การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน...

32
วารสารเศรษฐศาสตร์รามคําแหง ปีท2 ฉบับที1 มกราคม - มิถุนายน 2559 ISSN 2408-2643 -21- การวิเคราะห์การส่งผ่านราคาน้ําตาลทรายของไทย AN ANALYSIS OF SUGAR PRICE TRANSMISSION OF THAILAND วิริยกิตต์ พุทธสัมฤทธิ1 และอภิชาต ดะลุณเพธย์ 2 Wiriyakit Bhudsumrit 1 and Apichart Daloonpate 2 บทคัดย่อ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การส่งผ่านราคาอ้อยและนําตาล ทรายของไทย โดยใช้แบบจําลอง Vector Error Correction (VEC) ซึ่งข้อมูลที่ใช้ วิเคราะห์เป็นข้อมูลราคาในช่วงเดือนมกราคม 2530 – ธันวาคม 2558 ผลการศึกษา พบว่า ตลาดน้ําตาลโลกมีความเชื่อมโยงกับตลาดอ้อยและนําตาลในประเทศ เนื่องจากมีการส่งผ่านราคาน้ําตาลโลกมายังราคาอ้อยที่เกษตรกรได้รับ โดยมีค่าความ ยืดหยุ่นของการส่งผ่านราคาใกล้เคียง 1 แสดงถึงประสิทธิภาพการกําหนดราคาอ้อย จากภาครัฐ ที่สะท้อนถึงราคานําตาลในตลาดโลกอย่างแท้จริง ขณะที่ผลการทดสอบ ความเป็นเหตุเป็นผล พบว่า การเปลี่ยนแปลงของราคาน้ําตาลทรายขายปลีก ภายในประเทศ ราคาน้ําตาลทรายส่งออกของไทย และราคาน้ําตาลทรายขาวตลาด                                                            1 ภาควิชาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ E-mail: [email protected] 2 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ประจําภาควิชาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ E-mail: [email protected]

Transcript of การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน...

Page 1: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-21-

การวเคราะหการสงผานราคานาตาลทรายของไทย AN ANALYSIS OF SUGAR PRICE TRANSMISSION OF THAILAND

วรยกตต พทธสมฤทธ1 และอภชาต ดะลณเพธย2 Wiriyakit Bhudsumrit1 and Apichart Daloonpate2

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอวเคราะหการสงผานราคาออยและนาตาลทรายของไทย โดยใชแบบจาลอง Vector Error Correction (VEC) ซงขอมลทใชวเคราะหเปนขอมลราคาในชวงเดอนมกราคม 2530 – ธนวาคม 2558 ผลการศกษาพบวา ตลาดนาตาลโลกมความเชอมโยงกบตลาดออยและนาตาลในประเทศ เนองจากมการสงผานราคานาตาลโลกมายงราคาออยทเกษตรกรไดรบ โดยมคาความยดหยนของการสงผานราคาใกลเคยง 1 แสดงถงประสทธภาพการกาหนดราคาออยจากภาครฐ ทสะทอนถงราคานาตาลในตลาดโลกอยางแทจรง ขณะทผลการทดสอบความเปนเหตเปนผล พบวา การเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ ราคานาตาลทรายสงออกของไทย และราคานาตาลทรายขาวตลาด

                                                            1 ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาวทยาลยเกษตรศาสตร E-mail: [email protected] 2 ผชวยศาสตราจารย ดร. ประจาภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร

มหาวทยาวทยาลยเกษตรศาสตร

E-mail: [email protected]

Page 2: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-22-

ลวงหนาลอนดอนในอดตมผลทาใหราคาออยทเกษตรกรไดรบในปจจบนเปลยนแปลงไป สาหรบราคานาตาลทรายสงออกของไทย พบวา มความสมพนธแบบ 2 ทศทางกบราคานาตาลทรายขาวตลาดโลก ผลการศกษาครงนแสดงใหเหนวาราคานาตาลโลก สามารถใชเปนขอมลประกอบไดดในการกาหนดราคาออยทเกษตรกรไดรบ

คาสาคญ: ราคานาตาลทราย, การสงผานราคา, ความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว

Abstract The objective of this article was to analyze Thai sugar price transmission using Vector Error Correction (VEC) model. Monthly data from January 1987 to December 2015 were used for the analysis. The analytical results revealed that there was market integration between the world sugar market and the domestic sugarcane market. Price transmission was found from the world sugar price to the farm price of sugarcane. The elasticity of price transmission was close to 1, indicating that the sugarcane price set by the government was efficient. Granger causality test was also conducted and found that changes in the current sugarcane price were affected by changes of previous retail sugar prices, sugar export prices, and World white sugar prices. In addition, bilateral Granger causality was found between sugar export prices and the World white sugar prices. This research results showed that the world sugar prices would be a good indicator to determine the sugarcane farm prices. Key words: Sugar Price, Price Transmission, Cointegration

Page 3: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-23-

บทนา

ออยเปนวตถดบทสาคญสาหรบแปรรปเปนนาตาล แตประเทศสวนใหญในโลกไมสามารถผลตนาตาลเองได หรอผลตไดแตไมเพยงพอกบความตองการใชภายในประเทศ เชน จน สหรฐอเมรกา เปนตน โดยประเทศทสามารถปลกออยและผลตนาตาลไดมากกวาปรมาณความตองการภายในประเทศมเพยงไมกประเทศเทานน เชน บราซล อนเดย ไทย และออสเตรเลย เปนตน (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2557) โดยในชวงเวลา 5 ปการผลตทผานมา พบวา โลกมปรมาณผลผลตและการบรโภคนาตาลทรายเพมขน โดยมปรมาณเพมขนรอยละ 1.63 ตอป จากเดมทมปรมาณผลผลต 162.22 ลานตน ในปการผลต 2553/54 เพมขนเปน 174.31 ลานตนในปการผลต 2557/58 เปนเพราะผผลตทสาคญ ไดแก ประเทศบราซล อนเดย จน ไทย สหรฐอเมรกา และออสเตรเลย สามารถผลตนาตาลทรายไดเพมขน ขณะทความตองการบรโภคนาตาลทรายของโลกกมปรมาณเพมขนเชนกน โดยเพมขนจาก 155.40 ลานตน ในปการผลต 2553/54 เปน 170.60 ลานตน ในปการผลต 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.34 ตอป เนองจากความตองการบรโภคนาตาลของประเทศในภมภาคเอเชยเพมขน โดยเฉพาะประเทศอนเดยและอนโดนเซย ดวยเหตนสงผลใหปรมาณการนาเขาและสงออกนาตาลทรายของโลกมการเปลยนแปลงเพมขนเชนกน โดยในปการผลต 2553/54 มปรมาณการนาเขาและสงออก เทากบ 49.14 และ 53.79 ลานตน ตามลาดบ แตตอมาในปการผลต 2557/58 ปรมาณการนาเขาและสงออกมปรมาณเพมสงขน เทากบ 51.55 และ 54.16 ลานตน หรอคดเปนรอยละ 1.57 และ 0.60 ตอป ตามลาดบ ซงปรมาณทเพมขนมาจากความตองการนาเขาเพอเพมปรมาณสตอกนาตาลภายในประเทศของประเทศผนาเขาสาคญของโลก ไดแก สหภาพยโรป

