วารสารวิชาการ...ออกแบบปก: ดร.ดน ย เร...

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร Art and Architecture Journal Naresuan University ISSN: 2228 – 8120 ปท 5 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2557

1.ทปรกษา อธการบดมหาวทยาลยนเรศวร รองอธการบดฝายวชาการ คณบดคณะสถาปตยกรรมศาสตร รองคณบดฝายวชาการ หวหนาภาควชาสถาปตยกรรม หวหนาภาควชาศลปะและการออกแบบ หวหนาสถานศลปะสถาปตยกรรมพนถน ภาคเหนอตอนลาง

2. คณะทางานวารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2.1 บรรณาธการ

รองศาสตราจารย ดร.นรช สดสงข มหาวทยาลยนเรศวร

2.2 กองบรรณาธการจากผทรงคณวฒภายนอก ศาสตราจารยกตตคณวฒนะ จฑะวภาต จฬาลงกรณมหาวทยาลย รองศาสตราจารย ดร.ธต เฮงรศม มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร.พพนธ วเชยรนอย มหาวทยาลยธรรมศาสตร รองศาสตราจารย อวรทธ ศรสธาพรรณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร ผชวยศาสตราจารย คมกรช ธนะเพทย จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผชวยศาสตราจารย ดร.จตรงค เลาหะเพญแสง สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐว ศรโสภา มหาวทยาลยศลปากร ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐไท พรเจรญ มหาวทยาลยศลปากร ผชวยศาสตราจารย ดร.ศรพรณ ปเตอร Southwestern Oklahoma State University ผชวยศาสตราจารย ดร.สรนาถ สนอไรพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผชวยศาสตราจารย ดร.อภสกก สนธภค สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ดร.คทลยา จรประเสรฐกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2.3 กองบรรณาธการจากผทรงคณวฒภายใน

รองศาสตราจารย ดร.เกษร ธตะจาร มหาวทยาลยนเรศวร รองศาสตราจารย ดร.จรวฒน พระสนต มหาวทยาลยนเรศวร ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภรก สวรรณวจน มหาวทยาลยนเรศวร รองศาสตราจารยสทศน เยยมวฒนา มหาวทยาลยนเรศวร ผชวยศาสตราจารย ดร.ภณ วชระนเวศ มหาวทยาลยนเรศวร ดร.วตยา ปดตงนาโพธ มหาวทยาลยนเรศวร ดร.สนต จนทรสมศกด มหาวทยาลยนเรศวร ดร.สรมาส เฮงรศม มหาวทยาลยนเรศวร

2.4 ผชวยบรรณาธการ

นางสาวศรอรา เสอทะยาน นายชาญานน อดพวย นายพงษนรนทร ศรนวม 2.5 รายชอผทรงคณวฒทพจารณาบทความในวารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ศาสตราจารย ดร. พรสนอง วงศสงหทอง คณะศลปกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

รองศาสตราจารย ดร.ปรชญนนท นลสข มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ รองศาสตราจารย ดร.ฉนทนา วรยเวชกล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง รองศาสตราจารย ดร.นยม วงศพงษคา มหาวทยาลยขอนแกน รองศาสตราจารย ดร.อไรวรรณ ปตมณยากล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง รองศาสตราจารยนพคณ นศามณ มหาวทยาลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐไท พรเจรญ มหาวทยาลยศลปากร ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพฑรย ทองทรพย มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐว ศรโสภา มหาวทยาลยศลปากร ผชวยศาสตราจารย ดร.อภสกก สนธภค สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ผชวยศาสตราจารย ดร.ศกดชาย สกขา มหาวทยาลยอบลราชธาน ผชวยศาสตราจารย ดร.จตรงค เลาหะเพญแสง สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ออกแบบปก : ดร.ดนย เรยบสกล เจาของ : คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร เลขท 99 หม 9 ตาบลทาโพธ อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก 65000 โทรศพท 055-962459 โทรสาร 055-962554 กาหนดออก : ปละ 2 ฉบบ วตถประสงค : เพอเปนแหลงเผยแพรผลงานวชาการ บทความวจย บทความวชาการ ใหแก คณาจารย นสต และนกวชาการทงในและนอกสถาบน เวบไซต : http://www.arch.nu.ac.th/ajnu อเมล : [email protected] และ fiat_ [email protected]

บทความวชาการและวจยทกเรองไดรบการพจารณากลนกรองโดยผทรงคณวฒ (Peer review) จากภายนอก มหาวทยาลย บทความ ขอความ ภาพประกอบ และตาราง ทลงตพมพในวารสารเปนความคดเหนสวนตวของผเขยน กองบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวยเสมอไป และไมมสวนรบผดชอบใดๆ ถอเปนความรบผดชอบของผเขยน แตเพยงผเดยว บทความใดทผอานเหนวาไดมการลอกเลยนหรอแอบอาง โดยปราศจากการอางองหรอทาใหเขาใจผดวาเปนผลงาน ของผเขยน กรณาแจงใหทางคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวรทราบ จะเปนพระคณยง

บทบรรณาธการ

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ไดรบความสนใจจากคณาจารย นกวชาการ นกวจย นสตระดบมหาบณฑตและดษฎบณฑตสงบทความเพอตพมพในวารสารฯเปนอยางดมาโดยตลอด ทาใหวารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร อยในฐานขอมล TCI (Thai journal Citation Index Centre) โดยมคา Thai-Journal Impact Factors ป 2556 เทากบ 0.028 นบวาเปนการพฒนาวารสารวชาการอยางตอเนอง วารสารฉบบนไดดาเนนการเขาสปท 5 ของการจดทาวารสารและไดปรบชวงเวลาการตพมพเผยแพร ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เดอนมถนายน และฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม-เดอนธนวาคม โดยเปดบทความวชาการและบทความวจย ตลอดปในระบบออนไลนท http://archmis.arch.nu.ac.th/arch_ajnu/index.php ผอานสามารถดาวนโหลดอานบทความทงเลมหรอเลอกตามบทความฉบบสไดตามความสนใจ วารสารฉบบใหมนมบทความวจยทนาสนใจหลายบทความ อาท เชน การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย การศกษาแนวทางการออกแบบเลขศลปบนบรรจภณฑทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรม เพอประยกตใชในการพฒนาบรรจภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกน การศกษาการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอประยกตสแนวทางการออกแบบผลตภณฑ เปนตน โดยทกบทความไดผานขนตอนกระบวนการพจารณาจากคณะกรรมการผทรงคณวฒประเมนผลและพจารณาบทความแลวสงกลบไปยงผเขยนเพอปรบปรงแกใหสมบรณ และหวงวาผอานจะไดนาบทความในวารสารไปใชอางองในการอางองในโอกาสตอไป

ในนามกองบรรณาธการ ใครขอขอบคณผเขยนบทความทกทานทใหเกยรตในการสงบทความ ขอบคณ

ผทรงคณวฒทกรณาสละเวลาในการพจารณาตรวจสอบและกลนกรองบทความใหมคณภาพมาตรฐานเปนทยอมรบในระบบ

ฐานขอมล

รองศาสตราจารย ดร.นรช สดสงข บรรณาธการ

สารบญ

บทความวจย

หนา

การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย…………………………………………………………………

ณฐพล สขมวง /นรช สดสงข/ จรวฒน พระสนต

1-13

การศกษาแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมเพอประยกตใชในการพฒนาบรรจภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกน……………………………………………………………………………………………… สชาดา คนธารส / จตรงค เลาหะเพญแสง / อภสกก สนธภค

14-25

การสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค……………………………………………… ธนกจ โคกทอง / ศภรก สวรรณวจน / นรช สดสงข

26-40

การศกษาแนวทางการแปรรปวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ……………………………………………………………… นวรตน เหลองไตรรตน / จตรงค เลาหะเพญแสง/ ทรงวฒ เอกวฒวงศา

41-55

การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6……………………………………………………………………………………………………………………………………… ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ / จรวฒน พระสนต / นรช สดสงข

56-71

การศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ..................................................................................................................................................................... พจนธรรม ณรงควทย / ทรงวฒ เอกวฒวงศา/ อดมศกด สารบตร

72-86

ศกษาการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอประยกตสแนวทางการออกแบบผลตภณฑ………… นางสาวรชนกร กสลานนท / จตรงค เลาหะเพญแสง /ทรงวฒ เอกวฒวงศา

87-113

การออกแบบภาพลกษณผลตภณฑในพธฌาปนกจของพทธศาสนกชนตามแนวทางแบบเศรษฐกจสรางสรรค กรณศกษา : วดดาน พระรามสาม………………………………………………………………………………………………………………. ฉนพชร นลกาแหง / อภสกก สนธภค / อดมศกด สารบตร

115-128

การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ณฐพล สขมวง 1 * นรช สดสงข 2 และจรวฒน พระสนต3

A DEVELOPMENT OF SUKHOTHAI CERAMICS TO OBTAIN CONTEMPORARY ART IDENTITY Natapon Sukmuang 1* Nirat Soodsang2 and Jirawat Phirasant3

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาศลปะและการออกแบบ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 2 3อาจารยประจาคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก

1 Graduate Students, Department of Art and Design, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phitsanulok

2 3Lecturer, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phitsanulok *Corresponding author E-mail address: [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เพอพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย 2) เพอประเมนคณภาพ และความพงพอใจของผบรโภคเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย กลมตวอยางทใชในการวจยจานวน 98 คน ตวแปรทศกษาไดแก ตวแปรตน รปแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณความรวมสมย ประเภทภาชนะเครองใชบนโตะอาหาร ไดแก จาน, ชาม , แกวนา, ชดนาชาม, ทใสพรก และทใสเกลอ ตวแปรตาม คณภาพ หมายถงผลจากการประเมนตามมาตรฐานผลตภณฑชมชน มผช.245/2547 และ ความพงพอใจ ผลจากการประเมนความพงพอใจจากนกทองเทยว วธดาเนนการวจย โดยออกแบบแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย 5 ชด จากนนใหผเชยวชาญวเคราะหทงทางดานความเหมาะสมและรปแบบของผลตภณฑ เพอเลอกผลต 3 ชด ไดแก ชดท 1 เปนการ ใชการเคลอบเซลาดอลแบบสโขทย โดยใชรปทรงเปนสมยใหม ชดท 2 รปทรงแบบสากล สขาวดหรหรา เขยนลายทอง พรรณพฤกษาแบบสโขทย ชดท 3 รปทรงอสระแบบเรยบงาย พรวไหว เคลอบทโมทนา มลวดลายปลา แบบตดทอน ของสโขทย การเกบขอมลทงการสอบถาม, การสมภาษณ และใชการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) กบชาง และผประกอบการ ในชมชนทมความรดานเครองเคลอบดนเผาสโขทย หลงจากนน จงประเมนผลงานการออกแบบดวยแบบสอบถาม เพอทาการประเมนความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอผลตภณฑเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย จานวน 3 ชด ทาการแปรผล วเคราะหคาสถต ผลการประเมนคณภาพเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย

โดยผเชยวชาญและผประกอบการ ชดท 1 อยในระดบพอใจมากทสด ( x = 4.50) ชดท 2 ภาพรวมอยในระดบพอใจมาก ( x =

4.42) ชดท 3 ในภาพรวมอยในระดบพอใจมาก ( x = 4.33) และเมอเปรยบเทยบความพงพอใจในแบบรางเครองเคลอบดนเผา

สโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย ทง 3 ชด โดยผเชยวชาญ และผประกอบการ แตกตางไป จากเกณฑความพงพอใจ 3.50 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนการประเมนผลความพงพอใจจากนกทองเทยวทมตอเครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย พบวา เครองเคลอบดนเผาชดท 1 เปนการใชการเคลอบเซลาดอลแบบสโขทย โดยใชรปทรงเปน

สมยใหมไดคาเฉลยมากสด ( x = 4.19) เครองเคลอบดนเผาชดท 2 เปนเครองเคลอบดนเผารปทรงแบบสากล สขาวดหรหรา

เขยนลายทอง พรรณพฤกษาแบบสโขทย ( x = 4.14) และ เครองเคลอบดนเผาชดท 3 รปทรงอสระแบบเรยบงาย พรวไหว

เคลอบทโมทนา มลวดลายปลา แบบตดทอน ของสโขทย ( x = 4.11) โดยทง 3 ชด ความพงพอใจอยในระดบมาก

คาสาคญ : เครองเคลอบดนเผาสโขทย, อตลกษณศลปกรรมรวมสมย

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 5 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2557 ____________________________________________________________________________

2

ABSTRACT

The purpose of the research as: The samples groups used in this research are 98 people. The Variable of the study includes the independent variables patterns of ceramics’ Sukhothai with an identity contemporary art. Types of the tableware such as bowls, plates, tumbler, tea sets. The Dependent variable refers to based on assessing results the quality of a product community standard (245/2547) and the result of the assess satisfaction from the tourists. The operations research by design a ceramics draft from Sukhothai make a Identities of Contemporary Art 5 sets. Then, the expert analysis of the appropriate and form of products. For select the product used to produce 3 sets. For the information collection, including interviews and Non-Participant Observation with technicians and entrepreneurs in the community whose knowledge of ceramics from Sukhothai. After that evaluation through questionnaire. To assess tourists satisfaction with the products ceramics chinaware from Sukhothai with an identity contemporary art of three set. The interpretation of the statistical analysis. Assessment of the quality of professionals, manufacturers and entrepreneurs for the products. And the result from professionals, manufacturers and entrepreneurs found the 1st set is the best satisfaction in so mean value 4.50. The 2nd and the 3rd set is good satisfaction in so mean value 4.42 and 4.33. The result to compare satisfaction in 3 set by professionals, manufacturers and entrepreneurs different from the satisfaction 3.50 statistically significant at the 0.05 level. The evaluation of satisfaction by tourists found 1st set is the best satisfaction in so mean value 4.19. The 2nd set so mean value of 4.14 and the 3rd set is 4.11. Keywords: Sukhothai Ceramics, Identity of contemporary art

ความเปนมาและความสาคญ เครองปนดนเผานนเปนสงทอยอยคกบมนษยมาตงแตสมยโบราณ สามารถนาไปใชประโยชนไดอยางมากมาย ใน

ประเทศไทยไดปรากฏหลกฐานวาไดมกลมทมอารายธรรมสงตงหลกแหลงอยตงแตยคกอนประวตศาสตรมาชานานแลว ยนยนไดคอการคนพบเครองปนหรอภาชนะดนเผาทใชในชวตประจาวน หรอใชในพธการบางอยางอยตามแหลงเมอง หรอชมชนโบราณสถานตางๆ เชน เครองปนดนเผาบานเชยง จงหวดอดรธาน ซงมความสาคญเปนอยางมาก แสดงใหเหนถงความเจรญทางอารยะธรรมบนพนแผนดนไทย ในสมยสโขทยถอไดวาเปนยคสมยหนงทมความเจรญอยางสงสดในทกดาน รวมถงงานเครองเคลอบดนเผาสงคโลก (เสกสรรค ตนยาภรมย, 2545, หนา 3) สาหรบประเทศไทย มเครองปนดนเผาทมชอเสยงทสดคอเครองสงคโลก มลกษณะเปนชนดเคลอบทบเหมอนถวยชามของจนในสมยปลายแผนดนซอง และปจจบนการทาเครองปนดนเผากลบมาเปนทสนใจอยางแพรหลาย โดยมโรงงานอตสาหกรรมททาเครองปนดนเผาเกดขนหลายแหง รวมทงมหนวยงานรฐบาลทชวยสงเสรมคนควาวจยในเรองน ไดแก กรมวทยาศาสตร สภาวจยแหงชาต กรมสงเสรมอตสาหกรรมและศนยวจยเครองปนดนเผา เปนตน ในภาคเหนอตอนลางผวจยยงมองเหนวาไดมแหลงผลตเครองปนดนเผาทสามารถพฒนาทงลกษณะรปแบบและการจดใหกาวไปสตลาดการคาทวประเทศและทวโลก โดยสามารถพฒนารปแบบและการจดการไปสอตลกษณรวมสมยได (จรวฒน พระสนต, 2549, หนา 14) รวมถงศลปะนนยงคงเปนสงจาเปนแกจตใจมนษย ดงนน การแสดงออกซงความรสกอนแตกตาง ไปจากในอดตกตองถกสรางสรรคขน คอ ศลปะรวมสมยทกลาวถงน


3

ในยคของการพฒนาเทคโนโลยอยางรวดเรวนน ทาใหรปแบบของผลตภณฑเครองใชจากเครองเคลอบดนเผาเปลยนแปลงไปจากรปแบบดงเดม มปจจยหลากหลายทเปนตวกาหนดรปแบบและงานดไซนของผลตภณฑเคลอบดนเผาใหมหนาตาเปลยนไปตามการใชงาน ซงทงหมดนลวนเปนปจจยททาใหเกดผลตภณฑเครองเคลอบดนเผารปแบบสมยใหมขน เพอสนองความตองการในทกดานของผบรโภค (บษรนทร ศรจตเกษ, 2546, หนา 1) การออกแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทย ทสามารถสะทอนถงรปลกษณของศลปะของวตถดงเดมไดนน มความสาคญไมนอย เพราะถอไดวาเปนการอนรกษรปลกษณของศลปะดงเดมไวไมใหสญสนไป เนองจากแนวโนมการออกแบบในปจจบนมความละเลยตอความเปนมาของศลปะดงเดม ซงลวนแลวแตเปนองคประกอบพนฐานเพอใชเปนแนวทางการสรางสรรคผลงานใหม และยงไมมการคงศลปะและวฒนธรรมดงเดมไวเลย ทาใหไมเกดรายไดใหกบชมชน รวมทงขาดโอกาสพฒนาการทองเทยวเชงประวตศาสตร โบราณสถาน การทองเทยวเชงพทธ การทองเทยวเชงชมชน และมรดกโลก ทเชอมโยงกนเพอยกระดบสมาตรฐานสากล จากทกลาวมาผวจยเลงเหนความสาคญ ในการศกษาปจจยและหลกการออกแบบเครองใชในบานสมยใหมทสะทอนถงรปแบบศลปะบนเครองเคลอบดนเผาสโขทย โดยจะออกแบบใหมและสอใหเหนรปแบบของเครองเคลอบดนเผาสโขทยทนาเอกลกษณเฉพาะตวมาใชใหเหนถงความโดดเดนและแตกตาง เพอสรางทางเลอกใหมในการคงมรดกไทยใหคงอยตอไป

จดมงหมายของการศกษา 1. เพอพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย 2. เพอประเมนคณภาพ และความพงพอใจของผบรโภคทมตอเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะ

รวมสมย

สมมตฐานการวจย คณภาพ และความพงพอใจของผบรโภคทมตอเครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย อยระดบด

ขอบเขตของงานวจย 1 การศกษาตวแปร

1.1 ตวแปรตน รปแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณความรวมสมย ประเภทภาชนะเครองใชบนโตะอาหาร โดยเลอกภาชนะในโตะอาหารททาจากเครองเคลอบดนเผา ไดแก 1) จานเลก 2) จานกลาง 3) จานใหญ 4) ชาม 5) แกวนา 6) แกวนาใหญ 7) ชดนาชา 8) ทใสพรกและทใสเกลอ

1.2 ตวแปรตาม 1.2.1 คณภาพ หมายถงผลจากการประเมนตามมาตรฐานผลตภณฑชมชน มผช.245/2547 เครองปนดนเผา

เซลาดอน 1.2.2 ความพงพอใจ ผลจากการประเมนความพงพอใจจากนกทองเทยว

2 ประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ประชากร คอ นกทองเทยวทมาเทยวในตาบลเมองเกา อาเภอเมอง จงหวดสโขทย เปนตน ประมาณ 500 คน

ตอสปดาห 2.2 กลมตวอยาง คอ นกทองเทยวในบรเวณจดจาหนายสนคาภายในอทยานประวตศาสตรสโขทย ตาบลเมองเกา

อาเภอเมอง จงหวดสโขทย จานวน 83 คน ตามตารางสาเรจรปของ Yamane ทความเชอมน 90 เปอรเซนต โดยวธการสม


4

ตวอยางแบบการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และวธการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling) โดยใชสถตเพอการวเคราะหหาขอมลการหาคากรณกลมตวอยางกลมเดยว (one-sample test)

วธดาเนนการวจย การเกบรวบรวมขอมล 1. การเกบขอมลทตยภม ในประเดนทเกยวของโดยทาการคนควาจากเอกสาร หนงสอ ตาราเรยน รายงาน วทยานพนธ เพอใหไดมาซงขอมลพนฐานเพอสรางเปนกรอบแนวคด ศกษาถงกระบวนการผลตงานเครองเคลอบดนเผาสโขทย และความเชอทวไปทมแนวทางเดยวกน โดยไดศกษาจากแหลงขอมลตางๆ และเขาไปสอบถามและทาการสมภาษณกบผประกอบการ ชางปนดนเผา ผเชยวชาญทางดานการออกแบบ และผลตเครองเคลอบดนเผาสโขทย 2. การทาแบบประเมนเพอรวบรวมและวเคราะหขอมลเบองตนเพอหาคาความพงพอใจของรปทรง ลวดลาย องคประกอบ และอตลกษณทมตอแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยศกษาในหวขอตางๆ ทกาหนดไว โดยการนาขอมลตางๆมาตรวจสอบและวเคราะห เพอนาไปประยกตในการทาให เครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยรางแนวคดและการสรปแนวคดรวบยอดของเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยผวจยไดดาเนนการออกแบบทงหมด 5 ชด จากนนใหผเชยวชาญวเคราะหทงทางดานความเหมาะสมและรปแบบของผลตภณฑโดยมรายชอผเชยวชาญ ทางดานเครองเคลอบดนเผาจานวน 5 คน โดยผลผเชยวชาญมขอเสนอแนะปรบปรงแกไขในสวนของขนาดตองเหมาะสม เพราะบางชดกวางไป บางชดเลกไป ลวดลายทออกแบบควรมเนอหา ชดเจนกวาน โดยเพมลวดลายปลาซงเปนเอกลกษณของสโขทยเขาไป รปทรงและรปแบบในบางชดควรมความแปลกใหม หลงจากนนผวจยนาไปใหผเชยวชาญประเมนคณภาพเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมยมทงหมด 3 ชด ไดแก ชดท 1 เปนการ ใชการเคลอบเซลาดอลแบบสโขทย โดยใชรปทรงเปนสมยใหม ชดท 2 รปทรงแบบสากล สขาวดหรหรา เขยนลายทอง พรรณพฤกษาแบบสโขทย ชดท 3 รปทรงอสระแบบเรยบงาย พรวไหว เคลอบทโมทนา มลวดลายปลา แบบตดทอน ของสโขทย 3. ประเมนผลงานตนแบบจรงทไดจากการผลต เครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมยมทงหมด 3 ชด ไดแก ชดท 1 เปนการ ใชการเคลอบเซลาดอลแบบสโขทย โดยใชรปทรงเปนสมยใหม ชดท 2 รปทรงแบบสากล สขาวดหรหรา เขยนลายทอง พรรณพฤกษาแบบสโขทย ชดท 3 รปทรงอสระแบบเรยบงาย พรวไหว เคลอบทโมทนา มลวดลายปลา แบบตดทอน ของสโขทย เพอทาการประเมนคณภาพเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมยโดยผเชยวชาญทางดานการออกแบบผลตภณฑ ผเชยวชาญทางดานเครองเคลอบดนเผา และผประกอบการ ดงน ผเชยวชาญทางดานการออกแบบผลตภณฑ จานวน 4 ทาน ผเชยวชาญทางดานเครองเคลอบดนเผา จานวน 3 คน ผประกอบการเจาของรานในจงหวดสโขทย จานวน 3 ราน 4. ประเมนผลงานการออกแบบทไดจากการผลต เครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมยจากกลมตวอยาง ของนกทองเทยว ใน ตาบลเมองเกา อาเภอเมอง จงหวดสโขทย จานวน 98 คน เพอทาการประเมนความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอผลตภณฑเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมลของระดบความคณภาพและความพงพอใจและประเมนใชเกณฑมาตรฐานชมชน 245/2547 มาตรฐานผลตภณฑชมชนเครองปนดนเผาเซลาดอน จะใชสถตเชงพรรณนา ไดแก คารอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) การวเคราะหขอมลระดบความพงพอใจของเครองเคลอบดนเผาสโขทย เพอเปรยบเทยบความพงพอใจกบเกณฑทตงไวคอ พงพอใจมาก (ระดบ 3.50) โดยใชวธการหาคากรณกลมตวอยางกลมเดยว (One – Sample Test)


5

ผลการวจย การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ผวจยวเคราะหขอมลจาแนกตาม

วตถประสงค ดงน 1) เพอพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย 2) เพอประเมนคณภาพ และความพงพอใจของผบรโภคเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย ผลของการพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย

ซงในการวจยครงน ไดเลอกพฒนาเครองเคลอบดนเผาสาหรบภาชนะบนโตะอาหาร เนองจาก ภาชนะบนโตะอาหารเปนเครองใชทมความจาเปนตอการดารงชวต อกทงภาชนะบนโตะอาหารมหลายชน ไมวาจะเปน ถวย ชาม แกว เหยอก เปนตน จงสามารถสรางสรรคออกแบบผลงานทเปนรปแบบตางๆ ไดหลากหลาย

ภาชนะบนโตะอาหารเปนของใชทสามารถสอถงรสนยม ความชอบ วถชวต รวมไปถงสงแวดลอมของทองถนนนได โดยเหนไดจากรปแบบ ลวดลาย และสของภาชนะ ผวจยจงเลอกศกษาพฒนาภาชนะบนโตะอาหาร เพอออกแบบรปแบบตางๆ โดยนาอตลกษณของศลปะรวมสมยเขามาเปนสวนประกอบในการออกแบบ เพอแสดงใหเหนถงการประยกตการใชและพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยทสามารถนาศลปะสมยใหมเขามารวมกบวธการผลตเครองเคลอบดนเผาแบบเกาของสโขทยได และยงคงมเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทยอยเชนเดม โดยผวจยนาเสนอแบบรางทงสน 5 รปแบบ

สรปการประเมนแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย

การประเมนแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยผเชยวชาญ สามารถสรปแบบไดดงน ระดบความพงพอใจแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ชดท 1 ในภาพรวม อยในระดบ

มาก คาเฉลยเทากบ 4.12 ชดท 2 ในภาพรวม อยในระดบพอใจปานกลาง คาเฉลยเทากบ 3.00 ชดท 3 ในภาพรวม อยในระดบพอใจมาก คาเฉลยเทากบ 4.04 ชดท 4 ในภาพรวม อยระดบพอใจมาก คาเฉลยเทากบ 4.00 และชดท 5 ในภาพรวมระดบพอใจปานกลาง คาเฉลยเทากบ 3.20

จากตาราง 1 มความพงพอใจมากในดานรปทรงททนสมย อยางชดเจนดวนเสนเฉยง และเสนตด และแสดงเอกลกษณของสโขทยอยางชดเจนดวยเคลอบเขยวไขกา พบวา การเปรยบเทยบความพงพอใจแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ทง 5 ชด โดยผเชยวชาญ แตกตางไป จากเกณฑความพงพอใจ 3.50 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรปการประเมนแบบราง ชดท 1 (SIMPLY) มความโดดเดนในรปทรง และเคลอบ โดยผทมความพงพอใจสวนใหญ ชอบความแปลกใหมและไม

เหมอนใคร สวนทมความพงพอใจปานกลาง ในดานการใชงานจรง ชดท 2 (CYLINDER) มรปทรงดแขงแรง ทนทาน เคลอบดาทาใหดนาสนใจ จงเปนทพงพอใจเฉพาะบางกลมเทานน ใน

การผลตจรงจะตองใชแบบพมพหลอ สวนทมความพงพอใจปานกลาง ในดานส ชดท 2 (MODERN) มความพงพอใจมากในดานรปทรงททนสมย อยางชดเจนดวนเสนเฉยง และเสนตด และแสดง

เอกลกษณของสโขทยอยางชดเจนดวยเคลอบเขยวไขกา มความพงพอใจมาก ในดาน รปทรง และเคลอบ ชดท 4 (LUXURY) รปทรงเครองเคลอบดนเผาไมมความโดดเดน มความพงพอใจมากในดานลวดลาย ทใชสทอง และ

ลวดลายพนธพฤกษา ชดท 5 (TWO TONE) รปทรงมความทนสมย ส มความขดแยงกน ความพงพอใจในดานการใชงานปานกลาง


6

ตาราง 1 การเปรยบเทยบความพงพอใจแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยผเชยวชาญ ตามเกณฑความพงพอใจ (3.50) จานวน 5 คน

ท รายการ ความพงพอใจ t Sig. แปลผล X SD

1

4.12

0.88

10.49* 0.000 มาก

2

3.00 0.71 9.49* 0.001 ปานกลาง

3

4.04 0.95 9.48* 0.001 มาก

4

4.00 1.00 8.94* 0.001 มาก

5

3.20 0.84 7.48* 0.002 ปานกลาง

* มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ชดท 1 เปนการใชการเคลอบเซลาดอลแบบสโขทย โดยใชรปทรงเปนสมยใหม เคลอบแบบเซลาดอน (Celadon Wares) ใชสเขยวไขกา

ภาพ 1 เครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย รปแบบท 1

ชดท 1 (SIMPLY)

ชดท 2 (CYLINDER)

ชดท 3 (MODERN)

ชดท 4 (LUXURY)

ชดท 5 (TWO TONE)


7

แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความทนสมย (MODERN) ใชการตดทอนรายละเอยด เพอแสดงถงศลปะสมยใหมอยางชดเจน เลอกรปทรงแสดงเสนตรง เสนเฉยง เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากล โดยใชการปน ขนรป อยางมรปแบบทชดเจนของเสนเฉยง เสนตด เพอความรวมสมย และใชการเคลอบสเขยวไขกา ซงเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทย ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน แสดงใหเหนถงการใชเทคนคการเคลอบเครองเคลอบดนเผาตามแบบของชาวสโขทย

ชดท 2 รปทรงแบบสากล สขาวดหรหรา เขยนลายทอง พรรณพฤกษาแบบสโขทย

ภาพ 2 เครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย รปแบบท 2 แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความหรหรา (LUXURY) ใชการผลตอยางประณต เพอแสดง

ถงศลปะแบบสากล เลอกรปทรงแสดงเสนโคง ออนชอย เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากลดวยความหรหรา โดยใชการปน ขนรป อยางประณต และทสาคญคอการเลอกใชลวดลาย พนธพฤกษา ซงเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทย ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน แสดงใหเหนถงการใชเทคนคการเคลอบขาวและเขยนทองดวยความสวยงามและประณต

ชดท 3 รปทรงอสระแบบเรยบงาย พรวไหว เคลอบของโมทนา มลวดลายปลา แบบตดทอน ของสโขทย

ภาพ 3 เครองเคลอบดนเผาสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย รปแบบท 3


8

แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความเรยบงายในรปทรง และรปรางของเครองเคลอบดนเผา

โดยใชการปนมอ ขนรปดวยมอ ใหเกดความโคง เพอความอสระ พรวไหว แสดงความรสกทออนไหว และเปนกนเองของเครองเคลอบดนเผา ไมใหมรปแบบทตายตวเกนไปนก เพอแสดงถงรปแบบของความเรยบงาย (SIMPLY) โดยใชรปรางของปลามาเปนสวนประกอบดวยในรปทรงของเครองเคลอบ และการเซาะรองแบบตดทอนทาใหเกดลายเปนตวปลา ซงปลาเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทยอยแลว ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน และใชสการเคลอบแบบสของโมทนาเซรามคของจงหวดสโขทย เปนสนาตาลเงา แสดงใหเหนถงความเปนธรรมชาตตามแบบของชาวสโขทย ตารางท 2 การเปรยบเทยบความพงพอใจตนแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยผเชยวชาญ และผประกอบการ ตามเกณฑความพงพอใจมาก (3.50) จานวน 10 คน

ท รายการ ความพงพอใจ t Sig. ความพงพอใจ x SD

1

4.50 0.56 5.63* 0.000 มากทสด

2

4.42 0.59 4.89* 0.001 มาก

3

4.36 0.54 5.02* 0.001 มาก

* มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตาราง 2 พบวา ความพงพอใจตนแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ทง 3 ชด โดยผเชยวชาญ และผประกอบการ แตกตางไป จากเกณฑความพงพอใจ 3.50 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สรปการประเมนตนแบบ ชดท 1 (MODERN) มความพงพอใจมากในดานรปทรงททนสมย อยางชดเจนดวนเสนเฉยง และเสนตด และแสดง

เอกลกษณของสโขทยอยางชดเจนดวยเคลอบเขยวไขกา





9

ชดท 2 (LUXURY) รปทรงเครองเคลอบดนเผามความพงพอใจในระดบนอยทสด แตในดานลาดลายมความพงพอใจมาก เนองจากสทอง และลวดลายพนธพฤกษา ซงเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทย

ชดท 3 (SIMPLY) มความโดดเดนในรปทรง และเคลอบ โดยผทมความพงพอใจสวนใหญ ชอบความแปลกใหมและไมเหมอนใคร สวนทมความพงพอใจนอย คอเรองของการใชงานจรง

ตารางท 3 ผลของการประเมนความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลปกษณศลปะรวมสมย ตาราง แสดงขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม

ลาดบ รายละเอยด จานวน(คน) รอยละ

1 เพศ

ชาย 57 58.2

หญง 41 41.8

รวม 98 100

2 ชวงอาย

ตากวา 20 ป 20 20.4

20-25 ป 16 16.3

26-35 ป 32 32.7

36-50 ป 14 14.3

มากกวา 50 ป 16 16.3

รวม 98 100

3 เคยพบเหนเกยวกบเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย

เคย 25 25.5

ไมเคย 73 74.5

รวม 98 100

จากตาราง 20 พบวา นกทองเทยว สวนใหญเปนเพศชาย จานวน 57 คน คดเปนรอยละ 58.2 รองลงมาคอเพศหญง จานวน 41 คน คดเปนรอยละ 41.8 สวนใหญอาย 26-35 ป จานวน 32 คน คดเปนรอยละ 32.7 รองลงมาคอชวงอายตากวา 20 ป จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 20.4 ชวงอาย 20-25 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 16.3 ชวงอายมากกวา 50 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 16.3 ชวงอาย 36-50 ป จานวน14 คน คดเปนรอยละ 14.3 ตามลาดบ และสวนใหญไมเคยพบเหนเกยวกบเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย จานวน 73 คน คดเปนรอยละ 74.5 เคยเหน 25 คน คดเปนรอยละ 25.5


10

การเปรยบเทยบความพงพอใจแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย โดยนกทองเทยว ตามเกณฑความพงพอใจมาก (3.50) จานวน 98 คน

ท รายการ

ความพงพอใจ t Sig. ความพงพอใจ x SD

1

4.19 0.26 25.99* 0.000 มาก

2

4.14 0.44 14.22* 0.000 มาก

3

4.11 0.54 11.31* 0.000 มาก

* มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 24 พบวา ความพงพอใจแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ทง 3 ชด โดยนกทองเทยว แตกตางไป จากเกณฑความพงพอใจ 3.50 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ผวจยมจดมงหมายของการศกษา คอ 1) เพอพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย 2) เพอประเมนคณภาพ และความพงพอใจของผบรโภค เครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย

สรปและอภปรายผลการวจย รปแบบโดยทวไปของเครองเคลอบดนเผาสโขทย เอกลกษณเครองเคลอบดนเผาสโขทยทประกอบไปดวย ปจจยดานรปทรง ปจจยดานลวดลาย ปจจยดานสเคลอบ และปจจยดานวสดทใชในการผลต พบวา ประเภทปจจยทสามารถสอถงความเปนเอกลกษณศลปะเครองเคลอบดนเผาไดดทสด คอ ปจจยดานลวดลาย จากนนผวจยทาการสรปผลจากการหาระดบของการสอถงความเปนตวแทนของแตละประเภทของรปแบบเฉพาะทประกอบไปดวย ชนดของปจจยดานรปทรง ชนดของปจจยดานลวดลาย ชนดของปจจยดานสเคลอบ และชนดของปจจยดานวสดทใช พบวา หนง ประเภทของปจจยดานรปทรงทสามารถแสดงถงความเปนตวแทนของศลปะเครองเคลอบดนเผาสโขทยไดชดเจนไดดทสด และสามารถนาไปใชทดสอบในวธการแปลงเอกลกษณ คอ รปทรงประเภทแจกนทรงลกแพร





11

รปทรงประเภทเหยอกใสนาทรงนาเตา,รปทรง ประเภทชามแบบปากบานออก, รปทรงประเภทจานแบบวงกลม รปทรงประเภทขวดทรงนาเตาสองห สอง ประเภทของปจจยดานลวดลายทสามารถแสดงถงความเปนตวแทนของศลปะเครองเคลอบดนเผาสโขทยไดชดเจนไดดทสด และสามารถนาไปใชทดสอบในวธการแปลงเอกลกษณ คอ ลวดลายพนธพฤกษาประเภทชอดอกไม ลวดลายรปสตวประเภทลายปลาทงปลาหลายตวและปลาตวเดยว ลวดลายชองกระจกประเภทรปกลบบวรปโคง ลวดลายเรขาคณตประเภทลายเซาะรอง และ ลวดลายเบดเตลดประเภทดอกสเหลยมขนมเปยกปน สาม ประเภทของปจจยดานสเคลอบทสามารถแสดงถงความเปนตวแทนของศลปะเครองเคลอบดนเผาสโขทยไดชดเจนไดดทสด และสามารถนาไปใชทดสอบในวธการแปลงเอกลกษณ คอ ประเภทเคลอบเซลาดอน และประเภทเขยนลายสดาใตเคลอบ และส จากการสรปผลดานวสดทใชในการผลตทสามารถแสดงถงความเปนตวแทนของศลปะเครองเคลอบดนเผาสโขทยไดชดเจนไดดทสด คอเนอดนชนดสนาตาลและนาเคลอบชนดเคลอบขเถา (จรญญา พหลเทพ, 2542 หนา 247) ผลของการพฒนาเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย

จากการศกษารปแบบเครองเคลอบดนเผาสโขทย และการประเมนความพงพอใจของผเชยวชาญทมตอแบบรางเครองเคลอบดนเผาสโขทย จงนามาพฒนาเครองเคลอบดนเผาทง 3 รปแบบ ซงไดแก 1) แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความเรยบงายในรปทรง และรปรางของเครองเคลอบดนเผา โดยใชการปนมอ ขนรปดวยมอ ใหเกดความโคง เพอความอสระ พรวไหว แสดงความรสกทออนไหว และเปนกนเองของเครองเคลอบดนเผา ไมใหมรปแบบทตายตวเกนไปนก เพอแสดงถงรปแบบของความเรยบงาย โดยใชรปรางของปลามาเปนสวนประกอบดวยในรปทรงของเครองเคลอบ และการเซาะรองแบบตดทอนทาใหเกดลายเปนตวปลา ซงปลาเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทยอยแลว ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน และใชสการเคลอบแบบสของโมทนาเซรามคของจงหวดสโขทย เปนสนาตาลเงา แสดงใหเหนถงความเปนธรรมชาตตามแบบของชาวสโขทย 2) แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความทนสมย ใชการตดทอนรายละเอยด เพอแสดงถงศลปะสมยใหมอยางชดเจน เลอกรปทรงแสดงเสนตรง เสนเฉยง เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากล โดยใชการปน ขนรป อยางมรปแบบทชดเจนของเสนเฉยง เสนตด เพอความรวมสมย และใชการเคลอบสเขยวไขกา เคลอบแบบเซลาดอน ซงเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทย ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน แสดงใหเหนถงการใชเทคนคการเคลอบเครองเคลอบดนเผาตามแบบของชาวสโขทย 3) แนวคดในการออกแบบคอ ตองการสรางสรรคผลงานใหมความหรหรา ใชการผลตอยางประณต เพอแสดงถงศลปะแบบสากล เลอกรปทรงแสดงเสนโคง ออนชอย เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากลดวยความหรหรา โดยใชการปน ขนรป อยางประณต และทสาคญคอการเลอกใชลวดลาย พรรณพฤกษา ซงเปนเอกลกษณของเครองเคลอบดนเผาสโขทย ทงนเพอคงความเปนเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหรวมอยในแนวคดของศลปะรวมสมยใหเขาดวยกน แสดงใหเหนถงการใชเทคนคการเคลอบเครองเคลอบดนเผาตามแบบของชาวสโขทย โดยทาออกมาเปนภาชนะบนโตะอาหาร ใชการเคลอบสขาว ลกษณะนาเคลอบถาผลตจากเตาสโขทย จะทารองพนดวยนาดนสขาวกอน แลวจงลงลวดลายตามแบบของสโขทย ผลของการศกษาเพอประเมนคณภาพ และความพงพอใจของผบรโภคเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย การประเมนความพงพอใจของผบรโภคทมตอเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมยทง 3 ชด จากกลมตวอยาง จานวน 98 คน ผลการวจยพบวา สวนใหญเปนชาย อายระหวาง 26-35 ป และกลมตวอยางสวนมากไมเคยพบเหนเกยวกบเครองเคลอบดนเผาสโขทยใหมอตลกษณศลปะรวมสมย ความพงพอใจของผบรโภคตอเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย พบวาผบรโภคสวนใหญมความพงพอใจในระดบมากเกยวกบเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย อาจเนองมาจากเครอง


12

เคลอบดนเผาสโขทยมเอกลกษณทประกอบไปดวย ปจจยดานรปทรง ปจจยดานลวดลาย ปจจยดานสเคลอบ และปจจยดานวสดทใชในการผลตและมการผสมผสานระหวางงานออกแบบ ในแบบเกากบแบบใหมเขาดวยกนอยางกลมกลน จากผลการประเมนคณภาพของผบรโภคทมตอแบบรางเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย พบวาความพงพอใจตอแบบรางเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมยมความพงพอใจมาก 3 ชด อาจเนองมาจาก 1) แบบรางเครองเคลอบดนเผา ชดท 1 เปนการสรางสรรคผลงานใหมความเรยบงายในรปทรง และรปรางของเครองเคลอบดนเผา โดยใชการปนมอ ขนรปดวยมอ ใหเกดความโคง เพอความอสระ พรวไหว แสดงความรสกทออนไหว และเปนกนเองของเครองเคลอบดนเผา ไมใหมรปแบบทตายตวเกนไปนก เพอแสดงถงรปแบบของความเรยบงาย เหมาะสาหรบวยรน ถงวยกลางคน ทมการดาเนนชวตอยางในแบบของตนเองรกอสระ ไมชอบเปนเหมอนผอน ชอบความแปลกใหม 2) แบบรางเครองเคลอบดนเผา ชดท 3 เปนการสรางสรรคผลงานใหมความทนสมย ใชการตดทอนรายละเอยด เพอแสดงถงศลปะสมยใหมอยางชดเจน เลอกรปทรงแสดงเสนตรง เสนเฉยง เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากล เหมาะทงชายและหญง วยรนถงวยกลางคน ทชอบสงแปลกใหม แตยงคงใชชวตอยางมแบบแผนตามครรลองของสงคม 3) แบบรางเครองเคลอบดนเผา ชดท 4 เปนการสรางสรรคผลงานใหมความหรหรา ใชการผลตอยางประณต เพอแสดงถงศลปะแบบสากล เลอกรปทรงแสดงเสนโคง ออนชอย เพอใหเครองเคลอบดนเผาออกมา มลกษณะเปนผลตภณฑรวมสมยแบบสากลดวยความหรหรา และแบบรางเครองเคลอบดนเผา เหมาะสาหรบ ผหญงวยกลางคนจนถงสงอาย ทรกความสวยงาม ชอบเขาสงคม

ขอเสนอแนะ การพฒนาเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยทมอตลกษณศลปะรวมสมย ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 ในดานการถอดแบบอตลกษณของเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย ควรเนนในสวนทเดนชด และเปนเอกลกษณไมเหมอนใคร 1.2 เมอผลตผลงานจรงตองนกถง การยดหดตวของชนงาน โดยตองมการทดลองเผากอน หรอ ทาไวหลายๆขนาด เมอเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย หดตวแลว สามารถเลอกเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย เพอใหไดขนาดตามทตองการได 1.3 ในการเจาะรของเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย ตองเผอขนาดรสาหรบอตราการหดตวของเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย และ นายาเคลอบทจะปดรของเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย 1.4 คานงถงความสะดวกในการใชงานจรง เชน ตนแบบกานาบางชน ใสนาไดลาบาก ไมเหมาะกบการใขงาน 2. ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป 2.1 ควรศกษาเพมเตมใหสวนของการใชงานจรง ใชงานไดสะดวก และเพอการออกแบบเพอการใชงานของคนทกกลมในสงคม (Universal Design) 2.2 เพมเตมสวนแนะนาการใชอยางถกวธ เพอสามารถใชงานอยางเตมท และปลอดภย 2.3 ในสวนของการผลตงานจรง ตองทราบถง ลกษณะ และ ขดจากดในการทางานของ โรงงาน เพอทจะวางแผนการผลตเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทยไดตามความตองการ 2.4 ขนตอนการผลตเครองเคลอบดนเผาสงคโลกสโขทย ตองตกลงตนแบบ กบชาง อยางละเอยด ควรมภาพตวอยางหรอภาพรางประกอบดวย รวมไปถงขนตอนการทา ตองอธบายและจดบนทกไว


13

เอกสารอางอง จรญญา พหลเทพ. (2554). ปจจยและหลกการออกแบบเครองใชในบานสมยใหมทสะทอนถงรปลกษณของ

ศลปวตถดงเดม. วทยานพนธ ค.อ.ม, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, กรงเทพฯ. จรวฒน พระสนตและนางสาวศรอรา เสอทะยาน. (2549). การพฒนาเครองปนดนเผา:กรณกลมเครองปนดนเผา

ตาบลทาโพธ อาเภอเมอง.จงหวดพษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก. นรช สดสงข. (2548).การวจยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม.กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร. บษรนทร ศรจตเกษ. (2546). ชดผลตภณฑเครองเคลอบดนเผาสาหรบครกเพอใชประกอบบนโตะอาหาร. วทยานพนธ ศศ.ม, มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ. เสกสรรค ตนยาภรมย. (2545). การออกแบบโคมไฟเครองเคลอบดนเผาโดยมความบนดาลใจจากศลปะสมยสโขทย.

