๒๐

คมอแนวปฏบตทด ในการจดการเรยนการสอนโดยมงเนนผเรยนเปนสาคญและ

การวจย

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

๒๕๕๖

๒๑

คานา คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ ไดเหนความสาคญของการจดการความรจงไดแตงตงคณะกรรมการการจดการความร ขนมาเพอดาเนนการอยางเปนรปธรรม เพอใหสอดคลองกบแผนกลยทธของคณะและมหาวทยาลย คณะกรรมการชดดงกลาวจงไดมการจดการนาความรทไดรบจากองคความรและกจกรรมตาง ๆ ทงทเปนลายลกษณอกษร (explicit knowledge) และจากความรของ ผมประสบการณตรง (tacit knowledge) มาเปนแนวปฏบตทด ดงนนการถอดประสบการณในครงนจงเปนการรวบรวมความร ประสบการณ ขอมลเดมทสะสมมารวมกบขอมลจากแหลงอนๆ เพอรวบรวมเปนตวความรสาหรบอาจารย ในคณะและผสนใจ พรอมกบจดทาคมอเพอเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญตอไป ผศ.ดร.ชยยนต เพาพาน คณบดคณะครศาสตร

๒๒

สารบญ เรอง หนาแนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ ๑ -การเรยนรจากกรณปญหา (Problem-based Learning : PBL) ๑ -การเรยนรดวยโครงงาน (Project-based Learning) ๒ -การเรยนรเปนรายบคคล (individual study) ๓ -การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม (Group Investigation Model) ๕ -การเรยนรแบบแสวงหาความรไดดวยตนเอง (Self-Study) ๕ -การเรยนรแบบสรรคนยม (Constructivism) ๘ -การเรยนรจากการสอนแบบเอส ไอ พ ๑๐ -การเรยนรทใชวธสรางผลงานจากการตกผลกทางปญญา (Crystal-Based Approach) ๑๑ -การเรยนรทเนนการวจยเพอสรางองคความร (Research–based Learning) ๑๑ -การเรยนรจากการทางาน (Work-based Learning) ๑๑ การวจยในชนเรยน -ความสาคญของการวจยในชนเรยน ๑๓ -ความหมายของการวจยในชนเรยน ๑๓ -ลกษณะสาคญของการวจยในชนเรยน ๑๔ -รปแบบของการวจยในชนเรยน ๑๔ -ขนตอนของการวจยในชนเรยน ๑๕ การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ๑๗ -ความสาคญของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ๑๗ -ความหมายการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ๑๗ -แนวคดทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยการวจยเปนฐาน ๑๗ -รปแบบการวจยการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ๑๘ -วธจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ๑๘

๑

แนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

การจดการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญ หมายถง การจดการศกษาทถอวาผเรยนสาคญทสด เปนกระบวนการจดการศกษาทตองเนนใหผเรยนแสวงหาความร และพฒนาความรไดดวยตนเอง หรอรวมทงมการฝกและปฏบตในสภาพจรงของการทางาน มการเชอมโยงสงทเรยนกบสงคมและการประยกตใช มการจดกจกรรมและกระบวนการใหผเรยนไดคด วเคราะห สงเคราะห ประเมนและสรางสรรคสงตางๆ (สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. ๒๕๕๓)

รปแบบการจดการเรยนรในระดบอดมศกษาตามแนวทางเนนผเรยนเปนสาคญ ซงมงพฒนาความร และทกษะทางวชาชพ ทกษะชวตและทกษะสงคม มปรากฏในวงการศกษาไทยหลายรปแบบตวอยางเชน

๑) การเรยนรจากกรณปญหา (Problem-based Learning : PBL) ๒) การเรยนรเปนรายบคคล (Individual Study) ๓) การเรยนรแบบสรรคนยม (Constructivism) ๔) การเรยนรแบบแสวงหาความรไดดวยตนเอง (Self-Study) ๕) การเรยนรจากการทางาน (Work-based Learning) ๖) การเรยนรทเนนการวจยเพอสรางองคความร (Research–based Learning) ๗) การเรยนรทใชวธสรางผลงานจากการตกผลกทางปญญา (Crystal-based Approach)

การนาเสนอในครงน จะเปนการถอดบทเรยนทไดจากการจดการความร ในวนท ๔ ธนวาคม ๒๕๕๖ และรปแบบอนๆ ทคดวาจะเปนประโยชนตอกลมเปาหมาย รายละเอยด ดงน

การเรยนรจากกรณปญหา (Problem-based Learning : PBL) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-BasedLearning หรอ PBL) เปนรปแบบการเรยนรทเกดขนจากแนวคด ของทฤษฎการเรยนรแบบ Constructivism โดยใหผเรยนสรางความรใหมจากการใชปญญาทเกดขนในโลกแหงความเปนจรงเปนบรบท (Context) ของการเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาทศกษาดวย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการทางานทตองอาศยความเขาใจ และการแกไขปญหาเปนหลก (สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ๒๕๕๖) ลกษณะสาคญของ PBL

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มลกษณะสาคญ ดงน ๑. ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร ๒. การเรยนรเกดขนในกลมผเรยนทมขนาดเลก ๓. ครเปนผอานวยความสะดวก (Facilitator) หรอผใหคาแนะนา (Guide) ๔. ใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร ๕. ปญหาทนามาใชมลกษณะคลมเครอ ไมชดเจน ปญหาหนงปญหา อาจมคาตอบไดหลายคาตอบ

หรอแกไขปญหาไดหลายทาง (Illed-Structure Problem) ๖. ผเรยนเปนคนแกปญหาโดยการแสวงหาขอมลใหม ๆ ดวยตนเอง (Self-Directed Learning) ๗. ประเมนผลจากสถานการณจรง โดยดจากความสามารถในการปฏบต (Authentic Assessment)

๒ ขนตอนการจดการเรยนรดวย PBL (ธนสร กรมย และสมาล สมนก. ๒๕๕๖)

๑. การกาหนดปญหา(Problem) ๒. การระดมสมอง (Brainstorming) ๓. การวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ๔. การวางแผนการศกษาคนควา (Planning) ๕. การสรางประเดนการเรยนรและการประยกตใชขอมล เพอแกปญหา (Learning and

Application) ๖. การสรปและรายงานผล (Summary and Report)

การเรยนรดวยโครงงาน (Project-based Learning)

การเรยนรดวยโครงงาน (คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. ๒๕๕๖) เปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญรปแบบหนง ทเปนการใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา สารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน โดยครเปลยนบทบาทจากการเปนผใหความร (teacher) เปนผอานวยความสะดวก (facilitator) หรอผใหคาแนะนา (guide) ทาหนาทออกแบบกระบวนการเรยนรใหผเรยนทางานเปนทม กระตน แนะนา และใหคาปรกษา เพอใหโครงการสาเรจลลวง ประโยชนของการเรยนรดวยโครงงาน สงทผเรยนไดรบจากการเรยนรดวย PBL จงมใชตวความร (knowledge) หรอวธการหาความร (searching) แตเปนทกษะการเรยนรและนวตกรรม (learning and innovation skills) ทกษะชวตและประกอบอาชพ (Life and Career skills) ทกษะดานขอมลขาวสาร การสอสารและเทคโนโลย (Information Media and Technology Skills) การออกแบบโครงงานทดจะกระตนใหเกดการคนควาอยางกระตอรอรนและผเรยนจะไดฝกการใชทกษะการคดเชงวพากษและแกปญหา (critical thinking & problem solving) ทกษะการสอสาร (communicating) และทกษะการสรางความรวมมอ (collaboration)ประโยชนทไดสาหรบครทนอกจากจะเปนการพฒนาคณภาพดานวชาชพแลว ยงชวยใหเกดการทางานแบบรวมมอกบเพอนครดวยกน รวมทงโอกาสทจะไดสรางสมพนธทดกบนกเรยนดวย

ขนตอนทสาคญในการจดการเรยนรแบบโครงงาน

STEP ๑ การเตรยมความพรอม ครเตรยมมอบหมายโครงงานโดยระบในแผนการสอน ในชนเรยนครอาจกาหนดขอบเขตของโครงงานอยางกวางๆ ใหสอดคลองกบรายวชา หรอความถนดของนกเรยน และเตรยมแหลงเรยนร ขอมลตวอยาง เพอเปนแนวทางใหนกเรยนไดศกษาคนควาเพมเตม สามารถใชเวบไซต หรอโปรแกรม moodle ในการ update ขอมลแหลงเรยนร และการกาหนดนดหมายตางๆเกยวกบการดาเนนโครงการได

