การสํารวจความพิการ พ.ศ. 2560¸”้าน... · 2019. 5....

สรปผลทสาคญ การสารวจความพการ พ.ศ. 2560

กระทรวงดจทลเพ�อเศรษฐกจและสงคม

หนวยงานเจาของเรอง กองสถตสงคม สานกงานสถตแหงชาต โทรศพท 0 2142 1260 โทรสาร 0 2143 8136 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected] หนวยงานทเผยแพร สานกสถตพยากรณ สานกงานสถตแหงชาต ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษาฯ อาคารรฐประศาสนภกด ชน 2 ถนนแจงวฒนะ เขตหลกส กทม. 10210 โทรศพท 0 2141 7498 โทรสาร 0 2143 8132 ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected] ปทจดพมพ 2562

จดพมพโดย


สานกงานสถตแหงชาต

i

คานา

รายงานการสารวจความพการ พ.ศ. 2560 ฉบบน ไดนาเสนอผลการสารวจเกยวกบประชากรทพการ ซงไดแก ประชากรทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ (รวม ความลาบากในการดแลตนเอง) หรอประชากรทมลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา อยางนอย 1 ลกษณะ ซงตรงกบคานยามของความพการตามแนวคดของบญชสากล เพอการจาแนก การทางาน ความพการ และสขภาพ (International Classification of Functioning, Disability and Health : ICF) ขององคการอนามยโลก โดยใชชดคาถามของกลมวอชงตน และองคการยนเซฟ ในการระบความพการ ซงพจารณาจากความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพอใหขอมลมมาตรฐานเดยวกนทวโลก และสามารถนาไปเปรยบเทยบกนไดระหวางประเทศ

ผลการสารวจความพการครงน พบวา ประเทศไทยมประชากรทพการประมาณ 3.7 ลานคน หรอรอยละ 5.5 ของประชากรทวประเทศ โดยพบผหญงมรอยละของผพการสงกวาผชายเลกนอย (รอยละ 5.7 และ 5.2 ตามลาดบ) สวนใหญเปนกลมผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) รอยละ 20.6 นอกจากนยงพบวา นอกเขตเทศบาลมรอยละประชากรทพการมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 6.2 และ 4.5 ตามลาดบ) โดยเฉพาะภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประชากรทพการสงกวาภาคอน (รอยละ 7.0 และ 6.5 ตามลาดบ) และเมอพจารณาตามลกษณะความพการพบวาเปนประชากรทมความลาบากหรอปญหาสขภาพทเปนขอจากด ในการทากจกรรม มรอยละ 4.1 หรอประชากรทมลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา มรอยละ 4.2 สาหรบประชากรทม ทงสองลกษณะ คอมความลาบาก/ปญหาสขภาพ และลกษณะความบกพรอง มรอยละ 2.8 (1.9 ลานคน)



ii

จากการสารวจการเขาถงความชวยเหลอหรอสวสดการของรฐและการใชเทคโนโลยสารสนเทศ พบวา ประชากรทพการเกอบทกคนไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ (รอยละ 98.5) ประชากรพการไดจดทะเบยนคนพการรอยละ 44.4 ไดรบเบยยงชพคนพการรอยละ 43.8 และมเพยงเลกนอยรอยละ 0.6 ทจดทะเบยนแลวแตยงไมไดรบเบยยงชพคนพการ ซงอาจจะอยในระหวางดาเนนการหรอยงไมไดยนขอรบเบยยงชพคนพการ สาหรบประชากรพการทไมไดจดทะเบยนคนพการมมากกวาครง (รอยละ 55.6) ทงนเนองจากไมตองการจดทะเบยน (รวม ไมคดวาตนเองพการ) หรอความพการไมอยในระดบทจดทะเบยนไดมคอนขางมากถงรอยละ 48.0 และมอกเพยงเลกนอยรอยละ 7.6 ทไมไดจดทะเบยนคนพการเนองจากไมทราบขอมลเกยวกบการจดทะเบยน ไมมคนพาไป และเดนทางไมสะดวก เปนตน ทงนยงมประชากรทพการอกรอยละ 15.1 มความจาเปนตองใชเครองชวยแตไมม และผพการ 1 ใน 5 (รอยละ 21.2) ตองการความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐแตยงไมไดรบ ซงความชวยเหลอทมความตองการมากทสด 5 ลาดบแรก คอ การสนบสนนผชวยคนพการ การกยมเงนเพอประกอบอาชพ การสงเสรมการประกอบอาชพอสระ การปรบสภาพแวดลอมทอยอาศย และการใหคาแนะนาปรกษา นอกจากนพบวาเดกพการวยเรยนอาย 5-17 ป มถงรอยละ 37.8 ทปจจบนไมไดเรยน (รวมเดกทไมเคยเรยนหรอเคยเรยนแตปจจบนไมไดเรยน) ซงเหตผลสวนใหญเนองจากปวยหรอพการจนกระทงไมสามารถเรยนได รองลงมา คอ จบการศกษาแลว และมปญหาทางความประพฤต เปนตน สาหรบประชากรพการวยแรงงาน (อาย 15-59 ป) เพยงรอยละ 40.6 ทมงานทา สวนการใชเทคโนโลยสารสนเทศของประชากรทพการอายตงแต 5 ปขนไปมสดสวนนอยมาก คอ ผพการทใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมเพยงรอยละ 5.8 และ 9.2 ตามลาดบ

จากผลการสารวจขางตน แสดงใหเหนวาประชากรทพการ ยงไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐบาลไมครบถวนเพยงพอ ในเรองการศกษา การประกอบอาชพ การจดทะเบยนคนพการ และ



iii

อปกรณเครองชวยสาหรบผพการ ดงนนรฐบาลควรสนบสนนชวยเหลอ ผพการในเรองดงกลาวใหครอบคลมทวถง เพอใหผพการมคณภาพชวต ทดขน

สานกงานสถตแหงชาต ในฐานะหนวยงานผเกบรวบรวมขอมล จงไดตระหนกถงความสาคญทจะตองมขอมลคนพการสาหรบใหหนวยงานของรฐบาลนาไปใชในการวางแผนดาเนนการใหความชวยเหลอคนพการครอบคลมทวถง เพอใหคนพการสามารถดารงชวตและประกอบอาชพไดเตมตามศกยภาพของตนเอง มคณภาพชวตทดขน อกทงเปนการเพมพนคณคาและศกดศรของคนพการดวย



iv



v

สารบญ

หนา คานา i สารบญแผนภม viii สารบญตาราง xi สรปผลการสารวจ 1

1. รอยละของประชากรทพการ 2 1.1 ประชากรทพการ 2 1.2 เดกพการทมอาย 2-17 ป 5 1.3 ประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป 7 1.4 เดกพการทมอาย 2-17 ป พการอนเนองจาก 11

มความลาบากหรอปญหาสขภาพ 1.5 ประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทพการอนเนองจาก 15

มความลาบากหรอปญหาสขภาพ 1.6 ประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง 18 1.7 ประชากรทไมพการอาศยในครวเรอนทมคนพการ 20

2. การศกษา 21 2.1 ระดบการศกษาทกาลงเรยนของประชากรอาย 5-24 ป 21 2.2 การศกษาทกาลงเรยนของเดกอาย 5-17 ป 22 2.2.1 ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยนของ 22 เดกอาย 5–17 ป 2.2.2 เหตผลทปจจบนไมเรยนของเดกอาย 5–17 ป 25



vi

สารบญ(ตอ)

หนา 3. การทางาน 27

3.1 การทางานของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป 27 3.2 การทางานของประชากรอาย 15-59 ป 28 3.3 การทางานของประชากรอาย 18-59 ป 32 3.4 เหตผลทไมทางานของประชากรอาย 15-59 ป 34

4. การไดรบบรการทางสาธารณสข 35 4.1 การไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ 35 4.2 การไมไดไปรบบรการทางสาธารณสขเมอจาเปน 39

ของประชากรพการ 4.3 เหตผลทประชากรพการไมไปรบบรการทางสาธารณสข 41 4.3.1 เหตผลไมไดไปรบบรการตรวจรกษา 41 4.3.2 เหตผลไมไดไปรบบรการฟนฟสมรรถภาพ 42 4.3.3 เหตผลไมไดไปรบบรการสงเสรมปองกนโรค 44

5. การใชเครองชวยของประชากรทพการ 46 6. การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการ 47

6.1 การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการ 47 6.2 การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการ 50

ของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป 6.2.1 การจดทะเบยนคนพการของประชากรพการ 50 ทมอายตงแต 2 ปขนไป 6.2.2 การไดรบเบยยงชพคนพการของประชากรพการ 55 ทมอายตงแต 2 ปขนไป



vii

สารบญ(ตอ)

หนา 7. ความจาเปนตองไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ 59

แตยงไมไดรบของประชากรทพการ 8. ผดแลประชากรพการทมความลาบากในการดแลตนเอง 60 9. สถานะของประชากรพการภายในครวเรอน 62

9.1 การเปนหวหนาครวเรอน 62 9.2 การสมรส 64

10. การเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 65 ของประชากรพการ 10.1 การใชคอมพวเตอร การมคอมพวเตอรใชสวนตว 65

และการใชอนเทอรเนตของประชากรพการ 10.2 การมโทรศพทเคลอนทใชสวนตวของประชากรพการ 66

11. ความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน 68 12. ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน 70

ภาคผนวก 73 ความเปนมา 75 วตถประสงค 76 ขอบขายของการสารวจ 76 เวลาอางอง 76 วธการเลอกตวอยาง 77 รายการขอมลทเกบรวบรวม 77 คานยาม 78 คาอธบายเพมเตมเกยวกบประชากรทพการ 80



viii

สารบญแผนภม

หนา แผนภม 1 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความพการ 2

พ.ศ. 2560 แผนภม 2 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามเพศ กลมอาย 3

เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560 แผนภม 3 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามสญชาต 4

ขนาดครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

แผนภม 4 รอยละของประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง 18 จาแนกตามกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 5 รอยละของประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง 19 จาแนกตามลกษณะความบกพรอง พ.ศ. 2560 แผนภม 6 รอยละของประชากรอาย 5-24 ป จาแนกตามระดบ 22

การศกษาทกาลงเรยน และความพการ พ.ศ. 2560 แผนภม 7 รอยละของประชากรทมอายตงแต 15 ปขนไปททางาน 27 จาแนกตามความพการ และกลมอาย พ.ศ. 2560 แผนภม 8 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความจาเปน 46

ในการใชเครองชวย และการไดรบเครองชวย พ.ศ. 2560 แผนภม 9 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามการจดทะเบยน 47

คนพการ เหตผลทไมจดทะเบยน และการไดรบเบยยงชพ คนพการ พ.ศ. 2560



ix

สารบญแผนภม (ตอ) หนา

แผนภม 10 รอยละของประชากรพการทจดทะเบยนคนพการ 49 และไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

แผนภม 11 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความจาเปน 60 ตองไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ แตยงไมไดรบ พ.ศ. 2560

แผนภม 12 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทเปน 63 หวหนาครวเรอน จาแนกตามความพการ เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 13 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทสมรส 64 จาแนกตามความพการ เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 14 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป 66 ทใชคอมพวเตอร มคอมพวเตอรใชสวนตว และใชอนเทอรเนต จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 15 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป 67 ทมโทรศพทเคลอนทใชสวนตว จาแนกตามประเภทโทรศพทเคลอนท เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 16 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไปทม 68 ความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560



x

สารบญแผนภม (ตอ) หนา

แผนภม 17 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไปทม 69 ความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอนจาแนกตามเหตผลทมความลาบากหรอขอจากด เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 18 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไปทม 70 ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

แผนภม 19 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไปทม 71 ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน จาแนกตามเหตผลทมความลาบากหรอขอจากด เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560



xi

สารบญตาราง

หนา ตาราง 1 รอยละของเดกพการทมอาย 2-17 ป จาแนกตาม 6

ชดคาถามความพการ กลมอาย เพศ สญชาต เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน การศกษาของ หวหนาครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ตาราง 2 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป 8 จาแนกตามชดคาถามความพการ เพศ กลมอาย และสญชาต พ.ศ. 2560

ตาราง 3 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป 10 จาแนกตามชดคาถามความพการ เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน การศกษาของหวหนาครวเรอน และ สถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ตาราง 4 รอยละของเดกพการทมอาย 2-17 ป พการอนเนองจาก 13 มความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตามประเภท ความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

ตาราง 5 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไป จาแนกตาม 16 ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

ตาราง 6 รอยละของประชากรทไมพการ จาแนกตามการอาศย 20 ในครวเรอนทมคนพการ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560



xii

สารบญตาราง (ตอ)

หนา ตาราง 7 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป จาแนกตาม 23

ความพการ ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยน และเพศ พ.ศ. 2560

ตาราง 8 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป จาแนกตาม 24 ความพการ ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยน และ เขตการปกครอง พ.ศ. 2560

ตาราง 9 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป ทไมไดกาลงเรยนหนงสอ 26 จาแนกตามความพการ เหตผลทปจจบนไมไดเรยนหนงสอ และเพศ พ.ศ. 2560

ตาราง 10 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป จาแนกตามความพการ 29 การทางาน เพศ กลมอาย สญชาต และระดบการศกษาสงสด

พ.ศ. 2560 ตาราง 11 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป จาแนกตาม 31

ความพการ การทางาน เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน การศกษาของหวหนาครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ตาราง 12 รอยละของประชากรอาย 18-59 ป จาแนกตาม 32 การทางาน ความพการ ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ พ.ศ. 2560

ตาราง 13 รอยละของประชากรอาย 18-59 ป จาแนกตาม 34 สถานภาพการทางาน ความพการ ประเภทความลาบาก หรอปญหาสขภาพ พ.ศ. 2560



xiii


หนา ตาราง 14 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป ทไมทางาน 35

จาแนกตามเหตผลทไมทางาน ความพการ และเพศ พ.ศ. 2560

ตาราง 15 รอยละของประชากร จาแนกตามการไดรบสวสดการ 36 คารกษาพยาบาลหลกของรฐ และความพการ พ.ศ. 2560

ตาราง 16 รอยละของประชากร จาแนกตามการไดรบสวสดการ 38 คารกษาพยาบาลของรฐ ความพการ และกลมอาย พ.ศ. 2560

ตาราง 17 รอยละของประชากรพการทไมไดไปรบบรการทาง 40 สาธารณสขเมอจาเปน จาแนกตามการบรการทาง สาธารณสข เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ตาราง 18 รอยละของประชากรพการทไมไดรบการรกษาเมอปวย 42 หรอจาเปน จาแนกตามเหตผลทไมไดรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และ สถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ตาราง 19 รอยละของประชากรพการทไมไดรบการบรการ 43 ฟนฟสมรรถภาพเมอจาเปน จาแนกตามเหตผลทไมไดรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจ ของครวเรอน พ.ศ. 2560



xiv


หนา ตาราง 20 รอยละของประชากรพการทไมไดไปรบการบรการ 45

สงเสรมปองกนโรค จาแนกตามเหตผลทไมไดไปรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจ ของครวเรอนพ.ศ. 2560

ตาราง 21 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป 52 ทจดทะเบยนคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบาก หรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560

ตาราง 22 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป 56 ทไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบาก หรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560

ตาราง 23 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไป 62 ทมความลาบากในการดแลตนเองระดบรนแรง จาแนกตามผดแล เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560



1

สรปผลการสารวจ

สานกงานสถตแหงชาต ไดดาเนนการสารวจความพการมาแลว 3 ครง ในป 2545 2550 และ 2555 สาหรบการสารวจป 2560 น เปนครงท 4 ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลในเดอนตลาคม - ธนวาคม พ.ศ. 2560 จากจานวนครวเรอนตวอยางประมาณ 109,000 ครวเรอน โดยมวตถประสงคเพอเกบขอมลเกยวกบประชากรทพการ ไดแก ความลาบากหรอปญหาสขภาพ ลกษณะความบกพรอง ภาวะสขภาพ สวสดการ และอน ๆ รวมทงขอมลผดแลของประชากรพการทมความลาบากในการดแลตนเอง

การสารวจความพการ พ.ศ. 2560 จดเกบขอมลเกยวกบประชากรทพการทมลกษณะดงตอไปนอยางนอย 1 ลกษณะ ไดแก 1) ความลาบากหรอปญหาสขภาพ ซงทาใหเกดขอจากดในการทากจกรรม (รวม ความลาบากในการดแลตนเองหรอทากจวตรสวนตว) โดยสอบถามขอมลของผทมอายตงแต 2 ปขนไป 2) ลกษณะความบกพรองทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา ซงสอบถามขอมลของประชากรทกกลมอายตงแตแรกเกดเปนตนไป เนองจากตองการทราบขอมลความพการของประชากรตงแตอายนอย ๆ เพอนาไปวางแผนปองกนและรกษาไดอยางรวดเรวทนทวงท

จากผลการสารวจในป 2560 พบวาประชากรทพการมรอยละ 5.5 เพมสงขนจากการสารวจป 2555 ซงมเพยงรอยละ 2.2 รอยละของประชากรพการท เพมขน เนองจากจานวนประชากรพการเพมขน นอกจากนยงมปจจยอน คอมการปรบเปลยนชดคาถามการสารวจ ในป 2560 ซงใชชดคาถามของกลมวอชงตนและองคการยนเซฟ ใน การระบความพการ โดยพจารณาจากความลาบากหรอปญหาสขภาพ อกทงทศนคตของผตอบแบบสอบถามเปลยนจากเดมทตองการปกปด ความพการของสมาชกในครวเรอน แตในปจจบนยนดเปดเผยขอมล



2

ความพการมากยงขน เนองจากตองการใหรฐชวยเหลอ ตลอดจนตองการเขาถงสทธและสวสดการตาง ๆ ทรฐจดใหคนพการ ดงนนผลการสารวจของประชากรทพการในป 2560 จงไมควรนาไปเปรยบเทยบกบผลการสารวจในป 2555

ผลการสารวจทสาคญในป 2560 สรปไดดงน

1. รอยละของประชากรทพการ

1.1 ประชากรทพการ จากการสอบถามประชากรทกกลมอายในป 2560 พบมผพการ

ทงสน จานวน 3.7 ลานคน หรอรอยละ 5.5 ซงเปนผทมลกษณะพการอยางนอย 1 ใน 2 ลกษณะดงน คอเปนประชากรทมความลาบากหรอปญหาสขภาพทเปนขอจากดในการทากจกรรมรอยละ 4.1 หรอประชากรทมลกษณะความบกพรอง ทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญามรอยละ 4.2สาหรบประชากรพการทมทงสองลกษณะ คอมความลาบาก/ปญหาสขภาพและลกษณะความบกพรอง มรอยละ 2.8 (1.9 ลานคน)

แผนภม 1 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความพการ1/ พ.ศ. 2560

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท

รอยละ

ความพการ

5.54.1 4.2

2.8

0

2

4

6

8

10

ประชากร ทพการทงสน

มความลาบาก หรอปญหา สขภาพ

มลกษณะ ความบกพรอง

ทางรางกาย จตใจ หรอสตปญญา

มทง 2 ลกษณะ (ความลาบากฯ และลกษณะ

ความบกพรองฯ)



3

รอยละของประชากรทพการในป 2560 มความแตกตางตามลกษณะทางประชากร โดยพบวาผหญงมรอยละของผพการสงกวาผชายเลกนอย (รอยละ 5.7 และ 5.2 ตามลาดบ) กลมผสงอาย (60 ปขนไป) มประชากรทพการรอยละ 20.6 สงกวาวยอน ทมเพยงรอยละ 0.4 – 3.0 เนองจากผสงอายมความลาบากหรอปญหาสขภาพตามวยทสงขน จงถกนบรวมเปนคนพการ นอกจากนพบวา นอกเขตเทศบาลมรอยละของประชากร ทพการมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 6.2 และ 4.5 ตามลาดบ) โดยภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมรอยละของประชากรทพการ(รอยละ 7.0 และ 6.5 ตามลาดบ) สงกวาภาคอน

แผนภม 2 รอยละของประชากรทพการ1/จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

1/ รอยละของประชากรทพการ หมายถง รอยละของจานวนประชากรทพการตอ จานวนประชากรทงสนในแตละกลม

รอยละ 5.3

6.57.0

4.3

6.24.5

20.63.0

1.91.2

0.4

5.25.7

5.5

0 5 10 15 20 25

ใตตะวนออกเฉยงเหนอ

เหนอกลาง (รวม กทม.)

