เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย :...
Transcript of เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย :...
![Page 1: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/1.jpg)
AA11
เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรม
^NN
![Page 2: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/2.jpg)
ผลตโดย : โรงพยาบาลศรธญญา
เลขท47 หม4 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร
11000 เบอรโทรศพท 0-25287800 ตอ 57888
พมพครงท 1 : มถนายน 2559 จำานวน 3,000 เลม
พมพท : บรษทบยอนด พบลสชง จำากด
เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
2 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 3: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/3.jpg)
การเปนผดแลและอยเคยงขางกบผปวยจตเวชหรอคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรมนน เปนศลปะในการดำาเนนชวตทตองประกอบดวยความร และ
ความเขาใจในการปรบตวเขาหากนเพอการอยรวมกนอยางมความสข
คมอ “เคลดไมลบ... ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอ
พฤตกรรม” กลาวถง ความเขาใจความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
การปองกนการกำาเรบของโรค ขอคำาถามทพบบอย และแนวทางการตอบคำาถาม
สำาหรบผดแล รวมถงแนวทางการปฏบตของผดแลตอคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรม
โรงพยาบาลศรธญญา กรมสขภาพจต หวงเปนอยางยงวา
คมอ “เคลดไมลบ... ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม”
จะใหคำาตอบกบผดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรมและสามารถนำาไปใช
ประโยชนได
คำานำา
3เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คณะกรรมการเสรมสรางความเขมแขงของเครอขายคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
โรงพยาบาลศรธญญา กรมสขภาพจต
![Page 4: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/4.jpg)
4 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม4 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 5: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/5.jpg)
• มารจกคนพการทางจตกน
• อาการกำาเรบและอาการเตอน
• คำาถามทพบบอย
• ชวตดด...เรมตนทน!!!
• รายการอางอง
7
15
25
31
9
5เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 6: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/6.jpg)
6 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ
พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดใหความหมายของคนพการวา เปนบคคลซงม
ขอจำากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวนหรอเขาไปม
สวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน
การไดยนการเคลอนไหวการสอสารจตใจอารมณพฤตกรรม
สตปญญาและการเรยนรหรอความบกพรองอนใดประกอบกบ
มอปสรรคในดานตางๆ และมความจำาเปนเปนพเศษทจะตองไดรบ
ความชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรม
ในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม
ไดอยางบคคลทวไป
6 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 7: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/7.jpg)
มารจกคนพการ
ทางจตกน
คนพการทางจต เรยกอยางเปนทางการวา คนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรมหรอคนทวไปมกเรยกวาผปวยจตเวชหรอผปวยโรคจต
คอ บคคลทมขอจำากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวน การเรยนร
การประกอบอาชพ หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
ซงเปนผลมาจากความบกพรองหรอผดปกตทางจตใจ หรอสมองในสวน
ของการรบรอารมณหรอความคด
7เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 8: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/8.jpg)
8 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
บคคลเหลานจำาเปนตองไดรบโอกาส กำาลงใจ และการสนบสนนจาก
ผทเกยวของ แตในทางกลบกนหากสงคมมทศนคตทไมดตอคนพการทางจต
พวกเขาอาจเกดความรสกดอยในคณคาของตนเอง ขาดความมนใจ รสกวาสงคม
รอบตวไมยอมรบ เกดการแยกตวจากสงคม เปนภาระใหกบครอบครวและสงคม
มากขน
![Page 9: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/9.jpg)
9เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
อาการกำาเรบ
และอาการเตอน
อาการจะกำาเรบเมอใด
ไมมใครทำานายไดอยางแนนอนแตหลงจากหยดใชยาอาจใชเวลาเปนวน
เปนสปดาห หรอเปนเดอน ทจะมอาการกลบมาเปนอก ขนอยกบสภาพของ
ผปวยแตละรายอาการกำาเรบของโรคมกเกดจาก...
