ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔kontee.ac.th/thai (4).pdf · กล...
24
รหัสวิชา ท ๑๔๑๐๑ ชื่อวิชา ภาษาไทย ๔ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๑ โรงเรียนหนองคณฑี(พลานุกูล) สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๑ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
Transcript of ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔kontee.ac.th/thai (4).pdf · กล...
รหสวชา ท ๑๔๑๐๑ ชอวชา ภาษาไทย ๔
ชนประถมศกษาปท ๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย
ฉบบปรบปรง พ.ศ. ๒๕๖๑
โรงเรยนหนองคณฑ(พลานกล) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระบร เขต ๑
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ
ค าน า กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ใหเปนหลกสตร
แกนกลางของประเทศ โดยก าหนดจดหมาย และมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายและกรอบทศทางในการพฒนาคณภาพผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทดและมขดความสามารถ ในการแขงขนในเวทระดบโลก (กระทรวงศกษาธการ, ๒๕๔๔) พรอมกนนไดปรบกระบวนการพฒนาหลกสตรใหมความสอดคลองกบเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ทมงเนนการกระจายอ านาจทางการศกษาใหทองถนและสถานศกษาไดมบทบาทและมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร เพอใหสอดคลองกบสภาพ และความตองการของทองถน (ส านกนายกรฐมนตร, ๒๕๔๒) หลกสตรโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) พทธศกราช ๒๕๕๓ น จดท าขนส าหรบทองถนและสถานศกษาไดน าไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดการเรยนการสอน เพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดานความร และทกษะทจ าเปนส าหรบการด ารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง และแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวต
การจดท าหลกสตรโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) (ฉบบปรบปรง พ.ศ.๒๕๖๑)ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ จะประสบความส าเรจตามเปาหมายทคาดหวงไมได หากทกฝายทเกยวของไมใหความรวมมอ และรบผดชอบรวมกนท างานอยางเปนระบบ และตอเนอง ในการวางแผน ด าเนนการ สงเสรมสนบสนน ตรวจสอบ ตลอดจนปรบปรงแกไข เพอพฒนาเยาวชนของชาตไปสคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว
สดทายน ขอขอบคณคณะคร ทกทาน ทไดตงใจจดท าหลกสตรสถานศกษาดวยความทมเท เสยสละ ท าใหหลกสตรสถานศกษาส าเรจเปนรปเลมทสมบรณ อนจะน าไปสการพฒนาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน มคณภาพไดมาตรฐาน เปนทยอมรบของชมชนตอไป
คณะผจดท า
สารบญ
หนา ค าน า สารบญ ท าไมตองเรยนภาษาไทย ๑ เรยนรอะไรในภาษาไทย ๑ สาระและมาตรฐานการเรยนร ๑ คณภาพผเรยน ๒ ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง ๓ สาระท ๑ การอาน ๓ สาระท ๒ การเขยน ๓ สาระท ๓ การฟง การด และการพด ๔ สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย ๔ สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม ๕ ค าอธบายรายวชา ๖ โครงสรางรายวชา ๗ อภธานศพท ๑๑ คณะผจดท า ๑๘
๑
ท าไมตองเรยนภาษาไทย ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาตเปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพและเสรมสราง
บคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ท าใหสามารถประกอบกจธระ การงาน และด ารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร พฒนากระบวนการคดวเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนน าไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตล าคาควรแกการเรยนร อนรกษ และสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป
เรยนรอะไรในภาษาไทย ภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความช านาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การเรยนรอยางม
ประสทธภาพ และเพอน าไปใชในชวตจรง
การอาน การอานออกเสยงค า ประโยค การอานบทรอยแกว ค าประพนธชนดตางๆ การอานในใจเพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอน าไป ปรบใชในชวตประจ าวน
การเขยน การเขยนสะกดตามอกขรวธ การเขยนสอสาร โดยใชถอยค าและรปแบบตางๆ ของการเขยน ซงรวมถงการเขยนเรยงความ ยอความ รายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณ และเขยนเชงสรางสรรค
การฟง การด และการพด การฟงและดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดล าดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ
หลกการใชภาษาไทย ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาสและบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ และอทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย
วรรณคดและวรรณกรรม วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมเพอศกษาขอมล แนวความคด คณคาของงานประพนธ และความเพลดเพลน การเรยนรและท าความเขาใจบทเห บทรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปนภมปญญาทมคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต และความงดงามของภาษา เพอใหเกดความซาบซงและภมใจ ในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน
สาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท ๑ การอาน
