ชิลีเล่ม 2 บทที่ 2thaifta.com/trade/study/cl2_chap2.pdf · @ % h ! 5 2...

เลมท� 2 ความเปนไปไดในการจดทาเขตการคาเสรระหวางไทยกบชล

10

บทท� 2

การคาระหวางประเทศของไทย

การคาระหวางประเทศท�งในดานการสงออกและการนาเขามความสาคญย�งตอเศรษฐกจ

ของประเทศ โดยการสงออก เปนวธหลกของการนารายไดเขาประเทศ ในขณะท�การนาเขาสนคาทน

และสนคาท�เปนวตถดบเพ�อการผลตในข�นตอไปเปนวธหน�งของการเพ�มศกยภาพในดานการผลตและการ

สงออกใหมากข�น เม�อการคาตางประเทศมความสาคญเชนน� การเจรจาเพ�อทาขอตกลงระหวางประเทศก

ยอมมจดประสงคหลกเ พ�อการขยายตวของการสงออกไปสตลาดภายใตขอตกลง การท�จะบรรล

วตถประสงคดงกลาวจาเปนตองทราบวามสนคารายการใดบางท�ประเทศไทยมความสามารถในการแขงขน

สงมากเพยงพอท�จะม�นใจไดวาจะสามารถเจาะตลาดใหมได และในขณะเดยวกนกสามารถท�จะแขงขนกบ

สนคาชนดเดยวกนท�นาเขาจากตางประเทศ

ในบทน�จะเปนการวเคราะหโครงสรางการคาระหวางประเทศของไทยท�งในดานการ

นาเขาและการสงออก การนาเสนอวธวดความสามารถในการแขงขนพรอมกบการวเคราะหความสามารถ

ในการแขงขนของสนคาไทยกบประเทศชล

2.1 การนาเขา

2.1.1 โครงสรางการนาเขาของไทย

ในการแบงสนคานาเขาเปน 5 ประเภทหลก ไดแก สนคาประเภทเช�อเพลง ประเภททน

ประเภทวตถดบและก�งสาเรจรป ประเภทอปโภคบรโภค และประเภทยานพาหนะและอปกรณการขนสง

พบวา ในชวงป พ.ศ. 2538-2547 ประเทศไทยไดนาเขาสนคาประเภทวตถดบและก�งสาเรจรปในสดสวน

สงสดคอเฉล�ยรอยละ 45.1 ของมลคานาเขาท�งหมด สนคาประเภทน� สวนใหญไดแก สวนประกอบ

เคร�องใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เคมภณฑ เหลกและเหลกกลา และผลตภณฑเหลก สนคานาเขาท�

สาคญรองลงมาเปนสนคาประเภททน โดยนาเขาเปนสดสวนเฉล�ยรอยละ 31.5 สนคาทนท�นาเขาสวน

ใหญเปนการนาเขาเคร�องจกรกลและสวนประกอบ เคร�องจกรไฟฟาและสวนประกอบ และเคร�อง

คอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ สาหรบสนคาประเภทเช�อเพลงมการนาเขาเปนอนดบ 3 ใน

สดสวนรอยละ 10 โดยสวนใหญเปนการนาเขาสนคาน�ามนดบ น�ามนสาเรจรป และกาซธรรมชาต สวน

การนาเขาสนคาอปโภคบรโภค พบวาในแตละปมสดสวนคอนขางคงท�คอประมาณรอยละ 7-8 ของมลคา

นาเขาท�งหมด


11

การท�ประเทศไทยนาเขาสนคาประเภทวตถดบและก�งสาเรจรปในสดสวนท�สงมากเชนน�

สะทอนใหเหนวา การผลตของไทยท�งท�เปนการผลตเพ�อสงออกและเพ�อการบรโภคภายใน ยงคงตองอาศย

วตถดบจากตางประเทศคอนขางสง ถงแมวาในระยะหลงสดสวนอาจจะลดลงบาง แตกมการนาเขาสนคา

เช�อเพลงมากข�นนบต�งแตป 2546 ทาใหมลคานาเขาในภาพรวมเพ�มข�น ดงรายละเอยดในตารางท� 2.1.1

ตารางท� 2.1.1 โครงสรางสนคาเขาของประเทศไทยตามประเภทสนคา ป พ.ศ. 2538-2547

หนวย: รอยละของมลคาการนาเขาท�งหมด

ป พ.ศ. เช�อเพลง ทน วตถดบและ อปโภค ยานพาหนะ อ�น ๆ มลคา

ก�งสาเรจรป บรโภค อปกรณการขนสง

หนวย: รอยละของมลคาการนาเขาท�งหมด ลานเหรยญสหรฐฯ

2538 6.7 34.6 43.1 6.7 7.5 1.4 70,718.0

2539 8.7 34.2 41.5 6.9 6.8 2.2 72,247.7

2540 9.2 35.4 42.1 7.4 4.1 1.9 63,180.7

2541 8 32.3 47.8 8.7 1.3 1.9 42,434.5

2542 9.5 29.7 47.7 8.8 2.7 1.6 49,914.6

2543 12.2 28.6 47.9 7.5 3.3 0.6 62,180.4

2544 12.1 31.5 44.7 7.8 3.3 0.7 61,729.2

2545 11.6 30.3 45.9 7.8 3.6 0.9 64,239.3

2546 11.9 30.3 44.8 7.7 4.2 1.1 75,014.7

2547 14 28.4 45.4 7.2 3.9 1 94,262.1

เฉล�ย 10.4 31.5 45.1 7.7 4 1.3 65,592.1

ท�มา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร กระทรวงพาณชยโดยความรวมมอจากกรมศลกากร

2.1.2 ตลาดนาเขาท�สาคญของไทย

ตลาดนาเขาสนคาไทยท�สาคญมอย 4 ตลาด ไดแก ญ�ปน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป

และอาเซยน ในชวงป พ.ศ. 2538-2547 มลคาการนาเขาจากญ�ปนมสดสวนสงส ด คอ เฉล�ยรอยละ 25 ของ

มลคานาเขาท�งหมด และเชนเดยวกบภาพรวมคอ สวนใหญเปนการนาเขาสนคาประเภทวตถดบและก �ง

สาเรจรป รองลงมาเปนสนคาประเภททน แหลงนาเขาสาคญอนดบรองลงมา ไดแก อาเซยน สหภาพยโรป

และสหรฐอเมรกา มสดสวนการนาเขาเฉล�ยรอยละ 15.3 รอยละ 12.2 และรอยละ 11.5 ของมลคานาเขา

ท�งหมด ตามลาดบ

ในการนาเขาจากญ�ปน นอกจากสดสวนการนาเขาในแตละปจะสงสดแลว อตราการ

ขยายตวของมลคานาเขายงมแนวโนมสงอกดวย ในชวง 5 ปท�ผานมา (ป พ.ศ. 2543-2547) มลคานาเขาจาก


12

ญ�ป นมอตราการขยายตวเฉล�ยรอยละ 14 .0 ท�งน� สวนหน�งเปนผลมาจากท�นกลงทนญ�ปนไดเขามาลงทน

ดานการผลตในประเทศไทยจานวนมาก ทาใหตองมการนาเขาสนคาทนและสนคาวตถดบและก�งสาเรจรป

จากประเทศญ�ปน มากข�น อยางไรกตาม เปนท�นาสงเกตวาอาเซยน แมจะมสดสวนการนาเขารองจากญ�ปน

แตอตราการขยายตวของมลคานาเขาเฉล�ยกลบสงถงรอยละ 16.6 ท�งน�นาจะเปนผลมาจากการจดต�งเขต

การคาเสรอาเซยนท�เร�มมผลต�งแตป พ.ศ. 2536 ดงรายละเอยดในตารางท� 2.1.2

ตารางท� 2.1.2 สดสวนแหลงนาเขาของประเทศไทย ป พ.ศ. 2538-2547

หนวย: รอยละของมลคาการนาเขาท�งหมด

ป พ.ศ. ญ�ปน สหรฐฯ EU อาเซยน ประเทศอ�นๆ

2538 30.6 12.0 16.0 13.3 28.2

2539 28.3 12.5 15.1 13.3 30.8

2540 25.7 13.8 14.1 12.9 33.7

2541 23.7 14.1 12.4 15.1 34.8

2542 24.3 12.8 11.7 15.8 35.3

2543 24.7 11.8 10.2 16.6 36.7

2544 22.3 11.6 12.3 16.2 37.6

2545 23.0 9.6 11.0 16.8 39.6

2546 24.1 9.5 10.0 16.6 39.8

2547 23.6 7.6 9.6 16.6 42.6

เฉล�ย 2538-2547 25.0 11.5 12.2 15.3 36.0

ท�มา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร กระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

2.1.3 รายการสนคานาเขาท�สาคญของไทย

ในชวง 2545-2547 ไทยมยอดนาเขาเฉล�ย 77,839 ลานเหรยญสหรฐฯ ตารางท� 2.1.3 ได

แสดงถงรายการสนคาท�ไทยนาเขามากตด 20 อนดบแรก โดย 20 รายการรวมกนมสดสวนการนาเขาสงถง

รอยละ 80.4 ของมลคานาเขารวม รายการสนคานาเขาท�สาคญไดแก น�ามนดบ เคร�องจกรกลและ

สวนประกอบ เคร�องจกรไฟฟาและสวนประกอบ แผงวงจรไฟฟา และเคมภณฑ


13

ตารางท� 2.1.3 รายการสนคานาเขา 20 อนดบแรกของไทย

รายการ 2545 2546 2547 สดสวนเฉล�ย 2543-2547

มลคานาเขา : ลานเหรยญสหรฐฯ รอยละ

1.น�ามนดบ 5,757.6 7,113.8 10,773.6 10.0

2.เคร�องจกรกลและสวนประกอบ 6,459.0 7,942.9 9,526.9 10.2

3.เคร�องจกรไฟฟาและ

สวนประกอบ 6,272.0 6,627.3 7,759.1 8.9

4.เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ 3,440.2 4,247.1 6,552.4 6.0

5.เคมภณฑ 4,681.2 5,573.5 7,351.6 7.5

6.แผงวงจรไฟฟา 5,448.6 5,864.6 7,261.8 8.0

7.เคร�องคอมพวเตอร อปกรณและ

สวนประกอบ 3,666.5 4,227.5 4,732.1 5.5

8.สนแรโลหะอ �น ๆ เศษโลหะและ

ผลตภณฑ 1,872.2 2,342.3 3,611.4 3.3

9.เคร�องเพชรพลอย อญมณ เงนแทง

และทองคา 1,978.4 2,076.7 2,863.5 3.0

10.สวนประกอบและอปกรณ 1,875.8 2,490.5 2,985.7 3.1

11.เคร�องมอ เคร�องใชทาง

วทยาศาสตร การแพทย การทดสอบ 1,021.1 1,365.6 1,712.6 1.7

12.พชและผลตภณฑจากพช 1,523.5 1,864.3 2,024.0 2.3

13.ผลตภณฑทาจากพลาสตก 1,455.8 1,633.7 1,865.6 2.1

14.น�ามนสาเรจรป 650.0 737.5 1,036.8 1.0

15.ผลตภณฑโลหะ 774.6 909.2 1,249.4 1.2

16.เคร�องใชเบดเตลด 949.7 1,182.3 1,400.0 1.5

17.เคร�องใชไฟฟาในบาน 889.0 1,018.2 1,308.9 1.4

18.กาซธรรมชาต 736.8 714.7 1,074.1 1.1

19.ธรกรรมพเศษ 520.5 827.8 907.1 1.0

20.ดายและเสนใย 1,020.5 1,094.8 1,223.0 1.4

รวมนาเขา 20 รายการ 50,993.0 59,854.3 77,219.6 80.4

อ�นๆ 13,246.3 15,160.4 17,042.5 19.6

รวมนาเขาท�งส�น 64,239.3 75,014.7 94,262.1 100.0

ท�มา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร โดยความรวมมอจากกรมศลกากร


14

2.2 การสงออก

2.2.1 โครงสรางการสงออกของไทย

ในการวเคราะหโครงสรางการสงออก งานวจยน�ไดแบงสนคาสงออกของไทยเปน 4

ประเภท ไดแก (1) สนคาเกษตรกรรมซ�งรวมสนคาปศสตวและประมงแชเยนแชแขง (2) สนคา

อตสาหกรรมการเกษตรซ�งรวมสนคาเกษตร สนคาประมงแปรรปและบรรจกระปอง (3) สนคา

อตสาหกรรม และ (4) แรและเช�อเพลง

โครงสรางการสงออกของไทยไดเปล�ยนแปลงจากการสงออกท�เนนสนคาเกษตรกรรมมา

เปนสนคา ประเภทอตสาหกรรม จนทาใหสนคาประเภทอตสาหกรรมมสดสวนการสงออกสงเปน อนดบ

หน�งต�งแตปพ .ศ.2528 เปนตนมา ท�งน� เปนผลมาจากนโยบายของภาครฐท�สงเสรมการลงทนใน

ภาคอตสาหกรรมและสงเสรมการสงออกสนคาอตสาหกรรม ดงน�น ในชวงระหวาง ป พ.ศ. 2538-2547

สนคาอตสาหกรรมมสดสวนการสงออกเฉล �ยรอยละ 74.9 ของมลคาการสงออกท�งหมด ประเภทสนคาท�

สงออกมากรองลงมาไดแก สนคาประเภทเกษตรกรรม อตสาหกรรมการเกษตร แรและเช�อเพลง ม

สดสวนการสงออกเฉล �ย รอยละ 12.5 รอยละ 7.7 และรอยละ 2.6 ของมลคาการสงออกท�งหมด ตามลาดบ

(ตารางท� 2.2.1)

ตารางท� 2.2.1 โครงสรางสนคาออกของประเทศไทยแยกรายประเภทสนคา ป พ.ศ. 2538-2547

สดสวน : รอยละ

ป พ.ศ. เกษตร อตสาหกรรม

การเกษตร

อตสาหกรรม แรและเช�อเพลง อ�นๆ

2538 16.2 8.1 73.8 1.0 0.9

2539 16.1 9.0 71.8 2.0 1.1

2540 14.0 8.5 72.3 2.7 2.5

2541 13.1 7.8 74.0 1.9 3.2

2542 12.0 7.8 75.2 2.2 2.9

2543 10.5 6.8 76.5 3.5 2.7

2544 10.8 7.4 75.3 3.1 3.3

2545 10.4 7.5 76.2 2.9 3.0

2546 11.0 7.4 76.5 2.9 2.2

2547 10.6 6.5 77.5 3.8 1.6

เฉล�ยป2538-

2547

12.5 7.7 74.9 2.6 0.3



15

เม�อเปรยบเทยบอตราการขยายตวของการสงออกในสนคาประ เภทอตสาหกรรมและ

เกษตรกรรมท�ผานมา จะเหนวา ในชวงป พ.ศ. 2539-2544 อตราการขยายตวของสนคาท�งสองประเภทม

ความไมแนนอน มท�งเพ�มข�นและลดลง แตในภาพรวมมแนวโนมลดลง เน�องจากเปนชวงวกฤตทาง

เศรษฐกจของประเทศ และเปนท�นาสงเกตวาอตราการขยายตวของสนคาประเภทอตสาหกรรมมแนวโนม

เพ�มข�นมากกวาสนคาประเภทเกษตรกรรม

อยางไรกตาม ถาไมนบปท�เกดภาวะเศรษฐกจตกต �า จะพบวาในชวง 3 ป คอระหวางป

พ.ศ. 2545-2547 การสงออกสนคาท�ง 4 ประเภท มการขยายตวเพ�มข�นอยางตอเน�อง โดยในป พ.ศ. 2547

สนคาอตสาหกรรมมอตราการขยายตวเพ�มข�นจากปกอนหนาถงรอยละ 23.7 สวนสนคาเกษตรกรรม

สนคาอตสาหกรรมการเกษตร และแรและเช�อเพลง เพ�มข�นรอยละ 17.1 รอยละ 7.3 และรอยละ 59.9

ตามลาดบ รายละเอยดในตารางท� 2.2.2

ตารางท� 2.2.2 อตราการขยายตวสนคาออกของประเทศไทยแยกรายประเภทสนคา ป พ.ศ. 2538-2547

อตราการขยายตว : รอยละของมลคาสงออกปกอนหนา

ป พ.ศ. รวม เกษตร

กรรม

อตสาหกรรม

การเกษตร

อตสาหกรรม แรและ

เช�อเพลง

อ�นๆ

2538 24.9 18.7 21.0 26.6 15.7 54.7

2539 -1.4 -2.1 8.5 -4.0 94.1 32.2

2540 4.3 -9.3 -1.3 4.9 42.6 130.4

2541 -6.6 -12.9 -14.0 -4.4 -33.4 19.0

2542 7.3 -1.4 7.2 9.1 19.2 -4.9

2543 19.1 4.6 3.5 21.1 91.2 13.8

2544 -6.4 -3.8 2.1 -7.8 -15.4 14.9

2545 4.6 0.9 5.8 5.7 -2.2 -6.6

2546 17.4 24.0 16.7 18.0 15.0 -14.2

2547 22.1 17.1 7.3 23.7 59.9 -11.4


2.2.2 ตลาดสงออกท�สาคญของไทย

ในทานองเดยวกบการนาเขา ตลาดสงออกท�สาคญม 4 ตลาด ไดแก ญ�ปน สหรฐอเมรกา

สหภาพยโรป และอาเซยนโดยมสดสวนการสงออกเฉล �ยรวมกนในระหวางป พ.ศ. 2538-2547 ถงรอยละ

69.3 แยกเปน อาเซยนมสดสวนสงสดเฉล �ยรอยละ 20.3 ของการสงออกท�งหมด รองลงมาเปน


16

สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป และญ�ปนมสดสวนรอยละ 19.4 รอยละ 15.7 และรอยละ 14.9 ของการ

สงออกท�งหมด ตามลาดบ สดสวนการสงออก ไปยงตลาดตางๆดงกลาว แสดงใหเหนถงลกษณะการพ�งพา

ตลาดของประเทศพฒนา (สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป และญ�ปน ) ถงรอยละ 50

เม�อพจารณาถงแนวโนมอตราการขยายตวของการสงออกไปยงตลาดตางๆท �ผานมา

โดยเฉพาะในชวงป พ.ศ. 2545-2547 พบวา อาเซยนเปนตลาดสงออก ท�มการขยายตวสงกวาตลาดอ�น ๆ

ท�งน� เปนผลมาจากการจดต�งเขตการคาเสรอาเซยนในป พ.ศ. 2536 ในขณะเดยวกนผลจากเศรษฐกจท�ไม

ขยายตวของประทศพฒนาแลวกมสวนทาใหอตราการขยายตวของการสงออกไปยงประเทศพฒนาแลว

เพ�มข�นในอตราท�ลดลง รายละเอยดในตารางท� 2.2.3

ตารางท� 2.2.3 โครงสรางตลาดสงออกสาคญของไทย ป พ.ศ. 2538-2547

สดสวน: รอยละของมลคาสงออกท�งหมด

ป พ.ศ. ญ�ปน สหรฐฯ EU อาเซยน อ�น ๆ

2538 16.8 17.8 15.1 21.7 28.6

2539 16.8 18.0 15.9 21.7 27.6

2540 15.2 19.4 15.9 21.8 27.7

2541 13.7 22.3 17.8 18.2 28.0

2542 14.1 21.6 16.8 18.6 28.8

2543 14.7 21.4 15.8 19.4 28.8

2544 15.3 20.3 16.2 19.3 29.0

2545 14.6 19.8 15.0 19.9 30.7

2546 14.2 17.0 14.7 20.6 33.5

2547 13.9 15.9 14.1 21.7 34.4

เฉล�ยป 2538-

2547

14.9 19.4 15.7 20.3 29.7



17

2.2.3 รายการสนคาสงออก ท�สาคญของไทย

ในชวง 2545-2547 ไทยมยอดสงออกเฉล�ย 81,579 ลานเหรยญสหรฐฯ ตารางท� 2.2.4 ได

แสดงถงรายการสนคาท�ไทยนาเขามากตด 20 อนดบแรก โดย 20 รายการน�มสดสวนการสงออกเพยงเฉล�ย

รอยละ 57.0 ของมลคาสงออกรวม แสดงวาสนคาสงออกของไทยมการกระจายตวท�ด รายการสนคาสงออก

ท�สาคญไดแก เคร�องคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบซ�งมสดสวนการสงออกเฉล�ยรอยละ 10.2 ของ

ยอดสงออกรวม รองลงมาไดแก รถยนต อปกรณและสวนประกอบ และ แผงวงจรไฟฟา ดวยสดสวน

สงออกเฉล�ยรอยละ 5.0 และ 5.2 ตามลาดบ รายการสงออกท�เหลอลวนมสดสวนเฉล�ยต�ากวารอยละ 4.0

ของยอดสงออกรวม โดยรายการสนคาเกษตรสงออกท�สาคญ ไดแก ยางพารา ขาว อาหารทะเลกระปอง

และอาหารทะเลแปรรป


18

ตารางท� 2.2.4 รายการสนคาสงออก 20 อนดบแรกของไทย

รายการ

2545 2546 2547 สดสวนเฉล�ย 2543-2547

มลคาสงออก : ลานเหรยญสหรฐฯ รอยละ

1. เคร�องคอมพวเตอร อปกรณและ

สวนประกอบ 7,430.3 8,189.6 9,185.7 10.2

2. รถยนต อปกรณและสวนประกอบ 2,919.7 3,969.6 5,496.0 5.0

3. แผงวงจรไฟฟา 3,308.0 4,624.6 4,902.8 5.2

4. เมดพลาสตก 1,775.2 2,148.4 3,105.2 2.8

5. ยางพารา 1,740.2 2,787.7 3,428.9 3.2

6. เคร�องรบวทยโทรทศนและสวนประกอบ 2,094.6 2,501.8 3,225.1 3.2

7. อญมณและเคร�องประดบ 2,169.3 2,514.8 2,645.6 3.0

8. เส�อผาสาเรจรป 2,721.5 2,761.8 3,092.6 3.5

9. เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ 1,249.7 1,687.2 2,478.1 2.2

10. เคมภณฑ 1,193.0 1,581.4 2,059.2 2.0

11. อาหารทะเลกระปองและแปรรป 2,016.6 2,135.8 2,256.5 2.7

12. น�ามนสาเรจรป 1,044.7 1,020.4 1,763.5 1.5

13. เคร�องใชไฟฟาและสวนประกอบอ�น ๆ 957.9 1,080.0 1,935.4 1.6

14. ขาว 1,631.7 1,833.9 2,693.6 2.5

15. ผลตภณฑยาง 1,260.3 1,556.4 1,944.6 1.9

16. เคร�องปรบอากาศและสวนประกอบ 1,108.3 1,430.3 1,997.8 1.8

17. เคร�องจกรกลและสวนประกอบของ

เคร�องจกรกล 930.3 1,248.2 1,672.0 1.6

18. ผลตภณฑพลาสตก 954.4 1,236.2 1,410.9 1.5

19. เคร�องยนตสนดาปภายในแบบลกสบและ

สวนประกอบ 346.0 541.8 1,245.4 0.8

20. น�ามนดบ 457.6 651.5 835.1 0.8

รวมสงออก 20 รายการ 37,309.3 45,501.4 57,374.0 57.0

อ�นๆ 30,847.0 34,548.0 39,156.9 43.0

รวมสงออกท�งส�น 68,156.3 80,049.4 96,530.9 100.0


19

2.3 การคดเลอกสนคาท�มความสามารถในการแขงขนของสนคาออกไทย

2.3.1 แนวคดการประเมนความสามารถในการแขงขนของสนคาออก

การประเมนความสามารถในการแขงขนของสนคาออก อาจทาไดดวยการคานวณดชนท�

เรยกวา Revealed Comparative Advantage หรอ RCA ซ�งนาเสนอโดย Balassa (1965) เพ�อวดความ

ไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของสนคาแตละชนดท�ประเทศใดประเทศหน�งสงออกไปตลาดโลก เปนการวด

ความสามารถในการแขงขนของสนคาชนดหน�งในตลาดโลก ดชนน�คานวณโดยใชสตร ดงน�

jk

jj k

wk

w

XXRCA XX

=

โดยท� RCA j k คอ คา RCA ของสนคา k ของประเทศ j

X j k คอ มลคาสงออกสนคา k ไปยงประเทศ j

X j คอ มลคาสงออกท�งหมดไปยงประเทศ j

X w k คอ มลคาสงออกของสนคา k ของท�วโลก

X w คอ มลคาสงออกท�งหมดของโลก

ขอจากดสาคญของการใชสตรน�กคอความแพรหลายของขอมลของแตละรายการสนคา

โดยเฉพาะอยางย�งมลคาการสงออกของสนคาท �งหมดในตลาดโลก เปนขอมลท�หาไดยาก ดงน�น จง

จาเปนตองปรบปรงสตรโดยใชแนวคดท�องอยกบสวนแบงการตลาดของสนคาในประเทศผนาเขา ดงน�น

ขอมลท�ใชจะเปนขอมลการนาเขาของประเทศท�ไทยตองการเจาะตลาด และ คา RCA ท�คานวณไดจะช�วา

รายการสนคาดงกลาวมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบมากเพยงใดในการแขงขนกบสนคาท�มจาหนายใน

ตลาดดงกลาว โดยใชสตรดงน�

j k f

j fj k f

w k f

w f

MMRCA MM

=


20

โดยท� RCA j k f คอ คา RCA ของสนคา k ของประเทศ j ในตลาด f

M j k f คอ มลคาของสนคา k ท�ประเทศ f นาเขาจากประเทศ j

M j f คอ มลคาของสนคาทกชนดท�ประเทศ f นาเขาจากประเทศ j

M w k f คอ มลคาของสนคา k ท�ประเทศ f นาเขาจากท�วโลก

M w f คอ มลคานาเขาท�งหมดของประเทศ f

ในการตความคาของ RCA ถาพบวาคาของ RCA ของสนคา k ในตลาด f มคามากกวา 1

แสดงวารายการสนคาน�มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในตลาดน�สง ความสามารถในการแขงขนของ

สนคา k จากประเทศ j จงนาจะสงไปดวย

ในทางตรงขาม ถาพบวาคาของ RCA ของสนคา k ในตลาด f มคานอยกวา 1 แสดงวา

รายการสนคาน�มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในตลาดน�ในระดบต�าหรอไมมความไดเปรยบโดย

เปรยบเทยบเลย ความสามารถในการแขงขนของสนคา k จากประเทศ j จงนาจะต�าไปดวย

ในการประเมนความสามารถในการแขงขนของสนคา คา RCA ท�คานวณไดในข�นตอนน�

เปนเพยงตวบงช�ตวหน�งท�บอกใหทราบวาสนคาใดมความความสามารถในการแขงขนในตลาดชลและ

ตลาดอ�นท�ตองการ แตไมสามารถบงบอกไดชดเจนวารายการสนคาท�ศกษาอย เชน ตเยนมสถานภาพการ

แขงขนอยางไรในตลาดชลเม �อเปรยบเทยบกบประเทศอ�นท�สงออกตเยนไปชลเชนกน เพราะข�นอยกบ

ปจจยอ�นดวย เชนความสามารถในการทาตลาด ดงน�นในการวเคราะหเพ�อระบความสามารถของสนคา

ไทยในตลาดชล งานวจยน�จะนาคา RCA ท�คานวณไดไปวเคราะหรวมกบดชนอ�นใน Boston model เพ�อให

การระบความสามารถของสนคาไทยในตลาดชลไดเดนชดข�น

2.3.2 ขอสมมตฐานในการพจารณารายการสนคาสงออกของไทยท�มความสามารถใน

การแขงขนสงในตลาดโลก

ในบรบทของการศกษาการจดทาเขตการคาเสรระหวางไทยกบประเทศชล การพจารณา

ความสามารถในการแขงขนของสนคาไทยในตลาดชล กคอการคานวณคา RCA ของสนคาท�ชลนาเขาจาก

ไทย แลวพจารณาเลอกสนคาท�ไทยสามารถสงออกไปแขงขนกบสนคาชนดเดยวกน ในตลาดชลไดด และ

ในขณะเดยวกนกจะพจารณาความสามารถในการแขงขนของสนค าจากประเทศชลในตลาดประเทศไทย

เพ�อตดสนวามสนคารายการใดท�ไทยสามารถเปดตลาดไดเตมท �เพราะมความสามารถในการแขงขนไดด

ในการคดเลอกรายการสนคาเพ�อนาไปคานวณหาคา RCA และคดเลอกรายการสนคาท�

ไทยมศกยภาพในการสงออกไปชล งานวจยน�ไดแบงการพจารณารายการสนคาท�ควรศกษาออกเปน 2 กลม

คอ


21

(1) กลมสนคาท�ไทยมการคากบประเทศชลในชวง 2545-2547

(2) กลมสนคาท �ไทยยงไมเคยมการคากบชล แตมความสามารถในการแขงขนสงใน

ตลาดอ�นโดยคาดวาสนคากลมน�จะเปนรายการสนคาท�ไทยมโอกาสทาการคาในตลาดชลเพ�มข�นในอนาคต

หากมการจดต�งเขตการคาเสรระหวางกน เพราะการลดหรอยกเลกอตราภาษศลกากรและมาตรการท�มใช

ภาษอาจจะทาใหมการคาสนคารายการอ�นซ�งประเทศไทยและชลยงไมเคยมการซ�อขายกนมากอนเพ�มข�น

ในการคดเลอกสนคา งานวจยน�ไดใชรายการสนคาท�ไทยทาการคากบประเทศ

สหรฐอเมรกา และตลาดสหภาพยโรปมาเปนตวแทนรายการสนคาท�ไทยมศกยภาพในการสงออกไปยง

ตลาดโลก เน�องจากรายการสนคาท�ไทยและชลทาการคาตอกนมนอยมาก ทาใหคานวณหาคา RCA ใน

สนคาสวนใหญไมได การเลอกใชรายการสนคาท�ไทยมการคากบตลาดสหรฐอเมรกาและตลาดสหภาพ

ยโรปเพ�อการคานวณ RCA ถอวามความเหมาะสม เพราะตลาดท�งสองเปนตลาดเสรท�ใหญ เปนประเทศค

คารายใหญของไทยและของชล ผลการคดเลอก พบวา ในชวง 2545-2547 สหรฐอเมรกา และกลม

ประเทศในสหภาพยโรปมการนาเขาสนคาจากไทยนบจานวนรายการสนคาตามรหส HS 6 หลกรวมกนได

มากกวา 4,200 รายการ ซ�งนบวาเปนจานวนรายการสนคาท�มากพอแกการครอบคลมรายการสนคาท �ไทย

นาจะมศกยภาพในการสงออกไปประเทศชลในงานวจยน�

สาหรบรายการสนคาท�มคา RCA ต�ากวา 1 น�น รายการสนค าเหลาน�อาจเปนรายการ

สนคาท�สหรฐอเมรกาและสหภาพยโรปไมไดนาเขาจากไทย ท�งๆ ท�ไทยไดสงออกไปตลาดอ�นเปนจานวน

มาก จงทาใหคา RCA ของท�งกลมในตลาดท�งสองมคานอยกวาหน�ง เพ�อใหรายการสนคาเหลาน�มโอกาส

ไดรบการพจารณาวาเปนกลมสนคาท�มศกยภาพในการแขงขน งานวจยน�จงไดใชสนคาสงออกท �มมลคา

เทากบหรอมากกวา 1 แสนเหรยญสหรฐฯ มาเปนตวบงช�ความสามารถในการแขงขนของสนคาออกควบค

ไปกบการใชคา RCA โดยมขอสมมตตฐานวารายการสนคาท�ไทยสามารถทายอดสงออกไดไมต�ากวา 1

แสนเหรยญสหรฐฯ ไมวาในตลาดใดในโลก นาจะจดไดวาเปนสนคาท�ไทยมศกยภาพในการสงออกใน

ตลาดโลก ถงแมวารายการสนคา ท�ไดดวยวธหลงน�อาจปรากฏผลในภายหลงเปดการคาเสรวาไมม

ความสามารถในการแขงขนในตลาดชล แตความเสยหายท�เกดจากขอผดพลาดน�นาจะนอยกวาการปด

โอกาสไมนาสนคาเหลาน�เขาพจารณาในเวทการคาระหวางไทยกบชล เพราะสนคาเหลาน�มศกยภาพใน

ดานการสงออกไปประเทศอ�นมาแลว และในทางตรงกนขาม รายการสนคาท�ไทยทายอดสงออกไดนอย

กวา 1 แสนเหรยญสหรฐฯ ไมวาในตลาดใดในโลก งานวจยน�จะถอวาเปนสนคาท�ไทยยงมศกยภาพในการ

แขงขนนอย จากสมมตฐานดงกลาวขางตน ทาใหสามารถกาหนดเกณฑการประเมนวาสนคาใดม

ความสามารถในการแขงขนดงน�


22

2.3.3 การจดกลมสนคา

องคการศลกากรโลกไดมการเผยแพรขอมลการนาเขาโดยจาแนกรายสนคาตามระบบ

Harmonized System (HS) และรหสรายการสนคาท �แพรหลายมากท�สดคอระดบ 6 หลก ซ�งถอวาม

รายละเอยดคอนขางมาก แตเพ�อใหงายตอการพจารณาเปรยบเทยบระหวางประเทศ งานวจยน�ไดจดกลม

สนคาโดยรวมรายการสนคารหสHS 6 หลกท�มความใกลเคยงกนในดานการใชสอยและบรโภคไวในกลม

เดยวกน ผลการจดกลมจะไดรายการสนคาจานวน 166 กลม ในการวเคราะหความสามารถในการแขงขน

ของกลมสนคาและรายการสนคา งานวจยน�ไดคดเลอกมาศกษาเพยง 153 กลม โดยตดรายการสนคาท�ม

ลกษณะพเศษและไมไดใชกลไกตลาดเปนหลกในการแขงขน เชน สารกมมนตภาพรงสและอาวธ เปนตน

ซ�งมอย 13 กลม (รายการสนคาท� 154-166) รายช�อกลมสนคาปรากฏในตารางท� 2.3.1

รายการสนคาท�มความสามารถในการแขงขนในตลาดโลก คอ รายการสนคาท �มคา RCA เทากบหรอ

มากกวา 1 และ/หรอรายการสนคาสงออกของไทยไปท�วโลกท�มคาเทากบหรอมากกวา 1 แสนเหรยญ

สหรฐฯ


23

ตารางท� 2.3.1 คานยามของกลมสนคาสงออกไทย

กลมท� ช�อกลม กลมท� ช�อกลม

1 มา วว แพะ แกะ มชวต รวมพนธ 40 มนสาปะหลง

2 สกรและสตวปก มชวต 41 อาหารสตวอยางหยาบ

3 เน�อสตวแชเยน แชแขง (ไมรวมสกร) 42 อาหารสตวเล�ยงในบาน

4 เน�อสกร แชเยน แชแขง 43 ใบยาสบ

5 เน�อสตวปก 44 บหร�และซกา

6 ไขมนสตว 45 หนออน ทราย กราไฟท และวสดอ�นจากธรรมชาต

7 ปลาสวยงามมชวต 46 สนแรและแรเขมขน

8 ประมง สด แชเยน แชแขง 47 เถาและกากท�ยงมโลหะปน

9 นมและผลตภณฑนม 48 ธาตและเคมภณฑอนนทรย

10 ผลตภณฑจากสตวท�เปนอาหาร 49 เคมภณฑอนทรย

11 ผลตภณฑจากสตวท�ไมใชอาหาร 50 ยาและเภสชภณฑ

12 ตนไม ดอกไม สดและพนธ 51 ป ย

13 ผกสด รวมถ�ว แชเยน แชแขง แหง 52 สารฟอกหนง สทา สารส

14 ผลไมสด รวมถ�วนท แชเยน แชแขง แหง 53 เอสเซนเชยลออยล เรซนอยด

15 กาแฟ 54 เคร�องหอม เคร�องสาอาง

16 ชา 55 สารแอลบมนอยดและกาว

17 เคร�องเทศ 56 วสดใชถายรปและภาพยนต

18 ขาว 57 ฟลมท �ลางแลวและภาพยนตพรอมฉาย

20 ธญพช 58 ยาฆาแมลงและปราบศตรพช

21 แปงขาวสาล 59 เคมภณฑเบดเตลด

22 แปงธญพช 60 พลาสตก

23 สตารชและอนลน 61 ผลตภณฑพลาสตก

24 เมลดพชน�ามน 62 ของใชทาจากพลาสตก

25 แลคกบกมจากธรรมชาต 63 ยางพารา

26 พชแหงเปนอาหารสตว 64 ยางสงเคราะห

27 น�ามนพช 65 ผลตภณฑจากยาง

28 ประมงแปรรป 66 หนงสตว ขนสตว ดบ

29 ไขมนจากสตวน�า 67 หนงสตวฟอก

30 น�าตาลและมอลาส 68 กระเปาและซอง

31 ของหวานจากน�าตาล 69 ไมแปรรปและผลตภณฑ

32 โกโก 70 ไมวตถดบของผลตภณฑอ�น

33 อาหารทาจากธญพช 71 เย�อกระดาษ กระดาษและผลตภณฑ

34 ผกแปรรป 72 ส�งตพมพ

35 ผลไมแปรรป 73 ไหมดบและวตถดบผาไหม

36 เคร�องปรงอาหาร 74 ขนสตวและเสนใยจากขนสตว

37 เคร�องด�มไมมแอลกอฮอล 75 ฝาย

38 เคร�องด�มท�มแอลกอฮอล 76 เสนใยและดายจากฝาย

39 กากเมลดพชน�ามน 77 เสนใยจากพชอยางหยาบ


24

ตารางท� 2.3.1 คานยามของกลมสนคาสงออกไทย (ตอ)


78 เสนใยจากพชแปรรป 116 เคร�องมอหนกขดเจาะเกล�ยดน

79 ใยสงเคราะหวตถดบทอผา 117 เคร�องจกรส�งทอเส�อผา

80 ผาฝายและผลตภณฑ 118 เคร�องจกรเก�ยวกบการพมพ

81 ผาใยสงเคราะห 119 เคร�องจกรอตสาหกรรมอาหาร

82 ส�งทอปราณต 120 เคร�องจกรทาวสดกอสราง

83 ส�งทอสาหรบยางรถยนต 121 เคร�องอบและใหความรอน

84 ผลตภณฑจากส�งทอ 122 เคร�องสบลม สบน�า สบสญญากาศ

85 เส�อผาสาเรจรปผายด 123 เคร�องจกรเคร�องมอท�วไป

86 เส�อผาสาเรจรปและผลตภณฑส�งทอ 124 เคร�องมออปกรณทนแรงและอตโนมต

87 เส�อผาเกา 125 แบบหลอและอปกรณ

88 รองเทา 126 เคร�องมอใชความดนและบอลลแบร�ง

89 ซเมนต วสดกอสรางหยาบ 127 เคร�องทาความเยน

90 เคร�องเซรามก 128 เคร�องซกผา

91 แกวและเคร�องแกว 129 เคร�องอเลกทรอนคสใชในครวเรอนและอปกรณ

92 ใยแกว 130 วงจรรวมและไมโครแอสเซมบล

93 เงน 131 เคร�องใชไฟฟา

94 แพลทตนา 132 แถบแมเหลกและส�ออ�นท�บนทกแลว

95 ทอง 133 รถไฟและช�นสวน

96 วตถดบทาเคร�องประดบ 134 ยานยนต

97 เคร�องประดบ 135 ช�นสวนยานยนต

98 วตถข�นปฐมของเหลก 136 จกรยานยนตและช�นสวน

99 เหลกและเหลกกลา 137 จกรยานและช�นสวน

100 เหลกกลาไมเปนสนม 138 เคร�องบนและยานอากาศอ�น

101 เหลกกลาเจอและผลตภณฑ 139 เรอและยานทางน�าอ�น

102 ผลตภณฑจากเหลกหรอเหลกกลา 140 เคร�องมอและอปกรณสานกงาน

103 เคร�องหงอาหาร 141 ปากกา ดนสอ ตราประทบ

104 ทองแดง 142 กลองขยาย

105 ผลตภณฑจากทองแดง 143 วสดอปกรณและเคร�องมอทางการแพทย

106 นกเกลและผลตภณฑ 144 เคร�องวด

107 อะลมเนยมและผลตภณฑ 145 กลองถายภาพและฉายภาพ

108 ตะก �วและผลตภณฑ 146 เลนสและแวน

109 สงกะสและผลตภณฑ 147 นาฬกาและช�นสวน

110 ดบกและผลตภณฑ 148 เคร�องดนตร

111 โลหะอ�น 149 เฟอรนเจอรและช�นสวน

112 ผลตภณฑกอสรางทาจากโลหะ 150 ของเลน

113 เคร�องมอและอปกรณทาจากโลหะ 151 เคร�องกฬาและเกมส

114 มอเตอรและเคร�องป�นไฟ 152 ดอกไมเทยม ของประดบ

115 เคร�องจกรเคร�องมอทางเกษตร 153 ของใชสวนบคคล


25

ตารางท� 2.3.1 คานยามของกลมสนคาสงออกไทย (ตอ)


154 น�ามน 161 สารกมมนตรงษและไอโซโทป

155 ถานหน 162 เหรยญ

156 กาซจากถานหน 163 อาวธ

157 กาซธรรมชาต 164 งานศลปะและของสะสม

158 เช�อเพลง 165 ขยะของเหลอท�ง

159 น�ามนดบ 166 วตถระเบด ดอกไมไฟ

160 ไฟฟา หมายเหต : สนคากลมท� 154-166เปนกลมสนคาท�มไดนามาวเคราะหความสามารถในการแขงขน

2.3.4 ข�นตอนการคดเลอกสนคาและผลการคดเลอก

การพจารณาเพ�อคดเลอกรายการสนคาสงออกของไทยท �มความสามารถในการแขงขนท�ง

ในตลาดชลและในตลาดโลกแบงออกไดเปน 3 ข�นตอน

ข�นตอนท�หน�ง เปนการคานวณคา RCA เฉล�ยของสนคาออกของไทยในตลาดชล โดย

กาหนดใหกลมสนคามคา RCA มากกวา 1 เปนกลมสนคาท�ไทยมความสามารถในการแขงขนสงในตลาด

ชล ผลของการคานวณพบวาในจานวนรายการสนคา 152 กลมท�ศกษา เปนสนคาท�ไทยเคยสงออกไปตลาด

ชลในชวง 2545-2547 เพยง 97 กลม และในจานวนน�มเพยง 26 กลมสนคาท�มศกยภาพในการแขงขน (คา

RCA มากกวา 1) ตารางท� 2.3.2 แสดงใหเหนวารายการสนคาไทยท�มศกยภาพสงในดานการแขงขน ไดแก

ขาว เกษตรแปรรป สนคาประมงแปรรป ซเมนต ส�งทอและเส�อผาสาเรจรป เคร�องใชไฟฟาและอปกรณ

ตางๆ สนคาใน 26 กลมดงกลาวสามารถจาแนกตาม HS 6 หลกได 345 รายการ


26

ตารางท� 2.3.2 กลมสนคาไทยท�มศกยภาพการแขงขน (คา RCA > 1 ) ในตลาดชล

รายการท� สนคาท�ไทยมคา RCA มากกวา 1 คา RCA เฉล�ย

กลมท� ช�อกลม 2545-2547

1 12 ตนไม ดอกไม สดและพนธ 2.1018

2 18 ขาว 111.5077

3 26 พชแหงวตถดบผลตภณฑอ�น 16.4533

4 28 ประมงแปรรป 18.7505

5 34 ผกแปรรป 2.3963

6 35 ผลไมแปรรป 14.2093

7 62 ของใชทาจากพลาสตก 1.6566

8 63 ยางพารา 9.3594

9 65 ผลตภณฑจากยาง 2.3918

10 79 ใยสงเคราะหวตถดบทอผา 1.3948

11 86 เส�อผาสาเรจรปและผลตภณฑส�งทอ 1.4081

12 88 รองเทา 1.3316

13 89 ซเมนต วสดกอสรางหยาบ 11.0093

14 90 เคร�องเซรามก 1.7369

15 96 วตถดบทาเคร�องประดบ 2.4926

16 97 เคร�องประดบ 15.5566

17 124 เคร�องมออปกรณทนแรงและอตโนมต 1.3135

18 127 เคร�องทาความเยน 2.4067

19 128 เคร�องซกผา 22.4308

20 134 ยานยนต 3.7877

21 140 เคร�องมอและอปกรณสานกงาน 1.1166

22 141 ปากกา ดนสอ ตราประทบ 1.2611

23 146 เลนสและแวน 12.4539

24 149 เฟอรนเจอรและช�นสวน 1.6138

25 151 เคร�องกฬาและเกมส 2.2373

26 152 ดอกไมเทยม ของประดบ 1.1382

ข�นตอนท�สอง เปนการคดเลอกรายการสนคาท �ไทยยงไมเคยมการคากบชล แตม

ความสามารถในการแขงขนสงในตลาดประเทศสหรฐอเมรกา และตลาดสหภาพยโรป ผลการคดเลอก

พบวา ในชวง 2542-2547 สหรฐอเมรกา และกลมประเทศในสหภาพยโรปมการนาเขาสนคาจากไทยนบ

จานวนรายการสนคา ตามรหส HS 6 หลกรวมกนไดมากกวา 4,200 รายการ ซ�งนบวาเปนจานวนรายการ


27

สนคาท�มากพอแกการครอบคลมรายการสนค าท�ไทยนาจะมศกยภาพในการสงออกไปประเทศชลใน

งานวจยน�

วธการคดเลอกกลมสนคาท �มศกยภาพในการแขงขน กจะเปนไปในทานองเดยวกนกบ

ข�นตอนท�หน�ง คอคานวณคา RCA เฉล�ยของกลมสนคาตางๆ ท�สหรฐอเมรกา และกลมประเทศในสหภาพ

ยโรปนาเขาจากประเทศไทย เม�อพบวากลมสนคาใดมคา RCA มากกวา 1 กสรปไดวาสนคากลมน�นม

ความสามารถในการแขงขนสงในตลาดท�ศกษา ผลการพจารณาในข�นตอนน�พบวา

(1) ในตลาดประเทศสหรฐอเมรกา มกลมสนคาท �คาของ RCA มมากกวา 1 จานวน 47

กลม ( 665 รายการตาม HS code 6 หลก) ไดแกกลมสนคาท �เปนผลผลตจากภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม

