ความหมายของสวสดการ การใหความหมายของสวสดการ มขอบเขตกวางขวาง รวมถงการใหบรการ

(Services)

ปองกนเงอนไขอนไมพงประสงคตางๆ เชนการเจบปวย การขาดรายได

การสงเคราะห (Assistance) และการประกน(Insurance)

วธการตางๆ ทด าเนนการไดภายใตวถชวตของประชาชน เชน การศกษา สขภาพ ทพกอาศย การมงานท าและมรายได การไดรบความมนคงทางสงคม การไดรบบรการทางสงคม และการมนนทนาการ

ความเปนอยทด (Well -being) ของประชาชน

สวสดการชมชน สวสดการชมชนเกดขนไดจากความรวมมอของคนในชมชนในกระบวนการแกไข

ปญหา

ดานการศกษา สขอนามย ทอยอาศย การท างานและมรายได ความมนคงของคนในชมชน

มการระดมทรพยากรจากภายนอกและภายในมาใชในการด าเนนการ

มเปาหมายน าไปสการพงพาตนเองของชมชน

สวสดการชมชนเกดขนจากการพฒนาทางดานจตใจ มพนฐานวฒนธรรมชมชน การชวยเหลอซงกนและกน

สวสดการชมชนจะด าเนนการตอไปได เมอสอดคลองกบการด าเนนชวตประจ าวน วถชวต ครอบครวและชมชน

ลกษณะของสวสดการชมชน Mcknight ไดสรปลกษณะทส าคญของสวสดการชมชนทส าคญดงน

เครอขายและใหการดแลชวยเหลอซงกนและกนในแนวราบ

ตอบสนองตอปญหาของชมชนไดทนเวลา โดยไมตองรอค าแนะน าหรอสงการอนใดจากรฐบาล

มเอกลกษณของชมชน

เกดการตรวจสอบเพอรบรปญหา และรวมกนแกไขจากสมาชกชมชน

สงสมประสบการณและเปดโอกาสในการรบใชสงคมโดยรวม

เกดวถการด าเนนชวตของสมาชกบนความเปนพลเมองหรอประชาสงคมทไดลงมตรวม

สรางผน าทมประสบการณและความสามารถ

สรางเครอขายชมชน

เกดการปรบตวไดทนกบสถานการณทงภายในและภายนอกชมชน

รปแบบการจดสวสดการชมชน 1) การจดสวสดการจากฐานทรพยากร

เนนเรองการสรางความมนคงดานอาหาร ทเกยวของกบทรพยากร เชน การใชประโยชนจากปาชมชน

อยบนแนวคดสงคมรวมหม เปนการพงพาอาศยกนและกน

2) การจดการสวสดการฐานวฒนธรรม การเกอกลของเครอญาต เชน การขายผลผลตเพอสงเสยบตรหลาน การเกอกลของระบบอปถมภ เชน ระบบรวมกนดแลสตวเลยง การลงแขกท านา การจดการของศาสนสถาน เชน ระบบปอเนาะของชมชนชาวมสลม การจดสรรทดนเพอผยากไรโดยชมชน

3) การจดสวสดการจากฐานงานพฒนา การน ารปแบบการจดตงสวสดการจากองคกรภายนอกชมชน การไดรบการสนบสนนแนวคด งบประมาณ แบบแผน เชน การจดตงกองทนพฒนาอาชพ การจดตงสหกรณเครดตยเนยน

ความส าคญของสวสดการชมชน

การจดการสวสดการชมชน เปนแนวคดหนงทเนนใหคนในชมชนมสวนรวมในการวางรากฐานพฒนาสงคมและชมชนของตนใหเขมแขง

มระบบ มการจดการทใหชมชนและประชาชนมสวนรวมในการพฒนา

ใหความส าคญกบความยากจน ความมนคงมนษย ทนทางสงคมทมอย

มแนวคดพนฐานจากการออมทรพย การผลต ความเชอ ทรพยากร

ตวแสดงทเกยวของกบสวสดการชมชน 1) ภาครฐ

รฐบาลกลางและรฐบาลทองถน เปนมาตรฐานแบบทวถงหรอเปนมาตรฐานขนต าทประชาชนทกคนควรไดรบ ประชาชนทประสบปญหาในลกษณะการสงคมสงเคราะห ใหการชวยเหลอ

2) ภาคเอกชน ตามความเชอของแนวคดกลมเสรนยม กลไกตลาดในการกระจายทรพยากรน าไปสทางเลอกของประชาชนทสามารถตอบสนองความ

จ าเปนตามความสามารถในการจาย

3) การชวยเหลอซงกนและกน เปนสวสดการทเกดขนจากความชวยเหลอของกลมทมความเขมแขงและหลากหลาย เชน สหภาพ

แรงงาน สมาคมวชาชพตางๆ

4) กลมอาสาสมคร 5) กลมทไมเปนทางการ

การจดสวสดการชมชนในประเทศไทย 1) การจดสวสดการจากฐานองคกรการเงนชมชน

“เงนเปนเครองมอ เปาหมาย คอ สวสดการชมชน”

