เอกสารแนะน าpsl-rrc.ricethailand.go.th/web/images/image/File/rice3/14.pdf ·...

เอกสารแนะน าเอกสารแนะน า

ศนยวจยขาวพษณโลก

ส านกวจยและพฒนาขาว กรมการขาว

พ.ศ. 2557

เอกสารแนะน าเอกสารแนะน า


สารบญ

หนา

ขอมลทวไป 1

ประวต 1

สถานทตง แหลงนา ลกษณะดน 2

สภาพฟาอากาศ พนทและการใชประโยชน 3

แผนผงศนยวจยขาวพษณโลก 4-5

พนทรบผดชอบ 6

โครงสรางและอตรากาลง 7

จานวนบคลากรนกวจย

ภารกจตามนโยบายกรมการขาว 8

งบประมาณป 2552-2557 11

โครงการวจยทดาเนนการในป พ.ศ. 2557 11

บทบาทและหนาทของนกวจย 12

งานสนบสนน ทดสอบ จาแนกและบรการวเคราะห 14

จากหองปฏบตการ

องคกรเครอขายการทางานวจยรวมกบศนยวจยขาวพษณโลก 15

ภารกจอนๆ ทกรมการขาวมอบหมายในพนทรบผดชอบ 16

ภารกจอน ๆ ในพนทจงหวดรบผดชอบ (พจตร) 18

ผลงานดานการปรบปรงพนธขาว 19

ผลงานเอกสารวชาการและเอกสารเผยแพร 25

แผนทแสดงความเหมาะสมของดนในการปลกขาว 29-34

ของจงหวดตางๆ ในเขตภาคเหนอตอนลาง

แผนทแสดงกลมพนธขาวทปลกในเขตภาคเหนอตอนลาง 35


วสยทศน

“เปนองคกรชนน ำในกำรวจย ผลตเมลดพนธ

และกำรจดกำรองคควำมรเรองขำว ในเขตภำคเหนอตอนลำง”

1


ขอมลทวไป

1.ประวต

ศนยวจยขาวพษณโลก กอตงขนในป พ.ศ.2505 ในชอ “สถานทดลอง

ขาวพษณโลก” ไดรบมอบหมายใหรบผดชอบการคนควาวจยเกยวกบขาว และ

พฒนา การทานาในเขตพนทจงหวดพษณโลก พจตร สโขทย และตาก สงกดกอง

บารงพนธ กรมการขาว กระทรวงเกษตร และในป พ.ศ. 2526 ไดรบการยกระดบ

เปน “ศนยวจยขาวพษณโลก” สงกดสถาบนวจยขาว กรมวชาการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ในป พ.ศ. 2549 สถาปนากรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ศนยวจยขาวพษณโลก อยภายใตสงกดสานกวจยและพฒนาขาว กรมการขาว

2


2.สถานทตง

450 หม 15 ถนนมตรภาพ (พษณโลก-หลมสก) ตาบลวงทอง

อาเภอวงทอง จงหวดพษณโลก

อยหางจากตวจงหวดประมาณ 12 กโลเมตร และหางจากอาเภอวงทอง

5 กโลเมตร

หางจากกรงเทพฯ ประมาณ 400 กโลเมตร

ตงอยระหวางเสนรงท 60° 50 เหนอ เสนแวงท 100° 50 ตะวนออก

สงจากระดบนาทะเลปานกลาง 44 เมตร

3.แหลงน า

อาศยนาฝน 60%

บอเกบกกนา 40%

4.ลกษณะดน

สวนใหญเปนดนเหนยว ประกอบดวยดนชดตางๆ ไดแก ดนชดเพญ

(Phen, Pn) ดนชดบณฑรก (Buntharik, Bn) ดนชดหลมเกา (Lom Kao, Lk) และดน

ชดมหาโพธ (Maha Phot, MP) ซงดนมสมบตทางเคมทสาคญ คอ

ปรมาณอนทรยวตถ 1.5 %

ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน (P2O5) 18 ppm

ปรมาณโปแตสเซยมทสกดได (K2O) 104 ppm

ปฏกรยาดน (pH) 4.5-5.5

3


0

5

10

15

20

25

30

35

40

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

อณหภม ( oC)

ปรมา

ณน า

ฝนตอ

ป (ม

ม.)

ป พ.ศ.

สภาพฟาอากาศ (ป พ.ศ. 2547-2556)

ปรมาณน าฝนตอป

อณหภมต าสด

อณหภมสงสด

5. สภาพฟาอากาศ ของศนยวจยขาวพษณโลก ป 2547-2556

6.พนทและการใชประโยชน

แปลงทดลองและผลตเมลดพนธ 415 ไร

อาคารและสงกอสราง 159 ไร *

พนทเกบกกนา 70 ไร

คลองชลประทาน 15 ไร

รวม 659 ไร

* ใชพนทรวมกบส ำนกวจยและพฒนำกำรเกษตรเขตท 2 กรมวชำกำรเกษตร

4


5


6


พนทรบผดชอบ

1. รบผดชอบงานวจยและพฒนาขาว ในเขตพนท 5 จงหวด

เขตภาคเหนอตอนลาง คอ พษณโลก พจตร สโขทย ตาก และกาแพงเพชร

2. ท าหนาทขาวจงหวด พนท 2 จงหวด คอ พจตร และเพชรบรณ

ขอมลการปลกขาวจงหวดพษณโลก พจตร สโขทย ตาก และเพชรบรณ

(ป2555/2556)

ฤดการผลต

จงหวด

นาป นาปรง พนทปลก

(ไร)

ผลผลต

(กโลกรม/ไร)

พนทปลก

(ไร)

ผลผลต

(กโลกรม/ไร)

