การสรางเครอขาย (Networking)ความหมาย

เครอขาย (Network) คอ การเชอมโยงของกลมของคนหรอกลมองคกรทสมครใจ ทจะแลกเปลยนขาวสารรวมกน หรอทำากจกรรมรวมกน โดยมการจดระเบยบโครงสรางของคนในเครอขายดวยความเปนอสระ เทาเทยมกนภายใตพนฐานของความเคารพสทธ เชอถอ เอออาทร ซงกนและกน

ประเดนสำาคญของนยามขางตน คอ ความสมพนธตองเปนไปโดยสมครใจ กจกรรมททำาตองมลกษณะเทาเทยมหรอแลกเปลยนซงกนและ

กน การเปนสมาชก ตองไมมผลกระทบตอความเปนอสระหรอความ

เปนตวของตวเองของคนหรอองคกรนน ๆการเชอมโยงในลกษณะของเครอขาย จะตองพฒนาไปสระดบ

ของการลงมอทำากจกรรมรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายรวมกนดวย ดงนน เครอขายตองมการจดระบบใหกลมบคคลหรอองคกรทเปนสมาชกดำาเนนกจกรรมบางอยางรวมกน เพอนำาไปสจดหมายทเหนพองตองกน ซงอาจเปนกจกรรมเฉพาะกจตามความจำาเปน เมอภารกจบรรลเปาหมายแลว เครอขายกอาจยบสลายไป แตถามความจำาเปนหรอมภารกจใหมอาจกลบมารวมตวกนไดใหม หรอจะเปนเครอขายทดำาเนนกจกรรมอยางตอเนองระยะยาวกได

องคประกอบของเครอขาย เครอขายเทยม (Pseudo network) หมายถงเครอขายชนด

ทเราหลงผดคดวาเปนเครอขาย แตแทจรงแลวเปนแคการชมนมพบปะสงสรรคระหวางสมาชก โดยทตางคนตางกไมไดมเปาหมายรวมกน และไมไดตงใจทจะทำากจกรรมรวมกน เปนการรวมกลมแบบเฮโลสาระพา

หรอรวมกนตามกระแสนยมทไมมวตถประสงคชดเจน ดงนน การทำาความเขาใจกบองคประกอบของเครอขายจงมความสำาคญ เพอชวยใหสมาชกสามารถสรางเครอขายแทแทนการสรางเครอขายเทยม

เครอขาย (แท) มองคประกอบสำาคญอยอยางนอย 7 อยางดวยกน คอ

1. มการรบรและมมมองทเหมอนกน (common perception)2. การมวสยทศนรวมกน (common vision)3. มความสนใจหรอมผลประโยชนรวมกน (mutual

interests/benefits)4. การมสวนรวมของสมาชกทกคนในเครอขาย (stakeholders

participation)5. มการเสรมสรางซงกนและกน (complementary

relationship)6. มการเกอหนนพงพากน (interdependent)7. มปฏสมพนธกนในเชงแลกเปลยน (interaction)

มการรบรมมมองทเหมอนกน (common perception)       ตองมความรสกนกคดและการรบรเหมอนกนถงเหตผลในการเขามารวมกนเปนเครอขาย เชน มความเขาใจในตวปญหาและมจตสำานกในการแกไขปญหารวมกน ประสบกบปญหาอยางเดยวกนหรอตองการความชวยเหลอในลกษณะทคลายคลงกน ซงจะสงผลใหสมาชกของเครอขายเกดความรสกผกพนในการดำาเนนกจกรรมรวมกนเพอแกปญหาหรอลดความเดอดรอนทเกดขน         การรบรรวมกนถอเปนหวใจของเครอขายททำาใหเครอขายดำาเนนไปอยางตอเนอง เพราะถาเรมตนดวยการรบรทตางกน มมมมองหรอแนวคดทไมเหมอนกนแลว จะประสานงานและขอความรวมมอยาก เพราะแตละคนจะตดอยในกรอบความคดของตวเอง มองปญหาหรอความตองการไปคนละทศละทาง แตทงนมไดหมายความวาสมาชกของ