Page 4: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-24-

อนโดนเซย จน สหรฐอเมรกา สหรฐอาหรบเอมเรตส และมาเลเซย (ตารางท 1) (สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2558)

ตารางท 1: ผลผลต การบรโภค สงออก และนาเขานาตาลของโลก ปการผลต 2553/54 – 2557/58 ปการผลต ผลผลต การบรโภค สงออก นาเขา 2553/54 162.22 155.40 53.79 49.14 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55 164.92 55.14 51.01 2556/57 175.56 166.72 57.53 51.30 2557/58 174.31 170.60 54.16 51.55 อตรา เพ ม ( รอยละ)

1.63 2.34 0.60 1.57

ทมา: สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2558 หมายเหต: หนวยลานตน

สาหรบประเทศไทยเปนประเทศทสามารถสงออกนาตาลทรายไดมากเปนอนดบสองของโลก รองจากประเทศบราซลโดยกลมลกคาหลกของประเทศไทยอยในทวปเอเชย ซงประเทศไทยมความไดเปรยบประเทศผสงออกนาตาลทรายรายใหญอนๆ เนองจากประเทศไทยอยใกลประเทศคคา ทาใหมคาใชจายในการขนสงตากวา ประกอบกบทวปเอเชยมแนวโนมปรมาณการบรโภคนาตาลเพมมากขน จงเปนโอกาสทดของประเทศไทยในการสงออกนาตาลไปยงประเทศเหลานน โดยในปการผลต 2557/58 ผลผลตนาตาลของไทย รอยละ 67 สงออกไปยงตลาดตางประเทศ โดยประเทศทเปนผนาเขานาตาลทสาคญของไทย ไดแก อนโดนเซย จน พมา ญปน กมพชา และเกาหลใต เปนตน สาหรบราคาทใชในการซอขายในตลาดโลกมกอางองราคานาตาลในตลาดนาตาลลวงหนาลอนดอน และตลาดนาตาลลวงหนานวยอรก ซง

Page 5: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-25-

ในปจจบนราคาสงออกของไทยไดอางองราคานาตาลตลาดลวงหนานวยอรกเกอบทงสน (ตารางท 2) (กรมศลกากร, 2558)

ตารางท 2: ปรมาณการนาเขานาตาลทรายของประเทศทมการนาเขานาตาลรายใหญ ในชวงปการผลต 2554/55 ถงปการผลต 2557/58

ประเทศ ปรมาณผลผลตของผผลตรายใหญ (พนตน1)2554/55 2555/56 2556/57 2557/58

อนโดนเซย 1550.43 1509.80 1396.32 1701.35จน 915.08 265.87 542.41 919.90 พมา 46.02 113.85 133.92 670.62 ญปน 820.26 755.75 792.26 667.75 กมพชา 553.46 624.58 488.57 476.19 เกาหลใต 467.28 467.01 460.33 476.66 รวมป รมาณการส งออก ไปยงประเทศคคาสาคญ

4352.54 3736.86 3813.80 4912.47

ส ด ส วน ต อ ป ร ม าณกา รส ง ออกน า ต าลของ ไทยทงหมด (รอยละ)

63.51 62.33 60.60 64.71

ทมา: กรมศลกากร, 2558 หมายเหต: 1พนตนนาตาลทรายดบ (Metric Ton Raw Value)

ในสวนของการผลตและการตลาดออยและนาตาลทรายภายในประเทศไทยนน ถกควบคมดแลภายใตพระราชบญญตออยและนาตาลทราย พ.ศ.2527 โดยมสานกงานคณะกรรมการออยและนาตาล เปนหนวยงานททาหนาทควบคมการผลตออยและนาตาลทรายทกขนตอนรวมถงการตลาด และมหนาทกาหนดราคาออยและนาตาลทรายทจาหนายภายในประเทศอกดวย โดยเครองมอทสาคญทสดในการ

Page 6: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-26-

ดาเนนการระบบการกาหนดราคา คอ ระบบแบงปนผลประโยชน โดยหลกการของระบบแบงปนผลประโยชนในอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย เปนการแบงรายรบสทธทไดจากการจาหนายนาตาลทรายทใชบรโภคภายในประเทศ และนาตาลทรายทสงออกไปจาหนายยงตางประเทศ ในอตรารอยละ 70 เปนของชาวไรออย และรอยละ 30 เปนของโรงงานนาตาลทราย ซงระบบแบงปนผลประโยชนดงกลาวจะเปนตวกาหนดราคารบซอออยในแตละปการผลต และชวยทาใหระบบการจาหนายนาตาลทรายภายในประเทศไดเปลยนแปลงไปเปนระบบทมการควบคม โดยรฐบาลพยายามควบคมกาลงการผลตของโรงงานนาตาล ไมใหขยายตวมากเกนไป ดวยการกาหนดโควตาการผลตและจาหนายนาตาล ซงแยกออกเปน 3 สวน คอ โควตา ก. เปนปรมาณนาตาลทอนญาตใหโรงงานนาตาล แตละโรงจาหนายในตลาดภายในประเทศ เพอรกษาระดบราคานาตาลใหอยในระดบทกาหนดไว และทาใหมนาตาลออกสตลาดอยางคอนขางสมาเสมอ โควตา ข. เปนนาตาลทรายดบทขายโดยบรษทออยและนาตาลไทย จากด (อนท.) ซงเปนบรษทรวมของเกษตรกรชาวไรออย โรงงานนาตาล และภาครฐ เพอนาไปจาหนายตางประเทศ โดยใหถอวาราคานาตาลทรายดบโควตา ข. ในแตละฤดการผลต เปนราคานาตาลสงออก และใชเปนเกณฑในการกาหนดราคานาตาล และใชในการคานวณรายไดการขายนาตาลในโควตา ค. ซงเปนนาตาลสวนทเหลอ (หลงจากหกนาตาลโควตา ก. และโควตา ข. ออกจากปรมาณนาตาลทผลตไดทงหมด) โดยนาตาลโควตา ค. เปนสวนทสงออกโดยบรษทเอกชนเพอเปนราคาอางองในการคานวณราคานาตาลทสงออก (ภาพท 1) ( สานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทราย, 2558)

Page 7: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-27-

ภาพท 1: ระบบแบงปนผลประโยชนในอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย

ทมา: สานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทราย, 2558

สาเหตสาคญทตองมการกาหนดโควตา ก เนองจากโดยทวไปแลวราคานาตาลภายในประเทศทรฐบาลกาหนดเปนราคาทสงกวาราคาสงออก โรงงานนาตาลทกโรงจงมแรงจงใจทจะขายนาตาลภายในประเทศมากกวาทจะสงออก ดงนน ถาปลอยใหโรงงานจาหนายนาตาลภายในประเทศอยางเสร กจะไมสามารถรกษาราคาใหอยในระดบทรฐบาลกาหนดได เพราะโรงงานทกโรงกจะจาหนายนาตาลภายในประเทศเพมขนเนองจากราคานาตาลภายในประเทศยงสงกวาราคาสงออก จนกระทงในทสดแลวราคานาตาลภายในประเทศกจะลดลงมาเทากบราคาสงออก

