หลักการและว ิธีการประเม ิน การ ......ศ...

138
หลักการและวิธีการประเมิน การกําหนดขอบเขตของกิจกรรมที ก่อให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกขององค์กร การฝึ กปฏิบัติการ ประเมินคาร์ บอนฟุตพริ ้นท์ของหน่วยงานตามแนวทางขององค์การ บริหารจัดการก๊าซเรือนกระจกและการจัดเก็บข้อม ลที ่เกี ่ยวข้อง สุวิน อภิชาติพัฒนศิริ ภาควิชาวิศวกรรมเคมี คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

Transcript of หลักการและว ิธีการประเม ิน การ ......ศ...

หลกการและวธการประเมน การกาหนดขอบเขตของกจกรรมท

กอใหเกดการปลอยกาซเรอนกระจกขององคกร การฝกปฏบตการ

ประเมนคารบอนฟตพรนทของหนวยงานตามแนวทางขององคการ

บรหารจดการกาซเรอนกระจกและการจดเกบขอมลทเกยวของ

สวน อภชาตพฒนศร

ภาควชาวศวกรรมเคม คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยมหดล

ปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอยและดดกลบ

(Greenhouse Gas Emissions and Removals)

น รปภ ของคารบอนฟตพรนท

Carbon Footprint

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

ผลกระทบของภาวะโลกรอน

กาซเรอนกระจก 6 ชนดหลก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

CO2

(Carbon

dioxide)

1. การหายใจของคน สตว พช

2. การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล เชน นามน กาซ

ธรรมชาต (NGV) กาซหงตม (LPG)

3. การเผาไหมของชวมวล เชน ไม แกลบ กะลา

4. เครองดบเพลงชนดคารบอนไดออกไซด

11

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

เครองดบเพลง ชนด

Carbon dioxide

(มทจบบรเวณปลายทอ)

12

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

CH4

(Methane)

1. สวนประกอบหลกของกาซชวภาพ

2. การทบถมของซากสงมชวตเมอไมมออกซเจน

3. การฝงกลบขยะ

4. การบาบดนาเสยแบบไมใชออกซเจน

5. การเลยงสตว

6. การเผาไหมของเชอเพลงฟอสซลและชวมวล

13

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

N2O

(Nitrous

oxide)

1. การใชปยอนทรยและปยเคมทม

องคประกอบของไนโตรเจน

2. การเผาไหมของเชอเพลงฟอสซลและชว

มวล

14

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

HFCs

(Hydro

Fluoro

carbons)

สารทาความเยน และสารดบเพลง

15

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

HFCs

(Hydro

Fluoro

carbons)

สารทาความเยน

1. R-134a (HFC-134a) ในตเยน ตแช

และเครองปรบอากาศในรถยนต

2. R-410a (ประกอบดวย HFC-32 และ

HFC-125 อตราสวน 50:50) ใน

เครองปรบอากาศรนใหม

3. R-32 ในเครองปรบอากาศรนใหม

16

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

สารทาความเยนในตเยน

17

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

สารทาความเยนในเครองปรบอากาศรนใหม (R410a)

18

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

สารทาความเยนในเครองปรบอากาศรนใหม (R32)

19

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

20

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

ชนดของสารทาความเยนGlobal Warming Potential

(GWP)

R22

(เครองปรบอากาศรนเกา)

(R22 กาลงจะถกใหเลกใชในป 2030)

1,810

ทาลาย ozone ในชน

บรรยากาศ

R410a

(R32:R125 = 50:50)

(เครองปรบอากาศรนใหม)

2,087.5

ไมทาลาย ozone ในชน

บรรยากาศ

R32

(เครองปรบอากาศรนใหม)

675

ไมทาลาย ozone ในชน

บรรยากาศ

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

HFCs

(Hydro

Fluoro

carbons)

2. สารดบเพลง

2.1 Halotron II (HFC-134a +

HFC-125+CO2)

21

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

HFCs

ชนดอน ๆ

ศกษาเพมเตมไดจาก

http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch2s2-10-2.html

22

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

23

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

PFCs

(Perfluoro

carbons)

1. โรงงานผลตอลมเนยม

2. ใชสาหรบ dry etching ในอตสาหกรรม

Semiconductor

3. ใชเปนตวทาละลาย

SF6

(Sulphur

hexa

fluoride)

