เรื่องเล่าจากภาพ - Hatyai City Climate ....
Transcript of เรื่องเล่าจากภาพ - Hatyai City Climate ....
- 1 -
การเลาเรองจากภาพเพอน�าเสนอความเชอมโยงของการพฒนาเมองหาดใหญและผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ซงเปนสวนหนงในการด�าเนนโครงการเครอขายเมองในเอเชยเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (ACCCRN) น�าไปสแนวทางการสรางการรบมอตอการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศทเหมาะสมตอไป
เรองเลาจากภาพ“การพฒนาเมองหาดใหญกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ”
การกลายเปนเมองหาดใหญ “หาดใหญ” จากอดตเปนชนบททตงอยในพนทลม มบานเรอนไม หนาแนน ปจจบนมสงกอสรางหนาแนนจนกลายเปนพนทเมอง เพราะม ปจจยสนบสนนหลายดานทท�าใหเกดการพฒนาสความเปนเมอง
การสรางชมทางรถไฟหาดใหญ กลายเปนจดเปลยนการพฒนาดานการคาและเศรษฐกจ ท�าใหเขตเมองและประชากรขยายตวมากขน
เปนเสนทางผานลงสภาคใต พนทใกลอาวไทย และชายแดนระหวางประเทศ
“การพฒนาเมองท�าใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน”
น โ ยบ า ยหล า ยส ว นสนบสนนการพฒนาดานเศรษฐกจ ท�าใหเกดการพฒนาโครงสร างพนฐานและเสนทางการคมนาคม
พนทสเขยว พนทรบน�าธรรมชาต และเครอขายล�าน�า ถกแทนทหรอถกรกล�าดวยการพฒนาโครงสรางพนฐาน และสงปลกสราง
การพฒนายงคงเกดขนอยางตอเนอง ทงสนามบน โรงพยาบาล สถานศกษา หางสรรพสนคา โรงแรมทพก และสถานททองเทยว
photostory4.indd 1 19/8/2557 14:30:17
- 2 -
เหตการณน�าทวมในเมองหาดใหญ
การพฒนาเมองท�าใหสญเสยพนทรบน�าตามธรรมชาต
การพฒนาเมองในพนทเสยง การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน และความยากของการบรหารจดการน�าทสอดคลองกบการพฒนาเมอง ท�าใหน�าทวมรนแรงมากขน สรางความเสยหายมหาศาล คาดการณความรนแรงและผลกระทบทเกดขนไดยาก
เหตการณน�าทวมเกดขนซ�าซากในชวงฤดฝนปลายเดอนตลาคมถงตนเดอนธนวาคม ซงน�าทวมสงผลกระทบใหกจกรรมของเมองหยดชะงกและสรางความเสยหายเชอมโยงเศรษฐกจ การขนสง และการทองเทยว
การขยายตวของเมองบนทลมแองกระทะซงเสยงตอภยพบตน�าทวม ยงท�าใหเมองเผชญกบน�าทวมอยางหลกเลยงไมได
โดยปกตน�าทวมเมองหาดใหญจากปรมาณน�าฝนสะสม 2-3 วน ท�าใหน�าปรมาณมากระบายไมทนเกดน�าทวมในระยะเวลาสนๆ แตสรางความเสยหายไมนอย
น�าทวมหนกยงไหลเขาทวมตวเมองชนใน ซงเปนเขตเศรษฐกจทน�าไมเคยทวมมากอน
ความเสยหายโดยรวม 16,000 ลานบาท จากเหตการณน�าทวมหนก พ.ศ.2553 ค ว า ม เ ส ย ห า ย จ า ก
น� า ท ว ม ย ง ร น แ ร ง เพราะขาดการพยากรณ ลวงหนา การเตอนภย การรบขาวสาร และ การบรหารจดการน�าทด
น�าทวมหนก พ.ศ.2519, 2531, 2543 อนมานไดวาน�าทวมหนกเกดขนทก 12 ป แต พ.ศ.2553 แสดงใหเหนวาน�าทวมเกดขนอยางไมแนนอน
photostory4.indd 2 19/8/2557 14:30:23
- 3 -