วทยานพนธ ศศ.ม มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

การศกษาแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรม

เพอประยกตใชในการพฒนาบรรจภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกน

สชาดา คนธารส1* จตรงค เลาหะเพญแสง2 และ อภสกก สนธภค3

A STUDY OF GRAPHIC DESIGN ON PRODUCT AS A CULTURAL IDENTITY FOR PACKAGES

DEVELOPMENT OF NAM-PRIK KHONKAEN PROVINCE

Suchada Kuntaros1* Chaturong Lauhapensang2 and Apisak Sinthuphak3

1 นกศกษาระดบปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร

ลาดกระบง 2 3 ผชวยศาสตราจารย ประจาสาขาวชาครศาสตรอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 1 Master of Science in Industrial Education, Industrial Design Technology, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s

Institute of Technology Ladkrabang 2 3Assistant Professor Dr., Industrial Design Technology, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology

Ladkrabang

* Corresponding author E-mail address: [email protected]

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค เพอศกษาแนวทางทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมเพอประยกตใชในการพฒนาเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกนแลวประเมนผลคณลกษณะความคดเหนความเหมาะสมจากผบรโภค ใชระเบยบวธวจยแบบผสมผสาน (Mixed Methodology) จากการลงพนทศกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน นาขอมลจากการศกษามาวเคราะหเปนองคประกอบเลขนศลปดาน โทนส ภาพประกอบ ลวดลาย และตวอกษร ไดแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ 3 แนวทาง ไดแก 1. จากขนตอนการศกษารปแบบฮปแตมฝาผนงสมเอกลกษณจงหวดขอนแกน 2. จากขนตอนการศกษารปแบบลวดลายผาไหมเอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกน 3. จากขนตอนการผสมผสานความโดดเดนของเอกลกษณจงหวดขอนแกน โดยแนวทางท 3 เปนรปแบบทไดรบการพฒนาจากขอเสนอแนะของผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑจากการรวมกนของแนวทางท 1 และแนวทางท 2 โดยพจารณาจากความโดดเดนของเอกลกษณทางวฒนธรรม, ความสอดคลองในบรบท และสดสวนตามหลกการจดองคประกอบศลป ผลการปฏบตการออกแบบไดตนแบบบรรจภณฑนาพรกจากแนวทางท 3 เมอนาไปประเมนคณลกษณะความคดเหนจากกลมเปาหมาย พบวา บรรจภณฑชวยสงเสรมภาพลกษณมคณคาเหมาะสมกบการเปนของฝากทมชอเสยงประจาจงหวด อยในระดบ เหมาะสมมาก (X=4.17) และผลการประเมนความคดเหนจากผเชยวชาญดานการออกแบบบรรจภณฑ และเลขนศลปบนบรรจภณฑ พบวา บรรจภณฑสามารถสอถงความเปนเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน อยในระดบ เหมาะสมมากทสด (X=4.40) คาสาคญ : การออกแบบเลขนศลป บรรจภณฑนาพรก เอกลกษณทางวฒนธรรม

วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 5 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2557

___________________________________________________________________________________

15

ABSTRACT

The objectives of this thesis is to study and practice by guiding a graphic design on Thai paste package that represent Khon Kaen's identity culture and then evaluate a feature of customer's opinion. Using mixed Methodology, study and analyzed documents and field studied were used in this study, Data collected from several cultural identities of Khon Kaen including : Colortone ,Illustrator, Typography, Decorative or ornament to design guidelines for the packages graphic design into 3 idea perspectives development, 1.The design guideline from Hoppatamb Mural painting style, 2.The design guideline from Cholnabot silk style, 3.The design guideline from Characterized being mixed up. As a result the third approach is a model that has been selected and developed as evaluated from target group, represent Khon Kaen's identity culture graphic design and package design structure, which scheme completely appropriated (X=4.17) and evaluation of expert design, as completely appropriated.(X=4.20) Keyword : Graphic Design, Packaging of Nam-Prik, Cultural identity

บทนา

การมพนฐานทางวฒนธรรมทเปนเอกลกษณ ชวนใหชาวตางชาต และนกลงทนในนานาประเทศทวโลก ใหความสนใจ เปนเหมอนขอไดเปรยบในการทประเทศไทย จะไดนาเอาความเปนเอกลกษณเหลาน มาสรางสรรคเปนเสมอนจดขาย เพราะความเชอวาสนคาและบรการทกชนดสามารถถกทดแทนไดในราคาทตาลงทกวน หากไมสามารถสรางคณคาใหกบสนคาและบรการได คณคาความเปนเอเชย และความเปนไทย ไมวาจะเปนศลปะ วฒนธรรม ทศนคต ปรชญา เหลานคอคณคาทสามารถเรยนรและเขาใจนามาสการสรางมลคา (Value creation) ใหกบผลตภณฑ

จงหวดขอนแกนเปนแหลงรวมอารยธรรม ตางๆไวมากมาย จากการศกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน ผวจยไดทาการศกษา วฒนธรรม ทงทเปน วฒนธรรมทสมผสได (tangible culture) และวฒนธรรมทสมผสไมได (intangible culture) หรอทเรยกวา วฒนธรรมทไมใชวตถ (Nonmaterial culture) ซงจากการศกษาประเภทของวฒนธรรมทงสองน ผวจยไดทาการสารวจรวบรวมขอมลจากเอกสารและตาราแลว พบวา วฒนธรรมทสมผสได (tangible culture) ดานผลงานศลปกรรม อนไดแก ภาพเขยนฝาผนงโบสถ หรอ ฮปแตมผนงสมในวดตางๆ ของจงหวดขอนแกน และ ลวดลายบนผาไหมมดหม อ.ชนบท เอกลกษณของจงหวดขอนแกน มความเปนไปไดในการศกษามาก เพราะเปนสงสะทอนถงโครงสรางทางสญลกษณของระบบสงคม อยางมความชดเจน มองเหนและจบตองได ลกษณะดงกลาวนมความสอดคลองตอการศกษาองคประกอบทางทศนธาต เพอนาไปประยกตใชในการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ แสดงความชดเจน เดนชด ของ รปราง รปทรง ส การผสานกนของเสน ทเปนองคประกอบของงานออกแบบเลขนศลป วฒนธรรมอยางหนงซงอยคกบคนขอนแกนมาชานาน คอ การรบประทานนาพรก ดวยนาพรกนนเปนอาหารประจาของคนอสาน และถกวางในทก “พาขาว”เคยงคกบอาหารอนๆ (ประมวล พมพเสน.2546) ไมเวนแตตอนทางานพาควายไปกนหญา นาพรกถกบรรจใสหอไปกบกระตบขาวเหนยวเพอไปนงกนใตรมไมยามหว ชาวบานอสานมกตานาพรกไปถวายพระในงานบญตางๆ ยามไปเดนทางตางถนหรอคดถงคนไกลนาพรกจะถกหยบตดไมตดมอไปดวยเสมอ “นาพรก” จงผกพนกบวฒนธรรมความเปนอยของคนขอนแกนและคนอสาน จนในปจจบนไดกลายมาเปนสนคาทขนชอเปนของฝากทมชอเสยงประจาจงหวด และจากขอสรปรายงานความคดเหนผลสารวจของ


___________________________________________________________________________________

16

ประชาชน ทระบถงการใชสนคาผลตภณฑชมชนและทองถน ในประเภทของสนคาทใชมากทสด รอยละ 48.9 คอ อาหารแปรรปตางๆ เชน “นาพรก” (สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.2550)

เนองจากผลตภณฑนาพรกไมไดเปนสนคาทมจาหนายอยแตในจงหวดขอนแกนเพยงทเดยวในประเทศไทย เพราะเปนผลตภณฑทมจาหนายในทกภาคของประเทศและเกอบทกจงหวด ทาใหผวจย มความสนใจทจะศกษาแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ เพอสรางความแตกตางใหกบรปแบบของผลตภณฑนาพรกของจงหวดมความโดดเดนและแตกตางจากผลตภณฑนาพรกทมจาหนายในทองตลาดทวไป ผวจยจงเลงเหนถงการนาเอาวฒนธรรมทเปนเอกลกษณของจงหวดขอนแกน เพราะเปนสงทยากตอการเลยนแบบ มความโดดเดน มความเปนเอกลกษณมาประยกตใชในการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ใหสนคาประเภทนาพรกของจงหวดขอนแกน เปนสนคาทมคณคา นาซอหามากขน ชวยเพมรายไดและยอดจาหนายใหกบผประกอบการ เปนแนวทางในการนาเลขนศลปทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมมาพฒนารปแบบของสนคาประเภทนาพรกและสนคาประเภทอนๆใหมความเปนเอกลกษณเปนของฝากทสรางชอเสยงใหจงหวดขอนแกนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมจงหวดขอนแกน 2. เพอประยกตใชแนวทางการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวด ขอนแกน 3. เพอประเมนผลความคดเหนการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของ จงหวดขอนแกน

กรอบแนวคดทใชในการวจย ผวจยไดใชกรอบแนวคดในการศกษาโดยแบงตามวตถประสงคของการวจย เรมจากการศกษารปแบบและลกษณะของเลขนศลปทางวฒนธรรมเพอนาไปประยกตใชในการปฏบตการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกนและนาไปประเมนผลความคดเหนดานการออกแบบกบกลมเปาหมายและผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑและออกแบบบรรจภณฑ ซงมกรอบแนวคดในการวจยดงน


___________________________________________________________________________________

17

ภาพ 1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย

ขอบเขตของการวจย 1. ศกษารปแบบเลขนศลปทแสดงเอกลกษณขอนแกน จากการรวบรวมขอมลเอกสาร ตารา และการสมภาษณผเชยวชาญดานวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน 2 คน และ

ปราชญชาวบานผผลตและออกแบบลวดลายผาไหมมดหม อาเภอชนบท จงหวดขอนแกน 1 คน 2. ปฏบตการออกแบบเครองหมายการคา ออกแบบเครองหมายการคาโดยใหผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑจานวน 5 คน ประเมนผล

ตามลกษณะเครองหมายการคาทด และสามารถนาไปจดทะเบยนเครองหมายการคาได ตามกรอบแนวคดทใชในการวจย 3. ปฏบตออกแบบโครงสรางบรรจภณฑ ออกแบบรางโครงสรางบรรจภณฑนาพรกโดยใหผเชยวชาญดานการออกแบบการออกแบบบรรจภณฑ

ประเมนผลและแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญดานการออกแบบบรรจภณฑ แลวนาไปพฒนาเปนตนแบบ 4. ปฏบตการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกใหสอดคลองกบโครงสรางของบรรจภณฑโดยใหผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑจานวน 5 คน ประเมนผลและแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญนาไปผลตตนแบบ

5. ประเมนผลความคดเหนการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ผวจยนาตนแบบบรรจภณฑนาพรกทพฒนาผลงานการออกแบบไปประเมนผลความคดเหนผบรโภคกลมเปาหมายในราน

จาหนายนาพรกตวแทนจงหวดขอนแกน จานวน 60 คน โดยใชวธการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling)


___________________________________________________________________________________

18

วธดาเนนการวจย ในการวจยครงน ใชระเบยบวธวจยแบบผสมผสาน (Mixed Methodology) ซงรวมระเบยบวธวจยเชงคณภาพ

(Qualitative methods) ทาการศกษาวเคราะหขอมลจากเอกสาร (Document) และเกบขอมลภาคสนาม (Field Study) จากการลงพนทศกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน ไดแก พนทการศกษาฮปแตมฝาผนงสม 4 วด ประกอบไปดวย ฮปแตมผนงสมวดไชยศร ต.สาวะถอ.เมอง จ.ขอนแกน ฮปแตมผนงสมวดมชฌมวทยาราม ต.บานลาน อ.บานไผ จ.ขอนแกน ฮปแตมผนงสมวดสนวนวารพฒนาราม ต.หวหนอง อ.บานไผ จ.ขอนแกน ฮปแตมวดสระบวแกว ต.หนองเมก อ.หนองสองหอง จ.ขอนแกน พนทการศกษาผาไหมมดหม อ.ชนบท จ.ขอนแกน วเคราะหขอมลของการวจยเชงคณภาพ(Qualitative methods) สรปผลการศกษาใชการบรรยายเชงพรรณนาวเคราะหรปแบบเลขนศลปจงหวดขอนแกนทปรากฏ เพอแนวทางการนาเอกลกษณทางวฒนธรรมไปประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ

ทาการสมภาษณผผลตและผประกอบการนาพรกซงผวจยคดเลอกใหเปนตวแทนของจงหวดขอนแกน จากการสมแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) โดยผวจยพจารณาแลวเปนผประกอบการทยนดในการใหขอมลเกยวกบผลตภณฑ นาผลการวเคราะหมาเปนแนวทางในการปฏบตการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ เครองหมายการคา และรปแบบโครงสรางบรรจภณฑแลวนาไปประเมนความคดเหนจากการสมภาษณและตอบแบบประเมนของผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑและการออกแบบบรรจภณฑ 5 ทาน เพอทาการปรบปรงและพฒนาผลงานการออกแบบมาสรางเปนตนแบบบรรจภณฑ

ใชระเบยบวธวจยเชงปรมาณ (Quantitative methods) ในการเกบขอมลและการวดตวแปรเปนระดบความคดเหนดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑและการออกแบบบรรจภณฑของผบรโภคจากการสมโดยบงเอญ (Accidental Sampling) ผบรโภคนาพรกในรานจาหนายนาพรกตวแทนจงหวดขอนแกน จานวน 60 คน เพอนาขอมลมาสรปผลการวจย

ผลการวจย 1. ผลการวเคราะหขอมลการศกษารปแบบเลขนศลปทแสดงเอกลกษณขอนแกน

จากการสมภาษณผเชยวชาญทางดานวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน รองศาสตราจารย ดร.นยม วงศพงษคา ประธานหลกสตรสาขาวชาวจยศลปะและวฒนธรรม คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ถงแนวทางการศกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน เพอการประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลป พบวา การศกษา“เอกลกษณทางวฒนธรรม” หรอ ลกษณะแสดงโครงสรางทางสญลกษณของระบบสงคม ควรเรมตนจากการจาแนกประเภทวฒนธรรมทตองการศกษา ทศนะของผเชยวชาญยงชแนะแนวทางการศกษาเอกลกษณของสงใดๆกตาม มอยสองอยางซงเปนหลกในการศกษา คอการศกษาถงลกษณะทเปน “ตวตน” ของสงนนทแสดงออกมา และผลสะทอนจากสงท “คนอนมอง”ตวตนของสงๆนน วาเปนอยางไร และเมอวฒนธรรมมความหลากหลายและแตกตาง ในการนาไปประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ผเชยวชาญใหขอเสนอแนะโดยการมองเงอนไขของการนาไปใช แลวพจาณาความเหมาะสมถงความสอดคลองของการนาไปใชกบบรรจภณฑนนๆ การแยกศกษาองคประกอบเลขนศลปทางวฒนธรรมเพอนาไปประยกตใชในงานออกแบบจะชวยใหนกออกแบบมทางเลอกทหลากหลายมากขนในการพจารณาเอาสวนทมความเหมาะสมทสดไปประกอบการใชใหตรงกบเงอนไขของการจดวางบนบรรจภณฑนนๆ

พนทศกษาฮปแตมผนงสมเอกลกษณจงหวดขอนแกน ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณผเชยวชาญทางดานวฒนธรรมจงหวดขอนแกนจากการสมภาษณผเชยวชาญ

ดานวฒนธรรม จงหวดขอนแกน 2 คน ไดแก ผชวยศาสตราจารยชอบ ดสวนโคก นกวชาการและผผลตตาราดานวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน และรองศาสตราจารย ดร.นยม วงศพงษคา ประธานหลกสตรสาขาวชาวจยศลปะและวฒนธรรม


___________________________________________________________________________________

19

คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนและจากการลงพนทในการถายภาพ บนทก และการรวบรวมขอมลจากเอกสารและตาราไดผลการศกษาดงน

ผลการศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “ภาพประกอบ” ทศนะของผเชยวชาญมองวา ภาพเขยนฮปแตมเปนศลปะทมรสชาตทแปลกเปนศลปะบรสทธสนนษฐานหนงวาอาจมชางหลายๆคนในการเขยนภาพผนงสม ซงแตละคนอยากเขยนภาพอะไรกจะเขยนลงไป จงดมความสนกสนาน เหมอนมการเคลอนไหว ดเรยบงาย เหมอนการเขยนภาพการตน ลกษณะการเขยนภาพอาจมองเหมอนการเขยนภาพอมเพรสชนนสมเปนการใชสเสนและองคประกอบทางทศนธาตทนอย แตตองสอสารใหเกดความเขาใจไดตรงกบความตองการของผเขยนภาพ ลกษณะนในแบบแผนงานออกแบบเลขนศลปเรยกวา “Minimal art” ทเนนโครงสรางทางปรชญา “นอยแตมาก” Less is more” ดงนนภาพทปรากฏจงเปนลกษณะของภาพประกอบทชางแตมมการตดทอน (Distortion) รปรางรปทรงใหเหมาะสมจากการไดพบไดเหนสงทอยรอบๆตว และจนตนาการ ถายทอดตามความเขาใจของตนเอง ซงมคณคาเปรยบเสมอนการทเขาใจพดสนๆไดใจความ เพยงตองการเขยนใหรวาอะไรเปนอะไร ทเรยกวา “Readable” การเขยนตวละครทเหมอนไมมกระดก ไมเนนเรองสดสวนทถกตองตามหลกกายวภาค แสดงผลทออกมาจากผลของความรสกทเรยกวา “Sensation” ลวนๆ โดยสงเกตจากทาทางตวละครทมความเปนธรรมชาตเหมอนลกษณะการเคลอนไหวทเหนในชวตประจาวนของคนทวไป

ผลการศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “ลวดลาย” จากการศกษาลวดลายทพบในงานเขยนฮปแตมผนงสมเอกลกษณจงหวดขอนแกน พบวา ทเปนเอกลกษณของจงหวดขอนแกนนน เปนทมาจากลวดลายฝมอของชางพนบานแทๆ ซงมาจากความรสกของชางทจนตนาการออกไปโดยไมไดยดขนบของการเขยนแตอยางใด ภาพลวดลายทออกมา จงมโครงสรางทไมแนนอนเปนไปตามความรสกของชางแตมทวาดในขณะนน ซงอาจไมใชเรองราวทคนทวไปเขาใจ โดยผเชยวชาญทางวฒนธรรมกลาววาเปนรปแบบของ “ลวดลายทเปนนามธรรม”

ผลการศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “โทนส” ผวจยใชการเทยบสหลกในงานเขยนฮปแตมจากสมาตรฐานของ Swatch Library ซงไดจดกลมสตางๆ อยในโปรแกรมสรางสรรคงานสงพมพ Adobe Illustrator CS3 13.0.0 ซงเปนโปรแกรมในการสรางภาพกราฟก ในงานออกแบบสงพมพโดยตงคา Advance colors ในโปรแกรมเปน CMYK mode ไดคาสมาตรฐานเทยบเคยงโปรแกรมการใชงานออกแบบสงพมพเปนคา Pantone color bridge CMYK PC ใน swatch Library mode color books ในการเปรยบเทยบคาสไดสหลกของการเขยนภาพฮปแตมฝาผนงสมทสามารถนาไปประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ไดแก

ภาพ 2 แสดงคาสระบบ CMYK ตามลกษณะโทนสหลกในงานเขยนฮปแตมฝาผนงสมเอกลกษณจงหวดขอนแกน

ผลการศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “ตวอกษร” พบวา ลกษณะของตวอกษรทปรากฏในงานเขยนฮปแตมผนงสม พบตวอกษร ไดแก ตวอกษรไทยนอยและตวอกษรธรรม ในการประยกตใชงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ จงควรใชตวอกษรไทยนอยนามาประยกตใช เพราะมความเหมาะสมมากกวาตวอกษรธรรม เพราะอกษรธรรมเปนอกษรศกดสทธของคนโบราณ ซงตองระมดระวงในการใชมาก ตวอกษรไทยนอยเปนตวอกษรทแบบมหวทเขยนแบบอานยาก หากไมมความรในการอานตวอกษรโบราณ เพราะฉะนนในการนามาใชในการเขยนเพอการสอสารขอความบนบรรจภณฑ จงควรมการดดแปลงตวอกษรใหอานไดงายขนโดยการเปรยบเทยบกบตวพมพแบบมหวของตวอกษรไทยปจจบน


___________________________________________________________________________________

20

พนทศกษาลวดลายผาไหมมดหม เอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกน ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณปราชญชาวบาน คอ นายทองสข จนทะวงศ ชางทอ และผคดคนออกแบบ

ลวดลายผาไหมเอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกน การศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “ลวดลาย” พบวา ลวดลายทเปนเอกลกษณของอาเภอชนบทจรงๆนน ม 3

ลวดลาย ดวยกน ไดแก ลายจเพชร ลายขอพระเทพ และลายขนหมากเบง โดยผวจยไดศกษาประวตและทมาของทงสามลวดลาย และรปแบบวธการคดคนลายจนไดทาการถอดลวดลายเพอใหงายในการนามาประยกตใชในการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑดวยการใชระบบกรด ซงเปนเครอขายของเสนแนวตงและเสนแนวนอนชวยในการกากบตาแหนงและระยะของวงหนวยตางๆเชน หนวยกงเจด และหนวยโคมหา ทประกอบกนเปนลวดลาย ไดรปแบบจากการถอดลายผาไหมเอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกนดวยการใชระบบกรด ดงน

ภาพ 3 แสดงการถอดลายในวงหนวยตางๆดวยการใชระบบกรด ไดแก ลายกงเจด และลายโคมหาตามลาดบ

ภาพ 4 แสดงการถอดลายผาไหมเอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกนดวยการใชระบบกรด ไดแก ลายจเพชร

ลายขอพระเทพ และลายขนหมากเบง เรยงจากซายไปขวา

ผลการศกษาองคประกอบเลขนศลปดาน “โทนส” ผวจยไดเปรยบเทยบหาความใกลเคยงกบลกษณะโทนสของผาไหมมดหมเอกลกษณอาเภอชนบทจงหวดขอนแกน โดยการเทยบสจากสมาตรฐานของ Swatch Library ในโปรแกรม Adobe Illustrator CS3 13.0.0 ซงเปนโปรแกรมในการสรางภาพกราฟกในงานออกแบบสงพมพโดยไดตงคา Advance colors ในโปรแกรมเปน CMYK mode ไดคาสมาตรฐานเทยบเคยงโปรแกรมการใชงานออกแบบสงพมพเปนคา Pantone color bridge CMYK PC ใน Swatch Library mode color books ซงเปนการระบคาสพเศษซงบอกคาส CMYK ไดคาสหลกทสามารถนาไปประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ ดงน

ภาพ 5 แสดงคาสระบบ CMYK ตามลกษณะโทนสหลกของผาไหมมดหมเอกลกษณอาเภอชนบทจงหวดขอนแกน


___________________________________________________________________________________

21

2. ผลการวเคราะหขอมลเพอประยกตใชรปแบบเลขนศลปในงานออกแบบบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทาง วฒนธรรมของจงหวดขอนแกน

2.1 ผลการปฏบตการดานการออกแบบเครองหมายการคา จากการสารวจของผวจยพบวา ผลตภณฑนาพรกทเปนตราสนคาซงสามารถเปนตวแทนของกลมผลตภณฑนาพรก

ในจงหวดขอนแกนได คอ “ผลตภณฑนาพรกปลาท คณเรยง” เพราะเปนผลตภณฑทผประกอบการยนดใหขอมลผลตภณฑ ทงขอมลดานเอกสาร ภาพถาย และการสมภาษณ ผวจยจงไดทาการประยกตจากภาพถายใบหนาคณเรยง ชณะเภท ซงเปนเจาของหรอตนตาหรบนาพรก มาสรางสรรคเปนลกษณะการเขยนภาพแบบฮปแตม โดยใชลายเสนทดเรยบงาย ตดทอนเปนภาพรางทใชลายละเอยดของการเลาเรองใหนอยทสด เปนลกษณะของ “เครองหมายการคาแบบสญลกษณตวแทน” และใหผเชยวชาญทาการประเมนโดยใหคะแนนตามคณลกษณะความคดเหนความเหมาะสม จากผเชยวชาญดานการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ 3 ทานสรปผลขอมล พบวารปแบบท A1 มคะแนนคณลกษณะความคดเหนเหมาะสมในการเปนเครองหมายการคานาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกนมากทสด คอ 52 คะแนน

แบบท A1 แบบท A2 แบบท A3 แบบท A4

ตารางท 4 สรปผลการคดเลอกรปแบบเครองหมายการคานาพรกทแสดงเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน ท คณลกษณะความคดเหน แบบท

a1

แบบท

a2

แบบท

a3

แบบท

a4

1 มความหมายสอถงการผลตภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกน 6 1 4 1 2 มความเหมาะสมกบการนาไปใชกบสอตางๆ 4 5 4 3 3 มความรวมสมย ทนสมยอยตลอดเวลา เมอการใชงานมระยะเวลาทเปลยนไป 6 2 4 2 4 มความนาเชอถอในคณภาพของผลตภณฑ 5 1 6 3 5 มเอกลกษณตนเองไมซาใคร 2 3 5 3 6 มการใชสทเหมาะสมกบผลตภณฑ 6 5 5 4 7 มความเรยบงายสามารถจดจาไดด 3 2 4 3 8 มความเปนสากลสอกบกลมเปาหมายและคนหลายกลม 5 3 5 4 9 มระดบของความเปนนามธรรมทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย 5 3 5 1 10 สามารถนาไปใชประโยชนไดงาย เชน หวจดหมาย ตรายาง ฉลากหมฝา เปนตน 5 5 4 2 11 มความเปนเอกภาพ กลมกลน กอใหเกดความงาม 5 3 5 3 คะแนนรวม 52 32 51 29

2.2 ผลการปฏบตการดานเลขนศลปบนบรรจภณฑและโครงสรางบรรจภณฑ ดานเลขนศลปบนบรรจภณฑ ผวจยนาผลการวเคราะหขอมลดานการออกแบบจากการนาแตละองคประกอบเลขน

ศลปทม “ความโดดเดน”ของเอกลกษณทางวฒนธรรมในรปแบบใดรปแบบหนง มาผสมผสานกน โดยพจารณาถงบรบทของการนาไปใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑใหม “ความสอดคลองเหมาะสม” ในการเปนเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรก ท โดยไมยดตดกบรปแบบขององคประกอบเลขนศลปแตละองคประกอบมากเกนไป เพราะเปนการตกรอบความคดสรางสรรคใน


___________________________________________________________________________________

22

การออกแบบและทาใหเกดทางเลอกในการนามาใชขององคประกอบมหลากหลายมากยงขน โดยการนามาผสมผสานกนนนควรมการใชโดยใหม “สดสวน”ของการนามาใชในแตละแนวทางตามหลกของการจดองคประกอบทางศลปะ ไดแก แนวคดรปแบบ ฮปแตมฝาผนงสม เอกลกษณจงหวดขอนแกน 4 วด และแนวคดรปแบบลวดลายผาไหมมดหมเอกลกษณอาเภอชนบท จงหวดขอนแกน นามาปรบปรงแกไขและพฒนา โดยสรางผลงานการออกแบบซงผสมผสานระหวางการใชรปแบบของลายเสนจากภาพเขยนฝาผนงสม มาสรางเรองราวทเชอมโยงความเปนอดตสปจจบน ลดตดทอนใหมความเรยบงายมากขน และนาลวดลายผาไหมเอกลกษณของจงหวดขอนแกน มาผสมผสานใหมกลนไอของความเปนผลตภณฑทเกยวของกบพนฐานทางวฒนธรรม ใชตวอกษรเนนทอานงาย มองถงกลมเปาหมายทซอนาพรกคอคนทมอายมากและมปญหาเรองของการใชสายตา แตยงออกแบบโดยคานงถงความรวมสมย โดยมการใชภาพประกอบทมระดบนามธรรมใหเหมาะสมกบกลมคนในหลายกลมไมเฉพาะผทมอายมากอยางเดยว การแกปญหาเรองสของรสชาตนาพรกทหลากหลาย ใชสกลางหนงถงสองส และแยกชนดของนาพรกดวยการใชแถบสตางๆเปนสวนประกอบ ออกแบบบรรจภณฑโดยจดเปนชดผลตภณฑนาพรกเพอการคาปลก จานวน 2 กระปก และ 3 กระปก โดยฉลากนาพรกใชระบบออพเซต ในการพมพ 4 ส บนสตกเกอรหลงขาว เคลอบดาน และบรรจภณฑเพอการคาปลกหรอบรรจภณฑชนท 2 ใชระบบการพมพออฟเซต 2 ส บนกระดาษอารทจานวนแกรมนอย ทาการลามเนตลงบนกระดาษลกฟก ลอน A 3 ชนอกครงกอนไดคทแลวประกอบขนตามแบบ

ดานโครงสรางบรรจภณฑ จากการสมภาษณผเชยวชาญดานการออกแบบโครงสรางบรรจภณฑ พบวา บรรจภณฑนาพรกรปแบบตามแนวทางการจดเรยงกระปกนาพรกในแนวขวาง มความเหมาะสมมากกวาในแนวตง เนองจากสะดวกตอการจดเรยงบนชนวางมากกวา แตควรปรบปรงโดยลดการเจาะชองกระดาษทแสดงใหเหนผลตภณฑภายในใหนอยลงเพอรกษาความแขงแรงของโครงสรางบรรจภณฑและควรลดการใชหหวจากวสดอนๆนอกเหนอจากการใชพนทบนกระดาษ เพราะเปนการเพมตนทนใหกบผประกอบการ ผวจยจงไดทาการออกแบบโดยปรบปรงจากขอเสนอแนะโดยการเจาะชองกระดาษในบรเวณทเปนฝาครอบกระปกแกว โดยใชความแขงแรงของฝาครอบกระปกแกวเปนสวนปองกนแทนพนทกระดาษทสญเสยไป และใชการเจาะชองกระดาษดานขางผลตภณฑแทนการใชหหวและเพอใหผบรโภคมองเหนตวผลตภณฑไดดวย ลดการใชวสดตกแตงอนๆนอกเหนอจากการใชเนอกระดาษใหเตมพนท

ภาพ 6 แสดงตนแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑชนทหนง (ฉลากกระปก) ทไดรบการแกไขปรบปรงและพฒนาตามขอเสนอแนะ

ของผเชยวชาญดานการออกแบบแลว


___________________________________________________________________________________

23

ภาพ 7 แสดงตนแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑชนทสอง (บรรจภณฑเพอการคาปลก)ทไดรบการแกไขปรบปรงและพฒนาตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญดานการออกแบบแลว

3. ผลการวเคราะหขอมลเพอประเมนผลความคดเหนการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกทแสดงเอกลกษณทาง วฒนธรรมของจงหวดขอนแกน

ผวจยนาผลงานการออกแบบไดรบการปรบปรงและพฒนาตามขอเสนอแนะจากผเชยวชาญแลวไปสอบถามเพอประเมนความคดเหนของผบรโภคกลมเปาหมายในรานจาหนายนาพรกคณเรยงขอนแกน จานวน 60 คน โดยใชวธการสมแบบบงเอญ (Accidental Sampling) โดยแบงการประเมนเปน 2 ดานไดแก คณลกษณะความคดเหนในความเหมาะสมดานรปแบบเลขนศลป และคณลกษณะความคดเหนในความเหมาะสมดานรปแบบโครงสรางบรรจภณฑ ผลการประเมนคณลกษณะความคดเหนดานเลขนศลปบนบรรจภณฑ พบวา ขอมลบนบรรจภณฑนาพรกมความ

ชดเจน และครบถวน เหมาะสมมากทสด ( x =4.27) สามารถสอถงความเปนเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน

เหมาะสมปานกลาง ( x =3.28) ภาพประกอบบนบรรจภณฑมความสวยงามเหมาะสม เหมาะสมมากทสด ( x =4.20) ตวอกษร

อานงาย ชดเจน เหมาะสมมากทสด ( x =4.53) สของบรรจภณฑมความสวยงามเหมาะสม เหมาะสมมาก ( x =3.82) ผลการประเมนคณลกษณะความคดเหนดานโครงสรางบรรจภณฑ พบวา บรรจภณฑสามารถปกปองนาพรกทอยภายในได

เหมาะสมมาก ( x =4.20) บรรจภณฑสามารถบงบอกขอมลของผลตภณฑนาพรกภายในได เหมาะสมมาก ( x =3.77) บรรจ

ภณฑสามารถพกพาและใชงานไดสะดวก เหมาะสมปานกลาง ( x =3.27) บรรจภณฑสามารถเพมมลคาใหกบผลตภณฑนาพรก

ภายในได เหมาะสมมากทสด ( x =4.43) บรรจภณฑชวยสงเสรมภาพลกษณมคณคาเหมาะสมกบการเปนของฝากทมชอเสยง

ประจาจงหวดเหมาะสมมาก ( x =4.17) และผลการประเมนคณลกษณะความคดเหนโดยภาพรวม พบวา มความเหมาะสมมาก

( x =4.05)

อภปรายผล การวจยครงนเปนการศกษาถงเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกน เพอนามาประยกตใชในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรกของจงหวดขอนแกน ในการเปนสนคาของฝากประจาจงหวดทสามารถเพมมลคาและสามารถสรางความแตกตางใหกบผลตภณฑนาพรกทมในรานจาหนายสนคาของฝากทวไป ผวจยไดใชวเคราะหขอมลดานเอกลกษณทางวฒนธรรม จากการลงพนทศกษา โดยการถายภาพ และจดบนทกตลอดจนการสมภาษณผเชยวชาญทางดานวฒนธรรมของ


___________________________________________________________________________________

24

จงหวดขอนแกน พบวา วฒนธรรมทสมผสได (tangible culture) ดานผลงานศลปกรรม อนไดแก ภาพเขยนฝาผนงโบสถ หรอ ฮปแตมผนงสมในวดตางๆ ของจงหวดขอนแกน และ ลวดลายบนผาไหมมดหม อ.ชนบท เอกลกษณของจงหวดขอนแกน เปนสงสะทอนถงโครงสรางทางสญลกษณของระบบสงคม อยางมความชดเจน มองเหนและจบตองได ลกษณะดงกลาวนมความสอดคลองตอการศกษาองคประกอบทางทศนธาต เพอนาไปประยกตใชในการออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑ แสดงความชดเจน เดนชด ของ รปราง รปทรง ส การผสานกนของเสน ทเปนองคประกอบของงานออกแบบเลขนศลป การศกษาโดยแยกศกษาของแตละองคประกอบในงานออกแบบเลขนศลป ไดแก ภาพประกอบ ลวดลาย ตวอกษร และโทนส ชวยใหนกออกแบบมทางเลอกทหลากหลายมากขน สะดวกในการนาไปใช และในการพจารณานาสวนทมความเหมาะสมไปประกอบการใชใหตรงกบเงอนไขของการจดวางบนบรรจภณฑนนๆ ซงสอดคลองกบ แนวคดของ ไพโรจน พทยมณ (2551) กลาววา การวเคราะหบคลกลกษณะขององคประกอบเลขนศลปทแสดงเอกลกษณไทยในแตละหมวด จะชวยใหนกออกแบบสะดวกและงายตอการนาไปใชสรางสรรคตามบคลกสนคาทจะออกแบบยงขนดวย ในการประยกตใชเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกนในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑนาพรก จากการศกษา พบวา รปแบบและแนวคดในการนาลายเสนจากการเขยนภาพประกอบฮปแตมฝาผนงสม 4 วดในจงหวดขอนแกน โดยตดทอนและลดรายละเอยดแลวสรางเรองราวเชอมโยงจากอดตสปจจบน มาผสมผสานกบการจดวางพนหลงดวยลวดลายของผาไหมมดหมอาเภอชนบท เอกลกษณจงหวดขอนแกน ไดผลการประเมนคณลกษณะความคดเหนดานเลขนศลปและโครงสรางบรรจภณฑในระดบเหมาะสมมาก ซงผลตอบรบในการใชเอกลกษณทางวฒนธรรมของจงหวดขอนแกนในงานออกแบบเลขนศลปบนบรรจภณฑน สอดคลองกบ แนวคดของ วชรนทร จรงจตรสนทร (2548:105) ทกลาวถง การเนนเอกลกษณและคณคาทางวฒนธรรมในงานออกแบบผลตภณฑ วาการพฒนารปลกษณไปสสากลดานเดยว ไมเพยงพอสาหรบผบรโภคในการจดจาสนคา ความแยบยลในการสอดแทรกวฒนธรรมทสงสมกนมานานเปนทางออกทดสาหรบการสรางเอกลกษณในงานออกแบบผลตภณฑของเรา ทงนในผลการประเมนดานอนๆยงมขอแกไขทควรปรบปรง เชน การปรบเปลยนโครงสรางบรรจภณฑใหมหหวทจบสะดวกมากขน และการออกแบบลวดลายของภาพประกอบฮปแตมบนบรรจภณฑนาพรกทผบรโภคยงไมเขาใจเพราะยงไมรจกกบภาพเขยนฮปแตมฝาผนงสมวาเปนเอกลกษณหนงทสวยงามของจงหวดขอนแกน ซงขดแยงกบแนวคดของ ปน และสมพร คงเกยรตเจรญ (2541) กลาววาในการออกแบบเพอสงเสรมสนคาทผลตในทองถน เพอเสนอแกนกทองเทยวใหซอกลบไปเปนของฝาก นกออกแบบมกจะใชสงทรจกกนดในทองถนนนๆ มาออกแบบ เชน ภมประเทศในทองถน หรอคาขวญประจาทองถน เปนตน ดงนน ในการจะสงเสรมเอกลกษณทางวฒนธรรมทหลากหลายมากขนในการนามาใชกบงานออกแบบเลขนศลปบนสนคา จงควรมการสงเสรมการใชสอตางๆในการประชาสมพนธเกยวกบ ภาพเขยนฮปแตมฝาผนงสมทมความสวยงามทง 4 วดน ใหเปนทคนตาชาวจงหวดขอนแกนและนกทองเทยวตางจงหวดทมาทองเทยวจงหวดขอนแกนใหมากขน เพอตอบรบการเปนเอกลกษณทโดดเดนของจงหวด สรางความแตกตาง และไดเผยแพรถงความหลากหลายทางวฒนธรรมในงานออกแบบเลขนศลปบนผลตภณฑอนๆอกตอไป


___________________________________________________________________________________

25

เอกสารอางอง คณะกรรมการวจยแหงชาต, สานกงาน. (2550). รายงานการวจยการประเมนโครงการ หนงตาบลหนงผลตภณฑ

The Evalution on One Tambon One Product. กรงเทพฯ: บรษทชโอ เซนโก (ประเทศไทยจากด) ทรพยสนทางปญญา,กรม. (2538). คมอจดทะเบยนเครองหมายการคา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: กระทรวงพาณชย ทองเจอ เขยดทอง. (2542).การออกแบบสญลกษณ.กรงเทพฯ.สปปะภา. ธาน สคนธชาต. (2546). คมอเตรยมตวกอนออกแบบบรรจภณฑ. พมพครงท1.กรงเทพฯ:บรษทจรายา คอมมนเคชน จากด. ประมวล พมพเสน. (2541). บนทกประวตศาสตรเมองขอนแกน. ขอนแกน: โรงพมพพระธรรมขนต. ปน คงเกยรตเจรญและสมพร คงเกยรตเจรญ. (2541). บรรจภณฑอาหาร. กรงเทพฯ: แพคเมทส. ไพโรจน พทยมณ. (2551). การวเคราะหองคประกอบการออกแบบเลขนศลปทแสดงเอกลกษณไทย. วทยานพนธศลป

มหาบณฑต สาขาออกแบบนเทศศลป. มหาวทยาลยศลปากร. วชรนทร จรงจตรสนทร. (2548). หลกการและแนวคดการออกแบบผลตภณฑTheory& Concept of design.กรงเทพฯ

: บรษท ไอ ดไซน จากด. ศรพรณ ปเตอร และคณะ. (2549). เอกสารการสอนชดวชา เทคโนโลยกอนพมพ Process Technology ฉบบปรบปรง

ครงท 1. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช.

การสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค

ธนกจ โคกทอง 1* ศภรก สวรรณวจน 2 และ นรช สดสงข 3

The Creation of Digital photography art for The Promotion of Fashion goods on Facebook.

Tanakit Koktong 1* Suparug Suwannawaj 2 and Nirat Soodsang 3

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาศลปะและการออกแบบ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 2 3อาจารยประจาคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 1 Graduate Students, Department of Art and Design, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phitsanulok 2 3Lecture, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phitsanulok *Corresponding author E-mail address: [email protected]

บทคดยอ

การวจยเรองการสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคมวตถประสงคเพอสรางสรรคผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคเพอประเมนคณภาพและความพงพอใจของผประกอบการ และความพงพอใจของกลมลกคา เพอวดผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบคและเพอเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงานจากวธการเดมประชากรทใชในการวจยไดแกกลมลกคาในระบบออนไลนบนเฟสบคทกคน โดยเฉลยประมาณเดอนละ 100 คนททเขามาใชบรการและสงซอสนคาผวจยไดคดเลอกกลมตวอยางจากกลมลกคาดวยวธการสมตวอยางแบบบงเอญจานวน81คนและนาขอมลทไดมาวเคราะหโดยใชสถตเชงบรรยายและทดสอบสมมตฐานการวจย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแบบประเมนคณภาพผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค แบบประเมนความพงพอใจของผประกอบการ และแบบประเมนความพง

พอใจของกลมลกคา และนาขอมลทไดมาวเคราะหขอมลรอยละ คาเฉลย( x ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบความพงพอใจกลมลกคาโดยใชสถตเชงบรรยายจากการวจยพบวาการสรางผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค ทมาจากแนวทางทง 3 แนวทางจานวนทงหมด 54 ภาพ และนาไปประเมนเพอเกบมลและนามาทาการวเคราะหสถตพบวากลมลกคาและผประกอบการมความพงพอใจในผลงานทง 3 แนวทางในเกณฑมาก ผลของการกระตนใหเกดการซอสนคามากขน และสดทายกลมลกคามความพงพอใจผลงานจาก 3 แนวทางมากกวาผลงานจากวธการเดม คาสาคญ: การสรางสรรคศลปะภาพถายดจทล, การสงเสรมการขายสนคาแฟชน, เฟสบค

ABSTRACT

The purposes of the research are to create digital photography art to promote fashion goods on Facebook, to evaluate quality and entrepreneurs’ satisfaction and customers’ satisfaction, to assess impulse on buying of fashion products on Facebook, and to compare satisfaction toward the works from the new creationwith the exist works.The research population was all online customers on Facebook. Based on average number of 100 visitors per month who see the work sand purchase the product on Facebook 81 customers were selected by random sampling to be the sample group and the data were analyzed with descriptive statistics and tested with research Hypothesis. The research tools were qualitative assessment


_________________________________________________________________________________

27

form of digital photography art for the promotion of fashion goods on Facebook and the entrepreneurs’ satisfaction and customers’ satisfaction form. The data collected from the survey were analyzed to find

percentage, Mean ( x ), standard derivation (S.D.), and level of customers’ satisfaction with descriptive statistics. In the study, 54 photos in the three creations of digital photography art for the promotion of fashion goods on Facebook were evaluated. The statically analyzed data showed that customers’ satisfaction and entrepreneurs’satisfaction toward the three creations of digital photography art were high, the works stimulated the customers to buy more, and customers prefer the works from the new three creations to the exist works. Keywords: The Creation of Digital photography art , The Promotion of Fashion goods, Facebook.

