รายงานการวจย

เรอง ความคดเหนของประชาชนทมตอการบร การของโร งพยาบาลสงเสร มสขภาพต าบลบานเกา

อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร (The people’s opinions on service of Tumbon Bankao

Health Promotion Hospital, Phanthong district, Chonburi Province.)

โดย

อ.พมพขวญ บญกลอม

อาจารยปร ะจ าสาขาวชาการ จดการ

การวจยครงนไดรบทนอดหนนการวจยจากมหาวทยาลยราชพฤกษ

ปการศกษา 2555

ง

รายงานการวจย

เรอง ความคดเหนของประชาชนทมตอการบร การของโร งพยาบาลสงเสร มสขภาพต าบลบานเกา

อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร (The people’s opinions on service of Tumbon Bankao

Health Promotion Hospital, Phanthong district, Chonburi Province.)

โดย

อ.พมพขวญ บญกลอม

อาจารยปร ะจ าสาขาวชาการ จดการ

การวจยครงนไดรบทนอดหนนการวจยจากมหาวทยาลยราชพฤกษ

ปการศกษา 2555

ปทท าการวจยแลวเสรจ 2557

ง

ชอโคร งการวจย ความคดเหนของประชาชนทมตอการบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล

บานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

ชอผวจย พมพขวญ บญกลอม

ปทท าการวจย 2556

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความคดเหนของประชาชนผใชบรการ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

ผวจยไดท าการรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามทผวจยสรางขน เกยวกบ ความคดเหน

ของประชาชนผใชบรการในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา จ านวน 359 คน คดเปนรอยละ

รอย ผวจยน าขอมลทงหมดไปหาคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสหสมพนธ และคาสส

แควส(chi-Squared) แลวน าเสนอในรปตารางประกอบความเรยง ผลการวจยทส าคญสรปไดดงน

(1) กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 63.5 มอายระหวาง 21-40 ป รอยละ

46.5 ส าเรจการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย/เทยบเทา รอยละ 60.2 สวนใหญมอ าชพเปน

พนกงานบรษทรอยละ 56

(2) กลมตวอยางสวนใหญเคยใชบรการทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา รอยละ

98.9 ความถในการใชบรการของกลมตวอยางสวนใหญใชบรการเดอนละ 1 ครง รอยละ 50.4

ระยะเวลาในการใชบรการแตละครง สวนใหญ ต ากวา 1 ชวโมง รอยละ 88 สวนใหญ นยมใชบรการชวง

เชา 8.00-12.00 น. รอยละ 63.8 สาเหตทมาใชบรการ หรอบรการทไดรบคอ ตรวจรกษาโรค รอยละ

80.5 การเดนทางไปใชบรการ สวนใหญใชรถยนต หรอรถจกรยานยนตสวนบคคล รอยละ 80.5

(3)ลกษณะทางประชากรศาสตรทแตกตางกนไมมผลตอการไดรบบรการของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

ง

(4)ผใชบรการรสกพอใจนอยทสด ในเรองความสะอาดของสถานทใหบรการ ในการ

พจารณาจดสรรงบประมาณและบคคลากร ตองค านงถงจ านวนผ ใชบรการจรงมากกวาพจารณาจาก

จ านวนประชาชนทมรายชอตามทะเบยนราษฎรเทานน

ค าส าคญ : โร งพยาบาลสงเสร มสขภาพต าบล หมายถง สถานพยาบาลประจ าต าบลสงกดกระทรวงสาธารณสข หรอองคกรปกครองสวนทองถน มขดความสามารถระดบปฐมภม (Primary Care) ไดรบการยกฐานะจากสถานอนามย หรอศนยสขภาพชมชน ตามนโยบาลของรฐบาลรฐบาลของนายกรฐมนตร

อภสทธ เวชชาชวะ เมอป พ.ศ. 2552 ซงไดจดสรรงบประมาณภายใต แผนปฏบตการไทยเขมแขง 2555 เพอยกระดบสถานอนามย หรอศนยสขภาพชมชนใหเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ในทนหมายถง

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร ความคดเหน หมายถง กจกรรมทางจตใจหรอทางปญญาทเกยวของกบจตส านกเฉพาะคน ความคดยงอาจหมายถง ความตองการ ความรสก หรอการคาดคะเน ของประชาชนทมตอการการใช

บรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ผใชบร การ หมายถง ประชาชนผใชบรการ ณ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา

อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

ง

Abstract

Research Title : The people’s opinions on service of Tumbon Bankao Health Promotion

Hospital, Phanthong district, Chonburi Province

Resercher : Pimkwan Boonklom

Year : 2013

The purpose of this study was to investigate the users’ opinions on service of

Tumbon Bangkao Health Promotion Hospital, Phanthong District, Chonburi province. The researcher collected data by using questionnaire related with the public

opinion in Tumbon Bangkao Health Promotion Hospital of 359 people which is hundred

Percent of all the data. The researcher calculated the data to for the Mean, standard deviation, correlation coefficient and the step tributaries (chi-Squared). And presented in

the form of tables and description. The main findings are as follows. (1) Most of the sample were female63.5%, aged between 21-40 years 46.5%.

