บทท 5 จตวทยาการแนะแนว

อาจารยกสมา ยกช

สภาพสงคมในปจจบนมความเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนโลยตางๆ ซงสงเหลานลวนแลวแตสงผลตอบคคลในสงคมทงสน ไมวาจะอยในชวงวยใดกตาม ซงการเปลยนแปลงทเกดขนน มกสงผลกระทบตอบคคลทขาดทกษะในดานการปรบตว โดยเฉพาะ”วยรน” ซงอยในชวงวยทก าลงมการเปลยนแปลงในดานตางๆ มประสบการณในชวตนอย หากขาดการไดรบขอมลขาวสารทถกตองและเหมาะสม ยอมจะกอใหเกดปญหากบการด าเนนชวตตอไปในอนาคต ดงนนในสถาบนการศกษาตางๆจงจ าเปนตองมการจดบรการแนะแนว เพอชวยใหบคคลไดรจก เขาใจสามารถตดสนใจแกไขปญหาไดดวยตนเอง ตลอดจนสามารถวางแผนและปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข

ความหมายของการแนะแนว

ค าวา “Guidance” มาจากรากศพทวา “Guide” ซงหมายความวาการชชองทางหรอการบอกทางใหค าจ ากดความทนกวทยาการหลายๆทานไดอธบายความหมายของการแนะแนวไวมดงน สถต วงศสวรรค (2525) กลาววาการแนะแนวหมายถง กระบวนการทผมความรทางดานการแนะแนวใหบรการชวยเหลอแกบคคล โดยไมจ ากดเพศ วย ชน วรรณะ อาจจะเปนรายบคคลหรอรายกลมแลวแตกรณ ใหเขาเขาใจสภาพทแทจรงของตนเองวามความสามารถ ความถนดตามธรรมชาต สตปญญา เจตคต ศกยภาพอยางไร เพอน าตนหรอชวยตนไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอสามารถปองกนแกไขปญหาและพฒนาตนเองไมวาจะเปนทางกาย อารมณหรอสงคมไดอยางถกตอง อษณษ เยนสบาย (2533) กลาววา การแนะแนวหมายถง การชชองทาง หรอแนะแนวทางเพอใหผทไดรบการบอกชชองทางและแนะแนวไดเกดความเขาใจเกยวกบตนเองและแกปญหาทเกดขนของตนเองไดอยางเหมาะสม คลฟฟอรด ด โฟรชลค (Clifford D. Frochlich. : 1958) กลาววา การแนะแนวเปนบรการทจดขนเพอชวยเหลอบคคลใหสามารถเลอกและตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ โดยทกคนมสทธทจะเลอกทางชวตของตนเองบนพนฐานแหงวถประชาธปไตย

จากความหมายทมนกวชาการหลายทานไดใหไวสรปไดวา การแนะแนว หมายถง การแนะแนว หมายถง กระบวนการทางการศกษาทชวยให บคคลรจก และเขาใจตนเองและสงแวดลอม สามารถน าตนเองได แกปญหาไดดวยตนเอง และพฒนาตนเองไดตามศกยภาพ มความรบผดชอบตอการตดสนใจของตนเองและปฏบตตนใหเปนสมาชกทดของสงคม การแนะแนวไมใชการแนะน า อาจกลาวไดวา การแนะแนวเปนการชวยเหลอ ใหเขาสามารถชวยตนเองได

ปรชญาของการแนะแนว สถต วงศสวรรค (2531) ไดกลาวถงปรชญาการแนะแนวโดยสรปมาได 6 ประการดงน

1. บคคลแตละคนยอมมความแตกตางกนทงทางรางกาย สงคม อารมณและสตปญญา 2. บคคลแตละคนยอมมความตองการทจะไดรบความชวยเหลอและพงพาอาศยกน 3. บคคลมการเปลยนแปลงในทกดานการเปลยนแปลงจะเปนไปดวยดหรอไมดขนอยกบปจจยและสาเหตของการเปลยนแปลงนนๆ 4. พฤตกรรมทกอยางของบคคลยอมมสาเหต 5. บคลกแตละคนยอมมศกดศรและรบผดชอบในการด าเนนชวตของตนเองได 6. มนษยเปนสงทมคณคาและมศกยภาพประจ าตว หากไดรบการชวยเหลอทกคนมโอกาสพฒนาทกดานอยางเตมท

ความส าคญของการแนะแนว การแนะแนวมบทบาทและมความส าคญเปนอยางมากในสงคมปจจบน จนเปนทเขาใจและยอมรบกนโดยทวไป ทงในวงการแพทย ดานสงคมสงเคราะห วงการอตสาหกรรมและธรกจเอกชนตางๆ ในวงการศกษาเองและมการจดบรการแนะแนวขนในสถาบนการศกษาตางๆตงแตระดบอนบาลจนถงระดบอดมศกษาและมการแตงตงมอบหมายผรบผดชอบทางดานนโดยเฉพาะเพอท าหนาทในดานการปองกนปญหาตางๆทอาจเกดขน ชวยเหลอแกไขปญหาทเกดขนและใหการสงเสรมพฒนา เพอใหนกเรยนนสตนกศกษามพฒนาการดานตางๆอยางเหมาะสม ความจ าเปนและความส าคญของการแนะแนวมหลายประการ พอสรปไดดงน (นรนดร จลทรพย : 2549) 1. ความเปลยนแปลงและความเจรญทางดานการศกษา การศกษาในสภาพปจจบนมการแขงขนกนมากยงขน ผปกครองและนกเรยนมองเหนความส าคญของการศกษามากขนกวาแตกอนและการเรยนมกจะมงในทางสาขาวชาทมโอกาสในการระบายอาชพ และไดคาตอบแทนมากกวา เพราะฉะนน การเลอกคณะสาขาการเรยน และวชาเรยนเปนสงส าคญ ครแนะแนวจงมบทบาททจะชวยใหนกเรยนไดเลอกเรยนตามความสนใจ ความถนด และความสามารถของตนเองไดอยางแทจรงเพอออกไปประกอบอาชพทเหมาสมในอนาคต 2. ความจ าเปนทางดานการเลอกอาชพ ในสงคมปจจบนมอาชพเกดขนมากมายจนยากทจะระบออกมาเปนจ านวนทแนนอนได จงมความจ าเปนทนกเรยนควรจะไดรบการชวยเหลอแนะแนวทางในการเลอกอาชพไดอยางถกตองเหมาะสม โดยครแนะแนวจะตองใหนกเรยนไดรจกโลกของอาชพตางๆรอบตวและอยในสงคมทวไปวา อาชพแตละชนดตองการผทมคณสมบตรอยางไร ตวเขาเองมความเหมาะสมกบอาชพชนดใด มความสนใจ มความถนดและมความสามารถอยางไรตอการเลอกประกอบอาชพเพอด าเนนชวตตอไปในภายหนา ซงการเลอกอาชพทเหมาะสมของนกเรยนถอวา มความส าคญตอการพฒนาประเทศดวย

3. ความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยและวทยาการใหมๆมผลท าใหเกดการเปลยนโฉมหนาของสงคมไทยอยางรวดเรว ซงมการบญญตศพททใชโดยทวไปวา “Globalization” “โลกาภวตน” โดยทประชมราชบญฑตไดอธบายความหมายของค านวา หมายถง “การแผถงกนทวโลก การเขาถงโลกและการเอาชนะโลก” ท าใหการถายทอดไปอยางกวางขวาง และทวถงท าใหเกดผลตามมา 3 ประการใหญคอ 3.1 ความตองการก าลงคนทมทกษะทางดานภาษาเพอการสอสารอยางนอยคนละสองภาษาคอ ภาษาประจ าชาตและภาษาทเปนสากล 3.2 ความตองการก าลงคนทมทกษะในการใชเทคโนโลยขนพนฐานทเหนไดชดคอ ทกษะดานคอมพวเตอร และทกษะในดานการใชเครองมอสอสารตางๆ 3.3 อาชพตางๆทเคยใชแรงงาน หรอชางฝมอ ดงเชน ทเคยปฏบตกนมากเปลยนมาใชเครองมอ เครองจกรกลตางๆ แทน และมความสลบซบซอนมากยงขน 4. ความเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคมซงเปนไปอยางรวดเรว สภาพเศรษฐกจแบบในน ามปลา ในนามขาว (Subsistent Economy) คอยๆหมดสนไป สภาพสงคมเกษตรกรรมเปลยนมาเปนอตสาหกรรม จากสภาพชนบทมาเปนสภาพเมอง ซงการเปลยนแปลงเหลานมผลกระทบตอการด าเนนชวตของประชาชนมาก เพราะตองดนรนตอสกบภาวะคาครองชพทสงขนเรอยๆ รายไดจากงานประจ าไมเพยงพอตอรายจายมภาระหนสนจงตองแสวงหารายไดเสรม โดยท านอกเวลาจากงานปกต ท าใหพอแมไมคอยมเวลาใกลชดแลอบรมสงสอนลก เดกจะเกดความวาเหว และเมอเกดปญหาไมรจะปรกษาใครจงออกไปคบเพอนและใหความส าคญกบเพอนมากกวาพอแม 5. การอบรมเลยงดของพอแม ผปกครองตารมสภาพแวดลอมในสงคมปจจบน วธการอบรมเลยงดทไมเหมาะสมบางประการท าใหเดกเกดพฤตกรรมทเปนปญหา เชน พอแมทเลยงดเอาใจใสลกมากเกนไปคอยชวยเหลอลกทกอยางอยตลอดเวลาจะท าใหเดกกลายเปนคนทชวยตวเองไมได เมอโตขนเปนผใหญจะท าตวเปนเดกทจะตองพงพงผอนอยตลอดเวลา หรอการอบรมเลยงดของพอแมแบบเผดจการจะท าใหเดกไมมความเปนตวของตวเอง และเมอเกดการเปรยบเทยบกบเดกคนอนในสภาพทเดกคนอนไดรบจะท าใหเดกเกดความคบของในใจ พอแมบางคนจะตามใจลกมากเกนไป เมอโตขนจะกลายเปนคนทขาดความรบผดชอบท าอะไรเอาแตใจตนเองเดกบางคนทขาดพอหรอแม หรอขาดทงพอและแม หรอมพอแม แตพอแมทะเลาะววาทกนเปนประจ าทเรยกวา สภาพรกราว (Broken Love) หรอพอแมแยกกนไปคนละทางทเรยกวาสภาพบานแตก (Broken Home) สงเหลานจะท าใหเดกขาดความอบอน ขาดความมนคงทางจต ซงมผลตอการปรบตวของเดก เดกมกจะแสดงพฤตกรรมแปลกๆ อกมาเพอเปนการระบายอารมณหรอเพอเปนการชดเชยบางสงบางอยางทขาดไป หรอเพอเรยกรองความสนใจ เชน การแสดงพฤตกรรมกาวราว เจาอารมณ ใจรอนววาม เหนแกตว ซมเศรา ไมสดชนราเรงเทาทควร แยกตวเองออกจากสงคม หนบาน หนโรงเรยน ลกขโมย ประพฤตตนเปนอนธพาล สขภาพไมด แสดงการทอแทเบอหนาย เรยนรชา สอบตก ซ าชน มความขดแยงกบครอยเสมอ

