วิธีิจัยการว -...

16
บทที3 วิธีการวิจัย สําหรับวิธีการวิจัยเพื่อใหไดตัวแปรมาคํานวณความเร็วปลอดภัยของยวดยานบนโคงทีพิจารณานั้น จําเปนที่จะตองอาศัยขอมูลดานเรขาคณิตของเสนทาง และขอมูลเทคนิคของยวดยาน โดยนําขอมูลที่ไดมาคํานวณความเร็วปลอดภัยซึ่งอาศัยสมการในการวิเคราะหความเร็วของยวดยาน ที่จะนําไปสูการเกิดอุบัติเหตุใน 3 รูปแบบ ตามทฤษฎีในบทที2 รวมทั้งวัดความเร็วขับขี่และบันทึก วิดีโอเพื่อดูพฤติกรรมการขับขี่ของยวดยาน เมื่อไดความเร็วปลอดภัยที่ไดจากการคํานวณแลว จะ นํามาวิเคราะหเปรียบเทียบกับความเร็วจากการตรวจวัดจริง วาสมการวิเคราะหความเร็วปลอดภัย ในรูปแบบใดเหมาะสมมากที่สุด ที่จะนํามาใชคํานวณความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารขนาด ใหญตลอดเสนทางที่ศึกษา 1 เสนทาง โดยมีการจัดทําขอมูลแสดงผลบนระบบสารสนเทศ ภูมิศาสตร (Geographic Information System, GIS) เพื่อแสดงขอมูลรายละเอียดและความเร็ว ปลอดภัยในแตละโคงตลอดเสนทางที่พิจารณา ซึ่งขั้นตอนการวิจัยทั้งหมดแสดงดังรูป 3.1-1

Transcript of วิธีิจัยการว -...

Page 1: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

บทที่ 3 วิธีการวิจัย

สําหรับวิธีการวิจัยเพ่ือใหไดตัวแปรมาคํานวณความเร็วปลอดภัยของยวดยานบนโคงท่ีพิจารณาน้ัน จําเปนท่ีจะตองอาศัยขอมูลดานเรขาคณิตของเสนทาง และขอมูลเทคนิคของยวดยาน โดยนําขอมูลท่ีไดมาคํานวณความเร็วปลอดภัยซ่ึงอาศัยสมการในการวิเคราะหความเร็วของยวดยานท่ีจะนําไปสูการเกิดอุบัติเหตุใน 3 รูปแบบ ตามทฤษฎีในบทท่ี 2 รวมทั้งวัดความเร็วขับข่ีและบันทึกวิดีโอเพื่อดูพฤติกรรมการขับข่ีของยวดยาน เม่ือไดความเร็วปลอดภัยท่ีไดจากการคํานวณแลว จะนํามาวิเคราะหเปรียบเทียบกับความเร็วจากการตรวจวัดจริง วาสมการวิเคราะหความเร็วปลอดภัยในรูปแบบใดเหมาะสมมากท่ีสุด ท่ีจะนํามาใชคํานวณความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารขนาดใหญตลอดเสนทางท่ีศึกษา 1 เสนทาง โดยมีการจัดทําขอมูลแสดงผลบนระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (Geographic Information System, GIS) เพื่อแสดงขอมูลรายละเอียดและความเร็วปลอดภัยในแตละโคงตลอดเสนทางท่ีพิจารณา ซ่ึงข้ันตอนการวิจัยท้ังหมดแสดงดังรูป 3.1-1

Page 2: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

63

3.1 ขั้นตอนการวิจัย

รูป 3.1-1 ข้ันตอนการวจิัย

เหมาะสม

- รัศมีโคง - เปอรเซ็นตการยกโคง - เปอรเซ็นตความลาดชัน ของถนน

1. รวบรวมขอมูล

1.1 ขอมูลดานเรขาคณิตของเสนทางท่ีทําการศึกษา

- มิติและขนาดของรถ - น้ําหนักรถ - มุมบิดที่ลอรถ - ความสูงจากพื้นถึงจุดศูนยถวงรถ - คา Cornering stiffness ของลอรถ