STEP ๒ การคดและเลอกหวขอ ใหนกเรยนเปนผสรางทางเลอกในการออกแบบโครงงานเอง เพอเปดโอกาสใหรจกการคนควาและสรางสรรคความรเชงนวตกรรม ครอาจใหผเรยนทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกอน เพอเปนแนวทางในการเลอกหวขอ การทางานเปนทม กระตนใหเกด brain storm จะทาใหเกดทกษะ ทกษะการคดเชงวพากษ ทกษะการสอสาร และทกษะการสรางความรวมมอ

๓

STEP ๓ การเขยนเคาโครง การเขยนเคาโครงของโครงงาน เปนการสราง mind map แสดงแนวคด แผน และขนตอนการทาโครงงาน เพอใหผเกยวของมองเหนภาระงาน บทบาท และระยะเวลาในการดาเนนงาน ทาใหสามารถปฏบตโครงงานไดอยางมประสทธภาพมากขน

STEP ๔ การปฏบตโครงงาน นกเรยนลงมอปฏบตตามแผนทวางไวในเคาโครงของโครงงาน ถามการวางเคาโครงเอาไวแลว นกเรยนจะรไดเองวาจะตองทาอะไรในขนตอนตอไป โดยไมตองรอถามคร ในระหวางการดาเนนการครผสอนอาจมการใหคาปรกษาอยางใกลชดหรอรวมแกปญหาไปพรอมๆกบนกเรยน

STEP ๕ การนาเสนอโครงงาน นกเรยนสรปรายงานผล โดยการเขยนรายงาน หรอการนาเสนอในรปแบบอนๆเชน แผนพบ โปสเตอรจดนทรรศการ รายงานหนาชนสงงานทางเวบไซตหรออเมล ถามการประกวดหรอแขงขนดวยจะทาใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนมากขน

STEP ๖ การประเมนผลโครงงาน การประเมนโครงงานควรมการประเมนผลการเรยนรโดยหลากหลาย (muiti evaluation) เชน นกเรยนประเมนตนเอง ประเมนซงกนและกน ประเมนจากบคคลภายนอก การประเมนจะไมวดเฉพาะความรหรอผลงานสดทายเพยงอยางเดยว แตจะวดกระบวนการทไดมาซงผลงานดวย การประเมนโดยครหลายคนจะเปนการสรางปฏสมพนธและทาใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางครดวยกนอกดวย แหลงเรยนร

การเรยนรเปนรายบคคล (individual study)

เนองจากผเรยนแตละบคคลมความสามารถในการเรยนร และความสนใจในการเรยนรทแตกตางกน ดงนนจงจาเปนทจะตองมเทคนคหลายวธ เพอชวยใหการจดการเรยนในกลมใหญสามารถตอบสนองผเรยนแตละคนทแตกตางกนไดดวย อาท

๒.๑ เทคนคการใช Concept Mapping ทมหลกการใชตรวจสอบความคดของผเรยนวาคดอะไร เขาใจสงทเรยนอยางไรแลวแสดงออกมาเปนกราฟฟก

เปนกระบวนการทใหผเรยนนามโนทศน ในเนอหาสาระทไดเรยนรมาจดระบบ จดลาดบ และเชอมโยงความสมพนธแตละมโนทศนทมความ เกยวของกนเขาดวยกน ทาใหเกดเปนกรอบมโนทศนขน การจดการเรยนรแบบจดกรอบมโนทศนมขนตอนสาคญ คอ ๑.ขนตรวจสอบมโนทศนพนฐาน ๒. ขนระบมโนทศนพนฐานทผเรยนขาด ๓. ขนเสรมมโนทศนพนฐานใหผเรยน ๔. ขนเรยนรเพอใหผเรยน เกดมโนทศน และ ๕.ขนสรปดวยกรอบมโนทศน ๖.ขนการประเมนผล

๒.๒ เทคนค Learning Contracts คอ สญญาทผเรยนกบผสอนรวมกนกาหนด เพอใชเปนหลกยดในการเรยนวาจะเรยนอะไร อยางไร เวลาใด ใชเกณฑอะไรประเมน

๒.๓ เทคนค Know-Want-Learned ใชเชอมโยงความรเดมกบความรใหม ผสมผสานกบการใช

Mapping ความรเดม เทคนคการรายงานหนาชนทใหผเรยนไปศกษาคนควาดวยตนเองมานาเสนอหนาชนซงอาจมกจกรรมทดสอบผฟงดวย

การจดการเรยนรแบบ KWL เปนกระบวนการเรยนรทเนนใหผเรยนมทกษะกระบวนการอาน ซงสอดคลองกบทกษะการคดอยางรตงวาตนคดอะไร มวธคดอยางไร สามารถตรวจสอบความคดของตนเอง ได และสามารถปรบเปลยนกลวธการคดของตนเองได โดยผเรยนจะไดรบการฝกใหตระหนกในกระบวนการทา

๔ ความเขาใจตนเอง มการวางแผน ตงจดมงหมาย ตรวจสอบความเขาใจของตน มการจดระบบขอมลเพอการดง มาใชภายหลงไดอยางมประสทธภาพ (สวทย มลคา. ๒๕๕๖)

การจดการเรยนรแบบ KWL มขนตอนสาคญ คอ ๑. ขน K (What you know) เปนขนของการ เตรยมความรพนฐานกอนอาน เชน ถาจะใหเรยนรเรอง การอนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาต ผสอนอาจ ทบทวนความรเดมเกยวกบเรอง ทรพยากรธรรมชาตรอบตว แลวใหผเรยนชวยกนระดมสมองในสงทผเรยนได เรยนรเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม ขณะเดยวกนกจะใหมการบนทกความคดเหนทเกดจากการระดม สมองซงอาจทาไดหลายวธ ๒. ขน W (What you want to know) (๒.๑ การตงจดมงหมายในการอาน, ๒.๒ ผเรยนเขยนคาถาม, ๒.๓ ผเรยนหาคาตอบ) ๓. ขน L (What you have learned) หลงจากทผเรยน อานขอความแลวใหผเรยนเขยนคาตอบทไดลงในกระดาษเปลารวมทงเขยนขอมลอนๆ ทศกษาเพมเตมได แตไมไดตงคาถามไว การบนทกขอมลตามกจกรรมในขน K W และ L นนผสอนควรใหผเรยนบนทกดวย

๒.๔ เทคนคกระบวนการกลม (Group Process) เปนการเรยนททาใหผเรยนไดรวมมอกน แลกเปลยนความรความคดซงกนและกน เพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน เพอแกปญหาใหสาเรจตามวตถประสงค

รปแบบการสอนแบบกระบวนการกลม (คณะกรรมการศกษาแหงชาต. ๒๕๔๐) มขนตอนดงน

๑.ตงจดมงหมายของการเรยนการสอน ทงจดมงหมายทวไปและจดมงหมายเชงพฤตกรรม

๒.การจดประสบการณการเรยนร โดยเนนใหผเรยนลงมอประกอบกจกรรมดวยตนเองและมการเพอทางานเปนกลม เพอใหมประสบการณในการทางานกลม ซงมขนตอนดงน

๒.๑. ขนนา เปนการสรางบรรยากาศและสมาธของผเรยนใหมความพรอมในการเรยนการสอน การจดสถานท การแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย แนะนาวธดาเนนการสอน กตกาหรอกฎเกณฑการทางาน ระยะเวลาการทางาน

๒.๒. ขนสอน เปนขนทครลงมอสอนโดยใหนกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมเปนกลม ๆ เพอใหเกดประสบการณตรง โดยทกจกรรมตาง ๆ จะตองคดเลอกใหเหมาะสมกบเนอเรองในบทเรยน เชนกจกรรม เกมและเพลง บทบาทสมมต สถานการณจาลอง การอภปรายกลม เปนตน

๒.๓. ขนวเคราะห เมอดาเนนการจดประสบการณเรยนรแลว จะใหนกเรยนวเคราะหและแสดงความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมตาง ๆ ความสมพนธกนในกลม ตลอดจนความรวมมอในการทางานรวมกน โดยวเคราะหประสบการณทไดรบจาการทางานกลมใหคนอนไดรบร เปนการถายทอดประสบการณการเรยนรของกนแนะกน ขนวเคราะหจะชวยใหผเรยนเขาใจตนเอง เขาใจผอน และมองเหนปญหาและวธการทางานทเหมาะสม เพอเปนแนวทางในการปรบปรงการทางาน เปนการถายโอนประสบการณการเรยนทด จะชวยใหผเรยนสามารถคนแนวคดทตองการดวยตนเอง เปนการขยายประสบการณการเรยนรใหถกตองเหมาะสม

๒.๔. ขนสรปและนาหลกการไปประยกตใช นกเรยนสรป รวบรวมความคดใหเปนหมวดหม โดยครกระตนใหแนวทางและหาขอสรป จากนนนาขอสรปทคนพบจากเนอหาวชาทเรยนไปประยกตใชใหเขากบตนเองและนาหลกการทไดไปใชเพอการปรบปรงตนเอง ประยกตใชใหเขากบคนอนประยกตเพอแกปญหาและ