ปญหาทางพฤตกรรมเหลานเกดขนกบเดก จ าเปนตองไดรบการชวยเหลอเอาใจใสดแลเปนพเศษจากครแนะแนว เพอใหการชวยเหลอแกไขปรบปรงพฤตกรรมเหลานใหดขน 6. ความเปลยนแปลงทางดานวฒนธรรมและความเชอทางศาสนา โดยเฉพาะการรบวฒนธรรมจากตางชาตเขามา โดยไมมการแยกแยะความเขาใจจงท าใหเอกลกษณ คานยมและวธชวตของคนไทยเปลยนไป ท าใหเดกเกดความลงเล ไขวเขว ไมแนใจวาสงใดเปนสงทถกตองเหมาะสมและบางครงกจะแสดงพฤตกรรมเลยนแบบผใหญในทางทไมถกไมควร เปนค ากลาวทพดกนอยเสมอในปจจบนวาโลกเราทกวนนมความเจรญทางดานวตถรวดเรวมาก ตนความเจรญทางดานจตใจของคนเราตามไมทน ค าอบรมสงสอนกบการกระท าของบคคลในสงคมไมสอดคลองกน ผใหญบางคนมกจะพดอยางหนงแตเวลากระท า กจะกระท าไปอกอยางหนงท าใหเดกเกดความเคลอบแคลงใจ เชน การสอนไมใหเดกพดปดแตตวเองพดเสยเองหรอหามไมใหเดกเทยวเตร สบหร ดมเหลา แตตวเองประพฤตเสยเอง เนองจากการศกษาในปจจบนมจดมงหมายใหนกเรยนไดรบการพฒนาไปทกๆดานเพอใหเปน พลเมองด มความร มศลธรรม มอาชพสจรต มสขภาพกายและสขภาพจตทด ส าหรบความขดแยงจนกอใหเกดความแคบแคลงใจเหลาน บรการแนะแนวสามารถทจะชวยใหนกเรยนเกดความกระจางสามารถรจกแยกแยะไดวาอะไรชว อะไรด อะไรควร อะไรไมควร โดยอาจจดใหค าปรกษาเปนรายบคคลหรอเปนกลมหรอจดใหมบรรยากาศ การอภปราย โดยผรเกยวกบเรองเหลาน 7. ความตองการในการรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน นกเรยนเปนจ านวนมากยงไมสามารถแบงเวลาใหเหมาะสมวาเวลาใดควรท าอะไร บางคนใชเวลาในการเลนเทยวเตร พกผอนหรอ รวมในกจกรรมนกเรยนมากเกนไปจนท าใหผลการเรยนเสยลง บางคนกมงเรยนอยางเดยวจนกลายเปนคนเครงเครยดท าใหสงคมเสยไป ตามสถานการณจรงตางๆท าใหแนวทางชวตเปลยนไปอยางนาเสยดาย

ประโยชนของการแนะแนว 1. ประโยชนตอนกเรยน การแนะแนวชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจตนเองอยางถกตอง รถงขอบกพรองและความสามารถพเศษของตน มความรความเขาใจในเรองราวตางๆทเปนประโยชน ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถพจารณาตดสนใจไดอยางถกตอง สามารถปรบตวไดอยางเหมาะสมและด าเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข 2. ประโยชนตอคร อาจารย และโรงเรยน บรการตางๆ ในงานแนะแนวจะชวยใหคร อาจารยเขาใจนกเรยนไดดขนทกดาน สามารถปรบปรงการเรยนการสอนและการปกครองใหเหมาะสม สามารถจดแบงนกเรยนอกตามความสามารถ และจดบทเรยนไดอยางมประสทธภาพ และจะชวยใหโรงเรยนสามารถจดกจกรรมและบรการตางๆ ไดเหมาะสมกบความตองการของนกเรยน ซงจะเปนการชวยลดปญหาเรองความประพฤตของนกเรยน 3. ประโยชนตอผปกครอง การแนะแนวจะชวยใหผปกครองมความเขาใจเดกของตนเองดขน เขาใจถงแนวทางและโอกาสในการศกษาตอและการประกอบอาชพ ซงจะชวยใหผปกครองสามารถชแนะชองทางแกเดกของตนไดดขน

ประเภทของการแนะแนว ประเภทของการแนะแนวแบงเปน 3 ดานดงน (นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย : 2548) 1. การแนะแนวการศกษา (Education Guidance) เปนกระบวนการชวยเหลอนกเรยน นกศกษาใหรและเขาใจความตองกการ ความสนใจ ความสามารถและความสนใจของตนเอง รโอกาสทางการศกษาในปจจบนและอนาคต การตดสนใจเลอกกลมวชาเรยน สถานทเรยน วธเรยน การแบงเวลา การท ากจกรรมตางๆ การวางแผนขอมลการศกษาตอ การปรบตวใหเขากบการเรยนการสอนและชวตในโรงเรยน 2. การแนะแนวอาชพ (Vocational Guidance) เปนกระบวนการตอเนองทมงชวยเหลอใหผเรยนไดรจกโลกอาชพ การเลอกอาชพใหเหมาะสมกบความสนใจ ความตองการ ความสามารถและความถนดของตน มเจตคตทางบวกตออาชพ มการเตรยมพรอมในการประกอบอาชพ และพฒนาอาชพของตนใหเจรญกาวหนา 3. การแนะแนวสวนตวและสงคม (Personal and Social Guidance) เปนกระบวนการชวยเหลอบคคลใหเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอมรกและเหนคณคาในตนเองและผอน พฒนาตนใหมบคลกภาพทเหมาะสม อารมณมนคง รจกสทธหนาทของตน สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และมแผนชวตในอนาคตทเปนสวนสรางเสรมสงคมใหเจรญกาวหนา

การจดบรการแนะแนว 5 ดาน

งานบรการแนะแนว มขอบขาย 5 บรการ ซงมความสมพนธเกยวของกนอยางเปนกระบวนการตอเนอง ซงในการจดบรการแนะแนวในโรงเรยนใหสมฤทธผลนนตองมการจดบรการใหครบถวนทง 5 ดาน ดงน 1. บรการส ารวจนกเรยนเปนรายบคคล (Individual Inventory) เปนบรการส ารวจขอมลเปนรายบคคล มจดมงหมายของบรการส ารวจนกเรยนเปนรายบคคล เปนบรการทรวบรวมรายละเอยดตางๆ เกยวกบตวนกเรยนในทกๆดาน แลวน ามาเกบรวบรวมเอาไวอยางเปนระเบยบ เพอประโยชนในการน าไปใช ทงนเพอใหเกดความเขาใจอยางดพอและมความถกตอง เชอถอได วตถประสงคของการส ารวจนกเรยนเปนรายบคคลม 3 ประการดงน 1. เพอใหครอาจารยหรอผทเกยวของกบนกเรยนไดรจกและเขาใจนกเรยนมากขน 2. เพอใหนกเรยนไดมโอกาสส ารวจตนเองเพอท าความรจกและเขาใจตนเองในดานตางๆมากขน 3. เพอหาทางปองกนและแกไขปญหาใหนกเรยน เพอใหนกเรยนไดพฒนาตนเองอยางเตมท ประเภทของขอมลทจ าเปนในการเกบรวบรวมขอมล 1. ขอมลทวไป

