กจกรรมท 6 การสะทอนความคด

และฝกปฏบตการสอน

ขอความรวมมอคณครทกทานในการกลบไปเปน “เดกประถม” อกครง ในการท ากจกรรมตอไปน

เดกๆพรอมไหมครบ !

กจกรรมเรอง “มงสโลก”

มาชมคลปขาวนกนกอนดกวา !!!

4

• นกเรยนคดวาเรองนเปนแคเรอง สมมตหรอสามารถเกดขนไดจรง

• นกเรยนเคยพบเจอปรากฏการณ นมากอนหรอไม• นกดาราศาสตร เรยกหนขนาด มหมาทพงดวยความเรวใน อวกาศวาอะไร

• สงทเรารเกยวกบ“อกกาบาต” มอะไรบาง

อกกาบาตมาจากไหน ?

5

ดาวเคราะหนอยสวนใหญมวงโคจรรอบดวงอาทตย เราเรยก ดาวเคราะหนอย ทอยระหวาง ดาวองคารกบดาวพฤหสวา แถบดาวเคราะหนอย (asteroid belt) โดยแสดงใหเหนเปนแถบ จดสขาว (ดงภาพ)

6

แลวดาวเคราะหนอยเหมอนกบดาวตกหรอเปลาครบ

อกกาบาตเปนดาวขนาดเลกใชหรอเปลาครบ

ดาวหางกเปนดาวตกเหมอนกนใชไหมคะ

ดาวเคราะหนอย เปนดาวขนาดเลกทประกอบดวยหนและโลหะทโคจรรอบดวงอาทตย ดาวเคราะหนอยคลายกบดาวหางแตไมแสดงแสงโคมา (เสนรอบนอกทไมชดเจนและหาง) แบบดาวหาง

7

เพอใหทกคนไดเขาใจตรงกน เรามค านยามทถกตองของเทหวตถทองฟาแตละค ามาใหดครบ

ดาวหาง เปนดาวทมขนาดเลกทโคจรรอบดวงอาทตย เมอมนเขาใกลดวงอาทตยจะเหนแสงโคมาในชวงทตามองเหน ซงเกดจากรงสคอสมกของดวงอาทตย (เหนเสนรอบนอกหรอบรรยากาศรอบตวมนทไมชดเจนเนองจากการแผรงสของดวงอาทตย) และบางครงอาจจะมหางดวย.

อกกาบาต เปนหนหรอเศษวตถขนาดเลกในระบบสรยจกรวาล อาจเปนฝนขนาดเลกจนถงขนาดเสนผานศนยกลาง 10 เมตร (ถามขนาดใหญกวานจะเรยกวาดาวเคราะหนอย)

อกกาบาตทถกเผาไหมขณะวงผานชนบรรยากาศของโลก เรยกวาผพงไต ถาพวกคณเคยมองทองฟาตอนกลางคนแลวเหนแสงพงลงมาหรอดาวตก นนคอ ผพงไต

อกกาบาตทสามารถพงผานชนบรรยากาศลงมาได และตกลงสผวโลก รจกกนในชอ สะเกดดาว

ถาอกกาบาตพงชนโลกจะเกดผลอยางไรตอพนโลก ?

8

กรงเทพมหานคร

พทยา

อกกาบาตทมอยอวกาศอาจมมากหลายลานลก ซงโดยสวนมากมนไมเขามาใกลโลก และทเขาใกลโลกนนมกมขนาดเลก แตหลมอกกาบาตบางลกอาจมเสนผานศนยกลางใหญ 100 กโลเมตร ถาอกกาบาตนตกใสกรงเทพฯ ขอบอกดานของมนจะไปถงพทยาเลยทเดยว!

9

จากภาพเราจะเหนวาเมอดาวถกอกกาบาตชนจะเปนอยางไร ซงเราสามารถเหนตวอยางจากการมองดทพนผวของดวงจนทร โดยหลมพวกนน สวนใหญเกดจากการกระแทกของอกกาบาต และหลมขนาดใหญทเกดขนบนดวงจนทร มชอวา พลาโต ซงมความกวางกวา 100 กโลเมตร!

-ถามอกกาบาตพงชนโลกปจจยใดบางทสงผลตอขนาดของหลมอกกาบาตบนพนโลก

ใหแตละกลมเขยนปจจยทสงผลตอขนาดของหลมอกกาบาต ลงในบตรค าทแจกให

แลวน ามาตดบนกระดาน

ใหแตละกลมเลอกปจจยทตองการศกษา อยางนอย 1 ปจจย

ออกแบบการทดลองจากวสด อปกรณทเตรยมไวให ดงน1. ทราย2. แปงมน3. ลกปงปอง 1 ลก4. ลกแกว 2 ลก5. ไมบรรทด6. สายวด

7. กลองกระดาษ8. กระดาษหนงสอพมพ9. ขาตง

ใหแตละกลมวางแผนการทดลองทางวทยาศาสตร โดยเขยนค าอธบาย ลงในใบงานตอไปน

กจกรรมท 6.1กจกรรมเรอง “มงสโลก”

• อะไรททานพยายามจะคนหา (จดมงหมาย) ?