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอน าไปใชตดสนใจ แกปญหาในการด าเนนชวตและมนสยรกการอาน สาระท ๒ การเขยน
๒
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยาง มประสทธภาพ สาระท ๓ การฟง การด และการพด
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และ ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง
คณภาพผเรยน
จบชนประถมศกษาปท ๖
อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนท านองเสนาะไดถกตอง อธบายความหมายโดยตรงและความหมายโดยนยของค า ประโยค ขอความ ส านวนโวหาร จากเรองทอาน เขาใจค าแนะน า ค าอธบายในคมอตางๆ แยกแยะขอคดเหนและขอเทจจรง รวมทงจบใจความส าคญของเรองทอานและน าความรความคดจากเรองทอานไปตดสนใจแกปญหาในการด าเนนชวตได มมารยาทและมนสยรกการอาน และเหนคณคาสงทอาน
มทกษะในการคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด เขยนสะกดค า แตงประโยคและเขยนขอความ ตลอดจนเขยนสอสารโดยใชถอยค าชดเจนเหมาะสมใชแผนภาพ โครงเรองและแผนภาพความคด เพอพฒนางานเขยน เขยนเรยงความ ยอความ จดหมายสวนตว กรอกแบบรายการตางๆ เขยนแสดงความรสกและความคดเหน เขยนเรองตามจนตนาการอยางสรางสรรค และมมารยาทในการเขยน
พดแสดงความร ความคดเกยวกบเรองทฟงและด เลาเรองยอหรอสรปจากเรองทฟงและด ตงค าถาม ตอบค าถามจากเรองทฟงและด รวมทงประเมนความนาเชอถอจากการฟงและดโฆษณาอยางมเหตผล พดตามล าดบขนตอนเรองตางๆ อยางชดเจน พดรายงานหรอประเดนคนควาจาก การฟง การด การสนทนา และพดโนมนาวไดอยางมเหตผล รวมทงมมารยาทในการดและพด
สะกดค าและเขาใจความหมายของค า ส านวน ค าพงเพยและสภาษต รและเขาใจ ชนดและหนาทของค าในประโยค ชนดของประโยค และค าภาษาตางประเทศในภาษาไทย ใชค าราชาศพทและค าสภาพไดอยางเหมาะสม แตงประโยค แตงบทรอยกรองประเภทกลอนส กลอนสภาพ และกาพยยาน ๑๑
เขาใจและเหนคณคาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน เลานทานพนบาน รองเพลงพนบานของทองถน น าขอคดเหนจากเรองทอานไปประยกตใชในชวตจรง และทองจ าบทอาขยานตามทก าหนดได
๓
ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง สาระท ๑ การอาน
มาตรฐาน ท ๑.๑ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอน าไปใชตดสนใจ แกปญหาใน การด าเนนชวต และมนสยรกการอาน
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. อานออกเสยงบทรอยแกวและ บทรอยกรองไดถกตอง
๒. อธบายความหมายของค า ประโยค และส านวนจากเรองทอาน
การอานออกเสยงและการบอกความหมายของบทรอยแกวและบทรอยกรองทประกอบดวย - ค าทม ร ล เปนพยญชนะตน- ค าประสม - ค าทมพยญชนะควบกล า - ค าทมอกษรน า - อกษรยอและเครองหมายวรรคตอน - ประโยคทมส านวนเปนค าพงเพย สภาษต
ปรศนาค าทาย และเครองหมายวรรคตอน การอานบทรอยกรองเปนท านองเสนาะ
๓. อานเรองสนๆ ตามเวลาทก าหนดและตอบค าถามจากเรองทอาน
๔. แยกขอเทจจรงและขอคดเหน จากเรองทอาน ๕. คาดคะเนเหตการณจากเรองทอานโดยระบเหตผล
ประกอบ ๖. สรปความรและขอคดจากเรองทอาน
เพอน าไปใชในชวตประจ าวน
การอานจบใจความจากสอตางๆ เชน - เรองสน ๆ - เรองเลาจากประสบการณ - นทานชาดก - บทความ - บทโฆษณา - งานเขยนประเภทโนมนาวใจ - ขาวและเหตการณประจ าวน
- สารคดและบนเทงคด
๔
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ๗. อานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสม าเสมอและ
แสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน การอานหนงสอตามความสนใจ เชน
- หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสอทครและนกเรยนก าหนดรวมกน
๘. มมารยาทในการอาน มารยาทในการอาน สาระท ๒ การเขยน
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. คดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด
ตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย ๒. เขยนสอสารโดยใชค าไดถกตองชดเจน และเหมาะสม การเขยนสอสาร เชน - ค าขวญ - ค าแนะน า
๓. เขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน
การน าแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดไปพฒนางานเขยน
๔. เขยนยอความจากเรองสนๆ การเขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ความเรยงประเภทตางๆ ประกาศ จดหมาย ค าสอน
๕. เขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดา การเขยนจดหมายถงเพอนและบดามารดา ๖. เขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา การเขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษา
คนควา ๗. เขยนเรองตามจนตนาการ การเขยนเรองตามจนตนาการ ๘. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน
สาระท ๓ การฟง การด และการพด
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. จ าแนกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทฟงและด
๒. พดสรปความจากการฟงและด ๓. พดแสดงความร ความคดเหนและความรสกเกยวกบ
เรองทฟงและด ๔. ตงค าถามและตอบค าถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด
การจ าแนกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทฟงและด ในชวตประจ าวน
การจบใจความ และการพดแสดงความร ความคดในเรองทฟงและด จากสอตางๆ เชน - เรองเลา - บทความสนๆ - ขาวและเหตการณประจ าวน- โฆษณา - สออเลกทรอนกส
- เรองราวจากบทเรยนกลมสาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอน
๕
๕. รายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด และการสนทนา