เปนขอมลทเกยวกบรายละเอยดเกยวกบตวนกเรยน เชน ชอ-นามสกล ทอย วนเดอนปเกด รวมถงขอมลทเกยวกบครอบครว เชนชอผปกครอง ชอบดา มารดา อาชพ วฒทางการศกษา สถานภาพในการสมรส เชอชาต ศาสนา ฐานะทางเศรษฐกจ ฯลฯ ซงขอมลเหลานจะชวยใหเขาใจในตวของนกเรยนมากขน 2. ขอมลทางดานสขภาพ เปนขอมลเกยวกบสขภาพและความเจรญเตบโตทางรางกาย หมเลอด โรคประจ าตว การฉดวคซนตางๆ ตลอดจนประวตเกยวกบการเจบปวย อบตเหตทเคยไดรบ เปนตน 3. ขอมลทางดานการศกษา เปนขอมลทเกยวกบประวตการศกษา ตงแตอดตจนถงปจจบน ผลการเรยนในรายวชาตางๆ รวมถงผลการเรยนเฉลยสะสม ผลสมฤทธทางการเรยนจากการใชแบบทดสอบมาตรฐาน และการเขารวมกจกรรมทงภายในและภายนอกโรงเรยนของนกเรยน 4. ขอมลดานความถนด และความสามารถพเศษตางๆ เปนขอมลทไดจากการแสดงออกทางกจกรรมตางๆ การประเมนจากอาจารยหรอผเชยวชาญ ตลอดจนขอมลความถนดทไดจากการทดสอบพรสวรรค และทกษะพเศษตางๆ 5. ขอมลดานความสนใจ เปนขอมลเกยวกบเจตคต คานยม ความชอบ ทไดจากการทดสอบความสนใจ งานอดเรก และการเลอกเขารวมกจกรรมตางๆทสนใจ 6. ขอมลขอมลดานบคลกภาพและการปรบตวทางสงคม เปนขอมลทไดจากการท าแบบทดสอบ แบบวดทางบคลกภาพ การท าสงคมมต การคบเพอน การสงเกตการณท างานรวมกน ตลอดจนแบบบนทกการรายงานพฤตกรรมดานตางๆ 7. ขอมลดานการวางแผนในอนาคตของนกเรยน เปนขอมลเกยวกบการวางแผนในอนาคตของนกเรยนในเรองการศกษาตอเพอน าไปใชในการประกอบอาชพในอนาคต ขอควรค านงถงในการรวบรวมขอมลเปนรายบคคล 1. ความถกตองแมนย า (Reliability) ขอมลทเกบรวบรวมไดตองมความเชอถอได ถกตองแมนย า ตรงตอความเปนจรง 2. ความเทยงตรง ( Validity) ขอมลทเกบรวบรวมไวสามารถพยากรณไดอยางถกตองเชน เดกชาย ก. มคะแนนสะสม 4.00 แตครแนะแนวมขอมลเกยวกบระดบปญญา ( I.Q.) อยในระดบ 80 ซงแสดงใหเหนวาขอมลเกยวกบระดบสตปญญาของเดกชาย ก. ขาดความเทยงตรง

วธการเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคลนน ครแนะแนวควรเลอกใชเครองมอ เทคนคหรอวธการหลายๆอยาง ทงนเปนเพราะเครองมอแตละชนดมคณสมบตทมความแตกตางกน การเลอกใชเครองมอและวธการทหลากหลาย จะชวยใหครแนะแนวรจกผเรยนมากขนดวย เครองมอ เทคนค วธการทใชในการเกบรวบรวมขอมล 1. การสงเกต (Observation) 2. การสมภาษณ (Interview) 3. แบบสอบถาม ( Questionnaire) 4. ระเบยนสะสม (Cumulative Record) 5. การเยยมบาน ( Home Visitation) 6. สงคมมต ( Sociometry Technique) 7. อตชวประวต และบนทกประจ าวน (Autobiography and Diary) 8. การศกษารายกรณ (Case Study) 9. การใชแบบทดสอบตางๆ ( Testing) 2.บรการสนเทศ (Information Service) เปนบรการทจดหารวบรวมขาวสารทางดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคมโดยอาศยเครองมอและวธการตางๆแลวน าขอมลเหลานนนมาวเคราะหแจกแจงเพอใหเปนขอสนเทศและพรอมทจะน าเสนอใหแกนกเรยนหรอผรบบรการดวยเทคนค วธการตางๆตามความเหมาะสม เพอทนกเรยนหรอผ บรการสามารถทจะน ามาประกอบการตดสนใจไดดวยตนเอง วตถประสงคของบรการสนเทศ การจดบรการสนเทศมวตถประสงคทส าคญหลายประการ นอรสและคณะ (Norris, Zerran and Hatch: 1960) 1. เพอพฒนาความเขาใจตนเองและการยอมรบตนเองของบคคลอน 2. เพอชวยพฒนากระบวนการตดสนใจของบคคล 3.เพอแสดงใหเหนวาบคคลมคณคา 4. เพอใหทราบวาบคคลแตละคนมความแตกตางกน 5. เพอใหบคคลทราบถงความช านาญงานแตละอาชพทมความแตกตางไปตามอาชพ 6. เพอใหบคคลตระหนกถงความสมพนธบคคล และสภาพแวดลอมทมอทธพลตอพฒนาการดานอาชพ 7. เพอใหบคคลไดทราบถงโอกาส และปญหาทจะเกดขนในการศกษาและการพฒนาอาชพทกระดบ

8. เพอใหบคคลตระหนกถงความจ าเปนทตองทราบขอสนเทศทางดานอาชพ การศกษา สวนตวและสงคมทถกกตอง 9. เพอใหบคคลไดทราบและเขาใจถงความสมพนธของกจการตางๆอยางกวางขวางทงทางดานอาชพ การศกษา สวนตวและสงคม 10. เพอชวยใหบคคลสามารถน าเทคนคมาใชตความ แปลความหมายของขอมลตางๆมาใชประกอบการตดสนใจ 11. เพอเสรมสรางเจตคต และนสยทจะชวยในการตดสนใจ 12. เพอใหบคคลสามารถตดสนใจในการท ากจกรรมตามขอบเขตทเหมาะสมกบความถนดและความสามารถของตนได 13. เพอพฒนาความสนใจในการประกอบอาชพ ประเภทของขอสนเทศ นอรสและคณะ (Norris, Zerran and Hatch: 1960) ไดแบงขอสนเทศออกเปน 3 ประเภท ดงนคอ 1. ขอสนเทศทางดานอาชพ ( Occupational Information) ขอสนเทศทางดานอาชพหมายถง ขอมลทถกตอง เทยงตรง และกอใหเกดประโยชนเกยวกบต าแหนงหนาทการงาน การหาแหลงงาน การเขาสอาชพ ลกษณะและชนดของอาชพ รวมทงสถานภาพของงาน คาตอบแทน ความกาวหนา ตลอดจนความตองการของตลาดแรงงานในปจจบนและอนาคต ซงการจดกจกรรมเพอเสนอขอสนเทศทางอาชพควรประกอบดวยรายละเอยดดงตอไปน 1.1 ลกษณะโดยทวไปของงาน 1.2 สภาพแวดลอมในการท างาน 1.3 คณสมบตของผทจะประกอบอาชพนนๆ 1.4 โอกาสการขยายตวของงาน 1.5 มกฎหมายคมครองแรงงานหรอไม 1.6 การเตรยมตวเขาสงาน 1.7 เกณฑในการคดเลอกเขาท างาน 1.8 โอกาสและความกาวหนาของผปฏบตงาน 1.9 รายได คาตอบแทน 1.10 สวสดการตางๆทจะไดรบ 1.11 จ านวนผรวมงานทงหมดทงภายในและภายนอกส านกงาน 1.12 องคกรทเปนตวแทนของหนวยงาน 2. ขอสนเทศทางดานการศกษา ( Educational Information)