เครอขายจะมความเหนทตางกนไมได เพราะมมมองทแตกตางชวยใหเกดการสรางสรรค ในการทำางาน แตความแตกตางนนตองอยในสวนของกระบวนการ (process) ภายใตการรบรถงปญหาทสมาชกทกคนยอมรบแลว มฉะนนความเหนทตางกนจะนำาไปสความแตกแยกและแตกหกในทสด

การมวสยทศนรวมกน (common vision)       วสยทศนรวมกน หมายถงการทสมาชกมองเหนจดมงหมายในอนาคตทเปนภาพเดยวกน มการรบรและเขาใจไปในทศทางเดยวกน และมเปาหมายทจะเดนทางไปดวยกน การมวสยทศนรวมกนจะทำาใหกระบวนการขบเคลอนเกดพลง มความเปนเอกภาพ และชวยผอนคลายความขดแยงอนเนองมาจากความคดเหนทแตกตางกน ในทางตรงกนขาม ถาวสยทศนหรอเปาหมายของสมาชกบางกลมขดแยงกบวสยทศนหรอเปาหมายของเครอขาย พฤตกรรมของสมาชกกลมนนกจะเรมแตกตางจากแนวปฎบตทสมาชกเครอขายกระทำารวมกน ดงนน แมวาจะตองเสยเวลามากกบความพยายามในการสรางวสยทศนรวมกน แตกจำาเปนจะตองทำาใหเกดขน หรอถาสมาชกมวสยทศนสวนตวอยแลว กตองปรบใหสอดคลองกบวสยทศนของเครอขายใหมากทสดแมจะไมซอนทบกนแนบสนทจนเปนภาพเดยวกน แตอยางนอยกควรสอดรบไปในทศทางเดยวกน

มความสนใจหรอผลประโยชนรวมกน ( mutual interests/benefits)

คำาวาผลประโยชนในทนครอบคลมทงผลประโยชนทเปนตวเงนและผลประโยชนไมใชตวเงน ถาการเขารวมในเครอขายสามารถตอบสนองตอความตองการของเขาหรอมผลประโยชนรวมกน กจะเปนแรงจงใจใหเขามามสวนรวมในเครอขายมากขน

ดงนน ในการทจะดงใครสกคนเขามามสวนรวมในการดำาเนนงานของเครอขาย จำาเปนตองคำานงถงผลประโยชนทเขาจะไดรบจากการเขารวม ถาจะใหดตองพจารณาลวงหนากอนทเขาจะรองขอ ลกษณะของผลประโยชนทสมาชกแตละคนจะไดรบอาจแตกตางกน แตควรตองใหทกคนและตองเพยงพอทจะเปนแรงจงใจใหเขาเขามสวนรวมในทางปฎบตไดจรง ไมใชเปนเขามาเปนเพยงไมประดบเนองจากมตำาแหนงในเครอขาย แตไมไดรวมปฎบตภาระกจ เมอใดกตามทสมาชกเหนวาเขาเสยประโยชนมากกวาได หรอเมอเขาไดในสงทตองการเพยงพอแลว สมาชกเหลานนกจะออกจากเครอขายไปในทสด

การมสวนรวมของสมาชกทกคนในเครอขาย (stakeholders participation)        การมสวนรวมของสมาชกในเครอขาย เปนกระบวนการทสำาคญมากในการพฒนาความเขมแขงของเครอขาย เปนเงอนไขททำาใหเกดการรวมรบร รวมคด รวมตดสนใจ และรวมลงมอกระทำาอยางเขมแขง ดงนน สถานะของสมาชกในเครอขายควรมความเทาเทยมกน ทกคนอยในฐานะ “หนสวน (partner)” ของเครอขาย เปนความสมพนธในแนวราบ (horizontal relationship) คอความสมพนธฉนทเพอน มากกวาความสมพนธในแนวดง (vertical relationship) ในลกษณะเจานายลกนอง ซงบางครงกทำาใดยากในทางปฎบตเพราะตองเปลยนกรอบความคดของสมาชกในเครอขายโดยการสรางบรบทแวดลอมอนๆ เขามาประกอบ แตถาทำาไดจะสรางความเขมแขงใหกบเครอขายมาก

มการเสรมสรางซงกนและกน ( complementary relationship)        องคประกอบทจะทำาใหเครอขายดำาเนนไปอยางตอเนอง คอ การทสมาชกของเครอขายตางกสรางความเขมแขงใหกนและกน โดยนำาจด