1. การหลอแมกนเซยม

2. ใชสาหรบ dry etching ในอตสาหกรรม

Semiconductor

3. หมอแปลงไฟฟาและ Breaker ชนด SF6

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

ชนดอน ๆ 1. สารทาความเยน

1.1 R-22 (HCFC-22) ในเครองปรบอากาศ

แบบแยกสวน

1.2 R-12 (CFC-12) ในเครองปรบอากาศ

รถยนตรนเกา

25

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

สารทาความเยนในเครองปรบอากาศรนเกา

26

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

27

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

ชนดอน ๆ 2. สารดบเพลง

2.1 Halon-1211 (CBrClF2)

2.2 Halon-1301 (CBrF3)

2.3 Halotron I (HCFC-123)

28

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

29

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

ชนดอน ๆ 3. สารเคม

3.1 Carbon tetrachloride (CCl4)

3.2 Methyl bromide (CH3Br)

3.3 Methyl chloroform (CH3CCl3)

3.4 Nitrogen trifluoride (NF3)

3.5 Trifluoromethyl sulphur pentafluoride

3.5 Dimethyl ether (CH3OCH3)

3.6 Methylene chloride (Dichloromethane) (CH2Cl2)

3.7 Methyl chloride (Chloromethane) (CH3Cl)

31

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กาซเรอน

กระจก

แหลงกาเนด

ชนดอน ๆ ศกษาเพมเตมไดจาก

http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch2s2-10-2.html

32

แหลงกาเนดกาซเรอนกระจก

กจกรรมท 1

กจกรรมท 2

CO2 100 kg

CO2 200 kg

กจกรรมใดกอใหภาวะโลกรอนมากกวา ?

กจกรรมท 2 กอใหเกดภาวะโลกรอนมากกวา กจกรรมท 1

เพราะมปรมาณกาซเรอนกระจกมากกวา

กจกรรมท 3

กจกรรมท 4

CO2 100 kg

CH4 100 kg

กจกรรมใดกอใหภาวะโลกรอนมากกวา ?

กจกรรมท 5

กจกรรมท 6

CO2 100 kg

CH4 100 kg

N2O 100 kg

กจกรรมใดกอใหภาวะโลกรอนมากกวา ?

กาซเรอนกระจกแตละชนดมความสามารถในการ

กอใหเกดภาวะโลกรอนไมเทากนขนอยกบ

1. ระยะเวลาทอยในบรรยากาศ

2. คณสมบตในการดดซบและปลอยรงสความรอน

ศกยภาพการกอใหเกดภาวะโลกรอน

ศกยภาพการกอใหเ กดภาวะโลกร อน (Global

Warming Potential: GWP) คอ ความสามารถในการ

กอใหเกดภาวะโลกรอนของกาซเรอนกระจกแตละชนด

เมอเทยบกบกาซคารบอนไดออกไซด หนวยเปนกโลกรม

คารบอนไดออกไซดเทยบเทาตอกโลกรมกาซเรอนกระจก

ศกยภาพการกอใหเกดภาวะโลกรอน

ทมา: IPCC Fourth Assessment Report, 2007

ตวอยางคาศกยภาพการกอใหเกดภาวะโลกรอน

มเทน (CH4) มคา GWP เทากบ 25

หมายความวา มเทน 1 กโลกรม ม

ความสามารถในการทาใหเกดภาวะโลกรอน

เทยบเทากบ คารบอนไดออกไซด 25 กโลกรม

1 kg CH4 = 25 kg CO2e

(25 กโลกรมคารบอนไดออกไซดเทยบเทา)

ศกยภาพการกอใหเกดภาวะโลกรอน

กจกรรมท 3

กจกรรมท 4

CO2 100 kg

CH4 100 kg

CO2100 kg x 1 kgCO2e/kgCO2 = 100 kgCO2e

CH4100 kg x 25 kgCO2e/kgCH4 = 2,500 kgCO2e

กจกรรมท 4 กอใหเกดภาวะโลกรอนมากกวา กจกรรมท 3

เพราะมปรมาณกาซเรอนกระจกมากกวา

กจกรรมใดกอใหภาวะโลกรอนมากกวา ?