1.2 ขอมูลเทคนิคของรถ 3 ประเภท

1.3 วัดความเร็วของรถ 3 ประเภทบนเสนทางท่ีศึกษา

2. วิเคราะหหาความเร็วปลอดภัยจากการคํานวณ 3 Sites

5. คํานวณความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารตลอดเสนทางท่ีศึกษา 1 เสนทาง

6. จัดทําขอมูลแสดงผลบนระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) เพื่อเปน Database ในการศึกษาคร้ังตอไป

- ตรวจจับความเร็วรถโดยสาร โดยใช Laser speed gun

- บันทึก VDO เพื่อศึกษา พฤติกรรมการขับขี่ของรถโดยสาร

4. วิเคราะหเปรียบเทียบความเร็วปลอดภัยที่ไดจากการคํานวณ กับความเร็วจากการตรวจวัดจริง

7.จัดทํารายงาน

3. ความเร็วของรถ 3 ประเภท 1) รถโดยสารช้ันเดียว 2) รถโดยสารสองช้ัน 3) รถขนาดเล็ก เชน รถยนตนั่ง สวนบุคคลหรือ รถSUV. เปนตน

Page 3: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

64

3.2 การรวบรวมขอมูล 3.2.1 เก็บขอมูลถนนชวงท่ีพิจารณาและมีการเกิดอุบัติเหตุของรถโดยสารในภาคเหนือ

รวบรวมขอมูลภาคสนามเพ่ิมเติมบริเวณชวงถนนท่ีเกิดอุบัติเหตุรถโดยสาร ซ่ึงจะเก็บขอมูลถนนท้ังชวงกอนเขาโคงและหลังออกจากโคง จํานวน 3 โคง ไดแก

1) ทางหลวงหมายเลข 1004 สายหวยแกว – ดอยสุเทพ [กม.14+095-กม.14+145] โคงท่ีเลือกพิจารณาโคงท่ี 1 คือ ทางหลวงหมายเลข 1004 สายเชียงใหม – ดอยสุเทพ

บริเวณกิโลเมตรที่ 14+095 ถึงกิโลเมตรท่ี 14+145 โดยพิจารณาในทิศทางลงเขาเขาสูอําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม ซ่ึงมีตําแหนงของโคงแสดงในแผนท่ีดังรูป 3.2-1

รูป 3.2-1 แผนท่ีแสดงตาํแหนงโคงท่ีทําการศึกษาโคงท่ี 1 สายหวยแกว – ดอยสุเทพ (maps.google.co.th, Accessed: April 9, 2011)

คาเฉล่ียปริมาณจราจรรายวันตลอดป (Average annual daily traffic, AADT) ของเสนทางสายหวยแกว – ดอยสุเทพ ใน 3 ป ยอนหลังต้ังแตป 2551 ถึงป 2553 โดยจะแสดงขอมูลปริมาณจราจรของยวดยานท่ีพิจารณาเปนหลักเทานั้น นั่นก็คือรถโดยสารขนาดใหญ ซ่ึงขอมูลแสดงดังตาราง 3.1

Page 4: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

65

ตาราง 3.1 คาเฉล่ียปริมาณจราจรรายวันตลอดปของรถโดยสารบนเสนทางสายหวยแกว – ดอยสุเทพ ตั้งแตป 2551 ถึงป 2553

ขาเขา/ขาออก Average annual daily traffic, AADT

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ขาเขา 25 13 26 ขาออก 17 49 39 รวม 42 62 65

(กรมทางหลวง, 2554)