การรายงาน เชน - การพดล าดบขนตอนการปฏบตงาน - การพดล าดบเหตการณ
๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด มารยาทในการฟง การด และการพด
สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. สะกดค าและบอกความหมายของค าในบรบทตางๆ
ค าในแม ก กา มาตราตวสะกด การผนอกษร ค าเปน ค าตาย ค าพอง
๒. ระบชนดและหนาทของค าในประโยค
ชนดของค า ไดแก - ค านาม - ค าสรรพนาม - ค ากรยา - ค าวเศษณ
ป.๔ ๓ ใชพจนานกรมคนหาความหมายของค า การใชพจนานกรม ๔. แตงประโยคไดถกตองตามหลกภาษา
ประโยคสามญ - สวนประกอบของประโยค ประโยค ๒ สวนประโยค ๓ สวน
๕. แตงบทรอยกรองและค าขวญ กลอนส ค าขวญ ๖. บอกความหมายของส านวน ส านวนทเปนค าพงเพยและสภาษต ๗. เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานกบภาษาถนได ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน
สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามา
ประยกตใชในชวตจรง
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ป.๔ ๑. ระบขอคดจากนทานพนบานหรอนทาน
คตธรรม ๒. อธบายขอคดจากการอานเพอน าไปใชใน
ชวตจรง
วรรณคดและวรรณกรรม เชน - นทานพนบาน - นทานคตธรรม
- เพลงพนบาน
๖
ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง - วรรณคดและวรรณกรรมในบทเรยนและตามความ
สนใจ
๓. รองเพลงพนบาน เพลงพนบาน ๔. ทองจ าบทอาขยานตามทก าหนด และบท
รอยกรองทมคณคาตามความสนใจ บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา
- บทอาขยานตามทก าหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ
ค าอธบายรายวชาพนฐาน ท ๑๔๑๐๑ ภาษาไทย๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย
๗
ชนประถมศกษาปท ๔ เวลา ๑๖๐ ชวโมง
ค าอธบายรายวชา ฝกอานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรอง อธบายความหมายของค า ประโยคและส านวนจากเรองท
อาน อานเรองสนๆ ตามเวลาทก าหนดและตอบค าถามจากเรองทอาน แยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากเรองทอาน คาดคะเนเหตการณจากเรองทอาน โดยระบเหตผลประกอบ สรปความรและขอคดจากเรองทอาน เพอน าไปใชในชวตประจ าวน เลอกอานหนงสอทมคณคาตามความสนใจอยางสม าเสมอและแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอาน มมารยาทในการอาน ฝกคดลายมอดวยตวบรรจงเตมบรรทดและครงบรรทด เขยนสอสารโดยใชค าไดถกตอง ชดเจนและเหมาะสม เขยนแผนภาพโครงเรองและแผนภาพความคดเพอใชพฒนางานเขยน เขยนยอความจากเรองสนๆ เขยนจดหมายถงเพอนและมารดา เขยนบนทกและเขยนรายงานจากการศกษาคนควา เขยนเรองตามจนตนาการ มมารยาทในการเขยน
ฝกทกษะการฟง การดและการพด จ าแนกขอเทจจรงและขอคดเหนเรองทฟงและด พดสรปจากการฟงและด พดแสดงความร ความคดเหนและความรสกเกยวกบเรองทฟงและด ตงค าถามและตอบค าถามเชงเหตผลจากเรองทฟงและด พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การดและการสนทนา มมารยาทในการฟง การดและการพด ฝกเขยนตามหลกการเขยน เขยนสะกดค าและบอกความหมายของค าในบรบทตาง ๆ ระบชนดและหนาทของค าในประโยคใชพจนานกรมคนหาความหมายของค า แตงประโยคไดถกตองตามหลกภาษา แตงบทรอยกรองและค าขวญ บอกความหมายของส านวน เปรยบเทยบภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถนได
ระบขอคดจากนทานพนบานหรอนทานคตธรรมอธบายขอคดจากการอานเพอน าไปใชในชวตจรงรองเพลงพนบานทองจ าบทอาขยานตามทก าหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ โดยใชกระบวนการอาน กระบวนการเขยน กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการกลม กระบวนการคดวเคราะหและสรปความ กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ กระบวนการสอความ กระบวนการแกปญหา การฝกปฏบตอธบาย บนทก การตงค าถาม ตอบค าถาม ใชทกษะการฟง การด การพดแสดงความคดเหนกระบวนการสรางความคดรวบยอด เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สอสารไดถกตอง รกการเรยนภาษาไทย เหนคณคาของการอนรกษภาษาไทยและตวเลขไทย สามารถน าความรไปใชใหเกดประโยชนโดยใชวธการของเศรษฐกจพอเพยงและสามารถน าไปประยกตใชกบชวตประจ าวนไดอยางถกตองเหมาะสม มาตรฐาน/ตวชวด ท ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗, ป.๔/๘ ท ๒.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗, ป.๔/๘ ท ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖ ท ๔.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗ ท ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔ รวม ๕ มาตรฐาน ๓๓ ตวชวด
๘
โครงสรางรายวชา รายวชา ท ๑๔๑๐๑ ภาษาไทย ๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท ๔ จ านวน ๘๐ ชวโมง/ป ภาคเรยนท ๑
ล าดบท
ชอหนวยการเรยนร
ตวชวด สาระส าคญ เวลา
(ชวโมง) น าหนกคะแนน
๑ ขนมไทยไรเทยมทาน
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๔,/๘ ท๒.๑ป๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑,,๔ ท๔.๑ป๔/๔
การเรยนเกยวกบอาหารเปนการเรยนรเรองทเปนปจจยพนฐานในการด ารงชวต ผเรยนตองเรยนรค าศพท ส านวนและประโยคทเกยวของ การจดกระบวนการเรยนรทสอดแทรกการละเลน การสรางสรรคผลงาน เปนกระบวนการเรยนรทท าใหผเรยนไดรบความสนกสนาน ภาคภมใจในผลงาน มทศนคตทดตอการเรยนร สามารถน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนตอไปในอนาคตได
๘ ๑๐
๒ การผจญภยของสดสาคร
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๗ ท๒.๑ป ๔/๓,,๔ ท๓,๑ป ๔/๑,๖ ท๔.๑ป๔/๑ ท๕.๑ป๔/๒