บทนา อนเทอรเนตทกวนนกลายมาเปนสงหนงทมความสาคญในชวตของหลายๆ คนในยคสมยนไปแลว ความพฒนาของเทคโนโลยนชวยอานวยความสะดวกในการดารงชวตประจาวนของคนในปจจบนเปนอยางมาก ทงในเรองของการตดตอสอสาร การคนควาหาความร ความบนเทง และอนๆ อกมากมาย อนเทอรเนตจงกลายเปนทนยมของผคนจานวนมาก และเมอมผคนจานวนมากเขามาใช จงเกดการรวมตวกนของกลมคน และตอมาจงเกดเปนระบบธรกจขนมาในทสด การทาการคาขายผานระบบอนเทอรเนตนนเปนทนยมแพรหลายกนอยางมาก เพราะขอดของการขายสนคาผานชองทางออนไลนแบบนนน ทงสะดวก และใชตนทนทตามาก ผประกอบการไมจาเปนตองมหนารานเปนของตวเอง ไมจาเปนตองมอาคารเกบสนคากอนขาย เพยงแคหาเนอทบนอนเทอรเนตเปดเวบไซดเปนของตวเองขนมากสามารถแสดงสนคา ขายสนคานนๆ ไดแลว อกทงปจจบนยงมเวบไซดสาเรจรปทเพยงแคสมครสมาชก กสามารถเขาใชงานไดเลยโดยไมตองเสยคาใชจายอะไร และไมตอง ยงยากกบกระบวนการเขยนเวบไซดทตองใชความรเฉพาะทางกสามารถทาเองได และยงมเวบบอรดตางๆรวมไปถงเวบไซดบรการเครอขายสงคมบนอนเทอรเนตตางๆ โดยเฉพาะเฟสบคทนยมใชกนอยแลวกสามารถใชเปนชองทางในการเปดทาธรกจออนไลนได ทงนน สกญญา มกฎอรฤด (2548,หนา 79) ไดใหความหมายของคาวาระบบออนไลนไววา ระบบออนไลนตามความหมายของศพทคอมพวเตอร ราชบณฑตยสถานไดจากดความวา Online หมายถง ในสาย หรอเชอมตรง ดงนนคาวา “ออนไลน” จงหมายถง พรอมทจะใชงาน ดงนนการทาธรกจขายสนคาแฟชนออนไลนจง เปนธรกจทพรอมจะใชงานตลอดเวลา 24 ชวโมง อยางเชนการใชเฟสบคในการสรางหนารานเพอขายสนคาผานระบบออนไลน โดยทผประกอบการไมจาเปนตองเสยเวลาในการเฝาหนารานเหมอนกบรานคาแบบปกต เมอธรกจขายสนคาออนไลนเกดขนยอมตองมทงขอดและขอเสยเกดขน ขอดตางๆ ไมวาจะเปนความสะดวกรวดเรว การประหยดตนทน และอนๆ แตขอเสยนนกมเชนกนนนคอลกคาจะไมไดเหนหรอจบตองสนคานนจรงๆ จะอาศยรปภาพทผประกอบการลงไวใหบนเวบไซดเพอให ลกคาดประกอบการตดสนใจซอเทานน ทาใหรปภาพเปรยบเสมอนชองทางหลก ทจะเปนตวทาใหลกคาตดสนใจซอสนคา สาคร ชลสาคร (2548, หนา 15) ไดกลาวไววา “เมอมนสมองของมนษยยงสามารถคดคนไดไมสนสด เสอผากยงคงถกคดคนออกแบบกนตอไป ตราบเทาทการสวมใสเสอผายงคงเปนวฒนธรรมอนดงามของมนษยบนโลกน” นเปนสงทชวยยนยนวาสนคาแฟชน โดยเฉพาะเสอผา เครองแตงกายเปนสนคาทอยในปจจย 4 ในการดารงชวตของมนษย มนจงเปนสนคาทมยอดการขายทดอยและมความคมคาพอทจะเปดธรกจในการคาขายสนคาแฟชน โดยเฉพาะอยางยงธรกจขายสนคาออนไลน ผานเฟสบค และสนคาทเปนทนยมมากในประเทศไทย 5 อนดบแรก คอ 1.อตสาหกรรมแฟชนเสอผาเครองแตงกายและเครองประดบ 2.อตสาหกรรมคอมพวเตอรอปกรณอเลกทรอนกสและอนเทอรเนต 3.อตสาหกรรมการทองเทยว 4.อตสาหกรรมบรการดานสขภาพ 5.อตสาหกรรมโดยเฉพาะสนคา อตสาหกรรมแฟชนเสอผาเครองแตงกายและเครองประดบ กนสวนแบงทางการตลาดไปถง 32.3% รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสจาแนกตามกลมอตสาหกรรมในประเทศไทย พ.ศ.2554 ทมา


_________________________________________________________________________________

28

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร,www.mict.go.th กรณศกษาในงานวจยน คอผประกอบการ ททาธรกจขายสนคาแฟชนออนไลน โดยเฉพาะพวกเสอผาเครองแตงกาย ทเปนสนคาหนงทนยมขายกนผานทางเฟสบค เปนสนคาทอาศยภาพถายเปนสวนสาคญในการตดสนใจเลอกซอ และปญหาทเกดขน จากการทผวจยไปสมภาษณผประกอบการมากคอ เมอสงซอมาแลวไดสนคาทมสทตางไปจากรปภาพทลงไว หรอรปภาพทลงไมสามารถแสดงรายละเอยด ไดชดเจนพอ ทาเกดความไมพงพอใจในตวสนคา และสงคนสนคากลบมาทางรานอยบอยครงการถายภาพสนคาเพอขายบนเฟสบคนนสวนมาก ผประกอบการจะถายภาพเองเพอประหยดตนทน ทาใหไดภาพทยงไมดนก เนองดวยไมมความรเฉพาะดานในการถายภาพ และขาดอปกรณถายภาพทเหมาะสมกบงาน หรออกทางคอจางชางภาพอาชพมาถายซงตนทนกสงขนตามไปดวยการถายภาพจงเปนเรองทสาคญไมแพตวของสนคาเอง ในแงของการถายภาพนนเปนศาสตรทวาดวยเรองของศลปะและวทยาศาสตร จาเปนตองรในเรองของเครองมอ ทใชในการถายภาพรวมไปถงการควบคมและการใชเครองมอเหลานนดวย และเมอนามาประสานเขาดวยกนกบศาสตรแหงศลปะ ทงในเรองของการจดองคประกอบ การเลอกใชส การควบคมระดบของแสงเงาแลวนน จงจะไดมาซงผลงานภาพถายทสมบรณ สรพงษบวเจรญ (2554,หนา46) ไดกลาวถงความสาคญในเรองของการจดองคประกอบของภาพในหนงสอ องคประกอบศลปสาหรบนกถายภาพไวคราวๆวา “องคประกอบทางศลปะมอยมากมาย และเปนสงทเราสามารถพบเหนอยในชวตประจาวน ทกสงทสายตาของเราสามารถมองเหนไดนนจะตองมองคประกอบทางศลปะอยดวยเสมอ โดยเราตองมความเขาใจทางทฤษฏวาสงทปรากฏอยนนคออะไร เพอดงลกษณะเดนหรอจดวางลกษณะเดนหรอจดวางลกษณะเดนขององคประกอบทางศลปะเหลานนมาผสมผสาน เพอสรางสรรคผลงานอยางลงตว” ถงแมวากระบวนการในการถายภาพและตกแตงภาพ ในระบบดจทลจะงายและสะดวกสบายกวาในระบบฟลมมาก แตเรองพนฐานในการถายภาพกยงคงไมเปลยนแปลงเราจาเปนตองศกษาหาความรเกยวกบการควบคมคาทใชในการถายรปตางๆ รวมไปถงการวดแสง เพอทจะถายภาพ ออกมาใหตรงกบความตงใจและจดประสงคของงานมากทสด ในเรองของการเลอกใชอปกรณในการถายกมความจาเปนไมแพกนกบการเลอกใชชนเลนสใหถกตองเหมาะสมกบงาน ดงนนจากการศกษาและวจยในครงนผวจยไดทาการศกษา ทงเทคนคการถายภาพเรองของแฟชนเสอผาเครองแตงกาย และหลกการตลาด เพอทจะสรปองคความรทงสามเพอเปนขอมลทใชในการสรางสรรคผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคทมคณภาพและไดรบการรบรองคณภาพจากผเชยวชาญทางดานการถายภาพเพอใชประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการ และผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบคของลกคาและเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงานจากวธการเดม

วตถประสงคของการวจย 1. เพอสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคโดยเทคนคทง 3

ทไดจากการวจย 2. เพอประเมนความพงพอใจของลกคาและของผประกอบการตอผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรม การขายสนคาแฟชนผานเฟสบค 3. เพอประเมนผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบค 4. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงานจากวธการเดมท รานคาสนคาแฟชนบนอนเทอรเนตใชกนอยในปจจบน


_________________________________________________________________________________

29

สมมตฐานของการวจย ผลงานศลปะภาพถายดจทลทเกดจากการสรางสรรคโดยศกษาแนวทางในการถายภาพและผานความคดเหนของผชานาญการทางดานการถายภาพ สามารถกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานระบบออนไลนของลกคามากขน และไดรบผลประเมนความพงพอใจของผประกอบการ และลกคา ในระดบความพงพอใจสงและผลเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบเปนทพงพอใจมากกวาผลงานจากวธการเดมทรานคาสนคาแฟชนใชกนอยในปจจบน

ขอบเขตของการวจย 1. ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐ

ชด Casual Style จานวน 6 ภาพ ชด Individual Style จานวน 6 ภาพ ชด Fancy Style จานวน 6 ภาพ 2. ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐ ชด Casual Style จานวน 6 ภาพ ชด Individual Style จานวน 6 ภาพ ชด Fancy Style จานวน 6 ภาพ 3. ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต ชด Casual Style จานวน 6 ภาพ ชด Individual Style จานวน 6 ภาพ ชด Fancy Style จานวน 6 ภาพ รวมเทคนคละ 18 ภาพ ทง 3 เทคนค รวม 54 ภาพ ซงจะนามาใชเปนตวแปรตนในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการในขนตอนท 3 เพอตอบวตถประสงคในงานวจยขอท 3 และขอท 4

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรไดแก

1. รานคาสนคาแฟชนผานเฟสบคในจงหวดพษณโลก 2. ลกคาในเฟสบคประมาณ 100 ราย ตอเดอน

กลมตวอยางไดแก 1. รานคาสนคาแฟชนผานระบบออนไลน No.7 Shop 2. รานคาสนคาแฟชนผานระบบออนไลน KJ. Make Up Artist & Modeling

จากการคดเลอกแบบเจาะจงโดยมเกณฑในการคดเลอกดงนรานคาตองเปนรานคาทมการใชเฟสบคเขามาชวยในการประกอบธรกจ มการขายสนคาและบรการแฟชนผานทางอนเทอรเนตและดาเนนกจการมาไมตาวา 5 ป มการนาเขาสนคาใหมๆ อยตลอดเวลา โดยผวจยไดคดเลอกรานคาสองรานทมความแตกตางกนของสนคา ทางราน No.7 Shop จะเปนสนคาแฟชนประเภททใชกนทวไปปกตในชวตประจาวน และทางราน KJ. Make Up Artist& Modeling และเปนสนคาแฟชนประเภทใชในวนพเศษ เชนชดราตร ชดงานเลยง ชดไทย เปนตน ซงมบรการการเชาผานเฟสบค เพอจะไดมผลงานศลปะภาพถายดจทลทมความแตกตางและหลากหลายในชนดของสนคาแฟชนลกคาบรเวณรอบๆ มหาวทยาลยนเรศวรและลกคาในระบบออนไลนโดย


_________________________________________________________________________________

30

สมเลอกกลมตวอยางจานวน 81 คนจากประชากร 100 คน โดยอางองจากตารางสาเรจรปของ (Krejcie and Morgan, 1970) ทความคลาดเคลอนท 5% และระดบความเชอมนท 95%

วธดาเนนการวจย

ขนตอนท 1 การศกษาแนวทางในการสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค ขนตอนท 2 การสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค ขนตอนท 3 การประเมนความพงพอใจของลกคาและการประเมนความพงพอใจของผประกอบการการประเมนผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบคและการเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงานจากวธการเดมทรานคาสนคาแฟชนบนอนเทอรเนตใชกนอยในปจจบน ขนตอนท 1 การศกษาแนวทางในการสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร

ผลงานของชางภาพทมชอเสยง ทงในประเทศไทย และจากตางประเทศ ภาพถายจาก นตยสาร หนงสอ ขอมลจาก อนเทอรเนต ทเกยวของกบเรองของเทคนค การถายภาพแฟชน กลมตวอยาง ใชวธการคดเลอกแบบเจาะจงคดเลอกผลงานจากชางภาพทมชอเสยงในประเทศไทยจานวน 5 คน และจากตางประเทศ จานวน 5 และใหผเชยวชาญชวยทาการคดเลอกภาพผลงานของชางภาพทมชอเสยงทง 10 จานวน 100 ภาพ โดยจะแบงเปน ภาพตวอยางจากชางภาพในประเทศไทยจานวน 5 คนดงน 1. ชางภาพ ธาดา วารช ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 2. ชางภาพ อมาตย นมตภาคย ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 3. ชางภาพ สทธพงษ รจเกยรตขจร ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 4. ชางภาพ KATHERLINE LYNDIA ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 5. ชางภาพ สเชฎฐ สวรรณมงคล ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ ภาพตวอยางจากชางภาพตางประเทศจานวน 5 คนดงน 1. ชางภาพ Manuel LibresLibrodo Jr. ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ

2. ชางภาพ Scott Kelby ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 3. ชางภาพ Emily Soto ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 4. ชางภาพ Jaime Ibarra ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ 5. ชางภาพ Dave Hill ตวอยางผลงาน จานวน 10 ภาพ

โดยทงหมดนใชวธการคดเลอกแบบเจาะจงและโดยผเชยวชาญโดยมเกณฑดงนคอเปนชางภาพทมผลงานออกสสาธารณะ มผลงานและเชอเสยงเปนทยอมรบในสงคมเปนอยางด อาท ชางภาพประจานตยาสารชอดง ชางภาพทมหนงสอเปนของตวเองหรอตพมพบทความวารสาร ทเกยวของกบถายออกสสาธารณะ ชางภาพทมรางวลรบประกนคณภาพการเปนชางภาพของตน หรอชางภาพทมผลงานอนเปนทยอมรบของสาธารณชน


_________________________________________________________________________________

31

วเคราะหขอมล นาภาพตวอยางทงหมดจานวน 100 ภาพทผานการคดเลอกจากผเชยวชาญแลวมาทาการวเคราะหหาจดเดนและเทคนคของภาพจากชางภาพทมชอเสยงแตละทาน อาท ความคมชด ความเปรยบตาง โทนส การจดองคประกอบของภาพ การจดแสงในการถายภาพ เพอวเคราะหสรปขอมลทได มาประยกตเขากบเทคนคพนฐานทวไปในการถายภาพและตกแตงภาพ นาขอมลผลสรปจากการศกษาเบองตนนใหกบอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบเบองตน แลวนน ขนตอนท 2 การสรางสรรคผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบค ประชากรและกลมตวอยาง ผวจยไดกาหนดกลมตวอยางผเชยวชาญจานวน 6 ทาน ดวยวธการเลอก แบบเจาะจงประกอบไปดวยผเชยวชาญทางดานการถายภาพ 3 ทาน ผเชยวชาญทางดานแฟชนและธรกจออนไลน 3 ทาน โดยผวจยไดทาการคดเลอกผเชยวชาญโดยมเกณฑดงน ผเชยวชาญทางดานการถายภาพ

จะตองมประสบการณในการทางานดานการถายภาพดานแฟชนและบคคลมาไมนอยกวา 5 ป ประกอบอาชพและไดรบรายไดหลกจากการถายภาพเปนหลก อาทเชนชางภาพทเปดกจการและมสตดโอถายภาพเปนของตนเอง หรอชางภาพอสระทมผลงานการถายภาพออกมาอยางตอเนองและมผลงานมากกวา 100 ผลงานขนไปจานวน 3 ทานไดแก

1. คณวรตน ชยรณฤทธ เจาของ Arty Studio จงหวดพษณโลก 2. คณเปรมณช อนทพงษ เจาของ Ploy Studio จงหวดอตรดตถ

3. คณเกยรตศกด แยมกลบบว ชางภาพอสระ ผเชยวชาญทางดานแฟชนและธรกจออนไลน

จะตองเปนผทประกอบธรกจเกยวกบแฟชนมาไมนอยกวา 5 ป มความรความเขาใจเกยวกบแนวโนมของแฟชนในปจจบนเปนอยางด มกจการรานคาเปนของตนเองและมการใชระบบออนไลนเขามาใชในธรกจของตนเองดวย มความสามารถในการใหคาแนะนาในเรองของแฟชน การแตงหนา ทาผม การเลอกเครองแตงกายเครองประดบ และมรายไดหลกจากการทาธรกจทเกยวกบแฟชนจานวน 3 ทานไดแก

1. คณธงชย มวงเกต เจาของกจการ KJ. Make Up Artist &Modeling 2. คณศศวมล ไพโรจน เจาของกจการรานเสอผา No.7 Shop 3. คณศวตา มนคง Make Up Artist&Stylist Arty Studio

ภาพ 1 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐชด Casual Style ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555


_________________________________________________________________________________

32

ภาพ 2 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐชด Individual Style ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555

ภาพ 3 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐชด Fancy Style ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555

ภาพ 4 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐชด Casual Style

ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555


_________________________________________________________________________________

33

ภาพ 5 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐชด Individual Style


ภาพ 6 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐชด Fancy Style ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555

ภาพ 7 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต ชด Casual Style



_________________________________________________________________________________

34

ภาพ 8 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต ชด Individual Style ใชในการประเมนความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ทมา : ธนกจ โคกทอง ป 2555

ภาพ 9 ผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต ชด Fancy Style


ขนตอนท 3 การประเมนการประเมนความพงพอใจของลกคาและการประเมนความพงพอใจของผประกอบการการประเมนผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบคและการเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงาน จากวธการเดม ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรไดแก รานคาสนคาแฟชนผานเฟสบคในจงหวดพษณโลกเฉลย 100 ราย ตอเดอน กลมตวอยางไดแก

1. รานคาสนคาแฟชนผานระบบออนไลน No.7 shop 2. รานคาสนคาแฟชนผานระบบออนไลน KJ. Make Up Artist & Modeling

โดยการคดเลอกแบบเจาะจงโดยมเกณฑในการคดเลอกดงน รานคาตองเปนรานคาทมการใชเฟสบคเขามาชวยในการประกอบธรกจ มการขายสนคาและบรการแฟชนผานทาง อนเทอรเนตและดาเนนกจการมาไมตาวา 5 ป มการนาเขาสนคาใหมๆ อยตลอดเวลา โดยผวจยไดคดเลอกรานคาสองรานทม


_________________________________________________________________________________

35

ความแตกตางกนของสนคา ทางราน No.7 Shop จะเปนสนคาแฟชนประเภททใชกนทวไปปกตในชวตประจาวน และทางรานKJ.Make UpArtist & Modeling และเปนสนคาแฟชนประเภทใชในวนพเศษ เชนชดราตร ชดงานเลยง ชดไทย เปนตน ซงมบรการการเชาผานเฟสบค เพอจะไดมผลงานศลปะภาพถายดจทลทมความแตกตางและหลากหลายในชนดของสนคาแฟชนลกคาบรเวณรอบๆ มหาวทยาลยนเรศวรและลกคาในระบบออนไลนโดยสมเลอกกลมตวอยางจานวน 81คน จากตารางสาเรจรปของ (Krejcieand Morgan, 1970) ทความคลาดเคลอนท 5% และระดบความเชอมนท 95% การเกบรวบรวมขอมล ผวจยจะทาการเกบรวมรวมขอมลจากกลมตวอยางทเปนลกคาทง 81 คนโดยผานระบบออนไลน และเกบรวบรวมขอมลจากผประกอบการทงสองทานดวยตนเอง หลงจากนน ผวจยจะนาขอมลทไดมาวเคราะหหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ตารางท 1 ผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐ (n=81)

ความพงพอใจของลกคา และผประกอบการ

x S.D. แปลคา

ความสวยงามของภาพถาย 3.98 0.71 มาก การแสดงรายละเอยดของสนคาแฟชน 3.81 0.85 มาก การจงใจใหเกดการสนใจตดตามขาวสาร และการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางราน 3.93 0.82 มาก

ความประทบใจโดยรวม 4.02 0.77 มาก

สรปจากตาราง1 จะพบวาผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐในดานของความสวยงามของภาพถาย ไดรบเกณฑความพง

พอใจในระดบมาก( x = 3.98) การแสดงรายละเอยดของสนคาแฟชนไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก( x = 3.81) การจง

ใจใหเกดการสนใจตดตามขาวสารและการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางรานไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก( x = 3.93)

และความประทบใจโดยรวมไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก( x = 4.02) ตารางท 2 ผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐ (n=81)






_________________________________________________________________________________

36

สรปจากตาราง 2 จะพบวาผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐในดานของความสวยงามของภาพถาย ไดรบเกณฑความพง

พอใจในระดบมาก ( x =4.00) การแสดงรายละเอยดของสนคาแฟชนไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก ( x =3.86) การจง

ใจใหเกดการสนใจตดตามขาวสารและการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางรานไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก ( x =3.93)

และความประทบใจโดยรวมไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก ( x =3.98) ตารางท 3 ผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต (n=81)





สรปจากตาราง 3 จะพบวาผลประเมนความพงพอใจของกลมลกคาและผประกอบการทมตอผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต ในดานของความสวยงามของภาพถาย ไดรบเกณฑความ

พงพอใจในระดบมาก ( x =4.03)การแสดงรายละเอยดของสนคาแฟชนไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก ( x =3.95) การ

จงใจใหเกดการสนใจตดตามขาวสารและการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางรานไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก ( x =4.01) และความประทบใจโดยรวมไดรบเกณฑความพงพอใจในระดบมาก

( x =3.97) ตารางท 4 ผลประเมนการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบค (n=81)

รายการประเมน x S.D. แปลคา

การกระตนใหเกดความตองการอยากซอสนคาจากผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐ 3.86 0.91 มาก การกระตนใหเกดความตองการอยากซอสนคาจากผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐ 3.92 0.81 มาก การกระตนใหเกดความตองการอยากซอสนคาจากผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานท ดวยแสงธรรมชาต 4.04 0.82 มาก


_________________________________________________________________________________

37

สรปจากตารางท 4 จะพบวาผลประเมนการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานระบบออนไลนจากผลงาน

ศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐอยในเกณฑมาก ( x = 3.86) ผลประเมนการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานระบบออนไลนจากผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชน

นอกสถานทดวยแสงประดษฐอยในเกณฑมาก ( x = 3.92)และผลประเมนการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานระบบออนไลนจากผลงานศลปะภาพถายจากเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานท ดวยแสงธรรมชาตอยในเกณฑมาก

( x = 4.04) ดงนนผลงานศลปะภาพถายทง 3 เทคนค สามารถชวยกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานระบบออนไลนได ตารางท 5 ผลเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางภาพถายจากเทคนคทไดจากการวจย ทง 3 เทคนค กบภาพถายจากวธการเดมทใชกนอยทวไปตามรานขายสนคาแฟชนออนไลน (n=81)


จานวน/คน (n=81)

รอยละ (รวม 100)

พงพอใจรปแบบใหมมากทสด 20 24.69 พงพอใจรปแบบใหมมาก 44 54.32 พงพอใจรปแบบใหมปานกลาง (ชอบทงรปแบบใหมและรปแบบเดมเทาๆกน) 11 13.58 พงพอใจรปแบบใหมนอย (ชอบรปแบบเกามากกวา) 5 6.17 พงพอใจรปแบบใหมนอยทสด (ไมชอบรปแบบใหมเลยชอบรปแบบเกามากกวา) 1 1.23

สรปจากตาราง 5 จะพบวาจากผทาแบบประเมนจานวน81 คนมความพงพอใจผลงานภาพถายดจทลจากเทคนคทง 3 ทไดจากการวจยในระดบทมากทสดจานวน 20 คน คดเปน รอยละ 24.69 ของผทาแบบสอบถามทงหมด 81 คน มความพงพอใจในระดบมาก จานวน 44 คน คดเปนรอยละ 54.32 ซงจากขอมลในตารางนจะพบวามผทพงพอใจกบผลงานภาพถายดจทลจากเทคนคทง 3 มากกวาภาพถายจากวธการเดมทใชกนอยทวไปตามรานขายสนคาแฟชนออนไลน ถง 64 คนจากจานวนทงหมด 81 คน

ภาพ 10 ผลตอบรบจานวน Like และ Comment จาก เฟสบค


_________________________________________________________________________________

38

บทสรป

การวจยเรอง การสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคมวตถประสงคตางๆ

ดงน เพอสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคเพอประเมนความพงพอใจของลกคาและ

ของผประกอบการ เพอประเมนผลของการกระตนใหเกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบคและเพอเปรยบเทยบความพง

พอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบกบผลงานจากวธการเดม

สรปผลการวจย จากการวจยสรปผลการวจยออกมาไดเปนตามทไดทาการตง สมมตฐานเอาไว ในการสรางสรรคผลงานศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคจากการศกษาผลงานภาพถายแฟชน 100 ภาพ ของชางภาพทมชอเสยงทงในและตางประเทศจานวน 10 ทานโดยผานการคดกรองจากผเชยวชาญทาใหไดแนวคดเทคนคทสามารถนาไปประยกตใชและสรางเปนเทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนออกมาได 3 วธ คอ 1. เทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนในสถานทดวยแสงประดษฐ

2. เทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงประดษฐ 3. เทคนคในการถายภาพสนคาแฟชนนอกสถานทดวยแสงธรรมชาต

ซงทง 3 เทคนคนไดถกนามาใชในการสรางผลงานการสรางสรรคศลปะภาพถายดจทลเพอสงเสรมการขายสนคาแฟชนผานเฟสบคเปนจานวน 54 ภาพ และทง 54 ภาพไดรบการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญออกมาในเกณฑทสง กอนจะนาผลงานทง 54 ภาพนไปทดลองใชจรงและในไปใชในการประเมนผล ในดานความพงพอใจของลกคาและผประกอบการ ในดาน

ความสวยงามของภาพถายออกมาในเกณฑมาก ( x = 3.98),( x = 4.00),( x = 4.03) ตามลาดบในดานของการแสดง

รายละเอยดของสนคาแฟชน ออกมาในเกณฑมาก ( x = 3.81),( x = 3.86),( x = 3.95) ตามลาดบ ในดานของการจงใจใหเกด

การสนใจตดตามขาวสาร และการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางราน ออกมาในเกณฑมาก ( x = 3.93),( x = 3.93),( x = 4.01)

ตามลาดบความประทบใจโดยรวมออกมาในเกณฑมาก ( x = 4.02),( x = 3.98),( x = 3.97) ตามลาดบและผลการกระตนให

เกดการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานเฟสบค ในเกณฑมาก ( x = 3.86),( x = 3.92),( x = 4.04) ตามลาดบ และสดทายผลเปรยบเทยบความพงพอใจระหวางผลงานจากวธการสรางสรรคทคนพบทง 3 เทคนค เปนทพงพอใจมากกวาผลงานจากวธการเดมทรานคาสนคาแฟชนใชกนอยทวไป ซงจากขอมลในตารางนจะพบวามผทพงพอใจกบผลงานภาพถายดจทลจากเทคนคทง 3 มากกวาภาพถายจากวธการเดมทใชกนอยทวไปตามรานขายสนคาแฟชนออนไลน ถง 64 คนจากจานวนทงหมด 81 คน พงพอใจในระดบมากทสด 20 คน (รอยละ24.69) และพงพอใจในระบบมาก 44 คน (รอยละ 54.32) ซงผลการวจยทงหมดสรปออกมาไดตรงตามทไดตงสมมตฐานเอาไวทกประการ

อภปรายผล ปจจบนเฟสบคเปนทนยมมากในสงคมปจจบน ผคนตางๆ ใชเฟสบคดวยวตถประสงคทแตกตางกน บางคนใชเพอความบนเทง บางคนใชเพอการตดตอสอการประชาสมพนธตางๆ และหลายๆ คน ใชเปนชองทางในการทาธรกจ โดยเฉพาะอยางยงธรกจขายสนคาออนไลน ผานเฟสบค โดยเฉพาะสนคา อตสาหกรรมแฟชนเสอผาเครองแตงกายและเครองประดบ กนสวนแบงทางการตลาดไปถง 32.3 % รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสจาแนกตามกลมอตสาหกรรมในประเทศไทย พ.ศ.2554 (กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2550)


_________________________________________________________________________________

39

จากงานวจยของ อญชน สนตไชยกล (2547) ไดกลาวไววาวยรนไทยมลกษณะของการเปนผตามทางดานแฟชนรอยละ 88.6 ดงนนการมภาพตวอยางของสนคาแฟชน ทเปนภาพถาย Portrait เพอแสดงใหเหนถงการใชตวสนคาของบคคลทมาเปนนายแบบ และนางแบบ จะเปนผลดในแงของตวอยางสาหรบกลมลกคาทมความเปนผตามแมขอเสยของการซอขายสนคาบนธรกจออนไลนนมขอเสยทสาคญอยท การไมสามารถเหนหรอจบตองสนคาตวจรงไดกอนการตดสนใจซอ จาเปนตองใชรปเปนสอกลางในการประกอบการตดสนใจเลอกซอสนคา เมอรปถายตวอยางของสนคาเปนทพงในการตดสนใจเลอกซออยางเดยวในการซอสนคาออนไลน ดงนนผวจยจงตงสมมตฐานขนมาวา ภาพถายทสวย จะชวยกระตนใหเกดการตองการซอสนคาได อกทงยงสรางความพงพอใจใหกบลกคาอกดวย แตเนองดวยในปจจบน เทคโนโลยการถายภาพไดกาวหนามาไดไกลมาก อปกรณการถายภาพมราคาทถกลงทาทกคนสามารถเขาถงการถายภาพไดงายยงขน แตถงกระนนกคงยงขาดเทคนค และทกษะทมความจาเปนในการสรางผลงานศลปะภาพถายอย บอยครงทจะเหนการขายสนคาออนไลนตางๆ โดยเฉพาะสนคาแฟชน ใชภาพถายทไดมาจากการทผประกอบการถายขนมาเอง ซงไมมความรความสามารถเฉพาะทางในการถายภาพ ทาใหมปญหาตางๆ ตามมา ไมวาจะเปนสของภาพถายทผดเพยนไปจากความจรง สดสวนขนาดทแตกตางจากสนคาจรง ภาพขาดจดเดน และความนาสนใจดงดดความสนใจของลกคา รานคาบางแหงใชกลองและอปกรณถายภาพทไมไดคณภาพ และไมตรงตอการใชงานในการขายสนคา ทาใหไดภาพทไมมคณภาพ ไมสามารถตอบโจทยในการนาไปใชในงานขายสนคาไดอยางมประสทธภาพ หรอบางรานลงทนซอกลองและอปกรณถายภาพราคาแพง มาใชแตกลบขาดความรความเขาใจ ทกษะในการควบคมใชอปกรณเหลานน กทาใหไดผลลพธทไมมคณภาพเชนกน จากการสมภาษณผประกอบการ พบวาบอยครงทผประกอบการตองลงทนในการจางชางภาพอาชพ ทมทกษะในการถายภาพ มาชวยในการถายภาพสนคา ซงเปนการเพมตนทนและมลคาของสนคามากขนไปอก ทาใหกาไรทควรจะไดลดนอยลง และสนคาแฟชนบน เฟสบคสวนใหญจะเปนลกษณะรบมาขายไป ซงสนคาจะไมคางอยในทเกบสนคาหรอในรานคานาน ทาใหการลงทนจางชางภาพมาถายสนคาดจะไมคมตนทนนก ดงนนเทคนคทง 3 แนวทางทไดจากการวจยน จะชวยตอบสนองตอความตองการของกลมลกคาและผประกอบการไดเปนอยางดในการชวยสงเสรมการขาย สนคาแฟชนผานเฟสบคหรอในระบบออนไลนตางๆ จากผลการวจยทาใหพสจนไดวา ภาพถายสนคาทด มความสวยงามสามารถแสดงถงรายละเอยดตางๆ ของตวสนคาไดด จะชวย จงใจใหเกดการสนใจตดตามขาวสาร และการอพเดทสนคาใหมๆ จากทางราน และ ยงชวยกระตนใหเกดความตองการอยากซอสนคาอกดวย

ขอเสนอแนะ 1.ในการถายภาพนอกจากทกษะความสามารถในการถายภาพแลว อกปจจยทมความ สาคญคอเรองของอปกรณในการถายภาพตางๆ ไมวาจะเปนกลอง เลนส แฟลช ตางเปนปจจยทชวยใหผลลพธออกมามความแตกตางกนไดอยางชดเจน การลงทนเลอกใชอปกรณทมความเหมาะสมกบงาน จะชวยใหผลลพธและคณภาพออกมาตรงตอความตองการมากยงขน 2.การถายภาพเปนวทยาศาสตร เทคโนโลย และศลปะทผสมกลมกลนกนอย นอกจากการศกษาทางดานศลปะแลว ควรศกษาเรองของเทคโนโลยใหมๆ เพมเตมดวย ปจจบน มซอฟแวรทชวยในการถายภาพ ตกแตงภาพ ใหมคณภาพทดมากมาย การศกษาและฝกฝนใชเครองมอเหลานจะใชใหสรางผลงานทดมคณภาพตามไปดวย 3.ในการวจยนเปนการวดวาภาพถายทด มสวนชวยในการสงเสรมการขายทดขนแตกระนน กยงขนอยกบปจจยตางๆ อกหลายอยาง เชน ราคาของสนคา โปรโมชน ความนาเชอถอของรานคาบรการหลงการขาย ซงทงหมดกมผลตอการชวยสงเสรมการขาย และกระตนใหเกดความตองการซอสนคาเชนกน


_________________________________________________________________________________

40

เอกสารอางอง กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2550). รอยละของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสจาแนกตามกลม อตสาหกรรมในประเทศไทย พ.ศ.2554. วนทสบคน 15 สงหาคม 2555, จาก www.mict.go.th สาคร ชลสาคร. (2548). ธรกจพาณชยอเลกทรอนกส. สบคนเมอ 15 สงหาคม 2555, จากwww.mict.go.th. สกญญา มกฎอรฤด. (2548). ระบบออนไลนและเครอขายไทยสารในประเทศไทยกบงานหองสมด.โดมทศน, 15(2), หนา 79-86. สรพงษ บวเจรญ. (2554). องคประกอบศลปสาหรบนกถายภาพ. กรงเทพฯ: เอมไอเอส.

อญชน สนตไชยกล. (2547). รปแบบการดาเนนชวตการรบรเกยวกบตนเองและการรบนวตกรรมของวยรนใน

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ นศ.ม., จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

Krejcie and Morgan, (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), pp. 607-610.

การศกษาแนวทางการแปรรปวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ นวรตน เหลองไตรรตน¹* จตรงค เลาหะเพญแสง² และทรงวฒ เอกวฒวงศา³

A Study on the processing waste from the paper industry Navarat Luangtrirat¹* Chaturong Louhapensang² And Songwut Egwutvongsa³

¹ นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรมสถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรงเทพมหานคร 2 3 อาจารยประจาคณะครศาสตรอตสาหกรรมสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรงเทพมหานคร ¹ Graduate students, Faculty of Industrial Education, King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang 2 3 Lecturer, Faculty of Industrial Education, King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang * Corresponding author, E-mail address: [email protected]

___________________________________________________________________________________________

บทคดยอ

วจยนมวตถประสงคเพอศกษาคณสมบตและพฒนากระบวนการผลตวสดทดแทนททาจากเศษวสดเหลอใชจากการตดไมยคาลปตสในกระบวนการผลตของอตสาหกรรมกระดาษเพอนามาพฒนาเปนวสดรวมสมยและผลตภณฑ โดยใชเศษเปลอกไมและเศษฝน ซงใน บรษทฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน (SCG) เปนโรงงานอตสาหกรรมกระดาษขนาดใหญ ทาใหมเศษฝนเหลอใชจากการผลต 37 ตน/วน เศษเปลอก 112 ตน/วน โดยการนาเศษเปลอกไมและเศษฝนยคาลปตสมาอดขนรปแบบแผน และผลวจยพบวา สตรกาวทใชในการทดลองมอย 2 สตร คอ (1)กาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกขาวใสในนามนเบนซน โดยใชกาว 60% เศษเปลอกฝนไมยคาลปตส 40% อดเยนลงในแมพมพ นาน 30 นาท ทแรงกด 1,000 กโลกรมตอตารางเซนตเมตร (2) เศษฝนไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการเทเคลอบดวยเรซน โดยใชเรซน 60% เศษฝนไมยคาลปตส 40% เทลงในแมพมพ นาน 3 ชวโมง รอใหเศษฝนไมและตวประสานแหงเปนแผน การวเคราะหตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ(มอก.876-2547) พบวาแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไม สตรท1 มคาความชนท (Moisture content) 7.41 (2.)ความหนาแนนท(Density) 0.71 (3.) การพองตวตามความหนาท(Thickness Swelling) 2.56 และมคาคณสมบตเชงกล คอ 4. คาสมประสทธการแตกหก(MOR) ท 5.32 (5.) คาสมประสทธการยดหยน(MOE) ท 611.62 (6.) ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา(Internal Bonding) 1.00 ซงมอย 2 คณสมบต ทไมผานไปตามเกณฑมาตรฐานคอ 4. คาสมประสทธการแตกหก(MOR) มคา 5.32 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา 14 และ 5. คาสมประสทธการยดหยน(MOE) มคา 611.62 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา800, สตรท2 เศษฝนไมยคาลปตส มคา1. ความชนท(Moisture content) 0.61 (2.)ความหนาแนน(Density)ท 1.15 (3.) การพองตวตามความหนา(Thickness Swelling) ท 1.26 และมคาคณสมบตเชงกล คอ (4.) คาสมประสทธการแตกหก(MOR)ท 16.90 (5.) คาสมประสทธการยดหยน(MOE) ท 2078.22 (6.) ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา(Internal Bonding) 0.69 ผานทงหมดทกขอคณสมบตเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ (มอก.876-2547) ทกาหนดไว และสามารถนามาผลตและพฒนาเปนผลตภณฑรวมสมยอกทางหนง คาสาคญ: เศษวสด,เศษเปลอกไมยคาลปตส,เศษฝนไมยคาลปตส,อตสาหกรรมกระดาษ,วสดทดแทน


______________________________________________________________________________________________________

42

ABSTRACT

This study is aimed at studying qualification and developing the process of renewable materials made from scraps of Eucalyptus woodcutting in the process of paper industry to develop for materials and contemporary products by using scraps of barks and dust. In the Phoenix Pulp & Paper Public Company Limited (SCG), the large paper industry, the company provides 37 tons of dusk per day and 112 tons of bark scrap per day. The company uses those scraps of barks and dust in the process of sheet extrusion. The result from the study, it is found that there are two glue formulas: (1) an adhesive from the dissolution of white plastic in gasoline by using 60% of glue and 40% of scraps of Eucalyptus barks and dust processing in a cold press process into a mold for 30 minutes at pressure 1,000 km/m2 (2) ratio of scraps of Eucalyptus barks and adhesive from pouring glaze by resin by using 60% of resin and 40% of scraps of Eucalyptus barks poured into the mold for 30 minutes until it sets as a sheet. The analysis from the standard of flat pressed particleboard product industry (TIS 876-2547) has found that the renewable material from scrap of barks, the first formula has moisture 7.41 %, 2. density 0.71 kg/cb.m, 3. thickness swelling 2.56, and mechanical properties: 4. bending strength-modulus of rupture (MOR) 5.32 Mpa, 5. Stiffness-modulus of elasticity (MOE) 611.62 Mpa, and 6. Internal Bonding 1.00. All of those, there are only two unsatisfied qualifications: 4. bending strength-modulus of rupture (MOR) 5.32 Mpa which is less than the criteria that no less than 14 Mpa, and 5. Stiffness-modulus of elasticity (MOE) 611.62 Mpa which is less than the criteria that no less than 800 Mpa. The second formula, scraps of Eucalyptus barks has moisture 0.61 %, 2. density 1.15 kg/cb.m, 3. thickness swelling 1.26, and mechanical properties: 4. bending strength-modulus of rupture (MOR) 16.90 Mpa, 5. Stiffness-modulus of elasticity (MOE) 2078.22 Mpa, and 6. Internal Bonding 0.69, all qualifications are satisfied by the criteria that the standard of flat pressed particleboard product industry (TIS 876-2547) has specified and the product can be produced and developed to contemporary products. Keywords: Waste materials, Scraps of Eucalyptus barks , Eucalyptus wood dust sheets, Paper Industry, Renewable materials

บทนา

ในปจจบนเศรษฐกจของประเทศกาลงเจรญรดหนาทางดานอตสาหกรรมมากขนเพราะประเทศไทยมแหลงวตถดบหรอแหลงทจะสรางวตถดบเพอปอนโรงงานอตสาหกรรมไดอกมากแตสวนใหญกจะไปตดฟนเอามาจากปาธรรมชาตโดยมไดมการปลกทดแทนแตประการใด ซงการผลตในกระบวนการอตสาหกรรมนอกจากจะเพมปรมาณกาซพษสชนบรรยากาศยงทาใหมปรมาณขยะเพมมากขน การเสอมสภาพของวตถดบทกองเกบและแสดงถงการใชอยางสนเปลองอกทงยงสงผลดานคาใชจายทสงขนทงดานการใชทรพยากร และดานการกาจดเศษวสดทเหลอใชในอตสาหกรรมกระดาษ ดงนนวตถดบทนามาใชในการผลตยอมมเศษเหลอใชจากกระบวนการผลตอตสาหกรรมกระดาษเปนจานวนมากตอวน โดยเศษเหลอใชจะมทงเศษเปลอกไมและเศษฝน ซงใน บรษทฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน(SCG) เปนโรงงานอตสาหกรรมกระดาษขนาดใหญ ทาใหมเศษฝนเหลอใชจากการผลต 37 ตน/วน เศษเปลอก 112 ตน/วน และในปจจบนเศษ


______________________________________________________________________________________________________

43

เหลอใชทมอยภายในโรงงานมประมาณ 400,000 – 500,000 ตน จงมเศษวสดเหลอใชจากการผลตเปนจานวนมากและนาสนใจทจะเอานามาผลตเปนวสดใหมหรอผลตภณฑใหม จากการตดไมยคาลปตส ซงจะมเศษฝนหรอเศษเปลอกไมเหลอใชเปนจานวนมาก โดยเศษทเหลอใชดงกลาว จงนาเศษเปลอกไมและเศษฝนเหลอทงมาอดเปนแผนเพอทดสอบหาคณสมบตทสามารถจะนาไปผลตเปนผลตภณฑรปแบบใหมจากวสดเหลอใชจากเศษไมยคาลปตสของ บรษทฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน(SCG) โดยการนาเอาเศษวสดเหลอใชจากขนตอนการผลตมาผลตเปนวสดพนฐานเพอนาไปผลตเปนงานอตสาหกรรมตางๆไดอกหลากหลายชนดตอไปเพอเปนการใชวสดอยางคมคา

วตถประสงค 1. เพอนามาพฒนาเปนวสดตงตนในการออกแบบผลตภณฑรวมสมย 2. เพอศกษาทดลองกระบวนการแปรรปเศษวสดเหลอใชในอตสาหกรรมกระดาษ 3. เพอประเมนประสทธภาพวสดทดแทนทไดจากเศษวสดเหลอใชในอตสาหกรรมกระดาษ ตามมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ(มอก.876-2547)

วธการดาเนนงานวจย การศกษาปรมาณเศษเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษจากกระบวนการผลตของ เอสซจ เปเปอร เปนวสดทไมอนตราย ไดแก เศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตส มปรมาณ 75 ตน/วน ซงผวจยไดทาการสมภาษณผเชยวชาญและศกษาเอกสารกลมพนกงานนกวชาการททางานเกยวกบดานวสดและสงแวดลอม ของบรษท ฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน(SCG) ซงเปนผใหขอมลสาคญทมความรเกยวกบวสดเหลอใชภายในโรงงานวามปรมาณเทาไรเพอนามาวเคราะหและนาไปพฒนาเปนวสดผลตภณฑใหม โดยแบงตามวตถประสงคของงานวจย

ภาพ 1 ปรมาณเศษเปลอกและฝนไมไมยคาลปตส

ภาพโดย : นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 1 มนาคม 2556)

ภาพ 2 สอบถามขอมล คณพสทธ จนทรเสรรกษ

หวหนาแผนก งานจดการนาทผานการบาบดแลว (บนทกภาพ 1 มนาคม 2556)


______________________________________________________________________________________________________

44

กรอบแนวความคดการวจย โดยสรปไดดงน กรอบแนวความคดทางดานการศกษาคณสมบตเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรม คนควาจากของจรง (Research Derived from Original Data) แบงออกไดเปน 4 ขน คอ 1.การกาหนดปญหาภายในโรงงานอตสาหกรรม 2. การเตรยมการ 3.การสารวจภาคสนาม 4. การจดระเบยบ การวเคราะหและตความ (สถาพร ดบญม ณ ชมแพ. 2550, หนา 46) กรอบแนวความคดทางดานกรรมวธการผลตแผนประกอบ สาหรบการพฒนาแผนประกอบจากวสดเศษเหลอทงทางเกษตรกรรม ผวจยไดนาแนวความคดจากกรรมวธการผลตวสดแผนประกอบของ กลมอตสาหกรรมวสดทดแทนไม สานกวจยเศรษฐกจและผลตผลกรมปาไม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทวาดวยกรรมวธการอดขนรปดวยไฮโดรลคเปนแผนปาตเคลบอรดชนเดยวกนแบบอดราบ (วรธรรม อนจตตชย, 2543, หนา 36) กรอบแนวความคดการทดสอบเกณฑตามหลกกายภาพ โดยใชเกณฑการทดสอบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) ดานกายภาพสมบตและดานคณสมบตเชงกล 1. ประชากรและกลมตวอยาง กลมประชากรและกลมตวอยางท 1 ไดแก 1.กลมพนกงาน ทมหนาทรบผดชอบดแลดานวตถดบและสงแวดลอมของ บรษท ฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน (SCG) กลมประชากรและกลมตวอยางท 2 ไดแก กลมผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญดานวสด 2. เครองมอทใชในการวจย แบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) เจาะลกรายบคคลซงผวจยใชการสมภาษณในเชงลก (In-depth Interview) แบบสอบถาม โดยทาการทดลองและออกแบบภาพรางผลตภณฑทไดเศษเหลอใชจากไมยคาลปตส และวเคราะหขอมลทศกษาและเกบรวบรวมมาเพอหาแนวทางการออกแบบและใชแบบสอบถาม ทกาหนดขอคาตอบไวให (Check List) แบบปลายปด (Closed-Ended Questions) เพอเกบรวมรวบขอมลของกลมเปาหมาย 3.การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร (Documentary Data) และการเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม (Field Data) ทาใหขอมลทไดมาเปนลกษณะการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) และ การวจยเชงทดลอง (Experimental Research) เพอรวบรวมขอมลการศกษาและพฒนาผลตภณฑ จากเศษวสดเหลอใชในโรงงานอตสาหกรรมกระดาษ โดยการทดลองและทดสอบ การพฒนาวสดทดแทนวามคณสมบตและลกษณะพนฐานเพอพฒนาเศษวสดเหลอใชจากการตดไมยคาลปตส ตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) จากองคกรทไดรบการยอมรบทางวชาการ 4. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเกยวกบเศษเหลอใชจากขนตอนการนาไมยคาลปตสมาผานกระบวนการผลต ของบรษทฟนกซ พลพ แอนด เพเพอร จากด มหาชน (SCG) โดยใชการวเคราะหขอมลจากเนอหา (Content Analysis) โดยใชวธการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) เจาะลกรายบคคล (In-depth interview) ลกษณะปลายเปด (Open ended question) ทไดจากการสมภาษณผเชยวชาญเพอนาขอมลทไดมาผานการวเคราะหและสงเคราะหผลเปนการวจยทนาเอาขอมลเชงปรมาณมาวเคราะห กลาวคอใชตวเลขประกอบการวเคราะห สรปผล โดยมเกณฑการวดผลการวเคราะหขอมลดานความเหมาะในการหาแนวทางการออกแบบผลตภณฑทไดจากเศษเหลอทงจากไมยคาลปตสจากกระบวนการผลตเพอนาไปเปนวสดสาหรบนาไปใชทา


______________________________________________________________________________________________________

45

ผลการวเคราะหขอมล การศกษาและพฒนาผลตภณฑจากเศษวสดเหลอใชในอตสาหกรรมกระดาษ ผวจยไดดาเนนงานและวเคราะหขอมลจากการศกษา โดยดาเนนงานวจยใหสอดคลองตามวตถประสงคทวางไวขางตน ตามการวเคราะหขอมลเพอหาผลตามวตถประสงค ดงน 1. การวเคราะหคณสมบตเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษเพอนามาพฒนาเปนวสดและผลตภณฑรวมสมย จากการศกษาเกบรวบรวมขอมลเบองตนพบวา เศษเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ มเศษเปลอกไมและเศษฝนจากตนยคาลปตสจากกะบวนการผลตเปนจานวนมาก โดยจะทาการศกษาวเคราะหเกยวกบเศษเหลอใชทง 2 ชนดวามลกษณะทางกายภาพทวไปและคดแยกขนาด เพอนาไปพฒนาเปนวสดและผลตภณฑรวมสมย ในขนตอนตอไป คณลกษณะเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสในอตสาหกรรมกระดาษ

1. เศษเปลอกไมยคาลปตส ลกษณะทวไปทางกายภาพ มความแขงแรงนอยถงปานกลางเนองจากภายในของเศษเปลอกไมมความชนและมลกษณะของเศษเปลอกทคอนขางเปนเมดแขงและมสวนเศษผงเปนจานวนมากจงทาใหตวประสานสามารถเขาแทรกซมตวของเศษวสดไดทวถง มขนาดของเศษเปลอกไมมลกษณะเปนเศษเมดแขงและเสนฝอยไลขนาดลงมาจนถงเศษผงเกอบละเอยด สสนทไดจากเศษวสดเปนสนาตาลเขม

