หนวยท 3 การสอสารขอมลและเครอขาย

(Data Communications and Networks)

แนวคด การสอสารขอมลและเครอขาย การตดตอสอสารเปนสงทเกดขนควบคมากบมนษย เนองจาก

มนษยตองอยรวมกนเปนกลม โดยใชภาษาเปนสอในการสอสารแลกเปลยนขอมลซงกนและกน ซงปจจบนการสอสารขอมลมการพฒนาเจรญกาวหนามากยงขน มการสงขอมลในรปแบบอเลกทรอนกส โดยสามารถสงผานขอมลไดทกประเภท ไมวาจะเปนตวอกษร ตวเลข สญลกษณ ภาพนง ภาพเคลอนไหว และเสยงผานเครอขายคอมพวเตอร ซงการเรยนรเกยวกบการสอสารขอมลและเครอขายคอมพวเตอร เปนพนฐานส าคญในการท าความเขาใจเพอการพฒนา และสามารถใชเทคโนโลยส าหรบการตดตอสอสารไดอยางมประสทธภาพ วตถประสงคการเรยนร

1. เพอใหนกศกษาเกดความเขาใจความหมายของการสอสารขอมลและเครอขาย 2. เพอใหนกศกษาสามารถบอกประโยชนของการใชเครอขายได 3. เพอใหนกศกษาสามารถยกตวอยางตวกลางการสอสารทงแบบมสายและแบบไร-สายได 4. เพอใหนกศกษาสามารถบอกประเภทและความแตกตางของเครอขายคอมพวเตอรได 5. เพอใหนกศกษาสามารถเปรยบเทยบขอดขอเสยของโครงสรางเครอขายคอมพวเตอรแบบตางๆ ได 6. เพอใหนกศกษาสามารถยกตวอยางอปกรณตางๆ ทใชในระบบเครอขายคอมพวเตอรได 7. เพอใหนกศกษาบอกประโยชนขอดและขอเสยของการสอสารแบบมสาย และแบบไรสาย รวมถง

เทคโนโลยการสอสารแบบตางๆได 8. เพอใหนกศกษาสามารถเลอกใชเทคโนโลยสอสารทเหมาะสมกบชวตประจ าวนได

วธการเรยน 1. ชแจงผลลพธการเรยนและความส าคญของผลลพธการเรยนร 2. บรรยายและสรปหลกการ แนวคดตามเนอหาสาระการเรยนร 3. ผเรยนแตละคนตงค าถาม เพอสมถามเพอนรวมชนเรยน ในแตละหวขอของการบรรยาย ตาม

เนอหาการเรยนรทผสอนก าหนด 4. ท าแบบทดสอบกระตน 5. การแสดงความคดเหนและมสวนรวมบนระบบเครอขายสงคม/บรรยาย สไลด คมอ ต ารา เวบไซต

การสาธต

หนวยท 3 การสอสารขอมลและเครอขาย

(Data Communications and Networks)

ในปจจบนมการน าคอมพวเตอรเขามาใชในชวตประจ าวน และในหนวยงานประเภทตางๆ มากมาย ซงมผลท าใหการท างานในองคกรหรอหนวยงาน สามารถท างานไดอยางเปนระบบ และสามารถพฒนาการท างานไดอยางตอเนอง ซงการน าคอมพวเตอรเขามาใชในองคกร หรอหนวยงานกเรมมกา รพฒนาขนแทนทจะใชในลกษณะหนงเครองตอหนงคน จงน าเครองคอมพวเตอร และอปกรณตางๆ มาเชอมตอกน เปนระบบเครอขายคอมพวเตอร หรออาจเรยกไดวาการสอสารยคปจจบนเปนการสอสารในระบบดจตอล เทคโนโลยดานตางๆ เชน คอมพวเตอร โทรคมนาคม อเลกทรอนกส หรออปกรณสอผสม โดยพฒนาเขาสมาตรฐานเดยวกนและสามารถน ามาใชรวมกนได อปกรณทใชเทคโนโลยสมยใหมอาจมหลายๆ ฟงกชนการท างานในตวเดยวกน เพอใหงายตอการตดตอสอสาร ท าไดทกท ทกเวลา จงตองอาศยเทคโนโลยสมยใหมดงกลาวนรวมกบการสอสารขอมลและเครอขาย ความหมายของการสอสารขอมลและเครอขาย การส อสาร เปนหน ง ใน พนฐานท ส าคญในช ว ตประจ าวนของมนษย การส อสาร (Communications) คอ กระบวนการถายโอนหรอแลกเปลยนขอมลกนระหวางผสงและผรบ โดยผานชองทางสอสาร เชน อปกรณอเลกทรอนกส หรอคอมพวเตอรเปนตวกลางในการสงขอมล เพอใหผสงและผรบเกดความเขาใจซงกนและกน แบบจ าลองของระบบการสอสารอยางงายแสดงดงภาพท 3.1

ภาพท 3.1 แบบจ าลองของระบบการสอสาร

ระบบการสอสารในรปท 3.1 มองคประกอบทส าคญ คอ

- ผสง (Sender) ซงเปนอปกรณทใชในการสงขาวสาร (Message) เปนตนทางของการสอสารขอมลมหนาทเตรยมสรางขอมล เชน ผพด โทรทศน กลองวดโอ เปนตน

- ผรบ (Receiver) เปนปลายทางการสอสาร มหนาทรบขอมลทสงมาให เชน ผฟงเครองรบโทรทศน เครองพมพ เปนตน

- สอกลาง (Medium) หรอตวกลาง เปนเสนทางการสอสารเพอน าขอมลจากตนทางไป ยงปลายทาง สอสงขอมลอาจเปนสายคบดเกลยว สายโคแอกเชยล สายใยแกวน าแสง หรอคลนทสงผานทางอากาศ เชน เลเซอร คลนไมโครเวฟ คลนวทยภาคพนดน หรอคลนวทยผานดาวเทยม

56 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

1. ขอมลขาวสาร (Message) คอสญญาณอเลกทรอนกสทสงผานไปในระบบสอสาร ซงอาจถกเรยกวา สารสนเทศ (Information) โดยแบงเปน 5รปแบบ ดงน

1.1 ขอความ (Text) ใชแทนตวอกขระตาง ๆ ซงจะแทนดวยรหสตาง ๆ เชน รหสแอสก เปนตน

1.2 ตวเลข (Number) ใชแทนตวเลขตาง ๆ ซงตวเลขไมไดถกแทนดวยรหสแอสกแตจะถกแปลงเปนเลขฐานสองโดยตรง

1.3 รปภาพ (Images) ขอมลของรปภาพจะแทนดวยจดสเรยงกนไปตามขนาด ของรปภาพ

1.4 เสยง (Audio) ขอมลเสยงจะแตกตางจากขอความ ตวเลข และรปภาพ เพราะขอมลเสยงจะเปนสญญาณตอเนองกนไป

1.5 วดโอ (Video) ใชแสดงภาพเคลอนไหว ซงเกดจากการรวมกนของรปภาพ หลาย ๆ รป

2. โปรโตคอล (Protocol) คอ กฎหรอวธทถกก าหนดขนเพอการสอสารขอมลในรปแบบตามวธการสอสารทตกลง กนระหวาง ผสงขอมล กบ ผรบขอมล ตวอยางเชน X.25, SDLC, HDLC, และ TCP/IP เปนตน ความแตกตางของสญญาณอนาลอก กบสญญาณดจตอล สญญาณอนาลอก (Analog Signal) หมายถง สญญาณขอมลแบบตอเนอง (Sine Wave) มขนาดของสญญาณไมคงท การเปลยนแปลงขนาดของสญญาณแบบคอยเปนคอยไป กลาวคอตองแปรผนตามเวลา เมอน าสญญาณขอมลเหลานมาผานอปกรณรบสญญาณและแปลงสญญาณกจะไดขอมลทตองการ โดยทวไปคอสญญาณทมนษยสามารถสมผสได เชน แรงดนของน า คาของอณหภม หรอความเรวของรถยนต เปนตน

ภาพท 3.2 สญญาณอนาลอกรปคลนไซน

สญญาณอนาลอกเปนสญญาณคลนตอเนองท ณ เวลาใดๆ กสามารถหาคาได เชน สญญาณรปคลนไซน (Sine Wave) ตวอยางสญญาณแอนะลอกรปคลนไซนแสดงดงภาพท 3.3 องคประกอบทส าคญของสญญาณอนาลอก ไดแก แอมพลจด (Amplitude)ความยาวคลน (Wave Length) และความถ (Frequency)มความหมายดงตอไปน แอมพลจดเปนความสงของลกคลน โดยปกตแอมพลจดใชในการวดความเขมของสญญาณ ความยาวคลนมหนวยเปนแลมบดา () สามารถหาไดจากจดเรมตนของลกคลนถง

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 57

จดปลายของลกคลน หรอจากจดยอดของลกคลนถงอกจดยอดถดไป ความถมหนวยเปนเฮรตซ (Hertz อกษรยอคอ Hz)สามารถหาไดจากจ านวนลกคลนตอวนาท หรอจากสวนกลบของความยาวคลน สญญาณดจตอล (Digital Signal)หมายถง สญญาณขอมลแบบไมตอเนอง (Discrete Data) มขนาดของสญญาณคงท การเปลยนแปลงขนาดของสญญาณเปนแบบทนท ทนใด กลาวคอ ไมแปรผนตามเวลา ซงในการสอสารดวยสญญาณดจตอลนน ลกษณะขอมลในคอมพวเตอรเปนเลขฐานสอง (0และ1) จะถกแทนดวยสญญาณดจตอลโดยทวไปคอสญญาณทมนษยไมสามารถสมผสได เชน สญญาณไฟฟา เปนตน

�

�

0 1

ภาพท 3.3 สญญาณดจตล

ระบบดจตอลวดอตราการรบสงขอมลจากจ านวนบตทรบสงตอวนาท หนวยคอบตตอวนาท (Bit per Second: bps)เมออตรารบสงขอมลสงมากนยมอานปรมาณมากๆ เหลานในระบบค าน าหนาหนวยเมตรก (Metric Prefixes)เพอความสะดวกโดยการเขยนเลขทมคามากๆ หรอนอยๆ ในรปของตวเลขทคณดวยเลขสบยกก าลงแลวแทนเลขสบยกก าลงนนดวยค าน าหนาเมตรก ระบบค าน าหนาหนวยเมตรกแสดงดงตารางท 3.1ตวอยางเชน จ.ส.รอย เปนชองวทยในระบบ FM (Frequency Modulation) ทความถ 100,000,000 Hz =100 106 Hz ซง 106 คอ mega เมอใชในระบบค าน าหนาเมตรกจะอานวา 100 MHz (หนงรอยเมกกะ เฮรตซ) การสงขอมลสามารถสงได 2 แบบคอ การสงขอมลแบบอนกรม (Series) และแบบขนาน (Parallel)การสงขอมลแบบอนกรมขอมลจะถกสงครงละ 1 บตเรยงตอกนไปเรอยๆ จนครบทกบต ลกษณะการสงขอมลแบบนไดแก การสงขอมลระหวางคอมพวเตอรกบโมเดม การสงขอมลแบบขนานขอมลจะถกสงออกไปครงละหลายบต (จ านวนเทาๆ กน) ท าใหการสงขอมลแบบนมความเรวกวาแบบแรกมาก ลกษณะการสงขอมลแบบนไดแก การสงขอมลจากคอมพวเตอรไปยงเครองพมพ