พนธขาวทปลก

พษณโลก 1,521,274 613 951,650 677 กข31 กข41 กข47 พษณโลก 2

ปทมธาน 1 ชยนาท 1 ขาวดอกมะล 105

และขาวพนธพนเมอง

พจตร 1,815,900 610 1,156,063 667 กข31 กข41 กข47 กข29 พษณโลก 2


ขาวกอเดยว และขาวพนธพนเมอง

สโขทย 1,147,400 563 1,093,795 663 กข31 กข41 กข47 พษณโลก 2



ตาก 292,730 474 24,705 615 กข31 กข41 กข47 พษณโลก 2

ชยนาท 1 ขาวดอกมะล 105


ก าแพงเพชร 1,419,424 596 803,840 656 กข31 กข41 กข47 พษณโลก 2



เพชรบรณ 1,156,535 559 85,644 563 กข31 กข41 กข47 กข29 พษณโลก 2


กข29 และขาวพนธพนเมอง

7


โครงสรางและอตราก าลง

บคลากรนกวจยของศนยวจยขาวพษณโลก จ าแนกตามสาขาวชา

สาขาวชา บคลากรทด าเนนงาน

ปรบปรงพนธขาว 4

วทยาการเมลดพนธ 4

อารกขาพช 2

การจดการดนและปย 3

วทยาการกอนและหลงการเกบเกยว 3

เทคโนโลยชวภาพ 5*

ต าแหนง จ านวนคน

ขาราชการ 22

ลกจางประจ า 15

พนกงานราชการ 86

ลกจางชวคราว(จางเหมาบรการ) 91

รวม 214

* ปฏบตงำนดำนปรบปรงพนธดวย

ดวย

8


ภารกจหลกของศนยวจยขาวพษณโลก

มหนาทศกษาวจยและพฒนาดานขาว รวมทงการพฒนางานวจยเพอ

แกปญหาในทองถน ปฏบตงานวจยและผลตเมลดพนธขาว ถายทอดเทคโนโลย

และผลงานวจย รวมทงเปนศนยบรการวชาการดานขาวใหกบเกษตรกรในพนท

รบผดชอบ ประสานงานทางดานวชาการกบหนวยงานอนๆ ทงภายในและ

ภายนอกกรมการขาว รวมถงงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดารและ

โครงการพเศษตางๆ โดยแบงโครงสรางการบรหารงานออกเปน

ฝายบรหารทวไป

ควบคม กากบและดแลงานดานการเงน บญช พสด งานธรการ

งานจดการไรนา งานจกรกลการเกษตร ตลอดจนประสานงานกบฝายตาง ๆ ทง

ภายในและหนวยงานภายนอก

กลมวชาการ

ดาเนนการวจยดานอนรกษพนธกรรม พฒนาพนธขาว ปฐพวทยา

การอารกขาขาว วทยาการหลงการเกบเกยว วทยาการเมลดพนธ และการผลต

ขาวใหมคณภาพสอดคลองกบความตองการของเกษตรกร ผประกอบการ

ตลอดจนผบรโภค

กลมผลตเมลดพนธ

ผลตเมลดพนธขาวชนพนธคดและพนธหลก เพอใหมคณภาพสง

ตรงตามพนธ รวมทงสนบสนนสวนราชการทมหนาทผลตเมลดพนธชนพนธขยาย

และบางสวนจาหนายโดยตรงแกเกษตรกร

9


เปาหมายการผลตและผลผลตเมลดพนธคดและเมลดพนธหลก

(กโลกรม) ป 2555 – 2557

ป 2555 ป 2556 ป 2557

พนธขาว ฤดนาปรง,นาป ฤดนาปรง,นาป ฤดนาปรง,นาป

แผนการผลต ผลผลต แผนการผลต ผลผลต แผนการผลต ผลผลต**

เมลดพนธคด

กข29 1,600 2,060 500 620 500 635

กข41 5,000 5,630 4,500 4,940 4,500 2,970

กข47 3,500 3,500 4,000 4,530 3,000 1,870

กข49 − − 1,500 2,200 4,000 2,170

พษณโลก 2 7,600 8,690 5,800 7,100 5,800 3,560

หอมพษณโลก 1 * 100 265 200 225 200 −

พษณโลก 3 * 200 270 100 180 100 −

พษณโลก 80 * 500 600 200 385 400 −

รวม 18,500 21,015 16,800 20,180 18,500 11,205

เมลดพนธหลก

กข29 16,000 19,020 − − − −

กข41 55,000 72,680 65,000 85,200 65,000 46,000

กข47 30,000 37,320 40,000 51,580 30,000 20,000

กข49 − − 10,000 14,960 40,000 26,000

พษณโลก 2 80,000 104,060 80,000 96,840 80,000 52,000

พษณโลก 80 * 3,000 4,860 5,000 7,500 5,000 −

ขาวกอเดยว 35 * 1,000 1,040 − − − −

รวม 185,000 238,980 200,000 256,080 220,000 144,000

หมำยเหต

* พนธขำวทผลตเฉพำะฤดนำป **

ผลผลตป 2557 เฉพำะฤดนำปรง

10


กลมถายทอดเทคโนโลย

เผยแพรและถายทอดเทคโนโลยดานขาวแกเกษตรกรและผสนใจทวไป ทงใน

รปแบบแปลงสาธต การอบรม เปนวทยากร จดทาสอแนะนาความรดานขาว งาน

คลนกเกษตรเคลอนทฯ รวมมอกบหนวยงานอนๆ ในการจดนทรรศการ ตลอดจน

ประสานงานและฝกงานแกนสตนกศกษา

- เปนกรรมการประกวดขาว (ทองถน/อาเภอ/จงหวด)