Page 8: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-28-

(หกดวยคาใชจายในการสงออก) ซงเปนปรากฏการณทเหนไดทวไปในกลไกตลาดทมการแขงขนเสรขณะทในสวนของการกาหนดราคาออยภายในประเทศนน สานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทรายเปนหนวยงานทรบผดชอบในการกาหนดราคาออย โดยมขนตอนตงแตชวงกอนเรมฤดการผลตนาตาลทรายในปหนงๆ (ชวงเดอนกรกฎาคม – สงหาคม) สานกงานฯ จะประมาณการรายไดจากการจาหนายนาตาลทรายทคาดวาจะผลตไดในฤดการผลตนน เพอกาหนดราคาออยขนตน โดยปจจยทนามาพจารณาเพอกาหนดราคาออยขนตน ไดแก ตนทนการผลตออยและนาตาลทราย คณภาพออย และราคานาตาลทรายในตลาดโลก เปนตน ซงราคานาตาลทรายในตลาดโลกทใชพจารณา คอ ราคานาตาลทรายดบตลาดลวงหนานวยอรก และราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน ทงน ราคาออยขนตนดงกลาว โรงงานจะใชเปนราคาฐานในการชาระคาออยลวงหนาใหแกเกษตรกร จากนนเมอสนเดอนกนยายนในปถดไป สานกงานฯ จะทาการคานวณรายไดสทธจากการจาหนายนาตาลทรายในฤดการผลตนน และพจารณาถงสถานการณราคานาตาลทรายตลาดโลกในชวงเวลาดงกลาวเพอนามากาหนดราคาออยขนสดทาย (ภาพท 2) (ฤทยชนก เมองรตน, 2558)

Page 9: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-29-

ภาพท 2: ความเชอมโยงระหวางราคาออยและนาตาลทรายภายในประเทศและตลาดโลก

ทมา: ฤทยชนก เมองรตน, 2558

สาหรบสถานการณราคาออยและนาตาลทรายภายในประเทศและตลาดโลกในชวง 5 ปทผานมา (พ.ศ. 2554 – 2558) พบวา มแนวโนมปรบตวลดลง โดยการปรบตวของราคานาตาลทรายในตลาดโลกมสาเหตมาจากปรมาณผลผลตนาตาลทรายโลกอยในภาวะลนตลาดหรอมปรมาณมากเกนความตองการบรโภคนาตาลทรายอยางตอเนองเปนเวลา 5 ป รวมทงราคานามนในตลาดโลกมความผนผวนอยางมาก สงผลใหความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมเอทานอลตาลง

Page 10: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-30-

โดยมราคาขายลดลง ทาใหผผลตเอทานอลรายใหญอยางประเทศบราซลหนไปนาออยไปผลตนาตาลทรายมากขน สงผลใหปรมาณนาตาลทรายตลาดโลกเพมมากขน และสงผลกระทบตอเนองมายงราคานาตาลทรายในตลาดโลก (ฐานเศรษฐกจ, 2558)ขณะทราคาออยและราคานาตาลทรายภายในประเทศมการเปลยนแปลงเปนไปในทศทางเดยวกบราคานาตาลทรายในตลาดโลกแตอยางไรกตามสนคานาตาลเปนสนคาควบคมราคาโดยภาครฐ ราคาจงปรบลดลงไมมาก (ภาพท 3)

ภาพท 3: ราคาออยและนาตาลทรายภายในประเทศและตลาดโลก รายไตรมาส ป พ.ศ. 2554 –2558

ทมา: สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร, 2558 และ USDA, 2015 หมายเหต: PF หมายถง ราคาออยทเกษตรกรไดรบ (บาท/กโลกรม) PR หมายถง ราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ (บาท/กโลกรม) PN หมายถง ราคานาตาลทรายสงออกของไทย (บาท/กโลกรม) PL หมายถง ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน (บาท/กโลกรม)

0.00

0.50

1.00

1.50

0.00

10.00

20.00

30.00

54-1 54-3 55-1 55-3 56-1 56-3 57-1 57-3 58-1 58-3

PN PL

ราคานาตาล ราคาออย

Page 11: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-31-

จากทไดกลาวมาขางตน จงเปนทมาของการศกษาวา ราคานาตาลทรายภายในประเทศและตลาดโลก มความเชอมโยงกบราคาออยภายในประเทศทถกกาหนดโดยภาครฐมากนอยเพยงใดซงความเชอมโยงดงกลาวสามารถสงผลกระทบกระจายเปนวงกวางตอเกษตรกรผปลกออยและอตสาหกรรมนาตาลในประเทศ

วตถประสงคของการวจย

เพอวเคราะหการสงผานราคาระหวางราคาออยและนาตาลทรายทงภายในประเทศและตลาดโลก

วธดาเนนการวจย

การวเคราะหการสงผานราคานาตาลทรายของไทยเปนการวเคราะหเพอแสดงใหเหนถงความเชอมโยงของราคาออยและนาตาลทรายในตลาดภายในประเทศ และตลาดโลก เนองจากประเทศไทยเปนผสงออกนาตาลอนดบสองของโลก ดงนนการเปลยนแปลงของราคานาตาลในตลาดโลกยอมสงผลโดยตรงตอราคาออยภายในประเทศ ภายใตสมมตฐานทวา ราคานาตาลในตลาดโลกไมมผลเชอมโยงกบการเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ อนเนองมาจาก มาตรการแทรกแซงของภาครฐทสงผลใหราคานาตาลในประเทศมเสถยรภาพ แมในกรณทราคานาตาลในตลาดโลกมความผนผวนสงกตาม โดยใชแบบจาลอง Vector Auto Regressive (VAR) หรอ Vector Error Correction (VEC) ในการวเคราะห ซงขนอยกบการทดสอบคณสมบตของขอมล โดยขอมลทใชเปนขอมลราคาแบบอนกรมเวลา ในชวงเดอนมกราคม 2530 – ธนวาคม 2558 ไดแก ขอมลราคาออยทเกษตรกรไดรบราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ ราคานาตาลทรายสงออกของไทย ราคานาตาลในตลาดลวงหนาลอนดอน และราคาเอทานอลโลก ซงขอมลเหลานได

Page 12: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-32-

จากการรวบรวมเอกสารขอมลทางสถตทหนวยงานราชการและองคการระหวางประเทศตางๆ ไดรวบรวมไว ไดแก สานกคณะกรรมการออยและนาตาลทราย สานกงานเศรษฐกจการเกษตร ธนาคารแหงประเทศไทย กรมศลกากร New York Board of Trade London International Financial Futures and Options Exchange (LIFFE) และ CEPEA เปนตน โดยราคาออยทเกษตรกรไดรบทนามาวเคราะหเปนราคาออยโรงงานทเกษตรกรขายได ณ ไรนา สาหรบราคานาตาลทรายสงออกของไทย เนองจากการสงออกนาตาลทรายของประเทศไทย จะสงออกนาตาลทรายดบเกอบทงสน ดวยเหตน จงกาหนดใหราคานาตาลทรายดบตลาดลวงหนานวยอรกคอราคานาตาลทรายสงออกของไทยซงลกษณะขอมลทใชทดสอบความสมพนธ แบงได 2 กลม คอ