บทรอยกรองในวรรณคดไทยนอกจากจะเปนความงดงามทางดานภาษาแลวยงถอวาเปนมรดกอนล าคาของประเทศชาต ซงกวาจะกลนกรองออกมาใหเกดอรรถรสและความงดงามได ตองใชความสามารถเฉพาะตวและพรสวรรคทไมสามารถแบงปนใหกนไดของผแตง ในฐานะทเราเปนคนไทยเราตองชวยกนสบทอดและอนรกษศลปะความงดงามทางดานภาษานไวใหอยคชาตไทยตราบนานเทานาน
๔ ๕
๓ ออมไวก าไรชวต
ท๑.๑ป๔/๑,๓ ท๒.๑ป๔/๓,๗,๘ ท๔.๑ป๔/๒,๖
การรหลกเกณฑทางภาษาเรองค าและส านวน ชวยท าใหการใชภาษาในการสอสารไดอยางถกตองและมประสทธภาพ และใหอารมณ ความรสกเปนพนฐานทส าคญในการใชภาษาไทยทงในการพดและการเขยน
๘ ๑๐
๔ พชสมนไพร ใบหญาม
คณคาทงนน
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๗ ท๒.๑ป๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑ ท๔.๑ป๔/๑
การอานออกเสยงผอานตองอานถกตองทงดานอกขระการเวนวรรคตอน ระดบสงต าของเสยงตามบรบทแหงเนอหา จงจะท าใหการสอสารมประสทธภาพ เกดความเขาใจตรงกนระหวางผสงสารและผรบสาร
๘ ๑๐
๙
ล าดบท
ชอหนวยการเรยนร
ตวชวด สาระส าคญ เวลา
(ชวโมง) น าหนกคะแนน
๗ ชวตทถกเมน
ท๑.๑ป๔/๑,๗ ท๒.๑ป๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๓ ท๔.๑ป๔/๒,๓
การเขยนแผนภาพแสดงความคดคอการเขยนผงมโนทศน ผเขยนตองเรยนรเกยวกบการวเคราะห การสงเคราะหการรวบรวมขอมล จงจะสามารถเขยนแผนภาพแสดงความคดไดด
๘ ๑๐
๘ โอม!มหาพนจ พจารณา
ท๑.๑ป๔/๑,๓ ท๒.๑ป ๔/๑,๓ ท๓,๑ป ๔/๓ ท๔.๑ป๔/๔
การวจารณคอการพดหรอเขยนแสดงความคดเหนทมตอเรองทอานหรอฟงโดยใชเหตผลสนบสนนอยางหนกแนน หลกเลยงมใหกระทบกระเทอนถงตนเองและบคคลอน
๘ ๑๐
๙ ระบ าสายฟา
ท๑.๑ป๔/๑-๓,๗
ท๒.๑ป ๔/๒,๓ ท๓,๑ป ๔/๑,๔ ท๔.๑ป๔/๑,๓
การแสดงความเหนเปนการสอดแทรกความรสกสวนตวเพอคดวเคราะหสาระทก าลงศกษา ผแสดงความคดเหน ควรใชภาษาทสภาพไมกระทบกระเทอนถงบคคลอนและแสดงความคดเหนในดานพยง จรรโลงและสรางสรรคสงคมใหดงาม ตองมความรลกซงในเรองค าและส านวนภาษาเพอใหใชไดถกตองตามบรบท
๔ ๕
๑๐ แรงพโรธจากฟาดน
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๗,๘ ท๒.๑ป ๔/๑,๓ ท๓,๑ป ๔/๒ ท๔.๑ป๔/๑ ท๕.๑ป๔/๑
การวเคราะหบทเรยนเปนการสอดแทรกความรสกสวนตวเพอแสดงความคดเหนตอ สาระทก าลงศกษา ผแสดงความคดเหนควรใชภาษาทสภาพไมกระทบกระเทอนถงบคคลอนและแสดงความคดเหนในดานพยง จรรโลงและสรางสรรคสงคมใหดงาม ตองมความรลกซงในเรองค าและส านวนภาษาเพอใหใชไดถกตองตามบรบท
๘ ๑๐
๕ ภมใจมรดกโลก
ท๑.๑ป๔/๑,๗ ท๒.๑ป๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๓ ท๔.๑ป๔/๑,๓
การอานเสรมบทเรยนเปนการเพมประสบการณดานการอาน ปลกฝงใหผเรยนรกการอานและศกษาหาความรเพมเตม ขยายขอบเขตการเรยนรใหผเรยนไดเปดโลกทศนทกวางไกล รจกคดวเคราะหเรองทอานและน ามาปรบใชในชวตประจ าวนได
๘ ๑๐
๖ น าผงหยดเดยว
ท๑.๑ป๔/๑,๒,๓,๗,๘ ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑,๓ ท๔.๑ป๔/๑,ป๔/๖ ท๕.๑ป๔/๔
การอานในใจคอการกวาดสายตาไปยงขอความจากหนงสอ พงความสนใจไปยงสาระทอาน แลวเกบใจความส าคญของเรองทอาน สามารถถายโอนสาระทอานไปยงผอนไดดวยทงพดและการเขยน
๔ ๕
๑๐
๑๑ ไวรส วายราย
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๔,๖,๗
ท๒.๑ป ๔/๓,๔ ท๓,๑ป ๔/๑,๓
การวเคราะหเรองสนเปนการแสดงความคดเหนทมตอเรองทอานหรอฟงโดยแยกแยะสวนตางๆของเรองรวมทงเนอหาสาระจากเรองในแงมมตางๆเพอชใหเหนคณคาดานตางๆอนจะเปนประโยชนตอสงคมและชแนะในสวนทไมควรถาย โอนสาระออกสสงคม
๘ ๑๐
๑๒ เรองเลาจากพทลง
ท๑.๑ ป๔/๑,๓,๗
ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑,๓ ท๔.๑ป๔/๑
การสอสารทมประสทธภาพผสอสารและผรบสารจะตองแมนย าในเรองการอานและการเขยน โดยเฉพาะเรองการสะกดค า ถาสามารถสะกดค าไดถกตองจงจะท าใหการสอความหมายตรงกน อนจะน าไปสทกษะการใชภาษาในระดบอนๆตอไป
๔ ๕
รวมภาคเรยนท ๑ ๘๐ ๑๐๐
โครงสรางรายวชา
รายวชา พ ๑๔๑๐๑ ภาษาไทย ๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ๔ ชนประถมศกษาปท ๔ จ านวน ๘๐ ชวโมง/ป ภาคเรยนท ๒ ล าดบ
ท ชอหนวยการเรยนร
ตวชวด สาระส าคญ เวลา
(ชวโมง) น าหนกคะแนน
๑๓ สนกสนานกบการ
เลน
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๗
ท๒.๑ป ๔/๓,๕,๖
ท๓.๑ป ๔/๒ ท๔.๑ป๔/๔
ประโยคคอการน าค านาม ค ากรยาและค าขยายมาเรยงกนแลวไดใจความสมบรณวาใครท าอะไร อยางไร ทไหน ซงในชวตประจ าวนเราจะใชประโยคเพอสอสารมากมาย
การเรยนรใหเขาใจและน าไปใชใหถกตองกจะท าใหเกดประโยชนเปนอยางมาก
๘ ๑๐
๑๔ หนเอยจะบอกให
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๕,๗
ท๒.๑ป ๔/๓,๔,๖
ท๓.๑ป ๔/๒
การเขยนบนทก ถอเปนหวใจส าคญของการเรยนรประเภทหนง เพราะการเขยนบนทกนอกจากจะใชภาษาเขยนในการสอสารแลว ยงท าใหผบนทกไดจดจ าเรองราวตลอดจนเหตการณทเราพบเหนมา บนทกไวเปนลายลกษณอกษร
๘ ๑๐
๑๕ ดวงจนทรของล าเจยก
ท๑.๑ป๔/๑-๓,๗,๘
ท๒.๑ป ๔/๓
การรหลกเกณฑทางภาษาเรองค าและส านวน ชวยท าใหการใชภาษาในการสอสารไดอยางถกตอง มประสทธภาพ
๖ ๗
๑๑
ท๓,๑ป ๔/๔ ท๔.๑ป๔/๑-๓ ท๕.๑ป๔/๓
และใหอารมณ ความรสกเปนพนฐานทส าคญในการใชภาษาไทยทงในการพดและการเขยน
๑๖ คนดศรโรงเรยน
ท๑.๑ป๔/๑,๓ ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๒,๓ ท๔.๑ป๔/๑,๖
การพดมอทธพลมากในการสอสารผพดตองมวจารณ ญาณสถานการณทพด ตองรจกเลอกใชถอยค าส านวนใหเหมาะสมกบโอกาสและระดบของผฟง เพอใหผลการพดออกมาในทางลบนอยทสดกระทบกระเทอนผฟงนอยทสดสรางความประทบใจและเปนประโยชนกบผฟง
๘ ๑๐
๑๗
สารพษในชวตประจ า วน
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๔,๗
ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/
๑,๒,๕