- จดพมพเอกสารและแผนพบ เรองพนธขาว การใชปยในนาขาว การใช

สารปองกนกาจดศตรขาว ผลตภณฑตนแบบขาวเหนยวดาลมผว

เอกสารวชาการเรอง ขาวลมผวมรดกของแผนดน

- สาธตผลตภณฑเพอสขภาพและการผลตขาวเหนยวดาลมผว

11


งบประมาณ ป พ.ศ. 2552-2557

ป พ.ศ. งบบคลากร งบด าเนนงาน งบลงทน รวม

2552 9,962,120 17,096,438 1,373,780 28,432,338

2553 10,410,600 15,316,955 2,218,240 27,945,795

2554 10,689,540 14,760,795 4,927,400 30,377,735

2555 11,990,635 21,627,386 1,098,000 34,716,021

2556 12,473,815 21,829,810 533,500 34,837,125

2557 12,883,860 21,863,490 8,060,000 42,807,305

โครงการวจยทด าเนนงานในปงบประมาณ 2557

ล าดบ แผนงานวจย/โครงการวจยเดยว จ านวนกจกรรม

แผนงานวจย

1 การวจยและพฒนาพนธขาวไมไวตอชวงแสง ผลผลตสง

ตานทานโรคและแมลงสาหรบนาชลประทาน

28

2 อนรกษและใชประโยชนพนธกรรมขาว 3

3 การประยกตใชเทคโนโลยชวภาพกบงานวจยและพฒนาขาว 13

4 การวจยและพฒนาขาวหอมเพอเพมผลผลตและคณภาพ 1

5 แผนงานวจยและพฒนาการเกบรกษาและการตรวจสอบ

เมลดพนธขาว

1

รวม 46

12


บทบาทและหนาทของนกวจย

1. งานปรบปรงพนธขาว มหนาทรบผดชอบศกษาอนรกษและประเมน

ลกษณะทางพนธกรรมขาว คนควาวจยเกยวกบการปรบปรงพนธ การผสมพนธ

การคดเลอกพน ธ การชกนาให เกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรมและ

เทคโนโลยชวภาพ เพอใหไดพนธด มผลผลตสง คณภาพด สามารถปรบตวเขากบ

สภาพแวดลอมไดกวางขวาง ตานทานโรคแมลง รวมทงการศกษาดานสรรวทยา

พนธพช

2. ดานเขตกรรมและการจดการดนและปย มหนาทรบผดชอบ ศกษาวจย

ดานการปรบปรงการผลตของขาว โดยศกษาและพฒนาดานเขตกรรม ปฐพวทยา

เพอเพมผลผลต ลดตนทนการผลต การจดการนาอยางมประสทธภาพ การจดเขต

การปลกขาวใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจและสงคม ทาการเกษตรแนวทางยงยน

เพอปรบปรงและรกษาสภาพแวดลอม

3. วทยาการเมลดพนธ มหนาทรบผดชอบ ศกษาวจยดานวทยาการ

เมลดพนธ โดยศกษาวจยและพฒนาดานการผลตเมลดพนธ ตรวจสอบมาตรฐาน

สรรวทยา วธการผลตเมลดพนธขาว การตรวจตดพนธปน และการรกษาคณภาพ

เมลดพนธ เพอใหไดเมลดตรงตามพนธและมคณภาพดตามมาตรฐานเมลดพนธ

4. อารกขาพช มหนาทรบผดชอบวจยดานอารกขาของขาว โดยศกษาวจย

และพฒนาดานนเวศวทยา การสารวจ การควบคม และการปองกนกาจดศตรพช

โดยเนนการบรหารศตรพช เพอรกษาเสถยรภาพของผลผลตใหไดผลผลตทม

คณภาพด และปลอดภยตอผบรโภค ตลอดจนลดการกอมลภาวะทเปนพษตอ

สงแวดลอม

13


5. วทยาการกอนและหลงการเกบเกยว มหนาทรบผดชอบในการศกษา

วจยดานวทยาการกอนและหลงการเกบเกยว โดยศกษาวจยคณภาพเมลดขาว

สายพนธทไดจากการปรบปรงพนธทงคณภาพทางกายภาพ คณภาพการส และ

คณภาพทางเคม รวมถงแมลงศตรในโรงเกบทสาคญ

14


งานสนบสนน ทดสอบ จ าแนกและบรการวเคราะหจากหองปฏบตการ

หองปฏบตการ ลกษณะงาน จ านวนตวอยาง

2552 2553 2554 2555 2556

1.ปรบปรงพนธ 1.1 ผสมพนธขาวนาชลประทาน,นานาฝน 256 146 50 206 50

1.2 การเพาะเลยงเนอเยอและการคดเลอกพนธตานทาน

1.2.1 โรคไหม 1,114 889 273 626 1831

1.2.2 โรคขอบใบแหง 1,563 1,246 4,736 1,499 1,359

1.2.3 เพลยกระโดดสนาตาล 1,681 153 4,007 1,507 1,794

1.3 ผสมพนธขาวงาน Anther Culture

1.3.1 คผสมตานทานโรคไหม 25 3 19 25 3

1.3.2 คผสมตานทานโรคขอบใบแหง 21 6 11 8 24

1.3.3 คผสมตานทานเพลยกระโดดสนาตาล 8 8 24 16 13

2.กฏวทยา 2.1 การทดสอบปฏกรยาของขาวนาชลประทานและ

นานาฝนตอการทาลายของเพลยกระโดดสนาตาล

1,995 2,064 1,338 490 1,851

2.2 การทดสอบปฏกรยาของขาวนาชลประทานและ

นานาฝนตอการทาลายของเพลยกระโดดหลงขาว

946 834 226 450 647

2.3 การทดสอบปฏกรยาของขาวนาชลประทานและ

นานาฝนตอการทาลายของบว

78 227 0 27 282

3. วทยาการ

เมลดพนธ

3.1 วเคราะหคณภาพเมลดพนธ 375 542 930 883 660

3.1.1 เมลดพนธคดและพนธหลก 271 395 313 393 402

3.1.2 โครงการงบพฒนาจงหวดและมลนธชยพฒนาฯ 5 8 208 116 130

3.1.3 เมลดพนธควบคมจากผจาหนายและผรวบรวม - 41 180 175 66

3.1.4 งานวจย/โครงการความรวมมอกบตางประเทศ 99 74 - - 44

3.1.5 โครงการพระราชดาร - - 16 - -

3.1.6 งานทไดรบมอบหมาย/อนๆ 24 213 199 18

3.2 ระยะพกตวของขาว 131 102 180 143 190

3.2.1 งานวจย/งานสนบสนนงานวจย 131 102 180 143 190

4.วทยาการหลง

การเกบเกยว

4.1 ทดสอบคณภาพทางกายภาพและเคม 1,288 1,281 2,139 2,312 2,311

4.2 บรการหนวยงานภายนอก 90 26 104 38 23

4.3 งานนโยบายฯ : GAP 844 86 150 313 218

15


องคกรเครอขายการท างานวจยรวมกบศนยวจยขาวพษณโลก

1.กรมการขาว: ศนยวจยขาวชยนาท ศนยวจยขาวลพบร ศนยวจยขาวเชยงราย

ศนยวจยขาวเชยงใหม และศนยวจยขาวปราจนบร

2. ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) (สวก.)