58 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

ตารางท 3.1 ระบบค าน าหนาหนวยเมตรก

ค าน าหนาหนวย สญลกษณ เลขสบยกก าลง fento f 10-15 pico p 10-12 nano n 10-9 micro µ 10-6 milli m 10-3 kilo k 103

mega M 106 giga G 109 tera T 1012

โมเดม (Modulator DEModulatorหรอ Modem ) เปนอปกรณทท าหนาทแปลงสญญาณ

ดจตอลจากเครองคอมพวเตอรใหเปนสญญาณอนาลอก ความเรวในการสอสารขอมลของโมเดมวนเปนบตตอวนาท (bit per second หรอ bps) ความเรวของโมเดมโดยทวไปมความเรวเปน 56 กโลบตตอวนาทขอมลทตองการสงจากเครองคอมพวเตอรตนทางถกสงผานโมเดม โมเดมตวนท าหนาทแปลงผนสญญาณดจตอล (Digital Signal) ไปเปนสญญาณอนาลอก (Analog Signal) แลวสงสญญาณนนผานสายโทรศพท เรยกกระบวนการนวา การกล าสญญาณ (Modulation) ซงเปนการแปลงสญญาณหรอขอมลทตองการสงไปอยในอกรปหนงเพอสงผานชองสงสญญาณ หรอในกรณนคอสายโทรศพท โมเดมทเชอมตอกบเครองคอมพวเตอรปลายทางท าหนาทแปลงผนสญญาณอนาลอก กลบไปเปนสญญาณดจตอลตามเดมแลวสงตอให เคร องคอมพวเตอรปลายทางผ านสายโทรศพท เรยกกระบ วนการน ว า การแยกสญญาณ (Demodulation)ซงเปนการแปลงสญญาณทรบมาไดจากชองสงสญญาณเพอใหผรบ (ปลายทาง) สามารถเขาใจได หรอการแปลงผนสญญาณทรบมากลบมาอยในรปเดม

ภาพท 3.4 การสอสารขอมลโดยผานโมเดม ทมา : http://armka2518.exteen.com

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 59

1. ทศทางการสงขอมล (Transmission Mode) จ าแนกรปแบบของการสงสญญาณขอมลดงน 1.1 แบบทศทางเดยว (Simplex หรอ One-Way Transmission)คอ รปแบบของการสงขอมลทถกสงในทางเดยวเทานน เชน วทย ,โทรทศน ,เครองสง จะสงสญญาณขอมลทเปนเสยงและภาพผานคลนวทยในชนบรรยากาศไปยงเครองรบเทานน โดยทเครองรบไมสามารถสงขอมลกลบมายงเครองสงได

ภาพท 3.5 ตวอยางการสงสญญาณแบบทศทางเดยว

1.2 แบบกงทางค (Haft Duplex หรอ Either-Way Transmission)คอ รปแบบของการสงขอมลระหวางเครอง 2 เครองทสามารถสงขอมลสวนทางกนได แตรบ-สงในเวลาเดยวกนไมได ตองสลบกนสงระหวางไปและกลบ เชน วทยสอสาร ตองอาศยการสบสวตซ เพอแสดงสญญาณใหแตละฝายทราบ

ภาพท 3.6 ตวอยางการสงสญญาณแบบกงทางค

1.3 แบบทางค (Full Duplex หรอ both-Way Transmission)คอ รปแบบการสงขอมลระหวางเครอง 2 เครองทสามารถสงขอมลไดพรอมกนทงสองทาง และรบ-สงในเวลาเดยวกนได เชน การพดโทรศพท สวนใหญแลวรปแบบการสงสญญาณแบบทางคนน การท างานจะเปนแบบทางคการใชงาน จรง ๆ เปนแบบกงทางค

ภาพท 3.7 ตวอยางการสงสญญาณแบบทางค

60 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

1.4 แบบสะทอนสญญาณ (Echo-Plex) คอรปแบบการสงสญญาณขอมลทสงจะปรากฏทจอภาพเทอรมนล ใหผใชเหนดวย ท าใหรสกเหมอนท างานไปพรอมๆ กบโฮสตดวย เชน การสงขอมลผานคยบอรด,ต ATM เปนตน

2. สอกลางทใชในการสงขอมล องคประกอบทส าคญทใชในการสอสารขอมลอนหนงทขาดไมได คอสายสอกลาง ซงแบงเปน 2 ประเภทใหญ คอ สอกลางทก าหนดเสนทางได เชน สายโคแอกเซยล (Coaxial) สายเกลยวค (Twisted-pair) สายไฟเบอรออฟตก (Fiber Optic) และสอกลางทก าหนดเสนทางไมได เชน คลนวทย คลนดาวเทยม คลนไมโครเวฟ เปนตน ซงการเลอกสอกลางทจะน ามาใชในการเชอมตอระบบสอสารขอมลนน จ าเปนตองพจารณากนหลายประการ เชน ความเรวในการสงขอมล ราคาของอปกรณทใช สถานทใช การบรการ การควบคม ตลอดจนเทคโนโลยทจะน ามาใช ซงสอกลางแตละประเภทนนจะมคณสมบตทแตกตางกนไป เราสามารถแบงสอกลางออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก

2.1 สอกลางประเภททก าหนดเสนทางได 2.2 สอกลางประเภททไมสามารถก าหนดเสนทางได

ซงประเภททก าหนดเสนทางได จะเปนพวกทใชสายเปนสอกลางในการสงขอมล กลาวคอ เราสามารถก าหนดวา จะใหขอมล ไปยงทศทางใด สงประเภททสามารถก าหนดเสนทางได นน การสงสญญาณจะเปนลกษณะแพรกระจาย การพจารณาเลอกใชสอกลางนนขนอยกบหลายปจจย เชน ราคา อตรา คาบรการ ความเรวในการรบ-สงขอมล สถานทหรอภมประเทศ รวมถงเทคโนโลยทมอยดวยประเภทของสอกลางทใชในการสงขอมล มดงน 2.1 สอกลางทสามารถก าหนดเสนทางได ตวกลางการสอสารแบบมสายจ าแนกออกเปน 3 ชนดไดแก สายคตเกลยว (Twisted-pair Wire) สายโคแอกซ(Coaxial Cable) และเสนใยน าแสง (Fiber Optic Cable) 2.1.1 สายคตเกลยว (Twisted Pair Cable )เปนสอกลางทมราคาทต าทสด ประกอบดวยสายทองแดงจ านวน 4 ค 8 เสน พนกนเปนเกลยวท าใหเกดเปนสนามแมเหลกและแตละเสนจะมฉนวนหม เพอปองกนสญญาณรบกวนในตวเอง สายคตเกลยว 1 ค สามารถใชแทนชองทางได 1 ชองทาง ตวอยางสายคตเกลยวทสามารถพบเหนไดทวๆไป เชน สายโทรศพท เปนตน สายคตเกลยวแตละเสนไมสามารถปองกนการสญเสยพลงงานจากการแผรงสความรอน นอกจากนสายคตเกลยวยงสามารถใชรบสงสญญาณไดทงแบบอนาลอกและดจตอล ส าหรบสายคตเกลยวทนยมใชกบระบบเครอขายคอมพวเตอรจะมอย 2 ชนด

ภาพท 3.8 ตวอยางสายตเกลยวค

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 61

- สาย UTP (Unshield Twisted Pair ) เปนสายคตเกลยวชนดทไมหมฉนวนโลหะภายในจะประกอบดวยไปดวย สายไฟเสนเลกๆพนกนทงหมด 4 ค ซนนอกสดม ฉนวนบางๆ ใชส าหรบปองกนการผกรอนของสาย

ภาพท 3.9 ตวอยางสายคตเกลยวชนดUTP

- สาย STP (Shielded Twisted Pair)สายคตเกลยวชนดทหมฉนวนโลหะโครงสรางเหมอนกบสาย UTP แตเพมฉนวนพเศษทเรยกวา “Cladding” ท าหนาท ในการดดซบสญญาณรบกวนจากภายนอก เหมาะกบการใชงานในสถานททมคลนรบกวนสง

ภาพท 3.10 ตวอยางสายคตเกลยวชนด STP

2.1.2 สายโคแอกเซยล (Coaxial Cable) สายโคแอกเซยลเปนสายทนยมใชกนคอนขางมากในระบบการสอสารความถสง เชน สายอากาศของทว สายชนดนถกออกแบบมาใหมคาความตานทาน 75 โอหมและ 50 โอหม โดยสาย 75 โอหม สวนใหญใชกบสายอากาศทวและสาย 50 โอหม จะน ามาใชกบการสอสารทเปนระบบดจตอล คณสมบตของสายโคแอกเซยล ประกอบดวยตวน าสองสาย โดยมสายหนงเปนแกนอยตรงกลางและอกเสนเปนตวน าลอมรอบอยอกชน มขนาดของสาย 0.4 ถง 1 นว ซงสายโคแอกเซยลม 2 แบบ คอ แบบหนา (Thick) และแบบบาง (Thin) แบบหนาจะแขง การเดนสายท าไดคอนขางยาก แตสามารถสงสญญาณไดไกลกวาแบบบาง

ภาพท 3.11 ตวอยางสายโคแกเซยล (Coaxial Cable)

62 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

2.1.3 สายใยแกวน าแสง(Fiber Optic Cable)เปนสายทใชสญญาณการสะทอนของแสงเปนตวสงผานขอมลจากตนทางไปยงปลายทาง โดยจะเปลยนจากสญญาณไฟฟาใหเปนคลนแสงกอน แกนของสายประกอบดวย ทอขนาดเลกเทาเสนผมท าจากแกว แตละทอ เรยกวา “ทอใยแกวน าแสง” เมอน าทอมามดรวมกนลานเสน เทากบขนาดสายโคแอกเซยลหลายพนเสน แตละทอจะหมดวยวสดสะทอนแสง และยงมฉนวนหมอกชนหนง และมสายเคเบลอยตรงกลาง แลวหมดวยฉนวนชนนอก เรยกวา “Jacket”

ภาพท 3.12 ตวอยางสายใยแกวน าแสง

ขอมลทสงผานสายใยแกวน าแสงจะอยในรปของสญญาณดจตอล (Digital) เทานน มความกวางของชองสญญาณ (Bandwith) ในการสงขอมลสงมาก ถง 3 GHz มอตราเรวในการสงขอมล ไดถง 1 Gbpsภายในระยะทาง 100 กโลเมตร โดยไมตองใชเครองทวนสญญาณ นยมใชในระบบสอสารทมปรมาณการรบ-สงขอมลจ านวนมาก เชน เปนเสนทางหลง(Backbone), เชอมระหวางวง LAN เชอมระหวางอาคาร คณสมบตของสายใยแกวน าแสงจะมขนาดเลก น าหนกเบา มความปลอดภยของขอมลจากการขโมยสญญาณ คลนไฟฟา และการรบกวนกนของคลนแมเหลก(Crosstalk) นอกจากนนยงไมจ ากดรปแบบของขอมลไมวาจะเปนขอมลไมวาจะเปนขอมล เสยง กราฟฟก วดโอ แทบไมมความพลาดของขอมลตลอดเสนทางการสอสาร สามารถตดตงไดทงในสถานททมอณหภมสงหรอต ามากได แตม ขอเสย คอ ราคาแพงและตดตงยาก เนองจากไมสามารถงอตามมมเวลาเดนสายได แตอยางไร กตามปจจบนราคาเรมถกลง