การเกษตรและประมง สนคาเส�อผา สนคาอญมณ สนคาอตสาหกรรมอเลกทรอนกส รายละเอยดปรากฏใน

ตารางท� 2.3.3

(2) ในตลาดสหภาพยโรป ผลการพจารณาพบวา มกลมสนคาท �คาของ RCA มคา

เทากบหรอมากกวา 1 จานวน 50 กลม ( 716 รายการตาม HS code 6 หลก) ไดแกกลมสนคาท �เปนผลผลต

จากภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรมการเกษตรและประมง สนคาเส�อผา สนคาอญมณ สนคาอตสาหกรรม

อเลกทรอนกส รายละเอยดปรากฏในตารางท� 2.3.3

ข�นตอนท�สาม เปนการคดเลอกรายการสนคาท�ไทยมความสามารถในการแขงขนใน

ตลาดโลกโดยกาหนดใหรายการสนคาท�มความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกจะตองมลกษณะขอใด

ขอหน�งใน 3 ขอตอไปน�คอ (1) มคา RCA เทากบหรอมากกวา 1ในตลาดสหรฐอเมรกา หรอ (2) มคา RCA

เทากบหรอมากกวา 1ในตลาด EU (15 ประเทศ) หรอ (3) เปนรายการสนคาท�ไทยเคยสงออกดวยมลคา

เทากบหรอมากกวา 1 แสนเหรยญสหรฐฯ ผลการคดเลอกสนคาในข�นตอนน� พบวาสนคาท�ไทยท�มยอด

สงออกในชวง 2545-2547 และมลกษณะขอใดขอหน�งใน 3 ขอขางตน มจานวนสนคา อย 3,221 รายการ

จาแนกตามลกษณะสนคาได 152 กลม ดงแสดงในตาราง 2.3.3

การระบช�วารายการสนคาใดของไทยมศกยภาพในการสงออก มประโยชนอยางนอย 2

ประการหลก คอ

1) เพ�อใชในการคาดหมายหรอประมาณการผลประโยชนท�ไทยนาจะไดรบจากการ

แลกเปล�ยนขอลดหยอนอปสรรคการคาระหวางไทยกบชล ซ�งจะไดศกษาในบทท� 4

2) เพ�อใชเปนรายการสนคาท�ไทยสามารถย�นเจรจาขอขอลดหยอนทางดานภาษและ

อปสรรคการคาอ�นจากชลเพราะเปนรายการสนคาท�ไทยสามารถสงออกได


28

ตารางท� 2.3.3 กลมสนคาท�ไทยมศกยภาพในการสงออกและแขงขนในตลาดโลก

กลมท� รายการสนคา RCA_US RCA_EU

สงออกเฉล�ย

(ลานเหรยญ

สหรฐฯ)

ผลรวมท�งหมด 4,907.850 4,892.467 77,756.313

1 มา วว แพะ แกะ มชวต รวมพนธ 0.021 0.004 0.826

2 สกรและสตวปก มชวต 0.000 0.000 5.124

3 เน�อสตวแชเยน แชแขง (ไมรวมสกร) 2.156 7.303 9.652

4 เน�อสกร แชเยน แชแขง 0.000 0.010 21.706

5 เน�อสตวปก 0.835 113.456 949.788

6 ไขมนสตว 0.000 0.050 0.254

7 ปลาสวยงามมชวต 16.115 4.395 19.103

8 ประมง สด แชเยน แชแขง 46.083 7.016 85.487

9 นมและผลตภณฑนม 0.167 0.942 131.518

10 ผลตภณฑจากสตวท�เปนอาหาร 21.864 28.094 14.407

11 ผลตภณฑจากสตวท�ไมใชอาหาร 6.599 1.591 14.383

12 ตนไม ดอกไม สดและพนธ 12.030 37.689 92.225

13 ผกสด รวมถ�ว แชเยน แชแขง แหง 13.956 58.508 99.347

14 ผลไมสด รวมถ�วนท แชเยน แชแขง แหง 132.319 114.014 215.328

15 กาแฟ 6.684 1.341 22.745

16 ชา 0.358 0.104 3.140

17 เคร�องเทศ 34.984 56.637 17.418

18 ขาว 127.640 106.779 2,055.980

20 ธญพช 1.247 0.189 77.283

21 แปงขาวสาล 0.019 2.211 3.180

22 แปงธญพช 57.011 48.854 48.615

23 สตารชและอนลน 80.864 143.431 384.941

24 เมลดพชน�ามน 11.580 0.360 27.545

25 แลคกบกมจากธรรมชาต 34.707 12.489 12.338

26 พชแหงเปนอาหารสตว 6.509 18.446 6.085

27 น�ามนพช 1.930 2.280 144.175

28 ประมงแปรรป 240.218 111.249 3,744.961

29 ไขมนจากสตวน�า 0.000 0.374 1.244

30 น�าตาลและมอลาส 1.220 11.321 853.443

31 ของหวานจากน�าตาล 1.675 2.508 57.898

32 โกโก 2.314 0.962 36.952

33 อาหารทาจากธญพช 9.549 41.588 175.321

34 ผกแปรรป 106.625 111.109 269.681

35 ผลไมแปรรป 244.297 169.028 748.726

36 เคร�องปรงอาหาร 30.645 50.709 523.181

37 เคร�องด�มไมมแอลกอฮอล 10.554 3.809 77.434

38 เคร�องด�มท�มแอลกอฮอล 0.093 4.051 82.299

39 กากเมลดพชน�ามน 0.000 0.034 0.762


29

ตารางท� 2.3.3 กลมสนคาท�ไทยมศกยภาพในการสงออกและแขงขนในตลาดโลก (ตอ)




สหรฐฯ)

40 มนสาปะหลง 0.026 82.119 272.217

41 อาหารสตวอยางหยาบ 9.736 2.782 35.704

42 อาหารสตวเล�ยงในบาน 16.197 5.605 346.757

43 ใบยาสบ 3.451 1.319 66.990

44 บหร�และซกา 2.569 0.006 4.710

45 หนออน ทราย กราไฟท และวสดอ�นจากธรรมชาต 0.636 7.912 285.488

46 สนแรและแรเขมขน 2.581 1.897 5.325

47 เถาและกากท�ยงมโลหะปน 7.267 27.257 5.725

48 ธาตและเคมภณฑอนนทรย 33.399 44.195 115.592

49 เคมภณฑอนทรย 46.643 103.696 1,129.751

50 ยาและเภสชภณฑ 3.715 8.870 132.089

51 ปย 0.013 0.296 34.358

52 สารฟอกหนง สทา สารส 26.825 17.449 139.113

53 เอสเซนเชยลออยล เรซนอยด 0.096 0.097 26.553

54 เคร�องหอม เคร�องสาอาง 23.884 43.389 527.147

55 สารแอลบมนอยดและกาว 2.571 1.754 22.217

56 วสดใชถายรปและภาพยนต 0.044 0.106 9.713

57 ฟลมท�ลางแลวและภาพยนตพรอมฉาย 0.036 0.953 3.939

58 ยาฆาแมลงและปราบศตรพช 7.568 0.355 48.726

59 เคมภณฑเบดเตลด 3.948 22.422 137.343

60 พลาสตก 62.307 24.848 2,354.138

61 ผลตภณฑพลาสตก 16.421 14.802 397.078

62 ของใชทาจากพลาสตก 25.047 41.759 1,073.539

63 ยางพารา 91.769 121.100 2,648.424

64 ยางสงเคราะห 13.574 9.714 105.192

65 ผลตภณฑจากยาง 211.392 204.410 1,635.898

66 หนงสตว ขนสตว ดบ 17.642 0.295 2.931

67 หนงสตวฟอก 29.829 14.488 387.621

68 กระเปาและซอง 17.552 16.829 253.395

69 ไมแปรรปและผลตภณฑ 88.344 62.786 762.921

70 ไมวตถดบของผลตภณฑอ�น 4.288 12.619 2.949

71 เย�อกระดาษ กระดาษและผลตภณฑ 78.194 119.017 791.491

72 ส�งตพมพ 7.304 13.323 81.210

73 ไหมดบและวตถดบผาไหม 1.624 12.711 8.493

74 ขนสตวและเสนใยจากขนสตว 0.181 8.960 73.999

75 ฝาย 0.512 2.634 6.680

76 เสนใยและดายจากฝาย 136.032 165.802 116.425

77 เสนใยจากพชอยางหยาบ 6.451 0.316 1.559

78 เสนใยจากพชแปรรป 7.502 1.117 3.813


30





สหรฐฯ)

79 ใยสงเคราะหวตถดบทอผา 159.443 69.560 760.987

80 ผาฝายและผลตภณฑ 154.434 180.686 306.367

81 ผาใยสงเคราะห 367.952 257.840 586.913

82 ส�งทอปราณต 49.160 49.317 276.601

83 ส�งทอสาหรบยางรถยนต 0.007 0.003 58.425

84 ผลตภณฑจากส�งทอ 155.697 51.814 393.550

85 เส�อผาสาเรจรปผายด 20.080 17.175 601.197

86 เส�อผาสาเรจรปและผลตภณฑส�งทอ 400.849 211.954 2,578.017

87 เส�อผาเก า 0.170 0.966 3.286

88 รองเทา 35.159 34.822 779.199

89 ซเมนต วสดก อสรางหยาบ 31.907 46.615 542.987

90 เคร�องเซรามก 26.799 51.435 421.969

91 แกวและเคร�องแกว 33.597 50.374 381.112

92 ใยแกว 0.154 0.763 16.491

93 เงน 0.010 0.110 27.752

94 แพลทตนา 0.051 4.256 32.512

95 ทอง 0.460 1.105 261.036

96 วตถดบทาเคร�องประดบ 48.056 48.497 702.290

97 เคร�องประดบ 44.721 109.364 1,222.659

98 วตถข�นปฐมของเหลก 0.091 0.183 66.893

99 เหลกและเหลกกลา 39.581 5.816 646.578

100 เหลกกลาไมเปนสนม 6.327 1.044 173.539

101 เหลกกลาเจอและผลตภณฑ 2.107 1.264 24.997

102 ผลตภณฑจากเหลกหรอเหลกกลา 27.449 16.852 254.371

103 เคร�องหงอาหาร 3.770 6.268 6.646

104 ทองแดง 3.714 0.813 94.187

105 ผลตภณฑจากทองแดง 10.456 12.073 142.732

106 นกเก ลและผลตภณฑ 0.007 0.007 2.418

107 อะลมเนยมและผลตภณฑ 0.689 2.251 107.461

108 ตะก �วและผลตภณฑ 0.000 0.000 1.745

109 สงกะสและผลตภณฑ 0.080 0.060 27.221

110 ดบกและผลตภณฑ 0.330 11.205 76.664

111 โลหะอ�น 16.541 0.128 45.478

112 ผลตภณฑก อสรางทาจากโลหะ 27.169 18.616 584.359

113 เคร�องมอและอปกรณทาจากโลหะ 107.414 99.727 885.237

114 มอเตอรและเคร�องป�นไฟ 13.084 18.723 1,006.497

115 เคร�องจกรเคร�องมอทางเกษตร 0.800 1.388 6.982

116 เคร�องมอหนกขดเจาะเกล�ยดน 2.022 2.087 116.497

117 เคร�องจกรส�งทอเส�อผา 7.440 25.607 83.177


31





สหรฐฯ)

118 เคร�องจกรเก�ยวกบการพมพ 0.185 1.395 76.857

119 เคร�องจกรอตสาหกรรมอาหาร 0.665 3.273 19.991

120 เคร�องจกรทาวสดก อสราง 23.990 36.610 302.525

121 เคร�องอบและใหความรอน 12.933 11.782 41.875

122 เคร�องสบลม สบน�า สบสญญากาศ 4.531 4.642 456.393

123 เคร�องจกรเคร�องมอท�วไป 3.328 7.646 122.931

124 เคร�องมออปกรณทนแรงและอตโนมต 7.995 18.947 138.138

125 แบบหลอและอปกรณ 2.198 2.794 49.511

126 เคร�องมอใชความดนและบอลลแบร�ง 6.002 6.038 413.104

127 เคร�องทาความเยน 34.031 80.553 2,050.262

128 เคร�องซกผา 10.873 0.367 263.253

129 เคร�องอเลกทรอนคสใชในครวเรอนและอปกรณ 149.613 160.751 7,915.756

130 วงจรรวมและไมโครแอสเซมบล 9.121 11.340 4,341.460

131 เคร�องใชไฟฟา 85.683 76.748 4,514.250

132 แถบแมเหลกและส�ออ�นท�บนทกแลว 5.147 2.646 26.838

133 รถไฟและช�นสวน 0.000 25.787 0.905

134 ยานยนต 0.596 24.743 2,807.116

135 ช�นสวนยานยนต 7.812 16.752 1,651.488

136 จกรยานยนตและช�นสวน 9.630 14.237 387.685

137 จกรยานและช�นสวน 0.481 5.358 106.461

138 เคร�องบนและยานอากาศอ�น 1.387 2.467 680.977

139 เรอและยานทางน�าอ�น 0.656 0.487 122.186

140 เคร�องมอและอปกรณสานกงาน 91.513 35.266 8,368.305

141 ปากกา ดนสอ ตราประทบ 11.862 35.211 58.780

142 กลองขยาย 3.941 0.608 9.040

143 วสดอปกรณและเคร�องมอทางการแพทย 6.601 7.566 223.964

144 เคร�องวด 28.739 32.424 211.613

145 กลองถายภาพและฉายภาพ 22.305 35.370 256.823

146 เลนสและแวน 15.502 47.335 482.109

147 นาฬกาและช�นสวน 90.069 86.922 372.041

148 เคร�องดนตร 5.039 5.490 14.524

149 เฟอรนเจอรและช�นสวน 28.008 42.297 1,043.378

150 ของเลน 8.478 12.523 205.422

151 เคร�องกฬาและเกมส 101.484 98.212 411.516

152 ดอกไมเทยม ของประดบ 5.690 5.044 39.842

153 ของใชสวนบคคล 43.946 29.128 170.257

หมายเหต : กลมสนคาในตารางเปนกลมสนคาท�มคา RCA มากกวา 1 ในตลาดสหรฐฯ และ/หรอในตลาดสหภาพยโรป

และมมลคาสงออกเฉล�ยตอปไมต�ากวา 1 แสนเหรยญสหรฐฯ ในชวง 2545-2547


32

2.4 โครงสรางการคาบรการของไทยและความสามารถในการแขงขน

2.4.1 โครงสรางภาคบรการของไทย

ภาคบรการเปนภาคท�ใหญท�สดของประเทศไทย คอ มสดสวนเฉล�ยรอยละ 51 ใน GDP

ในชวง 2543-2547 (ภาพท� 2.4.1) และสรางงานไดมากถงรอยละ 40 ของการจางงานท�งประเทศ หาก

แบงภาคบรการออกเปน 8 สาขายอยดงแสดงในภาพท� 2.4.2 พบวาสาขาบรการดานการคาสง คาปลก และ

ซอมบารงเปนสาขาท�สาคญท�สดดวยสดสวนเฉล�ยรอยละ 30 ของมลคายอดบรการใน GDP รองมาไดแก

สาขาการขนสง โกดงและส�อสาร โดย 2 สาขารวมกนจะมสดสวนมากกวาคร�งของ GDP

ท�มา: สานกคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

อตสาหกรรม 37 %

บรการ 51 %

เหมองแร 2%

เกษตรกรรม 10 %

ภาพท� 2.4.1 สดสวนของภาคบรการใน GDP ของไทย (เฉล�ย 2543-2547)


33


คานยาม ความหมาย

สาธารณปโภค ไฟฟา กาซ และน�าประปา

การคาสงคาปลกและซอม

บารง การคาสงคาปลกและซอมบารงยานพาหนะและของใช ในบาน

โรงแรม โรงแรมและภตตาคาร

การขนสง รวมโกดงเกบสนคาและการส�อสาร

อสงหาฯ รวมถงธรกจท�เก�ยวกบการเงนอสงหาฯ ดวย เชนบรการใหเชา

ธรกจครวเรอน ธรกจท�เปนการจางงานตนเอง

การเงน ธรกจประกน

2.4.2 การคาตางประเทศดานบรการของไทย

ภาคบรการของไทยแบงออกไดเปน 7 สาขาดงแสดงในตาราง 2.4.1 สาขาบรการท�

สามารถทารายไดเขาประเทศไดมาก ไดแก การขนสง การทองเท�ยว และการส�อสารโทรคมนาคม โดยท�ง

3 สาขาบรการรวมกนสามารถนารายไดเขาประเทศไดสงถงรอยละ 75.9 ของรายไดจากภาคบรการ สาขา

บรการท�เหลออกรอยละ 24.1 เปนสาขาท�ขาดดล แตเน�องจากเปนสดสวนท�นอย ไทยจงเปนประเทศท�

เกนดลในภาคบรการมาอยางตอเน�อง

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

16.00

รอยละของ GDP

รอยละของ GDP 3.33 2.50 14.76 3.70 10.00 3.07 3.96 0.11 2.64 6.52

สาธารณปโภค กอสรางการคาสงคา

ปลกและซอม

โรงแรมและ

อาหาร

การขนสง

โกดงและ

ส�อสาร

การเงน อสงหาฯ ธรก จครวเ รอน การศกษา อ�นๆ

ภาพท� 2.4.2 โครงสรางภาคบรการของไทยใน GDP (เฉล�ย 2543-2547)


34

(1) โครงสรางการสงออกของภาคบรการ

ในชวงป 2543 – 2547 ไทยมรายไดจากธรกจดานบรการจานวน 642,884 ลานบาท

รายไดสวนใหญมาจากจากการทองเท�ยว และการขนสง ซ�งคดเปนสดสวนเฉล �ยรอยละ 52.3 และ 22.6

ตามลาดบ โดยสองสาขาบรการรวมกนสามารถนารายไดเขาประเทศไดมากถงรอยละ 74.9 ของรายได

ท�งหมดจากภาคบรการโดยเฉล�ย (ตารางท� 2.4.1)

ตารางท� 2.4.1 สดสวนรายไดจากการคาบรการของไทย (เฉล�ย 2543-2547)

รายการ บรการรบ บรการจาย ดลบรการ บรการรบ บรการจาย

หนวย: ลานบาท รอยละ

(1) คาขนสง 145,411 -68,084 77,327 22.6 15.5

1.1 คาระวางสนคา 31,577 -30,271 1,306 4.9 6.9

1.2 คาโดยสารเดนทาง 107,349 -24,031 83,318 16.7 5.5

1.3 คาบรการขนสงอ �น ๆ 6,485 -13782 -7,297 1.0 3.1

(2) คาทองเท�ยว 336,301 -137,176 199,125 52.3 31.2

(3) คาส�อสารโทรคมนาคม 6,016 -4,997 1,019 0.9 1.1

(4) คารอยลต�และเคร�องหมาย

การคา/ลขสทธ� 387 -45,742 -45,355 0.1 10.4

(5) คาประกนภย 1/ 4,419 -12,107 -7,688 0.7 2.8

(6) บรการทางการเงน 0 0 0 0.0 0.0

(7) อ�น ๆ 150,350 -170,869 -20,519 23.4 38.9

รวมรายการ 642,884 -438,975 203,909 100 100

ท�มา : ธนาคารแหงประเทศไทย

หมายเหต : 1 รวมคาประกนสนคาดวย

(2) โครงสรางการนาเขาของการคาบรการ

ระหวางป 2543– 2547 รายจายคาบรการ ท�ไทยจายใหแกตางประเทศ มมลคาเฉล�ย

438,975 ลานบาท รายจายท�สาคญไดแก คาใชจายดานการทองเท�ยวมสดสวนรอยละ 31.2 คาขนสงรอย

ละ 15.5 และคารอยลต�และเคร�องหมายการคา/ลขสทธ�มสดสวน รอยละ 10.4 ท�ง 3 รายการรวมกนม

รายจายสงถงรอยละ 57.2 ของรายจายรวม (ตารางท� 2.4.1)


35

(3) ดลการคาดานบรการ

ไทยมดลการคาดานบรการเกนดลตลอดและมแนวโนมเพ�มข�นเฉล�ยปละรอยละ 3.4 ใน

ระหวางป 2543- 2547 โดยมการเกนดลเฉล�ยปละ 203,909 ลานบาท ปจจยหลกเกดจากการเกนดลดาน

การทองเท�ยวเฉล�ยปละ 199,125 ลานบาท และเกนดลคาโดยสารเดนทางเฉล�ยปละ 83,318 ลานบาท

สวนรายการท�ไทยขาดดลบรการมากท�สดคอ คารอยลต�/เคร�องหมายการคา/ลขสทธ�และคาประกนภย ซ�ง

โดยเฉล�ยขาดดลปละ 45,355 และ 7,688 ลานบาท ตามลาดบ (ตารางท� 2.4.1)

(4) ความสามารถในการแขงขนการคาภาคบรการของไทย

ในชวงป 2543 – 2547 ไทยมรายรบจากตางประเทศดานบรการเพ �มข�นจาก 556,341

ลานบาทในป 2543 เปน 765,066 ลานบาทในป 2547 เพ�มข�นรอยละ 37.5 หรอเฉล�ย รอยละ 8.5 ตอป

รายรบดานบรการแตละประเภทสวนใหญม อตราการขยายตวท�เพ�มข�นอยางตอเน�อง ยกเวนการรบเหมา

กอสราง และคารอยลต�/ เคร�องหมายการคา/ลขสทธ�ซ�งมแนวโนมไมแนนอนคอบางปเพ�มข�น และบางป

ลดลง สะทอนใหเหนวาเปนสาขาบรการท�ยงสรปไมไดวาไทยมศกยภาพในการแขงขน เพราะความ

ตองการจากตลาดตางประเทศยงไมชดเจน (ตารางท� 2.4.2)

สาหรบรายจายดานบรการในตางประเทศมแนวโนมเพ�มข�นเชนกน และเพ�มข�นในอตรา

รวดเรวจาก 370,403 ลานบาทในป 2543 เปน 553,751 ลานบาทในป 2547 คอเพ�มข�นรอยละ 49.5

หรอเฉล�ยปละรอยละ 11.0 รายการท�มอตราเพ�มสงสดไดแก คาส�อสารโทรคมนาคม โดยเพ�มข�นเฉล�ย

รอยละ 84.8 ตอป รองลงมาไดแก คารอยลต�และเคร�องหมายการคา/ลขสทธ�เพ�มข�นเฉล�ยรอยละ 22.7 คา

รบเหมากอสรางเตบโต รอยละ 32.5 (ตารางท� 2.4.2)