กลมออมทรพยเพอการผลต ธนาคารหมบาน กลมออมทรพยชมชนเมอง

ปจจบนไดรบความนยมมากทงในชมชนเมองและชมชนทองถน

2) การจดสวสดการชมชนโดยฐานการผลต/วสาหกจชมชน ชมชนไทยในอดตมความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต

วสาหกจชมชนเปนการรวมมอกนท ากจกรรม การผลต การแปรรป เพอใหพงตนเอง ลดคาใชจาย ลดการซอสนคาและบรการจากภายนอก ไมไดมงหาแสวงก าไร

เปนสวสดการทไดจากการกระท าใหเกดการลดคาใชจายในครอบครว ท าเองใชเอง การเพมมลคาของผลผลตโดยใชทนหรอแรงงานในชมชน

การจดสวสดการชมชนในประเทศไทย (ตอ) 3) การจดสวสดการโดยฐานทรพยากรธรรมชาต/สงแวดลอม

“เจาของ” และ”ผจดการ” ทจะตองชวยดแลอนรกษทรพยากรธรรมชาตใหอดมสมบรณยงยน

4) การจดการสวสดการจากฐานความเชอ/อดมการณการณ/ ศาสนา

5) การจดการสวสดการโดยฐานชมชนเมอง คนในชมชนเมองสวนใหญมอาชพทไมสามารถรบสวสดการจากรฐ

ลกษณะของชมชนเมองประกอบดวยผคนทอาศยหลากหลาย และมการยายถนฐานอยตลอดเวลา

การจดการสวสดการโดยฐานชมชนเมอง จงเนนไปทชมชนแออด

6) การจดการสวสดการผสงอายโดยผสงอาย เนนการเชอมโยงผสงอายมาเปนผด าเนนการ เปนแกนหลกในการคดรปแบบ วางแนวทางการบรหาร

จดการ

มเปาหมายเพอใหผสงอายทยากไรไดรบการดแล มคณภาพชวตทดขน เกดการตระหนกในคณคาของผสงอาย

หลกการส าคญในการจดสวสดการชมชน

1) ตองสอดคลองกบวถชวตของแตละชมชน

2) เรมจากเลกไปใหญ ท าแบบคอยเปนคอยไป

3) เงนเปนเครองมอไมใชเปาหมาย ใชเงนสรางเงอนไขใหเกดการพฒนา

4) เปนการชวยเหลอทไมกอใหเกดการแบงแยกในชมชน

5) เปนองครวมทเชอมโยงทกอยางเขาหากน อาจเรมจากฐานการพฒนา

ดานใดดานหนงแลวขยายไปสดานอนๆ

6) เปนทงผใหและผรบ

1:1:1

(ชมชน: องคกรปกครองทองถน: รฐบาล)

แนวทางการสงเสรมการจดสวสดการชมชนเมอง: ศกษากรณชมชนเมองในเขตบางซอ กรงเทพมหานคร สนตชย รตนะขวญ

ทมาและความส าคญ

คนจนในเขตเมองสวนใหญประกอบอาชพทไมมระบบสวสดการของรฐใหการชวยเหลอ

เชน รบจางทวไป คาขาย หาบเรแผงลอย รบเหมางานมาท า ขบมอเตอรไซครบจาง ขบรถแทกซ ลกจางโรงงาน คนงาน

มสภาพทอยอาศยไมมนคงถาวร ทรดโทรมและแออดไมถกสขลกษณะ

บางครงมการบกรกทดนของเอกชนหรอหนวยงานของรฐเพอสรางทอยอาศย

สภาพการเชนนท าใหคนจนเมองขาดโอกาสในการรบบรการพนฐานทางสงคม

วตถประสงค เพอศกษากระบวนการสรางกองทนสวสดการชมชนเมอง

ปญหาและอปสรรคทเกดขนจากกระบวนการสรางกองทนสวสดการชมชนเมอง

เพอศกษาแนวทางสงเสรมการจดสวสดการชมชนเมอง

ระเบยบวธวจย การวจยเชงคณภาพ

เกบขอมลจากสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกกลมเปาหมาย ประกอบดวยคณะกรรมการกองทนสวสดการชมชนเมอง ในเขตบางซอ และสมาชกของกองทน

ผลการวจย กระบวนการสรางกองทนสวสดการชมชนเมอง

เรมจากการจดประกายความคดและท าความเขาใจกบกลมเปาหมาย

การคนหาศกยภาพและทนในชมชน

การประสานความรวมมอกบหนวยงานในชมชน

การตงกองทนสวสดการชมชน

การบรหารกองทน

การประเมนผล และการขยายผล

ผลการวจย ปญหาและอปสรรค

คณะกรรมการกองทนสวนใหญเปนผสงอาย

การสอสารและการประชาสมพนธยงไมทวถง

ภาครฐยงไมใหการสนบสนนเทาทควร

แนวทางสงเสรมการจดสวสดการชมชนเมอง การท างานรวมกนตองตงอยบนความไวใจ มการประชมหารออยางสม าเสมอ

การไดรบการสงเสรมสนบสนนจากหนวยงานและองคกรทเกยวของ

การจดสวสดการดานตางๆ แกสมาชกทครอบคลม