2.2 ตวกลางการสอสารแบบไรสาย คลนแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic Spectrum)เปนตวกลางทส าคญของการสอสารแบบไรสาย การเคลอนทของคลนแมเหลกไฟฟาในแถบความถทตางกนจะมคณสมบตแตกตางกน มาตรฐานขอตกลงระหวางประเทศทเรยกวา International Telecommunication Union (ITU) ไดมการแบงแถบความถ (Band) และก าหนดชอแถบความถคลนวทย (Radio-frequency) แสดงดงตารางท 3.2

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 63

ตารางท 3.2 การแบงแถบความถตามมาตรฐาน ITU

แถบความถ ชอ

3 - 30 kHz Very low frequency (VLF)

30 - 300 kHz Low frequency (LF)

300 - 3,000 kHz Medium frequency (MF)

3 - 30 MHz High frequency (HF)

30 - 300 MHz Very high frequency (VHF)

300 - 3,000 MHz Ultra high frequency (UHF)

3 - 30 GHz Super high frequency (SHF)

30 - 300 GHz Extremely high frequency (EHF)

แบนดวดท (Bandwidth) คอ ชวงหรอความกวางแถบความถทตวกลางสามารถรบสงขอมล

ในชวงเวลาทก าหนดให ตวอยางเชน ระบบโทรศพททท างานในแถบความถ 869 -894 MHz จะมแบนดวดท 25 MHz ทสามารถใชในการสงขอมลได ดงนนตวกลางทมแบนดวดทมากกวาจะมความเรวในการสงขอมลสงกวา แบนดวดทแบงออกเปน 2 ประเภทคอ แบนดวดทแบบแคบและแบบกวางเรยกวาแถบความถแคบ(Narrowband) และแถบความถกวาง (Broadband) ในระบบโทรศพทสอสารทวไปและโมเดมทใชในการเชอมตออนเทอรเนตผานโทรศพทจะใชแบนดวดทแถบความถแคบทสามารถใหบรการรบสง เสยง โทรสาร และขอมลดวยอตราเรว 1.5 Mbps ส าหรบแบนดวดทแถบความถกวางจะใชในการรบสงขอมลทตองการอตราเรวสง และภาพและเสยงทมความละเอยดสง อตราเรวอยในชวง 1.5 Mbps- 1 Gbps

ตวกลางการสอสารแบบไรสายจ าแนกออกเปน 5 ชนดไดแก การสงผานคลนอนฟราเรด (Infrared Transmission) วทยกระจายเสยง (Broadcast Radio) เซลลลา(Cellular Radio) คลนไมโครเวฟ (Microwave Radio)และดาวเทยม (Satellites) รายละเอยดอธบายดงตอไปน

2.2.1 การสอสารผานคลนอนฟราเรดคลนอนฟราเรดอยในยานความถสงมากและสามารถมองเหนดวยตาเปลา ความเรวในการสงสญญาณขอมลต า (ประมาณ 1 - 16 Mbps) ขอจ ากดของการรบสงขอมลดวยคลนอนฟราเรดคอ ระยะใกลและไมมสงกดขวางระหวางตวรบและตวสง เนองจากตองอาศยเสนทางของแสงในการน าขอมล ตวอยางการรบสงขอมลดวยระบบนไดแก รโมทโทรทศน เมาสแบบไรสาย พอยเตอรแบบไรสาย กลองแบบดจทล คอมพวเตอร การตอเครองคอมพวเตอรกบเครองฉาย

64 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

ภาพท 3.13 ภาพแสดงตวอยางอปกรณทใชแสงอนฟราเรด

2.2.2 การสอสารผานวทยกระจายเสยง คลนแมเหลกไฟฟาทใชในการแพรกระจายเสยงวทยมความถตงแต 100Hz-300GHz การสอสารทใชระบบนไดแก วทยกระจายเสยงทองถนดวยระบบ AM (Amplitude Modulation ความถระหวาง 550 - 1600 kHz) ระบบ FM (ความถระหวาง 88 – 108MHz) วทยกระจายเสยงระหวางประเทศในระบบ AM (ความถระหวาง 1600 kHz - 15 MHz) โทรทศน โทรศพทไรสาย หรอวทยสอสาร (เชน วทยสอสารของต ารวจ หนวยงานทใชเฉพาะกลม) การสงสญญาณขอมลดวยวทยกระจายเสยงสามารถสงขอมลไดระยะไกลและมความเรวสงถง 2Mbps 2.2.3 การสอสารผานวทยเซลลลา ระบบวทยเซลลลาใชอยางแพรหลายในระบบโทรศพทเคลอนท ระบบเซลลลาสามารถเปนระบบทมการจดสรรความถและการใชความถใหกบพนทบรการตางๆ กน โดยพนทบรการจะเรยกวา “เซล” มลกษณะเปนรปหกเหลยมคลายรงผงดงแสดงในรปท 3.8 การทเซลถกออกแบบใหมลกษณะเปนรปหกเหลยมนนเพอใหเซลครอบคลมพนทโดยไมมชองวาง ขนาดของเซลขนกบความหนาแนนของผใช (จ านวนเซลมากขนมากจ านวนผใช) แตละเซลจะรบสงขอมลผานสถานฐาน (Base Station)ทเชอมตอไปยงเครองโทรศพทเคลอนท (Mobile Station) การใหบรการของแตละเซลสามารถใชความถคาเดยวกนไดโดยไมกระทบกบการใหบรการ ซงท าใหระบบเซลลลามการใชความถไดอยางมประสทธภาพ เมอโทรศพทเคลอนทไปอยอกเซลหนงระบบจะท าการโอนชองสญญาณสนทนาไปยงเซลนนโดยอตโนมต การรบสงขอมลในระบบเซลลลาใชคลนความถสงในการรบสงขอมล เสยง หรอขอความ

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 65

ภาพท 3.14 ระบบเซลลลา ทมา:http://cpe.kmutt.ac.th

2.2.4 การสอสารผานวทยไมโครเวฟคลนไมโครเวฟเปนคลนแมเหลกไฟฟาทมความถสงมากอยในยาน 1 – 4GHz ระบบวทยไมโครเวฟสามารถรบสงเสยงและขอมลดวยความเรวสงถง 45Mbps ผานชนบรรยากาศ การรบสงขอมลอาจเกดระหวางสถานภาคพนดน (Ground-based Station) และดาวเทยมทอยนอกโลก หรอระหวางสถานภาคพนดนกได เนองจากคลนไมโครเวฟเปนคลนทเดนทางเปนเสนตรงดงนนการรบสงสญญาณจงตองไมมสงกดขวาง หรอสถานตองอยในทสง เชนยอดเขาหรอดาดฟาของตกสง เครองสงสญญาณ (Transmitter) และเครองรบสญญาณ (Receiver)ตองวางในต าแหนงทหนหนาตรงกน ระยะหางระหวางสถานรบสงสญญาณโดยทวไปอยระหวาง 40 -50 กโลเมตร การสอสารในระบบไมโครเวฟทใชในการสงรบสงสญญาณระยะไกลจงตองอาศยการสงตอกนเปนทอดๆ จากสถานหนงไปยงอกสถานหนงจนถงสถานจดหมายปลายทาง จานรบสงคลนไมโครเวฟอาจมขนาดตงแตเสนผานศนยกลาง 2- 4 ฟต หรออาจจะสงถง 10 ฟต ขนอยกบระยะหางของสถาน ตวอยางอปกรณทใชระบบคลนไมโครเวฟในการสอสารไดแก บลทท (Bluetooth)ขอเสยของระบบไมโครเวฟคอสญญาณถกรบกวนไดงายจากสภาวะภมอากาศ เชน อณหภม พาย ฝน ตวอยางจานรบสงคลนไมโครเวฟแสดงดงรปท 3.14

ภาพท 3.15 จานรบสงคลนไมโครเวฟ ทมา: http://pangsida.sakaeo.buu.ac.th

66 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

นอกจากการใชคลนไมโครเวฟดานการสอสารแลวประโยชนทเหนไดเดนชดอกประการหนงคอ การน ามาใชในเตาไมโครเวฟ เนองจากโครงสรางโมเลกลของวสดตางๆดดกลนคลนไมโครเวฟไดด ดงนนจงน าคลนไมโครเวฟมาใชในการอนอาหารดวยการท าใหโมเลกลของน าสนสะเทอนท าใหอาหารสกได 2.2.5 การสอสารผานดาวเทยมระบบสอสารผานดาวเทยมไดพฒนาจากระบบไมโครเวฟ โดยมสถานคางฟา (Sky Wave) แทนสถานภาคพนดน สถานคางฟาเรยกวา “ดาวเทยม” ดาวเทยมท าหนาทรบสญญาณขาขน (Up Link) จากโลกและขยายใหมความแรงเพมขน จากนนจะสงสญญาณขาลง (Down Link) กลบมายงผวโลก หรออาจกลาวไดวาดาวเทยมเปนสถานทวนสญญาณนนเอง ตวอยางการสอสารผานดาวเทยมเพอเฝาระวงสภาพแวดลอมของโลก POES (polar operational environmental satellite) ขององคการนาซา ประเทศสหรฐอเมรกา แสดงดงรปท 3.10 วงโคจรของดาวเทยมจ าแนกตามระยะความสงจากพนโลกได 3 ประเภทคอ วงโคจรประจ าท (Geostationary Earth Orbit: GEO)วงโคจรระยะปานกลาง (Medium-earth Orbit: MEO) และวงโคจรระยะต า(Low-earth Orbit: LEO) รายละเอยดดงน

ภาพท 3.16 ระบบดาวเทยม POES ทมา: http://goespoes.gsfc.nasa.gov/

วงโคจรคางฟาดาวเทยมโคจรขนานกบเสนศนยสตรในทศเดยวกบโลกหมนรอบตวเองดวยอตราเรวเทากบอตราการหมนรอบตวเองของโลก ดงนนจงดเหมอนวาดาวเทยมอยกบท ดวยดาวเทยมวงโคจรประจ าทอยหางจากโลก 35,680 กโลเมตรท าใหมองเหนพนทครอบคลมพนผวโลกไดเปนบรเวณกวางจงเหมาะส าหรบใชเปนดาวเทยมสอสาร ตวอยางดาวเทยมทมวงโคจรคางฟาไดแกดาวเทยมสอสารของไทย เชน ดาวเทยมไทยคม 1A ดาวเทยมไทยคม 2 ดาวเทยมไทยคม 3 ดาวเทยมไทยคม 4 (ไอพสตาร) และดาวเทยมไทยคม 5 วงโคจรระยะปานกลางความสงหางจากโลกระหวาง 8,000 – 16,000 กโลเมตรใชในดานอตนยมวทยาเปนสวนใหญ หากใชตองการสอสารใหครอบคลมพนผวโลกตองใชดาวเทยมชนดนหลายดวง วงโคจรระยะต า ความสงหางจากโลกระหวาง 320 – 1,600 กโลเมตร ดาวเทยมประเภทนมขนาดใหญสามารถมองเหนดวยตาเปลา และรบสงสญญาณแบบเวลาจรง (Real Time) ตวอยางไดแก ดาวเทยมไทยพฒนของมหาวทยาลยเทคโนโลยมหานครซงเนนการบรการดานการสอสารดจทลเพอการ