การรบมอน�าทวมดวยมาตรการสงกอสราง
มาตรการสงกอสรางบรรเทาความรนแรงของน�าทวมไดในระดบหนง แตแกปญหาไดยากขนเพราะไมรองรบการพฒนาเมองทเปลยนแปลงอยางตอเนอง รวดเรว และขาดการวางแผน
การแกไขปญหาน�าทวมดวยมาตรการสงกอสรางอาจจะเปนทางออกหนงทชวยลดความรนแรงของการเกดน�าทวม แตกยงคงตองค�านงถงอกหลายปจจย
การกอสรางคลองระบายน�า ร.1 พ.ศ.2544-2550 เพอระบายน�าจากตวเมอง หากยงคงไมเพยงพอทจะรองรบปรมาณน�าทาจากลมน�าคลองอตะเภา พ.ศ.2553
ขอมลส�าหรบการคาดการณปรมาณน�ามความถกตองและนาเชอถอ หรอถกน�ามาพจารณารวมกบการกอสรางมากนอยเพยงใด
การใชคอนกรตเปนการลดการระบายตามธรรมชาตและเพมภาระการระบายน�าใหกบพนททายน�า
โครงการทมแนวโนมเกดขน อาท การกอสรางอางเกบน�า อโมงคระบายน�า คลองระบายน�าสายใหม ยงคงตองค�านงถง งบประมาณ และผลกระทบสงแวดลอม
การใชประโยชนทดนยงไมเหมาะสมและสอดคลองกบผงเมอง กคงเปนเรองยากทจะแกปญหาน�าทวมไดอยางถาวรดวยมาตรการสงกอสราง
ผงเมองกยงไมสามารถควบคมใหเกดผลในทางปฏบตไดอยางจรงจง ครอบคลม และทนตอสภาพเมองทเปลยนแปลงไป
photostory4.indd 3 19/8/2557 14:30:26
- 4 -
อนาคตเมองหาดใหญ
การพฒนาเมองจะเกดขนอยางตอเนอง เกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนทยงเพมการเปดรบความเสยงจากน�าทวม โดยน�าทวมทเกดขนจะปนภยพบตรนแรง เกดกลมเสยง/กลมเปราะบางเพมมากขน
สรางมลคาความเสยหายอยางมหาศาลกวาทผานมา
เมองหาดใหญเปนศนยกลางหลากหลายดาน แตเมองกยงเกดการพฒนาไมหยดนง ซงมองเหนทศทางของประชากรและ สงปลกสรางทจะเพมขน
ในรอบ 10 ป ยงคงมการเจรญเตบโตของเมองอยางเดนชด อาท หางสรรพสนคา ขนาดใหญ (พ.ศ.2556) การสรางตลาดน�าบนเนอทกวา 70 ไร (พ.ศ.2557)
ในอนาคตมแนวโนมของโครงการ ขนาดใหญทจะส งผลให เมอง เจรญเตบโต อาท การพฒนาสามเหลยมเศรษฐกจ อนโดนเซย มาเลเซย และไทย สะพานเศรษฐกจจงหวดสตลและสงขลา เ ส นทางคมนาคมสายใหม เชอมโยงระดบภมภาค และทาเรอน�าลกสงขลาแหงท 2
เมองหาดใหญมจดเดนส�าคญคอเปนจดเชอมตอการคมนาคมและมรากฐานเปนเมองแหงเศรษฐกจและการคา จงดงดดประชากรใหเพมมากขน น�าไปสการพฒนาการศกษา การแพทย และการทองเทยว ในแงของการเพมจ�านวนสงปลกสรางใหเพยงพอกบประชากร จนพนทใจกลางเมองยงเกดความแออด และขยายขอบเขตพนทความเปนเมองไปยงพนทรอบขาง
แนวโนมเกดการหลงไหลของประชากร ควบคกบการพฒนาโครงสรางพนฐาน
ตลอดจนความตอเนองของแนวโนมนโยบายทงระดบทองถนและระดบประเทศ ทยงคงสนบสนนใหเกดการพฒนาเศรษฐกจและการลงทนในเมองหาดใหญ
photostory4.indd 4 19/8/2557 14:30:32
- 5 -
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะท�าใหปญหาน�าทวมซงเปนปญหาเดมของเมองหาดใหญทวความรนแรงมากขน ถมากขน และพนทไดรบผลกระทบขยายกวางขน ในขณะทความแปรปรวนจะท�าใหเมองไมสามารถคาดเดาทงชวงเวลา
ปรมาณน�าฝน และพนททเกดน�าทวม