หมายถง ขอมลทถกตองเทยงตรงและกอใหเกดประโยชนเกยวกบโอกาสทางการศกษาและการฝกฝนอบรมทงในปจจบนและอนาคต ในดานการเตรยมตวเขาศกษาตอ หลกสตรการเรยนและปญหาตางๆ ของชวตการเปนนกเรยน นกศกษา ซงการจดกจกรรมน าเสนอขอสนเทศทางการศกษา สามารถจดบรการใหแกผเรยนเพอใหการชวยเหลอในปญหาการเรยนในปจจบนและการเตรยมศกษาตอในอนาคตดงน 2.1 การจดบรการใหการชวยเหลอในปญหาการเรยนของนกเรยนปจจบน เชน แนะแนววธการเรยนทด หลกสตร การวดผล การเลอกวชาเรยน การเขารวมกจกรรมนกเรยนในโอกาสตางๆ คาใชจายส าหรบการศกษา ระเบยบวนย กฎเกณฑขอบงคบของโรงเรยนเปนตน 2.2 การจดบรการใหการชวยเหลอส าหรบการเตรยมตวศกษาตอแกนกเรยนดงน 2.2.1 ชอและสถานทตงของสถาบนการศกษาตางทนกเรยนสามารถไปศกษาตอได 2.2.2 หลกสตรทเปดสอน ระยะเวลาศกษาของแตละหลกสตร และวฒทจะไดรบเมอส าเรจการศกษา 2.2.3 ระเบยบในกรสมคร ชวงระยะเวลาทรบสมคร คาจายในการสมคร ก าหนดการวนสอบ คณสมบตรผเขาสอบ และการประกาศผลสอบ 2.2. 4 คาใชจายตลอกระยะเวลาทศกษา เชน คาหนวยกต คาบ ารงสถาบน คาบ ารงหอสมด และหองพยาบาลเปนตน 2.2.5 วธการเรยน การวดและประเมนผลเกณฑการจบหลกสตร 2.2.6 ทนอดหนนพเศษทอาจจะไดรบการชวยเหลอในกรณมปญหาดานการเงน เชน ทนกยม ทนอาหารกลางวน ทนอดหนนประเภททตองท างานทดแทนใหกบสถานศกษา ทนการวจย เปนตน 2.2.7 บรการและสวสดการตางๆ เชน หอพก พาหนะของสถานศกษาทจดบรการส าหรบการเดนทางไปเรยน บรการสขภาพอนามย หอสมด หนวยบรการใหค าปรกษา และบรการจดหางานเปนตน 2.2.8 กจกรรมตางๆ ทสถานศกษาสนบสนนใหนกเรยน หรอนกศกษากระท ากจกรรม เชน ชมนม ชมรม สโมสร หรอองคกรตางๆทสามารถจดขนได 2.2.9 การใชชวตภายในสถานศกษา และสภาวะแวดลอมของสถานศกษา เชน บรเวณอาคารสถานท สนามกฬา โรงอาหารเปนตน 2.2.10 แนวทางและโอกาสทางการศกษาตอ สถาบนตางๆในระดบทสงขน

2.2.11 โอกาสกาวหนาเมอส าเรจการศกษาและโอกาสในการประกอบอาชพในสาขาวชาทส าเรจการศกษา ตลอดจนความตองการของตลาดแรงงานและแนวทางในการประกอบอาชพอสระในอนาคต 3. ขอสนเทศทางดานสวนตวและสงคม ( Personal- Social Information) หมายถงขอมลทถกตองเทยงตรงและกอใหเกดประโยชนเกยวกบบคคลในการทสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมและด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ซงนกเกรยน นสต นกศกษา สามารถน าขอมลเหลานนมาส ารวจตนเอง เพอใหเกดการปรบตวทดทงในปจจบนและในอนาคต ซงรายละเอยดขอสนเทศดานสวนตวมดงน 3.1 การใหบคคลรจกและเขาใจตนเองเกยวกบความสนใจ ความถนดความสามารถ ทกษะ จดเดนจดดอยของตนเอง คานยม เจตคตและบคลกภาพโดยใชแบบทดสอบและแบบส ารวจตางๆ เชนแบบทดสอบ S.D.S. แบบทดสอบวดความสนใจความสามารถของ John L. Holland เปนตน 3.2 วธการสรางสมพนธภาพกบบคคลตางๆทมความแตกตางทางเพศและเพศเดยวกน ตลอดจนเขาใจบทบาททางเพศของตนเอง 3.3 การรกษาและพฒนาสขภาพจต สขภาพกายและบคลกภาพโดยสวนรวมของตนเอง 3.4 การรจกปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทงบคคล และสามเหตของพฤตกรรมทงทเปนปญหา 3.5 การมวนย คณธรรมและจรยธรรมประจ าตว 3.6 การเขาถงความแตกตางระหวางบคคล และสาเหตของพฤตกรรมทเปนปญหาและไมกอใหเกดปญหา 3.7 การมทกษะทางสงคม การวางตว กรยามารยาททางสงคม การรจกวางแผน การด าเนนชวต การใชเวลา ตลอดจนการแสวงหาความกาวหนาในชวตของตนเองและครอบครว 3. บรการใหค าปรกษา (Counseling Service) เปนกระบวนการบวนการใหความชวยเหลอ (Helping Process) โดยอยในรปแบบการใหค าปรกษาทมผใหค าปรกษา (Counselor) และผขอรบค าปรกษา (Counselee/client) ซงอาจเปนรายบคคลหรออาจเปนรายกลมกได ความส าคญของการใหค าปรกษา เปนกระบวนการทจะชวยพฒนาบคคลไปสเปาหมายในชวต โดยกระบวนการใหค าปรกษาเปนกลไกทจะชวยเหลอบคคลหรอกลมผเรยนทมปญหาใหสามารถตดสนใจ แกปญหา พฒนาตนเองใหมคณภาพเหมาะสมตามความแตกตางระหวางบคคล จนเกดทกษะการด าเนนชวตเขาสกระบวนการเรยนการ

สอนไดอยางมประสทธภาพ ซงสถานศกษาตองน าขอมลและปญหาดานตางๆของผเรยนมาบรณาการ การใหค าปรกษากบการจดการเรยนการสอน และก าหนดขอบขายภารกจ ทงของครผทท าหนาทชวยเหลอผเรยนและผใหค าปรกษาโดยตรงใหครอบคลมทกกลมเปาหมาย (อนสรณ อรรถสร : 2551) ประเภทของการใหค าปรกษา การใหค าปรกษาแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆคอ 1. การใหค าปรกษารายบคคล (Individual Counseling) เปนการจดการใหค าปรกษาระหวางบคคลตอบคคล กลาวคอ เมอมผขอรบค าปรกษาหนงคน ขอพบผใหค าปรกษาเปนการสวนตว โดยผใหค าปรกษาจะชวยใหผขอรบค าปรกษาเขาใจและยอมรบสภาพความเปนจรงของตนเอง น าไปสการพฒนาตนเองและสามารถปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข 2. การใหค าปรกษาเปนกลม (Group Counseling) เปนกระบวนการทผใหค าปรกษาจดขนเพอใหความชวยเหลอผขอรบค าปรกษาทมลกษณะปญหา หรอความตองการทคลายกนระหวางบคคล ซงมสมาชกในกลมประมาณ 5-10 คน โดยผใหค าปรกษาจะท าหนาทเปนผน ากลม สรางบรรยากาศทอบอนมความเปนกนเอง และยอมรบซงกนและกนรวมทงคอยชวยใหสมาชกของกลมไดมโอกาสส ารวจตนเอง แลกเปลยนประสบการณและความรสกนกคดทมตอปญหา ซงจะท าใหสมาชกมสวนชวยกนสรางความเขาใจในสงทซอนเรนอยในความรสก ผใหค าปรกษา จะกระตนใหสมาชกมสวนแสดงความคดเหนและใหก าลงใจซงกนและกน ซงจะมสวนชวยใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมชองกลมไปในทางทดขน จะชวยใหสมาชกภายในกลมเกดความเขาใจตนเอง และน าแนวคดจากกลมไปพฒนาตนเองตอไป คณลกษณะทพงประสงคของผใหค าปรกษา วชร ทรพยม (2533) ไดเนนคณลกษณะทพงประสงคของผใหค าปรกษา ไวดงน 1. มความจรงใจ ไมเสแสรง เคารพในสทธสวนบคคลและยอมรบวาทกคนมคณคา 2. มมนษยสมพนธทด ปรบตวเขากบผอนไดงาย 3. มสขภาพจตด ปรบตวไดด มอารมณมนคงและยอมรบตนเอง พรอมทจะแกไขปรบปรงสงบกพรองและสามารถจะเผชญปญหาไดอยางมนคง 4. มเมตตา ชอบชวยเหลอผอน 5. เปนผไวตอความตองการและความรสกของผอน 6. มเหตผลและมประสบการณกวางขวางทจะเขาใจปญหา 7. มความสขมพจารณาสงตางๆอยางรอบคอบ 8. ใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของผอน 9. หมนศกษาหาความรอยเสมอ 10. เกบรกษาความลบไดด