1. การทดสอบความสมพนธของราคาออยทเกษตรกรไดรบกบราคานาตาลภายในประเทศและตลาดโลก ใชขอมลราคาแบบรายครงป ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2530 ถงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2558 รวมทงหมด 58 ชวงเวลา เนองจากฤดการผลตออยภายในประเทศมระยะเวลาการผลตและซอขายแคชวงเดอนพฤศจกายน จนถงเดอนพฤษภาคมในปถดไป หรอประมาณ 6 – 7 เดอน ดวยเหตนจงใชขอมลราคาแบบครงปโดยราคาทใชวเคราะหเปนราคาเฉลยในชวงเดอนมกราคมถงเดอนมถนายน และชวงเดอนกรกฎาคมถงเดอนธนวาคม

2. การทดสอบความสมพนธของราคาสงออกนาตาลทรายของไทยกบราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนและราคาเอทานอลโลก ใชขอมลราคาแบบรายเดอน ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2530 ถงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2558 รวมทงหมด 348 เดอน เนองจากราคานาตาลทรายตลาดโลกและราคาเอทานอลโลกมการซอขายทกเดอน จงใชขอมลราคาแบบรายเดอนในการวเคราะห

Page 13: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-33-

วธดาเนนการวจยนจะเรมตนจากทดสอบความนงของขอมลกอน ถาผลการทดสอบพบวา ชดขอมลนนมความหยดนงกจะสามารถประมาณหาคาความยดหยนของการสงผานราคาจากสมการถดถอยโดยตรง รวมทงสามารถหาความสมพนธเชงเปนเหตเปนผลไดดวยแบบจาลอง VAR แตถาขอมลชดนนไมมความหยดนง จาเปนทจะตองประยกตใช แบบจาลอง Restricted VAR หรอเรยกอกอยางหนงวา VEC ซงกอนทจะประยกตใชแบบจาลอง VEC นน จาเปนตองทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว หรอเรยกวาการทดสอบ Cointegration กอน กลาวคอ แมชดขอมลราคานนมคณสมบตไมมความหยดนงแตการทดสอบ Cointegration เปนการทาใหคาความคลาดเคลอนในชดขอมลนนมคณสมบตหยดนง จากนนจงสามารถประยกตใชแบบจาลอง VEC ในการประมาณการหาคาความยดหยนของการสงผานราคาและหาความสมพนธเชงเปนเหตเปนผลได ซงสามารถนามาอธบายเปนขนตอนวธการศกษาได ดงน

1.การทดสอบคณสมบตความนงของขอมลและการเลอกชวงความลาชาทเหมาะสม

การทดสอบคณสมบตความนงของขอมล หรอเรยกวาการทดสอบคณสมบตStationary สามารถทาไดดวยการทดสอบ Unit Root โดยวธ Augmented Dickey – Fuller Test (ADF Test) ของ Dickey and Fuller (1979) เพอพจารณาวาขอมลมคณสมบตเปน Stationary หรอไม การพจารณาจะใชคาสถต t มาตรฐาน มาเปรยบเทยบกบคาสถต t ทคานวณไดจาก ADF Test ในการทดสอบสมมตฐาน ถากรณปฏเสธสมมตฐานหลก แสดงวา ชดขอมลนนมลกษณะเปน Stationary หรอ I(0) แตถาคาสถต t มคานอยกวาคาวกฤต ADF (ไมปฏเสธสมมตฐานหลก) แสดงวาขอมลมคณสมบต Non – Stationary และอาจมคณสมบตเปน I(1) หรอ I(2) หรออาจจะมระดบของ Integration ทมากกวาน (Charemza and Deadman, 1997)

Page 14: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-34-

การเลอกชวงความลาชาทเหมาะสม (Lag Length) เปนวธการในการเลอกชวงความลาชาทเหมาะสมในการนาตวแปรคใดๆ มากะประมาณสมการ VAR โดยพจารณาจากตวชวด Akaike Information Criteria ซงชวงความลาชาทเหมาะสมเปนชวงความลาชาทใหคาวกฤตของตวชวดมคาตาสด ซงคาความลาชาทเหมาะสมจะชวยขจดปญหา Autocorrelation (Gujarati, 2003)

กรณชดขอมลมคณสมบต Stationary เราสามารถกะประมาณสมการเพอหาความยดหยนของการสงผานราคา และสามารถทดสอบความเปนเหตเปนผล (Granger Causality) ไดดวยแบบจาลอง VAR ดงสมการ

yt=β1t1 +∑ βj

1kj=1 yt-j+∑ γj

1kj=1 xt-j+ut

1 (1)

xt=β1t1 +∑ βj

2kj=1 yt-j+∑ γj

kj=1 xt-j+ut

1 (2)

โดย yt คอ ตวแปรราคาในตลาดระดบท 1

xt คอ ตวแปรราคาในตลาดระดบท 2

ut คอ ความคลาดเคลอนของแตละระดบราคา β, คอ คาสมประสทธทตองกะประมาณ คอ คาความลาชาทเหมาะสม คอ จานวน lag ทเหมาะสมของขอมล คอ ระยะเวลา เรมตงแต j = 1,2,…,k

กรณชดขอมลมคณสมบต Non-Stationary ไมสามารถใชแบบจาลอง VAR ได จาเปนตองประยกตใชแบบจาลอง VEC แทน แตกอนจะประยกตใชแบบจาลอง VEC จาเปนตองทดสอบ Cointegration เสยกอน

Page 15: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-35-

2. การทดสอบความสมพนธเชงดลยภาพในระยะยาว (Cointegration)

เปนการทดสอบหาความสมพนธเชงดลยภาพในระยะยาวของชดขอมลในกรณทขอมลมคณสมบต Non – Stationary กลาวคอ จากสมการ (1) และ (2) ตว

แปร ytและ xt เปน I(1) แตหาก Error Term เปน I(0) กสามาถนาสมการ Cointegrationนน มาประยกตใชกบแบบจาลองสมการ VEC โดยมรปสมการดงน

∆yt=β1t1 + εt-1 ∑ βj

1kj=1 ∆yt-j+∑ γj

1kj=1 ∆xt-j+ut

1 (3)

∆xt=β1t2 + εt-1 ∑ βj

2kj=1 ∆yt-j+∑ γj

kj=1 ∆xt-j+ut (4)

โดยการทดสอบ Cointegration ใชวธการของ Johansen – Juselius (1990) ซงสามารถใชไดกบขอมลทม Cointegration มากกวา 1 ความสมพนธ โดยรปแบบของสมการมลกษณะ ดงน

ytxt

=c1c2

+a1,1 a1,2a2,1 a2,2

yt-1

xt-1+

e1,te2,t

(5)