เม�อเปรยบเทยบแนวโนมของรายรบและรายจายดงแสดงในตารางท� 2.4.2 พบวาไทยม

แนวโนมของการนาเขาภาคบรการสงกวาการสงออกในเกอบทกสาขา ยกเวนการทองเท�ยว สงผลใหอตรา

การเปล�ยนแปลงของดลบรการในชวง 2543-2547 สวนใหญลดลง อตราการเปล�ยนแปลงของดลบรการ

เปนตวบงช�ถงความสามารถในการแขงขนของไทยไดระดบหน�ง โดยตวบงช�ท�มคาเพ�มข�นหมายถงวาไทย

มความสามารถในการแขงขนสนคาบรการน�นเพ�มข�น และตวบงช�ท�มคาลดลงกจะมความหมายในทศตรง

ขามคอมความสามารถในการแขงขนบรการน�นลดลง ดวยเกณฑการตดสนดงกลาว พบวาสาขาบรการท�

ไทยมความสามารถในการแขงขนมเพยงสาขาเดยวคอสาขาการทองเท�ยว เพราะเปนสาขาบรการเดยวท�ดล

บรการ ในป2547 มอตราการขยายตวเพ�มข�นจากป 2543 สวนสาขาบรการอ �นลวนมอตราการขยายตวท�

ลดลง(ตารางท� 2.4.3)


36

ตารางท� 2.4.2 แนวโนมของดลการคาภาคบรการของไทย

หนวย: รอยละ

รายการ อตราการขยายตว

2544 2545 2546 2547 เฉล�ย/ป

(I) ดลบรการ 6.59 8.66 -3.06 1.23 3.35

(II) บรการรบ 3.93 14.38 -1.19 17.08 8.55

(1) คาขนสง 3.57 3.24 3.35 20.78 7.74

(2) คาทองเท�ยว 4.83 8.17 -4.39 24.28 8.22

(3) คาบรการและคาใชจายอ �นๆ ของภาคทางการ 24.17 -9.32 15.67 1.16 7.92

(4) คาส�อสารโทรคมนาคม -10.56 14.73 10.72 31.53 11.60

(5) คารบเหมากอสราง 41.37 -19.86 -25.84 21.87 4.38

(6) คารอยลต�และเคร�องหมายการคา/ลขสทธ� 16.96 -19.34 -1.26 83.39 19.94

(7) คาประกนภย 1/ 19.95 1.64 40.13 -1.89 14.96

(8) อ�น ๆ -1.96 54.24 1.45 -0.75 13.24

III. บรการจาย 2.60 17.36 -0.29 24.52 11.05

(1) คาขนสง 32.95 -0.31 21.78 32.18 21.65

(2) คาทองเท�ยว 16.83 8.87 -14.70 50.30 15.32

(3) คาบรการและคาใชจายอ �นๆ ของภาคทางการ 13.80 7.41 9.42 -4.43 6.55

(4) คาส�อสารโทรคมนาคม 304.19 -42.46 100.89 -23.44 84.79

(5) คารบเหมากอสราง 14.83 -36.26 105.73 45.77 32.52

(6) คารอยลต�และเคร�องหมายการคา/ลขสทธ� 28.96 29.91 11.19 20.86 22.73

(7) คาประกนภย 1/ 23.95 66.07 8.49 -9.85 22.17

(8) อ�น ๆ -24.26 33.26 -4.70 8.79 3.27


หมายเหต : รวมคาประกนสนคาดวย


37

ตารางท� 2.4.3 อตราการเปล�ยนแปลงของดลการคาภาคบรการของไทยในชวง 2543 และ 2547

รายการ 2543 2547 อตราการขยายตว ความสามารถในการแขงขน

ของไทยในตลาดโลก ลานบาท รอยละ

ดลบรการ 185,938 211,315 13.65 เพ�มข�น

(1) คาขนสง 85,132 76,904 -9.66 ลดลง

1.1 คาระวางสนคา 5,051 -2,070 -140.98 ลดลง

1.2 คาโดยสารเดนทาง 81,072 87,763 8.25 เพ�มข�น

1.3 คาบรการขนสงอ �น ๆ -991 -8,789 786.88 ลดลง

(2) คาทองเท�ยว 188,112 221,892 17.96 เพ�มข�น

(3) คาบรการและคาใชจายอ�นๆ ของภาคทางการ -1,952 -2,365 21.16 ลดลง

(4) คาส�อสารโทรคมนาคม 3,819 2,375 -37.81 ลดลง

(5) คารบเหมากอสราง 5,060 238 -95.30 ลดลง

(6) คารอยลต�และเคร�องหมายการคา/ลขสทธ� -27,972 -63,158 125.79 ลดลง

(7) คาประกนภย 1/ -3,837 -8,820 129.87 ลดลง

(8) อ�น ๆ -62,424 -15,751 -74.77 เพ�มข�น

2.4.3 นโยบายดานบรการตามความตกลงท�ไทยทาไวกบ GATS

จากการท�ไทยเปนสมาชกของ WTO ความผกพนในการเปดตลาดตามกรอบของ GATS

แบงออกไดเปนความผกพนตามหลกการท�วไปแบบ Horizontal และความผกพนการเปดตลาดในตาราง

เฉพาะ (Schedule of Specific Commitment)1 โดยสมาชกมสทธตดสนใจเลอกเปดตลาดเฉพาะสาขา ท�ตนม

ความพรอม

(1) รปแบบการใหบรการ

GATS กาหนดใหรปแบบการใหบรการไว 4 รปแบบ (Modes) ไดแก

Mode 1: การใหบรการขามพรมแดน (Cross Border Supply) เปนการคาบรการท�คคาตาง

อยในประเทศของตนเอง เม�อตกลงซ�อขายกนผขายกจะสงสนคาขามประเ ทศมาใหผซ�อ โดยอาศย

เทคโนโลยการส�อสาร อาท การซ�อสนคาผานทางอนเตอรเนต การซ�อประกนภย เปนตน

Mode 2 : การบรโภคขามพรมแดน (Consumption Abroad) เปนการคาบรการท�ผซ�อ

เดนทางมาใชบรการในประเทศของผใหบรการ อาท การเดนทางทองเท�ยว การเดนทางไปศกษาตอ

ตางประเทศ เปนตน

1 อยแนบทายขอตกลง GATS และถอเปนสวนหน�งของขอตกลง


38

Mode 3 : การต�งหนวยธรกจในประเทศอ�น (Commercial Presence) เปนการคาบรการท�ค

คาจากประเทศหน�งเขาไปลงทนทาธรกจในอกประเทศหน�ง ซ�งอาจจะเขาไปดาเนนธรกจในรปแบบของ

การรวมทน หรอเปดสาขาในตางประเทศ เชน ธนาคารของไทยเขาไปเปดสาขาในชล เปนตน

Mode 4 : การเคล�อนยายบคลากร (Movement of Natural Persons) เปนการคาบรการท�

บคคลของประเทศคคาเดนทางไปทางานหรอใหบรการในประเทศลกคา เชน นกกฎหมาย นกบญช หมอ

นวด แพทย ซ�งเปนคนไทยเขาไปทางานในชล เปนตน

รปแบบการใหบรการท�ง 4 modes ดงกลาวขางตน ประเทศไทยใหความสนใจกบรปแบบ

ท� 4 เปนอนดบแรก และรองลงมาคอรปแบบท� 3 เน�องจากขณะน�ธรกจบรการของไทยหลายสาขายงขาด

ความพรอมหลายประการ แตการเคล�อนยายบคลากรไปทางานในตางประเทศ ไทยมความพรอมท�คอนขาง

สง ดงจะเหนไดวาในเวทการเจรจา FTA กบประเทศพฒนา เชน ญ�ปน สหรฐฯ และออสเตรเลยไทยม

ประเดนการเคล�อนยายบคลากรของไทยไปทางานในประเทศคเจรจารวมอยดวย

(2) ความผกพนตามตาราง Horizontal Commitments

ความผกพนแบบ Horizontal ท�ไทยไดจดแจงไวใน GATS มการระบขอจากดเร�องการเขา

สตลาด (market access) และการปฏบตเย�ยงคนชาต (national treatment)

การเขาสตลาด เปนการเจรจา เพ�อเปดโอกาสใหคนชาตของประเทศน�นๆ สามารถเขามา

ขายบรการใหคนชาตของตนเองได (market access) ดวยวธลด/ยกเลกขอจากดซ�งเกดจากมาตรการ

นโยบาย กฎขอบงคบของรฐบาลในการคาขาย ตามความตกลง GATS ไดระบขอจากดดงกลาวไว 6 เร�อง

คอ

§ จากดจานวนผใหหรอขายบรการ (ท�งบคคลธรรมดาและนตบคคล)

§ จากดมลคาบรการท�ขายหรอสนทรพย

§ จากดจานวนบคคลธรรมดาท�ไดรบการวาจางเพ�อใหบรการ

§ จากดจานวนหรอปรมาณการใหบรการ

§ จากดรปแบบของหนวยธรกจท�ใหบรการ เชนตองเปนเฉพาะบรษทจากดซ�งจด

ทะเบยนในประเทศเทาน�น

§ จากดสดสวนการถอหน หรอมลคาการลงทน

การปฏบตเย�ยงคนชาต เปนการเจรจาเพ�อยกเลกการเลอกปฏบตอนเน�องมาจากการใช

มาตรการตางๆ ไมวาจะเปนในรปของกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ วธการปฏบต ซ�งสงผลใหการบรการ

หรอผใหบรการของประเทศน�นๆไมไดรบการปฏบตท�เทาเทยมกนไมวาจะเปนโดยนตนยหรอพฤตนย


39

(3) ความผกพนตามสาขาบรการ

GATS แบงสาขาบรการออกเปน 12 กลม ไดแก บรการธรกจ บรการส�อสารคมนาคม

บรการกอสราง บรการจดจาหนาย บรการดานการศกษา บรการดานส�งแวดลอม บรการดานการเงน บรการ

เก�ยวกบสขภาพ บรการทองเท�ยว บรการสนทนาการ บรการขนสง และบรการอ�นๆ ในตารางความผกพน

ของไทยตอขอตกลง GATS (GATS Schedule) ไทยผกพนไว 11 กลม มยกเวนเฉพาะสาขาดานสขภาพ

(4) กฎหมายไทยท�จากดการใหบรการของตางชาต

· ในปจจบนไทยยงมกฎหมายท�จากดขอบเขตการประกอบธรกจดานการใหบรการของ

ตางชาตในประเทศไทย อนเปนอปสรรคตอการเปดเสรดานการคาบรการอยหลายฉบบ ท�สาคญไดแก

(4.1) พ.ร.บ. การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 (Foreign Business Act 1999)

ไทยมพ.ร.บ. การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 (Foreign Business Act

1999) ท�เปนอปสรรคตอการเปดการคาเสรดานบรการท�งในดานการปฏบตเย�ยงคนชาต และการเขาส

ตลาด พ.ร.บ น� ใชกบธรกจบรการทกสาขา ยกเวนธรกจท�มกฎหมายเฉพาะ สาระสาคญในพ.ร.บ.ท�เปน

อปสรรคตอการเปดการคาเสรดานบรการไดแก

ก. การระบธรกจบางประเภทท�หามชาวตางชาตทาหรอใหทาอยางมเง�อนไขไวท�งหมด 3

บญช โดยใน มาตรา 8 ภายใตบงคบมาตรา 6 มาตรา 7 มาตรา 10 และมาตรา 12 ไดกาหนดไววา

§ หามมใหคนตางดาวประกอบธรกจท�กาหนดไวในบญชหน�ง

§ หามมใหคนตางดาวประกอบธรกจท�เก�ยวกบความปลอดภยหรอความม�นคงของประเทศ

ธรกจท�มผลกระทบตอ ศลปวฒนธรรม จารตประเพณ และหตถกรรมพ�นบาน หรอธรกจท�มผลกระทบตอ

ทรพยากรธรรมชาตหรอส�งแวดลอม ตามท�กาหนดไวในบญชสองเวนแตจะไดรบอนญาตจากรฐมนตรโดย

การอนมตของคณะรฐมนตร

§ หามมใหคนตางดาวปร ะกอบธรกจท�คนไทยยงไมมความพรอมท�จะแขงขนในการ

ประกอบกจการกบคนตางดาวตามท �กาหนดไวในบญชสาม เวนแตจะไดรบอนญาตจากอธบดกรม

พฒนาธรกจการคาโดยความเหนชอบของคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาว

ธรกจในภาคบรการท�ระบในบญชหน�ง บญชสอง และบญชสามไดนาเสนอไวในตาราง 2.4.4


40

ข. การกาหนดเง�อนไขกรณท�คนตางดาวตองการจะประกอบธรกจในบญชสองในประเทศ

ไทย โดยมาตรา 15 ของพ.ร.บ. ไดระบวา คนตางดาวจะประกอบธรกจตามบญชสองได จะตองมคนไทย

หรอนตบคคลท�มใชตางดาวถอหนอยไมนอยกวารอยละส�สบของเงนทน เวนแตจะมเหตสมควร โดยตอง

ไดรบอนมตจากคณะรฐมนตรใหผอนผนลดสดสวนการถอหนลง แตท�งน�ตองไมนอยกวารอยละย�สบ

หา และตองมกรรมการท�เปนคนไทยไมนอยกวาสองในหาของจานวนกรรมการท�งหมด

ค. การจากดสดสวนการถอหนสาขาบรการ ท�อยในบญชสาม โดยพระราชบญญตน�ได

กาหนดใหสาขาบรการ ท�อยในบญชสามเปนธรกจท�ตางชาตถอครองหนไดไมเกนรอยละ 491 นก

ลงทนตางชาตสามารถดาเนนธรกจท �ปรากฏในบญชสามไดโดยเสรหากถอครองหนไมเกนรอยละ 49

การถอครองหนเกนรอยละ 49 ตองไดรบอนญาตจากอธบดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ ท�

เก�ยวของ

(4.2) พ.ร.บ. การทางานของคนตางดาว 2521 ในมาตรา 6 ตาม พ.ร.บ. การทางานของคนตาง

ดาว พ. ศ 2521 ไดหามคนตางดาวทางานใน 39 อาชพสงว นเวนแตจะไดรบอนญาตจากอธบดกรมแรงงาน

หรอเจาพนกงานซ�งอธบดมอบหมาย

1 ยกเวนบรการทางการเงนในชวงเกดวกฤตการณทางการเงนเม�อป 2541 ซ�งรฐบาลไดผอนคลายกฎการถอหนโดยชาว

ตางประเทศในกจการธนาคารพาณชย บรษทเงนทนหลกทรพยและเครดตฟองซเอจากเดมถอไมเกน 25% เปน 100%

เปนเวลา 10 ป


41

ตารางท� 2.4.4 บญชทายพระราชบญญตการประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 (เฉพาะธรกจบรการ)

บญชหน�ง : ธรกจท�ไมอนญาตใหคนตางดาวประกอบกจการดวยเหตผลพเศษ

1 การทากจการหนงสอพมพ การทากจการสถานวทยกระจายเสยงหรอสถานวทยโทรทศน

2 การคาและการขายทอดตลาดโบราณวตถของไทย หรอท�มคณคาทางประวตศาสตรของประเทศ

3 การคาท�ดน

บญชสอง : ธรกจท�เก�ยวกบความปลอดภยหรอความม�นคงของประเทศหรอมผลกระทบตอศลปวฒนธรรม จารตประเพณ

หตถกรรมพ�นบาน หรอทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดลอม

1 การผลต การจาหนาย และการซอมบารง (ก) อาวธปน เคร�องกระสนปน ดนปน วตถระเบด

(ข) สวนประกอบของอาวธปน เคร�องกระสนปน และวตถระเบด (ค) อาวธยทโธปกรณ เรอ อากาศยาน หรอยานพาหนะทาง

การทหาร และ(ง) อปกรณหรอสวนประกอบของอปกรณสงครามทกประเภท

2 การคาของเกา หรอศลปวตถ ซ�งเปนงานศลปกรรม หตถกรรมของไทย

บญชสาม: ธรกจท�คนไทยยงไมมความพรอมท�จะแขงขนในการประกอบกจการกบคนตางดาว

1 การทากจการบรการทางบญช

2 การทากจการบรการทางกฎหมาย

3 การทากจการบรการทางสถาปตยกรรม

4 การทากจการบรการทางวศวกรรม

5 การกอสราง ยกเวน(ก) การกอสรางส�งซ�งเปนการใหบรการพ�นฐานแกประชาชน ดานการสาธารณปโภคหรอการคมนาคม

ท�ตองใชเคร�องมอเคร�องจกร เทคโนโลยหรอความชานาญในการกอสรางเปนพเศษ โดยมทนข�นต�าของคนตางดาวต�งแตหารอย

ลานบาทข�นไป และ(ข) การกอสรางประเภทอ�นตามท�กาหนดในกฎกระทรวง

6 การทากจการนายหนาหรอตวแทน ยกเวน (ก) การเปนนายหนาหรอตวแทนซ�อขายหลกทรพย

หรอการบรการท�เก�ยวกบการซ�อขายลวง หนาซ�งสนคาเกษตรหรอตราสารทางการเงนหรอหลกทรพย (ข) การเปนนายหนาหรอ

ตวแทนซ�อขายหรอจดหาสนคาหรอบรการท �จาเปนตอการผลตหรอการใหบรการของวสาหกจในเครอเดยวกน (ค) การเปน

นายหนาหรอตวแทนซ�อขาย จดซ�อหรอจดจาหนายหรอจดหาตลาดท�งในประเทศ และตางประเทศเพ�อการจาหนายซ�งสนคาท�

ผลตในประเทศหรอนาเขามาจากตางประเทศ อนมลกษณะเปนการประกอบธรกจระหวางประเทศ โดยมทนข�นต�าของคนตาง

ดาวต�งแตหน�งรอยลานบาทข�นไป และ (ง) การเปนนายหนาหรอตวแทนประเภทอ�นตามท�กาหนดในกฎกระทรวง

7

การขายทอดตลาด ยกเวน (ก) การขายทอดตลาดท�มลกษณะเปนการประมลซ�อขายระหวางประเทศท�มใชการประมลซ�อขายของ

เกา วตถโบราณ หรอศลปวตถซ�งเปนงานศลปกรรมฯ และ(ข) การขายทอดตลาดประเภทอ�นตามท�กาหนดในกฎกระทรวง

8 การคาภายในเก�ยวกบผลตภณฑหรอผลตผลทางเกษตรพ�นเมองท�ยงไมมกฎหมายหามไว

9 การคาปลกสนคาทกประเภทท�มทนข�นต�ารวมท�งส�นนอยกวาหน�งรอยลานบาท หรอท�มทนข�นต�าของแตละรานคานอยกวาย�สบลานบาท

10 การคาสงสนคาทกประเภทท�มทนข�นต�าของแตละรานคานอยกวาหน�งรอยลานบาท

11 การทากจการโฆษณา

12 การทากจการโรงแรม เวนแตบรการจดการโรงแรม

13 การนาเท�ยว

14 การขายอาหารหรอเคร�องด�ม

15 การทากจการเพาะขยายหรอปรบปรงพนธพช

16 การทาธรกจบรการอ�น ยกเวนธรกจบรการท�กาหนดในกฎกระทรวง


42

(4.3) พ.ร.บ คนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ซ�งมหลกเกณฑและเง�อนไขการเดนทางเขาประเทศของ

คนตางชาตเปนการช�วคราวไดไมเกน 1 ป

(4.4) กฎหมายอ�นท�สงวนอาชพเฉพาะคนไทย นอกเหนอจาก พ.ร.บ. การประกอบธรกจของคน

ตางดาว พ.ศ. 2542 ท�สงวนธรกจในบญชหน�ง บญชสอง และ บญชสามสาหรบคนไทยแลว ไทยยงม

กฎหมายเฉพาะในบางสาขาบรการท�สงวนไวสาหรบคนไทย อนเปนอปสรรคตอการเปดเสรการคาดวย ท�

สาคญไดแก

ก. กฎหมายผประเมนราคาท�ดนของภาคเอกชน (Private Land Survey Practitioner Act of

1992 ) ซ�งระบวาอาชพใหบรการสารวจท�ดนเปนอาชพท�สงวนใหทาไดเฉพาะคนไทย และเปนธรกจท�

หามตางชาตถอหนเกนรอยละ 50 ท�งในดานจานวนผถอหนและในดานจานวนหน

ข. กฎหมายการพมพ 2484 (Printing Act of 1941) ซ�งระบวาใหผทาธรกจการพมพตอง

เปนคนไทยหรอเปนคนท�มสญชาตจากประเทศท�มสนธสญญาหรอมความตกลงกบประเทศไทย

ค. กฎหมายการจดหางานและคมครองแรงงาน (Labour Placement and Protection Act of

1985 ) ซ�งระบวา ผประกอบธรกจจดหางานตองมสญชาตไทย หรอเปนนตบคคลท�เปนของคนไทย

สาหรบธรกจจดหาแรงงานไปตางประเทศ ผประกอบธรกจตองเปนบรษทจากดหรอบรษทมหาชนซ�งม

ตางชาตถอหนในสดสวนนอยกวารอยละ 25 และจานวนผถอหนตางชาตตองนอยกวารอยละ 25 ของ

จานวนผถอหนท�งหมด

(4.5) กฎหมายไทยท�ใชเฉพาะบรการแตละประเภท ชาวตางประเทศท�จะเขามาประกอบอาชพใน

ประเทศ นอกจากจะตองอยภายใตกฎหมายท�วไปขางตนแลว ไทยยงมกฎหมายเฉพาะในบางสาขาบรการ

อนเปนอปสรรคตอการเปดเสรการคาดวย เชน พ.ร.บ ประกนชวตประกนวนาศภย (อนญาตใหคน

ตางชาต ถอหนไดไมเกนรอยละ 25) พ.ร.บ การธนาคารพาณชย (อนญาตใหคนตางชาตถอหนไดไมเกน

รอยละ 25 ยกเวนในชวงท�เกดวกฤตการณ) พ.ร.บ. กจการโทรคมนาคม (อนญาตใหคนตางชาตถอหนได

ไมเกน รอยละ 49) พ.ร.บ. ธรกจนาเท�ยวและมคคเทศก (อนญาตใหคนตางชาตถอหนไดไมเกนก�งหน�ง)