โคงท่ีพิจารณาสายหวยแกว – ดอยสุเทพ เคยเกิดอุบัติเหตุรถทัวรนํานักทองเท่ียวชาวมาเลเซียเสียหลักแหกโคงตกเหว เม่ือวันท่ี 30 มีนาคม 2551 สงผลใหมีผูเสียชีวิตทันที 1 ราย และมีผูบาดเจ็บจํานวนมาก ซ่ึงมีสภาพสุดทายหลังเกิดเหตุแสดงในรูป 3.2-2

รูป 3.2-2 สภาพสุดทาย รถทัวรพุงลงเหว ระหวางตนไม 2 ตน บริเวณโคงขุนกณัฑ ดอยสุเทพ จ.

เชียงใหม (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2552)

Page 5: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

66

ปจจัยหลักในการเกิดอุบัติเหตุคร้ังนี้คือ ระบบเบรกไมสามารถทํางานได ประกอบกับการเบรกไมอยูเกิดในชวงท่ีแนวเสนทางวิกฤติ คือทางลงเขาท่ีมีความลาดชันสูงและทางคดเค้ียวมาก (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2552)

เสนทางสายหวยแกว – ดอยสุเทพ เปนเสนทางภูเขาที่มีหุบเหวตลอดสองขางทางและมีความลาดชันสูง ซ่ึงเส่ียงตอการเกิดอุบัติเหตุจราจร จากขอมูลอุบัติเหตุจราจรของกรมทางหลวงต้ังแตป 2551 ถึงป 2553 พบวามีอุบัติเหตุเกิดข้ึน 3 คร้ัง มีผูเสียชีวิตรวมท้ังหมด 3 ราย และมีผูบาดเจ็บรวมท้ังหมด 38 ราย รวมมูลคาทรัพยสินท่ีเสียหายของกรมทางหลวงคิดเปนเงินท้ังส้ิน 42,366 บาท (กรมทางหลวง, 2554)

2) ทางหลวงหมายเลข 1096 สายเชียงใหม (อ.แมริม) – สะเมิง [กม.7+925- กม.8+015]

โคงท่ีเลือกพิจารณาโคงท่ี 2 คือ ทางหลวงหมายเลข 1096 สายแมริม – สะเมิง บริเวณกิโลเมตรท่ี 7+925 ถึงกิโลเมตรท่ี 8+015 โดยพิจารณาในทิศทางลงเขาเขาสูอําเภอแมริม จังหวัดเชียงใหม ซ่ึงมีตําแหนงของโคงแสดงในแผนท่ีดังรูป 3.2-3

รูป 3.2-3 แผนท่ีแสดงตาํแหนงโคงท่ีทําการศึกษาโคงท่ี 2 สายแมริม – สะเมิง (maps.google.co.th, Accessed: April 9, 2011)

Page 6: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

67

คาเฉล่ียปริมาณจราจรรายวันตลอดป (Average annual daily traffic, AADT) ของเสนทางสายแมริม – สะเมิง ใน 3 ป ยอนหลังตั้งแตป 2551 ถึงป 2553 โดยจะแสดงขอมูลปริมาณจราจรของยวดยานท่ีพิจารณาเปนหลักเทานั้น นั่นก็คือรถโดยสารขนาดใหญ ซ่ึงขอมูลแสดงดังตาราง 3.2

ตาราง 3.2 คาเฉล่ียปริมาณจราจรรายวันตลอดปของรถโดยสารบนเสนทางสายแมริม – สะเมิง

ตั้งแตป 2551 ถึงป 2553

ขาเขา/ขาออก Average annual daily traffic, AADT

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ขาเขา 18 31 53 ขาออก 19 21 35 รวม 37 52 88

(กรมทางหลวง, 2554)

โคงท่ีพิจารณาสายแมริม – สะเมิง เคยเกิดอุบัติเหตุรถทัวรนําเท่ียวเสียหลักแหกโคงชนรถกระบะ 2 คัน แลวพลิกคว่ํา เม่ือวันท่ี 21 กุมภาพันธ 2550 สงผลใหมีผูเสียชีวิต 1 ราย และมีผูบาดเจ็บรวมทั้งหมด 18 ราย ซ่ึงมีสภาพสุดทายหลังเกิดเหตุแสดงในรูป 3.2-4