โดยทตวแปร yt และ xt คอ การจบคระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบ, ราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ, ราคานาตาลทรายสงออกของไทย, ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน และราคาเอทานอลโลก การทดสอบจะทาโดยการหาคา Rank จากเมทรกซ ai,j โดยใชวธ Trace Test พจารณาประมาณคาจากสมการ VEC ซงทดสอบตวแปรเปนคๆ ดงน

λtrace(r) = -T ∑ ln(1-λ - (6)

โดยมสมมตฐานดงน

Page 16: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-36-

H0: ม Cointegration vector ≤ r H1: ม Cointegration vector > r

วธการพจารณาคอ ถาคาสถต λtrace ทคานวณไดเทยบกบคาวกฤต ถาปฏเสธสมมตฐานหลก Rank ≤r แสดงวาตวแปรนนไมมความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว และหาก Rank > r แสดงวาตวแปร นนมความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวตอกน

หากตวแปรมความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวตอกน กจะสามารถนามากะประมาณแบบจาลอง VEC และหาคาความยดหยนของการสงผานราคาไดจาก

สมการ Cointegration โดยท ( ) เปนคาคลาดเคลอนในอดต 1 ชวงเวลาทแฝง

ตวอยในแบบจาลอง VEC ซงคาสมประสทธ และ แสดงถงความเรวในการ

ปรบตวของตวแปร yt และ xtเขาสดลยภาพไดรอยละเทาไรในชวงเวลาของขอมลทศกษาเมอตวแปรเกดการเบยงเบนออกจากดลยภาพ (Gujarati, 2003)

3. การประมาณคาความยดหยนของการสงผานราคา

การวเคราะหการสงผานราคานยมวเคราะหไดในรปของความยดหยน โดยการกาหนดรปแบบความสมพนธระหวางราคาหนงกบอกราคาหนงดวยสมการถดถอยเชงเดยวอยางงาย ดงน (Gujarati, 2006)

yt=μ+βxt+εt (7)

โดย yt คอ ตวแปรราคาในระดบท 1

xt คอ ตวแปรราคาในระดบท 2

Page 17: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-37-

μ คอ คาคงทของสมการ β คอ สมประสทธความสมพนธระหวางตวแปรราคาทงสอง εt คอ คาความเคลอน

จากสมการท 1 สามารถนามาประมาณคาสมประสทธดวยวธกาลงสองนอยทสด และนาคาสมประสทธทประมาณคาไดมาหาคาความยดหยนของการสงผาน

ราคา(Elasticity of Price Transmission: eT)โดยสามารถคานวณหาคาความยดหยนได ดงสมการ

eT= dyt

dxt·

xt

yt (8)

โดย eT คอ คาความยดหยนของการสงผานราคาจากสนคา x ไปยง สนคา y x , y คอ ตวแปรราคา

xt,yt คอ คาเฉลยของราคา x และ y ตามลาดบ

จากสมการท 8คาความยดหยนของการสงผานราคาทไดแสดงถงระดบความเชอมโยงของราคาสนคาในตลาดตางระดบกนจากรอยละการเปลยนแปลงของราคาสนคาในตลาดระดบหนงทเปนผลจากการทราคาในตลาดอกระดบเปลยนไปรอยละหนง

กรณชดขอมลมคณสมบต Stationary สามารถกะประมาณสมการเพอหาความยดหยนของการสงผานราคาไดจากสมการ (7) แตถากรณชดขอมลมคณสมบต Non – Stationary สามารถหาคาความยดหยนของการสงผานราคาไดจากสมการ

Page 18: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-38-

Cointegration โดยพจารณาทคา ( ) ซงแทจรงแลวกคอสมการ (7) ทแสดงถง

การสงผานราคาจากราคา xtมายงราคา yt

4. การทดสอบความเปนเหตเปนผลของตวแปร (Granger Causality)

การทดสอบความเปนเหตเปนผลของตวแปรสามารถประยกตใชไดทงแบบจาลอง VAR และ VEC ในการหาความสมพนธเชงเปนเหตเปนผลของตวแปร (Granger Causality) เพอดวาขอมลในอดตของตวแปรหนง จะมผลตอการเปลยนแปลงของอกตวแปรหนงในปจจบนหรอไม ซง Causality สามารถเกดไดทงทศทางเดยวหรอสองทศทางกไดแสดงใหเหนถงลกษณะและทศทางความสมพนธระหวางตลาดทมความเชอมโยงกนโดยการทดสอบคณสมบตจะใช Pairwise Granger Causality Tests ของ Engle, R. F. and Granger, C. W. J. (1987) ในการวเคราะห

ผลการศกษา

บทความนแสดงผลการวเคราะหสงผานราคาออยและนาตาลทรายของไทย โดย มผลการวเคราะหตามขนตอน ดงน

1. ผลการทดสอบคณสมบต Stationary และการเลอกชวงความลาชาทเหมาะสม

ผลการทดสอบ คณสมบต Stationary พบวา ขอมลราคาทกชดททาการทดสอบครงนมคณสมบต Non-Stationary และมระดบของ Integration เทากบ 1 หรอ I(1) ทาใหไมสามารถใชแบบจาลอง VAR ในการวเคราะหได ตองใชแบบจาลอง VEC ในการวเคราะห ซงการวเคราะหแบบจาลอง VEC จาเปนตองทดสอบวา ตวแปรคใดๆ มความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวตอกน (Cointegration) หรอไม โดย

Page 19: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-39-

สมการ Cointegrationเปนสมการทแฝงอยในแบบจาลอง VEC ซงแบบจาลอง VEC จาเปนทจะตองทราบจานวนความลาชาของเวลาทเหมาะสม (Lag Length) เพอกาจดปญหา Auto Correlation กอน ดงนนเมอทราบจานวนความลาชาทเหมาะสมแลว ในสมการ VEC จะมจานวนความลาชาเวลาทเหมาะสมนอยกวาสมการ VAR เทากบ 1 (= k-1) เพราะเปนสมการทถกแปลงมาจากสมการ VAR โดยผลการทดสอบไดเลอกชวงความลาชาทเหมาะสมสาหรบแบบจาลอง VEC แลว โดยมรายละเอยดตามตารางท 3

ตารางท 3: ผลการทดสอบชวงความลาชาทเหมาะสมในแบบจาลอง VEC คตวแปร ชวงความลาชาทเหมาะสม

ราคาออยท เกษตรกรได รบกบราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ

4

ราคาออยทเกษตรกรไดรบกบราคานาตาลทรายสงออกของไทย 1

ราคาออยทเกษตรกรไดรบกบราคานาตาลขาวตลาดลวงหนาลอนดอน

1

ราคานาตาลทรายสงออกของไทยกบราคานาตาลขาวตลาดลวงหนาลอนดอน

2

ราคานาตาลทรายสงออกของไทยกบราคาเอทานอลโลก 2

ทมา: จากการคานวณ

Page 20: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-40-

2. ผลการทดสอบความสมพนธเชงสมพนธเชงดลยภาพยาวและการกะประมาณแบบจาลอง VEC

ผลการทดสอบหาความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาว (Cointegration) ดวยวธ trace test พบวา ทกคตวแปรมความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวตอกนแสดงวาราคาของตลาดแตละระดบมความเชอมโยงกนซงผลจากการททกตวแปรมความสมพนธเชงดลยภาพระยะยาวนน ทาใหสามารถกะประมาณแบบจาลอง VEC ได เพอนาไปสการหาคาความยดหยนของการสงผานราคาและความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ โดยในการวเคราะหครงนราคาทงหมดทนามาวเคราะหอยในรปลอกธรรมชาต (National logarithm) ซงไดวเคราะหแลวพบวาใหผลการกะประมาณทเหมาะสม และสมเหตผลมากกวาการใชตวแปรราคาทไมไดใสคาลอก ดงนนคาสมประสทธหนาตวแปรราคาทไดจะแสดงถงคาความยดหยนของการสงผานราคา โดยมผลการทดสอบดงน (ตารางท 4)