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 67

ส ารวจทรพยากรธรรมชาตและภมอากาศ ดาวเทยมโกบอลสตารของสหรฐอเมรกาทใหบรการดานโทรศพทเคลอนทผานดาวเทยม ตวอยางการใชประโยชนจากดาวเทยม เชนการประเมนพนทเสยหายจากเหตการณซนามประเทศญปนเมอเดอนมนาคม 2554 โดยการแสดงภาพสผสมเทจ (False Color Image) แสดงดงรปท 3.16ภาพชนดนพชถกแสดงดวยสแดง เมอเปรยบเทยบภาพทถายหลงเกดซนาม (รปท 3.16ก) กบภาพทถายกอนเกดซนาม (รปท 3.16ข) จะเหนไดชดวาพนทพชเสยหายจากเหตการณซนาม (สงเกตเหนวาสแดงทแสดงแทนพชจะจางลง) โดยเฉพาะบรเวณพนทใกลๆ กบชายฝง

(ก) เมอ 14 มนาคม 2554 (ข) เมอ สงหาคม 2551

ภาพท 3.17 ภาพสผสมเทจพนทประเทศญปนจากดาวเทยมขององคการนาซา ทมา : http://www.nasa.gov/topics/earth/features/japanquake/aster20110315.html

2.3 ระบบเครอขายคอมพวเตอร

ระบบเครอขายคอมพวเตอรอาจเปนการเชอมตอระหวางเครองคอมพวเตอรกบเครองคอมพวเตอร หรอกบอปกรณตางๆ เชน เครองพมพ โทรศพทเคลอนท ดาวเทยม อปกรณสอสาร การเชอมตอของเครองคอมพวเตอรกบอปกรณตางๆ เหลานสามารถเชอมตอกนไดโดยอาศ ยมาตรฐานระบบเปด (Open System Interconnection: OSI) ส าหรบหวขอนจะกลาวถง ประเภทของเครอขาย (Types of Network) โครงรปเครอขาย (Network Topologies) สวนประกอบของเครอขาย (Network Components) และความหมายของอนเทอรเนต (Internet) โดยมรายละเอยดดงน 2.3.1 ประเภทของเครอขาย ประเภทของเครอขายจ าแนกตามระยะทางในการเชอมตอและวตถประสงคในการใชงานไดเปน 6 ประเภทดงน เครอขายบรเวณกวาง (Wide Area Network: WAN)เครอขายนครหลวง (Metropolitan Area Network: MAN)เครอขายเฉพาะท (Local Area Network: LAN) เครอขายภายในบาน (Home Area Network: HAN) เครอขายสวนบคคล (Personal Area Network: PAN) และเครอขายบานอจฉรยะ (Home Automation Network)รายละเอยดของเครอขายแตละประเภทมดงน

68 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

2.3.1.1 เครอขายบรเวณเฉพาะท เครอขายบรเวณเฉพาะทหรอแลน (Local Area Network : LAN) หมายถง

เครอขายทประกอบดวยคอมพวเตอรและอปกรณตอพวงเชอมตอกนภายในอาคารเดยวกน หรอบรเวณทใกลเคยงกน ระยะทางในการเชอมตอระหวางจดไมไกลมาก และมการจดการระบบเครอขายโดยหนวยงานใดหนวยงานหนงเทานน เชน การเชอมตอภายในบรษทหรอภายในมหาวทยาลย มการเชอมตอเครองไมโครคอมพวเตอรเขาดวยกน มการแบงปนทรพยากรรวมกน เชน หนวยความจ าส ารองหรอเครองพมพ

ประโยชนของเครองขายแบบแลน คอ ท าใหผใชสามารถใชอปกรณตางๆ รวมกนไดและมความยดหยนในการเพมอปกรณเขาไปในเครอขาย เชน ถามเครองไมโครคอมพวเตอร 3เครอง สามารถท าการเชอมตอเพอใชเครองพมพเลเซอรและเครองใหบรการไฟลรวมกน เพอใหผใชสามารถใชงานอปกรณตางๆไดอยางเตมประสทธภาพเพม

ภาพท 3.18 ภาพตวอยางเครอขายบรเวณเฉพาะท (Local Area Network)

ทมา : www.thaigoodview.com

ในขณะทเครอขายแลนมการใชงานมากขนในองคกรหรอหนวยงานตางๆตามบานพกอาศยหรอหอพกกมการตดตงเครอขายแลนเพอใชงานเรยกวา ระบบเครอขายภายในบาน (Home network) ส าหรบการใชงานทรพยากรรวมกน เชน เครองพมพ การเชอมตอเครอขายภายในบานนนมการเชอมตอไดหลายวธ เชนเชอมตอโดยใชสายโทรศพท สายเคเบล และแบบไรสาย

เทคโนโลยเครอขายแลนแบบไรสาย(WLAN) จะใชสญญาณความถวทยในการสงขอมลระหวางเครองคอมพวเตอรและอปกรณกระจายสญญาณ (access point) โดยทกการสอสารจะผานศนยกลางเครอขายทเปนตวรบสญญาณไรสาย(wireless receiver) หรอสถานรบสงสญญาณ(base station)

2.3.1.2 เครอขายบรเวณนครหลวง(Metropolitan Area Network : MAN) เครอขายระดบเมอง ซงเปนเครอขายทมกเชอมโยงกนเฉพาะในเขตเมองเดยวกน หรอหลายเขตเมองทอยใกลกน ระยะทางประมาณ 10 กโลเมตร ระบบเครอขาย MAN เปนกลมของเครอขาย LANทน ามาเชอมตอกนเปนวงทใหญขนภายในพนทใกลเคยงกน ซงออกแบบมาเพอใชงานใหครอบคลมเมองทงเมอง ซงอาจเปนเครอขายเดยวกน เชน เครอขายเคเบลทว หรออาจเปนการรวมเครอขายกนของเครอขาย LAN หลาย ๆ เครอขายเขาดวยกน

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 69

ตวอยาง เชน ภายในมหาวทยาลยหรอในสถานศกษาหนงๆ จะมระบบ MAN เพอเชอมตอระบบ LAN ของแตละคณะวชาเขาดวยกนเปนเครอขายเดยวกนในวงกวาง เทคโนโลยทใชในเครอขาย MAN ไดแก ATM, FDDI และ SMDS ระบบเครอขาย MAN ทจะเกดในอนาคตอนใกล คอระบบทจะเชอมตอคอมพวเตอรภายในเมองเขาดวยกนโดยผานเทคโนโลย Wi-Max

ภาพท 3.19 ภาพตวอยางเครอขายบรเวณนครหลวง (Metropolitan Area Network : MAN)

ทมา : http://krukrit.kkw2.ac.th/lesson4-4.html 2.3.1.3 เครอขายบรเวณกวาง(Wide Area Network :WAN)

เครอขายบรเวณกวางหรอเครอขายแวน(Wide Area Network :WAN) เปนเครอขายคอมพวเตอรทมการเชอมตอครอบคลมทวประเทศหรอทวโลก โดยชองทางสอสารอาจจะเปน สายเคเบล ไมโครเวฟ หรอ ดาวเทยมเพอสงขอมลไปยงผใชทอยไกล เชน จากกรงเทพไปยงจงหวดตางๆ ในแตละภาค หรอการเชอมตอระหวางประเทศ ดงนนเครอขายแวนทมขนาดใหญทสดกคอเครอขายอนเตอรเนตทสามารถเชอมโยงเครองคอมพวเตอรถงกนทวโลก

ความแตกตางระหวางเครอขายแลน แมน และ แวน คอ ระยะทางในการเชอมตอ และลกษณะในการเชอมตอของอปกรณฮารดแวรทแตกตาง เชน ไมโครคอมพวเตอร มนคอมพวเตอร เมนเฟรม และอปกรณตอพวงอนๆ

ภาพท 3.20 เครอขายบรเวณกวาง(Wide Area Network :WAN)

70 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

2.3.1.4 เครอขายภายในบาน เปนเครอขายทเชอมตออปกรณดจทลภายในบานเขาดวยกน ดวยตวกลางการสอ

แบบมสายหรอไรสาย ตวอยางอปกรณเหลานไดแก คอมพวเตอร เครองพมพ เครองดวด โทรทศน เครองเลนเกมส หรอแมกระทงระบบปองกนความปลอดภยภายในบาน

2.3.1.5 เครอขายสวนบคคล เครอขายสวนบคคลตางจากเครอขายภายในบานเลกนอยตรงทตวกลางการสอสาร

เปนระบบไรสาย เครอขายนเนนการใชสอสารไรสายระยะใกล (เชนบลทท และยเอสบแบบไรสาย) เพอเชอมตออปกรณอเลกทรอนกสเฉพาะบคคลเพอรกษาคาใชจายใหถกลง และระยะทางการใช งานของเครอขายไมเกน 30 ฟต ตวอยางอปกรณอเลกทรอนสกทใชในระบบเครอขายสวนบคคลไดแก โทรศพทเคลอนท พดเอ(Personal Digital Assistant: PDA) เอมพทร (MP3) เครองคอมพวเตอรแบบพกพา หรอ เครองพมพ

2.3.1.6 เครอขายบานอจฉรยะ เครอขายประเภทนเปนเครอขายทมคาใชจายและระยะทางการใชงานต ามาก การ

เชอมตอจะใชเทคโนโลยแบบไรสายทใชพลงงานนอย อตราการการสงขอมล 200kbps อปกรณสวนใหญทใชกบเครอขายประเภทนเปนสวตซ หรอเซนเซอรทอยตามบรเวณบาน เชน เครองตรวจจบควนไฟ (Smoke Alarms) เครองควบคมแสงไฟในบาน 2.4 รปแบบทางกายภาพของการเชอมตอเครอขาย (Topology) การน าเครองคอมพวเตอรมาเชอมตอกนเพอประโยชนของการสอสารนน สามารถกระท าไดหลายรปแบบซงแตละแบบกมจดแดนทแตกตางกนไป โดยทวไปแลวโครงสรางของเครอขายคอมพวเตอรสามารถจ าแนกตามลกษณะของการเชอมตอดงไปน 2.4.1 การเชอมตอแบบบส (Bus Topology)

โครงสรางเครอขายคอมพวเตอรแบบบส ประกอบดวย สายสงขอมลหลก ทใชสงขอมลภายในเครอขาย เครองคอมพวเตอรแตละเครองจะเชอมตอเขากบสายขอมลผานจดเชอมตอ เมอมการสงขอมลระหวางเครองคอมพวเตอรหลายเครองพรอมกน จะมสญญาณขอมลสงไปบนสายสญญาณและมการแบงเวลาการใชสายสญญาณของแอตละเครอง ขอดของการเชอมตอแบบบสคอ ใชสายสญญาณนอย ชวยใหประหยดคาใชจาย และถาเครองคอมพวเตอรเครองใดเครองหนงเสยกจะไมสงผลตอการท างานของระบบโดยรวม แตมขอเสยคอ การตรวจจดทมปญหากระท าไดคอนขางยาก และถามจ านวนเครองคอมพวเตอรในเครอขายมากเกนไปจะมการสงขอมลชนกนมากจนเปนปญหา

�

� � �

� � �

ภาพท 3.21 แสดงรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอแบบบส (Bus Topology)

