หน่วยที่ 5...

1

หนวยท 5 อปกรณไฟฟาและวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟา

จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป

1. เพอใหมความร ความเขาใจเกยวกบอปกรณในระบบนวแมตกสไฟฟา 2. เพอใหมความร ความเขาใจเกยวกบวาลวควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา

จดประสงคเชงพฤตกรรม ดานความร 1. บอกชนดของสวตชตาง ๆ และอธบายหลกการท างานได 2. บอกชนดของรเลยแบบตางๆ อปกรณตรวจจบ และอธบายหลกการท างานได 3. บอกชอวาลวและอธบายหลกการท างานของวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟาได ดานทกษะ 1. เขยนสญลกษณของอปกรณไฟฟาและวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟาไดถกตอง 2. อธบายการท างานและบอกการใชงานของวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟาไดถกตอง 3. ตอวงจรไฟฟาและวงจรควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟาไดถกตอง ดานจตพสย (คณธรรม จรยธรรม) 1. มความสนใจใฝรในการศกษาเกยวกบอปกรณไฟฟาและวาลวในระบบ

นวแมตกสไฟฟา 2. มความรบผดชอบในการปฏบตงานทไดรบมอบหมายในใบงานจนเกดผลส าเรจ 3. มความสามคคและมมนษยสมพนธทดในการปฏบตงานรวมกนเปนกลม

สาระส าคญ

การควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา คอ การควบคมการท างานของอปกรณท างานกระบอกสบหรอมอเตอรลมใหท างานโดยใชระบบไฟฟาควบคมการท างานของวาลวตาง ๆ ในการควบคมการท างาน ในระบบนวแมตกสไฟฟาสามารถแบงออกไดเปน 2 วงจร คอ วงจรไฟฟา เปนวงจรควบคมการท างานของวาลวโดยใชไฟฟา ซงมอปกรณควบคมไฟฟาตาง ๆ เชน สวตชกดคางต าแหนง ลมตสวตช รดสวตช สวตชความดน รเลย รเลยตงเวลา อปกรณนบจ านวน อปกรณตรวจจบสญญาณหรอเซนเซอร

วงจรก าลง เปนวงจรควบคมท างานของอปกรณท างานดวยลมอด เชน กระบอกสบ มอเตอรลม

2

หวขอเรอง 5.1 อปกรณไฟฟาในระบบนวแมตกสไฟฟา

5.1.1 สวตชปมกด 5.1.2 สวตชกดคางต าแหนง 5.1.3 ลมตสวตช 5.1.4 รดสวตช 5.1.5 สวตชความดน 5.1.6 รเลย 5.1.7 รเลยตงเวลา 5.1.8 อปกรณนบจ านวน 5.1.9 อปกรณตรวจจบสญญาณหรอเซนเซอร

5.1.9.1 อนดกทฟเซนเซอร 5.1.9.2 คาปาซทฟเซนเซอร 5.1.9.3 ออปตกคอลเซนเซอร

5.2 วาลวในระบบนวแมตกสไฟฟา 5.2.1 วาลว 2/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 5.2.2 วาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 5.2.3 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 5.2.4 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแม เหลกไฟฟ า เลอนกลบดวยขดลวด

แมเหลกไฟฟา 5.2.5 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวยแรง

สปรง 5.2.6 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวย

ขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย 5.2.7 วาลว 5/3 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวย

ขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย

3

แบบทดสอบกอนเรยน


ค าชแจง อานค าถามตอไปนแลวเลอกค าตอบทถกตองทสดค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษค าตอบ

1. สวตชไฟฟาทมลกษณะการท างานแบบ กดตด ปลอยดบ มชอเรยกวาอะไร ก. สวตชปมกด ข. ลมตสวตช ค. รดสวตช ง. สวตชความดน จ. สวตชกดคางต าแหนง 2. สวตชไฟฟาทใชกลไกในการกดและสามารถจ ากดระยะได มชอเรยกวาอะไร ก. สวตชกดคางต าแหนง ข. รเลย ค. สวตชความดน ง. สวตชปมกด จ. ลมตสวตช 3. รดสวตชท างานไดโดยอาศยหลกการอะไร ก. แรงดนลม ข. กลไกการเลอนชน ค. การเปลยนแปลงอณหภม ง. อ านาจแมเหลก จ. การหนวงเวลา 4. สวตชทใชแรงดนลมเปนตวกด มชอเรยกวาอะไร ก. Limit switch ข. Pressure switch ค. Toggle switch ง. Pushbutton switch จ. Magnetic switch 5. อปกรณทสามารถท างานดวยการหนวงเวลาได มชอเรยกวาอะไร ก. Time switch ข. Contactor ค. Time Relay ง. Counter จ. Relay 6. อปกรณในขอใด ไมใช อปกรณตรวจจบ (Sensor) ก. อนดกทฟ ข. คาปาซทฟ ค. โซลนอยด ง. สวตชแสง จ. ออปตคอล

4

7. อปกรณตรวจจบวตถทเปนโลหะ มชอเรยกวาอะไร ก. Magnetic Sensor ข. Solenoid Sensor ค. Capacitive Sensor ง. Inductive Sensor จ. Optical Sensor 8. จากรปขางลางเปนสญลกษณของวาลวชนดใด

ก. วาลว 3/2 ข. วาลว 4/2 ค. วาลว 5/2 ง. วาลว 5/3 จ. วาลว 3/3 9. จากรปขางลางเปนสญลกษณของวาลวชนดใด

ก. วาลว 5/3 ข. วาลว 5/2 ค. วาลว 3/2 ง. วาลว 4/2 จ. วาลว 3/3 10. โซลนอยด ท างานไดโดยอาศยหลกการของอะไร ก. แรงดนลมอด ข. การสะทอนล าแสง ค. การหนวงเวลา ง. การตรวจจบวตถอโลหะ จ. สนามแมเหลก