•รบประทานยาไมสมำาเสมอ ไมครบถวน หรอไมยอมรบประทานยา
• นอนหลบพกผอนไมเพยงพอ
• ผดหวง มการเปลยนแปลงของชวต หรอมความเครยด
• ใชสารเสพตดทมผลตอจตประสาท เชน กญชา ยาบา หรอแมแตสรา ฯลฯ
• เปนธรรมชาตของโรค อาจมอาการกำาเรบเปนระยะๆ ขนไดเอง
9เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 10: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/10.jpg)
10 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
อาการเตอนมกจะเรมจากมอาการผดปกตเลกๆ นอยๆ และคอยๆ
เปนมากขน จนกระทงมอาการกำาเรบรนแรง ในผปวยแตละคนจะมลกษณะเฉพาะ
สำาหรบอาการเตอนไมเหมอนกน แตอาการทพบบอย ไดแก รสกตงเครยด
กระวนกระวาย นอนไมหลบ กระสบกระสาย เบออาหารหรอรบประทานอาหาร
มากเกนไป ซมเศรา เบอหนาย แยกตว หรอเรมปฏเสธไมยอมรบประทานยา
อาการเตอนกอนทจะมการกำาเรบของโรค
![Page 11: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/11.jpg)
11เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ควรทำาอยางไรเมอเรมมอาการเตอน
หาสาเหตทเปนตวกระตนททำาใหเรมมอาการ และหาทางแกไข
สงเกตดวาผปวยรบประทานยาตามแพทยสงหรอไม
รบปรกษาแพทยเพอใหปรบการรกษาทเหมาะสม
![Page 12: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/12.jpg)
ทำาอยางไร...
ไมใหอาการกำาเรบ
1. ดแลใหผปวยรบประทานยาตามคำาแนะนำาของแพทยอยางสมำาเสมอ
ไมบอกหรอสนบสนนใหผปวยหยดยาเองแมอาการจะดขนแลวกตาม
2. ญาต/ผดแลควรหลกเลยงพฤตกรรม ดงตอไปน
- วพากษวจารณผปวยในทางทไมด ทงโดยคำาพด นำาเสยง หรอทาท
- แสดงความโกรธ เกลยด รำาคาญ รงเกยจ เชน ไมสนใจ
ไมพดคยกบผปวย คอยจบผด ตำาหนตเตยนโดยไมมเหตผล ดวา
กระทบกระเทยบ พดบนซำาๆ ถงความผดพลาดในอดตของผปวย
เชน เรยนหนงสอไมจบ ถกไลออกจากงาน เปนตน
- พดขมขใหผปวยรสกกลวหรอวตกกงวล เชน หากไมเชอฟงจะ
ไมใหอยบาน
- แสดงความหวงใยผปวยจนเกนไป เชน ไมใหทำาอะไรเลย ไมให
ออกจากบาน จบจองคอยสงเกตพฤตกรรมตลอดเวลา
- ปฏบตตอผปวยเหมอนกบวายงเปนเดกเลกๆ หรอชวยตดสนใจ
แทนใหทกอยาง เพราะจะทำาใหผปวยกลายเปนคนขาดความ
รบผดชอบ ตองพงพาผอน มพฤตกรรมถดถอย
12 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 13: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/13.jpg)
13เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
3. รบฟงความคดเหนและความรสกของปวยดวยความเขาใจและ
เหนใจ ใหความรกความอบอนแกผปวยตามสมควร
4. สงเกตอาการเตอนของผปวยและรบหาทางแกไขหรอขอคำาปรกษา
จากบคคล/หนวยงานทเกยวของ
![Page 14: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/14.jpg)
14 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
เมอเกดอาการขางเคยงจากยา
หยดยาไดหรอไม ??????