Secondary school graduation / equivalent 60.2%. Most of the company staff, 56%

occupation. (2) Most of the sample used of the Tumbon Bangkao Health Promotion Hospital.

98.9% The frequency of using the services of most samples per month was 1 time which was 50.4%. The period of service for each sample, for the most part was lower 1 hours which was 88% most popular morning service was 8.00-12.00 which was 63.8% causes

who use the service. Or services received is the treatment 80.5% travel to use the service, mainly traveled by in automobile or motorcycle private 80.5%.

(3) Different demographic characteristics did not affect the Tumbon Bangkao Health Promotion Hospital, Phantong district, Chonburi province.

(4) The minimal of satisfaction was the dirty of the property, the budget

allocation for staffs. To consider the number of users more practical, considering the number of people with a list of registered only.

ง

Keywords : Hospital Health Promotion means district hospital which is under the

Ministry of Health or under local government. It has the primary care ability which has

been moved from health care center according from the government policy since the

coalition Prime Minister Abhisit Vejjajiva in the year 2552. They allocated budget under

the Strong Thailand Scheme project 2555 to develop the small health care center to be

Hospital Health Promotion. For this report, the Hospital Health Promotion represents the

hospital located in Bankao district Ampher Panthong Chonburi province.

Comment means intellectual consciousness associated with a particular

person. It could also mean the feelings or conjecture from people for the service of the

Hospital Health Promotion

Users mean people who are using the service from the hospital health

promotion located in Bankao district Ampher Panthong Chonburi province.

ง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนส าเรจลงไดดวยด เนองจากไดรบความกรณาอยางสงจากมหาวทยาลยราชพฤกษท

สนบสนนเงนทนวจยประจ าป 2555 และคณะกรรมการการวจย ทกรณาใหค าแนะน าปรกษา

ขอขอบคณ รศ.ดร.ทพยสร กาญจนวาส ทชวยตรวจสอบใหค าแนะน าและแปลผลการวจย ตลอดจน

ปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสอยางดยง ผวจยตระหนกถงความตงใจจรงและความ

ทมเท และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ขอขอบพระคณเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา ทกทานทใหขอมลตางๆ ท

เออตอการท างานวจย โดยการเสยสละเวลาอนมคาในการชวยแจกแบบสอบถาม จนท าใหงานวจยน

ส าเรจลลวงไปดวยด

อนง ผวจยหวงวา งานวจยฉบบนจะมประโยชนอยไม มากก นอย จงขอมอบสวนดทงหมดน

ใหแกเหลาคณาจารย ทไดประสทธประสาทวชาจนท าใหผลงานวจยเปนประโยชนตอผเกยวของ และขอ

มอบความกตญญกตเวทตาคณ แดบดา มารดา และผมพระคณ ทกทาน ส าหรบขอบกพรองตางๆ ท

อาจจะเกดขนนน ผวจยขอนอมรบผดเพยงผเดยว และยนดทจะรบฟงค าแนะน าจากทกทานทไดเขามา

ศกษาเพอเปนประโยชนในการพฒนางานวจยตอไป

พมพขวญ บญกลอม

กนยายน 2557

ฉ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ก

บทคดยอภาษาองกฤษ ค

กตตกรรมประกาศ ง

สารบญ จ

สารบญตาราง ช

บทท 1 บทน า

1.ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1

2.ค าถามการวจย 3

3.วตถประสงคของการวจย 3

4.สมมตฐานการวจย 3

5.ประโยชนของการวจย 3

6.ขอบเขตการวจย 3

7.นยามศพทเฉพาะ 4

8.ตวแปรทใชในการวจย 5

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

1.แนวคดและทฤษฎความตองการ 6

2.แนวคดและทฤษฎเกยวกบความคดเหน 6

3.งานวจยทเกยวของ 9

4.กรอบแนวคดการวจย 10

4. สรปเขาสประเดนการวจย 11

บทท 3 วธด าเนนการวจย

1.ประชากรและกลมตวอยาง 12

ซ

2.เครองมอในการวจย 12

3.การเกบรวบรวมขอมล 14

4.สถตทใชในการวเคราะหขอมล 14

5.การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 14

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล 15

ผลการวจยตารางท 1 16

ผลการวจยตารางท 2 19

บทท 5 สรปผลการศกษา อภปลายผล และขอเสนอแนะ

1. สรปผลการวจย 27

2. อภปลายผลการวจย 28

3. ขอเสนอแนะ 29

4. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 29

บรรณานกรรม 30

ภาคผนวก

แบบสอบถาม 31

ซ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม 16

ตารางท 2 ความคดเหนของประชาชนทมตอบรการ 19

บทท 1 บทน า

1. ความเ ปนมาและความส าคญของปญหา องคการอนามยโลกไดเสนอความคด เมอประมาณป พ .ศ. 2524 - พ.ศ. 2525 หากจะให