5

เนอหาสาระ อปกรณไฟฟาและวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟา

บทน า การควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา คอ การควบคมการท างานของอปกรณท างานกระบอกสบ

หรอมอเตอรลมใหท างานโดยใชระบบไฟฟาควบคมการท างานของวาลวตาง ๆ ในการควบคมการท างาน ในระบบนวแมตกสไฟฟาสามารถแบงออกไดเปน 2 วงจร คอ วงจรไฟฟา เปนวงจรควบคมการท างานของวาลวโดยใชไฟฟา ซงมอปกรณไฟฟาตาง ๆ เชน สวตชปมกด สวตชกดคางต าแหนง ลมตสวตช รดสวตช สวตชความดน รเลย รเลยตงเวลา อปกรณนบจ านวน อปกรณตรวจจบสญญาณหรอเซนเซอร ดงรปท 5.1 (ข) วงจรก าลง เปนวงจรทท างานดวยโซลนอยดวาลวส าหรบควบคมการท างานของอปกรณท างานดวยลมอด ประกอบดวยโซลนอยดวาลว วาลวแบบตาง ๆ กระบอกสบ มอเตอรลม ดงรปท 5.1 (ก)

รปท 5.1 แสดงวงจรก าลงและวงจรควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา 5.1 อปกรณไฟฟาในระบบนวแมตกสไฟฟา อปกรณไฟฟาทใชส าหรบการควบคมการท างานของกระบอกสบหรอมอเตอรลม ซงจะอยในสวนของวงจรควบคมการท างานของวาลวโดยใชไฟฟา ซงมอปกรณควบคมไฟฟาตาง ๆ ประกอบดวย สวตชปมกด สวตชกดคางต าแหนง ลมตสวตช รดสวตช สวตชความดน รเลยตงเวลา รเลย อปกรณนบจ านวน อปกรณตรวจจบสญญาณหรอเซนเซอร 5.1.1 สวตชปมกด (Pushbutton Switch) สวตชปมกด มลกษณะการท างานโดยการกดตด ปลอยดบ โดยมแรงภายนอกมากระท า เชน มอกด เมอปลอยมอจะกลบสต าแหนงปกต โครงสรางภายนอกเปนฉนวน ม 3 ชนด คอ สวตชปมกดปกตเปด สวตชปมกดปกตปดและสวตชปมกดปกตเปดปกตปดอยในตวเดยวกน

(ก) วงจรก าลง (ข) วงจรควบคม

6

1 2

3 4

3 4 3 4

1 2 1 2

รปท 5.2 แสดงสวตชปมกด

5.1.1.1 สวตชปมกดปกตเปด ในสภาวะปกตของสวตชปมกดปกตเปด หนาสมผส 3 จะไมตอกบ 4 กระแสไฟฟาไมสามารถไหลผานได ดงรปท 5.3 (ก) เมอกดสวตชสภาวะการท างานหนาสมผส 3 จะตอถงกนกบ 4 ท าใหกระแสไฟฟาสามารถไหลผานไปได ดงรปท 5.3 (ข) เมอปลอยมอสปรงจะดนใหหนาสมผสกลบสต าแหนงสภาวะปกต

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน (ค) สญลกษณ

รปท 5.3 แสดงการท างานและสญลกษณสวตชปมกดปกตเปด

5.1.1.2 สวตชปมกดปกตปด ในสภาวะปกตของสวตชปมกดปกตปด หนาสมผส 1จะตอถงกนกบ 2 กระแสไฟฟาสามารถไหลผานไดทนท ดงรปท 5.4 (ก) เมอกดสวตชสภาวะการท างานหนาสมผส 1 จะไมตอกบ 2 ท าใหกระแสไฟฟาไมสามารถไหลผานได ดงรปท 5.3 (ข) เมอปลอยมอแรงสปรงจะดนใหหนาสมผสกลบสต าแหนงปกต

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน (ค) สญลกษณ รปท 5.4 แสดงการท างานและสญลกษณสวตชปมกดปกตปด

สมผสอยกบท สมผสเคลอนท

สมผสอยเคลอนท สมผสอยกบท

สมผสอยกบท สมผสเคลอนท

7

1 2 1 2

1 2

5.1.1.3 สวตชปมกดปกตเปด ปกตปดอยในตวเดยวกน ในสภาวะปกตหนาสมผสจะตอถงกนคอ 1 ตอกบ 2 ปกตปด (NC) หนาสมผสอกหนงชดจะไมตอถงกนคอ 3 ไมตอ 4 ปกตเปด (NO) ดงรปท 5.5 (ก) เมอถกกดใหอยในสภาวะการท างานหนาสมผสของสวตชจะท างานสลบกน คอจากปกตเปดจะเปนปดและปกตปดจะเปนเปด ดงรปท 5.5 (ข) ใชส าหรบควบคมการท างานในวงจรทมลกษณะการท างานทแตกตางกนและใชส าหรบปองกนวงจรไมใหท างานพรอมกน

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน (ค) สญลกษณ รปท 5.5 แสดงการท างานสวตชปมกดปกตเปดและปกตปดอยในตวเดยวกน

5.1.2 สวตชกดคางต าแหนง (Toggle Switch) เปนสวตชทกดเปลยนต าแหนงแลวคางสภาวะ ในสภาวะปกตหนาสมผส 1 จะไมตอกบ 2 กระแสไฟฟาไมสามารถไหลผานได ดงรปท 5.7 (ก) เมอกดสวตชใหอยในต าแหนงการท างาน หนาสมผส 1 จะตอกบ 2 กระแสไฟฟาไหลผานได ดงรปท 5.7 (ข)และเมอกดสวตชอกครงหนงกจะเปนการคนสภาวะต าแหนงเดม ใชส าหรบปดเปดวงจร รปท 5.6 แสดงสวตชกดคางต าแหนง

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน (ค) สญลกษณ รปท 5.7 แสดงการท างานและสญลกษณของสวตชกดคางต าแหนง