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 71

2.4.2 การเชอมตอแบบวงแหวน (Ring Topology) โครงสรางเครอขายคอมพวเตอรแบบวงแหวน มการเชอมตอระหวางเครอง

คอมพวเตอร โดยทแตละการเชอมตอจะมลกษณะเปนวงกลม การสงขอมลภายในเครอขายนกจะเปนวงกลมดวยเชนกน ทศทางการสงขอมลจะเปนทศทางเดยวกนเสมอ จากเครองหนงไปสเครองหนงจนถงปลายทาง ในกรณทมเครองคอมพวเตอรเครองใดเครองหนงช ารดเสยจะท าใหการสงขอมลภายในเครอขายชนดนไมสามารถท างานตอไปได ขอดโครงสรางเครอแบบวงแหวนคอ ใชสายเคเบลนอย และถาตดเครองคอมพวเตอรทเสยออกจากระบบ กจะไมสงผลตอการท างานของระบบเครอขายน

ภาพท 3.22 แสดงรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอเครอขายแบบวงแหวน

ทมา : http://krusunanta.net/content/ 2.6.3 การเชอมตอแบบดาว (Star Topology)

โครงสรางเครอขายคอมพวเตอรแบบดาว ภายในเครอขายคอมพวเตอรจะตองมจดศนยกลางในการควบคมการเชอมตอคอมพวเตอร หรอฮบ(Hub) การสอสารระหวางเครองคอมพวเตอรตางๆ จะสอสารผานฮบกอนทจะสงขอมลไปสเครองคอมพวเตอร การสอสารระหวางเครองคอมพวเตอรตางๆ จะสอสารผานฮบกอนทจะสงขอมลไปสเครองคอมพวเตอรเครองใหมกสามารถท าไดงายและไมกระทบตอเครองคอมพวเตอรอนๆ ในระบบ สวนขอเสยคอ คาใชจายในการใชสายเคเบลจะคอนขางสง และเมอฮบไมท างาน การท างานของคอมพวเตอรทงระบบกจะหยดการท างานตามไปดวย

� �

� �

�

� �

�

ภาพท 3.23 แสดงรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอแบบดาว

72 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

2.6.4 การเชอมตอแบบเมช (Mesh Topology) โครงสรางเครอขายคอมพวเตอรแบบเมช มการท างานโดยเครองคอมพวเตอรแตละ

เครองจะตองมชองสงสญญาณจ านวนมาก เพอทจะเชอมตอกบเครองคอมพวเตอรเครองอนๆทกเครอง โครงสรางเครอขายคอมพวเตอรนเครองคอมพวเตอรแตละเครองจะสงขอมลไดอสระ ไมตองรอการสงขอมลระหวางเครองคอมพวเตอรเครองอนๆ ท าใหการสงขอมลมความรวดเรว แตคาใชจายสายเคเบลกสงดวยเชนกน

�

�

�

�

�

ภาพท 3.24 แสดงรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอแบบเมช

2.6.5 การเชอมตอแบบผสม (Hybrid Topology)

เปนโครงสรางเครอขายคอมพวเตอรทผสมผสานความสามารถของโครงสรางเครอขายคอมพวเตอรหลายๆแบบรวมกน ประกอบดวยเครอขายคอมพวเตอรยอยๆ หลายเครอขายทมโครงสรางแตกตางกนมาเชอมตอกนตามความเหมาะสม ท าใหเกดเครอขายทมประสทธภาพสงในการสอสารขอมล

ภาพท 3.25 แสดงรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอแบบผสม

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 73

2.5 สวนประกอบของเครอขาย เครอขายคอมพวเตอรโดยทวๆ ไปมสวนประกอบทคลายกน เชน ตวกลางการสอสาร (แบบมสายหรอแบบไรสาย) แมขายและสถานเชอมโยง (Hosts&Nodes)กลมขอมล (Packet) โพรโทคอล แผงวงจรตอประสานเครอขาย (Network Interface Cards)และระบบปฏบตการเครอขาย (Network Operating System) - ตวกลางการสอสาร

เครอขายคอมพวเตอรอาจมตวกลางการสอสารเปนแบบมสายหรอแบบไรสาย ตวกลางแบบมสายอาจเปนสายตเกลยวค สายโคแอกซ หรอเสนใยน าแสง และตวกลางแบบไรสายอาจเปนคลนอนฟราเรด คลนไมโครเวฟ (เชน บลทท) วทยกระจายเสยง (เชนวายฟาย Wireless Fidelity: Wi-Fi) หรอ ดาวเทยม - แมขายและสถานเชอมโยง

เครอขายแบบ Client/Server มคอมพวเตอรแมขายเปนเมนเฟรมคอมพวเตอรควบคมเครอขาย อปกรณอนๆ บนเครอขายเรยกวา “สถานเชอมโยง” เชน เครองคอมพวเตอร เครองพมพ เปนตน - กลมขอมล

ขอมลในเครอขายถกสงในรปกลมขอมลทมความยาวคงท (ปกตจะมความยาวประมาณ 1,000 – 1,500 ไบต) ดงนนขอมลใดๆ ในเครอขายอาจถกแบงออกเปนหลายๆ กลมขอมล และแตละกลมขอมลถกสงไปยงปลายทางดวยเสนทางทแตกตางกน เมอกลมขอมลทงหมดถกสงไปถงผรบแลว ผรบจะท าการรวมกลมขอมลและแปลงกลมขอมลกลบมาอยในรปขอมลทสมบรณดงเดม - โพรโทคอล

ความหมายของโพรโทคอลไดก าหนดในหวขอ 3.1 การรบสงขอมลในเครอขายใดๆ อปกรณตางๆ ในเครอขายตองใชโพรโทคอลในการรบสงขอมลชนดเดยวกนเพอใหสามารถรบสงขอมล ไดอยางสมบรณ โพรโทคอลทก าหนดในฮารดแวรและซอฟตแวรชวยใหผสงรจกกบผรบไปถงระดบอปกรณ และความเรวในการรบสงขอมล เชน โพรโทคอลใชในการก าหนดชนดของการเชอมตอ เวลาในการแลกเปลยนขอมล รวมถงวธการในการตรวจจบขอผดพลาดในการรบสงขอมล

- อปกรณทใชในระบบเครอขาย การตดตอสอสารระหวางกนหรอในระบบเครอขายหนงๆ นน ประกอบดวย อปกรณตางๆ หลายชนด แตละชนดนนมหนาททแตกตางกน เราจ าเปนจะตองศกษาถงคณลกษณะ การท างานและประโยชนของอปกรณเหลานน เพอใหสามารถน ามาใชใหเหมาะสมกบงาน ทงนเพอประหยดคาใชจาย และประสทธภาพการท างานของระบบ อปกรณทพนฐานทจ าเปนตองใชในระบบเครอขาย ไดแก โมเดม(Modam) , ฮบ(Hub) , สวทช(Switch or Bridge), เกตเวย (Gateway), เราเตอร(Router) เปนตน

- โมเดม (Modulator – DEModulator) โมเดมเปนอปกรณทท าหนาท แปลงสญญาณอนาลอก(Analog Signal) ใหเปน

สญญาณดจตอล (Digital Signal) และในทางกลบกนกแปลงสญญาณดจตอลใหเปนสญญาณอนาลอก โดยเปนตวเชอมตอระหวางเครองคอมพวเตอรกบชองทางการสอสารคอ คอมพวเตอรจะประมวลผลลพธออกมาในรปของดจตล เมอตองการสงขอความนไปบนชองทางการการสอสาร เชน ตอเชอมผานทางสายโทรศพท โมเดมจะท าหนาทแปลงสญญาณดจตอลใหเปนสญญาณอนาลอกเพอสงผานไปบน

74 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

สายโทรศพท ในทางกลบกนเมอขอมลจากทอนสงมายงเครองคอมพวเตอรของเรา โมเดมกจะแปลงสญญาณอนาลอกนนมาเปนสญญาณดจตล เพอใหเครองคอมพวเตอรของเราเขาใจได

ภาพท 3.26 แสดงการแปลงสญญาณของอปกรณโมเดม

โมเดมทใชกนอยางแพรหลายอยในปจจบน แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

- โมเดมท เปนอปกรณตอพวงภายนอกเครองคอมพวเตอร ( External Modem)

- โมเดมทเปนแผงวงจรตอพวงเขากบแผงวงจรหลกในเครองคอมพวเตอร (Internal Modem )

ภาพท 3.27 แสดงตวอยาง External MODEM และ Internal MODEM

ในปจจบนเครองคอมพวเตอรรนใหมๆ มกจะมโมเดม ประกอบรวมกบ แผงวงจรหลก

ภายในเครองอยแลว เพออ านวยความสะดวกใหกบผใชในการเชอมตอกบระบบอนเทอรเนตนอกจากนยงมโมเดมความเรวสง มชอเรยกวา ADSL (Asymmetric Digital Subsciber Line) เปนมาตรฐานของโมเดมเทคโนโลยใหม ทอาศยเทคนคการประมวลผลสญญาณดจตอลขนสงเพอใหโมเดมมความเรวในการโมเดมมความเรวในการรบขอมล ประเภทมลตมเดย เชน การดหนง-ฟงเพลงแบบออนไลน สวนใหญการใชงานอนเตอรแบบผใชตามบาน มกนยมใชเปน ADSL เพราะ สวนใหญมกจะเปนการดาวนโหลด(Download) ขอมล ภาพ และ เสยง มากกวาการสงขอมล(Upload) ไปยงเครองแมขาย

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 75

ภาพท 3.28 แสดงตวอยางการเชอมตอระบบ ADSL

ทมา : http://www.it-guides.com/lesson2/guide_install_adsl.html

ฮบ (Hub) ฮบท าหนาทเปน ศนยกลางการเชอมตอคอมพวเตอรในระบบเครอขาย LAN

เขาดวยกน ขนาดของ LAN ทเหมาะสมกบฮบ 1 ตว คอ LAN ทมผใช 6-40 คน คณสมบตพเศษในการแปลงสญญาณเพอใหสามารถเชอมโยงสญญาณ ขอมลทมพอรตชนดตางกนได หากฮบขดของหรอเสยหายการสอสารทงหมดของระบบจะถกปดลง ปจจบนฮบจะมจ านวนพอรตตาง ๆ กน คอ 8 10 16 และ 24 หรอ มากกวานน

ภาพท 3.29 แสดงตวอยางฮบ

ภาพท 3.30 แสดงการเชอมตอของคอมพวเตอรกบฮบ

76 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

สวชท (Switch or Bridge) คออปกรณทท าหนาทขยายสญญาณเชนเดยวกบฮบสงท สวทชแตกตางจากฮบก

คอ สวทช จะมการแยก Collision Domain ของพอรตเชอมตอออกจากกน ฮบจะกระจายสญญาณไปททกๆ

ภาพท 3.31 แสดงตวอยางสวชท ยหอ 3COM (Switch or Bridge)

ทมา : http://yyweb123.wordpress.com/

พอรตแต สวทช นนจะเชอมตอ คอมพวเตอรเครองหนงเขากบพอรตๆหนงเทานน โดยท สวทช จะท าการบนทก Address ของเครองเอาไวในการตดตอกนในครงแรก ในการกระจายสญญาณครงตอไป สวทช จะรทนทวาสญญาณทรบมานนเมอขยายสญญาณแลวจะกระจายไปย งพอรตใด ซงเปนขอเดนของ สวทช ทท าการรบ-สงขอมลไดเรวกวา ฮบ