การคดวเคราะหหมายถงความสามารถในการจ าแนก แยกแยะองคประกอบตางๆ ของสงใดสงหนงซงอาจจะเปนวตถสงของเรองราวหรอเหตการณและหาความ สมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสภาพความเปนจรงหรอสงส าคญของสงทก าหนดให
๘ ๑๐
๑๘ หองสมดปา
ท๑.๑ป๔/๑,๒,๓,๗
ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑ ท๔.๑ป๔/
๑,๕,๖
ส านวนสภาษตเปนการเรยบเรยงค าใหสละสลวยมความลกซงประทบใจ แทรกดวยคตเตอนใจ ชวยท าใหการใชภาษาในการสอสารไดอยางถกตองและมประสทธภาพ และใหอารมณ ความรสกเปนพนฐานทส าคญในการใช ภาษาไทยทงในการพดและการเขยน
๕ ๗
ล าดบ
ท ชอหนวยการเรยนร
ตวชวด สาระส าคญ เวลา
(ชวโมง) น าหนกคะแนน
๑๙ อยางนด ควรท า
ท๑.๑ป๔/๑,-๔,๗
ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑,๒
การฟงทด ผฟงตองใชสมาธ มสตในการฟง จบเรองราวของเรองทฟง ฟงอยางพนจ พจารณา จะท าใหจบใจความส าคญของเรองทฟง สามารถตอบค าถามล าดบเหตการณของเรอง และน าไปเขยนเปนแผนภาพโครงเรอง เพอเลาเรองและเขยนเรองได
๘ ๑๐
๒๐ กระดาษนมทมา
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๖ ท๒.๑ป ๔/๓,๖ ท๓,๑ป ๔/๑,๓ ท๔.๑ป๔/๑
การอาน ฟง ด ขาว เปนการตดตามเหตการณ ความเคลอนไหวของสงคมประเทศชาตในเรองตางๆ ในชวตประจ าวนของเราจะมการด การฟง อยเปนประจ า เรานกเรยนรจกแยกแยะวจารณ พจารณาขาวทด ฟง นนเพอใหไดความรและ
๘ ๑๐
๑๒
ขอมลขาวสารทถกตอง และเปนประโยชนตอชวตประจ าวน
๒๑ เทยวเมองพระรวง
ท๑.๑ป๔/๒,๓ ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๑,๓ ท๔.๑ป๔/๑ ท๕.๑ป๔/๔
การวเคราะหบทละครร า คอการศกษาบทละครอยางละเอยดแลวแยกองค ประกอบตางๆของบทละคร ใหเปนสวนๆ หาขอเปรยบเทยบของผลกระทบทเกดจากการเรยนร เพอน าขอมลทไดไปประยกตใชกบชวตประจ าวน
๕ ๗
๒๒ รกทคมภย ท๑.๑ป๔/๑,๓,๖ ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๖ ท๔.๑ป๔/๓,๗
ภาษาทกภาษาจะมระดบของภาษา เราตองเลอกใชตามสถานการณ และบรบทของภาษา ภาษาพดเปนการใชภาษาทไมเครงครดดากฎเกณฑและไมเปนทางการสวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชอยางเปนทางการตองเลอกใชใหถกตองตามกฎเกณฑและค านงถงวฒนธรรมของเจาของภาษา
๘ ๑๐
๒๓ ธรรมชาตนมคณ
ท๑.๑ป๔/๑,๓,๖ ท๒.๑ป ๔/๓ ท๓,๑ป ๔/๓,๖ ท๔.๑ป๔/๔,๕ ท๕.๑ป๔/๔
การแตงกลอนสภาพเปนการน าเอาคอยค าส านวนมาเรยบเรยงใหอยในกรอบแบบแผนค าประพนธอประเภทหนงอยางมศลปะ ทสามารถท าใหผอานหรอผฟงเกดสนทรยภาพในอรรถรสเปนเอกลกษณของภาษาไทยทมคณคาสมควรแกการอนรกษไวใหคงอยคความเปนไทยสบไป
๘ ๙
รวมภาคเรยนท ๒ ๘๐ ๑๐๐ รวมตลอดปการศกษา ๑๖๐
อภธานศพท
กระบวนการเขยน
กระบวนการเขยนเปนการคดเรองทจะเขยนและรวบรวมความรในการเขยน กระบวนการเขยน ม ๕ ขน ดงน
๑. การเตรยมการเขยน เปนขนเตรยมพรอมทจะเขยนโดยเลอกหวขอเรองทจะเขยนบนพนฐานของประสบการณ ก าหนดรปแบบการเขยน รวบรวมความคดในการเขยน อาจใชวธการอานหนงสอ สนทนา จดหมวดหมความคด โดยเขยนเปนแผนภาพความคด จดบนทกความคดทจะเขยนเปนรปหวขอเรองใหญ หวขอยอย และรายละเอยดคราวๆ
๑๓
๒. การยกรางขอเขยน เมอเตรยมหวขอเรองและความคดรปแบบการเขยนแลว ใหน าความคดมาเขยนตามรปแบบทก าหนดเปนการยกรางขอเขยน โดยค านงถงวาจะเขยนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกบเรองและเหมาะกบผอน จะเรมตนเขยนอยางไร มหวขอเรองอยางไร ล าดบความคดอยางไร เชอมโยงความคดอยางไร
๓. การปรบปรงขอเขยน เมอเขยนยกรางแลวอานทบทวนเรองทเขยน ปรบปรงเรองทเขยนเพมเตมความคดใหสมบรณ แกไขภาษา ส านวนโวหาร น าไปใหเพอนหรอผอนอาน น าขอเสนอแนะมาปรบปรงอกครง
๔. การบรรณาธการกจ น าขอเขยนทปรบปรงแลวมาตรวจทานค าผด แกไขใหถกตอง แลวอานตรวจทานแกไขขอเขยนอกครง แกไขขอผดพลาดทงภาษา ความคด และการเวนวรรคตอน
๕. การเขยนใหสมบรณ น าเรองทแกไขปรบปรงแลวมาเขยนเรองใหสมบรณ จดพมพ วาดรปประกอบ เขยนใหสมบรณดวยลายมอทสวยงามเปนระเบยบ เมอพมพหรอเขยนแลวตรวจทานอกครงใหสมบรณกอนจดท ารปเลม
กระบวนการคด
การฟง การพด การอาน และการเขยน เปนกระบวนการคด คนทจะคดไดดตองเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด บคคลทจะคดไดดจะตองมความรและประสบการณพนฐานในการคด บคคลจะมความสามารถในการรวบรวมขอมล ขอเทจจรง วเคราะห สงเคราะห และประเมนคา จะตองมความรและประสบการณพนฐานทน ามาชวยในการคดทงสน การสอนใหคดควรใหผเรยนรจกคดเลอกขอมล ถายทอด รวบรวม และจ าขอมลตางๆ สมองของมนษยจะเปนผบรโภคขอมลขาวสาร และสามารถแปลความขอมลขาวสาร และสามารถน ามาใชอางอง การเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด จะตองสอนใหเปนผบรโภคขอมลขาวสารทดและเปนนกคดทดดวย กระบวนการสอนภาษาจงตองสอนใหผเรยนเปนผรบรขอมลขาวสารและมทกษะการคด น าขอมลขาวสารทไดจากการฟงและการอานน ามาสการฝกทกษะการคด น าการฟง การพด การอาน และการเขยน มาสอนในรปแบบ บรณาการทกษะ ตวอยาง เชน การเขยนเปนกระบวนการคดในการวเคราะห การแยกแยะ การสงเคราะห การประเมนคา การสรางสรรค ผเขยนจะน าความรและประสบการณสการคดและแสดงออกตามความคดของตนเสมอ ตองเปนผอานและผฟงเพอรบรขาวสารทจะน ามาวเคราะหและสามารถแสดงทรรศนะได
กระบวนการอาน การอานเปนกระบวนการซงผอานสรางความหมายหรอพฒนา การตความระหวางการอานผอานจะตองร
หวขอเรอง รจดประสงคของการอาน มความรทางภาษาทใกลเคยงกบภาษาทใชในหนงสอทอาน โดยใชประสบการณเดมเปนประสบการณท าความเขาใจกบเรองทอาน กระบวนการอานมดงน