2. เศษฝนไมยคาลปตส มความแขงแรงเนองจากตววสดเศษฝนไมเปนเนอไมทมขนาดเลกจงทาใหเศษฝนไมยคาลปตสนนคอนขางมความแขงแรงและดวยขนาดของเศษฝนกมแตกตางจากกนไมมากนกจงทาใหตวประสานเขาแทรกซมเกาะตดไดกนเปนอยางด มขนาดของเศษฝนไมมลกษณะเปนเศษแขงเลกนอยและเสนฝอยไลขนาดลงมาจนถงเศษเสนฝอย สสนทไดจากเศษวสดเปนสนาตาลออน สรปผลไดวา 1. เศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสจากอตสาหกรรมกระดาษมลกษณะทางกายภาพทแตกตางกน เนองจากเศษเปลอกไมยคาลปตสมความชนมากกวาเนองจากมการสะสมกองทบกนเปนจานวนมากและมขนาดเศษเปลอกทเปนเมดแขงไลลงไปจนเปนเสนฝอยและผงละเอยดจงทาใหการทดลองอดวสดแผนไมทดแทนมลกษณะไมแขงแรงเนองจากเศษวสดมขนาดและความแตกตางกนทางดานกายภาพจงทาใหตวประสานและตววสดไมยดตดกน 2. เศษฝนไมยคาลปตสมความชนอยในตวของวสดนอยจงทาใหการทดลองอดวสดแผนไมทดแทนมลกษณะแขงแรงดเนองจากขนาดของเศษวสดมขนาดทใกลเคยงกนและไมมฝนผงจงทาใหตวประสานและตวของวสดมการยดเกาะกนเปนอยางด แตอยางไรกตามเพอใหเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสแขงแรงเพอทจะนามาอดเปนแผนวสดทดแทนหรอเปนผลตภณฑทดนนควรมการแยกขนาดของวสดเพอการยดเกาะทมประสทธภาพมากขนตอขนตอนการดาเนนงานและผลตภณฑ


______________________________________________________________________________________________________

46

ตารางท 1 การแยกขนาดของเศษเปลอกไมยคาลปตสจากอตสาหกรรมกระดาษ วสดทคดขนาดมทงหมด 5 ขนาด รอนผานตะแกรง ลกษณะของวสด

รอนครงท1 ผานตะแกรง 2 มลลเมตร

เปนเมดใหญเลกผสมกนมความแขงและมหลายสผสมปนกน


เศษวสดมขนาดเปนเกรดเลกลงและเปนฝอยและผงผสมปนกนหลายขนาด

รอนครงท3 ผานตะแกรง1.5มลลเมตร

เศษวสดเปนเสนเลกและสนลงมามขนาดความยาวประมาณ1เซนตเมตร ละเอยดปานกลางขนาดเทากน


เศษวสดเปนเกรดเลกและสนมขนาดความยาวประมาณ 0.4เซนต เมตร ละเอยดปานกลางขนาดเทากน


เศษวสดเปนเกรดเลกจานวนมากมความละเอยดจนเปนผงผสมกน


______________________________________________________________________________________________________

47

ตารางท 2 การแยกขนาดของเศษฝนไมยคาลปตสจากอตสาหกรรมกระดาษ วสดทคดขนาดมทงหมด 5 ขนาด รอนผานตะแกรง ลกษณะของวสด


เปนเมดใหญเลกผสมกนมความแขงและมหลายสผสมปนกน


เศษวสดมขนาดเปนเกรดเลกลงและเปนฝอยและผงผสมปนกนหลายขนาด


เศษวสดเปนเสนเลกและสนลงมามขนาดความยาวประมาณ1เซนตเมตร ละเอยดปานกลางขนาดเทากน


เศษวสดเปนเกรดเลกและสนมขนาดความยาวประมาณ 0.4เซนต เมตร ละเอยดปานกลางขนาดเทากน


เศษวสดเปนเกรดเลกจานวนมากมความละเอยดจนเปนผงผสมกน

จากตารางท 1 และ 2 สรปไดวาการแยกขนาดของเศษวสดจากเปลอกไมและเศษฝนจากตนยคาลปตส ใหมขนาดทเทากนชดเจน เพอหาวาเศษวสดขนาดไหนทเหมาะสมทจะนามาพฒนาไปเปนผลตภณฑมากทสดและเพอใหสะดวกตอการทดลองอด


______________________________________________________________________________________________________

48

เปนแผนวสดทดแทนไมและอดขนรปเปนผลตภณฑตางๆ ซงเมอเศษวสดมขนาดเทากน จะทาใหการผสมตวประสานเขาแทรกซมเกาะตดกบเศษวสดไดเขากนเปนอยางด การวเคราะหพฒนากระบวนการผลตวสดทดแทนททาจากเศษวสดเหลอใชจากการตดไมยคาลปตสในกระบวนการผลตของอตสาหกรรมกระดาษ กระบวนการวเคราะหการอบแหงเพอไลความชนออกจากตวเศษวสดเหลอใชจากการตดไมยคาลปตสจากอตสาหกรรมกระดาษ สาหรบการเตรยมทาการอดเปนแผนวสดทดแทนเพอทจะไดทาการหาคาและอตราสวนผสมและระยะเวลาในการอบและอดเปนแผนวสดทดแทนไมใหมความเหมาะสมตามสภาพของเศษวสดแตละชนดเพอใหไดเศษวสดทดแทนไมทมคณภาพในการนามาผลตเปนวสดทดแทนไม ดวยกรรมวธตางๆ ดงขนตอนดงน 1. นาเศษวสดจากเปลอกไมและเศษฝนจากตนยคาลปตสไปอบเพอใหความชนหายไป 2. ชงนาหนกปรมาณกอนเขาและหลงเขา ตารางท 3 กระบวนการอบเศษวสดจากเปลอกไมและเศษฝนจากตนยคาลปตสเพอใหไดความชนทเหมาะสมในชวงเวลา

วสดทนาเขาอบ ระยะเวลาในการอบ อณหภม นาหนกกอน นาหนกหลง

ชวโมง กโลกรม เศษเปลอกไมยคาลปตส

2 ชวโมง

130 °

1,000 กรม

750 กรม

เศษฝนไมยคาลปตส

2 ชวโมง

130 °

1,000 กรม

600 กรม

จากตารางท 3 แสดงใหเหนถงความชนทอยภายในของเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตสวามความชนทแตกตางกนและสงผลตอการนาเศษเหลอใชทง 2 ชนดมาผสมกบตวประสานเพอนาไปทาเปนวสดทดแทน โดยกาหนดเปนสตรสาหรบการผสมตวกาวประสานกบเศษวตถดบในอตราสวนผสมทเหมาะสมทสด


______________________________________________________________________________________________________

49

กระบวนการทดสอบอดขนรปเปนแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสจากอตสาหกรรมกระดาษดวยกรรมวธและการเตรยมตวประสานในรปแบบตางๆ เพอพจารณาและเลอกแนวทางการผลตทเหมาะสม ดวยกรรมวธตางๆ ดงขนตอนดงน

1. การเตรยมตวประสานทหาไดทวไปการเตรยมตวประสานทจะนามาผสมเพอทดลองเปนแผนวสดทดแทนไมแผนเรยบ

2. การขนรปวสดทดแทนไมแบบแผน คอการขนรปวสดทดแทนไมแบบแผนเรยบโดยไมมลวดลาย โดยใชตวประสานทหาไดงายตามทองถน แบงตามชนดตวประสานได ดงน การเตรยมยอยพลาสตกเพอประสาน โดยการคดเลอกประเภทพลาสตก PS และขวดยาคลย ยอยใหมขนาดเลกประมาณ 3-5 เซนตเมตร เพอใหนามนเบนซนสามารถละลายพลาสตกไดอยางทวถง

ภาพ 5 แกวพลาสตกใสขาวใส PS (โพลสไตรน) และขวดยาคลยทถกตดยอยเปนชนขนาดเลก ภาพโดย : นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 20 เมษายน 2556)

การเตรยมแชพลาสตกเพอนาไปทาเปนตวประสาน ทผานการยอยใหไดขนาดทเกแลวนามาแชลงไปในนามนเบนซน หรอนามนแกสโซฮอล โดยการทาละลายและการระเหยนนจะทาในรปแบบตาราง ไดดงน ตารางท 4 การละลายและการเซตตวของพลาสตกPSและขวดยาคลยทนามาทดสอบ ชนดตวทาละลาย อตรา

สวนผสม สามารถละลายพลาสตก PS/ ขวดยาคลย ระยะเวลาในการเซตตว

นามนเบนซน 2 3 สามารถละลายพลาสตกไดอยางรวดเรว โดยใชเวลาในการยอย 3-4 ชวโมง

ใชเวลาเซตตวในการจบตวเปนกอนประมาณ 12 -24 ชวโมง

นามนแกสโซฮฮล95 2 3 สามารถละลายพลาสตกไดอยางรวดเรว โดยใชเวลาในการยอย 3-5 ชวโมง


นามนแกสโซฮฮล91

2

3

สามารถละลายพลาสตกไดปานกลาง โดยใชเวลาในการยอย 4-6 ชวโมง



______________________________________________________________________________________________________

50

ขนตอนการเตรยมตวประสาน

ภาพ 6 การแชขวดยาคลยลงไปในตวทาลายนามนเบนซน ภาพ 7 การแชแกวพลาสตกPSในตวทาลายนามนเบนซน ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 30 เมษายน 2556) (บนทกภาพ 30 เมษายน 2556)

ภาพ 8 การรวมตวของขวดยาคลย ภาพ 9 การรวมตวของแกวพลาสตก ขาวใส PS (โพลสไตรน) ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 30 เมษายน 2556) (บนทกภาพ 30 เมษายน 2556) การเตรยมเศษเปลอกไมและเศษฝนไมจากตนยคาลปตสผสมคลกใหเขากนกบกาวประสานเพอใหไดอตราสวนระหวางกาวประสานและเศษวตถดบทง 2 ชนด ทเหมาะสมในการอดแผนแบบเรยบ

ภาพ 10 การเตรยมวตถดบ ภาพ 11 เทกาวประสานในอตราสวนทเหมาะสม ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม2556) (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม 2556)


______________________________________________________________________________________________________

51

ภาพ 12 คลกเคลาใหสวนผสมทง2 ใหเขากนด ภาพ 13 นามาอดใสบลอกพมพทเตรยมไว ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม 2556) (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม 2556)

ภาพ 14 นามาอดดวยเครองอดเยน ภาพ 15 นาแผนออกมาตากแดดเพอใหแผนแหงสนท ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน ภาพโดย :นวรตน เหลองไตรรตน (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม 2556) (บนทกภาพ 4 พฤษภาคม 2556)

โดยทาการทดลองอดขนรปเปนแผนวสดทดแทนไมโดยใชกาวเปนตวประสานเพอทดสอบคณสมบตในดานตางๆ โดยขนตอนในการทดสอบแผนไมนนเปนการอดแบบใชเครองอดเยน เพอตรวจสอบหาความแขงแรงและสวยงามของเศษวสด โดยจะเลอกอตราสวนผสมของเศษวตถดบและกาวประสานทดทสดสรปลงไปในตารางเพอเปรยบเทยบและนาแผนวสดทไดนนไปทดสอบตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547)

ตารางท 5 การทดสอบตวกาวประสานกบเศษวตถดบทง 2 ชนดโดยการขนรปแบบแผนเรยบ ชนดตวประสาน ขนตอนการผสม ผลการอดแผนเรยบ

เศษเปลอกไมยคาลปตส เศษฝนไมยคาลปตส ขวดยาคลย

นาเศษวตถดบทผานการอบแลวมาผสมกาวประสานทไดจากการละลายขวดยาคลยในนามนเบนซนแลวจงอดลงแมพมพตากใหแหงจากนนจงแกะออกจากแมพมพ

แผนของเศษเปลอกไมมความสมาเสมอของแผนดมการหดตวนอยประมาณ 7% ดานความแขงแรงในการรบนาหนกปานกลางมความทนทานตอการซมนาไดด

แผนของเศษฝนไมมความสมาเสมอของแผนดมการหดตวประมาณ 5% ดานความแขงแรงดในการรบนาหนกและทนตอการดดซมนาไดเปนอยางด


______________________________________________________________________________________________________

52

พลาสตกPSใส

นาเศษวตถดบทผานการอบแลวมาผสมกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกPSใส ในนามนเบนซนแลวจงอดลงแมพมพตากใหแหงจากนนจงแกะออกจากแมพมพ

แผนของเศษเปลอกไมมความสมาเสมอของแผนดมการหดตวนอยประมาณ 5% ดานความแขงแรงในการรบนาหนกปานกลางมความทนตอการซมนาไดด

แผนของเศษฝนไมมความสมาเสมอของแผนดมการหดตวประมาณ 5% ดานความแขงแรงในการรบนาหนกไดดและทนตอการดดซมนาไดเปนอยางด

เรซน

นาเศษวตถดบใสลงไปในแมพมพแลวนาเรซนเทลงไปในแมพมพและนาไปตากแดดรอใหแหงแลวแกะออกจากพมพ

แผนของเศษเปลอกไมมพนผวเรยบเนยนของแผนมการบดงอมากประมาณ 40% ความแขงแรงในการรบนาหนกไดดและมความ ทนทานตอการซมนาไดด

แผนของเศษฝนไมมพนผวไมเรยบเนยนของแผนมการบดงอมากประมาณ 30% ดานความแขงแรงในการรบนาหนกดและมความทนทานตอการซมนาไดด

ตารางท 5 แสดงใหเหนถงการขนรปแบบแผนโดยอาศยตวประสานจากทง3 วธ ทพจารณาทงอตราสวนผสมและตวประสานทเหมาะสมทสดในการผลตเปนวสดผลตภณฑตางๆ ซงเหนวากรรมวธในการผลตนนกาวประสานตวพลาสตกPSใสและขวดยาคลยสามารถนามาใชเปนตวประสานไดด เนองจากผลการอดแผนเรยบมความสมาเสมอของแผนทดมการหดตวนอย มความแขงแรงดในการรบนาหนกและทนตอการดดซมนาไดด การประเมนประสทธภาพวสดทดแทนทไดจากเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ ตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) ผลการวเคราะหขอมลจากการทดสอบดวยเครองทดสอบตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ(มอก.876-2547) เพอทดสอบคณสมบตทางกายภาพและเชงกลของวสดทดแทนไมจากเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ โดยนาเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตส จากการทดสอบวสดทดแทนไมจากการนาเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตสจานวน 3 แผน โดยแบงตามอตราสวน คอ ปรมาณเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกชนดขาวใส PS (โพลสไตรน)ในนามนเบนซน ทอตราสวน 30:70, 40:60, 30:70 ของการทดสอบจานวน 3 แผน และไดนาเสนอในรปแบบตาราง ดงน


______________________________________________________________________________________________________

53

ตารางท 6 แสดงผลการทดสอบของแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตส แผนทดสอบท1 เศษเปลอกไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกขาวใส PS (โพลสไตรน) ในนามนเบนซน ทอตราสวน 30:70 ขนาดของแผนททดสอบ กวาง 20 x ยาว 30 เซนตเมตร

คณสมบต (Property) หนวย(Unit) ผลการทดสอบ(Testing Result) 1. ความชน(Moisture content) % 7.41 2. ความหนาแนน (Density) g/cm³ 0.71 3. การพองตวตามความหนา(Thickness Swelling) % 2.56 4. คาสมประสทธการแตกหก(MOR) MPa 5.32 5. คาสมประสทธการยดหยน(MOE) MPa 611.62 6. ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา MPa 1.00

จากตารางท 6 พบวาแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไมยคาลปตสทผานการทดสอบดานคณสมบตทงหมด 6 คณสมบต มอย 2 คณสมบต ทไมผานไปตามเกณฑมาตรฐานคอ 4. คาสมประสทธการแตกหก (MOR) มคา 5.32 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา 14 และ 5. คาสมประสทธการยดหยน (MOE) มคา 611.62 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา800 แตคณสมบต (Property) ทางดาน1. ความชน (Moisture content) 2. ความหนาแนน (Density) 3. การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling) 6.ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา(Internal Bonding) เปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ (มอก.876-2547) ทกาหนดไว ตารางท 7 แสดงผลการทดสอบของแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตส แผนทดสอบท2 เศษฝนไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการเทเคลอบดวยเรซน ทอตราสวน 40:60 ขนาดของแผนททดสอบ กวาง 20 x ยาว 30 เซนตเมตร

คณสมบต (Property) หนวย (Unit) ผลการทดสอบ (Testing Result) 1. ความชน(Moisture content) % 0.61 2. ความหนาแนน (Density) g/cm³ 1.15 3. การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling) % 1.26 4. คาสมประสทธการแตกหก(MOR) MPa 16.90 5. คาสมประสทธการยดหยน(MOE) MPa 2,078.22 6. ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา MPa 0.69

จากตารางท 7 พบวาเศษฝนไมยคาลปตสตอการเคลอบดวยเรซน ทไดนาไปทดสอบคาทางดานคณสมบต (Property) คอ 1. ความชน(Moisture content) 2. ความหนาแนน (Density) 3. การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling)4. คาสมประสทธการแตกหก (MOR) 5. คาสมประสทธการยดหยน (MOE) 6. ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา(Internal Bonding) ทงหมดทกขอคณสมบตเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ (มอก.876-2547) ทกาหนดไว


______________________________________________________________________________________________________

54

สรปผลการวจย การวเคราะหขอมลจากการทดสอบวสดทดแทนไมจากเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ โดยนาเศษเปลอกไมยคาลปตสและเศษฝนไมยคาลปตส ในอตราสวนผสมทเหมาะสมเพอทจะนาไปทดสอบหาคาคณสมบตตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) โดยผวจยไดนาแผนวสดทดแทนไมจากเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสไปทดสอบสอบหาคาเปน จานวน 2 แผน เพอใหไดผลการทดลองแผนวสดทดแทนไมทใชกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกขาวใส PS (โพลสไตรน) ในนามนเบนซนไมผานตามเกณฑมาตรฐาน 2ขอ คอ 4. คาสมประสทธการแตกหก(MOR) 5. คาสมประสทธการยดหยน (MOE) และแผนการทดสอบเศษฝนไมยคาลปตสการเคลอบดวยเรซน ผานตามเกณฑมาตรฐานหมดทกขอคณสมบต เพอทจะนามาทาเปนผลตภณฑรวมสมยตามวตถประสงคทไดกาหนดไวของงานวจยครงน คอ การศกษาและพฒนาเศษวสดเหลอใชจากอตสาหกรรมกระดาษ

จากผลการทดสอบและขอมลการวเคราะหคณสมบตทางกายภาพและเชงกล ของแผนวสดทดแทนไมททาจากเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตส สรปไดวา เศษฝนไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกขาวใสในนามนเบนซนและเคลอบดวยเรซน ทาใหคณสมบตทางกายภาพ คอ 1. ความชน(Moisture content) 2. ความหนาแนน (Density) 3. การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling) และคณสมบตเชงกล คอ 4. คาสมประสทธการแตกหก (MOR) 5. คาสมประสทธการยดหยน (MOE) 6. ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา (Internal Bonding) มคณสมบตเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) และสามารถนามาผลตและพฒนาเปนผลตภณฑรวมสมยอกทางหนง โดยงานวจยนไดสอดคลองกบงานวจย เรองการศกษาและพฒนาวสดแผนประกอบทดแทนไมจากกากกาแฟผสมชาน

ออย ซงเปนงานในดานการทดลองทนาเอาเศษมาใชในการอดขนรปเปนแผนแลวจงนาไป ทดสอบทางดานคณสมบตทาง

กายภาพและเชงกลของแผนวสดทดแทนไม ตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-

2547) ทสอดคลองกนกบงานวจยนโดยผลสรปทไดทง 2 งานวจยไดผานตามเกณฑมาตรฐานการทดสอบและสามารถนาไปแปร

รปเปนผลตภณฑไดตามวตถประสงคในงานวจยไดตามทกาหนดไว

อภปรายผลการวจย

จากผลการทดสอบตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) โดยสามารถวเคราะหผลสรปการทดสอบแผนวสดในดานตางๆ ไดดงน

แผนการทดสอบท 1 และ 2 เศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสตอกาวประสานทไดจากการละลายพลาสตกขาวใสในนามนเบนซน ทอตราสวน เศษวสด 70 : กาวประสาน 30

1. ความชน (Moisture content) จากการทดสอบพบวาในทกอตราสวนมคาความชนทเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) เนองจากเศษเปลอกไมและเศษฝนไมยคาลปตสกอนนามาอดแผนมการอบไลความชน ท 7.41%

2. ความหนาแนน (Density) จากการทดสอบพบวาในทกอตราสวนมคาความหนาแนนทเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) เนองจากมการประสานยดเกาะกนไดด

3. การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling) จากการทดสอบพบวาในทกอตราสวนเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547)


______________________________________________________________________________________________________

55

4. คาสมประสทธการแตกหก (MOR) ไมผานไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) มคา 5.32 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา 14 5. คาสมประสทธการยดหยน (MOE) ไมผานไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดอดราบ (มอก.876-2547) มคา 611.62 MPa ซงตากวาเกณฑทกาหนดไว คอไมนอยกวา 800 6. ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา (Internal Bonding) เปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ (มอก.876-2547) ทกาหนดไว แผนทดสอบท2 เศษฝนไมยคาลปตสทไดจากการเทเคลอบดวยเรซน อตราสวน เศษวสด 60:40

1. ความชน (Moisture content) 2.ความหนาแนน (Density) 3.การพองตวตามความหนา (Thickness Swelling) 4. คาสมประสทธการแตกหก (MOR) 5.คาสมประสทธการยดหยน(MOE) 6.ความตานแรงดงตงฉากกบผวหนา (Internal Bonding)ทงหมดทกขอคณสมบตเปนไปตามเกณฑมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ (มอก.876-2547) ทกาหนดไว

เอกสารอางอง ชนดา หรญรตนากร. (2553). การศกษาและพฒนา วสดแผนประกอบทดแทนไมจากกากกาแฟผสมชานออย. คณะครศาสตรอตสาหกรรมสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. อภชาต ศรโภคพฒน. (2556). รายงานผลเศษวสดเขา-ออก ประจาป 2556. จงหวดขอนแกน. วรธรรม อนจตตชย. (2541). อตสาหกรรมการผลตแผน ชนไมอดและกรรมวธการผลต. เอกสารการวจย เลขท ร. 514. กรงเทพฯ: กลมพฒนาอตสาหกรรมกรมปาไม สานกงานวชาการปาไม กรมปาไม กระทรวงเกษตรและ สหกรณ. วรธรรม อนจตตชย. (2543). แผนปารตเคลจากเศษไมคละชนดเหลอทงจากอสาหกรรม. อางในการประชมการปา ไม ประจาป 2545 ดานวสดทดแทนไม. สานกวชาการปาไม กรมปาไม กระทรวงเกษตรและสหกรณ. พสทธ จนทรเสรรกษ. (2556). อกดานหนงของยคาลปตสทคนสวนใหญไมร. แผนกบรการเทคนค (อสาน) สวนผลต กลาไมและเทคนค. สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม. (2547). มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแผนชนไมอดชนดราบ มอก.876-2547. กรงเทพฯ: กระทรวงอตสาหกรรม.

การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกสชดสตวหมพานตสาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6

ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ1 จรวฒน พระสนต2 และนรช สดสงข 3

A DEVELOPMENT OF AN ELECTRONIC PICTURE BOOK OF HIMMAPARN CREATURES ON ARTS LEARNING IN THE GRADE 12 SECERNDARY SCHOOL Poramet Thamthunyaluk1 Jirawat Phirasant2 and Nirat Soodsang3

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาศลปะและการออกแบบ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 1 Graduate Students, Department of Art and Design, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phisanulok 2 3 อาจารยประจาคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2 3 Lecturer, Faculty of Architecture, Naresuan University, Phitsanulok *Correponding author E-mail address: [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาสอพมพ ประเภทหนงสออเลกทรอนกส ชด สตวหมพานตและสารวจความคดเหนทางดาน เรองราวสตวหมพานต ในรปแบบ เสน ส ประวตความเปนมาของตวละครตามการรบรของเยาวชนในระดบมธยมศกษา เปรยบเทยบผลสมฤทธ ผลทางการเรยนกอนและหลงเรยนกบหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท6และเพอศกษาความพงพอใจของเยาวชนทไดอานหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต ทสรางขน การศกษาคนควาเรองการพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 ในขนตอนการออกแบบการสอน เปนขนตอนทผวจยไดศกษาทฤษฏการเรยนร เอกสาร และงานวจยทเกยวของ นาขอมลทไดศกษามาวเคราะหเปนแนวทางการสรางเนอหาของหนงสออเลกทรอนกส แลววเคราะหวตถประสงคการเรยนของผเรยนใหสอดคลองกบเนอหาทสรางขน จากนนกาหนดวธการสอน โดนเนนใหผเรยนศกษาหาความรจากหนงสออเลกทรอนกสดวยตนเองซงเปนประโยชนสาหรบผเรยนทสามารถศกษา ลวดลายไทยและสตวหมพานตไดดวยตนเอง การวเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนสอบกอนเรยนและคาแนนสอบหลงเรยนโดยใชหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต โดยใชกลมตวอยางจานวน 50 คน ซงสรปไดวากลมตวอยางทเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต มผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมความแตกตางของคะแนนสอบหลงเรยนสงกวากอนเรยน อกทงนาหนงสอภาพไปประเมนความพงพอใจโดยกลมตวอยางพบวา นกเรยนกลมตวอยางมความคดเหนตอการเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต อยในระดบ ด คาสาคญ : สมดภาพอเลกทรอนกส, กลมสาระการเรยนรศลปะ, ผลสมฤทธทางการเรยน

ABSTRACT

The purposes of this study were to develop printing media in a category of an electronic picture book of Himmaparn Creatures fairy tales through lines, colors, history of the characters in the tales relying on the youth’s perception in secondary school, by results comparing, pre- and post- test for the arts


_________________________________________________________________________________

57

learning in Grade 12. And to study about the satisfaction of reading the electronic picture book of Himmaparn Creatures. From the result, the electronic picture book of Himmaparn Creatures fairy tales could summarize the process of creating the electronic picture book into 2 steps; First, Instructional Design, the researcher studied the theory of learning, documents and studies concerning to the creating of electronic picture book. The data from the study would be initiated for the content of the book and analyzed the purposes of the student’s learning and made everything in align with the content. Second, set the way how to teach, by informing students to learn from the electronic book by themselves which was very helpful. In conclusion, the samples of study showed the result of 50 students has perform better result after learning from electronic picture book of Himmaparn, The score of post-test was higher than the pre-test. The sample students found the electronic picture book good. Keywords : Electronic picture book, Arts Learning, Results comparing

บทนา ปรากฏการณเทคโนโลยทางดานการศกษาปจจบนไดเปลยนแปลงรปแบบการศกษาไปมากโดยเฉพาะการจดการ

ความรเพอนาองคความรมาใชประโยชนและสามารถสรางรปแบบการประยกตใชงานไดกวางขวาง หนงสออเลกทรอนกส (Electronics books ) กเปนสอการเรยนอกชนดหนงทจะสามารถทาใหผเรยนสามารถใชเทคโนโลยทางการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองได มการออกแบบและจดรปแบบการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการเปนรายบคคล มการอธบายบทเรยนใหเขาใจงายขน เรยนสนกไมเบองาย และสามารถเรยนไดดวยตนเองได มจอภาพททาใหผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยน สนองหลกการทางดานจตวทยาของมนษยคอการสอดแทรกหลกการเรยนและการเลนผสมผสานกนไป มการทดสอบความเขาใจของผเรยนควบคไปกบบทเรยนทนาสนใจ อนจะทาใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยน ดงคากลาวของ (สาเรง บญเรองฤทธ, 2524, หนา 102) “เมอผเรยนมความสนใจในกจกรรมจะทาใหผเรยนเกดความสนใจและตงใจเรยน ซงพรอมทจะศกษาหาความรไดเปนอยางด มความตงใจและเหนความสาคญในวชานนๆ มการรบร ตอบสนองตอการรบรและเกดการยอมรบในรายวชานนๆ และจะสงผลใหผลการเรยนนนสงตามไปดวย” หนงสออเลกทรอนสกสามารถใชสอประสมซงเปนทางเลอกหนงทควรพจารณา ดวยลกษณะของสอประสมทาใหการนาสอหลายประเภทมาผสมกนทงวสด อปกรณและวธการ เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดในการเรยนการสอน (กดานนท มลทอง, 2543, หนา 267) ปจจบนความหมายของสอผสมนนไดเพมขนตามเทคโนโลยคอมพวเตอรทกาวเขามามบทบาทในชวตประจาวนมากขนทกขณะ สอผสมทกลาวในเชงคอมพวเตอรจงเปนเทคโนโลยททาใหคอมพวเตอรสามารถแสดงขอความเสยงและภาพ ซงอาจจะเปนภาพนงหรอภาพเคลอนไหวไดพรอมๆ กน (ครรชต มาลยวงศ, 2539, หนา 183 ) ซงมกจะเรยกวา มลตมเดย (Multimedia) กลาวคอ สอคอมพวเตอรทมความสามารถในการแสดง ขอความ ขอความเสยง ภาพประกอบ ภาพนง และภาพเคลอนไหวไดเทาเทยมกบวดทศน หรอวทยโทรทศน ตางกนทคอมพวเตอรนนสามารถใชการปฏสมพนธกบผใชสอได การเรยนดวยสอคอมพวเตอร จงทาใหผเรยนสามารถโตตอบกบเนอหาของบทเรยนไดเปนอยางด สอคอมพวเตอรไดถกนามาใชนวงการการศกษาทผานมาแมจะเปนเวลาไมนานนก แตกมการพฒนาทรวดเรวดวยการสนบสนนจากองคกรตางๆ อาท พระราชบญญตการศกษา กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ทาใหปจจบนมการใชสอคอมพวเตอรในการศกษามากขน ทงในระบบโรงเรยน การเรยนดวยสอคอมพวเตอรชวยสอน การศกษานอกระบบโรงเรยน เชน การเรยนผานเวบ การศกษาตามอธยาศย หรอการอานเนอหาความรผานหนงสออเลกทรอนกส


_________________________________________________________________________________

58

ยน ภสวรรณ (2539) ใหความเหนเกยวกบการสรางเครอขายการเรยนร รปแบบทเราเปลยนแปลงเราคงจะเหนเปน E-Book E-Marketing E-Journal ลกษณะของการสรางสอสวนใหญจะใชเวลานานและตนทนสง ทาอยางไรจงจะพฒนาสอสวนใหญทใชเวลานานและตนทนสง ทาอยางไรจงจะพฒนาสอใหใชเวลาทนอยลง รปแบบของเทคโนโลยทาใหการศกษานนจะเนนรปแบบการศกษาใหนอยลง แตใหผลมากขน และตนทนตา

หนงสออเลกทรอนกส เปนสออเลกทรอนกสทสามารถแสดงขอความ เสยง รวมถงภาพนงหรอภาพเคลอนไหว รวมทงปฏสมพนธกบผใช ถอเปนสอคอมพวเตอรมลตมเดยทตอบสนองการเรยนแบบ E-Learning ทสนบสนนการศกษาดวยตนเองและตลอดจนการศกษาตลอดขวต ทงเปนแหลงขอมลสารสนเทศ เพอการศกษาคนควาขอมลเพมเตม สามารถใชเปนสอเรมหรอสอเสรมในการเรยนการสอนได โดยคณะกรรมการแหงชาตดานการสอสารของประเทศสหรฐอเมรกา (The Federal Communications Commission, 1980) ไดสนบสนนการใชของหนงสออเลกทรอนกสวาเปนโปรแกรมคอมพวเตอรทใชขอความกราฟฟก ภาพเคลอนไหว และเสยง เพอนาผเรยนไปสการเรยนการสอนหรอกระบวนการสอน เปนอกทางเลอกหนงของการจดการการศกษาทสามารถตอบสนองการเรยนรไดโดยอาศยเทคโนโลยการสอสารททนสมย หนงสออเลกทรอนกสเปนสงทใหมสาหรบการศกษาไทย ดงนน ตองมการพฒนารปแบบการเรยนการสอน เนอหา กจกรรมตางๆ ทเหมาะสมตอไป ตามทเทคโนโลยสารสนเทศไดเขามาเปนสวนหนงในระบบงานหลายๆ ระบบการทางานสาขาตางๆ จาเปนตองใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการตดตอหรอหาขอมลทตองการความรวดเรว จะเหนไดจากทมการจดตงกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารขน หรอแมแตการเรยนการสอนซงมกมการปรบปรงหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ขนใหม กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงกาหนดสาระในเรองเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหผเรยนมความรความเขาใจเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ มทกษะในการเลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศในการทางาน (กรมวชาการ, 2545, หนา 2) ดงนน การมความร ความเขาใจเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศจงมความจาเปนอยางยงอนจะเปนพนฐานในการดาเนนชวตในสงคมตอไปในอนาคต

จากความสาคญของศลปะไทยซงเปนเอกลกษณเฉพาะเชอชาตทมประวตความเปนมายาวนาน จดวาเปนศลปะของคนในชาตชวยกนสบทอดและศลปนผสรางในยคใหมๆ ทตองการแสดงความรสกในดานการออกแบบใหมๆ เพอใหคนไทยในยคปจจบนไดเหนวา ศลปะไทยไมเคยลาสมย สามารถทจะนาไปประยกตสรางสรรคในรปแบบใหมๆ ไดเสมอ ดงคากลาวทวา “การออกแบบ คอ การกาหนดความนกคดความตองการทจะแสดงออก ซงเปนไปในลกษณะสรางสรรคสงใหมๆ และรจกปรบปรงแกไขสงทมอยเดมใหเกดความเหมาะสมและการเปลยนแปลงตามยคสมย”

สตวหมพานต หรอสตวประหลาดทมรปรางแปลกๆ เหนจะมกนหลายเชอชาตหลายภาษา และหลากหลายความคดนน อาจจะมาตรงกนเขาโดยบงเอญหรอเลยนแบบกนมาทางความคด เชน อยปต เปนชาตทมเทพเปนมนษยสตวมาเกาแก โดยเหตผลทเทพเจาของอยปตมวญญาณจงมกจะเขาสงสในรปสตวตางๆ ฉะนนการปนรปเทพจงตองหารางเปนมนษย หวเปนสตว เชน สฟงซ นอกจากอยปตแลวยงมจนอกประเทศหนงทมสตวประหลาดอยหลายชนด เชน มงกร กเลน ฯลฯ หรอทอนเดยทเรารจกกนกด อาท ครฑ พญานาค และสตวอนๆ อกมากมาย ซงเขาใจวารปแบบสตวหมพานตของไทยหรอแมแตในเทพนยายฝงตะวนตกเองกยงปรากฏเรองราวของสตวทมความแปลกประหลาดอยบอยครง เชน นางเงอก เปนตน ดงนน จะเหนวาเรองราวเกยวกบสตวหมพานตนนแฝงไปดวยความสากลทกเชอชาตคนเคยและรจกกนในเรองราวลกษณะแบบน มความเปนแฟนตาซ คอ เปนเรองราวทเหนอจนตนาการ ทงภาพเขยน จตรกรรมฝาผนง ภาพแกะสลกรปหลอสารด เปนตน

ผวจยไดจดทาหนงสอภาพอเลกทรอนกสชดสตวหมพานต จงเปนสวนหนงทจะทาใหเยาวชนไดทราบความเปนมาและลกษณะเดนๆ ของสตวหมพานต ซงหนงสอภาพอเลกทรอนกสจะแตกตางจากหนงสอภาพธรรมดาตรงทมปฏสมพนธกบผอาน นอกเหนอจากการเปนหนงสอภาพธรรมดา เพอเพมความนาสนใจแกเยาวชน อกทงตอบรบกบเทคโนโลยททนสมยในโลกปจจบน รวมถงการนาวชาเรชภาพคอมพวเตอร (คอมพวเตอรกราฟฟก) ในการออกแบบตวละคร สตวหมพานต ใหมความ


_________________________________________________________________________________

59

นาสนใจ ผวจยคาดวาการนาวชาเรชภาพคอมพวเตอร (คอมพวเตอรกราฟฟก) เขามาประยกตใชงานจะทาใหเยาวชนเกดความสนใจมากยงขน อกทงยงไดรบความรซงเปนทมาของการวจยครงน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาสอสงพมพ ประเภทหนงสออเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะใน

ระดบชนมธยมศกษาปท 6 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธ ผลทางการเรยนกอนและหลงเรยนกบหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต

สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 3. เพอศกษาความพงพอใจของเยาวชนทไดอานหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการ

เรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 ทสรางขน

สมมตฐานการวจย ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกสชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 สงกวากอนเรยน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ไดวธการจดกจกรรมการเรยนร ใหมความนาสนใจมากกวาหนงสอภาพแบบธรรมดา 2. สามารถวดผลสมฤทธกอนและหลงเรยนในเรองสตวหมพานตและผลสมฤทธทางการเรยน 3. เปนประโยชนในการใชเทคโนโลยทางดานสออเลกทรอนกส เพอเผยแพรความรและสงเสรมใหแกเยาวชน และผท

สนใจ

นยามศพทเฉพาะ 1. สมดภาพอเลกทรอนกส (Electronics book) หมายถง สอดจตอล (Digital) ทสรางขนดวยโปรแกรมคอมพวเตอร

ซงชวยใหสามารถอานเอกสารหรอเขาถงขอมลผานทางหนาจอคอมพวเตอรทงในระบบออฟไลนหรอออนไลนได หนงสออเลกทรอนกสนนสามารถเชอมโยงไปยงสวนตางๆ ของหนงสอ เวบไซต ตลอดจนมปฏสมพนธและโตตอบกบผใชได นอกจากนในหนงสอยงสามารถแทรกภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว แบบทดสอบและสามารถสงพมพเอกสารทตองการออกทางเครองพมพได รวมทงปรบปรงขอมลใหทนสมยไดตลอดเวลา ซงคณสมบตเหลานไมมในหนงสอธรรมดาทวไป

2. กลมสาระการเรยนรศลปะ หมายถงการใหการศกษาทางดานศลปะกบเดกโดยจดประสบการณการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบวฒภาวะของเดก สงเสรมใหเดกมโอกาสแสดงออกอยางอสระเสรทางความคดรเรมสรางสรรค ความสนใจและความถนดของแตละคน

3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 หมายถง ผเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จากโรงเรยนสโขทยวทยาคม 4. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความร ความเขาใจและความสามารถในการเรยนรศลปะของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 6 ตามจดประสงคการเรยนร ซงไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผศกษาสรางขน


_________________________________________________________________________________

60

ขอบเขตการวจย 1. การศกษาตวแปร 1.1 ตวแปรตน ประกอบดวย การจดกจกรรมการสอนโดยใชสอการสอน คอ หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตว หมพานต 1.2 ตวแปรตาม ผลสมฤทธทางการเรยน หลงจากใชสอการสอนคอหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต 2. ประชากรและกลมตวอยาง 2.1 ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จานวนทงสน 456 คน 2.2 กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จานวน 50 คน 3. ขอบเขตดานระยะเวลา ระยะเวลาในการวจย 1 ภาค การศกษา ประจาป พ.ศ. 2555 4. ขอบเขตดานพนท โรงเรยนสโขทยวทยาคม จงหวดสโขทย

วธดาเนนการวจย การวจยเรองการพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชน

มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสโขทยวทยาคม ในครงนผวจยไดชแจงรายละเอยดเกยวกบการปฏบตงานและการดาเนนการวจยในขนตอนตางๆ เพอใหงานวจยบรรลตามเปาหมาย โดยจาแนกเปนหวขอในการดาเนนการดงน

ประชากรและกลมตวอยาง การดาเนนงานวจยนไดกาหนดประชากรและกลมตวอยางในการวจย ดงน

1. ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสโขทยวทยาคม จงหวดสโขทย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 จานวน 456 คน

2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสโขทยวทยาคม จงหวดสโขทย จานวน 50 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบแบงกลม (simple random cluster sampling) (ความคลาดเคลอน 5%)

กลมตวอยางในการวจย คอ กลมนกเรยนทเรยนอยในชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสโขทยวทยาคม อาเภอเมอง จงหวดสโขทย จานวน 50 คน โดยผวจยไดคดเลอกวธการสมตวอยางแบบแบงกลม (simple random cluster sampling) กาหนดกลม โดยการไดมาของกลมตวอยางนนพจารณาจากประชากรในการวจยทงสน 456 คน เมอนาไปพจารณาขนาดของประชากรเพอกาหนดจานวนของกลมตวอยาง

เครองมอทใชในการวจย การวจยเรองการพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เครองมอในการวจยครงน ผวจยจาแนกเครองมอในการวจยตามวตถประสงคของการวจย ดงน

1.หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เนอหาในหนงสอประกอบดวย โดยใชโปรแกรม แฟลช ในการสรางหนงสอภาพอเลกทรอนกส โดยเนอหาของหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ไดแบงบทเรยนเปน 3 บท ดงน


_________________________________________________________________________________

61

บทเรยนบทท 1 ประวตความเปนมาของลายไทย อธบายถงความเปนมาของลายไทย รวมไปถงอธบายวธการเขยนเสนลายไทยขนพนฐาน เพอใหผเรยนไดเขาใจวธการขนเสนลายไทยกอนทจะเขาสเนอหาบทถดไป

บทเรยนบทท 2 ลายไทยชนดตางๆ เพอใหผเรยนไดทราบถง ชนดชองลายไทย พนฐานและประวตความเปนมาของลายไทยชนดนน ๆ พอสงเขป โดยลายไทยแตละชนดนน ประกอบดวย ลายกนก ลายกระจง ลายประจายาม ลายลกฟก ลายหนากระดาน ลายรกรอย ลายเกลยว ลายแขงสงห ลายกาบ ลายกาน บทเรยนบทท 3 สตวหมพานต เพอใหผเรยนไดมความรเรองสตวหมพานต ในเบองตน จงไดยกตวอยางมาก 7 ตว ซงเปนทนยมและรจกพอสมควร ประกอบดวย กนนร กนนร ครฑ นางเงอก พญานาค สงห หงส

การเกบรวบรวมขอมล แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทงกอนและหลงเรยน ดวยสมดภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต แบบปรนย ชนด

4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ โดยแบงออกเปนบท บทละ10 ขอ ซงกอนทจะเขาสบทเรยนในแตละบทนนจะมแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนใหผเรยนไดทากอนทจะเขาสเนอหาในบทเรยน หลงจากอานจบแลวกอนเขาสเนอหาถดไป นนจะมแบบวดผลสมฤทธใหทากอนทจะเขาสเนอหาถดไป เมอผเรยนไดอานและทาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรยบรอยแลวจะมสรปคะแนนทงกอนและหลงเรยนทงหมด ใหผเรยนไดทราบคะแนนของตนเอง ผวจยไดนาคะแนนทไดจากการวดผลสมฤทธทางการเรยนไปทดลองกบกลมคลายกลมตวอยางมาหาวเคราะหคาความยากงายและคาอานาจจาแนก โดยคดเลอกขอสอบทมความยากงาย (p) ทอยในเกณฑระหวาง 0.2-0.8 หรอ รอยละ 20-80 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต 0.20 ขนไป แลวทาการคดเลอกแบบทดสอบทผานเกณฑมาตดเปนขอสอบจานวน 30 ขอ

แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทเรยนกบหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 แบบสอบถามในการวจยครงนผวจยกาหนดแบบสอบถามแบบปลายปด (Closed Questionnaire) เพอเปนการใหกลมตวอยางผตอบใชวธการเลอกตอบตามผวจยทกาหนดไว โดยเลอกตอบวา เหมาะสมมากทสด มาก ปานกลาง หรอนอยทสด แบบสอบถามมทงสน 2 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 เปนคาถามทแสดงความคดเหนเกยวกบ รปแบบของสมดภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เกณฑการประเมนความพงพอใจของผเรยน ทเรยนกบ สมดภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 ผวจยไดกาหนดมาตรวดโดย ใชมาตราสวนแบบประเมนคา (Ration Scale) ของแบบสอบถามความคดเหน 5 ระดบ ดงน (บญชม ศรสะอาด,2545, หนา 28)

ระดบคะแนน 5 หมายความวา มากทสด ระดบคะแนน 4 หมายความวา มาก ระดบคะแนน 3 หมายความวา ปานกลาง ระดบคะแนน 2 หมายความวา นอย ระดบคะแนน 1 หมายความวา นอยทสด

ตอนท 2 ใหผเรยนแสดงความคดเหน เสนอแนะในการปรบปรงหรอพฒนาสมดภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต

สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 ใหดยงขน


_________________________________________________________________________________

62

การสรางเครองมอ หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 มขนตอน

ในการสรางดงน 1. ศกษาคนควาเกยวกบสตวหมพานตและศลปะลายไทยรวมไปถงงานวจยทเกยวของ เพอนาไปสรางเปนหนงสอ

ภาพอเลกทรอนกส รวมไปถงสรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2. ศกษาทฤษฏการศกษา ตลอดจนเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางหนงสออเลกทรอนกส 3. กาหนดขอบเขตเนอหา และจดมงหมายในการเรยนรของ หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบ

กลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 เพอนามาสรางบทเรยน 4. ดาเนนการผลตหนงสออเลกทรอนกสในรปแบบสอผสม เรองการพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตว

หมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 โดยมขนตอน ดงน 4.1 จดทาแผนภมขนตอนการดาเนนงาน (Flowchart) ของการผลตหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด

สตวหมพานต 4.2 ออกแบบองคประกอบภาพของหนงสออเลกทรอนกส

4.2.1 การจดองคประกอบจอภาพดานเนอหาและโครงสรางหนงสอภาพอเลกทรอนกส ขนตอนนใชโปรแกรม อลาสไตเตอร ซงเปนโปรแกรมทผวจยใชจดวางเนอหาและองคประกอบตางๆ ลงบนหนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ซงสามารถอธบายเปนขนตอนดงน

ขนตอนแรกจดพมพเนอหาดวยรปแบบตวอกษร THSarabunNew ซงเปนรปแบบตวอกษรทอานงาย สามารถปรบขนาดความใหญและหนาของตวอกษรใหอยในระดบ 16 อนเปนขนาดทเหมาะสมกบตวอกษรของหนงสออเลกทรอนกส จากนนกาหนดใหเฉดสตวอกษรเปนสนาตาลแก ซงเปนสททาใหดแลวรสกเหมอนเปนตวอกษรโบราณ เพอใหเขากบพนหลง ทใชเปนรปกระดาษเกา ขนตอมากาหนดกรอบพนทวางของหนาเอกสารเพอใชเปนพนทแสดงผลของภาพนงและภาพเคลอนไหว

4.2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มลาดบขนตอนดงน กาหนดวตถประสงคการเรยนร จากนนศกษาหลกการ วธการสรางนวตกรรมสอ เครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยน และการหาประสทธภาพของเครองมอ จากเอกสารและงานวจยทเกยวของพรอมสรางแบบทดสอบโดยใหสอดคลองกบเนอหายอยและจดประสงคการเรยนรแตละบทเรยน สรางขอสอบเปนชนดเลอกตอบ จานวน 4 ตวเลอก จานวนทงหมด 30 ขอ โดยแบงยอยเปนบทเรยน บทเรยนละ 10 ขอ ตอบถกได 1 คะแนน และตอบผดได 0 คะแนน