รูป 3.2-4 สภาพสุดทาย รถทัวรสองช้ันแหกโคงไปชนรถกระบะ 2 คันในเลนตรงขาม แลวพลิกคว่ํา สายแมริม – สะเมิง (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2551)

Page 7: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

68

ปจจัยหลักในการเกิดอุบัติเหตุคร้ังนี้คือ พนักงานขับรถโดยสารไมคุนเคยกับเสนทางท่ีขับ เนื่องจากเขาเคยขับบนเสนทางนี้เปนคร้ังแรก ประกอบกับสภาพทางท่ีลงเนินชันแลวมีโคงแคบไปทางซาย และตัวรถทัวรท่ีเปนรถสองช้ันมีจุดศูนยถวงสูงกวารถโดยสารท่ัวไป เปนรถใหญ น้ําหนักมาก (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2551)

เสนทางสายแมริม – สะเมิงเปนเสนทางภูเขาท่ีลงเนินชันและเปนถนนท่ีมีเพียงสองชองจราจรและแคบ ซ่ึงเส่ียงตอการเกิดอุบัติเหตุจราจร จากขอมูลอุบัติเหตุจราจรของกรมทางหลวงตั้งแตป 2551 ถึงป 2553 พบวามีอุบัติเหตุเกิดข้ึน 4 คร้ัง มีผูบาดเจ็บรวมทั้งหมด 3 ราย รวมมูลคาทรัพยสินท่ีเสียหายของกรมทางหลวงคิดเปนเงินท้ังส้ิน 90,500 บาท (กรมทางหลวง, 2554)

3) ทางหลวงหมายเลข 12 (105 เกา) สายแมสอด – ตาก [กม.28+800-กม.28+990]

โคงท่ีเลือกพิจารณาโคงท่ี 3 คือ ทางหลวงหมายเลข 12 (105 เกา) สายแมสอด – ตาก บริเวณกิโลเมตรท่ี 28+800 ถึงกิโลเมตรท่ี 28+990 โดยพิจารณาในทิศทางลงเขาเขาสูอําเภอเมือง จังหวัดตาก ซ่ึงมีตําแหนงของโคงแสดงในแผนท่ีดังรูป 3.2-5

รูป 3.2-5 แผนท่ีแสดงตาํแหนงโคงท่ีทําการศึกษาโคงท่ี 3 สายแมสอด – ตาก (maps.google.co.th, Accessed: April 9, 2011)

Page 8: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

69

คาเฉล่ียปริมาณจราจรรายวันตลอดป (Average annual daily traffic, AADT) ของเสนทางสายแมสอด – ตาก ใน 3 ป ยอนหลังต้ังแตป 2551 ถึงป 2553 โดยจะแสดงขอมูลปริมาณจราจรของยวดยานท่ีพิจารณาเปนหลักเทานั้น นั่นก็คือรถโดยสารขนาดใหญ ซ่ึงขอมูลแสดงดังตาราง 3.3

ตาราง 3.3 คาเฉลี่ยปริมาณจราจรรายวันตลอดปของรถโดยสารบนเสนทางสายแมสอด – ตาก

ตั้งแตป 2551 ถึงป 2553

ขาเขา/ขาออก Average annual daily traffic, AADT

ป 2551 ป 2552 ป 2553 ขาเขา 13 7 14 ขาออก 9 13 10 รวม 22 20 24

(กรมทางหลวง, 2554)