2.1 ความยดหยนของการสงผานราคา

2.1.1 ราคาออยทเกษตรกรไดรบ

ผลการทดสอบพบวา ความยดหยนของการสงผานจากราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศไปยงราคาออยทเกษตรกรไดรบมคาเทากบ 0.84 แสดงวาการเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศสงผานมายงราคาออยทเกษตรกรไดรบรอยละ 84ในทศทางเดยวกน สวนอกรอยละ 16 มาจากปจจยอนททาใหราคาออยทเกษตรกรไดรบเปลยนแปลงไป เชน คณภาพออย ปรมาณการบรโภคนาตาลภายในประเทศ เปนตน ขณะทความยดหยนของการสงผานราคาจากราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน

Page 21: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-41-

ไปยงราคาออยทเกษตรกรไดรบ พบวา มคาเทากบ 0.99 และ 1.19ตามลาดบ หมายความวาการเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวในตลาดลอนดอนนน ไดสงผานมายงราคาออยทเกษตรกรไดใกลเคยงรอยละ 100ในทศทางเดยวกน แสดงใหเหนวา การกาหนดราคาออยทเกษตรกรไดรบนนคอนขางมประสทธภาพและไมมการบดเบอนจากหนวยงานภาครฐ ซงเปนไปตามนโยบายของภาครฐทกาหนดราคาออยโดยพจารณาราคาซอขายนาตาลในตลาดโลกเปนหลก

2.1.2 ราคานาตาลทรายสงออกของไทย

ผลการทดสอบพบวา ความยดหยนของการสงผานจากราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนไปยงราคาน าตาลทรายสงออกของไทยมคาเทากบ 1.18 หมายความวาการเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน ไดสงผานมายงราคานาตาลทรายสงออกของไทย ถงรอยละ 100ในทศทางเดยวกน เนองจากนาตาลทรายดบเปนวตถดบทใชในการผลตนาตาลทรายขาว ดวยเหตน การถายทอดราคาระหวางราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนไปสราคานาตาลทรายสงออกของไทย (ราคาสงออกของไทยอางองตามราคานาตาลทรายดบตลาดลวงหนานวยอรก) เปนไปอยางสมบรณ ขณะทความยดหยนของการสงผานราคาจากราคาเอทานอลโลกไปยงราคานาตาลทรายสงออกของไทยมคาเพยง 0.84 แสดงวาอกรอยละ 16 มาจากปจจยอนททาใหราคานาตาลทรายสงออกของไทยเปลยนแปลงไป เชน เศรษฐกจโลก อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ เปนตน

Page 22: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-42-

2.2 ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ

2.2.1 ราคาออยทเกษตรกรไดรบ

ผลการทดสอบพบวา เมอเกดการเบยงเบนออกจากดลยภาพระยะยาว ความเรวในการปรบตวของคตวแปรระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบกบราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ พบวามเพยงราคาออยทเกษตรกรไดรบทสามารถปรบตวได โดยปรบตวไดรอยละ 74 หมายความวา ใน 1 ชวงเวลา (6 เดอน) ราคาออยทเกษตรกรไดรบจะมการปรบราคาเพมขนเพอเขาสดลยภาพ โดยสามารถปรบตวไดรอยละ 74 ดงนนราคาออยทเกษตรกรไดรบจะใชระยะเวลาไมถง 2 ชวงเวลาหรอไมถง 1 ป กสามารถปรบตวเขาสดลยภาพระยะยาวอกครง สวนราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศไมมการปรบตว เนองจากราคาดงกลาวถกแทรกแซงโดยภาครฐ สาหรบความเรวในการปรบตวระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบกบราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวตลาดลอนดอน พบวา เมอเกดการเบยงเบนออกจากดลยภาพจากปจจยภายนอก ราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวตลาดลอนดอนจะมการปรบราคาเพมขนเพอเขาสดลยภาพ โดยมความเรวในการปรบตวถงรอยละ 52 และ 45 ตามลาดบ หรอใชระยะเวลาประมาณ 2 ชวงเวลา หรอประมาณ 1 ป กสามารถปรบตวเขาสดลยภาพระยะยาวอกครง แตราคาออยทเกษตรกรไดรบจะมการปรบราคาลดลงเพอเขาสดลยภาพ โดยมความเรวในการปรบตวประมาณรอยละ 20 (-0.19 และ -0.13 ตามลาดบ) ซงจาเปนตองใชระยะเวลาถง 5 ชวงเวลา หรอประมาณ 2 ป 6 เดอน จงจะสามารถปรบตวเขาสดลยภาพระยะยาวอกครง ซงแสดงใหเหนวา ราคานาตาลทรายในตลาดโลกสามารถปรบตวไดเรวกวาราคาออยทเกษตรกรไดรบ เนองจากการซอขายน าตาลทรายในตลาดโลกมการซอขายทกเดอน แตการซอขายออยภายในประเทศมการซอขายแคชวงเวลา 6 เดอนตามฤดการผลต ดวยเหตผลดงกลาว

Page 23: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-43-

อาจเปนปจจยหนงททาใหราคานาตาลทรายในตลาดตางประเทศสามารถปรบตวไดเรวกวาราคาออยทเกษตรกรไดรบ

2.2.2 ราคานาตาลทรายสงออกของไทย

ผลการทดสอบพบวา ระหวางตวแปรราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน เมอเกดการเบยงเบนออกจากดลยภาพระยะยาว มเพยงราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนเทานนทสามารถปรบตวได โดยปรบตวไดรอยละ 18 หมายความวาใน 1 ชวงเวลา (1 เดอน) ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนจะมการปรบราคาเพมขนเพอเขาสดลยภาพ โดยมความเรวในการปรบตวเพยงรอยละ 18 หรอตองใชระยะเวลาถง 5 ชวงเวลา หรอประมาณ 5 เดอน จงสามารถปรบตวเขาสดลยภาพระยะยาวอกครง ขณะทความสมพนธระหวางราคานาตาลทรายสงออกของไทยกบราคาเอทานอลโลก เมอเกดการเบยงเบนออกจากดลยภาพระยะยาว พบวาราคาทงสองมการปรบราคาในทศทางตรงขามกน โดยราคานาตาลทรายสงออกของไทยจะปรบราคาลดลง สวนราคาเอทานอลโลกจะปรบราคาเพมขน แตอยางไรกตามราคาทงสองสามารถปรบตวไดเพยงรอยละ 3 ใน 1 ชวงเวลา (1 เดอน) ดงนนตองใชระยะเวลาถง 34 ชวงเวลา หรอประมาณ 2 ป 10 เดอน ซงใชระยะเวลานานมากจงสามารถปรบตวเขาสดลยภาพระยะยาวอกครง