4.2.1 การจดวางภาพนงลงบนหนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส มวธการดงน นาภาพพนหลงทผานการตกแตงโดยโปรแกรมแตงภาพดวยโปรแกรม Photoshop มาจดวางลงบนพนทแสดงผลภาพของหนาหนงสอ รวมไปถงลายไทยและสตวหมพานตทวาดดวยโปรแกรม ILLUSTRATOR มาจดวางองคประกอบของภาพทงหมดจากนนบนทกไฟลเพอเตรยมสาหรบนามาสรางสอประสม


_________________________________________________________________________________

63

ภาพ 1 ภาพหนาปกหนงสออเลกทรอนกส ภาพ 2 ภาพแนะนาการใชหนงสออเลกทรอนกส ภาพโดย : ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ ภาพโดย : ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ ( บนทกภาพ 4 มนาคม 2556) ( บนทกภาพ 4 มนาคม 2556)

4.3 การสรางหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต เรมตนดวยการนาไฟลทเราเตรยมไวทงหมดมาจดในโปรแกรมโดยทงนผวจยได ใชขนาดของมาตรฐานหนาจอคอมพวเตอร คอ 1024X768 Pixel ในการสรางหนาจอของหนงสออเลกทรอนกส แลวนาไฟรทเตรยมไวมาจดวาง แลวเขยน Action Script ในสวนของ การพลกเปดหนาหนงสอ แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนในแตละบท และสวน Animate ของลายไทยรวมไปถงการเกบขอมลในสวนของคะแนนแตละบท เมอเสรจสนทงหมดแลวทาการบนทกผลงานจะไดหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต ทพรอมนาไปใชงาน

5.นาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานตไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ เพอนาไปปรบปรงแกไข ตามคดเหนของผเชยวชาญ

6.นาหนงสอภาพอเลกทรอนกสทปรบปรงแลวไปดาเนนการหาประสทธภาพ โดยการทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสโขทยวทยาคมทไมใชกลมตวอยาง โดยใหทาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 30 ขอ จากนนใหผเรยนศกษาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต แลวทาแบบทดสอบหลงเรยนจานวน 30 ขอ เพอทดสอบหาประสทธภาพของหนงสอภาพอเลกทรอนกส กอนทจะนาไปทดลองกบกลมตวอยาง

ภาพ 3 คาถามกอนเขาเนอหาบทนนๆ ภาพ 4 เนอหาภายในบทเรยน ภาพโดย : ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ ภาพโดย : ปรเมษฐ ธรรมธญลกษณ (บนทกภาพ 4 มนาคม 2556) ( บนทกภาพ 4 มนาคม 2556)


_________________________________________________________________________________

64

แผนภม 1 แผนภมแสดงขนตอนดาเนนการสรางหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต

ขนตอนการสราง

หนงสอภาพอเลกทรอนกส

รวมรวมขอมลเพอเตรยมผลต

หนงสอภาพอเลกทรอนกส

กาหนดโครงสรางและชอบเขต

ของหนงสอภาพอเลกทรอนกส

สรางสอประสมประกอบ

กาหนดโครงสรางและขอบเขต

ของหนงสอภาพอเลกทรอนกส

ขนตอนศกษาเอกสาร

และงานวจยท

เกยวของ

ทฤษฎการศกษา

เอกสาร เกยวกบลวดลายไทยและสตว

หมพานต

วธการสราง

สงเคราะหขอมลเพอ

ใชเปนแนวทางในการ

สรางหนงสอ

ขนตอนการตรวจสอบความ

ถกตองโดยผเชยวชาญ

ตรวจสอบ

ปรบปรงสอประสมประกอบ

สรางหนงสอภาพ

นาไปทดลองใชกบกลมคลายกลมตวอยางเพอหา

กลมภาคสนาม 50

ตรวจสอบสอบ

ปรบปรงหนงสอภาพ

จดทาหนงสอภาพอเลกทรอนกสฉบบสมบรณ

นาหนงสออเลกทรอนกสไปใช

ไม

แกไข ไมแกไข


_________________________________________________________________________________

65

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมลผลสมฤทธทางการเรยน และประสทธภาพของหนงสอภาพอเลกทรอนกส

ชดสตวหมพานต โดยมขนตอน ดงน 1. ผวจยนาหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวมรวมขอมลจากภาควชาศลปะและการออกแบบ คณะสถาปตยกรรม

ศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร เพอขอความอนเคราะหในการทดลองและเกบขอมลกบโรงเรยนสโขทยวทยาคม 2. ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดทาการแจงวตถประสงคของการทดลองและอธบายขนตอนการใชงานหนงสอภาพ

อเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ใหกลมตวอยางทราบและดาเนนการใหกลมตวอยางทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pre-test) แบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอใชเวลา 10 นาท และใหทาการศกษาบทเรยน 1 บทเรยน เปนเวลา 20-30 นาท โดยกลมตวอยางตองทาแบบทดสอบหลงเรยน (Post-test) จานวน 10 ขอ ควบคไปดวย

3. ผวจยใหกลมตวอยางทาแบบทดสอบกอนและหลงเรยนพรอมทงศกษาบทเรยน ไปดวยทงหมด 3 บทเรยน แลวจงรวบรวมคะแนนของแบบทดสอบทงกอนเรยนและหลงเรยนและนาผลคะแนนกอนเรยน (Pre-test) และหลงเรยน (Post-test) ไปวเคราะหเพอหาผลสมฤทธทางการเรยนของกลมตวอยาง

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม มขนตอนในการวเคราะห ดงน ผวจยนาแบบสอบถามทไดมาตรวจสอบความถกตอง ความสมบรณในการตอบแบบสอบถาม จากนนนามาลงรหสขอมล และนาขอมลจากแบบสอบถามมาประมวลผลดวยโปรแกรมสาเรจรปทางสถตเพอวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลสวนท 1 ตามแบบสอบถามนนผวจยไดดาเนนการประมวลผลและนาเสนอในรปแบบของตาราง การวเคราะหขอมลสวนท 2 ตามแบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน หลงจากไดใชหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต กลมสาระการเรยนรศลปะ สาหรบชนมธยมศกษาปท 6 ผวจยไดกาหนดเกณฑในการใหคะแนนความพงพอใจ ดงน

ระดบคะแนน 5 หมายความวา มากทสด ระดบคะแนน 4 หมายความวา มาก ระดบคะแนน 3 หมายความวา ปานกลาง ระดบคะแนน 2 หมายความวา นอย

ระดบคะแนน 1 หมายความวา นอยทสด

สถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานตสาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะใน

ระดบชนมธยมศกษาปท 6 ผวจยไดวเคราะหขอมลและใชวธการทางสถตไดแก คาเฉลย ( x )คารอยละ (Persent) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standdard Deviation) คาความยากงายของแบบทดสอบ (p) คาอานาจจาแนก (r) สถตทใชทดสอบสมมตฐานความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต (t-test dependent sample)


_________________________________________________________________________________

66

ผลการวจยและการอภปรายผล การวจยเรอง การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชน

มธยมศกษาปท 6 ผวจยไดเสนอผลการวเคราะหขอมลในรปแบบตารางประกอบคาบรรยายโดยใชสถต รอยละ คาเฉลย x เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และวเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนสอบกอนเรยนและหลงเรยนโดยใชสถต t-test dependent samples ดงตอไปน

ตาราง 1 แสดงผลการวเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนสอบกอนเรยนและหลงเรยนเพอหาโดยหนงสอภาพ อเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต การทดสอบความแตกตางโดยใชคา T (t-test)

(n=50)

ผลสมฤทธ n คะแนนเตม x S.D. df t

กอนเรยน หลงเรยน

X 30 30

16.02 21.70

3.19 2.27

49 9.87

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5

จากตาราง พบวาคะแนนเฉลยกอนเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต จานวน 30 ขอ ม x 16.02

และมคา S.D. ท 3.19 สวนคะแนนหลงเรยนมคา x 21.70 และมคา S.D. ท 2.27 ซงสรปไดวานกเรยนทเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมความแตกตางของคะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวาคะแนนทดสอบกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 2 แสดงผลการวเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญตอหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต

รายการ x S.D. ระดบความคดเหน

1.ดานองคประกอบ 1.1 การจดองคประกอบของวตถและสวนตางๆของ หนงสอภาพ 1.2 การใชหลกการออกแบบ 1.3 การออกแบบหนาจอ 1.4 การออกแบบพนหลง ภาพ และตวอกษร 1.5 การเวนระยะหางระหวางตวอกษรและวตถ 1.6 ความสมพนธในการออกแบบแตละหนาจอ

4.00 4.00 3.66 3.66 4.33 4.66

1.00 1.00 0.57 0.57 1.15 0.57

มาก

มาก มาก มาก มาก

มากทสด 2.ดานรปภาพ 2.1 การจดองคประกอบของวตถและสวนตางๆของ หนงสอภาพ 2.2 ขนาดของรปภาพ 2.3 การจดวางตาแหนงรปภาพ

4.00 4.00 3.66

1.00 1.00 0.57

มาก

มาก มาก มาก


_________________________________________________________________________________

67

2.4 ความนาสนใจในการใชรปภาพและภาพเคลอนไหว 2.5 ความเหมาะสมของการใชภาพและภาพเคลอนไหว

3.66 4.33

0.57 1.15

มาก

3.ดานขอความ 3.1 รปแบบของตวอกษรทใชอานงายชดเจน 3.2 ระยะหางของตวอกษร 3.3 การเนนและใหนาหนกขอความ 3.4 ขนาดของขอความ

4.00 4.00 4.66 4.66

1.00 1.00 0.57 0.57

มาก มาก

มากทสด มากทสด

4.ดานส 4.1 สพนหลง 4.2 สตวอกษร 4.3 สพนหลงสงผลใหรปภาพและขอความเดนชดเจน

4.00 3.66 4.33

1.00 0.57 0.57

มาก มาก มาก

5.ดานคณลกษณะของหนงสออเลกทรอนกส 5.1 การเชอมโยงไปยงสวนตางๆของหนงสอ 5.2 ปฏสมพนธโตตอบกบผเรยน 5.3 มภาพ เสยงและภาพเคลอนไหว 5.4 มการเชอมโยงขอมลทสมพนธของเนอหา

4.66 4.33 4.33 4.66

0.57 0.57 1.15 0.57

มากทสด มาก

มาก มากทสด

โดยรวม 4.14 0.78 มาก จากตาราง พบวาผเชยวชาญมระดบความคดเหน โดยรวมตอหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ในระดบด เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ความสมพนธในการออกแบบแตละหนาจอ การเนนและใหนาหนกขอความ ขนาดของขอความ และการเชอมโยงขอมลทสมพนธของเนอหา อยในระดบดมาก สวนความคดเหนในขออนๆ นนอยในระดบด ตาราง 3 ผลการวเคราะหความคดเหนของนกเรยนกลมตวอยางทมตอการเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต (n=50)

รายการ x S.D. ระดบความคดเหน

1.คาอธบายการใชหนงสออเลกทรอนกสชดเจน และเขาใจงาย 3.92 1.00 มาก 2.ลกษณะการจดอนดบเนอหา มความเหมาะสม 4.32 0.71 มาก 3.นกเรยนสามารถเขาใจเนอหาได 4.04 0.78 มาก 4.สตวอกษรทใช มความเหมาะสม 3.70 1.01 มาก 5.แบบตวอกษรมความเหมาะสม 3.42 1.01 ปานกลาง 6.สพน มความเหมาะสม สวยงาม 4.22 0.84 มาก 7.ปมหรอสญลกษณรป ทาใหนกเรยนสามารถควบคมการ ดาเนนการเรยนไดดวยตนอง

4.12 0.96 มาก

8.กจกรรมในหนงสออเลกทรอนกสนาสนใจ 4.22 0.99 มาก 9.นกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองไดอยางอสระ 4.16 0.91 มาก


_________________________________________________________________________________

68

10.นกเรยนสามารถทบทวนเนอหาไดดวยตนเองตลอด 4.16 0.88 มาก 11.แบบทดสอบวดความรกอนและหลงเรยนมความเหมาะสม 4.26 0.85 มาก 12.การใชขอมลภาพทสอความหมายทาใหหนงสออเลกทรอนกสมความ เหมาะสม

4.14 0.92 มาก

13.ขนาดของรปภาพมความเหมาะสม 4.20 0.72 มาก 14.การจดวางตาแหนงของรปภาพมความเหมาะสม 4.12 0.79 ด 15.การใชรปภาพและภาพเคลอนไหวทาใหเราความสนใจได มากนอย

3.80 1.10 มาก

16.การใชรปภาพและภาพเคลอนไหวมความเหมาะสม 3.76 1.02 มาก 17.การเชอมโยงสวนตางๆ ของหนงสอเหมาะสม 4.00 0.96 มาก 18.การเชอมโยงขอมลทสมพนธกนในดานเนอหาเหมาะสม 4.00 0.99 มาก รวมเฉลย 4.03 0.91 มาก

จากตาราง พบวากลมตวอยางมระดบความคดเหนโดยรวม ตอการเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานตอยในระดบ ด เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ลกษณะการจดเนอหา ความเขาใจในเนอหา สตวอกษรทใช ความเหมาะสมของส ปมหรอสญลกษณรป กจกรรมในหนงสอภาพอเลกทรอนกส ความสามารถในการเรยนรดวยตนเอง ความสามารถในการทบทวนบทเรยน แบบทดสอบวดความร การใชขอมลภาพทสอความหมาย ขนาดของรปภาพ การจดวางตาแหนงรป ภาพ การใชรปภาพและภาพเคลอนไหว การเชอมโยงสวนตางๆของหนงสอ และการเชอมโยงขอมลทสมพนธกนกบเนอหาทเหมาะสมของหนงสอภาพอเลกทรอนกสชดสตวหมพานต อยในระดบด สวนความคดเหนในขออนๆ นนอยในระดบปานกลาง

สรปผลการวจย การวจยเรอง การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 สามารถสรปไดดงน

1.หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สามารถสรปกระบวนการสรางหนงสออเลกทรอนกสออกเปนสองขนตอน ไดแก ขนตอนการออกแบบการสอน (Instructional Design) เปนขนตอนทผวจยไดศกษาทฤษฏการเรยนร เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสรางหนงสออเลกทรอนกส รวมถงเอกสารศลปะลายไทยและสตวหมพานต นาขอมลทไดจากการศกษามาสงเคราะหเปนแนวทางการสรางเนอหาของหนงสออเลกทรอนกส แลววเคราะหวตถประสงคการเรยนของผเรยนใหสอดคลองกบเนอหาทสรางขน จากนนกาหนดวธการสอน โดนเนนใหผเรยนศกษาหาความรจากหนงสออเลกทรอนกสดวยตนเอง และขนสดทายคอขนออกแบบจอภาพ (Screen Design) ซงเปนตวทเนนการนาสอหลายประเภท อาท ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงดนตร เฉดส มาแสดงผลรวมกบเนอหา เพอใหหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สามารถนาเสนอความร ซงเปนประโยชนอยางยงสาหรบผเรยนทสามารถศกษา ลวดลายไทยและสตวหมพานตไดตามความถนดของตนเอง

2.การวเคราะหความแตกตางระหวางคะแนนสอบกอนเรยนและคะแนนสอบหลงเรยนโดยใชหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สามารถสรปไดวากลมตวอยางทเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ขด สตวหมพานต มผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมความแตกตางของคะแนนสอบหลงเรยนสงกวาคะแนนสอบกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5


_________________________________________________________________________________

69

3. ความคดเหนโดยรวมของกลมตวอยางทมตอการใชงานหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต อยในระดบ ด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.03 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ลกษณะการจดเนอหา ความเขาใจในเนอหา สตวอกษรทใช ความเหมาะสมของส ปมหรอสญลกษณรป กจกรรมในหนงสอภาพอเลกทรอนกส ความสามารถในการเรยนรดวยตนเอง ความสามารถในการทบทวนบทเรยน แบบทดสอบวดความร การใชขอมลภาพทสอความหมาย ขนาดของรปภาพ การจดวางตาแหนงรป ภาพ การใชรปภาพและภาพเคลอนไหว การเชอมโยงสวนตางๆของหนงสอ และการเชอมโยงขอมลทสมพนธกนกบเนอหาทเหมาะสมของหนงสอภาพอเลกทรอนกสชดสตวหมพานต อยในระดบด ซงสรปไดวานกเรยนกลมตวอยางมความคดเหนตอการเรยนดวยหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต อยในระดบ ด

อภปรายผล ผลการวจย เรอง การพฒนาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชดสตวหมพานต สาหรบกลมสาระการเรยนรศลปะในระดบชนมธยมศกษาปท 6 มประเดนการอภปรายผล ดงน

1. การสรางหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ผวจยไดดาเนนการสรางหนงสออเลกทรอนกสซงมองคประกอบทสาคญ 2 สวน คอ องคประกอบดานการออกแบบการสอน (Instructional Design) และองคประกอบดวยการออกแบบจอภาพ (Screen Design) สาหรบองคประกอบดานการออกแบบนน ผวจยเนนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดปฏสมพนธกบบทเรยนของหนงสออเลกทรอนกสดวยตวของผเรยนเอง ซงวธการดงกลาวชวยใหผเรยนสามารถซมซบความรและสรางความเขาใจตอบทเรยนไดดยงขน นอกจากนการนาหนงสออเลกทรอนกสทใชสอประสมมาเปนสอการสอนยงสามารถกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจทจะศกษา ลวดลายไทยและสตวหมพานต ซงผวจยเชอวาคนทเรยนรไดดวยการรเรมของตนเองจะเรยนไดมากวาดกวาคนทเปนเพยงผรบ หรอรอใหครถายทอดวชาความรใหเทานน คนทเรยนรดวยตนเองจะเรยนอยางตงใจ มจดมงหมาย และมแรงจงใจ สามารถใชประโยชนจากการเรยนรไดดกวายาวนานกวาบคคลทรอรบคาสอนแตเพยงอยางเดยว ดานการออกแบบขอภาพนนผวจยไดนาสอประสมมาจดวางองคประกอบรวมกบเนอหาของหนงสออเลกทรอนกส ทงนเพราะสอประสมสามารถแสดงผลไดหลากหลายรปแบบ อาท อกขระ เฉดส ภาพนง ภาพวดทศน เสยง เปนตน คณสมบตสอทกลาวมานนเมอนามาใชประกอบเนอหาของบทเรยนจะทาใหมความนาสนใจยงขน สงผลใหผเรยนเขาใจเนอหาไดชดเจนและเปนแนวทางเดยวกนยงขน สอดคลองกบ ปลนธนา สงวนบญพงษ (2542, หนา 67) ทกลาววา สอประสม นนเปนเครองมอทมความสามารถในการประสมประสานอกขระสญลกษณ ภาพ รวมถงส เสยง ภาพนง และภาพวดทศนเขาดวยกนทาใหขอมลขาวสารมคณคาและนาตดตามเพมขน หนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต สรางขนมาจากโปรแกรม แฟลช ซงเปนโปรแกรมทสามารถนาไปสรางสอการเรยนการสอนทเปนสอมลตมเดย ภาพเคลอนไหว (Animation) และภาพกราฟกหลากหลายแบบทนาสนใจไดอยางมากมาย และประยกตใชเปนสวนประกอบของอกหลายๆโปรแกรมไดและมประสทธภาพสามารถบบอดไฟลใหมขนาดเลกเพอทจะสามารถนาไฟลไปใชแสดง ทไหนกไดโดยไมตองนาไปทงหมด มผลทาใหแสดงผลไดอยางรวดเรวและ นอกจากนนยงสามารถแปลงไฟลไปอยในฟอรแมตอนไดหลากหลายแบบแสดงใหเหนวาหนงสออเลกทรอนกสทสรางจากโปรแกรม แฟลช สามารถใหความรตามความถนดของผเรยน ซงเปนรากฐานนาไปสการเรยนรตลอดชวตของผเรยนสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) มพทธศกราช 2545 ทระบไวในหมวด 9 มาตราท 66 กลาววา ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมตวอยางทศกษาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต พบวากลมตวอยางมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5 ทงนเพราะหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต มการนาเสนอเนอหาบทเรยนรวมกบสอประสม อาท ขอความ ภาพนง เสยงบรรยายประกอบดนตร และ


_________________________________________________________________________________

70

ภาพเคลอนไหว ซงสอตางๆเหลานสามารถกระตนการเรยนรของผเรยนไดดกวาการนาเสนอสอใดๆ เพยงชนดเดยว อกทงยงเปนการเพมโอกาสใหกบผเรยนไดมทางเลอกในการศกษาศลปะลายไทย ตามความถนดของตนเอง ซงสอดคลองกบ ถนอมพร เลาหจรสแสง (2545, หนา72) ทกลาววา การนาเสนอเนอหามลตมเดย ไดแก ขอความ ภาพนง เสยง ภาพเคลอนไหว วดทศนสามมตโดยผสอนและผเรยนสามารถเลอกแบบการนาเสนอเพอใหเกดประสทธภาพการเรยนสงสด อกทงยงเออใหเกดปฏสมพนธกบบทเรยน ซงจะชวยสนบสนน ใหผเรยนเกดแรงจงใจและมความกระตอรอรนในการเรยนมากยงขน

3. ความพงพอใจตอการใชหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ของกลมตวอยางพบวามความคดเหนอยในระดบด ทงนเนองจากกลมตวอยางไดมโอกาสศกษา ลวดลายไทยและสตวหมพานตผานสอหลายชนดทรวมในหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต ผลการวจยไดแสดงใหเหนวาหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต เปนสอการสอนทมประสทธภาพด เหมาะสมอยางยงทจะนาไปใชเปนสอการสอนวชาศลปะ ทงนเพราะหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานตมความเหมาะสมดานเนอหาและดานการใชสอประสมประกอบบทเรยน กลาวคอเนอหาทผวจยทาขนนน มความครอบคลม ชดเจน เขาใจงาย เหมาะสมกบระดบผเรยน ในดานการใชสอประสมประกอบบทเรยนผวจยไดนาสอประเภทตางๆ อาท ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงบรรยายและเสยงดนตร มาประยกตใชรวมกบเนอหาของบทเรยน ทงนเพราะสอดงกลาวเมอนามาจดใหมการแสดงผลรวมกนในลกษณะของสอประสมจะชวยสงเสรมใหผเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนวชาศลปะ อกทงยงชวยใหผเรยนมทศนคตทดตอการเรยน

สาหรบหนงสอภาพอเลกทรอนกส ชด สตวหมพานต นอกจากจะเปนสอการสอนทชวยใหผเรยนไดมความรเกยวกบสตวหมพานตและลวดลายไทยแลว ยงเปนสอทสงเสรมใหผเรยนมทกษะการเรยนรเดวยตนเองอกดวย กลาวคอผเรยนสามารถทจะศกษาลวดลายไทยและสตวหมพานต จากสอหลากหลายประเภทตามความถนดของตนเอง ซงชวยใหผเรยนสามารถทาความเขาใจสงทตนเองไดศกษาไดดยงขน นอกจากนยงเปนแนวทางใหครผสอนไดออกแบบพฒนาสอการสอนในรายวชาตางๆใหสอดคลองกบปจจบนอกดวย

ขอเสนอแนะ 1. การนาหนงสออเลกทรอนกสไปใชเปนสอการเรยนการสอนวชาศลปะ ครผสอนควรใหเวลาแกผเรยนไดศกษา

บทเรยนของหนงสออเลกทรอนกสในแตละบท อยางเหมาะสม ทงนเพอใหผเรยนไดมโอกาสศกษาหนงสออเลกทรอนกสทงในแงเนอหาและการใชงานอยางครบถวน

2. กรณทผเรยนตองการศกษาหนงสออเลกทรอนกส นอกเวลาเรยน ผผลตหนงสออเลกทรอนกสควรจดทาคมอวธการใชหนงสออเลกทรอนกส โดยละเอยด แนบมาพรอมกบแผน CD-ROM ทบนทกโปรแกรมสาหรบอานหนงสออเลกทรอนกส และควรม E-Mail Address สาหรบตดตอขอขอมลเพมเตม เมอผเรยนมปญหาตดขดในการใชงานหนงสออเลกทรอนกส

3. กอนการใชงานหนงสออเลกทรอนกส ควรสารวจ และตรวจเชคสภาพเครองคอมพวเตอรใหพรอมใชงานทกครง และควรตรวจสอบคณสมบตของเครองคอมพวเตอรใหสามารถรองรบการทางานของโปรแกรมหนงสออเลกทรอนกส


_________________________________________________________________________________

71

เอกสารอางอง กดานนท มลทอง. (2543). เทคโนโลยการศกษาและวฒนธรรม. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2545). Designing e-Learning : หลกการออกแบบและการสรางเวบเพอการเรยนการสอน. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม. นรช สดสงข. (2548). การวจยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: โอ.เอส. พรนต ตงเฮาส. หนา 45-50. นพวรรณ หมนทรพย. (2539). การออกแบบเบองตน. กรงเทพฯ:โชตนาพรนตง จากด. นวลนอย บญวงศ. (2542). หลกการออกแบบ.(พมพครงท 1) กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วารนทร รศมพรหม. (2542). การออกแบบและพฒนาระบบการสอน. กรงเทพฯ: ภาควชา เทคโนโลยทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

การศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง

และขนาดยอม (SMEs)

พจนธรรม ณรงควทย¹ ทรงวฒ เอกวฒวงศา² และอดมศกด สารบตร³

STUDY AND DEVELOPMENT PROCESS FOR

SMALL AND MEDIUM ENTERPRISE FROM LEATHER WASTE USAGE

Pojtom Narongwit ¹ Songwut Egwutvongsa² and Udomsak Saributr³

¹ นกศกษา สาขาวชาเทคโนโลยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร

ลาดกระบง 2 3อาจารย สาขาวชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ¹ Graduate students, Department of Industrial Product Design, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok 2 3Lecturer, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok *Corresponding author, E –mail address : [email protected],[email protected],[email protected]

บทคดยอ

งานวจยพบวา กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) วสาหกจชมชนกระเปาหนงตอ มการทงเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการอตสาหกรรมไปโดยเสยเปลา 30-40 กโลกรม/เดอน วสาหกจชมชนกระเปาหนงวว ทงเศษหนงเหลอทง 60-80 กโลกรม/เดอน วสาหกจชมชนกระเปาหนงปลากระเบน ทงเศษหนงเหลอทง 10-20 กโลกรม/เดอน ซงแบงประเภทของเศษหนงเหลอทงไดเปน 1) เศษหนงเหลอทงจากการตดเยบ 2) เศษหนงเหลอทงจากการปมหนงดวยเครองไฮโดรลค 3) เศษหนงเหลอทงจากรอยตาหนบนแผนหนง พบวา กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ไมไดใชประโยชนจากเศษวสด ผวจยจงนา กระบวนการตดกาวแผนหนง (Cementing Leather) และ กระบวนการเยบหนง (Sewing Leather) มาประยกตใชเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการกลบมาสกระบวนการผลตอกครง เพอพฒนาเปนผลตภณฑทมความคมคาทางเศรษฐกจ ดานกระบวนการตดกาวแผนหนง พบวา กาวขาว มความเหมาะสมทสดในการนามาประยกตใชในกระบวนการตดกาวแผนหนง (Cementing Leather) ดานกระบวนการเยบหนง พบวา รปแบบการเยบเฉพาะสวนสองดาน มความเหมาะสมทสดในการนามาประยกตใชสาหรบกระบวนการเยบเศษหนงเหลอทง จากผลประเมนการพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) พบวา ผลตภณฑกระเปามความเหมาะสมมากทสดในการประยกตใชกระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง โดยผวจยไดนาแนวคดการออกแบบทสบเนองจากธรรมชาต มาออกแบบชดกระเปาโดยองรปทรงธรรมชาตจากปลาปกเปา และใชทฤษฎการกระจายหนาทเชงคณภาพ วศวกรรมยอนรอยในการคดเลอกรปแบบกระเปาทมความเหมาะสมทงสน 5 รปแบบ เพอการประเมนแบบโดยผทรงคณวฒและผเชยวชาญ ซงความคดเหนตอผทรงคณวฒและผเชยวชาญทมตอผลตภณฑชดกระเปาจากเศษหนงเหลอทง ทง 5 รปแบบ โดยรวม พบวา ผทรงคณวฒและผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวา ผลตภณฑชดกระเปาจากเศษหนงเหลอทง รปแบบท 2 กระกอบไปดวยกระเปาหหว, กระเปาสะพายขาง และกระเปาถอ องการออกแบบจากรปทรงปลาปกเปาสกล Dicotylichthys มความเหมาะสมมากทสด คาสาคญ : อตสาหกรรมกระเปา กระบวนการ เศษหนงเหลอทง


_________________________________________________________________________________

73

ABSTRACT

The research found groups of bags(handbag) industries, Small and Medium Enterprise (SMEs) of

leather bag haves craps waste from process of industrial by 30-40 kg/month. Small and Medium Enterprise of leathers handbag from cow disposed the waste of leather around 60-80 kg/month. Small

and Medium Enterprise of leathers handbag from stingray have disposed the waste leather 10-20 kg/month, which can classify the waste of leather scraps as follows; 1. Leather scraps from the sewing(cutting) 2. Leather scraps from the pumps process with hydrochloric machine 3. Leather scraps from the defect on the leather. We found the Small and Medium Enterprise of leathers don’t use these scraps, so the researcher take the process cementing leather and sewing leather applied with the leather scraps from the waste back to the production process again, to develop a product with an economic value.The process of gluing adhesive leather, found that white glue is most appropriate to applied with the process of cementing leather. The process of sewing patterns(sewing leather), found that pattern sewing on two sides are the best suitable for applied with the sewing(specific parts) waste leather process. From the evaluation of developing product by implement the waste of leather from small groups of handbag industries, found bags/handbags product are most suitable applied to used the utilization from these waste leathers. Researchers had used the design as the natural concepts to design bags based on natural shape of Puffer fish and used the distribution quality function theory reverse engineering for select styles of appropriate handbags to 5 styles, for evaluated patterns by the professionals. The overall, we found experts and professionals have the same opinions about products of leather bags style 2 that used the design reference from shape of Puffer fish (family Dicotylichthys) which is the most appropriate. Keywords : Bags/handbags industries, process of implement waste leather, Small and Medium Enterprise (SMEs)

บทนา ในระบบอตสาหกรรม ตนทนทางการผลตเปนสงสาคญในการแขงขน และผลกดนเพอใหเกดพฒนาการของวงการอตสาหกรรมเครองหนงไทย วตถดบจงเปนหนงในตนทนทางการผลตทมคา และทกวงการอตสาหกรรมตองคดคนทจะประยกตใชวตถดบนนๆใหคมคามากทสด ในอตสาหกรรมเครองหนงไทย เครองหนงรปแบบตางๆเมอผานกระบวนการแปรรปเปนผลตภณฑแลว กจะเกดเศษเหลอใชในกระบวนการอตสาหกรรม ซงเศษเหลอใชเหลานจะถกสงตอและขายใหกลมอตสาหกรรมเครองหนงอนๆ ทใชเครองหนงทเลกลงในการแปรรปเปนผลตภณฑ หนงในอตสาหกรรมเหลานนคออตสาหกรรมกระเปาหนง ทมการรบซอเศษหนงเหลอใชจากกระบวนการอตสาหกรรมมาประยกตใชดวยกระบวนการตางๆ เรยกวาเปนกลมวสาหกจชมชนทรจกใชเศษเหลอใชจากกระบวนการอตสาหกรรมใหเปนประโยชน และสรางรายไดใหแกชมชน นอกจากกระบวนการแปรรปเศษหนงเหลอใช จากกระบวนการอตสาหกรรมเปนผลตภณฑกระเปาแลว กลมวสาหกจชมชนเหลานกรจกการใชกระโยชนจากเศษหนงทเหลอจากการตดเยบเศษหนงอกทหนง ดวยการแปรรปเปนผลตภณฑขนาดเลก ไดแก ของชารวย ขนอยกบการประยกตใชเศษหนงของกลมวสาหกจชมชนนนๆ แตถงกระนนชองโหวของกระบวนการแปรรป


_________________________________________________________________________________

74

เศษหนงเหลอใชจากกระบวนการอตสาหกรรม กยงทาใหเกดเศษหนงเหลอทง ทมปรมาณมากในแตละวนทผประกอบการของวสาหกจชมชนเหลานตองทงไปอยางนาเสยดาย เพราะไมสามารถแปรรปไปเปนผลตภณฑอนๆไดอก ผวจยจงเหนความสาคญของการศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) เพอการพฒนากระบวนการและประยกตใชเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการอตสาหกรรม ใหเกดประโยชนสงสด ในรปแบบของผลตภณฑทเหมาะสม และสามารถสรางรายไดใหแกวสาหกจชมชน

วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) 2. เพอพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) 3. เพอพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาด ยอม (SMEs) 4. เพอประเมนความพงพอใจกลมผบรโภค ทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง

ขอบเขตของการวจย ในการวจยครงน ผวจยมงเนนทจะศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) เพอพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทงและพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง โดยไดกาหนดขอบเขตการวจย ดงน

1. เพอศกษากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs)

แหลงขอมล คอ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง ภายในเขตเขตกรงเทพฯและปรมณฑล กลมตวอยาง คอ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง ภายในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลจานวน 9 กลม ไดแก กลมวสากจชมชนกระเปาหนงตอ 3 กลม วสาหกจชมชนกระเปาหนงวว 3 กลม และ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงปลากระเบน จานวน 3 กลม

2. เพอพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs)

แหลงขอมล คอ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง ภายในเขตเขตกรงเทพฯและปรมณฑล กลมตวอยาง คอ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง ภายในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลจานวน 9 กลม ไดแก กลมวสากจ

ชมชนกระเปาหนงตอ 3 กลม วสาหกจชมชนกระเปาหนงวว 3 กลม และ กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงปลากระเบน จานวน 3 กลม 3. เพอพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) แหลงขอมล คอ ผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ ผทรงคณวฒดานเครองหนง และผเชยวชาญดานการผลตเครองหนง ภายในเขตเขตกรงเทพฯและปรมณฑล กลมตวอยาง คอ ผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ ผทรงคณวฒดานเครองหนง และผเชยวชาญดานการผลตเครองหนง ภายในเขตเขตกรงเทพฯและปรมณฑล ไดแก ผทรงคณวฒดานการออกแบบผลตภณฑ 3 ทาน ผทรงคณวฒดานเครองหนง 3 ทาน และผเชยวชาญดานการผลตเครองหนง 3 ทาน


_________________________________________________________________________________

75

4. เพอประเมนความพงพอใจกลมผบรโภค ทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง แหลงขอมล คอ ผบรโภคและผทสนใจในสนคา และผลตภณฑกระเปาหนง ภายในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล

กลมตวอยาง คอ ผบรโภคและผทเดนทางมาเยยมชมสนคา และผลตภณฑกระเปาหนง ภายในศนยแสดงและจดจาหนายสนคาโอทอป กรงเทพฯ หางสรรพสนคาธญญาพารค ศรนครนทร วนท 25 ธนวาคม พ.ศ.2556 จานวน 100 คน

วธการดาเนนการวจย ในการศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ผวจยไดกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน 1. ศกษาถงกระบวนการใชประโยชน จากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ไดแก ขอมลดานเศษหนงเหลอทงและการใชประโยชน โดยใชเครองมอการสงเกต และสมภาษณของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) 2. พฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ดวยกระบวนการดงตอน (ชตมณฑ ฝอยหรญ.2535 : 74), (ประสพ ลเหมอดภย. 2544 : 127)

2.1 กระบวนการตดกาวแผนหนง (Cementing Leather) 2.2 กระบวนการเยบหนง (Sewing Leather)

3. พฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) โดยใชทฤษฎการกระจายหนาทเชงคณภาพ วศวกรรมยอนรอย (มณฑล ศาสนนนทน . 2550 : 71) ในการประเมนรปแบบผลตภณฑทมความเหมาะสม และประเมนโดยผทรงคณวฒดานการออกแบบ ผเชยวชาญดานเครองหนง และ ผเชยวชาญดานการผลต 4. ประเมนความพงพอใจกลมผบรโภค ภายในศนยแสดงและจดจาหนายสนคาโอทอป กรงเทพฯ หางสรรพสนคาธญญาพารค ศรนครนทร วนท 25 ธนวาคม พ.ศ.2556 ทมตอผลตภณฑชดกระเปา จากการประยกตใชเศษหนงเหลอทงโดย

ผลการวเคราะหขอมล การศกษาและพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs)

ผวจยไดดาเนนงานและวเคราะหขอมลจากการศกษา โดยดาเนนงานวจยใหสอดคลองตามวตถประสงคทวางไวขางตน ตามการวเคราะหขอมลเพอหาผลตามวตถประสงค ดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลขนตอนการศกษาถงกระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ผลการรวบรวมขอมลเกยวกบปรมาณเศษวสดประเภทเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ภายในเขตกรงเทพและปรมณฑล 9 แหง พบวา วสาหกจชมชนกระเปาหนงตอ มการทงเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการอตสาหกรรมไปโดยสญเปลา 30-40 กโลกรม/เดอน วสาหกจชมชนกระเปาหนงวว ทงเศษหนงเหลอทง 60-80 กโลกรม/เดอน วสาหกจชมชนกระเปาหนงปลากระเบน ทงเศษหนงเหลอทง 10-20 กโลกรม/เดอน ซงแบงประเภทของเศษหนงเหลอทงไดเปน 1) เศษหนงเหลอทงจากการตดเยบ 2) เศษหนงเหลอทงจากการปมหนงดวยเครองไฮโดรลค 3) เศษหนงเหลอทงจากรอยตาหนบนแผนหนง


_________________________________________________________________________________

76

ภาพ 1 แสดงวงจรการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง ผลจากการสมภาษณ ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ภายในเขตกรงเทพและปรมณฑล พบวา ดานลดการใชวสด (Reduce) พบวา กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงมความเหนดวยเปนอยางยงในการทจะนาเอาเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการอตสาหกรรมกระเปา มาใชใหเกดประโยชนสงสด โดยผานกระบวนการแปรรปใดๆกตาม เพอใหเหลอเศษเหลอทงในปรมาณทนอยลงกวาเดม และสรางมลคาเพมใหกบเศษหนงขนาดเลกในการแปรรปมาเปนผลตภณฑกระเปาหนงตอ การใชเศษเหลอทงเหลานมาประยกตใหเกดความคมคา กจะทาใหสรางผลตภณฑไดมาก ในขณะทเสยวสดไปเทาเดม กลาวคอเปนการลดการใชวสดอยางสนเปลอง และไดผลตภณฑกระเปาหนงตอทมมลคาเพมขน ทาใหเกดการประหยดตนทน และสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑในกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง

ดานกระบวนการทสามารถใชวสดซา (Reuse) กลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงมความเหนดวยเปนอยางยงในการทจะนาเอาเศษหนงเหลอทงจากกระบวนการอตสาหกรรมของทางวสาหกจชมชน มาขนรปดวยกระบวนการตางๆ เพอนาเศษหนงเหลานนกลบมาใชใหเกดประโยชนอกครงหนง โดยไดกลาวถงวสาหกจชมชนกระเปาหนงตอ ทเนนการรบซอเศษหนง เพอนามาทาเปน “กระเปาหนงตอ” โดยการตอหนงเขาดวยกนและเยบขนรปเปนกระเปา ซงมราคาไมแพงนก เรมตนตงแต 30 บาท ไปจนถง หลก 2,000 บาทขนไป โดยรบซอเศษหนงจากโรงงานทากระเปารายใหญทงเศษหนงทมขนาดเลก และเศษหนงทเคยผานกระบวนการแปรรปแลว จานวนรบซอครงละ 500 กโลกรม เศษหนงทรบซอจะคละๆกนมา ไมสามารถกาหนดสได ซงสวนมากสพนฐานทพบมากทสดในเศษหนงจะเปน สนาตาล และ สดา สาหรบเศษหนงทรบซอมา สามารถแบงออกเปน 3 ขนาด 3 ราคา คอขนาด ใหญ กลาง และเลก ทงนเศษหนงขนาดเลก มราคาตงแต 39 บาท ไปจนถง 55 บาท ตอ 1 กโลกรม เศษหนงขนาดเลกจะสามารถนามาตอเปนกระเปาใสเหรยญขนาดเลกได หรอกระเปาขนาดเลกอนๆ เศษหนงขนาดกลางมราคากโลกรมละ 80 บาท เหมาะสมในการนามาทากระเปาถอขนาดกลาง หรอกระเปาสะพายขนาดกลาง และขนาดทใหญทสดของเศษหนงอยทราคากโลกรมละ 120 บาท ซงเหมาะสมในการนามาประยกตตอเปนกระเปาขนาดใหญ ซงเศษหนงทเหลอทงคละกนนจะมปรมาณทตองทงตอเดอน ในปรมาณมาก ซงทางกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงตอเหลานรบวสดเศษหนงทตกคางจากกลมอตสาหกรรมขนาดใหญทงเศษหนงทมขนาดเลก และเศษหนงทผานการใชงานแลว เพอใชซาตออกทอด ไมวาจะเปนลกษณะของเศษหนงทเกดจากเศษจากการตดเยบ หรอชารด การใชประโยชนจากเศษหนงเหลาน เปนกระบวนการทจาเปนยงสาหรบกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงตอทจะคดกระบวนแปรรปเศษหนงจากอตสาหกรรมขนาดใหญเหลาน ใหเกดเปนผลตภณฑทเกดประโยชนสงสดเพอสรางรายไดใหแกชมชน ดานการนาวสดในกระบวนการกลบมาใชใหม (Recycle) ในดานการนาวสดในกระบวนการกลบมาใชใหมของกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง พบวา ทางกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงมความตองการในการใชวสดหลงการแปรรปดวยกระบวนการตางๆมาใชอยางเปนระบบ เพอทาใหสามารถใชวสดไดอยางมคณคามากขน ใหสามารถใชวสดเหลอทงและวสดทผานการใชงานแลวกลบมาอกครง โดยสงเกตไดจากการทกลมวสาหกจชมชนเรมนาเศษเหลอทงจากกระบวนการขนรปกระเปา นามาเขาสกระบวนการอดกระแทกดวยบลอกใบมด หรอการตดเปนสวนตามความตองการ เพอทจะประยกตใชเปนกระเปาหนง


_________________________________________________________________________________

77

ตอ หรอวสดประดบอนๆ อกหลากหลาย ซงการนาวสดมาใชใหมในลกษณะนจะทาใหเพมขนตอนดานเวลาและแรงงานขนไปอก สงเกตไดจากการตอเศษหนงของกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนงตอ พบวา ยงเศษหนงมขนาดเลกเทาไร การเยบตอกนกยงทาไดยากและเสยเวลามากขนเทานน ทาใหเกดความเหนสอดคลองกนวาควรจะมการพฒนากระบวนการเยบและประยกตใชเศษหนงเหลอทงเหลานกลบมาใชใหม โดยทกระบวนการไมมความซบซอนในเรองตนทนและเวลา มความงายและแปลกใหมผสมผสานกน โดยใชวสด อปกรณ และศกยภาพทกลมวสาหกจชมชนพงกระทาไดอยางมความเหมาะสม

2. ผลการวเคราะหขอมลขนตอนการพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs)

ผวจยไดศกษาทฤษฎ เอกสารทเกยวของ และขอมลจากการลงพนท การสงเกต และสมภาษณ ในการวเคราะห เพอเปนแนวทางในการพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ภายในเขตกรงเทพและปรมณฑล 9 แหง สามารถสรปกระบวนการได ดงน

1. กระบวนการตดกาวแผนหนง (Cementing Leather) กระบวนการตดกาวแผนหนงเปนกระบวนการทผวจยไดประยกตใชจากองคความรจากการลงพนท การสงเกต และสมภาษณ ในการศกษาถงกระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) เพอเปนแนวทางในการพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) โดยมขนตอนกระบวนการดงตอไปน

1) คดเลอกเศษวสดประเภทหนงทมความเหมาะสมกบการใชประโยชน คอ จะตองเลอกเศษหนงทมขนาดเหมาะสม มพนทการใชงานคงเหลอระดบ 1 นวขนไป และสวนทใชการไดควรเลอกสวนทไมมรอยตาหน หรอรอยชารด

2) สรางบลอกใบมดรปทรงเลขาคณต ทมความกวางและยาวอยางตา 1 นว คอ กรณน ผวจยเลอกใชรปทรง สเหลยมจตรส สเหลยมขนมเปยกปน และหกเหลยม โดยมความกวางของบลอคใบมดเทากบ 1 นว 3) นาเศษหนงจากการคดเลอก เขาอดกระแทกดวยบลอกใบมดรปทรงตางๆ คอ จดเรยงบลอคใบมด หรอบลอกใบมดแบบมดามตอก ใหสามารถใชประโยชนจากเศษหนงไดอยางคมคาทสด 4) นาเศษหนงทผานการอดกระแทกดวยบลอกใบมด ทากาวดานทเปนหนงดาน คอ ควรเลอกทากาวดานทเปนหนงดาน เพอใหเศษหนงสามารถยดตดกบวสดอนๆไดมประสทธภาพกวาดานมน และทากาวทแผนวสดดวยอกทสาหรบการแปะเศษหนง การทากาวควรใชความปราณตเพอใหเนอกาวครอบคลมแผนเศษหนง 5) ตดแผนหนงตอกนลงบนวสดชนดอน เชน ผา หนงเทยม คอ จดเรยงเศษหนงตอกนบนวสดตามความตองการ โดยตดเศษหนงตอกนใหชดโดยไมใหมชองวางระหวางรอยตอ 6) ใชคอนยาง หรอคอนหนาเรยบ ทบลงบนแผนเศษหนงใหตดแนนเขาดวยกน คอ การตอกคอนเปนสงสาคญทจะทาใหเศษหนงนนตดกาวแนนทนนานยงขน ทงยงทาใหเศษหนงตอเรยบเปนพนเดยวกน 7) นาแผนวสดจากเศษหนงไปประยกตใชในการขนรปผลตภณฑ คอ นาแผนวสดเศษหนงจากกระบวนการตดกาวแผนหนง ไปประยกตใชในการเยบตด หรอเปนวสดประดบตางๆ จากการศกษาลงพนท การสงเกต และการสมภาษณ ผวจยพบวา ดานกระบวนการตดกาวแผนหนงสามารถนามาประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑได โดยขนอยกบลกษณะของกาวทใชและสามารถประยกตใชไดกบงานเครองหนงบางสวน เชนการทาวสดประดบ หรอการทาแผนรองพนของกระเปา ซงจะตองเปนสวนทไมผานการสมผสหรอเสยดสบอยนก เพราะดวยอายของกาวนนจะมการหลดลอนงายถาเกดการเสยดส หรอการจบตอง


_________________________________________________________________________________

78

ภาพ 2 แสดงขนตอนของกระบวนการตดกาวแผนหนง

2. กระบวนการเยบหนง (Sewing Leather) กระบวนการเยบหนง เปนกระบวนการทผวจยไดประยกตใชจากองคความรจากการลงพนท การสงเกต และ

สมภาษณ ในการศกษาถงกระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) เพอเปนแนวทางในการพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) โดยมขนตอนกระบวนการดงตอไปน

1) คดเลอกเศษวสดประเภทหนงทมความเหมาะสมกบการใชประโยชน คอ จะตองเลอกเศษหนงทมขนาดเหมาะสม มพนทการใชงานคงเหลอระดบ 1 x 2.5 นวขนไป และสวนทใชการไดควรเลอกสวนทไมมรอยตาหน หรอรอยชารด

2) สรางบลอกใบมดรปทรงสเหลยมผนผา ทมความกวางและยาว 1 x 2.5 นว โดยอาศยขอมลจากการสมภาษณ ซงพบวา รปทรงสเหลยมผนผามความเหมาะสมทสด ทงในดานการแปะกาวเพอยดสาหรบเยบ ทงยงสามารถประยกตใชดวยการเยบรปแบบตางๆไดอยางเหมาะสม ขนาดของบลอคใบมดทรงสเหลยมผนผา ทเหมาะสมคอ ขนาด 1 x 2.5 นว

3) นาเศษหนงจากการคดเลอก อดกระแทกดวยบลอกใบมด คอ การอดกระแทกดวยบลอกใบมด หรอใชบลอกใบมดตดดามตอก โดยจดเรยงบลอกใบมดใหสามารถใชประโยชนจากเศษหนงไดอยางคมคาทสด

4) ทากาวแบบเฉพาะสวนบนเศษหนง และวสดพนผว โดยทากาวในแนวยาวบนวสดพนผว และเวนระยะการทากาวหางกนประมาณ 1 - 1.5 นว ตามแตความตองการของผผลต ทจะเยบเศษหนงตองการความถของการเยบมากนอยแคไหน

5) ตดเศษหนงขนาด 1 x 2.5 นว แบบเฉพาะสวนลงบนวสดพนผว โดยแบงการตดออกเปน 2 รปแบบ คอ (1) การตดเศษหนงแบบเฉพาะสวนเพยงดานเดยว เปนการตดเศษหนงกบกาวเพอยดสาหรบการ

เยบเพยงดานบน และปลอยสวนทเหลอใหอสระ (2) การตดเศษหนงแบบเฉพาะสวนเพยงสองดาน เปนการตดเศษหนงกบกาวเพอยดสาหรบการ

เยบเพยงสองดาน คอ ดานขางของทงสอง โดยยนเศษหนงเขาดวยกนเพอใหเกดพนผวลกษณะนน 6) ใชคอนหนาเรยบ ทบลงบนเศษหนงสวนทตดกาวใหตดแนนเขาดวยกน สาหรบการตอกคอนถอเปน

ขนตอนสาคญทจะทาใหเศษหนงนนตดกาวแนนทนนานยงขน ทงยงทาใหเศษหนงตอเรยบเปนพนเดยวกน 7) เยบเศษหนงสวนทตดกาว ยดตดกบวสดพนผว โดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

(1) การเยบแบบเฉพาะสวนเพยงดานเดยว ซงเปนการเยบเฉพาะสวนโดยการเดนจกรเยบเฉพาะดานบนของเศษหนงทแปะกาว และปลอยชายของเศษหนงอสระ

(2) การเยบเฉพาะสวนเพยงสองดาน ซงเปนการเยบเฉพาะสวนโดยการเยบเพยงดานขางของเศษหนง โดยเทคนคนจะทาใหไดพนผวของเศษหนงออกมาในลกษณะนน


_________________________________________________________________________________

79

8) นาแผนวสดจากเศษหนงไปประยกตใชในการขนรปผลตภณฑ ผวจยไดแบงกระบวนการเยบเปน 2 รปแบบ คอ

(1) กระบวนการเยบแบบเฉพาะสวนดานเดยว (2) กระบวนการเยบแบบเฉพาะสวนสองดาน

ซงลกษณะของการเยบแบบเฉพาะสวนทผวจยพฒนาขนจะสามารถชวยลดระยะเวลาการตอเศษหนงมากกวาการตอเศษหนงรปแบบเดมทจะใชการตอแบบเตมสวน ทาใหเสยเวลาในการเยบในทกดานของเศษหนง เพอใหยดตดเขาดวยกน ซงนอกจากเปนกระบวนการทใชเวลาแลว ยงสนเปลองดายมากกวากระบวนการทผวจยพฒนา

ภาพ 3 แสดงขนตอนของกระบวนการเยบเศษหนงแบบเฉพาะสวน

ผลการวเคราะหแบบประเมนการพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทงกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ไดแก กระบวนการตดกาวแผนหนง และกระบวนการเยบหนง

ผวจยไดศกษาทฤษฎ เอกสารทเกยวของ และขอมลจากการลงพนท การสงเกต และสมภาษณ เพอนามาใชในการวเคราะหการพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ภายใตกรอบแนวคดในการนาชนสวนเศษหนงมาตดประกอบ มดงน


_________________________________________________________________________________

80

ตารางท 1 ผลการวเคราะหประเมนการพฒนา ดานกระบวนการตดกาวแผนหนง (Cementing Leather) เกณฑการประเมน กาวขาว กลมหนงตอ กลมหนงวว กลมหนงปลากระเบน

รายละเอยด x S.D. S.D. x S.D.

