1

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 136 จบชพจรเงนเฟอไทย: ผลกระทบจากปจจยเชงวฏจกร

และปจจยเชงโครงสรางทเปลยนแปลงไป ธนนธร มหาพรประจกษ1, นวต หนขวญ,

วรนทพย วรศกด และ อญชล ศรคะเณรตน

September 10, 2018

บทสรปผบรหาร

ในชวง 3 – 4 ปทผานมา อตราเงนเฟอทวไปของไทยปรบลดลงมาอยในระดบตาเชนเดยวกบอตราเงนเฟอโลก โดยมสาเหตจากทงปจจยเชงวฏจกร (Cyclical factor) และปจจยเชงโครงสราง (Structural factor) โดยปจจยเชงวฏจกรทส าคญคอภาวะเศรษฐกจไทยทแมวาจะอยในชวงฟนตว ดขนตอเนอง แตกยงขยายตวต ากวาระดบศกยภาพ ท าใหแรงกดดนดานอปสงคตออตราเงนเฟอมจ ากด รวมถงปจจยดานอปทาน โดยเฉพาะราคาขายปลกน ามนในประเทศทไดรบผลจากราคาน ามนดบ ในตลาดโลกทอยในระดบต าตามภาวะเศรษฐกจโลก และแมอตราเงนเฟอโลกจะเรมปรบเพมขนในป 2560 ตามราคาน ามนทสงขนจากปกอน แตอตราเงนเฟอไทยยงเผชญกบปจจยลบจากราคาอาหารสด ทหดตวจากผลผลตทออกสตลาดมากตามสภาพอากาศทเอออ านวย ท าใหแรงกดดนดานตนทนตออตราเงนเฟอลดลง ขณะทการเปลยนแปลงของปจจยเชงโครงสราง สวนใหญเปนปจจยทกดดนใหอตราเงนเฟออยในระดบต า ตวอยางทเหนไดชดเจนคอ การพฒนาเทคโนโลยการผลตน ามนใหสามารถผลตน ามนดบออกสตลาดไดมากขนดวยตนทนการผลตทต าลง ท าใหราคาน ามนดบในตลาดโลกอยในระดบต าโดยเปรยบเทยบและโอกาสทราคาน ามนจะเปลยนแปลงเรวและแรงเหมอนในชวงทศวรรษทผานมามนอยลง นอกจากน กระแสโลกาภวตนทางการคา (Globalization) ทท าใหอ านาจในการขนราคาสนคาของผประกอบการในประเทศท าไดยากขน รวมถงการขยายตวของพาณชยอเลกทรอนกส (e-commerce) และการเขาสสงคมสงอาย (Aging Society) ลวนเปนปจจยดานลบทกดดนอตราเงนเฟอ (ตารางท 1)

1 TananthM@bot.or.th, NuwatN@bot.or.th และ WarinthW@bot.or.th

ปจจยเชงวฏจกร ปจจยเชงโครงสราง

หมวดอาหารสด • อปทานสวนเกนในสนคาหมวดผกผลไม และป สตว • วฏจกรราคาสนคาโ ค โลกทอยในชวงขาลง

• การพ นากระบวนการและเทคโนโลยการผลต ตลอดจนระบบชลประทาน

หมวดพลงงาน • การขยายตวของเ ร กจโลกทชะลอลง• การพ นาเทคโนโลยการผลต Shale oil สงผลให

อปทานนามนดบเพมข น การแขงขนสงข น และอปทานสามาร ตอบสนองตอราคาไดเร ว

หมวดสนคาพ น าน

• เ ร กจไทยทขยายตวตากวา กย าพ• ตนทนการผลตทงในสวนของตนทนสนคาโ ค

และคาจางแรงงานเพมข นไมมาก

• กระแสโลกา ว น (Globalization)• การขยายตวของ e-commerce• การเขาสสงคมผสงอาย (Aging society)

หมายเหต: ในปจจบน ปจจยเชงวฏจกรเรมกลบมาเป นชวงขาข น สะทอนจากเ ร กจไทยและโลกทเห นท ทางฟ นตวดข น นอกจากน การขยายเวลาขอตกลงลดปรมา การผลตของกลม OPEC และ Non-OPEC ทาใหอปทานนามนในตลาดโลกลดลง และสงผลใหราคานามนปรบสงข น

ตารางท 1 สรปปจจยทสงผลลบตอแรงกดดนอตราเงนเฟอในชวง ป ทผานมา

2

ปจจยเชงวฏจกรและปจจยเชงโครงสรางดงกลาวขางตน สงผลใหพลวตของอตราเงนเฟอไทยเปลยนแปลงไปจากในอดต โดยการศกษาในบทความนพบวา (1) อตราเงนเฟอ กอธบายโดยปจจยอปทานคอนขางมาก ซงนโยบายการเงนมประสทธผลคอนขางจ ากดในการจดการกบแรงกดดนดานน (2) ความสมพนธ ระหวางเ ร กจในประเท กบอตราเงนเฟอ (Phillips curve) ปรบลดลง และ (3) การเคล อนไหวของอตราเงนเฟอมความหน ด (persistence) มากข น สะทอนวาแมเศรษฐกจ ในระยะตอไปจะฟนตว แตอาจชวยใหอตราเงนเฟอเรงขนไดไมมากและอาจตองใชเวลาการสงผานผลบวกของเศรษฐกจมายงเงนเฟอนานกวาในอดต (4) shock ตาง ๆ ทกระทบเงนเฟอในระยะหลงมขนาด เล กลงและมกเป นปจจยทสรางแรงกดดนดานลบ ท าใหขาดปจจยบวกทชวยใหอตราเงนเฟอเรงขน เชนในอดต และ (5) แนวโนมเงนเฟอในระยะยาวตากวาในอดต ซงเปนผลจากการเปลยนแปลง เชงโครงสรางตาง ๆ ทเกดขนทงในไทยและตางประเทศ ซงจะสรางแรงกดดนดานลบตอเงนเฟอตอเนอง ในอนาคต รวมถงมนยตอการก าหนดเปาหมายนโยบายการเงนในระยะขางหนาทอาจตองค านงถงแนวโนมเงนเฟอในระยะยาวมากขน เพอใหเปาหมายอยในระดบทเหมาะสมตอเศรษฐกจ และไมเปนขอจ ากดตอ การตดสนนโยบายจนสงผลลบตอการรกษาเสถยรภาพดานอน ๆ

มองไปในระยะ 2-3 ปขางหนา ประเมนวาอตราเงนเฟอไทยมแนวโนมเพมขน โดยปจจย เชงวฏจกรมแนวโนมกลบมาเปนชวงขาขน ตามการขยายตวของเศรษฐกจไทย ท าใหอปสงค ในประเทศปรบตวดขน ขณะทการฟนตวของเศรษฐกจโลกมสวนชวยใหราคาน ามนดบในตลาดโลก มแนวโนมปรบเพมขน อยางไรกด ในระยะสน ราคาสนคาเกษตรยงมความผนผวนคอนขางสง ประกอบกบปจจยเชงโครงสรางจะยงเปนแรงกดดนใหอตราเงนเฟอทยอยเพมขนอยางคอยเปนคอยไป

นอกจากน การเพมขนของอตราเงนเฟอในระยะตอไปยงคงเผชญกบพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไปจากในอดต ความสมพนธระหวางเศรษฐกจในประเทศกบอตราเงนเฟอทปรบลดลง และการเคลอนไหวของอตราเงนเฟอมความหนดมากขน อาจสงผลใหอตราเงนเฟอกลบสเปาหมายนโยบายการเงนไดชา จงเปนความทาทายของผด าเนนนโยบายการเงนในการดแลใหอตราเงนเฟอกลบเขาสเปาหมายในระยะเวลาทเหมาะสม โดยในชวงทผานมา คณะกรรมการนโยบายการเงน (กนง.) ไดด าเนนนโยบายการเงนแบบผอนคลายอยางตอเนองเพอสนบสนนการฟนตวของเศรษฐกจและการเพมขนของอตราเงนเฟอ อยางไรกด อตราดอกเบยทอยในระดบต าเปนเวลานานอาจท าให นกลงทนแสวงหาผลตอบแทนทสงขนโดยการลงทนในสนทรพยเสยง ซงเพมความเสยงตอเสถยรภาพระบบการเงน ในขณะทเศรษฐกจทมแนวโนมขยายตวดขน สงผลใหความจ าเปนของการด าเนนนโยบายการเงนแบบผอนคลายมากมลดลง ดงนน ในระยะตอไป กนง. จะตองด าเนนนโยบาย อยางเหมาะสมเพอสรางความสมดลระหวางการดแลอตราเงนเฟอและการจดการความเสยงตอเสถยรภาพระบบการเงนตลอดจนการดแลใหเศรษฐกจไทยขยายตวสอดคลองกบศกยภาพ

แนวโนมเงนเฟอในระยะยาวทตากวาในอดตมนยเชงนโยบายตอการกาหนดเปาหมายนโยบายการเงนทเหมาะสมในระยะขางหนา เนองจากเปาหมายทอยในระดบสงเกนไปอาจเปนปจจยลดทอนความนาเชอถอของนโยบายและท าใหนโยบายการเงนอาจตองผอนคลายมากและนานเพอกระตนเงนเฟอจนสงผลลบตอเสถยรภาพดานอน ๆ อยางไรกด การลดเปาหมายนโยบายการเงนมตนทนตอเศรษฐกจเชนเดยวกน โดยในระยะสน อาจท าใหตลาดการเงนคาดการณวานโยบายการเงนจะลดการผอนคลายเรวกวาคาด ซงจะสงผลใหอตราดอกเบยในตลาดการเงนและธนาคารพาณชย

3

ปรบสงขน และกระทบตอเศรษฐกจและเงนเฟอได รวมทงยงมผลกระทบในระยะยาวโดยอาจเปนการเพมโอกาสในการเกดภาวะเงนฝดและการเกดปญหาอตราดอกเบยใกลศนย (Zero lower bound) ดงนน จงเปนความทาทายของผด าเนนนโยบายในการก าหนดเปาหมายของอตราเงนเฟอทเหมาะสมในระยะขางหนา

เมอพจารณาพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงในแงความส าคญของปจจยดานอปทานและประสทธภาพของนโยบายการเงนในการดแลเงนเฟอทลดลงจากอดต ซงสงผลใหการรกษาเสถยรภาพดานราคามตนทนทสงขน กรอบเปาหมายเงนเฟอแบบย ดหยนทมประสทธ าพยงข น สามารถเออใหสรางสมดลระหวางการดแลเสถยรภาพดานตาง ๆ โดยเฉพาะอยางยงการน าประเดนเรองการดแลเสถยรภาพระบบการเงน เขาเปนสวนหนงในกระบวนการตดสนนโยบายการเงนอยางเปนระบบมากขน ซงจะชวยใหผก าหนดนโยบายสามารถประเมนความเสยงตาง ๆ ไดอยางรอบดาน และ Trade-off การด าเนนนโยบายไดอยางเหมาะสม

4

บทนา

หลงป 2557 เปนตนมา อตราเงนเฟอทวโลกลดต าลงมากจากคาเฉลย2 ชวงป 2553–2557 ทรอยละ 2.6 มาอยทรอยละ 1.1 และ 1.3 ในป 2558 และ 2559 ตามล าดบ และแมชวง หลงป 2559 อตราเงนเฟอทวไปของประเทศตาง ๆ จะมแนวโนมสงขนตามราคาน ามนดบในตลาดโลก แตอตราเงนเฟอพนฐาน (อตราเงนเฟอทไมรวมหมวดอาหารสดและพลงงาน) ยงคงทรงตวในระดบต าตอเนอง ( าพท 1) สะทอนภาพอปสงคในประเทศทยงฟนตวไดไมเตมท

อตราเงนเฟอทอยในระดบต าเปนความทาทายทธนาคารกลางตาง ๆ ทวโลกตองเผชญ

โดยเฉพาะของประเทศทด า เนนนโยบายการ เ ง นภาย ใต กรอบ เป าหมาย เ ง น เ ฟอ (Inflation targeting) โดยหลายประเทศเผชญสถานการณอตราเงนเฟอต ากวาเปาหมายในชวง 3-4 ปทผานมา เชน องกฤษ นวซแลนด ออสเตรเลย และเกาหลใต3 ( าพท 2) ท าใหเกดค าถามวาอะไรเปนสาเหตทท าให อตรา เงนเฟออยในระดบต าเปนเวลานาน

2 คามธยฐานของอตราเงนเฟอของประเทศพฒนาแลว (Advanced economies) และประเทศก าลงพฒนา (Emerging market economies) รวม 30 ประเทศ ทงประเทศทใชและไมใชกรอบเปาหมายเงนเฟอ 3 ลาสด ในป 2560 อตราเงนเฟอหลายประเทศกลบสเปาหมายแลว แตสวนใหญยงอยในระดบต ากวาคากลางของเปาหมาย อกทงยงมประเดนในเรองความตอเนองของแรงกดดนเงนเฟอ

หมายเหต: ) เสนแสดงคามธย าน ขอบลางและบนของแ บส แสดง Percentile ท และ ตามลาดบ (สเทาสาหรบอตราเงนเฟอทวไป และสฟาสาหรบอตราเงนเฟอพ น าน) ) ประเท พ นาแลว ไดแก แคนาดา สหร อเมรกา สหราชอา าจกร กลมประเท Euro zone สวตเ อร แลนด , สาธาร ร เช ก

นอร เวย เดนมาร ก สวเดน, ออสเตรเลย, นว แลนด , เกาหลใต, ไตหวน, ป น, และสงคโปร ) ประเท กาลงพ นา ไดแก อนเดย จน ,มาเลเ ย, ฟ ลปป นส อนโดนเ ย, ไทย ล, บรา ล, เปร, โครเอเชย ตรก รสเ ย, เ อร เบย

แอฟรกาใต, และอยปต ทมา: CEIC กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

-1

0

1

2

3

4

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

อตราเงนเฟอทวไปอตราเงนเฟอพ น าน

รอยละ ประเท พ นาแลว

-202468

10

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ประเท กาลงพ นา

าพท อตราเงนเฟอทวไปและอตราเงนเฟอพ น านของประเท ตางๆ

รอยละ

ทมา: กระทรวงพา ชย CEIC และคานว โดย ธปท (ม ค ง ส ค )

0 10 20 30 40 50 60 70

อนโดนเ ยแคนาดา

ฟ ลปป นส สหราชอา าจกร

ไทยนว แลนด

ออสเตรเลยเกาหลใต

าพท 2 จานวนเด อนทอตราเงนเฟอทวไปตากวาเปาหมายนโยบายการเงน

จานวนเด อน

5

ส าหรบประเทศไทย พฒนาการของอตราเงนเฟอเปนไปในทศทางเดยวกบอตราเงนเฟอโลก โดยตงแตป 2557 อตราเงนเฟอทวไปไดลดลงและอยในระดบต ากวาเปาหมายนโยบายการเงนท รอยละ 2.5±1.5 ประมาณ 24 เดอนกอนกลบเขาสขอบลางของเปาหมายในเดอนธนวาคม 2559 และแมวาหลงเดอนมนาคม 2560 เปนตนมา อตราเงนเฟอทวไปจะลดลงต ากวาขอบลางอกครง แตอตราเงนเฟอทวไปในป 2560 ยงคงมทศทางเพมขนจากป 2559 โดยเฉลยทงปอยทรอยละ 0.67 สงขนจากป 2559 ทรอยละ 0.19 ( าพท 3)