ภาพท 3.32 แสดงตวอยางฮบ Small Hub มจ านวนพอรต RJ-45

ทมา : http://yyweb123.wordpress.com/

เราทเตอร(Router) เปนอปกรณ ท าหนาท จดหาเสนทางทสนทสดเพอสงขอมลไปยงปลายทางได

ถกตองและรวดเรวทสด เราเตอรจะม โปรเซลเซอร ความเรวสงในการค านวณหาเสนทาง และค านวณปรมาณขอมลความเรว และระยะทาง เราเตอรตองมความสามารถท าการแปลงขอมลจากรปหนงไปเปนอกรปแบบหนงได

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 77

ภาพท 3.33 แสดงตวอยางเราทเตอร

ภาพท 3.34 แสดงตวอยางการเชอมตอของเราทเตอร

เกตเวย (Gateway) เกตเวยเปนอปกรณทมความสามารถสงสด มหนาท เชอมตอเครองขายตางๆ ทม

ลกษณะไมเหมอนกนใหสามารถตดตอกนได เสมอนเปนเครอขายเดยวกน เกตเวยจดเปนอปกรณทมราคาแพง และตดตงใชงานยงยาก เกตเวยบางตว จะรวมคณสมบตในการเปน เราเตอร ดวยในตวหรอบางครง อาจรวมเอาฟงกชนการท างาน ดานการรกษาความปลอดภยทเรยกวา ไฟรวอลล

ภาพท 3.35 แสดงตวอยางเกตเวย

Internet

MODEM

Router

Hub

78 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

ภาพท 3.36 แสดงตวอยางการเชอมตอของเกตเวย

นอกจากนยงตองมแผงวงจรตอประสานเครอขาย ท าใหคอมพวเตอรสามารถรบสงขอมลโดยใชสายของเครอขายได การดเชอมตอเครอขายอาจเปนชนสวนภายในหรอภายนอกคอมพวเตอรกได ปจจบนคอมพวเตอรจะมการดเชอมตอเครอขายมากบตวเครองและระบบปฏบตการเครอขาย เปนซอฟตแวรระบบทควบคมการท างานในเครอขาย ระบบปฏบตการอาจถกเกบไวทงในบรการแฟมและเครองคอมพวเตอรในเครอขาย หรอเกบไวทใดทหนงขนกบรปแบบของเครอขาย (Client/Server หรอ Peer-to-Peer) ความส าคญและประโยชนของระบบเครอขาย ระบบเครอขายมประโยชนจ าแนกไดดงน สามารถใชอปกรณรวมกน (Peripheral sharing)

เนองจากอปกรณทางคอมพวเตอรบางชนดมราคาคอนขางสง เพอใหทรพยากรอยางมประสทธภาพ จงมการน าเอาอปกรณเหลานนมาใชรวมกนเปนสวนกลาง เชน เครองพมพ , เครองใหบรการขอมล 1) การใชซอฟตแวรรวมกน(Software sharing)

การใชซอฟตแวรรวมกนในระบบ ชวยประหยดเนอทในการจดเกบ สามารถใชพรอมกนไดในเวลาเดยวกน และสามารถดแลรกษาไดงาย เชน เมอเราตองการอพเกรดซอฟตแวรใด กท าการ อพเกรดทเดยว แตจะผลถงผใชซอฟตแวรนนๆ ทงระบบ เปนตน

2) การใชขอมลรวมกน (File sharing) การใชขอมลรวมกนท าใหการท างานสะดวกขน เมอมการเปลยนแปลงขอมลตางๆ จะม

ผลกระทบไปทงระบบ นอกจากนสามารถก าหนดไดวาจะใหผใชคนใด มสทธใชขอมลได ซงจะเปน การรกษาความปลอดภยส าหรบขอมลซงอาจเปนความลบ และยงงายตอการส ารองขอมล

3) การสอสารระหวางบคคล (Electronic communication) การตดตอระหวางผใชแตละคนมความสะดวกสบายขน หากผใชอยหางกนมาก การตดตออาจไมสะดวก ระบบเครอขายคอมพวเตอรมบทบาทในการเปนตวกลางระหวางผใชแตละคน ตวอยางเชน ในกรณผใชทตองการตดตอดวยไมอย กอาจฝากขอความเอาไวในระบบ เมอผใชคนนนเขามาใชระบบกจะมการแจงขาวสารนนทนท

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 79

4) คาใชจาย (Cost) กอนหนาทจะมการใชระบบเครอขายนน องคกรอาจจะตองลงทนซออปกรณตาง ๆ

จ านวนมาก เพอใหมใชพอเพยงกบคอมพวเตอรในแตละเครองแตการใชเครอขายจะชวยลดคา ใชจายลงไปไดมาก เพราะเพยงซออปกรณแตละอยางเพยงชนเดยว ผใชในระบบเครอขายทงหมด กสามารถเรยกใชอปกรณ เหลานไดอยางสะดวกและรวดเรว

5) การบรหารเครอขาย (Network Management) โดยสวนใหญแลวแตบรษท จะมพนกงานทท าหนาทบรหารเครอขายโดยเฉพาะ ยกเวน

เครอขายขนาดเลกทผใชตองดแลกนเอง ส าหรบการดแลบรหารเครอขายในปจจบนไมยงยากนก เพราะมซอฟตแวรเครอขายทมประสทธภาพในการตรวจสอบ และการควบคมการท างานของเครอขายเปนอยางดกอนทผใชจะเขาไปใชขอมลในเครอขายนน เขาจะตองใสชอบญชผใชพรอม รหสผานกอนซงสวนนเปนระบบรกษาความปลอดภยเบองตน ทจะปองกนบคคลอนเขามาภายใน เครอขาย ท าใหเกดความเสยหายได

6) ระบบรกษาความปลอดภย (Security system) เครอขายเกอบทงหมดจะมโปรแกรมทท าหนาทเปนระบบรกษาความปอดภย โดย

โปรแกรมรกษาความปลอดภยจะท าการตรวจสอบ และรายงานพฤตกรรมทนาสงสยในการใช เครอขายใหผบรการระบบไดรบทราบระบบรกษาความปลอดภยพนฐานทใชชอบญชและรหสผานเทานนสามารถปองกนผทไมมสทธไดอยางด เพราะการเดาหรอการแกะรหสผาน เทานนสามารถปองกนปองกนผไมมสทธไดเปนอยางด เพราะการเดาหรอการแกะรหสผานนนท าไดยาก ยกเวนแตผนนไปแอบดรหสผานของคนอนมาได ดงนนผใชแตละคนควรเกบรหสผานของตนไวใหด

7) เสถยรภาพของระบบ (Stabllity) เครอขายโดนสวนใหญถกออกแบบมาใหมเสถยรในการท างาน ถงแมจะใชเครอขาย

ท างานอยตลอดเวลากตาม โปรแกรมในระบบเครอขายบางตวสามารถสงขอความเตอนผบรหารระบบ ใหท าการตรวจสอบแกไขปญญาในระบบไดทนท

8) การส ารองขอมล (Back Up) บรษทสวนใหญจะใชเครอขายในการส ารองขอมลของพนกงานไวนอกเหนอจากการ

จดเกบไฟลตางๆแลว การส ารองขอมลไวในเซรฟเวอร จะตองปลอดภยกวาการเกบขอมล เครองสวนตว

3.6 การใชเทคโนโลยการสอสาร การสอสารขอมลในยคปจจบน ถอเปนยคความจรงของเทคโนโลยคมนาคมและการสอสาร โดยเฉพาะการใชโทรศพทเคลอนทกบระบบอนเทอรเนต หนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนไดตระหนกถงความส าคญในการน าเทคโนโลยคมนาคมและการสอสารมาชวยงานตางๆทงภาครฐและเอกชนไดตระหนกถงความส าคญในการน าเทคโนโลยคมนาคมและการสอสารมาชวยงานเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของการด าเนนงาน ซงมลกษณะของกจการการประยกตใชเทคโนโลยการสอสารในองคการมดงน (Shelly, et al., 2002)

80 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

3.6.1 ไปรษณยอเลกทรอนกส (Electronic Mail : E-mail) เปนการใชอปกรณอเลกทรอนกส เชน โทรศพทมอถอ คอมพวเตอร และพดเอ สงขอความอเลกทรอนกสไปยงบคคลอน โดยการสอสารนบคคลทท าการสอสารจะตองมชอและทอยในรปของอเมลแอดเดรส(E-mail address) เชน ss@hotmail.com 3.6.2 โทรสาร (Facsimile หรอ Fax) เปนการสงขอมล ซงอาจเปนขอความทเขยนขนดวยมอหรอการพมพ รปภาพ หรอกราฟตางๆ จากเครองคอมพวเตอรและอปกรณอเลกทรอนกสอนๆ ทมอปกรณทเรยกวาแฟกซ-โมเดมไปยงเครองรบโทรสาร การสงขอความในลกษณะนชวยประหยดคาใชจายและมประสทธภาพสงกวาการสงขอมลผานเครองโทรสาร การสงขอมลผานเครองโทรสารธรรมดา เปนการประหยดคากระดาษและยงสามารถบนทกขอมลทไดรบไวในเครองคอมพวเตอรไดดวย นอกจากนยงสามารถสงขอมลตอไปยงผอนดวยไปรษณยอเลกทรอนกส 3.6.3 วอยซเมล (Voice Mail) เปนการสงขอความทเปนเสยงพดใหกลายเปนขอความอเลกทรอนกสผานระบบเครอขายการสอสารขอความจะถกบนทกไวในอปกรณบนทกเสยงทเรยกวาวอยซเมลบอกซ( Voice Mailbox) เมอผรบเปดฟงขอความดงกลาวกถกแปลงกลบไปอยในรปแบบของเสยงพดตามเดม 3.6.4 การประชมทางไกลอเลกทรอนกส (Video Conferencing) เปนการสอสารขอมลโดยการสงภาพและเสยงจากฝายหนงไปสอกฝายหนง ในการใช Video Conferencing จะตองมอปกรณส าหรบการบนทกภาพและอปกรณบนทกเสยง โดยทภาพและเสยงทสงไปนนอาจเปนภาพเคลอนไหวทมเสยงประกอบได การประชมทางไกลอเลกทรอนกสชวยประหยดเวลาและคาใชจายในการการเดนทางไปประชม เปนเทคโนโลยทน ามาประยกตอยางแพรหลาย ตวอยางเชน การประชมระหวางนายกรฐมนตรกบผวาราชการจงหวดของไทย และยงใชในการเรยนการสอนทางไกล เปนตน 3.6.5 การระบต าแหนงต าแหนงดวยดาวเทยม (global PositiongSystems : GPSs) เปนระบบทใชวเคาะหและระบต าแหนงของคน สตว หรอสงของทเปนเปาหมายของระบบ การวเคาะหต าแหนงท าไดใชดาวเทยมระบต าแหนง ปจจบนมการน าไปใชในระบบการเดนเรอ เครองบนและเรมพฒนามาใชเพอระบต าแหนงของรถยนตดวย 3.6.6 กรปแวร(Groupware) เปนโปรแกรมประยกตทชวยสนบสนนการท างานของกลมบคคลใหสามารถท างานรวมกน การใชทรพยากรและสารสนเทศรวมกนโดยผานระบบเครอขาย 3.6.7 การโอนเงนทางอเลกทรอนกส(Electronic Fund Transfer : EFT) ปจจบนผสามารถช าระคาสนคาและบรการโดยการโอนเงนทางอเลกทรอนกสจากบญชธนาคารทใหบรการโอนเงนอตโนมตดวยเทคโนโลยการสอสารททนสมย กจกรรมทประยกตใชกนเปนประจ า ไดแกการโอนเงนผานทางต ATM และการช าระคาสนคาดวยบตรเดบต เชน สมารท 0เพรส (Smart Purse) เปนตน 3.6.8 การแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส(Electronic Data Interchange : EDI) เปนระบบแลกเปลยนขอมลเชงอเลกทรอนกสระหวางองคการ โดยใชแบบฟอรมของเอกสารอเลกทรอนกสทรปแบบมาตรฐานสากล เชน การสงใบสงซอสนคา ใบสงของใบเรยนเกบเงน เปนตน EDI ชวยใหการไหลเวยนของเอกสารระหวางผผลตสนคาและลกคาเปนไปดวยความสะดวกและรวดเรว