ประชากรทกคนในโลกหรอประชากรในประเทศมสขภาพอนามยทดขนแลว งานสาธารณสขจะตองไดรบการสงเสรม ใหชาวบานไดเขามามสวนรวมในการด าเนนงาน ซงในขณะนนกไดมประเทศตาง ๆ ไดเรม

ด าเนนการท านองนแลว รวมทงประเทศไทยดวย พรอมกนนนประเทศสมาชกขององคการอนามยโลกไดมมตใหถอวา ป ค.ศ. 2000 หรอ พ.ศ. 2543 เปนเปาหมายทประชากรทกคนของประเทศสมาชกจะมสขภาพอนามยดอยางทวถง ซงประเทศสมาชกทกประเทศรวมทงประเทศไทย ไดยอมรบเปาหมาย

ด าเนนงาน เมอเดอนกนยายน 2521 ไดมการประชมเรองการสาธารณสขมลฐานขนทเมองอลมาอตาประเทศรสเซย ทประชมยอมรบหลกการวา สาธารณสขมลฐาน เปนกลวธทเหมาะสมทจะท าใหประชากร

ทกคนมสขภาพอนามยดอยางทวถงได จากการส ารวจในประเทศไทยเมอป 2550 (ส านกขาว กรมประชาสมพนธ,2552) พบวาแพทย 1 คน ตองดแลคนไขเฉลย 2,778 คน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนภาคทแพทยท างานหนกสด คอแพทย 1 คน ตองแบกภาระดแลผปวยมากถง 5,308 คน มากกวาแพทย

ใน กทม.ถง 6 เทา การมคนไขลนมอท าใหแพทยไมอาจมเวลาดแลผปวยเตมท และผ ปวยตองรอควนาน บางรายอาการโรคลกลามจนรฐตองเสยคาใชจายดานสขภาพมากถงกวา 4 แสนลานบาท ทง ทผปวย

เหลานนนาจะหายไดงาย หากไดรบการรกษาทนท ดงนนการยกระดบสถานอนามยจงมความจ าเปนเรงดวน ซงรฐบาลไดสนบสนนงบประมาณ 14,973 ลานบาท ในโครงการไทยเขมแขงของรฐบาล พ .ศ. 2553-2555 มาสมทบงบประมาณกระทรวงสาธารณสข องคกรปกครองสวนทองถน ส านกงาน

หลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) และส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส .) โดยจะเรมโครงการกอน 1,001 แหง กอนในวนท 1 ต.ค.2554 กอนจะขยายยกระดบใหครบทง 9,810 แหง

ทวประเทศตอไป ยงกวานนรฐบาล นายอภสทธ เวชชาชวะ อดตนายกรฐมนตร (ด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรในป พ.ศ.2553) ไดมนโยบายจะปฏรประบบสาธารณสขไทย ดวยการยกระดบและพฒนาคณภาพของระบบบรการสาธารณสขทมอย โดยจะยกระดบสถานอนามย ขนเปนโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพต าบล (รพ.สต.) เพอปรบเปลยนพฤตกรรมจากการรกษาเปนการสงเสรมสขภาพประชาชนอยางมประสทธภาพ และสะดวกรวดเรว รฐบาลไดเพมงบคาใชจายรายหว 200 บาทตอคน เพอใหเขาถงระบบ

สขภาพอยางถวนหนา แตระบบบรการทมอยไมสามารถตอบสนองประชาชนไดอยางทวถง เนองจาก

2

โรงพยาบาลสวนใหญจะอยในตวเมอง ท าใหประชาชนตองเดนทางไกล เพอไปเขารบการรกษา โดยเฉพาะในกรณทเจบปวยเพยงเลกนอย กตองพากนเดนทางไกล เพอไปรกษา ในขณะทสถานอนามยทใหบรการ

ในระดบฐานรากมอยครอบคลมทกต าบล บางต าบลมมากกวา 1 แหง ทงประเทศรวมกวา 10,000 แหง หากเราพฒนาสถานอนามยเหลานใหมคณภาพ กจะชวยลดภาระของประชาชนไดมาก และนายอภสทธ

เวชชาชวะ ยงใหความเหนวา การยกระดบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลเปนการเพมความสะ ดวกและเพมการบรการใหประชาชนทอยในพนทหางไกลสามารถเชอมโยงกนในระบบเทคโนโลยสารสนเทศทางอนเตอรเนตทสามารถตดตอกนไดทงภาพและเสยง ทเรยกวา “เทเลเมดดซน ” เพอใหแพทยจาก