อาการขางเคยงจากยาทพบบอยในผปวยแตละรายจะแตกตางกนไป เชน
คอแหง นำาลายเหนยว ตาพรามว ตาเหลอกคาง ตวแขง ฯลฯ โดยตองพจารณา
วาอาการขางเคยงนนรนแรงหรอสงผลกระทบตอผปวยมากนอยแคไหน
โดยทวไปถาผปวยรบประทานยาถกตองตามขนาดทเหมาะสมแลว
อาการทางจตจะทเลาลง แตทงนอาจเกดอาการขางเคยงจากการรบประทานยา
ขนได หากอาการไมรนแรงผปวยจะสามารถแกไขและปรบตวอยกบอาการ
ขางเคยงนนๆได เชน อาการคอแหง แกไขไดโดยการจบนำาบอยๆหรออมนำาแขง
ตามความเหมาะสม แตหากอาการรนแรง ทานควรรบพาผปวยปรกษาแพทย
เพอใหปรบการรกษาทเหมาะสมใหกบผปวยตอไป เมออาการขางเคยงจากยา
หายไป ผปวยจะรสกมความสบายใจในการรบประทานยามากขน
![Page 15: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/15.jpg)
15เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำาถาม
ทพบบอย
?
15เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 16: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/16.jpg)
16 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : โรงพยาบาลจตเวชรกษาเฉพาะผปวยโรคจตเทานนใชหรอไม
คำ�ตอบ : โรงพยาบาลจตเวชใหบรการรกษาผปวยทางจตเวชทกชนด รวมทง
ใหคำาแนะนำาปรกษาผทยงมไดเจบปวยดวย สวนผปวยจตเวชทม
โรครวมทางกายควรรบการรกษาโรคทางกายจากโรงพยาบาลฝายกาย
หรอโรงพยาบาลตามสทธการรกษารวมดวย
คำ�ถ�ม : โรคจตสามารถรกษาใหหายขาดไดหรอไม
คำ�ตอบ : โรคจตสามารถรกษาหายขาดได หากไดรบการรกษาอยางถกวธตงแต
ระยะแรก โดยเฉพาะโรคจตททราบสาเหตทแนชด
คำ�ถ�ม : ยารกษาโรคจตทำาใหเกดการเสพตดหรอไม
คำ�ตอบ : ยารกษาโรคจตไมทำาใหเกดการเสพตด แตผปวยจตเวชจำาเปนตอง
รบประทานยาตอเนอง หากหยดยาเองอาจสงผลใหอาการทางจต
กำาเรบ จตแพทยเทานนจะเปนผพจารณาลดปรมาณหรอสงให
ผปวยหยดยาไดหากผปวยอาการดขน
16 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 17: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/17.jpg)
17เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยทกนยารกษาโรคจตอย หากเกดโรคทางกายขนและตองกนยา
อนรวมดวย จะตองหยดยารกษาโรคจตหรอไม
คำ�ตอบ : ผปวยจตเวชไมสามารถหยดยารกษาอาการทางจตดวยตนเองได
กรณเปนโรคทางกายทตองรบประทานยาเปนประจำาควรนำายาให
จตแพทยพจารณาเพอปรบยาใหเหมาะสมกบโรครวมทางกาย
ของผปวย
คำ�ถ�ม : เมอผปวยกลบไปอยบานแลวมอาการดขนจะหยดยาหรอลดขนาด
ของยาไดหรอไม
คำ�ตอบ : หยดยาหรอลดขนาดของยาเองไมได ตองปรกษากบจตแพทยเทานน
คำ�ถ�ม : ผปวยไมยอมรบประทานยา หลงจากกลบไปอยทบานไดประมาณ
1 - 2 สปดาห ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรรบฟงความรสกของผปวย คนหาสาเหตของการไม
รบประทานยา ใหกำาลงใจสนบสนนใหผปวยรบประทานยา ถาสดทาย
ผปวยไมยอมรบประทานยา ควรปรกษาจตแพทยผรกษา ซงแพทย
อาจเปลยนเปนยาฉดทออกฤทธระยะยาว ซงยาฉด 1 เขม ออกฤทธ
ประมาณ 1 เดอน กจะสามารถชวยแกไขปญหานได
17เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 18: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/18.jpg)
18 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยรบประทานยา แลวหลบมากประมาณ 1 วน 1 คน ทำาใหผปวย
หมดแรง ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ผปวยทไมไดนอนพกผอนมาหลายวน ยามสวนสำาคญททำาใหผปวย
หลบมาก ญาต/ผดแลไมตองตกใจ ควรปลกผปวยใหกนขาว กนนำา
ตามเวลาปกต แตถาผปวยยงหลบมาก ปลกไมตน ไมไดรบประทานอาหาร
ทงวน ใหญาตพาผปวยพบแพทยและนำายาไปทโรงพยาบาลดวย
คำ�ถ�ม : ผปวยกงวลวากนยารกษาอาการทางจตแลวทำาใหอวยวะเพศ
ไมแขงตว เลยไมยอมกนยา จะทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ควรอธบายใหผปวยเขาใจวาการทอวยวะเพศไมแขงตวสาเหตทาง
จตใจเปนสงสำาคญ เชน เครยด วตกกงวล ฯลฯ ดงนน ไมควรตดสนใจ
ไมกนยา มยาแคบางตวเทานนทมผลตอสมรรถภาพทางเพศ
แตกไมไดเกดผลกบผปวยทกคน หากเกดผลกระทบผปวยควรไป
ปรกษาแพทยเพอปรบเปลยนยา และการออกกำาลงกายชวยให
สขภาพทางเพศดขนได
คำ�ถ�ม : ผปวยรบประทานยาจตเวชแลวประจำาเดอนไมมา/มนำานมไหล
ควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ควรพาผปวยพบแพทยเพอปรบยาทเหมาะสม ในกรณประจำาเดอน
ไมมา ญาตควรพาผปวยตรวจทโรงพยาบาลฝายกายเพอหาสาเหต
ทางกาย หากไมพบปญหาทางกาย ถอวาอาจเปนผลจากยาจตเวช
18 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 19: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/19.jpg)
19เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยจตเวชตองกนยานานเทาไร
คำ�ตอบ : ผปวยจะกนยานานเทาใดขนอยกบวาเปนโรคอะไร มอาการมานาน
เทาไร และอาการกำาเรบบอยไหม ทงนขนอยกบความเหนของแพทย
บางโรคหยดยาไดเดดขาด แตตองคอยๆ ลดยาจนหยดรบประทาน
บางโรคกำาเรบบอย จะตองกนยานานขน
บางโรคไมอาจหยดยาได เพราะกนยาแลวทำาใหผปวยรสกสบายด
คำ�ถ�ม : เวลาอยทบาน เมอญาต/ผดแล ใหความชวยเหลอผปวย ผปวยมกจะ
ไมถกใจ รสกขดใจไปทกอยาง เชน เรยกใหผปวยมารบประทานอาหาร
ผปวยจะดาญาต ระแวงวาญาตจะเอายาพษใหกน “กต�ยจะไดห�
ผวใหมไดใชมย” เหตการณเชนนญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : การทญาต/ผดแล ใหความชวยเหลอแลวผปวยไมชอบใจ ดาวา
อาจเกดจากอาการทางจต ดงนน ญาตควรสงเกตดวาผปวยยง
รบประทานยาตามปกตหรอไม ถาผปวยรบประทานยาอยแลว
ญาตกไมควรจกจก หรอบนวาผปวยมากเกนไป เพราะอาจทำาให
ผปวยเกดความเครยดและอาจเกดอนตรายตอตนเองหรอญาตได
แตควรใหความชวยเหลอ ดแลผปวยดวยความใสใจ และพาผปวยมา
พบแพทยเพอปรบการรกษา
19เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 20: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/20.jpg)
20 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ขณะอยทบาน ญาต/ผดแลรสกกลวผปวยมาก เพราะไมรวาจะ