Page 24: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-44-

ตารางท 4: ผลการทดสอบความยดหยนการสงผานราคาและความเรวในการปรบตวจากการเบยงเบนจากดลยภาพระยะยาว

คตวแปร ค า ค ว า มยดหยน

ความเรวในการปรบตว

ระยะเวลาใ น ก า รปรบตว

1. ความยดหยนระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบ (lnPF) และราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ (lnPR)

0.8443***

ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ1.1 ราคาออยทเกษตรกรไดรบ (lnPF) 0.74***

1 ป

1.2 ราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ(lnPR)

0.09NS -

2. ความยดหยนระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบ (lnPF) และราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN)

0.9919***

ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ2.1 ราคาออยทเกษตรกรไดรบ (lnPF) -0.19***

2 ป 6 เดอน

2.2 ราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN) 0.52*** 1 ป 3. ความยดหยนระหวางราคาออยทเกษตรกรไดรบ

(lnPF) และราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน (lnPL)

1.1907***

ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ3.1 ราคาออยทเกษตรกรไดรบ(lnPF) -0.13*

2 ป 6 เดอน

Page 25: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-45-

คตวแปร ค า ค ว า มยดหยน

ความเรวในการปรบตว

ระยะเวลาใ น ก า รปรบตว

3.2 ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน (lnPL)

0.45*** 1 ป

4. ความยดหยนระหวางราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN) และราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน (lnPL)

1.1839***

ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ4.1 ราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN) -0.03NS

-

4.2 ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน (lnPL)

0.18*** 5 เดอน

5. ความยดหยนระหวางราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN) และราคาเอทานอลโลก (lnPE)

0.8402***

ความเรวในการปรบตวเขาสดลยภาพ5.1 ราคานาตาลทรายสงออกของไทย (lnPN) -0.03**

2 ป 10เดอน

5.2 ราคาเอทานอลโลก (lnPE) 0.03** 2 ป 10เดอน

ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: NS หมายถง ไมมระดบนยสาคญทางสถต * หมายถง มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.1 ** หมายถง มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 *** หมายถง มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

Page 26: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-46-

การทดสอบในขนตอนนสามารถบอกไดเพยงความสมพนธราคาของตวแปร แตยงไมสามารถบอกถงทศทางหรอความสมพนธระหวางราคาได จงตองมการทดสอบความเปนเปนผลของตวแปรในขนตอนตอไป

3. ผลการทดสอบความเปนเหตเปนผลของตวแปร (Granger Causality)

ผลการทดสอบพบวา การเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ ราคานาตาลทรายสงออกของไทย และราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนในอดตมผลทาใหราคาออยทเกษตรกรไดรบเปลยนแปลงไป สาหรบราคานาตาลทรายสงออกของไทยหรอราคานาตาลทรายดบของโลก พบวา มความสมพนธของราคาแบบ 2 ทศทางกบราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน เนองจากนาตาลทรายดบเปนวตถดบในการผลตนาตาลทรายขาว ดงนน ถาราคานาตาลทรายดบในอดตมราคาสงกจะมผลทาใหราคานาตาลทรายขาวในปจจบนปรบราคาเพมสงขนตามไปดวย เชนเดยวกนถาราคานาตาลทรายขาวในอดตมราคาสง กจะทาใหราคานาตาลทรายดบในปจจบนปรบราคาเพมสงขนดวย ซงเปนไปตามหลกกลไกตลาดนอกจากนราคานาตาลทรายสงออกของไทยในอดตยงมอทธพลตอราคาเอทานอลโลกในปจจบน เนองจากเอทานอลโลกสวนใหญถกผลตจากออย ซงเปนวตถดบทใชในการผลตนาตาลทรายดบเชนเดยวกน ดงนน ถาราคานาตาลทรายดบในอดตมราคาสง ผผลตกจะนาออยไปผลตเปนนาตาลทรายดบมากกวา กจะสงผลถงปรมาณเอทานอลของโลก และกระทบตอเนองมายงราคาเอทานอลโลกตามแตราคาเอทานอลโลกในอดตไมมผลตอราคานาตาลทรายดบในปจจบน เนองจากราคานาตาลทรายดบเปลยนแปลงตามราคานาตาลทรายขาวเปนหลก ดงนนถงแมวาราคาเอทานอลโลกในอดตจะมราคาสง แตถาราคานาตาลทรายขาวมราคาสงเชนกน ผผลตกจะพจารณาวาระหวางนาออยไปผลตเปนนาตาลทรายดบหรอนาไปผลตเอทานอลอน

Page 27: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-47-

ไหนจะไดผลตอบแทนมากกวากน ดวยเหตน ราคาเอทานอลโลกในอดตจงไมมผลตอราคานาตาลทรายดบโลกในปจจบนอยางชดเจน (ตารางท 5)

ตารางท 5: ผลการทดสอบ Causality ของราคาออยทเกษตรกรไดรบ ราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ ราคานาตาลทรายสงออกของไทย ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน และราคาเอทานอลโลก

ตวแปรราคา

ความเชอมโยงของราคาไปยงแตละราคาทเปนตวแปรตาม

ราคาออยทเกษตรกรไดรบ

ร า ค าน า ต า ลทรายปลกภายใน ประเทศ

ราคานาตาลท ร า ยสงออกของไทย

ราคานาตาลท ร า ย ข า วต ล า ดล ว ง ห น าลอนดอน

ราคาเ อ ท าทานอลโลก

จากราคาทเปนตวแปรอสระ ราคาออยท เกษตรกรไดรบ

ราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ

ร า ค า น า ต า ล ท ร า ยสงออกของไทย

ราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน

ราคาเอทานอลโลก ทมา: จากการคานวณ หมายเหต: คอ มผลกระทบดานราคา

คอ ไมมผลกระทบดานราคา

Page 28: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-48-

สรปและการอภปรายผล

การศกษาครงนทาการวเคราะหการสงผานราคานาตาลทรายของไทย โดยใชแบบจาลอง Vector Error Correction (VEC) ซงขอมลทใชเปนขอมลราคาแบบอนกรมเวลาในชวงเดอนมกราคม 2530 – ธนวาคม 2558