นอกเขตเทศบาลในเขตเทศบาล

60 ปขนไป25-59 ป18-24 ป5-17 ป0-4 ป

หญงชาย

ทวราชอาณาจกร



4

ประชากรสญชาตไทย มรอยละ 5.5 เปนผพการ สวนประชากรสญชาตอนหรอไมมสญชาต มผพการเพยงรอยละ 2.1 เทานน รอยละของประชากรทพการแปรผกผนกบขนาดของครวเรอน (จานวนสมาชกของครวเรอน) นนคอ กลมประชากรทอาศยเพยงลาพง ซงเปนครวเรอนทมขนาดเลกทสดเพยง 1 คน มผพการรอยละ 8.2 สงทสด และประชากรทพการมรอยละลดลงในกลมประชากรทอาศยในครวเรอนทมสมาชกมากขน โดยกลมประชากรทอาศยในครวเรอนทมสมาชกตงแต 5 คนขนไป มรอยละของประชากรทพการนอยทสด เพยงรอยละ 4.4

นอกจากน รอยละของประชากรทพการแปรผกผนกบฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอน คอ ประชากรในครวเรอนทมฐานะยากจนมาก มรอยละของผพการสงทสดถงรอยละ 11.4 อาจเนองจากสภาพ ความเปนอยขดสน ไดรบโภชนาการทไมครบถวน และไมมเงนเขารบ การรกษาพยาบาล ขณะทประชากรทอาศยในครวเรอนทมฐานะรารวยมาก มผพการเพยงรอยละ 3.1 เทานน แผนภม 3 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามสญชาต ขนาด

ครวเรอน1/ และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

1/ ขนาดครวเรอน คอ จานวนสมาชกของครวเรอน

3.1

4.2

5.0

6.3

4.4

4.5

5.7

7.0

8.2

2.15.5

11.4

0 2 4 6 8 10 12

รารวยมาก

รารวย

ปานกลาง

ยากจน

ยากจนมาก

ขนาดครวเรอน 5 คนขนไป

ขนาดครวเรอน 4 คน




สญชาตอน

สญชาตไทย

รอยละ



5

1.2 เดกพการทมอาย 2-17 ป

กลมเดกอาย 2-17 ปจานวนทงสน 12.8 ลานคน เมอใช ชดคาถามความพการของเดก (CFM)1/ ในการสารวจ สามารถระบเดกพการไดรอยละ 0.8 ซงประกอบดวยกลมเดกเลกอาย 2-4 ป มรอยละ 0.3 ทเปนเดกพการ และกลมเดกอาย 5-17 ป มรอยละ 0.9 ทเปนเดกพการสาหรบการสารวจนพจารณาความพการของเดก จากความลาบากหรอปญหาสขภาพ (จากชดคาถาม CFM) หรอมลกษณะความบกพรอง อยางนอย 1 ประเภท ซงสามารถระบเดกอาย 2-17 ปทพการไดเพมขนพบวา กลมเดกอาย 2-17 ปจานวน 12.8 ลานคน เปนเดกพการจานวน 1.4 แสนคน คดเปนรอยละ 1.1 กลมเดกเลกอาย 2-4 ปมเพยงเลกนอยรอยละ 0.5 ท เ ปนเดกพการ ซงนอยกวากลมเดกอาย 5-17 ปท ม เดกพการรอยละ 1.2 เดกชายมรอยละของเดกพการสงกวาเดกหญง (รอยละ 1.3 และ 0.8 ตามลาดบ) เดกสญชาตไทยมรอยละของเดกพการสงกวาเดกสญชาตอนหรอไมมสญชาต เดกทอาศยอยในเขตเทศบาลและ นอกเขตเทศบาลมรอยละของเดกพการใกลเคยงกน เดกทอาศยในภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอมรอยละของเดกพการสงกวาภาคอนเลกนอย นอกจากนพบวาเดกในครวเรอนทมฐานะยากจนมาก และยากจนมรอยละของเดกพการสงกวาเดกในครวเรอนทมฐานะทางเศรษฐกจดกวา

1/ ชดคาถามความพการของเดก (Child Functioning Module : CFM) ทพฒนาโดยกลมวอชงตน (WG) และองคการยนเซฟ พจารณาความพการของเดกจากความลาบากหรอปญหาสขภาพในการทากจกรรมทเดกในวยนสามารถทาได ประกอบดวยคาถาม 2 ชด คอ ชดคาถามความพการของเดกอาย 2 – 4 ป และชดคาถามความพการของเดกอาย 5 – 17 ป ซงทง 2 วยมความแตกตางของกจกรรมในการวดพฒนาการตามวยทเหมาะสม



6

ตาราง 1 รอยละของเดกพการทมอาย 2-17 ป จาแนกตามชดคาถามความพการ กลมอาย เพศ สญชาต เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน การศกษาของหวหนาครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ชดคาถามความพการของเดก (CFM)1/

ของ WG และ UNICEF

ชดคาถามความพการของเดก2/ ของการสารวจ

รวม 2-4 ป 5-17 ป รวม 2-4 ป 5-17 ป ทวราชอาณาจกร 0.8 0.3 0.9 1.1 0.5 1.2

เพศ ชาย 1.0 0.5 1.1 1.3 0.6 1.4 หญง 0.6 0.1 0.7 0.8 0.4 0.9 สญชาต ไทย 0.8 0.3 0.9 1.1 0.5 1.2 อน ๆ 0.1 * 0.2 0.1 * 0.2 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 0.7 0.4 0.8 1.0 0.4 1.1 นอกเขตเทศบาล 0.9 0.3 1.0 1.1 0.5 1.3 ภาค กลาง (รวม กทม.) 0.6 0.2 0.7 0.9 0.3 1.0 เหนอ 0.8 0.3 0.8 1.0 0.3 1.1 ตะวนออกเฉยงเหนอ 0.9 0.3 1.1 1.2 0.7 1.3 ใต 1.0 0.7 1.1 1.3 0.8 1.4 ขนาดครวเรอน 1 คน 0.1 - 0.1 0.2 - 0.2 2 คน 0.8 3.0 0.6 1.2 3.0 1.0 3 คน 0.9 0.1 1.1 1.1 0.1 1.3 4 คน 0.9 0.4 1.0 1.1 0.4 1.2 5 คนขนไป 0.7 0.2 0.8 1.0 0.5 1.1 การศกษาของหวหนาครวเรอน ไมเรยน/ไมเคยเรยน 0.5 0.1 0.6 0.6 0.2 0.7 ตากวาประถมศกษา 0.9 0.4 1.0 1.2 0.8 1.3 ประถมศกษา 1.5 0.6 1.6 1.6 0.6 1.8 มธยมศกษาตอนตน 0.4 0.4 0.4 0.6 0.4 0.6 มธยมศกษาตอนปลาย 0.4 0.2 0.5 0.5 0.2 0.6 อนปรญญา 0.3 0.1 0.4 1.5 0.1 1.9 ปรญญาตร หรอสงกวา 0.4 0.1 0.5 0.6 0.1 0.7 การศกษาอนๆ 0.2 - 0.3 0.2 - 0.3 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน ยากจนมาก 1.4 1.1 1.4 1.7 1.2 1.7 ยากจน 1.1 0.4 1.3 1.5 0.4 1.7 ปานกลาง 0.6 0.2 0.7 0.8 0.7 0.8 รารวย 0.6 0.3 0.7 0.7 0.3 0.8 รารวยมาก 0.7 0.1 0.8 1.0 0.1 1.2

1/ ชดคาถามความพการของเดก (CFM) ของ WG และ UNICEF ระบความพการของเดกจากความลาบากหรอปญหาสขภาพในการทากจกรรม ทเดกในวยนสามารถทาได ประกอบดวยคาถาม 2 ชด สาหรบเดกอาย 2-4 ป และเดกอาย 5-17 ป

2/ ชดคาถามความพการของเดกของการสารวจ ระบความพการของเดกจากความลาบากหรอปญหาสขภาพในการทากจกรรม (ใชชดคาถามความพการในเดก (CFM) ของ WG และ UNICEF และลกษณะความบกพรอง)

* นอยกวา 0.1



7

1.3 ประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป

ประชากรอายตงแต 18 ปขนไป จานวน 53.4 ลานคน เมอใชชดคาถามสนของกลมวอชงตน ซงพจารณาความพการ จากความลาบากหรอปญหาสขภาพ 6 ประเภทหลก (ไดแก การมองเหน การไดยน การเดน การจดจาหรอการมสมาธ การดแลตนเอง และการสอสาร) สามารถระบคนพการไดรอยละ 4.5 ถาใชชดคาถามขยายของกลมวอชงตน ซงเพมอก 3 ประเภท (ไดแก การเคลอนไหวรางกายสวนบน อาการกลมใจ หงดหงดหรอวตกกงวล และอาการซมเศรา) สามารถระบคนพการไดเพมขนเปนรอยละ 4.9 และเมอเพมการพจารณาจากความลาบากในการลกจากการนอนเปนทานง อก 1 ประเภท ทาใหรอยละของประชากรทพการเพมขนเพยงเลกนอยเปนรอยละ 5.0 การสารวจนพจารณาความพการจากการม ความลาบากหรอปญหาสขภาพดงกลาว หรอมลกษณะความบกพรองอยางนอย 1 ประเภท ซงสามารถระบประชากรทพการไดเพมขนเปน รอยละ 6.7

จากการพจารณาความพการของการสารวจน พบวา ประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทงสน จานวน 53.4 ลานคน เปนผพการรอยละ 6.7 เมอพจารณาตามลกษณะทางประชากร พบวา ผหญงมรอยละของผพการสงกวาผชายเลกนอย (รอยละ 7.0 และ 6.3 ตามลาดบ) ความพการ แปรผนตามอาย โดยกลมผทมอาย 18-39 ป มผพการนอยทสดเพยง รอยละ 2.0 และกลมผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มผพการสงทสดถง 1 ใน 5 ผทมสญชาตไทยมผพการรอยละ 6.8 ซงมากกวาสญชาตอนหรอไมมสญชาตทมเพยงรอยละ 2.4



8

ตาราง 2 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป จาแนกตามชดคาถามความพการ เพศ กลมอาย และสญชาต พ.ศ. 2560

ประชากร อายตงแต

18 ปขนไป

ชดคาถามสนของ WG

(6 ประเภท)

ชดคาถามขยายของ WG

(ชดคาถามสน + 3 ประเภท)

ชดคาถาม ความลาบากหรอ

ปญหาสขภาพ(ชดคาถามขยาย

+ 1 ประเภท)

ชดคาถาม ความพการ

ของการสารวจ (ความลาบาก/ปญหาสขภาพ

หรอลกษณะ ความบกพรอง)

ทวราชอาณาจกร 100.0 (53,394,970) 4.5 4.9 5.0 6.7 เพศ ชาย 100.0 (25,719,189) 4.0 4.3 4.4 6.3 หญง 100.0 (27,675,781) 4.9 5.4 5.6 7.0 กลมอาย 18-39 ป 100.0 (21,383,380) 1.2 1.2 1.2 2.0 40-59 ป 100.0 (20,549,597) 2.2 2.4 2.5 3.7 60 ปขนไป 100.0 (11,461,993) 14.8 16.0 16.5 20.6 สญชาต ไทย 100.0 (52,049,898) 4.6 5.0 5.1 6.8 อน ๆ 100.0 (1,345,072) 2.0 2.0 2.1 2.4

ประชากรอายตงแต 18 ปขนไป ทอาศยอยนอกเขตเทศบาล มประชากรทพการรอยละ 7.7 สงกวาในเขตเทศบาล ซงมรอยละ 5.4 เพยงเลกนอย ภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มรอยละ ของประชากรทพการ (รอยละ 8.5 และ 8.2 ตามลาดบ) สงกวาภาคอน (ภาคใต รอยละ 6.7 และภาคกลาง รอยละ 5.0)



9

กลมประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทอาศยอยเพยงลาพง มรอยละ 8.2 เปนผพการ ซงมสดสวนสงกวาเลกนอย เมอเปรยบเทยบกบคนทอาศยรวมกบสมาชกในครวเรอน (รอยละ 5.8 – 7.4) กลมผทมหวหนาครวเรอนทไมไดรบการศกษา หรอมการศกษานอย (จบการศกษาตากวาระดบประถมศกษา หรอตากวา ป.6) มสดสวนของประชากรทพการ (รอยละ 11.0 และ 10.6 ตามลาดบ) สงกวากลมผทมหวหนาครวเรอนจบการศกษาสงขน (ซงมคนพการไมเกนรอยละ 4.0) ประชากรในครวเรอนท มฐานะยากจนกวาจะมรอยละของประชากรทพการ มากกวาประชากรในครวเรอนทมฐานะทางเศรษฐกจดกวา โดยประชากรในครวเรอนทมฐานะยากจนมาก มคนพการรอยละ 13.6 มากทสด และสดสวนของคนพการลดลง สาหรบประชากรทครวเรอนมฐานะทางเศรษฐกจทดกวา



10

ตาราง 3 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 18 ปขนไป จาแนกตามชดคาถามความพการ เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอน การศกษาของหวหนาครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ประชากร ชดคาถามสน ชดคาถามขยาย ชดคาถาม ชดคาถาม อายตงแต

18 ปขนไป ของ WG ของ WG ความลาบาก

หรอปญหาสขภาพ

ความพการ ของการสารวจ

ทวราชอาณาจกร 100.0 (53,394,970) 4.5 4.9 5.0 6.7 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (24,413,025) 3.7 4.1 4.2 5.4 นอกเขตเทศบาล 100.0 (28,981,945) 5.1 5.5 5.7 7.7 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (23,394,810) 3.5 3.8 3.9 5.0 เหนอ 100.0 (9,030,173) 5.8 6.4 6.6 8.5 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (14,035,207) 5.3 5.7 5.8 8.2 ใต 100.0 (6,934,780) 4.5 4.7 4.9 6.7 ขนาดครวเรอน 1 คน 100.0 (4,615,669) 5.3 6.0 6.1 8.2 2 คน 100.0 (12,070,772) 4.9 5.3 5.5 7.4 3 คน 100.0 (11,839,975) 4.6 5.1 5.1 6.9 4 คน 100.0 (10,900,555) 4.0 4.3 4.4 5.8 5 คนขนไป 100.0 (13,968,000) 4.2 4.5 4.6 6.0 การศกษาของหวหนาครวเรอน1/

ไมเรยน/ไมเคยเรยน 100.0 (2,564,746) 8.1 8.6 8.9 11.0 ตากวาประถมศกษา 100.0 (21,370,093) 7.1 7.7 7.9 10.6 ประถมศกษา 100.0 (9,802,513) 2.5 2.7 2.7 3.8 มธยมศกษาตอนตน 100.0 (5,277,731) 2.7 3.0 3.0 4.0 มธยมศกษาตอนปลาย 100.0 (6,555,650) 1.9 2.0 2.1 2.9 อนปรญญา 100.0 (1,853,061) 2.2 2.3 2.4 3.0 ปรญญาตร หรอสงกวา 100.0 (5,761,673) 2.2 2.6 2.6 3.3 การศกษาอนๆ 100.0 (105,998) 0.1 0.1 0.1 0.1 ไมทราบระดบการศกษา 100.0 (88,948) 1.5 1.5 1.5 1.6 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (7,557,133) 9.3 9.9 10.2 13.6 ยากจน 100.0 (9,459,366) 5.0 5.5 5.6 7.7 ปานกลาง 100.0 (10,814,906) 4.2 4.5 4.7 6.3 รารวย 100.0 (11,885,116) 3.6 3.9 4.0 5.2 รารวยมาก 100.0 (13,678,449) 2.5 2.8 2.9 3.6

1/ ไมรวม ไมทราบ



11

1.4 เดกพการทมอาย 2-17 ป พการอนเนองจากมความลาบาก หรอปญหาสขภาพ

การสารวจน ศกษาความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 2-17 ป จากชดคาถามความพการของเดก (Child Functioning Model) ของกลมวอชงตนและองคการยนเซฟ ในการระบเดกพการ โดยพจารณาจากความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 2-4 ป และ 5-17 ป ใหเหมาะสมกบพฒนาการในวยนน

ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพทสอบถามทง 2 กลมอาย จานวน 6 ประเภท คอ การมองเหน การไดยน การเดน การสอสาร การเรยนร และการควบคมพฤตกรรม สาหรบเดกอาย 2-4 ป สอบถามเพมอก 2 ประเภท คอ การเคลอนไหวรางกายสวนบน (การใชมอหยบสงของขนาดเลก) และการเลน สาหรบเดกอาย 5-17 ป สอบถามเพมอก 5 ประเภท คอ การดแลตนเอง การจดจาหรอมสมาธ การยอมรบการเปลยนแปลงกจวตรประจาวน การคบเพอนใหม และอาการจตสงคม ถาเดกมความลาบากหรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ประเภท ถอวาเปนเดกพการอนเนองจาก มความลาบากหรอปญหาสขภาพ

ผลการสารวจ พบวา เดกอาย 2-17 ป จานวน 12.8 ลานคน เปนเดกพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ประเภท มจานวน 1.0 แสนคน หรอรอยละ 0.8 เดกชายมสดสวนดงกลาวสงกวาเดกหญงเลกนอย (รอยละ 1.0 และ 0.6 ตามลาดบ) เดกสญชาตไทยมสดสวนสงกวาเลกนอย เ มอเปรยบเทยบกบเดก สญชาตอนหรอไมมสญชาต (รอยละ 0.8 และ 0.1 ตามลาดบ) เดกทอาศยนอกเขตเทศบาล มสดสวนของเดกพการดงกลาวใกลเคยงกบเดกทอาศยในเขตเทศบาล (รอยละ 0.9 และ 0.7 ตามลาดบ) ภาคใตมสดสวนของเดกพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพรอยละ 1.0 สงกวาภาคอนเพยงเลกนอย โดยภาคกลางมสดสวนตาทสดรอยละ 0.6



12

ความลาบากหรอปญหาสขภาพ เดกทมอาย 2-17 ป เปนมากทสด ม 2 ประเภท คอ การจดจาหรอมสมาธ และการเรยนร (รอยละ 0.5 เทากน) รองลงมาคอ การสอสาร การดแลตนเอง และการควบคมพฤตกรรม (รอยละ 0.3 เทากน) สาหรบประเภทอนๆ มเพยงเลกนอย (นอยกวารอยละ 0.3) โดยเดกมความลาบากหรอปญหาสขภาพซาซอนหรอมากกวา 1 ประเภท มรอยละ 0.6 และมเพยงรอยละ 0.2 ทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพยง 1 ประเภท

เมอพจารณากลมเดกเลกอาย 2-4 ป พบวา เดกพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพมเพยงเลกนอยรอยละ 0.3 พบวามความลาบากในการเรยนร และการเลนมากทสด (รอยละ 0.3 เทากน) รองลงมา คอ การเดน การเคลอนไหวรางกายสวนบน (การใชมอหยบสงของขนาดเลก) และการสอสาร (รอยละ 0.2 เทากน) สาหรบประเภทอนๆ มนอยกวารอยละ 0.2 โดยเดกพการอนเนองจากม ความลาบากหรอปญหาสขภาพเกอบทกคนมมากกวา 1 ประเภทหรอซาซอน (รอยละ 0.3)

สาหรบเดกอาย 5-17 ป พบวา เดกพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพ มรอยละ 0.9 พบวามความลาบากการจดจาหรอมสมาธ และการเรยนรมากทสด (รอยละ 0.6 เทากน) รองลงมาคอ การสอสาร และการควบคมพฤตกรรม (รอยละ 0.4) และการดแลตนเอง (รอยละ 0.3) สาหรบประเภทอนมนอยกวารอยละ 0.3 โดยเดกมความลาบากหรอปญหาสขภาพมากกวา 1 ประเภทหรอซาซอนมรอยละ 0.7 และมเพยงรอยละ 0.2 ทมเพยง 1 ประเภท



13

ตาราง 4 รอยละของเดกพการทมอาย 2-17 ป พการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

เดกอาย 2-17 ป ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/ การ

มองเหน การ

ไดยน การเดน

การเคลอนไหว

รางกายสวนบน

การจดจาหรอ

การมสมาธ

การสอสาร

การดแล

ตนเอง

อาการจตสงคม

ทวราชอาณาจกร 100.0 (12,808,377) * 0.1 0.2 * 0.5 0.3 0.3 0.1

เพศ ชาย 100.0 (6,539,271) 0.1 0.1 0.2 0.1 0.7 0.5 0.4 0.1 หญง 100.0 (6,269,106) * 0.1 0.1 * 0.4 0.2 0.2 0.1 อาย 2-4 ป 100.0 (2,227,339) * * 0.2 0.2 na 0.2 na na 5-17 ป 100.0 (10,581,038) 0.1 0.1 0.2 na 0.6 0.4 0.3 0.1 สญชาต ไทย 100.0 (12,623,895) * 0.1 0.2 * 0.5 0.3 0.3 0.1 อน ๆ 100.0 (184,482) * * * - 0.1 0.1 * * เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (5,189,340) * * 0.2 0.1 0.5 0.2 0.2 0.1 นอกเขตเทศบาล 100.0 (7,619,037) 0.1 0.1 0.2 * 0.5 0.4 0.3 0.1 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (4,435,963) * * 0.2 * 0.4 0.3 0.3 * เหนอ 100.0 (2,135,229) 0.1 * 0.2 * 0.5 0.2 0.2 * ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (4,159,022) * 0.1 0.2 * 0.6 0.4 0.3 0.1 ใต 100.0 (2,078,163) 0.1 0.1 0.3 0.1 0.5 0.4 0.2 0.1

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท * นอยกวา 0.1 na หมายถง ไมเขาขาย



14

ตาราง 4 รอยละของเดกพการทมอาย 2-17 ป พการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560 (ตอ)

เดกอาย 2-17 ป ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/ การ

เรยนรการ เลน

การควบคมพฤตกรรม

การยอมรบการ

เปลยนแปลงกจวตร

ประจาวน

การคบเพอนใหม

มความลาบาก

มากกวา1 ประเภท(ซาซอน)


อยางนอย1 ประเภท

ทวราชอาณาจกร 100.0 (12,808,377) 0.5 * 0.3 0.2 0.2 0.6 0.8 เพศ ชาย 100.0 (6,539,271) 0.7 0.1 0.4 0.2 0.3 0.8 1.0 หญง 100.0 (6,269,106) 0.4 * 0.2 0.1 0.2 0.4 0.6 อาย 2-4 ป 100.0 (2,227,339) 0.3 0.3 * na na 0.3 0.3 5-17 ป 100.0 (10,581,038) 0.6 na 0.4 0.2 0.2 0.7 0.9 สญชาต ไทย 100.0 (12,623,895) 0.6 * 0.3 0.2 0.2 0.6 0.8 อน ๆ 100.0 (184,482) 0.1 - * * * 0.1 0.1 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (5,189,340) 0.5 0.1 0.2 0.2 0.2 0.5 0.7 นอกเขตเทศบาล 100.0 (7,619,037) 0.6 * 0.4 0.2 0.2 0.7 0.9 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (4,435,963) 0.5 * 0.4 0.1 0.2 0.6 0.6 เหนอ 100.0 (2,135,229) 0.5 * 0.3 0.2 0.1 0.5 0.8 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (4,159,022) 0.6 * 0.3 0.2 0.3 0.7 0.9 ใต 100.0 (2,078,163) 0.6 0.1 0.3 0.2 0.1 0.8 1.0