• ในการทดลอง สงใดททานสามารถเปลยนได (ตวแปร) ?• ทานจะเปลยนปจจยใดในการทดลอง (ตวแปรอสระ) ? • ทานคดวาอะไรจะเกดขนเมอเปลยนตวแปร? เพราะอะไร (สมมตฐาน) • ทานจะคงปจจยใดไวทกการทดลอง (ตวแปรควบคม)? • ทานจะควบคมตวแปรเหลานนทกครงไดอยางไร?

ใหแตละกลมวางแผนการทดลองทางวทยาศาสตร โดยเขยนค าอธบาย ลงในใบงานตอไปน

กจกรรมท 6.1กจกรรมเรอง “มงสโลก”

• อะไรททานจะวดคา (ตวแปรตาม)?• ทานจะวดคาไดอยางไร? • ทานจะแนใจไดอยางไรวาผลการทดลองมความนาเชอถอ? • เขยนแผนการท าการทดลอง• บนทกผลการทดลอง

• น าเสนอผลการทดลอง

กจกรรมท 6.1กจกรรมเรอง “มงสโลก”

• อภปรายผลการทดลองรปแบบอะไรททานสงเกตไดจากผลการทดลอง? ขอสรปใดททานไดจากการทดลอง? ผลการทดลองทไดเปนไปตามททานคาดไวหรอไม? เพราะอะไร? ผลการทดลองของทานนาเชอถอหรอไม? จงอธบายค าตอบของทานมผลการทดลองททานไมไดคาดไวหรอไม? ถาม เกดขนไดอยางไร? อะไรทจะชวยพฒนาการทดลองของทาน? การทดลองอะไรททานสามารถท าเพมได?

แตละกลมบนทกขอมลโดยเขยนในกระดาษฟลบชารตและสงตวแทนออกมาน าเสนอ

ผลการทดลองของนกเรยนสอดคลองกบขอสรปของเพอนหรอไม

ถาหากมอกกาบาตพงมายงโลก อกครง เราจะสามารถท าอะไรไดบาง

16

นกเรยนไดรบภารกจใหจดนทรรศการเรอง อกกาบาต ในงานวนวทยาศาสตรของโรงเรยนใหนกเรยนแตละกลมรวมกนออกแบบและวางแผนการจดนทรรศการ โดยจดเตรยมสงท จะใชประกอบในการจดนทรรศการ เพอให ผทมาเยยมชมนทรรศการของเรา มความเขาใจเกยวกบ อกกาบาต นกเรยนจะท าอะไร อยางไรบาง

ขอขอบคณนกเรยน (คณคร) ทกทานทใหความรวมมอในการท ากจกรรมเปนอยางด

สะทอนคดจากการท ากจกรรม

• กจกรรมน เปนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรหรอไมถาเปน เปนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรระดบใด

ลกษณะของการสอนแบบสบเสาะทางวทยาศาสตร นกเรยนมสวนรวมในประเดนค าถามเชง

วทยาศาสตร

นกเรยนวางแผนการส ารวจตรวจสอบดวย

ขอมลทมอย

นกเรยนส ารวจตรวจสอบหาหลกฐานเพอน าไปสการสรางค าอธบายทางวทยาศาสตร

นกเรยนสรางค าอธบายจากหลกฐานในการส ารวจตรวจสอบ

เพอตอบค าถามทเกดขน

นกเรยนประเมนค าอธบายไปสความรทางวทยาศาสตร

นกเรยนสอสารและพรอมแสดงหลกฐานทสนบสนนค าอธบาย

รวมกนพจารณาวากจกรรมน เปนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรหรอไม จากการวเคราะหองคประกอบทส าคญในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร ดงน

สะทอนคดจากการท ากจกรรม• คณครสรางความสนใจแกนกเรยนไดอยางไร• คณครดงความรเดมของนกเรยนอยางไร• นกเรยนส ารวจและเรมตนพฒนาความคดเกยวกบแนวคดทาง

วทยาวทยาศาสตรทส าคญไดอยางไร • นกเรยนและครจะอธบายความคดของเขาไดอยางไร• นกเรยนจะขยายความคดไดอยางไร• นกเรยนจะประเมนผลความเขาใจของตวเองไดอยางไร• ครจะชวยนกเรยนใหเรยนรแบบสบเสาะไดอยางไร

• แนวคดทางวทยาศาสตรทส าคญและทกษะทนกเรยนไดรบ การพฒนาในกจกรรมนคออะไร

สะทอนคดจากการท ากจกรรม

ทบทวนเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

8. ทกษะการพยากรณ ( Predicting )

1. ทกษะการสงเกต ( Observing)2. ทกษะการวด ( Measuring )3. ทกษะการจ าแนกหรอทกษะการจดประเภทสงของ ( Classifying )4. ทกษะการใชความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา

( Using Space/Relationship )5. ทกษะการค านวณและการใชจ านวน ( Using Numbers )

6. ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล ( Communicating)

7. ทกษะการลงความเหนจากขอมล ( Inferring )

12. ทกษะการทดลอง ( Experimenting )

9. ทกษะการตงสมมตฐาน ( Formulating Hypothesis )

11. ทกษะการควบคมตวแปร ( Controlling Variables )

13. ทกษะการตความ ( Interpreting data )

10. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ (Operational Definition)

ในการท ากจกรรมนตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใดบาง

ค าชแจง ใหผเขารวมกจกรรมวเคราะหกจกรรมการเรยนรตอไปนวาเปนการ สบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรระดบใด โดยใหท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบของ การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร ทถกตอง

ใบกจกรรมท 6.2ระดบของการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร

ตาราง ระดบของการจดการเรยนการสอนทเนนการสบเสาะหาความรของ สสวท.