ผลการวเคราะหการสงผานราคา พบวา การเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศมผลตอการเปลยนแปลงราคาออยทเกษตรกรไดรบ เทากบ 0.84 สวนอก0.16 มาจากปจจยอนททาใหราคาออยทเกษตรกรไดรบเปลยนแปลงไป เชน คณภาพออย ปรมาณการบรโภคนาตาลภายในประเทศ เปนตน ขณะทการเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายสงออกของไทยและราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนตอการเปลยนแปลงราคาออยทเกษตรกรไดรบ มคาเทากบ 0.99 และ 1.19 ตามลาดบ ซงคาความยดหยนของการสงผานราคาทงสองมคาใกลเคยง 1 แสดงวา ตลาดนาตาลโลกมความเชอมโยงกบตลาดออยในประเทศ และบงบอกถงประสทธภาพการกาหนดราคาออยจากภาครฐทสะทอนถงราคานาตาลในตลาดโลกอยางแทจรงขณะทความสมพนธระหวางราคานาตาลทรายสงออกของไทย กบราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนและราคาเอทานอลโลก พบวา ความยดหยนของการสงผานราคาจากราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนมายงราคานาตาลทรายสงออกของไทย มคาเทากบ 1.18 แสดงวา การเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน ไดสงผลตอการเปลยนแปลงราคานาตาลทรายสงออกของไทย หรอราคานาตาลทรายดบของโลก ถงรอยละ 100 เปนการแสดงใหเหนวาทงสองราคามความสมพนธเชอมโยงกน เนองจากนาตาลทรายดบเปนวตถดบทใชผลตนาตาลทรายขาว ขณะทความยดหยนของการสงผานจากราคาเอทานอลโลกไปยงราคานาตาลทรายสงออกของไทยมคาเพยง 0.84 แสดงวาอกรอยละ

Page 29: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-49-

16 มาจากปจจยอนททาใหราคานาตาลทรายสงออกของไทยเปลยนแปลงไป เชน เศรษฐกจโลก อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ เปนตน

สาหรบผลการทดสอบความเปนเหตเปนผล พบวา การเปลยนแปลงของราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศ ราคานาตาลทรายสงออกของไทย และราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอนในอดตมผลทาใหราคาออยทเกษตรไดรบในปจจบนเปลยนแปลงไป สาหรบราคานาตาลทรายสงออกของไทย พบวา มความสมพนธแบบ 2 ทศทางกบราคานาตาลทรายขาวตลาดลวงหนาลอนดอน เนองจากนาตาลทรายดบเปนวตถดบในการผลตนาตาลทรายขาว และมความสมพนธทศทางเดยวกบราคาเอทานอลโลก เนองจากเอทานอลโลกสวนใหญถกผลตจากออย ซงเปนวตถดบทใชในการผลตนาตาลทรายเชนเดยวกน ดงนน ถาราคานาตาลทรายดบในอดตมราคาสง ผผลตกจะนาออยไปผลตนาตาลทรายมากกวา กจะสงผลถงปรมาณเอทานอลของโลก และกระทบตอเนองมายงราคาเอทานอลโลก

ทงน ผลการศกษาการสงผานราคาระหวางราคานาตาลทรายขายปลกภายในประเทศกบราคานาตาลทรายตลาดโลกไปยงราคาออยทเกษตรกรไดรบมความสอดคลองกบผลการวจยเกยวกบอตสาหกรรมออยและนาตาลของไทยทผานมา เชน โครงการวจยการศกษาเพอปรบโครงสรางอตสาหกรรมออยและนาตาลของไทย ของวโรจน ณ ระนอง และคณะ, 2557 และโครงการวจยอตสาหกรรมออยและนาตาลทราย ลทางการขยายการผลตเพอเพมการสงออกของอมมาร สยามวาลา และคณะ, 2543 ทระบวา การเปลยนแปลงของราคาออยจะขนอยกบตวแปรเพยงสองตว คอ ราคานาตาลภายในประเทศและราคานาตาลในตลาดโลก โดยราคานาตาลภายในประเทศนน ภาครฐเปนผกาหนดราคา มผลตอการเปลยนแปลงของราคาออยไมมากนก เพราะราคานาตาลภายในประเทศมผลเฉพาะตอนาตาลโควตา ก (นาตาลทจาหนายภายในประเทศ) ซงคดเปนนาตาลเพยงหนงในสามของผลผลตนาตาล

Page 30: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-50-

ทงหมดของไทย ขณะทนาตาลในสวนทเหลอ ประเทศไทยจะสงออกไปจาหนายในตลาดโลก โดยซอขายตามราคานาตาลในตลาดโลก ซงภาครฐไมมอานาจในการกาหนดราคานาตาลในตลาดโลกดงกลาว ดวยเหตน ราคานาตาลในตลาดโลกจงมอทธพลตอราคาออยอยางมาก

เอกสารอางอง

กรมศลกากร. (2558). สถตการสงออกนาตาลทรายของไทย. กรงเทพฯ: กระทรวงการคลง

ฐานเศรษฐกจ. (2558). นาตาลโลกดงลามไรออยเตรยมทาใจราคาพลกผนแรง ม สทธ รวงตาสดรอบ 5 ป/ผสงออกรบศกหนก. สบคนเมอ 30 สงหาคม 2558, จาก http://www.afet.or.th

ฤทยชนก เมองรตน. (2558). กองทนออยและนาตาลทราย. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

วโรจน ณ ระนอง และคณะ. (2556). โครงการวจยการศกษาเพอปรบโครงสราง อตสาหกรรมออยและนาตาลของไทย. กรงเทพมหานคร: มลนธ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2557). ขอมลออย และนาตาลทราย เพอใชประกอบการเยยมชมโรงงานในกลมนาตาลราชบร และโครงการสรางโรงงานนาตาลทจงหวดกาญจนบร. สบคนเมอ 10 สงหาคม 2558, จาก http://www.eaneo.nesdb.go.th

Page 31: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-51-

สานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทราย. (2558). รายงานการผลตออยและ นาตาลทรายฉบบปดหบหกลดสงปนเปอน. คนเมอ 31 มกราคม 2559, จาก http://www.ocsb.go.th

สานกวจยเศรษฐกจการเกษตร. (2558). สถานการณสนคาเกษตรทสาคญและ แนวโนม ป 2559. กรงเทพฯ: สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

อมมาร สยามวาลา และคณะ. (2543). โครงการวจยอตสาหกรรมออยและนาตาล ทรายลทางการขยายการผลตเพอเพมการสงออก. กรงเทพฯ: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

Charemza, W. W., & Deadman, D. F. (1997). New direction in econometric practice: general to specific modeling, cointegration, and vector auto regression. Massachusetts: Edward Elgar Publishing, Inc.

Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Auto-Regressive Time Series with a Unit Root. Journal of American Statistical Association, 74, 472-431

Engle, R. F. & Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and error correction: representasion, estimation and testing. Econometrica, 55, 251-276

Engle, R. F., & Granger, C. W. J. (1991). Long-run economic relationship, reading in cointegration. Oxford: Oxford University Press.

Page 32: การวิเคราะห ์การส่งผ่านราคาน ้ําตาลทรายของไทย · 2554/55 172.36 159.37 54.94 48.33 2555/56 177.55

วารสารเศรษฐศาสตรรามคาแหง

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2559 ISSN 2408-2643

-52-

Gujarati, D. N. (2003). Basic econometrics. Chicago: Mcgraw-Hill, Inc.

Gujarati, D. N. (2006). Essentials of econometrics. New York: McGraw- Hill.

Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration: With applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistic, 52(2), 169-210

USDA. (2015). Sugar: world markets and trade. Retrieved February, 15, 2016, from http://www.sweetenerusers.org/USDASugarWorldMarkets.pdf