๕ สรางสรรคสงทเกดประโยชนตอสงคม ชมชน และดารงชวตประจาวนเชน การปรบปรงบคลกภาพ เกดความเหนอกเหนใจ เคารพสทธของผอน แกปญหา ประดษฐสงใหม เปนตน

๒.๕. ขนประเมนผล เปนการประเมนผลวา ผเรยนบรรลผลตามจดมงหมายมากนอยเพยงใด โดยจะประเมนทงดานเนอหาวชาและดานกลมมนษยสมพนธ ไดแก ประเมนดานมนษยสมพนธ ผลสมฤทธของกลม เชน ผลการทางาน ความสามคค คณธรรมหรอคานยมของกลม ประเมนความสมพนธในกลม จากการใหสมาชกตชมหรอวจารณแกกนโดยปราศจากอคต จะทาใหผเรยนสามารถประเมนตนเองไดและจะทาผสอนเขาใจนกเรยนได อนจะทาใหผเรยนผสอนเขาใจปญหาซงกนและกนอนจะเปนหนทางในการนาไปพจารณาแกปญหาและจดประสบการณการเรยนรใหแกนกเรยน

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม (Group Investigation Model) การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม(Group Investigation Model)

คอ กระบวนการทเนนใหผเรยนมอสระใน การศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย รจกการทางานรวมกบผ อน การทางานระบบกลม การศกษาหา ความรจากแหลงความรตางๆ สงผลทาใหผเรยนเกดนสยรกการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองไดดวยความ มนใจ ขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม

๑. ขนเสนอปญหา ๒. ขนพจารณาปญหา ประกอบดวย ผสอน กระตนใหผเรยนทงชนรวมกนพจารณาปญหา แบงกลม

ผเรยนเปนกลมยอย กลมละประมาณ ๔ - ๖ คน และมอบหมายงานใหกลมยอย โดยอาจจะใหกลมเลอกปญหาหรอผสอนมอบหมายเพอรวมกนศกษาคนควา หาขอมลเปนคาตอบหรอแนวทางแกไขปญหา

๓. ขนวางแผน ผเรยนแตละกลมวางแผนการทางาน ๔. ขนลง มอปฏบตงาน ๕.ขนรวบรวมและวเคราะหขอมลและเสนอผลงาน ๖. ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม

การเรยนรแบบแสวงหาความรไดดวยตนเอง (Self-Study)

การเรยนรแบบนเปนการใหผเรยนศกษาและแสวงหาความรดวยตนเอง เชน การจดการเรยนกาสอนแบบสบคน (Inquiry Instruction) การเรยนแบบคนพบ (Discovery Learning) การเรยนแบบแกปญหา (Problem Solving) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) ซงการเรยนการสอนแบบแสวงหาความรดวยตนเองนใชในการเรยนรทงทเปนรายบคคล และกระบวนการกลม

๖ สอนแบบสบคน (Inquiry Instruction)

การจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวน คอ กระบวนการเรยนรทเนนการพฒนาความสามารถใน การแกปญหาดวยวธการฝกใหผเรยนรจกศกษาหาความร โดยผสอนตงคาถามกระตนใหผเรยนใชกระบวนการ ทางความคด หาเหตผลจนคนพบความรหรอแนวทางในการแกไขปญหาทถกตองดวยตนเอง สรปเปนหลกการ กฎเกณฑหรอวธการในการแกปญหาและสามารถนาไปประยกตใชประโยชนในการควบคมปรบปรง เปลยนแปลงหรอสรางสรรคสงแวดลอมในสภาพการณตาง ๆ ไดอยางกวางขวาง

ขนตอนการจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวนเปน ๕ ขนตอน คอ ๑. ขน“สน” เปนขนของการ ใหสงกปแนวหนา (Concept) ซงไดแก การเตรยมความพรอมทางการ

เรยนใหกบผเรยน โดยการดงเอา ความรและประสบการณเดมของผเรยนทเกยวของกบสงทจะสอนใหมาสมพนธกน รวมทงการปพนฐานความร ใหมทจาเปนสาหรบการเรยนร เนอหาสาระใหมใหกบผเรยนและเปนการจงใจใหพรอมทจะเรยน คาถาม ประเภทสงกปแนวหนา (สน) นมกจะขนตนหรอลงทายดวยคาวา“เกยวของกนอยางไร”

๒. ขน “ส” เปนขน ของการสงเกตสถานการณทเปนปญหา ในขนนจะสรางสถานการณทเปนปญหาขน เพอใหผเรยนไดสงเกต และวเคราะหองคประกอบและธรรมชาตของปญหาอยางละเอยด การเรยนรทสาคญในขนนกคอการเรยนร สงกป ลกษณะรวมของสถานการณ (ความหมายสรปรวม) ขององคประกอบตาง ๆ ในสถานการณทเปนปญหา คาถามประเภทสงเกตมกจะขนตนหรอลงทายดวยคาวา “อะไร” “ใคร” “ทไหน” “อยางไร” “เมอไร” เปนคาถามทผเรยนใชสารวจ

๓. ขน “อ” เปนขนของการอธบายปญหาของใจ โดยอาศยความสามารถใน การหาเหตผลมาอธบายถงสาเหตของปญหา สวนมากการอธบายมกจะอยในรปของความสมพนธระหวาง เหตกบผลแบบฟงกชน ขนนเปนจดเรมตนของความสามารถในการสรางทฤษฎขนมาสาหรบอธบาย ปรากฏการณตาง ๆ การเรยนทสาคญในขนนคอ การเรยนรหลกวา เมอผลปรากฏออกมาในรปของปญหา อยางน อะไรควรจะเปนเหต หรอสาเหตของการเกดผลอนนนคาถามประเภทอธบาย มกจะขนตนประโยคดวย คาวา “ทาไม” “เพราะเหตใด” “อะไรคอสาเหต” “เหตใด” “อะไรเปนเหตปจจย” คาถามประเภท อธบายเปนคาถามประเภทแสวงหาสาเหตของปญหาของใจ เพอตงสมมตฐานทวไป อนจะนาไปสการสราง ทฤษฎทอาจใชอธบายปรากฏการณตาง ๆ ไดอยางกวางขวาง

๔. ขน “ท” เปนขนของการทานายผลเมอเรา แปรเหต เปนขนของการตงสมมตฐานเพอจะทดสอบดวา คาอธบายในขนท ๓ นน ถกตองมากนอยเพยงใด นอกจากนนยงเปนการคาดคะเนผลของสาเหตตางๆ ทงนเพอฝกใหผเรยนคดอยางรอบคอบแบบ “คดหนาคด หลง” เสยกอนแลวจงลงมอปฏบต การเรยนทสาคญในขนน คอ การเรยนรวธแกปญหาโดยนาหลกการท เรยนรในขนท ๓ มาใช คาถามประเภททานาย มกจะขนตนประโยคดวยคาวา “ถา” “หาก” “แมนวา” และ ลงทายประโยคดวย “ใชไหม” “อะไรจะเกดขนบาง” คาถามประเภทนเปนการคาดการณลวงหนาและมกจะ เปนคาถามในรปของสมมตฐานเชงทานายผล ในเมอเราแปรเปลยนเหตในอกความหมายหนง คาถามประเภท ทานายนใชในโอกาสทเรานากฎเกณฑทเราคนพบ มาเปนแนวทางในการทานายปรากฏการณใหม ๆ หลก สาคญในการพจารณาวา คาถามใดเปนคาถามประเภททานายเราใชกฎเกณฑทวา คาถามนนเปนการพยากรณ ผลของเหตปจจยหรอไม สรปแลวคาถามประเภททานายเปนคาถาม ททาใหเกดการเรยนรวธตงสมมตฐาน และรวธแกปญหาโดยอาศยหลกการหรอปรากฏการณ กฎเกณฑทคนพบ

๗

๕. ขน “ค” เปนขนของการควบคม และสรางสรรคทงสงแวดลอมภายนอก และสงแวดลอมภายใน เปนขนทนาผลของการแกปญหามาปฏบตใชใน ชวตจรง เพอใหเกดการควบคมสงแวดลอมภายใน(ทางจตใจ) ขนนสงเสรมใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค ฉะนน การเรยนทสาคญในขนนคอ การเรยนรวธสรางสรรค คาถามประเภทควบคมและสรางสรรค มกจะลง ทายประโยคดวยคาวา “ไดอยางไร” “ไดหรอไม” คาถามประเภทนเปนคาถามในกรณทเรานาเอาหลกการ และกฎเกณฑไปประยกตใชแกปญหาในชวตจรง ซงอาจจะกลาวไดอกนยหนงวาเปนคาถามแบบประยกตวทยา ทมงจะควบคมสาเหตเพอใหเกดผลตามทเราตองการ และเปนคาถามทกระตนใหเกดความคดทจะแกปญหา ในลกษณะรเรมสรางสรรค