2.1. โครงการวจยและพฒนาผลตภณฑโภชนเภสชเครองสาอาง และ

เวชสาอางเชงพาณชยจากขาวเหนยวดาลมผว

2.2 โครงการพฒนากระบวนการตนแบบในการทดสอบพนธขาวลกผสม

2.3 โครงการพฒนาสายพนธขาวเปนหมนเนองจากอณหภม เพอใชในการผลต

พนธขาวลกผสม

2.4 โครงการพฒนาสายพนธขาวนาชลประทานใหทนทานตอนาทวมฉบพลน

ตานทานโรค ขอบใบแหง และเพลยกระโดดสนาตาลโดยใชเครองหมายโมเลกล

2.5 โครงการพฒนาเทคโนโลยทางเลอกและระบบสารสนเทศการผลตขาว

เพอสนบสนนการตดสนใจเชงนโยบายในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

3.สถาบนการศกษา :

3.1 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

3.1.1 โครงการการพฒนาบคลากรทางดานการปรบปรงพนธ โดยใชโมเลกล

เครองหมายภายใตความรวมมอการพฒนาสายพนธขาวนาชลประทานใหทนตอนา

ทวมฉบพลน ตานทานโรคขอบใบแหงและเพลยกระโดดสนาตาลโดยใชโมเลกล

เครองหมายในการคดเลอก

3.2 มหาวทยาลยเชยงใหม (โครงการวจย ขอ 2.1)

3.3 มหาวทยาลยแมฟาหลวง (โครงการวจย ขอ 2.1)

3.4 มหาวทยาลยมหดล (โครงการวจย ขอ 2.1)

3.5 มหาวทยาลยขอนแกน (โครงการวจย ขอ 2.1)

16


ภารกจอนๆ ทกรมการขาวมอบหมายในพนทรบผดชอบ

1. โครงการอนเนองมาจากพระราชดารโครงการหลวงและอน ๆ

โครงการอนเนองมาจากพระราชด าร สถานท

1. โครงการพฒนาระบบการเกษตรแบบนาขนบนได

เ พอความมนคงพน ท ภขด ภ เ มยง ภสอยดาว

อนเนองมาจากพระราชด าร จ.พษณโลก

- แปลงทดสอบพนธ/สายพนธขาวทเหมาะสมตอพนท

- แปลงเรยนร และถายถอดเทคโนโลยการปลกขาวตาม

วธการปลกแบบนาขนบนได (เยาวชนเกษตร)

- แปลงผลตเมลดพนธขาว พนธดทเหมาะสมตอพนท เพอ

ขยายเมลดพนธ ส เกษตรกร (ขาวเหนยวสายพนธ ด

ตานทานโรคไหม)

- บานนาจวง ต.บอภาคอ.ชาตตระการ

- โรงเรยนบานนาจวง ต.บอภาค

อ.ชาตตระการ

- ต.บอภาค อ.ชาตตระการ

ต.เนนเพม อ.นครไทย

ต.นาบว อ.นครไทย

2. โครงการรกษน าเพอพระแมของแผนดนลมน าภาค

อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก

- การแนะนาและสงเสรมการปลกขาวพนธดทเหมาะสม

(ซวแมจน)

- แปลงเรยนรและขยายเมลดพนธ

จานวน 6 พนธ/ สายพนธ (2 ไร)

- แปลงผลตเมลดพนธขาวไร ซวแมจน

ขาวเหนยวดาลมผว (3ไร)