โคงท่ีพิจารณาสายแมสอด – ตาก เคยเกิดอุบัติเหตุรถทัวรคณะลูกเสือชาวบานแหกโคงตกเหว เมื่อวันท่ี 4 พฤษภาคม 2551 สงผลใหมีผูเสียชีวิตในท่ีเกิดเหตุ 3 ราย และมีผูบาดเจ็บรวมท้ังหมด 44 ราย ซ่ึงมีสภาพสุดทายหลังเกิดเหตุแสดงในรูป 3.2-6

รูป 3.2-6 สภาพสุดทาย รถทัวรพลิกหงายทองอยูในเหวขางถนน ลักษณะหนัหวัไปทางอําเภอเมืองตาก (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2552)

Page 9: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

70

ปจจัยหลักในการเกิดอุบัติเหตุคร้ังนี้คือ พนักงานขับรถโดยสารไมคุนเคยกับรถและเสนทางท่ีขับ ในขณะท่ีเสนทางมีขีดจํากัด คนขับขับรถลงทางโคงและทางลาดชันดวยความเร็วเกนิ แลวแซงรถคันหนาในบริเวณหามแซง (สํานักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร, 2552)

เสนทางสายแมสอด – ตาก เปนเสนทางภูเขาท่ีมีหุบเหวตลอดสองขางทางและมีความลาดชันสูง ซ่ึงเส่ียงตอการเกิดอุบัติเหตุจราจร จากขอมูลอุบัติเหตุจราจรของกรมทางหลวงตั้งแตป 2552 ถึงป 2554 พบวามีอุบัติเหตุเกิดข้ึน 23 คร้ัง มีผูเสียชีวิตรวมท้ังหมด 7 ราย และมีผูบาดเจ็บรวมท้ังหมด 24 ราย รวมมูลคาทรัพยสินท่ีเสียหายของกรมทางหลวงคิดเปนเงินท้ังส้ิน 103,000 บาท และมูลคาทรัพยสินท่ีเสียหายของเอกชนคิดเปนเงินท้ังส้ิน 591,000 บาท รวมมูลคาทรัพยสินท่ีเสียหายท้ังหมดคิดเปนเงินท้ังส้ิน 694,000 บาท (กรมทางหลวง, 2554)

จากการศึกษาขอมูลปริมาณจราจรรายวันตลอดปของรถโดยสารของเสนทางท่ีพิจารณาท้ัง 3 โคงพบวารถโดยสารมีปริมาณจราจรเพิ่มข้ึนทุกป ประกอบกับขอมูลอุบัติเหตุรถโดยสารที่เกิดข้ึนในแตละครั้งพบวามีความสูญเสียตอชีวิตและทรัพยสินเปนจํานวนมาก ดังนั้นจึงไดเลือก 3 โคงนี้ในการพิจารณาและสํารวจขอมูลโคงอยางละเอียด

โดยมีขอมูลดานเรขาคณิตของถนน ไดแก รัศมีโคง ( cr ), เปอรเซ็นตการยกโคง (Supperelevation e ) และเปอรเซ็นตความลาดชันของถนน (% Grade) เปนตน ท่ี Station ตางๆในโคง

อุปกรณสําหรับการเก็บขอมูลดานเรขาคณิตของถนนชวงท่ีพิจารณา ไดแกกลอง Total

Station กลองระดับ ขาต้ังกลอง และไมวัดระดับ ดังรูป 3.2-1 ถึงรูป 3.2-8

รูป 3.2-7 กลอง Total station รูป 3.2-8 กลองระดับ

Page 10: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

71

รูป 3.2-9 ขาต้ังกลอง รูป 3.2-10 ไมวัดระดับ (Staff)

รูป 3.2-11 ปริซึมสะทอนแสงพรอมขาต้ัง รูป 3.2-12 เชือกฟาง และสีสเปรย

Page 11: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

72

รูป 3.2-13 เทปเหล็กวดัระยะ รูป 3.2-14 คอนเหล็กและตะปู เพื่อทําหมุด

3.2.2 รวบรวมขอมูลเทคนิคของรถโดยสารขนาดใหญ

ทําการรวบรวมรายละเอียดและขอมูลทางเทคนิครวมถึงลอยางของรถโดยสารขนาดใหญ โดยจําแนกประเภทรถโดยสารขนาดใหญตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ซ่ึงแบงประเภทตามลักษณะเพลาทาย ไดแก