กจกรรมท 5

กจกรรมท 6

CO2 100 kgCH4 100 kg

N2O 100 kg

CO2100 kg x 1 kgCO2e/kgCO2 = 100 kgCO2eCH4100 kg x 25 kgCO2e/kgCH4 = 2,500 kgCO2e ผลรวม = 2,600 kgCO2e

N2O100 kg x 298 kgCO2e/kgN2O = 29,800 kgCO2e

กจกรรมใดกอใหภาวะโลกรอนมากกวา ?

กจกรรมท 6 กอใหเกดภาวะโลกรอนมากกวา กจกรรมท 5

เพราะมปรมาณกาซเรอนกระจกมากกวา

หนวยตน (หรอกโลกรม) ของกาซคารบอนไดออกไซดเทยบเทา

ton CO2e (or kg CO2e)

และ

แสดงตวเลขเปนจานวนเตม

(ในกรณทมตวเลขทศนยม ใหปดเศษตามมาตรฐาน มอก. 999-2533)

การแสดงปรมาณกาซเรอนกระจก

กาซคารบอนไดออกไซด 1 ตน

คารบอนฟตพรนท

ผลตภณฑ

องคกร

ประเภทของคารบอนฟตพรนท

บรการ

คารบอนฟตพรนทของผลตภณฑ

ปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอยออกตลอดวฎจกรชวต

ของผลตภณฑ ตงแตการไดมาซงวตถดบ การขนสง

การผลต การใชงาน และการจดการซากหลงการใชงาน

นยาม

ตวอยางคารบอนฟตพรนทของผลตภณฑ

สามารถ download

ไดจาก www.tgo.or.th

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน)

Thailand Greenhouse Gases Management Organization (Public Organization)

เอกสารอางอง

เอกสารอางอง

เอกสารอางอง

เอกสารอางอง

ปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก (Greenhouse

gas emissions and removals) ทเกดจากกจกรรมการ

ดาเนนงานขององคกร

คารบอนฟตพรนทองคกร

น รปภ

บรษท หางราน สานกงาน กจการ หนวยราชการหรอสถาบน หรอสวน

หนงของบรษท หางราน สานกงาน กจการ หนวยราชการหรอสถาบน

ไมวาจะอยในรปบรษทหรอไม เปนมหาชนหรอเอกชนซงมหนาทและ

การบรหารงานของตนเอง

องคกร (Organization)

น รปภ

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

1. ความตรงประเดน (Relevance)

2. ความสมบรณ (Completeness)

3. ความไมขดแยงกน (Consistnecy)

4. ความถกตอง (Accuracy)

5. ความโปรงใส (Transparency)

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

1. ความตรงประเดน (Relevance)

• การเลอกแหลงปลอยกาซเรอนกระจก และแหลงดดซบ

กาซเรอนกระจก ขอมล รวมถงวธการวดและคานวณท

เหมาะสมกบความตองการของกลมสายนตหมาย

• สะทอนถงปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอน

กระจกทเกดขนภายในองคกรหรอเกยวของกบองคกร

• เปนสวนหนงของขอมลทสามารถชวยสงเสรมการ

ตดสนใจสาหรบวางนโยบายขององคกร

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

2. ความสมบรณ (Completeness)

ปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกททาการเกบ

รวบรวมหรอประเมนได ควรเปนปรมาณการปลอยและดด

กลบกาซเรอนกระจกจากทกกจกรรมทเกดขนภายในองคกร

หรอเกยวของกบองคกร

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

3. ความไมขดแยงกน (Consistency)

ขอมลทเกยวของกบการเกบรวบรวมหรอคานวณปรมาณ

การปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทได เมอนามา

เปรยบเทยบกนแลว ตองไมขดแยงกน

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

4. ความถกตอง (Accuracy)

ลดความมอคต และความไมแนนอนในการรวบรวมหรอ

คานวณปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกให

ไดมากทสด

หลกการแสดงปรมาณคารบอนฟตพรนทขององคกร

5. ความโปรงใส (Transparency)

มการเปดเผยขอมลทเกยวของกบการรวบรวมหรอคานวณ

ปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทเพยงพอ

และเหมาะสม สามารถตรวจสอบได เพอใหกลมเปาหมาย

สามารถใชขอมลดงกลาวในการตดสนใจดวยความเชอมน

อยางสมเหตสมผล

ประกอบดวย 9 ขนตอน

ขนตอนท 1 : การกาหนดขอบเขตขององคกร (Organization Boundary)