โรงพยาบาลแมขาย สามารถเหนคนไข ซกถามขอมลการเจบปวยโดยอยหาง ไกลกนได รวมถงการด าเนนการในลกษณะทใชรวโรงพยาบาลเปนรวต าบล เตยงทบานผปวย คอ เตยงคนไข เพอใหเกดการ

ดแลสขภาพเชงรกโดยทมสหวชาชพ รวมถงอาสาสมครหมบานทผานการฝกอบรมและเปนการมสวนรวมของประชาชนอยางแทจรง นอกจากน นายวทยา แกวภราดย รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขในรฐบาลนายอภสทธ เวชชาชวะ ยงยอมรบวาประชาชนไทยเจบปวยมากขน ซงสอดคลองกบขอมลของ

ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข พบวา มจ านวนผปวยนอกเขารบการรกษาในสถานบรการสาธารณสขทวประเทศเพมขน จาก 130 ลานครงในป 2550 เปน 140 ลานครงในป 2551 ท าให

การเขารบบรการตองใชเวลารอนานและแพทยมเวลาดแลผปวยนอยลง กระทวงสาธารณสขจงปรบยทธศาสตรการบรหารจดการดานสขภาพแบบใหมดวยการปฏรปกลไกการท างานของสถานอนามย ซงเปนสถานพยาบาลทอยใกลชดประชาชนมากทสดและครอบคลมทกต าบลทวประเทศจ านวน 9,810 แหง

มเจาหนาทประมาณ 30,000 คน โดยพฒนาเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ .สต .) ซงนบเปนประวตศาสตรหนาใหมของระบบสาธารณสขไทย ดวยการท างานเชงรกทเนนการสรางเสรมสขภาพ โดยใหประชาชนและองคกรปกครองทองถนเขามามสวนรวมในการดแลสขภาพตนเองและทองถน เพอลด

การเจบปวยดวยโรคเรอรง รวมทงปรบปรงบรการสขภาพใหประชาชนเขารบบรการในพนทไดสะดวกมากขน (อารยา สงหสวสด “ยกระดบสถานอานามยสโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล” อารยา สงหสวสด .

Team content www.thaihealth.or.th. ตามปฏบตการไทยเขมแขงของรฐบาล (online).(ก.ย .15, 2552.)

เนองจากโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา ตงอยในเขตนคมอตสาหกรรมอมตะนครซง

อาจมประชากรแฝงจากจ านวนคนงานทมาท างานในนคมอมตะนครมจ านวนเพมมากขน ซงสงผล ใหจ านวนผมาใชบรการมจ านวนเพมมากขน ซงอาจสงผลกระทบถงเรองการใหบรการท าใหการบรการอาจ

ไมดพอและทวถง ในปจจบน รปแบบของการปฏบ ตงานของบคลากรทางดานสาธารณสขมการ

3

เปลยนแปลงไป โดยเฉพาะบคลากรทอยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ซงมตอประเทศเปนอยางมาก อกทงในปจจบนมภาวะและภยตาง ๆ คกคามตอสขภาพของประชาชน อนเนองมาจากโรคภยท

เกดขนไดหลายประเภท ท าใหประชาชนตองอาศยโรงพยาบาลเพอขอรบการรกษาพยาบาลมากขน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความคดเหนของประชาชนทมตอการไดรบบรการ จาก โรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพต าบล ของภาครฐเพอสะทอนภาพลกษณการใหบรการดานตาง ๆ ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลใหไปสการพฒนาองคกรในอนาคตใหมประสทธภาพมากขน

2. ค าถามการวจย ประชาชนผใชบรการมความคดเหนอยางไร กบการใหบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ในชมชนต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

3. วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาความคดเหนของประชาชนทมตอการไดรบบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

4. สมมตฐานการวจย

ลกษณะทางประชากรศาสตรของประชาชนทแตกตางกน สงผลกระ ทบตอความคดเหนของประชาชนทมตอการบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล แตกตางกน

5. ประโยชนของงานวจย

1. ท าใหทราบความคดเหนของประชาชนทมตอการ ใหบรการของ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล

2. ท าใหทราบถงปญหาและอปสรรคจากการไดรบบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ต าบล

6. ขอบเขตการวจย

1. การวจยครงน เปนการศกษาความคดเหนของผใชบรการ จากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

4

2. ขอบเขตดานประชากร จ านวนประชากรในการวจยครงนเปนประชากรในเขต อ งคการบรหารต าบลบานเกาจ านวน 3,390 คน ซงเปนประชาชนทมทะเบยนบานอยในเขตต าบลบานเกา อ าเ ภอ

พานทอง จงหวดชลบร (โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบาน เกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร , 12

กนยายน 2555.)