- รถโดยสารช้ันเดียว 2 เพลา 4 ลอ เพลาทายลักษณะ เพลาเดี่ยว + ยางคู - รถโดยสารช้ันเดียว 3 เพลา 6 ลอ เพลาทายลักษณะ เพลาคู + ยางคู - รถโดยสารสองช้ัน 3 เพลา 6 ลอ เพลาทายลักษณะ เพลาคู + ยางคู รวมถึงขอมูลของรถท่ีมีขนาดเล็ก เชน รถยนตนั่งสวนบุคคล, รถกระบะ, รถ Sport

Utility Vehicle (SUV) และรถตู เปนตน เพื่อนํามาวิเคราะหเปรียบเทียบความเร็วกับรถโดยสารขนาดใหญวา เม่ือรถตางประเภทแลนอยูในโคงเดียวกัน จะมีความแตกตางกันในเร่ืองของความเร็วมากนอยเพียงใด และทําใหสามารถประเมินไดวารถโดยสารสองช้ันจะมีความปลอดภัยสําหรับเสนทางภู เขาหรือไมอยางไร โดยขอมูลจะเก็บรวบรวมจากกรมการขนสงทางบก และผูประกอบการรถโดยสาร ขอมูลท่ีตองการ ไดแก มิติและขนาดของรถ, น้ําหนักรถ (W ), ความสูงจากพ้ืนถึงจุดศูนยถวงรถ ( h ), มุมบิดท่ีลอรถ ( ) และคา Cornering stiffness ของลอรถ ( C ) เปนตน

Page 12: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

73

3.2.3 วัดความเร็วของรถโดยสารขนาดใหญ และรถเล็กประเภทอ่ืนๆ

วัดความเร็วของรถโดยสารตามโคงท่ีพิจารณา 3 โคง โดยใชเคร่ืองมือตรวจจับความเร็วชนิดลําแสงเลเซอร (Laser speed gun) และใชการบันทึกวีดีโอ เพ่ือทราบถึง Motion และพฤติกรรมการขับข่ีในโคงของรถโดยสาร รวมถึงรถท่ีมีขนาดเล็กกวาดวย เชน รถยนตนั่งสวนบุคคล, รถกระบะ, รถSUV และรถตู เปนตน เพื่อวิเคราะหวาเหตุใดรถเหลานี้จึงขับผานโคงไดโดยไมเกิดอุบัติเหตุ และนําขอมูลความเร็วของรถประเภทตางๆ มาเปรียบเทียบกัน

การกําหนดจํานวนตัวอยางในการเก็บขอมูล ไดเลือกใชสมการทางสถิติท่ัวไปในการหาจํานวนในการประมาณคาความเร็วในการขับข่ี เพื่อใหไดคาความเร็วที่มีลักษณะเปน Normal

Distribution โดยมีระดับความเช่ือม่ันท่ี 95 % ทําใหไดจํานวนตัวอยางในการเก็บขอมูลความเร็วท่ี 167 คัน (Pignataro, 1973) จึงเลือกเก็บจํานวนยวดยานท้ัง 5 ประเภท ประเภทละ 170 คัน บนทางโคงท่ีพิจารณา 3 โคง จากน้ันจะนําคาความเร็วท่ีไดมาคํานวณทางสถิติ โดยอาศัยโปรแกรม SPSS