ขนตอนท 3 : การวเคราะหแหลงปลอยและแหลงดดซบกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 4 : การคดเลอกวธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 5 : การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ขนตอนการจดทาคารบอนฟตพรนทขององคกร

ขนตอนท 2 : การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน (Operational Boundary)

ขนตอนท 7 : การดานวณปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 8 : รายงานปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกจากกจการขององคกร

ขนตอนท 9 : การทวนสอบคารบอนฟตพรนทขององคกร

ขนตอนท 6 : การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

ขนตอนการจดทาคารบอนฟตพรนทขององคกร

ขนตอนท 1

การกาหนดขอบเขตขององคกร

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

ขอบเขตของ

องคกร

แบบควบคมControl Approach

ปนสวนตามกรรมสทธEquity Share

ควบคมการดาเนนงานOperational Control

ควบคมจากการเงนFinancial Control

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

• องคกรทาการประเมนและรวบรวมปรมาณการปลอยและดดกลบกาซ

เรอนกระจกทเกดขนของหนวยธรกจ หรอโรงงานภายใตอานาจการ

ควบคมการดาเนนงานขององคกร

• ไมนบรวมปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทเกดขนจาก

หนวยธรกจหรอโรงงานทองคกรมสวนเปนเจาของ แตไมมอานาจ

ควบคมการดาเนนงาน

การควบคมจากการดาเนนงาน

Operational Control

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

เกบขอมลของทกหนวยงานภายใต

แผนผงองคกร

องคกรทาการประเมนและรวบรวมปรมาณการปลอยและการดดกลบกาซ

เรอนกระจกทเกดขนของหนวยงานธรกจ หรอโรงงานภายใตอานาจการ

ควบคมทางการเงน ซงยดตามสดสวนทางการเงนทเกดขนจรงและมการระบ

ไวในรายงานทางการเงนขององคกรเปนหลก

การควบคมจากการเงน

Financial Control

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

องคกรตองรวบรวมขอมลรายการสดสวนการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกจากหนวยธรกจทเกยวของ โดยกาหนดขอบเขตการ

รวบรวมผลการคานวณปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอน

กระจกขององคกรโดยปนสวนตามสดสวนของลกษณะการรวมทวน

หรอลงทนในอปกรณ หรอหนวยผลตนน ๆ

แบบปนสวนตามกรรมสทธ(Equity Share)

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

ประเภทของหนวยงานภายใตการควบคมทางการเงน

และปนสวนตามกรรมสทธ

1.Group companies/subsidiaries2.Associated / affiliated companies3.Non-incorporated joint ventures / partnerships /

operations where partners have joint financialcontrol

4. Fixed asset investments5. Franchises

1. การกาหนดขอบเขตขององคกร

ศกษารายละเอยดเพมเตมใน

The Greenhouse Gas Protocol

Chapter 3 Setting Organizational Boundaries

ขนตอนท 2

การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

ขอบเขตการดาเนนงาน

(Operational Boundary)

ทางตรง

(Direct Emissions)

ประเภท 1 การปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทางตรง

(Scope 1)

ทางออม

(Indirect Emissions)

ประเภท 2 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมจากการใชพลงงาน (ไฟฟา, ไอนา)

(Scope 2)

ประเภท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3)

70

บงคบ บงคบ สมครใจ

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

ประเภท 1 การปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทางตรง

(Scope 1)

การปลอยกาซเรอนกระจก

(Greenhouse Gas Emission)

การเผาไหมทอยกบท (Staionary

Combustion)

การเผาไหมทมการเคลอนท (Mobile

Combustion)

กระบวนการ (Process Emission)

การรวไหล (Fugitive

Emissions)

การดดกลบกาซเรอนกระจก

(Greenhouse Gas Removal)

ตนไม

71

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

การเผาไหมทอยกบท

(Stationary Combustion)

องคกรจายคาเชอเพลง

การผลตไฟฟา ความรอน ไอนา

อปกรณทมการใชเชอเพลง

การซอมดบเพลง กาซหงตม ชวมวล

(ฟน แกลบ ฯลฯ)

72

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

การเผาไหมทมการเคลอนท

(Mobile Combustion)

(องคกรจายคาเชอเพลง)

74

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

การปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทเกดจากกระบวนการ

(Chemical or Physical Processing)