7. นยามศพทเฉพาะ ประชาชน หมายถง ผททะเบยนบานอาศยอยในเขตต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวด

ชลบร โร งพยาบาลสงเสร มสขภาพต าบล หมายถง สถานพยาบาลประจ าต าบลสงกดกระทรวงสาธารณสข หรอองคกรปกครองสวนทองถน มขดความสามารถระดบปฐมภม (Primary Care) ไดรบการ

ยกฐานะจากสถานอนามย หรอศนยสขภาพชมชน ตามนโยบาลของรฐบาลรฐบาลของนายกรฐมนตรอภสทธ เวชชาชวะ เมอป พ.ศ. 2552 ซงไดจดสรรงบประมาณภายใต แผนปฏบตการไทยเขมแขง 2555

เพอยกระดบสถานอนามย หรอศนยสขภาพชมชนใหเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ในทนหมายถง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร ร ะบบเทเล-เมดซน หมายถง ระบบทชวยอ านวยความสะดวกใหโรงพยาบาลสามารถขอ

ค าปรกษาดานการรกษากบแพทยผเชยวชาญผานระบบแลกเปลยนขอมลระหวางกนไดทงภาพเคลอนไหว เส ยง และขอมลอนๆ ของผปวย เชน คลนหวใจ เปนตน จงไมจ าเปนตองสงตอผปวยไปรกษาทโรงพยาบาลแมขาย ซงแพทยทใหค าปรกษาสามารถเหนสภาพจรงของผปวย ซงเหมาะกบกรณทผปวย

วกฤตและผปวยอบตเหตฉกเฉน ในพนททางไกล หรอการเดนทางล าบากโดยเฉพาะโรงพยาบาลในพนท 3 จงหวดชายแดนใต ทมปญหาความไมสงบ

ความคดเหน หมายถง กจกรรมทางจตใจหรอทางปญญาทเกยวของกบจตส านกเฉพาะคน ความคดยงอาจหมายถง ความตองการ ความรสก หรอการคาดคะเน ของประชาชนทมตอการการใชบรการของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล

ผใชบร การ หมายถง ประชาชนผใชบรการ ณ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานเกา อ าเภอพานทอง จงหวดชลบร

5

8. ตวแปรทใ ชในการวจย ตวแปรตน คอ เพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา ระยะทางจากบานไปโรงพยาบาล ชวงเวลา

ตวแปรตาม คอ ความคดเหนของประชาชนผใชบรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล

6

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเ กยวของ ทฤษฎและ/หร องานวจยทเกยวของ 1. แนวคดและทฤษฎความตองการ (Hierarchy of needs theory)

ทฤษฎความตองการของมาสโลว (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ , 2542: 411) ไดอธบายถงล าดบขนความตองการของมนษยพนฐานซงก าหนดโดยมาสโลว ดงน

1. ความตองการดานรางกาย 4 (physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานเพอ

ความอยรอด เชน อาหาร น า ความอบอน ทอยอาศย และการนอน การพกผอน มาสโลวไดก าหนดต าแหนงซงความตองการเหลานไดรบการตอบสนองไปยงระดบทมคว ามจ าเปนเพอใหชวตอยรอดและ

ความตองการอนจะกระตนบคคลตอไป 2. ความตองการความมนคงหรอความปลอดภย (security of safety needs) ความ

ตองการเหลานเปนความตองการทจะเปนอสระจากอนตรายทางกาย และความกลวตอการสญเสยงาน

ทรพยสน อาหาร หรอทอยอาศย 3. ความตองการการยอมรบหรอความผกพน (affiliation or acceptance needs)

เนองจากบคคลอยในสงคมจะตองการการยอมรบจากบคคลอน 4. ความตองการการยกยอง (esteem needs) ตามทฤษฎมาสโลว เมอบคคลไดรบการ

ตอบสนองความตองการการยอมรบแลว จะตองการการยกยองจากตวเองและจากบคคลอน ความ

ตองการนเปนการพงพอใจในอ านาจ (power) ความภาคภมใจ (prestige) สถานะ (status) และความเชอมนในตนเอง (self-confidence)

5. ความตองการความส าเรจในชวต (need for self-actualization) มาสโลว ค านงวาความ ตองการในระดบสงสดเปนความปรารถนาทจะสามารถใหประสบความส าเรจ เพอทจะมศกยภาพและบรรลความส าเรจในสงหนงในระดบสงสด

2. แนวคดทฤษฎ เกยวกบความคดเหน 2.1 ความหมายของความคดเหน ไดมใหค าจ ากดความไวตาง ๆ ดงตอไปน

ความคดเหน หมายถง ทศนะหรอการประมาณการเกยวกบปญหาหรอประเดนใดประเดนหนง เปนขอพจารณาเหนวาเปนจรงจากการใชปญญา ความคดเหนประกอบถงแมจะไมอาศ ยหลกฐานพสจนยนยนไดเสมอไปกตาม (ราชบณฑตยสถาน, 2524)