ขณะทอตราเงนเฟอพนฐานของไทยป 2560 ยงคงทรงตวในระดบต า ทรอยละ 0.56 ซงต ากวาคาเฉลยในชวงป 2553-2557 ทรอยละ 1.6 โดยอยต ากวาคาเฉลยมาตงแตป 2558 ( าพท 4) และพบวาภาวะเงนเฟอต าเกดขนคอนขางกระจายตว (broad-based) ในหลายหมวดสนคา4 ( าพท 5 และ ตารางท 2 ใน าคผนวก) โดยเฉพาะหมวดอาหารและเครองดมไมมแอลกอฮอล ทอตราเงนเฟอต าลงอยางเหนไดชดจากคาเฉลยป 2553-2557 ทรอยละ 3.94 มาอยทรอยละ 1 หลงป 2558 และเนองจากสนคาหมวดนมน าหนกคอนขางมากในตะกราสนคาท ใชค านวณดชนราคาผบรโภค

4 ไดแก (1) หมวดอาหารและเครองดมไมมแอลกอฮอล (2) เครองนงหมและรองเทา (3) เคหสถาน (4) การตรวจรกษาและบรการ สวนบคคล (5) พาหนะ ขนสง และการสอสาร (6) การบนเทง การศกษา และศาสนา (7) ยาสบและเครองดมทมแอลกอฮอล โดยมเพยงอตราเงนเฟอหมวดยาสบและเครองดมทมแอลกอฮอลเทานนทแนวโนมปรบเพมขนบาง ซงเกดจากการปรบเพมภาษสรรพสามต

-4

-2

0

2

4

6

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

ม ค

อาหารสด ( )พลงงาน ( )อตราเงนเฟอพ น าน ( )

%YoY

หมายเหต: ตวเลขใน ( ) ค อ นาหนกในตะกราสนคาผบรโ ค กราฟแทงแสดงทมาของอตราเงนเฟอทวไปจากแตละองค ประกอบสนคา

ทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

าพท 3 อตราเงนเฟอทวไป(Contributions to Headline Inflation*)

เปาหมายเงนเฟอ [2.5 1.5%]

ส ค 1.62%

าพท 4 อตราเงนเฟอพ น าน(Contributions to Core Inflation*)

-1

0

1

2

3

ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค ม ค

ก ค

ยาสบ ( )คาเชาบาน ( )กลมทมใชอาหาร ไมรวมคาเชาบานและยาสบ ( )กลมอาหาร ( )

%YoY

หมายเหต: ตวเลขใน ( ) ค อ นาหนกในตะกราสนคาผบรโ คพ น าน กราฟแทงแสดงทมาของอตราเงนเฟอพ น านจากแตละองค ประกอบสนคา

ทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

ส ค 0.75%

0

5

10

15

ม ค ม ค ม ค ม ค

อาหารและเคร องด มไมมแอลกอ อล (28.18)

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

ม ค ม ค ม ค ม ค

เคหส าน (26.25)

-0.5

0

0.5

1

1.5

ม ค ม ค ม ค ม ค

พาหนะ การขนสง และการส อสาร (22.69)

-0.5

0

0.5

1

1.5

ม ค ม ค ม ค ม ค

เคร องนงหมและรองเทา (3.96)

0.0

0.5

1.0

1.5

ม ค ม ค ม ค ม ค

การตรวจรก าและบรการสวนบคคล (8.57)

-2

-1

0

1

2

ม ค ม ค ม ค ม ค

การบนเทง การ ก า และ าสนา ( )

-5

0

5

10

15

20

ม ค ม ค ม ค ม ค

ยาสบและเคร องด มมแอลกอ อล (1.90)

ส ค 1.12%

5.86%

0.27%

0.16%

0.60%0.68%

0.44%

%YoY

%YoY

หมายเหต: ตวเลขใน () ค อนาหนกในตะกราสนคาผบรโ คพ น าน เสนประสฟาค อ HP trend, สาเหตท trend ของอตราเงนเฟอหมวดเคร องนงหมและรองเทา หมวดพาหนะ การขนสง และการส อสาร และหมวดการบนเทง การ ก า และ าสนา อยในระดบตามากในป เป นผลจากมาตรการบรรเทาคาครองชพใน ป กอนหนาทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

าพท 5 อตราเงนเฟอพ น าน (รายหมวดสนคา)%YoY %YoY

%YoY

%YoY %YoY

6

(รอยละ 20.45) การลดลงของอตราเงนเฟอหมวดนจงมสวนส าคญทถวงทงอตราเงนเฟอทวไปและอตราเงนเฟอพนฐานใหอยในระดบต า

ดงนน เพอใหเขาใจถงปจจยทสงผลกระทบตออตราเงนเฟอในปจจบน รวมถงแนวทาง การด าเนนนโยบายการเงนภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป บทความนตองการ จบชพจรอตราเงนเฟอไทยในชวงทผานมา เพออธบาย 1) สาเหตทอตราเงนเฟอไทยอยในระดบต า 2) การเปลยนแปลงในพลวตของอตราเงนเฟอไทย และ 3) การด าเนนนโยบายการเงนภายใตพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไป

I. สาเหตทอตราเงนเฟอไทยอยในระดบตา

อตราเงนเฟอไทยทอยในระดบต า มสาเหตจากทงปจจยเชงวฏจกร (Cyclical factor) และปจจยเชงโครงสราง (Structural factor) โดยปจจยเชงวฏจกรเปนเหตการณทเกดขนและสงผลตอ อตราเงนเฟอเพยงระยะเวลาหนง โดยผลจะคอย ๆ ลดลงเมอปจจยเหลานนคลคลายหรอนโยบายการเงนมการตอบสนองอยางเหมาะสม ซงปจจยเชงวฏจกรทกดดนใหอตราเงนเฟอไทยอยในระดบต าเกดจากภาวะเศรษฐกจไทยทฟนตวชา ท าใหแรงกดดนดานอปสงคตออตราเงนเฟอมจ ากด รวมถง แรงกดดนดานตนทนทปรบลดลง โดยเฉพาะจากราคาน ามนในตลาดโลกทลดลงตามอปสงคโลกตงแตป 2557 และราคาอาหารสดในประเทศในป 2560 ทลดลงจากผลผลตทออกสตลาดมากเนองจาก สภาพอากาศเอออ านวย

สวนปจจยเชงโครงสรางหมายถงการเปลยนแปลงเชงโครงสรางตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจ ทมผลตออตราเงนเฟอในระยะยาว โดยในชวงทผานมา ปจจยเชงโครงสรางสวนใหญเปนปจจยกดดนใหอตราเงนเฟออยในระดบต า ตวอยางทชดเจนคอการพฒนาเทคโนโลยการผลตน ามนทท าใหราคาน ามนดบในตลาดโลกลดลงจากอดตทเคยสงกวา 100 ดอลลาร สรอ. ตอบารเรล มาทรงตวอยในระดบต า นอกจากน ยงมปจจยเชงโครงสรางอน ๆ ทสรางแรงกดดนใหอตราเงนเฟอไมเรงสง เชน กระแสโลกาภวตนทางการคา การขยายตวของพาณชยอเลกทรอนกส (e-commerce) รวมถงการเขาสสงคมสงอาย โดยรายละเอยดของปจจยเชงวฏจกรและปจจยเชงโครงสรางทสงผลกระทบตออตราเงนเฟอมดงน

1. ปจจยทสงผลตออตราเงนเฟอหมวดพลงงานและอาหารสด

การเคลอนไหวของอตราเงนเฟอหมวดพลงงาน5และอาหารสด6 เปนสาเหตส าคญทท าใหอตราเงนเฟอทวไปของไทยในชวงทผานมาอยในระดบต า โดยอตราเงนเฟอหมวดพลงงานทตดลบ ในป 2558 และ 2559 เปนสาเหตหลกกดดนใหอตราเงนเฟอทวไปอยในระดบต า และแมในป 2560 อตราเงนเฟอหมวดพลงงานจะมทศทางปรบเพมขน แตอตราเงนเฟอหมวดอาหารสดกลบหดตวลงและกลายเปนปจจยหลกกดดนใหอตราเงนเฟอทวไปป 2560 เพมขนไดไมมาก โดยรายละเอยด ของปจจยทกระทบอตราเงนเฟอหมวดพลงงานและอาหารสดมดงน

5 หมวดพลงงานประกอบดวย 1) น ามนเชอเพลง ไดแก ดเซล เบนซน 95 แกสโซฮอล 91 แกสโซฮอล 95 แกสโซฮอล E20 แกสโซฮอล E85 กาซธรรมชาต (NGV) และ กาซ LPG ส าหรบยานพาหนะ 2) คากระแสไฟฟา (FT) และ 3) กาซ LPG ส าหรบหงตม

6 หมวดอาหารสดประกอบดวย 1) ขาว แปงและผลตภณฑจากแปง 2) เนอสตว และสตวน า 3) ไขและผลตภณฑนม และ 4) ผกและผลไม

7

ปจจยทกระทบอตราเงนเฟอหมวดพลงงาน

การพ นาเทคโนโลยการผลตนามน เป นการเปลยนแปลงเชงโครงสรางครงสาค ทสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอ ทาใหราคานามนในตลาดโลกลดลงและอยในระดบตา โดยเทคโนโลยการขดเจาะน ามนจากชนหนดนดาน (Shale oil revolution) ทเกดขนในสหรฐฯ สงผลใหมอปทานน ามนดบออกมาสตลาดมากขนภายใตตนทนการผลตทคอนขางต า และกอใหเกดการแขงขนดานราคาระหวางผผลตและสงออกน ามนในกลม OPEC กบกลม Non-OPEC มากขน ท าใหอ านาจการก าหนดราคาน ามนในตลาดโลกของ OPEC ลดลงอยางชดเจน นอกจากน การเปลยนแปลงเชงโครงสรางดงกลาวยงท าใหอปทานน ามนดบในตลาดโลกมความยดหยนตอ การเปลยนแปลงของราคามากขน กลาวคอ ผผลตสามารถผลตน ามนออกมาไดมากเพยงพอและสอดคลองกบอปสงคของโลกในแตละชวงเวลา7 สงผลใหราคาน ามนไมเรงตวเชนในอดต

นอกจากน ในชวง 3-4 ปทผานมา ราคาน ามนยงตองเผชญกบแรงกดดนดานลบจากปจจยเชงวฏจกร คอ ความตองการใชพลงงานทลดลงตามเศรษฐกจโลกทฟนตวชา8 ( าพท 6) กอใหเกดอปทานน ามนดบสวนเกนขนในปรมาณมาก ทงปจจยเชงวฏจกรและปจจยเชงโครงสรางขางตน สงผลใหราคาน ามนดบในตลาดโลกปรบลดลงมากจากทเคยสงถง 101.61 ดอลลาร สรอ. ตอบารเรลในไตรมาส 3 ป 2557 มาอยท 50.76 และ 41.28 ดอลลาร สรอ. ตอบารเรลในชวงป 2558 และ 2559 ตามล าดบ ( าพท 7) และกดดนราคาขายปลกน ามนเชอเพลงทวโลกใหอยในระดบต า

อยางไรกด ในป 2560 ปจจยเชงวฏจกรทกระทบตออตราเงนเฟอหมวดพลงงานเรมกลบมาเปนขาขน โดยอตราเงนเฟอหมวดพลงงานของไทยป 2560 เฉลยอยทรอยละ 4.85 กลบมาเปนบวกหลงจากตดลบในชวง 2 ปกอนหนา เนองจาก (1) ราคาน ามนดบในตลาดโลกมแนวโนมสงขนตามเศรษฐกจโลกทขยายตวดขน รวมถงผลของขอตกลงลดปรมาณการผลตของกลม OPEC และ

7 Shale oil ตอบสนองตอราคาน ามนไดเรวกวาการผลตน ามนดบแบบทวไป (Conventional oil) เนองจากการผลต Conventional oil ตองใชเวลาศกษาและตดสนใจลงทนนาน รวมถงการขดเจาะตองใชเวลาหลายป ในขณะท Shale oil ใชเวลาตงแตตดสนใจลงทนจนถงขดเจาะเสรจสนเพยง 2-3 เดอน (FTI Consulting, 2016)

8 การชะลอตวของเศรษฐกจจนและประเทศตลาดเกดใหม ขณะทเศรษฐกจประเทศพฒนาแลวเผชญขอจ ากดในการฟนตวจาก ความไมแนนอนทางการเมองตาง ๆ เชน การเลอกตงประธานาธบดในกลมประเทศยโรและสหรฐ รวมถงการออกจากการเปนสมาชกสหภาพยโรปของสหราชอาณาจกร (Brexit) เปนตน

าพท การขยายตวของเ ร กจโลก

หมายเหต: ขอมลป เป นขอมลคาดการ ทมา: World Economic Outlook, January 2018, IMF

3.4

1.9

4.6

3.2

2.1

4.0

3.2

1.7

4.3

3.7

2.3

4.7

0

1

2

3

4

5

โลก ประเท พ นาแลว ประเท กาลงพ นา

%YoY าพท ราคานามนดบดไบและอตราเงนเฟอหมวดพลงงาน

ทมา: กระทรวงพา ชย และสานกนโยบายและวางแผนพลงงาน

0

25

50

75

100

125

150

-40

-20

0

20

40

ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค อตราเงนเฟอหมวดพลงงาน ราคานามนดบดไบ (RHS)

%YoY ดอลลาร สรอ ตอบาร เรล

ส ค 9.05%

ส ค 72.5 USD/BBL

8

Non-OPEC ท าใหอปทานน ามนในตลาดโลกลดลง (2) คาไฟฟาผนแปร (FT) ปรบสงขนตามตนทนกาซธรรมชาตทใชในการผลตไฟฟา

1.2 ปจจยทสงผลตออตราเงนเฟอหมวดอาหารสด

ผลของเศรษฐกจโลกท ฟนตวชาในชวงป 2558 - 2559 ท าใหราคาสนคาโภคภณฑตาง ๆ ในตลาดโลก อาท ขาวโพด ขาวสาล กากถวเหลอง ทรงตวอยในระดบต า ( าพท 8) สงผลใหตนทนราคาอาหารสตวในประเทศปรบลดลง และท าใหอตราเงนเฟอหมวดอาหารสดโดยเฉพาะเนอสตว อยในระดบต า สวนป 2560 ปจจยเชงวฏจกรทกระทบอตราเงนเฟอหมวดอาหารสดยงคงเปนขาลง โดยมาจากปจจยในประเทศ เชน (1) สภาพอากาศทเอออ านวยท าใหผลผลตผกและผลไมออกสตลาดเปนจ านวนมาก กดดนใหราคาปรบลดลง (2) ผลผลตขาวทออกมามาก ท าใหผขายขาวถงตองแขงขนกนให ส ว นลดทางการค า (promotion) อกท ง ย งส งผลใหมการปรบรปแบบ การขายตรงจากเกษตรกรสมอผบรโภค ท าใหเกดการแขงขนดานราคาในตลาดมากขน อก และ (3) อปทานปศสตว ลนตลาด โดยเฉพาะหม หลงผขายเนอหมไมสามารถสงออกเนอหมไดตามคาด ท า ให ราคา เน อหมลดลงมากในชวง ไตรมาสท 4 ซงปจจยเชงวฏจกรขาลง เหล าน ส งผลให อตรา เงน เ ฟอหมวด อาหารสดป 2560 ตดลบอยทรอยละ 1.38

นอกจากน ปจจยเชงโครงสรางกมสวนส าคญในการอธบายการลดลงของอตราเงนเฟอ ในหมวดอาหารสดเชนเดยวกน สะทอนจากอตราเงนเฟอหมวดอาหารสดทมแนวโนมต าลงจากอดต

0

50

100

150

200

250

Q1-49 Q1-52 Q1-55 Q1-58

Global Food Price Index Wheat Maize Soybeans

Index 2558 = 100

ทมา: IMF, World commodity forecasts: food, feedstuffs and beverages May 2017

าพท 8 ราคาสนคาโ ค ในตลาดโลก

World food price crisis( ยแลงและราคาวต ดบสงข นตามราคานามนดบ)