แขงของฝายหนงไปชวยแกไขจดออนของอกฝายหนง แลวทำาใหไดผลลพธเพมขนในลกษณะพลงทวคณ (1+1 > 2) มากกวาผลลพธทเกดขนเมอตางคนตางอย

การเกอหนนพงพากน ( interdependence )   เปนองคประกอบททำาใหเครอขายดำาเนนไปไดอยางตอเนองเชนเดยวกน การทสมาชกเครอขายตกอยในสภาวะจำากดทงดานทรพยากร ความร เงนทน กำาลงคน ฯลฯ ไมสามารถทำางานใหบรรลเปาหมายอยางสมบรณไดดวยตนเองโดยปราศจากเครอขาย จำาเปนตองพงพาซงกนและกนระหวางสมาชกในเครอขาย การทำาใหหนสวนของเครอขายยดโยงกนอยางเหนยวแนน จำาเปนตองทำาใหหนสวนแตละคนรสกวาหากเอาหนสวนคนใดคนหนงออกไปจะทำาใหเครอขายลมลงได การดำารงอยของหนสวนแตละคนจงเปนสงจำาเปนสำาหรบการดำารงอยของเครอขาย การเกอหนนพงพากนในลกษณะนจะสงผลใหสมาชกมปฎสมพนธระหวางกนโดยอตโนมต

มปฎสมพนธในเชงแลกเปลยน ( interaction ) หากสมาชกในเครอขายไมมการปฎสมพนธกนแลว กไมตางอะไร

กบกอนหนแตละกอนทรวมกนอยในถง แตละกอนกอยในถงอยางเปนอสระ ดงนนสมาชกในเครอขายตองทำากจกรรมรวมกนเพอกอใหเกดการปฎสมพนธระหวางกน เชน มการตดตอกนผานทางการเขยน การพบปะพดคย การแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน หรอมกจกรรมประชมสมมนารวมกน โดยทผลของการปฎสมพนธนตองกอใหเกดการเปลยนแปลงในเครอขายตามมาดวย

ลกษณะของปฎสมพนธระหวางสมาชกควรเปนการแลกเปลยนกน (reciprocal exchange) มากกวาทจะเปนผใหหรอเปนผรบฝายเดยว (unilateral exchange) ยงสมาชกมปฎสมพนธกนมาก

เทาใดกจะเกดความผกพนระหวางกนมากขนเทานน ทำาใหการเชอมโยงแนนแฟนมากขน มการเรยนรระหวางกนมากขน สรางความเขมแขงใหกบเครอขาย

องคประกอบขางตนไมเพยงแตจะเปนประโยชนในการนำาไปชวยจำาแนกระหวางเครอขายแท กบเครอขายเทยมเทานน แตยงแสดงใหเหนถงปจจยทจะมผลตอการเสรมสรางความเขมแขงของเครอขายดวย การกอเกดของเครอขาย

เครอขายแตละเครอขาย ตางมจดเรมตน หรอถกสรางมาดวยวธการตางๆกน แบงชนดของเครอขายออกเปน 3 ลกษณะ คอ 1. เครอขายทเกดโดยธรรมชาต

เครอขายชนดนมกเกดจากการทผคนมใจตรงกน ทำางานคลายคลงกนหรอประสบกบสภาพปญหาเดยวกนมากอน เขามารวมตวกนเพอแลกเปลยนความคดและประสบการณ รวมกนแสวงหาทางเลอกใหมทดกวา การดำารงอยของกลมสมาชกในเครอขายเปนแรงกระตนทเกดขนภายในตวสมาชกเอง (ฉนทะ) เครอขายเชนนมกเกดขนในพนท อาศยความเปนเครอญาต เปนคนในชมชนหรอมาจากภมลำาเนาเดยวกนทมวฒนธรรมความเปนอยคลายคลงกน มาอยรวมกนเปนกลมโดยจดตงเปนชมรมทมกจกรรมรวมกนกอน เมอมสมาชกเพมขนจงขยายพนทดำาเนนการออกไป หรอมการขยายเปาหมาย/วตถประสงค ของกลมมากขน ในทสดกพฒนาขนเปนเครอขายเพอใหครอบคลมตอความตองการของสมาชกไดกวางขวางขน