เปนตน


43

2.4.4 ภาคบรการของไทยรายสาขา

1) การบรการทางการเงนของไทยในภาพรวม

หนวยงานท�กากบดแลสถาบนการเงนของไทยคอธนาคารแหงประเทศไทย ปจจบน

ไทยมธนาคารพาณชยท�จดทะเบยนในประเทศ 14 ธนาคาร ในจานวนน�เปนของรฐ 3 ธนาคารคอ

ธนาคารกรงไทย นครหลวงไทยและไทยธนาคาร นอกจากธนาคารพาณชยแลว ไทยยงมสถาบนการเงน

อ�นอก 8 ประเภท ดงแสดงในตารางท� 2.4.3

ตารางท� 2.4.3 โครงสรางสถาบนการเงนของไทย ณ ธนวาคม 2548

ประเภทสถาบนการเงน จานวน

1. ธนาคารพาณชยจดทะเบยนในประเทศ 14 ธนาคาร

(ประกอบกจการวเทศธนกจ) 8 ธนาคาร

2. สาขาธนาคารตางประเทศ 18 ธนาคาร

(ประกอบกจการวเทศธนกจ) 14 ธนาคาร

3. สานกงานกจการวเทศธนกจ 1 ธนาคาร

4. สานกงานกจการวเทศธนกจ สาขาตางจงหวด 5 ธนาคาร

5. บรษทเงนทน 13 บรษท

6. บรษทเครดตฟองซเอร 5 บรษท

7. สถาบนการเงนพเศษของรฐ 6 ธนาคาร 4 บรษท

8. สานกงานผแทนธนาคารพาณชยตางประเทศ 22 สานกงาน

9. บรษทบรหารสนทรพย (บบส.) 15 บรษท

ท�มา: ธนาคารแหงประเทศไทย

1.1) ธนาคารพาณชยและบรการการเงนอ�น

หนวยงานท�กากบดแลธนาคารพาณชยของไทยคอธนาคารแหงประเทศไทย รฐบาลไดต�ง

บรรษทบรหารสนทรพยไทยเพ �อรบซ�อลกหน�สนทรพยท�ไมกอใหเกดรายไดของธนาคารพาณชย ม

กองทนฟ�นฟสถาบนการเงน (FIFD) ซ�งต�งข�นในป 2528 ทาหนาท�เขาชวยเหลอธนาคารพาณชยท�ม

ปญหาในการเพ�มทนและปรบโครงสรางหน� และยงทาหนาท�ค�าประกนเงนฝากและเงนกของสถาบน

การเงนในประเทศทกแหง ต�งแตป 2540 รฐบาลมแผนการท�จะต�งสถาบนประกนเงนฝากเพ�อใหสถาบน

การเงนมความม�นคง และเตบโตถงระดบท�เหมาะสม

การเปดธนาคารพาณชยจะตองขออนญาตจากกระทรวงการคลงซ �งใชกบธนาคารใน

ประเทศและตางประเทศเหมอนกนหมด สาขาธนาคารตางประเทศใหบรการ ATM ไดเฉพาะท�สาขาของ


44

ตนแตอาจเขารวมเครอขายเอทเอมรวมของธนาคารพาณชยไทยได สาขาธนาคารตางประเทศสามารถ

ใหบรการทางการเงนปกตเหมอนกบธนาคารพาณชยไทยทกอยาง

ในป 2540 รฐบาลไดผอนคลายกฎการถอหนโดยชาวตางประเทศในกจการธนาคาร

พาณชย บรษทเงนทนหลกทรพยและเครดตฟองซเอจากเดมถอไมเกนรอยละ 25 เปนรอยละ 100 เปน

เวลา 10 ป โดยภายหลงสบปผถอหนตางประเทศท�ถอเกนรอยละ 49 ยงคงสามารถถอตอแตหามซ�อเพ�ม

มาตรการน�ทาใหชาวตางประเทศเขามาเปนผถอหนใหญในธนาคารพาณชยไทยท�เปนเอกชนหลายแหง แต

ปญหาการมตางชาตเปนผถอหนใหญในไทยจะคอยๆหมดไปหากธนาคารมการเพ �มทนอยางตอเน�อง

ภายหลงจากท�พนระยะท�ตางชาตถอครองหนเกน 10 ปดงกลาวขางตน การเปดเสรทางการเงนท �จะมให

กระทบตอความเปนเจาของของธนาคารไทยกคอการคงสดสวนผถอหนตางประเทศใหไมเกนรอยละ 49

ในชวงท�ผานมา ภายหลงวกฤตการณทางการเงนป 2540 ธนาคารแหงประเทศไดลดความ

เส�ยงของธนาคารพาณชยโดยปรบปรงมาตรฐานการตรวจสอบธนาคารพาณชยในดานการประเมนราคา

ทรพยสน การสอบทานสนเช�อ การจดช�นสนเช�อ การกนสารองเผ�อหน�เสย และการกาหนดเงนกองทน

ตามหลกเกณฑของ BIS ( Bank for International Settlements) ในป 2540 ธนาคารแหงประเทศไทยได

กาหนดอตราเงนกองทนข�นต�าของธนาคารพาณชยไวท�รอยละ 8.5 ของสนทรพยเส�ยง การมธนาคาร

ตางประเทศเขามารวมถอหนใหญในไทยภายหลงวกฤตการณทางการเงนป 2540 นบวาเปนผลดดานการ

เพ�มความสามารถในการแขงขนใหแกธนาคารพาณชยของไทย เพราะไดเทคโนโลยดานการใช

อเลคโทรนคในดานการชาระและโอนเงนไดเรวข�น การแขงขนระหวางธนาคารทาใหมวธระดมเงนออมท�

ดเดอด ทาใหผมเงนออมไดผลตอบแทนเพ�มข�น ปญหาการมตางชาตเปนผถอหนรายใหญของธนาคารใน

ไทยอยท�การกากบดแลใหมการใชเงนออมของไทยเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศไทยมากท�สด


45

ตารางท� 2.4.4 รายช�อธนาคารพาณชยจดทะเบยนในประเทศไทย (ณ ธนวาคม 2548)

ลาดบท� ช�อธนาคาร หมายเหต

1 กรงเทพ จากด (มหาชน) BANGKOK BANK PUBLIC COMPANY

LTD.

2 กรงไทย จากด (มหาชน) KRUNG THAI BANK PUBLIC COMPANY

LTD. ธนาคารท�รฐเปนผถอหนรายใหญ

3 กรงศรอยธยา จากด (มหาชน) BANK OF AYUDHYA PUBLIC COMPANY

LTD.

4 กสกรไทย จากด (มหาชน)

(KBANK)

KASIKORNBANK PUBLIC COMPANY

LTD.

(เดมช�อ THAI FARMERS BANK

PUBLIC COMPANY LTD.

5 ทหารไทย จากด (มหาชน) TMB BANK PUBLIC COMPANY LTD. (เดมช�อ THE THAI MILITARY

BANK PUBLIC COMPANY

LTD.

6 ไทยธนาคาร จากด (มหาชน) BANKTHAI PUBLIC COMPANY LTD. ธนาคารท�รฐเปนผถอหนรายใหญ

7 ไทยพาณชย จากด (มหาชน) THE SIAM COMMERCIAL BANK PUBLIC

COMPANY LTD.

8 นครหลวงไทย จากด (มหาชน) SIAM CITY BANK PUBLIC COMPANY

LTD. ธนาคารท�รฐเปนผถอหนรายใหญ

9 สแตนดารดชารเตอรด (ไทย)

จากด (มหาชน)

STANDARD CHARTERED BANK (THAI)

PUBLIC COMPANY LTD.

(เดมช�อ สแตนดารดชารเตอรด

นครธน จากด (มหาชน) เปล�ยน

เม�อควบรวมกบธ.สแตนดารดชาร

เตอร สาขากรงเทพฯ1 ตลาคม

2548)

10

ยไนเตด โอเวอรซส (ไทย)


UNITED OVERSEAS BANK (THAI) PUBLIC

COMPANY LTD.

(เดมช�อ เอเชย จากด (มหาชน)

เปล�ยนเม�อควบรวมกบธ.ยโอบ

รตนสน จากด (มหาชน)เม�อ 28

พฤศจกายน 2548)

11 ธนชาต จากด (มหาชน) THANACHART BANK PUBLIC COMPANY

LTD.

(ประกอบกจการธนาคาร เม�อ 22

เมษายน 2545)

12 ทสโก จากด (มหาชน) TISCO BANK PUBLIC COMPANY LTD. (ประกอบกจการธนาคาร เม�อ 1

กรกฎาคม 2548)

13 สากลพาณชยแหงประเทศจน


THE INTERNATIONAL COMMERCIAL

BANK OF CHINA PUBLIC COMPANY LTD.

(ยกระดบจากสาขาธ.ตางประเทศ

และเปดดาเนนการเม �อ 8 สงหาคม

2548)

14 เกยรตนาคน จากด (มหาชน) KIATNAKIN BANK PUBLIC COMPANY

LTD.

(ประกอบกจการธนาคาร เม�อ 3

ตลาคม 2548)

ท�มา: ธนาคารแหงประเทศไทย


46

1.2) ประกนภย

ประเทศไทย ณ เดอนธนวาคม 2548 มบรษทประกนภยทกประเภทรวม 100 แหง เปน

ประกนชวต 25 แหง ประกนภยประเภทอ�น 75 แหง ในจานวนน�เปนสาขาบรษทประกนชวต

ตางประเทศ 1 แหง และสาขาบรษทประกนภยตางประเทศ 3 แหง

รฐบาลมนโยบายเปดเสรดานธรกจประกนภย โดยกาหนดแผนในการดาเนนงานไว 3

ข�นตอน ข�นตอนท�หน�งเร�มตนต�งแตป 2540 อนญาตใหตางประเทศเขาถอหนในบรษทประกนภยใน

ประเทศไทยไดไมเกนรอยละ 25 ขณะน�อยในข�นตอนท�สองคอ มการเสนอรางแกไขกฎหมายอนญาตให

ตางประเทศถอหนไดไมเกนรอยละ 49 ตอสาขาแลว และเม�อจบข�นตอนท�สองแลวกจะมการอนญาตให

ตางชาตถอหนเกนรอยละ 50 ไดภายใน 10 ป

กรมประกนภย กระทรวงพาณชย เปนผควบคมดแลบรษทประกนภย กาหนดใหบรษท

ประกนภยจะตองมการประกนตอ (reinsurance) โดยบรษทประกนภยท�วไปสามารถรบความเส�ยงไดไม

เกนรอยละ 10 ของเงนกองทน

การกาหนดคาธรรมเนยมประกนภยจะตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ

ประกนภย คาธรรมเนยมประกนชวตสามารถนามาหกเปนคาใชจายไดสงถง 50,000 บาท ในการย�นเสย

ภาษเงนไดประจาป แตตองเปนกรมธรรมท�ออกโดยบรษทประกนชวตไทยเทาน�น

1.3) ตลาดหลกทรพย

ไทยมตลาดรองสาหรบซ�อขายแลกเปล�ยนหลกทรพยอย 3 แหงไดแก ตลาดหลกทรพย

แหงประเทศไทย ตลาดหลกทรพยเอมเอไอ [The Market for Alternative Investment (MAI)] เพ�อ

รองรบการซ�อขายหลกทรพยของบรษทขนาดเลกและขนาดกลาง และตลาด BEX (Bond Electronic

Exchange) สาหรบซ�อขายตราสารหน� ณ เดอนตลาคม 2548 ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย มจานวนหลกทรพยจดทะเบยน

รวม 568 หลกทรพยจากบรษทจดทะเบยนรวม 457 แหง มมลคาตามราคาตลาดรวม 4.7 ลาน ๆ บาท

มบรษทหลกทรพย 37 แหง คณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยไดมการกาหนดอตรา

คาธรรมเ นยมการซ�อขายหนสามญท�รอยละ 0.25 ตอการซ�อขาย 1 คร�ง ซ�งยงคงใชอยจนถงปจจบน

ในป 2544 รฐบาลไดนามาตรการทางภาษเพ�อจงใจใหบรษทนาหนเขาซ�อขายในตลาดหลกทรพย โดย

การลดภาษเงนไดใหเปนเวลา 5 ป จากรอยละ 30 เหลอรอยละ 25 สาหรบตลาดหลกทรพยแหง

ประเทศไทย และรอยละ 20 สาหรบตลาด MAI ใหแกบรษทท �อยในตลาดหลกทรพยกอนวนท� 5

กนยายน 2547


47

คณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเปนองคกรท�

รบผดชอบในการควบคมดแลธรกจซ�อขายหลกทรพยและการจดการเงนลงทน ตลอดจนกากบตลาด

หลกทรพยตามพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพยป 2535

พระราชบญญตประกอบธรกจของคนตางดาวป 2542 อนญาตใหตางชาตท�ถอหนรอยละ

100 ในบรษทหลกทรพยสามารถทาธรกจซ�อขายหลกทรพยได โดยซ�อใบอนญาตตอจากบรษทหลกทรพย

ท�มอยเ ทาน�น ( เน�องจากกระทรวงการคลงไมไดออกใบอนญาตใหมแกผตองการเปนตวแทนซ�อขาย

หลกทรพย หรอคาขายหลกทรพย) แตหามทาธรกจบรการอ�นท�อยภายใตบญชสามในพระราชบญญตฯ

เชน การเปนตวแทนจดจาหนายคาขาย การเปนท�ปรกษาลงทนและบรหารเงนกองทน ซ�งหามมใหบรษท

ท�ตางชาตเปนผถอหนใหญดาเนนการ ยกเวนไดรบอนญาตจากกรมสงเสรมธรกจ กระทรวงพาณชย

2) โทรคมนาคม

ประเทศไทยอยในชวงท�จะตองมการเปดเสรกจการโทรคมนาคมในประเทศตามเง �อนไข

ท�ไดตกลงไวกบองคการการคาโลก เปนอตสาหกรรมเปาหมายท�กลมทนจากตางประเทศใหความสนใจท�

จะเขามาลงทน แมวาธรกจโทรคมนาคมของไทยในหลายประเภทจะมแนวโนมของการเตบโตไมสงมาก

นก แตกยงจดวาเปนตลาดท�มศกยภาพในดานการเตบโตเม�อเปรยบเทยบกบประเทศในแถบภมภาคเดยวกน

ในอดต ธรกจใหบรการโทรคมนาคมในประเทศมรฐวสาหกจ 2 แหง คอ

การส�อสารแหงประเทศไทย หรอ กสท. ใหบรการโทรคมนาคมในตางประเทศ และ องคการโทรศพท

แหงประเทศไทย หรอ ทศท. ใหบรการกจการโทรคมนาคมในประเทศ รฐวสาหกจท�งสองแหงไดเปดให

สมปทานบรการโทรคมนาคมในลกษณะ BTO (Built-Transfer-Operate) กบบรการหลายประเภท ซ�งทาให

ความแพรหลายของบรการขยายตวเพ �มข�นอยางรวดเรว

ตามเง�อนไขของการเปดเสรกจการโทรคมนาคมของประเทศไทยตอองคการการคาโลก

(World Trade Organization : WTO) คอใหมการแปรรปกจการรฐวสาหกจเปนหนวยงานเอกชน โดยใน

ป 2544 ทศท.ไดเตรยมความพรอมในการแปรรปเปน บมจ. ทศท. คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และ ในป

2545 กสท. ไดจดต�งเปน บมจ. กสท.โทรคมนาคม จากด (มหาชน) เพ�อแขงขนกบบรษทเอกชนอ �นๆ

ในขณะท�บรษทท �ไดรบสมปทานจะยงอยภายใต เ ง�อนไขการใหบรการตามสมปทานท �ไดรบอย

คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กทช. ไดถกจดต�งข�นในป 2547 เพ�อเปนหนวยงาน

องคกรอสระในการกากบดแลการใหบรการโทรคมนาคมในประเทศ การออกกฎเกณฑการแขงขน และ

การออกใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมประเภทตาง ๆ สาหรบสภาพการใหบรการโทรคมนาคม

ของไทยท�สาคญสามารถสรปไดดงน�


48

-โทรศพทพ�นฐานภายในประเทศ มผใหบรการ 3 ราย มจานวนผใชบรการโทรศพท

พ�นฐานท�งหมด 6.48 ลานเลขหมายคดเปนสดสวนเพยงประมาณรอยละ 10 ของจานวนประชากรท�ง

ประเทศ

- โทรศพททางไกลระหวางประเทศ ปจจบนมผใหบรการ 2 ราย การแขงขนมการนา

เทคโนโลยโทรศพทผานเครอขายอนเทอรเนต หรอ Voice over Internet Protocol (Vo IP) หรอ IP phone

เปนปจจยกระตนใหอตราคาโทรศพททางไกลระหวางประเทศ มอตราปรบตวลดลงอยางตอเน�อง

นอกจากน�ยงมการพฒนารปแบบของบรการใหมความหลากหลาย มชองทางโทรผานไดท�งโทรศพท

พ�นฐาน โทรศพทเคล�อนท� โทรศพทสาธารณะ และการโทร.ผานเคร�องคอมพวเตอร

- โทรศพทเคล�อนท� มผใหบรการอย 5 ราย มจานวนผใชบรการโทรศพทเคล�อนท� 30

ลานราย (พ.ย. 48) หรอรอยละ 48 ของประชากรท�งประเทศ

- บรการอนเทอรเนต ปจจบนมผใหบรการอนเทอรเนตหรอ ไอเอสพเอกชน จานวน 18

ราย ท�ไดรบสมปทานจาก กสท. ในป 2548 คาดวาจะมจานวนประมาณ 7.4 ลานคน หรอประมาณรอยละ

11.7 ของประชากรท�งประเทศ

- บรการส�อสารดาวเทยม ในปจจบนมผใหบรการเพยงรายเดยวคอ ชนแซทเทลไลท ม

ดาวเทยมในวงโคจร และชองทางดาวเทยมสามารถใหบรการไดท�งบรการทางดานโทรทศน บรการส�อสาร

ขอมล และบรการอนเทอรเนต


49

ตารางท� 2.4.5 โครงสรางการตลาดโทรคมนาคมในประเทศไทย

ประเภทบรการ จานวนผประกอบการ ผใหบรการ

โทรศพทในประเทศ 3 ราย • บมจ. ทโอท ท�งในเขตกรงเทพและตางจงหวด

• ทร คอรเปอเรช�น เฉพาะในกรงเทพ

• TT&T เฉพาะในตางจงหวด

โทรศพททางไกลระหวางประเทศ 2

ราย

• บมจ. ทโอท

• บมจ. กสท.

โทรคมนาคม

โทรศพทเคล�อนท� 5 ราย • ไทยโมบาย

• เอไอเอส

• ดแทค

• ออเรนจ

• ฮทช

บรการอนเทอรเนต 18 ราย • เคเอสซ

• ซเอสลอกอนโฟร

• อนเทอรเนตไทยแลนด

• แปซฟกอนเทอรเนต

ฯลฯ

บรการส�อสารดาวเทยม 1 ราย • ชนแซทเทลไลท

ท�มา : รวบรวมโดย บรษท ศนยวจยกสกรไทย จากด

ในป 2544 มการจดทา พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ข�นเพ�อใชเปน

กรอบในการดาเนนกจการในขณะท�คณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กทช. ยงจดต�งไม

เสรจ ในรายละเอยดของ พ.ร.บ.ฯ มการกาหนดเพดานการถอหนของตางชาตไวเพยงรอยละ 25 เทาน�น

และในวนท� 20 มกราคม 2549 ไดมการอนญาตใหมการแกไข พ.ร.บ. ฯ ใหบรการทกประเภทท�ระบไวใน

พ.ร.บ. ฯ สามารถมสดสวนผถอหนจากตางชาตไดไมเกนรอยละ 49

3) การขนสง

พระราชบญญตประกอบธรกจของคนตางดาวป 2542 กาหนดใหการประกอบกจการ

ขนสงทางบก ทางน�า และทางอากาศ รวมท�งสายการบนในประเทศจดอยในบญชธรกจ 2 ซ�งหามมให

บคคลท�ไมใชคนไทยหรอบรษทท �ตางประเทศเปนผถอหนใหญดาเนนการ นอกจากไดรบอนญาตจาก

คณะรฐมนตร


50

3.1) การขนสงทางทะเล

หนวยงานท�รบผดชอบการคาระหวางประเทศโดยทางเรอของไทยคอกรมการขนสงทาง

น�าและพาณชยนาว (Marine Department) ซ�งเปนหนวยงานท�เกดจากการรวมกรมเจาทา (Harbour

Department) และสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการพาณชยนาว (Marine Promotion Commission) ม

ภารกจเก�ยวกบการสงเสรมการพฒนาระบบการขนสงทางน�าและการพาณชยนาว ใหมการเช�อมตอระบบ

การขนสงอ�นๆ ท�งการขนสงผโดยสาร การขนสงสนคาและกจการเก �ยวเน�อง เชน ทาเรอ อเรอ กองเรอ

ไทย การทาเรอแหงประเทศไทยเปนผบรหารทาเรอสาคญของกรงเทพฯและแหลมฉบง ทาเรอสาธารณะ

อ�นเปดใหบรษทเอกชนท �คนไทยเปนผถอหนใหญเขาดาเนนการโดยไดรบใบอนญาตจากกรรมการเดนเรอ

ทะเล ประเทศไทยไดทาความตกลงทวภาคในดานการเดนเรอทางทะเลกบหลายประเทศ เชน

เวยดนาม จน เปร โมรอคโค และเกาหล สาระสาคญของความตกลงสวนใหญจะครอบคลม การยอมรบ

ในบตรประจาตวของลกเรอ การใหความสะดวกการเขาออกของเรอ การใหความชวยเหลอในยามท�เรอ

ประสบภย การใหความรวมมอดานเทคนค และการกอต�งคณะกรรมการรวมตามท�ระบไวในความตกลง

การขนสงทางทะเลระหวางประเทศเปดโอกาสใหท�งผประกอบการไทยและตางประเทศ

ดาเนนการได ผประกอบการเรอไทยขนสงระหวางประเทศจะตองเปนบรษทท�คนไทยถอหนใหญ โดย

สงวนไวใหเรอไทยท�คนไทยเปนเจาของหรอบรษทท �มคนไทยถอหนไมต�ากวารอยละ 70 เปนเจาของ

สวนเรอตางประเทศจะไดรบการปฏบตเย�ยงสถานะ MFN เหมอนกนหมด และการเขาใชบรการทาเรอให

ถอหลกมากอนไดรบการบรการกอน

โครงการกอสรางทาเรอชายฝ�งทะเล โดยกรมการขนสงทางน�าและพาณชยนาว มทาเรอ

ท�กอสรางแลวเสรจ จานวน 21 ทา และท�กาลงดาเนนการกอสราง จานวน 5 ทา เม�อป 2547 มจานวน

เรอท�ขนสงสนคาชายฝ �งทะเล 103,482 ลาเพ�มข�นจากป 2541 ซ�งมจานวนเรอขนสง 73,292 ลา และม

ปรมาณการขนสงสนคาชายฝ�ง 134.1 ลานตน เพ�มข�นจากป 2541 ซ�งมปรมาณการขนสง 80 ลานตน

3.2) การขนสงทางอากาศ

กรมการบนพาณชยเปนหนวยงานท�กากบดแลธรกจการบน และบรษทการทาอากาศยาน

แหงประเทศไทย จากด (มหาชน) เปนผบรหารสนามบนนานาชาตกรงเทพฯ เชยงใหม เชยงราย ภเกต

และหาดใหญ ในป 2548 รฐบาลนาหนบรษทการทาอากาศยานแหงประเทศไทยออกจาหนายในตลาด

หลกทรพยแหงประเทศไทยรอยละ 30 สายการบนตางประเทศสามารถใหบรการเสนทางระหวางประเทศ

กบไทยในลกษณะมสญญาแลกเปล�ยนตางตอบแทนระหวางกน ซ�งปจจบนไทยมสญญาทวภาคกบ 93

ประเทศ อนญาตใหเคร�องบนตางประเทศทาการบนกวา 1,300 เท�ยวตอสปดาห สวนเสนทางบน

ภายในประเทศไมอนญาตใหสายการบนตางประเทศดาเนนการ


51

3.3) ธรกจลอจสตกส

ระบบลอจสตกสเปนปจจยสนบสนนการยกระดบความสามารถทางการแข

งขนของภาคเกษตร อตสาหกรรม บรการ และความเปนอยท�ดของประชาชน มหลกการสาคญคอ ต

องมระบบท�มประสทธภาพดานตนทน (Cost Efficiency) สามารถตอบสนองความตองการของ

ผบรโภคได (Responsiveness) และมความปลอดภยและนาเช�อถอ (Security and Reliability) รฐบาล