ได แก กระบวนการอน เนองมาจากปฏก รยา เคมภายใน

กระบวนการผลต เชน กระบวนการ Calcination ของการผลต

ปนซเมนต

CaCO3 --------> CaO + CO2

Lime Stone Lime Carbon dioxide

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

เผา

การรวไหล (Fugitive Emission)

สารทาความเยน และ

สารดบเพลง

การบาบดนาเสย

(องคกรเปนผดาเนนการเอง)

การจดการกากของเสย

(องคกรเปนผดาเนนการเอง)

การใชปยทมองคประกอบของ

ไนโตรเจน

76

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

แหลงทพบ

สารทาความเยน

77

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

ประเภท 2 การปลอยกาซเรอนกระจก

ทางออมจากการใชพลงงาน (ไฟฟา, ไอนา)

(Scope 2)

78

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.1 การเดนทางของพนกงานเพอการประชม สมมนา และตดตอธรกจท

เกยวของกบองคกร ดวยระบบการขนสงประเภทตางๆ เชน ยานพาหนะ

สวนตว ยานพาหนะทใชภายในองคกรแตจางเหมาบรการรวมนามน

เชอเพลงจากภายนอกองคกร รถไฟ เรอโดยสาร เครองบน

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.2 การเดนทางไป-กลบ จากทพกถงองคกร เพอการทางานของ

พนกงาน ดวยยานพาหนะสวนตว หรอยานพาหนะทใชภายใน

องคกรแตจางเหมาบรการรวมนามนเชอเพลงจากภายนอกองคกร

หรอระบบขนสงสาธารณะ

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตการดาเนนงาน (Operational Boundary)

3.3 การขนสงผลตภณฑ วตถดบ คนงาน หรอกากของเสย ทเกดจากการ

จางเหมาบรการโดยหนวยงานหรอองคกรอนภายนอกขอบเขตขององคกรท

ไดกาหนดไว

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.4 กจกรรมตางๆ ทสามารถกอใหเกดการปลอยกาซเรอนกระจก ซงเกด

จากการจางเหมารบชวงดาเนนงานโดยหนวยงาน หรอองคกรอนภายนอก

ขอบเขตขององคกรทไดกาหนดไว เชน การเผาไหมเชอเพลงเพอการหงตม

จากกจกรรมการประกอบอาหารภายในโรงอาหารโดยการจางเหมาจาก

บคคล หนวยงาน หรอองคกรภายนอก

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.5 การปลอยกาซเรอนกระจกทเกดขนจากกระบวนการกาจดกากของเสย

และการบาบดนาเสยโดยหนวยงาน หรอองคกรอนภายนอกขอบเขตของ

องคกรทไดกาหนดไว

3.6 การปลอยกาซเรอนกระจกทเกดขนจากผลตภณฑหรอบรการของ

องคกรในชวงการใชงาน (Use Phase) และชวงหลงใชงาน (End-of-Life

Phase)

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.7 การปลอยกาซเรอนกระจกทเกดจากกระบวนการผลตไฟฟา ไอนา และความรอนทองคกรซอมาเพอขายตอไปยงหนวยงานหรอองคกรอนอกทอดหนง

3.8 การปลอยกาซเรอนกระจกจากการใชพลงงานไฟฟา ไอนา หรอความรอนของหนวยงาน หรอองคกรอนทมาขอเชาพนทขององคกร

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.9 การปลอยกาซเรอนกระจกทเกดจากการใชพลงงานไฟฟาทางออม

ของพนกงานภายในองคกร ในกรณทมการเชาพนทอาคารขององคกร

อนเพอใชเปนสานกงาน เชน การใชลฟทภายในอาคาร

3.10 การปลอยกาซเรอนกระจกทเกดขนจากการทาเหมอง หรอการ

สกดวตถดบตาง ๆ รวมถงขนตอนกระบวนการผลตเพอใหไดมาซง

วตถดบตนตน กอนทจะมการนาเขามาใชเปนวตถดบตงตนเพอใชภายใน

องคกร

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

3.11 การปลอยกาซเรอนกระจกจากกจกรรมการใชนาประปา

ภายในองคกร

3.12 การปลอยกาซเรอนกระจกจากวสดสานกงานทมการใช

ภายในองคกร เชน กระดาษ

ประเภทท 3 การปลอยกาซเรอนกระจกทางออมอน ๆ

(Scope 3 Other Indirect GHG emission)