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท * นอยกวา 0.1 na หมายถง ไมเขาขาย



15

1.5 ประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทพการอนเนองจากมความลาบาก หรอปญหาสขภาพ

การสารวจครงน ศกษาความลาบากหรอปญหาสขภาพของประชากรอายตงแต 18 ปขนไป จากชดคาถามขยาย (Extended Set) ของกลมวอชงตน ในการระบคนพการโดยพจารณาจากความลาบากหรอปญหาสขภาพจานวน 8 ประเภท รวมทงเพมประเภทความลาบากในการลกจากการนอนเปนทานงอก 1 ประเภท ตามความตองการใชขอมลภายในประเทศ รวมทงสนม 9 ประเภท ดงนนผทมความลาบาก หรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ประเภทจาก 9 ประเภทน ถอวาผนน เปนผพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพ

จากการสารวจพบวา ประชากรท มอายตงแต 18 ปขนไปจานวนประมาณ 53.4 ลานคน เปนผพการอนเนองจากมความลาบาก หรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ประเภท มจานวน 2.7 ลานคน คดเปนรอยละ 5 . 0 โดยกล มผ ส ง อ าย ( อ าย 60 ป ขน ไป ) มส ดส วน ผพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพรอยละ 16.5 สงกวากลมคนวยทางาน (อาย 18-59 ป) มประมาณรอยละ 1.2 – 2.5 ผหญงมสดสวนดงกลาวสงกวาผชายเลกนอย (รอยละ 5.6 และ 4.4 ตามลาดบ) คนสญชาตไทยมสดสวนดงกลาวสงกวาเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบคนสญชาตอนหรอไมมสญชาต (รอยละ 5.1 และ 2.1 ตามลาดบ) และภาคเหนอมประชากรพการอนเนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพรอยละ 6.6 สงกวาภาคอน (มรอยละ 3.9 – 5.8)

ความลาบากหรอปญหาสขภาพทประชากรพการเปนมากทสด 3 ลาดบแรก คอความลาบากในการเคลอนไหว คอการเดนรอยละ 2.9 การเคลอนไหวรางกายสวนบนรอยละ 1.8 และการลกจากการนอนเปนทานงรอยละ 1.4 ลาดบรองลงมา คอการดแลตนเองรอยละ 1.3 การไดยนรอยละ 0.9 การมองเหนและการสอสารรอยละ 0.8 เทากน การจดจาหรอมสมาธรอยละ 0.7 และลาดบสดทาย คออาการจตสงคม (อาการวตกกงวล หรอซมเศรา) รอยละ 0.2 คนกลมทกลาวมาขางตน มความลาบากหรอปญหาสขภาพซาซอนหรอเปนมากกวา 1 ประเภท มรอยละ 2.6



16

ถาพจารณาผพการทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ จาก ชดคาถามขยายของกลมวอชงตน ซงประกอบดวยความลาบากหรอปญหาสขภาพ 8 ประเภท พบวา ประชากรอาย 18 ปขนไป มรอยละ 4.9 ทมความลาบากหรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ใน 8 ประเภท และม รอยละ 2.4 ทมความลาบากหรอปญหาสขภาพซาซอนหรอมากกวา 1 ประเภท ตาราง 5 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไป จาแนกตามประเภท

ความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

ประชากร

ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/

อายตงแต 18 ปขนไป

ชดคาถามของ WG ชดคาถามความลาบาก หรอปญหาสขภาพ

ของการสารวจ

มความลาบากฯมากกวา

1 ประเภท

มความลาบากฯ

อยางนอย 1 ประเภท

มความ ลาบากฯ มากกวา

1 ประเภท

มความลาบากฯ

อยางนอย 1 ประเภท

ทวราชอาณาจกร 100.0 (53,394,970) 2.4 4.9 2.6 5.0 เพศ ชาย 100.0 (25,719,189) 2.1 4.3 2.3 4.4 หญง 100.0 (27,675,781) 2.7 5.4 3.0 5.6 อาย 18-39 ป 100.0 (21,383,380) 0.7 1.2 0.7 1.2 40-59 ป 100.0 (20,549,597) 1.1 2.4 1.1 2.5 60 ปขนไป 100.0 (11,461,993) 8.1 16.0 8.9 16.5 สญชาต ไทย 100.0 (52,049,898) 2.5 5.0 2.7 5.1 อน ๆ 100.0 (1,345,072) 1.5 2.0 1.5 2.1 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (24,413,025) 2.1 4.1 2.3 4.2 นอกเขตเทศบาล 100.0 (28,981,945) 2.7 5.5 3.0 5.7 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (23,394,810) 1.9 3.8 2.1 3.9 เหนอ 100.0 (9,030,173) 3.1 6.4 3.4 6.6 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (14,035,207) 2.8 5.7 3.1 5.8 ใต 100.0 (6,934,780) 2.5 4.7 2.7 4.9

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท * นอยกวา 0.1



17

ตาราง 5 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไป จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย สญชาต เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560 (ตอ)

ประชากร ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/

อายตงแต การเคลอนไหว

18 ปขนไป การมอง เหน

การ ไดยน

การเดน

การเคลอนไหว

รางกายสวนบน

การลกจากการนอนเปน

ทานง

การจดจาหรอการ มสมาธ

การสอสาร

การดแล

ตนเอง

อาการจต

สงคม

ทวราชอาณาจกร 100.0 (53,394,970) 0.8 0.9 2.9 1.8 1.4 0.7 0.8 1.3 0.2 เพศ ชาย 100.0 (25,719,189) 0.7 0.8 2.4 1.4 1.1 0.7 0.8 1.1 0.2 หญง 100.0 (27,675,781) 1.0 0.9 3.5 2.2 1.6 0.7 0.7 1.4 0.2 อาย 18-39 ป 100.0 (21,383,380) 0.1 0.2 0.3 0.3 0.2 0.6 0.6 0.4 0.1 40-59 ป 100.0 (20,549,597) 0.4 0.4 1.2 0.6 0.5 0.3 0.5 0.5 0.1 60 ปขนไป 100.0 (11,461,993) 2.9 2.9 11.0 6.8 5.0 1.5 1.8 4.4 0.3 สญชาต ไทย 100.0 (52,049,898) 0.8 0.9 3.0 1.9 1.4 0.7 0.8 1.3 0.2 อน ๆ 100.0 (1,345,072) 0.2 0.4 1.5 0.9 0.8 0.1 0.2 0.6 * เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (24,413,025) 0.5 0.6 2.6 1.7 1.2 0.6 0.6 1.3 0.1 นอกเขตเทศบาล 100.0 (28,981,945) 1.1 1.1 3.3 1.9 1.5 0.8 0.9 1.3 0.2 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (23,394,810) 0.6 0.5 2.5 1.7 1.1 0.5 0.4 1.2 0.1 เหนอ 100.0 (9,030,173) 0.8 1.3 3.9 2.4 1.6 0.8 1.1 1.4 0.2 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (14,035,207) 1.3 1.1 3.2 2.0 1.7 0.9 1.1 1.4 0.2 ใต 100.0 (6,934,780) 0.8 1.1 2.6 1.4 1.4 0.9 1.0 1.3 0.2

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท * นอยกวา 0.1



18

1.6 ประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง ประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง ของการสารวจน

หมายถง ผทมลกษณะความบกพรองอยางนอย 1 ลกษณะ จากทงหมด 25 ลกษณะ พบวาประชากรจานวน 67.7 ลานคน มผท มลกษณะ ความบกพรองรอยละ 4.2 ซงนบวาเปนคนพการดวยเชนกน รอยละของ ผทมลกษณะความบกพรองแปรผนตามอาย โดยกลมเดกทารกอาย 0-1 ป มผทมลกษณะความบกพรองนอยทสด รอยละ 0.2 และรอยละของ ผทมลกษณะความบกพรองจะเพ มสงข นเร อยๆ ตามอายท มากขน กลมเดกเลกอาย 2-4 ปมรอยละ 0.5 กลมเดกอาย 5-17 ป รอยละ 1.1 และกลมผใหญอาย 18 ปขนไป รอยละ 5.1

แผนภม 4 รอยละของประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง จาแนกตามกลมอาย พ.ศ. 2560

จากประชากรพการท มลกษณะความบกพรอง รวมทงสน จานวน 2.8 ลานคน มลกษณะความบกพรองมากทสด 5 ลาดบแรก คอ 1) สายตาเลอนราง 2 ขาง (รอยละ 16.8) 2) แขน ขา มอ ลาตว คดงอ เกรง โกง กระตก สน (รอยละ 15.1) 3) หตง 2 ขาง (รอยละ 13.3) 4) อมพฤกษ (รอยละ 11.7) และ 5) ตาบอด 1 ขาง และเลอนราง 1 ขาง (รอยละ 7.5)

4.2

0.2 0.51.1

5.1

0

2

4

6

8

รวม 0-1 ป 2-4 ป 5-17 ป 18 ปขนไป

รอยละ

กลมอาย



19

แผนภม 5 รอยละของประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง จาแนกตามลกษณะความบกพรอง1/ พ.ศ. 2560

1/ ตอบไดไมเกน 2 ประเภท

ลกษณะความบกพรอง

รอยละ

ประชากรพการทมลกษณะความบกพรอง = 2,831,952 คน (100%)

16.8

15.1

13.3

11.7

7.5

6.8

6.0

5.2

4.1

3.8

3.3

2.5

2.2

2.0

1.8

1.6

1.4

0.9

0.8

0.6

0.5

0.2

0.2

0.1

0.18.7

0 5 10 15 20

สายตาเลอนราง 2 ขาง

แขน ขา มอ ลาตว คดงอ เกรง โกง กระตก สน

หตง 2 ขาง

อมพฤกษ

ตาบอด 1 ขาง และเลอนราง 1 ขาง

แขน ขา ลบ/เหยยดงอไมได

โรคจต/วกลจรต

บกพรองทางการเรยนร

ปญญาออน/ดาวนซนโดรม

หหนวก 2 ขาง

อมพาต

แขน 2 ขาง/ขา 2 ขาง ไมเทากน

สอความดวยการพดและการฟงไมได

นวมอขาด ไมสามารถหยบจบสงของได

ตาบอด 2 ขาง

ออทสตก

ขาขาด

เทาปก เทาตะแคง เทากลบ

แขนขาด

นวหวแมเทาขาด

ปากแหวง/เพดานโหว

มอขาด

ศรษะใหญ/เลกผดปกต

คนแคระ/คนยกษ

ใบหนาผดรป/ผดปกต

ซาซอน



20

1.7 ประชากรทไมพการอาศยในครวเรอนทมคนพการ

ประชากรทไมพการทงสน จานวน 64.0 ลานคน มประมาณรอยละ 12.4 ทอาศยอยในครวเรอนทมคนพการ นอกเขตเทศบาล มรอยละของประชากรทไมพการอาศยในครวเรอนทมคนพการ (รอยละ 13.4) สงกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 11.2) เลกนอย ซงภาคตะวนออกเฉยงเหนอมรอยละ 14.0 สงทสด และภาคกลางมนอยทสด รอยละ 10.8

การอาศยอยในครวเรอนทมสมาชกพการทเปนเดก หรอผใหญ มความแตกตางในการดแลคนพการในวยทแตกตางกน พบวา ประเทศไทยมประชากรทไมพการ รอยละ 0.7 อาศยในครวเรอนทมเดกพการ และ รอยละ 11.8 อาศยในครวเรอนท มผ ใหญพการ นอกเขตเทศบาล มรอยละของประชากรทไมพการอาศยในครวเรอนทมเดกพการหรอ ผใหญพการมากกวาในเขตเทศบาล ภาคใตมรอยละของประชากร ทไมพการอาศยในครวเรอนทมเดกพการ (รอยละ 1.1) สงทสด ในขณะทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มรอยละของประชากรทไมพการอาศยในครวเรอนทมผใหญพการ (รอยละ 13.1) สงกวาภาคอน ตาราง 6 รอยละของประชากรทไมพการ จาแนกตามการอาศยในครวเรอน

ทมคนพการ เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

การอาศยในครวเรอนทมคนพการ ประชากร

ทไมพการ ไมม

คนพการ ในครวเรอน

ม คนพการ1/

ในครวเรอน

มเดกพการ (อาย 0-17 ป)

มผใหญพการ (อายตงแต

18 ปขนไป)

ทวราชอาณาจกร 100.0 (64,003,342) 87.6 12.4 0.7 11.8 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (28,888,931) 88.8 11.2 0.6 10.6 นอกเขตเทศบาล 100.0 (35,114,411) 86.6 13.4 0.8 12.7 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (27,236,050) 89.2 10.8 0.5 10.4 เหนอ 100.0 (10,586,605) 86.8 13.2 0.6 12.7 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (17,396,304) 86.0 14.0 0.9 13.1 ใต 100.0 (8,784,383) 86.9 13.1 1.1 12.2

1/ ครวเรอนทมคนพการ บางครวเรอนอาจมทงเดกพการและผใหญพการ



21

2. การศกษา 2.1 ระดบการศกษาทกาลงเรยนของประชากรอาย 5-24 ป

การศกษาเปนปจจยหนงทสาคญชวยเพมศกยภาพใหคนพการสามารถพงพาตนเองได มคณภาพชวตทดขน และสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข ผลการสารวจพบวาประชากรในวยเรยนอาย 5-24 ป มจานวน 17.4 ลานคน เปนประชากรพการเพยง 2.6 แสนคน(รอยละ 1.5) สวนใหญเปนประชากรทไมพการ จานวน 17.2 ลานคน (รอยละ 98.5) เมอพจารณาการเขาถงการศกษาของประชากรในวยเรยน (อาย 5-24 ป) พบวามความเหลอมลาทางการศกษาระหวางประชากรพการและประชากรทไมพการ เนองจากประชากรพการเพยง 1 ใน 3 ทยงคงเรยนหนงสอ โดยเรยนในระดบประถมศกษามากทสด (รอยละ 15.2) รองลงมาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน (รอยละ 8.9) และมเพยงสวนนอยทกาลงเรยนในระดบอนปรญญาหรอสงกวา (รอยละ 1.2) ในขณะทประชากรทไมพการถง 2 ใน 3 กาลงเรยนหนงสอ โดยเรยนในระดบประถมศกษามากทสด (รอยละ 28.2) เชนเดยวกบประชากร ทพการ รองลงมาคอระดบมธยมศกษาตอนปลาย (รอยละ 14.1) จากการสงเกต พบวารอยละของประชากรทไมพการกาลงศกษาในทกระดบการศกษามากกวาประชากรทพการ

สาเหตหลกของประชากรพการทปจจบนไมไดเรยนหนงสอ เนองจากปวยหรอพการ (รอยละ 51.2) และจบการศกษาแลว (รอยละ 24.9) ในขณะทประชากรทไมพการไมเรยนหนงสอ เนองจากจบการศกษาแลว (รอยละ 78.9) ตองหาเลยงตนเองหรอครอบครว (รอยละ 6.9)



22

แผนภม 6 รอยละของประชากรอาย 5-24 ป จาแนกตามระดบการศกษาทกาลงเรยน และความพการ พ.ศ. 2560

2.2 การศกษาทกาลงเรยนของเดกอาย 5-17 ป

2.2.1 ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยนของเดกอาย 5-17 ป เดกอาย 5-17 ป จานวน 10.6 ลานคน มเพยงรอยละ 4.3

ทไมไดกาลงเรยน ในขณะทเดกสวนใหญ รอยละ 95.7 กาลงศกษา ซงเกอบทงหมดเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาสาหรบนกเรยนปกต รอยละ 94.8 โรงเรยนหรอสถานศกษาชนคขนานรอยละ 0.5 กศน. รอยละ 0.2 และมอกเพยง 0.1 เทานนทเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาเฉพาะคนพการ โดยเดกผหญงมสดสวนผทกาลงเรยนมากกวาเดกผชาย (รอยละ 96.8 และ 94.6 ตามลาดบ)

เดกอาย 5-17 ปทไมพการ ประมาณ 10.5 ลานคน มคอนขางนอยเพยงรอยละ 3.9 ทไมไดกาลงเรยน สวนใหญรอยละ 95.3 ของเดกกลมนเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาสาหรบนกเรยนปกต มเพยงเลกนอย รอยละ 0.5 เรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาชนคขนาน และ กศน. รอยละ 0.2

1.24.4

8.94.9

15.2

65.3

8.314.1

28.2

13.97.4

28.1

0

10

20

30

40

50

60

70

พการไมพการ

ระดบการศกษา ทกาลงเรยน

รอยละ

ไมเรยน ตากวา ประถม ศกษา

ประถม ศกษา

มธยม ศกษา

ตอนตน

มธยม ศกษา

ตอนปลาย

อนปรญญา หรอสงกวา



23

ในขณะทกลมเดกอาย 5-17 ป ทพการ จานวน 1.3 แสนคนนนมมากกวา 1 ใน 3 (รอยละ 37.8) ทไมไดกาลงเรยน สวนกลมทกาลงเรยนมรอยละ 62.2 โดยเขาเรยนในโรงเรยนหรอสถาบนการศกษาสาหรบนกเรยนปกต รอยละ 48.8 รองลงมาคอโรงเรยนหรอสถาบนเฉพาะ ความพการสาหรบคนพการแตละประเภท รอยละ 9.7 และโรงเรยนหรอสถานศกษาชนคขนาน รอยละ 1.8 สวนประเภทอนๆ มคนพการเรยนนอยกวารอยละ 1.0

เดกพการผชายมสดสวนของผทไมกาลงเรยนใกลเคยงกบผหญง (รอยละ 38.0 และ 37.4 ตามลาดบ) สาหรบเดกพการผหญงทกาลงเรยนในโรงเรยนหรอสถาบนการศกษาสาหรบนกเรยนปกต มรอยละ 57.6 ซง มสดสวนมากกวาผชายเลกนอย รอยละ 43.1 แตเดกพการผชายมสดสวนเขาเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาเฉพาะความพการแตละประเภทมากกวาเดกผหญงอยางเหนไดชด (รอยละ 14.8 และ 1.7 ตามลาดบ)

ตาราง 7 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป จาแนกตามความพการ ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยน และเพศ พ.ศ. 2560

ประเภทสถานศกษา ความพการ

ทกาลงเรยน รวม พการ ไมพการ รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 ไมกาลงเรยน 4.3 5.4 3.2 37.8 38.0 37.4 3.9 5.0 2.8 โรงเรยน/สถานศกษา 94.8 93.5 96.1 48.8 43.1 57.6 95.3 94.2 96.5 สาหรบนกเรยนปกต โรงเรยน/สถานศกษา 0.5 0.5 0.5 1.8 2.5 0.7 0.5 0.5 0.5 ชนคขนาน โรงเรยน/สถานศกษา 0.1 0.2 * 9.7 14.8 1.7 * * * เฉพาะคนพการ สาหรบคนพการ แตละประเภท โรงเรยน/สถานศกษา * * * 0.6 0.5 0.8 * * * เฉพาะคนพการทใหบรการ มากกวา 1 ประเภท ศนยการศกษาพเศษ * * * 0.9 0.6 1.4 * * * กศน. 0.2 0.3 0.1 0.4 0.5 0.2 0.2 0.3 0.1 อน ๆ * * * * * 0.1 * * *




24

เมอเปรยบเทยบโอกาสทางการศกษาของเดก อาย 5-17 ป ทอาศยในเขตเทศบาลกบนอกเขตเทศบาล พบวา นอกเขตเทศบาลมสดสวนของเดกทไมกาลงเรยน (รอยละ 4.7) สงกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 3.8)

ในขณะทเดกพการในเขตเทศบาลมสดสวนของผทไมไดกาลงเรยนมากกวานอกเขตเทศบาล (รอยละ 44.0 และ 34.2 ตามลาดบ) โดยเดกพการในเขตเทศบาลมสดสวนผทกาลงเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาสาหรบนกเรยนปกตนอยกวานอกเขตเทศบาล (รอยละ 43.4 และ รอยละ 51.8 ตามลาดบ) แตมสดสวนผทเรยนโรงเรยนหรอสถานศกษาเฉพาะคนพการทใหบรการมากกวา 1 ประเภทความพการ กศน. และอนๆ มากกวา นอกเขตเทศบาลเลกนอย

สาหรบเดกไมพการอาย 5-17 ป พบวา เดกไมพการนอกเขตเทศบาลไมไดกาลงเรยนมากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 4.3 และ 3.3 ตามลาดบ) โดยเดกไมพการในเขตเทศบาลมสดสวนผทกาลงเรยนในโรงเรยนหรอสถานศกษาสาหรบนกเรยนปกตมากกวานอกเขตเทศบาล (รอยละ 96.1 และ 94.8 ตามลาดบ) ตาราง 8 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป จาแนกตามความพการ

ประเภทสถานศกษาทกาลงเรยน และเขตการปกครอง พ.ศ. 2560

ประเภทสถานศกษา ความพการ ทกาลงเรยน รวม พการ ไมพการ

รวม ในเขตเทศบาล

นอกเขตเทศบาล





รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 ไมกาลงเรยน 4.3 3.8 4.7 37.8 44.0 34.2 3.9 3.3 4.3 โรงเรยน/สถานศกษา 94.8 95.6 94.3 48.8 43.4 51.8 95.3 96.1 94.8 สาหรบนกเรยนปกต โรงเรยน/สถานศกษา 0.5 0.4 0.6 1.8 1.2 2.1 0.5 0.4 0.6 ชนคขนาน โรงเรยน/สถานศกษา 0.1 0.1 0.1 9.7 9.4 9.9 * * * เฉพาะคนพการ สาหรบคนพการ แตละประเภท โรงเรยน/สถานศกษา * * * 0.6 0.8 0.5 * * * เฉพาะคนพการทใหบรการ มากกวา 1 ประเภท ศนยการศกษาพเศษ * * * 0.9 0.6 1.1 * * - กศน. 0.2 0.2 0.3 0.4 0.5 0.3 0.2 0.2 0.3 อน ๆ * * * * 0.1 * * - *