4. บรการจดวางตวบคคล (Placement Service) จากแนวคดเดม การจดวางตวบคคล เปนเรองของการจดหางานอาชพใหกบบคคล (Job Placement) ตอมามการพฒนารปแบบเปนการชวยเหลอบคคลในรปแบบของการด าเนนงานและวางแผนโดยอยในรปแบบของกจกรรมทตอบสนองความถนด ความสนใจ และความสามารถของผเรยนทกคน รวมทงจดหาทนการศกษา ทนอาหารกลางวน หรอการจดหางานพเศษในเวลาวาง จดมงหมายของบรการจดวางตวบคคล (คมเพชร ฉตรศภกล : 2529) 1. เพอชวยใหนกเรยนไดเลอกเรยนอยางเหมาะสม เชน เลอกวชาเรยน เลอกสายการเรยน 2. เพอชวยใหนกเรยนไดพจารณาเรองการวางแผนทางอาชพ 3. เพอชวยใหนกเรยนไดมประสบการณทางดานอาชพ 4. เพอชวยใหนกเรยนไดเรยนในชนเรยนทอยในระดบความสามารถใกลเคยงกน 5. เพอชวยใหนกเรยนไดใชโอกาสในโรงเรยนใหเปนประโยชนในการพฒนาทกษะ ความสามารถในดานตางๆ ประเภทของการจดวางตวบคคล ก.การจดวางตวบคคลทางการศกษา ( Educational placement) การจดวางตวบคคลทางการศกษาจะรวมเอากจกรรมตางๆ ในโรงเรยน และการชวยเหลอนกเรยนในการตดสนใจอยางมเหตผลเกยวกบการศกษา การจดวางตวประกอบนตองการความรวมมอจากคณะคร ผใหค าปรกษา และครใหญ หนาทส าคญของการจดวางตวบคคลทางการศกษาคอการจดใหนกเรยนไดเรยนเหมาะสมกบหลกสตรและวชาตางๆ การจดนกเรยนใหเขารวมกจกรรมทเหมาะสม ตลอดจนการจดวางตงการฝกฝนทางอาชพใหแกนกเรยน หลกการเฉพาะทเสนอแนะส าหรบโครงการจดวางตวบคคลทางการศกษาตอไปน สามารถเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบโรงเรยนแตละโรงเรยนได ควรจะปรบปรงใหสอดคลองกบความตองการของทองถนและสถานการณดวย 1. จดใหขอสนเทศเกยวกบรายวชาทเปดทเปดสอนมความทนสมยอยเสมอ 2. พฒนาสมพนธภาพในการท างานทดกบบคคลากรทกคนในโรงเรยน 3. จดใหมการสมภาษณนกเรยนเพอพจารณาความตองการและความสนใจของนกเรยน 4. รวบรวมเอกสารการเปนสมาชกชมชนตางๆ ของนกเรยนหรอองคการตางๆในโรงเรย o 5. เปดบรการใหค าปรกษาแกนกเรยนแตละคน ข. การจดวางตวบคคลดานอาชพ ( Vocational Pacement) การจดวางตวบคคลดานอาชพจะเกยวของกบการชวยเหลอนกเรยนใหไดรบงานบางเวลา (part-time employment) และงานเตมเวลา (full-time employment) นอกจากนยงเกยวของกบการชวยเหลอนกเรยนใหไดรบการฝกฝนทางอาชพทเหมาะสม เพอเตรยมตวในการจดวางตวบคคลเพอการท างาน การจดวางตวบคคลดานอาชพนเกยวของโดยตรงกบการชวยเหลอนกเรยนใหสามารถมอาชพทเหมาะสมทสด และ

สอดคลองกบความตองการของนกเรยน ถงแมวาการตดสนใจเลอกอาชพจะใชเวลาในนาน แตการเตรยมตวนนตองการระยะเวลาพอสมควร ประสบการณทางการศกษา ตลอดจนความชวยเหลอทไดรบจากการแนะแนวนน จะชวยเตรยมตวนกเรยนแตละคนในการตดสนใจ ดงนนการใหบรการตลอดปจงเปนสงส าคญอยางการตดสนใจอยางฉลาดยอมจะมผลมาจากโปรแกรมการแนะแนวทดดวย ในการตรงกนขามดานการบรการมความบกพรองอาจจะเปนผลตอการตดสนใจอยางผดพลาด โรงเรยนแตละแหงจะตองพยายามปรบกจกรรมตางๆ เพอความเหมาะสม 1. จดเอกสารของนกเรยนทตองการท างาน 2. มการตดตอกบนายจางอยเสมอ และเกบขอมลเกยวกบอาชพตางๆทตองการนกเรยนเขาไปท างาน 3. มการประชมนกเรยนเปนระยะทงนเพอพจารณาความสนใจทางดานการท างานของนกเรยน ตลอดจนโอกาสทจะไดรบการฝกฝนดานอาชพ 4. ท าการสมภาษณนกเรยนทออกจากโรงเรยนกอนส าเรจการศกษา 5. มการพบปะนกเรยนทเรยนอยปสดทาย ตงแตเรมตนการพบปะอาจจะกระท าเปนกลม หรอพบเปนการสวนตว 6. สมภาษณนกเรยนปสดทาย และพจารณาสถานภาพของแตละคนเกยวกบการเรยนหรออาชพ 7. จดรวบรวมเอกสารดานการศกษาและอาชพ และน ามาเปนประโยชนตอนกเรยนชวยใหนกเรยนรจกวธการใช 8. จดปายนเทศเพอใหขอสนเทศเกยวกบอาชพและโอกาสในการฝกฝนอาชพตางๆ

ลกษณะของการจดวางตวบคคล 1. การจดวางตวบคคลในโรงเรยน ( In –School Placement) นกเรยนในโรงเรยนทกคนควรจะไดรบบรการจดวางตวบคคล เพราะจะชวยใหเขาไดรบประโยชนจากสงแวดลอมไดดทสด ทงนเปนเพราะวาการจดวางตวบคคลนนมความมงหมายจะใหบคคลไดอยไดอยในสภาพแวดลอมทดมความเหมาะสมกบนกเรยน และใหเขาไดพฒนาตนเองตามอตภาพของเขา ส าหรบการจดวางตวบคคลในชนเรยนอาจจะกระท าไดหลายๆ กจกรรมตอไปน 1 .1 การจดชนเรยนใหเหมาะสม เชน การจดนกเรยนทมความใจคลายคลงกนไวในชนเรยนเดยวกน 1 .2 การจดวางตวบคคลในเรองการเรยน เชน ชวยใหนกเรยนสามารถเลอกเรยนวชาตางๆได โดยมขอมลตางๆ อยางพอเพยงในการชวยกาตดสนใจ 1 .3 การจดตวทางดานกจกรรม นกเรยนทงหลายทเขาเรยนในโรงเรยน โรงเรยนมความคาดหวงวาเขาจะไดมพฒนาการทางดานสงคม อารมณดวย มใชเนนหนกทางดานสตปญญาแตอยางเดยว

ดงนนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดท ากจกรรมบาง ยอมเปนประโยชนตอนกเรยนเปนอยางยง นอกจากนยงเปนการแสวงหาความสามารถ ความถนด ตลอดจนความสนใจในดานตางๆ ดวย 1.4 การจดหางานพเศษ ( Part time-Work) นกเรยนบางคนมความตองการจะท างานพเศษ ในขณะทเรยนอยในโรงเรยนดวย ซงถาเปนไปไดจะไดรบประโยชนเปนอยางมาก ไมเฉพาะทางดานเศรษฐกจ หรอรายไดทไดรบจากการท างานเทานน แตยงไดรบประสบการณทางดานอาชพโดยตรง 2 . การจดวางตวนอกโรงเรยน(Out of School Placement) เมอนกเรยนส าเรจการศกษาจากโรงเรยนไปแลว เขาจะตองไปเผชญกบชวตในสงคม ถาจะชวยใหเขาไดประสบความส าเรจในชวตมากขน กควรจะมการจดวางตวบคคลนอกโรงเรยนใหกบนกเรยน 2 .1 การจดวางตวบคคลเกยวกบการศกษาตอ นกเรยนเปนจ านวนมากมความปรารถนาจะเรยนตอในระดบสงขนไป ดงนนกควรจะชวยใหเขาตดสนใจวา เขาควรจะเลอกเรยนอะไรจงจะเหมาะสมกบเขา โดยตวเขาเองนนเปนผตดสนใจวา เขาควรจะเลอกเรยนอะไรจงเหมาะสมกบเขา 2 .2 การจดวางตวทางดานอาชพ (Job Placement ) หลงจากส าเรจการศกษาจะมนกเรยนบางสวนทไมประสงคจะศกษาตอไป ดงนนโรงเรยนควรจะมความรบผดชอบทจะชวยเหลอนกเรยนใหสามารถรวาเขาควรจะมโอกาสประกอบอาชพอะไรไดบางในสงคม เพอจะใหมการเตรยมตวทดกอนจะออกไปประกอบอาชพอยางจรงจง 2 .3 การฝกฝนอาชพในหนอยงาน หรอสถาบนตางๆ นกเรยนบางระดบ หรอบางคนทส าเรจการศกษาจากโรงเรยนแลว ยงไมมความพรอมทจะประกอบอาชพไดทนท โครงการแนะแนวทดควรจะมการชวยใหนกเรยนทงหลายไดทราบวา เขาจะสามารถเขาไปรบการฝกฝนอบรม เกยวกบอาชพระยะสนได ณ ทใดบาง เพอชวยใหเขาสามารถประกอบอาชพได นอกจากจะสามารถใหขอมลวามสถานทฝกอบรมทใดบาง ยงตองใหเขาทราบวาเขาควรจะเขารบการฝกฝนในโปรแกรมอะไร จงเหมาะสมทสดดวย ขนตอนของการจดโครงการการจดวางตวบคคล