7

สชา จนทรเอม และ สรเวศ จนทรเอม (2530) ใหความเหนวา เราไมสามารแยกทศนคตและความคดเหนออกจากกนได เพราะทศนคตและความคดเหนนนมลกษณะคลายๆ กน แตลกษณะของ

ความคดเหนจะไมลกซงเหมอนทศนคต ความคดเหน หมายถง การแสดงออกทางดานความรสกตอสงใดสงหนงดวยการพด หรอการ

เขยน โดยอาศยพนฐานความรประสบการณและสภาพแวดลอม ซงการแสดงความคดเหนนอาจจะไดรบหรอปฏเสธจากคนอน ๆ กได (พงษไพบลย ศลาเวทย, 2538 อางถงใน เสรมพนธ สารมาน, 2544) ความคดเหน หมายถง ความรสกนกคดของบคคลทแสดงออกมาในรปแบบของการตดสนใจ และ

ความเชอตอสงใดสงหนง อาจจะเหนดวยหรอไมเหนดวย อาจไดรบการยอมรบหรอปฏเสธ นอกจากนความคดเหนยงสามารถเปลยนแปลงได (อาภรณน อนฟาแสง และเกยรตพงษ พนชนะ, 2554)

2.2 การวดความคดเหน การวดความคดเหนของบคคลสามารถวดไดหลายวธ วธทใชกนทวไปคอ การใชแบบสอบถามและการสมภาษณ เบส เสนอแนะวาวธทงายทสดในการทจะบอกถงความคดเหนกคอการแสดงใหเหนถง

รอยละของค าตอบในแตละขอความ เพราะความคดเหนจะออกมาในลกษณะเชนใด และจะไดท าตามความคดเหนเหลานนได การตอบแบบสอบถามอานขอความทก าหนดไว และพจารณาดวาขอความแตละ

ขอความนน ผตอบเหนดวยมากนอยเพยงใด แลใหท าเครองหมายลงในชองทแสดงระดบความคดเหนนน ๆ 2.3 ทฤษฎเกยวกบการคาดหมาย (Expectancy Theory)

ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom ทฤษฎ ความคาดหวงของ Vroom (Expectancy Theory) ทฤษฎความคาดหวงถกน าเสนอ

โดย Victor Vroom (1964) ไดเสนอรปแบบของความคาดหวงในการท างานซงไดรบความนยมอยางมาก

ในการอธบายกระบวนการจงใจของมนษยในการท างานโดย Vroom มความเหนวาการทจะจงใจใหพนกงานท างานเพมขนนนจะตองเขาใจกระบวนการทางความคดและการรบรของบคคลกอน โดยปกต

เมอคนจะท างานเพมขนจากระดบปกตเขาจะคดวาเขาจะไดอะไรจากการกระท านนหรอการคาดคดวาอะไรจะเกดขนเมอเขาไดแสดงพฤตกรรมบางอยางในกรณของการท างาน พนกงานจะเพมความพยายามมากขนเมอเขาคดวาการกระท านนน าไปสผลลพธบางประการทเขามความพงพอใจ เชน เมอท างานหนก

ขนผลการปฏบตงานของเขาอยในเกณฑทดขนท าใหเขาไดรบการพจารณาเลอนขนเลอนต าแหนงและไดคาจางเพมขน

8

Vroom ไดเสนอรปแบบของความคาดหวงในการท างานเรยกวา VIE Theory ซงไดรบความนยมอยางมากในการอธบายกระบวนการจงใจของมนษยในการท างาน

V=Valance หมายถงระดบความรนแรงของความตองการของบคคลในเปาหมายรางวลคอคณคาหรอความส าคญของรางวลทบคคลใหกบรางวลนน

I = Instrumentality หมายถงความเปนเครองมอของผลลพธ (outcomes) หรอรางวลระดบท 1 ทจะน าไปสผลลพธท 2 หรอรางวลอกอยางหนง คอเปนการรบรในความสมพนธของผลลพธทได (เชอมโยงรางวลกบผลงาน)

E= Expectancy ไดแก ความคาดหวงถงความเปนไปไดของการไดซงผลลพธหรอรางวลทตองการเมอแสดงพฤตกรรมบางอยาง

ตามหลกทฤษฎความคาดหวงจะแยงวา ผบรหารจะตองพยายามเขาไปแทรกแซงในสถานการณการท างาน เพอใหบคคลเกดความคาดหวงในการท างาน

1. สรางความคาดหวงโดยมแรงดงดด ซงผบรหารจะตองคดเลอกบคคลทมความสามารถ ให

การอบรมพวกเขา ใหการสนบสนนพวกเขาดวยทรพยากรทจ าเปน และระบเปาหมายการท างานทชดเจน

2. ใหเกดความเชอมโยงรางวลกบผลงาน โดยผบรหารควรก าหนดความสมพนธระหวางผลการปฏบตงานกบรางวลใหชดเจน และเนนย าในความสมพนธเหลานโดยการใหรางวลเมอบคคลสามารถบรรลผลส าเรจในการปฏบตงาน