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 81

ลดการใชกระดาษ ชวยลดความซ าซอนและความผดพลาดในการบนทกขอมล องคการขนาดใหญทน า EDI มาใช เชน วอลมารท (Wal-Mart) ซงก าหนดใหซพพลายดออรใช EDI ในการท าธรกรรม 3.6.9 การระบลกษณะของวตถดวยคลนความถวทย (RFID) RFID ยอมาจาก Radio Frequency Identification เปนระบบระบลกษณะของวตถดวยคลนความถวทย ปจจบนมการน า RFID ไปประยกตใชงานหลากหลายประเภท เชน หวงโซอปทาน ระบบ โลจสตกสการตรวจสอบฉลากยา การใชฟารมเลยงสกร บตรทางดวย บตรรถไฟฟาใตดน ระบบหนงสอเดนทางอเลกทรอนกส (e-Passpost) ระบบกญแจอเลกทรอนกส(Immobilizer) ในรถยนต และระบบหองสมดดจทส (e-Library) ในการยมคนอตโนมต เปนตน จากตวอยางทกลาวมาขางตน จะเหนไดเทคโนโลยการสอสารเมอน ามาประยกตใชในงานตางๆ โดยเฉพาะทางธรกจแลวไดชวยอ านวยความสะดวก รวดเรว เกดประโยชนในหลายๆดาน ทงผใหบรการและผรบบรการ ท าใหเกดคณภาพชวตทดขน

3.7 อนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต และเครอขายสวนบคคลเสมอน 3.7.1 อนเทอรเนต (Internet) เรยกสนๆ วา เนต เปนเครอขายคอมพวเตอรทครอบคลมทวโลกจากการเชอมตอเครอขายคอมพวเตอรขนาดเลกหรอใหญจากทตางๆ ทวโลกเขาดวยกน เครอขายคอมพวเตอรเหลานอาจมาจากองคกรไมหวงผลก าไร องคกรดานการคา สถานศกษา หนวยทหาร หรอเฉพาะบคคล อนเทอรเนตใหบรการทงเวบ (Web) และการสอสารขอมล เชน จดหมายอเลกทรอนกส หรอขาวสาร เวบเปนสวนหนงของอนเทอรเนตชวยใหผใชสามารถเขาถงขอมลจากสอผสม (Multimedia) เชน ภาพเคลอนไหว หรอเสยง ทนอกจากขอความได การเชอมตอสอนเทอรเนตม 3 ประการทส าคญคอ อปกรณในการเขาถงอนเทอรเนต (เชน เครองคอมพวเตอรและโมเดม) วธในการเชอมตอ (เชน สายโทรศพท หรอแบบไรสาย) และผใหบรการอนเทอรเนต 3.7.2 อนทราเนต (Intranet) เปนเครอขายทใชภายในองคกร แตองคกรอาจมขอมลสาธารณะทอนญาตใหผอน (เชน ลกคา ผทสนใจ) เขามาดขอมลทองคกรตองการเผยแพรได อนทราเนตท าใหพนกงานสามารถเขาถงขอมลภายในไดอยางรวดเรว การแลกเปลยนขอมลหรอแบงบนความรผานระบบอนทราเนตท าใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพมากขน นอกจากนแลวอนทราเนตยงใหบรการไปรษณยอเลกทรอนกสและโทรศพท ขอมลของสนคาหรอบรการขององคกร สวสดการขององคกร หรอแมกระทงการประกาศรบสมครงานขององคกร 3.7.3 เอกซทราเนต (Extranet) เปนเครอขายทขยายตอจากอนทราเนตทนอกจากจะใหบรการกบบคลากรในองคกรแลวยงใหบรการกบบคคลภายนอกเฉพาะกลม (เชน ผสงมอบ หรอผเกยวของอนๆ) โดยมการควบคมการเขาถงเครอขายและมาตรฐานการรกษาความมนคงทเพมขน เอกซทราเนตมความนยมสงและเพมมากขนในปจจบน จะเหนไดวาเอกซทราเนตนยมน าไปใชในระบบการซอขายสนคา 3.7.4 เครอขายสวนบคคลเสมอน (Virtual Private Network: VPN) เปนเครอขายทหนวยงานหนงขององคกรใชเครอขายสาธารณะ (อนเทอรเนต) เพอเชอมตอกบหนวยงานอนๆ ทตงอยหางไกลกนขององคกร เพอลดคาใชจายของสายเชา (Leased Line)

82 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

เนองจากหากใชเครอขายบรเวณกวางใชสายเชาในการเชอมตอ เครอขายอนทราเนต เอกซทราเนต และเครอขายเฉพาะทนบเปนสวนหนงของเครอขายสวนบคคลเสมอน

3.8 เทคโนโลยการสอสารแบบไรสาย เทคโนโลยการสอสารแบบไรสายท าให พนทในเขตตางๆ ของโลกสามารถเชอมโยงกน การตดตอสอสารภายในประเทศ หรอแมกระทงการตดตอสอสารระหวางประเทศสามารถกระท าไดอยางรวดเรว เชน การใชโทรศพทเคลอนท การใชไปรษณยอเลกทรอนกส การแพรขาวสารผานดาวเทยม ระบบก าหนดต าแหนงบนโลก (Global Positioning System: GPS)วทยตามตว (Pager) รปแบบการสอสารขอมลสามารถจ าแนกออกเปน 2 แบบคอ การสอสารแบบทางเดยว (One-way Communication) และการสอสารแบบสองทาง (Two-way Communication) การสอสารแบบทางเดยวเปนการสอสารทผสงเปนฝายสงขอมลแตเพยง ผเดยว ผรบไมสามารถตดตอผสงในชองทางเดยวกนได ลกษณะการสอสารแบบนจะเหนไดชดในการสอสารในรปแบบสอสาธารณะ เชน การกระจายเสยง สวนการสอสารแบบสองทางเปนการสอสารททงผรบและผสงสามารถตดตอกนโดยผานชองทางเดยวกนได เชน การสนทนาผานโทรศพท การสอสารแบบไรสายสามารถจ าแนกตามระยะทางออกเปน 2 ประเภทคอการสอสารไรสายส าหรบระยะไกลและระยะใกล รายละเอยดอธบายดงตอไปน 3.8.1 การสอสารไรสายระยะไกล

1) ระบบก าหนดต าแหนงบนโลก ระบบจพเอสเปนการสอสารแบบทางเดยว ระบบจพเอสใชดาวเทยมวงโคจรระยะ

ปานกลางประมาณ 24 – 32 ดวง เพอระบต าแหนงบนโลก ระบบจพเอสใชอยางแพรหลายในการตดตามรถบรรทก รถโดยสารบางประเภท เชน รถแทกซ รถทวร รถรนใหมในปจจบนจะมจพเอสบอกเสนทางดวย

ภาพท 3.37 แสดงตวอยางการใชจพเอส ทมา : www.intersoft.co.th

2) วทยตามตว หรอวทยเรยกตวเปนการสอสารแบบทางเดยว ระบบนใชเพยงเครองรบวทย

อยางงายทรบสญญาณจากเครองสงทสงมาใหโดยเฉพาะ ถงแมในปจจบนจะนยมการใชโทรศพทเคลอนทมากกวากตาม แตการใชวทยตามตวสามารถใชในเขตปลอดมอถอ เชนในโรงพยาบาลใหญๆ

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 83

3) วทยเซลลลาร ระบบนเปนการสอสารแบบสองทาง มาตรฐานระบบนไดแก 1G (First

Generation) 2G (Second Generation) 3G (Third Generation) และ4G (Fourth Generation)รายละเอยดดงน

- มาตรฐาน 1G: ระบบเซลลลารแบบแอนะลอก การสอสารดวยระบบนใชคลนความถชวง 824 – 894 MHz พนทใหบรการแตละเซลมขนาดเลกอยทเสนผานศนยกลางไมเกน 13 กโลเมตร

- มาตรฐาน 2G: ระบบเซลลลารแบบดจทลทใหบรการทงโทรศพทระบบดจทลและเครองชวยงานสวนบคคลแบบดจทล หรอพดเออตราในการรบสงขอมลเสยงอยระหวาง 9.6 19.2 kbps

- มาตรฐาน 3G: มาตรฐานนมกเรยกวาเทคโนโลยบรอดแบนดไรสายความเรวสง เชนระบบโทรศพทเคลอนทจเอสเอม (Global System for Mobile Communication: GSM) มาตรฐาน 3G ใหบรการโทรศพทระบบดจทลและพดเอทสามารถเชอมตอเครอขายไดอตราการรบสงขอมลสงโดยระหวาง 144 kbps – 2.4 Mbps ดวยความเรวเชนนท าใหเทคโนโลยนสามารถรบสงไปรษณยอเลกทรอนกสทมไฟลแนบ แสดงภาพ วดโอ หรอเพลง หรอถายทอดทงภาพและเสยงของคสนทนาไดโดยไมเกดเวลาหนวง

- มาตรฐาน 4G: ระบบเซลลลารแบบดจทลทใหความเรวสงมาก (ในระยะทาง 9.6 - 16 กโลเมตรสามารถรบสงขอมลดวยความเรวถง 20 Mbps)เรยกอกอยางวา ไวแมกซ (Worldwide Interoperability for Microwave Access: WiMax) ไวแมกซนอกจากจะรบสงขอมล ภาพ วดโอ หรอเพลงไดดวยความเรวสงแลวยงมการเขารหสขอมลเพอความปลอดภยมากขนดวย 3.8.2 การสอสารไรสายระยะใกล การสอสารไรสายระยะใกลใชคลนในยานความถ 2.4 - 7.5 GHz ใหบรการไดเพยงระยะไมกฟตจากจดใหบรการ (ประมาณ 30 - 250 ฟต) ไมจ ากดดวยกฏหมายจากรฐบาล การสอสารดวยระบบนเปนการสอสารแบบสองทาง หวขอนจะกลาวถงเฉพาะการสอสารไรสายในเครอขายเฉพาะทและเครอขายสวนบคคลรายละเอยดดงน

