอลดเครองดมแอลกอฮอล

รบประทานยาใหสม าเสมอตามค าสงแพทย

12