25

2.2.2 เหตผลทปจจบนไมไดเรยนของเดกอาย 5-17 ป

เด กอาย 5-17 ป ท ไม ได เรยนหน งสอในปจจ บน จานวน 4.6 แสนคน เปนชาย 2.9 แสนคน หญง 1.6 แสนคน โดยเหตผลหลก ทไมไดเรยนในปจจบน คอ จบการศกษาแลวรอยละ 48.0 เหตผลรองลงมา คอ ไมสนใจหรอคดวาไมมประโยชนทจะเรยน รอยละ 17.2 และไมมทนทรพยทจะเรยน รอยละ 13.2 ซงแนวโนมของเหตผลท เดกไมพการทงในภาพรวมและเมอแยกตามเพศชายหญงกเปนไป ในลกษณะเดยวกน

เมอพจารณาขอมลของเดกพการตามเหตผลทไ มได เรยน ในปจจบนนน กลบสะทอนถงเหตผลหลกแตกตางจากภาพรวมของ เดกอาย 5-17 ป ดงน เดกพการประมาณ 2 ใน 3 (รอยละ 65.2) มเหตผลหลกเนองจากปวยหรอพการจนไมสามารถเรยนได เหตผลรองลงมา คอ จบการศกษาแลว รอยละ 13.0 และมปญหาทางความประพฤต รอยละ 5.6

เมอพจารณาเหตผลของเดกพการทไมไดกาลงเรยนจาแนกตามเพศ พบวา เหตผลสวนใหญของทงเดกชายและเดกหญง คอปวยหรอพการจนไมสามารถเรยนได (รอยละ 69.6 และ 58.1 ตามลาดบ) เหตผลรองลงมาของเดกชาย คอ มปญหาทางความประพฤต รอยละ 8.8 และโรงเรยนอยไกลหรอการคมนาคมไมสะดวก รอยละ 6.7 ซงแตกตางจากเหตผลรองลงมาของเดกหญง คอ จบการศกษาแลว รอยละ 29.1 และ ไมมโรงเรยนพเศษสาหรบคนพการ รอยละ 2.4



26

ตาราง 9 รอยละของประชากรอาย 5-17 ป ทไมไดกาลงเรยนหนงสอ จาแนกตามความพการ เหตผลทปจจบนไมไดเรยนหนงสอ และเพศ พ.ศ. 2560

เหตผลทปจจบน ความพการ

ไมไดเรยนหนงสอ รวม พการ ไมพการ รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 อายไมถงเกณฑการศกษา 2.2 1.5 3.3 0.9 1.2 0.2 2.3 1.6 3.7 จบการศกษาแลว 48.0 45.8 51.8 13.0 3.0 29.1 52.0 50.5 54.7 ไมสนใจหรอคดวาไมมประโยชนทจะเรยน 17.2 19.7 12.6 1.5 2.1 0.4 19.0 21.7 14.1 เขาเรยนตอไมได 0.7 0.5 1.1 0.1 0.2 - 0.8 0.6 1.2 ไมมทนทรพยเรยน 13.2 14.4 11.1 1.5 1.1 2.1 14.6 15.9 12.2 ตองหาเลยงตนเองหรอครอบครว 5.9 4.5 8.3 * - * 6.6 5.0 9.4 มปญหาทางความประพฤต 3.0 3.0 2.9 5.6 8.8 0.5 2.7 2.4 3.2 พการเรยนไดแตถกเพอนลอเลยน/แกลง 0.2 0.3 0.2 1.9 1.9 2.0 0.1 0.1 - ปวยหรอพการจนไมสามารถเรยนได 7.2 7.4 6.7 65.2 69.6 58.1 0.5 0.6 0.2 ครอบครวเปนหวง 0.2 0.2 0.2 1.9 1.8 1.9 * * * ไมมโรงเรยนพเศษสาหรบคนพการ 0.1 0.1 0.3 1.4 0.8 2.4 - - - โรงเรยนปกตไมมบคลากรพรอมสอน/ รบคนพการเขาเรยน

0.1 0.1 0.1 0.7 0.8 0.6 - - -

สภาพแวดลอมในโรงเรยน ไมเออตอการเรยน

0.1 * 0.1 0.3 0.1 0.6 * * -

โรงเรยนอยไกล/การคมนาคมไมสะดวก 0.6 0.8 0.3 4.6 6.7 1.2 0.1 0.1 0.2 อน ๆ 1.4 1.5 1.1 1.5 1.9 0.8 1.4 1.5 1.1




27

3. การทางาน 3.1 การทางานของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป

เมอพจารณาการทางาน (ในชวง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ คอ ต.ค. 59 - พ.ย. 60) ของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป ประมาณ 56.1 ลานคน เปนประชากรทพการ 3.6 ลานคน (รอยละ 6.4) และประชากรทไมพการ 52.5 ลานคน (รอยละ 93.6) พบวาประชากรพการมงานทาคอนขางนอยรอยละ 23.9 โดยประชากรพการในวยทางาน (อาย 15 – 59 ป) มงานทารอยละ 40.6 และวยสงอาย (อายตงแต 60 ปขนไป) มงานทาเพยงรอยละ 15.2 ซงประชากรพการทมงานทามสดสวนนอยกวาประชากรทไมพการทงในภาพรวมและทงสองกลมวย สาหรบประชากรทไมพการมงานทารอยละ 72.7 กลมวยทางานมงานทาถงรอยละ 78.5 และกลมวยสงอายทยงคงทางานมรอยละ 45.2 ดงน นทกภาคสวนควรใหความสาคญกบ การชวยเหลอและสนบสนนการประกอบอาชพใหประชากรพการทยง ไมมงานทาโดยเฉพาะอยางยงในวยทางาน

แผนภม 7 รอยละของประชากรทมอายตงแต 15 ปขนไปททางาน จาแนกตามความพการ และกลมอาย พ.ศ. 2560

15.2

40.6

23.9

72.778.5

45.2

0102030405060708090

รวม 15 - 59 ป 60 ปขนไป

พการไมพการ

รอยละ

กลมอาย



28

3.2 การทางานของประชากรอาย 15 - 59 ป

ประชากรอาย 15-59 ป จานวน 44.6 ลานคน มมากกวา 3 ใน 4 ( รอยละ 77.5) เ ปนผท ม งานทา และรอยละ 22.5 ไ มไดทางาน เมอพจารณาขอมลของประชากรทไมไดทางาน พบวา ประชากรพการ ทไมไดทางานมมากถงรอยละ 59.4 ผหญงพการมอตราการไมไดทางาน สงกวาผชายพการ (รอยละ 62.7 และรอยละ 56.9 ตามลาดบ) ในขณะทประชากรทไมพการไมทางานมเพยงรอยละ 21.5 โดยผหญงมอตรา ผ ไ มทางานสงกวาผชายเชนกน (รอยละ 27.1 และรอยละ 15.7 ตามลาดบ)

สาหรบกลมอายท มสดสวนของผท ไ มท างานส งทสด คอ กลมอาย 15-19 ป ทงในภาพรวม ประชากรพการ และประชากรไมพการ (รอยละ 84.2, 90.4 และ 84.1 ตามลาดบ) เนองจากยงคงอยในวยท กาลงศกษา และสดสวนผไมทางานของประชากรในภาพรวม และประชากรทไมพการมสดสวนลดลงมากในกลมอาย 20-29 ป (รอยละ 25.2 - 26.1) ซงเรมเขาสตลาดแรงงาน และลดลงเหลอนอยทสดในกลมอาย 30-39 ป(รอยละ 8.6 - 9.7) แตกตางจากประชากรพการทสดสวน ผไมทางานมแนวโนมลดลงเพยงเลกนอยในกลมอายทสงขน ประชากรสญชาตไทยทงพการและไมพการมอตราผไมทางานสงกวาประชากรสญชาตอนหรอไมมสญชาต

เมอพจารณาระดบการศกษาสงสด พบวา ประชากรทจบระดบมธยมศกษาตอนตนมรอยละ 36.4 ทไมไดทางาน รองลงมาคอ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย และประชากรทไมเคยเรยน (รอยละ 28.7 และ24.1 ตามลาดบ) ซงแตกตางจากประชากรพการทไมเคยเรยนมรอยละ 80.4 ทไมไดทางาน รองลงมาคอ จบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและประถมศกษา ( รอยละ 63.8 และรอยละ 54.1 ตามลาดบ) สวนประชากรทไมพการ จบระดบมธยมศกษาตอนตนมรอยละ 36.0 ทไมไดทางาน รองลงมาคอ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย รอยละ 28.4



29

ตาราง 10 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป จาแนกตามความพการ การทางาน เพศ กลมอาย สญชาต และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560

รวม พการ ไมพการ

ทางาน ไมไดทางาน



รวม 77.5 22.5 40.6 59.4 78.5 21.5 เพศ ชาย 83.0 17.0 43.1 56.9 84.3 15.7 หญง 72.1 27.9 37.3 62.7 72.9 27.1 กลมอาย 15-19 ป 15.8 84.2 9.6 90.4 15.9 84.1 20-29 ป 73.9 26.1 25.2 74.8 74.8 25.2 30-39 ป 90.3 9.7 38.7 61.3 91.4 8.6 40-49 ป 89.3 10.7 46.0 54.0 90.5 9.5 50-59 ป 84.0 16.0 48.4 51.6 85.8 14.2 สญชาต ไทย 77.1 22.9 40.2 59.8 78.2 21.8 อนๆ 89.0 11.0 78.3 21.7 89.1 10.9 ระดบการศกษาสงสด1/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 75.9 24.1 19.6 80.4 88.0 12.0 ตากวาประถมศกษา 84.2 15.8 46.8 53.2 86.6 13.4 ประถมศกษา 82.1 17.9 45.9 54.1 83.3 16.7 มธยมศกษาตอนตน 63.6 36.4 36.2 63.8 64.0 36.0 มธยมศกษาตอนปลาย 71.3 28.7 47.2 52.8 71.6 28.4 อนปรญญา 87.5 12.5 55.6 44.4 87.9 12.1 ปรญญาตร หรอสงกวา 88.5 11.5 50.2 49.8 88.8 11.2 การศกษาอนๆ 95.4 4.6 70.2 29.8 95.4 4.6 ไมทราบระดบการศกษา 80.2 19.8 70.9 29.1 80.3 19.7




30

ประชากรอาย 15-59 ป ในเขตเทศบาล มสดสวนผทไมทางานสงกวานอกเขตเทศบาลเพยงเลกนอย ( รอยละ 23.6 และ 21.6 ตามลาดบ) โดยพบวาประชากรพการในเขตเทศบาล มสดสวนผไมทางานสงกวานอกเขตเทศบาล (รอยละ 62.6 และรอยละ 57.6 ตามลาดบ) เชนเดยวกบประชากรทไมพการ แตประชากรพการมสดสวนผไมไดทางานสงกวาเกอบ 3 เทาของประชากรทไมพการ ทงในเขตเทศบาลและ นอกเขตเทศบาล

ทกภาคมสดสวนของประชากรไมไดทางานใกลเคยงกนมาก ประมาณรอยละ 22.2 - 23.9 ซงมลกษณะเชนเดยวกบประชากร ทไมพการทมสดสวนผไมทางานประมาณรอยละ 20.9 – 23.0 ในขณะทประชากรพการในทกภาคมมากกวาครงทไมทางาน โดยประชากรพการ ในภาคกลางมสดสวนผทไมไดทางานสงทสด

เมอเปรยบเทยบตามขนาดครวเรอน ประชากรทอาศยในครวเรอนทมสมาชกตงแต 5 คนขนไป มสดสวนผทไมทางานสงกวาขนาดครวเรอนทเลกกวา ทงประชากรพการและไมพการ

ประชากรและประชากรทไมพการทมฐานะของครวเรอนรารวยมากขน มสดสวนผทไมทางานสงขน ในขณะทประชากรพการทมฐานะของครวเรอนยากจนมาก มสดสวนผทไมทางานมากทสด รอยละ 64.7 รองลงมาคอ ฐานะรารวยมาก รอยละ 61.7



31

ตาราง 11 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป จาแนกตามความพการ การทางาน เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเ รอน การศกษาของหวหนาครวเรอน และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

รวม พการ ไมพการ




ทวราชอาณาจกร 77.5 22.5 40.6 59.4 78.5 21.5 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 76.4 23.6 37.4 62.6 77.2 22.8 นอกเขตเทศบาล 78.4 21.6 42.4 57.6 79.6 20.4 ภาค กลาง (รวม กทม.) 77.7 22.3 38.9 61.1 78.5 21.5 เหนอ 77.8 22.2 42.4 57.6 79.1 20.9 ตะวนออกเฉยงเหนอ 77.6 22.4 40.7 59.3 78.9 21.1 ใต 76.1 23.9 41.8 58.2 77.0 23.0 ขนาดครวเรอน 1 คน 86.3 13.7 40.4 59.6 87.7 12.3 2 คน 84.2 15.8 45.8 54.2 85.3 14.7 3 คน 76.9 23.1 43.4 56.6 78.0 22.0 4 คน 73.8 26.2 39.5 60.5 74.7 25.3 5 คนขนไป 73.6 26.4 34.6 65.4 74.6 25.4 การศกษาของหวหนาครวเรอน1/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 79.6 20.4 39.4 60.6 81.3 18.7 ตากวาประถมศกษา 76.8 23.2 37.3 62.7 78.7 21.3 ประถมศกษา 79.7 20.3 47.8 52.2 80.4 19.6 มธยมศกษาตอนตน 78.1 21.9 39.9 60.1 78.8 21.2 มธยมศกษาตอนปลาย 73.8 26.2 51.6 48.4 74.1 25.9 อนปรญญา 77.8 22.2 30.8 69.2 78.6 21.4 ปรญญาตร หรอสงกวา 77.5 22.5 41.6 58.4 78.0 22.0 การศกษาอน ๆ 93.0 7.0 58.1 41.9 93.0 7.0 ไมทราบระดบการศกษา 84.1 15.9 42.8 57.2 84.1 15.9 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน ยากจนมาก 79.0 21.0 35.3 64.7 81.8 18.2 ยากจน 78.8 21.2 44.1 55.9 80.0 20.0 ปานกลาง 78.8 21.2 43.4 56.6 79.8 20.2 รารวย 77.5 22.5 42.2 57.8 78.4 21.6 รารวยมาก 74.8 25.2 38.3 61.7 75.3 24.7




32

3.3 การทางานของประชากรอาย 18-59 ป ประชากรอาย 18-59 ป จานวน 41.9 ลานคน มรอยละ 18.1

ทไมไดทางาน ผไมพการ 40.7 ลานคน ไมไดทางานเพยงรอยละ 16.9 สวนประชากรพการอาย 18-59 ป จานวน 1.2 ลานคน มากกวาครง (รอยละ 58.4) ไมไดทางาน กลมประชากรพการทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ มากกวา 2 ใน 3 ไมไดทางาน

ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพทมสดสวนผไมทางานมากกวารอยละ 80 ไดแก ความลาบากในการจดจาหรอมสมาธ (รอยละ 90.8) การดแลตนเอง (รอยละ 90.0) การลกจากการนอนเปนทานง (รอยละ 83.3) และการเคลอนไหวรางกายสวนบน (รอยละ 81.0) สาหรบความลาบากในการมองเหนมสดสวนผทไมไดทางานนอยทสด รอยละ 43.3

ตาราง 12 รอยละของประชากรอาย 18-59 ป จาแนกตามการทางาน ความพการ ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/ พ.ศ. 2560

การทางาน

รวม ทางาน ไมไดทางาน

ประชากร 100.0 (41,932,977) 81.9 18.1 ประชากรไมพการ 100.0 (40,741,258) 83.1 16.9 ประชากรพการ 100.0 (1,191,719) 41.6 58.4 ประชากรพการทมความลาบากหรอ ปญหาสขภาพอยางนอย 1 อยาง

100.0 (776,949) 32.7 67.3

การมองเหน 100.0 (106,793) 56.7 43.3 การไดยน 100.0 (120,729) 55.3 44.7 การเดน 100.0 (312,046) 21.6 78.4 การเคลอนไหวรางกายสวนบน 100.0 (196,397) 19.0 81.0 การลกจากการนอนเปนทานง 100.0 (164,088) 16.7 83.3 การจดจาหรอมสมาธ 100.0 (202,735) 9.2 90.8 การสอสาร 100.0 (215,936) 24.1 75.9 การดแลตนเอง 100.0 (182,445) 10.0 90.0 อาการจตสงคม 100.0 (48,019) 32.2 67.8 มความลาบากซาซอน 100.0 (344,539) 21.0 79.0

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท



33

ประชากรอาย 18-59 ป มผทางานรอยละ 81.9 โดยทางานเปนลกจางเอกชนมากทสดรอยละ 33.5 รองลงมาคอ ผประกอบธรกจของตนเองรอยละ 23.3 ผชวยธรกจในครวเรอนรอยละ 15.2 และลกจางรฐบาล รอยละ 7.2 สวนสถานภาพการทางานอน ๆ มนอยกวารอยละ 2.0 สาหรบกลมประชากรพการ 1.2 ลานคน มรอยละ 41.6 ททางาน โดยประกอบธรกจของตนเองในสดสวนสงสดรอยละ 15.4 รองลงมาคอลกจางเอกชนรอยละ 14.2 และผชวยธรกจในครวเรอนรอยละ 9.1 สาหรบผพการทมความลาบากหรอปญหาสขภาพมลกษณะเชนเดยวกบประชากรพการทงหมด

เมอพจารณาประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพกบสถานภาพการทางาน พบวา ผมความลาบากในการมองเหน การไดยน การเดน หรอการสอสาร ประกอบธรกจของตนเองมากทสด ผท ม ความลาบากในการเคลอนไหวรางกายสวนบน การลกจากนอนเปนนง การดแลตนเอง อาการจตสงคม หรอลาบากซาซอน เปนลกจางเอกชนมากทสด และประชากรพการทมความลาบากในการจดจาหรอมสมาธ เปนผชวยธรกจในครวเรอนมากทสด



34

ตาราง 13 รอยละของประชากรอาย 18-59 ป จาแนกตามสถานภาพการทางาน ความพการ และประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/ พ.ศ. 2560

รวม สถานภาพการทางาน2/ ไม

ทางาน นายจาง ผประกอบ

ธรกจของตนเอง

ผชวย ธรกจ

ใน ครวเรอน

ลกจางรฐบาล

ลกจางรฐวสาหกจ

ลกจางเอกชน

สมาชกของการ

รวมกลมผผลต

ประชากร 100.0 (41,932,896) 18.1 1.6 23.3 15.2 7.2 1.0 33.5 0.1 ประชากรไมพการ 100.0 (40,741,177) 16.9 1.7 23.6 15.4 7.4 1.0 34.1 0.1 ประชากรพการ 100.0 (1,191,719) 58.4 0.8 15.4 9.1 2.1 0.1 14.2 * ประชากรพการทม ความลาบากหรอปญหา สขภาพอยางนอย 1 อยาง

100.0 (776,949) 67.3 0.7 12.7 6.4 2.0 * 10.8 *

การมองเหน 100.0 (106,793) 43.3 0.3 26.8 9.5 4.6 * 15.4 * การไดยน 100.0 (120,729) 44.7 1.9 22.4 13.3 0.5 * 17.2 - การเดน 100.0 (312,046) 78.4 0.6 9.4 3.4 2.6 * 5.6 - การเคลอนไหวรางกายสวนบน 100.0 (196,397) 81.0 0.4 5.0 2.5 1.7 0.1 9.3 - การลกจากการนอนเปนทานง 100.0 (164,088) 83.3 0.1 4.9 2.5 2.2 * 6.9 - การจดจาหรอมสมาธ 100.0 (202,735) 90.8 * 2.4 3.7 * * 3.0 * การสอสาร 100.0 (215,936) 75.9 * 8.5 7.0 0.1 - 8.4 - การดแลตนเอง 100.0 (182,445) 90.0 0.1 1.6 1.6 1.8 * 4.8 - อาการจตสงคม 100.0 (48,019) 67.8 * 11.6 1.4 2.0 - 17.0 0.1 มความลาบากซาซอน 100.0 (344,539) 79.0 0.1 7.1 5.2 1.3 * 7.4 -

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท 2/ ไมรวม ไมทราบ * นอยกวา 0.1

3.4 เหตผลทไมทางานของประชากรอาย 15-59 ป

ประชากรอาย 15-59 ปท ไ มทางาน เปนประชากรพการ 7.3 แสนคน มเหตผลหลกทไมทางาน คอ ปวย พการ ฯลฯ จนไมสามารถทางานมากทสดถงรอยละ 85.6 รองลงมาคอ ทางานบานมเพยงรอยละ 7.6 เรยนหนงสอรอยละ 3.2 และอยากอยเฉย ๆ ไมตองทางานรอยละ 1.3

ผชายพการ และผหญงพการ มเหตผลหลกลาดบแรกเหมอนกน คอ เนองจากปวย พการ ฯลฯ จนไมสามารถทางานได สวนลาดบรองลงมา



35

มความแตกตางกน คอผชายพการมเหตผลเนองจากเรยนหนงสอ และอยากอยเฉย ๆ ไมตองทางาน ในขณะทผหญงพการมเหตผลเนองจากทางานบาน และเรยนหนงสอ