๑. การเตรยมการอาน ผอานจะตองอานชอเรอง หวขอยอยจากสารบญเรอง อานค าน า ใหทราบจดมงหมายของหนงสอ ตงจดประสงคของการอานจะอานเพอความเพลดเพลนหรออานเพอหาความร วางแผนการอานโดยอานหนงสอตอนใดตอนหนงวาความยากงายอยางไร หนงสอมความยากมากนอยเพยงใด รปแบบของหนงสอเปนอยางไร เหมาะกบผอานประเภทใด เดาความวาเปนเรองเกยวกบอะไร เตรยมสมด ดนสอ ส าหรบจดบนทกขอความหรอเนอเรองทส าคญขณะอาน
๑๔
๒. การอาน ผอานจะอานหนงสอใหตลอดเลมหรอเฉพาะตอนทตองการอาน ขณะอานผอานจะใชความรจากการอานค า ความหมายของค ามาใชในการอาน รวมทงการรจกแบงวรรคตอนดวย การอานเรวจะมสวนชวยใหผอานเขาใจเรองไดดกวาผอานชา ซงจะสะกดค าอานหรออานยอนไปยอนมา ผอานจะใชบรบทหรอค าแวดลอมชวยในการตความหมายของค าเพอท าความเขาใจเรองทอาน
๓. การแสดงความคดเหน ผอานจะจดบนทกขอความทมความส าคญหรอเขยนแสดง ความคดเหน ตความขอความทอาน อานซ าในตอนทไมเขาใจเพอท าความเขาใจใหถกตอง ขยายความคดจากการอาน จบคกบเพอนสนทนาแลกเปลยนความคดเหน ตงขอสงเกตจากเรองทอาน ถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานท านองเสนาะดงๆ เพอฟงเสยงการอานและเกดจนตนาการ
๔. การอานส ารวจ ผอานจะอานซ าโดยเลอกอานตอนใดตอนหนง ตรวจสอบค าและภาษา ทใช ส ารวจโครงเรองของหนงสอเปรยบเทยบหนงสอทอานกบหนงสอทเคยอาน ส ารวจและเชอมโยงเหตการณในเรองและการล าดบเรอง และส ารวจค าส าคญทใชในหนงสอ
๕. การขยายความคด ผอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บนทกขอคดเหน คณคาของเรอง เชอมโยงเรองราวในเรองกบชวตจรง ความรสกจากการอาน จดท าโครงงานหลกการอาน เชน วาดภาพ เขยนบทละคร เขยนบนทกรายงานการอาน อานเรองอนๆ ทผเขยนคนเดยวกนแตง อานเรองเพมเตม เรองทเกยวโยงกบเรองทอาน เพอใหไดความรทชดเจนและกวางขวางขน
การเขยนเชงสรางสรรค การเขยนเชงสรางสรรคเปนการเขยนโดยใชความร ประสบการณ และจนตนาการในการเขยน เชน การเขยนเรยงความนทาน เรองสน นวนยาย และบทรอยกรอง การเขยนเชงสรางสรรคผเขยนจะตองมความคดด มจนตนาการด มคลงค าอยางหลากหลาย สามารถน าค ามาใช ในการเขยน ตองใชเทคนคการเขยน และใชถอยค าอยางสละสลวย
การด การดเปนการรบสารจากสอภาพและเสยง และแสดงทรรศนะไดจากการรบรสาร ตความ แปลความ วเคราะห และประเมนคณคาสารจากสอ เชน การดโทรทศน การดคอมพวเตอร การดละคร การดภาพยนตร การดหนงสอการตน (แมไมมเสยงแตมถอยค าอานแทนเสยงพด) ผดจะตองรบรสาร จากการดและน ามาวเคราะห ตความ และประเมนคณคาของสารทเปนเนอเรองโดยใชหลกการพจารณาวรรณคดหรอการวเคราะหวรรณคดเบองตน เชน แนวคดของเรอง ฉากทประกอบเรองสมเหตสมผล กรยาทาทาง และการแสดงออกของตวละครมความสมจรงกบบทบาท โครงเรอง เพลง แสง ส เสยง ทใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผดสมจรงและสอดคลองกบยคสมยของเหตการณทจ าลองสบทละคร คณคาทางจรยธรรม คณธรรม และคณคาทางสงคมทมอทธพลตอผดหรอผชม ถาเปนการดขาวและเหตการณ หรอการอภปราย การใชความรหรอเรองทเปนสารคด การโฆษณาทางสอจะตองพจารณาเนอหาสาระวาสมควรเชอถอไดหรอไม เปนการโฆษณาชวนเชอหรอไม ความคดส าคญและมอทธพลตอการเรยนรมาก และการดละครเวท ละครโทรทศน ดขาวทางโทรทศนจะเปนประโยชนไดรบความสนกสนาน ตองดและวเคราะห ประเมนคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมเหตผล
๑๕
การตความ
การตความเปนการใชความรและประสบการณของผอานและการใชบรบท ไดแก ค าทแวดลอมขอความ ท าความเขาใจขอความหรอก าหนดความหมายของค าใหถกตอง พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหความหมายวา การตความหมาย ชหรอก าหนดความหมาย ใหความหมายหรออธบาย ใชหรอปรบใหเขาใจเจตนา และความมงหมายเพอความถกตอง
การเปลยนแปลงของภาษา
ภาษายอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา ค าค าหนงในสมยหนงเขยนอยางหนง อกสมยหนง เขยนอกอยางหนง ค าวา ประเทศ แตเดมเขยน ประเทษ ค าวา ปกษใต แตเดมเขยน ปกใต ในปจจบนเขยน ปกษใต ค าวา ลมลก แตกอนเขยน ลมฦกภาษาจงมการเปลยนแปลง ทงความหมายและการเขยน บางครงค าบางค า เชน ค าวา หลอน เปนค าสรรพนามแสดงถงค าพด สรรพนามบรษท ๓ ท เปนค าสภาพ แตเดยวนค าวา หลอ มความหมายในเชงดแคลน เปนตน
การสรางสรรค การสรางสรรค คอ การรจกเลอกความร ประสบการณทมอยเดมมาเปนพนฐานในการสรางความร
ความคดใหม หรอสงแปลกใหมทมคณภาพและมประสทธภาพสงกวาเดม บคคลทจะมความสามารถในการสรางสรรคจะตองเปนบคคลทมความคดอสระอยเสมอ มความเชอมนในตนเอง มองโลกในแงด คดไตรตรอง ไมตดสนใจสงใดงายๆ การสรางสรรคของมนษยจะเกยวเนองกนกบความคด การพด การเขยน และการกระท าเชงสรางสรรค ซงจะตองมการคดเชงสรางสรรคเปนพนฐาน
ความคดเชงสรางสรรคเปนความคดทพฒนามาจากความรและประสบการณเดม ซ งเปนปจจยพนฐานของการพด การเขยน และการกระท าเชงสรางสรรค
การพดและการเขยนเชงสรางสรรคเปนการแสดงออกทางภาษาทใชภาษาขดเกลาใหไพเราะ งดงาม เหมาะสม ถกตองตามเนอหาทพดและเขยน
การกระท าเชงสรางสรรคเปนการกระท าทไมซ าแบบเดมและคดคนใหมแปลกไปจากเดม และเปนประโยชนทสงขน
ขอมลสารสนเทศ ขอมลสารสนเทศ หมายถง เรองราว ขอเทจจรง ขอมล หรอสงใดสงหนงทสามารถสอความหมายดวย
การพดบอกเลา บนทกเปนเอกสาร รายงาน หนงสอ แผนท แผนภาพ ภาพถาย บนทกดวยเสยงและภาพ บนทกดวยเครองคอมพวเตอร เปนการเกบเรองราวตางๆ บนทกไวเปนหลกฐานดวยวธตางๆ
ความหมายของค า ค าทใชในการตดตอสอสารมความหมายแบงไดเปน ๓ ลกษณะ คอ
๑๖
๑. ความหมายโดยตรง เปนความหมายทใชพดจากนตรงตามความหมาย ค าหนงๆ นน อาจมความหมายไดหลายความหมาย เชน ค าวา กา อาจมความหมายถง ภาชนะใสน า หรออาจหมายถง นกชนดหนง ตวสด า รอง กา กา เปนความหมายโดยตรง
๒. ความหมายแฝง ค าอาจมความหมายแฝงเพมจากความหมายโดยตรง มกเปนความหมายเกยวกบความรสก เชน ค าวา ขเหนยว กบ ประหยด หมายถง ไมใชจายอยางสรยสราย เปนความหมายตรง แตความรสกตางกน ประหยดเปนสงด แตขเหนยวเปนสงไมด