ถกทำารายเมอไร ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ผปวยจตเวชทไดรบการรกษาและรบประทานยาตอเนองจะมอาการ
ทเลา การควบคมตนเอง และความสามารถในการปรบตวอยรวมกบ
ครอบครวดขน ญาตไมควรหวาดกลวผปวยมากเกนไป ควรใหโอกาส
และทสำาคญญาตควรสงเกตอาการเตอนและรบพาพบแพทยกอนท
อาการจะกำาเรบ
คำ�ถ�ม : ผปวยกาวราว ไมยอมเชอฟง โตเถยง และบางครงจะทำารายญาต/ผดแล
กรณเชนนควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรหาสาเหตของการเกดอาการดงกลาว ซงอาจเกดจาก
การใชสารเสพตด เชน ยาบา ญาต/ผดแลไมสามารถควบคมได
ควรขอความชวยเหลอจากตำารวจใหชวยดำาเนนการและพามารบ
การรกษา
ความเครยดจากการทะเลาะววาท ภาระหนสน ความผดหวง ฯลฯ
อาจเปนสาเหตกระตนใหเกดอาการทางจตขนได ญาตควรชวย
ผปวยจดการกบสาเหตกระตนนน หากไมสามารถจดการได
ควรขอการปรกษาจากบคคล/หนวยงานทเกยวของ
หากไมพบสาเหตทเปนปจจยกระตน ควรสงเกตวาขาดยาหรอไม
โดยสงเกตจากการทผปวยเรมมอาการเตอน ใหรบพามาพบแพทย
20 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 21: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/21.jpg)
21เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยบอกญาตวา รสกอายทมารกษาทโรงพยาบาลจตเวช และ
หามญาตบอกกบเพอนหรอคนอนๆ วาผปวยมารบการรกษาท
โรงพยาบาลจตเวช ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรรบปากกบผปวยเพอใหผปวยเกดความสบายใจวา “ได!!
ไมบอก สบ�ยใจได” และญาตควรจะรกษาสญญาทใหกบผปวยไว
พรอมทงอธบายใหผปวยเขาใจวา การรกษาโรคจตไมใชเรองนาอบอาย
การปวยทางจตเวชไมตางกบการปวยโรคอนๆ ผปวยจำาเปนตองมา
พบแพทยและกนยาสมำาเสมอเพอใหสามารถควบคมอารมณและ
พฤตกรรม วางตวไดอยางเหมาะสม สามารถทำางานและอยในสงคม
ไดตามปกตไมแตกตางกบผอน แตสดทายการทจะเลาใหคนอนฟง
หรอไมกใหผปวยเปนผตดสนใจ
คำ�ถ�ม : ขณะอยทบานผปวยมพฤตกรรมไปแอบดคนอนอาบนำา เดนแกผา
ในบรเวณบาน ยนปสสาวะในทสาธารณชน ญาตรสกอบอาย เมอเกด
เหตการณเชนน ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาต/ผดแลควรบอกใหผปวยรวาพฤตกรรมดงกลาวไมถกตอง ไมควรทำา
โดยการพดคยทออนโยนดวยเหตผล ไมใชอารมณ และญาตควรพา
ผปวยมาพบแพทยเพอรบการรกษา กรณเชนนสวนใหญพบวา
ผปวยมความตองการทางเพศ ดงนนควรปรบพฤตกรรมใหเหมาะสม
โดยการสอนใหผปวยทำากจกรรมเพอเบยงเบนความสนใจทางเพศ
เชน การออกกำาลงกาย ทำางานอดเรกทสนใจ ฯลฯ
21เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 22: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/22.jpg)
22 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ญาตตองไปทำางานนอกบาน ผปวยตองอยบานคนเดยว จะมวธการ
จดการอยางไรใหผปวยรจกดแลตนเอง
คำ�ตอบ : ในความเปนจรงผปวยจตเวชอาการทเลาสามารถอยบานคนเดยวได
ญาตควรฝกใหผปวยชวยเหลอตวเองไดบาง เชน อาบนำาเอง กนขาวเอง