กลมประชากรทไมพการ และไมไดทางานมจานวน 9.3 ลานคน มเหตผลหลกทไมทางานแตกตางจากประชากรพการ คอ เหตผลเนองจากเรยนหนงสอสงทสดรอยละ 48.2 รองลงมาคอ ทางานบานรอยละ 33.2 และกาลงหางานทารอยละ 7.8 ตาราง 14 รอยละของประชากรอาย 15-59 ป ทไมทางาน จาแนกตาม

เหตผลทไมทางาน ความพการ และเพศ พ.ศ. 2560

เหตผลทไมทางาน รวม ชาย หญง

พการ ไมพการ พการ ไมพการ พการ ไมพการ รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 ทางานบาน 7.6 33.2 0.5 6.0 15.8 48.3 เรยนหนงสอ 3.2 48.2 2.7 64.5 3.7 39.1 กาลงหางานทา 0.4 7.8 0.4 12.9 0.3 5.0 ยงเดกหรอชรา 0.9 0.6 1.1 0.7 0.7 0.6 ปวย พการ ฯลฯ จนไมสามารถทางานได 85.6 1.2 92.5 2.1 77.4 0.7 อยากอยเฉย ๆ ไมตองทางาน 1.3 3.9 1.9 8.2 0.6 1.6 เกษยณ * 0.6 0.1 1.1 * 0.3 สามารถทางานไดแตไมมเงนทน 0.2 0.1 * 0.1 0.3 0.1 ญาตพนองใหความอปการะ 0.4 1.0 0.5 1.6 0.3 0.7 ดแลคนปวย คนพการ เดก หรอผสงอาย 0.4 2.2 0.1 1.2 0.7 2.8 อน ๆ 0.1 1.1 0.1 1.6 0.1 0.8


4. การไดรบบรการทางสาธารณสข 4.1 การไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ

รฐบาลมนโยบายใหบรการสวสดการคารกษาพยาบาลของรฐ 3 ประเภทหลก คอบตรประกนสขภาพ บตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทน และสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ ใหแกประชากรไทยครบถวนหนา โดยเฉพาะอยางยงผพการ ซงตองการการดแลทาง ดานสขภาพรางกาย และจตใจมากกวาบคคลทวไป



36

ผลการสารวจพบวา ประชากรเกอบทกคน (รอยละ 97.1) ไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ โดยสวนใหญไดรบจากบตรประกนสขภาพ ถงรอยละ 75.4 รองลงมาคอ บตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทน (รอยละ 14.5) และมประชากรเพยงสวนนอยทไดรบสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ (รอยละ 7.2)

ประชากรทพการเขาถงสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐเกอบทกคน (รอยละ 98.5) ครอบคลมมากกวาประชากรทไมพการ (รอยละ 97.0) เพยงเลกนอย ประชากรทพการไดรบจากบตรประกนสขภาพ (บตรทอง) มากทสดถงรอยละ 88.5 แตใชสทธบตรทองคนพการคอนขางนอย เพยงรอยละ 30.4 นอกจากนไดรบจากสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ รอยละ 7.6 และบตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทนนอยทสด รอยละ 2.4 ตาราง 15 รอยละของประชากร จาแนกตามการไดรบสวสดการ

คารกษาพยาบาลหลกของรฐ และความพการ พ.ศ. 2560

การไดรบสวสดการ ความพการ คารกษาพยาบาลหลกของรฐ รวม พการ ไมพการ

รวม 100.0 100.0 100.0 (67,697,721) (3,694,379) (64,003,342) ไมไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล 2.9 1.5 3.0 ไดรบสวสดการคารกษาพยาบาล 97.1 98.5 97.0 บตรประกนสขภาพ (บตรทอง) 75.4 88.5 74.7

- ทวไป 73.3 58.0 74.2 - คนพการ (ท.74) 1.8 30.4 0.2 - ไมทราบประเภท 0.3 0.1 0.3

บตรประกนสงคม/ 14.5 2.4 15.2 กองทนเงนทดแทน - ทวไป 14.4 2.0 15.1 - ทพพลภาพ * 0.4 * - ไมทราบประเภท 0.1 0.1 0.1

สวสดการขาราชการ/ 7.2 7.6 7.2 ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ




37

เมอพจารณาจากกลมอาย พบวา ประชากรเขาถงสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ ครอบคลมทกกลมวย ไมแตกตางกนมากนก คอ 96.3 – 97.6 สวนใหญของทกวยไดรบจากบตรประกนสขภาพ ซงกลมเดก (อาย 0-17 ป) ไดรบสทธนมากทสด รอยละ 91.8 รองลงมาคอ วยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) รอยละ 82.4 และวยทางาน (อาย 18-59 ป) เนองจากวยทางานบางสวนใชสทธคารกษาพยาบาลตามการประกอบอาชพ ไดแก สทธประกนสงคม/กองเงนทดแทน และสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ

ประชากรทพการทกวยเขาถงสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐเกอบทกคน (รอยละ 98.4 – 99.4) กลมวยเดกเขาถงสทธดงกลาวครอบคลมมากทสด รอยละ 99.4 วยอนลดลงมาเลกนอย คอวยทางานชวงปลาย (อาย 40-59 ป) วยทางานชวงตน (อาย 18-39 ป) และวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) (รอยละ 98.7, 98.6 และ 98.4 ตามลาดบ) ทกวยไดรบสวสดการดงกลาว เชนเดยวกบภาพรวมของประชากรทพการ ยกเวน วยทางาน (อาย 18-59 ป) มรอยละผทไดรบจากบตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทนมากกวาสวสดการขาราชการ/ขาราชการบานาญ/รฐวสาหกจ

เมอพจารณาประชากรพการทไดรบคารกษาพยาบาลของรฐ ทจดสทธพเศษใหเฉพาะคนพการ คอ บตรประกนสขภาพคนพการและ บตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทนประเภททพพลภาพ พบวาประชากรพการทไดรบบตรประกนสขภาพคนพการ ซงมเพยงรอยละ 30.4 พบวา คนพการวยทางานชวงตน (อาย 18-39 ป) มสดสวนผทไดรบสทธนมากทสด (รอยละ 53.2) รองลงมาคอ วยทางานชวงปลาย (อาย 40-59 ป) วยเดก (อาย 0-17 ป) และวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) (รอยละ 38.7, 36.0 และ 23.3 ตามลาดบ) สาหรบคนพการทไดรบบตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทนประเภททพพลภาพ มสดสวนนอยมาก เพยงรอยละ 0.4 ซงคนพการวยทางานตอนตน มสดสวนผทไดรบสทธนมากทสด เพยงรอยละ 1.5 เทานน



38

ตาราง 16 รอยละของประชากร จาแนกตามการไดรบสวสดการ ค า รกษาพยาบาลของรฐ ความพการ และกลมอาย พ.ศ. 2560

รวม การไดรบสวสดการคารกษาพยาบาลหลกของรฐ

ความพการ กลมอาย ไมไดรบ ไดรบ บตรประกนสขภาพ (บตรทอง) บตรประกนสงคม/กองทนเงนทดแทน สวสดการ รวม ทวไป คน

พการ ไมทราบประเภท

รวม ทวไป ทพพลภาพ

ไมทราบประเภท

ขาราชการ/ขาราชการบานาญ/

รฐวสาหกจ

รวม รวม 100.0 2.9 97.1 75.4 73.3 1.8 0.3 14.5 14.4 * 0.1 7.2 0-17 ป 100.0 2.8 97.2 91.8 91.3 0.5 0.1 0.4 0.3 * * 4.9 18-39 ป 100.0 3.7 96.3 63.3 61.6 1.2 0.5 28.9 28.7 * 0.1 4.1 40-59 ป 100.0 2.4 97.6 72.6 70.8 1.6 0.2 16.2 16.1 * 0.1 8.8 60 ปขนไป 100.0 2.4 97.6 82.4 77.4 5.0 * 2.1 2.0 * 0.1 13.1 พการ รวม 100.0 1.5 98.5 88.5 58.0 30.4 0.1 2.4 2.0 0.4 0.1 7.6 0-17 ป 100.0 0.6 99.4 95.0 58.9 36.0 0.1 0.2 0.1 * * 4.2 18-39 ป 100.0 1.4 98.6 89.9 36.3 53.2 0.4 7.9 6.4 1.5 * 0.8 40-59 ป 100.0 1.3 98.7 90.2 51.4 38.7 0.1 5.8 5.0 0.6 0.1 2.8 60 ปขนไป 100.0 1.6 98.4 87.3 64.0 23.3 * 0.5 0.3 0.1 0.1 10.6 ไมพการ รวม 100.0 3.0 97.0 74.7 74.2 0.2 0.3 15.2 15.1 * 0.1 7.2 0-17 ป 100.0 2.9 97.1 91.8 91.6 0.1 0.1 0.4 0.3 * * 5.0 18-39 ป 100.0 3.7 96.3 62.8 62.1 0.1 0.5 29.3 29.1 * 0.1 4.2 40-59 ป 100.0 2.4 97.6 72.0 71.5 0.2 0.3 16.6 16.5 * 0.1 9.0 60 ปขนไป 100.0 2.6 97.4 81.2 80.9 0.3 * 2.6 2.5 * 0.1 13.7




39

4.2 การไมไดไปรบบรการทางสาธารณสขเมอจาเปนของประชากรพการ

ในชวง 12 เดอนกอนวนสารวจ (ต.ค. 59 - พ.ย. 60) จากประชากร ทพการ จานวน 3.7 ลานคน มเพยงรอยละ 4.2 เทานน ทเคยปวยและจาเปนตองไดรบการตรวจรกษา แตไมไดไปรบการตรวจรกษา ซงกลม คนพการทมสดสวนทไมไดไปรบการรกษาสงกวากลมอน คอ ผชาย (รอยละ 4.4) คนวยทางาน (อาย 18-39 และ 40-59 ป) (รอยละ 5.0) ผทอาศยในเขตเทศบาล (รอยละ 4.5) ผทอาศยในภาคกลาง (รอยละ 5.1) และผทมฐานะยากจนมาก (รอยละ 6.7)

การฟนฟสมรรถภาพมความสาคญมากๆ กบคนพการ เพอใหรางกายสวนทบกพรองกลบมาฟนฟใหสามารถใชงานไดดขน พบวา คนพการทมความจาเปนแตไมไดไปรบบรการฟนฟสมรรถภาพ มรอยละ 4.2 ซงพบในกลมผชาย (รอยละ 4.5) วยเรมทางาน (อาย 18-39 ป) (รอยละ 5.7) ผทอาศยในเขตเทศบาล (รอยละ 4.3) ผทอาศยในภาคใต (รอยละ 5.6) และผทมฐานะยากจนมาก (รอยละ 6.2)

นอกจากการไดรบการรกษาและฟนฟสมรรถภาพแลว การไดรบบรการสงเสรมปองกนโรคกมความสาคญมาก ควรรบบรการเปนประจาทกป เพอเฝาระวงและควบคมใหรางกายมสขภาพทด แตประชากรทพการไมไดไปรบบรการสงเสรมปองกนโรคในชวงเวลา 1 ป กอนวนสารวจมมากกวา 1 ใน 4 (รอยละ 27.1) ซงพบในกลมผชาย (รอยละ 28.8) วยเรมทางาน (อาย 18-39 ป) (รอยละ 42.9) ผอาศยในเขตเทศบาล (รอยละ 30.9) ผอาศยในภาคกลาง (รอยละ 34.3) แตทนาแปลกใจ คอ ผทมฐานะรารวยมาก แตไมไดรบบรการสงเสรมปองกนโรค (รอยละ 29.0)



40

ตาราง 17 รอยละของประชากรพการทไมไดไปรบบรการทางสาธารณสข เมอจาเปน1/ จาแนกตามการบรการทางสาธารณสข เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจ ของครวเรอน พ.ศ. 2560

ประชากรพการ บรการทางสาธารณสข

การไมไดไปรบ การตรวจรกษา

เมอปวย หรอจาเปน

การไมไดไป รบบรการ

ฟนฟสมรรถภาพเมอจาเปน

การไมไดไป รบบรการ

สงเสรม ปองกนโรค

ทวราชอาณาจกร 100.0 (3,694,379) 4.2 4.2 27.1 เพศ ชาย 100.0 (1,703,380) 4.4 4.5 28.8 หญง 100.0 (1,990,999) 3.9 4.0 25.7 อาย 0-17 ป 100.0 (139,334) 1.9 3.2 28.9 18-39 ป 100.0 (422,441) 5.0 5.7 42.9 40-59 ป 100.0 (769,278) 5.0 5.5 30.4 60 ปขนไป 100.0 (2,363,326) 3.9 3.6 23.2 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (1,370,261) 4.5 4.3 30.9 นอกเขตเทศบาล 100.0 (2,324,118) 3.9 4.2 24.9 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (1,209,131) 5.1 4.9 34.3 เหนอ 100.0 (790,878) 3.3 3.7 28.8 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (1,202,471) 3.6 3.3 19.0 ใต 100.0 (491,899) 4.5 5.6 26.9 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (1,054,582) 6.7 6.2 27.6 ยากจน 100.0 (765,750) 3.6 4.7 25.3 ปานกลาง 100.0 (710,490) 4.6 3.9 25.5 รารวย 100.0 (638,053) 1.9 1.9 28.8 รารวยมาก 100.0 (525,503) 2.0 2.8 29.0

1/ ในชวง 12 เดอนกอนวนสารวจ (ต.ค. 59 – พ.ย. 60)



41

4.3 เหตผลทประชากรพการไมไปรบบรการทางสาธารณสข เหตผลทประชากรพการไมไปรบบรการทางสาธารณสข เฉพาะ

3 บรการ ไดแก บรการตรวจรกษา บรการฟนฟสมรรถภาพ และบรการสงเสรมปองกนโรค

4.3.1 เหตผลไมไดไปรบบรการตรวจรกษา

ประชากรพการไมไดไปรบบรการตรวจรกษาเมอจาเปน เนองจากเหตผลหลกคอ ไมมผพาไปรบบรการ มมากถงรอยละ 35.2 รองลงมา คอ เดนทางไมสะดวกหรออยหางไกล รอยละ 17.1 ไมมเงนจายคาบรการ รอยละ 12.2 ไมมเงนจายคาเดนทาง รอยละ 9.8 ไมมเวลาไปรบบรการ ควยาวหรอตองรอนานมรอยละ 7.1 เทากน และเหตผลอนๆ มเพยงเลกนอย

เหตผลทไมไปรบการตรวจรกษา มความแตกตางกนตามวย คอ กลมเดก (อาย 0-17 ป) และกลมอาย 40-59 ป เหตผลหลกอนดบแรกคลายกนคอ ไมมผพาไปรบบรการ สวนลาดบท 2 และ 3 มการสลบกนระหวางไมมคาเดนทาง และไมมเงนจายคาบรการ สาหรบกลมอาย 18-39 ป เหตผลหลกลาดบแรกคอ ไมมเงนจายคาบรการ ซงแตกตางจากวยอนๆ กลมผสงอายมเหตผลหลกเกยวกบปญหาในการเดนทาง คอ ไมมผพาไปรบบรการ เดนทางไมสะดวกหรออยหางไกล และไมมคาเดนทางไปรบบรการ

สถานะทางเศรษฐกจกสงผลใหมเหตผลท ไมไปรบบรการแตกตางกน โดยประชากรพการในครวเรอนทมฐานะยากจนมากถง ปานกลางมเหตผลหลก คอ ไมมผพาไปรบบรการ แตกตางจากเหตผลหลกของประชากรพการในครวเรอนทมฐานะรารวย คอ ไมมเวลาไปรบบรการ และประชากรพการในครวเรอนฐานะรารวยมาก มเหตผลเนองจากควยาวหรอตองรอนานในการรบบรการ



42

ตาราง 18 รอยละของประชากรพการทไมไดรบการรกษาเมอปวย หรอจาเปน จาแนกตามเหตผลทไมไดรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

รวม เหตผลทไมไดรบการรกษาเมอปวยหรอจาเปน ไมม

เงนจาย คา

รกษา/บรการ

ไมม คาเดนทาง

ไปรบ การรกษา/

บรการ

ไมม ผพา


บรการ

ไมมเวลา ไปรบ การ


เดนทางไม

สะดวก/อย

หางไกล

ไมทราบวาจะไปรกษา/

รบบรการ

ทใด

ไมเชอมน/ ไม

ประทบใจ สถาน-

พยาบาล/ ผใหบรการ

ควยาว/ตองรอ

นาน

เปนขอจากดของผให บรการ

อน ๆ

ทวราชอาณาจกร 100.0 (153,401) 12.2 9.8 35.2 7.1 17.1 1.2 1.5 7.1 2.7 6.1 เพศ ชาย 100.0 (75,460) 13.1 11.2 33.2 4.7 15.3 1.6 2.3 8.5 3.0 7.1 หญง 100.0 (77,941) 11.4 8.4 37.2 9.3 18.8 0.9 0.7 5.7 2.4 5.2 อาย 0-17 ป 100.0 (2,617) 12.2 17.2 36.1 3.0 10.5 7.0 0.5 3.4 4.1 6.0 18-39 ป 100.0 (20,993) 39.6 4.2 27.0 4.8 7.4 1.7 2.4 2.0 1.4 9.5 40-59 ป 100.0 (38,529) 14.5 12.4 31.5 7.4 11.2 2.1 1.2 11.7 3.5 4.6 60 ปขนไป 100.0 (91,262) 5.0 9.8 38.7 7.6 22.0 0.6 1.5 6.4 2.6 5.9 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (62,138) 12.8 15.5 31.7 4.6 13.9 0.5 1.1 10.5 4.7 4.8 นอกเขตเทศบาล 100.0 (91,264) 11.8 5.9 37.7 8.7 19.3 1.8 1.8 4.7 1.3 7.0 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (61,855) 14.5 10.5 31.5 2.1 18.6 1.2 1.0 11.5 2.5 6.5 เหนอ 100.0 (26,100) 13.5 9.5 31.0 14.5 22.8 1.7 1.2 2.5 0.7 2.7 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (43,495) 9.5 10.4 42.8 6.8 15.3 0.9 1.1 0.6 4.1 8.5 ใต 100.0 (21,951) 9.6 6.9 35.6 12.6 9.5 1.4 4.1 13.1 3.0 4.2 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (70,526) 13.5 8.8 43.6 2.2 19.7 1.5 1.8 2.7 0.6 5.8 ยากจน 100.0 (27,188) 9.0 17.6 20.6 8.8 14.5 1.9 1.2 9.3 9.8 7.3 ปานกลาง 100.0 (32,914) 18.0 1.4 45.5 12.0 12.4 0.4 0.7 3.5 1.1 5.0 รารวย 100.0 (12,318) 6.0 10.9 17.0 19.5 16.8 0.7 1.7 14.4 5.7 7.2 รารวยมาก 100.0 (10,455) 1.3 21.7 5.6 5.3 21.2 1.3 2.7 33.4 0.3 7.3

4.3.2 เหตผลไมไดไปรบบรการฟนฟสมรรถภาพ

สาหรบบรการฟนฟสมรรถภาพ ประชากรพการมเหตผลหลก 3 ลาดบแรกทไมไปรบบรการ คอ ไมมผพาไปรบบรการ รอยละ 28.4 ไมมเงนจายคาบรการ รอยละ 17.2 และเดนทางไมสะดวกหรออยหางไกล รอยละ 16.3 เหตผลทไมไปรบบรการฟนฟสมรรถภาพของคนพการ แตละกลมมความแตกตางกน ยกตวอยางเชน กลมคนพการทตางวยกน



43

พบวา กลมเดกพการ (อาย 0-17 ป) มเหตผลหลกคอ ไมทราบสถานทใหบรการ (รอยละ 22.8) ซงภาครฐหรอเจาหนาทสาธารณสขควรประชาสมพนธใหทราบถงแหลงทใหบรการฟนฟสมรรถภาพสาหรบ เดกพการในแตละพนท สาหรบกลมประชากรพการอาย 18-39 ป มเหตผลหลก คอ ไมมเงนจายคาบรการ (รอยละ 40.5) กลมประชากรพการอาย 40-59 ป และ 60 ปขนไป มเหตผลหลก เพราะไมมผพาไปรบ การรกษา/บรการ (รอยละ 30.9 และ 32.2 ตามลาดบ)

ตาราง 19 รอยละของประชากรพการท ไม ได รบการบรการฟนฟสมรรถภาพเมอจาเปน จาแนกตามเหตผลทไมไดรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจ ของครวเรอน พ.ศ. 2560

รวม เหตผลทไมไดรบบรการฟนฟสมรรถภาพเมอจาเปน ไมม

เงนจาย คา


ไมม คาเดนทาง


บรการ

ไมม ผพา

ไปรบ การ


ไมม เวลา ไปรบ การ


เดนทาง ไม

สะดวก/ อย

หางไกล

ไมทราบวาจะไปรกษา/

รบบรการ

ทใด

ไมเชอมน/ ไม

ประทบใจ สถาน-

พยาบาล/ ผใหบรการ


นาน

เปนขอจากดของผให บรการ

อน ๆ

ทวราชอาณาจกร 100.0 (155,938) 17.2 8.6 28.4 7.2 16.3 6.1 0.8 3.9 2.6 8.8 เพศ ชาย 100.0 (76,022) 16.5 9.8 30.8 7.2 13.2 7.0 1.1 4.7 1.7 7.9 หญง 100.0 (79,916) 17.8 7.5 26.2 7.2 19.2 5.2 0.5 3.2 3.5 9.6 อาย 0-17 ป 100.0 (4,397) 17.2 11.1 11.5 12.9 14.2 22.8 - 2.5 6.0 1.8 18-39 ป 100.0 (24,133) 40.5 6.4 14.0 4.7 11.9 3.0 1.5 1.0 3.7 13.2 40-59 ป 100.0 (41,961) 15.4 11.6 30.9 7.0 14.2 6.3 0.8 5.1 1.1 7.6 60 ปขนไป 100.0 (85,446) 11.5 7.7 32.2 7.7 18.7 6.1 0.6 4.2 2.9 8.4 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (59,249) 16.9 10.8 28.6 9.9 14.4 4.5 0.8 6.0 4.3 3.7 นอกเขตเทศบาล 100.0 (96,688) 17.4 7.3 28.3 5.5 17.4 7.1 0.8 2.6 1.6 11.9 ภาค กลาง(รวม กทม.) 100.0 (59,542) 17.2 9.2 28.8 7.7 20.4 4.3 0.4 6.5 1.1 4.4 เหนอ 100.0 (29,539) 13.2 14.6 28.6 5.8 19.5 13.0 1.6 1.2 0.9 1.6 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (39,366) 24.9 5.9 30.6 4.2 14.1 6.3 0.8 1.2 6.5 5.7 ใต 100.0 (27,492) 10.4 5.0 24.5 11.9 7.1 2.3 0.8 5.1 2.3 30.5 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (65,357) 19.3 7.7 39.5 2.9 14.0 6.9 0.7 1.4 1.1 6.5 ยากจน 100.0 (35,930) 14.5 18.0 14.8 3.8 9.6 5.8 0.4 6.3 6.0 20.9 ปานกลาง 100.0 (27,431) 22.1 3.2 35.3 10.5 18.1 3.3 0.7 1.2 2.6 2.9 รารวย 100.0 (12,298) 4.7 9.2 26.9 8.5 24.6 6.7 1.1 9.0 3.1 6.3 รารวยมาก 100.0 (14,922) 15.9 - 1.6 26.7 32.4 8.2 2.0 10.2 0.7 2.4