วธการหรอเทคนคในการจดโครงการจดวางตวบคคลนนมหลายวธการ ซงมองคประกอบตางๆ ทมอทธพลตอการจด เชน ขนาดของโรงเรยน จ านวนนกเรยน สภาพสงคม ตลาดแรงงาน เปนตน ดงนนการจดบรการวางตวบคคลยอมมวธการยดหยน โดยจะตองพจารณาถงความเหมาะสมทสดของแตละสถานการณเปนส าคญ มวธการจดดงตอไปน 1. การพจารณาบคลากรทจะไดรบผดชอบการจดวางตวบคคล เนองจากงานดานนจะตองมบคลากรทเหมาะสมในการด าเนนงาน โดยจะตองพจารณาผทมความสมพนธอนดระหวางนสตและมความกวางขวางในวงธรกจ และอาจจะตองพจารณาคณสมบตอนๆ ประกอบดวย เชน มบคคลรบผดชอบตองานน ควรมการพจารณาอยางละเอยดถถวนดวย เพราะความส าเรจของการด าเนนงานยอมขนอยกบบคลากรดวย 2. การจดหาวสดอปกรณทจ าเปน การพจารณาองคประกอบดานน ควรจะครอบคลมถงเรองทส าคญคอ อปกรณทส าคญส าหรบส านกงานการจดวางตวบคคล และสถานทตงของส านกงาน

การจดหาวสดอปกรณตางๆ ขนอยกบความจ าเปนของแตและแหง ถาส านกงานใหญกอาจจะตองการเครองมอและอปกรณมาก และในโครงการนควรจะมเจาหนาทชวยงานดานธรการดวย เพราะจะตองการรบงาน จายงาน พมพแบบฟอรม พมพหนงสอนาตว เปนตน ส าหรบสถานททจะเปนส านกงานนนควรจะเปนสถานททไปมาสะดวกส าหรบทงนกเรยนและผทมาตดตอ เพราะการไปมาสะดวกจะชวยใหสามารถบรการไดอยางมประสทธภาพ 3. การพจารณาขอบขายของงาน ในการรเรมบรการจดวางตวบคคลมความจ าเปนทจะตองพจารณาทจะใหบรการดวย วาจะใหบรการอะไรไดบางมากนอยแคไหน ในขณะเดยวกนงานบางดานทจะตองเกยวของกบชมชนกควรจะพจารณาวาจะไดรบความรวมมอมากนอยเพยงใด สงเหลานจะเปนประโยชนตอการพจารณาขอบขายการปฏบตงานอยางแทจรง 4. การเตรยมแบบฟอรม ในการจดบรการจดวางตวบคคลนน มกจะตองมเอกสารตางๆ เชน ทะเบยน แบบฟอรมการสมครงาน แบบฟอรมการตดตอบคลากรภายนอก เปนตน kiston และ Newton เสนอแนะวาควรจะมขอมลตางๆ ทส ารวจการนกเรยน เพอประโยชนในการจดวางตวบคคลดงตอไปน 4 .1 ขอมลทวไปเกยวกบเดก เชน ชอสกล ทอย โทรศพท สวนสง น าหนก วน เดอน ปเกด เปนตน

4 .2 การศกษาและการฝกฝน เชน เรยนวชาอะไร สายการเรยนทเลอกคออะไรเคยฝกฝนทางดานอาชพอะไร 4 .3 บนทกเกยวกบการท างาน เอกสารนจะรวบรวมเรองราวตางๆเกยวกบประสบการณในการท างาน ขอมลเหลานจะเปนขอมลของบคคลทเคยไปท างานพเศษมาแลว 4 .4 ขอมลพเศษ เชน ผลจากการสมภาษณ ผลของการทดสอบทางดานตางๆ ของนกเรยนซงจะเปนประโยชนกบการใหบรการ 4 .5 ขอมลเกยวกบการสงตอปญหา การสงคนนกเรยนทไปท างาน ปฎกรยาของนายจางตอนกเรยนหรอขอมลบางประการเกยวกบปญหาทเกยวของนกเรยนตอบคคลอนๆ 5. การประชาสมพนธเรองการจดวางตวบคคล ผทรบผดชอบงานจดวางตวบคคลจะตองมการประชาสมพนธงานเพอจะไดรบความรวมมอจากตวบคคลทเกยวของ ทงในโรงเรยนและนอกโรงเรยน ส าหรบบคลากรในโรงเรยนนน ควรจะรวมถงคณะครเพราะครทกคนยอมจะมสวนเกยวของกบการกบการใชความชวยเหลอนกเรยนทกคน ดงนนถาเขาเขาใจเรองการจดวางตวบคคลเปนอยางด

ปญหาและขอคดในการจดบรการวางตวบคคล 1. บรการจดวางตวบคคล ดงไดกลาวมาแลววาไมคอยไดรบความสนใจอยางจรงจง ทงๆทโดยหลกการและทฤษฎแลว การจดวางตวบคคลนนเปนทยอมรบวามความส าคญเปนอยางยง เพราะจะชวยใหนกเรยนไดกระท ากจกรรมตางๆทเหมาะสมกบตนเอง ดงนนโรงเรยนทงหลายจะไดพจารณาวามปญหาอะไรทท าใหไมสามารถจะจดบรการนได แลวพยายามแกไขปญหา

2. ปญหาของการจดบรการวางตวบคคลประการหนงกคอสภาพของโรงเรยนมกจะพบวาในบางโรงเรยนนนไมมความพรอมในดานตางๆ เชน บคลากร อปกรณทจ าเปน 3. สภาพของสงคมยอมมอทธพลตอการจดบรการจดวางตวบคคลดวย เนองจากการจดวางตวบคคลบางลกษณะ จะมสวนเกยวของกบชมชน เชน การจดหางานพเศษ ดงนนถาจะใหโครงการประสบความส าเรจกควรจะไดมการประสานงานทดกบชมนมชน เพอขอรบความชวยเหลอและการรวมมอทดแตถาโรงเรยนอยในชมนมชนทไมพรอมจะใหความชวยเหลอแตอยางใด การจดวางตวบคคลกยอมจะด าเนนไปดวยความล าบาก และมอปสรรคตามมา ซงเหตผลเหลานอาจจะท าใหผแนะแนวไมอยากจะจดบรการอกตอไป ขอเสนอแนะในกรณนกคอ ควรจะจดบรการเทาทจะกระท าได 4. บคลากรในการด าเนนงานจดวางตวบคคล ในโรงเรยนขนาดใหญและมอตราส าหรบบรรจบคคลเขาไปท างานดานการแนะแนวหลายคนควรจะมการแบงหนาทความรบผดชอบระหวางบคลากรทางการแนะแนว ในดานการจดวางตวบคคลกควรจะมผรบผดชอบโดยตรง แตในบางโรงเรยนยงเปนโรงเรยนเลก ผแนะแนวเพยงหนงคนกอาจจะท าหนาททงการใหค าปรกษา และการจดวางตวบคคลไปพรอมๆ กน ซงในกรณน Arbuckle ไดชใหเหนวาถาหากจะตองปฏบตหนาททงดานการใหค าปรกษาและการจดวางตวบคคลแลว อาจจะท าใหงานนนไมมประสทธภาพ ควรจะมบคลากรรบผดชอบโดยเฉพาะ 5. การจดหางานพเศษส าหรบนกเรยนควรจะเปนหนาทของการจดวางตวบคคลภายในโรงเรยนหรอหนอยงานในชมชนทท าหนาทจดหางานในความเปนจรงหนอยงานจดหางาน 5.บรการตดตามผล (Follow Up Service ) บรการตดตามผลเปนบรการทท าหนาทในการตดตามประเมนผลและศกษาวจยโครงการตางๆ ในสถาบนทเปนงานในโครงการแนะแนวและรวมถงโครงการอนๆทเกยวของ เชน ตดตามผลนกเรยนทจบการศกษาไปแลว หรอนกเรยนทออกกลางคน (Drop Out) เพอน าขอมลมาปรบปรงงานบรการแนะแนวใหมประสทธภาพเพมขน ความหมายของการบรการตดตามผล บรการตดตามผล หมายถง บรการทมงจะประเมนงานทด าเนนการไปแลว ทงนเปนการตรวจสอบวาบรการทจดใหนกเรยนประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด สามารถใหการชวยเหลอนกเรยนไดเปนอยางดหรอไม ขอมลทไดรบจากการตดตามผลจะน าไปใชในการปรบปรงการด าเนนงานแนะแนวใหมประสทธภาพตอไป จดมงหมายของการบรการตดตามผล 1.เพอเปนการประเมนผลโครงการแนะแนวทด าเนนการไปแลว 2. เพอทราบถงสภาพของนกเรยนทไดรบการแนะแนวไปแลว 3.เพอทราบถงปญหาของนกเรยนหลงจากทส าเรจการศกษาไปแลว 4.เพอรวบรวมขอเสนอแนะจากศษยเกาเกยวกบการใหบรการแนะแนว