การเรยนแบบคนพบ (Discovery Learning)

การจดการเรยนรแบบคนพบ เปนกระบวนการเรยนรทเนนใหผเรยนคนหาคาตอบ หรอ ความรดวยตนเอง โดยผสอนจะเปนผสรางสถานการณในลกษณะทผเรยนจะเผชญกบปญหาซงในการ แกปญหานนผเรยนจะใชกระบวนการทตรงกบธรรมชาตของวชาหรอปญหานน เชน ผเรยนจะศกษาปญหา ทางชววทยา กจะใชวธเดยวกนกบนกชววทยา หรอผเรยนจะศกษาปญหาประวตศาสตรกจะใชวธการ เชนเดยวกบนกประวตศาสตรศกษา ดงนน จงเปนวธจดการเรยนการสอนทเนน กระบวนการ เหมาะ สาหรบวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร แตกสามารถใชกบวชาอน ๆ ได ในการแกปญหานนผเรยนจะตอง นาขอมล มาทาการวเคราะห สงเคราะห และสรปเพอใหไดขอคนพบใหมหรอเกดความคดรวบยอดใน เรองนน

การจดการเรยนรแบบคนพบมขนตอนสาคญ คอ

๑. ขนนาเขาสบทเรยน ๒. ขนเรยนร ประกอบดวย ๒.๑ ผสอนใชวธจดการเรยนรแบบอปนยในตอนแรกเพอใหผเรยน

คนพบขอสรป ๒.๒ ผสอนใช การเรยนรแบบนรนย เพอใหผเรยนนาขอสรปทไดในขอ๒.๑ ไปใชเพอเรยนรหรอคนพบขอสรปใหมในตอนท สอง โดยอาศยเทคนคการซกถาม โตตอบ หรออภปรายเพอเปนแนวทางในการคนพบ ๒.๓ ผเรยนสรปขอ คนพบหรอความคดรวบยอดใหม

๓. ขนนาไปใช ผสอนใหผเรยนนาเสนอแนวทางการนาขอคนพบทไดไปใชใน การแกปญหา การเรยนแบบแกปญหา (Problem Solving)

การจดการเรยนรแบบแกปญหา คอ กระบวนการทผสอนเนนใหผเรยนคดแกปญหาอยางเปน กระบวนการ มขนตอน มเหตผลดวยตนเอง โดยเรมตงแตมการกาหนดปญหา วางแผนแกปญหา ตงสมมตฐาน เกบรวบรวมขอมล พสจนขอมล วเคราะหขอมลและสรปผล

ขนตอนการจดการเรยนร ๑.ขนเตรยม (ผสอนศกษาแผนการจดการ เรยนร เนอหาสาระและจดประสงคอยางละเอยด, วาง

แผนการกาหนดกจกรรมเปนขนตอนตามลาดบ) ๒. ขนการเรยนร( กาหนดปญหา วางแผนแกปญหา ตงสมมตฐาน เกบรวบรวมขอมล วเคราะห

ขอมลและ ทดสอบสมมตฐาน และสรปผล) ๓.ขนประเมนผล

๘ การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning)

การเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) คอกระบวนการสรางความร ทกษะ และเจตคตดวยการนาเอาประสบการณเดมของผเรยนมาบรณาการเพอสรางการเรยนรใหมๆ ขน (somiikan.files.wordpress.com/. ๒๕๕๖)

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบประสบการณ ประกอบดวยขนตอน ๕ ขน ดงน ๑. ขนประสบการณ (Experiencing) ใหความรเรองการพดในโอกาสตางๆ สาธตวธการใชอปกรณ และเครองมอตางๆ เชน การใชกลองวดโอ การใชเครองตดตอภาพ การใชเครองควบคมเสยง หลงจากนนแบงนกเรยนออกเปน ๓ กลม ไดแก กลมทหนง ชางภาพ กลมทสอง ควบคมภาพและเสยง กลมทสาม ผประกาศขาวประจาวน ทงสามกลมจะแบงหนาทกนชดเจน โดยครเปนผทใหคาแนะนา กบกบตดตาม ๒. ขนนาเสนอและแลกเปลยนประสบการณ (Publishing) ผทรบผดชอบในการอานขาวแตละวนจะเตรยมขาวสารเพออานใหเพอนๆ ทงโรงเรยนทราบ ในชวงเวลาพกรบประทานอาหาร โดยสามารถรบขาวสารได ๒ รปแบบ คอ รบชมภาพและเสยงทางการโทรทศนภายในโรงเรยน และรบฟงเสยงผานเครองกระจายเสยงของโรงเรยน ๓. ขนอภปรายผล (Discussing) เมอนกเรยนอานขาวเสรจเรยบรอยในแตละวน ครจะตชม และเสนอแนะขอพกพรองของนกเรยน เพอแกไขในครงตอไป ๔. ขนสรปพาดพง (Generalizing) เปนขนของการสรปผลการเรยนรจากทง ๓ ขนขางตน โดยใหเพอนๆ ในชนเรยนรวมกนวเคราะหจดเดน จดทควรพฒนาของแตละบคคล ๕. ขนประยกตใช (Applying) เมอนกเรยนผานกระบวนการจดประสบการณจรงจากการปฏบตทง ๔ ขน นกเรยนจะเกดความรใหมทสามารถประยกตใชในอนาคตตอไป

การเรยนรแบบสรรคนยม (Constructivism)

การเรยนรแบบนมความเชอพนฐานวา “ผ เรยนเปนผสรางความรโดยการอาศยประสบการณแหงชวตทไดรบเพอคนหาความจรง โดยมรากฐานจากทฤษฎจตวทยาและปรชญาการศกษาทหลากหลาย ซงนกทฤษฎสรรคนยมไดประยกตทฤษฎจตวทยาและปรชญาการศกษาดงกลาวในรปแบบและมมมองใหม ซงแบงออกเปน ๒ กลมใหญ คอ

๑. กลมทเนนกระบวนการรคดในตวบคคล (radical constructivism or personal Constructivism or cognitive oriented constructivist theories) เปนกลมทเนนการเรยนรของมนษยเปนรายบคคล โดยมความเชอวามนษยแตละคนรวธเรยนและรวธคด เพอสรางองคความรดวยตนเอง

๒. กลมทเนนการสรางความรโดยอาศยปฏสมพนธทางสงคม (Social constructivism or socially oriented constructivist theories) เปนกลมทเนนวา ความร คอ ผลผลตทางสงคม โดยมขอตกลงเบองตนสองประการ คอ ๑) ความรตองสมพนธกบชมชน ๒) ปจจยทางวฒนธรรมสงคมและประวตศาสตรมผลตอการเรยนร ดงนน ครจงมบทบาทเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนร

๙

เนองจากทฤษฎสรรคนยม ไมใชวธสอน จงใชการตความทฤษฎแลวจงนาไปใชในการจดการเรยนการสอน ดงนนแนวคดในการจดการเรยนการสอนตามแนวทฤษฎสรรคนยม จงมหลากหลาย สามารถประมวลไดดงน (Murphy . ๑๙๗๗ : อางถงใน รตนาภรณ ไตรศร : online)

๑ กระตนใหนกเรยนใชมมมองทหลากหลายในการนาเสนอความหมายของมโนทศน ๒ นกเรยนเปนผกาหนดเปาหมายและจดมงหมายการเรยนของตนเองหรอจดมงหมายของการเรยน

การสอนเกดจากการเจรจาตอรองระหวางนกเรยนกบคร ๓ ครแสดงบทบาทเปนผชแนะ ผกากบ ผฝกฝน ผอานวยความสะดวกในการเรยนของนกเรยน

๔ จดบรบทของการเรยนเชน กจกรรม โอกาส เครองมอ สภาพแวดลอมทสงเสรมวธการคดและการกากบเกยวกบการรบรของตนเอง

๕ นกเรยนมบทบาทสาคญในการสรางความรและกากบการเรยนรของตนเอง ๖ จดสถานการณการเรยน สภาพแวดลอม ทกษะ เนอหา และงานทเกยวของกบนกเรยนตาม

สภาพทเปนจรง ๗ ใชขอมลจากแหลงปฐมภมเพอยนยนตามสภาพการณทเปนจรง

๘ เสรมสรางความรดวยตนเอง ดวยการเจรจาตอรองทางสงคมและการเรยนรรวมกน ๙. พจารณาความรเดม ความเชอ ทศนคต ของนกเรยนประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอน

๑๐ สงเสรมการแกปญหา ทกษะการคดระดบสงและความเขาใจเรองงทเรยนอยางลกซง ๑๑. นาความผดพลาด ความเชอทไมถกตองของนกเรยนมาใชใหเปนประโยชนตอการเรยนร ๑๒.