เครอขายประเภทน มกใชเวลากอรางสรางตวทยาวนาน แตเมอเกดขนแลว มกจะเขมแขง ยงยน และมแนวโนมทจะขยายตวเพมขน 2. เครอขายจดตง

เครอขายจดตงมกจะมความเกยวพนกบนโยบายหรอการดำาเนนงานของภาครฐเปนสวนใหญ การจดตงอยในกรอบความคดเดมทใชกลไกของรฐผลกดนใหเกดงานทเปนรปธรรมโดยเรว และสวนมากภาค

หรอสมาชกทเขารวมเครอขายมกจะไมไดมพนฐาน ความตองการ ความคด ความเขาใจ หรอมมมองในการจดตงเครอขายทตรงกนมากอนทจะเขามารวมตวกน เปนการทำางานเฉพาะกจชวคราวทไมมความตอเนอง และมกจะจางหายไปในทสด เวนแตวาเครอขายจะไดรบการชแนะทด ดำาเนนงานเปนขนตอนจนสามารถสรางความเขาใจทถกตอง เกดเปนความผกพนระหวางสมาชกจนนำาไปสการพฒนาเปนเครอขายทแทจรง อยางไรกตาม แมวากลมสมาชกจะยงคงรกษาสถานภาพของเครอขายไวได แตมแนวโนมทจะลดขนาดของเครอขายลงเมอเปรยบเทยบระยะกอตง3. เครอขายววฒนาการ

เปนการถอกำาเนดโดยไมไดเปนไปตามธรรมชาตตงแตแรก และไมไดเกดจากการจดตงโดยตรงแตมกระบวนการพฒนาผสมผสานอย โดยเรมทกลมบคคล/องคกรมารวมกนดวยวตถประสงคกวางๆ ในการสนบสนนกนและเรยนรไปดวยกน โดยยงไมไดสรางเปาหมายหรอวตถประสงคเฉพาะทชดเจนนก หรออกลกษณะหนงคอถกจดประกายความคดจากภายนอก ไมวาจะเปนการไดรบฟง หรอการไปไดเหนการดำาเนนงานของเครอขายอนๆมา แลวเกดความคดทจะรวมตวกน สรางพนธสญญาเปนเครอขายชวยเหลอและพฒนาตนเอง เครอขายทวานแมจะไมไดเกดจากแรงกระตนภายในโดยตรงตงแตแรก แตถาสมาชกมความตงใจจรงทเกดจากจตสำานกทด เมอไดรบการกระตนและสนบสนน กจะสามารถพฒนาตอไปจนกลายเปนเครอขายทเขมแขงทำานองเดยวกนกบเครอขายทเกดขนโดยธรรมชาต เครอขายในลกษณะนพบเหนอยมากมาย เชน เครอขายผสงอาย เครอขายโรงเรยนสรางเสรมสขภาพ เปนตน

การสรางเครอขาย (Networking)

       การสรางเครอขาย หมายถงการทำาใหมการตดตอ สนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารและการรวมมอกนดวยความสมครใจ การสรางเครอขายควรสนบสนนและอำานวยความสะดวก ใหสมาชกในเครอขายมความพมพนธกนฉนทเพอน ทตางกมความเปนอสระมากกวาสรางการคบคาสมาคมแบบพงพง นอกจากนการสรางเครอขายตองไมใชการสรางระบบตดตอดวยการเผยแพรขาวสารแบบทางเดยว เชนการสงจดหมายขาวไปใหสมาชกตามรายชอ แตจะตองมการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกนดวย

ความจำาเปนทตองมเครอขาย   การพฒนางานหรอการแกปญหาใดๆทใชวธดำาเนนงานในรปแบบทสบทอดกนเปนวฒนธรรมภายในกลมคน หนวยงาน หรอองคกรเดยวกน จะมลกษณะไมตางจากการปดประเทศทไมมการตดตอสอสารกบภายนอก การดำาเนนงานภายใตกรอบความคดเดม อาศยขอมลขาวสารทไหลเวยนอยภายใน ใชทรพยากรหรอสงอำานวยความสะดวกทพอจะหาไดใกลมอ หรอถาจะออกแบบใหมกตองใชเวลานานมาก จะเปนอปสรรคตอการพฒนางานอยางยงและไมอาจแกปญหาทซบซอนได