3. ใหเกดความเชอมโยงระหวางผลงานกบความพยายามซงเปนคณคาจากผลลพธทเขาไดรบผบรหารควรทราบถงความตองการของแตละบคคล และพยายามปรบการใหรางวลเพอใหสอดคลองกบความตองการของพนกงานเพอเขาจะไดรสกถงคณคาของผลลพธทเขาไดรบจากความพยายามของเขา

ปจจยหลกทฤษฎความคาดหวงของ Vroom ม 4 ประการ คอ 1. ความคาดหมาย หรอความคาดหวง คอ ความเชอเกยวกบความนาจะเปนพฤตกรรมอยางใด

อยางหนงจะกอใหเกดผลลพธอยางใดอยางหนง 2. ความพอใจ คอ ความรนแรงของความตองการของพนกงานส าหรบผลลพธ อยางใดอยางหนงความพอใจอาจจะเปนบวกหรอลบไดภายในสถานการณของการท างานเราอาจจะคาดหมายไดวาผลลพธ

เชน ผลตอบแทน การเลอนต าแหนง เปนตน 3. ผลลพธ คอ ผลทตดตามมาของพฤตกรรมอยางใดอยางหนงและอาจจะแยกประเภทเปน

ผลลพธระดบทหนง และผลลพธระดบทสองผลลพธระดบทหนงจะหมายถงผลการปฏบตงานทสบ

9

เนองมาจากการใชก าลงความพยายามของบคคลใดบคคลหนง เชน ผลตอบแทนเพมขน หรอการเลอนต าแหนง

4. สอกลาง หมายถง ความสมพนธระหวางผลลพธระดบทหนง 3 งานวจยทเกยวของ

ประสพโชค เจรญวรยะภาพ ( 2554 ) ไดท าการวจยเรอง “ คณภาพการใหบรการของโรงพยาบาลบานโปง อาเภอบานโปง จงหวดราชบร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณภาพการใหบรการของโรงพยาบาลบานโปง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร และเปรยบเทยบความคดเหนของประชาชน ทม

ตอคณภาพการใหบรการของโรงพยาบาลบานโปง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร กลมตวอยางคอ ประชาชนทเขามารบบรการทโรงพยาบาลบานโปง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร จานวน 379 คน ท

ระดบความเชอมน 95% เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามแลวนาขอมลทไดมาวเคราะหโดยใช คารอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) เพอทดสอบสมมตฐานใชสถตวเคราะหคาท (t-test) เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยาง

2 กลมและคาเอฟ (F-test) เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของกลมตวอยางทมากกวา 2 กลมและ Scheffe เพอเปรยบเทยบรายคเมอพบวามความแตกตางกน ผลการศกษา พบวา ดานความสะดวกทไดรบจาก

การบรการ มคณภาพการบรการอยในระดบพอใช ดานการประสานงานของบรการ มคณภาพการบรการในระดบพอใช ดานอธยาศยความสนใจของผใหบรการ มคณภาพการบรการในระดบควรปรบปรง (คาเฉลย 2.55) ขอมลทไดรบจากผใหบรการ มคณภาพการบรการอยในระดบพอใช (คาเฉลย 2.83)

คณภาพของบรการ มคณภาพการบรการพอใช (คาเฉลย 2.85) และคาใชจายเมอใชบรการ มคณภาพการบรการในระดบคอนขางด (คาเฉลย 4.01) ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา กลมตวอยางม อาย อาชพ ความสมพนธกบเจาหนาท และระยะเวลาของการใชบรการมความคดเหนตอคณภาพการใหบรการของ

โรงพยาบาลบานโปง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร แตกตางกน หทยา แกวกม และคณะ ( 2555) ไดท างานวจยเรอง “ความคาดหวงและการรบรของประชาชน

ตอคณภาพบรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล จงหวดนครศรธรรมราช” การวจยนเปนการวจยเชงส ารวจมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาคณลกษณะสวนบคคลของประชาชนทมารบบรการ (2) วดระดบความคาดหวงและการรบรของประชาชนตอคณภาพบรการ (3) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางความ

คาดหวงกบการรบรของประชาชนตอคณภาพบรการ (4) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางความคาดหวงและการรบรจ าแนกตามคณลกษณะสวนบคคล (5) ศกษาขอเสนอแนะเพอการพฒนาคณภาพ

บรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล จงหวดนครศรธรรมราช กลมตวอยางคอประชาชนทมารบ