1 2

3 2 4

4

1

3

หนาสมผส เคลอนท

8

1

2

5.1.3 ลมตสวตช (Limit Switch) สวตชทท างานไดโดยใชกลไกจากภายนอกเลอนมากดลกกลงทตวสวตช โดยเมอมการกดสวตชต าแหนงของหนาสมผสภายในจะเปลยนต าแหนง ในการใชงานของลมตสวตชจะใชส าหรบการจ ากดระยะและต าแหนงในวงจรไฟฟา

รปท 5.8 แสดงลมตสวตช

หลกการท างาน ในสภาวะปกตหนาสมผส1จะตอถงกนกบ 2 ปกตปด (NC) หนาสมผส 1 จะไมตอถงกนกบ 4 (NO) ดงรปท 5.9 (ข) เมอกลไกจากภายนอกเลอนมากดลกกลงทตวสวตช เปนสภาวะการท างานหนาสมผส 1จะตอถงกนกบ 4 สวนหนาสมผส 1 จะจาก 2 ดงรปท 5.9 (ก)เมอกลไกเลอนออกจากลกกลงลมตสวตชจะกลบคนสภาวะปกต

(ก) สภาวะท างาน (ข) สภาวะปกต (ค) สญลกษณ

รปท 5.9 แสดงการท างานและสญลกษณของลมตสวตช

5.1.4 รดสวตช (Reed Switch) เปนสวตชทท างานโดยไมมการสมผสหรอกดทตวสวตช สามารถท างานไดโดยอาศยอ านาจแมเหลกทตดตงไวภายในลกสบ เพอท าการตรวจจบต าแหนงการท างานของลกสบ โดยมความไวในการตดทอสงซงเหมาะส าหรบงานทไมสามารถตดตงลมตสวตชไวทบรเวณลกสบได

รปท 5.10 แสดงรดสวตช

1 1

24

24

9

หลกการท างาน เมอลกสบเลอนมาตรงต าแหนงของรดสวตชทตดตงไว สภาวะของหนาสมผสภายในกจะเปลยนต าแหนง และกลบสภาพเดมเมอลกสบเลอนออกจากต าแหนงของรดสวตชในการตดตงรดสวตชจะตดตงทตวกระบอกสบและใหตวรดสวตชแนบกบกระบอกสบ สวนต าแหนงสามารถเลอกไดตามความตองการขนอยกบลกษณะของการใชงาน ดงรปท 5.11

(ก) สภาวะการท างาน (ข) สภาวะปกต

รปท 5.11 แสดงการท างานของรดสวตช

รปท 5.12 แสดงการตดตงรดสวตชทกระบอกสบ

5.1.5 สวตชความดน (Pressure Switch) เปนสวตชทท างานโดยอาศยความดนจากแรงดนลมเปนตวกดสวตช เพอใหหนาสมผสสวตชท างานและเปลยนสภาวะหนาสมผส

รปท 5.13 แสดงสวตชความดน

10

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน (ค) สญลกษณ

รปท 5.14 แสดงการท างานและสญลกษณสวตชความดน

หลกการท างาน เมอมความดนจากแรงดนลมมากดลกสบภายในสวตช ลกสบจะเลอนไปกดหนาสมผสของสวตช ท าใหต าแหนงของหนาสมผสเปลยนต าแหนง และเมอความดนลมนอยกวาแรงของสปรงต าแหนงของหนาสมผสกจะกลบคนสสภาพเดมปกต

5.1.6 รเลย (Relay) อปกรณทใชในการตดตอวงจรไฟฟาเปนลกษณะการท างานทอาศยหนาสมผสเปนลกษณะคลายสวตช โดยหนาสมผสจะท างานซงอาศยการเหนยวของสนามแมเหลกทเกดจากขดลวดไฟฟา หรอคอยลในตวรเลย ใชส าหรบระบบไฟฟากระแสตรงทมแรงดนต ากวา 24 โวลต

รปท 5.15 แสดงรเลยไฟฟา

(ก) สวนประกอบ (ข) สญลกษณ รปท 5.16 แสดงสวนประกอบและสญลกษณรเลยไฟฟา

แผนเหลก

ฉนวน

แกนเหลก

ขดลวด

สปรง

หนาสมผสตดตอ

Z

1 2 3 1

2 3

K A2

A1 1

2 4

สญลกษณ

Z

P

1

2 3

11

5.1.7 รเลยตงเวลา (Time Relay) สวตชทท างานโดยอาศยการหนวงเวลาดวยระบบอเลกทรอนกส หรอระบบมอเตอรไฟฟาขนาดเลก การท างานจะจายสญญาณไฟเลยงเขาทวงจรอเลกทรอนกส หรอมอเตอร แลวตงเวลาทปมปรบเวลา เมอไดเวลาตามทก าหนดหนาสมผสกจะเปลยนต าแหนงและหยดการท างานหรอกลบคนสภาวะเดมโดยการกดปมรเซทในตว หรอตดสญญาณไฟทเลยงวงจรอเลกทรอนกส หรอมอเตอรไฟฟาการหนวงเวลาจะม 2 ลกษณะ คอ หนวงเวลาตอนมสญญาณกบหนวงเวลาตอนตดสญญาณ

รปท 5.17 แสดงลกษณะของรเลยตงเวลา

5.1.7.1 รเลยตงเวลาแบบหนวงเวลาในขณะทมสญญาณไฟเขา รเลยตงเวลาจะเรมนบเวลาการหนวงเมอมสญญาณไฟมาเลยงขดลวดรเลย KT จะท าใหรเลยตงเวลาเรมท างานและจะนบเวลาจนถงเวลาทตงไว ชดหนาสมผสกจะเปลยนสภาวะการท างานจากหนาสมผส 15 ตออยกบ 16 กจะเปลยนการตอใหหนาสมผส 15 ตอกบ 18 แทน และเมอตดสญญาณ กจะท าใหชดหนาสมผสกลบสสภาพเดม