การสราง “ ”เครอขาย สามารถชวยแกปญหาขางตนไดดวยการเปดโอกาสใหบคคลและองคกรไดแลกเปลยนขอมลขาวสารรวมทงบทเรยนและประสบการณกบบคคลหรอองคกรทอยนอกหนวยงานของตน ลดความซำาซอนในการทำางาน ใหความรวมมอและทำางานในลกษณะทเออประโยชนซงกนและกน เสมอนการเปดประตสโลกภายนอก

ขอเสนอแนะในการพฒนาเครอขาย เพอความยงยน1. สมาชกทเขารวม ตองเขาใจเปาหมายในการรวมตวกนวาจะกอให

เกดความสำาเรจในภาพรวม2. สรางการยอมรบในความแตกตางระหวางสมาชก ยอมรบในรป

แบบและวฒนธรรมองคกรของสมาชก

3. มกจกรรมสมำาเสมอและมากพอทจะทำาใหสมาชกไดทำางานรวมกน เปนกจกรรมทตองแนใจวาทำาได และกระจายงานไดทวถง ควรเลอกกจกรรมทงายและมแนวโนมประสบผลสำาเรจ อยาทำากจกรรมทยากโดยเฉพาะครงแรกๆ เพราะถาทำาไมสำาเรจอาจทำาใหเครอขายทเรมกอตวเกดการแตกสลายได

4. จดใหมและกระตนใหมการสอสารระหวางกนอยางทวถง และสมำาเสมอ

5. สนบสนนสมาชกทกกลม และทกดานทตองการความชวยเหลอ เนนการชวยเหลอกลมสมาชกทยงออนแอใหสามารถชวยตนเองได

6. สรางความสมพนธของบคลากรในเครอขาย 7. สนบสนนใหสมาชกไดพฒนางานอยางเตมกำาลงตามศกยภาพและ

ความชำานาญทมอย โดยรวมกนตงเปาหมายในการพฒนางานใหกบสมาชกแตละกลม สงผลใหสมาชกแตละกลมมความสามารถพเศษเฉพาะดาน เปนพนฐานในการสรางความหลากหลายและเขมแขงใหกบเครอขาย

8. สรางความสมพนธทแนนแฟน ระหวางบคลากรทกระดบของสมาชกในเครอขายในลกษณะความสมพนธฉนทเพอน

9. จดกจกรรมใหสมาชกใหมของเครอขาย เพอเชอมตอคนรนเกากบคนรนใหมในการสบทอดความเปนเครอขายตอไป

10. จดใหมเวทระหวางคนทำางานเพอพฒนาหรอแกปญหาในการทำางานดานตางๆ อยางสมำาเสมอ รวมทงการใหกำาลงใจซงกนและกน

11. จดใหมชองทางการทำางานรวมกน การสอสารทงายตอการเขาถงททนสมยและเปนปจจบน

เชน สรางระบบการสงตองาน และสรางเวบไซตเพอเชอมโยงเครอขายเขาดวยกน

ผจดการเครอขายมหนาทในการดแลรกษาเครอขายดงตอไปน

1. ชวยสรางแรงจงใจและกระตนสมาชกรวมตวกนทำางาน โดยมกจกรรมเปนสอ เชนการประชมประจำาป การจดเวทแลกเปลยนขอมล การแกปญหารวมกน การวางแผนและดำาเนนการจดกจกรรมใหม

2. สมาชกแกนนำาตองเปดโอกาสใหมการสอสารระหวางกน สงขาวผานจดหมาย ขาวของเครอขาย มการแลกเปลยนขอมลระหวางกน เกบรวมรวมขอมลและตงเปนศนยขอมลของเครอขายเพอใหสมาชกเขาถง

3. สรางความรกความผกพนและความไวเนอเชอใจระหวางคนในกลมสมาชก เรมจดกจกรรมงายๆทมโอกาสประสบความสำาเรจรวมกนกอน มกจกรรมสรางความสมพนธระหวางบคลากรในกลมสมาชกเปนประจำา จดเวทใหมการพดคยกนอยางตรงไปตรงมาเมอเกดปญหาขดแยงระหวางกลมสมาชก จดกจกรรมสงตองานทเกยวของ