๓. ความหมายในบรบท ค าบางค ามความหมายตรง เมอรวมกบค าอนจะมความหมายเพมเตมกวางขน หรอแคบลงได เชน ค าวา ด เดกด หมายถง วานอนสอนงาย เสยงด หมายถง ไพเราะ ดนสอด หมายถง เขยนไดด สขภาพด หมายถง ไมมโรค ความหมายบรบทเปนความหมายเชนเดยวกบความหมายแฝง
คณคาของงานประพนธ เมอผอานอานวรรณคดหรอวรรณกรรมแลวจะตองประเมนงานประพนธ ใหเหนคณคาของงานประพนธ
ท าใหผอานอานอยางสนก และไดรบประโยชนจาการอานงานประพนธ คณคาของงานประพนธแบงไดเปน ๒ ประการ คอ
๑. คณคาดานวรรณศลป ถาอานบทรอยกรองกจะพจารณากลวธการแตง การเลอกเฟนถอยค ามาใชไดไพเราะ มความคดสรางสรรค และใหความสะเทอนอารมณ ถาเปนบทรอยแกวประเภทสารคด รปแบบการเขยนจะเหมาะสมกบเนอเรอง วธการน าเสนอนาสนใจ เนอหามความถกตอง ใชภาษาสละสลวยชดเจน การน าเสนอมความคดสรางสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบนเทงคด องคประกอบของเรองไมวาเรองสน นวนยาย นทาน จะมแกนเรอง โครงเรอง ตวละครมความสมพนธกน กลวธการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขดแยงในการแตงสรางความสะเทอนอารมณ การใชถอยค าสรางภาพไดชดเจน ค าพดในเรองเหมาะสมกบบคลกของ ตวละครมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม
๒. คณคาดานสงคม เปนคณคาทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ ชวตความเปนอยของมนษย และคณคาทางจรยธรรม คณคาดานสงคม เปนคณคาทผอานจะ เขาใจชวตทงในโลกทศนและชวทศน เขาใจการด าเนนชวตและเขาใจเพอนมนษยดขน เนอหายอมเกยวของกบการชวยจรรโลงใจแกผอาน ชวยพฒนาสงคม ชวยอนรกษสงมคณคาของชาตบานเมอง และสนบสนนคานยมอนดงาม
โครงงาน
โครงงานเปนการจดการเรยนรวธหนงทสงเสรมใหผเรยนเรยนดวยการคนควา ลงมอปฏบตจรง ในลกษณะของการส ารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน ผเรยนจะรวบรวมขอมล น ามาวเคราะห ทดสอบเพอแกปญหาของใจ ผเรยนจะน าความรจากชนเรยนมาบรณาการในการแกปญหา คนหาค าตอบ เปนกระบวนการคนพบน าไปสการเรยนร ผเรยนจะเกดทกษะการท างานรวมกบผอน ทกษะการจดการ ผสอนจะเขาใจผเรยน เหนรปแบบการเรยนร การคด วธการท างานของผเรยน จากการสงเกตการท างานของผเรยน การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบศกษาคนควาวธการหน ง แตเปนการศกษาคนควาทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปนการพฒนาผเรยนใหเปนคนมเหตผล สรปเรองราวอยางม
๑๗
กฎเกณฑ ท างานอยางมระบบ การเรยนแบบโครงงานไมใชการศกษาคนควาจดท ารายงานเพยงอยางเดยว ตองมการวเคราะหขอมลและมการสรปผล
ทกษะการสอสาร ทกษะการสอสาร ไดแก ทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ซงเปนเครองมอของการสงสาร
และการรบสาร การสงสาร ไดแก การสงความร ความเชอ ความคด ความรสกดวยการพด และการเขยน สวน
การรบสาร ไดแก การรบความร ความเชอ ความคด ดวยการอานและการฟง การฝกทกษะการสอสารจงเปน
การฝกทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ใหสามารถ รบสารและสงสารอยางมประสทธภาพ
ธรรมชาตของภาษา
ธรรมชาตของภาษาเปนคณสมบตของภาษาทส าคญ มคณสมบตพอสรปได คอ ประการ ทหนง ทกภาษา
จะประกอบดวยเสยงและความหมาย โดยมระเบยบแบบแผนหรอกฎเกณฑในการใช อยางเปนระบบ ประการทสอง
ภาษามพลงในการงอกงามมรสนสด หมายถง มนษยสามารถใชภาษา สอความหมายไดโดยไมสนสด ประการท
สาม ภาษาเปนเรองของการใชสญลกษณรวมกนหรอสมมตรวมกน และมการรบรสญลกษณหรอสมมตรวมกน
เพอสรางความเขาใจตรงกน ประการทส ภาษาสามารถใชภาษาพดในการตดตอสอสาร ไมจ ากดเพศของผสงสาร
ไมวาหญง ชาย เดก ผใหญ สามารถผลดกนในการสงสารและรบสารได ประการทหา ภาษาพดยอมใชไดทงใน
ปจจบน อดต และอนาคต ไมจ ากดเวลาและสถานท ประการทหก ภาษาเปนเครองมอการถายทอดวฒนธรรม
และวชาความรนานาประการ ท าใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและการสรางสรรคสงใหม
แนวคดในวรรณกรรม แนวคดในวรรณกรรมหรอแนวเรองในวรรณกรรมเปนความคดส าคญในการผกเรองให ด าเนนเรองไปตาม
แนวคด หรอเปนความคดทสอดแทรกในเรองใหญ แนวคดยอมเกยวของกบมนษยและสงคม เปนสารทผเขยนสง
ใหผอาน เชน ความดยอมชนะความชว ท าดไดดท าชวไดชว ความยตธรรมท าใหโลกสนตสข คนเราพนความ
ตายไปไมได เปนตน ฉะนนแนวคดเปนสารทผเขยนตองการสงใหผอนทราบ เชน ความด ความยตธรรม ความ
รก เปนตน
บรบท บรบทเปนค าทแวดลอมขอความทอาน ผอานจะใชความรสกและประสบการณมาก าหนดความหมายหรอ
ความเขาใจ โดยน าค าแวดลอมมาชวยประกอบความร ประสบการณ เพอท า ความเขาใจหรอความหมายของค า
พลงของภาษา
ภาษาเปนเครองมอในการด ารงชวตของมนษย มนษยจงสามารถเรยนรภาษาเพอการด ารงชวต เปนเครองมอของการสอสารและสามารถพฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรจกคดและแสดงออกของความคดดวยการพด การเขยน และการกระท าซงเปนผลจากการคด ถาไมมภาษา คนจะคดไมได ถาคนมภาษานอย มค าศพทนอย ความคดของคนกจะแคบไมกวางไกล คนทใชภาษาไดดจะมความคดดดวย คนจะใชความคดและ
๑๘
แสดงออกทางความคดเปนภาษา ซงสงผลไปส การกระท า ผลของการกระท าสงผลไปสความคด ซงเปนพลงของภาษา ภาษาจงมบทบาทส าคญตอมนษย ชวยใหมนษยพฒนาความคด ชวยด ารงสงคมใหมนษยอยร วมกนในสงคมอยางสงบสข มไมตรตอกน ชวยเหลอกนดวยการใชภาษาตดตอส อสารกน ชวยใหคนปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม ภาษาชวยใหมนษยเกดการพฒนา ใชภาษาในการแลกเปลยนความคดเหน การอภปรายโตแยง เพอน าไปสผลสรป มนษยใชภาษาในการเรยนร จดบนทกความร แสวงหาความร และชวยจรรโลงใจ ดวยการอานบทกลอน รองเพลง ภาษายงมพลงในตวของมนเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยงและความหมาย การใชภาษาใชถอยค าท าใหเกดความรสกตอผรบสาร ใหเกดความจงเกลยดจงชงหรอเกด ความชนชอบ ความรกยอมเกดจากภาษาทงสน ทน าไปสผลสรปทมประสทธภาพ