15

16 18

A1

A2

KT

Input Output

0

0

1

1

Input

Output

t

t

รปท 5.18 แสดงการท างานรเลยตงเวลาแบบหนวงเวลาในขณะทมสญญาณไฟเขา 5.1.7.2 รเลยตงเวลาแบบหนวงเวลาเมอตดสญญาณไฟออก รเลยตงเวลาจะเรมนบเวลา

ของการหนวงเมอสญญาณไฟฟาเลยงขดลวดของรเลยถกตดออก จะท าใหหนาสมผสเปลยนต าแหนงการตอหนาสมผส 15 จะตอกบหนาสมผส 18 แทน และเมอตดกระแสไฟไมใหไหลเขาขดลวดรเลยตงเวลา รเลยตงเวลาจะเรมนบเวลาจนถงเวลาทตงเอาไวชดหนาสมผสจะกลบสสภาพเดม

12

15

16 18

A1

A2

KT

Input Output

0

0

1

1

Input

Output

t

t

รปท 5.19 แสดงการท างานรเลยตงเวลาแบบหนวงเวลาเมอตดสญญาณไฟออก

5.1.8 อปกรณนบจ านวน (Counter) อปกรณทท างานโดยอาศยการเปด–ปดทางไฟฟาหรอสญญาณพลสเพอสงใหมการนบทตวนบแลว เมอถงจ านวนนบทตงคาไวหนาสมผสกจะท างานโยกเปลยนสภาวะการท างาน โดยม 2 แบบ คอ แบบนบอยางเดยวและแบบนบตงจ านวน

รปท 5.20 แสดงลกษณะอปกรณนบจ านวน

5.1.9 อปกรณตรวจจบหรอเซนเซอร (Sensor) อปกรณทท าหนาทตรวจจบหรอรบสญญาณจากอปกรณท างานของอปกรณอน โดยเปนผลทางฟสกสหรอทางกายภาพ เชน ระยะทาง แสง ความรอน เสยงและส เปนตน แลวเปลยนสญญาณเหลานนใหเปนสญญาณทางไฟฟาเพอน าไปใชงานในระบบควบคมตอไป อปกรณตรวจจบหรอเซนเซอรทนยมใชในปจจบนในโรงงานอตสาหกรรมแบงออกเปน 3 ชนด

5.1.9.1 อนดกทฟเซนเซอร (Inductive Sensor) เปนอปกรณเซนเซอรทท างานโดยอาศยหลกการเปลยนแปลงคาความตานทานภายใน Sensor ใชในการตรวจจบวตถทเปนโลหะในงานเกยวกบการนบจ านวน การแยกประเภทชนงาน และการตรวจสอบต าแหนง โดยบรเวณสวนหวจะสรางสนามแมเหลกขน แลวสงอ านาจแมเหลกไปยงวตถทตองการตรวจสอบซงเปนโลหะท าใหเกดการเปลยนแปลงคาการเหนยวน าขนในวงจรตรวจจบ เมอมการเปลยนแปลงจะสงสญญาณไปขยายใหสงขนเพอตอไปยงอปกรณควบคมภายนอกตอไป

13

(ก) อนดกทฟเซนเซอร (ข) สญลกษณ

รปท 5.21 แสดงลกษณะของอนดกทฟเซนเซอรและสญลกษณ

5.1.9.2 คาปาซทฟเซนเซอร (Capacitive Sensor) เปนอปกรณเซนเซอรทท างานโดยอาศยหลกการเปลยนแปลงคาความจภายในเซนเซอร ใชตรวจจบชนงานทเปนโลหะ หรอวตถทเปนสอน าไฟฟา ใชงานในลกษณะของตรวจจบระยะทาง การนบจ านวน การแยกประเภทชนงาน และการตรวจสอบต าแหนง สวนหวจะสรางสนามแมเหลกแลวสงอ านาจแมเหลกไปยงวตถทตองการตรวจจบซงเปนสอน าไฟฟาท าใหเกดการเปลยนแปลงคาความจทางไฟฟาและน าไปใชขยายสญญาณเพอการควบคมในวงจรไฟฟา

(ก) คาปาซทฟเซนเซอร (ข) สญลกษณ

รปท 5.22 แสดงลกษณะและการท างานของคาปาซทฟเซนเซอร

5.1.9.3 ออปตกคอลเซนเซอร (Optical Sensor) เปนอปกรณเซนเซอรทท างานโดยอาศยหลกการของคลนแสงใชในการตรวจจบวตถตาง ๆ การน าไปใชงานใชตรวจจบชนงานเกยวกบการนบจ านวน การแยกประเภทชนงาน และการตรวจสอบต าแหนง สามารถแบงออกไดเปน 3 ชนด ดงน

รปท 5.23 แสดงลกษณะสวตชเซนเซอรแสง

ด า

น าตาล

น าเงน

+

-

น าตาล

ด า

น าเงน

14

1) ออปตกเซนเซอรแบบแยกตวรบและตวสง (Through beam sensor ) การท างานออปตกเซนเซอรใชแสงเปนตวตรวจจบชนงานโดยมตวสงยงล าแสงไปยงตวรบแสง เมอมวตถเคลอนทมาตดล าแสง ตวรบจะท างานทนท และน าไปใชงานในวงจรควบคมตอไป

รปท 5.24 แสดงการท างานของออปตกเซนเซอรแบบแยกตวรบและตวสง

2) ออปตกเซนเซอรแบบใชแผนสะทอน (Through reflextive sensor ) การ

ท างานจะมการยงล าแสงออกจากตวสงแลวยงล าแสงไปยงแผนสะทอน ล าแสงสะทอนกลบมาตวรบซงอยในตวเดยวกน เมอมวตถมาตดล าแสงจะท าใหเซนเซอรท างาน และน าไปใชในวงจรควบคมไฟฟาตอไป