2. การกาหนดขอบเขตของการดาเนนงาน

ขนตอนท 3

การวเคราะหแหลงปลอยและแหลงดดซบกาซเรอนกระจก

3. การวเคราะหแหลงปลอยและแหลงดดซบกาซเรอนกระจก

3. การวเคราะหแหลงปลอยและแหลงดดซบกาซเรอนกระจก

ทาการสารวจกจกรรมในองคกร พรอมทงวเคราะหแหลงปลอย

และดดกลบกาซเรอนกระจกทเกดขนจากกจกรรมตาง ๆ ใน

องคกร

ดตวอยางในผลการสารวจใน

แบบเกบขอมล.xlsx

ขนตอนท 4

การคดเลอกวธการประเมน

ปรมาณกาซเรอนกระจก

4. การคดเลอกวธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

วธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

การตรวจวด

- เครองมอวดมราคาแพง

- วธการตามมาตรฐานสากล

ตรวจวดอยางตอเนอง

ตรวจวดเปนระยะ

การคานวณ

- แนะนาใหใชวธน

การตรวจวดรวมกบการคานวณ

90

4. การคดเลอกวธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

ปรมาณกาซเรอนกระจก = ขอมลกจกรรม x คาแฟคเตอร

การปลอยหรอดดกลบกาซเรอนกระจก

4.2 วธการคานวณ (Calculation-based Methodologies)

(GHG emissions = Activity Data x Emission Factor)

4. การคดเลอกวธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

การคานวณโดยใชสมการเคม

CaCO3 ----> CaO + CO2

Lime Stone Lime Carbon dioxide

เผา

100 g 56 g 44 g

4. การคดเลอกวธการประเมนปรมาณกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 5

การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบ

กาซเรอนกระจก

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

1. ชวงความถและชวงเวลาของการเกบขอมล

เกบขอมลชวงเวลา 1 ป ตามปปฏทนหรอปงบประมาณ หรออน ๆ ตามความเหมาะสม

2. การเลอกปฐาน (ใชเพอเปรยบเทยบประสทธภาพในการลดปรมาณกาซเรอนกระจก)

1. ในกรณทไมเคยเกบขอมลมากอน ปฐานอาจเปนปทเรมทาการเกบขอมล

2. ปทมขอมลสมบรณ

3. ปทมการเกบขอมลอยางแมนยาและถกตอง

4. สามารถเลอกใชคาเฉลยจากหลาย ๆ ปกได

5. สามารถเปลยนปฐานได

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

3. ขอมลทตองจดเกบ

1. ขอมลปฐมภม

เชน ใบเสรจรบเงน, บนทกเบก-จาย, การอนมต,

สมดบนทก เปนตน

2. ขอมลทตยภม

เชน การประมาณจากขอมลสถต, การสารวจ

เปนตน

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

นามนเชอเพลง หนวยเปน ลตร

96

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

หนวยเปน กโลกรม

แกสหงตม (LPG) ครวเรอน

หนวยเปน ลตร

แกสหงตม (LPG) รถยนต

97

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

หนวยเปน กโลกรม

NGV / CNG รถยนต

98

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

99

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ไฟฟา หนวยเปน kilowatt-hour (kWh)

1 kWh = 1 unit (หนวย)

100

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

นาประปา หนวยเปน ลกบาศกเมตร

1 ลกบาศกเมตร = 1 unit (หนวย)

= 1 cubic meter

= 1 คว (ภาษาพด)

= 1,000 ลตร

101

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

นาประปา หนวยเปน ลกบาศกเมตร

1 ลกบาศกเมตร = 1,000 ลตร

102

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

สารทาความเยน และสารดบเพลง

หนวยเปน กโลกรม

103

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

นาเสย

หนวยเปน ลกบาศกเมตร

คา COD (ppm, mg/liter, kg/m3)

และชนดของระบบบาบดนาเสย

1 ลกบาศกเมตร = 1 unit (หนวย)

= 1 cubic meter

= 1 คว (ภาษาพด)

= 1,000 ลตร

104

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ขยะ หนวยเปน ตนองคประกอบขยะ (ถาม)