- ถายทอดเทคโนโลย

- บานหมนแสวง หม 11 ต.บอภาค


- บานสงบสข หม 15 ต.บอภาค


- แปลงทดลองศนยวจยขาวพษณโลก

- บานรมเกลา หม 8 บานสงบสข

- หม 15 ต.บอภาค อ.ชาตตระการ

3. คลนกเกษตรเคลอนทในพระราชานเคราะห

สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ

พษณโลก พจตร สโขทย เพชรบรณ

และกาแพงเพชร

17


2. โครงการพฒนาและสงเสรมระบบตรวจสอบและรบรองคณภาพขาวใหได

มาตรฐาน GAP จงหวดพจตร 3. ศนยบรการชาวนา ตงอยในศนยวจยขาวพษณโลก

4. โครงการพฒนาและเพมศกยภาพศนยขาวชมชน

จงหวด ศนยขาวชมชน(ศขช.) สถานท ปทกอตง

พจตร ศขช.บานวงแดงเหนอ หม 13 ต.เขาทราย อ.ทบคลอ 2554

ศขช.บานหนองอายต หม 8 ต.ทบคลอ อ.ทบคลอ 2554

ศขช.บานบงประด หม 5 ต.ทบหมน อ.ตะพานหน 2555

ศขช.บานทงใหญ หม 12 ต.ทงใหญ อ.โพธประทบชาง 2555

ศขช.บานวดขวาง หม 1 ต.วดขวาง อ.โพทะเล 2556

ศขช.บานรงนก หม 9 ต.รงนก อ.สามงาม 2557

ศขช.บานดงหมอนทอง หม 13 ต.หนองพระ อ.วงทรายพน 2557

5. โครงการศนยบรการวชาการเพลยกระโดดสนาตาล จงหวดพจตร 10 กลม

5.1 ศนยเรยนรเกษตรบงนาราง หม 1 ต.บงนาราง อ.บงนาราง

5.2 ศนยจดการศตรพชชมชน หม 5 ต.วดขวาง อ.โพทะเล

5.3 ศาลาประชาคม หม 7 ต.บางไผ อ.บางมลนาก

5.4 หม 1 บานดงปาคา ต.ดงปาคา อ.เมอง

5.5 ศนยขาวชมชนทงใหญ หม 12 ต.ทงใหญ อ.โพธประทบชาง

5.6 ศาลาประชาคมบานบงประด หม 5 ต.ทบหมน อ.ตะพานหน

5.7 ศาลาประชาคมบานวงแดงเหนอ หม 12 ต.เขาทราย อ.ทบคลอ

5.8 องคการบรหารสวนตาบลรงนก อ.สามงาม

5.9 ศาลาประชาคมตาบลบงบว อ.วชรบารม

5.10 หม 7 ต.หนองพระ อ.วงทรายพน

18


6. โครงการควบคมเพลยกระโดดสนาตาล (หนวยเคลอนทเรวใหบรการในเขต

ภาคเหนอตอนบน และตอนลาง)

7. โครงการปองกนกาจดศตรขาวแบบบรณาการ ป 2557

8. โครงการพฒนา Smart Farmer (เกษตรปราดเปรอง) จงหวดพจตร

9. โครงการจดระบบปลกขาวจงหวดพจตร

10. โครงการบรหารจดการนา ต.รงนก อ.สามงาม จ.พจตร

11. โครงการสรางและพฒนาชาวนารนใหม จ.พจตร

12. สารวตรเกษตร

13. โครงการอบรมยวชาวนาในเขตภาคเหนอ

14. โครงการอบรมชาวนาชนนา จ.พษณโลก พจตร ตาก สโขทย และกาแพงเพชร

ภารกจอนๆ ในพนทจงหวดรบผดชอบ(พจตร)

1. งานบรณาการในพนทของกระทรวงเกษตรและสหกรณ

1.1 โครงการตามแผนตรวจราชการของผตรวจราชการกระทรวงฯ

1.2 ตดตามสถานการณขาวและเตอนภยในระดบจงหวดพจตร

2. งานยทธศาสตรกลมจงหวดภาคเหนอตอนลาง

3. งานถายทอดเทคโนโลย/องคความร

3.1 เผยแพรความร/ตอบปญหาในรายการวทยพษณโลกสารพน

สถานวทยแหงประเทศไทย จ.พษณโลก

3.2 ฝกอบรมนกศกษาฝกงานจากสถาบนการศกษาตางๆ ไดแก ม.นเรศวร

ม.เทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ม.แมโจ ม.เกษตรศาสตร

ม.เทคโนโลยราชมงคลลานนา ม.เทคโนโลยราชมงคลตะวนออก

ม.มหาสารคาม ม.เชยงใหม

19


ผลงานวจยดานการปรบปรงพนธขาว

พนธขาวไวตอชวงแสง จ านวน 6 พนธ

ป พ.ศ. พนธขาว ขอมลประจ าพนธ

2530 พษณโลก 60-1 ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจาไวตอชวงแสง เกบเกยวประมาณ

30 พฤศจกายน – 15 ธนวาคม ตนสง 140-160 ซม.กาบใบสเขยว

ใบคอนขางตงตรง ใบธงแคบ สน ตงตรง ระแงถ คอรวงยาว

เปนขาวอมโลสตา (17.1%) ขาวเมอหงสกมลกษณะนมใกลเคยง

กบขาวหอมมะล แตรวนกวา ผลผลต 550 กก./ไร

ลกษณะเดน: ลกษณะตนด ผลผลตสงม คณภาพการสด ทองไข

นอยคอนขางตานทานโรคขอบใบแหง โรคจ ตานทานแมลงบว

ขอควรระวง : ไมตานทานโรคไหม โรคใบสสม และ

เพลยกระโดดสนาตาล

พนทแนะน า : พนทอาศยนาฝนภาคกลางตอนบนทมระดบนาไมเกน

75 ซม.โดยเฉพาะพนททมแมลงบวระบาด

2541 ขาวเจาหอมพษณโลก 1

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจาไวตอชวงแสง อายปานกลาง

เกบเกยวประมาณ 25 พฤศจกายน ตนสง 160 ซม.กาบใบสเขยว

ใบธงเอน ระแงถ คอรวงยาว รวงแนนปานกลาง เปนขาวอมโลสตา

(14.95%) ความคงตวของแปงสกอยในระดบแปงออน มอณหภม

แปงสกตา ขาวเมอหงสกมลกษณะนม คอนขางเหนยว

มความเลอมมน และมกลนหอม ผลผลต 579 กก./ไร

ลกษณะเดน : ตานทานตอโรคไหม โรคขอบใบแหง และโรคใบหงก

คณภาพการหงตมและรบประทานด เหนยวนม และมกลนหอม

เหมอนพนธขาวดอกมะล 105

ขอควรระวง : ไมตานทานโรคใบสสม

ไมตานทานเพลยกระโดดสนาตาล และเพลยจกจนสเขยว

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบปลกในพนทลมในเขตภาคเหนอตอน

ลางและภาคกลางทตองการขาวอายหนกกวาพนธขาวดอกมะล 105

ประมาณ 1 สปดาห ทาใหสามารถปลกเสรมขาวขาวดอกมะล 105

ได เพอกระจายแรงงานในการเกบเกยว

20



2545 พษณโลก 3

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจา ไวตอชวงแสง มอาย

เกบเกยว ประมาณ 1-10 ธนวาคม ตนสง 167 ซม.

ทรงตนด กอตง ตนแขง ไมลมงาย กาบใบสเขยว ใบธงตงตรง

รวงแนน ระแงถ คอรวงยาว อมโลสปานกลาง (23.6%)

คณภาพการหงตมและรบประทานขาวเมอหงสกคอนขาง

ออนนมคลายพนธขาวตาแหง 17 ผลผลตเฉลย 604 กก./ไร

ลกษณะเดน : ผลผลตสง ตานทานตอโรคไหมในภาคกลาง

ไดดกวา กข27 และขาวตาแหง 17

ขอควรระวง : ไมตานทานโรคขอบใบแหงในบางพนท

ไมตานทานแมลงบว และเพลยกระโดดสนาตาล

พนทแนะน า : พนทลมในเขตภาคเหนอตอนลางทตองการ

ขาวอายปานกลาง


ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจาไวตอชวงแสง

อายปานกลาง เกบเกยวตนเดอนธนวาคม ตนสง 149 ซม.