4. จดใหมกระบวนการตดสนใจโดยใหสมาชกทกกลมมสวนรวม พยายามสรางสภาพแวดลอมใหมการเสนอความคดเหนอยางเปนอสระ ไมรวบอำานาจ ควรแบงกนเปนผนำาตามความถนด ทำาการรวบรวมขอมลจากสมาชกทกกลมกอนการตดสนใจเพอทำาใหเกดการยอมรบและเตมใจทจะนำาผลการตดสนใจของเครอขายไปปฎบต

5. วางแผนในการประสานงานระหวางสมาชก และเชอมตอกบเครอขายอนๆ จดระบบการประสานงานใหคลองตวและทวถง การประสานงานถอเปนหนาทหลกของสมาชกแกนนำา เปนเครองมอทใชในการสนบสนนทกระดบใหสำาเรจลลวงดวยด

คณสมบตของกลมสมาชกแกนนำาการพฒนาสมาชกแกนนำาทมประสทธภาพ จะเปนตวอยางทดให

แกกลมสมาชกเครอขายอนๆ เปนทยอมรบและเชอถอจากคนภายนอก เปนสงจงใจททำาใหคนภายนอกอยากเขามามสวนรวมในกจกรรมของเครอขายมากขน สมาชกแกนนำาจะตองมการพฒนากลมเพอใหมความเขมแขง มวฒภาวะสง มความเปนทม ประสทธภาพสง มการรวมตวของสมาชกในกลมสง มการสอสารทวถงและโปรงใส มความไวเนอเชอใจระหวางสมาชก ใชกระบวนการการตดสนใจแบบใหทกคนมสวนรวม เคารพความคดเหนซงกนและกน มการประสานงานระหวางสมาชกใหครบถวนไมตกหลนและเปนเอกภาพ ประสานงานกบองคกรภายนอกเครอขายไดเปนอยางด

การรกษาเครอขาย ตราบใดทภารกจเครอขายยงไมสำาเรจยอมมความจำาเปนทจะตอง

รกษาเครอขายไว ประคบประคองใหเครอขายสามารถดำาเนนการตอไปได และบางกรณหลงจากเครอขายไดบรรลผลสำาเรจตามเปาหมายแลว กจำาเปนตองรกษาความสำาเรจของเครอขายไว หลกการรกษาความสำาเรจของเครอขาย มดงน

1. มการจดกจกรรมรวมทดำาเนนอยางตอเนอง2. มการรกษาสมพนธภาพทดระหวางสมาชกเครอขาย3. กำาหนดกลไกสรางระบบจงใจ4. จดหาทรพยากรสนบสนนเพยงพอ

5. ใหความชวยเหลอและชวยแกไขปญหา6. มการสรางผนำารนใหมอยางตอเนอง

1. การจดกจกรรมรวมทดำาเนนการอยางตอเนอง   เครอขายจะกาวไปสชวงชวตทถดถอยหากไมมกจกรรมใดๆทสมาชกของเครอขายสามารถกระทำารวมกน ทงนเนองจาก เมอไมมกจกรรมกไมมกลไกทจะดงสมาชกเขาหากน สมาชกของเครอขายกจะไมมโอกาสปฎสมพนธกน เมอการปฎสมพนธระหวางสมาชดลดลงกสงผลใหเครอขายเรมออนแอ สมาชกจะเรมสงสยในการคงอยของเครอขาย บางคนอาจพาลคดไปวาเครอขายลมเลกไปแลว