สงเสรมใหนกเรยนคนหาความรอยางอสระ วางแผนและการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายการเรยนรของตนเอง

๑๓. ใหนกเรยนไดเรยนรงานทซบซอน ทกษะ และความรทจาเปนจากการลงมอปฏบตดวยตนเอง ๑๔. สงเสรมใหนกเรยนสรางความสมพนธระหวางมโนทศนของเรองทเรยน ๑๕. อานวยความสะดวกในการเรยนรของนกเรยนโดยใหคาแนะนาหรอใหทางานรวมกบผอน ๑๖. วดผลการเรยนรของนกเรยนตามสภาพทเปนจรงขณะดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ขนตอนของการจดการเรยนรทเนนผเรยนสรางความรตามแนว Constructivism มขนตอนท

นาสนใจดงน ๑. ขนนา (orientation) เปนขนทผเรยนจะรบรถงจดมงหมายและมแรงจงใจในการเรยนบทเรยน ๒. ขนทบทวนความรเดม (elicitation of the prior knowledge) เปนขนทผเรยนแสดงออกถง

ความรความเขาใจเดมทมอยเกยวกบเรองทจะเรยน วธการใหผเรยนแสดงออก อาจทาไดโดยการอภปรายกลม การใหผเรยนออกแบบโปสเตอร หรอการใหผเรยนเขยนเพอแสดงความรความเขาใจทเขามอย ผเรยนอาจเสนอความรเดมดวยเทคนคผงกราฟฟก (graphic organizers) ขนนทาใหเกดความขดแยงทางปญญา (cognitive conflict) หรอเกดภาวะไมสมดล (unequillibrium)

๓. ขนปรบเปลยนความคด (turning restructuring of ideas) นบเปนขนตอนทสาคญหรอเปนหวใจสาคญตามแนว Constructivism ขนนประกอบดวยขนตอนยอย ดงน

๓.๑ ทาความกระจางและแลกเปลยนเรยนรระหวางกนและกน (clarification and exchange of ideas) ผเรยนจะเขาใจไดดขน เมอไดพจารณาความแตกตางและความขดแยงระหวางความคดของตนเองกบของคนอน ผสอนจะมหนาทอานวยความสะดวก เชน กาหนดประเดกกระตนใหคด

๑๐

๓.๒ การสรางความคดใหม (Construction of new ideas) จากการอภปรายและการสาธต ผเรยนจะเหนแนวทางแบบวธการทหลากหลายในการตความปรากฏการณ หรอเหตการณแลวกาหนดความคดใหม หรอความรใหม

๓.๓ ประเมนความคดใหม (evaluation of the new ideas) โดยการทดลองหรอการคดอยางลกซง ผเรยนควรหาแนวทางทดทสดในการทดสอบความคดหรอความรในขนตอนนผเรยนอาจจะรสกไมพงพอใจความคดความเขาใจทเคยมอย เนองจากหลกฐานการทดลองสนบสนนแนวคดใหมมากกวา

๔. ขนนาความคดไปใช (application of ideas) เปนขนตอนทผเรยนมโอกาสใชแนวคดหรอความรความเขาใจทพฒนาขนมาใหมในสถานการณตาง ๆ ทงทคนเคยและไมคนเคย เปนการแสดงวาผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย การเรยนรทไมมการนาความรไปใชเรยกวา เรยนหนงสอไมใชเรยนร

๕. ขนทบทวน (review) เปนขนตอนสดทาย ผเรยนจะไดทบทวนวา ความคด ความเขาใจของเขาไดเปลยนไป โดยการเปรยบเทยบความคดเมอเรมตนบทเรยนกบความคดของเขาเมอสนสดบทเรยน ความรทผเรยนสรางดวยตนเองนนจะทาใหเกดโครงสรางทางปญญา (cognitive structure) ปรากฏในชวงความจาระยะยาว (long-term memory) เปนการเรยนรอยางมความหมาย ผเรยนสามารถจาไดถาวรและสามารถนาไปใชไดในสถานการณตาง ๆ เพราะโครงสรางทางปญญาคอกรอบของความหมาย หรอแบบแผนทบคคลสรางขน ใชเปนเครองมอในการตความหมาย ใหเหตผลแกปญหา ตลอดจนใชเปนพนฐานสาหรบการสรางโครงสรางทางปญญาใหม นอกจากนยงทบทวนเกยวกบความรสกทเกดขน ทบทวนวาจะนาความรไปใชไดอยางไร และยงมเรองใดทยงสงสยอยอกบาง

การเรยนรจากการสอนแบบเอส ไอ พ

การสอนแบบเอส ไอ พ เปนรปแบบการสอนทพฒนาขนเพอฝกทกษะทางการสอนใหกบผเรยนระดบอดมศกษา สาขาวชาการศกษาใหมความรความเขาใจ และความสามารถเกยวกบทกษะการสอน โดยผลทเกดกบผเรยนมผลทางตรง คอ การมทกษะการสอน การมความร ความเขาใจเกยวกบทกษะทางการสอนและผลทางออม คอ การสรางความรดวยตนเอง ความรวมมอในการเรยนร และความพงพอใจในการเรยนร วธการทใชในการสอน คอ การทดลองฝกปฏบตจรงอยางเขมขน ตอเนอง และเปนระบบ โดยการสอนแบบจลภาค มทใหผเรยนทกคนมบทบาทในการฝกทดลองตงแตเรมตนจนสนสดการฝก ขนตอนการสอน คอ ขนความรความเขาใจ ขนสารวจ วเคราะหและออกแบบการฝกทกษะ ขนฝกทกษะ ขนประเมนผล โครงสรางทางสงคมของรปแบบการสอนอยในระดบปานกลางถงตา ในขณะทผเรยนฝกทดลองทกษะการสอนนน ผสอนตองใหการชวยเหลอสนบสนนอยางใกลชด สงทจะทาใหการฝกเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล คอ ความพรอมของระบบสนบสนน ไดแก หองปฏบตการสอน หองสอเอกสารหลกสตรและการสอน และเครองมอโสตทศนปกรณตาง ๆ ทเกยวของ

๑๑

การเรยนรทใชวธสรางผลงานจากการตกผลกทางปญญา (Crystal-Based Approach)

การเรยนรทใชวธสรางผลงานจากการตกผลกทางปญญา (Crystal-Based Approach) เปนการสงเสรมใหผ เรยนไดสรางสรรคความรความคดดวยตนเองดวยการรวบรวม ทาความเขาใจ สรป วเคราะห และสงเคราะหจากการศกษาดวยตนเอง เหมาะสาหรบบณฑตศกษา เพราะผ เรยนทเปนผใหญ มประสบการณเกยวกบศาสตรทศกษามาในระดบหนงแลว

วธการเรยนรเรมจากการทาความเขาใจกบผ เรยนใหเขาใจวตถประสงคของการเรยนรตามแนวน จากนนทาความเขาใจในเนอหาและประเดนหลก ๆ ของรายวชา มอบหมายใหผ เรยนไปศกษาวเคราะหเอกสาร แนวคดตามประเดนทกาหนด แลวใหผ เรยนพฒนาแนวคดในประเดนตาง ๆ แยกทละประเดน โดยใหผ เรยนเขยนประเดนเหลานนเปนผลงานในลกษณะทเปนแนวคดของตนเองทผานการกลนกรอง วเคราะหเจาะลกจนตกผลกทางความคดเปนของตนเอง จากนนจงนาเสนอใหกลมเพอนไดชวยวเคราะห วจารณอกครง

การเรยนรทเนนการวจยเพอสรางองคความร

การเรยนรทเนนการวจยเพอสรางองคความร (Research–based Learning) การเรยนรทเนนการวจยถอไดวาเปนหวใจของบณฑตศกษา เพราะเปนการเรยนทเนนการแสวงหาความรดวยตนเองของผ เรยนโดยตรง เปนการพฒนากระบวนการแสวงหาความร และการทดสอบความสามารถทางการเรยนรดวยตนเองของผ เรยน โดยรปแบบการเรยนการสอนอาจแบงไดเปน ๔ ลกษณะใหญ ๆ ไดแก การสอนโดยใชวธวจยเปนวธสอน การสอนโดยผ เรยนรวมทาโครงการวจยกบอาจารยหรอเปนผชวยโครงการวจยของอาจารย การสอนโดยผ เรยนศกษางานวจยของอาจารยและของนกวจยชนนาในศาสตรทศกษา และการสอนโดยใชผลการวจยประกอบการสอน