ไทยมเปาหมายและแนวทางพฒนาระบบลอจสตกสของไทยโดยมงเนนสการเปนศนย

กลางลอจสตกสของภมภาคอนโดจน

ระบบลอจสตกสของไทยยงอยในข�นเร�มตนคอ เนนการจดสงสนคาไปส

ผบรโภค เปนหลก เม�อเปรยบเทยบกบระบบลอจสตกสของประเทศพฒนาสวนใหญเชน

ออสเตรเลย ฮองกง สงคโปร สหภาพยโรป และสหรฐอเมรกาพบวาระบบลอจสตกสของ

ประเทศเหลาน�จะเปนลกษณะบรณาการ คอนาลอจสตกสท�เก�ยวของมารวมเปนธรกจเดยวกนต�งแต

การจดซ�อวตถดบจนกระท�งการผลตสนคาสาเรจรปและสงมอบไปสผบรโภค การท�ไทยยง

ขาดการพฒนาระบบลอจสตกส สงผลใหไทยม ตนทนลอจสตกสสงเม�อเทยบกบประเทศ

อ�น โดยในป 2545 มสดสวนตนทนลอจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

(GDP) ประมาณรอยละ 19 ในขณะท�ญ�ปน สหรฐฯ ยโรป มสดสวนตนทนลอจสตกส ตอ

GDP ไมเกนรอยละ 11

ในปจจบนไทยยงไมมหนวยงานท�จะทาหนาท�ดแลธรกจลอจสตกสเปนการเฉพาะ แต

มกฎหมายเฉพาะท�เก�ยวกบการดาเนนงานของธรกจใหบรการลอจสต กสจานวนไมต�ากวา 10

ฉบบ กระจายอยภายใตความรบผดชอบของหลายหนวยงาน เชน

• กระทรวงคมนาคม ดแลกฎหมายการเดนเรอในนานน�าไทย กฎหมายเรอไทย กฎ

หมายสงเสรมการพาณชยนาว กฎหมายการเดนอากาศ กฎหมายการขนสงทา

งบก กฎหมายรถยนต และ (ราง) กฎหมายการขนสงตอเน�องหลาย

รปแบบ

• กระทรวงการคลง ดแล กฎหมายศลกากร

• กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศดแล กฎหมายไปรษณย

• กระทรวงแรงงาน ดแลกฎหมายกาหนดงานในอาชพและวชาชพท�หามคนต

างดาวทา

• กระทรวงพาณชย ดแลกฎหมายการประกอบธรกจของคนตางดาว

กฎหมายเหลาน�ลวนเปนอปสรรคตอการเปดเสรธรกจ ลอจสตกส และประเทศท�

ผลกดนใหไทยเปดตลาดบรการลอจสตกสมกจะรองขอในลกษณะตางๆ เชน ใหการปฏบต


52

เย�ยงคนชาตในการประกอบธรกจ (National Treatment) ใหยกเลกเพดานผถอหนตางชาต ใหยกเว

นการทดสอบความจา เปนทางเศรษฐกจ (Economic Need Test) ใหยกเลกสทธตามมาตรการสงวนส

นคาของรฐ ใหยกเลกการใหเงนอดหนนขามสาขาบรการอ�น (Cross Subsidization) และใหลดข

อจากดการใหตางชาตถอครองท�ดนและ อสงหารมทรพย เปนตน

ในปจจบนมธรกจของตางชาตจานวนมากใหบรการลอจสตกส อยในไทย เช

น ญ�ปน สหรฐอเมรกา สงคโปร ออสเตรเลย เยอรมน และจนโดยเฉพาะธรกจบางประเภทท�เป

นผประกอบการขนาดใหญ อาท ธรกจทาเรอเพ�อการคาระหวางประเทศ ธรกจบรการสถาน

บรรจและแยกสนคา ธรกจบรการบรหารการรบจดส งตามสญญา (Third PartyLogistics) ธรกจ

บรการจดสงพสดดวน (Express Delivery) และธรกจรบจดการขนสง

เน�องจากธรกจลอจสตกส เปนสาขาบรการท�ไทยยงอยในข�นเร�มตน ประเทศท�มาทาความ

ตกลงการคาเสรกบไทยจงตางพยายามผลกดนใหไทยเปดเสร ธรกจลอจสตกส ทาใหภาครฐตองหน

มาเตรยมความพรอมระบบลอจสตกสของประเทศเพ�อรองรบปรมาณการขนส งสนคาท�เพ�มข�น

และเตรยมความพรอมใหกบผประกอบการในประเทศใหมสมรรถนะในการแขงขนได

เม�อเปดเสรในธรกจ ลอจสตกส

พนธกรณของไทยใน GATS

สาหรบบรการดานลอจสตกส ความผกพนของไทยใน GATS คอใหตางชาตถอห

นในธรกจลอจสตกสไมเกนรอยละ 49 และผบรหารไมนอยกวารอยละ 50 ตองเป

นคนไทย ประเภทธรกจท�ไทยผกพนไดแก

ธรกจขนสงทางทะเล : การขนสงผโดยสารหรอสนคาระหวางประเทศ บรการลากจง

บรการรบ ถายน�าสกปรกจากเรอ บรการจดการเรอต างประเทศท�เมองทาในไทย บรการตรวจ

สภาพเรอและอปกรณ และบรการรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศเปนตน

ธรกจขนสงทางอากาศ: บรการซอมบารงอากาศยาน การขายและการตลาดบรการขนส

งทางอากาศเปนตน

ธรกจขนสงทางราง: บรการซอมบารงรถไฟ ทาความสะอาดรถไฟโดยสารและรถไฟสนค

า บรการรกษาความปลอดภยท�สถานรถไฟเปนตน

ธรกจขนสงทางถนน : บรการขนสนค าแชเยนแชแขง สนคาเหลว และคอนเทนเนอร

บรการให เชารถเกงพรอมคนขบ บรการใหเชารถบสพรอมคนขบเปนตน

ธรกจอ�น ๆ : บรการเกบรกษาสนคาเปนตน


53

ง. การทองเท�ยว

4.1) ภาพรวม

ธรกจโรงแรม ภตตาคาร และบรษททองเท�ยว เปนธรกจท�อยในบญช 3 ซ�งหามมให

บรษทท�ตางชาตถอหนใหญดาเนนการนอกจากไดรบอนญาตจากรฐบาล หรอหนวยงานท�ควบคมดแล

มคคเทศนจะตองมสญชาตไทย

สาขาบรการดานการทองเท�ยวเปนสาขาท�ไทยมศกยภาพในดานการแขงขนสง ในการจด

อนดบกลมประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟคโดย World Tourism Organization (WTO) ในแตละป พบวา

ไทยเปนประเทศท�มจานวนนกทองเท�ยวจากท�วโลกมาเท�ยวมากเปนอนดบ 3-4 รองจากจน และฮองกง และ

กาลงแซงมาเลเซยมาเปนประเทศยอดนยมอนดบ 3 ในภมภาค เปนสาขาบรการท�นารายไดเขาประเทศมาก

ถงรอยละ 52.3 ของยอดรายไดท�ไทยไดจากภาคบรการถงแมวาจะมนกทองเท�ยวชาวไทยท�เดนทางออก

นอกประเทศมากถงปละมากกวา 2 ลานคน แตไทยกยงสามารถเกนดลไดเฉล�ยปละเกอบ 2 แสนลานบาท

ในชวง 2543-2547 (ตาราง 2.4.1)

ในป 2547 นกทองเท�ยวชาวตางประเทศท�เดนทางเขามาประเทศไทยท�งส�นมจานวน 11.6

ลานคน เพ�มข�นจากปท�ผานมาคดเปนรอยละ 16.46 นกทองเท�ยวตางชาตในไทยรอยละ 60.37 เปน

นกทองเท�ยวท�มาจากภมภาคเอเชยตะวนออก รองลงมาไดแกยโรปซ�งมสดสวนรอยละ 22.46 นกทองเท�ยว

จากซกโลกอ�นท�มาไทยมเพยง 2 ลานคนในป 2547 เปนสาขาบรการท�สามารถสรางรายไดเปนจานวนเงน

ท�งส�น 384,359.77 ลานบาท (ตารางท� 2.4.6)

ตารางท� 2.4.6 แสดงจานวนนกทองเท�ยวระหวางประเทศท�เดนทางเขาประเทศไทย ป 2547-2546

ถ�นท�อย 2547 2546 % (+/-)

จานวน (คน) สดสวน (%) จานวน (คน) สดสวน (%) 47/46

เอเชยตะวนออก 7,034,024 60.37 6,166,460 61.64 + 14.07

อาเซยน 2,926,259 25.12 2,646,003 26.45 + 10.59

ยโรป 2,616,347 22.46 2,256,160 22.55 + 15.96

อเมรกา 692,827 5.95 576,589 5.76 + 20.16

เอเชยใต 468,316 4.02 390,335 3.90 + 19.98

โอเชยเนย 466,907 4.01 343,914 3.44 + 35.76

ตะวนออกกลาง 289,571 2.49 203,878 2.04 + 42.03


54

แอฟรกา 82,711 0.70 67,117 0.67 + 23.23

รวม 11,650,703 100.00 10,004,453 100.00 + 16.46

ท�มา: การทองเท�ยวแหงประเทศไทย

นกทองเท�ยวชาวไทยท�เดนทางออกนอกประเทศในป 2547 มท�งส�น 2.6 ลานคน มระยะ

พานกเฉล�ยในตางประเทศ 7.70 วน และคาใชจายเฉล�ยตอคนตอวนเปนเงน 4,197.09 บาท กอใหเกด

รายจายจากการทองเท�ยวท�งส�น 83,864.91 ลานบาท

4.2) กฎหมายไทยท�เก�ยวของ กฎหมายท�จากดการใหบรการของตางชาต ไดแก § พ.ร.บ. ประกอบธรกจของคนต างด าว พ.ศ. 2542 ซ�งในดานของอตสาหกรรม

ทองเท�ยว ไดกาหนดให กจการโรงแรม (ยกเว นบรการดานจดการโรงแรม) กจการนาเท�ยว การขายอาหาร

และเคร�องด�ม เป นธรกจท�อย ในบญช 3 ซ�งหามต างด าวท�เข ามาประกอบธรกจในไทยถอห นเกนรอยละ 49

การถอหนเกนรอยละ 49 จะต องได รบอนญาตจากอธบดกรมพฒนาธรกจการค า โดยความเหนชอบของ

คณะกรรมการการประกอบธรกจของคนต างด าว

§ พ.ร.บ. ธรกจนาเท�ยวและมคคเทศก พ.ศ. 2535 เปนกฎหมายเฉพาะ ซ�งอนญาตให

คนตางชาตท�มาต�งสานกงานในประเทศไทยเพ�อดาเนนธรกจนาเท�ยวและมคคเทศก ถอหนไดไมเกน รอย

ละ 49 ของทนจดทะเบยน

§ พ.ร.บ. การทางานของคนตางดาว พ.ศ. 2521 ซ�งกาหนดหลกเกณฑ และเง�อนไขการ

ออกใบอนญาตทางานของคนต างด าว

§ กฎระเบยบการส งเสรมการลงทน เชน กจการโรงแรมต องมห องพกไม น อยกว า 100

ห อง กจการสวนสนกตองมขนาดการลงทนไม น อยกว า 500 ล านบาท และมท�ดนไม น อยกว า 200 ไร

§ ธรกจโรงแรม ดานอาหารตองเปนไปตามมาตรฐานสขอนามยท�กาหนดใน Public

Health Act 1992 (B.E. 2535).

§ พ.ร.บ. โรงแรม พ.ศ. 2547 คณะกรรมการสงเสรมและกากบธรกจโรงแรมเปนผ

กากบดแลกฎหมายน�กาหนดใหผประกอบธรกจโรงแรมตองขอใบอนญาตประกอบธรกจโรงแรมและผขอ

ใบอนญาต แตผทาหนาท�บรหารโรงแรมไมจาเปนตองขอใบอนญาต ผขอใบอนญาตประกอบธรกจ

โรงแรมตองเปนผมภมลาเนาหรอถ�นท�อยในราชอาณาจกรไทย และตองมคณสมบตตามท�ระบไวใน

พ.ร.บ


55

2.5 การคาระหวางไทยกบประเทศชล

2.5.1 ความสมพนธทางการคาระหวางไทยกบชล

(1) มลคาการคา

ในชวง 2545-2547 การคาระหวางไทยกบชลมมลคาเฉล�ยปละ 206.6 ลานเหรยญสหรฐฯ

มลคาการคาระหวางไทยและชลมแนวโนมท�เพ�มข�นคอนขางตอเน�องจาก 111.8 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป

2542 เปน 276.5 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2547 (ตาราง 2.5.1 และภาพท� 2.5.1)

ตารางท� 2.5.1 มลคาการคาระหวางไทยกบประเทศชล

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

ป 2542 2543 2544 2545 2546 2547 เฉล�ย 2545-47

มลคาการคา 111.8 142.7 128.8 156.1 187.3 276.5 206.63

ไทยนาเขา 61.9 64.8 64.3 59.9 78.7 172.3 103.63

ไทยสงออก 49.9 77.9 64.5 96.2 108.6 104.2 103.00

ดลการคา -12 13.1 0.2 36.3 29.9 -68.1 -0.63

ท�มา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

ภาพท� 2.5.1 อตราการขยายตวของมลคาการคาระหวางไทยกบ

ชล

-20.00

-10.00

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

รอยละ

อตราการขยายตว (%) 27 .64 -9. 74 21.20 19 .99 47. 62

2543 2544 2545 2546 2547


56

ท�มา: คานวณจากตาราง 2.5.1

2.5.2 การสงออก

ในชวง 2543-2547 ไทยสงออกไปชลเฉล�ย 90.3 ลานเหรยญสหรฐฯ ตอป ในจานวนน�ม

รายการสนคาท�ไทยสงออกไดคอนขางสม�าเสมอประมาณ 50 รายการ สนคาท�ไทยสงออกไปชลกระจกตว

อยในสนคาไมก�ประเภท สนคาหลกท�ไทยสงออกไปมาก 10 อนดบแรกดง แสดงในตาราง 2.5.2 ม

สดสวนเฉล�ยสงออกมากถงรอยละ 74.7 ของมลคาสงออกรวม อยางไรกตามมลคาสงออกของไทยม

แนวโนมเพ�มข�นจาก 77.9 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2543 เปน 104 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2547

ตารางท� 2.5.2 สนคาสงออกของไทยไปประเทศชล

รายการ 2543 2544 2545 2546 2547

มลคาสงออกรวม(ลานเหรยญสหรฐฯ) 77.90 64.53 96.23 108.64 104.22

สดสวนตอยอดสงออกรวม(%)

1 รถยนต อปกรณและสวนประกอบ 47.10 33.20 44.10 29.50 35.30

2 ขาว 0.03 4.01 2.73 26.60 11.10

3 ปนซเมนต 3.08 4.43 15.80 3.79 5.11

4

เคร�องซกผาและเคร�องอบผาและ

สวนประกอบ 0.02 0.00 3.19 4.02 5.00

5 อาหารทะเลกระปองและแปรรป 1.56 2.78 3.34 4.27 4.46

6 ผลตภณฑยาง 3.06 4.54 2.31 2.43 3.29

7 ผลไมกระปองและแปรรป 2.39 3.90 2.79 3.36 3.24

8 เส�อผาสาเรจรป 6.47 4.87 2.76 2.37 2.82

9 ผาปกและผาลกไม 0.89 1.80 1.43 2.68 2.77

10

เคร�องจกรกลและสวนประกอบของ

เคร�องจกรกล 1.13 2.98 1.56 2.11 2.73

อ�นๆ 34.30 37.50 19.90 18.90 24.20


หมายเหต: ตารางเตมอยในภาคผนวก ก 8 เลมท� 1


57

2.5.3 การนาเขา

ประเทศไทยนาเขาจากชลในชวง 2543-2547 เฉล�ยปละ 88.0 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาท�

นาเขาสวนใหญไดแก สนแรโลหะอ �น ๆ และเศษโลหะ สตวน�า เย�อกระดาษและเศษกระดาษ ท�ง 5

รายการมสดสวนนาเขาเฉล�ยมากถงรอยละ 87.81 ของมลคาการนาเขารวม (ตาราง 2.5.3) และมสนคาไม

ถง 30 รายการท�ไทยมการนาเขาคอนขางสม�าเสมอ ดงแสดงในตารางภาคผนวก ก 5

ตารางท� 2.5.3 สนคาท�ไทยนาเขาจากประเทศชล

รายการ 2543 2544 2545 2546 2547

มลคานาเขารวม (ลานเหรยญสหรฐฯ) 64.80 64.30 59.90 78.70 172.30

สดสวนตอยอดนาเขารวม(%)

1

สนแรโลหะอ �น ๆ เศษโลหะและ

ผลตภณฑ 12.81 4.35 5.84 20.97 55.48

2

สตวน�าสด แชเยน แชแขง แปรรป

และก�งสาเรจรป 8.33 23.64 30.55 34.56 19.27

3 เย�อกระดาษและเศษกระดาษ 57.72 44.01 38.56 22.74 13.06

4 สตวและผลตภณฑจากสตว 5.25 14.00 9.35 5.34 2.67

5 พชและผลตภณฑจากพช 4.63 4.35 4.17 3.68 2.61

6

ผก ผลไมและของปรงแตงท�ทาจาก

ผก ผลไม 2.62 2.80 2.67 1.78 1.86

7 เคมภณฑ 1.08 1.56 2.50 2.80 1.51

8 ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ 1.08 1.40 1.67 2.41 1.10

9 ป ย และยากาจดศตรพชและสตว 2.01 2.02 2.17 2.16 1.10

10

เคร�องด�มประเภทน�าแร น�าอดลม

และสรา 1.23 1.09 0.83 0.76 0.46

อ�นๆ 3.24 0.78 1.69 2.80 0.88



58

หมายเหต: ตารางเตมอยในภาคผนวก ก 5 เลมท� 1

2.5.4 ดลการคา

ในชวง 2542-2547 ไทยเปนฝายเกนดลการคาอย 3 ป คอป 2543, ป 2545 และป 2546

สวนป 2547 เปนปท�ไทยขาดดลมากกวาอดตท�ผานมา จนมมลคาขาดดลสงถง 68.1 ลานเหรยญสหรฐฯ

เน�องจากมการนาเขาสนคาจากประเทศชลเม �อป 2547 ในมลคาท�สงกวาปกอนๆ คอ 172.3 ลานเหรยญ

สหรฐฯ เทยบกบ 78.7 ลานเหรยญสหรฐฯ เม�อป 2546

ภาพท� 2.5.1 มลคาการสงออก การนาเขาและดลการคาของไทยกบชล

ท�มา: จากตาราง 2.5.1

2.5.5 การแขงขนของสนคาชลในตลาดไทย

ไทยนาเขาจากชลเพยงรอยละ 0.45 ของยอดสงออกรวมในป 2547 มากเปนอนดบ 22

ของกลมประเทศท�นาเขาจากชล มลคาสนคาท�ไทยนาเขาจากชลมแนวโนมเพ�มข�นคอนขางตอเน�องจาก

46 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2542 เปน 138 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2547 ทาใหชลมสวนแบงตลาดสนคา

นาเขาของไทยเพ�มข�นจากรอยละ 0.30 ในป 2542 เปนรอยละ 0.45 ในป 2547 (ตารางท� 2.5.4)

ตลาดสงออกของชลท�สาคญท�สดในป 2547 คอ สหภาพยโรป ซ�งนาเขาจากชลรอยละ

25 ของยอดสงออกรวม รองลงมาคอ สหรฐอเมรกา ญ�ปน กลมประเทศ Mercosur และจน ประเทศใน

เอเชยท�เปนตลาดสงออกของชลมากตดอนดบ 1 ใน 10 คอญ�ปนและจน โดยมสวนแบงตลาดรอยละ 12.0

และรอยละ 10.4 ตามลาดบ

มลคาการคาระหวางไทยกบชล (ลานเหรยญสหรฐฯ)

-100.00

-50.00

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

2542 2543 2544 2545 2546 2547

ดลการคา ไทยนาเขา ไทยสงออก


59

สหรฐอเมรกาเคยเปนประเทศคคาท�สาคญอนดบหน�งของประเทศชลมากอนหลายป แต

ในระยะหลง นบต�งแตป 2542 พบวาชลมแนวโนมหนไปสงออกใหสหภาพยโรป และจนมากข�น ในขณะ

ท�การคากบประเทศสหรฐอเมรกาและกลมประเทศ Mercosur มแนวโนมลดลง

ตารางท� 2.5.4 มลคาสงออก อตราการขยายตว และสดสวนการสงออกในตลาดสาคญของประเทศชล

ลาดบท� ประเทศ 2542 2543 2544 2545 2546 2547

มลคาสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

--World-- 15,618 18,215 17,616 17,431 20,140 30,901

1 -EU-15- 4,092 4,510 4,607 4,235 4,860 7,665

2 United States 2,811 3,008 3,216 3,483 3,468 4,569

3 Japan 2,280 2,547 2,167 1,928 2,237 3,697

4 China 357 902 1,027 1,225 1,836 3,212

5 Mercosur 1,532 1,717 1,527 992 1,226 1,951

6 Korea, South 693 809 578 714 1,014 1,804

7 Mexico 621 816 832 909 921 1,304

8 Taiwan 507 605 361 530 582 957

9 -ASEAN-10- 307 308 206 221 295 571

10 Canada 176 244 268 263 414 778

22 Thailand 46 38 46 51 56 138

อตราการขยายตวของมลคาการสงออก (%)

--World-- 5.26 16.63 -3.29 -1.05 15.54 53.43

1 -EU-15- -2.22 10.22 2.15 -8.07 14.76 57.72

2 United States 19.31 7.01 6.91 8.30 -0.43 31.75

3 Japan 9.93 11.71 -14.92 -11.03 16.03 65.27

5 China -25.00 152.66 13.86 19.28 49.88 74.95

4 Mercosur -8.76 12.08 -11.07 -35.04 23.59 59.14

6 Korea, South 64.22 16.74 -28.55 23.53 42.02 77.91

7 Mexico 22.24 31.40 1.96 9.25 1.32 41.59

8 Taiwan -7.48 19.33 -40.33 46.81 9.81 64.43

9 -ASEAN-10- 16.29 0.33 -33.12 7.28 33.48 93.56

10 Canada 17.33 38.64 9.84 -1.87 57.41 87.92

22 Thailand -2.13 -17.39 21.05 10.87 9.80 146.43

สดสวนสงออก (%)