5.เพอใหความชวยเหลอนกเรยนและศษยเกาทประสบปญหา 6.เพอสรางความสมพนธทดระหวางโรงเรยนและชมชน บคลทควรไดรบการตดตามผล โครงการแนะแนวมจดมงหมายทจะใหบรการแกนกเรยนโดยตรง ดงนนนกเรยนจงเปนผทมความเกยวของกบบรการทงหลายทจดขน ซงแบงนกเรยนออกเปน 3 ประเภท ดงน 1. นกเรยนทส าเรจการศกษา ( Graduate ) นกเรยนทส าเรจการศกษาไปแลว เปนผทไดรบบรการแนะแนวมาแลวในอดต เมอส าเรจการศกษาและออกไปสสงคมภายนอก การตดตามผลนกเรยนทส าเรจการศกษาไปแลวจะท าใหทราบวานกเรยนทไดรบการแนะแนวไปแลวประสบความส าเรจในชวตเพยงใด ศษยเกาปรารถนาจะใหมการปรบปรงโครงการแนะแนวอยางไร และมความตองการทจะไดรบความชวยเหลออกหรอไม 2. นกเรยนปจจบนทไดรบการแนะแนวไปแลว นกเรยนทไดรบความชวยเหลอจากบรการในดานตางๆ นกเรยนหลายคนกสามารถรจกแกปญหาได และด ารงชวตอยไดในสงคม แตนกเรยนบางคนกไมมความสามารถเพยงพอทจะแกไขปญหาตางๆได ดงนนเพอเปนการชวยเหลอเปนไปอยางสมบรณ จงควรมการตดตามผลดวา นกเรยนยงตองการความชวยเหลออกตอไปหรอไม 3. นกเรยนทออกกลางคน ( Drop Out ) นกเรยนทเขาเรยนในโรงเรยนตางๆ ไมจ าเปนจะตองเรยนส าเรจทกราย บางคนมเหตผลทจะตองหยดเรยน เพอออกไปประกอบอาชพ จงเปนสงทควรตรวจสอบวานกเรยนเหลานนเขาออกไปด าเนนชวตอยางประสบความส าเรจหรอไม ดงนนการตดตามผลจะชวยใหทราบบรการแนะแนวทจดใหกบนกเรยนเปนทพงพอใจส าหรบเขาหรอไม และกสามารถท าใหทราบถงปญหาของเขาดวย วธการตดตามผล การตดตามผลสามารถกระท าไดหลายวธ โรงเรยนใดจะใชวธการแบบใดยอมขนอยกบความตองการ และความเหมาะสม ดงนนผทจะกระท าการตดตามผลจงตองพจารณาเครองมอ หรอวธการทจะน ามาใช วธการตางๆ อาจจะมดงตอไปน 1. การใชแบบสอบถาม หรอแบบส ารวจ การสรางเครองมอนจะตองพจารณาจากขอบขายของงาน แลวน ามาสรางเปนของค าถาม 2. การสมภาษณ การสมภาษณนกเรยนโดยตรงจะท าใหไดรบขอมลทเปนประโยชนตอการแนะแนว แตวธการนจะเสยเวลามากและจะกระท าไดนอย แตขอมลทไดรบจะมความลกซง และมโอกาสถามค าถามไดกวางขวางมาก 3. การใชโทรศพท ในชมชนบางแหงอาจจะใชโทรศพทในการตดตามผลได เพราะมความสะดวก แตจะใชเปนบางกรณเทานน เพราะการใชโทรศพท จะตองใชเวลาอยางจ ากด 4. การวจารณโรงเรยน นกเรยนทส าเรจการศกษาไปแลวยอมถอไดวามประสบการณโดยตรงจากการจกการศกษาของโรงเรยน ซงควรจะไดรบการสนบสนนใหแสดงความคดเหน

วพากษวจารณ การด าเนนงานของโรงเรยนวาเปนอยางไรบาง ซงขอมลทไดอาจจะน าไปใชในการปรบปรงโรงเรยนตอไป

5. การเปดโอกาสใหมการอภปรายกลม สมาชกจะไดมโอกาสแลกเปลยนความคดเหน กลาวถงจดออนของโครงการ และขอเสนอแนะในการปรบปรงการด าเนนงานโครงการตอไป แนวทางในการจดโครงการตดตามผล 1.จดตงคณะกรรมการด าเนนงานโครงการตดตามผล 2.คณะกรรมการตงจดมงหมายของการตดตามผล 3.ก าหนดขอบเขตของงานทจะกระท า 4.ก าหนดรายละเอยดของการตดตามผล 5.แบงหนาทของคณะกรรมการออกเปนฝายตางๆ 6.การตดตอขอความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ 7.ด าเนนการตามโครงการตดตามผลทตงเอาไว 8.สรปการตดตามผลเพอเสนอแนะหนวยงานทเกยวของ ในการจดการแนะแนว นอกจากจะสามารถตดตามผลโดยใหนกเรยนเปนผประเมนผลโครงการและบรการตางๆ แลว ยงสามารถใหบคคลอนเปนผประเมนผลการจดโครงการแนะแนวไดดวย ซงมบคคลทเกยวของดงน 1. ผบรหารของโรงเรยน ในกรณทผบรหารประเมนผลงานโครงการเปนอยางไร ผแนะแนวควรจะพยายามเอาใจใสในขอเสนอแนะตางๆ เพอน าไปเปนขอพจารณาทส าคญดวย 2.คณะกรรมการด าเนนงานแนะแนว ส าหรบบคลากรทตงขนมาเปนผด าเนนการแนะแนวสมควรอยางยงทจะมการประเมนผลงานทตนปฏบตไปแลว ในการประเมนนน ผทด าเนนงานจะตองไมอคต หรอบดพรวความรสกตอการปฏบตงานของตนเอง 3.คณะคร คณะครควรจะมโอกาสประเมนผลงานแนะแนว เพราะนอกจากจะเปนการประเมนผลโครงการแนะแนวแลวยงเปนการประเมนตนเองอกดวย ซงจะท าใหทราบวาในโอกาสตอไปเขาควรจะรวมมออยางไรบาง 4.พอแม หรอผปกครอง ผทดแลรบผดชอบเดกอยางใกลชด คอพอแมหรอผปกครอง ดงนนเขาควรจะทราบวานกเรยนทอยในความดแลของเขาไดรบความชวยเหลอ หรอไดรบบรการแนะแนวอะไรบางเพยงพอหรอไม ซงจะมผลดตอความรวมมอระหวางผปกครองและโครงการแนะแนวในโอกาสตอไป

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน (2555: ออนไลน) ระบบการดแลชวยเหลอผเรยนเปนกระบวนการด าเนนงานดแลชวยเหลอผเรยนอยางเปนระบบ มขนตอน มอาจารยทปรกษาเปนบคลากรหลกในการด าเนนงาน โดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายทเกยวของ ทงภายในและภายนอกสถานศกษา อนไดแก บคลากรของสถานศกษา ผปกครอง ชมชน ผบรหารและอาจารยทกคน มวธการและเครองมอทชดเจน มมาตรฐานคณภาพและมหลกฐานการท างานทตรวจสอบได กรอบแนวคดระบบดแลชวยเหลอผเรยน การดแลชวยเหลอผเรยน คอ การสงเสรม พฒนา การปองกน และการแกไขปญหาใหแกผเรยน เพอใหผเรยนมคณลกษณะทพงประสงค มภมคมกนทางจตใจทเขมแขง มคณภาพชวตทด มทกษะการด ารงชวตและรอดพนจากวกฤตทงปวง กระบวนการของระบบการดแลชวยเหลอผเรยนมองคประกอบส าคญ 5 ประการ คอ 1. การรจกผเรยนเปนรายบคคล 2. การคดกรองผเรยน 3. การสงเสรมพฒนาผเรยน 4. การปองกนและแกไขปญหา 5. การสงตอ แตละองคประกอบของระบบมความส าคญ มวธการและเครองมอตางกนไปแตมความสมพนธเกยวเนองกน ซงเออใหการดแลผเรยนเปนระบบทมประสทธภาพ ระบบการดแลชวยเหลอผเรยนจงเปนระบบทมมาตรฐานสามารถด าเนนการเพอการประกนคณภาพได การรจกผเรยนเปนรายบคคล ดวยความแตกตางของผเรยนแตละคนทมพนฐานความเปนมาของชวตทไมเหมอนกน หลอหลอมใหเกดพฤตกรรมหลากหลายรปแบบ ทงดานบวกและดานลบ ดงนน การรขอมลทจ าเปนเกยวกบตวผเรยนจงเปนสงส าคญทจะชวยใหมความเขาใจผเรยนมากขน สามารถน าขอมลมาวเคราะหเพอการคดกรองผเรยนเปนประโยชนในการสงเสรม การปองกน และแกไขปญหาของผเรยนไดอยางถกทาง ซงเปนขอมลเชงประจกษทไดจากเครองมอและวธการทหลากหลาย ตามหลกวชาการ มใชการใชความรสกหรอการคาดเดาโดยเฉพาะในการแกไขปญหาผเรยน ซงจะท าใหไมเกดขอผดพลาดตอการชวยเหลอผเรยนหรอเกดไดนอยทสด การคดกรองผเรยน เปนการพจารณาขอมลเกยวกบผเรยนเพอการจดกลมผเรยนมประโยชนอยางยงในการหาวธการทเหมาะสมในการดแลชวยเหลอผเรยนใหตรงกบสภาพปญหาและความตองการจ าเปน ดวยความรวดเรวและถกตอง ในระบบการดแลชวยเหลอผเรยน อาจจดกลมผเรยนตามผลการคดกรองเปน 2 , 3 หรอ 4 กลมกได