การเรยนรจากการทางาน (Work-based Learning) การเรยนรจากการทางาน (Work-based Learning) เปนการจดการเรยนการสอนทสงเสรมผ เรยนใหเกดพฒนาการทกดาน ไมวาจะเปนการเรยนรเนอหาสาระ การฝกปฏบตจรง ฝกฝนทกษะทางสงคม ทกษะชวต ทกษะวชาชพ การพฒนาทกษะการคดขนสง โดยสถาบนการศกษามกรวมมอกบแหลงงานในชมชน รบผดชอบการจดการเรยนการสอนรวมกน ตงแตการกาหนดวตถประสงค การกาหนดเนอหากจกรรม และวธการประเมน

๑๒ รายการอางอง

การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning). สบคนเมอวนท ๙ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก http://somiikan.files.wordpress.com/

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. (๒๕๕๖). การเรยนรดวยโครงงาน (Project-based Learning). สบคนเมอวนท ๘ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก http://www.vcharkarn.com/vcafe/๒๐๒๓๐๔

ธนสร กรมย และสมาล สมนก. (๒๕๕๖). การดาเนนกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem- Based Learning: PBL) และผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาระเบยบวธวจย (The Problem- Based สบคนเมอวนท ๘ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก http://bus.eau.ac.th/docs/article_๐๓.pdf] รตนาภรณ ไตรศร . (๒๕๕๖). การเรยนรตามแนวคดของทฤษฎสรรคนยม Constructivism

สบคนเมอวนท ๑๕ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก www.donbomsc.com/.../download.php สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. (๒๕๕๖) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. สบคนเมอวนท

๙ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก http://www.qa.kmutnb.ac.th สวทย มลคา. (๒๕๕๖). การจดการเรยนรแบบ KWL (Know – Want - Learned) สบคนเมอวนท ๑๐ ธนวาคม ๒๕๕๖, จากhttp://www.gotoknow.org/posts/๓๑๗๐๕๖ สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (๒๕๕๓). คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษาระดบอดมศกษา. กรงเทพมหานคร : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. (๒๕๔๐). ทฤษฎกระบวนการกลม. สบคนเมอวนท ๑๐ ธนวาคม

๒๕๕๖, จาก http://seemalanonech.wordpress.com

๑๓

การวจยในชนเรยน ความสาคญของการวจยในชนเรยน

การวจยในชนเรยนมความสาคญตอวงการวชาชพครเปนอยางยง เนองจากครจาเปนตองพฒนา หลกสตร วธการเรยนการสอน การจงใจใหผเรยนเกดความอยากรอยากเรยน การพฒนาพฤตกรรม ผเรยน การเพมสมฤทธผลการเรยน และการสรางบรรยากาศการเรยนร เพอใหเกดการเรยนรไดอยางม ประสทธภาพ การวจยในชนเรยนเปนการเปลยนแปลงบทบาทดงเดมของครทมความเชยวชาญ และสนใจเรองการสอนโดยเนนเนอหาสาระของบทเรยน จงทมเทการศกษา คนควา หาขอมล ทฤษฎ ท เปนสวนหนงของหลกสตร มากกวาการศกษาวธการพฒนาหรอปรบปรงการเรยนรของผเรยน ผลงานของ อาจารยสวนใหญจงเปนผลงานหนงสอ ตารา บทความหรอเอกสารทางวชาการมากกวาผลงานวจย

ปจจบน การวจยมบทบาทเพมขนเนองจากการขยายตวทางการศกษา ทเปดระดบการศกษาถงขน ปรญญาโทและปรญญาเอกในประเทศไทย ทาใหมการเรยนการสอนระเบยบวธวจย ตลอดจนการ กาหนดใหทาวทยานพนธในระดบบณฑตศกษา จงมผรวธการทาวจยเพมขน ทสาคญคอการขอกาหนด ตาแหนงทางวชาการ หรอ การเลอนระดบของผอยในสายวชาชพทางการศกษา มขอกาหนดใหสงผลงาน วชาการและงานวจย เปนสวนหนงของการพจารณา ผทอยในแวดวงการศกษาจงตองหนมาสนใจเรองของ การวจยเพมขน ประกอบกบการทกฎหมายไดกาหนดใหมการสงเสรมการวจยในมาตรา ๒๔ ดงน มาตรา ๒๔ การจดกระบวนการเรยนร

….(๕) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอมสอการเรยน และอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร รวมทงความสามารถใชการวจย เปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอน และแหลงวทยาการตางๆ

ดวยปจจยดงกลาวจงทาใหครอาจารยตองเปลยนบทบาทจากผสอนมาเปนผวจยเพอมสวนรวมในการพฒนาการสอน การเรยนรของผเรยน และการพฒนาวชาชพครเพมขน (วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. ๒๕๕๖) ความหมายของการวจยในชนเรยน

จากการศกษาเอกสารทเกยวของ พบวา คาทใชในการวจยในชนเรยน มหลายคาไดแก ๑) การวจยปฏบตการ (action research) ๒) การวจยในชนเรยน (classroom research) ๓) การวจยของคร (teacher research) ๔) การวจยปฏบตการในชนเรยน (classroom action research) ๕) การวจยการเรยนการสอน (learning research) ในทนผเขยนขอใชคาวา การวจยในชนเรยน เพราะเปนคาทใชกนแพรหลายและเปนทรจกของครและบคลากรทางการศกษา การวจยในชนเรยนไดมนกวชาการ นกวจยใหความหมายไวหลายทาน สวมล วองวาณช (๒๕๔๔) ไดสงเคราะหนยามเกยวกบการวจยปฏบตการในชนเรยนแลวสรปวาการวจยปฏบตการในชนเรยนคอการวจยททาโดยครผสอนในหองเรยนเพอ แกปญหาทเกดขนในหองเรยน และนาผลมาใชในการปรบปรงการเรยนการสอนเพอใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยน เปนการวจยทตองทาอยางรวดเรว นาผลไปใชทนทและสะทอนขอมลเกยวกบการปฏบตงานตาง ๆ ของตนเองใหทงตนเองและกลมเพอนรวมงานในโรงเรยนไดมโอกาสอภปรายแลกเปลยนความคดเหนในแนวทางทไดปฏบต และนาผลทเกดขนเพอพฒนาการเรยนการสอนตอไป

๑๔ ลกษณะสาคญของการวจยในชนเรยน

สวมล วองวาณช (๒๕๔๘, หนา ๒๒) ไดสรปลกษณะสาคญของการวจยในชนเรยนไววา เปนการวจยตองมการดาเนนงานทเปนวงจรตอเนอง มกระบวนการทางานแบบมสวนรวม และ เปนกระบวนการทเปนสวนหนงของการทางานปกต เพอใหไดขอคนพบเกยวกบการแกปญหาทสามารถปฏบตไดจรง ดงน

การวจยในชนเรยนคอ การวจยทมลกษณะดงน ใคร ครผสอนในหองเรยน ทาอะไร ทาการแสวงหาวธการแกไขปญหา ทไหน ทเกดขนในหองเรยน เมอไร ในขณะทการเรยนการสอนกาลงเกดขน อยางไร ดวยวธการวจยทมวงจรการทางานตอเนองและสะทอนกลบการ

ทางานของตนเอง (Self – Refection) โดยมขนตอนหลก คอ การทางานตามวงจร PAOR (Plan, Act, Observe, Reflect)

เพอจดมงหมายใด มจดมงหมายเพอพฒนาการเรยนการสอนใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยน

ลกษณะเดนการวจย เปนกระบวนการวจยททาอยางรวดเรว โดยครผสอนนาวธการแกปญหาทตนเองคดขนไปทดลองใชกบผเรยนทนท และสงเกตผลการแกปญหานน มการสะทอนผลและแลกเปลยนประสบการณกบเพอนครในโรงเรยนเปนการวจยแบบรวมมอ (Collaborative Research)

รปแบบของการวจยในชนเรยน

การวจยในชนเรยนสามารถดาเนนการได ๒ รปแบบใหญ ๆ คอ (นลรตน นวกจไพฑรย. ๒๕๕๖) ๑. การดาเนนการวจยเพอทาความเขาใจปญหา หรอสถานการณในชนเรยน โดยใชระเบยบวธวจยเชง

บรรยาย ซงจะเรยกการวจยแบบนวา การวจยในชนเรยน มรปแบบการวจยดงน ๑.๑ การสารวจในชนเรยน เปนการสารวจเพอทาความเขาใจเกยวกบขอเทจจรง ความร ความคด

พฤตกรรม ปญหา หรอสงทผสอนตองการอยากร วธการสารวจอาจใชแบบสอบถาม การสมภาษณ เชน ความพงพอใจตอการเรยนโดยใชทกษะกระบวนการกลมของนกเรยน ปญหาการประเมนผลตามสภาพจรง การเปรยบเทยบความสนใจในการเรยนวชาพละของนกเรยนชายกบนกเรยนหญง เปนตน

๑.๒ การศกษาเชงสหสมพนธ เปนการศกษาวจยเพอดความสมพนธระหวางตวแปร เชน ความสมพนธระหวางคะแนนจากการสอบกบคะแนนจากแฟมสะสมงานของนกเรยน ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนกบพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน เปนตน