ลกษณะกอตง ตนแขง ไมลมงาย ใบสเขยว ใบธงตงตรง

คอรวงยาว รวงแนนปานกลาง เปนขาวอมโลสตา (17.27%)

ความคงตวของแปงสกอยในระดบแปงออน อณหภมแปงสก

ตา ขาวเมอหงสกมลกษณะนม ผลผลตเฉลย 642 กก./ไร

ลกษณะเดน : ทรงตนตงตรง ตนแขง ไมลมงาย คณภาพเมลดด มทองไขนอย เมลดยาวเรยว คณภาพการสด ใหผลผลตสงและสมาเสมอในสภาพแวดลอมทแตกตางกน ขอควรระวง : ไมตานทานเพลยกระโดดสนาตาล ออนแอตอโรคไหมในจงหวดพษณโลก และคอนขางออนแอตอโรคขอบใบแหง

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบปลกในพนทลมในเขต

ภาคเหนอตอนลาง และเกษตรกรทตองการ

ขาวอายปานกลาง

21



2552 ขาวกอเดยว 35

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจาไวตอชวงแสง อายปานกลาง เกบเกยว

ตนเดอนธนวาคม ตนสง 190 ซม. ลกษณะทรงกอแบะ ใบและกาบใบ

สเขยว มมปลายใบตก มขนบนแผนใบ ใบธงหกลง คอรวงยาว รวงแนน

ปานกลาง เปนขาวอมโลสสง (27.4%) เมอหงสก ขาวสกรวนคอนขางแขง

ผลผลต 645 กก./ไร

ลกษณะเดน : ขาวสกรวนคอนขางแขง ปลายขาวสามารถนาเขาส

อตสาหกรรมผลตภณฑเสนไดด เชน เสนขนมจน

ขอควรระวง : ออนแอตอเพลยกระโดดสนาตาล

ออนแอตอโรคไหม และโรคขอบใบแหง

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบนานาฝนพนทลม นาลกในเขตจงหวดพจตร

นาแหงนาปลายเดอนพฤศจกายน และจงหวดอนๆ ทมลกษณะใกลเคยงกน

2555 ขาวเหนยวด าลมผว

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเหนยวดา อายเบา เกบเกยวกลางเดอน

ตลาคม ทรงกอตง ตนแขงไมลมงาย ตนสง 150 ซม. ปลองสเหลองออน

กาบใบและใบสเขยว ลนใบสนาตาลออน หใบสเหลองนาตาล ใบธงหกลง

คอรวงยาว รวงคอนขางแนน กลบดอกระยะออกรวง 50% มสเขยวออน

เมอระยะนานมกลบดอกจะเปลยนเปนแถบสมวงบนพนสเขยวออน

เมอเขาสระยะแปงสกลบดอกจะเปลยนเปนสฟางแถบมวงดา และเมอ

ระยะขาวสกแก สเปลอกเมลดเปลยนเปนสฟางแถบดาหรอสฟาง

เมลดขาวเปลอกสฟางแถบดา ผลผลต 455 กก./ไร

ลกษณะเดน : ขาวกลองเมอหงสก มกลนหอม เมอแรกเคยวจะกรบ หนบ

ภายในนมเหนยว เมลดมคณคาทางโภชนาการสง โดยเฉพาะสารตาน

อนมลอสระรวม เชน แอนโทไซยานน กรดไขมนไมอมตว เชน โอเมกา 3

โอเมกา 6 และโอเมกา 9 วตามน เชน วตามนอ ธาตอาหารเชน เหลก

แคลเซยม แมงกานส

ขอควรระวง : ออนแอตอโรคไหม โรคขอบใบแหง ไมตานทานตอ

เพลยกระโดดสนาตาล และเพลยกระโดดหลงขาว

พนทแนะน า : สภาพไรทมความอดมสมบรณของดนด ทระดบความสง

ประมาณ 400-800 เมตรจากระดบนาทะเลปานกลาง

22


พนธขาวไมไวตอชวงแสง จ านวน 6 พนธ


2530 พษณโลก 60-2

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจา ไมไวตอชวงแสง

อายเกบเกยวประมาณ 130-140 วน ความสง 120 เซนตเมตร

ลาตนสเขยว ตงตรง กอแนน กาบใบสเขยว ใบตงเปนมมแคบกบ

ลาตน ใบธงแคบสน และตง ระแงถ เมลดรวงปานกลาง

ทองไขนอย เปนขาวอมโลสสง (29.6%) เมอหงสกคอนขางรวน

และแขง ใหผลผลตเฉลย 780 กก./ไร

ลกษณะเดน : แตกกอด กอแนน ตนแขง ไมลม ตานทานตอ

โรคกาบใบเนา คอนขางตานทานโรคไหม และโรคขอบใบแหง

คอนขางตานทานเพลยกระโดดสนาตาล

ขอควรระวง : ไมตานทานโรคกาบใบแหง ไสเดอนฝอย

พนทแนะน า : เหมาะทจะปลกในฤดนาปเขตชลประทาน

ภาคเหนอตอนลางและภาคกลาง


ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจา ไมไวตอชวงแสง อายเกบ

เกยวประมาณ 105–110 วน ความสง 114 เซนตเมตร ทรงกอตง

ตนแขงไมลมงาย ใบสเขยวเขม ใบธงตงตรง ระแงคอนขางถ

คอรวงสน รวงแนนปานกลาง ทองไขนอย เปนขาวอมโลสสง

(28.6%) ขาวสกรวนคอนขางแขงคลายชยนาท 1 ระยะพกตว

8 สปดาห ผลผลตสง 807 กก./ไร

ลกษณะเดน : ตานทานตอเพลยกระโดดสนาตาล เพลยกระโดด

หลงขาว และเพลยจกจนสเขยว

ขอควรระวง : ออนแอตอโรคใบหงก ออนแอตอหนอนหอใบขาว

แมลงบว และอากาศหนาวในชวงตงทองถงออกดอก

พนทแนะน า : พนทนาชลประทานในเขตภาคเหนอตอนลางทม

การระบาดของเพลยกระโดดสนาตาล

23



2550 กข29 (ชยนาท 80)