-

รปท 5.25 แสดงการท างานของออปตกเซนเซอรแบบใชแผนสะทอน

3) ออปตกเซนเซอรแบบใชชนงานเปนตวสะทอน (Diffuse sensor ) เซนเซอร

ชนดนมตวรบสงในตวเดยวกน โดยการยงล าแสงออกจากตวสง เมอมวตถมาตดล าแสงกจะสะทอนล าแสงกลบมาตวรบทอยภายใน เซนเซอรกจะท างานทนท

-

รปท 5.26 แสดงการท างานของออปตกเซนเซอรแบบใชชนงานเปนตวสะทอน

15

5.2 วาลวในระบบนวแมตกสไฟฟาหรอโซลนอยดวาลว (Solenoid valve)

การควบคมระบบนวแมตกสไฟฟาจ าเปนจะตองใชวาลวเปนตวควบคมการท างานหรอท าหนาทในการเปลยนทศทางลม เพอสงผานลมแรงดนไปยงอปกรณท างานใหสามารถท างานตามทตองการไดสงอปกรณควบคม คอโซลนอยดหรอขดลวดสรางสนามแมเหลก โดยมหลกการท างานในสภาวะปกต เมอยงไมมกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด จงยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดงแกนเหลกใหอยกบท ดงรปท 5.27 (ก) ในสภาวะการท างานเมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด กจะเกดอ านาจแมเหลกแลวดงเอาแกนเลกเขามาอยในวงโคจรสนามแมเหลก ซงจะเอาแกนเหลกไปกดเลอนต าแหนงของวาลวตอไป ดงรปท 5.27 (ข)

E E

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน รปท 5.27 แสดงการท างานของโซลนอยดวาลว

5.2.1 วาลว 2/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง (2/2 Way Single Solenoid valve) การท างานของวาลว เมอยงไมมกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ต าแหนงปกต จงยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดงแกนเหลกใหลนของวาลวปด ท าใหลมไมสามารถผานจาก 1(P) ไปยง 2(A) ดงรปท 5.28 (ก) เมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ในต าแหนงการท างานท าใหเกดอ านาจแมเหลกแลวดงเอาแกนเลกเขามาในวงโคจรสนามแมเหลกท าใหลนวาลวเลอนเปดทางลม ลมสามารถผานจาก 1(P) ไปยง 2(A) ได และเมอตดกระแสไฟฟาออกจากขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหหมดอ านาจแมเหลกสปรงจะดงแกนเหลกวาลวกลบสต าแหนงสภาวะปกต ดงรปท 5.28 (ข)

(ก) ต าแหนงปกต (ข) ต าแหนงการท างาน รปท 5.28 แสดงการท างานของวาลว 2/2 ปกตปดเลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง

Y1 Y1

16

(ก) วาลว 2/2 (ข) สญลกษณ รปท 5.29 แสดงวาลว 2/2 ปกตปดเลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง

5.2.2 วาลว 3/2 ปกตปดเลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง (3/2 Way Single Solenoid valve) การท างานในต าแหนงปกต ยงไมมกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดนใหลนของวาลวปด ท าใหลมไมสามารถผานจาก 1(P) ไปยง 2(A) สวนลมจาก 2(A) ผานไป 3(R) ได ดงรปท 5.30 (ก) ต าแหนงการท างาน เมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหเกดอ านาจแมเหลกแลวดงเอาแกนเลกเขามาในวงโคจรสนามแมเหลก จะท าใหลนวาลวเลอนเปดทางลม ลมจะไหลจาก 1(P) ไปยง 2(A) ทางลม R(3) จะถกปด และเมอตดกระแสไฟฟา จากขดลวดโซลนอยด Y1 หมดอ านาจแมเหลกสปรงจะเลอนวาลวกลบสต าแหนงปกต ดงรปท 5.30 (ข)

(ก) ต าแหนงปกต (ข) ต าแหนงการท างาน

รปท 5.30 แสดงการท างานของวาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง

(ก) วาลว 3/2 (ข) สญลกษณ รปท 5.31 แสดงวาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง

R

A

P

A

P

Y1 Y1

17

5.2.3 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวใหลมไปเลอนวาลวเลอนกลบดวยสปรง (4/2 Way Single Solenoid valve pilot controlled) การท างานต าแหนงปกต ยงไมมกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดนใหลนของวาลวปด ท าใหลมไหลจาก 1(P) ไปยง 2(A) และลมจาก 4(B) ผานไป 3(R) ดงรปท 5.32 (ก) เมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหเกดอ านาจแมเหลก ลนเลกของวาลวเปด ลมจาก 1(P) ไป 4(B) และลมจาก 2(A) ไป 3(R) และเมอตดกระแสไฟฟาออกจากขดลวดโซลนอยด Y1 หมดอ านาจแมเหลกสปรงจะดนแกนเหลกออนของวาลวเลอนกลบต าแหนงปกต สปรงดนลนของวาลวเลอนกลบต าแหนงปกต ดงรปท 5.32 (ข)

1(P)2(A) 4(B)

3(R)

1(P)2(A) 4(B)

3(R)

(ก) ต าแหนงปกต (ข) ต าแหนงการท างาน รปท 5.32 แสดงต าแหนงของวาลว 4/2 ใชขดลวดโซลนอยดเปดทางลมใหลมไปเลอนวาลวเลอนกลบ

ดวยสปรง

(ก) วาลว 4/2 (ข) สญลกษณ รปท 5.33 แสดงต าแหนงของวาลว 4/2 ใชโซลนอยดเปดทางลมใหลมไปเลอนวาลวเลอนกลบดวยสปรง 5.2.4 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว (4/2 Way Double Solenoid valve) การท างานต าแหนงปกต ยงไมมจายกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดนใหลนของวาลวปด ท าใหลมไหลผานจาก 1(P) ไปยง 4(B) และลมจาก 2(A) ผานไป 3(R) ดงรปท 5.34

1(P)

2(A)4(B)

3(R)