สถานการณท 1

กจกรรมอณหภมมผลอยางไรตออตราเรวของโมเลกล นกเรยนไดรบภาชนะใส 2 ใบ สผสมอาหาร หลอดหยด น าอน น าเยน ใหนกเรยนหยดสผสมอาหารลงในภาชนะบรรจน าอน และภาชนะบรรจน าเยน จากนนใหนกเรยนบนทกผลการสงเกต และระยะเวลาทใชในการกระจายของสในภาชนะแตละใบ แลวใหนกเรยนลองอธบายวา

เหตใดสจงกระจายแตกตางกน

Guided Inquiry

สถานการณท 2

นกเรยนไดแจกไขตม และวสดอนๆ จากนนใหนกเรยนสรางอปกรณปองกนไขไมใหราว เมอปลอยไข

จากความสงระดบตางๆ

Guided Inquiry

สถานการณท 3

ใหนกเรยนสรางจรวด ใหเคลอนทไดตามระยะทาง ทก าหนดแตไมไดเตรยมวสดใหและไมไดบอกวธการ

Open Inquiry

สถานการณท 4

ครแจกใบงานทประกอบดวยค าถาม 10 ขอ แลวใหนกเรยนสบคนจากหนงสอเรยนเพอตอบค าถามเมอหมดคาบเรยนแลว ครใหนกเรยนกลบไปสบคนขอทนกเรยนตอบไมไดทางอนเตอรเนตแลวน าใบงานมาสงสปดาหหนา ครใหนกเรยนแลกใบงานกนตรวจแลวบนทก

เปนคะแนนเกบ

ไมเปน Inquiry

สถานการณท 5

ครใหนกเรยนสงเกตเซลลสงมชวตทครเตรยมมาผานกลองจลทรรศน คอยปฏบตตามวธการในหนงสอเรยนบนทกผลการสงเกตดวยการวาดภาพ แลวสรปความ

เหมอนและแตกตางของเซลลพชและเซลลสตว ดวยแผนภาพเวนน

Structured Inquiry

สถานการณท 6

ครใหนกเรยนอานใบความร เรองชนบรรยากาศ แลวท างานรวมกนเปนกลมเปนแผนภาพบนกระดาษ

A4 ครตรวจใหคะแนนแลวน ามาตดแสดงบนปายนเทศ

ไมเปน Inquiry

สถานการณท 7

ครใหนกเรยนศกษาเกยวกบความเปนกรดเบสของสารละลายในชวตประจ าวนจากใบความร จากนนใหนกเรยนลงแขงขนกนเลนเกมทตองระบวาสารใดเปน

กรด สารใดเปนเบส ซงนกเรยนสนกมาก และ ในทายทสดทกคนสามารถระบสารตางๆ ตามใบความร

วาเปนกรดหรอเบส ไดอยางถกตองและรวดเรว

Structured Inquiry

สถานการณท 8

ครน าขอมลเกยวกบการใชพลงงานมาใหนกเรยนดวาเชอเพลงฟอสซลก าลงจะหมดไป จากนนใหนกเรยนออกแบบ

กงหนทมประสทธภาพทสดจากวสดทก าหนดให นกเรยน แตละกลมออกมาน าเสนอแนวคดและทดสอบการหมนของกงหนโดยใหยกตมน าหนก จากนนใหนกเรยนศกษาการใชพลงงานทดแทนรปแบบตางๆ จากหนงสอเรยน แลวตอบ

ค าถามเกยวกบพลงงานทดแทนในใบงานเปนการบาน

Guided Inquiry

สถานการณท 9

ครใหนกเรยนตงค าถามและตรวจสอบค าตอบเกยวกบปจจยทมผลตอการละลาย นกเรยนแตละกลมส ารวจตรวจสอบปจจยทแตกตางกนตามความสนใจ เชน

อณหภม พนทผว การคน จากนนแตละกลมน าเสนอผลการส ารวจตรวจสอบของกลมตนเองในตอนทายครน า

อภปรายเพอใหนกเรยนสรปเกยวกบปจจยทมผลตอการละลายไดอยางครบถวน

Open Inquiry

สถานการณท 10

นกเรยนส ารวจตรวจสอบการแยกสารโดยการกรองดวยกระดาษกรอง และเซลโลเฟน ตามวธการทระบในหนงสอ

เรยน น าเสนอทไดจากการกรองในแตละกรณ จากนน ครสรปเกยวกบของผสม คอลลอยดและสารเนอเดยว

Structured Inquiry