10

บรการทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในจงหวดนครศรธรรมราช ไดจากการสมตวอยางแบบชนภม จานวน 354 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม มคาความเทยงของความคาดหวงและการรบรตอคณภาพ

บรการเทากบ 0.97 ทงสองสวน วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนาและสถตเชงวเคราะห ไดแก การทดสอบคาท และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ผลการวจยพบวา (1) ประชาชนทมารบบรการ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลจงหวดนครศรธรรมราชสวนใหญเปน เพศหญง มอายเฉลย 41.12 ป สถานภาพสมรสค ศกษาระดบประถมศกษาหรอต ากวา อาชพเกษตรกรรม รายไดเฉลยตอเดอน 5,001 – 10,000 บาท เคยมารบบรการแลว เหตจงใจทมารบบรการในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล คอ ใกล

บาน สะดวกในการเดนทาง และมความประสงคจะกลบมารบบรการในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลนอก (2) ประชาชนมความคาดหวงและการรบรตอคณภาพบรการอยในระดบมาก (3) คะแนนเฉลย

ความคาดหวงมากกวาการรบรตอคณภาพบรการโดยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (4) คณลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน จ านวนครงทมารบบรการ และเหตจงใจทมารบบรการทแตกตางกน มความคาดหวงและการรบรตอ

คณภาพบรการไมแตกตางกน (5)ขอเสนอแนะของประชาชนทมารบบรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลตอผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ควรจดเตรยมรถบรการฉกเฉน 24 ชวโมง เพม

สถานทจอดรถและขยายพนทใหบรการ เพมอปกรณทางการแพทยและบคลากรดานสขภาพใหเพยงพอ พฒนาศกยภาพบคลากร และมสงอ านวยความสะดวก เชน พดลม น าดม เพอพฒนาคณภาพบรการใหเพมขน ตอไป

4. กรอบแนวคดในการวจย

ความคดเหนของประชาชนท

มตอการบรการของ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ต าบลบานเกา

ลกษณะทางประชากรศาสตร

- เพศ

- อาย

- อาชพ

- ระดบการศกษา

- รายไดเฉลยตอเดอน

11

5. สร ปเขาสปร ะเดนปญหาการวจย จากการศกษาพบวารปแบบของการปฏบตงานของบคลากรทางดานสาธารณสขมการ

เปลยนแปลงไป โดยเฉพาะบคลากรทอยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ซงมความส าคญตอประเทศเปนอยางมาก เนองจากในสงคมปจจบนมภาวะและภยตาง ๆ คกคามตอสขภาพของประชาชน

มากยงขน ผศกษาจงมความสนใจเกยวกบความคดเหนของประชาชนทมความสอดคลองกบแผนการยกระดบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลของภาครฐ และตอบสนองตอการใหบรการตอประชาชนอยางมประสทธภาพเพยงใด เพอสะทอนภาพลกษณการบรการดานตาง ๆ ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ต าบลใหไปสการพฒนาองคกรในอนาคต

บรรณานกรม จรวฒ เชญเกยรตประดบ. (2552). การ ศกษาการยกฐานะสถานอนามยเปนโร งพยาบาลบางกรวยตอ

การบร การ ดานสขภาพประชาชนในเขตเทศบาลเมองบางกรวย จงหวด นนทบร. รายงานการวจย วทยาลยราชพฤกษ.

เจนจรา จอมเมทา. (2552). ปจจยทมผลตอการ ใชบร การ โร งพยาบาลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ประสพโชค เจรญวรยะภาพ.( 2554 ). คณภาพการ ใหบร การของโร งพยาบาลบานโปง อาเภอบานโปง

จงหวดร าชบร . หทยา แกวกม และคณะ.( 2555). ความคาดหวงและการ ร บร ของประชาชนตอคณภาพบร การ

โร งพยาบาลสงเสร มสขภาพต าบล จงหวดนครศร ธร รมราช. วเชยร วทยอดม.(2548). ทฤษฎองคการ , บรษทธระฟลมและไซเทกซ จ ากด วเชยร วทยอดม.(2554). ทฤษฎองคการ ฉบบแนวใหม, บรษท ธนธช การพมพ จ ากด.

อาภรณน อนฟาแสง และเกยรตพงษ พนชนะ.(2554). ความคดเหนของนกทองเทยวทมตอตลาดน าวดตะเคยน. รายงานการวจย วทยาลยราชพฤกษ.

อารยา สงหสวสด .(2552). Team content www.thaihealth.or.th. ตามปฏบตการไทยเขมแขงของรฐบาล (online).(Oct. 1, 2014) Richard L. Daft,(2007). Understanding the Theory and Design of Organizati0ns

Thomson South-Western, apart of The Thomson Corporation. Gareth R. Jones, (2001). Organization Theory, Third Edition, A simon & Schuster

Company Upper Saddle River, New Jersey, Prentice-Hall, Inc.

2

ภาคผนวก