อปทานสวนเกนอยในระดบสงตอเน อง

าพท 9 อตราเงนเฟอหมวดอาหารสด (รายหมวดสนคา)

-10-505

101520

ม ค ม ค ม ค ม ค

%YoY

-10-505

10152025

ม ค ม ค ม ค ม ค

%YoY

-4-202468

10

ม ค ม ค ม ค ม ค

%YoY

ม ย = 2.69%

-10-505

101520

ม ค ม ค ม ค ม ค

%YoY

ม ย -1.03%

ม ย 0.71% ม ย

-5.87%

ขาว แปงและผลต จากแปง (3.02)

ผกและผลไม (4.55)ไขและผลต นม (1.56)

เน อสตว เป ดไก และสตว นา ( )

หมายเหต: ตวเลขใน ( ) ค อนาหนกในตะกราสนคาผบรโ ค, เสนประสฟาค อ HP trendทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

9

ในหลายชนดสนคา ( าพท 9) โดยปจจยส าคญคอ การพ นาเทคโนโลยการผลตททาใหมผลผลตเพมข นและตนทน กลง อาท (1) การท าปศสตวระบบปด ซงชวยใหผประกอบการสามารถเลยง ปศสตวปรมาณมากในพนทจ ากด ปองกนผลผลตจากโรคระบาดหรอการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ (2) การสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรพนธสญญา (Contact Farming) ทเออใหเกดการถายทอดเทคโนโลย และสรางความมนคงทงดานการขายผลผลตและรายไดใหแกเกษตรกรรายยอย รวมถง (3) การพฒนาระบบชลประทาน ซงชวยใหผลผลตสนคาเกษตรโดยเฉพาะผกและผลไมเพมขน และบรรเทาผลกระทบดานลบตอผลผลตในยามเกดปญหาภยแลง นอกจากน การคาระหวางประเทศมสวนท าใหอตราเงนเฟอหมวดนต าลงเชนเดยวกน อาท การบรหารจดการการน าเขาพอพนธแมพนธไกไข ทสงผลใหอปทานไขไกสอดคลองกบความตองการบรโภคและท าใหราคาไขไกมเสถยรภาพ

2. ปจจยทสงผลตออตราเงนเฟอพ น าน

ในชวง 3-4 ปทผานมา อตราเงนเฟอพนฐานปรบลดลงมาก และยงทรงตวอยในระดบต า แมเศรษฐกจในประเทศเรมปรบตวดขน โดยการลดลงของอตราเงนเฟอพนฐาน เปนผลจาก ทงปจจยเชงวฏจกร เชน เศรษฐกจไทยทขยายตวต า และปจจยเชงโครงสรางตาง ๆ ทสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟออยางตอเนอง รายละเอยดมดงน

2 ปจจยเชงวฏจกรทกระทบอตราเงนเฟอพ น าน

การลดลงของราคาพลงงานและอาหารสด สงผลตอราคาสนคาในตะกราเงนเฟอพ น านผานตนทนการผลตทตาลง ทาใหอตราเงนเฟอพ น านทรงตวอยในระดบตา ตวอยางทเหนไดชดคอ (1) ราคาหมวดอาหารส าเรจรปไดรบผลกระทบจากทงราคาอาหารสดและกาซหงตมทขยายตว ชะลอลง และแมในป 2560 ภาครฐมนโยบายลอยตวราคากาซหงตม แตภาครฐเองยงมการเขาไปอดหนนราคาอยคอนขางมาก ท าใหราคากาซหงตมไมไดเพมขนตามราคาตลาดโลก สงผลให อตราเงนเฟอหมวดอาหารส าเรจรปในปจจบนจงยงทรงตวอยในระดบต า และ (2) ราคาหมวด คาโดยสารสาธารณะ อตราเงนเฟอหมวดพลงงานทลดลงสงผลตอราคาในหมวดนคอนขางมาก เนองจากน ามนเชอเพลงเปนปจจยหลกของธรกจ ทเหนไดชดเจนคอคาเรอโดยสารทปรบลดลงตามราคาน ามนดเซล ข ะทตนทนคาจางแรงงาน ยงไมสงผลกระทบตออตราเงนเฟอพ น านมากนก สะทอนจากอตราเงนเฟอหมวดทใชแรงงานสงเชนหมวดเครองนงหม และบรการตาง ๆ ยงทรงตว ในระดบต า เนองจากตลาดแรงงานยงไมตงตว สงผลใหอตราการเตบโตของผลตอบแทนแรงงานเฉลย (Average earnings) อยในระดบต า ( าพท 10 รปดาน าย)

-5

5

15

25

-1

1

3

5

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

อตราเงนเฟอพ น าน อตราการเตบโตของรายไดเ ลยนอก าคเก ตร (แกนขวา)

%YoY

ทมา: สานกงานส ตแหงชาต กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

%YoY

าพท 10 อตราการเตบโตของรายไดเ ลยนอก าคเก ตร

0

5,000

10,000

15,000

20,000

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

ไตรมาส

รายไดเ ลยใน าคอตสาหกรรมรายไดเ ลยใน าคบรการ

บาท / คน / เด อน

หมายเหต: รายไดเ ลย าคบรการเ พาะกลมโรงแรมและ ตตาคารทมา: สานกงานส ตแหงชาต กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

รายไดเ ลยนอก าคเก ตร แยกตาม าคการผลตรายไดเ ลยนอก าคเก ตร และอตราเงนเฟอพ น าน

Q1 =3.6%

ขอมลลาสด Q1

10

ตนทนการผลตทอยในชวงขาลง นอกจากท าใหอตราเงนเฟอพนฐานในปจจบนอย ใน ระดบต าแลว ยงอาจสงผลกระทบตอการสงผานตนทนไปยงอตราเงนเฟอพนฐานในอนาคตดวย เนองจากในชวงทราคาน ามนเปนขาลง พบวาผประกอบการไมไดปรบลดราคาสนคาลงมากนก ดงนน หากในอนาคต ตนทนการผลตปรบสงขนในชวงทอปสงคในประเทศยงไมเขมแขง ประโยชนทผประกอบการไดรบจากการไมปรบลดราคาสนคาในชวงทตนทนเปนขาลงจะมสวนชวยใหผประกอบการสามารถรองรบตนทนในอนาคตทสงขนไดโดยไมจ าเปนตองขนราคาสนคา หรอกลาวอกนยหนง แมวฏจกรดานตนทนการผลตในอนาคตจะกลบมาเปนขาขน กอาจไมสงผลใหอตรา เงนเฟอพนฐานปรบเพมขนไดมากนก

วฏจกรเ ร กจทอยในชวงขาลง เป นอกปจจยหน งทมสวนทาใหแรงกดดน เงนเฟอดานอปสงค อย ในระดบต า โดยเศรษฐกจไทยขยายตวต ากวาระดบศกยภาพ สะทอนจากตวเลขชองวางการผลต (Output gap)9 ทตดลบตงแตป 2557 ท าใหแรงกดดนเงนเฟอดานอปสงคลดลง สวนหนงเกดจากภาระหนภาคครวเรอนทอยในระดบสงและรายไดภาคเกษตรทยงอยในระดบต ากดดนการบรโภคภาคเอกชน ขณะทการลงทนขยายตวไมมากและกระจกอยในบางอตสาหกรรม เนองจากภาคธรกจมก าลงการผลตเพยงพอ และธรกจบางสวนยงรอดความชดเจนของการฟนตวของเศรษฐกจโลกและไทย ( าพท 11) และแมในป 2560 เศรษฐกจไทยมแนวโนมฟนตวดขน โดยเฉพาะภาคสงออก ท าใหเศรษฐกจเรมขยายตวกลบเขาสระดบศกยภาพ (หรอ Output gap เรมทยอยปด) และมสวนชวยใหอตราเงนเฟอไทยปรบสงขนบาง แตเมอพจารณาอตราเงนเฟอพนฐานรายหมวดสนคา กลบพบวาราคาสนคาสวนใหญขยายตวไดในระดบต า โดยเฉพาะสนคาอปโภคบรโภค อาท สนคาหมวดของใชสวนตว (เชน ผลตภณฑปองกนและบ ารงผว ยาสระผม ยาสฟน เปนตน) และสนคาหมวดอปกรณซกลาง (เชน ผงซกฟอก น ายาปรบผานม เปนตน) โดยพบวาอตราเงนเฟอหมวดของใชสวนตวลดลงมาก สวนอตราเงนเฟอหมวดอปกรณซกลางยงตดลบในชวงป 2559 – 2560 สะทอนวาแรงกดดนเงนเฟอดานอปสงคจากการฟนตวของเศรษฐกจ (Demand-pull inflationary pressure) ยงมอยอยางจ ากด สวนหนงเนองจากการสงออกทฟนตว ยงไมสงผลตอเนองมายงตลาดแรงงานและอปสงคในประเทศมากนก ผประกอบการจงยงเผชญกบขอจ ากดในการขนราคาสนคาและบรการ และในบางสนคา อาจตองพจารณาให Promotion เพอกระตนยอดขายภายใตภาวะแขงขนทสงขน นอกจากน ตลาดแรงงานยงเผชญกบการเปลยนแปลง เชงโครงสราง เชน การโยกยายแรงงานจากภาคการผลตทหนมาใชเครองจกรอตโนมต (Automation) มากขน ไปสภาคบรการ โดยเฉพาะในภาคโรงแรมและภตตาคาร ซงมรายไดนอยกวา ( าพท 10 รปดานขวา) สงผลใหมโอกาสทการขยายตวของรายไดแรงงานอาจอยในระดบต าตอเนอง และท าให แรงกดดนตอเงนเฟอมจ ากด

9 ชองวางการผลต (Output gap) คอ สวนตางระหวางระดบกจกรรมเศรษฐกจทเกดขนจรงกบระดบศกยภาพ

-9

-6

-3

0

3

Q12554

Q12555

Q12556

Q12557

Q12558

Q12559

Q12560

ไตรมาสท

าพท 11 ชองวางการผลต (Output gap)

รอยละ

หมายเหต: ชองวางการผลต คานว โดยใชวธ Kalman filter รวมกบขอมลเ ร กจมห าคอ น ๆ เชน อตราเงนเฟอ อตราการใชกาลงการผลต และอตราการวางงานทมา: ธนาคารแหงประเท ไทย

Q2/ 0.34%

11

นอกจากน ยงมปจจยเชงวฏจกรอ น ๆ ทกระทบกบอตราเงนเฟอพ น านในบางหมวดสนคา เชน นโยบายรถคนแรกชวงปลายป 2554–2555 ทใหผซอรถยนตสามารถน าคาใชจายมาลดภาษได โดยมเงอนไขคอหามโอนเปลยนมอใน 5 ป ท าใหอปสงคตอรถยนตในชวงหลงหมดมาตรการ มจ ากด การออกรถยนตรนใหมจงมนอย สงผลใหอตราเงนเฟอของหมวดรถยนตอยในระดบต า อยางไรกด ในชวงปลายป 2559-2560 การครอบครองรถยนตของผใชสทธจะทยอยครบ 5 ป และสามารถซอขายเปลยนมอได ท าใหเรมเหนผประกอบการออกรถยนตรนใหมเพมมากขน สงผลใหอตราเงนเฟอหมวดรถยนตปรบสงขนตงแตไตรมาส 4 ป 2560 สะทอนผลดานลบของนโยบายท เรมหมดไป

2 2 ปจจยเชงโครงสรางทสรางแรงกดดนดานลบตอเงนเฟอพ น าน

กระแสโลกาภวตนทางการคา การขยายตวของพาณชยอเลกทรอนกส (e-commerce) และการเขาสสงคมสงอาย สงผลใหตนทนการผลตต าลง การแขงขนดานราคาสงขน รวมถงอาจท าให การขยายตวของอปสงคในประเทศชะลอลงกวาเดม ซงเปนแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอพนฐาน โดยรายละเอยดของแตละปจจยมดงน

2.2.1 กระแสโลกา วตน (Globalization) ท าใหเกดการขยายตวของการคาระหวางประเทศ และสงผลใหอตราเงนเฟอลดลง ผาน 3 ชองทาง คอ (1) ชองทางการแขงขนดานราคาระหวางผประกอบการในประเทศและต างประเทศท มากข น โดย เฉพาะ การแขงขนกบสนคาราคาถกจากประเทศทมตนทนการผลตต า เชน ประเทศจน ท าใหผประกอบการในประเทศมอ านาจในการขนราคาสนคาไดนอยลง (Rogoff, 2003) (2) ชองทางความเชอมโยงกนในรปแบบของ ห ว ง โซ อ ปทานโลก หร อ Global value chain10 (Auer et al, 2017) ท าใหประเทศตาง ๆ สามารถเขาถงวตถดบไดงายและมราคาถกลง และ (3) ชองทางการถายทอดเทคโนโลยการผลตระหวางประเทศ ซงสงผลดตอผลตภาพของประเทศ และท าใหตนทนการผลตตอหนวยลดลง

นอกจากน กระแสโลกา วตน ยงทาใหปจจยตางประเท มอทธพลตออตราเงนเฟอ ในประเท มากข น (Borio and Filardo, 2006; Auer et al, 2017) สะทอนจากอตราเงนเฟอของประเทศตาง ๆ ทเคลอนไหวไปในทศทางเดยวกนมากขน (Carney, 2015) และจากการศกษากรณประเทศไทยของ Manopimoke and Direkudomsak (2015) ทพบวาโลกาภวตนท าใหปจจยภายนอกมบทบาทตอพลวตของอตราเงนเฟอไทยมากขน โดยในชวงป 2544 - 2558 ความผนผวนของอตราเงนเฟอไทยถกก าหนดจากปจจยภายนอก (Global factors) ถงรอยละ 80 เพมขนมากเมอเทยบกบชวง 2536-2543 ทรอยละ 35 ( าพท 12) ดงนน จงมโอกาสทอตราเงนเฟอโลกทอยในระดบต าชวง 3-4 ปทผานมา จะสงผลใหอตราเงนเฟอไทยอยในระดบต าตามไปดวย

10 เปนการคาขายสนคาขนกลางทใชในการผลตสนคาระหวางประเทศ

หมายเหต: Variance Decomposition คานว ผาน Dynamic Factor Model โดยใชขอมลอตราเงนเฟอ ประเท ตงแตป งไตรมาสท ป และกาหนดอตราเงนเฟอแตละประเท ไดรบผลกระทบจาก Global, Regional และ Country-specific shocks ทมา: Manopimoke and Direkudomsak (2015)

าพท 12 ปจจยทอธบายความผนผวนของอตราเงนเฟอทวไปของไทย

12

2 2.2 การขยายตวของพา ชย อเล กทรอนกส (e-commerce) การพฒนาเทคโนโลยระบบอนเทอรเนตและอปกรณเครองมอสอสารตาง ๆ เชน เทคโนโลย 4G ท าใหชองทางการท าธรกจซอขายสนคาและบรการผานออนไลน หรอทเรยกวาธรกจ e-commerce เปนทนยมและมแนวโนมเพมขนตอเนอง ซงการขยายตวของธรกจ e-commerce อาจมสวนในการสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอ โดย ECB (2015) อธบายวาธรกจ e-commerce จะสงผลตออตราเงนเฟอผาน 2ชองทาง คอ (1) ตนทนการขายสนคาและบรการทต าลง เมอเทยบกบธรกจแบบเดมทซอขายผานหนารานเทานน และ (2) การทผบรโภคมทางเลอกในการบรโภคมากขนและสามารถเปรยบเทยบราคาสนคาในตลาดไดงายขน (Price transparency) ท าใหเกดการแขงขนดานราคามากขน สวนงานศกษาเชงประจกษของ Yi and Choi (2005) ซงใชขอมล 207 ประเทศ พบวา หากสดสวนของผใชอนเทอรเนตตอจ านวนประชากรเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอตราเงนเฟอลดลงรอยละ 0.04 - 0.13 สอดคลองกบงานศกษาของ Ciccarelli and Osbat (2017) ทศกษาเฉพาะประเทศในกลม EU และพบวา หากสดสวนผทคนหาสนคาและบรการจากอนเทอรเนตตอจ านวนประชากรเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอตราเงนเฟอลดลงรอยละ 0.02511