ตามขอบขายและเกณฑการคดกรองทสถานศกษาก าหนด เชน ในกรณทแบงผเรยนเปน 4 กลม อาจนยามกลมได ดงน 1. กลมปกต คอ ผเรยนทไดรบการวเคราะหขอมลตาง ๆ ตามเกณฑการคดกรองของสถานศกษาอยในเกณฑของกลมปกต ซงควรไดรบการสรางเสรมภมคมกนและการสงเสรมพฒนา 2. กลมเสยง คอ ผเรยนทอยในเกณฑของกลมเสยงตามเกณฑการคดกรองของสถานศกษา ซงสถานศกษาตองใหการปองกนและแกไขตามกรณ 3. กลมมปญหา คอ ผเรยนทจดอยในเกณฑของกลมมปญหาตามเกณฑการคดกรองของสถานศกษา ซงสถานศกษาตองชวยเหลอและแกปญหา โดยเรงดวน 4. กลมพเศษ คอ ผเรยนทมความสามารถพเศษ มความเปนอจฉรยะแสดงออกซงความสามารถอนโดดเดนดานใดดานหนง หรอหลายดานอยางเปนทประจกษ เมอเทยบกบผมอายในระดบเดยวกน สภาพแวดลอมเดยวกน ซงสถานศกษาตองใหการสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาความสามารถพเศษนนอยางเตมศกยภาพ การสงเสรมและพฒนาผเรยน การสงเสรมพฒนาผเรยนเปนการสนบสนนใหผเรยนทกคนในกลมคดกรอง ไมวาจะเปนผเรยนกลมปกตหรอกลมเสยง มปญหา กลมความสามารถพเศษ ใหมคณภาพมากขน ไดพฒนาเตมศกยภาพมความภาคภมใจในตนเองในดานตาง ๆ ซงจะชวยปองกนมใหผเรยนทอยในกลมปกต และกลมพเศษกลายเปนผเรยนกลมเสยง / มปญหา และเปนการชวยใหผเรยนกลมเสยง / กลมมปญหา กลบมาเปนผเรยนกลมปกตและมคณภาพตามมาตรฐานทสถานศกษาหรอชมชนคาดหวงตอไป การสงเสรมพฒนาผเรยนมหลายวธทสถานศกษาสามารถพจารณาด าเนนการได แตมกจกรรมหลกส าคญทสถานศกษาตองด าเนนการ คอ 1. การจดกจกรรมโฮมรม ( Homeroom) 2. การจดประชมผปกครองชนเรยน ( Classroom Meeting) 3. การจดกจกรรมเสรมสรางทกษะการด ารงชวต กจกรรมพฒนาผเรยน การปองกนและแกไขปญหา การดแลชวยเหลอผเรยน อาจารยควรใหความเอาใจใสกบผเรยนทกคนเทาเทยมกน แตส าหรบผเรยนกลมเสยง / มปญหานน จ าเปนอยางมากทตองใหความดแลเอาใจใสอยางใกลชดและหาวธการชวยเหลอ ทงการปองกนและการแกไขปญหา โดยไมปลอยปะละเลยผเรยนจนกลายเปนปญหาของสงคม การสรางภมคมกน การปองกนและแกไขปญหาของผเรยน จงเปนภาระงานทยงใหญและมคณคาอยางมากในการพฒนาใหผเรยนเตบโตเปนบคคลทมคณภาพของสงคมตอไป การปองกนและการแกไขปญหาใหกบผเรยนนนมหลายเทคนควธการแตสงทอาจารยทปรกษาจ าเปนตองด าเนนการมอยางนอย 2 ประการ คอ

1. การใหการปรกษาเบองตน 2. การจดกจกรรมเพอปองกนและแกไขปญหา การสงตอ ในการปองกนและแกไขปญหาของผเรยนโดยอาจารยทปรกษา อาจมกรณทปญหามความยากตอการชวยเหลอ หรอชวยเหลอแลวผเรยนมพฤตกรรมไมดขน กควรด าเนนการสงตอไปยงผเชยวชาญเฉพาะดานตอไป เพอใหปญหาของผเรยนไดรบการชวยเหลออยางถกทางและรวดเรวขน หากปลอยใหเปนบทบาทหนาทของอาจารยทปรกษาหรออาจารยคนใดคนหนงเทานน ความยงยากของปญหาอาจมมากขนหรอลกลามกลายเปนปญหาใหญโตจนยากตอการแกไข ซงอาจารยทปรกษาสามารถด าเนนการไดตงแตกระบวนการรจกผเรยนเปนรายบคคลหรอการคดกรองผเรยนกไดขนกบกรณปญหาของผเรยน การสงตอแบงเปน 2 แบบ คอ 1. การสงตอภายใน อาจารยทปรกษาสงตอไปยงบคลากรทสามารถใหการชวยเหลอผเรยนได ทงนขนอยกบลกษณะปญหา ไดแก อาจารยทปรกษาสงตอไปยงงานแนะแนว และงานแนะแนวสงตอ งานอนามย หรอโรงพยาบาล เปนตน 2. การสงตอภายนอก กองพฒนาผเรยนเปนผด าเนนการสงตอไปยงผเชยวชาญภายนอก หากเกดกรณปญหาทมความยากเกนศกยภาพของสถานศกษา

สรป การแนะแนว เปนกระบวนการทางการศกษาทชวยให บคคลรจก และเขาใจตนเองและสงแวดลอม สามารถน าตนเองได แกปญหาไดดวยตนเอง และพฒนาตนเองไดตามศกยภาพ ปฏบตตนใหเปนสมาชกทดของสงคม ซงการแนะแนวแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก การแนะแนวการศกษา (Education Guidance) การแนะแนวอาชพ (Vocational Guidance) และการแนะแนวสวนตวและสงคม (Personal and Social Guidance ) ซงบรการแนะแนวแบงออกเปน 5 บรการดงน 1. บรการรวบรวมขอมล ( Individual Inventory Service ) ซงบรการนจะท าหนาทในการเกบรวบรวมขอมลรายบคคล โดยใชเครองมอและเทคนคตางๆเชน การสงเกต สมภาษณ แบบสอบถาม การทดสอบ สงคมมต จดท าระเบยนสะสมและท าการศกษารายกรณ (Case Study) ขอมลเหลานจะชวยใหผทเกยวของเขาใจและรจกผเรยนไดมากขนเพอน าไปสการพจารณาใหความชวยเหลอตอไป 2. บรการสารสนเทศ (Information Service) บรการสนเทศมความจ าเปนอยางยงทจะชวยใหผเรยนน าไปใชในการตดสนใจโดยขอสนเทศจะครอบคลมขอมลดานการศกษาดานอาชพและขอมลสวนบคคลและสงคมรปแบบการน าเสนอขอสารสนเทศนน ท าในรปแบบของคมอ การเชญวทยากร การจดท าปายนเทศ สออเลคทรอนค แบบตางๆ หรอใหประสบการณตรงจากการทศนศกษากได 3. บรการใหค าปรกษา ( Counseling Service) บรการใหค าปรกษาถอเปนหวใจของกรอบบรการแนะแนวในโรงเรยน ทงนกเพราะบรการนมงชวยแกปญหาใหกบผเรยน ในกระบวนการจะมผใหค าปรกษา

(Counselor) เปนบคคลทไดรบการฝกฝนในวชาชพมาโดยเฉพาะกบผขอรบค าปรกษา (Counselee หรอ Client) ซงตองการความชวยเหลอ การใหค าปรกษาจะเนนสมพนธภาพทอบอนโดยผใหค าปรกษาจะชวยใหผขอรบค าปรกษาเขาใจตนเองและสภาพแวดลอม สามารถตดสนใจไดดวยตนเองน าไปสการแกไขปญหา การปรบตวและพงตนเองไดอยางเหมาะสม ซงสถานการณเหลานอาจจะตองใชเวลาหรอท าเปนกระบวนการตอเนอง 4. บรการจดวางตวบคคล ( Placement Service) การชวยเหลอบคคลในการด าเนนงานขนตอไปโดยอยในรปของกจกรรมทสนองความถนด ความสนใจ และ ความสามารถแกผเรยนทกคน รวมทงบรการจดหาทนการศกษา อาหารกลางวน หรอ งานพเศษในเวลาวาง 5. บรการตดตามบคคล ( Follow-up Service) เปนการประเมนคณภาพและตรวจสอบผลปฏบตงาน แสวงหาจดออนจดแขงของบรการแนะแนว เพอนน าขอมลมาปรบปรงงานบรการแนะแนวใหมประสทธภาพเพมขนและงานอนๆในโรงเรยนดวย นอกจากงานแนะแนวทง 5 บรการแลว ยงมระบบดแลชวยเหลอผเรยนทมความส าคญซงทางโรงเรยนจดขน การด าเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนอยางมขนตอน พรอมดวยวธการและเครองมอการท างานทชดเจนโดยมครทปรกษาเปนบคลากรหลกในการด าเนนการดงกลาว และมการประสานความรวมมออยางใกลชดกบครทเกยวของหรอบคลากรภายนอก รวมทงการสนบสนน สงเสรมจากโรงเรยนซงมความส าคญอยางยงในการพฒนาคณภาพของผเรยน