๑.๓ การศกษาเฉพาะกรณ เปนการวจยทมงศกษานกเรยนเปนรายบคคล หรอเฉพาะกลม โดยมงไปทนกเรยนทมพฤตกรรมพเศษ เชนนกเรยนทมพฤตกรรมกาวราว นกเรยนทมสมาธสน นกเรยนทมทกษะบางอยางเดนกวาคนอน เปนตน การศกษาลกษณะนเปนการศกษาในเชงลกเพอใหไดขอมลมากทสด

๑๕ ๑.๔ การวเคราะหปฏสมพนธในชนเรยน เปนการวจยเพอทาความเขาใจพฤตกรรมเชงปฏสมพนธระหวางนกเรยนในกลม นกเรยนในชน และปฏสมพนธกบคร โดยเนนการศกษา พฤตกรรมทแสดงออก อาจะใชวธการสงเกต ใชเทคนคสงคมมต เชน การศกษาพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยน การศกษาพฤตกรรมการชวยเหลอเดกพเศษจากเดกปกต เปนตน

๑.๕ การศกษานเวศวทยาในชนเรยน เปนการศกษาภาพรวมของชนเรยนในทกดานเพอทาความเขาใจอยางลกซง เหมาะสาหรบการทาความเขาใจชนเรยนทมความพเศษบางอยาง เชน สภาพการเรยนการสอนตามหลกสตรปจจบนทเออตอการสอนแบบคละเดกปกตกบเดกพเศษ หรอไม

๑.๖ การวเคราะหเนอหา เปนการศกษาเพอทาความเขาใจเกยวกบหลกสตรและเนอหาวชา จะเปนการวเคราะหเอกสาร เชน การวเคราะหภาพประกอบในหนงสอเรยนวชาสงคมศกษาชนประถมศกษาปท ๖ การวเคราะหเนอหาทสงเสรมความเขมแขงในครอบครวของหนงสออานประกอบระดบมธยมศกษา เปนตน รปแบบการวจยเพอทาความเขาใจปญหา หรอสถานการณในชนเรยนทง ๖ รปแบบ ขางตน จะเปนการวจยในชนเรยนทครมกศกษาวจยเพอเปนฐานในการทาวจยปฏบตการในชนเรยน ใชระเบยบวธวจยเชงบรรยาย

๒. การดาเนนการวจยเพอแกปญหา หรอพฒนาผเรยน เปนลกษณะการวจยเชงปฏบตการ action research มงเนนใชผลการวจยเพอแกปญหาหรอพฒนาผเรยน มกระบวนการในการดาเนนการ ๔ ขนตอน คอกระบวนการ PAOR ประกอบดวย การวางแผน (plan) การปฏบตตามแผน (act) การสงเกตตรวจสอบผลจากการปฏบต (observe) และการสะทอนผล (reflect) ซงกระบวนการทง ๔ ขนตอนเปนกระบวนการทดาเนนการตอเนองในลกษณะบนไดเวยน ซงจะเรยกการวจยแบบนวา การวจยปฏบตการในชนเรยน

ขนตอนของการวจยในชนเรยน

การวจยปฏบตการในชนเรยนม ขนตอนการดาเนนการดงน ๑. ขนการวางแผน (plan) ประกอบดวยกจกรรมตอไปน ๑.๑ การวเคราะหและสารวจปญหา เพอนาไปสการวจยปฏบตการในชนเรยน

ขนตอนนประกอบดวยรายละเอยดทครควรดาเนนการไดแก วเคราะหสภาพปจจบนเกยวกบปญหาการเรยนรของผเรยนและสภาพการจดกระบวนการเรยนรวาเปนอยางไร ปญหาใดเปนปญหาเรงดวนหรอมผลตอการเรยนรของผเรยนมากทสดทจาเปนตองแกไขหรอพฒนาใหผเรยนมมากขนกวาทเปนอย สาหรบแหลงปญหาวจยไดจากการประเมนผลการเรยนรอาจเกดขนในระหวางการจดการเรยนรทผสอนไดสงเกตและบนทกไวหรอไดจากการตรวจรองรอยการปฏบตงานของผเรยนและหลกฐานอน ๆ ทไดจากการวดผลตามสภาพจรง รวมทงขอมลการประเมนการเรยนรหลงสนสดการเรยนการสอน หลงจากนนจงพจารณาคดเลอกปญหาทจาเปนเรงดวนทตองแกไขพรอมทงวเคราะหสาเหตของปญหา เพอนาไปสการคนหานวตกรรมในการแกปญหาในขนตอนตอไป

๑.๒ ขนศกษาทฤษฎ หลกการเกยวกบการจดการเรยนร เทคนควธการจดการเรยนร เพอหาแนวทางตาง ๆ ของการแกปญหา เมอไดปญหาวจยแลวกอนทจะตดสนใจเลอกวธการทจะใชแกปญหา ครควรศกษาทฤษฏ แนวคด หรอหลกการทเกยวกบการจดการเรยนร เทคนควธการตาง ๆ ทเหมาะสมกบปญหาวจย ซงผวจยสามารถศกษาจากเอกสาร ตารา งานวจยบทความหรอการสอบถามผเชยวชาญในเรองนน ๆ

๑.๓ เลอกนวตกรรมหรอวธการทนามาใชในการแกปญหา เปนขนตอนทเกดขนหลงจากทครวเคราะหปญหา คดเลอกปญหาทจาเปนเรงดวนทตองแกไขรวมทงวเคราะหคนหาสาเหตเพอนาไปสการคนหานวตกรรมมาใชแกปญหาใหสอดคลองกบสาเหต เชน สาเหตเนองวธการจดการเรยนรไมเหมาะสมหรอไม

๑๖ สามารถดาเนนการไดตามกระบวนการทวางไวครตองหาวธการใหม หรอพบวาขาดสอการเรยนการสอนทมประสทธภาพครกผลตหรอจดหาสอมาใชแกปญหา ในการดาเนนการขนนตองใชความรทไดจากการศกษาทฤษฎทเกยวของ

๑.๔ การเขยนเคาโครงการวจย เปนการนาผลของการวางแผนการวจยมาจดทาเปน โครงการ เพอเปนแนวทางในการดาเนนการวจยในขนตอไป

๒. ขนการปฏบตตามแผน (action) ประกอบดวยกจกรรมตอไปน ๒.๑ การจดทาแผนการเรยนรและการพฒนานวตกรรมทใชในการวจย ในขนน ผวจยจะตองจดทาแผนการเรยนรของเนอหาทใชในการวจยโดยใชนวตกรรมหรอวธการทเลอกไว จดทาแผนการจดการเรยนรตามรปแบบของแผนการเรยนรตามปกต ๒.๒ การสรางเครองมอวดผลการเรยนร หลงการจดการเรยนรครผสอนตองมการวดผลการเรยนร ซงตองใชเครองมอวดผลการเรยนร ผวจยจะตองพจารณาวาจะใชเครองมอใดทสามารถรวบรวมขอมลไดครบถวน เหมาะสมกบลกษณะของขอมลทตองการวด เครองมอวดผลการเรยนรมหลายชนดเชน แบบทดสอบ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบทดสอบการปฏบต แบบประเมนผลงาน เปนตน ๒.๓ การปฏบตการสอน เมอครจดทาแผนการจดการเรยนรและสรางนวตกรรมหรอสอการเรยนรทใชในการเรยนรเรยบรอยแลว กนามาดาเนนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรไดเลย ๓. ขนการสงเกตผลทเกดขนจากการปฏบตตามแผน (observe) เปนขนตอน ของการเกบรวบรวมขอมลผลของการนานวตกรรม วธการแกปญหาไปใช หรอผลการเรยนร ทเกดขนโดยใชเครองมอวดผล และนาขอมลทไดมาวเคราะหขอมลและนาเสนอผลทไดจากการใช วธการหรอนวตกรรมในการแกปญหานน ๆ

๔. ขนการสะทอนผลหรอการสะทอนความคด (reflect) เปนขนตอนทครนาผล ทไดจากการใชนวตกรรมมาสะทอนผลการดาเนนงาน พรอมทงสรปบทเรยนกบบคคลทเกยวของ เชน เพอนคร ผปกครองนกเรยน และผบรหาร ผลสรปทไดจากขนตอนนจะนาไปสการปรบปรงและแกไขการปฏบตงานของคร ซงครสามารถนาผลทไดไปวางแผนการปฏบตงานของตนตอไป รายการอางอง นลรตน นวกจไพฑรย. (๒๕๕๖). การวจยปฏบตการในชนเรยน. สบคนเมอวนท ๑๔ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก

http://edu.nstru.ac.th/edunstru_thai/research/fileresearch/๐_๐๔๐๗๑๒_๑๔๓๑๒๗.pdf วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. (๒๕๕๖). การวจยในชนเรยน. สบคนเมอวนท ๑๓ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก

http://www.nrru.ac.th/rdi/file_mineclass/mineclass_file_๒.pdf สวมล วองวาณช. (๒๕๔๘). การวจยปฏบตการในชนเรยน. พมพครงท ๘. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