อยางไรกด งานศกษาตางประเทศมการตงขอสงเกตวา ผลกระทบของ e-commerce อาจเกดขนไมนานนก โดย (ECB, 2015) ชวาผล e-commerce อาจหมดลง เมอการขยายตวของ e-commerce ถงจดอมตว หรอเพมขนถงระดบหนงทท าใหก าไรของผประกอบการ (Profit margin) ทรงตว สวน Willis (2004) ช ว าการขยายตวของ e-commerce จะมผลถาวรตอระดบราคา (Price level shift) จงกระทบอตราเงนเฟอ (ซงวดการเปลยนแปลงของระดบราคา) เพยงแค ในระยะสนเทานน

ในกร ของไทย ภายใต โมเดลประเทศไทย 4.0 ภาครฐจะมงเนนพฒนาเทคโนโลยสอสารใหทนสมย อาท การขยายโคร งข า ย 4G รวมถ ง พฒนา โคร งข า ยอนเทอรเนตพนฐานใหครอบคลมทงประเทศ เ พอให เกดการขบเคล อนเศรษฐกจดวย ภาคบรการสมยใหมมากขน ซง e-commerce เ ป นหน ง ใ น อ ตส าหก ร ร มท ภ า ค ร ฐ ใ หความส าคญ โดยธรกจ e-commerce ไทยมการเตบโตอยางตอเน องและยงมโอกาสทจะขยายตวไดอกมาก สะทอนจากขอมลส ารวจในป 2560 ของส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส พบวามลคา e-commerce12 ปรบเพมขนจาก 2.56 ลานลานบาท ในป 2559 เปน 2.81 ลานลานบาท ในป 2560 หรอคดเปนอตราการขยายต วร อยละ 10 หล งจากท ขยายต วส งถ งร อยละ 14 ในป 2559 ( าพท 13) 11 อยางไรกด Cavallo and Rigobon (2016) ไดค านวณดชนราคาของหลายประเทศโดยใชราคาออนไลน ซงจดเกบโดย PriceStats

ภายใต Billion Prices Project พบวามการเคลอนไหวสอดคลองดชนราคาทค านวณโดยภาครฐของประเทศนน ๆ ดงนน ผลกระทบของ e-commerce ตออตราเงนเฟออาจยงไมสามารถสรปไดชดเจนเชนเดยวกน

12 ไมรวมมลคาการจดซอจดจางของภาครฐ (e-Auction) โดยขอมลป 2560 เปนขอมลคาดการณจาก ส านกงานพฒนาธรกรรม ทางอเลกทรอนกส

าพท 13 มลคา e-commerce ในประเท ไทย

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

(คาดการ )

พนลานบาท

(10.41%)(14.03%)

หมายเหต: มลคา E-commerce ทนบรวมมลคาการจด อจดจางของ าคร มาจากจากการสารวจผประกอบการe-Commerce ทงประเท งรวบรวมรายช อจากกรมพ นาธรกจการคาและสานกงานส ตแหงชาต รวมทงสน ราย, ตวเลขใน ( ) ค อ %YoYทมา: สานกงานพ นาธรกรรมทางอเล กทรอนกส

(9.86%)

13

ทงน แมในปจจบนรายการสนคาและบรการท อขายผาน e-commerce จะอยในตะกราเงนเฟอไทยคอนขางนอย13 ท าใหการศกษาผลกระทบของ e-commerce ตออตราเงนเฟอไทยท าไดยาก แตคาดวาการขยายตวของธรกจ e-commerce จะสงผลทางออมและเป นแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอไทยผานการแขงขนดานราคาทสงข น

2 2.3 การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสสงคมผสงอาย (Aging society) เปนปจจยทคาดวาจะสงผลกระทบตอศกยภาพการผลต (Potential output) การออม การลงทนและ การบรโภคในระยะยาวของภาคเอกชน และอาจสงผลกระทบตออตราเงนเฟอได ทงน ประเทศตาง ๆ ก าลงเขาสสงคมผสงอาย14 เนองจากอตราการเกดทต าลงและอายขยเฉลยของประชากรทสงขน ในกรณของไทย สดสวนผสงอายอยในระดบสง โดยป 2558 สดสวนประชากรอายมากกวา 60 ปอยทรอยละ 15.8 ของประชากรทงหมด และจากการคาดการณขององคการสหประชาชาต (UN) พบวาสดสวนประชากรผสงอายของไทยจะเพมขนเปนรอยละ 20 ซงเขาขายเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณในป 2565

การ ก าเชงประจก ในหลายประเท พบวาผลกระทบของการเขาสส งคมผสงอายตอ อตราเงนเฟอยงไมสามาร สรปไดชดเจน โดย Shirakawa (2012), Anderson et al (2014), Carvalho et al (2016) และ Yoon et al (2014) ศกษากรณของประเทศญปน พบวาการเขาสสงคมผสงอายสงผลใหการขยายตวทางเศรษฐกจและอตราเงนเฟอต าลงผาน (1) การบรโภคและ การลงทนทลดลงตามศกยภาพการผลตของประเทศ (2) การขยายตวของประชากรทลดลงกดดน การบรโภค และ (3) การออมของประชาชนทเพมขนเพอเตรยมเกษยณ ซงผลการศกษาสอดคลองกบ Zoli (2017) ทศกษาในกรณของประเทศเกาหลใต15 อยางไรกด ในทางตรงกนขาม Juselius and Takats (2015) ศกษากรณของประเทศในกลมองคการความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) 22 ประเทศ พบวาการเขาสสงคมผสงอายท าใหแรงกดดนเงนเฟอเพมสงขน เนองจากผสงอาย มความตองการบรโภคสงกวาความสามารถในการผลต กอใหเกดอปสงคสวนเกน นอกจากน ก าลงแรงงานทลดลงอาจสงผลใหคาจางปรบเพมขนและเปนแรงกดดนดานตนทนใหอตราเงนเฟอ ปรบสงขน ขณะท Ciccarelli and Osbat (2017) พบวาสงคมผสงอายจะสงผลตอศกยภาพการผลตและอตราดอกเบยธรรมชาต (Natural interest rate)16 แตหากนโยบายการเงนสามารถตอบสนองตอเศรษฐกจทชะลอลงจากผลของโครงสรางประชากรทเปลยนแปลงไปไดอยางเหมาะสม การเขาสสงคมผสงอายจะไมสงผลกระทบตออตราเงนเฟอทงในระยะสนและระยะยาว

13 รายการสนคาและบรการออนไลนในตะกราเงนเฟอในปจจบน คอ คาโดยสารเครองบน คาทวรทองเทยว และคาโรงแรมทพก 14 องคกรสหประชาชาต (UN) นยามความค าวาสงคมสงอายไว 2 ระดบ คอ 1. สงคมผสงอาย (Aging Society) หมายถง สงคมทม

ประชากรอาย 65 ปขนไปมากกวารอยละ 7 หรอมประชากรอาย 60 ป ขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรรวม และ 2. สงคมผสงอายอยางสมบรณ (Aged Society) หมายถง สงคมทมประชากรวย 65 ป ขนไปมากกวารอยละ 14 หรอประชากรวย 60 ป ขนไปมากกวารอยละ 20 ของประชากรรวม

15 จากการศกษาของ Bullard et al (2002) ถงผลกระทบของการเขาสสงคมผสงอายในแงมมของภาคการเมอง พบวาผสงอายซงสวนมากเปนผมเงนออมอาจจงใจใหผด าเนนนโยบายก าหนดอตราดอกเบยสงและควบคมใหอตราเงนเฟออยในระดบต า

16 การเขาสสงคมผสงอายคาดวาจะท าใหอตราดอกเบยธรรมชาตลดลง เนองจากอปทานของเงนออมเพมขนในระยะยาว นอกจากนประสทธภาพการผลตทลดลงตามก าลงแรงงานสงผลใหอตราดอกเบยทแทจรงลดลงตาม แตหากธนาคารกลาง ลดอตราดอกเบยนโยบายสอดคลองกบการลดลงของอตราดอกเบยธรรมชาต กจะชวยบรรเทาผลกระทบของการเขาสสงคมผสงอายได (Ciccarelli and Osbat, 2017)

14

ในกร ของไทย การเป นสงคมผสงอายของไทยมแนวโนมทจะทาใหการบรโ คโดยรวมในประเท ลดลง และทาใหอตราเงนเฟอปรบลดลงไดในอนาคต เนองจาก (1) รายไดของผสงอายอาจไมเพยงพอตอการด ารงชวตในยามเกษยณ โดยประชากรสวนใหญซงท างานในภาคเอกชนหรอท างานนอกระบบ (รอยละ 90 ของก าลงแรงงานทงหมด) จะมรายไดลดลงกวารอยละ 50 หลงเกษยณอาย ( าพท 14) ขณะทเบยยงชพทจดสรรใหผสงอายในปจจบนยงอยในระดบทต า (2) ผสงอายตองพงพงรายไดจากผอนสง ท าใหเปนภาระแกประชากรวยท างาน การส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน (Socio Economic Survey: SES) โดยส านกงานสถตแหงชาต พบวาคนวยเกษยณมรายไดจากลกหลานเปนหลก และมรายไดจากการลงทนคอนขางนอย ดงนน การเพมขนของจ านวนผสงอายจะท าใหภาระลกหลานมากขนและลดทอนก าลงซอของประชากร วยท างาน ( าพท 15) นอกจากน (3) จากการส ารวจความคดเหนของประชากรวยท างานเกยวกบ การวางแผนออมเพอใชยามเกษยณ ของส านกงานสถตแหงชาต ป 2554 พบวามผเตรยมตวการออม เพอใชในวยเกษยณไมถงรอยละ 60 ซงรายไดทไมเพยงพอและไมมแผนการออมใชยามเกษยณ ท าใหการบรโภคในภาพรวมมแนวโนมปรบลดลงและท าใหแรงกดดนตออตราเงนเฟอปรบลดลง อยางไรกดในสวนผลกระทบจากคาจางทอาจปรบสงขน คาดวาผลกระทบของก าลงแรงงานทลดลงตอคาจาง ในกรณของไทยจะมผลจ ากดเนองจากมแรงงานตางดาวสามารถทดแทนก าลงแรงงานทลดลงได สวนหนง

3. แนวโนมเงนเฟอในระยะตอไป

มองไปในระยะขางหนา คาดวาอตราเงนเฟอจะมทศทางทยอยปรบสงขนตามปจจย เชงวฏจกรทเปลยนมาเปนชวงขาขน โดยในป 2561 จะเพมขนจากอตราเงนเฟอหมวดอาหารสด เปนส าคญ โดยเฉพาะในสนคาประเภทผกและผลไมทสงขนจากผลของฐานต าทราคาลดลงไปมากจากสภาพอากาศทดในปกอนหนา ในขณะทราคาพลงงานคาดวาจะขยายตวตามราคาน ามนดบ ในตลาดโลกทมแนวโนมสงขนตามการฟนตวของเศรษฐกจโลกและขอตกลงขยายเวลาปรบลดปรมาณการผลตน ามนระหวาง OPEC และประเทศนอกกลม OPEC สวนคาไฟฟาผนแปร (FT) อยในระดบสงกวาปกอนหนา ส าหรบอตราเงนเฟอพนฐานมแนวโนมเพมขนเลกนอย แตเปนผลจากการขนภาษสรรพสามตยาสบเปนส าคญ

อยางไรกด แรงกดดนเงนเฟอดานอปสงคอาจยงมไมมาก เนองจากตองใชเวลาอกระยะหนงกอนทการขยายตวของเศรษฐกจจะสงผลดจนกระทงท าใหการจางงานและรายไดของครวเรอนเพมขนอยางแขงแกรงและกระจายตวทวถงมากขน นอกจากน ปจจยเชงโครงสรางทกลาวมาขางตน

าพท 14 อตราเงนทดแทนของระบบบาเหน จบานา ไทย

หมายเหต: อตราเงนทดแทน ค อ สดสวนรายไดจากบาเหน จบานา ตอรายไดกอนเก ย อายทมา: IMF Country Report, Thailand Selected Issues, June 2016

าพท 15 สดสวนผสงอายไทย แบงตามแหลงรายไดหลก

บตร

การทางาน

เบยยงชพทางราชการ

บาเหน จ บานา

คสมรส

ดอกเบยเงนออม อ นๆ

หมายเหต: อ นๆ หมาย ง รายไดจากพ นอง าต กองทนประกนสงคม พอ แม เพ อน และรายไดจากคาเชาทมา: การสารวจประชากรสงอายในประเท ไทย พ สานกงานส ตแหงชาต

15

จะยงเปนปจจยถวงตอเงนเฟอ และสงผลใหอตราเงนเฟอในระยะขางหนามแนวโนมทยอยเพมขนอยางชา ๆ ทงน ใน รายงานนโยบายการเงน ฉบบเดอนมถนายน 2561 กนง. ประมาณการวาอตราเงนเฟอทวไปและอตราเงนเฟอพนฐานในป 2561 จะเฉลยอยทรอยละ 1.1 และ 0.7 ตามล าดบ

อตราเงนเฟอทมแนวโนมเ พมขนอยางคอยเปนคอยไปสอดคลองกบเครองชแนว โน ม เ ง น เ ฟ อ (underlying inflation indicators17) ท ธปท. ตดตาม ซงสกดเอาปจจยชวคราวออกจากขอมลอตราเงนเฟอและถกน ามาใชสะทอนแรงกดดนเงนเฟอในระยะขางหนา (1-2 ป) โดยขอมลเครองชแนวโนมเงนเฟอทผานมา แมจะสงขนบาง ในบางชวง แตยงอยในระดบต าเมอเทยบกบคาเฉลยในอดต จงเปนอกปจจยทสนบสนนวา อ ต ร า เ ง น เ ฟ อ ใน ร ะยะ ข า งหน า จ ะ ไ ม ปรบเพมขนเรวนก ( าพท 16)

II. พลวตของอตราเงนเฟอไทยในปจจบน

หลงจากทราบถงปจจยทสงผลกระทบตออตราเงนเฟอไทยแลว ในสวนนจะวเคราะหพลวตของอตราเงนเฟอไทย ซงจะชวยใหเขาใจการเคลอนไหวของอตราเงนเฟอทงในปจจบนและในอนาคตมากขน และเปนขอมลส าคญทชวยใหการด าเนนนโยบายการเงนในระยะตอไปเปนไปอยางเหมาะสมและทนกาล โดยจะวเคราะหใน 5 มตส าคญดงน