44

4.3.3 เหตผลไมไดไปรบบรการสงเสรมปองกนโรค

สาหรบบรการสงเสรมปองกนโรคนน ประชากรพการสวนใหญประมาณ 2 ใน 3 (รอยละ 70.8) ไมไปรบบรการสงเสรมปองกนโรค เพราะคดวาไมมความจาเปนตองไปรบบรการ และมเพยงอก 1 ใน 3 (รอยละ 29.2) ทมเหตผลอนนอกเหนอจากนน คอ ไมมผพาไปรบบรการ (รอยละ 8.6) เดนทางไมสะดวกหรออยหางไกล (รอยละ 7.1) ไมทราบวาจะไปรบบรการทใด (รอยละ 3.7) ไมมเวลาไปรบบรการ (รอยละ 3.3) และเหตผลอนๆ มเพยงเลกนอย

กลมประชากรพการทกกลมสวนใหญมเหตผลทไมไปรบบรการสงเสรมปองกนโรคเพราะคดวาไมมความจาเปนตองไดรบบรการ ซง กลมประชากรพการทตอบเหตผลน คอนขางส งก วากลมอน คอ กลมประชากรพการอายตากวา 40 ป (กลมอาย 0-17 ป รอยละ 80.4 และกลมอาย 18-39 ป รอยละ 83.6) ประชากรพการท อา ศย ในเขตเทศบาล (รอยละ 73.1) ประชากรพการทอาศยในภาคเหนอ (รอยละ 74.1) และประชากรพการทอยในครวเรอนทมฐานะรารวยมาก (รอยละ 78.6) ดงนนภาครฐและเจาหนาทสาธารณสขควรประชาสมพนธใหตระหนกถงความสาคญในการไปรบบรการสงเสรมปองกนโรคประจาทกป ใหกบกลมประชากรพการเหลานมากยงขน



45

ตาราง 20 รอยละของประชากรพการทไมไดไปรบการบรการสงเสรม ปองกนโรค จาแนกตามเหตผลทไมไดไปรบ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

รวม เหตผลทไมไดไปรบบรการสงเสรมปองกนโรค ไมม

ความจาเปน

ตองไดรบ

บรการ

ไมม คา

เดนทางไปรบ การ

บรการ

ไมม ผพา

ไปรบบรการ

ไมมเวลาไปรบบรการ

เดนทาง ไม

สะดวก/อย

หางไกล

ไมทราบวาจะไปรบบรการ

ทใด

ไมเชอมน/

ไมประทบใจ

สถาน พยาบาล/

ผให บรการ


นาน

เปน ขอจากด

ของ ผให

บรการ

อน ๆ

ทวราชอาณาจกร 100.0 (1,002,377) 70.8 2.5 8.6 3.3 7.1 3.7 0.4 2.0 0.9 0.8 เพศ ชาย 100.0 (489,925) 72.3 2.5 8.5 1.9 6.6 4.0 0.6 1.8 1.2 0.6 หญง 100.0 (512,452) 69.4 2.4 8.8 4.5 7.5 3.4 0.1 2.3 0.6 1.0 อาย 0-17 ป 100.0 (40,203) 80.4 0.7 2.2 4.7 2.5 8.0 0.1 0.6 0.5 0.4 18-39 ป 100.0 (181,069) 83.6 0.7 4.3 2.5 4.9 2.1 0.2 0.6 0.3 0.8 40-59 ป 100.0 (233,535) 70.6 4.7 7.0 3.0 4.1 5.8 0.4 1.8 1.8 1.0 60 ปขนไป 100.0 (547,569) 66.0 2.2 11.2 3.5 9.5 3.0 0.4 2.7 0.7 0.8 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (423,280) 73.1 2.4 6.5 3.1 6.1 4.9 0.3 2.5 0.7 0.2 นอกเขตเทศบาล 100.0 (579,097) 69.1 2.5 10.1 3.3 7.8 2.8 0.4 1.7 1.0 1.2 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (414,176) 68.2 2.8 8.7 2.6 6.9 5.1 0.2 3.2 1.0 1.3 เหนอ 100.0 (227,525) 74.1 2.9 7.6 2.6 8.0 2.0 0.8 1.4 0.3 0.3 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (228,591) 72.4 1.9 9.4 3.4 7.7 2.7 0.2 0.3 1.6 0.4 ใต 100.0 (132,084) 70.3 1.7 8.8 6.3 5.2 3.8 0.5 2.4 0.2 0.7 สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (291,408) 64.4 3.9 15.2 2.3 8.1 3.3 0.8 1.0 0.3 0.7 ยากจน 100.0 (193,391) 72.2 4.5 8.3 1.5 6.0 2.1 0.2 2.7 1.4 1.1 ปานกลาง 100.0 (181,465) 69.8 1.1 10.9 4.6 8.9 2.1 0.1 1.0 0.3 1.1 รารวย 100.0 (183,576) 74.0 0.7 2.3 7.5 5.0 3.7 0.2 4.2 1.5 0.9 รารวยมาก 100.0 (152,536) 78.6 0.9 1.2 0.6 6.8 8.5 0.1 1.8 1.3 0.1



46

5. การใชเครองชวยของประชากรทพการ การใชเครองชวย หมายถง การใชอปกรณ หรออวยวะเทยม

หรอเครองชวยคนพการ (ไมรวม อปกรณททาขนเอง) เพอชวยเพมความสามารถในการทากจกรรม อานวยความสะดวกหรอบรรเทา ความลาบากหรอปญหาในเรองนน ๆ

ประชากรพการจานวน 3.7 ลานคน มเพยง 1 ใน 3 (รอยละ 36.8) ทจาเปนตองใชอปกรณ อวยวะเทยม หรอเครองชวย ซงประชากรพการกล มน ได รบ เค รองช วยจากภาค รฐ รอยละ 11.8 และแหล งอ น รอยละ 9.9 แตยงคงมรอยละ 15.1 ทไมไดรบเครองชวยจากแหลงใด

สาหรบประชากรพการทไมจาเปนตองใชเครองชวยมมากถงรอยละ 63.2 ซงสวนใหญ (รอยละ 61.8) เปนกลมประชากรพการทไมไดรบจากภาครฐและไมจาเปนตองใชเครองชวย และมเพยงรอยละ 1.4 ทไดรบเครองชวยจากภาครฐแตไมใช เหตผลหลกทไดรบเครองชวยแตไมใช เนองจากใชเครองชวยแลวเจบบรเวณอวยวะหรออปกรณไมพอดกบรปราง และมความยงยากในการใชหรอดแลรกษา

แผนภม 8 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความจาเปนในการใชเครองชวย และการไดรบเครองชวย พ.ศ. 2560

ความจาเปน ในการใช เครองชวย

การไดรบเครองชวยของกลมท

ไมจาเปนตองใช

การไดรบเครองชวยของกลมท

จาเปนตองใช

15.1%

9.9%

11.8%

ไมไดรบ แตจาเปนตองใช

ไดรบจาก แหลงอน

ไดรบจากภาครฐ

1.4%

61.8% ไมไดรบจาก ภาครฐและ

ไมจาเปนตองใช

ไดรบจาก ภาครฐแตไมใช

63.2 % ไมจาเปน จาเปน

36.8 %



47

6. การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการ 6.1 การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการ

การจดทะเบยนคนพการเพอใหคนพการเขาถงสทธประโยชน สงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจนสวสดการและ ความชวยเหลอจากรฐ เชน บรการทางการแพทย การศกษา การสงเสรมอาชพ การคมครองสทธคนพการทางสงคมและสวสดการ การจดใหมสงอานวยความสะดวก รวมทงเบยยงชพคนพการ เปนตน เพอสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ

ผลการสารวจ พบวาประชากรพการนอยกวาครง (รอยละ 44.4) ทไดจดทะเบยนคนพการและไดรบเบยยงชพคนพการ รอยละ 43.8 มประชากรพการเพยงรอยละ 0.6 ท จดทะเบยนแตไมไดรบเบยยงชพ คนพการ ซงอาจจะอยระหวางดาเนนการหรอยงไมไดดาเนนการยนขอรบเบยยงชพคนพการ

สาหรบประชากรพการอกรอยละ 55.6 ยงไมไดจดทะเบยนคนพการ ทงนเนองจากไมตองการจดทะเบยน (รวม ไมคดวาตนเองพการ)หรอความพการไมอยในระดบทจดทะเบยนไดมคอนขางมากถงรอยละ 48.0 และเหตผลอนเพยงรอยละ 7.6 เชน ไมทราบขอมลเกยวกบการจดทะเบยนคนพการ ไมมคนพาไป และเดนทางไมสะดวก เปนตน

แผนภม 9 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามการจดทะเบยนคนพการ เหตผลทไมจดทะเบยน และการไดรบเบยยงชพคนพการ พ.ศ. 2560

การจดทะเบยน คนพการ

เหตผลทไม จดทะเบยนคนพการ

การไดรบเบยยงชพ คนพการ

ไมจดทะเบยน 55.6 %

จดทะเบยน 44.4 %

0.6%

43.8 % ไมตองการหรอ ความพการไมอยใน

ระดบทจดทะเบยนได

อน ๆ 7.6%

48.0%

ไมไดรบ

ไดรบ



48

เมอพจารณาการจดทะเบยนคนพการจาแนกตามลกษณะ ทางประชากร พบวา ประชากรพการผชายมสดสวนผทไดจดทะเบยน คนพการสงกวาผหญง (รอยละ 50.6 และ 39.0 ตามลาดบ) ผพการทมอาย 18-39 ป มสดสวนของผทไดจดทะเบยนสงทสดถงรอยละ 78.3 รองลงมา คอ เดกพการทมอาย 2-4 ป รอยละ 61.8 กลมอาย 5-17 ป และ 40-59 ป มสดสวนใกลเคยงกนรอยละ 54.0 และ 53.2 ตามลาดบ กลมผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) รอยละ 34.8 สาหรบกลมเดกทารก (อาย 0-1 ป) จดทะเบยนคนพการนอยมาก ๆ เพยงรอยละ 8.0 เทานน ดงนนหนวยงานทเกยวของควรใหความสาคญหาแนวทางใหเดกทารกกลมนเขาถงการจดทะเบยนไดครอบคลมทวถง ประชากรพการนอกเขตเทศบาลจดทะเบยนคนพการ มากกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 46.3 และ 41.0 ตามลาดบ) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสดสวนผพการจดทะเบยน มากทสด (รอยละ 53.7) รองลงมา คอภาคเหนอ (รอยละ 48.9) ภาคใตและภาคกลางมสดสวนผพการทจดทะเบยนใกลเคยงกน (รอยละ 38.7 และ 34.4 ตามลาดบ)

สาหรบการไดรบเบยยงชพคนพการนน จากการสารวจพบวาสดสวนประชากรพการทไดรบเบยยงชพคนพการใกลเคยงและมแนวโนมเชนเดยวกบการจดทะเบยนคนพการ แสดงวาประชากรพการทจดทะเบยนคนพการ ไดรบเบยยงชพคนพการคอนขางครอบคลมครบถวน มเพยงสวนนอยรอยละ 0.6 เทานนทไมไดเบยยงชพคนพการ โดยกลมเดกพการทมอาย 5-17 ป ทจดทะเบยนคนพการ มสดสวนผทไมไดรบเบยยงชพ คนพการรอยละ 2.0 มากกวากลมวยอน ซงมเพยงรอยละ 0.4 - 1.1 เทานน นอกเขตเทศบาลมสดสวนประชากรพการทจดทะเบยนคนพการแลว แตยงไมไดรบเบยคนพการสงกวาในเขตเทศบาลเลกนอย (รอยละ 0.6 และ 0.4 ตามลาดบ) และภาคใตมสดสวนดงกลาว (รอยละ 1.2) สงกวาภาคอน (รอยละ 0.4 - 0.6)



49

แผนภม 10 รอยละของประชากรพการทจดทะเบยนคนพการ และไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามเพศ กลมอาย เขตการปกครอง และภาค พ.ศ. 2560

รอยละ 37.5

53.2

48.3

34.0

45.7

40.6

34.4

52.6

77.5

52.0

61.3

6.9

38.5

50.0

43.8

38.7

53.7

48.9

34.4

46.3

34.8

53.2

61.8

8.0

39.0

50.6

41.0

78.3

54.0

44.4

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

ใต

ตะวนออกเฉยงเหนอ

เหนอ

กลาง (รวม กทม.)


ในเขตเทศบาล

60 ปขนไป

40-59 ป

18-39 ป

5-17 ป

2-4 ป

0-1 ป

หญง

ชาย

ทวราชอาณาจกร จดทะเบยนคนพการไดรบเบยยงชพคนพการ



50

6.2 การจดทะเบยนคนพการและการไดรบเบยยงชพคนพการของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป 6.2.1 การจดทะเบยนคนพการของประชากรพการทมอาย

ตงแต 2 ปขนไป

กลมประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไปมรอยละผจดทะเบยนคนพการรอยละ 44.4 ซงประชากรพการท มอายตงแต 2 ปขนไป มผจดทะเบยน จาแนกตามลกษณะทางประชากร สดสวนใกลเคยงมากกบประชากรพการทงหมด เมอพจารณาการจดทะเบยนคนพการกบ ความลาบากหรอปญหาสขภาพของประชากรพการกลมน พบวาประชากรพการทไมมความลาบากหรอปญหาสขภาพ (มแตลกษณะ ความบกพรองเทานน) มสดสวนของผทจดทะเบยนคนพการ รอยละ 46.5 สงกวาเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบกลมประชากรพการทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ (ซงอาจมหรอไมมลกษณะความบกพรองกได) มรอยละ 43.7 ผพการทมความลาบากในการยอมรบการเปลยนแปลงกจวตรประจาวน มสดสวนผทไดจดทะเบยนมากทสด รอยละ 91.1 รองลงมา คอ การคบเพอนใหม (รอยละ 81.6) การสอสาร (รอยละ 72.8) การจดจาหรอมสมาธ (รอยละ 64.8) และการควบคมพฤตกรรม (รอยละ 62.9) สวนความลาบากหรอปญหาสขภาพประเภทอน มนอยกวา รอยละ 60.0 กลมผจดทะเบยนคนพการนอยทสด คอ ผพการท ม ความลาบากในการมองเหน การเดน และอาการจตสงคม รอยละ 39.6 - 39.7

ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพทมอตราจดทะเบยน คนพการสงทสดในแตละกลมอาย คอ กลมเดกพการอาย 2-4 ปท ม ความลาบากในการไดยน (รอยละ 95.0) กลมเดกพการอาย 5-17 ป ทมความลาบากในการยอมรบการเปลยนแปลงกจวตรประจาวน (รอยละ 91.1) และกลมผใหญพการ (กลมอาย 18-39 ป 40-59 ป และ 60 ปขนไป) ทมความลาบากในการสอสาร (รอยละ 90.7, 79.3 และ 60.0 ตามลาดบ)



51

ประชากรพการภาคตะวนออกเฉยงเหนอจดทะเบยนคนพการ ในอตราสงกวาภาคอน ๆ คอ รอยละ 53.7 ผพการท มความลาบาก ในการคบเพอนใหมมอตราการจดทะเบยนมากทสดถงรอยละ 94.5

จากผลการสารวจระดบการศกษาสงสดของประชากรพการ อาย 5 ปขนไป พบวา ประชากรพการอาย 5 ปขนไปทจบการศกษา ระดบประถมศกษาได จดทะเ บยนคนพการในสดส วนท ส งก ว า ระดบการศกษาอน ๆ คอ รอยละ 58.7 โดยกลมประชากรพการทม ความลาบากในการคบเพอนใหมมสดสวนของผทจดทะเบยนคนพการ สงทสดรอยละ 90.7 รองลงมาคอ ประชากรพการท มความลาบาก ในการสอสาร รอยละ 82.0



52

ตาราง 21 รอยละของประชากรพการท มอาย ตงแต 2 ป ขนไป ทจดทะเบยนคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560

ประชากรพการ

อายตงแต ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ1/

2 ปขนไป ไมมความ

ลาบาก


อยางนอย 1 อยาง

การมองเหน

การไดยน การเดน เคลอนไหวรางกายสวนบน

ทวราชอาณาจกร 44.4 46.5 43.7 39.6 55.7 39.7 44.6 เพศ ชาย 50.7 49.0 51.4 44.5 60.2 48.1 54.3 หญง 39.0 43.3 37.9 36.4 51.7 34.2 38.8 กลมอาย 2-4 ป 61.8 91.3 48.9 66.4 95.0 52.5 50.2 5-17 ป 54.0 38.5 58.6 32.1 84.0 86.9 na 18-39 ป 78.3 70.2 83.2 43.7 85.6 88.5 90.3 40-59 ป 53.2 50.5 54.6 41.3 59.4 55.1 65.0 60 ปขนไป 34.8 36.5 34.4 39.0 50.3 33.2 37.3 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 41.0 43.9 40.1 44.5 54.9 35.2 39.3 นอกเขตเทศบาล 46.4 47.8 45.9 37.7 56.1 42.6 48.6 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.4 40.7 32.6 32.5 39.5 30.2 34.5 เหนอ 48.9 50.1 48.6 45.2 62.5 44.7 46.0 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.7 55.9 52.9 45.7 63.3 49.2 57.0 ใต 38.8 28.8 42.4 31.4 52.1 37.4 47.0 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 57.6 56.8 57.7 54.1 59.3 49.1 51.3 ตากวาประถมศกษา 38.6 40.5 38.0 38.5 52.3 35.4 41.0 ประถมศกษา 58.7 63.1 55.9 37.1 72.2 48.4 59.0 มธยมศกษาตอนตน 52.2 54.6 50.6 27.8 76.1 53.6 65.0 มธยมศกษาตอนปลาย 45.4 38.5 48.9 15.7 62.8 50.7 50.0 อนปรญญา 40.7 43.7 38.7 12.8 29.6 38.9 46.2 ปรญญาตร หรอสงกวา 23.4 18.3 25.0 44.5 20.3 31.4 19.8

1/ ตอบไดมากกวา 1 ประเภท 2/ ไมรวม การศกษาอนๆ ไมทราบระดบการศกษา และไมทราบ เนองจากมขอมลนอยไมเพยงพอ

ในการนาเสนอ na หมายถง ไมเขาขาย



53

ตาราง 21 รอยละของประชากรพการท มอาย ตงแต 2 ป ขนไป ทจดทะเบยนคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560 (ตอ)

ประชากรพการอายตงแต


2 ปขนไป การลกจากการนอน

เปนทานง

การสอสาร การดแลตนเอง

การจดจาหรอมสมาธ

การเรยนร

ทวราชอาณาจกร 44.4 46.0 72.8 57.4 64.8 58.6 เพศ ชาย 50.7 51.7 72.7 63.4 63.7 55.9 หญง 39.0 42.3 72.9 52.8 65.9 63.7 กลมอาย 2-4 ป 61.8 na 48.9 na na 46.5 5-17 ป 54.0 na 70.0 75.8 55.4 59.7 18-39 ป 78.3 89.5 90.7 90.3 89.8 na 40-59 ป 53.2 56.2 79.3 65.0 74.8 na 60 ปขนไป 34.8 40.1 60.0 49.5 44.6 na เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 41.0 45.0 69.0 50.0 61.6 47.1 นอกเขตเทศบาล 46.4 46.7 74.8 63.5 66.9 64.8 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.4 38.6 60.5 44.8 57.0 43.7 เหนอ 48.9 53.9 76.5 65.8 71.4 87.5 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.7 50.5 79.8 70.0 69.0 62.1 ใต 38.8 43.3 71.4 57.0 63.2 53.9 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 57.6 54.2 81.8 74.4 79.4 82.1 ตากวาประถมศกษา 38.6 42.9 63.5 52.5 52.8 48.7 ประถมศกษา 58.7 57.4 82.0 54.1 72.2 65.8 มธยมศกษาตอนตน 52.2 54.4 85.4 71.7 58.9 8.5 มธยมศกษาตอนปลาย 45.4 52.2 62.5 51.6 60.8 na อนปรญญา 40.7 44.9 75.2 61.6 39.7 na ปรญญาตร หรอสงกวา 23.4 24.6 79.0 33.6 44.8 na





54

ตาราง 21 รอยละของประชากรพการท มอาย ตงแต 2 ป ขนไป ทจดทะเบยนคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560 (ตอ)