1. ความเหมาะสมของกระบวนการผลต 4.67 0.58 4.33 0.58 4.33 0.58 2. การนามาประยกตใชในการออกแบบ 4.33 0.58 4.00 1.00 4.00 1.00 3. การตดกาว มความสวยงามเปนระเบยบ 4.67 0.58 4.33 0.58 4.00 1.00 4. อายการใชงานของกาวเมอตดกบวสด 4.33 0.58 3.67 0.58 4.33 0.58 5. ความแขงแรงทนทาน 4.33 0.58 4.00 1.00 4.00 1.00 6. ความคมคาทางดานการเพมมลคา 4.00 0.00 4.00 1.00 4.33 0.58

รวม 4.39 0.48 4.06 0.79 4.17 0.79 เกณฑการประเมน กาวเหลอง กลมหนงตอ กลมหนงวว กลมหนงปลากระเบน

รายละเอยด x S.D. x S.D. x S.D.

1. ความเหมาะสมของกระบวนการผลต 4.33 0.58 4.00 1.00 4.00 1.00 2. การนามาประยกตใชในการออกแบบ 4.33 0.58 3.67 0.58 3.33 0.58 3. การตดกาว มความสวยงามเปนระเบยบ 3.33 0.58 3.33 0.58 3.00 0.00 4. อายการใชงานของกาวเมอตดกบวสด 3.67 0.58 3.33 0.58 3.67 0.58 5. ความแขงแรงทนทาน 3.67 0.58 4.00 1.00 3.33 0.58 6. ดานการเพมมลคากบเศษวสด 3.67 0.58 4.00 1.00 4.00 1.00

รวม 3.83 0.58 3.72 0.79 3.56 0.62 เกณฑการประเมน ซงกาว กลมหนงตอ กลมหนงวว กลมหนงปลากระเบน


1. ความเหมาะสมของกระบวนการผลต 3.33 0.58 3.67 0.58 3.33 0.58 2. การนามาประยกตใชในการออกแบบ 3.00 0.00 3.33 0.58 3.67 0.58 3. การตดกาว มความสวยงามเปนระเบยบ 3.67 0.58 3.67 0.58 3.00 0.00 4. อายการใชงานของกาวเมอตดกบวสด 2.33 0.58 2.00 0.00 2.33 0.58 5. ความแขงแรงทนทาน 2.33 0.58 2.33 0.58 2.00 0.00 6. ดานการเพมมลคากบเศษวสด 3.33 0.58 3.67 0.58 2.67 0.58

รวม 3.00 0.48 3.11 0.48 2.83 0.38 ตารางท 1 จากการวเคราะหโดยรวมพบวาการใช กาวขาว มความเหมาะสมทสดในการนามาประยกตใชใน

กระบวนการตดกาวบนแผนหนง รองลงมาคอการใชกาวเหลอง ซงกาวทง 2 ชนดนจดอยในประเภทกาวเคมทมคณสมบตการยดตดคอนขางสง ทาใหมความแขงแรงทนทานเมอประยกตใชในการออกแบบ กาวทเหมาะสมนอยทสด คอ ซงกาว เนองจากเปนกาวทมคณสมบตยดตดไดเพยงชวคราว


_________________________________________________________________________________

81

ตารางท 2 ผลการวเคราะหประเมนการพฒนา ดานกระบวนการเยบหนง (Sewing Leather) การเยบเฉพาะสวนดานเดยว กลมหนงตอ กลมหนงวว กลมหนงปลากระเบน


1. ความเหมาะสมของกระบวนการผลต 4.67 0.58 3.33 0.58 3.00 1.00 2. ความแปลกใหมของแนวคด 3.33 0.58 3.33 0.58 3.00 0.00 3. การนามาประยกตใชในการออกแบบ 3.67 0.58 3.33 0.58 3.33 0.58 4. ความมคณคาดานความสวยงาม 4.00 0.00 3.67 0.58 4.00 1.00 5. ความแขงแรงทนทาน 3.33 0.58 3.67 0.58 3.33 0.58 6. ดานการเพมมลคากบเศษวสด 4.00 1.00 3.67 0.58 3.00 0.00

รวม 3.83 0.55 3.50 0.58 3.28 0.53 การเยบเฉพาะสวนสองดาน กลมหนงตอ กลมหนงวว กลมหนงปลากระเบน


1. ความเหมาะสมของกระบวนการผลต 4.67 0.58 4.67 0.58 4.67 0.58 2. ความแปลกใหมของแนวคด 5.00 0.00 4.67 0.58 4.33 0.58 3. การนามาประยกตใชในการออกแบบ 4.67 0.58 5.00 0.00 4.33 0.58 4. ความมคณคาดานความสวยงาม 4.33 0.58 4.67 0.58 4.33 0.58 5. ความแขงแรงทนทาน 4.00 1.00 4.00 0.00 4.33 0.58 6. ดานการเพมมลคากบเศษวสด 4.33 0.58 4.67 0.58 4.67 0.58

รวม 4.50 0.55 4.61 0.38 4.44 0.58 ตารางท 2 จากการวเคราะหโดยรวมพบวา รปแบบการเยบเฉพาะสวนสองดาน มความเหมาะสมทสดในการนามาประยกตใชสาหรบกระบวนการเยบหนง รองลงมาคอ รปแบบการเยบเฉพาะสวนดานเดยว

3. ผลการวเคราะหขอมลการพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs)

ผวจยไดใชแนวคดทสบเนองจากธรรมชาต ของ สนนาถ เลศไพรวน (2544, หนา 22-38) เพอใชในการพฒนาผลตภณฑ และการสรางแรงบนดาลใจ เพอการออกแบบชดกระเปาโดยประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทงทไดจาก ปลาปกเปา ดวยเหตผล ดงน

1) ปลาปกเปา เปน เอกลกษณทชดเจนในเรองของความพองและกลม เหมาะสมในการนามาออกแบบกระเปาลกษณะพองกลม และบรรจสงของทมปรมาณมาก

2) ลกษณะทนารกนาเอนดของปลาปกเปา ทมลกษณะหวกลมโต มตาทปนโปน เหมาะสมในการตดทอนเพอการออกแบบเปนกระเปาทมความแปลกใหม

3) เอกลกษณของหนามปลาปกเปา ทมความสวยงามเปนระเบยบ เหมาะสมในการออกแบบลกษณะของการเรยงเศษหนง ใหมความสอดคลองกบตวปลาปกเปา

โดยผวจยไดศกษาถงสายพนธ และสกลของปลาปกเปา เพอดงนาเอกลกษณของปลาปกเปาแตละสายพนธ มาออกแบบและตดทอนเปนกระเปาลกษณะตางๆ


_________________________________________________________________________________

82

ภาพ 4 การออกแบบและพฒนารปแบบกระเปา แรงบนดาลใจจากปลาปกเปา

การระดมความคดดานการออกแบบและพฒนา มาใสในตารางการวเคราะหผลตภณฑ โดยใชทฤษฎการกระจายหนาทเชงคณภาพ วศวกรรมยอนรอยของ มณฑล ศาสนนนทน (2550,หนา 71) ในการประเมนรปแบบผลตภณฑทมความเหมาะสม เพอเลอกใหเหลอ 5 รปแบบ สาหรบประเมนแบบโดยผทรงคณวฒและผเชยวชาญ

ภาพ 5 ตารางการวเคราะหผลตภณฑ เพอเลอกรปแบบกระเปา 5 รปแบบ

ผลการออกแบบและพฒนาชดผลตภณฑกระเปา จากการประยกตใชกระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง จากการประเมนรปแบบผลตภณฑโดยทฤษฎการกระจายหนาทเชงคณภาพ ผวจยไดออกแบบชดกระเปา ซงประกอบดวย กระเปาหหว กระเปาสะพายขาง และกระเปาถอ จานวน 5 ชด ดงตอไปน

ภาพ 6 การออกแบบชดกระเปา 5 รปแบบ


_________________________________________________________________________________

83

จากการประเมนโดยผทรงคณวฒและผเชยวชาญทมตอผลตภณฑชดกระเปาจากเศษหนงเหลอทง ทง 5 รปแบบ โดยรวม พบวา ผทรงคณวฒและผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนวา ผลตภณฑชดกระเปาจากเศษหนงเหลอทง รปแบบท 2 มความเหมาะสมมากทสด รองลงมา คอ รปแบบท 1 ซงเปนความคดเหนทมความสอดคลองกนจากทง 3 กลมเปาหมาย รองลงมาคอ รปแบบท 5 รองลงมาคอ รปแบบท 4 และ รปแบบท 3

ภาพ 7 ชนงานตนแบบผลตภณฑชดกระเปา รปแบบท 2

4. ผลการวเคราะหขอมลการประเมนความพงพอใจกลมผบรโภค ทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง ผวจยไดวเคราะหขอมลการประเมนความพงพอใจกลมผบรโภค ทมตอผลตภณฑชดกระเปาจากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง ประเมนโดยกลมผบรโภคและผทเดนทางมาเยยมชมสนคา และผลตภณฑกระเปาหนง ภายในศนยแสดงและจดจาหนายสนคาโอทอป กรงเทพฯ หางสรรพสนคาธญญาพารค ศรนครนทร วนท 25 ธนวาคม พ.ศ.2556 จานวน 100 คน


_________________________________________________________________________________

84

ตารางท 3 ผลการประเมนความความพงพอใจกลมผบรโภค ทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง ลาดบ เกณฑการประเมน x S.D.

1. คณคาผบรโภค (Customer Value) 1. ดานความสวยงามของผลตภณฑ 3.70 0.46 2. ดานคณคาของการใชวสด ของตวผลตภณฑ 4.09 0.49 3. ภาพลกษณผลตภณฑเหมาะสมกบการใชสอย 4.00 0.64 รวม 3.94 0.53

2. ตนทนตอผบรโภค (Cost to the Customer) 1. ความเหมาะสมของราคากระเปาหหวสตร (2,000 บาท) 3.40 0.49 2. ความเหมาะสมของราคากระเปาสะพายขางสตร (2,000 บาท) 3.71 0.50 3. ความเหมาะสมของกระเปาถอสตร (500 บาท) 3.20 0.40 รวม 3.44 0.46

3. ความสะดวกสบาย (Convenience) 1. ดานความสะดวกสบายในการใชงาน 3.41 0.51 2. ดานความเหมาะสมของพนทจดเกบ 3.10 0.30 3. ดานความเหมาะสมในการนาพา 3.55 0.50 รวม 3.35 0.44

4. การสอสาร (Communication) 1. ผลตภณฑบงบอกถงความแปลกใหม ไมจาเจในทองตลาด 3.90 0.54 2. ผลตภณฑบงบอกถงการใชวสดอยางคมคา ในเชง Eco Design 4.02 0.47 3. ผลตภณฑบงบอกถงความมระดบ มคณคา 3.13 0.34 รวม 3.68 0.45 สรปผลรวมการวเคราะหความพงพอใจของผบรโภค 3.60 0.47

จากตารางท 3 ผวจยพบวา ความคดเหนตอผบรโภคทมตอผลตภณฑชดกระเปา จากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง

กลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ในดานตางๆ 4 ดาน ตามกรอบแนวคดดานการตลาด แบงไดเปน ดานคณคาผบรโภคม มคาเฉลยอยท 3.94 ดานตนทนตอผบรโภค มคาเฉลยอยท 3.44 ดานความสะดวกสบาย มคาเฉลยอยท 3.35 ดานการสอสาร มคาเฉลยอยท 3.68 สรปผลรวมการวเคราะหความคดเหนของผบรโภคทมตอผลตภณฑชดกระเปา จากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง มคาเฉลยอยท 3.60


_________________________________________________________________________________

85

อภปรายผลการวจย การวเคราะหขอมลจากการลงพนท สงเกต และสมภาษณกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง พบวา มการทงเศษหนงเหลอทงจากระบบอตสาหกรรมแบบเสยเปลาเปนปรมาณมาก ซงทางกลมวสาหกจชมชนมความเหนสอดคลองทมความสนใจจะนาเศษหนงเหลอทง จากกระบวนการตางๆนากลบมาประยกตใชเปนผลตภณฑอกครง โดยผวจยไดพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง เพอนามาประยกตใชในการพฒนารปแบบผลตภณฑ โดยกระบวนการตดกาวแผนหนงและกระบวนการเยบหนง จากการประเมนการพฒนากระบวนการใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง โดยกลมวสาหกจชมชนกระเปาหนง พบวา กระบวนการตดกาวแผนหนง โดยใชกาวในงานเครองหนง 3 ชนด กบเศษหนงเหลอทงทผานการแปรรปเปนรปทรงเลขาคณต สรปไดวา กาวขาว มคณสมบตเหมาะสมทสดในกระบวนการตดกาวแผนหนง ทงในดานของการยดตดและความทนทาน กาวทไมควรใชคอซงกาว ทไมมความทนทานดานการยดตด เหมาะสมสาหรบการยดตดเพยงชวคราวเทานน ในดานของกระบวนการเยบหนง พบวา การเยบหนงเฉพาะสวนสองดาน มความเหมาะสมมากทสด ในดานของความสวยงาม ทงยงมความแปลกใหมในดานของพนผวทนนออกจากตวงาน จากการประเมนพฒนาผลตภณฑโดยการประยกตใชประโยชนจากเศษหนงเหลอทง ของกลมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ผวจยไดทาการออกแบบกระเปาตามแนวคดทสบเนองจากธรรมชาต โดยองรปทรงจาก ปลาปกเปา และทาการคดเลอกรปแบบทเหมาะสมโดยทฤษฎการกระจายหนาทเชงคณภาพ วศวกรรมยอนรอย เพอประเมนรปแบบโดยผทรงคณวฒดานการออกแบบ ผเชยวชาญดานเครองหนง และผเชยวชาญดานการผลต พบวาผลตภณฑชดกระเปาจากเศษหนงเหลอทง รปแบบท 2 องการออกแบบจากรปทรงปลาปกเปาสกล Dicotylichthys มความเหมาะสมมากทสด เนองจากเปนรปทรงทมความสอดคลองกบรปแบบปลาปกเปาในแนวคดของผคนทวไป จากการประเมนความพงพอใจกลมผบรโภคทมตอผลตภณฑชดกระเปา จากการประยกตใชเศษหนงเหลอทง มความพงพอใจในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานคณคาผบรโภค มความพงพอใจในระดบมาก สวนดานตนทนตอผบรโภค มความพงพอใจในระดบปานกลาง และดานความสะดวกสบาย มความพงพอใจในระดบปานกลาง และดานการสอสาร มความพงพอใจในระดบมาก

ขอเสนอแนะ 1. รปแบบของกระบวนการในการประยกตใชเศษหนงเหลอทง ควรเปนกระบวนการทสามารถใชเศษหนงไดอยางหมดจดโดยไมเหลอเศษเหลอทงตกคางในกระบวนการ และกลมวสาหกจชมชนมประสทธภาพทจะทาตามกระบวนการ เพอใหเกดความยงยนในชมชน 2. วธการขายกเปนอกสงหนงทมความสาคญมาก เพราะกลมผบรโภคจะมความยดตดกบภาพลกษณของกระเปาหนงตอวาเปนกระเปาเกรดตา และราคาถก ดงนนการออกแบบควรคานงถงการใชเศษหนงอยางมแรงบนดาลใจ มทมาทเปนคณคาตอการซอของผบรโภค นอกจากเปนการแกปญหาในการใชเศษหนงอยางคมคา ยงสมควรเปนการใชเศษหนงเหลอทงอยางมนยสาคญ เพอใหผลตภณฑมความโดดเดนในตวของวสดของมนเอง


_________________________________________________________________________________

86

เอกสารอางอง ชตมณฑ ฝอยหรญ. (2537). หตถกรรมงานหนง. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย -ญปน). ประสพ ลเหมอดภย. (2544). เครองหนงพนฐาน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. มณทล ศาสนนนทน. (2550). เพอการสรางสรรคนวตถกรรมและวศวกรรมยอนรอย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร สนนาถ เลศไพรวน. (2550). การออกแบบเครองหนง. กรงเทพฯ : ศนยศกษาและพฒนาแฟชนมหาวทยาลยศรนครนวโรฒ.

ศกษาการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอประยกตสแนวทางการออกแบบผลตภณฑ

นางสาวรชนกร กสลานนท1* จตรงค เลาหะเพญแสง2 และทรงวฒ เอกวฒวงศา3

A STUDY OF SAKON NAKHON LOCAL TEXTILE HANDICRAFT'S DESIGN FOR APPLYING TO THE PRODUCT DESIGN

Ratchanikorn Kussalanon1* Chaturong Louhapensang2 and Songwut Egwutvongsa3

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง กรงเทพมหานคร 2 3ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ¹ Graduate students, Department of Industrial Product Design, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok 2 3 Lecturer, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok * Corresponding author, E-mail address: [email protected]

___________________________________________________________________________________________________________

บทคดยอ

วฒนธรรมการทอผาอนเปนประเพณของผหญงทสบทอดกนมาชานานเกอบทกชมชน แตละกลมแตละเผากจะมลกษณะและลวดลายการทอผาทแปลกเปนของตวเองอยางชดเจน ซงวทยานพนธฉบบนไดศกษาตามวตถประสงค ดงน 1.เพอศกษาดานเอกลกษณและลกษณะเฉพาะของศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยมงเนนในจดมงหมายดานประเภทและกลมของผาพนเมอง ลวดลาย ส และกรรมวธการผลต โดยศกษาจากเอกลกษณของผาและวฒนธรรมทองถนในจงหวดสกลนครเพอเกบรวบรวมขอมลทไดมาวเคราะหหาแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร, 2.เพอพฒนาการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยมงเนนเพอหาแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยการนาขอมลทศกษาและเกบรวบรวมไดมาสรางเปนแนวางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ซงจากการวเคราะหผลการศกษาสามารถสรปเปนแนวทางการออกแบบผลตภณฑไดทงหมด 4 แนวทางดงน คอ แนวทางท 1 New Of Future แนวทางท 2 Culture City แนวทางท 3 Freshness Of Natural และแนวทางท 4 Enjoy To Play 3.เพอไดแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑตามแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ทสอถงเอกลกษณทองถนจงหวดสกลนครและตรงกบกลมเปาหมายแตละประเภท โดยนาแนวทางการออกทไดมาประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑรปแบบใหมทสามารถเผยแพรศลปหตถกรรมทองถนใหแกคนในชมชนและสงคมไดรจกภมปญญาการทาผาพนเมองทมอยในจงหวดสกลนคร ซงผลสรปทไดในงานวจยครงน คอ การออกแบบลวดลายผารปแบบใหมจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร และนาลวดลายทออกแบบใหม มาทอเปนผลตภณฑตามแนวทางการออกแบบผลตภณฑ ซงผลตภณฑทได คอ ผาผน และเครองประกอบการแตงกาย (ผาคลมไหล ผาพนคอ เนคไท) โดยผวจยเลอกแนวทางท 1 New Of Future ทมคาความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบมากทสด ซงสรปผลงานวจยสามารถนาไปเปนรากฐานในการพฒนาการออกแบบลวดลายและ


_______________________________________________________________________________________

88

สสนผาทอพนถนและพฒนาผลตภณฑทเกดจากผาทอพนถนของจงหวดสกลนครใหมความสอดคลองกบกลมผบรโภคหรอกลมเปาหมายไดอยางด และสอถงเอกลกษณศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครใหเปนทรจกแพรหลายมากยงขน คาสาคญ: ศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ผาทอพนถน กลมชาตพนธ แนวทางการออกแบบ ลวดลาย

ABSTRACT Traditional weaving is a kind of customary inheritance practice for women in almost all communities. In each tribe and group, there are own certain patterns of weaving. This study was based on objectives: 1. to study unique characteristics of art and handicraft in Sakon Nakhon on types and purposes of the regional groups, patterns, color and the manufacturing process of fabric waving in the observation of the unique local culture in Sakon Nakhon in order to collect information which designed to analyze craft approaches of Sakon Nakhon 2.to improve the cloth design of handicraft tradition in Sakon Nakhon based on approaches of the product design in Sakon Nakhon. Consequently, the data was collected and created a craft concept in Sakon Nakhon. According to the analysis result of the study, the product designs were in 4 guidelines: 1. New of future, 2. Culture City, 3. Freshness of Natural 4. Enjoy to Play; 3. To design cloth handicraft guidelines of Sakon Nakhon applied in product design guidelines applying in local handicraft design of Sakon Nakhon which represents its character for the target group and each type of approaches was used by the application in the new design of products. In addition, it was distributed local arts and crafts in the community and society with native wisdom of Sakon Nakhon. As a result, this research was aimed to design a pattern, new forms of handicraft design guidelines of Sakon Nakhon in 4 guidelines and the pattern of the new design guidelines was presented by waving following the guidelines: textile and clothing (shawls, scarves and ties) that the researcher indicated the type of New of Future in the most appropriate design guidelines for waving into accurate prototypes. Therefore, the summary of the research was concluded in the foundation for the development, design and colorful woven local fabric and development from woven fabric in Sakon Nakorn with the consumers or target groups to present arts and crafts and the unique fabric of the Sakon Nakhon widely. Keywords: Sakon Nakhon local textile handicraft's design, Local textile, Ethnic group, Conceptual design, Pattern

บทนา ในอดตมนษยเรารจกใชปญญาในการสรางสรรคสงตางๆขนมาเพอแสดงถงเอกลกษณและตวตนทมอยของตนเอง หรอกลมชาตพนธนนๆ ซงภมปญญาเหลานจะผานการเรยนรและถายทอดสบตอกนมาชานานแสดงใหเหนถงศลปวฒนธรรมในชมชนนนๆไดเปนอยางด ศลปหตถกรรมแขนงหนงทเหนเดนชด คอ "ผาทอพนบาน" (Traditional Textile) จากทวโลกทถกเกบรวบรวมไวในพพธภณฑตางๆ มกจะถกนามาเปนหลกฐานในการศกษาคนควาเกยวกบวถชวตและวฒนธรรมของชนชาตตางๆ แสดงใหเหนถงบทบาททสาคญยงของผาทอพนบานทไดทาหนาทบนทกเรองราวของมนษยชาตในยคทผานมาเปนลาดบ ดงนนการทอผาจงเปน


_______________________________________________________________________________________

89

ศลปะอยางหนง ทคนไทยรนปจจบนตองชวยกนอนรกษไว ผาทอจงเปนสงจาเปนสาหรบชวตคนไทยและกลมชนชาตตางๆ กรรมวธและเทคนคในการทอผาใหเกดลวดลายเปนเทคนคและความสามารถของแตละคน การทอผาในภาคอสาน มชมชนตงถนฐานโดยอาศยบรเวณทมความอดมสมบรณ กลมคนไทยเชอสายลาวเปนชนกลมใหญของภาคอสานกระจายกนอยตามจงหวดตางๆ และมวฒนธรรมการทอผาอนเปนประเพณของผหญงทสบทอดกนมาชานานเกอบทกชมชน แตละกลมแตละเผากจะมลกษณะและลวดลายการทอผาทแปลกเปนของตวเองอยางชดเจน มลวดลายและเอกลกษณทเปนของกลมชาตพนธ ดงเชน “ผายอมครามจงหวดสกลนคร” เปนภมปญญาทองถนและยงเปนผลตภณฑทมชอเสยงในจงหวดสกลนคร ซงศลปหตถกรรมผาพนถนจงเปนหนงเอกลกษณทแสดงถงภมปญญาของทองถนนน แตปญหาในเรองการสบทอดและการเผยแพรใหเปนทรจกเรมลดลง ผลตภณฑเกยวกบผาทอพนถนมรปแบบเดมๆ และผทอผาพนถนมจานวนลดลงเนองจากการพฒนาชมชนใหกาวหนาดานอตสาหกรรม ทาใหการสบทอดภมปญญาในการทอผาพนถนลดลงและตวผลตภณฑทเกดจากผาพนถนไมเปนทสนใจจากกลมผบรโภคสมยใหมมากนก จงทาใหความสนใจทจะศกษาเรยนรและการเลอกซอผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนคอยๆลดลงในยคสมยใหม ดงนนการทเราศกษาและพฒนาศลปหตถกรรมทมอยของผาทอพนถนจะเปนการสงเสรมและสรางองคความรในรปแบบใหมๆ โดยใชผนผาทถกทอจากภมปญญาพนถนมาสรางสรรคเปนแนวทางการออกแบบทจะดงเอาเอกลกษณของกลมชาตพนธและสงแวดลอมทองถนนนๆมาเปนจดเดน สงทกลาวมาขางตนผวจยมความสนใจในการศกษาวจยศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร และพฒนาศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอนาไปสแนวทางการออกแบบผลตภณฑในการประยกตใชกบการออกแบบและพฒนารปแบบของผลตภณฑใหมความหลากหลาย และเปนสงใหมทสนองตอความตองการของกลมเปาหมาย

ภาพ 1 การลงพนทเพอเกบรวบรวมขอมล

ทมา : บนทกภาพถาย โดย รชนกร กสลานนท (2556)

วตถประสงค 2.1. เพอศกษาดานเอกลกษณและลกษณะเฉพาะของศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยมงเนนในจดมงหมายดานประเภทและกลมของผาพนเมอง ลวดลาย ส และกรรมวธการผลต 2.2. เพอสรางแนวทางการพฒนาการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยมงเนนเพอหาแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร 2.3 เพอไดแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑตามแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ทสอถงเอกลกษณทองถนจงหวดสกลนครและตรงกบกลมเปาหมายแตละประเภท


_______________________________________________________________________________________

90

กรอบแนวคดทใชในการวจย

ภาพ 2 แผนผงแสดงกรอบแนวความคดในการออกแบบลวดลายทอ-จกสาน ประยกตมาจากทฤษฎการออกแบบลวดลาย

ทมา : พนาลน สารยา (2549: หนา 111)

ขอบเขตของการวจย 1.1 ขอบเขตของการศกษา 1.1.1. ศกษาวฒนธรรมและศลปหตถกรรมผาพนถน จงหวดสกลนคร 1.1.2. การเลอกสรรวตถดบในการทาผาพนถน จงหวดสกลนคร 1.1.3. ศกษากรรมวธในการผลตหรอเทคนคในการทาผาพนถนของจงหวดสกลนคร 1.1.4. ศกษาลวดลายทองถนของผา สสน รปแบบ 1.1.5. ศกษากลมประชากรตวอยางและกลมเปาหมายเพอหาแนวทางการออกแบบ 2.2 ขอบเขตดานการศกษาการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ 2.2.1. ดานการออกแบบ หาแนวทางการออกแบบทเหมาะสมและสอดคลองกบกลมเปาหมายแตละกลม 2.2.2. ดานรปแบบ รปทรง เอกลกษณทองถนทมอย เพอนามาวเคราะหและสรางเปนแนวทางการออกแบบทเหมาะสมและมเอกลกษณ 2.2.3. ดานลวดลาย สสนทบงบอกถงเอกลกษณและศลปวฒนธรรมของผาพนถนจงหวดสกลนคร เพอนามาวเคราะหเพอหาลกษณะเฉพาะในการสรรคสรางแนวทางการออกแบบทเหมาะสมกบกลมเปาหมายในแตละกลม


_______________________________________________________________________________________

91

ภาพ 3 แผนผงแสดงขนตอนในศกษาปจจยการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอประยกต สแนวทางการออกแบบผลตภณฑ

วธการดาเนนงานวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง กลมประชากรและกลมตวอยาง คอ กลมผบรโภคหรอกลมเปาหมายทมความสนใจในการเลอกซอผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร จานวน 200 คน ซงใชวธการสมตวอยางแบบไมอาศยหลกความนาจะเปน (Non-probability sampling) โดยจะใชวธการเลอกตวอยางประชากรแบบเจาะจง (Purposive sampling) แบงออกเปน 2 กลม ดงตอไปน 1) กลมประชากรจงหวดสกลนครผสนใจผลตภณฑจากผาพนถนของจงหวดสกลนคร โดยไดเลอกกลมตวอยางทเปนบคคลทวไปทอาศยอยในจงหวดสกลนคร ทเลอกซอหรอเลอกใชผลตภณฑทมาจากผาพนถนจงหวดสกลนคร


_______________________________________________________________________________________

92

2.) นกทองเทยวทแวะมาเลอกซอหรอเลอกชมผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร หรอนกทองเทยวทสนใจในศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร 2. เครองมอทใชในการวจย 2.1. แบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) เจาะลกรายบคคลซงผวจยใชการสมภาษณในเชงลก (In-depth Interview) โดยสมภาษณจากผเชยวชาญผาทอพนถนจงหวดสกลนคร ผชานาญการดานการทอผาพนถน สสนและลวดลายพนถนในจงหวดสกลนคร โดยคดเลอกจากชางทอผมประสบการณในการทอผาพนถนจงหวดสกลนครแตละกลม 2.2. แบบสอบถาม เพอหารปแบบของแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครกบกลมผบรโภคผลตภณฑผาพนเมองจงหวดสกลนคร เพอสามารถบอกลกษณะและความตองการของผบรโภคใหเหมาะสมและสอดคลองกบแนวทางการออกแบบ โดยแบบสอบถาม (Questionnaire) ทกาหนดขอคาตอบไวให (Check List) แบบปลายปด (Closed-Ended Questions) เพอเกบรวมรวบขอมลของกลมเปาหมาย จานวน 200 คน 2.3. แบบประเมนความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ผทรงคณวฒดานการออกแบบเปนผตอบแบบประเมนความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ทผวจยไดออกแบบขนมาวามความเหมาะสมตรงตามจดประสงค และแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครมความเหมาะสมและสอดคลองกบกลมเปาหมายหรอกลมผบรโภคผาพนถนจงหวดสกลนคร 2.4. แบบสอบถามหาความพงพอใจของกลมตวอยางทมตอผลตภณฑทออกแบบขนจากแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยสอบถามความพงพอใจจากกลมผบรโภคหรอกลมเปาหมายทมความสนใจในการเลอกซอผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร จานวน 200 คน แบงออกเปน 2 กลม ดงตอไปน 1) กลมประชากรจงหวดสกลนครผสนใจผลตภณฑจากผาพนถนของจงหวดสกลนคร โดยไดเลอกกลมตวอยางทเปนบคคลทวไปทอาศยอยในจงหวดสกลนคร ทเลอกซอหรอเลอกใชผลตภณฑทมาจากผาพนถนจงหวดสกลนคร 2) นกทองเทยวทแวะมาเลอกซอหรอเลอกชมผลตภณฑจากผาพนถนจงหวดสกลนคร หรอนกทองเทยวทสนใจในศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร

การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร (Documentary Data) และการเกบรวบรวมขอมลจากการลงพนทในทองถนจงหวดสกลนคร ซงผวจยไดเขาไปศกษาและเกบรวบรวมขอมลและสมภาษณกลมชาวบานและชมชนในทองถนทเปนผทอผาพนถน ทาให การรวบรวมขอมลการศกษาปจจยการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร เพอประยกตสแนวทางการออกแบบผลตภณฑ เนนเชงคณภาพเปนหลก มการออกแบบการวจยทยดหยนได และมตวนกวจยเปนเครองมอสาคญในกระบวนการวจย ใชการสงเกตแบบมสวนรวมและการสมภาษณอยางไมเปนทางการเปนวธการหลกในการเกบขอมล และเนนการวเคราะหขอมลโดยการตความสรางขอสรปแบบอปนย ซงผวจยไดแยกประเภทของขอมลออกตามแหลงทมา และยงมการใชแบบสมภาษณ แบบสอบถาม เขาชวยในการเกบรวบรวมขอมล


_______________________________________________________________________________________

93

ตารางท 1 แสดงการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลดานแผนทศลปหตถกรรมผาพนถน จงหวดสกลนครในรปแบบสรปผลเปนตารางเอกลกษณลายผากบพนทในจงหวดสกลนคร โดยแบงตามกลมชาตพนธ

กลมชาตพนธ วสดทใชทอ ไหม/ฝาย

เอกลกษณกลมลวดลาย/สสนในแตละเผา

เผาไทญอ

ถนฐานเดมของชาวไทญอในสกลนคร - เมองหงสา - เมองมหาชยกองแกว - เมองคาเกด - เมองคามวน อพยพตงถนฐานในสกลนครท - อาเภอเมอง - อาเภอสวางแดนดน - อาเภอวานรนวาส - อาเภออากาศอานวย - อาเภอกดบาก - อาเภอกสมาลย

- พบฝายมากทสด

กลมลวดลายทพบ - กลมลายนาค - กลมลายเบดเตลด - กลมลายพรรณไม - ลายสตว - รปทรงเรขาคณต จดเดน - ชาวไทญอนยมสวมใสผาฝายยอมครามมากทสด - ผาซน ลายหมขอคนตน ตอหวตอตน มสและลายเลกๆ เฉพาะตว พนสแดงกาอมมวง คน (แทรก) ดวยเสนดายสตาง ๆ สลบกนทงผน

เผาภไท

ถนฐานเดมของภไทในสกลนคร - การอพยพของชาวภไทเขาสสกลนครเปนระลอกท 3 จะแยกเปน 8 กลม ในสกลนคร คอกลมท 3 และกลมท 8 ดงน กลมท 3 อพยพมาจากเมองวง กลมท 8 อพยพจากเมองกะปอง อพยพตงถนฐานในสกลนครท กลมท 3 อพยพมาจากเมองวงมาตงถนฐาน - อาเภอพรรณนานคม - อาเภอเมอง - อาเภอพงโคน

- พบไหมมากทสด - พบฝายบางพนท

กลมลวดลายทพบ - กลมลายสงแวดลอม - กลมลายเบดเตลด - รปทรงเรขาคณต จดเดน - การทอผาซนหมตนตอเปนผนเดยวกบผาผน ทเรยกวาตนเตาะเปนทนยมในหมภไท - ทอเปนหมสาด มหมอยอมคราม จนเปนสครามเกอบเปนสดาชาวบานเรยกวา “ผาดา” หรอซนดา - ทาเปนหมคน มไดทอเปนหมทงผน แตหากมลายตาง ๆ มาคนไว สทนยมคอ สเขยว สนาเงน สแดง สมวง พนมกใชเครอหกฝายสเปลอกออย - นอกจากนยงพบผามดหมฝายขาวสลบดาในกลมภไท - ผาหมของภไททเรยกวา ผาจอง เปนผาทอดายยน มเครองลาย เครองพนลายแบบนอกจากนยงมผาแพรวา


_______________________________________________________________________________________

94

- อาเภอบานมวง - อาเภอวานรนวาส - อาเภอกสมาลย - อาเภอวารชภม - อาเภอกดบาก - อาเภอสวางแดนดน กลมท 8 อพยพจากเมองกะปองมาตงถนฐานทลานปลาเปา บานนยกเปน อาเภอวารชภม

เผาโส

ถนฐานเดมของเผาโสในสกลนคร ชาวโสทอพยพเขาสจงหวดสกลนคร เชอวานาจะมบรรพบรษอยท - เมองมหาชยกองแกว - เมองบก - เมองวง - เมองบา อพยพตงถนฐานในสกลนครท - อาเภอกสมาลย - อาเภอพรรณนานคม

- พบฝายมากทสด - พบไหมบางพนท

กลมลวดลายทพบ - กลมลายนาค - กลมลายเบดเตลด - กลมลายพรรณไม - ลายสตว - รปทรงเรขาคณต - กลมลายสงแวดลอม จดเดน - ชาวโสมวฒนธรรมผาฝายทนาสนใจกลมหนงเพราะสามารถพฒนาการทอผาฝายเปนผามดหมและทอเปนลายชดทเดนชดกวากลมอน ๆ - ผาขด ไมคอยปรากฏในกลมอน ๆ มากเทากลมโส - นยมผาฝายยอมคราม สเขมจนเกอบดา มเชงตนเตาะเชนเดยวกบภไท กลมญอ บางแหงทสามารถทอผาขดไดนาผาขดมาเปนผาซน ทเรยกวานงผาขด

เผาโยย

ถนฐานเดมของเผาโสในสกลนคร - สนนษฐานวาอพยพยายถนฐานมาจากเมองเวยงจนทรและเมองฮอมทาวฮเซ หรอบางทเรยกวาเมองฮอมทาว

- พบฝายมากทสด

กลมลวดลายทพบ - กลมลายนาค - กลมลายพรรณไม - ลายสตว - รปทรงเรขาคณต จดเดน - การแตงกายนยมผาฝาย และตอมาพฒนาผาฝายเปนการทอมดหม ลวดลายตางๆ นยมผายอมครามทงเสอและผาซน - สวมเสอตองหรอเสออองบางครงใชผาขาวมาฝายมาหมเปนผาเบยงปดหนาอกเทานนกไปไหน ๆ ได


_______________________________________________________________________________________

95

อพยพตงถนฐานในสกลนครท - อาเภออากาศอานวย - อาเภอวานรนวาส

เผาไทยลาว

สนนษฐานวาเปนกลมคนทอาศยอยในภาคอสานอยแลวมาชานาน และมพวกทอพยพจากฝงซายแมนาโขงเปนบางสวน - นกมานษยวทยาและนกประวตศาสตรเรยกวา “คนอสาน” - ลาวพวน คอ พวกทถกกวาดตอน เทครวมาจากเมองพวนในแควนหวพนทงหก - ลาวโซง หรอผไท หรอไทดา ทมาจากแควนสบสองจไท - ลาวหลวงพระบาง ทมาจากเมองหลวงพระบาง - ลาวครงหรอลาวภคง ทมาจากแถบภคงในเขตหรอหลวงพระบาง - ลาวเวยง ทมาจากเมองเวยงจนทนในประเทศลาว อพยพตงถนฐานในบรเวณทพบไทลาว คอ แหลงชมชนทไดรบการปรบปรงใหเปนบานเมอง และมการบรณะหรอสราง ศาสนสถานขน - พระธาตเชงชม พระธาตนารายณเจงเวง ในเขตจงหวดสกลนคร หรออาเภอเมอง และกระจายตวอยตามทราบทมลานาอดมสมบรณ

- พบฝายมากทสด กลมลวดลายทพบ - กลมลายนาค - กลมลายเบดเตลด - กลมลายพรรณไม - ลายสตว - รปทรงเรขาคณต จดเดน เผาไทยลาว (ไทยอสาน) นยมผาฝายมาแตเดม และพฒนาผาฝายเปนการทอผามดหมลวดลายตาง ๆ - ผาซนแขนกระบอกฝายยอมคราม หรอมดหม เปนทนยมของชนเผาไทยลาว กลมทแตงกายแบบดงเดมจรง ๆ นยมแตงดวยผายอมครามทงเสอและผาซน แตไมสวยเดนเทาผามดหมเพราะมสดาเมอทงตว การพฒนาการของการทอผามดหม ทาใหไทยลาวในปจจบนสามารถทอผาลายหมคนหลายส - นยมซนไมมเชงทงทเปนผาเขน (ทอ) และผามดหมฝาย หรอ ไหม

จากตารางท 1 สรปไดวาดงนนการจาแนกกลมลวดลายผาทาใหเหนถงวถชวต วฒนธรรมและประเพณทสบทอดกนมาอยางชดเจน สามารถทราบไดถงลกษณะของลวดลายทเดนชด สสนทนยมใชในการทอ และชนดของผาวาเปนไหมหรอฝาย และอกสงหนงทตามมาจากการจาแนกประเภทตามกลมลวดลายจะทาใหเหนถงทองถนทนยมทอผาประเภทตางๆ ซงสามมารถนามาวเคราะหรวมกบการศกษากลมชาตพนธได ซงจะเกดเปนกลมชาตพนธ ความนยมในการทอ ชนดของผาทอ รปแบบ สสน และลวดลายผาทปรากฎเดนชดในทองถนทกลมชาตพนธนนอาศยอย


_______________________________________________________________________________________

96

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยวเคราะหขอมลจากลวดลายผาพนถนจงหวดสกลนครทเกบรวบรวมไดจากการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) และการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) สมภาษณกลมผเชยวชาญในเชงลกเปนรายบคคล (In-depth interview) เพอนาขอมลทไดมาผานการสงเคราะหและวเคราะหผลในเชงบรรยาย โดยใชตารางเขาชวยในการวเคราะหขอมลเพอจดประเภทและแยกหมวดตามความเหมาะสมของชดขอมลศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยแบบสมภาษณแตละแบบจะเปนลกษณะปลายเปด (Open ended question) ทไดจากการสมภาษณผเชยวชาญผาทอพนถนจงหวดสกลนคร ผชานาญการดานการทอผาพนถน สสนและลวดลายพนถนในจงหวดสกลนคร

ผลการวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลดานผลตภณฑในทองถนทเกดจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร และการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคแตละกลม ผลตภณฑจากผาทอพนถนจงหวดสกลนครสามารถแบงออกเปน 3 กลมหลก ทนยมผลตออกมาเปนผลตภณฑ และตดเยบ คอ (1) ผาผนทยงไมผานกระบวนการผลต มกลมผบรโภค ดงน

ภาพ 4 ผาผนทยงไมผานกระบวนการผลต

กลมผบรโภค 1 - จะเปนกลมวยทางานทมอายตงแต 25 ขนไป จนถงวยผใหญและวยชรา กลมผบรโภค 2 - ทเปนบคคลทวไปตงแตอาย 30 ปขนไป จนถงวยชรา กลมผบรโภค 3 - บคคลทวไปทสนใจในผาพนเมองและนกทองเทยวทเขามาเทยวในจงหวดสกลนคร โดยทงสามกลมผบรโภคเพศหญงจะเลอกซอผาผนมากกวาเพศชาย กลมผบรโภคเหลาน มกจะเลอกซอผลตภณฑทเปนผาผนทยงไมผานกระบวนการตดเยบจากผาฝายหรอผาไหม เพราะจะนาผาผนเหลานมาออกแบบและตดเยบเปนชดใสในงานพธสาคญตางๆ หรอหากทางานในหนวยงานราชการกจะถกกาหนดหรอบงคบใหใชผาในทองถนในการตดเยบชดทจะสวมใสมาทางาน ซงจะมการกาหนดวนทจะใสชดจากผาพนเมองของจงหวดนนๆอยในหนวยราชการแตละแหง (2) ผาทผานการตดเยบเปนชดบรษและสตร มกลมผบรโภค ดงน