1) เครอขายเฉพาะท ระยะทางใหบรการอยในชวง 100 - 228 ฟต ไดแกมาตรฐานวายฟายบนมาตรฐาน IEEE802.11 ซงเปนมาตรฐานทท าใหคอมพวเตอรแบบพกพาและอปกรณไรสายอนๆ สามารถสอสารกนไดดวยความเรวสงและใชอนเทอรเนตรวมกนไดทระยะทาง 100 - 228 ฟต

84 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

ภาพท 3.38 การสอสารดวยวายฟาย

ทมา : http://thaitelecomkm.org/TTE/topic/attach/Principle_of_WiFi_Networks

2) เครอขายสวนบคคล ระยะทางใหบรการอยในชวง 30 - 32 ฟต ไดแกมาตรฐานบลทท และมาตรฐาน

ยเอสบแบบไรสาย บลททเปนเทคโนโลยทเชอมโยงโทรศพทเคลอนทพดเอ คอมพวเตอร และอปกรณรอบขางตดตอสอสารกนไดในระยะทางไมเกน 30 ฟต บลทท3.0+HS สามารถรบสงขอมลไดดวยความเรวสงถง 24Mbps ยเอสบแบบไรสายเปนเทคโนโลยทท าใหการเชอมตออปกรณอเลกทรอนกสตางๆ เชน กลองดจทล เครองพมพ แสกนเนอร ฮารดดส กบคอมพวเตอรไดสะดวกปราศจากสายดวยความเรวสงถง 480 Mbps ในระยะทางไมเกน 32 ฟต 3.8.3 มาตรฐานเครอขายไรสาย (Wireless Networking Protocols) ดวยความเจรญเตบโตอยางรวดเรวของเทคโนโลยเครอขายไรสายไดสงผลใหอปกรณอเลกทรอนกส เชน พดเอ และโทรศพทมอถอ ตลอดจนอตสาหกรรมโทรคมนาคมมความตองการมาตรฐานเพอการสอสารไรสาย ในทนจะกลาวถงมาตรฐานการสอสารไรสายดงน

1) บลทธ (Bluetooth) บลทธ คอ ระบบการสอสารอปกรรอเลกทรอนกสทมรปแบบการสงขอมลแบบ

สองทางดวยคลนวทยระยะสน (Short-Range Radio Links) โดยปราศจากการใชสายเคเบล หรอ สายสญญาณเชอมตอ และไมจ าเปนจะตองใชการเดนทางแบบเสนตรงเหมอนกบอนฟรา เรดใชมาตรฐานเครอขายแบบ 802.15 เปนมาตรฐานในการตดตอสอสาร

บลทธเรมใชในป ค.ศ. 1998 ส าหรบการเชอมโยงสอสารไรสายในแถบความถ 2.45 GHz ซงจะท าใหอปกรณอเลกทรอนกสทถอเคลอนยายได สามารถตดตอเชอมโยงสอสารแบบไรสายระหวางกนในชวงระยะหางสนๆได

บลทธถกพฒนาขนโดยมเปาหมายเพอใชสอสารแบบไรสายระหวางอปกรณตางๆ เชน PDA (Personal Digital Assistant) โทรศพทมอถอ ปาลมทอป (Palmtop) โนตบค (Notebook Computer) พอกเกตพซ (Pocket PC) เปนตน กบโทรศพทเคลอนทเพอสอสารไปยงเครอขายอนเทอรเนต การเชอมตอไปนจะกระท าในระยะใกล คอไมเกน 10 เมตรเทานน

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 85

อนาคตการเชอมตอผานบลทธจะขยายขอบเขตกวางไปอปกรณไฟฟาส าหรบผบรโภค (Consumer Electronics) หรออปกรณคอมพวเตอรอนๆดวย เชน การเชอมตอกบโปรเจกเตอร (Projector) เครองพมพ (Printer) และสแกนเนอร (Scanner) ในระยะใกลๆ ไดดวย ปจจบนบลทธยงไดรบความนยบมในการเชอมตอระหวางเครองคอมพวเตอรกบเครองคอพวเตอร เครองคอมพวเตอรกบโทรศพทเคลอนทในระบบ GSM และการใชงานหฟงไรสายแบบบลทธกบโทรศพทเคลอนท

2) วายฟาย (Wi-Fi) วายฟาย หรอ Wi-Fi ยอมาจากค าวา Wireless Fidelity คอมาตรฐานทรบรอง

วาอปกรณไรสาย (Wireless LAN) ใหสามารถท างานรวมกนได ซงอยบนมาตรฐาน IEEE802.11 วายฟาย เปนเทคโนโลยอนเทอรเนตอนเทอรเนตไรสายความเรวสงทนยมใชกน

ทวโลกใชสญญาณวทยในการรบสงขอมลความเรวสงผานเครอขายไรสายจากบรเวณไรสายจากบรเวณทมการตดตงแอกเซสพอยท (Access Point) ไปยงอปกรณทใชเชอมตอ เชน โทรศพทมอถอ พดเอ และโนตบค เปนตน

แนวโนมอนาคตของการใหบรการไว-ไฟจะขยายขอบเขตกวางขาวงขน โดนเฉพาะสถานททพบปะกนของนกธรกจ พนกงานบรษท หรอในสถานทการเดนทาง เชนสนามบน โรงแรม และศนยการคา

3) ไว-แมกซ (Wi-Max) ไว-แมกซ ยอมาจาก Worldwide InterOperability for Microwave Access

เปนเทคโนโลยการสอสารไรสายระดบบรอดแบรนดบนมาตรฐาน IEEE 802.16 โดยสามารถสงขอมลกระจายสญญาณจากจดหนงไปยงหลายๆจด(Point to Multipoint) ไดพรอมๆกน และสามารถสงขอมลผานสงกดขวางไดเปนอยางด ปจจบนจงนยมใชงานกบเครองขายอนเทอรเนตทมรศมท าการกวางถงประมาณ 50 กโลเมตร

ประโยชนของ Wi-MAX กบชวตประจ าวนWi-MAX มจดเดนดานการตดตอสอสารแบบไรสายระยะไกล ดวยความเรวสง และไมจ าเปนตองใชสายสงสญญาณ แถม WiMAXยงมการ เขารหสขอมลทปลอดภยสงอกดวย WiMAXจะท าใหการตดตง internet ในสถานทตาง ๆ ท าไดงาย ไม มขอจ ากดดานภมประเทศและไมตองอาศยสายสงสญญา ณอกดวย เหมาะส าหรบอปกรณแบบพกพาในการเดนทาง ชวยให ผใชงานสามารถสอสารไดโดยใหคณภาพในการสอสารท ด และมเสถยรภาพขณะใชงาน แมมการเคลอนทอยตลอดเวลากตาม

จดออนของระบบWi-MAXดวยความใหมของมาตรฐานระบบ Wi-MAX เนองจากเพงมการคดคนและเรมพฒนาอยางจรงจงไมกป ดงนนยงมการเปลยนแปลงในเรองของมาตรฐานรวมไปถงผผลตทน าเอามาตรฐาน WiMAXไปพฒนาตอเปนอปกรณส าหรบใชงานจรงกมจ านวนนอย อปกรณยงไมหลากหลาย รวมไปถงราคาอปกรณ WiMAXทคอนคางสงขณะน ความถของการใหบรการ ตามมาตรฐานของ WiMAXจะใชความถชวง 2-6GHz (802.16e) และ 11GHz (802.16d) ในบางประเทศจะเปนชวงความถทมการควบคม ตองมการขออนญาตกอนใหบรการ และในบางประเทศ ไมมขอก าหนดตรงน ดงนนผทจะลงทนวางระบบ WiMAXตองศกษาขอมลใหละเอยดเสยกอน

86 | G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร

สรปทายบท ระบบเครอขายและระบบการสอสารขอมลทไดกลาวขางตน ถอเปนความรพนฐานเพอใหผอานมความรความเขาใจเกยวกบระบบเครอขาย และการเชอมตอระบบเครอขายเขาดวยกน เพอท าการตดตอสอสาร และใชทรพยากรรวมกนได โดยใชสอกลางใชการสงขอมลทม ความหลายหลาย เชน สาย UTP , fiber optic เปนตน ประเภทของเครอขายทใชในการตดตอสอสารแบงตามลกษณะการเชอมตอทางภมศาสตร หรอระยะทางการเชอมตอ สามารถแบงไดเปน 3 ชนด คอ เครอขายบรเวณเฉพาะท เครอขายบรเวณนครหลวง และเครอขายบรเวณกวาง ทกชนดสามารถใชงานไดทงแบบมสายและแบบไรสาย ซงมรปแบบทางกายภาพของการเชอมตอเครอขาย และอปกรณทใชในการเชอมตอทแตกตางกน ค าถามทายบท

1. จงอธบายความหมายของค าตอไปน 1) โปรโตคอล (Protocol) 2) การและเปลยนขอมลอเลกทรอนกส (EDI) 3) บลทธ (BlueTooth)

2. จงอธบายเปรยบเทยบมาตรฐานการสอสารและเครอขาย การน าไปใชงานระหวาง PAN, LAN, MAN และ WAN

3. จงยกตวอยางการประยกตใชในเทคโนโลยการสอสารและเครอขาย 4. ไวแมกซตางจากไวไฟอยางไร จงอธบาย 5. จงอธบายแนวทางการประยกตใชในเครอขายสวนบคคลแบบไรสาย (Wireless PAN หรอ WPAN)

ทบานและจะใชอปกรณอเลกทรอนกสอะไรบางในการเชอมตอเครอขายน 6. จงยกตวอยางแนวโนมของเทคโนโลยการสอสารและเครอขายมา 2 ตวอยาง 7. ตวกลางสอชนดใดมความเรวในการสงขอมลสงทสด 8. โดยทวไปการสอสารขอมลมสวนประกอบทส าคญอะไรบาง 9. หนวยวดความถของสญญาณขอมลแบบอนาลอกคออะไร 10. ระบบเครอขายตองมเครองคอมพวเตอรตอพวงกน ตงแตกเครองขนไป

G E S 1 1 0 1 เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร ส อ ส า ร แ ล ะ ก า ร เ ร ย น ร | 87

เอกสารอางอง

ความหมายของการสอสารขอมลและเครอขาย .(2556) .สบคน24 กรกฎาคม 2556 , จาก http://elearning.northcm.ac.th/mis/content.asp?ContentID=42&LessonID=5

บณฑต โรจนอารยานนท. (2536). วศวกรรมไมโครเวฟ. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประกจ ตงตสานนท. (2534).วศวกรรมการสอสาร ไฟฟาอเลคทรอนคส. กรงเทพฯ:คณะวศวกรรมศาสตร

สถาบนพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ววฒน กรานนท. (2539).พนฐานการสอสาร. (พมพครงท 4).กรงเทพฯ: วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

ในพระบรมราชปถมภส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรรคใจ กลนดาว. (2550).การส ารวจจากระยะไกล: การประมวลผลภาพเชงเลขเบองตน. กรงเทพฯ: โอ.

เอส. พรนตง เฮาส. สชาต กงวารจตต. (2536).หลกการท างานเครองรบสงวทยและระบบวทยสอสาร . กรงเทพฯ: เอช.เอน.

กรป. Floyd T. L. (2007). Principles of Electric Circuits: Conventional Current Version. (8thed).NJ:

Pearson International Edition. Wiliams B.K. and Sawyer S. C. (2010). Using Information Technology: A Practical

Introduction to Computers & Communications. (9thed).NY: McGraw-Hill.