1 ความสาค ของปจจยดานอปทาน

โดยปกตแลว อตราเงนเฟอถกก าหนดจากทงปจจยดานอปสงคและอปทาน อยางไรกด ในกรณของไทย ขอมลในอดตชใหเหนวาปจจยดานอปทานม อทธพลตอการเคลอนไหวของ อตราเงนเฟอไทยคอนขางมาก สาเหตส าคญมาจาก (1) ตะกราสนคาผบรโภคทใชค านวณดชนราคา มสดสวนของสนคาประเภทอาหารและพลงงานคอนขางมาก ทประมาณรอยละ 48 ซงราคาสนคาเหลานนมกไดรบผลกระทบจากปจจยดานอปทานเปนหลก เชน ตนทนน าเขาน ามน ปรมาณผลผลตอาหารสด (2) โครงสรางราคาน ามนขายปลกของไทยมสดสวนของภาษและเงนสงเขากองทนน ามนนอย สงผลใหราคาขายปลกของน ามนในประเทศเคลอนไหวตามราคาน ามนดบในตลาดโลกคอนขางมาก ( าพท 17) โดยการศกษาของ Khemangkorn et al (2008) พบวา การเรงขนของอตราเงนเฟอไทยในชวงป 2507-2551 ลวนเปนผลจากปจจยดานอปทานทงสน ทงการเพมขนของราคาน ามนดบ ภยแลงทกระทบราคาสนคาโภคภณฑประเภทอาหาร การออนคาของเงนบาททท าใหตนทนการน าเขาสงขน รวมถงการยกเลกการตรงราคาน ามนดเซลทสงผลตอตนทนคาโดยสาร

17 เครองชแนวโนมเงนเฟอท ธปท. ตดตาม ประกอบดวย (1) อตราเงนเฟอพนฐานทไมรวมคาเชาบานและผลจากมาตรการภาครฐ เชน

รถไฟฟร รถเมลฟร (2) เครองชแนวโนมเงนเฟอทค านวณโดยการหา Principal component ซงเปนแนวโนมเงนเฟอรวม ทสะทอนการเคลอนไหวรวม (co-movement) ของเงนเฟอรายหมวดยอยตางๆ ไดด และ (3) เครองชแนวโนมเงนเฟอทหกรายการสนคาและบรการทราคาเปลยนแปลงมากในชวงเวลานนโดยวธการ trimmed mean (อธพงษ และจตมา, FAQ ฉบบท 93, 2557)

าพท 16 เคร องชแนวโนมเงนเฟอ

0.03

0.100.08

-0.1

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค

Core no measure excluding rent (0.03, 0.17)Principal Components (0.10, 0.11)Asymmetric trim (L10-U6 MoM) (0.08, 0.23)

รอยละ (ปรบ ดกาลเ ลยเคล อนท เด อน)

หมายเหต: ขอมลใน ( ) ดาน ายค อ MoM_SA (3mma) เด อน ส ค และดานขวาค อคาเ ลยระยะยาว (ป )

ทมา: กระทรวงพา ชย คานว โดย ธปท

ส ค

16

ซงปจจยดานอปทานยงมความส าคญตอเนองและสงผลใหอตราเงนเฟอลดลงมาอยในระดบต าในชวง 3-4 ปทผานมา ( าพท 18) และเมอค านวณแหลงทมา (Contribution) ของความผนผวนของอตราเงนเฟอทวไปของไทยตงแตป 2543 พบวาประมาณครงหนงเปนผลจากความผนผวนของอตรา เงนเฟอหมวดพลงงาน ในขณะทความผนผวนของอตราเงนเฟอหมวดอาหารสดอธบายไดประมาณรอยละ 15-20 (ตารางท 3 ใน าคผนวก)

ปจจยดานอปทานทกดดนอตราเงนเฟออยางตอเนอง เปนความทาทายตอการด าเนนนโยบายการเงน เนองจากนโยบายการเงนมประสทธผลคอนขางจ ากดในการจดการกบปจจย ดานอปทาน และหากธนาคารกลางตองการตอบสนองตอปจจยดงกลาวเพอดแลใหอตราเงนเฟอ มเสถยรภาพ อาจตองแลกกบ trade-off ตอเสถยรภาพดานอน ๆ เชน การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและเสถยรภาพระบบการเงน ท าใหการด าเนนนโยบายการเงนเพอรกษาสมดลระหวางเสถยรภาพดานตาง ๆ ท าไดยากขน

2. ความสมพนธ ระหวางเ ร กจในประเท และอตราเงนเฟอ (Phillips curve)

การศกษาเชงประจกษในตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศทพฒนาแลว พบวาหลงจากป 2543 การตอบสนองของอตราเงนเฟอตอปจจยเศรษฐกจในประเทศมลดลงและในบางประเทศไมพบความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถต (BIS (2016), Blanchard et al (2015)) หรออาจกลาวไดวา Phillips curve มความชนลดลง ซงยงไมมขอสรปทชดเจนถงสาเหตทท าใหความสมพนธระหวางอตราเงนเฟอกบเศรษฐกจในประเทศปรบลดลง โดยอาจเปนผลจากนโยบายการเงนทเนนดแลเสถยรภาพดานราคามากขน จงท าใหปจจยตาง ๆ สงผลกระทบตออตราเงนเฟอนอยลง (Mishkin, 2007) หรอเกดจากกระแสโลกาภวตนทท าใหอตราเงนเฟอตอบสนองตอปจจยภายนอกหรอเศรษฐกจตางประเทศมากขน และสงผลใหความส าคญของเศรษฐกจในประเทศลดลง (Bean, 2006)

ในกรณของไทย Manopimoke and Direkudomsak (2015) ไดท าการศกษาความสมพนธระหวางอตราเงนเฟอทวไปและปจจยเศรษฐกจในประเทศผานแบบจ าลอง New Keynesian Phillips curve พบวาความสมพนธระหวางตวแปรทงสองไดลดลงมากและไมมนยส าคญทางสถต ในระยะหลง (ชวงป 2550-2558) บทความนไดศกษาความสมพนธดงกลาวเพมเตมโดยพจารณาใชอตราเงนเฟอพนฐานทไมรวมสนคาหมวดอาหาร เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ (πt

core) แทน

32 45 55 62 66 782021 7

28 748 34 3810

28 22

020406080

100

ยโรป อนเดย ป น บรา ล ไทย สหร อเมรกา า แบบเหมาจาย (Lump-sum Tax) า ทเรยกเก บตามมลคา (Ad valorem Tax)ราคาเน อนามน

รอยละของราคาขายปลก าพท 17 โครงสรางราคานามนขายปลกของประเท ตางๆ

หมายเหต: โครงสรางราคานามนขายปลก เด อนมกราคม โดยโครงสรางของตางประเท คานว จากราคานามนเบน น ข ะทของไทยคานว จากราคานามนแก สโ อล ทมา: สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน และแหลงขอมลแตละประเท คานว โดย ธปท

-20

-10

0

10

20

30

40

าพท 18 พ นาการอตราเงนเฟอทวไปของไทย (ป Q2/ )Annualized %QoQ, sa

Second oil shock

First oil shock

Baht devaluation Asian Financial Crisis+ El Nino

Hurricane KatrinaRemoval of diesel subsidy

Global commodity crisis

Global Financial Crisis+ Falling commodity prices Shale oil

revolution

Declining veg.& Fruit prices

ทมา: กระทรวงพา ชย IMF และคานว โดย ธปท

17

อตราเงนเฟอทวไป เนองจากอตราเงนเฟอพนฐานใชวดผลกระทบของแรงกดดนดานอปสงคตออตราเงนเฟอไดดกวา โดยศกษาผานสมการ

πt

core = constant + β0πt−1core + β1yt + β2πt

energy+∈t (Traditional Phillips Curve)

โดย yt คอ Output gap และ πtenergy คออตราเงนเ ฟอหมวดพลงงาน ใชขอมล

รายไตรมาสตงแตป 2548 ถงไตรมาสท 4 ของป 2560 (ผลการศกษาเปนไปตามตารางท 4 ใน าคผนวก) โดยพบวาวฏจกรเศรษฐกจในประเทศของไทยยงสามารถใชอธบายพลวตอตราเงนเฟอไทยไดแตมผลไมมากนก โดย Output gap ทเพมขนรอยละ 1 ท าใหอตราเงนเฟอพนฐานทใชในสมการขางตนสงขนเพยงรอยละ 0.35 – 0.45 ตอป โดยคาทไดใกลเคยงกบผลการศกษาของ Blanchard et al (2015) ในกรณของประเทศทพฒนาแลว ซงเปนระดบทต าลงมาจากอดต และหากพจารณาความสมพนธระหวาง Output gap กบอตราเงนเฟอในระยะหลง (จดสแดงใน( าพท 19) จะเหนรปของ Phillips curve ทมความชนคอนขางต าสอดคลองกบผลของสมการขางตน ซ งความสมพนธ ระหว างเศรษฐกจในประเทศกบอตราเงนเฟอทนอย เปนสงทบงชวาแมในระยะตอไปเ ร กจไทยจะฟ นตวตอเน องจน Output gap ป ดลง อตราเงนเฟออาจปรบเพมข นไมมาก นอกจากนน หากพจารณาภายใตบรบททางเศรษฐกจในปจจบน มความเปนไปไดทความสมพนธของตวแปรทงสองในระยะหลงอาจยงมนอยลงอก จากปจจยเชงโครงสรางทท าใหการแขงขนสงขน ตลอดจนภาวะตนทนการผลตทยงอยในระดบต า แรงจงใจทผประกอบการจะขนราคาสนคาและบรการจงมไมมาก

นอกจากน ความชนของ Phillips curve ทคอนขางตานนยงสะทอนวาการปรบอตราดอกเบยนโยบายจะมผลตออตราเงนเฟอนอยลงกวาในอดต การดแลเสถยรภาพดานราคาตองเผชญกบตนทนทสงขน และสรางความกงวลเกยวกบประสทธผลของนโยบายการเงนในการดแลอตรา เงนเฟอใหอยทเปาหมาย กลาวคอ ภายใตบรบททอตราเงนเฟออยในระดบต า หากธนาคารกลางตองการดแลใหอตราเงนเฟอสงขน อาจตองผอนคลายนโยบายการเงนมากและตอเนองกวาในอดต ซงอาจท าใหเศรษฐกจขยายตวรอนแรงเกนไปจนน าไปสการสะสมความเสยงตอเสถยรภาพระบบการเงน จงเปนความทาทายของผก าหนดนโยบายในการตดสนใจด าเนนนโยบายการเงนใหเหมาะสม

3 ความหน ดของอตราเงนเฟอ

ความหนดของอตราเงนเฟอเปนตวสะทอนความสามารถของการเปลยนแปลงราคาสนคาและบรการในปจจบน ซงในทางทฤษฎ ความหนดจะถกอธบายผานพฤตกรรมการตงราคาของผประกอบการ อตราเงนเฟอทมความหน ดสงสะทอนวาอตราเงนเฟอในอดตมอทธพลตอระดบอตราเงนเฟอในปจจบนมาก หรอกลาวอกนยหน งคอ ผประกอบการใหความส าคญกบ การเปลยนแปลงของราคาในอดตในการพจารณาขนราคาสนคาและบรการในปจจบนมากกวาทจะ

าพท 19 ความสมพนธ ระหวางเ ร กจในประเท และอตราเงนเฟอ

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

-6 -4 -2 0 2 4

2555-2561Q2

Output Gap (%)

อตรา

เงนเฟ

อพ น

าน ท

ไมรว

มสนค

าหมว

ดอาห

าร

คาเช

าบาน

ยาส

บ เค

ร องด

มแอล

กอ อ

ล (%

YoY)

2543-2554

หมายเหต: ชองวางการผลต หร อ Output Gap คานว โดยใชวธ Kalman filterทมา: ส าพ น กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

18

ยดโยงกบเปาหมายเงนเฟอทธนาคารกลางก าหนด ท าใหราคาสนคาไมคอยแตกตางจากอดตมากนก อตราเงนเฟอจ งเคล อนไหวอยในระดบเดมเป นเวลานาน และทาใหปจจยตาง ๆ ทเขามากระทบอตราเงนเฟอจะมผลตออตราเงนเฟอนานข น ซงจากการศกษาของ Ciccarelli and Osbat (2017) และ BIS (2017) พบวาปจจยตาง ๆ ทสงผลใหอตราเงนเฟอลดลงมาอยในระดบต าเปนเวลานาน สงผลใหอตราเงนเฟอทงในประเทศทพฒนาแลวและก าลงพฒนาในระยะหลงมความหนดมากขน

ส าหรบกรณของไทย บทความนไดวดความหนดของอตราเงนเฟอผาน 2 แบบจ าลอง ไดแก (1) Unobserved component stochastic volatility (UCSV) model ซ งอางองจากงานศกษา Chan et al (2015) และ (2) Autoregressive (AR) model18 ผลการศกษาจากทงสองแบบจ าลองพบวาอตราเงนเฟอของไทยมความหน ดมากข นเชนเดยวกบกร ตางประเท โดยผลจาก UCSV model ชวาอตราเงนเฟอหนดขนตงแตป 2552 ในขณะทผลจาก AR model พบวาความหนดสงขนตงแตป 2557 ซงความหนดของอตราเงนเฟอไทยทเพมขนนน คาดวาเปนผ ล จ า ก ป จ จ ย เ ช ง ว ฏ จ ก ร แ ล ะ ป จ จ ย เชงโครงสรางตาง ๆ ทสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอตดตอกนหลายป ในขณะทนโยบายการเงนเองกมประสทธผลจ ากดในการรบมอกบภาวะ เงน เ ฟอต าด งกล า ว เน องจาก shock ท เกดขนมาจากปจจ ย ดานอปทานเปนส าคญ ( าพท 20)

อตราเงนเฟอไทยทมความหนดมากขน เปนอกหนงเหตผลทชวยอธบายวาเหตใดอตรา เงนเฟอของไทยจงทรงตวอยในระดบต าเปนเวลานาน และยงสงผลใหในระยะตอไปอตราเงนเฟอ มแนวโนมทจะกลบเขาสเปาหมายนโยบายการเงนไดชาลง แมผลลบของปจจยเชงวฏจกรตาง ๆ ทไดกลาวมาขางตนจะเรมหมดไปแลวกตาม

นอกจากนน ความหนดของอตราเงนเฟอทเพมขนถอเปนความทาทายของผด าเนนนโยบายการเงน โดยเฉพาะในภาวะปจจบนทอตราเงนเฟอเบยงเบนออกจากเปาหมายนโยบายการเงน เปนระยะเวลานาน อาจท าใหสาธารณชนเกดขอสงสยเกยวกบความสามารถของนโยบายการเงนในการดแลอตราเงนเ ฟอใหกลบส เป าหมาย ซ งหากสาธารณชนโดยเฉพาะผประกอบการ ขาดความเชอมนในประสทธภาพของนโยบายการเงน และหนมาตงราคาสนคาและบรการโดยอางองจากขอมลอตราเงนเฟอในอดต แทนทจะอางองจากเปาหมายนโยบายการเงน กจะยงท าใหอตรา เงนเฟอมความหนดมากขนไปอก และท าใหนโยบายการเงนตองท างานหนกขนเพอดแลอตราเงนเฟอใหกลบสเปาหมาย อยางไรกด บทความนไดประเมนความเชอมนของสาธารณชนตอการด าเนนนโยบายการเงนไทย ผานดชนการคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนทงในระยะสนและระยะยาว โดยผลประเมนลาสดพบวา นโยบายการเงนไทยยงมความสามารถในการยดเหนยวการคาดการณ เงนเฟอของสาธารณชนไดด สะทอนวาสาธารณชนยงมความเชอมนตอการด าเนนนโยบายการเงน

18 ดรายละเอยดของแบบจ าลองไดทภาคผนวก

00.10.20.30.40.50.60.70.80.9

เม.ย. 46 เม.ย. 48 เม.ย. 50 เม.ย. 52 เม.ย. 54 เม.ย. 56 เม.ย. 58 เม.ย. 60

าพท 0 ความหน ดของอตราเงนเฟอ

หมายเหต: (1) เสนสแดงคานว จากแบบจาลอง Unobserved component stochastic volatility (UCSV) ของ Chan et al (2018) สวนเสนสนาเงนคานว จากแบบจาลอง Autoregression (AR), (2) ดรายละเอยดของแบบจาลองทงสองไดท าคผนวกทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