กนยาเองภายใตการดแลของญาต ชวยเหลองานบานเลกๆ นอยๆ
อาจตองใชเวลาในการฝก ญาตตองใชความอดทน และควรใหกำาลงใจ
ผปวยสมำาเสมอ
คำ�ถ�ม : ผปวยใชยาเสพตด เชน ยาบา สรา กระทงแดง บหร กาว ญาต/
ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาต/ผดแลควรควบคมดแลผปวยไมใหออกนอกบานตามลำาพง และ
เอาใจใสดแลผปวยเพมขน พบวาปญหาเหลานมกเกดจากผปวยมเงน
ไปซอ ญาตควรลดจำานวนเงนทจะใหผปวยใชจายประจำาวน ถาควบคม
ไมไดควรขอความชวยเหลอจากตำารวจใหชวยดำาเนนการ และพาผปวย
มารบการบำาบดรกษา
22 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 23: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/23.jpg)
23เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยชอบออกนอกบาน ใชเงนเกง แจกของ บอกผปวยวา “ไมใหทำ�”
ผปวยไมยอมเชอฟง ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ถาพฤตกรรมของผปวยไมทำาความเดอดรอนใหกบญาตถงกบตองไป
กยมเปนหนเปนสนหรอเกดความเสยหายมาก ญาตควรจำากด
พฤตกรรมการใชเงนของผปวยและคอยดแลใกลชด แตถาผปวยม
พฤตกรรมการใชจายเงนฟมเฟอย แจกของจนเกดความเสยหาย
และญาตไดบอกหรอหามผปวยแลวแตผปวยไมยอมเชอฟง ใหญาต
พาผปวยมารบการรกษาทโรงพยาบาล
คำ�ถ�ม : รบประทานยาจตเวชแลวอวนจะใชยาลดความอวนไดหรอไม
คำ�ตอบ : ไมควรรบประทานยาลดความอวน เนองจากยาลดความอวนอาจทำาให
เกดความผดปกตตอระบบจตประสาทและมอนตรายสง ควรลด
ความอวนดวยวธลดแปง ไขมน นำาตาล และออกกำาลงกายรวมดวย
23เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 24: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/24.jpg)
24 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยโรคจตทรบการรกษาทางจตเวชสามารถรกษาทางไสยศาสตร
รวมดวยไดหรอไม
คำ�ตอบ : ผปวยจำาเปนตองรบการรกษาทางแพทยแผนปจจบนเปนหลก
แตถาญาตหรอผปวยตองการไปรกษาทางไสยศาสตร ตองพจารณา
วธการรกษาทไมเปนอนตรายหรอสงผลเสยตอผปวย เชน การทบต
ไลผ หรอการรบประทานยาหมอ เปนตน
คำ�ถ�ม : แตงงานชวยใหโรคจตหายจรงหรอไม
คำ�ตอบ : การแตงงานไมไดชวยใหหายจากโรคจต แตผปวยทตองการแตงงาน
ควรนำาคสมรสมาปรกษาผใหการปรกษาทางดานจตเวช เชน
จตแพทย พยาบาล นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห เปนตน
เพอวางแผนการใชชวตสมรส
24 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 25: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/25.jpg)
25เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ชวตดด...
เรมตนทน !!!
25เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 26: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/26.jpg)
26 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ญาต/ผดแลควรสนบสนน ใหกำาลงใจคนพการทางจต
ใหมความหวงและเปาหมายในชวต โดยเรมจาก...