และวธการกาจด

105

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

การโดยสารเครองบน

หนวยเปน pkm

และชนโดยสาร

106

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

pkm = person-kilometer

pkm = person x kilometer

จานวนคนเดนทาง x ระยะทาง

107

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

กระดาษถายเอกสาร

กระดาษกลองลกฟก

กระดาษแขง

หนวยเปน กโลกรม

108

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ปย

หนวยเปน กโลกรม

และสตรปย

109

5. การเกบขอมลกจกรรมการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 6

การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

6. การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

6. การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

1. เลอกใช Emission Factor แบบปฐมภม

เชน บรษท A ซอไฟฟาจากผผลตไฟฟาในการนคมอตสาหกรรม กตอง

ใช Emission Factor ของผผลตไฟฟานน ไมสามารถใช Emission

Factor ของประเทศไทยได

2. ใช Emission Factors แบบทตยภม

ใหเลอก Emission Factors ตามลาดบดงน

1. ฐานขอมลททาการศกษาและเผยแพรโดยองคกร

ภายในประเทศ ทมสวนเกยวของโดยตรงกบกจกรรมนน ๆ

2. Thai LCI Database

3. ขอมลจากวทยานพนธ และงานวจยทเกยวของททาใน

ประเทศซงผานการกรองแลว

4. ฐานขอมลเผยแพรทวไป เชน โปรแกรมสาเรจรป

5. ขอมลทตพมพโดยองคกรระหวางประเทศ

6. การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

Emission Factors แบบทตยภม สามารถ Download ไดจาก

http://thaicarbonlabel.tgo.or.th/carbonorg/index.php?page=8

6. การคดเลอกคาการปลอยกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 7

การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

ตวอยางท 1 จงคานวณการปลอยกาซเรอน

กระจกทเกดจากการใชไฟฟา

115

1. เขยนสตร

วธการ

GHG emissions = Activity Data x Emission Factor

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

2. หา Emission Factor

116

EF ของ ไฟฟา = 0.5813 kgCO2e/kWh

kWh ยอมาจาก kilowatt-hour (กโลวตต-ชวโมง) หรอ Unit (หนวย)

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

3. หา Acitivity Data (ใหหนวยตรงกบหนวยของ Emission Factor)

117

พลงงานไฟฟารวม = On Peak + Off Peak = 290,000 + 335,000 หนวย

= 625,000 หนวย

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

= 625,000 kWh x 0.5813 kgCO2e/kWh

4. การคานวณการปลอยกาซเรอนกระจก

GHG emissions = Activity Data x Emission Factor

= 625,000 kWh x 0.5813 kgCO2e/kWh

= 363,312.5 kgCO2e

118

= 363,312.5 kgCO2e / 1,000

= 363 tonCO2e

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

ตวอยางท 2 จากเพลง “สงแอวเรยนราม” จงตอบคาถามตอไปน

119

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

คาถาม

2. เพอเปนการลดการปลอยกาซเรอนกระจก ควรแนะนาใหแอวเดนทางไปรามคาแหงพรอมกบใคร

(ระหวางคนขบรถสองแถวหรอแฟนใหมของแอว)

120

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

จาก “เพลงสงแอวเรยนราม”กาหนดให

รถสองแถว คอ รถกระบะสวนบคคลขนาด 1 ตน ใชนามนดเซลเปนเชอเพลง

รถมสแตง คอ รถยนตขนาดใหญ 2000 ซซ ใชนามนเบนซนเปนเชอเพลง

ระยะทางไป-กลบระหวางทพกกบรามคาแหง = 10 กโลเมตร

121

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

1. เขยนสตร

GHG emissions = Activity Data x Emission Factor

2. หา Emission Factor

122

ดเซล 2.7446 kgCO2e/litre

พลงงาน (ทมการเคลอนท) เบนซน 2.2376 kgCO2e/litre

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

3. เปลยนระยะทางใหเปนปรมาณนามนเชอเพลง

รถสองแถวใชนามนดเซล = 10 kilometer 11.111 kilometer / litre

= 0.90 litre

123

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

3. เปลยนระยะทางใหเปนปรมาณนามนเชอเพลง

รถมสแตงใชนามนเบนซน = 10 kilometer 12.248 kilometer / litre

= 0.82 litre

124

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

4. การคานวณการปลอยกาซเรอนกระจก

GHG emissions = Activity Data x Emission Factor = 0.90 litre x 2.7446 kgCO2e/litre