18

รปท 5.34 แสดงต าแหนงของวาลว 4/2 สภาวะปกต

ต าแหนงการท างานเมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหเกดอ านาจแมเหลกแกนลกสบเคลอนทท าใหลนเลกของวาลวเลอน ลมจากทอ 1(P) จะไหลไปดนใหลกสบและแผนเลอนเคลอนท ลมไหลจาก 1(P) ผานไป 2(A) และจาก 4(B) ไป 3(R) ดงรปท 5.35 เมอตดกระแสไฟฟาออกขดลวดแมเหลกไฟฟา Y1 ลกสบและแผนเลอนจะคางต าแหนงไว และเมอจายไฟเขา ขดลวดโซลนอยด Y2 ท าใหขดลวดแมเหลกไฟฟา Y2 ดดแกนเหลกท าใหลนวาลวเลอนลมจาก 1(P) ไหลผานชองเลกไปดนใหลกสบเลอนกลบในสภาวะปกต

รปท 5.35 แสดงต าแหนงของวาลว 4/2 สภาวะท างาน

(ก) วาลว 4/2 (ข) สญลกษณ รปท 5.36 แสดงต าแหนงของวาลว 4/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว

1(P)

3(R)2(A) 4(B)

Y1 Y2

1(P)

3(R)2(A) 4(B)

Y1 Y2

1(P)Y1

2(A)4(B)

3(R)Y2

19

5.2.5 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง (5/2 Way Single Solenoid valve) การท างานต าแหนงปกตยงไมมจายกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลก สปรงกจะดนลกสบของวาลวอยในต าแหนงปกต ลมไหลจาก 1(P) ไปยง 2(A) และลมจาก 4(B) ไป 5(S) สวนทอลม 3(R) จะถกปด ต าแหนงการท างานเมอจายกระแสไฟฟาเขาไปยงขดลวดโซลนอยด Y1 เกดอ านาจแมเหลกแลวดดเอาแกนเหลกลกสบเลอนต าแหนง ท าใหลนเลอนวาลวเลอนเปดทางลม ลมจาก 1(P) จะไหลผานชองเลกไปดนใหลกสบเลอนต าแหนง ลมไหลจาก 1(P) ไป 4(B) และจาก 2(A) ไป 3(R) สวนทอ 5(S) จะถกปด เมอตดกระแสไฟฟาออกขดลวดโซลนอยด Y1 สปรงกจะดนใหลกสบของวาลวเลอนกลบต าแหนงปกต ดงรปท 5.37

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1

รปท 5.37 แสดงการท างานวาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยแรงสปรง

(ก) วาลว 5/2 (ข) สญลกษณ รปท 8.38 แสดงวาลว 5/2 ใชขดลวดโซลนอยดเปดทางลมใหลมเลอนวาลวเลอนกลบดวยสปรง

R

A

P

B

S

20

5.2.6 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว (5/2 Way Double Solenoid valve) การท างานต าแหนงปกต ยงไมมจายกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลกจะอยในต าแหนงปกต เมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหเกดอ านาจแมเหลก ลนเลอนวาลวเปดทางลมท าใหลมจาก 1(P) ไปเลอนลกสบเลอนต าแหนง ลมจาก 1(P) ไป 4(B) สวน 2(A) จะตอถง 3(R) และ 5(S) จะถกปด เมอตดกระแสไฟฟาออกจาก Y1 วาลวจะคางต าแหนงไวเมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y2 ท าใหลมจาก 1(P) ไปดนลนเลอนวาลวเปดทางลม ลกสบจะเลอนต าแหนงไปทางซาย ท าใหลมจาก 1(P) ไป 4(B) สวนลมจาก 2(A) ไป 5(S) และ 3(R) จะถกปด เมอตดกระแสไฟฟาออกขดลวดโซลนอยด Y2 วาลวจะยงคงคางสภาวะไว ดงรปท 5.39

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

รปท 5.39 แสดงการท างานวาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว

(ก) วาลว 5/2 (ข) สญลกษณ

รปท 5.40 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว

R

A

P

B

S

21

5.2.7 วาลว 5/3 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย หลกการท างาน ในสภาวะปกตทางลมในวาลวจะถกปดทงหมด ดงรปท 5.41 เมอจายไฟฟาเขาท Y1 ลกสบจะเลอนไปทางขวา ลมจาก 1(P) ไป 4(B) และลมจาก 2(A) ไป 3(R) สวนทางลม 5(S) จะถกปด ดงรปท 5.42 เมอตดไฟฟาออกจาก Y1 ภ เมอจายไฟฟาเขาท Y2 ลกสบจะเลอนไปทางซาย ลมจาก 1(P) ไป 2(A) และลมจาก 4(B) ไป 5(S) สวนทางลม 3(R) จะถกปด ดงรปท 5.43 เมอตดไฟฟาออกจาก Y2 ภ การน าไปใชงาน ใชกบการเลอนชนงานทสามารถเลอกต าแหนงของชนงานใหหยดไดตามต าแหนงทตองการ โดยจะมการตดตงรดสวตชประกอบกบตวกระบอกสบเพอก าหนดต าแหนงใหหยดไดตามทตองการ

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

รปท 5.41 แสดงสภาวะปกตวาลว 5/3

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

22

รปท 5.42 แสดงสภาวะการท างานวาลว 5/3 โซลนอยดวาลว Y1 ท างาน

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

รปท 5.43 แสดงสภาวะการท างานวาลว 5/3 โซลนอยดวาลว Y2 ท างาน

(ก) วาลว 5/3 (ข) สญลกษณ รปท 5.44 แสดงรปและสญลกษณ วาลว 5/3 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว

1(P)

4(B)2(A)

3(R) 5(S)