_______________________________________________________________________________________

97

ภาพ 5 ผลตภณฑเสอผาทเกดจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร

กลมผบรโภค 1 - เปนกลมวยทางานทมอายตงแต 25 ขนไป จนถงวยผใหญและวยชรา ทงเพศหญงและชาย โดยผบรโภคสวนใหญจะทางานในกลมของงานราชการ หรอรฐวสาหกจ และในภาคเอกชนบางสวน กลมผบรโภค 2 - กลมผบรโภคทเปนบคคลทวไปอายตงแต 30 ปขนไป ทซอชดเสอผาพนเมองไวใสไปงานพธสาคญเทานน หรอใชสวมใสเวลาไปวดทาบญ กลมผบรโภค 3 - เปนนกทองเทยวทเขามาเทยวในจงหวดสกลนคร กลมผบรโภคเหลาน มกจะเลอกซอผลตภณฑทเปนผาพนเมองทตดเปนชดสาเรจรปแลว โดยมความตองการสวมใสผาพนเมองในการทางานหรองานพธตางๆเปนครงคราว จงตดสนใจเลอกซอผาพนเมองทตดเปนชดสาเรจรปมาแลว เพราะราคาเหมาะสมหาซองายไมเสยเวลาในการรอผทอผาทอลายทตนตองการ (3) ผาทผานการตดเยบเปนชดเครองประกอบการแตงกาย มกลมผบรโภค ดงน

ภาพ 6 ผลตภณฑเครองประกอบการแตงกายทเกดจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร

กลมผบรโภค 1 - เปนกลมนกเรยนนกศกษา กลมผบรโภค 2 - จะเปนกลมวยทางานขนไปจนถงวยผใหญและวยชรา ทงเพศหญงและชาย กลมผบรโภค 3 - บคคลทวไปทสนใจในผาพนเมองและนกทองเทยวทเขามาเทยวในจงหวดสกลนคร สงของททาจากผาพนเมองทกลมผบรโภคกลมนจะเลอกซอไปใชงานหรอเปนของฝากมกจะเปน กระเปา กระเปาใสของขนาดเลก กระเปาเงน ยามใสของ ผาพนคอ หมวก เปนตน ซงผลตภณฑทกลาวมาทงหมดนผบรโภคผาทอจงหวดสกลนครนยมเลอกซอ และมมากมายในรานจาหนายสนคาในจงหวดสกลนครและทองถนททอผาเปนธรกจในครอบครว


_______________________________________________________________________________________

98

ตารางท 2 แสดงการวเคราะหผลขอมลแจกแจงการเลอกซอผลตภณฑผาพนถนจงหวดสกลนคร จากกลมผตอบแบบสอบถามความตองการในการเลอกซอผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร

ผลตภณฑผาพนถนจงหวดสกลนคร Frequency Percent ผาผนทยงไมผานกระบวนการแปรรปเปนผลตภณฑ 86 43.0 เสอผาบรษและเสอผาสตร 11 5.5 ผาพนคอ, ผาคลมไหล 60 30.0 ชดหมอนประกอบเครองเรอน 38 19.0 ชดผาปทนอน 5 2.5 Total 200 100.0

สรปผล ผลการวเคราะหขอมลจากผทมาเลอกซอผลตภณฑผาพนถนจงหวดสกลนครจานวน 200คน โดยเลอกซอผลตภณฑประเภทผาผนทยงไมผานกระบวนการแปรรป คดเปนรอยละ 43.0 ผาพนคอ, ผาคลมไหล คดเปนรอยละ 30.0 ชดหมอนประกอบเครองเรอน คดเปนรอยละ 19.0 เสอผาบรษและเสอผาสตร คดเปนรอยละ 5.5 ชดผาปทนอน คดเปนรอยละ 2.5 จากผทมาเลอกซอผลตภณฑผาพนถนจงหวดสกลนคร 2. การวเคราะหขอมลและการทดลองยอมสเสนใย ดานเอกลกษณสสนของศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนคร ซงผวจยทาการวเคราะหดานวสดทใชทอ ดานสสนและลวดลายผาพนถนจงหวะสกลนครเพอมงเนนหาแนวทางการออกแบบผลตภณฑจากศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ตารางท 3 ตารางวเคราะหสสนการทดลองยอมสธรรมชาตในผาฝายทมในจงหวดสกลนคร

ส ลกษณะของสสนบนเสนดายทผานการยอมส การวเคราะหขอมล สคราม

สคราม - สยอมธรรมชาตไดจากตนคราม มกใชในการยอมฝายมากกวายอมไหม และเปนสทเปนเอกลกษณเดนชดในจงหวดสกลนคร หาไดงายและเปนสทคนในทองถนใชยอมเปนสหลกในการทอผา จะใหสฟาออนจนถงสนาเงนเขมหรอสกรมทา

สแดง-นาตาล

สแดง-นาตาล - สยอมธรรมชาตไดจากเปลอกประด ไดสแดงจนถงสแดงอมนาตาล หาไดงายในพนทจงหวดสกลนคร จะไมออกสแดงเดนชดเพราะสทไดจากเปลอกไมสวนใหญจะออกสอมนาตาล และสนาตาล นอกจากนยงมครงทใหสแดงสดซงสวนใหญจะยอมไดสตดดเมอนาเสนไหมมายอม

สสม

สสม - สยอมธรรมชาตจากเมดหมากสตร โดยใชเมลดจากตนหมากตร มยอมใหเกดเปนสสม หาไดงายในทองถนจงหวดสกลนคร สทยอมออกมาจะออกสสมออนๆ นอกจากนยงมเปลอกหมเมลดของตนคาเงาะและแกนของตนฝางทใหสสมและสแสดอกดวย


_______________________________________________________________________________________

99

สชมพ-สแดงออน

สชมพ-สแดงออน - สยอมธรรมชาตจากเปลอกกระเลา (เปลอกตนอนทนล) ใหสชมพอมสมนาตาล และออกสแดงออน ซงจะไมใหสเดนชดเทาฝายหรอไหมทยอมสเคม เพราะจะออกสฝาด-นาตาลออนตามธรรมชาตปนมากบสทเราตองการดวย นอกจากนเปลอกของลาตนนนและรากยอทสามารถใชยอมสชมพ-ชมพอมสมได นยมใชกบการยอมสเสนไหม

สเหลอง

สเหลอง - สยอมธรรมชาตจากใบเหมอด(ใบจากตนสมอ) และเปลอกขะหนน ทาใหสทยอมออกมาไดสเหลองออนออกนวลๆ นอกจากนยงมเปลอกของลาตนมะมวงและแกนของตนขนนทใหสเหลอง เชนกน

สเขยว

สเขยว - สยอมธรรมชาตจากใบเหมอด(ใบจากตนสมอ) และผลจากตอนสมอ เมอยอมออกมาแลวจะไดสเขยวอมเหลองออนจนถงสเขยวขมา นอกจากนยงมตนดอกบวตองทใชไดสวนดอกกบใบ ใบหกวาง และเปลอกของลาตนมะมวง ทสามารถใหสเขยวไดเหมอนตนสมอ

สขาว-เทา-มวง(มวงอมคราม)

สขาว-เทา-มวง(มวงอมคราม) - สยอมธรรมชาตจากดอกกระเลา (ดอกของตนอนทนล) และดอกอญชญซงจะใหสขาวอมมวงออนๆจนถงสมวงออนอมเทา ลกษณะของสจะไมออกสมวงเดนชด สวนสมวงอมครามไดจากใบออนของตนคราม ทจะออกสมวงอมนาเงนเขม ซงความเขมของสจะอยทการยอมซาตามจานวนครง

จากตารางท 3 สรปลกษณะของสยอมจากธรรมชาต สทยอมจากธรรมชาตจะมสสนทไมออกสสดหรอเขมจนเกนไป และไมออกสสนเดนชดอยางชดเจน จะมสออกฝาดอมนาตาลเขามาปนบางเลกนอยเปนสทไดจากสยอมจากธรรมชาต ทงจาก ใบไม เปลอกไม เปลอกของผลชนดตางๆ แกนของลาตน เมอยอมออกมาจะไมไดสทเดนชดแตจะออกสออนตามธรรมชาตซงตางจากการยอมดวยสเคมทจะสสดและเสนฝายหรอไหมเมอยอมแลวจะตดสงายกวา สวนสทออกเขมและสดทสดในการยอมสธรรมชาตจะเปนสนาเงนทไดจากตนคราม และสนาตาลทไดจากเปลอกไม ซงสจะออกเปนสเขมและเหนเดนชด 3. การวเคราะหขอมลดานเอกลกษณวสดทใชทอ ลวดลายผา และสสนทบงบอกถงเอกลกษณผาพนถนจงหวดสกลนคร ตารางท 4 สรปผลขอมลจากผตอบแบบสอบถามดานเอกลกษณของผาทอพนถน และกลมลวดลายผาทอพนถนจงหวดสกลนคร ทบงบอกถงเอกลกษณของศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยผเชยวชาญผาพนถน นกวชาการวฒนธรรม และผจาหนายผลตภณฑในศนย otop center จงหวดสกลนคร (จานวนทงหมด 15 คน)


_______________________________________________________________________________________

100

ลาดบ รายการ จานวน (คน) รอยละ(percent) 1 ประเภทของผาทอ 15 100.0 ผาฝาย 15 100.0 ผาไหม 0 0 2 โทนสสนทบงบอกถงเอกลกษณของผาทอพนถนจงหวดสกลนคร

(เลอกตอบไดมากกวา 1 ขอ) 15 100.0

กลมสขาว 12 80.0 กลมสแดง 13 86.7 กลมสฟา-สนาเงน 15 100.0 กลมสเหลอง 11 73.3 กลมสเขยว 12 80.0 กลมสมวง 4 26.7 กลมสชมพ 3 20.0 กลมสนาตาล-สม 14 93.3 กลมสเทา 1 6.7 กลมสดา 7 46.7 3 ลวดลายทบงบอกถงเอกลกษณของผาทอพนถนจงหวดสกลนคร (เลอกตอบได

มากกวา 1 ขอ) 15 100.0

กลมลวดลายหมคน 5 33.3 กลมลวดลายหมเครอ 6 40 กลมลวดลายทมาจากรปทรงเรขาคณต 13 86.7 กลมลวดลายสตว 12 80.0 กลมลวดลายนาค 15 100.0 กลมลวดลายพรรณไม 15 100.0 กลมลวดลายเชงเทยน 0 0.0 กลมลวดลายขอ 11 73.3 กลมลวดลายปราสาท 0 0.0 กลมลวดลายโคม 11 73.3 กลมลวดลายเบดเตลด 1 6.7 กลมลวดลายจากสงแวดลอม 5 33.3 กลมลวดพนเรยบ 1 6.7 กลมลวดลายตาราง 0 0.0

จากตาราง 4 สรปผลการขอมลจากผตอบแบบสอบถามดานเอกลกษณของผาทอพนถน และกลมลวดลายผาทอพนถนจงหวดสกลนคร ไดทบงบอกถงเอกลกษณของศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร โดยผเชยวชาญผาพนถน นกวชาการวฒนธรรม และผจาหนายผลตภณฑในศนย otop center จงหวดสกลนคร (จานวนทงหมด 15 คน) ไดเอกลกษณของผาทอพนถนจงหวดสกลนครเรยงลาดบจากมากไปหานอย ดงน


_______________________________________________________________________________________

101

- ประเภทของผาทอ วสดทใชในการทอในทองถนจงหวดสกลนคร คอ ผาฝาย - โทนสสนทบงบอกถงเอกลกษณของผาทอพนถนจงหวดสกลนคร 6 อนดบ ทบงบอกถงเอกลกษณสสนมากทสด ซงเทยบสจากผลตภณฑผาพนถนทมจาหนายในทองถนจงหวดสกลนคร โดยใหใกลเคยงสทมอยจรงมากทสด กลมโทนสสฟา-สนาเงน

ภาพ 7 โทนสฟา-นาเงน

ความโดดเดนในทองถน เปนสทมวฒนธรรมการทอมายาวนานและนยมทอในทองถนจงหวดสกลนครมากทสด ซงยอมดวยตนคราม และเปนสทเปนเอกลกษณประจาทองถนจงหวดสกลนคร สามารถยอมไลโทนสออนไปโทนสเขมตามจานวนครงทยอม ซงโทนสนพบในทกพนทของสกลนคร กลมโทนสนาตาล-สสม

ภาพ 8 โทนสนาตาล-สม

ความโดดเดนในทองถน เปนสทมการทอมานานเชนกน เปนสยอมธรรมชาตจากพวกเปลอกไมและใบไมชนดตางๆ ซงใหโทนสนาตาลทหลากหลายและสนาตาลอมสม ออน-เขมตามจานวนครงทยอม พบไดในทกพนทของจงหวดสกลนคร เปนสททอรวมกบสอนมากกวาทอเปนสเดยว กลมโทนสแดง

ภาพ 9 โทนสแดง ความโดดเดนในทองถน เปนสทนยมทอรวมกบสนาตาล ซงสจะไมแดงสดแตจะออกสแดงอมนาตาลแกหรอสแดงออนๆ หรอแดงอมนาตาล ซงเปนสทไดจากการยอมสธรรมชาตจากเปลอกไม หรอถาจะใหเปนแดงสดตองยอมดวยครงทาใหสแดงเดนชดขน ซงในสกลนครนยมยอมดวยเปลอกไมมากกวา


_______________________________________________________________________________________

102

กลมโทนสขาว-สเขยว

ภาพ 10 โทนสขาว-เขยว ความโดดเดนในทองถนกลมสขาว เปนเสนใยทไมผานการยอมสเลยหรอผานการยอมแคครงเดยว ซงสทไมผานการยอมจะใหโทนสขาว-ขาวเหลองตามความใหมความเกาของเสนใย หากผานการยอมหนงครงกจะออกขาวนาตาลออนหรอขาวเทาออนๆ ความโดดเดนในทองถนกลมสเขยว เปนสทยอมไดจากใบไมและเปลอกไมสจะไมออกเปนสเขยวสด แตจะออกเปนสเขยวออนอมเหลอง สเขยวขมา สเขยวแก และเขยวอมนาตาล ออน-เขมตามจานวนครงทยอม เปนสทมกทอคกบโทนสเหลอง สนาตาล และสคราม ไมคอยพบทอเปนสเดยวบนผาฝาย กลมโทนสเหลอง

ภาพ 11 โทนสเหลอง ความโดดเดนในทองถน เปนสเหลองทออกสคอนขางออน เปนเหลองไขสนวล หรอเปนเหลองอมนาตาล ออน-เขมตามจานวนครงทยอม ไมออกสเหลองสดเพราะเปนสเปลอกไมจะไดสทเปนธรรมชาตไมสด มทอเปนสหลกสเดยวอยบาง แตสวนใหญมกจะปนอยกบสอนอยางเชน สนาตาล สเขยว และสคราม - ดานเอกลกษณลวดลายผาของผาพนถนสกลนคร ทเกบรวบรวมขอมลไดจากแบบสอบถามดานเอกลกษณของผาทอพนถน 4 ลาดบ ลวดลายทบงบอกถงเอกลกษณผาพนถน กลมลวดลายเรขาคณต

ภาพ 12 ลวดลายเรขาคณต


_______________________________________________________________________________________

103

- รปทรงสามเหลยมแบบตางๆ และรปทรงของสเหลยมขาวหลามตดมาประกอบกนเปนลวดลาย มการนาจดและเสนสรางเปนรปทรงเรขาคณต เสนตรง และเสนทหกงอจนเกดเปนทรงตะขอ - มลวดลายตอกนทงผนผาอยประมาณ 80 - 100% ของผาทอ กลมลวดลายพรรณไม-นาค

ภาพ 13 ลวดลายพรรณไม-นาค - สวนใหญทเดนจะเปนลายตนสน ซงเลยนแบบมาจากธรรมชาตของตนสน ลกษณะเปนเสนหกงอจบกนเปนชอเลยงจากเลกลงไปหาใหญ ลายนาคจะเปนเสนทหกปลายหวใหงอเหมอนหวพญานาคมกอยรวมกบลายตนสนเปนหลก - ลายตนสนจะมลวดลายอย 50% ของผาทอหรอครงผนจากสวนลางถงสวนกลาง ลายนาคจะมลวดลายอยเตมผนหากเปนลายนาคอยางเดยว ประมาณ 80%ของผา แตถาอยรวมกบลายตนสนจะมลวดลายแค 50% หรอครงผนของผาทอ กลมลวดลายขอ(หว)-โคม

ภาพ 14 ลวดลายขอ(หว)-โคม - ลายขอจะเปนเสนหรอจดเรยงตอกนและหกงอจนเปนรปตะขอหรออกชอ คอ ลายหว สวนลายโคมจะเปนรปขาวหลามตดหรอสามเหลยมทเปนเสนหรอจดเรยงกน


_______________________________________________________________________________________

104

- ลายขอมลายอยเตมผนผาตอกนเปนลายใหญ 80% ลายโคมจะ กระจายตวออกไมเชอมตอกน มลายอย 80%ของผาทอ สตว (จาพวกลายแมงกระเบอหรอผเสอจะพบมากทสด)

ภาพ 15 แมงกระเบอหรอผเสอ

- ลายแมงกระเบอหรอผเสอเปนลายสตวทนยมมากลายหนง เลยนแบบจากรปแบบของผเสอในธรรมชาต ลายเตาเลยนแบบมาจากกระดองของเตาทมรปแบบหลายแฉก ปกนก เปนลายทนยมทออกลายหนงมความละเอยดของลายอยางเดนชด เลยนแบบมาจากปกของนกเวลากางออก - ลายแมงกระเบอหรอผเสอ ม ลายอยเตมผนผาตอกนเปนลายใหญ 90% ของผนผา ลายเตาม ลายอยเตมผนผาตอกนเปนลายใหญ 80% ของผนผา ปกนกเปนลายทนยมทออกลาย ซงมหลายละเอยดตอกนเปนลายใหญ 90% ของผนผา ผลการวจยแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร 1.1 สรปผลแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ไดแบงออกเปน 4 แนวทางดงน แนวทางท 1 New Of Future กลมโทนสฟา-สนาเงน และสขาว (Blue Colors Tone) - กลมผลตภณฑทนามาออกแบบในแนวทาง คอ ผาผน เครองประกอบการแตงกาย (ผาพนคอ ผาคลมไหลและเนคไท) และของตกแตงบาน - โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย

ภาพ 16 โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย - กลมลวดลายตนแบบ คอ กลมลวดลายรปทรงเรขาคณต กลมลวดลายขอ(หว) กลมลวดลายโคม ซงมรปทรงลายเปนเรขาคณต - กลมเปาหมาย คอ กลมคนรนใหมทเพงเรมทางานจนถงวยกลางคนอายตงแต 20-39 ป ทงชายและหญง ไดทงผบรโภคในทองถนและกลมนกทองเทยว


_______________________________________________________________________________________

105

ภาพ 17 แผนภมแนวทางท 1 และ Inspiration-concept เพอประยกตใชในการออกแบบผาทอและผลตภณฑแนวทางท 1 แนวทางท 2 Culture City กลมโทนสนาตาล-สสม (Brown Colors Tone) - กลมผลตภณฑทนามาออกแบบในแนวทาง คอ ผาผน เครองประกอบการแตงกาย (ผาพนคอ ผาคลมไหลและเนคไท) และของตกแตงบาน - โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย

ภาพ 18 โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย

- กลมลวดลายตนแบบ คอ กลมลวดลายพรรณไม กลมลวดลายนาค ซงเปนลายทใชมอบใหผหลกผใหญหรอผทเคารพนบถอ - กลมเปาหมาย คอ กลมวยผใหญ ผชาย-ผหญง อายตงแต 40 ปขนไป

ภาพ 19 แผนภมแนวทางท 2 และ Inspiration-concept เพอประยกตใชในการออกแบบผาทอและผลตภณฑแนวทางท 2

New Of Future

กลมโทนสฟา-สนาเงน และสขาว (Blue

Colors Tone)

กลมคนสมยใหม

อสระ ไรกฏเกณฑ

ความสขและความหวง

กลมลวดลายตนแบบ ม

รปทรงเปนแบบเรขาคณต

ผาผน เครอง

ประกอบการแตงกาย และของตกแตงบาน

Culture City

กลมโทนสนาตาล-สสม

(Brown Colors Tone) กลมวยผใหญ

พนถนและชมชน

คณคาทางวฒนธรรม

ความอบอน ทรงพลง

ความนาเชอถอกลมลวดลายพรรณไม-ลายนาค

ผาผน เครองประกอบการแตงกาย และของ

ตกแตงบาน


_______________________________________________________________________________________

106

แนวทางท 3 Freshness Of Natural กลมโทนสขาว-สเขยว (Green Colors Tone) - กลมผลตภณฑทนามาออกแบบในแนวทาง คอ ผาผน เครองประกอบการแตงกาย (ผาพนคอ ผาคลมไหลและเนคไท) และของตกแตงบาน - โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย


- กลมลวดลายตนแบบ คอ กลมลวดลายพรรณไมประเภทลายตนสนซงเลยนแบบมาจากธรรมชาตของตนสน กลมลวดลายเรขาคณตมาจากรปทรงสเหลยม สามเหลยม และกลมลวดลายสตวพวกผเสอและปกนก - กลมเปาหมาย คอ กลมวยรน และกลมวยผใหญ ตงแตอาย 20-59 ป และวยผสงอายตงแตอาย 60 ป ขนไป ไดทงผบรโภคในทองถนและกลมนกทองเทยว

ภาพ 21 แผนภมแนวทางท 3 และ Inspiration-concept เพอประยกตใชในการออกแบบผาทอและผลตภณฑแนวทางท 3

แนวทางท 4 Enjoy To Play กลมโทนสแดง (Red Colors Tone) - กลมผลตภณฑทนามาออกแบบในแนวทาง คอ ผาผน เครองประกอบการแตงกาย (ผาพนคอ ผาคลมไหลและเนคไท) และของตกแตงบาน

Freshness Of

Natural

กลมสขาว-สเขยว (Green Colors Tone)

ทกเพศวย

ชวตใหม

ความสดชนเบกบาน

การบาบดรางกานและจตใจ

ปลอดโปรง นมนวลกลมลวดลายพรรณไม ลวดลาย

เรขาคณต ลายสตว

ผาผน เครองประกอบการแตงกาย และของ

ตกแตงบาน


_______________________________________________________________________________________

107

- โทนสทนาไปใชในการออกแบบลวดลาย


- กลมลวดลายตนแบบ คอ กลมลวดลายขอ(หว) ลายโคม และลวดลายเรขาคณต ซงมรปทรงลายเปนเรขาคณตเชอมตอกน - กลมเปาหมาย คอ กลมวยรน และกลมคนรนใหมทเพงเรมทางานจนถงวยกลางคน อายตงแต 20-39 ป ทงชายและหญงไดทงผบรโภคในทองถนและกลมนกทองเทยว

ภาพ 23 แผนภมแนวทางท 4 และ Inspiration-concept เพอประยกตใชในการออกแบบผาทอและผลตภณฑ แนวทางท 4

Enjoy To Play

กลมโทนสแดง (Red Colors Tone) กลมคนรนใหมและวยรน

ความสนกสนานและคกคะนอง

ความคดรเรมสรางสรรค

ลกเลนทเชอมตอกน

พลง

กลมลวดลายขอ(หว) ลายโคม และลวดลายเรขาคณต

ผาผน เครอง

ประกอบการแตงกาย และของตกแตงบาน


_______________________________________________________________________________________

108

1.1.1 ผลการวเคราะหแบบประเมนความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวด

สกลนคร เพอนาไปประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑ ตารางท 4 ผลการวเคราะหแบบประเมนความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครจากผเชยวชาญดานการออกแบบ โดยรวมในแตละดานเพอนาไปประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑ

จากตารางท 4 ผลการประเมนการแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร จากผเชยวชาญดานการออกแบบจานวน 3 คน มความเหนสอดคลองกนวาแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครมความเหมาะสมมากถงมากทสด โดยเรยงลาดบดงน อนดบท 1 แนวทางท 1 New of future มคาความเหมาะสมมากทสด อนดบท 2 แนวทางท 3 Freshness Of Natural มคาความเหมาะสมมาก อนดบท 3 แนวทางท 4 Enjoy To Play มคาความเหมาะสมมาก อนดบท 4 แนวทางท 2 Culture City มคาความเหมาะสมมาก 1.1.2. สรปผลโครงสรางรวมแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร จากแนวทางทง 4 ทไดจากการเกบรวบรวมขอมลและนามาวเคราะหหา สามารถสรปเปนโครงสรางรวมของแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ไดดงน

ขอ แนวทาง

ดานความสวยงาม สสน และลวดลาย

ดานการสอถง เอกลกษณของ

ผาพน ถนจงหวดสกลนคร

ดานวสด และการผลต


รวม ระดบ ความคดเหน

อนดบ

x S.D x S.D x S.D x S.D x S.D

1 แนวทางท

1 4.67 0.35 4.50 0.47 4.67 0.47 4.67 0.47 4.63 0.44

มากทสด

1


2 3.67 0.76 3.50 0.88 3.93 0.84 3.67 0.74 3.69 0.81 มาก 4


3 4.17 0.88 3.92 0.75 4.33 0.94 4.33 0.94 4.19 0.88 มาก 2


4 3.75 0.65 3.67 0.56 3.93 0.84 3.78 0.90 3.78 0.74 มาก 3


_______________________________________________________________________________________

109

ภาพ 24 โครงสรางรวมแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร ทมา : จดทาโดย รชนกร กสลานนท

2. ผลการวจยแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร นามาประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑเครองประกอบการแตงกาย ผวจยจะนาองคความรทไดมาประยกตสการออกแบบลวดลายผาทอพนถนในจงหวดสกลนคร เพอใหเกดเปนลวดลายใหมๆและผลตภณฑทประยกตมาจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครทง 4 แนวทางโดยใชหลกการออกแบบลวดลายทอ-จกสาน ของพนาลน สารยา (2549: หนา 124) ซงผวจยไดคานงถงขอจากดของพนทในการออกแบบลวดลายทอ-จกสาน กรณเปนลวดลายทอ-จกสานทไดผลงานเปน 2 มต คอ ลกษณะแบน มความกวาง ความยาวเทานน ผวจยไดศกษาขนาดของฟมทใชในการทอผาพนถนรวมกบเครองทอแบบตงในจงหวดสกลนครโดยมขนาดหนากวางของฟมทอผาอยท 35 เซนตเมตร, 50-65 เซนตเมตร, 80-85 เซนตเมตร, 100-120 เซนตเมตร และ 130-140 เซนตเมตร ซงในการออกแบบลวดลายผลตภณฑผาทอพนถนจงหวดสกลนครทประยกตใชองคความรมาออกแบบลวดลายผาทอน ลวดลายทออกแบบสามารถทอไดตงแตฟมทมหนากวาง 50-65 เซนตเมตรขนไป จากการทผวจยไดศกษาขอมลและวเคราะหขอมลทสามารถสรางแนวทางการออกแบบทง 4 และเกดเปนองคความรในการนามาประยกตใชสรางลวดลายผาทอพนถนจงหวดสกลนคร โดยมขนตอนการออกแบบลวดลายผาทอ ดงตอไปน 2.2.1. สรปผลการออกแบบและพฒนาลวดลายผาทอจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนคร เพอนามาประยกตใชในการทาผลตภณฑจากผาทอพนถน โดยผวจยเลอกแนวทางทจะนามาออกแบบและพฒนาเปนผลตภณฑ 1 แนวทาง ซงเลอกจากการประเมนความเหมาะสมของแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครจาก


_______________________________________________________________________________________

110

ผเชยวชาญดานการออกแบบ โดยผวจยไดเลอกแนวทางท 1 New Of Future มคาความเหมาะสมมากทสดมาออกแบบและพฒนาเปนผลตภณฑจรง

ภาพ 25 แนวทางการพฒนาลวดลายผาทอพนถนจงหวดสกลนคร แนวทางท 1 New Of Future

ภาพ 26 แบบรางการออกแบบและพฒนาลวดลายผาทอพน จากแนวทางท 1 New Of Future สรปผลการวจย ผวจยสามารถสรปผลของรปแบบลวดลายทออกแบบจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนครตามลาดบไดดงน


_______________________________________________________________________________________

111

ตารางท 5 การวเคราะหการประเมนความเหมาะสมการออกแบบและพฒนาลวดลายผาทอพน จากแนวทางท 1 New Of Future

ขอ รปแบบ ดานความ

สวยงาม สสนและลวดลาย

ดานรปแบบ รปทรงของผลตภณฑ

ดานการสอถงเอกลกษณของผาพนถนจงหวด

สกลนคร


ดานความจาเปน และความตองการ

รวม ระดบ ความคดเหน

อนดบ

S.D S.D S.D S.D S.D S.D

1 รปแบบท 1 4.50 0.47 4.17 0.24 3.83 0.44 4.58 0.47 4.33 0.35 4.28 0.39 มาก 2 2 รปแบบท 2 3.42 0.47 3.50 0.47 4.00 0.82 4.25 0.91 4.17 0.88 3.87 0.71 มาก 5 3 รปแบบท 3 5.00 0.00 5.00 0.00 4.67 0.47 4.84 0.24 4.42 0.35 4.79 0.21 มากทสด 1 4 รปแบบท 4 3.33 0.47 3.33 0.47 4.42 0.47 4.59 0.47 4.25 0.47 3.98 0.47 มาก 4 5 รปแบบท 5 3.58 0.56 3.67 0.47 4.25 0.65 4.59 0.47 4.17 0.35 4.05 0.50 มาก 3

จากตารางลวดลายทสามารถนามาผลตเปนผลตภณฑผาทอพนถนจงหวดสกลนครไดจรง คอ รปแบบท 3 ซงนามาทอเปนผลตภณฑทผานการประเมนจากผเชยวชาญดานการออกแบบในตารางท 4.32 โดยผลตภณฑทเหมาะสมกบลวดลายมากทสด คอ ผา

ผนและเครองประกอบการแตงกาย (ผาคลมไหล ผาพนคอ เนคไท) มคาความเหมาะสมมากทสด ( x = 4.67) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D. = 0.47)

ภาพ 27 รปแบบท 3 ลวดลายผาทอทพฒนามาจากแนวทางการออกแบบท 1 New Of Future ทนามาผลตเปนผลตภณฑเครองประกอบการแตงกาย (ผาคลมไหล ผาพนคอ เนคไท)

2.2.2. ความพงพอใจของกลมเปาหมายทมตอผลตภณฑรปแบบใหม ทเกดจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนคร โดยผตอบแบบสอบถามความพงพอใจทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร จานวน 200 คน


_______________________________________________________________________________________

112

ตารางท 6 แสดงผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของกลมเปาหมายและกลมผบรโภคทมตอผลตภณฑจากการประยกตใชแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร

ขอ รายการ

รปแบบท 1 n=200 ระดบ

ความคดเหน x S.D

1 ความพงพอใจดานความสวยงาม 4.60 0.49 มากทสด 2 ความพงพอใจดานประโยชนใชสอย 4.42 0.63 มาก 3 ความพงพอใจดานการสอถงเอกลกษณของผาพนถนจงหวดสกลนคร 4.59 0.54 มากทสด 4 ความพงพอใจดานความจาเปนและความตองการ 4.78 0.50 มากทสด คาเฉลยความพงพอใจทรวมทกดาน 4.60 0.54 มากทสด

จากตารางผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจทมตอผลตภณฑผาคลมไหลจากการประยกตใชแนวทางการออกแบบ

ศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร สามารถสรปผลรวมทกดานไดดงน ความพงพอใจรวมทกดานมคาเฉลยความพงพอใจของ

กลมเปาหมาย ( x = 4.60, S.D. = 0.54) โดยไดผลความพงพอใจจากผตอบแบบสอบถามจานวน 200 คน มความพงพอใจตอผลตภณฑทพฒนาขนจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนคร แนวทางท 1 New Of Future อยในระดบความพงพอใจมากทสด

อภปรายและสรปผล

ภาพ 28 fashion การนาเสนอผลตภณฑผาคลมไหล ทเกดจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร แนวทางท 1 New of future

จากการศกษาและเกบรวบรวมขอมลของศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนคร เพอประยกตใชในการออกแบบผลตภณฑ ผวจยไดเรมศกษาและเกบรวบรวมขอมล โดยเรมตนจากการศกษากลมชาตพนธทมอยในทองถนจงหวดสกลนครเพอเกบรวบรวมขอมลวถชวต ผาทสวมใส และลวดลายผาของแตละกลมชาตพนธ เพอมาวเคราะหหาเอกลกษณของผาทอทมอยในพนถน


_______________________________________________________________________________________

113

จงหวดสกลนคร จนสามารถรวบรวมลายผาทอในทองถนของจงหวดสกลนครทเปนลวดลายโบราณและลายดงเดมได และนาขอมลมาวเคราะหเพอหาลวดลายและสสนทเปนเอกลกษณเฉพาะในทองถนสกลนคร ซงจากผลการวเคราะหขอมลทเกบรวบรวมไดสามารถสรางเปนแนวทางการออกแบบ โดยเรมจากการทดลองยอมเสนใยฝายเพอหาเอกลกษณของสสนทมในทองถน และวเคราะหหาลวดลายทเปนเอกลกษณดงเดมจากผาทอทมการทอสบทอดกนมาอยางชานาน จนไดลายผาตนแบบทสอถงเอกลกษณ นาลวดลายและสสนของผาทอพนถนเหลานนจดทาเปนแบบสอบถามดานเอกลกษณผาทอพนถนจงหวดสกลนคร เพอใหกลมผเชยวชาญผาทอพนถน นกวชาการวฒนธรรม ผจาหนายสนคาและผลตภณฑในศนย otop centerและผทอผาในจงหวดสกลนคร เปนผตอบประเมนแบบสอบถาม และจากการประเมนของผเชยวชาญทาใหทราบถงเอกลกษณทแทจรงของผาทอพนถน ทาใหสามารถสรางเปนแนวทางการออกแบบได 4 แนวทาง คอ New Of Future, Culture City, Freshness Of Natural และ Enjoy To Play ซงแนวทางทไดสามารถนาไปประยกตใชในการออกแบบลวดลายผาทอรปแบบใหม เพอใหสอดคลองกบกลมเปาหมายหรอกลมผบรโภค โดยสอถงเอกลกษณสสนและลวดลายเดมของผาทอพนถนจงหวดสกลนคร จนเกดเปนผลตภณฑผาผนและเครองประกอบการแตงกาย (ผาคลมไหล ผาพนคอ เนคไท) ทมรปแบบของลวดลายผาทอทพฒนามาจากแนวทางการออกแบบศลปหตถกรรมผาทอพนถนจงหวดสกลนคร แนวทางท 1 New Of Future โดยงานวจยนไดสอดคลองกบโครงการวจย เรองการถายทอดเทคโนโลยดานการออกแบบ ดานการผลต และกระบวนการนาเสนอผลตภณฑจากผาทอยอมสธรรมชาตเชงธรกจแบบองครวมเพอพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมผาทอยอมสธรรมชาตในชมชนทองถนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน และงานวจยเรองคณลกษณะผาไทยตามความตองการของนกออกแบบเสอผา ซงงานวจย 2 เรองมจดประสงคและผลของการวจยทสอดคลองกนกบเรองการศกษาและพฒนาศลปหตถกรรมผาพนถนจงหวดสกลนครเพอประยกตสแนวทางการออกแบบผลตภณฑ ทผวจยไดศกษาและพฒนาเพอใหเกดแนวทางการออกแบบผาพนถนทมในทองถนรปแบบเดมๆใหมความหลากหลาย สามารถขยายรปแบบผลตภณฑทเกดจากผาทอพนถนใหมความนาสนใจและตรงตามความตองการของผบรโภค และชวยเผยแพรผาทอในทองถนใหเปนทรจกมากขน โดยผานกระบวนการออกแบบผาทอพนถนจากแนวทางการออกแบบของผวจยทกาหนดไวให และสามารถนาผลการวจยทไดไปพฒนาตอยอดเปนผลตภณฑรปแบบใหมไดอกหลากหลาย โดยนาแนวทางการออกแบบ 4 แนวทาง ทไดจากการวจยไปสรางเปนผลตภณฑภายในชมชนหรอกลมทอผาเพอพฒนาผลตภณฑในทองถนใหเปนทรจกและมรปแบบของผลตภณฑทสามารถดงดดกลมเปาหมายและกลมผบรโภคใหมได

เอกสารอางอง เกอกล สขโรจน. ( 2543). คณลกษณะผาไทยตามความตองการของนกออกแบบเสอผา. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอม เกลาพระนครเหนอ ณฏฐภทร จนทวช, เรยม พมพงษแพทย และพนมบตร จนทรโชต. (2540). ผาพนเมองอสาน. กรงเทพฯ: สานก โบราณคดและพพธภณฑสถานแหงชาต กรมศลปากร กระทรวงศกษาธการ. ดารน บณยประสพ, บรรณาธการ. ( 2543). ลวดลายและสสนบนผาทอพนเมอง. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศลปากร. ดสนย สงหวรเศรษฐ. (2552). @ออกแบบสงทอ.กรงเทพฯ: โอ.เอส. พรนตง เฮาส. พนาลน สารยา. (2549). การออกแบบลวดลาย.กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วมลพรรณ ปตธวชชย.(2516). ผาอสาน. กรงเทพฯ: พฆเณศ. ศภชย สงหยะบศย และคณะ. (2546). การถายทอดเทคโนโลยดานการออกแบบ ดานการผลต และกระบวนการนาเสนอ ผลตภณฑจากผาทอยอมสธรรมชาตเชงธรกจแบบองครวมเพอพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมผาทอยอมสธรรมชาตใน ชมชนทองถนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.


_______________________________________________________________________________________

114

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. ( 2545). ผาไทย...สายใยแหงภมปญญา...สคณคาเศณษฐกจไทย. กรงเทพฯ: องคการ คาของครสภา. สานกงานศนยวฒนธรรมจงหวดสกลนคร. (2554). ประวตชนเผาพนเมอง จงหวดสกลนคร. สกลนคร: สานกงานศนยวฒนธรรม จงหวดสกลนคร. สถาบนหมอนไหมแหงชาตเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ.( 2551). นวตกรรมลวดลายบนผนผา... ไหมไทย.กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. สถาบนหมอนไหมแหงชาตเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ.(2551). พรรณไมยอมส...ไหมไทย พนบาน. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

การออกแบบภาพลกษณผลตภณฑในพธฌาปนกจของพทธศาสนกชนตามแนวทางแบบเศรษฐกจสรางสรรค กรณศกษา : วดดาน พระรามสาม

ฉนพชร นลกาแหง 1 อภสกก สนธภค 2 และอดมศกด สารบตร 3

DESIGN IDENTITY THROUGH CREATIVE ECONOMY FOR BUDDHIST FUNERAL CEREMONIES SERVICES : CASE STUDY OF WAT DAAN RAMA III

Chanpachara Nilkamhaeng1 Apisak Sindhuphak2 and Udomsak Saributr3

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณ ทหารลาดกระบง 2 3 ผชวยศาสตราจารย 3รองศาสตราจารย ประจาสาขาครศาสตรสถาปตยกรรมศาสตรและการออกแบบ คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรงเทพมหานคร 1 Graduate Students, Department of industrial Product Design, Faculty of Industrial Education, King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok. 2 Asst. Prof. Chairperson, 3 Ascoc. Prof. Chairperson Department of Architectural Education and DesignFaculty of Industrial Education King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang, Bangkok.

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาเกยวกบความเชอในพธกรรมฌาปนกจและวถการออกแบบตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค เพอนามาออกแบบภาพลกษณผลตภณฑในพธฌาปนกจของพทธศาสนกชน มวตถประสงคในการวจยไว 3 ประการ คอ 1) เพอศกษาเกยวกบความเชอในพธกรรมฌาปนกจและวถการออกแบบตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค 2) เพอออกแบบผลตภณฑสาหรบงานฌาปนกจในพทธศาสนาตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคและประเมนความคดเหนของผเชยวชาญและ 3) เพอประเมนความพงพอใจในผลตภณฑทพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคโดยการจดการสนทนาแบบกลม ผลจากการศกษาพบวาภาพลกษณผลตภณฑในพธฌาปนกจทมความเหมาะสมในการนามาออกแบบประกอบไปดวย 1) หบศพ 2) ฐานวางหบศพ 3) โตะหมบชา 4) เตยงรดนาศพ 5) ขาตงรป 6) ทตงพวงหรด 7) รปภาพของผวายชนม 8) เครองประกอบพธกรรมอนๆ ซงผลตภณฑทใชในการประกอบพธกรรมเหลานนยงคงรปแบบเดม โดยยดแนวทางการออกแบบตามแนวคดเศรษฐกจสรางสรรคพบวาจากรปแบบแนวทางการพฒนาทมความสอดคลองกบงานวจยครงนมาใช 3 แนวทาง เพอนามาพฒนางานออกแบบในเบองตนใหเปนรปธรรม ดงน 1) วธคดแบบนอกกรอบและไมยดตดรปแบบเดม 2) การผสมผสาน ศลปวฒนธรรม และ ประวตศาสตร 3) การนาเทคโนโลยมาสนบสนน สนคาและการบรการตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค แสดงถงชองวางของการออกแบบและพฒนาในตวของอปกรณเหลานใหเหมาะสมกบสภาวะปจจบน ซงการนาแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคโดยผลการประเมน 3 แบบแรกทไดคะแนนสงสด

ตามลาดบไดแก แบบท 9 มคาเฉลย ( x = 4.09) แบบท 2 มคาเฉลย ( x = 3.91) และแบบท 7 มคาเฉลย ( x =3.82)


________________________________________________________________________________________________

116

มความเหมาะสมทจะนาไปออกแบบ (Sketch design) ในสวนขององคประกอบอนหลงจากนน ประเมนโดยผเชยวชาญทง 5 ทาน

วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย ( x ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และมคาคะแนนดงตอไปน แบบท 1 มคาเฉลย

( x =4.16,S.D.=0.774) แบบท 2 มคาเฉลย ( x =4,S.D.= 0.765) และ แบบท 3 มคาเฉลย ( x =3.95,S.D. = 1.037) จากผลคะแนนดงกลาว แบบท 1เหมาะสมทจะนาไปผลตจรงมากทสด โดยมจดเดนทสามารถนาไปใชไดกบหบเปลาราคาตาทสดเนองจากการตกแตงเปนแบบฝาครอบแบบตดทอนมาจากลายไทย และงายตอการจดเกบ และโทนสทใชเปนสขาวและสทองเปนหลกทาใหไมมความรสกของความนากลว แตยงคงไวซงเอกลกษณของพทธศาสนพธ คาสาคญ : การออกแบบภาพลกษณ, เศรษฐกจสรางสรรค, ผลตภณฑในพธฌาปนกจ,พทธศาสนกชน

ABSTRACT This research aims to study on their belief in cremation rituals and way of design guidelines for the creative economy . Designed to bring the image of the product in the funeral ceremonies of Buddhists. The purpose of research over 1) to learn about the beliefs , rituals, cremation and way of design guidelines for the creative economy 2) to design products that are used in cremation in Buddhism according to the economic activity and assess expert opinions and 3) to assess satisfaction in the products developed by the creative economy by organizing discussion groups. Results of the study showed that the image of the product in the ceremonial cremation are appropriate in the design consisted of 1) Caskets 2) Base coffin 3) Altar 4) Body bed 5) Stand Figure 6) wreath stand 7) Image of the deceased 8) other rituals . The products used in these rituals are still original form, which the used to develop a preliminary design to concretely as follows 1) thinking outside the box and not attached to the original form 2) a combination of art, culture and history, and 3) technological support. Goods and services to the creative economy. Adhered to the original form as creative approach that can be developed and applied to other funeral products. On the appropriateness to select the best model 3

and 1 are respectively the evaluation of 3 first Top Rated by including model no.9 average ( x = 4.09) model

no. 2 average ( x = 3.91) and model no. 7 average ( x = 3.82) is appropriate to be applied to the design (SKETCH. DESIGN) in most of the other elements next. By such components comprising . The altar casket base coffin stand is Wreath Stand/ coffin bed /mushroom bodies incense candle and a vase of flowers, which were

evaluated by experts and 5 are analyzed by averaging ( x ) and deviation . standard (SD) and the scores are as

follows: model set no. 1 average ( x = 4.16,SD= 0.774) model set no. 2 average ( x = 4 ,SD = 0.765) and model

set no.3 average ( x = 3.95,SD. = 1.037) from results such as the one suitable to be produce with most realistic . It highlights that can be applied to bare chest, the lowest price since finishing a truncated thai painting . And easy storage And the color scheme is white and gold is mainly made no sense of feeling horrible. But maintaining the identity of Buddhist ceremonies. Keywords: design image, creative economy , products cremation ceremony buddhist


________________________________________________________________________________________________

117

บทนา งานฌาปนกจ เปนพธทจดขนในโอกาสการเสยชวตของบคคล ประเพณเกยวกบงานฌาปนกจนนแตกตางไปตามวฒนธรรม

ความเชอ และศาสนาทมอทธตอวฒนธรรมในแตละทองถน แตในยคสมยทไดเปลยนไปในระบบทนนยมมากขน ทาใหการจดงานฌาปนกจสามารถเออประโยชนทางธรกจตอทางผทไดรบวาจางใหจดงานมากยงขน บางกลมทจดงานฌาปนกจเพอใหเหมาะสมกบสถานะทางสงคมของผตาย โดยมทงทางภาคเอกชนและทางวดเปนผดาเนนการ ซงรปแบบของการตกแตงอปกรณตางๆทใชในงานฌาปนกจนน มทง ลวดลาย ส และ วสด ทแตกตางกนนอกจากจะใหความรสกทโศกเศราเสยใจ และหดหแลวยงใหความรสกถงความนากลวทสงผลในจานวนความนยมของผเขารวมงานประเพณนอกดวย

ปจจบนในงานฌาปนกจของบคคลสาคญของทองถนในทางภาคเหนอของประเทศไทยและของชาวไทยเชอสายมอญ ซงจะมการนาดอกไมสดมาสรางสสนใหกบงานฌาปนกจ การประดบตกแตงดวยลวดลายของเมรจาลองหรอปราสาท รวมไปถง ผลตภณฑทใชประกอบพธฌาปนกจ โดยมทงการนาลวดลายไทยเบองตนมาใชและลวดลายไทยขนสงทใชในราชสานก ซงลวดลายบางประเภทนน บคคลทวไปไมสามารถทจะนามาใช และสวนสาคญเกยวกบความเชอตามคตโบราณวาหามเผาภาพ เทพเทวดา และในการคนควาเพมเตมของรปแบบของการออกแบบเกยวกบงานฌาปนกจพบวายงมการประกวดแขงขนการออกแบบโลงศพในเชงสรางสรรค รวมไปถงการเพนทลายลงบนโลงศพ