Statistics 17.0 เปนตัวชวยคํานวณ เม่ือนําขอมูลความเร็วท่ีไดจากการวัดเขาโปรแกรมแลวก็จะทําการวิเคราะหขอมูลทางสถิติโดยทั่วไป อันไดแก การวิเคราะหความแปรปรวนของขอมูล ความเร็วสะสม (Cumulative speed) ความเร็วท่ี 85 เปอรเซ็นตไทล ความเร็วสูงสุด ความเร็วต่ําสุด ความเร็วเฉล่ีย และคามาตรฐาน

อุปกรณในการวัดความเร็ว และบันทึกภาพการเคล่ือนไหวของยวดยาน ไดแก ปนวัดความเร็วชนิดเลเซอร และกลองบันทึกวิดีโอ แสดงดังรูป 3.2-9 และรูป 3.2-10

รูป 3.2-15 ปนวัดความเร็วของยวดยาน ชนิดเลเซอร

Page 13: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

74

รูป 3.2-16 กลองบันทึกวดิีโอ

3.3 การวิเคราะหและเปรียบเทียบความเร็วปลอดภัย ในการวิเคราะหหาความเร็วปลอดภัยของยวดยานโดยใชเกณฑ 3 เกณฑในการหาความเร็ว

ปลอดภัย อันไดแก 1) การคํานวณความเร็วปลอดภัยท่ีไมทําใหรถพลิกคว่ํา 2) การคํานวณความเร็วสูงสุดท่ีไมทําใหรถไถลออกนอกโคง 3) การคํานวณความเร็วสูงสุดท่ีทําใหรถสามารถเล้ียวไปตามโคงได โดยไมหลุดออก

นอกโคง วิเคราะหหาสถานการณท่ีอาจนําไปสูอุบัติเหตุ โดยใชสมการคํานวณความเร็วท่ีอาศัย

ขอมูล ท่ีจําเปนในการคํานวณไดแก รัศมีโคง รายละเอียดทางดานเรขาคณิตของโคง รวมถึงมิติขนาดตางๆของรถโดยสาร และใชสมการอ่ืนๆท่ีเกี่ยวของ เชนคํานวณการพลิกคว่ํา (Rollover)

เปนตน โดยสมการท่ีใชจะเกี่ยวของกับการเกิดอุบัติเหตุของรถโดยสารคันเดียวโดยเฉพาะ และมุงเนนไปที่พฤติกรรมในการเสียการควบคุมหรือการทรงตัวของรถเปนหลัก

จากนั้นจึงเปรียบเทียบความเร็วสําหรับรถโดยสาร และรถเล็กประเภทอ่ืนๆ ซ่ึงไดจากการวัด มาเปรียบเทียบกับความเร็วท่ีไดจากการคํานวณ โดยใชขอมูลดานเรขาคณิตของถนนซ่ึงไดจากการวัดจริง วามีความปลอดภัยสําหรับการขับข่ีของรถโดยสารหรือไม

Page 14: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

75

3.4 การวิเคราะหความเร็วปลอดภัยของเสนทาง ขอมูลท่ีใชในการคํานวณความเร็วปลอดภัยอาศัยขอมูลดานเรขาคณิตของถนนจาก

หนวยงานกรมทางหลวง โดยเลือกทางหลวงหมายเลข 1096 สายเชียงใหม (อ.แม-ริม) – (อ.สะเมิง) มีระยะทาง 27 กิโลเมตร ซ่ึงเปนเสนทางภูเขาท่ีมีความคดเค้ียวและเกิดอุบัติเหตุรถโดยสารบอยคร้ัง มาคํานวณหาความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารตลอดเสนทางท่ีพิจารณา

3.5 การพัฒนาแผนท่ีแสดงผลความเร็วปลอดภัย

การนําขอมูลมาประยุกตใชกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) โดยใชขอมูลแผนท่ีดิจิตอล (Digital Map) ซ่ึงขอมูลเหลานี้ถูกเก็บในรูปของ Shape files และ DBF files โดยเลือกใชโปรแกรม ArcView3.3 ซ่ึงเปนโปรแกรมสําเร็จรูปสําหรับใชในงานระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) โดยจัดทําช้ันขอมูลความอันตรายของเสนทางในเขตภูเขาในรูปของ Shape files