อาบนำาทำาความสะอาดรางกาย
ซกเสอผาของตนเอง
หรอของญาต
แตงกายเหมาะสมตามกาลเทศะ
ทำาความสะอาดบาน
ปด กวาด เชด ถ
1. การสนบสนนใหทำากจกรรมในชวตประจำาวน
![Page 27: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/27.jpg)
27เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ลางถวยชามทตนเอง
รบประทานทกครง
ใชเวลาวางใหเกดประโยชน
ไปจายตลาด
หรอเขาสงคมพบปะผคนบาง
ออกกำาลงกายหรอทำากจกรรม
รวมกบสมาชกในครอบครว
![Page 28: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/28.jpg)
28 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คาขายหรอทำาธรกจสวนตว
รบจางทำาความสะอาด
รบจางลางรถ
งานธรการ งานสำานกงาน
การมงานทำาจะทำาใหมรายได พงพาตนเองได และรสกมคณคาในตนเอง
เกษตรกรรม ทำาไร ทำานา
2. การสนบสนนใหทำางาน/ประกอบอาชพตามกำาลงและ
ความสามารถทมอย เพอชวยในการฟนฟสมรรถภาพ
ทางรางกาย และจตใจใหดเหมอนเดม
สนบสนนการประกอบอาชพเดมททำาอย
ประสทธภาพการทำางานอาจลดลง แตหากสรางความเขาใจกบ
เพอนรวมงานหรอหวหนางานอาจทำาใหรกษางานไวได
![Page 29: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/29.jpg)
29เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
รวมกน!!!!
สรางโอกาส และความหวง เสรมพลงคนพการ
วนคนพการสากลตรงกบวนท 3 ธนวาคม ของทกป
หากทานมขอสงสยในการดแลคนพการทางจต หรอ
มความเครยดตองการทปรกษา สามารถใชบรการ
สายดวนปรกษาปญหาสขภาพจต กรมสขภาพจต
โทรฟรตลอด 24 ชวโมง หมายเลข 1323, 1667
บรการฟนฟสมรรถภาพทางสงคมและอาชพ
เพอเตรยมความพรอมสการประกอบอาชพ
สำาหรบคนพการทางจตทมศกยภาพในการทำางาน
แตขาดความมนใจ หรอขาดทกษะทจำาเปนบางประการ
สามารถตดตอขอรบคำาแนะนำาได
ทโรงพยาบาลจตเวชทกแหงทวประเทศ
![Page 30: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/30.jpg)
30 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม30 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
![Page 31: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/31.jpg)
31เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
รายการอางอง
โรงพยาบาลศรธญญา. กลมง�นสงคมสงเคร�ะห. (2557). ทำ�อย�งไร
เมอสม�ชกในครอบครวปวยเปนโรคท�งจตเวช [แผนพบ]. ม.ป.ท.:
โรงพยาบาล.
กรมสขภาพจต. โรงพย�บ�ลศรธญญ�. (2541). คมอก�รทำ�กลมสขภ�พจต
ศกษ�สำ�หรบบคล�กรพย�บ�ล. นนทบร: โรงพยาบาล.
โรงพยาบาลศรธญญา. กลมง�นพย�บ�ล.(2542). คมอก�รทำ�กลมชวยเหลอ
ญ�ตในก�รดแลผปวยจตเวชทบ�น: สำ�หรบบคล�กรพย�บ�ล.
นนทบร: โรงพยาบาล.
ราชวทยาลยจตแพทยแหงประเทศไทยและบรษทบเอลฮวจำากด. (2539).
คมอก�รดแลตนเองสำ�หรบผปวยโรคจตเภท. กรงเทพ: ราชวทยาลยฯ.
![Page 32: เคล็ดไม่ลับ - srithanya.go.th · ผลิตโดย : โรงพยาบาลศรีธัญญา เลขที่47 หมู่4 ต.ตลาดขวัญ](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022041302/5e12176168d1200d1a19f216/html5/thumbnails/32.jpg)
32 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
^NN