๑๗

การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ความสาคญของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานถอไดวาเปนนวตกรรมการเรยนรทเกดในยคปฏรปอยางแทจรง เพราะในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตมฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๔๕) ไดใหความสาคญของการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานทงการสรางและการใชการวจย โดยกลาวถงแนวทางการจดการศกษา ในหมวด ๔ มาตรา ๒๔ (๕) วา กระบวนการเรยนรตองสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร และมาตรา ๓๐ สงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา จากบทบทบญญตดงกลาว การเรยนรคการวจยจงเปนสงทผสอนจะตองตระหนกและนาไปปฏบตอยางจรงจง เพอใหเกดผลลพธตอผเรยนใหมากทสด ความหมายการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

ทศนา แขมมณ (๒๕๕๕) ใหความหมายวา เปนการจดสภาพการณของการเรยน การสอนทใหผเรยนใชกระบวนการวจยหรอผลการวจยเปนเครองมอ ในการเรยนรเนอหาสาระตางๆ โดยอาจใชผลการวจยเปนเนอหาสาระในการเรยนร ใชกระบวนการวจยในการศกษาเนอหาสาระ หรอใหผเรยนลงมอทาวจยโดยตรง

แนวคดทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนรโดยการวจยเปนฐาน

การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐานเปนรปแบบหนงทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยมแนวคดพนฐาน เปนวธการทสงเสรมใหผเรยนไดแสวงหาความรดวยตนเอง สอดคลองกบแนวคดทฤษฎการเรยนรอนๆ ไดแก การเรยนรแบบการสรางองคความร (อมรวชช นาครทรรพ. ๒๕๔๗) การเรยนรแบบสบสอบ (Griffiths. ๒๐๐๔) การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก (ปทบ เมธาคณวฒ. ๒๕๔๗) และการเรยนรเชงรก (กฤษดา กรดทอง. ๒๕๕๖) กลาวคอ

การเรยนรแบบการสรางองคความร (constructivism) การเรยนรตามแนวคดทฤษฎนมความเชอวาผเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเองได การเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวผเรยน ผเรยนเปนผองคสรางความรจากความสมพนธระหวางสงทพบเหนกบความรทมอยเดม (อมรวชช นาครทรรพ. ๒๕๔๗) ดงนน การจดการเรยนรทมประสทธภาพตามแนวคดนกคอ คนหาวธเรยนใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยผสอนจะตองจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม เพอใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงมากทสด

การเรยนรแบบสบสอบ (inquiry method) เปนรปแบบการจดการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการ โดยผสอนจะกระตนใหผเรยนเกดคาถาม เกดความคด และลงมอเสาะแสวงหาความร เพอนามาประมวลหาคาตอบหรอขอสรปดวยตนเอง โดยผสอนเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนรในดานการสบคนหาแหลงความร การวเคราะห การสรปขอมล การอภปรายโตแยงทางวชาการ และการทางานรวมกนกบผอน (ทศนา แขมมณ. ๒๕๕๕)

๑๘

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (problem – based learning หรอ PBL) เปนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนเครองมอใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมาย โดยผสอนจดสภาพการณใหผเรยนเผชญปญหาหรออาจนาผเรยนไปเผชญกบสถานการณจรง (ทศนา แขมมณ. ๒๕๕๕) ปญหาทนามาใชควรมลกษณะคลมเครอ ไมชดเจน มหลายคาตอบ เพอใหผเรยนไดฝกทกษะในการคดหลายรปแบบเชน การคดวจารณญาณ คดวเคราะห คดสงเคราะห และคดสรางสรรค (ยรรยง สนธงาม. ๒๐๑๓)

การเรยนรแบบเชงรก (active learning) เปนกระบวนการเรยนรทผเรยนไดลงมอกระทาและไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทไดกระทาลงไป ซงจะทาใหการเรยนรมความหมายและถาวรมากยงขน (กฤษดา กรดทอง. ๒๕๕๖) การจดการเรยนรแบบเชงรก จงเปนการเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด เรยนรความรบผดชอบรวมกน ใชกระบวนการคดขนสง จดระบบการเรยนรดวยตนเอง ความรเกดจากประสบการณ การสรางองคความร และการสรปทบทวนของผเรยน (ปยะฉตร จตตธรรม และคณะ. ๒๕๕๔)

รปแบบการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

การจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน ม ๔ รปแบบ ดงน (ทศนา แขมมณ. ๒๕๕๕)

๑. ผสอนใชผลการวจยในการจดการเรยนร ผสอนจะนาผลการวจยมาใชประกอบใน การจดการเรยนรใหผเรยนไดเรยนร หรอจดใหผเรยนศกษาคนควางานวจยดวยตนเอง เพอชวยขยายขอบเขตความรใหผเรยนไดรบความรททนสมย และคนเคยกบแนวคดวจย ๒. ผเรยนเปนผใชผลการวจยในการเรยนร ตวผเรยนเองเปนผสนใจใฝเรยนรทจะคนหาคาอธบาย ขอมลตางๆ มาสนบสนนสงทตนกาลงสนใจทจะสบคน และศกษางานวจยทเกยวของกบสาระทตนเรยนร เพอเพมเตมและตอยอดความรเชงกวางและเชงลกมากขน ๓. ผสอนใชกระบวนการวจยในการจดการเรยนร ผสอนใชกระบวนการวจยครบทกขนตอนหรอใชเปนบางขนตอนกไดมาใชในการจดการเรยนร ทงนจะตองพจารณาถงความเหมาะสมของเนอหาวชาและวยของผเรยนประกอบการจดการเรยนรดวย ๔. ผเรยนใชกระบวนการวจยในการเรยนร ผเรยนอาจจะใชกระบวนการครบทกขนตอนหรอใชบางขนตอนกได แตผสอนมวตถประสงคทชดเจนวาตองการใหผเรยนเรยนรดวยการกระทา หรอทาวจยเพอองคสรางความร คนควาหาความรจากการลงมอปฏบตของตนเอง ผสอนจะมบทบาทเปนเพยงผจดการ ใหคาแนะนา ใหผเรยนลงมอทาวจยดวยตนเอง อาจอยในรปการทารายงานเชงวจย หรอทาวจยฉบบจว (baby research) เปนตน วธจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

1. เลอกรปแบบการวจยทใชในการจดการเรยนร 2. วเคราะหจดประสงคการเรยนรและเนอหา 3. จดทาแผนการจดการเรยนรทสอดแทรกการวจยเปนฐาน 4. จดกจกรรมการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน 5. การวดและประเมนผลการจดการเรยนรโดยใชการวจยเปนฐาน

๑๙

รายการอางอง กฤษดา กรดทอง (๒๕๕๖). การจดการเรยนการสอนแบบ Research-Based Learning (RBL). สบคนเมอวนท ๒๕ ตลาคม ๒๕๕๖, จาก http://isdc.rsu.ac.th/kmweblog.php?page=detail&id=๒๐ ทศนา แขมมณ. (๒๕๕๕). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ (พมพครงท ๕). กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ปทบ เมธาคณวฒ. (๒๕๔๗). การเรยนการสอนโดยใชกระบวนการวจย. ใน ไพฑรย

สนลารตน (บรรณาธการ), การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน (พมพครงท ๓, หนา ๒๑-๓๗). กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปยะฉตร จตตธรรม และคณะ. (๒๕๕๔). เอกสารการบรรยายเรอง Active Learning วถแหงการจดการเรยนการสอนในระดบอดมศกษายคใหม. สบคนเมอวนท ๑๕ ตลาคม ๒๕๕๖, จาก http://www.academic.hcu.ac.th

ยรรยง สนธงาม. (๒๐๑๓). การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน Problem – based Learning

(PBL). สบคนเมอวนท ๒๐ ธนวาคม ๒๕๕๖, จาก http://www.vcharkarn.com

อมรวชช นาครทรรพ. (๒๕๔๗). เรยนรควจย: กรณการสอนดวยกระบวนการวจยภาคสนาม วชาการศกษากบสงคม คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ใน ไพฑรย

สนลารตน (บรรณาธการ), การเรยนการสอนทมการวจยเปนฐาน (พมพครงท ๓, หนา ๓๘-๖๐). กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Griffiths, R. (๒๐๐๔). Knowledge production and the research-teaching nexus: The case of the built environment disciplines. Studies in Higher Education, ๒๙(๖), ๗๐๙-๗๒๖.