อายเกบเกยวประมาณ 97-103 วน ความสงประมาณ

83 เซนตเมตร ทรงกอตง ตนแขงไมลมงาย ใบสเขยวเขม

ใบธงตง คอรวงยาว รวงแนนปานกลาง ทองไขนอย เปน

ขาวอมโลสสง (28%) คณภาพการหงตมรบประทาน

เมอหงสกจะมลกษณะรวนคอนขางแขง ระยะพกตว

6 สปดาห ผลผลตสง 630 - 926 กก./ไร

ลกษณะเดน : เปนขาวอายสน คอนขางตานทานตอ

เพลยกระโดดสนาตาล คอนขางตานทานโรคขอบใบแหง

ขอควรระวง : ออนแอตออากาศหนาวในชวงตงทองถง

ออกดอก ออนแอตอเพลยกระโดดสนาตาลในเขตจงหวด

นครปฐม ปทมธาน ราชบร และฉะเชงเทรา

พนทแนะน า : พนทนาชลประทานในเขตภาคเหนอ

ตอนลางและภาคกลางตอนบน ทตองการขาวอายเบา

หรอสาหรบปลกหลงนาลด

2552 กข41


อายเกบเกยวประมาณ 105 วน ตนสง 104 เซนตเมตร

แตกกอด ทรงกอตง ตนแขงไมลมงาย ใบสเขยวเขม

ใบกวางและยาว ใบธงคอนขางตง คอรวงสน รวงแนนปาน

กลาง ทองไขนอย เปนขาวอมโลสสง (27%) ขาวสกรวน

คอนขางแขง ระยะพกตว 8 สปดาห ผลผลต 904 กก./ไร

ลกษณะเดน : ตานทานตอเพลยกระโดดสนาตาล

ตานทานโรคไหม

ขอควรระวง : ออนแอตออากาศหนาวเยนในชวงตงทอง

ถงออกดอก ออนแอตอโรคขอบใบแหง ไมควรใสปย

ไนโตรเจนในระดบสงเกนไป ไมตานทานตอเพลยกระโดดส

นาตาล ในเขตจงหวดนครปฐม และปทมธาน

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบปลกในพนทนาชลประทาน

ในเขตภาคเหนอตอนลาง

24



2553 กข47

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจา ไมไวตอชวงแสง อายเกบเกยว

ประมาณ 104-112 วน ความสง 90 เซนตเมตร ทรงกอตง ตนแขง

ไมลมงาย ใบสเขยวเขม ใบคอนขางแกเรว ใบธงคอนขางตง คอรวงสน

รวงคอนขางแนน เมลดรวงงายปานกลาง ทองไขนอย เปนขาวอมโลสสง

(26.8%) คณภาพการหงตมและรบประทาน ขาวสกรวนคอนขางแขง

ระยะพกตว 7-10 สปดาห ผลผลต 793 กก./ไร

ลกษณะเดน : คอนขางตานทานตอเพลยกระโดดสนาตาล และคอนขาง

ตานทานโรคไหม

ขอควรระวง : ออนแอตอเพลยกระโดดสนาตาลชวชนดท 5 และ

เพลยกระโดดสนาตาลจากจงหวดนครปฐม ออนแอตอโรคขอบใบแหง

จงไมควรใสปยไนโตรเจนในระดบสงเกนไป ออนแอตออากาศหนาวเยน

ในชวงตงทองถงออกดอก

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบนาชลประทานในเขตภาคเหนอตอนลาง