2 ปขนไป อาการ จตสงคม

การเลน การควบคมพฤตกรรม

การยอมรบการเปลยน

กจวตร

การคบเพอนใหม

ทวราชอาณาจกร 44.4 39.6 45.3 62.9 91.1 81.6 เพศ ชาย 50.7 51.6 38.4 52.9 90.2 78.9 หญง 39.0 28.8 82.4 84.5 92.6 86.3 กลมอาย 2-4 ป 61.8 na 45.3 83.3 na na 5-17 ป 54.0 56.6 na 62.8 91.1 81.6 18-39 ป 78.3 57.4 na na na na 40-59 ป 53.2 38.1 na na na na 60 ปขนไป 34.8 28.4 na na na na เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 41.0 47.4 25.9 62.5 88.9 72.0 นอกเขตเทศบาล 46.4 34.6 66.7 63.0 92.5 88.6 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.4 40.2 97.2 31.8 94.5 60.0 เหนอ 48.9 37.2 74.5 73.0 90.2 94.7 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.7 41.8 35.2 85.6 92.7 94.5 ใต 38.8 37.8 16.2 87.8 82.5 85.2 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 57.6 63.2 na 89.6 93.9 91.3 ตากวาประถมศกษา 38.6 32.9 na 43.2 82.6 82.3 ประถมศกษา 58.7 50.3 na 50.1 79.2 90.7 มธยมศกษาตอนตน 52.2 54.5 na 4.4 85.6 2.0 มธยมศกษาตอนปลาย 45.4 24.3 na na na na อนปรญญา 40.7 18.6 na na na na ปรญญาตร หรอสงกวา 23.4 3.8 na na na na





55

6.2.2 การไดรบเบยยงชพคนพการของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป

ประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไป มรอยละ 43.8 ทไดรบเบยยงชพคนพการ ซงมผทไดรบเบยยงชพจาแนกตามลกษณะทางประชากรสดสวนใกลเคยงมากกบประชากรพการทงหมด ประชากรพการท ม อายตงแต 2 ปขนไปทไมมความลาบากหรอปญหาสขภาพมรอยละ 46.1 ท ได รบเบยยงชพคนพการ ซงมสดสวนสงกวาประชากรพการท ม ความลาบากหรอปญหาสขภาพอยางนอย 1 ประเภท รอยละ 43.1 เพยงเลกนอย

ประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพทมสดสวนของผรบ เบยยงชพคนพการสงทสด คอ ความลาบากในการยอมรบการเปลยนแปลงกจวตรประจาวน (รอยละ 90.3) รองลงมา คอ ความลาบากในการคบเพอนใหม (รอยละ 80.4) และการสอสาร (รอยละ 72.0) สาหรบ ความลาบากหรอปญหาสขภาพอนๆ มนอยกวารอยละ 70.0 ซงผทมความลาบากในการมองเหน การเดน และอาการจตสงคม มสดสวนนอยทสดทไดรบเบยยงชพคนพการ ประมาณรอยละ 39.1 – 39.3

ประชากรพการอายตงแต 2 ปขนไป มสดสวนของผทไดรบ เบยยงชพคนพการตากวาเลกนอยเปรยบเทยบกบสดสวนของผจดทะเบยนคนพการ และมลกษณะเชนเดยวกนในทกกลมของลกษณะทางประชากร จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ แสดงวาผพการกลมนทจดทะเบยนคนพการ ไดรบเบยยงชพคนพการครอบคลมเกอบครบถวนทกคน

จากขอมลขางตนแสดงใหเหนวา ประชากรพการบางสวน เพยงเลกนอยทไมไดรบเบยยงชพคนพการ ซงรฐบาลควรประชาสมพนธ และสงเสรมใหผพการกลมนไดรบเบยยงชพคนพการอยางทวถง ซงการไดรบเบยคนพการนอาจชวยสงเสรมระดบคณภาพชวตของคนพการใหดขน



56

ตาราง 22 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไปทไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560



2 ปขนไป ไมมความ

ลาบาก


อยางนอย 1 อยาง

การมองเหน

การไดยน การเดน เคลอนไหวรางกายสวนบน

ทวราชอาณาจกร 43.8 46.1 43.1 39.3 55.0 39.1 43.9 เพศ ชาย 50.0 48.5 50.7 44.2 59.7 47.5 53.7 หญง 38.5 43.0 37.3 36.1 51.0 33.7 38.1 กลมอาย 2-4 ป 61.3 91.3 48.2 47.6 95.0 52.2 50.2 5-17 ป 52.0 38.1 56.1 31.8 82.2 86.2 na 18-39 ป 77.5 69.8 82.2 43.2 85.4 86.3 89.7 40-59 ป 52.6 49.7 54.1 41.2 58.8 54.5 64.5 60 ปขนไป 34.4 36.3 33.9 38.7 49.6 32.8 36.6 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 40.6 43.4 39.8 44.1 54.3 35.0 39.0 นอกเขตเทศบาล 45.7 47.5 45.1 37.4 55.4 41.9 47.7 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.1 40.0 32.4 32.3 39.3 29.9 34.2 เหนอ 48.3 49.6 47.9 45.0 61.9 43.8 44.8 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.2 55.6 52.2 45.4 62.3 48.9 56.3 ใต 37.6 28.6 40.9 30.9 51.3 36.0 46.4 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 56.9 56.1 57.0 53.7 57.9 48.8 50.5 ตากวาประถมศกษา 38.1 40.1 37.5 38.2 51.8 35.0 40.4 ประถมศกษา 58.2 63.0 55.2 36.4 72.1 47.3 58.4 มธยมศกษาตอนตน 51.7 54.0 50.1 27.8 76.1 52.7 63.3 มธยมศกษาตอนปลาย 44.4 38.3 47.5 15.5 62.2 48.5 49.8 อนปรญญา 37.4 43.7 33.0 12.8 29.6 38.7 45.9 ปรญญาตร หรอสงกวา 23.0 17.9 24.6 44.5 19.7 31.2 19.6





57

ตาราง 22 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไปทไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560 (ตอ)



2 ปขนไป การลกจากการนอน

เปนทานง

การสอสาร การดแลตนเอง

การจดจาหรอ

มสมาธ

การเรยนร

ทวราชอาณาจกร 43.8 45.6 72.0 56.7 64.1 57.0 เพศ ชาย 50.0 51.2 72.0 62.4 62.6 53.7 หญง 38.5 42.0 72.1 52.2 65.5 63.2 กลมอาย 2-4 ป 61.3 na 48.6 na na 46.2 5-17 ป 52.0 na 64.5 72.2 53.6 58.0 18-39 ป 77.5 88.8 90.3 89.6 89.4 na 40-59 ป 52.6 56.1 79.0 64.7 74.5 na 60 ปขนไป 34.4 39.7 59.6 48.9 43.8 na เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 40.6 44.7 68.6 49.7 60.9 46.9 นอกเขตเทศบาล 45.7 46.3 73.9 62.4 66.2 62.5 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.1 38.3 60.2 44.3 56.7 43.4 เหนอ 48.3 53.3 76.2 65.3 71.2 87.0 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.2 50.2 79.5 69.0 68.1 61.4 ใต 37.6 43.0 68.5 55.5 61.4 47.5 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 56.9 53.9 80.7 73.3 78.9 80.9 ตากวาประถมศกษา 38.1 42.6 62.8 52.2 51.7 45.5 ประถมศกษา 58.2 56.9 81.8 53.6 71.7 65.6 มธยมศกษาตอนตน 51.7 52.6 84.8 69.8 58.8 8.5 มธยมศกษาตอนปลาย 44.4 51.7 61.6 51.0 60.3 na อนปรญญา 37.4 44.6 75.2 44.0 39.7 na ปรญญาตร หรอสงกวา 23.0 23.4 78.0 33.3 44.8 na





58

ตาราง 22 รอยละของประชากรพการทมอายตงแต 2 ปขนไปทไดรบเบยยงชพคนพการ จาแนกตามประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพ เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค และระดบการศกษาสงสด พ.ศ. 2560 (ตอ)



2 ปขนไป อาการ จตสงคม

การเลน การควบคมพฤตกรรม

การยอมรบการเปลยน

กจวตร

การคบ เพอนใหม

ทวราชอาณาจกร 43.8 39.3 45.1 57.7 90.3 80.4 เพศ ชาย 50.0 51.0 38.4 49.2 89.3 77.2 หญง 38.5 28.7 80.9 76.2 92.0 85.8 กลมอาย 2-4 ป 61.3 na 45.1 83.3 na na 5-17 ป 52.0 56.4 na 57.7 90.3 80.4 18-39 ป 77.5 56.6 na na na na 40-59 ป 52.6 37.8 na na na na 60 ปขนไป 34.4 28.2 na na na na เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 40.6 47.0 25.9 62.4 88.7 71.9 นอกเขตเทศบาล 45.7 34.3 66.2 55.8 91.3 86.6 ภาค กลาง (รวม กทม.) 34.1 40.0 97.2 31.5 93.8 59.3 เหนอ 48.3 37.0 74.5 72.5 89.4 94.7 ตะวนออกเฉยงเหนอ 53.2 41.0 35.2 84.3 92.5 93.0 ใต 37.6 37.4 15.7 57.3 79.8 82.4 ระดบการศกษาสงสด2/ ไมเรยน/ไมเคยเรยน 56.9 63.2 na 82.4 93.2 89.6 ตากวาประถมศกษา 38.1 32.6 na 38.7 82.0 82.0 ประถมศกษา 58.2 48.9 na 49.6 77.8 89.9 มธยมศกษาตอนตน 51.7 54.3 na 4.4 85.6 2.0 มธยมศกษาตอนปลาย 44.4 24.1 na na na na อนปรญญา 37.4 18.6 na na na na ปรญญาตร หรอสงกวา 23.0 3.8 na na na na





59

7. ความจาเปนตองไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ แตยงไมไดรบของประชากรทพการ

ประชากรพการรอยละ 21.2 มความจาเปนตองไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐแตยงไมไดรบ โดยความชวยเหลอทตองการมากทสด 5 ลาดบ คอ 1) การสนบสนนผชวยคนพการ 2) การกยมเงนเพอประกอบอาชพ 3) การสงเสรมการประกอบอาชพอสระ 4) การปรบสภาพแวดลอมทอยอาศย และ 5) การใหคาแนะนาปรกษา (รอยละ 31.5, 23.7, 19.4, 17.1 และ 15.2 ตามลาดบ)

จากผลการสารวจขางตน แสดงใหเหนวาประชากรทพการยงไมไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐบาลครบถวนเพยงพอ ดงนนรฐบาลควรสนบสนนชวยเหลอผพการในเรองดงกลาวใหครอบคลมทวถงเพอใหผพการมคณภาพชวตทดขน



60

แผนภม 11 รอยละของประชากรทพการ จาแนกตามความจาเปนตองไดรบความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ แตยงไมไดรบ พ.ศ. 2560

ความตองการความชวยเหลอหรอสวสดการจากรฐ1/ 5 อนดบแรก 1/ ตอบไดไมเกน 2 คาตอบ

8. ผดแลประชากรพการทมความลาบากในการดแลตนเอง

ประชากรพการอาย 5 ปขนไปทมความลาบากในการดแลตนเองระดบรนแรง (ลาบากมากหรอทาไมไดเลย) จานวน 7.2 แสนคน ประชากรกลมนไมมผดแลรอยละ 9.1 มผดแลเปนสมาชกในครวเรอน รอยละ 85.0 มผดแลท ไ มได เปนสมาชกในครวเรอนรอยละ 5.8

รอยละ 31.5

23.7

19.4

17.1

15.2

0 10 20 30 40

ประชากรพการ ทจาเปนตองไดรบความชวยเหลอฯ

782,992 คน (100%)

การสนบสนนผชวยคนพการ

การกยมเงนเพอประกอบอาชพ

การสงเสรมการประกอบอาชพอสระ

การปรบสภาพแวดลอมทอยอาศย

การใหคาแนะนาปรกษา

ไมจาเปนตองไดรบ ความชวยเหลอ 78.8%

จาเปนตองไดรบ ความชวยเหลอ

21.2%

3,694,379 คน



61

เมอพจารณาประชากรพการทมความลาบากในการดแลตนเอง จาแนกตามลกษณะทางประชากร พบวา ผชายพการมสดสวนผดแลทเปนสมาชกในครวเรอนและผดแลทไมไดเปนสมาชกในครวเรอนสงกวาผหญงพการ

ประชากรพการอาย 40-59 ป มสดสวนไมมผดแลสงทสด รอยละ 16.7 ประชากรพการอาย 5-17 ปมสดสวนการมผดแลเปนสมาชกในครวเรอนสงทสด รอยละ 98.1 สวนประชากรพการในกลมอาย 60 ปขนไปมสดสวนการมผดแลซงไมไดเปนสมาชกในครวเรอนสงทสด รอยละ 6.8

ประชากรพการในเขตเทศบาลมสดสวนการไมมผดแลสงกวานอกเขตเทศบาล (รอยละ 10.2 และ 8.2 ตามลาดบ) สวนการมผดแล เปนสมาชกในครวเรอน และสดสวนการมผดแลทไมไดเปนสมาชก ในครวเรอน ประชากรพการในเขตเทศบาลมสดสวนดงกลาวตากวา นอกเขตเทศบาล

ประชากรพการในภาคเหนอ มสดสวนไมมผดแลสงทสด รอยละ 14.0 และยงมสดสวนการมผดแลไมไดเปนสมาชกในครวเรอนสงกวา ภาคอนๆ คอ รอยละ 7.7 ประชากรพการภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสดสวนการมผดแลเปนสมาชกในครวเรอนสงทสด รอยละ 89.7

ประชากรพการทอาศยอยเพยงลาพง (ขนาดครวเรอน 1 คน) มสดสวนการไมมผดแล รอยละ 44.8 สงทสด ประชากรพการในครวเรอนทมสมาชก 5 คนขนไป มสดสวนการมผดแลเปนสมาชกในครวเรอน สงทสด รอยละ 93.1

ประชากรพการทอาศยในครวเรอนท มฐานะยากจนมาก มสดสวนการไมมผดแลและสดสวนการมผดแลท ไมได เปนสมาชก ในครวเรอนสงทสด (รอยละ 13.9 และ 15.9 ตามลาดบ) ประชากรพการในกลมรารวยมาก มสดสวนการมผดแลเปนสมาชกในครวเรอนสงทสด รอยละ 90.7



62

ตาราง 23 รอยละของประชากรพการอาย ตงแต 5 ป ขนไปท ม ความลาบากในการดแลตนเองระดบรนแรง จาแนกตามผดแล เพศ กลมอาย เขตการปกครอง ภาค ขนาดครวเรอนและสถานะเศรษฐกจของครวเรอน พ.ศ. 2560

ผดแล

รวม ไมมผดแล ผดแลเปนสมาชก ในครวเรอน

ผดแลไมไดเปนสมาชก ในครวเรอน

ทวราชอาณาจกร 100.0 (716,263) 9.1 85.0 5.8 เพศ ชาย 100.0 (315,361) 7.6 86.5 5.9 หญง 100.0 (400,902) 10.4 83.9 5.7 อาย 5-17 ป 100.0 (35,190) 1.3 98.1 0.5 18-39 ป 100.0 (75,539) 7.6 91.3 1.2 40-59 ป 100.0 (106,906) 16.7 77.1 6.2 60 ปขนไป 100.0 (498,628) 8.3 84.9 6.8 เขตการปกครอง ในเขตเทศบาล 100.0 (323,145) 10.2 85.0 4.8 นอกเขตเทศบาล 100.0 (393,118) 8.2 85.1 6.7 ภาค กลาง (รวม กทม.) 100.0 (285,495) 8.7 85.8 5.5 เหนอ 100.0 (131,582) 14.0 78.3 7.7 ตะวนออกเฉยงเหนอ 100.0 (203,970) 4.8 89.7 5.5 ใต 100.0 (95,217) 12.8 82.3 4.9 ขนาดครวเรอน 1 คน 100.0 (45,818) 44.8 na 55.2 2 คน 100.0 (147,034) 9.5 87.5 3.1 3 คน 100.0 (178,598) 8.6 90.2 1.2 4 คน 100.0 (146,780) 5.5 92.0 2.5 5 คนขนไป 100.0 (198,033) 3.8 93.1 3.1

สถานะเศรษฐกจของครวเรอน

ยากจนมาก 100.0 (161,653) 13.9 70.2 15.9 ยากจน 100.0 (124,817) 11.4 87.1 1.4 ปานกลาง 100.0 (134,250) 9.2 88.9 1.9 รารวย 100.0 (144,313) 5.0 90.4 4.6 รารวยมาก 100.0 (151,231) 6.0 90.7 3.3

na หมายถง ไมเขาขาย

9. สถานะของประชากรพการภายในครวเรอน 9.1 การเปนหวหนาครวเรอน

กลมประชากรอายตงแต 18 ปขนไปมรอยละ 41.3 เปนหวหนาครวเรอน โดยผชายมากกวาครง (รอยละ 53.3) เปนหวหนาครวเรอน



63

มากกวาผหญง ซงมเพยงรอยละ 30.1 สดสวนผทเปนหวหนาครวเรอนเพมขนตามอายทมากขน คอ กลมอาย 18-39 ป เปนหวหนาครวเรอนรอยละ 23.5 กลมอาย 40-59 ป รอยละ 48.8 และกลมอายตงแต 60 ปขนไป รอยละ 61.1

เมอเปรยบเทยบประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทพการกบประชากรทไมพการ พบวา ประชากรทพการมเกอบครง (รอยละ 49.5) เปนหวหนาครวเรอนสดสวนสงกวาประชากรทไมพการ (รอยละ40.7) ประชากรพการผชายมสดสวนผ เปนหวหนาครวเรอนสงกวาผหญง (รอยละ 58.1 และ 42.3 ตามลาดบ) ซงมสดสวนสงกวาประชากรท ไมพการ ทงผชายและผหญง (รอยละ 53.0 และ 29.2 ตามลาดบ) แตในทางกลบกนเมอพจารณากลมอาย พบวา ประชากรทพการมสดสวน ผเปนหวหนาครวเรอนนอยกวาประชากรทไมพการในทกกลมอาย

แผนภม 12 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทเปนหวหนาครวเรอน จาแนกตามความพการ เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

61.7

49.0

53.058.1

61.1

23.523.8

29.2

40.7

58.6

43.7

8.8

42.3

49.5

48.8

30.1

53.3

41.3

0 20 40 60 80

60 ปขนไป

40-59 ป

18-39 ป

หญง

ชาย

รวม รวมพการไมพการ

รอยละ



64

9.2 การสมรส

เมอพจารณาการสมรสหรออยกนกนฉนสามภรรยาทงทจด และไมไดจดทะเบยนสมรส พบวา ประชากรอายตงแต 18 ปขนไป มรอยละ 63.1 สมรสหรออยกนกนฉนสามภรรยา ผชายสมรสรอยละ 64.5 สงกวาผหญงสมรสมรอยละ 61.8 กลมอาย 40-59 ป มสดสวนผทสมรสรอยละ 78.1 สงกวากลมอายอน (กลมอาย 60 ปขนไปรอยละ 62.3 และกลมอาย 18-39 ป รอยละ 49.1) สาหรบกลมวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มสดสวนผสมรสนอยลง แตมคนโสดเพยงรอยละ 4.6 สวนคนทเคยสมรส เชน หมาย หยา แยกกนอย หรอเคยสมรสแตไมทราบสมรส มมากถง รอยละ 33.1

ประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทพการ มผสมรส (รอยละ 44.9) นอยกวาประชากรทไมพการ (รอยละ 64.4 ) ทงผชายและผหญง และ ทกกลมอาย

แผนภม 13 รอยละของประชากรอายตงแต 18 ปขนไปทสมรส จาแนกตามความพการ เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

79.1

65.1

62.3

49.1

66.2

64.4

63.8

49.8

56.1

44.9

35.5

14.6

54.3

47.3

63.1

64.5

61.8

78.1

0 20 40 60 80 100

60 ปขนไป

40-59 ป

18-39 ป

หญง

ชาย

รวมรวมพการไมพการ

รอยละ



65

10. การเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของประชากร พการ 10.1 การใชคอมพวเตอร การมคอมพวเตอรใชสวนตว และการใช

อนเทอรเนตของประชากรพการ การใชคอมพวเตอร การมคอมพวเตอรใชสวนตว และการใช

อนเทอรเนตของประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป ไดใชคอมพวเตอรในรอบ 12 เดอนกอนการสารวจ (เดอน ต.ค. 59 - พ.ย. 60) คอนขางนอยเพยงรอยละ 5.8 ผชายพการใชคอมพวเตอรรอยละ 6.1 สงกวาผหญงพการเพยงเลกนอย (รอยละ 5.5) ประชากรพการกลมอายนอยมสดสวนผทใชคอมพวเตอรสงกวากลมอายทเพมมากขน (กลมอาย 5-17 ปมสดสวนสงทสดรอยละ 37.9 กลมอาย 18-39 ป รอยละ 13.7 กลมอาย 40-59 ป รอยละ 7.1 และกลมอาย 60 ปขนไป มสดสวนนอยทสดเพยงรอยละ 2.2)

การมคอมพวเตอรใชสวนตวของประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป มเพยงรอยละ 3.7 โดยมลกษณะเชนเดยวกบการใชคอมพวเตอร แตมสดสวนผมคอมพวเตอรใชสวนตวนอยกวาสดสวนผใชคอมพวเตอร

การเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร อกเรองหนง ทควรพจารณา คอการใชอนเทอรเนต พบวา ประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป มการใชอนเทอรเนตในรอบ 12 เดอนกอนการสารวจนนคอนขางนอยเพยงรอยละ 9.2 สงกวาสดสวนผทใชคอมพวเตอรเลกนอย ทงนเนองจากอนเทอรเนตสามารถใชผานอปกรณอนนอกเหนอจากคอมพวเตอรกได เชน โทรศพทเคลอนท และโทรทศนดจทล เปนตน