ความยงยนของเครอขายจะเกดขนกตอเมอไดมการจดกจกรรมทดำาเนนการอยางตอเนองจนกระทงกจกรรมดงกลาวกลายเปนแบบแผน (pattern) ของการกระทำาทสมาชกของเครอขายยอมรบโดยทวกน ดวยเหตน การทจะรกษาเครอขายไวไดตองมการกำาหนดโครงสรางและตารางกจกรรมไวใหชดเจน ทงในแงของเวลา ความถ และตองเปนกจกรรมทนาสนใจเพยงพอทจะดงดดสมาชกใหเขารวมกจกรรมดงกลาว ไมจำาเปนตองเปนกจกรรมเดยวทใชสำาหรบสมาชกทกคน ในสำารวจดความตองการเฉพาะของสมาชกในระดบยอยลงไปในแตละคนและแตละกลม กลาวคอควรจะมกจกรรมยอยทหลากหลายเพยงพอทจะตอบสนองความสนใจของสมาชกกลมยอยในเครอขายดวย โดยทกจกรรมเหลานกยงตองอยในทศทางทจะทำาใหบรรลเปาหมายของเครอขาย กจกรรมเหลานอาจจดในรปแบบทเปนทางการ เชน การวางแผนงานรวมกน การพบปะเพอประเมนผลรวมกนประจำาทกเดอน ฯลฯ หรอจดในรปแบบทไมเปนทางการ เชน จดกฬาสนทนาการระหวางสมาชก จดงานประเพณทองถนรวมกน เปนตน ในกรณทเครอขายครอบคลมพนททกวางขวางมาก กจกรรมไมควรรวมศนยอยเฉพาะสวนกลาง ควร

กระจายจดพบปะสงสรรคหมนเวยนกนไปเพอใหสมาชกเขารวมไดโดยสะดวก2. การรกษาสมพนธภาพทดระหวางสมาชกเครอขาย

สมพนธภาพทดเปนองคประกอบสำาคญยงในการรกษาเครอขายใหยงยนตอไป ความสมพนธทดเปนเสมอนนำามนทคอยหลอลนการทำางานรวมกนใหดำาเนนไปอยางราบรน เมอใดทสมาชกของเครอขายเกดความรสกบาดหมางไมเขาใจกน หรอเกดความขดแยงระหวางกนโดยหาขอตกลงไมได สมพนธ ภาพระหวางสมาชกกจะเรมแตกราว ซงหากไมมการแกไขอยางทนทวงท กจะนำาไปสความเสอมถอยและความสนสดลงของเครอขายได ดงนน ควรมการจดกจกรรมทมจดประสงคเพอกระชบความสมพนธระหวางสมาชกโดยเฉพาะ และควรจดอยางสมำาเสมอไมใชจดในชวงทมปญหาเกดขนเทานน

นอกจากนสมาชกของเครอขายพงตระหนกถงความสำาคญของการรกษาสมพนธภาพ เพอหลกเลยงความขดแยงหรอความไมเขาใจกนทอาจเกดขน สมาชกควรแสดงความเปนมตรตอกน เมอเกดความขดแยงตองรบแกไขและดำาเนนการไกลเกลยใหเกดความเขาใจกนใหม นอกจากนควรมมาตรการปองกนปญหากอนทจะเกดความขดแยงระหวางกน เชน ในการจดโครงสรางองคกรควรแบงอำานาจหนาทใหชดเจน และไมซำาซอน การกำาหนดเปาหมายการทำางานทสมาชกยอมรบรวมกน การจดสรรทรพยากรอยางเพยงพอ การกำาหนดผนำาทเหมาะสม การกำาหนดกตกาอนเปนทยอมรบรวมกน เปนตน3. การกำาหนดกลไกสรางระบบจงใจ

สมาชกจะยงเขารวมกจกรรมของเครอขายตราบเทาทยงมสงจงใจเพยงพอทจะดงดดใหเขาไปมสวนรวม ดงนน จงจำาเปนตองกำาหนดกลไกบางประการทจะชวยจงใจใหสมาชกเกดความสนใจอยากเขามสวนรวม ซงตามทฤษฎแรงจงใจแลว ปจเจกตางกมสงจงใจทตาง

กน ดงนนควรทำาการวเคราะหเพอบงชถงแรงจงใจทแตกตางหลากหลายในแตละบคคล แลวทำาการจดกลมของสงจงใจทใกลเคยงกนออกเปนกลม ๆ อาท คาตอบแทน เกยรตยศชอเสยง การยอมรบ ฯลฯ อนจะนำาไปสมาตรการในการสรางแรงจงใจสำาหรบบคคลในแตละกลมอยางเฉพาะเจาะจง