23

5.3 บทสรป

อปกรณในระบบนวแมตกสไฟฟา ชนดตาง ๆ เชน สวตชปมกด สวตชกดคางต าแหนง ลมตสวตชรดสวตช สวตชความดน รเลย รเลยตงเวลา อปกรณเซนเซอร และตวนบ จะท าหนาทเปนตวควบคมการท างานของโซลนอยดวาลวโดยจะเปนสวนของวงจรไฟฟา เพอใหโซลนอยดวาลวเปนตวเปด ป ดทางลมของวาลวและโซลนอยดวาลวจะควบคมทศทางลมทตอเชอมกบกลไกการท างานของอปกรณท างาน บงคบการเคลอนทในวงจรก าลง เชน กระบอกสบ มอเตอรลม และอน ๆ

24

แบบฝกหด หนวยท 5 อปกรณไฟฟาและวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟา

ค าชแจง : อานค าถามตอไปนแลวเขยนตอบลงในกระดาษค าตอบ

1. จงบอกชอสวตชควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา 5 ชนด 1.1 .................................................................................................................................................. 1.2 .................................................................................................................................................. 1.3 ..................................................................................................................................................

1.4 .................................................................................................................................................. 1.5 ..................................................................................................................................................

2. จงเขยนสญลกษณอปกรณไฟฟาดงตอไปนใหถกตอง 2.1 รเลย 2.2 สวตชความดน

3. อปกรณตรวจจบสญญาณดงตอไปน ใชในงานตรวจจบชนงานอะไร 3.1 อนดกทฟเซนเซอร (Inductive Sensor) ............................................................................ 3.2 คาปาซทฟเซนเซอร (Capacitive Sensor) ......................................................................... 3.3 ออปตกคอลเซนเซอร (Optical Sensor) ..........................................................................

4. จงบอกชอสวนประกอบของรเลยไฟฟาตามหมายเลข ดงตอไปน 2 3 1. ................................................................................... 4 2. .................................................................................... 1 3 .................................................................................... 4 .................................................................................... 5 5 ....................................................................................

5. จงบอกการใชงานของอปกรณนบจ านวน (Counter) ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

25

6. จงเขยนสญลกษณของวาลว ตอไปน 6.1 วาลว 2/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 6.2 วาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 6.3 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 6.4 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา 6.5 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวยแรงสปรง

7. จงอธบายการท างานของวาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

8. จงบอกชอสวนประกอบ โคตโซลนอยด และหมายเลขรหสทางลมลงในชองวงกลม ของวาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

26

แบบทดสอบหลงเรยน


ค าชแจง อานค าถามตอไปนแลวเลอกค าตอบทถกตองทสดค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษค าตอบ

1. จากรป เปนสญลกษณของสวตชไฟฟา มชอเรยกวาอะไร ก. สวตชกดคางต าแหนง ข. สวตชความดน ค. รดสวตช ง. ลมตสวตช จ. สวตชปมกด 2. สวตชไฟฟาทใชกลไกในการกดและสามารถจ ากดระยะได มชอเรยกวาอะไร ก. Limit switch ข. Pressure switch ค. Toggle switch ง. Pushbutton switch จ. Magnetic switch 3. รดสวตชท างานไดโดยอาศยหลกการอะไร ก. การหนวงเวลา ข. กลไกการเลอนชน ค. อ านาจแมเหลก ง. การเปลยนแปลงอณหภม จ. แรงดนลม 4. สวตชทใชแรงดนลมเปนตวกด มชอเรยกวาอะไร ก. สวตชกดคางต าแหนง ข. สวตชแมเหลก ค.สวตชปมกด ง. สวตชความดน จ. รดสวตช 5. อปกรณไฟฟาทสามารถท างานดวยการนบจ านวน มชอเรยกวาอะไร ก. Contactor ข. Magnetic ค. Counter ง. Relay จ. Timing

27

6. จากรป คออปกรณตรวจจบ (Sensor) มชอเรยกวาอะไร ก. โซลนอยด ข. คาปาซทฟ ค. อนดกทฟ ง. สวตชความดน จ. ออปตคอล 7. อปกรณตรวจจบวตถทเปนโลหะ มชอเรยกวาอะไร ก. Magnetic Sensor ข. Solenoid Sensor ค. Capacitive Sensor ง. Inductive Sensor จ. Optical Sensor 8. Solenoid ท างานไดโดยอาศยหลกการของอะไร ก. แรงดนลมอด ข. สนามแมเหลก ค. การหนวงเวลา ง. การตรวจจบวตถอโลหะ จ. การสะทอนล าแสง 9. จากรป เปนสญลกษณของวาลวชนดใด ก. วาลว 5/2 ข. วาลว 3/3 ค. วาลว 4/2 ง. วาลว 3/2 จ. วาลว 5/3 10. จากรป เปนสญลกษณของวาลวชนดใด ก. วาลว 4/2 ข. วาลว 5/3 ค. วาลว 3/2 ง. วาลว 5/2 จ. วาลว 3/3

R

A

P

B

S

1(P)

4(B)2(A)

3(R) 5(S)

28

แบบประเมนคณธรรมจรยธรรม

วชา สาขางาน ระดบชน กลม วนท เดอน พ.ศ .

เลขท

ชอ - สกล

พฤตกรรมของนกเรยน

ความมวนย ความ

รบผดชอบ มนษยสมพนธ ความอดทน ความซอสตย รวม

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 20

1

2

3 4

5

6 7

8

9 10

11

12 13

14

15 16

17

18 19

20

เกณฑการวดผล

ระดบคณภาพ ดมาก ด พอใช ตองปรบปรง ระดบคะแนน 4 3 2 1

- เกณฑผานแตละพฤตกรรมคอ 2 - เกณฑคะแนนรวมทกพฤตกรรม คอ 20 - เกณฑผานรวมทกพฤตกรรมคอ 10 - พฤตกรรมใดไมผานเกณฑใหมการปรบปรงโดยท ากจกรรมเสรม

บนทก ………………………………………………………. ………………………………………………………. ………………………………………………………. ……………………………………………………….