โดยสดสวนของประชากรพการทใชอนเทอรเนตมลกษณะเชนเดยวกบการใชคอมพวเตอรเชนกน คอผชายใชอนเทอรเนตสงกวาผหญง (รอยละ 11.2 และ 7.5 ตามลาดบ) กลมเดกอาย 5-17 ป มประมาณ 1 ใน 3 (รอยละ 35.9) ไดใชอนเทอรเนต ซงมสดสวนสงทสด และผทมอายมากขนมสดสวนผทใชอนเทอรเนตลดลงตามลาดบ และนอยทสดคอกลมผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มเพยงรอยละ 3.2 เทานน



66

แผนภม 14 รอยละของประชากรพการทมอาย ตงแต 5 ป ขนไปทใชคอมพวเตอร มคอมพวเตอรใชสวนตว และใชอนเทอรเนต จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

10.2 การมโทรศพทเคลอนทใชสวนตวของประชากรพการ

กลมประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป มรอยละ 41.1 ทมโทร ศพท เคล อนท ใชส วนตว ประชากรพการผ ชาย มสดสวนท มโทรศพทเคลอนทมากกวาผหญงเพยงเลกนอย (รอยละ 42.3 และ 40.1 ตามลาดบ) กลมอาย 40-59 ป มโทรศพทเคลอนทรอยละ 61.9 สงทสด รองลงมาคอ กลมอาย 18-39 ป รอยละ 45.3 สวนกลมอายอน มโทรศพทเคลอนทนอยกวา 1 ใน 3 ซงผหญงพการเกอบทกกลมอาย มสดสวนผทมโทรศพทเคลอนทสงกวาผชาย ยกเวนกลมผสงอายทผชายมรอยละผทมโทรศพทเคลอนทสงกวาผหญง

3.2

14.8

7.5

9.2

13.7

11.2

35.9

24.8

3.6

3.7

3.8

24.7

7.5

5.9

1.2

5.8

2.2

6.1

5.5

37.9

7.1

0 10 20 30 40

60 ปขนไป

40-59 ป

18-39 ป

5-17 ป

หญง

ชาย

รวม การใชคอมพวเตอรการมคอมพวเตอรใชสวนตวการใชอนเทอรเนต

รอยละ



67

ประชากรพการ (ทมอายตงแต 5 ปขนไป) มรอยละ 41.1 ทมโ ท ร ศพท เ คล อ นท ใ ช ส วนต วน น แต ม เ พ ย ง ร อยละ 14 . 3 ท มโทรศพทเคลอนทแบบสมารทโฟน (smartphone) ประชากรพการผชายมสมารทโฟนรอยละ 17.8 มากกวาผหญงมรอยละ 11.4 โดยมเพยง กลมอาย 18-39 ป และกลมอาย 5-17 ป ท มสมารทโฟนมากกวา รอยละ 30.0 (รอยละ 33.2 และ 31.8 ตามลาดบ) ผชายพการเกอบ ทกกลมอายมสดสวนผท มสมารทโฟนสงกวาผหญง ยกเวนกลมเดก อาย 5-17 ปทผหญงมรอยละผทมสมารทโฟนสงกวาผชาย

แผนภม 15 รอยละของประชากรพการทมอาย ตงแต 5 ป ขนไป ทมโทรศพทเคลอนทใชสวนตว จาแนกตามประเภทโทรศพทเคลอนท เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

14.3 17.811.4

31.8 33.226.1

24.528.7

12.1

27.7

6.2

2.726.8

35.8

41.1 42.3 40.134.5

45.3

33.9

61.9

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

รวม ชาย หญง 5-17 ป 18-39 ป 40-59 ป 60 ปขนไป

ไมใชสมารทโฟน

สมารทโฟน

รอยละ



68

11. ความลาบาก หรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน

ประชากรพการทมอายตงแต 5 ปขนไป มรอยละ 37.1 ทมความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน เชน ทางานบาน ซอของ และไปตลาด เปนตน ซงเปนผลจากความลาบาก/ปญหาสขภาพ หรอลกษณะความบกพรอง ผหญงพการมสดสวนผทมความลาบากในการทากจกรรมของครวเรอนสงกวาผชาย (รอยละ 38.1 และ 35.8 ตามลาดบ) โดยเฉพาะผหญงพการวยเรมทางาน (อาย 18-39 ป) และวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มสดสวนผทมความลาบากในการทากจกรรมของครวเรอน สงกวาผชาย

ประชากรพการวยสงอาย มสดสวนผทมความลาบากในการทากจกรรมของครวเรอนสงสด รอยละ 40.4 รองลงมาคอกลมอาย 18-39 ป 5-17 ป และ 40-59 ป (รอยละ 35.3, 30.7 และ 28.9 ตามลาดบ)

แผนภม 16 รอยละของประชากรพการอาย ตงแต 5 ป ขนไปท ม ความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

37.1 35.8 38.1

30.735.3

28.9

40.4

0

10

20

30

40

50


รอยละ



69

เหตผลของความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน สวนใหญเนองจากสภาพความพการมถงรอยละ 62.1 รองลงมา คอเดนทางไมสะดวก (รอยละ 20.3) และคนในบานไมอยากใหทา (รอยละ 15.5) สาหรบเหตผลอนๆ มเพยงเลกนอย (รอยละ 2.1) ประชากรพการทงผชายและผหญง รวมทงประชากรพการกลมอาย 40-59 ป และ กลมวยสงอายมเหตผลทสาคญเรยงตามลาดบ 4 เหตผลนเชนกน แตกตางจากเดกพการ (อาย 5-17 ป) และผพการวยเรมทางาน (อาย 18-39 ป) ทมเหตผลลาดบท 2 คอ คนในบานไมอยากใหทาสลบกนกบลาดบท 3 คอ เดนทางไมสะดวก

แผนภม 17 รอยละของประชากรพการอายตงแต 5 ปขนไปทม ความลาบากหรอขอจากดในการทากจกรรมของครวเรอน จาแนกตามเหตผลทมความลาบากหรอขอจากด เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

62.1 66.6 58.588.1 81.4 74.6

55.1

20.3 17.2 22.816.7

24.5

15.5 14.3 16.3 17.83.81.77.59.0 13.9 2.61.20.91.22.41.92.1

0

20

40

60

80

100


สภาพความพการ เดนทางไมสะดวก คนในบานไมอยากใหไป อนๆ

รอยละ



70

12. ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน

ประชากรพการท มอายต งแต 5 ป ขนไป รอยละ 41.0 ม ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน เชน ไปวด โบสถ มสยด งานแตงงาน และงานศพ เปนตน ซงเปนผลจากความลาบากปญหาสขภาพ หรอลกษณะความบกพรอง ผหญงพการมรอยละ 42.8 ทมความลาบากในการเขารวมกจกรรมในชมชนสงกวาผชาย (รอยละ 38.9) ประชากรพการวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มสดสวนผทมความลาบาก ในการเขารวมกจกรรมในชมชนสงสดรอยละ 44.9 รองลงมาคอ กลมอาย 18-39 ป 5-17 ป และ 40-59 ป (รอยละ 36.1, 35.2 และ 32.7 ตามลาดบ)

แผนภม 18 รอยละของประชากรพการอาย ตงแต 5 ป ขนไปทม ความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน จาแนกตามเพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

44.9

32.736.135.2

41.0 38.942.8

0

10

20

30

40

50


รอยละ



71

เหตผลของความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน สวนใหญเนองจากสภาพความพการ รอยละ 60.1 รองลงมาคอ เดนทางไมสะดวก รอยละ 23.5 และคนในบานไมอยากใหทารอยละ 13.0 เหตผลอนๆ มเพยงเลกนอยรอยละ 3.4 ประชากรพการทงผชายและผหญง รวมทงประชากรพการกลมอาย 40-59 ป และกลมวยสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มเหตผลเรยงตามลาดบ 4 เหตผลนเชนกน มเพยงประชากรพการวยเดก (อาย 5-17 ป) และวยเรมทางาน (อาย 18-39 ป) ทมเหตผลลาดบท 2 คอ คนในบานไมอยากใหทา ซงแตกตางจากกลมอายอน

แผนภม 19 รอยละของประชากรพการอายต งแต 5 ปข นไปทมความลาบากหรอขอจากดในการเขารวมกจกรรมในชมชน จาแนกตามเหตผลทมความลาบากหรอขอจากด เพศ และกลมอาย พ.ศ. 2560

60.1 65.4 56.081.4 79.0 71.6

53.8

23.5 18.7 27.24.7 18.5

28.3

2.110.413.112.813.0 14.08.713.43.91.22.96.13.73.13.4

0

20

40

60

80

100


สภาพความพการ เดนทางไมสะดวก คนในบานไมอยากใหไป อนๆ

รอยละ



73

ภาคผนวก



74



75

ภาคผนวก ความเปนมา

สานกงานสถตแหงชาต ไดดาเนนการสารวจขอมลเกยวกบความพการมาตงแต พ.ศ. 2517 โดยรวมไวในโครงการสารวจเกยวกบอนามยและสวสดการ จนกระทงถง พ.ศ. 2544 รวมจานวน 10 ครง

ปจจบนความตองการใชขอมลความพการมแนวโนมเพมมากขนเปนลาดบ สานกงานสถตแหงชาต จงไดพจารณาแยกขอถามความพการออกจากโครงการสารวจเกยวกบอนามยและสวสดการ และไดจดทาโครงการสารวจความพการและภาวะทพพลภาพขนเปนครงแรกใน พ.ศ. 2545 ตอมา พ.ศ. 2550 2555 และ 2560 ซงเปนการสารวจครงท 4 โดยมแผนการสารวจทก 5 ป

ทงนตงแต พ.ศ. 2550 สานกงานสถตแหงชาต ไดเปลยนชอการสารวจเปน “การสารวจความพการ” เพอใหสอดคลองกบการปรบเปลยนคานยามของความพการตามแนวคดของบญชสากล เพอการจาแนกการทางาน ความพการ และสขภาพ (International Classification of Functioning, Disability and Health: ICF) ขององคการอนามยโลกเพอใหมขอมลเปนมาตรฐานสากล

การสารวจความพการ พ.ศ. 2560 เปนครงแรกทไดใชชดคาถามของกลมวอชงตน (Washington Group) และองคการยนเซฟรวมกนพฒนาตามแนวคด ICF เพอใชในการระบความพการ ซงพจารณาความพการจากความลาบากหรอปญหาสขภาพ การสารวจ พ.ศ. 2560ใชคาถามความพการขององคการยนเซฟ สาหรบเดกอาย 2-4 ป และสาหรบเดกอาย 5-17 ป ซงยนเซฟไดพฒนาขนเพอใหเหมาะสมกบลกษณะความพการทเกดขนในวยเดก นอกจากนไดใชคาถามความพการของกลมวอชงตน สาหรบผใหญอายตงแต 18 ปขนไป คาถามเหลานกลมวอชงตนและองคการยนเซฟสงเสรมใหประเทศตาง ๆ นาไปใชในการสารวจความพการ



76

เพอใหขอมลสามารถเปรยบเทยบกนไดระหวางประเทศ และหนวยงานตาง ๆ สามารถนาขอมลไปใชในการวางแผนสาหรบใหความชวยเหลอ จดบรการฟนฟสมรรถภาพ และจดสวสดการตาง ๆ ใหผพการไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของผพการ เพอใหผพการมคณภาพชวตทดขน

วตถประสงค

การสารวจความพการ พ.ศ. 2560 (สคพ.60) มวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลเกยวกบ

1) ประชากรทพการ คอ ประชากรทมลกษณะ ดงตอไปน อยางนอย 1 อยาง ไดแก - ประชากรทมความลาบากหรอปญหาสขภาพในดานตาง ๆ

(รวม ความลาบากในการดแลตนเอง) - ประชากรทมความบกพรองลกษณะตาง ๆ

2) ผดแลของประชากรทมความลาบากในการดแลตนเอง 3) ภาวะสขภาพ การใชเครองชวย สวสดการ การใชคอมพวเตอร

และอนเทอรเนต ของประชากรทมความพการ

ขอบขายของการสารวจ

ครวเรอนทอยในขอบขายของการสารวจความพการ พ.ศ. 2560 ไดแก ครวเรอนสวนบคคล ทงในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาล ทวประเทศ

เวลาอางอง

ระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ หมายถง ระยะเวลานบจากเดอนกอนเดอนสมภาษณยอนหลงไป

12 เดอน ดงน ถาสมภาษณ ต.ค. 60 คอ ชวง ต.ค. 59 – ก.ย. 60 ถาสมภาษณ พ.ย. 60 คอ ชวง พ.ย. 59 – ต.ค. 60 ถาสมภาษณ ธ.ค. 60 คอ ชวง ธ.ค. 59 – พ.ย. 60



77

วธการเลอกตวอยาง

สารวจนเปนการสารวจดวยตวอยาง (Sample Survey Method) โดยใชแผนการสมตวอยางแบบ Stratified Two Stage Sampling โดยมกรงเทพมหานคร และภาค (4 ภาค) เปนสตราตม (Stratum) ซงมทงสน 5 สตราตม และในแตละสตราตม (กทม.และภาค) ไดแบงออกเปน 2 สตราตมยอยตามลกษณะการปกครอง คอ ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล โดยมเขตแจงนบ (EA) เปนตวอยางขนทหนง ครวเรอนสวนบคคล เปนตวอยางขนทสอง ซงมจานวนครวเรอนตวอยางทงสนประมาณ 109,000 ครวเรอน

การเกบรวบรวมขอมล โดยใหเจาหนาทของสานกงานสถตแหงชาตไปสมภาษณสมาชกของครวเรอนตวอยางในเดอนตลาคม พฤศจกายน และธนวาคม พ.ศ. 2560

รายการขอมลทเกบรวบรวม 1) ลกษณะทวไปของสมาชกในครวเรอน 2) การศกษา 3) การทางานระหวาง 12 เดอนกอนวนสมภาษณ 4) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 2-4 ป 5) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 5-17 ป 6) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของผ ใหญอายต งแต

18 ปขนไป 7) ผดแลของผทมความลาบากในการดแลตนเอง 8) ลกษณะความบกพรอง 9) ภาวะสขภาพ 10) การใชเครองชวย สวสดการ การใชคอมพวเตอรและ

อนเทอรเนต 11) ลกษณะของครวเรอน



78

คานยาม

1. ความพการ (Disability)

ความพการมความหมายไดหลายมต อาจมองวาพการจาก 1) ลกษณะภายนอก หรอ 2) ความสามารถในการทากจกรรมตาง ๆ หรอ 3) ความสามารถเขารวมในสงคม ตวอยาง เชน คนทถกตดขาใตเขา เมอมองจากภายนอก คอ พการขาขาด เมอมองทความสามารถจะกลาววาพการเดนลาบาก และเมอมองทความสามารถในการเขารวมสงคม อาจกลาววาคนนมความพการไมสามารถประกอบอาชพเดมได ดงนนแนวทางของ International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) จงกลาววา “ความพการมความหมายครอบคลมความบกพรอง (Impairments) ขอจากดในการทากจกรรม (Activity limitations) และขอจากดในการมสวนรวม (Participation restrictions)” มดงน

• ความบกพรอง (Impairment) หมายถง การสญเสยหรอความผดปกตของโครงสรางของ

รางกาย หรอการใชงานของรางกาย (รวมถงการทางานดานจตใจ) ทสงเกตหรอเหนไดชด ดงนน ความบกพรองจะพจารณาท “อวยวะ” หรอ “ระบบการทางาน” ของสวนตาง ๆ ของมนษย เชน ตาบอด หหนวก แขน/ขาขาด อมพาต โรคจต/วกลจรต ออทสตก เปนตน

• ขอจากดในการทากจกรรม (Activity limitation) หมายถง ความยากลาบากในการกระทากจกรรมของแตละ

บคคลเมอเปรยบเทยบกบบคคลทวไปทไมมปญหาทางสขภาพจะพงทาได อาจมความยากลาบากไดตงแตระดบเลกนอยจนถงระดบมาก ดงนนขอจากดในการทากจกรรมจะพจารณาท “ความสามารถ” ของบคคลโดยรวมวาสามารถทากจกรรมหนง ๆ จนเสรจสนไดหรอไม ถาไดจะตองทาดวยความลาบากหรอไม โดยไมสนใจวาบคคลนนมความบกพรองอะไรบาง



79

• ขอจากดในการมสวนรวม (Participation restriction) หมายถง ปญหาทบคคลประสบเมออยในสถานการณหนง

ของชวต โดยเปรยบเทยบสงทบคคลนนทาไดกบสงทคาดหวงวาบคคลทไมมความพการสามารถทาได ในสงคมหรอวฒนธรรมเดยวกน เชน การประกอบอาชพ การเดนทาง การดแลบตร การทางานบาน และ การเขารวมกจกรรมในชมชน เปนตน

ในการสารวจความพการ พ.ศ. 2560 น พจารณาความพการเฉพาะความบกพรอง และขอจากดในการทากจกรรมเทานน

2. ความลาบาก หมายถง ความลาบากอนสบเนองมาจากปญหาสขภาพทาง

รางกาย หรอจตใจ

3. ปญหาสขภาพ หมายถง รางกาย จตใจ หรออารมณมความผดปกต เชน

ความเจบปวย โรคหรอภาวะเรอรง มลกษณะความบกพรอง อวยวะตาง ๆ ทางานหรอทาหนาทไมไดตามปกต เปนตน

4. เครองชวย หมายถง อปกรณ อวยวะเทยมหรอเครองชวยคนพการ เพอ

ชวยเพมความสามารถใหทางาน ทากจกรรมทวไป และกจกรรมสาคญของชวตได หรอเพออานวยความสะดวก หรอบรรเทาความลาบากหรอปญหาในเรองดงกลาว

ยกเวน แวนตาและคอนแทกซเลนสสาหรบสายตาสน ยาว และเอยง ทสามารถซอไดตามรานตดแวนทวไป 5. ยา

หมายถง ยาทใชรกษา ควบคม หรอบรรเทาความลาบากหรอปญหาสขภาพในเรองนน ๆ



80

คาอธบายเพมเตมเกยวกบประชากรทพการ การสารวจความพการ พ.ศ. 2560 เกบรวบรวมขอมลเกยวกบ

ประชากรทพการ คอ ประชากรทมลกษณะดงตอไปนอยางนอย 1 ลกษณะ ไดแก

1) ความลาบากหรอปญหาสขภาพ มดงน 1.1) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 2-4 ป

(เดกเลก) ไดแก ความลาบากในการมองเหน การไดยน การเดน การเคลอนไหวรางกายสวนบน (การใชมอหยบจบสงของขนาดเลก) การสอสาร การเรยนร การเลน และการเตะ กด หรอตเดกคนอน หรอผใหญ

1.2) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของเดกอาย 5-17 ป ไดแก ความลาบากในการมองเหน การไดยน การเดน การดแลตนเอง การสอสาร การเรยนร การจดจาหรอมสมาธ การยอมรบการเปลยนแปลงกจวตรประจาวน การควบคมพฤตกรรม การคบเพอนใหม และอาการจตสงคม (อาการวตกกงวล/หงดหงด/กลมใจ หรออาการเสยใจ/ซมเศรา)

1.3) ความลาบากหรอปญหาสขภาพของผใหญอาย 18 ปขนไป ไดแก ความลาบากในการมองเหน การไดยน การเดน การสอสาร การจดจาหรอมสมาธ การดแลตนเอง การเคลอนไหวรางกายสวนบน อาการจตสงคม(อาการกลมใจ/หงดหงด/วตกกงวล หรออาการเสยใจ/ซมเศรา) และ การลกจากการนอนเปนทานง

ผทมความลาบากหรอปญหาสขภาพ ในทนหมายถง ผทมความลาบากมาก หรอทาไมไดเลย ในประเภทความลาบากหรอปญหาสขภาพนน



81

2) ลกษณะความบกพรอง มจานวน 25 ลกษณะ ไดแก 3.1 ตาบอด 2 ขาง 3.13 แขน ขา มอ ลาตว คดงอ เกรง 3.2 สายตาเลอนราง 2 ขาง โกง กระตก สน 3.3 ตาบอด 1 ขางและเลอนราง 1 ขาง 3.14 แขน 2 ขาง/ขา 2 ขางไมเทากน 3.4 หหนวก 2 ขาง 3.15 เทาปก เทาตะแคง เทากลบ 3.5 หตง 2 ขาง 3.16 อมพาต 3.6 สอความหมายดวยการพดและ 3.17 อมพฤกษ

การฟงไมได 3.18 โรคจต/วกลจรต 3.7 แขนขาด 3.19 ออทสตก 3.8 ขาขาด 3.20 ปญญาออน/ดาวนซนโดรม 3.9 มอขาด 3.21 บกพรองทางการเรยนร 3.10 นวมอขาด ไมสามารถหยบจบ 3.22 ปากแหวง/เพดานโหว

สงของได 3.23 ศรษะใหญ/เลกผดปกต 3.11 นวหวแมเทาขาด 3.24 ใบหนาผดรป/ผดปกต 3.12 แขน ขา ลบ/เหยยดงอไมได 3.25 คนแคระ/คนยกษ

โดยสารวจประชากรทมความพการ เนองจากมความลาบากหรอปญหาสขภาพ เฉพาะผทมอายตงแต 2 ปขนไป เพราะคนกลมนสามารถทราบหรอผอนสงเกตเหนไดถงความลาบากหรอปญหาสขภาพในเรองทกลาวมาขางตน สวนลกษณะความบกพรองของประชากรนน สารวจประชากรทกกลมอาย (แรกเกดเปนตนไป)

การสํารวจความพิการ พ.ศ. 2560¸”้าน... · 2019. 5....

Documents

Transcript of การสํารวจความพิการ พ.ศ. 2560¸”้าน... · 2019. 5....