ภาษาถน ภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใชในทองถน ซงเปนภาษาดงเดมของชาวพนบานทใชพดจากนใน
หมเหลาของตน บางครงจะใชค าทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน บางครงค าทใชพดจากนเปนค าเดยว
ความหมายตางกนแลวยงใชส าเนยงทตางกน จงมค ากลาวทวา “ส าเนยง บอกภาษา” ส าเนยงจะบอกวาเปน
ภาษาอะไร และผพดเปนคนถนใด อยางไรกตามภาษาถนในประเทศไทยไมวาจะเปนภาษาถนเหนอ ถนอสาน
ถนใต สามารถสอสารเขาใจกนได เพยงแตส าเนยงแตกตางกนไปเทานน
ภาษาไทยมาตรฐาน
ภาษาไทยมาตรฐานหรอบางทเรยกวา ภาษาไทยกลางหรอภาษาราชการ เปนภาษาทใช สอสารกนทว
ประเทศและเปนภาษาทใชในการเรยนการสอน เพอใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการ ในการตดตอสอสารสราง
ความเปนชาตไทย ภาษาไทยมาตรฐานกคอภาษาทใชกนในเมองหลวง ทใชตดตอกนทงประเทศ มค าและส าเนยง
ภาษาทเปนมาตรฐาน ตองพดใหชดถอยชดค าไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรอภาษาไทยมาตรฐาน
มความส าคญในการสรางความเปนปกแผน วรรณคดมการถายทอดกนมาเปนวรรณคดประจ าชาตจะใชภาษาทเปน
ภาษาไทยมาตรฐานในการสรางสรรคงานประพนธ ท าใหวรรณคดเปนเครองมอในการศกษาภาษาไทยมาตรฐานได
ภาษาพดกบภาษาเขยน ภาษาพดเปนภาษาทใชพดจากน ไมเปนแบบแผนภาษา ไมพถพถนในการใชแตใชสอสารกนไดด สราง
ความรสกทเปนกนเอง ใชในหมเพอนฝง ในครอบครว และตดตอสอสารกนอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพด
จะใชภาษาทเปนกนเองและสภาพ ขณะเดยวกนกค านงวาพดกบบคคลทมฐานะตางกน การใชถอยค ากตางกนไป
ดวย ไมค านงถงหลกภาษาหรอระเบยบแบบแผนการใชภาษามากนก
สวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชเครงครดตอการใชถอยค า และค านงถงหลกภาษา เพอใชในการสอสารให
ถกตองและใชในการเขยนมากกวาพด ตองใชถอยค าทสภาพ เขยนใหเปนประโยค เลอกใชถอยค าทเหมาะสมกบ
สถานการณในการสอสาร เปนภาษาทใชในพธการตางๆ เชน การกลาวรายงาน กลาวปราศรย กลาวสดด การ
๑๙
ประชมอภปราย การปาฐกถา จะระมดระวงการใชค าทไมจ าเปนหรอ ค าฟมเฟอย หรอการเลนค าจนกลายเปน
การพดหรอเขยนเลนๆ
ภมปญญาทองถน ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) บางครงเรยกวา ภมปญญาชาวบาน เปนกระบวนทศน (Paradigm)
ของคนในทองถนทมความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาต เพอความอยรอด แตคนในทองถนจะสรางความรจากประสบการณและจากการปฏบต เปนความร ความคด ทน ามาใชในทองถนของตนเพอการด ารงชวตทเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ผรจงกลายเปน ปราชญชาวบานทมความรเกยวกบภาษา ยารกษาโรคและการด าเนนชวตในหมบานอยางสงบสข
ภมปญญาทางภาษา ภมปญญาทางภาษาเปนความรทางภาษา วรรณกรรมทองถน บทเพลง สภาษต ค าพงเพยในแตละ
ทองถน ทไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพอใชประโยชนในกจกรรมทางสงคมทตางกน โดยน าภมปญญาทางภาษาในการสงสอนอบรมพธการตางๆ การบนเทงหรอการละเลน มการแตงเปนค าประพนธในรปแบบตางๆ ทงนทาน นทานปรมปรา ต านาน บทเพลง บทรองเลน บทเหกลอม บทสวดตางๆ บทท าขวญ เพอประโยชนทางสงคมและเปนสวนหนงของวฒนธรรมประจ าถน
ระดบภาษา ภาษาเปนวฒนธรรมทคนในสงคมจะตองใชภาษาใหถกตองกบสถานการณและโอกาสทใชภาษา บคคลและประชมชน การใชภาษาจงแบงออกเปนระดบของการใชภาษาไดหลายรปแบบ ต าราแตละเลมจะแบงระดบภาษาแตกตางกนตามลกษณะของสมพนธภาพของบคคลและสถานการณ การแบงระดบภาษาประมวลไดดงน
๑. การแบงระดบภาษาทเปนทางการและไมเปนทางการ ๑.๑ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทเปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการประชม ในการกลาวสนทร
พจน เปนตน ๑.๒ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทไมเปนแบบแผน เชน การใชภาษาในการสนทนา การใชภาษาในการเขยนจดหมายถงผคนเคย การใชภาษาในการเลาเรองหรอประสบการณ เปนตน
๒. การแบงระดบภาษาทเปนพธการกบระดบภาษาทไมเปนพธการ การแบงภาษาแบบนเปนการแบงภาษาตามความสมพนธระหวางบคคลเปนระดบ ดงน
๒.๑ ภาษาระดบพธการ เปนภาษาแบบแผน ๒.๒ ภาษาระดบกงพธการ เปนภาษากงแบบแผน ๒.๓ ภาษาระดบทไมเปนพธการ เปนภาษาไมเปนแบบแผน
๓. การแบงระดบภาษาตามสภาพแวดลอม โดยแบงระดบภาษาในระดบยอยเปน ๕ ระดบ คอ
๒๐
๓.๑ ภาษาระดบพธการ เชน การกลาวปราศรย การกลาวเปดงาน ๓.๒ ภาษาระดบทางการ เชน การรายงาน การอภปราย ๓.๓ ภาษาระดบกงทางการ เชน การประชมอภปราย การปาฐกถา ๓.๔ ภาษาระดบการสนทนา เชน การสนทนากบบคคลอยางเปนทางการ ๓.๕ ภาษาระดบกนเอง เชน การสนทนาพดคยในหมเพอนฝงในครอบครว
วจารณญาณ วจารณญาณ หมายถง การใชความร ความคด ท าความเขาใจเรองใดเรองหนงอยางมเหตผล การม
วจารณญาณตองอาศยประสบการณในการพจารณาตดสนสารดวยความรอบคอบ และอยางชาญฉลาดเปนเหตเปนผล
คณะผจดท า คณะทปรกษา นางสาวสรนทร เปยผล ผอ านวยการโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) คณะท างาน นางจ านค สธรรมรกษ ครโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล)
๒๑
นางบงอร ทพยสข ครโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) นางสาวสนดา พงศนรนดร ครโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) นายธานนย ทองสขงาม ครโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล) คณะบรรณาธการ นางจ านงค สธรรมรกษ ครโรงเรยนวดหนองคณฑ(พลานกล)