ผประเมน......................................... (นายเฉลม พเมย) ครผสอน

29

ใบบนทกคะแนนแบบฝกหด (เปนรายกลม) วชา สาขางาน ระดบชน กลม วนท เดอน พ.ศ .

เลขท ชอ - สกล คะแนนเตม........................

หมายเหต กอนเรยน หลงเรยน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

บนทก ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................

ลงชอ......................................... (นายเฉลม พเมย)

ครผสอน

30

ใบบนทกคะแนนแบบฝกหด (เปนรายกลม) วชา สาขางาน ระดบชน กลม วนท เดอน พ.ศ .

เลขท ชอ - สกล คะแนนเตม........................ หมายเหต

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

บนทก ........................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................... ...........................................................................................................................................................................................

ลงชอ......................................... (นายเฉลม พเมย)

ครผสอน

31

เฉลยแบบฝกหด หนวยท 5 อปกรณไฟฟาและวาลวในระบบนวแมตกสไฟฟา

จงตอบค าถามตอไปน 1. จงบอกชอสวตชควบคมในระบบนวแมตกสไฟฟา 5 ชนด 5.1 สวตชปมกด 5.2 สวตชกดคางต าแหนง 5.3 ลมตสวตช 5.4 รดสวตช

5.5 สวตชความดน

2. จงเขยนสญลกษณอปกรณไฟฟาดงตอไปนใหถกตอง 2.1 รเลย

2.2 สวตชความดน

3. อปกรณตรวจจบสญญาณดงตอไปน ใชในงานตรวจจบชนงานอะไร 3.1 อนดกทฟเซนเซอร (Inductive Sensor) ตรวจจบวตถทเปนโลหะ 3.2 คาปาซทฟเซนเซอร (Capacitive Sensor) ตรวจจบวตถทเปนโลหะและสอน าไฟฟา

3.3 ออปตกคอลเซนเซอร (Optical Sensor) ตรวจจบวตถดวยแสง

4. จงบอกชอสวนประกอบของรเลยไฟฟาตามหมายเลข ดงตอไปน 2 3 1. แกนเหลก 4 2. ขดลวดไฟฟา 1 3. สปรง 4. แผนเหลก 5 5. หนาสมผส

K A2

A1 1

2 4

P

1

2 3

32

5. จงบอกการใชงานของอปกรณนบจ านวน (Counter) ค าตอบ ใชในการตรวจจบวตถในงานเกยวกบการนบจ านวน เพอตอไปยงอปกรณควบคม

ภายนอกตอไป 6. จงเขยนสญลกษณของวาลว ตอไปน 6.1 วาลว 2/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง

6.2 วาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง

6.3 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง 6.4 วาลว 4/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา 6.5 วาลว 5/2 เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟาและลมชวย เลอนกลบดวยแรงสปรง 7. จงอธบายการท างานของวาลว 3/2 ปกตปด เลอนวาลวดวยขดลวดแมเหลกไฟฟา เลอนกลบดวยสปรง ค าตอบ หลกการท างาน ในต าแหนงปกต ยงไมมกระแสไฟฟาไหลเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ยงไมมอ านาจแมเหลกสปรงกจะดนใหลนของวาลวปด ท าใหลมไมสามารถผานจาก 1(P) ไปยง 2(A) สวนลมจาก 2(A) ผานไป 3(R) ได ดงรป (ก) ต าแหนงการท างาน เมอจายกระแสไฟฟาเขาขดลวดโซลนอยด Y1 ท าใหเกดอ านาจแมเหลกแลวดงเอาแกนเลกเขามาในวงโคจรสนามแมเหลก จะท าใหลนวาลวเลอนเปดทางลม ลมจะไหลจาก 1(P) ไปยง 2(A) ทางลม R(3) จะถกปด และเมอตดกระแสไฟฟา จากขดลวดโซลนอยด Y1 หมดอ านาจแมเหลกสปรงจะเลอนวาลวกลบสต าแหนงปกต ดงรป (ข)

1

1(P) 3(R)

4(B) 2(A)

R

A

P

B

S

33

(ก) สภาวะปกต (ข) สภาวะการท างาน 8. จงบอกชอสวนประกอบ โคตโซลนอยด และหมายเลขรหสทางลมลงในชองวงกลม ของวาลว 5/2 เลอนวาลวดวยโซลนอยดวาลวกลบดวยโซลนอยดวาลว ค าตอบ

1(P)3(R) 5(S)

2(A) 4(B)

Y1 Y2

34

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 1. ก 1. จ 2. จ 2. ก 3. ง 3. ค 4. ข 4. ง 5. ค 5. ค 6. ค 6. จ 7. ง 7. ง 8. ก 8. ข 9. ข 9. ก

10. จ 10. ข

35

เอกสารอางอง

ฐฑารย ถมยา. นวแมตกสและนวแมตกสไฟฟาเบองตน.กรงเทพมหานคร : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), 2545.

ณรงค ตนชวะวงศ. นวแมตกสและไอดรอลกสเบองตน. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ ศนยสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน), 2542.

ปานเพชร ชนนทร และขวญชย สนทพยสมบรณ. นวแมตกสอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน จ ากด(มหาชน), 2531.

ภทร พงศกตตคณ . นวแมตกสและไฮดรอลกส : กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน จ ากด(มหาชน), 2555.

มนญ ชนชม. นวแมตกสไฟฟาเบองตน. พมพครงท 11 , กรงเทพมหานคร : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), 2545.

วทยา ดวน. นวแมตกสและไฮดรอลกส : พมพครงท 1 , กรงเทพมหานคร : ส านกพมพศนยสงเสรมอาชวะ, 2558.

อ าพล ซอตรง. งานนวแมตกสและไฮดรอลกสเบองตน. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ, 2545.

อ าพล ซอตรง. ไฮดรอลกสและนวแมตกสหนวยการเรยนการสอน. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ, 2535.

หน่วยที่ 5...

Documents

Transcript of หน่วยที่ 5...