เพื่อรายงานขอมูลชวงถนนท่ีมีความอันตรายในแตละโคง โดยการ Mapping ทับลงบนเสนทางท่ีมีการเก็บขอมูลสํารวจ

รูป 3.5-1 ช้ันขอมูล Shape files โคงอันตรายเพิ่มเติม

การบันทึกขอมูลชวงถนนท่ีมีความอันตรายสามารถใชโปรแกรม สําเร็จรูปไดหลายโปรแกรม ในงานวิจัยนี้จะใชโปรแกรม Microsoft excel สําหรับนําเขาขอมูลของทางโคง Curves_DATA ดังแสดงในรูป 3.5-1

Page 15: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

76

รูป 3.5-2 ไฟลสําหรับการนําเขาขอมูลชวงถนนและเก็บขอมูลถนน

แบบฟอรมสําหรับการนําเขาขอมูล ในช่ือ Curves_DATA 1 Record จะบันทึกขอมูลของชวงถนนท่ีเปนทางโคง ขอมูลของทางโคงจะปรากฏในคอลัมน ไดแก หมายเลขโคงท่ีพิจารณา ID ชวงตําแหนงท่ีตั้งของโคง (Station) รายละเอียดของโคง เชน รัศมีโคง และ Design speed

รวมถึง ความเร็วปลอดภัยท่ีคํานวณได เปนตน เม่ือเปดไฟล Curves_DATA.xls โดยใชโปรแกรม Microsoft excel ในท่ีนี้ไฟลดังกลาวไดมีการทําหัวตารางไวเรียบรอยแลว ดังแสดงในรูป 3.5-3

รูป 3.5-3 ฟอรมสําหรับนําเขาขอมูลถนนท่ีเปนโคง

ขอมูลชวงถนนท่ีเปนทางโคงท่ีทําการบันทึก จะไดแก ขอมูลท่ัวไปของถนน และสภาพแวดลอม

ตําแนงท่ีตั้งของถนน ลักษณะหนาท่ีของถนน ลักษณะผิวถนน สภาพผิวถนน ความสะอาดผิวถนน

Page 16: วิธีิจัยการว - ThaiRoadstrsl.thairoads.org/FileUpLoad/1538/141102001538_5.pdf · สารสนเทศภูมิ ศาสตร(gis) ... (กรมทางหลวง,

77

ทิศทางการเดินรถ เสนแบงทิศทางจราจร จํานวนชองจราจรถนน ความกวางชองจราจรถนน ความกวางไหลทาง เขตจํากัดความเร็ว อุปกรณควบคุมจราจร

ขอมูลดานเรขาคณิตของถนน

รัศมีโคง เปอรเซ็นตการยกโคง (Supper elevation) เปอรเซ็นตความลาดชันของถนน (% Grade) สัมประสิทธ์ิความเสียดทาน (Side friction) ความเร็วปลอดภัยท่ีไดจากการคํานวณ (Safe speed)

ขอมูลนี้เม่ือคํานวณความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารในแตละโคงไดแลว จะนํา

ขอมูลเขาโปรแกรม ArcView3.3 จะได Display criteria ทับไปบนเสนทางในแผนท่ี ซ่ึงเ ม่ือนําเมาสไปคล๊ิกบนเสนทางบนแผนท่ีในโปรแกรมจะปรากฏขอมูลและ

รายละเอียดของถนนรวมถึงความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารในแตละโคง โดยแสดงผลลงบนโปรแกรม Arcview3.3 ซ่ึงเปนระบบสารสนเทศภูมิศาสตร ท่ีสามารถแสดงความเร็วปลอดภัยสําหรับรถโดยสารตลอดเสนทางภูเขาท่ีพิจารณา