คาความหน ดจากแบบจาลอง AR

คาความหน ดจากแบบจาลอง UCSV

คาสมประสทธ

0.5%

0.6%

19

ซงผลการศกษาจะน าเสนอในบทตอไปในหวขอ ความสามารถในการยดเหนยวการคาดการณเงนเฟอของสาธารณชน

ขนาดและท ทางของ shock ทเขามากระทบเงนเฟอ

อกประเดนหนงทอาจชวยใหเขาใจถงการเคลอนไหวของอตราเงนเฟอไทยในชวงทผานมามากขนคอการพจารณาขนาดและทศทางของ shock ตออตราเงนเฟอ บทความนพจารณา shock ตออตราเงนเฟอใน 4 หมวดยอย ไดแก (1) หมวดอาหารสด (2) หมวดพลงงาน (3) อตราเงนเฟอพนฐานกลมอาหาร (Food in core inflation) และ (4) อตราพนฐานกลมทไมใชอาหาร (Non-food in core inflation) โดยสมมตใหอตราเงนเฟอแตละหมวดเคลอนไหวตาม Autoregressive moving average (ARMA) process19 ผลการศกษา ( าพท 21) พบวา shock ของอตราเงนเฟอแตละหมวดเมอเทยบระหวางชวงกอนกบหลงป 2557 จะมลกษณะแตกตางกนคอนขางมาก โดยในหมวด อาหารสด (ชองขวาบน) และพลงงาน (ชองซายบน) จะเหนไดชดเจนวา shock ในชวงหลงป 2557 มขนาดเลกลงและเปน shock ดานลบแทบทงสน สะทอนภาพของปจจยดานอปทานทงปจจย เชงวฏจกรและเชงโครงสรางทสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอทงสองหมวดนอยางตอเนอง และท าใหอตราเงนเฟอทวไปลดลงมาอยในระดบต า ตางจากในอดตทเกด shock ขนาดใหญ ในดานบวกอยบอยครง

19 บทความน ใชแบบจ าลองอนกรมเวลาแบบตวแปรเดยว (Univariate Time-series Model) เนองจากเปนแบบจ าลองอยางงายทใช

คอนขางแพรหลายในการอธบายขอมล time-series และอตราเงนเฟอแตละหมวดถกอธบายโดยปจจยเฉพาะคอนขางมาก ซงยากทจะหาตวแปรมาอธบาย

20

ส าหรบอตราเงนเฟอพนฐานกลมอาหาร (ชองซายลาง) พบวา ความผนผวน (variance) ของ

shock ใกลเคยงอดต แตสงทเปลยนแปลงไปคอการขาด shock ขนาดใหญทจะสรางแรงกดดน ดานบวกใหอตราเงนเฟอเหมอนเชนในอดตทมการปลอยลอยตวราคากาซหงตมในป 2556 และ เกดโรคระบาดหมในป 2554 ซงสงผลใหอตราเงนเฟอหมวดนเรงขนมาก ดงนน ในภาวะปจจบนทราคาอาหารสดและกาซหงตมมแนวโนมเพมขนอยางคอยเปนคอยไป จงมโอกาสสงทอตราเงนเฟอหมวดนจะยงทรงตวในระดบต าเชนเดยวกบในชวง 3 ปทผานมา และทายทสด ในสวนของอตราเงนเฟอพนฐานหมวดทไมใชอาหาร (ชองขวาลาง) พบวา shock ไมเบไปทางใดทางหนง แตมขนาดเลกลงจากในอดตคอนขางมาก สงผลใหอตราเงนเฟอหมวดนผนผวนนอยลงและขาดปจจยทจะท าให อตรา เงนเฟอเรงขนไดเชนเดยวกน ทงน ในภาวะทอตราเงนเฟอไทยทรงตวอยระดบต าและมความหนดสงเชนน shock ขนาดใหญทเขามาสรางแรงกดดนดานบวกตอเงนเฟอ จะมสวนส าคญทจะเปนแรงขบใหอตราเงนเฟอตลอดจนการคาดการณเงนเฟอเรงขนได

0

2

4

6

8

10

12

-.4 -.3 -.2 -.1 .0 .1 .2 .3 .4

Dens

ityRESID_ENERGY_00_13

0

5

10

15

20

25

30

-.06 -.05 -.04 -.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03 .04 .05 .06

Dens

ity

RESID_RAWFOOD_00_13

0

40

80

120

160

200

-.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03

Dens

ity

RESID_CORE_FOOD_00_13

0

40

80

120

160

200

240

280

-.016 -.012 -.008 -.004 .000 .004 .008 .012 .016

Dens

ity

RESID_CORE_NONFOOD_00_13

0

2

4

6

8

10

12

14

-.4 -.3 -.2 -.1 .0 .1 .2 .3 .4

Dens

ity

RESID_ENERGY_14_17

0

10

20

30

40

50

60

-.06 -.05 -.04 -.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03 .04 .05 .06

Dens

ity

RESID_RAWFOOD_14_17

0

40

80

120

160

-.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03

Dens

ity

RESID_CORE_FOOD_14_17

0

100

200

300

400

500

600

700

-.016 -.012 -.008 -.004 .000 .004 .008 .012 .016

Histogram Kernel

Dens

ity

RESID_CORE_NONFOOD_14_17

0

2

4

6

8

10

12

-.4 -.3 -.2 -.1 .0 .1 .2 .3 .4

Dens

ity

RESID_ENERGY_00_13

0

5

10

15

20

25

30

-.06 -.05 -.04 -.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03 .04 .05 .06

Dens

ity

RESID_RAWFOOD_00_13

0

40

80

120

160

200

-.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03

Dens

ity

RESID_CORE_FOOD_00_13

0

40

80

120

160

200

240

280

-.016 -.012 -.008 -.004 .000 .004 .008 .012 .016

Dens

ityRESID_CORE_NONFOOD_00_13

0

2

4

6

8

10

12

14

-.4 -.3 -.2 -.1 .0 .1 .2 .3 .4

Dens

ity

RESID_ENERGY_14_17

0

10

20

30

40

50

60

-.06 -.05 -.04 -.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03 .04 .05 .06

Dens

ity

RESID_RAWFOOD_14_17

0

40

80

120

160

-.03 -.02 -.01 .00 .01 .02 .03

Dens

ity

RESID_CORE_FOOD_14_17

0

100

200

300

400

500

600

700

-.016 -.012 -.008 -.004 .000 .004 .008 .012 .016

Histogram Kernel

Dens

ity

RESID_CORE_NONFOOD_14_17

าพท 1 การกระจายตวของ shock ทกระทบอตราเงนเฟอ

หมายเหต: เปรยบเทยบ Shock ทกระทบอตราเงนเฟอหมวดตาง ๆ ในชวงป -2556 กบชวงป โดยแบงเป น หมวดยอย ไดแก หมวดพลงงาน หมวดอาหารสด หมวดอตราเงนเฟอพ น านกลมอาหาร และหมวดอตราเงนเฟอพ น านกลมทไมใชอาหาร ง Shock ทไดมาจากคา residuals ของการสมมตใหการเคล อนไหวของอตราเงนเฟอแตละหมวดเป นไปตาม autoregressive moving-average process โดยเล อกแบบจาลองทใหคา AIC ดทสดและใช dummy variable ตามความเหมาะสมเพ อจดการกบ outliers

หมวดพลงงาน (2543-2556)

หมวดพลงงาน (2557-2560) หมวดอาหารสด (2557-2560)

หมวดอาหารสด (2543-2556)

หมวดอตราเงนเฟอพนฐานกลมอาหาร (2543-2556)

หมวดอตราเงนเฟอพนฐานกลมอาหาร(2557-2560)

Shock

หมวดอตราเงนเฟอพนฐานกลมไมใชอาหาร (2543-2556)

หมวดอตราเงนเฟอพนฐานกลมไมใชอาหาร(2557-2560)

Dens

ityDe

nsity

Dens

ityDe

nsity

Dens

ityDe

nsity

Dens

ityDe

nsity

21

5. แนวโนมเงนเฟอ (Trend inflation) ในระยะยาว

แนวโนมเงนเฟอในระยะยาวเปนตวบงชระดบของอตราเงนเฟอเมอผลกระทบของ shock ในระยะสนหมดไป โดยอตราเงนเฟอทอยในระดบต าตอเนองหลายปกอใหเกดค าถามวาแนวโนม เงนเฟอในระยะยาวนนจะต าลงจากอดตหรอไม บทความนค านวณแนวโนมเงนเฟอในระยะยาวจาก UCSV model ทไดกลาวมาขางตน รวมถง Multivariate UCSV (MUCSV) model ซงอางองจากงานศกษาของ Stock and Watson (2016) และค านวณแนวโนมเงนเฟอแยกในรายหมวดสนคาและบรการกอนทผกรวมกนเปนแนวโนมของอตราเงนเฟอทวไป ซงทงสองวธนจะชวยแยกองคประกอบทเปนแนวโนม (trend) และวฏจกร (cycle) ของอตราเงนเฟอออกจากกน ผลการศกษาพบวา มโอกาสทแนวโนมเงนเฟอในระยะยาวจะอยต ากวาในอดต ( าพท 22) โดยแนวโนมทค านวณจาก MUCSV model (เสนเรยบสเขยว) ลดลงอยางมากจากทเคลอนไหวอยทระดบสงกวารอยละ 2 ในชวงกอนป 2556 มาอยทรอยละ 1.2 และเมอพจารณาแนวโนมของอตราเงนเฟอพนฐานโดยใชแบบจ าลองเดยวกน (เสนประสฟา) พบวาไมไดปรบลดลงมากจากอดต จงสะทอนวาหมวดสนคาและบรการท เผชญกบการเปล ยนแปลงของแนวโนม เ งน เ ฟออย างชด เจนคอหมวดพลงงานและอาหารสด สวนแนวโนมเงนเฟอทค านวณโดย UCSV model ซงอาศยขอมลอตราเงนเฟอคาดการณทไดจากการส ารวจมาประกอบกบขอมลจรงของอตราเงนเฟอในการประมาณคาแนวโนม ผลท ไดพบวา แนวโนมเงนเฟอลดลงประมาณรอยละ 0.5 จากเดมรอยละ 2.3-2.6 ในชวงป 2548-2558 มาอยทรอยละ 2 ในปจจบน

แนวโนมเงนเฟอในระยะยาวทปรบลดลง เปนผลจากการเปลยนแปลงเชงโครงสรางตาง ๆ ทเกดขนทงในไทยและประเทศตาง ๆ ทวโลก ท าใหอตราเงนเฟอในหลายหมวดสนคาต าลงจากอดต อกทงยงเปนผลลพธของพลวตของอตราเงนเฟอไทยทเปลยนแปลงไปตามทไดวเคราะหไวกอนหนา ไมวาเปนจะเปนความหนดทสงขนซงท าใหอตราเงนเฟอต าเปนเวลานาน ผลจากการฟนตวของอปสงคในประเทศตออตราเงนเฟอทมอยนอย รวมถงประสทธผลของนโยบายการเงนท มคอนขางจ ากด ในการรบมอกบเงนเฟอต าจากปจจยดานอปทาน ซงการลดลงของแนวโนมเงนเฟอในระยะยาว น ามาซงความทาทายตอการตดสนนโยบายการเงนทมภารกจในการน าอตราเงนเฟอกลบสเปาหมายนโยบายการเงนในระยะปานกลาง และมนยตอการก าหนดเปาหมายนโยบายการเงนในระยะขางหนาทอาจตองค านงถงแนวโนมเงนเฟอในระยะยาวมากขน เพอใหเปาหมายอยในระดบทเหมาะสม ไมเปนขอจ ากดในการตดสนนโยบายจนสงผลลบตอการรกษาเสถยรภาพดานตาง ๆ

โดยสรป พลวตของอตราเงนเฟอไทยไดเปลยนแปลงไปในหลายมต โดยลวนสะทอนอตรา เงนเฟอทมแนวโนมกลบสเปาหมายนโยบายการเงนไดชาลง และในระยะยาว อตราเงนเฟออาจอยในระดบทต าลงจากอดต ซงสรางความทาทายใหกบผด าเนนนโยบายการเงนทงในเรองการตดสนนโยบายอตราดอกเบยตลอดจนการก าหนดเปาหมายของนโยบายในระยะตอไป นอกจากน

-4

-2

0

2

4

6

8

เม.ย. 46 เม.ย. 48 เม.ย. 50 เม.ย. 52 เม.ย. 54 เม.ย. 56 เม.ย. 58 เม.ย. 60

าพท 2 แนวโนมเงนเฟอในระยะยาว

หมายเหต: (1) ขอมล Trend inflation แสดงผลเป น Annualized %QoQ โดยเสนสแดงคานว จากแบบจาลอง Unobserved component stochastic volatility (UCSV) ตามงาน ก าของ Chan et al (2018) สวนเสนสเขยวคานว จากแบบจาลอง Multivariate UCSV (MUCSV) ตามงาน ก าของ Stock and Watson (2016) งคานว trend inflation แยกรายหมวดสนคากอนรวมเป น trend ของheadline inflation (เสนประคานว trend ของ core inflation) (2) ดรายละเอยดของแบบจาลอง UCSV ไดท าคผนวกทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

Trend “headline” inflation from MUCSV model

Trend inflation from UCSV model(with survey-based expectation)

%YoY, Annualized %QoQ

Headline Inflation

Q1/612.0%Q2/611.2%

Trend “core” inflation from MUCSV model

22

อตราเงนเฟอไทยทไดรบอทธพลมากจากปจจยดานอปทาน และประสทธภาพของนโยบายการเงน ในการดแลเงนเฟอทอาจมนอยลง สงผลใหการรก าเส ยร าพดานราคาทาไดยากข นและตองเผช กบตนทนสง ดงนน การดาเนนนโยบายการเงนในอนาคตจ งจาเป นตองพ นาปรบปรงกรอบเปาหมายเงนเฟอแบบย ดหยนทใชอยในปจจบนใหสอดรบกบพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไป

III. ความทาทายในการดาเนนนโยบายการเงน ายใตพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไป

ภายใตพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไปขางตน ผก าหนดนโยบายตองเผชญกบ ความทาทายตาง ๆ ทงในระยะสนทตองตดสนนโยบายการเงนอยางเหมาะสมเพอ trade-off การรกษาเสถยรภาพดานราคา กบตนทนตอเสถยรภาพดานอน ๆ ภายใตบรบททอตราเงนเฟอต าจากปจจยดานอปทานและปจจยเชงโครงสราง นอกจากน ในระยะขางหนา อาจตองทบทวน ความเหมาะสมของเปาหมายนโยบายการเงน ตลอดจนพฒนาปรบปรงกรอบนโยบายการเงนทใชอยใหมประสทธภาพยงขน

1. การดาเนนนโยบายการเงนอยางเหมาะสมเพ อใหอตราเงนเฟอกลบสเปาหมาย

การวเคราะหขางตนสะทอนภาพอตราเงนเฟอไทยทมแนวโนมทยอยเพมขนไดอยางชา ๆ ทงจากผลของปจจยเชงโครงสรางทสรางแรงกดดนดานลบตออตราเงนเฟอ รวมถงการเปลยนแปลงของพลวตของอตราเงนเฟอในมตตาง ๆ นโยบายการเงนแบบผอนคลายจงยงมความจ า เปน ในการสรางแรงกระตนดานอปสงคเพอดแลใหอตราเงนเฟอกลบสเปาหมายนโยบายการเงน ทผานมา กนง. ไดใชนโยบายการเงนแบบผอนคลายตอเนองเพอสนบสนนการฟนตวของเศรษฐกจและดแลใหอตราเงนเฟอกลบส เปาหมาย โดยไดปรบลดอตราดอกเบยนโยบายลง 0.5% มาอยท 1.5% ชวงตนป 2558 และไดคงอตราดอกเบยใหอยในระดบต าจนถงปจจบน