--World-- 15,618 18,215 17,616 17,431 20,140 30,901

1 -EU-15- 26.20 24.76 26.15 24.30 24.13 24.80

2 United States 18.00 16.51 18.26 19.98 17.22 14.79

3 Japan 14.60 13.98 12.30 11.06 11.11 11.96

5 China 2.29 4.95 5.83 7.03 9.12 10.40

4 Mercosur 9.81 9.43 8.67 5.69 6.09 6.31

6 Korea, South 4.44 4.44 3.28 4.10 5.03 5.84

7 Mexico 3.98 4.48 4.72 5.22 4.57 4.22

8 Taiwan 3.25 3.32 2.05 3.04 2.89 3.10

9 -ASEAN-10- 1.97 1.69 1.17 1.27 1.46 1.85

10 Canada 1.12 1.34 1.52 1.51 2.06 2.52


60

22 Thailand 0.30 0.21 0.26 0.29 0.28 0.45

ท�มา: Servicio Nacional de Aduana

2.5.6 การแขงขนของสนคาไทยในตลาดชล

ชลนาเขาจากไทยเพยงรอยละ 0.52 ของยอดสงออกรวมในป 2547 มากเปนอนดบ 21

ของกลมประเทศท�ชลนาเขาท�งหมด มลคาสนคาท�ชลนาเขาจากไทยมแนวโนมเพ�มข�นอยางตอเน�องจาก 45

ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2542 เปน 117 ลานเหรยญสหรฐในป 2547 ทาใหสนคาไทยมสวนแบงตลาดใน

ชลเพ�มข�นจากรอยละ 0.35 ในป 2542 เปนรอยละ 0.52 ในป 2547 (ตารางท� 2.5.5)

ในป 2547 ประเทศชลนาเขาจากกลม Mercosur มากเปนอนดบ 1 โดยกลม Mercosur ม

สวนแบงตลาดในตลาดชลรอยละ 31.7 ของมลคาการนาเขารวมท�งหมด รองลงมาไดแก กลมประเทศใน

สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา จน และ ญ�ปน ตามลาดบ

ประเทศท�ชลนาเขาในอตราการขยายตวสง 5 อนดบแรกในป 2547 ไดแก โคลมเบย จน

เกาหลใต สหรฐอเมรกา และญ�ปน โดยสนคาไทยมอตราการขยายตวในตลาดชลเพยงรอยละ 17.6 ซ�ง

นบวานอยเม�อเทยบกบกลมอาเซยนซ�งขยายตวรอยละ 37.4 (ตารางท� 2.5.5)

รายการสนคาท�ไทยมคา RCA มากกวา 1 ในตลาดชลมเพยง 26 กลมจาก 153 กลมท�

ศกษา และจาแนกออกตามระบบฮารโมไนซ 6 หลกไดกวา 346 รายการดงแสดงในตารางท� 2.5.6


61

ตารางท� 2.5.5 มลคานาเขา อตราการขยายตว และสดสวนการนาเขาในตลาดสาคญของประเทศชล

ลาดบท� ประเทศ 2542 2543 2544 2545 2546 2547

มลคานาเขา (ลานเหรยญสหรฐฯ)

--World-- 12,818 15,385 14,601 14,282 16,969 22,339

1 Mercosur 2,803 3,973 4,220 4,378 5,753 7,092

2 -EU-15- 2,670 2,664 2,822 2,800 3,190 3,516

3 United States 2,799 3,087 2,651 2,366 2,464 3,377

4 China 603 870 927 1,024 1,245 1,847

5 Japan 589 656 508 493 612 797

6 Mexico 538 574 495 448 489 619

7 Korea, South 365 487 487 402 506 696

8 Canada 365 464 382 293 337 348

9 -ASEAN-10- 260 263 302 260 306 421

10 Colombia 152 188 175 191 197 294

21 Thailand 45 73 78 80 99 117

อตราการขยายตวของมลคาการนาเขา (%)

--World-- -18.80 20.00 -5.10 -2.20 18.80 31.60

1 Mercosur -0.30 41.70 6.20 3.70 31.40 23.30

2 -EU-15- -26.10 -0.20 5.90 -0.80 13.90 10.20

3 United States -25.60 10.30 -14.10 -10.80 4.10 37.00

4 China -13.10 44.40 6.50 10.50 21.60 48.30

5 Japan -36.00 11.40 -22.60 -2.90 24.10 30.20

6 Mexico -31.50 6.60 -13.70 -9.50 9.10 26.60

7 Korea, South -25.90 33.40 0.10 -17.60 26.00 37.70

8 Canada -19.50 27.10 -17.60 -23.40 15.00 3.30

9 -ASEAN-10- -13.60 1.40 14.80 -14.10 17.90 37.40

10 Colombia -7.40 24.00 -7.20 9.20 3.10 49.40

21 Thailand 3.40 63.60 7.20 2.40 23.80 17.60

สดสวนการนาเขา (%)

--World-- 100 100 100 100 100 100

1 Mercosur 21.90 25.80 28.90 30.70 33.90 31.70

2 -EU-15- 20.83 17.32 19.33 19.60 18.80 15.74

3 United States 21.84 20.07 18.16 16.57 14.52 15.12

4 China 4.70 5.66 6.35 7.17 7.34 8.27

5 Japan 4.60 4.27 3.48 3.46 3.61 3.57

6 Mexico 4.20 3.73 3.39 3.14 2.88 2.77

7 Korea, South 2.85 3.16 3.34 2.81 2.98 3.12

8 Canada 2.85 3.02 2.62 2.05 1.98 1.56

9 -ASEAN-10- 2.03 1.71 2.07 1.82 1.80 1.88

10 Colombia 1.18 1.22 1.20 1.34 1.16 1.32

21 Thailand 0.35 0.48 0.54 0.56 0.59 0.52

ท�มา: Servicio Nacional de Aduana


62

2.5.7 การแขงขนของสนคาไทย และสนคาเมอรโคชรในตลาดชล

รายการสนคาท�ไทยมคา RCA มากกวา 1 ในตลาดชล หมายความวาสนคาสงออกของ

ไทยรายการน�นมศกยภาพในการแขงขนในตลาดชล และหากรายการน�นตรงกบรายการสนคาท�เมอร

โคซรสงออกไปชล โดยเปนสนคาท�คา RCA มากกวา 1 ดวยยอมหมายความวาถงแมว ารายการสนคา

ของไทยจะมศกยภาพในการแขงขนในตลาดชล แตกจะมสนคาของเมอรโคซรเปนคแขงท �สาคญ เพราะ

อยางนอยกมขอไดเปรยบไทยในดานระยะทาง ตารางท� 2.5.6 ไดแสดงถงศกยภาพในการแขงขนของ

สนคาจากไทยและ จากประเทศสมาชกเมอรโคซรในตลาดชล รายการสนคาท�เมอรโคซรเปนคแขง

สาคญของไทยไดแก

• ขาว มอรกวยเปนคแขง

• ประมงแปรรปมอรกวยเปนคแขง

• ผลไมแปรรปมอาเจนตนา และปารากวยเปนคแขง

• ซเมนต วสดกอสรางหยาบมอาเจนตนา บราซล และปารากวยเปนคแขง

• ผกแปรรปมอาเจนตนา เปนคแขง

• ผลตภณฑจากยางม บราซล และปารากวยเปนคแขง

• เคร�องเซรามกมอรกวยเปนคแขง

• ของใชทาจากพลาสตกมอรกวยเปนคแขง

• ของใชทาจากพลาสตกมบราซล และปารากวยเปนคแขง

• เส�อผาสาเรจรปและผลตภณฑส�งทอมอรกวยเปนคแขง

• รองเทาม บราซล เปนคแขง


63

ตาราง 2.5.6 การเปรยบเทยบคา RCA ของสนคาจากไทยและประเทศสมาชกเมอรโคซรในตลาดชล (เฉล�ย2545-2547)

ลาดบท�ตาม

คา RCA กลมท� ช�อกลม ไทย อาเจนตนา บราซล อรกวย ปารากวย

สนคาท�ไทยมคา RCA มากกวา 1

1 18 ขาว 111.5077 0.6255 0.5067 22.5490 0.0000

2 128 เคร�องซกผา 22.4308 0.0516 0.6804 0.0000 0.0011

3 28 ประมงแปรรป 18.7505 0.2188 0.1147 18.3257 0.0000

4 26

พชแหงวตถดบผลตภณฑ

อ�น 16.4533 0.0501 0.0521 0.0428 0.0000

5 97 เคร�องประดบ 15.5566 0.3445 0.7385 0.0000 0.0000

6 35 ผลไมแปรรป 14.2093 2.9005 0.8632 0.0894 2.2223

7 146 เลนสและแวน 12.4539 0.0780 0.2813 0.7898 0.0021

8 89

ซเมนต วสดกอสราง

หยาบ 11.0093 1.0399 1.7654 1.0245 0.0000

9 63 ยางพารา 9.3594 0.0039 0.0358 0.0000 0.0000

10 134 ยานยนต 3.7877 0.4725 2.0825 0.0190 0.0001

11 96 วตถดบทาเคร�องประดบ 2.4926 0.0143 0.4282 0.0000 0.0000

12 127 เคร�องทาความเยน 2.4067 0.2930 2.0082 0.2359 0.0182

13 34 ผกแปรรป 2.3963 2.0537 0.0153 0.5390 0.0000

14 65 ผลตภณฑจากยาง 2.3918 0.0782 1.4347 1.1469 0.0001

15 151 เคร�องกฬาและเกมส 2.2373 0.2032 0.3147 0.0695 0.1596

16 12

ตนไม ดอกไม สดและ

พนธ 2.1018 0.1089 0.1022 0.3999 0.0215

17 90 เคร�องเซรามก 1.7369 0.1658 0.6613 3.2602 0.0047

18 62 ของใชทาจากพลาสตก 1.6566 0.4325 0.9784 2.6789 0.1078

19 149 เฟอรนเจอรและช�นสวน 1.6138 0.6259 1.9424 1.5488 0.0800

20 86

เส�อผาสาเรจรปและ

ผลตภณฑส�งทอ 1.4081 0.1239 0.2783 1.9992 0.8645

21 79

ใยสงเคราะหวตถดบทอ

ผา 1.3948 0.1646 0.6225 0.0037 0.0030

22 88 รองเทา 1.3316 0.1222 1.2540 0.1058 0.0041

23 124

เคร�องมออปกรณทนแรง

และอตโนมต 1.3135 0.0854 0.9262 0.0179 0.0089

24 141

ปากกา ดนสอ ตรา

ประทบ 1.2611 0.0500 0.8732 0.2840 0.0084

25 152 ดอกไมเทยม ของประดบ 1.1382 0.0093 0.3540 0.0545 0.0006


64

26 140

เคร�องมอและอปกรณ

สานกงาน 1.1166 0.0091 0.3216 0.0510 0.0011

2.6 สรปกลมสนคาและบรการท �มศกยภาพของไทย

ไทยเปนประเทศท�สงออกสนคาอตสาหกรรม และนาเขาสนคาประเภทวตถดบ (รวมก�ง

สาเรจรป) และสนคาทน โดยมสดสวนการนาเขา ในชวง 2538-2547 เฉล�ยรอยละ 45 และรอยละ 32

ของมลคานาเขาท�งหมดตามลาดบ ท�เหลอเปนการนาเขาสนคาประเภทเช�อเพลง และสนคาอปโภคบรโภค

ตลาดนาเขาสนคาไทยท�สาคญมอย 4 ตลาด ไดแก ญ�ปน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป และอาเซยน ญ�ปน

จดวาเปนประเทศท�นาเขาจากไทยสงสด คอมสดสวนเฉล�ยรอยละ 25 ของมลคานาเขาท�งหมด

ในดานการสงออกของไทย สนคาอตสาหกรรมมสดสวนการสงออกเฉล �ยรอยละ 75 ของ

มลคาการสงออกท�งหมดในชวงระหวาง ป พ.ศ. 2538-2547 สวนใหญเปนการสงออกเคร�องคอมพวเตอร

อปกรณและสวนประกอบ รถยนต อปกรณและสวนประกอบ แผงวงจรไฟฟา เคร�องรบวทยโทรทศนและ

สวนประกอบ และเมดพลาสตก ประเภทสนคาท�สงออกมากรองลงมาไดแก สนคาประเภทเกษตรกรรม

อตสาหกรรมการเกษตร แร และเช�อเพลง ซ�งมสดสวนการสงออกเฉล �ยรอยละ 13, รอยละ 8 และรอยละ 3

ตามลาดบ โดยสนคารายการสาคญ ไดแก ยางพารา ขาว อาหารทะเลกระปองและอาหารทะเลแปรรป

ตลาดสงออกท�สาคญม 4 ตลาด ไดแก ญ�ปน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป และ อาเซยนท�ง 4 ตลาดรวมกน

มสดสวนสงออกเฉล �ยรวมกนในระหวางป พ.ศ. 2538-2547 ถงรอยละ 70

ในการประเมนเพ�อดวารายการสนออกของไทยรายการใดมความสามารถในการแขงขน

ในตลาดโลกและตลาดชล งานวจยน�ใชดชนท�เรยกวา Revealed Comparative Advantage หรอ RCA ผล

การคดเลอกสนคา พบวาสนคาไทยท�มศกยภาพสงออกไปตลาดโลกในชวง 2545-2547 มจานวนสนคา

อย 3,221 รายการ จาแนกตามลกษณะสนคาได 152 กลม และสนคาไทยท�มความสามารถในการแขงขน

ในตลาดชลมอย 26 กลม จานวนประมาณ 300 รายการ

ภาคบรการเปนภาคท�ใหญท�สดของประเทศไทย คอ มสดสวนเฉล�ยรอยละ 51 ใน GDP

ในชวง 2543-2547 และสรางงานไดมากถงรอยละ 40 ของการจางงานท�งประเทศ ไทยมการคาภาค

บรการท�เกนดลมาตลอดชวงเวลาท�ศกษาคอ 2543-2547 สาขาท�นารายไดเขาประเทศมากท�สดคอการทอง

เทยว ซ�งสรางรายไดเฉล�ยปละ 336,301 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนรอยละ 52.3 ของยอดรายไดท�ไทยได

จากภาคบรการ แหลงสรางรายไดรองลงมาไดแก คาขนสงซ�งมสดสวนรอยละ 22.6 แตสาขาบรการท�ไทย

มความสามารถในการแขงขนมเพยงสาขาเดยวคอสาขาการทองเท�ยว และเปนสาขาบรการเดยวท�ดล

บรการในป 2547 มอตราการขยายตวเพ�มข�นจากป 2543 สวนสาขาบรการอ �นลวนมอตราการขยายตวท�

ลดลง


65

ภาคผนวกบทท� 2

ประสบการณของไทยในการทาขอตกลงเขตการคาเสรกบประเทศอ�น

ในระยะท�ผานมา ประเทศไทยไดเจรจาขอตกลงเขตการคาเสรกบหลายประเทศ ท�สาเรจ

และลงนามเพ�อนาไปสการบงคบใชม 4 ขอตกลง ไดแก (1) ขอตกลงเขตการคาเสรกบอาเซยนภายใต

AFTA (2) ขอตกลง Early Harvest กบจน (3) ขอตกลงเขตการคาเสรไทย- ออสเตรเลย (4) ขอตกลงเขต

การคาเสรไทย-นวซแลนด

1. ขอตกลงเขตการคาเสรกบอาเซยน (AFTA)

การรวมตวของประเทศเปนอาเซยน เร�มตนในป พ.ศ. 2510 โดยมจดประสงคเพ�อรวมตว

แสดงพลงของประเทศท�ยงไมไดยดแนวการปกครองแบบคอมมวนสต ความรวมมอ ในระยะแรกเร�มจง

เนนความม�นคงในภมภาคเปนหลก ตอมาในป พ.ศ. 2520 ประเทศสมาชกอาเซยน 6 ประเทศไดทาขอตกลง

วาดวยสทธพเศษทางการคาของอาเซยน ASEAN PTA (Preferential Trading Arrangements) โดยขอตกลง

ใหสมาชกแลกเปล�ยนรายการสนคาเพ�อลดหยอนอตราภาษศลกากร แตเน�องจากประเทศในอาเซยนกาลง

พฒนาอตสาหกรรมในประเทศเชนเดยวกน จงไมไดแลกเปล�ยนรายการสนคาท�ตองการคมครอง จานวน

รายการสนคากไมมาก จงไมมการขยายการคาเทาท�ควร

ตอมาในท�ประชมสดยอดอาเซยน คร�งท� 4 ในเดอนมกราคม พ.ศ. 2535 ณ ประเทศ

สงคโปร ประเทศไทยไดเสนอใหมการจดต�งเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA)

โดยมกรอบความตกลงวาดวยการขยายความรวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยน (Framework Agreement on

Enhancing ASEAN Economic Cooperation) และความตกลงวาดวยการใชอตราภาษพเศษรวม สาหรบเขต

การคาเสรอาเซยน (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme for the ASEAN

Free Trade Area: CEPT) เปนพ�นฐาน

1) ขอตกลงดานการคาสนคา

เม�อแรกดาเนนการ อาเซยนไดกาหนดเปาหมายท�จะลดภาษศลกากรระหวางกนลงเหลอ

รอยละ 0-5 รวมท�งยกเลกมาตรการท�มใชภาษภายในเวลา 15 ป เร�มต�งแต 1 มกราคม พ.ศ. 2536 และ

ส�นสด 1 มกราคม พ.ศ. 2551 ตอมาในป พ.ศ. 2537 อาเซยนไดเรงรดการเปดเสร จากเดม 15 ป ใหเหลอ 10

ป คอใหลดอตราภาษศลกากรลงเหลอรอยละ 0-5 ภายใน 1 มกราคม พ.ศ. 2546 รวมท�งใหนาสนคา


66

อตสาหกรรมและเกษตรแปรรปในรายการท�เคยไดรบการยกเวนการลดภาษเปนการช�วคราวและสนคา

เกษตรไมแปรรป เขามาลดภาษภายใตอาฟตาดวย

ในการกาหนดการลดอตราภาษ ไดแบงสนคาเปนสองประเภท คอ สนคาอตสาหกรรม

และเกษตรแปรรป กบสนคาเกษตรไมแปรรป

1.1) สนคาอตสาหกรรมและเกษตรแปรรป แบงออกเปน 2 บญช ไดแก

(1) บญชลดภาษ (Inclusion List: IL) แยกเปน 2 ประเภท

(1.1) สนคาเรงลดภาษ (Fast Track) จะตองลดภาษเหลอรอยละ 0-5 ภายในเวลา 7 ป

(1 มกราคม พ.ศ. 2543 สาหรบสมาชกเดม และ 1 มกราคม พ.ศ. 2550 สาหรบสมาชกใหม ไดแกเวยดนาม

กมพชา ลาว เมยนมาร) ประกอบดวย สนคา 15 กลม ไดแก น�ามนพช เคมภณฑ ป ย ผลตภณฑยาง เย�อ

กระดาษ ผลตภณฑเซรามคและแกว แคโทดท�ทาจากทองแดง เฟอรนเจอรไมและหวาย ปนซเมนต เภสช

ภณฑ พลาสตก ผลตภณฑหนง ส�งทอ อญมณและเคร�องประดบ และเคร�องอเลกทรอนกส

(1.2) สนคาลดภาษปกต (Normal Track) จะตองลดภาษลงเหลอรอยละ 0-5 ภายใน

เวลา 10 ป (1 มกราคม พ.ศ. 2543 สาหรบสมาชกเดม และ 1 มกราคม พ.ศ. 2553 สาหรบสมาชกใหม)

(2) บญชยกเวนลดภาษช�วคราว (Temporary Exclusion List: TEL)

ประเทศสมาชกสามารถขอยกเวนการลดภาษช�วคราวสาหรบสนคาบางรายการได โดย

นาสนคาน�นไวในบญชยกเวนลดภาษช�วคราว แตตองเร�มทยอยนาเขามาลดภาษปละรอยละ 20 ของ

จานวนรายการท�ขอยกเวนท�งหมด โดยเร�มนาเขามาลดภาษชากวารายการใน IL 3 ป และลดภาษเหลอรอย

ละ 0-5 ภายในเวลา 7 ป (ลดภาษ 1 มกราคม พ.ศ. 2539-1 มกราคม พ.ศ. 2546 สาหรบสมาชกเดม และ 1

มกราคม พ.ศ. 2546 ถง 1 มกราคม พ.ศ. 2553 สาหรบสมาชกใหม)

สาหรบสนคาเกษตรไมแปรรป เร�มนาเขามาลดภาษชากวาสนคาอตสาหกรรมและเกษตร

แปรรป คอ เร�มในป พ.ศ. 2539 (สมาชกเดม) และป พ.ศ. 2542-2546 (สมาชกใหม) แตจะตองส�นสดพรอม

กนกบสนคาอตสาหกรรมและเกษตรแปรรป คอ ในป พ.ศ. 2546 (สมาชกเดม ) และป พ.ศ. 2549-2553

(สมาชกใหม) ยกเวน สนคาออนไหวและออนไหวสง ท�งน� การลดภาษแบงออกเปน 3 บญช ไดแก

บญชลดภาษ (Inclusion List: IL) ประเทศสมาชกจะตองลดภาษสนคาในบญชน� ลง

เหลอรอยละ 0-5 ภายในเวลา 7 ป (1 มกราคม พ.ศ. 2539-1 มกราคม พ.ศ. 2546 สาหรบสมาชกเดม และ 1

มกราคม พ.ศ. 2542-2546 ถง 1 มกราคม พ.ศ. 2549-2553 สาหรบสมาชกใหม)

บญชยกเวนลดภาษช�วคราว (Temporary Exclusion List: TEL) ประเทศสมาชกสามารถ

ขอยกเวนการลดภาษสนคาเกษตรไมแปรรปเปนการช�วคราวได โดยจดสนคาไวในบญชยกเวนลดภาษ

ช�วคราว แตตองทยอยนาสนคาในบญชน�เขามาลดภาษในแตละปเปนจานวนเทา ๆ กน และลดภาษเหลอ

รอยละ 0-5 ภายในเวลา 6 ป โดยเร�มลดภาษชากวาสนคาใน IL 1 ป และส�นสดพรอมกบ IL (1 มกราคม


67

พ.ศ. 2540- 1 มกราคม พ.ศ. 2546 สาหรบสมาชกเดม และ 1 มกราคม พ.ศ. 2543-2547 ถง 1 มกราคม พ.ศ.