ถาจำาเปนจะตองใหคาตอบแทนเพอเปนสงจงใจ ควรเปนการแลกเปลยนกบผลงานมากกวาการใหผลตอบแทนในลกษณะเหมาจาย กลาวคอผทรบคาตอบแทนตองสรางผลงานเพอเปนการแลกเปลยน โดยผลงานทไดตองสนบสนนและสอดคลองกบวตถประสงคของการพฒนาเครอขาย และควรมการทำาสญญาเปนลายลกษณอกษรใหชดเจน เพอสรางทกษะผกพนระหวางผรบทนและผใชทน การใหคาตอบแทนกไมควรใหทงหมดในงวดเดยว ทงนเพอใหมการปรบลดคาตอบแทนไดหากผรบทนไมดำาเนนการตามสญญา

ในกรณทตองการใหเกยรตยศและชอเสยงเปนสงจงใจโดยเฉพาะในงานพฒนาสงคมทมกจะไมมคาตอบแทนการดำาเนนงาน จำาเปนตองหาสงจงใจอนมาชดเชยสงตอบแทนทเปนตวเงน ตามทฤษฎของ Maslow ความตองการการยกยองจากผอน (esteem needs) ทอยในรปของอำานาจเกยรตยศชอเสยง หรอสถานะทางสงคม เปนสงทนำามาใชจงใจได อาจทำาเปนรป สญลกษณ“ ” บางอยาง ทสอถงการไดรบเกยรตยศ การยกยองและมคณคาทางสงคม เชน การประกาศเกยรตยศ เขมเชดชเกยรต โลเกยรตยศ เปนตน โดยสญลกษณเหลานตองมคณคาเพยงพอใหเขาปรารถนาอยากทจะได และควรมเกยรตยศหลายระดบทจงใจสมาชกเครอขายใหรวมมอลงแรงเพอไตเตาไปสระดบทสงขนตอไป ซงจะชวยใหเกดความตอเนอง และควรมการประชาสมพนธเผยแพรรายชอคนกลมนอยางกวางขวาง 4. การจดหาทรพยากรสนบสนนอยางเพยงพอ

หลายเครอขายตองหยดดำาเนนการไป เนองจากขาดแคลนทรพยากรสนบสนนการดำาเนนงานทเพยงพอ ทงดานวสดอปกรณ เครองมอเครองใช และบคลากร ทสำาคญคอเงนทนในการดำาเนนงานซงเปรยบเสมอนเลอดทไหลเวยนหลอเลยงเครอขายใหสามารถดำาเนนการตอไปได เมอขาดเงนทนเพยงพอทจะจนเจอ เครอขายอาจตองปดตวลงในทสด หากไดรบการสนบสนนจะตองมระบบตรวจสอบการใชจายอยางรดกม และมการรายงานผลเปนระยะ หากการดำาเนนงานไมคบหนาอาจใหระงบทนได 5. การใหความชวยเหลอและชวยแกไขปญหา

เครอขายอาจเกดปญหาระหวางการดำาเนนงานได โดยเฉพาะอยางยงเครอขายทเพงเรมดำาเนนการใหมๆ การมทปรกษาทดคอยใหคำาแนะนำาและคอยชวยเหลอจะชวยใหเครอขายสามารถดำาเนนการตอไปได และชวยหนนเสรมใหครอขายเกดความเขมแขงยงขน ควรมทปรกษาเพอทำาหนาทชวยเหลอ ใหคำาแนะนำา เปนแหลงขอมลใหศกษาคนควา และชวยอบรมภาวะการเปนผนำาใหกบสมาชกเครอขาย6. การสรางผนำารนใหมอยางตอเนอง

องคกรหรอเครอขายทเคยประสบความสำาเรจกลบตองประสบกบความลมเหลวอยางรนแรงเมอเวลาผานไป เพราะไมได สรางคน“ ” ขนมารบไมผลดตอจากคนรนกอนเพอสานตอภาระกจของเครอขาย จำาเปนตองสรางผนำารนใหมอยางตอเนอง เครอขายตองคดเลอกคนทมคณสมบตเหมาะสม ทงดานความรความสามารถ การมประสบการณรวมกบเครอขายและทสำาคญ คอเปนทยอมรบนบถอและสามารถเปนศนยรวมใจของคนในเครอขายได ดำาเนนการใหคนเหลานเขารวมกจกรรมเพอเพมประสบการณในการทำาหนาทเปนสมาชกแกนหลก เพอสบสานหนาทตอไปเมอสมาชกแกนหลกตองหมดวาระไป