อยางไรกด นโยบายการเงนทผอนคลายมากและตอเนองนน แมจะสงผลดตอการรกษาเสถยรภาพดานราคา แตในอกดานหนง อาจกอใหเกดการสะสมความเสยงตอเสถยรภาพระบบการเงน เนองจากอตราดอกเบยทอยในระดบต าเปนเวลานานเพมแรงจงใจใหนกลงทนแสวงหาผลตอบแทนทสงขนโดยการลงทนในสนทรพยความเสยงสง ซงอาจน าไปสการประเมนความเสยง ต ากวาทควรจะเปน และเปนการสะสมความเปราะบางในระบบการเงนได นอกจากน หาก Output gap ปดลงจะสงผลใหความจ าเปนในการด าเนนนโยบายการเงนแบบผอนคลายเพอกระตนเศรษฐกจลดนอยลง แตหาก กนง. เรมปรบขนอตราดอกเบยนโยบายเรวเกนไป กอาจสงผลกระทบตอ การฟนตวของอตราเงนเฟอได และท าใหอตราเงนเฟอกลบสเปาหมายลาชาออกไปอก ซงอาจ สงผลตอความนาเชอถอของนโยบายและความสามารถในการยดเหนยวการคาดการณเงนเฟอ ดงนน ในระยะขางหนา กนง จ งตองตดสนนโยบายอยางเหมาะสมเพ อสรางความสมดลระหวาง การดแลอตราเงนเฟอใหกลบสเปาหมายกบการจดการความเสยงตอเส ยร าพระบบการเงนตลอดจนการดแลใหเ ร กจไทยขยายตวสอดคลองกบ กย าพ

2. ความสามาร ในการย ดเหนยวการคาดการ เงนเฟอของสาธาร ชน

การยดเหนยวการคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนถอเปนหวใจส าคญของการด าเนนนโยบายการเงนภายใตกรอบเปาหมายเงนเฟอ เนองจากอตราเงนเฟอคาดการณมผลตอการตงราคาสนคาและบรการตลอดจนคาจางของผประกอบการ ดงนน นโยบายการเงนทมความนาเชอถอ

23

จะชวยยดเหนยวอตราเงนเฟอคาดการณอยในระดบใกลเคยงกบเปาหมายนโยบายการเงนทตงไว และสงผลใหอตราเงนเฟอเคลอนไหวอยางมเสถยรภาพตามไปดวย อยางไรกด ในบรบทปจจบน อตราเงนเฟอทวไปทอยต ากวาเปาหมายนโยบายการเงนเปน เวลานาน และมความหนดสงขน ยอมสรางความกงวลตอความนาเชอถอของนโยบายการเงนและความสามารถในการยดเหนยว การคาดการณเงนเฟอของสาธารณชน จงเปนสงท กนง. ตดตามและประเมนผลกระทบเปนระยะ

การตดตามการคาดการณ เงน เฟอระยะยาว (5-10 ปข างหนา ) ของสาธารณชน สามารถพจารณาเครองชจากหลายแหลง ทงจากการส ารวจการคาดการณโดยผเชยวชาญทางเศรษฐกจ (Consensus Economics) และทสกดจากแบบจ าลองทอาศยขอมลผลตอบแทนพนธบตรรฐบาล20 พบวาอตราเงนเฟอคาดการณระยะยาวทงสองประเภทมแนวโนมลดลง แตยงไมสะทอนความกงวลของสาธารณชนตอความนาเชอถอของนโยบายการเงนมากนก ( าพท 23) โดยอตราเงนเฟอคาดการณระยะยาวทสกดจากแบบจ าลองอยต ากวา คากลางของเปาหมายนโยบายการเงนคอนข างมากเน องจากปรบลดลงมาก ในป 2557 ซ งเปนปแรกท อตราเงนเ ฟอ เรมต าลง แตการเคลอนไหวคอนขางทรงตว อยในระดบเดมตลอด 2 ปผานมา สะทอนวาผลของอตราเงนเฟอทต ากวาเปาหมายไมไดท าให การคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนปรบลดลง สวนอตราเงนเฟอคาดการณระยะยาวโดยผเชยวชาญทางเศรษฐกจ แมจะลดลงอยางตอเนองในชวง 3 - 4 ปทผานมา ซงคาดวาเปนผลจากขอมลจรงอตราเงนเฟอทยงทรงตวอยในระดบต าตอเนอง รวมถงการปรบลดประมาณการอตรา เงนเฟอตอเนองทงของ ธปท. และหนวยงานเศรษฐกจอน ๆ อยางไรกด การลดลงดงกลาวเปน การลดลงจากระดบทคอนขางสง (ประมาณรอยละ 3 ระหวางป 2553-57) และในปจจบนอยต ากวาคากลางของเปาหมายนโยบายการเงนไมมากนก สะทอนวาความสามารถในการยดเหนยว การคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนยงไมไดถกกระทบมาก

ในระยะตอไป การสอสารจะเปนปจจยทส าคญมากในการชวยเพมประสทธภาพการด าเนนนโยบายการเงน เนองจากการสอสารเปนเครองมอทใชแสดงความโปรงใส (Transparency) และความรบผดชอบ (Accountability) ของผด าเนนนโยบาย การส อสารทชดเจน งสาเหตของ การตดสนนโยบายจ งเป นปจจยสาค ทชวยย ดเหนยวการคาดการ เงนเฟอของสาธาร ชน ไดดข น โดยเฉพาะอยางยงในภาวะปจจบนทอตราเงนเฟออยในระดบต า ซงหากในระยะขางหนา อตราเงนเฟอยงทรงตวอยในระดบต าหรอปรบเพมขนลาชา กมโอกาสทอตราเงนเฟอคาดการณ จะปรบลดลงและสรางแรงกดดนดานลบเพมเตมตออตราเงนเฟอ ซงทผานมา กนง. ไดสอสารเกยวกบ 20 การคาดการณเงนเฟอจากแบบจ าลอง Macro-finance term structure model อาศยขอมลผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลและ

ตวแปรเศรษฐกจมหภาคตาง ๆ อาท ผลผลตมวลรวมทแทจรง (Real GDP) อตราเงนเฟอและอตราดอกเบยระยะสน อยางไรกด เครองชดงกลาวมขอจ ากดทส าคญ คอผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลอาจไดรบผลกระทบจากปจจยเฉพาะทงจากฝงอปสงคและอปทานในตลาดพนธบตรและความผนผวนในตลาดการเงน ท าใหยากในการสกดองคประกอบทสะทอนการคาดการณเงนเฟอออกมา (อญชล, 2016)

าพท 3 การคาดการ เงนเฟอในระยะยาว ( - ป ) ของสาธาร ชน%YoY%YoY

หมายเหต: อตราเงนเฟอคาดการ ในระยะยาวทสกดจากขอมลผลตอบแทนพนธบตรร บาล (Term Structure) อา ยแบบจาลองของ Apaitan (2015) ในข ะทอตราเงนเฟอคาดการ โดยผเชยวชา ทางเ ร กจใชขอมลทสารวจโดย Consensus Economics โดย Consensus (5Y5Y) ค อคาเ ลยของอตราเงนเฟอคาดการ ป ขางหนาทมา: กระทรวงพา ชย Consensus Economics, และคานว โดย ธปท

-10

-6

-2

2

6

10

14

0

1

2

3

4

ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค ม ค

อตราเงนเฟอทวไป (RHS) Consensus (5Y5Y) Consensus (5Y)

Term Structure (10Y) Term Structure (5Y)

2.1%2.1%

1.5%1.6%

24

การด าเนนนโยบายการเงน เพอใหสาธารณชนมความเชอมนวา กนง. มเจตนารมณและความแนวแน (commitment) ในการรกษาเสถยรภาพดานราคา ควบคไปกบเสถยรภาพดานอน ๆ ซงจะมผลชวยใหการคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนใหอยในระดบใกลเคยงกบเปาหมายของนโยบายการเงน ไมลดลงไปมากตามอตราเงนเฟอทอยระดบต า

3. การพ นากรอบการดาเนนนโยบายการเงนใหสอดคลองกบพลวตเงนเฟอทเปลยนแปลงไป

ภายใตพลวตของอตราเงนเฟอไทยทถกก าหนดโดยปจจยดานอปทานคอนขางมาก ในขณะทประสทธผลของนโยบายการเงนในการจดการกบความผนผวนของอตราเงนเฟอมขอจ ากด การพฒนากรอบเปาหมายเงนเฟอจงมความส าคญมากเพอใหนโยบายการเงนสามารถสรางสมดลของการรกษาเสถยรภาพดานตาง ๆ อยางเหมาะสม

ธปท. ด าเนนนโยบายการเงนภายใตกรอบเปาหมายเงนเฟอแบบยดหยนมาตงแตป 2543 และมการพฒนากรอบนโยบายอยางตอเนอง โดย (1) ก าหนดเปาหมายอตราเงนเฟอใหม ชวงคาความยดหยน (Tolerance band) ทเพยงพอตอการรองรบความผนผวนของอตราเงนเฟอ ในระยะสน ซงจะชวยลดโอกาสทนโยบายการเงนจะตองตอบสนองมากเกนไปตอการเคลอนไหวของอตราเงนเฟอ โดยเฉพาะทเปนผลจากปจจยดานอปทาน จนอาจกระทบตอเสถยรภาพดานอน ๆ (2) ไดมการพฒนาเปาหมายนโยบายการเงนเพมเตมในป 2559 โดยมการสอสารเพอก าหนดชวงเวลาทอตราเงนเฟอจะเขาสเปาหมายใหนานขนเปนระยะปานกลาง ซงสอดคลองกบระยะเวลาใน การสงผานผลของนโยบายการเงนไปสเศรษฐกจ ซงมสวนส าคญทเออใหนโยบายการเงนสามารถสรางสมดลของการรกษาเสถยรภาพตาง ๆ ไดในระยะสน และ (3) ไดมการสอสารอยางตอเนองวา กนง. ใหความส าคญกบการดแลเสถยรภาพดานการเจรญเตบโตของเศรษฐกจและระบบการเงนควบคไปกบการดแลเสถยรภาพดานราคา และ กนง. ไดน าประเดนเรองการดแลเสถยรภาพระบบการเงน เขามาเปนสวนหนงในกระบวนการตดสนนโยบายการเงน ซงจะชวยใหสามารถตดตามความเสยง ในภาคการเงนไดอยางทนทวงทและเขาใจการ trade-off ระหวางการรกษาเสถยรภาพดานตาง ๆ มากขน ท าใหการตดสนนโยบายมประสทธภาพยงขน

4. การกาหนดเปาหมายนโยบายการเงนทเหมาะสม

พลวตของอตราเงนเฟอไทยทมแนวโนมต ากวาอดต ซงท าใหอตราเงนเฟออยต ากวาเปาหมายนโยบายการเงนเปนเวลานาน มนยตอการกาหนดเปาหมายนโยบายการเงนทเหมาะสมในระยะขางหนา เนองจากเปาหมายทอยในระดบสงเกนไปอาจเปนปจจยลดทอนความนาเชอถอของนโยบายและสงผลใหนโยบายการเงนอาจตองผอนคลายมากและนานเพอกระตนเงนเฟอจนอาจสงผลลบตอเสถยรภาพดานอน ๆ ได

อยางไรกด แมวาการลดเปาหมายอตราเงนเฟอลงจะชวยใหเปาหมายสอดคลองกบแนวโนมเงนเฟอในระยะยาวมากขน แตกมตนทนหลายประการทงในระยะสนและระยะยาว โดยตนทนในระยะสนทส าคญ คอการทตลาดการเงนอาจคาดวา กนง. จะขนอตราดอกเบยนโยบายเรวกวาเดม ซงจะสงผลใหอตราดอกเบยในตลาดเงนและของธนาคารพาณชยปรบสงขน และกระทบตอการฟนตวของเศรษฐกจในประเทศตลอดจนการเพมขนของอตราเงนเฟอ นอกจากน ยงมตนทนในระยะยาว คอ การเพมโอกาสในการเกดภาวะเงนฝด เนองจากการลดเปาหมายเงนเฟอจะท าใหโอกาสทอตรา เงนเฟอจะอยใกลศนยมมากขน ซงภาวะเงนฝดนนมความนากลวไมแพภาวะเงนเฟอสง เพราะสามารถ

25

สงผลใหเศรษฐกจชะลอตวรนแรงและยดเยอได ตนทนทส าคญอกประการหนงคอ ท าใหอตราดอกเบยนโยบายทระดบดลยภาพปรบลดลงตาม21 และเพมโอกาสทอตราดอกเบยจะเขาใกลศนย (Zero lower bound) ดงนน เมอตองเผชญกบวกฤตเศรษฐกจ ขดความสามารถในการด าเนนนโยบายการเงน (Policy space) หรอการลดอตราดอกเบยนโยบายเพอกระตนเศรษฐกจในยามวกฤตจะมจ ากด ดงนน จงเปนความทาทายของทางการในการพจารณาก าหนดเปาหมายนโยบายการเงนทเหมาะสมในอนาคต ซงตองค านงถงผลกระทบตาง ๆ อยางรอบคอบ เพอใหนโยบายการเงนสามารถบรรลเปาหมายสงสด คอ การเจรญเตบโตอยางเขมแขงและยงยนของเศรษฐกจ

บทสรป

อตราเงนเฟอไทยทอยในระดบต าในชวงหลายปทผานมามสาเหตจากทงปจจยเชงวฏจกร และปจจยเชงโครงสราง โดยปจจยเชงวฏจกรทส าคญคอภาวะเศรษฐกจไทยทอยในชวงฟนตวอยางชา ๆ และขยายตวต ากวาระดบศกยภาพ ท าใหแรงกดดนดานอปสงคตออตราเงนเฟอมจ ากด รวมถงปจจยดานอปทานทงราคาน ามนทอยในระดบต าตามภาวะเศรษฐกจโลก และราคาอาหารสดทหดตวคอนขางมากโดยเฉพาะในป 2560 จากผลผลตทออกสตลาดมากตามสภาพอากาศทเอออ านวย ท าใหแรงกดดนดานตนทนตออตราเงนเฟอปรบลดลง ขณะทการเปลยนแปลงของปจจยเชงโครงสรางกดดนใหอตราเงนเฟออยในระดบต า ทเหนไดชดเจนคอ การพฒนาเทคโนโลยการผลตน ามนใหสามารถผลตน ามนดบออกสตลาดไดมากขนภายใตตนทนการผลตทต า และท าให โอกาสท ราคาน ามน จะเปลยนแปลงเรวและแรงเหมอนในชวงทศวรรษทผานมามนอยลง สวนปจจยเชงโครงสรางอน ๆ อาท กระแสโลกาภวตนทางการคา ทท าใหอ านาจในการขนราคาสนคาของผประกอบการในประเทศ ท าไดยากขน รวมถงการขยายตวของ e-commerce และการเขาสสงคมสงอาย ลวนเปนปจจย ดานลบทกดดนอตราเงนเฟอในระยะตอไป