เมองหาดใหญ พ.ศ.2521-2552 มอณหภมเฉลยสงทสด 40.2-40.6 องศาเซลเซยส ในฤดรอน เดอนกมภาพนธถงเมษายน
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเปนสถานการณทเกดขนทวโลก จากการเปลยนแปลงอณหภมทเกดขนในระยะยาวท�าใหเกดความแปรปรวนทไมสามารถคาดเดาไดของปรมาณน�าฝน พาย และฤดกาล น�าไปสการเกดภยพบต ซงจะสงผลกระทบรนแรงในเขตเมองเพราะการพฒนาเมองเพมการเปดรบความเสยงจากภยพบต
ปรมาณฝนเฉลยสงทสด 492.7 มลลเมตร เดอนพฤศจกายน
ในอก 30 60 และ 90 ป หลง พ.ศ.2552 อณหภมเฉลยมแนวโนมเพมสงขนทงฤดรอนและฤดฝน
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ประกอบกบ ปญหาความตองการใช น�าท เพมขน การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน จะท�าใหเมองประสบปญหาภยแลงและน�าทวมฉบพลน รนแรง
ปรมาณฝนรวมรายเดอนในฤดฝน พ.ศ.2553 - 2582 ลดลงเลกนอย แตจ�านวนวนทฝนตกลดลง
ในรอบ 35 ป เมองหาดใหญ เคยประสบอทกภยรนแรงจากความแปรปรวนของปรมาณน�าฝน
photostory4.indd 5 19/8/2557 14:30:44
- 6 -
www.thaicity-climate.orgwww.hatyaicityclimate.orgwww.acccrn.orgwww.tei.or.th
การรบมอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ
การรบมอการเปลยนสภาพภมอากาศตองพจารณาองคประกอบทกสวนของเมอง ทงบคคลหรอหนวยงานทมสวนไดสวนเสย ระบบในเมอง และวถปฏบตของเมอง จากนนแลกเปลยนเรยนรรวมกน
น�าไปสการเสรมสรางการรบมอทเหมาะสมกบพนทและเกดผลส�าเรจทดในทางปฏบต
การพฒนาเมองไมเคยหยดนงเพราะปจจยสนบสนนหลายดาน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศกไมสามารถยบยงไดในระยะเวลาอนสน ดงนน การสรางการรบมอตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะชวยใหเมองมความสามารถในการปรบฟนตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเกดขนใหสามารถกลบมาท�าหนาทสภาวะปกตภายในระยะเวลาอนรวดเรว พรอมทงเรยนรและน�าบทเรยนจากการปรบฟนตว ในอดตมาจดการกบผลกระทบตางๆ ทจะเกดขนในอนาคตไดดขน
การรบมอฯ มงเนนแกปญหา “น�าทวม” เพราะเปนปญหาส�าคญล�าดบแรกของเมองหาดใหญ เพอลดความเปราะบางและความเสยหายทจะเกดขน
ผมสวนไดสวนเสยกบภยพบตตองมองคความรและเกดความตระหนกตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ
หนวยงานทเกยวของจะตองมขอมลทถกตอง แมนย�า และเปนปจจบน ครอบคลมในระดบลมน�า เพอการคาดการณ การเตอนภย และการชวยเหลอ ทมประสทธภาพ
แผนการรบมอฯ จะตองเหมาะสมกบบรบทของพนท และเกดขนในหนวยยอยระดบชมชน จากนนผลกดนสระดบนโยบายเพอความยงยนและเกดผลภาพรวมในทางปฏบต
แผนพฒนาเมองหรอผงเมองอนเปนแนวทางส�าคญของการพฒนาเมองจะตองผนวกกบปจจยการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ
ระบบการบรหารจดการน�าทบรณาการ ทกภาคสวนทเกยวของและเกดเครอขายในระดบลมน�า
photostory4.indd 6 19/8/2557 14:30:49