= 2.47 kgCO2e

4.1 รถสองแถว

GHG emissions = Activity Data x Emission Factor

= 1.83 kgCO2e

4.2 รถมสแตง

= 0.82 litre x 2.2376 kgCO2e/litre

125

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

4. การคานวณการปลอยกาซเรอนกระจก

เพราะฉะนน ถาแอวเดนทางไป-กลบทพกกบรามคาแหง

พรอมกบตารวจ จะทาใหลดการปลอยกาซเรอน

กระจกได 2.47 – 1.83 = 0.64 kgCO2e ตอวน

126

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

ตวอยางท 3 จงด Clip VDO เกยวกบกจกรรม Stationary Combustion

แลวตอบคาถามตอไปน

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

ขอ 1. จงคานวณหา GHG emission ทเกดขนจากกจกรรมดงกลาว

กาหนดให นามนทกลาวถงใน Clip VDO เปนนามนเบนซน

จาก

GHG emission = Activity Data x Emission Factor

= 1 x 106 litre x 2.1896 kgCO2e/litre

= 2,189.6 tonCO2e

7. การคานวณการปลอยและการดดกลบกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 8

รายงานการปลอยกาซเรอนกระจก

จากกจกรรมขององคกร

8. รายงานการปลอยกาซเรอนกระจก

สามารถ download รปแบบเอกสารทเกยวของ

1. รายงานการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกขององคกร

2. บญชรายการกาซเรอนกระจก

ไดจาก http://thaicarbonlabel.tgo.or.th/carbonorg/index.php?page=7

8. รายงานการปลอยกาซเรอนกระจก

ขนตอนท 9

การทวนสอบคารบอนฟตพรนทขององคกร

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

วตถประสงค

เพอตรวจสอบผลการคานวณปรมาณการ

ปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกทองคกร

ไดรายงานไวใหมความถกตองตามหลกการ

แสดงปรมาณคารบอนฟตพรนท 5 ขอ ไดแก

ความตรงประเดน ความสมบรณ ความไม

ขดแยงกน ความถกตอง และความโปรงใส

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

ระดบการทวนสอบ (Level of Assurance)

1. การรบรองแบบเหมาะสม (Reasonable Assurance)

2. การรบรองแบบจากด (Limited Assurance)

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

รายการ Reasonable Assurance Limited Assurance

1. ความถกตองของ

รายงานคารบอนฟตพรนท

ขององคกร

มาก นอย

2. คาใชจาย มาก

(ใชเวลาในการตรวจสอบ

มาก)

นอย

(ใชเวลาในการตรวจสอบ

ขอมลนอย)

3. ปรมาณขอมลทตอง

ตรวจสอบ

มาก

(ตรวจสอบขอมลทกชนด

ใน data flow)

นอย

(ตรวจสอบขอมลบางสวน)

การเปรยบเทยบระหวาง Resonable and Limited Assurances

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

รายการ Reasonable Assurance Limited Assurance

4. Verification Report ใชขอความในลกษณะ

positive

(เชน มนใจไดวาขอมล

ถกตอง)

ใชขอความในลกษณะ

negative

(เชน ไมพบความผดปกตของ

ขอมล)

5. ความครบถวนชองเอกสาร ใชเฉพาะขอมลปฐมภมเทานน สามารถใชขอมลทตยภม

(การประมาณ) ในบาง

รายการได

6. การสอบเทยบเครองมอวด มการสอบเทยบเครองมอวด

ทกตว

ไมจาเปนตองสอบเทยบ

เครองมอวดทกตว

7. การขายคารบอนเครดต ไดราคาแพง ไดราคาถก

การเปรยบเทยบระหวาง Resonable and Limited Assurances (ตอ)

9. การทวนสอบขอมลปรมาณกาซเรอนกระจก

แผนการดาเนนการทวนสอบTime Activities

09.00 – 09.15 Verification Team Meeting

09.15 – 09.30 Opening Meeting by Verification Team

09.30 – 10.30 Reporting Carbon Footprint for Organization by Company’s representatives

10.30 – 12.00 Site Tour

12.00 – 13.00 Lunch

13.00 – 13.15 Verification Team Meeting

13.15 – 16.30 Document Review

16.30 – 16.45 Verification Team Meeting

16.45 – 17.00 Summarizing Finding by Verification Team

สวน อภชาตพฒนศร

ภาควชาวศวกรรมเคม

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล

โทร : 0894369093

Email : [email protected]

[email protected] Suwin Apichartpattanasiri