เมอมองไปขางหนา อตราเงนเฟอมแนวโนมเพมขนจากปจจยเชงวฏจกรทกลบมาเปน ชวงขาขนจะท าใหอตราเงนเฟอมแนวโนมเพมขน แตปจจยเชงโครงสรางจะยงเปนแรงกดดนใหอตราเงนเฟอทยอยเพมขนอยางคอยเปนคอยไป นอกจากน การเรงขนของอตราเงนเฟอในระยะตอไปยงเผชญขอจ ากดเพมเตมจากพลวตของอตราเงนเฟอทเปลยนแปลงไปจากในอดต ทง (1) เงนเฟอต าจากปจจยดานอปทาน ซงนโยบายการเงนมประสทธผลจ ากดในการดแล (2) ความสมพนธระหวางเศรษฐกจในประเทศกบอตราเงนเฟอทปรบลดลง (3) การเคลอนไหวของอตราเงนเฟอมความหนดมากขน (4) ปจจย (shock) ทกระทบเงนเฟอมขนาดเลกลงและเบไปทางดานต า และ (5) แนวโนม เงนเฟอในระยะยาวทลดลงจากอดต ซงปจจยทงหมดสงผลใหอตราเงนเฟอกลบสเปาหมายนโยบายการเงนไดชาลง และสรางความทาทายใหแกผด าเนนนโยบายการเงนในการรกษาเสถยรภาพ ดานราคา

ภายใตพลวตของอตราเงนเฟอไทยท เปลยนแปลงไปจากอดต กนง. ตองเผชญกบ ความทาทายตาง ๆ ทงในระยะสนทตองตดสนนโยบายการเงนอยางเหมาะสมเพอ trade-off 21 เปาหมายอตราเงนเฟอทลดลงจะสงผลใหอตราดอกเบยนโยบายดลยภาพ (neutral policy interest rate) ปรบลดลงตามไปดวย เนองจากอตราดอกเบยนโยบายดลยภาพถกก าหนดจากผลรวมของอตราดอกเบยนโยบายดลยภาพทแทจรง (real neutral policy

rate) กบอตราเงนเฟอคาดการณในระยะยาว ซงขนอยกบเปาหมายอตราเงนเฟอเปนส าคญ

26

เสถยรภาพดานราคากบตนทนตอเสถยรภาพดานอน ๆ โดยเฉพาะในภาวะทอตราเงนเฟอต าจากปจจยดานอปทานและปจจยเชงโครงสราง ทงน การสอสารการด าเนนนโยบายการเงนใหมความชดเจนจะชวยสรางความเชอมนใหแกสาธารณชนในการดแลเสถยรภาพดานราคาและลดความสบสนเกยวกบการด าเนนนโยบายการเงน ซงจะมสวนส าคญในการยดเหนยวการคาดการณเงนเฟอของสาธารณชนตอไป นอกจากน ในระยะยาว ดวยอตราเงนเฟอทมแนวโนมต าลงจากอดต ผด าเนนนโยบายการเงนตองเผชญกบความทาทายในการก าหนดเปาหมายนโยบายการเงนทเหมาะสม ซงตองค านงประโยชนและตนทนของการก าหนดเปาหมาย ณ ระดบตาง ๆ อยางรอบคอบ และทส าคญ ภายใตพลวตอตราเงนเฟอไทยทไดรบอทธพลมากจากปจจยดานอปทาน กอปรกบการตอบสนองของอตราเงนเฟอตอการขยายตวของเศรษฐกจนอยลงและชาลงเมอเทยบกบในอดต สงผลใหการรกษาเสถยรภาพดานราคาท าไดยากขนและตองเผชญกบตนทนสง ผก าหนดนโยบายจงตองพฒนากรอบเปาหมายเงนเฟอแบบยดหยนทใชอยในปจจบนใหดขนเพอใหสามารถรกษาสมดลของการรกษาเสถยรภาพดานตาง ๆ ไดอยางมประสทธภาพสงสด

บทความนสาเร จลลวงไปดวยด เพราะคาแนะนาและความคดเห นทเป นประโยชน จากค ะผบรหาร ในสายนโยบายการเงน ค จาตรงค จนทรง ดร สรช แทนบ ค กพ ร วง สน รกล ค จรพรร โอฬารธนาเ ร ค ไพบลย พง ไพเช และ ดร ยรรยง ไทยเจร ทชวยใหงานนมความสมบร มากยงข น ค ะผเขยนขอขอบพระค ทกทานเป นอยางสง มา ทน

27

Reference

อธพงษ สายแกว และจตมา บญยงยงสถตย , 2557. เครองชแนวโนมเงนเฟอ. FAQ ฉบบท 93. ธนาคารแหงประเทศไทย.

อญชล ศรคะเณรตน, 2559. การประเมนเครองชการคาดการณเงนเฟอของไทย. FAQ ฉบบท 109. ธนาคารแหงประเทศไทย.

Anderson, M.D., Botman, D.P. and Hunt, M.B., 2014. Is Japan’s Population Aging Deflationary? (No. 14-139). International Monetary Fund.

Auer, R., Borio, C. and Filardo, A., 2017. The globalisation of inflation: the growing importance of global value chains (No. 602). Bank for International Settlements.

Bank for International Settlements, 2016. Recent developments in the global economy. Note for meeting of Governors. September 2016. (Confidential)

Bank for International Settlements, 2017. Recent developments in the global economy. Note for meeting of Governors. March 2017 (Confidential)

Bean, Charlie, 2006, “Globalization and Inflation,” Speech to the LSE Economic Society, London School of Economics, October 2006.

Blanchard, O., Cerutti, E. and Summers, L., 2015. Inflation and activity–Two explorations and their monetary policy implications (No. w21726). National Bureau of Economic Research.

Borio, C. and Filardo, A., 2007. Globalisation and inflation: New cross-country evidence on the global determinants of domestic inflation (No. 227). Bank for International Settlements.

Carney, M. (2015). Inflation in a globalised world. In speech at the Economic Policy Symposium, Federal Reserve Bank of Kansas City, Jackson Hole, Wyoming.

Carvalho, C., Ferrero, A., & Nechio, F. (2016). Demographics and real interest rates: Inspecting the mechanism. European Economic Review, 88, 208-226.

Cavallo, A. and Rigobon, R., 2016. The billion prices project: Using online prices for measurement and research. The Journal of Economic Perspectives, 30(2), pp.151-178.

Chan, J., Clark, T. and Koop, G., 2015. A New Model of Inflation, Trend Inflation, and Long-Run Inflation Expectations (No. 1520). Federal Reserve Bank of Cleveland.

Ciccarelli, M., Osbat, C., 2017. Low inflation in the euro area: Causes and consequences. European Central Bank Occasional Paper Series No 181.

ECB (2015), Economic Bulletin, Issue 2.

FTI Consulting, 2016. Oil Price Drivers: Bottom of the Barrel?

28

Juselius, J. and Takats, E., 2015. Can demography affect inflation and monetary policy? (No. 485). Bank for International Settlements.

Khemangkorn, V., Poshyananda Mallikamas, R. and Sutthasri, P., 2008. Inflation Dynamics and Implications on Monetary Policy (No. 2008-02). Economic Research Department, Bank of Thailand.

Luangaram, P. and Wongwachara, W., 2017. More Than Words: A Textual Analysis of Monetary Policy Communication (No. 54). Puey Ungphakorn Institute for Economic Research.

Manopimoke, P. and Direkudomsak, W., 2015, November. Thai inflation dynamics in a globalized economy. In Bank of Thailand Symposium Paper.

Mishkin, F.S., 2007. Inflation dynamics. International Finance, 10(3), pp.317-334.

Rogoff, K., 2003. Globalization and global disinflation. Economic Review-Federal Reserve Bank of Kansas City, 88(4), p.45.

Shirakawa, M., 2012. Demographic Changes and Macroeconomic Performance: Japanese Experiences. Monetary and Economic Studies, 30, pp.19-38.

Stock, J.H. and Watson, M.W., 2016. Core inflation and trend inflation. Review of Economics and Statistics, 98(4), pp.770-784.

Willis, J.L., 2004. What impact will e-commerce have on the US economy? Economic Review-Federal Reserve Bank of Kansas City, 89(2), p.53.

Yi, M.H. and Choi, C., 2005. The effect of the Internet on inflation: Panel data evidence. Journal of Policy Modeling, 27(7), pp.885-889.

Yoon, M.J.W., Kim, M.J. and Lee, J., 2014. Impact of demographic changes on inflation and the macroeconomy (No. 14-210). International Monetary Fund.

Zoli, M.E., 2017. Korea’s Challenges Ahead—Lessons from Japan’s Experience. International Monetary Fund.

29

าคผนวก

แบบจาลอง Unobserved component stochastic volatility

(1) แบบจ าลอง Univariate ทอางองมาจากงานศกษาของ Chan et al (2015) เรอง “A New Model of Inflation, Trend Inflation, and Long-Run Inflation Expectations” ซ ง ใ ชขอมลอตราเงนเฟอคาดการณในระยะยาวทไดมาจากการส ารวจมาชวยในการประมาณ คาแนวโนมเงนเฟอ(trend inflation)

πt − πt∗ = bt(πt−1 − πt−1

∗ ) + vt

zt = d0t + d1tπt∗ + εz,t + 𝜑εz,t−1

πt∗ = πt−1

∗ + nt

โดยท πt คออตราเงนเฟอทวไป πt∗ คอ trend inflation zt คออตราเงนเฟอคาดการณ

ในระยะยาวทไดมาจากการการส ารวจ ในทน ใชขอมลจาก Consensus Economics และสมมตให bt, d0t และ d1t ซ งเปนคาสมประสทธสามารถเปลยนแปลงไดขามชวงเวลา (Time-varying parameter) สวน vt, nt และ ε𝑧,t สมมตใหมคณสมบต i.i.d. (Independent and identically distributed) โดยทคาความผนผวนของ vt และ nt เปลยนแปลงไดขามชวงเวลา (Stochastic volatility) แบบจ าลองนใช Bayesian Estimation ในการประมาณคา

(2) แบบจ าลอง Multivariate ทอางองมาจากงานศกษาของ Stock and Watson (2016) เรอง “Core Inflation and Trend Inflation” ซงค านวณ trend inflation แยกรายหมวดสนคากอนรวมเปน trend ของ headline inflation ในทน ผเขยนแบงสนคาและบรการออกเปน 9 หมวด นอกจากน คณลกษณะพเศษอกประการของแบบจ าลองนคอ สามารถตรวจจบ outliers ทเขามากระทบราคาสนคาและบรการแตละหมวดได

πi,t = πi,t∗ + vi,t

πi,t∗ = πi,t−1

∗ + ni,t

vi,t = si,t ∗ εi,t

โดยท subscript i บงชขอมลของหมวดสนคาหมวด i si,t คอ outliers สวน ni,t และ εi,t สมมตใหมคณสมบต i.i.d. โดยทคาความผนผวนเปลยนแปลงไดขามชวงเวลา แบบจ าลองนใช Bayesian Estimation ในการประมาณคา ส าหรบการค านวณ trend ของ headline inflation จะใชสตร πt = wi,t ∗ πi,t โดย wi คอน าหนกของสนคาหมวดนน ๆ ในตะกราเงนเฟอของ กระทรวงพาณชย ณ ปฐาน 2558 แตมขอสมมตเพมเตมคอก าหนดให πi,t ≥ 0

30

แบบจาลอง Autoregression

𝜋𝑡 = 𝜇 + ∑ 𝛼𝑗𝑘𝑗=1 𝜋𝑡−𝑗 + 𝐸𝑛𝑒𝑟𝑔𝑦𝑡−1 + 𝐹𝑟𝑒𝑠ℎ𝑓𝑜𝑜𝑑𝑡−1 + εt เมอ k = 4

โดยท 𝜋𝑡 คอ การเปลยนแปลงของดชนราคาผบรโภคพนฐาน (ทหกผลจากมาตรการภาครฐ)22 เทยบกบไตรมาสกอนหนา (Quarter-on-quarter) 𝐸𝑛𝑒𝑟𝑔𝑦𝑡 คอ การเปลยนแปลงของดชนราคาพลงงานเทยบกบไตรมาสกอนหนา 𝐹𝑟𝑒𝑠ℎ𝑓𝑜𝑜𝑑𝑡 คอ การเปลยนแปลงของดชนราคาอาหารสดเทยบกบไตรมาสกอนหนา แบบจ าลองนใชการประมาณคาความหนดของอตราเงนเฟอ ซงวดจาก ∑ 𝛼𝑗

𝑘𝑗=1 ทงน เพอทจะพจารณาการเปลยนแปลงของคาความหนดในแตละชวงเวลา

สมการขางตนจะถก estimate ในลกษณะ 10-year rolling regression

22 มาตรการภาครฐในทน ไดแก (1) การลดภาษสรรพสามตน ามนในชวงป 2551 -2552 (2) การลดคาใชจายดานน าประปา (3) การลดคาใชจายดานไฟฟา (4) การลดคาใชจายเดนทางรถโดยสารประจ าทาง (5) การลดคาใชจายเดนทางโดยรถไฟชน 3 (6) นโยบายเรยนฟร 15 ป และ (7) การปรบเพมภาษสรรพสามตสราและยาสบ

หมวดสนคาคาเ ลยในอดต

H1 H2 ม ค ก พ ม ค อตราเงนเฟอทวไป อตราเงนเฟอหมวดพลงงาน อตราเงนเฟอหมวดอาหารสด อตราเงนเฟอพ น าน - อาหารและเคร องด มไมมแอลก อล - เคร องนงหมและรองเทา - เคหส าน - การตรวจรก าและบรการสวนบคคล - พาหนะ การขนสง และการส อสาร - การบนเทง การ ก า และ าสนา - ยาสบและเคร องด มทมแอลกอ อล

ตารางท 2 ขอมลอตราเงนเฟอ (รายหมวดสนคา)

หมายเหต: คาเ ลยในอดตของอตราเงนเฟอหมวดเคร องนงหมและรองเทา และหมวดการบนเทง การ ก า และ าสนา ใชขอมลป เน องจากตวเลขในป ตดลบมากอนเป นผลจากมาตรการบรรเทาคาครองชพ

ทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

31

2543-2560 2552-2560Variance ของอตราเงนเฟอพ น าน (X) Variance ของอตราเงนเฟอหมวดพลงงาน (Y) Variance ของอตราเงนเฟอหมวดอาหารสด (Z) Covariance ของอตราเงนเฟอพ น านและหมวดพลงงาน Covariance ของอตราเงนเฟอพ น านและหมวดอาหารสด Covariance ของอตราเงนเฟอหมวดพลงงานและอาหารสด Total

ตารางท 3 Contribution ของความผนผวนของอตราเงนเฟอไทย

หมายเหต: (1) VAR(aX+bY+cZ) = a2 VAR(X) + b2 VAR(Y) + c2 VAR(Z) + 2ab*COV(X,Y) + 2ac*COV(X,Z) + 2bc*COV(X,Z) โดยท a, b และ c ค อนาหนกในตะกราเงนเฟอของสนคาหมวดตาง ๆ(2) ใชอตราเงนเฟอ (Annualized %QoQ)

ทมา: กระทรวงพา ชย และคานว โดย ธปท

ตวแปรอธบาย (1) (2) (3) (4)คาคงท ม ไมม ม ไมมอตราเงนเฟอในไตรมาสทผานมา 0.19 0.32** 0.14 0.26***Output Gap 0.49*** 0.38** 0.45*** 0.35**อตราเงนเฟอหมวดพลงงาน 0.02*** 0.02***Adjusted R-squared 0.45 0.41 0.52 0.48Number of Observations 51 51 51 51

ตารางท 4 ผลการประมา คาความชน Phillips Curve ของไทย

หมายเหต: ขอมลป งไตรมาสท ป และใช dummy variable ในสมการขางตนในชวงทมการยกเลกการตร งราคานามนดเ ล (2548Q3) เกดนาทวม (2554Q4) และวก ตเ ร กจ (2552Q1) สาหรบ *,**,*** บงชระดบนยสาค ทางส ตท 10%, 5% และ 1% ตามลาดบ

ตวแปรตาม: อตราเงนเฟอพ น านทไมรวมอาหาร คาเชาบาน ยาสบ และเคร องด มมแอลกอ อล (Annualized %QoQ, sa)