ดวยสถานะทางสงคมของคนในปจจบนและรปแบบการดาเนนชวตของคนรนใหมทไดเปลยนแปลงจากเดม วถแหงความคดทเปดกวางและหลากหลาย ทาใหสงทตอบสนองความตองการของคนรนใหมเกดขนมากมาย ซงจากการคนควาพบวาการสงออกของสนคาสรางสรรคของไทยยงอยในระยะเรมตน อาคม เตมพทยาไพสฐ (2552) โดยทแนวคดแหงการสรางสรรคนนคอแนวปฏบตทสราง หรอ เพมมลคาของสนคาและบรการไดโดยทไมตองใชทรพยากรมากนก แตใชความคด สตปญญา และความสรางสรรคใหมากขนเทานน วรากรณ สามโกเศศ (2553) วดในสมยนยงไดรบอทธพลของการออกแบบใหตางออกไปจากเดม อาทเชน วดปามฌฌมาวาส บานดงเมอง ต.ลาพาน อ.เมอง จ.กาฬสนธ ซงเปนวดทออกแบบโดย รศ.ดร. ภญโญ สวรรณคร ซงมการออกแบบไดอยางเรยบงายดวยการตดทอนลวดลายไทยออกไป แตยงคงไวซงความรสกสงบ เรยบงาย

ภาพ 1 อโบสถวดปามชฌมาวาส ต.ลาพาน อ.เมอง จ.กาฬสนธ

ทมา : ถายโดยผวจย 2554


________________________________________________________________________________________________

118

จากขอมลเบองตนดงกลาวผวจยพบวาการนาแนวคดเศรษฐกจสรางสรรคมาใช คอ อาคม เตมพทยาไพสฐ (2552) การนาเอาแนวคดการขบเคลอนทางเศรษฐกจบนพนฐานของการใชองคความร (Knowledge) การศกษา (Education) การสรางสรรคผลงาน (Creativity) และการใชทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property) ทเชอมโยงกบพนฐานทางวฒนธรรม การสงสมความรของสงคม และเทคโนโลย/นวตกรรมสมยใหม โดยการทจะนามาใชในงานฌาปนกจนนยงขาดการศกษาถงความตองการของประชาชนทวไป และเครองใชจาเปนในงานฌาปนกจนนยงเตมไปดวยความเชอเดมทงในรปแบบของพธกรรม และรปลกษณของผลตภณฑ ซงหากนาแนวคดของเศรษฐกจสรางสรรคมาใชกบการออกแบบในครงนได และสามารถตอบความตองการของประชาชนทวไปไดโดยไมขดตอความเชอเดม กจะสามารถนาวธการในการดาเนนงานวจยไปใชในการออกแบบผลตภณฑอนไดเปนอยางด

วตถประสงคของการวจย 1.เพอศกษาเกยวกบความเชอในพธกรรมฌาปนกจและวถการออกแบบตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค 2.เพอออกแบบผลตภณฑทใชในงานฌาปนกจในพทธศาสนาตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคและประเมนความคดเหนของผเชยวชาญ 3.เพอประเมนความพงพอใจในผลตภณฑทพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคโดยการจดการสนทนาแบบกลม

วธดาเนนการวจย 1.ศกษาภาพลกษณของพธฌาปนกจตามแนวทางพทธศาสนาจากการสงเกตในวดดาน พระรามสาม และรานคาทจดจาหนายหบศพ รวมไปถงงานวจย บทความ ทงในประเทศและนอกประเทศทเกยวของกบกบงานฌาปนกจ 2.สรางแบบสอบถามโดยครอบคลมเนอหาเกยวกบความเหนในพธฌาปนกจลกษณะเดม และความคดเหนในการเปลยนแปลงรปแบบของผลตภณฑเพอหาขอมลเบองตน จากกลมตวอยางจานวน 200 คน ทมางานฌาปนกจในวดดาน พระรามสาม 3.นาขอมลทไดจากแบบสอบถามมากาหนดทศทางในการออกแบบ โดยมแบบรางจานวน 9 แบบรางและนาแบบสอบถามไปประเมนโดยผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ในขนตอนนผวจยทาการออกแบบรางเฉพาะหบศพในเบองตนเปนลาดบแรก เพอนาไปปรบใชกบการออกแบบผลตภณฑทเปนองคประกอบในฌาปนกจพธตามลาดบตอไป 4.นาแบบรางทไดลาดบคะแนนสงสด 3 ลาดบแรก นามาออกแบบผลตภณฑองคประกอบใหเขาชดกนและนาไปประเมนโดยแบบสอบถามมเนอหาทครอบคลมกบกรอบแนวคดดงน วธคดแบบนอกกรอบ โดยไมยดตดรปแบบเดม ดวยการผสมผสานศลปะ วฒนธรรมและประวตศาสตร การนาเทคโนโลยมาสนบสนนสนคาและการบรการอยางสรางสรรค จากผเชยวชาญจานวน 5 ทาน 5.สรางตนแบบเพอจาลองพธฌาปนกจและบนทกภาพ เพอ ประเมนความพงพอใจโดยการจดการสนทนากลมยอย (โฟกส กรป) 6. นาผลการประเมนความพงพอใจจากผเชยวชาญ มาวเคราะหและสรปผลเปนขอมลเพอนาเสนอในงานวจยตอไป

นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย ผลตภณฑ หมายถง ผลตภณฑทใชในงานฌาปนกจของพทธศาสนกชนซงประกอบไปดวย หบศพ ,เตยงรดนาศพ, ขาตงรป, โตะหมบชา, พธกรรมฌาปนกจ หมายถง การจดการงานศพภายในวดในกรงเทพมหานคร


________________________________________________________________________________________________

119

ประเมนความพงพอใจ หมายถง ประเมนความคดเหนของผทรงคณวฒ และผเชยวชาญทมตอผลตภณฑในงานฌาปนกจทออกแบบใหม เศรษฐกจสรางสรรค หมายถง การนาแนวคดในการเพมมลคาสนคามาใชโดยใชความคด ความสรางสรรค การผสมผสานขององคความรทมอยเดมหรอคดขนมาใหม จากระบบ/วสด ทมอยแลวมาใชในการออกแบบภาพลกษณผลตภณฑ ผเชยวชาญดานพธกรรมทางศาสนา หมายถง ผทมหนาทเกยวของกบงานฌาปนกจ

ผลการวจย ผวจยไดทาการเกบรวมรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากพทธศาสนกชน พบวาองคประกอบทสงผลใหเกดบรรยากาศใน

ความเปนงานฌาปนกจโดยรวมอยในระดบมาก จากคาเฉลยรวมอยท ( x =3.68) และเมอพจารณาโดยแยกเปนสวนยอยดงตอไปน

พบวาเสยงบทสวดสงผลตอบรรยากาศในงานฌาปนกจอยในระดบมาก( x = 4.31) รองลงมาไดแกรปภาพของผวายชนมอยในระดบ

มาก ( x = 4.09) และผามานสงผลตอบรรยากาศในงานฌาปนกจตาทสด( x = 3.05) องคประกอบองคประกอบของรปแบบผลตภณฑ

ทใชในพธฌาปนกจในรปแบบเดมทสงผลใหเกดความรสกโดยรวมอยในระดบปานกลาง จากคาเฉลยรวมอยท ( x =3.41) และเมอพจารณาโดยแยกเปนสวนยอยดงตอไปน พบวา

สดาเปนสทใชในผลตภณฑในงานฌาปนกจทสงผลตอบรรยากาศในงานฌาปนกจมากทสดอยในระดบมาก ( x = 4.41)

รองลงมาคอสขาวอยในระดบมาก ( x = 4.19) และสแดงสงผลนอยทสดอยในระดบนอย ( x = 2.23)

ดานลวดลายประดบผลตภณฑทสงผลมากทสดคอลายเทพนมอยในระดบมาก ( x = 4.08) รองลงมาคอลายลกฟกกามปอย

ในระดบมาก ( x = 3.69) ซงใกลเคยงกนกบลายประจายาม ( x = 3.68) และลวดลายอนๆอยในดบปานกลาง ( x = 3.1)

ดานวสดในการทาผลตภณฑ ไมอดสงผลตอความรสกมากทสดอยในระดบมาก ( x = 3.85) รองลงมาคอไมอดปดทบดวย

วสดปดผว ( x = 3.44) และนอยทสดคอการใชกระจกเงาตกแตงอยในระดบปานกลาง ( x = 2.74) ดานโครงสรางของหบศพมคาเฉลยอยในระดบใกลเคยงกนการใสฝาครอบดานบนสงผลตอความรสกมากทสดอยในระดบ

มาก ( x = 3.63) รองลงมาคอการใสฐานรองดานลาง (x¯= 3.58) และนอยทสดคอการแกะสลกไมเพมเตมอยในระดบปานกลาง ( x = 3.45)

ภาพลกษณในงานฌาปนกจทสามารถปรบเปลยนไดคาเฉลยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.76) ผามานมความเหมาะสมมาก

ทสดอยในระดบมาก ( x = 4.01) รองลงมาคอหบศพและทตงพวงหรดอยในระดบมากเทากน ( x =3.81) สวนองคประกอบทนอย

ทสดทสามารถปรบเปลยนไดคอเสยงบทสวดอยในระดบปานกลาง ( x = 3.11) ดานจดประสงคในการจดงานฌาปนกจตามความเหนของกลมตวอยางมากทสดคอเพออทศสวนบญสวนกศลใหกบผวาย

ชนมและเพอไวอาลยผวายชนมอยในระดบมากเทากน ( x =4.42) รองลงมาคอเพอญาตไดรวมกนทาบญอยในระดบมาก ( x =4.24)

จดประสงคทนอยทสดคอเพอใหเกดรายไดหมนเวยนอยในระดบปานกลาง( x =2.93) ดานรปแบบงานฌาปนกจทควรปรบปรงคอสามารถทาใหผรวมงานกระทาตามขนตอนไดอยางเหมาะสมอยในระดบมาก

( x = 4.18) รองลงมาคอสามารถทาใหผรวมงานอยรวมงานจนจบพธ ( x =4.13) นอยทสดคอใหผรวมงานไมเกดความรสกกลวอยใน

ระดบมาก ( x =3.96)


________________________________________________________________________________________________

120

ดานการเปลยนแปลงไปสรปแบบใหมเหนดวยมากทสดคอการปรบปรงรปแบบของผลตภณฑในงานฌาปนกจอยในระดบ

มาก ( x =4.06) รองลงมาคอการใชเทคโนโลยในปจจบนมาใชใหเกดความนาสนใจภายในงาน ( x =3.65) และเหนดวยนอยทสดคอ

การฉายวดทศน ( x =3.29) ดานความเหมาะสมตอการเปนผนาในการปรบเปลยนรปแบบในงานฌาปนกจ เหนดวยมากทสดคอทางวดอยในระดบมาก

( x =4.32) รองลงมาคอ ญาตของผวายชนมอยในระดบมาก ( x =4.23) และนอยทสดคอรานคาทจดจาหนายหบศพอยในระดบปาน

กลาง ( x =3.34) และในสวนขององคประกอบของผลตภณฑในรปแบบเดมทสงผลตอความรสกนากลวมากทสด คอ สดา ลายเทพพนม และการใชไมอด จากขอมลขางตนผวจยไดดาเนนการออกแบบรางเพอเปนแนวทางในการออกแบบในผลตภณฑทงชด จานวนทงสน 9 แบบราง เพอใหผเชยวชาญทง 5 ทานไดประเมนการออกแบบในความเหมาะสมเพอทจะคดเลอกแบบทเหมาะสมทจะนาไปพฒนาตอใหครบองคประกอบโดยมแบบรางตามภาพท 1.2

ภาพ 2 แสดงภาพของแบบรางจานวน 9 แบบ จาลองภาพเสมอนจรง

ภาพโดย : ฉนพชร นลกาแหง (บนทกภาพ 30 พฤษภาคม 2556)


________________________________________________________________________________________________

121

ในการออกแบบรางนนไดคานงถงความรวมสมยและใหมความหมายในการตกแตงหบศพอยดวยรวมไปถงการลดตนทนในการจดจาหนายซงสามารถใชรวมกบหบเปลาราคาถกได สวนการใชสดาสาหรบแบบรางท 4 และ 5 นน นามาใชเพอใหผเชยวชาญประเมนอกครงหลงจากทไดเหนถงการนาไปตกแตงหลงจากออกแบบรางเพอใหผเชยวชาญไดประเมนผลคะแนนทไดตามการวเคราะหมดงตอไปน ตารางท 1 แสดงคาเฉลย ของระดบความคดเหนของผเชยวชาญในการตรวจประเมนแบบราง IDEA SKETCH รายการการประเมน (IDEA SKETCH)

x (N=5)

แบบท 1

แบบท 2

แบบท 3

แบบท 4

แ บ บท 5

แบบท 6

แ บ บท 7

แ บ บท 8

แบบท 9

1.วธคดแบบนอกกรอบ และไมยดตดรป แบบเดม 1.1 การออกแบบไมยดตดกบภาพลกษณเดมของ ผลตภณฑในพธฌาปนกจ 1.2 การตกแตงสมพนธตอภาพลกษณของงาน ฌาปนกจ 1.3 วสดทใชมความสอดคลองกบการถายทอด แนวคดทางประเพณของผลตภณฑในงาน ฌาปนกจ 1.4 โครงสรางสมพนธกบการใชงาน 1.5 มประโยชนใชสอยเพมมากขน 1.6 ไมมความรสกนากลว 1.7 สมควรนาเปนตนแบบในการออกแบบ ผลตภณฑทเกยวของ

3.30 3.20 3.30 4.00 3.30 4.70 3.50

3.80 4.20 4.00 3.80 3.70 4.00 3.80

3.80 3.30 3.50 3.20 3.50 3.70 2.80

3.80 3.50 3.50 3.80 3.80 3.50 3.70

4.00 3.00 3.50 3.50 3.30 3.70 3.30

3.80 2.80 3.00 3.00 3.20 3.70 2.70

4.20 4.00 3.80 4.00 3.70 3.70 4.20

3.70 2.70 2.80 3.50 3.30 4.20 3.00

4.20 4.00 4.30 4.00 4.00 4.30 4.50

2.การผสมผสาน ศลปะ วฒนธรรม และประวตศาสตร 2.1 สอดแทรกแนวคดชวตหลงความตาย 2.2 ผลตภณฑทออกแบบมความสอดคลองกบ ความเชอในพธฌาปนกจทางพทธศาสนา

3.50 3.50

3.80 3.80

3.33 3.20

3.70 3.00

3.20 3.00

2.80 2.80

4.00 3.70

3.30 3.20

3.80 3.80

3.การนาเทคโนโลยมาสนบสนน สนคาและการ บรการตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค 3.1 สามารถลดตนทนการผลตได 3.2 ชวยใหขนยายและจดเกบไดสะดวกขน

4.00 4.00

4.00 4.00

3.50 3.70

3.50 3.70

3.20 3.50

2.80 2.80

3.30 3.50

3.00 3.30

4.20 3.80

รวม 3.67 3.91 3.41 3.59 3.38 3.05 3.82 3.27 4.09


________________________________________________________________________________________________

122

จากผลคะแนนขางตนผวจยไดนาแบบรางทไดคะแนนมากทสด 3 แบบแรกไดแกแบบรางท 2,7 และ 9 มาออกแบบในสวนขององคประกอบเพมเตมดงปรากฏตามภาพท 3, 4, 5

ภาพ 3 ภาพแสดงแบบรางชดท 1 จาลองภาพเสมอน

ภาพโดย : ฉนพชร นลกาแหง (บนทกภาพ 8 สงหาคม2556)

แนวคด : ตองการนาเอกลกษณของลายไทยตามความคนเคยของพทธศาสนกชนมาใช ในการออกแบบจงไดนาลายไทยมาตดทอนและขยายสดสวนใหเหมาะสมกบหบศพโดยใหเหนลวดลายไดชดเจน สทใชเปนสทองใหสอถงความมคณคาประกอบกบสของหบศพทใชเปนขาวนวลเพอชวยลดความกระดาง


________________________________________________________________________________________________

123

ภาพ 4 ภาพแสดงแบบรางชดท 2 จาลองภาพเสมอนจรง

ภาพโดย : ฉนพชร นลกาแหง (บนทกภาพ 8 สงหาคม2556)

แนวคด : เปนการนาความออนชอยของลายไทยบางสวนมาใช เปนกรอบปดทงสองดานเพอหลอกตาในรปทรงสเหลยมของหบศพ สทองทนามาใชรวมกบสขาวนวลเพอใหรสกนมนวลและหรหรา โดยในสวนครอบปดหวทายทเปนสทองจะเปนโลหะสามารถนาไปครอบกบหบศพอนๆในขนาดทเทากนได


________________________________________________________________________________________________

124

ภาพ 5 ภาพแสดงแบบรางชดท 3 จาลองภาพเสมอนจรง

ภาพโดย : ฉนพชร นลกาแหง (บนทกภาพ 8 สงหาคม2556) แนวคด : ประยกตเอาเอกลกษณบางสวนของสถาปตยกรรมไทยมาไวในหบศพ โดยตดทอนใหเหลอรายละเอยดนอยทสด

เทาทจะยงมองเหนไดถงความเปนเอกลกษณของสถาปตยกรรมไทยอย จากการออกแบบรางพรอมองคประกอบโดยรวมทงสนจานวน 3 แบบไดมการประเมนโดยผเชยวชาญเพอคดเลอกแบบท

เหมาะสมทสดเพอสรางเปนตนแบบโดยมผลคะแนนรวมแตละชดดงตอไปน


________________________________________________________________________________________________

125

ตารางท 2 แสดงคาเฉลย ของระดบความคดเหนของผเชยวชาญในการตรวจประเมนแบบราง Sketch Design รายการการประเมน รปแบบท 1(N=5) รปแบบท 2(N=5) รปแบบท 3(N=5)

(Sketch Design) x ระดบความเหมาะสม

x ร ะ ด บ ค ว า มเหมาะสม

x ร ะ ด บ ค ว า มเหมาะสม

1.ว ธ คดแบบนอกกรอบ และไม ย ดต ด รปแบบเดม 1.1 การออกแบบไมยดตดกบภาพลกษณเดมของผลตภณฑในพธฌาปนกจ 1.2 การตกแตงสมพนธตอภาพลกษณของงานฌาปนกจ 1.3 วสดทใชมความสอดคลองกบการถายทอดแนวคดทางประเพณของผ ลต ภณฑ ในงานฌาปนกจ 1.4 โครงสรางสมพนธกบการใชงาน 1.5 มประโยชนใชสอยเพมมากขน 1.6 ไมมความรสกนากลว 1.7 สมควรนาเปนตนแบบในการออกแบบผลตภณฑทเกยวของ

4.20 4.00 4.40 4.60 4.00 4.60 3.80

มาก มาก มาก มากทสด มาก มากทสด มาก

4.40 4.20 3.60 4.20 4.00 4.40 3.60

มาก มาก มาก มาก มาก มาก มาก

4.00 4.40 4.60 4.00 4.40 3.60 4.00

มาก มาก มาก มาก มาก มาก มาก

2.การผสมผสาน ศลปะ วฒนธรรม และ ประวตศาสตร 2.1 สอดแทรกแนวคดชวตหลงความตาย 2.2 ผลตภณฑทออกแบบมความสอดคลองกบความเชอในพธฌาปนกจทางพทธศาสนา

4.00 3.80

มาก มาก

3.80 4.40

มาก มาก

4.00 4.00

มาก มาก

3.การนาเทคโนโลยมาสนบสนน สนคาและการบรการตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค 3.1 สามารถลดตนทนการผลตได 3.2 ชวยใหขนยายและจดเกบไดสะดวกขน

4.60 3.80

มากทสด มาก

4.00 3.40

มาก ปานกลาง

3.00 3.40

ปานกลาง ปานกลาง

รวม 4.16 มาก 4.00 มาก 3.95 มาก

จากการศกษาถงความตองการของพทธศาสนกชนทมารวมพธฌาปนกจ วดดานพระรามสาม และขอสรปในการออกแบบจากผเชยวชาญ ผลการประเมนสาหรบความเหมาะสมตอการนาไปผลตเปนตนแบบลาดบคะแนนรวมมดงตอไปน แบบท 1 ระดบคะแนนอยท 4.16 มความเหมาะสมมาก แบบท 2 ระดบคะแนนอยท 4.00 มความเหมาะสมมาก และแบบท 3 ระดบคะแนนอยท


________________________________________________________________________________________________

126

3.95 มความเหมาะสมมาก จากทง 3 แบบนนมความเหมาะสมมากเชนเดยวกน ดงนนจากผลคะแนนตวเลขรวมทมากทสดอยทแบบรางชดท 1 มคะแนนรวมมากทสด โดยมจดเดนทสามมารถนาไปใชไดกบหบเปลาราคาตาทสดเนองจากการตกแตงเปนแบบฝาครอบแบบตดทอนมาจากลายไทย และงายตอการจดเกบ และโทนสทใชเปนสขาวกบสทองเปนหลกทาใหไมมความรสกของความรสกนากลว แตยงคงไวซงเอกลกษณของพทธศาสนพธ ซงสอดคลองกบกรอบแนวความคดทนามาใชในการวจยไดอยางเหมาะสม

สรปผลการวจย ผลสรปทไดจากการศกษาขอมลและความคดเหนทมตอภาพลกษณในความเปนพธฌาปนกจรปแบบเดมและทมตอความ

เหมาะสมในการปรบเปลยนองคประกอบดานตางๆในพธฌาปนกจ พบวาองคประกอบทสงผลใหเกดบรรยากาศในงานฌาปนกจโดยเมอพจารณาโดยแยกเปนสวนยอยดงตอไปน พบวาสดาเปนสทใชในผลตภณฑในงานฌาปนกจทสงผลตอบรรยากาศในงานฌาปนกจมากทสด ทางดานของลวดลายประดบผลตภณฑทสงผลมากทสดคอลายเทพนม ทางดานวสดในการผลตผลตภณฑ ไมอดสงผลตอความรสกมากทสด ทางดานโครงสรางของหบศพมคาเฉลยอยในระดบใกลเคยงกนการใสฝาครอบดานบนสงผลตอความรสกมากทสด

ภาพลกษณในงานฌาปนกจทสามารถปรบเปลยนได ผามานมความเหมาะสมมากทสด หบศพและทตงพวงหรดอยในระดบมากเทากน ดานของจดประสงคในการจดงานฌาปนกจตามความเหนมากทสดคอเพออทศสวนบญสวนกศลใหกบผวายชนมและเพอไวอาลยผวายชนมอยในระดบมากเทากน ในดานรปแบบงานฌาปนกจทควรปรบปรงคอสามารถทาใหผรวมงานกระทาตามขนตอนไดอยางเหมาะสมอยในระดบมาก ผรวมงานไมเกดความรสกกลวอยในระดบมาก ดานการเปลยนแปลงไปสรปแบบใหมเหนดวยมากทสดคอการปรบปรงรปแบบของผลตภณฑในงานฌาปนกจอยในระดบมาก ดานผนาในการปรบรปแบบในงานฌาปนกจเหนดวยมากทสดคอวด

หลงจากรวบรวมขอมลผวจยจงไดทาการออกแบบรางหบศพ (Idea Sketch) จานวน 9 แบบเพอกาหนดทศทางในการออกแบบผลตภณฑอนตอไปเพอใหผเชยวชาญไดเสนอแนะความคดเหนถงความเหมาะสมเพอคดเลอกแบบทดทสดจานวน 3 แบบ

และ 1 แบบตามลาดบ โดยผลการประเมน 3 แบบแรกทไดคะแนนสงสดตามลาดบไดแกแบบท 9 มคาเฉลยอยในระดบมาก ( x =

4.09) แบบท 2 มคาเฉลยอยในระดบมาก ( x = 3.91) และแบบท 7 มคาเฉลยอยในระดบมาก ( x = 3.82) มความเหมาะสมทจะนาไปออกแบบ (Sketch Design) ในสวนขององคประกอบอนตอไป โดยองคประกอบดงกลาวประกอบไปดวย ชดโตะหมบชา หบศพ ฐานรองหบศพ ขาตงรป/พวงหรด ขาตงหบศพ เตยงรดนาศพ กระถางธป เชงเทยนและ แจกนดอกไม ซงไดผานการประเมนโดย

ผเชยวชาญทง 5 ทาน วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย( x ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และมคาคะแนนดงตอไปน แบบท 1 ม

คาเฉลยอยในระดบมาก ( x = 4.16,S.D. = 0.774) แบบท 2มคาเฉลยอยในระดบมาก ( x = 4,S.D. = 0.765)และ แบบท 3 ม

คาเฉลยอยในระดบมาก ( x = 3.95,S.D. = 1.037) จากผลคะแนนดงกลาวแบบท 1 เหมาะสมทจะนาไปผลตจรงมากทสด ผลสรปทไดจากการจดการสนทนากลมยอย (Focus Group) ความนากลวลดนอยลงไปมากถาเทยบกบผลตภณฑของเดม การนาลายไทยมาตดทอนใหรสกยงมเอกลกษณความเปนไทย แตไมเยอะเกนไปจนดนากลว ในสวนของหบศพกจะไมตองสารองหบศพในแบบตางๆหากเปลยนเปนผลตภณฑใหมจะสารองไวเฉพาะทครอบตกแตงหบศพไมสนเปลองพนทในการจดเกบ สวนเตยงรดนาศพชวยใหผสงอายไมตองกมเหมอนกบเตยงรดนาศพแบบเดม การใชงานไมยงยากเพราะการใชงานผลตภณฑใหมวางตาแหนงตามผลตภณฑเดม ซงเปนไปตามลาดบขนตอนของพธกรรมอยแลว และการใชงานสวนครอบหบศพกใชงานงายไมซบซอน ทางดานรปแบบของผลตภณฑสามารถเปลยนอารมณคนไดชวขณะ แปลกตา ในอนาคตเมอผลตภณฑใหมนาไปใชบอยครงกจะเปนผลตภณฑทเหนจนชนตาจะตองพฒนาแบบใหดใหมอยเรอยๆ แตไมตองกลววาผบรโภคจะไมยอมรบเพราะการจดวางยงเปนไปตามลกษณะเดมและยงด


________________________________________________________________________________________________

127

หรหราขนในราคาทถกลง คนรนใหมชอบในความเรยบหร ดด ราคาถก แตอาจใชเวลาเพอใหผบรโภคทมสทธเลอกยอมรบ อาจจะตองมการทาสอนาเสนอถงการเปลยนแปลงกอนโดยใหทางวดหรอทางตวแทนจาหนายเปนผชวยใหเพมทางเลอกใหกบผบรโภค สามารถผลตไดงายกวาของเดมมาก และสามารถชวยใหลดตนทนในการผลตไปไดมาก ไมขดตอความเชอในพทธศาสนาในยคปจจบนเนองจากรปทรงและขนตอนการใชงานอางองจากของเดม สวนสาหรบการเปลยนแปลงในสวนของการออกแบบนนกไมขดตอความเชอแตอยางใดเนองจากยงมการนาลวดลายไทยตดทอนมาใช แตตองใชการนาเสนอและใชเวลาในการแนะนาสงใหมใหแกพทธศาสนกชนในปจจบนตอไป

อภปรายผลการวจย จากการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามและขอเสนอแนะเพมเตมสามารถอภปรายผลไดวา การออกแบบผลตภณฑในงาน

ฌาปนกจนนสามารถทาไดโดยทควรจะคานงถงขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมทมมาแตเดม ลดความนากลวลงใหเหลอไวเพยงความอาลย แตยงคงไวดวยการใหเกยรตเนองดวยพธกรรมในงานศพขาดการปรบปรงรปแบบอยางเหมาะสม พระมหาพเดช ฐตเตโช (2554)

โดยผวจยไดทาการออกแบบรางของหบศพจานวน 9 แบบรางโดยสวนสาคญของการออกแบบพยายามนาลายไทยมาใชสรางสรรคเพอใหคงไวซงศลปะ และวฒนธรรมของพทธศาสนกชนไว โดยสอดคลองกบแนวคดเศรษฐกจสรางสรรคของ วรากร สามโกเศศ (2553) เพอใหผเชยวชาญไดประเมนถงความเหมาะสมตอการนาไปพฒนาตอ โดยแบบทไดนาไปพฒนาตอเปนแบบท 2, 7และแบบท 9 หลงจากนนไดนาแบบรางหบศพทง 3 แบบมาออกแบบในสวนขององคประกอบทเกยวเนองกนเพมเตม และนามาประเมนอกครงโดยผเชยวชาญ ผลจากแบบประเมนจากผเชยวชาญ อภปรายไดวา แบบท 1 เหมาะสมตอการนาไปผลตเปนตนแบบมากทสดมความชดเจนทางการออกแบบในเรองของการนาลายไทยมาใชตดทอน และสอดคลองกบแนวคดทางการออกแบบของมนตร ยอดบางเตย (2538, หนา 72-73) ในดานของหนาทใชสอย ความแขงแรงของโครงสราง ความสะดวกสบายในการใชความสวยงามนาใชและราคาพอสมควร สวนแนวคดในดานเศรษฐกจสรางสรรคสอดคลองกบแนวคดของ เสาวรภย กสมา ณ อยธยา (2553) ผบรโภคตองการแสวงหาความแปลกใหมและหลากหลายจากตวสนคา ภายใตการสรางสรรคงานทเชอมโยงกบพนฐานทางวฒนธรรม

ความพงพอใจในการจดสนทนากลมยอย (fogus group) อภปรายไดวาการออกแบบผลตภณฑในพธฌาปนกจตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรคมความแปลกใหมนาสนใจและสวยงามสอดคลองตามแนวคดของ ชชรพล เพญโฉม (2553) ทตองการใหมความสรางสรรคแหงวาระสดทาย และแนวคดทางเศรษฐกจสรางสรรคทสอดคลองกบแนวคดของ วรากรณ สามโกเศศ (2553) โดยมวธคดนอกกรอบไมยดตดรปแบบเดม การผสมผสานศลปะ วฒนธรรมและประวตศาสตร การนาเทคโนโลยมาสนบสนน สนคาและการบรการอยางสรางสรรค โดยมการออกแบบทนาลายไทยมาใชตดทอนและ จดวางใหเกดความรสกนาสนใจและยงองกบการใชงานในลกษณะเดม การใชงานไมยงยาก การนาเทคโนโลยมาใชในสวนของงานตกแตงดวยลายเซนตจากการยงเลเซอรเพอใหสอดคลองกบแนวคดของ ลโป หวา (2553) การออกแบบโลงศพทสะทอนใหเหนอตลกษณตวตนของคนนน ขอเสนอแนะในการนาไปใช -การนาไปใชควรใหทางญาตของผวายชนมไดเลอกและเหนภาพจาลองกอน -การผลตในจานวนมากหากเปลยนวสดเปนโลหะทงหมดทเปนสทองจะทาใหผลตภณฑมความโดดเดนมากยงขน -ผลตภณฑทไดรบการออกแบบจะสมบรณยงขนเมอนาไปใชกบตวอกษรในรปแบบทรวมสมยในสอลกษณะอนๆ


________________________________________________________________________________________________

128

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป -เปลยนการประเมนความพงพอใจจากการจดการสนทนากลมยอยเปนประเมนความพงพอใจจากผบรโภคโดยตรง

เอกสารอางอง ประพนธ นทประสทธพร. ( 2546). ธรกจการจดงานศพของวดในกรงเทพมหานคร. มหาวทยาลยรามคาแหง. พระมหาพรเดช ฐตเตโช(กตตเจรญพรงาม). (2545). การฟงสวดพระอภธรรมในพธงานศพ:ศกษาเฉพาะกรณงานศพใน กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: มหาวทยา ลยมหามกฏราชวทยาลย. เศรษญมนตร กาญจนกล. (2554). ศลปะอลงการงานศพไทย. กรงเทพ: เศรษฐศลป. ปราน วงษเทศ. (2534). พธกรรมเกยวกบการตายในประเทศไทย. กรงเทพ: อมรนทรพรนตงกรพ. ธรานนโท. (2543). การตายและพธการทาบญศพ. กรงเทพ: ดวงแกว . ขนษฐา จตชนะกล. (2545). คตชนวทยา. กรงเทพ: โอ.เอส. พรนตง เฮาส. มนตร ยอดบางเตย. (2538). ออกแบบผลตภณฑ. กรงเท : โอเดยนสโตร. สมชาย พรหมสวรรณ. (2548). หลกการทศนศลป. กรงเทพ: จฬาลงกรณ. ชชรพล เพญโฉม.(2553). ฝากไวเปนภาพสดทายกบ “หลากดไซนบนโลงศพ”. เขาถงไดจาก : http://article.tcdcconnect.com/ideas/ ฝากไวเปนภาพสดทายกบ ( วนทสบคน 12 พฤษภาคม 2554 ) คมชดลก.(2553) สงคโปรเปดตวโลงศพหรรษาสะทอนอตลกษณ-ความฝนของคนตาย. เขาถงไดจาก : http://www.komchadluek.net/detail/20100929/74737/สงคโปรเปดตวโลงศพหรรษาสะทอนอตลกษณความฝนของคนตาย.html ( วนทสบคน 18 พฤษภาคม 2554 ) วรากรณ สามโกเศศ . (2553) เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) เอกสารประกอบการบรรยาย เศรษฐกจสรางสรรค จนทบร. เขาถงไดจาก http://www.chanthaburi.buu.ac.th/~gems/news/documents/km/Creative_Economy.pdf (วนทสบคน 4 พฤษภาคม 2554 ) อาคม เตมพทยาไพสฐ. (2553).เศรษฐกจสรางสรรค "Thailand’s Creative Economy". เขาถงไดจาก : http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php/เศรษฐกจสรางสรรค (วนทสบคน 15 พฤษภาคม 2557)

หลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบผเขยนบทความ

วารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร Art and Architecture Journal Naresuan University (AJNU) เปนวารสารทตพมพเพอเปนแหลงเผยแพรความกาวหนาของผลงานวชาการ บทความวจย และบทความวชาการทางสาขาศลปกรรมและสถาปตยกรรม ใหแกคณาจารย นสต และนกวชาการทงในและนอกสถาบน และนอกจากนนยงใชเปนสอกลางรายงานและแลกเปลยนผลการวจย แนวความคด หรอความรทเปนประโยชนและมคณคาทเกยวของกบผลงานวชาการ และการวจยทางสาขาศลปกรรมและสถาปตยกรรม ซงวารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร มหลกเกณฑในการนาผลงานมาตพมพในวารสารฯ โดยจะตองไดรบการตรวจสอบทางวชาการจากผทรงคณวฒกอน เพอใหวารสารมคณภาพระดบมาตรฐานสากล สามารถนาไปใชประโยชนและอางองไดตอไปในอนาคต ผลงานทสงมาตพมพจงตองมสาระนาสนใจ เปนผลงานททบทวนความรเดมหรอองคความรใหมททนสมย และจะตองเปนผลงานทไมเคยเสนอหรอกาลงเสนอเพอตพมพในวารสารวชาการใดมากอน โดยวารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร รบตพมพตนฉบบทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 1. ประเภทของผลงานทตพมพในวารสารวชาการ 1.1 บทความวชาการ (Article) เปนบทความทเขยนขนในลกษณะวเคราะหวจารณ หรอเสนอแนวคดใหมๆ จากพนฐานทางวชาการทไดเรยบเรยงจากผลงานทางวชาการของตนเองหรอของผอน หรอเปนบทความทางวชาการทเขยนขนเพอเปนความรทมประโยชนแกคนทวไป 1.2 บทความวจย (Research Article) เปนบทความทมการคนควาอยางมระบบและมความมงหมายชดเจน เพอใหไดขอมลหรอหลกการบางอยางทจะนาไปสความกาวหนาทางวชาการ หรอการนาวชาการมาประยกตใชใหเกดประโยชน บทความวจยมลกษณะเปนเอกสารทมรปแบบของการวจยตามหลกวชาการ เชน มการตงสมมตฐานหรอมการกาหนดปญหาทชดเจนสมเหตผล โดยจะตองระบวตถประสงคทเดนชดแนนอน มการรวบรวมขอมล พจารณาวเคราะห ตความและสรปผลการวจยทสามารถใหคาตอบหรอบรรลวตถประสงคตามทตองการได 2. การจดเตรยมตนฉบบ 2.1 บทความภาษาไทยและภาษาองกฤษใหใชตวอกษร TH SarabunPSK ขนาดตวอกษร 14 ในการจดเตรยมบทความ 2.2 ใสเลขหนากากบทกหนาตรงดานลางตรงกลางของกระดาษ A4 2.3 ชอเรอง: ไมควรเกน 100 ตวอกษรรวมเวนวรรค 2.4 ชอผเขยนบทความ:อยถดมาจากชอเรอง หากมผเขยนบทความหลายคนทสงกดตางหนวยงานกนใหใชตวอกษรอารบคตวเลกกากบเหนอตวอกษรสดทายของนามสกลแตละคนใสเครองหมายจลภาค (,.comma) ถดจากตวอกษรอารบค ตามดวยเครองหมายดอกจน (asterisk) สาหรบผเขยนบทความสาหรบตดตอ 2.5 ทอยผเขยนบทความ: อยถดลงมาจากชอผเขยนบทความ ใหเขยนเรยงลาดบตามตวอกษรอารบคทกากบไวในสวนของชอผเขยนบทความ 2.6 อเมลผเขยนบทความ: อยถดจากทอยของผเขยนบทความ ใหใสอเมลของผเขยนบทความทสามารถตดตอไดในระหวางดาเนนการ 2.7 บทคดยอ(abstart) หรอ บทสรป (summary): ใหมเพยงยอหนาเดยวโดยไมใชหวขอยอยในบทคดยอ ระบความยาวไมเกน 300 คา หากเปนบทความภาษาไทย ตองมบทคดยอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ผเขยนบทความควรกาหนดคาสาคญ (keywords) ของเรอง แตไมควรเกน 5 คา

2.8 องคประกอบของบทความ 2.8.1 บทความวชาการ ประกอบดวย 1.สวนนา - ชอเรอง

- ชอผเขยนบทความ (ระบผเขยนบทความสาหรบตดตอ) - ทอยผเขยนบทความ/สงกด (ภาควชา คณะ มหาวทยาลย จงหวดและอเมลผเขยนบทความ) 2.บทสรป (Summary) คาสาคญ (Keywords ) จานวนไมเกน 5 คา 3.เนอหา - บทนา (Introduction) - เนอหาในแตละประเดน - สวนสรปประเดน (Conclusion) เพอขมวดปมเรองทนาเสนอ พรอมขอเสนอแนะจากผเขยนบทความ เกยวกบเรองดงกลาวสาหรบใหผอานไดพจารณาประเดนทนาสนใจตอไป 2.8.2 บทความวจย ประกอบดวย 1.หนาชอเรอง - ชอเรอง - ชอผเขยนบทความ (ระบผเขยนบทความสาหรบตดตอ) - สงกด (ภาควชา คณะ มหาวทยาลย จงหวด) และอเมลผเขยนบทความ 2.บทคดยอ - บทคดยอตองระบถงความสาคญของเรอง วตถประสงค วธการศกษา ผลการศกษา และบทสรป ความยาวไมเกน 300 คา 3.เนอหาบทความ- บทนา (ความสาคญของทมา ปญหาของงานวจย วตถประสงคการวจย) - วสดอปกรณและวธการ - ผลการศกษา - อภปรายผลการศกษา - สรปผลการศกษา - กตตกรรมประกาศ (ถาม) 2.9 เอกสารอางอง: เอกสารทนามาอางองควรไดมาจากแหลงทมการตพมพชดเจน อาจเปนวารสาร หนงสอหรอขอมลอนเตอรเนตกได ทงนผเขยนบทความตองเปนผรบผดชอบตอความถกตองของเอกสารอางองทงหมด กอนสงตนฉบบ ผเขยนบทความควรตรวจสอบถงความถกตองของการอางองเอกสาร เพอปองกน ความลาชาในการตพมพบทความ เนองจากบทความทการอางองไมถกตองจะไมไดรบการสงตอเพอพจารณา โดยผทรงคณวฒจนกวาการอางองเอกสารจะไดรบการแกไขใหถกตอง รปแบบของการอางองเอกสาร มดงน 2.9.1 การอางองจากหนงสอ รปแบบ : ชอผแตง. ปทพมพ ชอหนงสอ (ครงทพมพ). สถานทพมพ: สานกพมพหรอโรงพมพ. ตวอยาง : นรช สดสงข. (2548).การออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม. กรงเทพฯ : สานกพมพโอเดยนสโตร. จรวฒน พระสนต,ศภเดช หมะมาน และลนดา อนทราลกษณ. (2544). ศกษาจตรกรรมฝาผนงวดหวยแกว อาเภอบางกระทมจงหวดพษณโลก.พษณโลก : คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ดเรก ปทมสรวฒน และพชรนทร สรสนทร (บรรณาธการ). (2545).วฒนธรรมแหงการเรยนรของคนไทย รวม บทความนาเสนอในการประชมวชาการประจาป 2545 คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: พ.เอ.ลฟวง.

2.9.2 การอางองจากบทความในหนงสอ รปแบบ : ผแตง. (ปทพมพ). ชอบทความ. ในชอบรรณาธการ (บรรณาธการ), ชอเรอง (หนา เลขทอาง). สถานทพมพ: สานกพมพหรอโรงพมพ. ตวอยาง : สรมาส เฮงรศม. (2548). ภมปญญาชาวบาน:ทรรศนะใหมสการพฒนาทยงยน. ในดเรก ปทมสรวฒน (บรรณาธการ). ทนสงคมและทนวฒนธรรมในระบบเศรษฐกจและการจดการยคใหม: รวมบทความจาก การประชมทางวชาการประจาป 2547 มหาวทยาลยนเรศวร (หนา 237-251). กรงเทพ: พ.เอ.ลฟวง. 2.9.3 การอางองจากวารสาร รปแบบ : ผแตง. (ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร, ปท (เลขประจาฉบบ), เลขหนาทตพมพบทความทงเรอง. ตวอยาง : สทศน เยยมวฒนา และกรธชา อนไพร. (2553). การประหยดพลงงานในอาคารดวยระบบทาความเยนแบบ ธรรมชาตของบานพกอาศยในสภาวะแวดลอมเขตรอนชน.วารสารวชาการศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 1(1), 1-17. Hengrasmee, S. and Chansomsak, S. (2011). Environmentally Friendly Architecture Design studio: A Studio Based Case study. Journal of Architectural/Planning Research and Studies, 8(1), 97-108.

2.9.4 การอางองวทยานพนธและการศกษาคนควาดวยตนเอง รปแบบ: ผแตง. (ปทพมพ) ชอเรอง. วทยานพนธหรอการศกษาคนควาดวยตนเอง อกษรยอปรญญาปรญญา, ชอ มหาวทยาลย. ชอทตงมหาวทยาลย. ตวอยาง : ดนย เรยบสกล. (2556). การพฒนากระบวนการออกแบบชดประจาชาตไทย สาหรบการนาเสนอระดบ นานาชาต ศป.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก. 2.9.5 การอางองจากสอออนไลน

2.9.5.1.บทความออนไลน หมายถง บทความทเผยแพรโดยตรง ไมเปนสวนหนงของสอประเภทใด รปแบบ: ผแตง (วนท เดอน ปทเผยแพร). ชอบทความ. สบคนเมอ วนท เดอน ป, จาก แหลงทอยอยไฟล (URL) ตวอยาง: จรวฒน พระสนต และวนดา บารงไทย. (8 เมษายน 2543). วรรณกรรมเฉลมพระเกยรตพระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชฯ เรอง พระมหาชนก: ความงดงามแหงวรรณกรรม สยาม ความงดงามแหงนาพระราชหฤทย. สบคนเมอ 10 เมษายน 2544, จาก http://www.nu.ac.th/article/chanok.html

American Psychological Association.(September15,1995). APA public policy actionalert:Legislation would affect grant recipients. Retrieved January 25,1996, from

http://www.apa.org/ppo/istook.html 2.9.5.2. บทความในสอออนไลน หมายถง บทความทเผยแพรเปนสวนหนงของสอออนไลนประเภทใดประเภท

หนง เชน หนงสอ วารสาร หนงสอพมพ เปนตน รปแบบ: ผแตง. (วนท เดอน ปทเผยแพร). ชอบทความ. ชอสอออนไลน. สบคนเมอ วนท เดอน ป, จาก แหลงทอยของไฟล (URL) ตวอยาง: พชย ลพพฒนไพบลย.(ตลาคม 2546). การวจยตลาด. วารสารประสทธภาพการจดการ. สบคนเมอ 13 กนยายน 2549, จากhttp://www.smethai.net/effectivemanagement/index.asp/ Robinson, P. (January 2055). Aptitude and second language acquisition. Annual review of applied linguistics. Retrieved September 14, 2006, from http://journals.cambridge.org/action/displayIssue?iid=322778

2.9.5.3.บทเรยนอเลกทรอนกส (e-learning)

ในกรณลงรายการบรรณานกรมบทเรยนอเลกทรอนกสใหลงรปแบบรายการ ดงน รปแบบ: ผแตง. (วนท เดอน ปทเผยแพร). ชอบทหรอชอเรอง. ชอบทเรยนออนไลน. สบคนเมอ วนท เดอน ป, จาก แหลงท อยของไฟล (URL) ตวอยาง: ทพรตน สทธวงศ. (ม.ป.ป.) สวนประกอบของคอมพวเตอร.355308 คอมพวเตอรเพอการเรยนการสอน. สบคน เมอ 26 มนาคม 2550, จาก http://www.edu.nu.ac.th/wbi/355308/frame_menu.htm

Mae Fah Luang University. (n.d.) Chapter 7 : storage. 1405102 Introduction to postharvest technology. Retrieved March 26, 2007, from http://elearning.mfu.ac.th/mflu/1405102/lesson.htm

สามารถขอหลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบผเขยนบทความวชาการ ทงานวารสารวชาการ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร หรอดขอมลจากเวบไซดท www.arch.nu.ac.th/ajnu และสามารถสง file ทาง E-mail ไดท [email protected] หรอสงไปรษณยมายง คณศรอรา เสอทะยาน ผประสานงานวารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร (AJNU) คณะสถาปตยกรรมศาสตร ต.ทาโพธ อ.เมองพษณโลก จ.พษณโลก 65000 โทรศพท 055-962459 E-mail : [email protected] หรอ รองศาสตราจารย ดร.นรช สดสงข หวหนากองบรรณาธการ วารสารวชาการ ศลปะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร (AJNU) คณะสถาปตยกรรมศาสตร ต.ทาโพธ อ.เมองพษณโลก จ.พษณโลก 65000 โทรศพท 055-962491 E-mail : [email protected]

วารสารวิชาการ...ออกแบบปก: ดร.ดน ย เร...

Documents

Transcript of วารสารวิชาการ...ออกแบบปก: ดร.ดน ย เร...