เปนทางเลอกของเกษตรกรในการปองกนการระบาดของ

เพลยกระโดดสนาตาล และโรคไหม

2556 กข49

ลกษณะประจ าพนธ : เปนขาวเจาไมไวตอชวงแสงอาย 105 วน เมอปลก

โดยวธหวานนาตม ทรงกอตงตรง ลาตนคอนขางแขง ตนเตย ความสง

ประมาณ 94 เซนตเมตร ใบสเขยวเขม กวางปานกลาง ใบธงยาวคอนขางตรง

คอรวงโผลเลกนอย (0-3 เซนตเมตร) รวงยาวแนนปานกลาง เมลดรวงงาย

ทองไขนอย เปนขาวอมโลสสง (26.89%) ระยะพกตว 7 สปดาห คณภาพ

การหงตมรบประทาน คอนขางนม ความคงตวของ แปงสกออน ผลผลต

ขาวแหงเฉลย 733 กก./ไร

ลกษณะเดน : คอนขางตานทานเพลยกระโดดสนาตาล และตานทาน

โรคไหมในเขตภาคกลาง

ขอควรระวง : คอนขางออนแอตอโรคขอบใบแหง และออนแอตอโรคไหม

ในเขตจงหวดพษณโลก

พนทแนะน า : เหมาะสาหรบนาชลประทานในเขตภาคเหนอตอนลาง เปน

ทางเลอกของเกษตรกรในการปองกนการระบาดของเพลยกระโดดสนาตาล

25


เอกสำรวชำกำรขำว

50 ป ศนยวจยขำวพษณโลก

กำรผลตขำวอยำงถกตอง

และเหมำะสม

ผลงาน เอกสารวชาการและเอกสารเผยแพร

ศตรขำวและศตรธรรมชำต

คมอชำวนำ

กำรเพมผลผลตและ

กำรลดตนทนกำรผลตขำว

ขำวลมผว

.....มรดกแหงแผนดน

50 ป ศนยวจยขำวพษณโลก

26


คมอ กำรอำรกขำพช

กำรเกบเกยวขำว

ในระยะทเหมำะสม

40 ป ศนยวจยขำว

พษณโลก

กำรจดกำรเขตศกยภำพ

กำรผลตขำว จงหวดพษณโลก

กำรจดกำรเขตศกยภำพ

กำรผลตขำว จงหวดพจตร

กำรผลตเมลดพนธขำว

คณภำพด

27


บทบำทของเชอรำท ำลำยแมลง

ในกำรควบคมแมลงศตรพช

เทคโนโลยกำรท ำนำหวำนแบบ

บรณำกำร ในเขตนำชลประทำน

กำรปรบปรงพนธขำวโดยใชเทคนค

กำรเพำะเลยงอบละอองเรณ

เทคโนโลยกำรผลตเมลดพนธขำว

เชงพำณชย

กำรจดกำรธำตอำหำรหลก

ในนำขำว

กำรปองกนก ำจดหนอนหอใบขำว

แบบบรณำกำรในเขต

ภำคเหนอตอนลำง

28


ผลงานวจย ป 2556 น าเสนอในการประชมวชาการ

กลมศนยวจยขาวภาคเหนอตอนบนและภาคเหนอตอนลาง

ประจ าป 2556

วนท 25-26 มนาคม 2557

ณ โรงแรมแกรนดฮลล รสอรทแอนดสปา อ.เมอง จ.นครสวรรค

ภาคบรรยาย

1.ขาวนาชลประทานสายพนธดเดน PSL05101-93-1-3-2(เบญจวรรณ พลโคต)

2.ผลของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทมตอชนดของเชอสาเหตและการ

ระบาดของโรคขาวในนาชลประทานทปลกตอเนอง (อจฉราพร ณ ลาปาง เนนพลบ)

3. การศกษากลไกลความตานทานของขาวสายพนธดตอเพลยกระโดดสนาตาล

(ภมร ปตตาวะตง)

4. การสารวจแมลงศตรในโรงเกบเขตภาคเหนอตอนบน (สอาง ไชยรนทร)

5. การพฒนาการผลตเมลดพนธขาวลกผสม กขผ1 เชงพาณชย (พรสร กาญจนา)

6. ขาวลมผวจากการวจยสการใชประโยชน : เทคโนโลยการผลตขาวลมผว

(อจฉราพร ณ ลาปาง เนนพลบ)

7.ขาวลมผวจากการวจยสการใชประโยชน : การพฒนาผลตภณฑขาวลมผว

(อจฉราพร ณ ลาปาง เนนพลบ)

ภาคโปสเตอร

ความแตกตางในความรนแรงของเพลยกระโดดสนาตาลตอการ

เขาทาลายพนธขาว (เจตน คชฤกษ)

29


แผนทแสดงความเหมาะสมของดนในการปลกขาว

ในเขตภาคเหนอตอนลาง

30


42.8% 30.2%

16.9% 10%

เนอทความเหมาะสมของดนรวม: 1,774,284 ไร

เหมาะสมมาก (L1)

เหมาะสมปานกลาง (L2)

เหมาะสมนอย(L3)

ไมเหมาะสม (L4)

ความเหมาะสมของดนในการปลกขาวในจงหวดพษณโลก

31


42.9%

34.1% 21.9% 1%




เหมาะสมนอย (L3)


ความเหมาะสมของดนในการปลกขาวในจงหวดพจตร

32


51.2% 11.1% 11.4% 26%






ความเหมาะสมของดนในการปลกขาวในจงหวดสโขทย

33


34.1% 36.2%

30%






ความเหมาะสมของดนในการปลกขาวในจงหวดก าแพงเพชร

34


22.5%

11.0%

67%

เนอทความเหมาะสมของดนรวม: 321,961 ไร





ความเหมาะสมของดนในการปลกขาวในจงหวดตาก

35


79.5%

17.9% 2.6%

เนอทกลมพนธขาวรวม: 10,618,888 ไร

กลมขาวเจา

กลมขาวหอม

กลมขาวเหนยว

กลมพนธขาวทปลกในเขตภาคเหนอตอนลาง

36


รายละเอยดในแผนซด : ผลงาน เอกสารวชาการและเอกสารวชาการเผยแพร (E-book)


1. ขาวลมผว...มรดกแหงแผนดน

2. คมอชาวนา การเพมผลผลตและการลดตนทนการผลตขาว

3. เอกสารวชาการขาว 50 ป ศนยวจยขาวพษณโลก

4. ศตรขาวและศตรธรรมชาต

5. 50 ป ศนยวจยขาวพษณโลก

6. การผลตขาวอยางถกตองและเหมาะสม

7. คมอการอารกขาพช

8. การเกบเกยวขาวในระยะทเหมาะสม

9. บทบาทของเชอราทาลายแมลงในการควบคมแมลงศตรพช

10. การปรบปรงพนธขาวโดยใชเทคนคการเพาะเลยงอบละอองเรณ

11. เทคโนโลยการผลตเมลดพนธขาวเชงพาณชย

12. การจดการธาตอาหารหลกในนาขาว

13. เอกสารแนะนาศนยวจยขาวพษณโลก (ฉบบ พ.ศ.2557)

14. ผลงานวจย ป 2556 นาเสนอในการประชมวชาการกลมศนยวจยขาว

ภาคเหนอตอนบนและภาคเหนอตอนลาง ประจาป 2556 วนท 25-26

มนาคม 2557

ส านกวจยและพฒนาขาว

1. องคความรเรองขาว



450 หม 15 ต. วงทอง อ. วงทอง จ. พษณโลก

โทรศพท 0-5513-1184 โทรสาร 0-5513-1185

e-mail: [email protected]

Website: http://psl.brrd.in.th

mailto:[email protected]

เอกสารแนะน าpsl-rrc.ricethailand.go.th/web/images/image/File/rice3/14.pdf ·...

Documents

Transcript of เอกสารแนะน าpsl-rrc.ricethailand.go.th/web/images/image/File/rice3/14.pdf ·...