2549-2553 สาหรบสมาชกใหม)

บญชออนไหว (Sensitive List : SL) จะนาเขามาลดภาษชาท�สด และตองลดภาษเหลอ

รอยละ 0-5 ภายในเวลา 10 ป รวมท�งมมาตรการพเศษอ�น ๆ ยกเวนสนคาออนไหวสง (Highly Sensitive

List : HSL) คอ ขาว ซ�งมอตราภาษสดทายสงกวารอยละ 5 และมมาตรการคมกนพเศษได ม 3 ประเทศ ท�

มสนคาออนไหวสง ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส

นอกจากสนคาในกลมตาง ๆ ซ�งอาเซยนตองลดอตราภาษระหวางกนตามกาหนดการ

ขางตนแลว มสนคาบางรายการท�สงผลกระทบตอความม�นคงของประเทศ ศลธรรมและจรยธรรมของ

สงคม ชวตและ สขอนามยของประชาชน ทรพยสนอนมคาทางประวตศาสตร สตวและพช ศลปวตถ

โบราณ ซ�งประเทศสมาชกไมจาเปนตองนามาลดภาษ แตตองนาสนคาน�นไปใสไวในบญชหน�งเรยกวา

บญชยกเวนท�วไป หรอGeneral Exception List (GE)

ประเทศสมาชกอาเซยนไดพยายามการยกเลกมาตรการจากดทางปรมาณ ท�รวมถงโควตา

และมาตรการท�มใชภาษซ�งความตกลง CEPT กาหนดวาเม�อสนคาชนดใด มการลดภาษลงเหลอรอยละ 20

หรอต�ากวา กตองยกเลกมาตรการจากดปรมาณนาเขาทนทและใหทยอยยกเลกมาตรการท�มใชภาษอ�น ๆ

ภายในเวลา 5 ป อยางไรกคาม การดาเนนการเพ�อยกเลกมาตรการท�มใชภาษไมมความคบหนาเทาท �ควร

เพยงแตมการจดทาฐานขอมลเก�ยวกบมาตรการกดกนทางการคาท�มใชภาษของอาเซยนรายประเทศ มการ

จดหมวดหมของมาตรการเหลาน�น ในข�นตอไปกคอการผลกดนใหยกเลกมาตรการซ�งมลกษณะท�กดกน

การคาโดยตรง

สาหรบสนคาเกษตรกไดมการปรบประสานมาตรการดานสขอนามยพชในสนคาเกษตร

14 ชนด เชน ขาว มะมวง มะพราว ขง กาแฟ เปนตน และไดปรบประสานระดบสงสดของสารตกคางจาก

ยาฆาแมลงในพชผกตางๆ นอกจากน� เพ�อลดอปสรรคและขยายการคาในอาเซยน สาหรบวคซนสตว

อาเซยนยงไดจดพมพชดคมอวคซนสตวท�ประกอบดวย คมอหลกเกณฑการรบรองหองทดสอบวคซนสตว

มาตรฐานวคซนสตว มาตรฐานอาเซยนสาหรบอตสาหกรรมวคซนสตว และกฎระเบยบการจดทะเบยน

วคซนสตวในอาเซยน

ผลของขอตกลงดานการคา

หลงจากการจดต�ง AFTA เปนตนมา การคาระหวางอาเซยนกขยายตวข�นมาก จะมสะดด

บางกเปนชวงท�ประเทศไทยเกดวกฤตการเงนในป พ.ศ. 2540 แตตอมากไดกระเต�องข�น ตารางท� 1 แสดง

ใหเหนวา ในป พ.ศ. 2536 สดสวนการสงออกของไทยไปอาเซยนม เพยงรอยละ 17.6 ของการสงออก

ท�งหมด ในป พ.ศ. 2547 สดสวนการสงออกของไทยไปอาเซยนเพ �มสงข�นเปนรอยละ 22.0 ทาใหเหนวา

การคาระหวางประเทศของไทยกระจายตวมากข�น ไมไดพ�งพาตลาดใดตลาดหน�งเปนการเฉพาะอยางเชน


68

ในอดตท�ตองพ�งตลาดสหรฐอเมรกาและญ�ปน ในสดสวนท�สงมาก ขอตกลงเขตการคาเสรกบอาเซยนจง

เปนบทเรยนท�ด

นอกจากน� ประสบการณจากการทาขอตกลงกบอาเซยนทาใหพบวา การเปดตลาดจะตอง

เกดจากการผลกดนในระดบนโยบาย การเจรจาท�ปลอยใหนกเจรจาซ�งเปนเจาหนาท�ประจาของรฐเปน

ผดาเนนการท�งหมดจะไมไดผลรวดเรวและมปญหาประสทธภาพ

ตารางท� 1 สดสวนการสงออกและการนาเขาของไทย

หนวย: รอยละของการสงออกหรอการนาเขาท�งหมด

ป การสงออก การนาเขา

ญ�ปน สหรฐฯ EU อาเซยน ประเทศอ�นๆ ญ�ปน สหรฐฯ EU อาเซยน ประเทศอ�นๆ

2536 16.9 21.5 17.4 17.6 26.5 30.2 11.6 16.6 12.9 28.7

2538 16.8 17.8 15.1 21.7 28.6 30.6 12.0 16.0 13.3 28.2

2540 15.2 19.4 15.9 21.8 27.7 25.7 13.8 14.1 12.9 33.7

2542 14.1 21.6 16.8 18.6 28.8 24.3 12.8 11.7 15.8 35.3

2544 15.3 20.3 16.2 19.3 29.0 22.3 11.6 12.3 16.2 37.6

2546 14.2 17.0 14.7 20.6 33.5 24.1 9.5 10.0 16.6 39.8

2547 14.0 16.1 14.3 22.0 33.6 23.7 7.6 9.6 16.8 42.3

ท�มา: คานวณจากสถตการคาระหวางประเทศ เผยแพรโดยศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

2) การเปดตลาดการคาดานบรการของ AFTA

ท�ประชมอาเซยนในชวงท�ผานมาไดบรรลขอผกพนในการเปดเสรการคาบรการไว 7

สาขาไดแก Business, 2. Construction, 3. Healthcare, 4. Maritime transport, 5. Telecommunication and

IT,6. Financial setor and 7. Tourism)

ประเดนและสถานะการเจรจาเปดตลาดดานบรการภายใตอาเซยน 1 ลาสดคอไดแบงสาขา

บรการออกเปน 2 sectors คอ

1. สาขาบรการท �เ รงรดการรวมกลม (Priority Services Sectors) คอ Healthcare,

E-ASEAN และ Tourism2

1 Updated after the 37th AEM Meeting, as of 28 September 2005)


69

2. สาขาบ รก ารอ �น (Non-Priority Sectors) ซ�งครอบ คลมทก สาขาบ รการท �

นอกเหนอจาก Priority Sectors

1. สาขาบรการท�เรงรดการรวมกลม (Priority Services Sectors)

ท�ประชมอาเซยนมมตใหกาหนดปเปาหมายของการเปดเสรการคาบรการสาหรบสาขา

บรการท�เรงรดการรวมกลม คอป 2010

• เปาหมายการเปดตลาดการคาบรการแบบขามพรมแดน (Modes 1 and 2) คอยกเลก

ขอจากดท�งหมดภายในป 2006

• เปาหมายการเปดตลาดการจดต�งธรกจ (Mode 3) ไดแบงเปน 3 ชวง:

- ป 2006 = Foreign equity ≥ 49%



ท�งน� ใหม “Flexibility” ไดดวยและตองพจารณาลดขอจากดอ�นๆ ในการจดต�งธรกจ

(Mode 3) ดวย

2. สาขาบรการอ�น (Non-Priority Sectors)

ท�ประชมอาเซยนมมตใหกาหนดปเปาหมายของการเปดเสรการคาบร การสาหรบสาขา

บรการอ�น คอป 2015

• เปาหมายการเปดตลาดการจดต�งธรกจ (Mode 3) ไดแบงเปน 4 ชวง:





ท�งน� ใหม “Flexibility” และ “small carve out” ไดสาหรบบรการท�เปน Sensitive sectors

• จะตองพจารณารายละเอยดหลกเกณฑการลดขอจากดอ�นๆ ในการจดต�งธรกจ

(Mode 3) ดวย

2 Healthcare = Medical and dental, and Health related and social services; E-ASEAN = Computer and related, and

Telecommunications; Tourism = Tourism and travel related


70

2. ขอตกลงเขตการคาเสรไทย-ออสเตรเลย

ขอตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย หรอ Thailand-Australia Free Trade Agreement

(TAFTA) มผลบงคบใชต�งแตวนท� 1 มกราคม พ.ศ. 2548 โดยกาหนดใหไทยและออสเตรเลยเร�มเปดเสร

การคาท�งในดานสนคา การบรการ และการลงทน ระหวางกน รวมท�งรวมมอกนแกไขปญหาอปสรรคทาง

การคาท�มใชภาษ

1) การเปดเสรของ ฝายออสเตรเลย

ออสเตรเลยจะลดภาษเหลอรอยละ 0 ทนทในวนท� 1 มกราคม พ.ศ. 2548 จานวน 5,083

รายการ หรอรอยละ 83.21 ของรายการท�งหมด สวนท�เหลอสนคาอก 786 รายการ หรอรอยละ 12.86 ของ

รายการสนคาท�งหมดจะลดอตราภาษลงเหลอรอยละ 0 ภายใน 5 ป คอภายในป พ.ศ. 2553 ยกเวนสนคา

ออนไหว ไดแก ส�งทอ และเส�อผาจานวน 239 รายการ หรอรอยละ 3.91 ของรายการสนคาท�งหมด จะลด

ภาษเหลอรอยละ 0 ภายใน 10 ป คอป พ.ศ. 2558

นอกจากน� สนคาท�ออสเตรเลยใชมาตรการปกปองพเศษ (Special Safeguards: SSG) ม 2

รายการ ไดแก ทนากระปอง สบปะรดแปรรปและน�าสบปะรด ไดกาหนดเปนโควตาภาษ โดยจะใช

มาตรการน�จนถงป พ.ศ. 2551

2) การเปดเสรของฝายไทย

สนคาท�ไทยลดอตราภาษเหลอ 0% ทนทในวนท� 1 มกราคม พ.ศ. 2548 มจานวน 2,724

รายการ หรอรอยละ 49.48 ของรายการท�งหมด

ภายใน 5 ป (ป พ.ศ. 2552) จะลดอตราภาษของสนคาอก 2,411 รายการ หรอรอยละ

43.80 ของรายการสนคาท�งหมด

ท�เหลอจะทยอยลดอตราภาษต�งแตป พ.ศ. 2548 จนเหลอ 0 ทกรายการภายใน 20 ป (ป

พ.ศ. 2568)

สาหรบสนคาอตสาหกรรมออนไหว จานวน 295 รายการ จะลดภาษเหลอรอยละ 0 ภายใน

10 ป (ป พ.ศ. 2558) เชน ส�งพมพ เหลก สวนสนคาเกษตรออนไหว จานวน 71 รายการ จะลดภาษเหลอรอย

ละ 0 ภายใน 10-15 ป (ป พ.ศ. 2563) เชน สนคาปศสตว (เน�อวว เน�อหม นม เนย) ชา กาแฟ

ไทยจะยกเลกโควตาภาษสนคาเกษตรจานวนหน�ง ซ�งเปนรายการท�ไมมการผลตใน

ออสเตรเลย สวนท�เหลออก 8 สนคา (23 พกดยอย) ไทยไดระบปรมาณใหแกออสเตรเลยเปนการเฉพาะ

(Specific Quota) นอกเหนอจากท�เปดใหสมาช กองคการการคาโลกอ�นๆ โดยมสดสวนประมาณรอยละ 10


71

ของปรมาณโควตาภาษท�ไทยผกพนไวภายใต WTO ในป พ.ศ. 2547 ไดแก มนฝร�ง (สดและแชแขง) เมลด

กาแฟ กาแฟสาเรจรป ชา ขาวโพดเล�ยงสตว และน�าตาล และไดกาหนดอตราเพ�มของโควตาในแตละปรอย

ละ 5 หรอ 10 สาหรบสนคาท�มความออนไหวมาก ไดแก นมสดและนมพรอมด�ม และนมผงขาดมนเนย จะ

เปดโควตาใหเพยงรอ ยละ 4 ของปรมาณโควตาภาษท�ไทยผกพนไวกบองคการการคาโลก ในป พ.ศ. 2547

และกาหนดภาษรอยละ 17 ของปรมาณท�เปดใหในป พ.ศ. 2547 ในอกทก ๆ 5 ป ถดมา พรอมกบทยอยลด

ภาษในโควตาจนเหลอรอยละ 0 ภายใน 15-20 ป

สาหรบสนคาท�ไทยใชมาตรการปกปองพเศษมท�งส�น 23 สนคา ไดแก เน�อววและเน�อ

หม (สด แชเยน แชแขง) เคร�องในววและเคร�องในหม (สด แชเยน แชแขง) เคร�องในสตวอ�นๆ นมและครม

หางนม เนย ไขมนนม เนยแขง (สด ผง แปรรปและไมแปรรป) บตเตอรมลค น�าผ�งธรรมชาต สมแมนดารน

(สดและแหง) องนสด มนฝร�งแปรรป อยางไรกตาม หากมการนาเขาจรงเกนกวาเกณฑท�กาหนดไวในปน�น

ไทยสามารถกลบไปเกบภาษนาเขาเพ�มสงข�นได โดยใชอตราภาษกอนเร�มลดหรออตรา MFN ท�ใชอยอตรา

ใดอตราหน�งท�ต�ากวา ท�งน� ไทยสามารถใชมาตรการน�ไดจนถงป พ.ศ. 2558 และ พ.ศ. 2563

3) การเปดเสรการคาบรการและการลงทน ออสเตรเลยจะเปดใหคนไทยสามารถเขาไปลงทนในธรกจทกประเภทได รอยละ 100

ยกเวน หนงสอพมพ การกระจายเสยง การขนสงทางอากาศ และทาอากาศยาน อยางไรกตาม หากเปนการ

ลงทนท�มขนาดเกน 10 ลานเหรยญออสเตรเลย จะตองขออนญาตจากคณะกรรมการพจารณาการลงทนของ

ตางชาตกอน พรอมกนน� ออสเตรเลยจะอนญาตใหผบรหาร ผจดการ ผเช�ยวชาญ และคสมรสและผตดตาม

เขาไปทางานไดคราวละ 4 ป โดยตออายไดไมเกน 10 ป รวมท�งใหพอครวไทยท�ไดรบประกาศนยบตรของ

กรมพฒนาฝมอแรงงานและมสญญาวาจางงานจากผประกอบการในออสเตรเลยเขาไปทางานไดไมเกน 4

ป พรอมกบยกเลก Labor Market Test หรอ ขอจากดท�กาหนดใหนายจางในออสเตรเลยตองประกาศหาคน

ในประเทศมาสมครเขาทางานกอนเปนเวลา 4 สปดาห หากไมมผใดมาสมครจงจะอนญาตใหวาจางคนงาน

จากตางประเทศได

สวนไทยจะเปดใหออสเตรเลยเขามาลงทนในธรกจซ �งเปนธรกจขนาดใหญท�ใชเงนลงทน

สงเชน ศ นยแสดงสนคานานาชาต หอประชม การกอสรางโครงสรางพ�นฐานสาธารณปโภค

สถาบนอดมศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โรงแรมขนาดใหญ อทยานสตวน�า มารนา และเหมอง

แร โดยใหคนออสเตรเลยถอหนไดไมเกนรอยละ 60 และกาหนดขนาดของพ�นท�และเงนลงทนข�นต�าไว

เปนเง�อนไข พรอมกนน� ไทยจะอนญาตใหนกธรกจออสเตรเลยเขามาทางานในไทยไดเฉพาะตาแหนง

ผบรหาร ผจดการ และผเช�ยวชาญ โดยเขามาทางานไดคราวละ 1 ป ตออายไดไมเกน 5 ป และสามารถใช

บรการ one stop service ได โดยไมจากดวาตองเปนบรษทท�มสนทรพยรวมเกนกวา 30 ลานบาท และนก


72

ธรกจผถอบตร APEC Business Travel Card สามารถเขามาประชมและตดตองานในไทยไดไมเกน 90 วน

โดยไมตองขอใบอนญาตทางาน

4) ความรวมมออยางอ�น

ไทยและออสเตรเลยไดตกลงท�จะรวมมอกนในดานตางๆ เพ�อสงเสรมใหการคาระหวาง

กนมความโปรงใสและคลองตวมากข�น เชน การจดต�งคณะกรรมการดานมาตรการสขอนามยเพ�อแกไข

ปญหาของสนคาท�ตดมาตรการดานสขอนามยพชและสตวในการนาเขาใหลลวงภายใน 2 ป เชน ผล

มงคด ลาไย ล�นจ� ทเรยน เน�อไก กง และปลาสวยงาม เปนตน พรอมท�ง รวมมอกนในดานพธการศลกากร

มาตรการตอบโตการทมตลาด พาณชยอเลกทรอนกส ทรพยสนทางปญญา และนโยบายการแขงขน โดยให

มการแลกเปล�ยนขอมล และการจดฝกอบรมและสมมนาเพ�อแลกเปล�ยนความรระหวางบคลากรของท�งสอง

ประเทศ

ผลของขอตกลง

ขอตกลงกบออสเตรเลยมผลบงคบในวนท� 1 มกราคม พ.ศ . 2548 จงส�นเกนไปท�จะ

ประเมนผลการคา อยางไรกตาม สภาพแวดลอมของขอตกลงกบออสเตรเลยตางจากอาเซยนเน�องจากความ

แตกตาง

ตารางท� 2 การคาระหวางไทยกบออสเตรเลย

มลคา (ลานเหรยญสหรฐ ฯ) สดสวน (รอยละของยอดรวม)

รายการ 2545 2546 2547 2547 2548 2545 2546 2547 2547 2548

(ม.ค.-ต.ค.) (ม.ค.-ต.ค.)

การสงออก 1,641.74 2,159.99 2,468.11 2,039.85 2,638.02 2.41 2.70 2.56 2.57 2.88

การนาเขา 1,493.82 1,567.99 2,198.16 1,709.71 2,819.06 2.33 2.09 2.33 2.19 2.84

ดลการคา 147.93 592.00 269.95 330.14 -181.04



ในระดบการพฒนาประเทศและการเจรจาท�ท�งสองฝายเปดตลาดเสรอยางรวดเรวตางจาก

อาเซยนซ�งเปดอยางคอยเปนคอยไป ตารางท� 2 แสดงใหเหนวาสดสวนการคาขอ งไทยในออสเตรเลยม


73

ระดบต�ามากเพยงไมเกนรอยละ 3 ของการสงออกหรอการนาเขา แตอตราการเพ�มของการสงออกใน 10

เดอนแรกของป พ.ศ. 2548 สงข�นจากชวงเดยวกนในปกอนหนาประมาณรอยละ 29.32 สวนการนาเขา

สงข�นรอยละ 64.89 ทาใหเกดการขาดดลกบออสเตรเลย 181.04 ลานเหรยญสหรฐฯ

3. ขอตกลงเขตการคาเสร ไทย-นวซแลนด

ขอตกลงเขตการคาเสร ไทย-นวซแลนด มผลใชบงคบต�งแตวนท� 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2548

โดยครอบคลมท�งเร�องการเปดตลาดดานการคาสนคา บรการ การลงทน และความรวมมอท�เก�ยวของกบ

การคา

1) การเปดตลาดสนคาของฝายนวซแลนด

นวซแลนดจะลดภาษเหลอรอยละ 0 ต�งแตวนแรกท�ขอตกลงมผลใชบงคบจานวน 5,878

รายการ หรอรอยละ 79 ของรายการท�งหมด

สวนท�เหลออก 697 รายการ หรอรอยละ 9 ของรายการสนคาท�งหมด จะลดอตราภาษลง

เหลอรอยละ 0 ภายใน 5 ป (ป พ.ศ. 2553) ยกเวนสนคาออนไหว ไดแก ส�งทอ เส�อผา และรองเทา จานวน

858 รายการ หรอ รอยละ11 ของรายการสนคาท�งหมด จะลดอตราภาษลงเหลอรอยละ 0 ภายใน 10 ป

(ป พ.ศ. 2558)

นวซแลนดไมมสนคาท�อยภายใตมาตรการปกปองพเศษ (Special Safeguards)

2) การเปดตลาดสนคาของฝายไทย

ไทยจะลดอตราภาษเหลอรอยละ 0 สาหรบสนคาจานวนรอยละ 54 ของจานวนรายการ

ท�งหมด ในทนทท�ความตกลงมผลใชบงคบ

สวนจานวนสนคาอกรอยละ 10 ของจานวนรายการท�งหมดจะทยอยลดภาษใหเหลอรอย

ละ 0 ภายในป พ.ศ. 2553

สาหรบสนคาออนไหวของไทย ไดแก นมและผลตภณฑเน�อวว เน�อหม หวหอมและเมลด

เปนตน จะทยอยลดภาษเหลอรอยละ 0 ในป พ.ศ. 2558-2563

ไทยจะยกเลกโควตาภาษสนคาเกษตร 18 รายการจาก 23 รายการท�ไทยไดผกพนไวใน

องคการการคาโลก สวนท�เหลออก 4 รายการ ไดแก นมพรอมด�ม มนฝร�ง หวหอม และเมลดหวหอม ไทย

ไดระบปรมาณใหแกนวซแลนดเปนการเฉพาะ (Specific Quota) นอกเหนอจากท�กาหนดไวใหประเทศ

สมาชกองคการการคาโลก โดยมสดสวนประมาณรอยละ 10 ของปรมาณท�ไทยผกพนไวในป พ.ศ. 2547

สวนนมผงขาดมนเนยซ�งเปนสนคาออนไหวมากจะไมมการเปดโควตาเพ �มเตมใหแตอยางใดในชวงเวลา

20 ป กอนการเปดเสร


74

สาหรบมาตรการปกปองพเศษ (Special Safeguards) สาหรบสนคาเกษตรท�เปนสนคา

ออนไหวเพ�อใหเกษตรกรภายในประเทศมเวลาปรบตว หากมการนาเขาสนคาดงกลาวเกนปรมาณท�กาหนด

(Trigger Volume) ประเทศผนาเขาสามารถกลบไปข�นภาษท�อตราเดมกอนเร�มลดหรออตรา MFN ในขณะ

น�น โดยใชอตราใดอตราหน�งท�ต�ากวา สาหรบไทยไดมการใชมาตรการปกปองพเศษสาหรบสนคา 41

รายการไดแก เน�อวว เน�อหม เคร�องในสตว นมและครม หางนม เนย ไขมนนม เนยแขง บตเตอรมลค น�าผ�ง

ธรรมชาต สมแมนดารน องนสด และมนฝร�งแปรรป และไทยสามารถใชมาตรการน�ไดจนถงป พ.ศ. 2558

และ พ.ศ. 2563

3) การเปดตลาดการคาบรการและการลงทน

ท�งสองฝายจะเจรจาเปดตลาดการคาบรการภายใน 3 ป หลงความตกลงฯ มผลใชบงคบ

โดยในระหวางท�ยงไมมการเจรจา ท�งสองฝายจะอานวยความสะดวกใหคนไทยและ คนนวซแลนดเดนทาง

ไปทางานและตดตอธรกจในอกประเทศหน�งไดสะดวกย�งข�น โดยนวซแลนดจะอนญาตใหพอครวไทยท�

ไดรบวฒบตรจากกรมพฒนาฝมอแรงงานเขาไปทางานไดคราวละ 3 ป และตออายไดอก 1 ป โดยมสญญา

จางงาน สวนไทยจะอนญาตใหนกธรกจนวซแลนดท �เขามาประชมและตดตองานในไทยสามารถย�นขอ

Multiple Entry Visa ณ สถานทตไทยในตางประเทศได และใหนกธรกจเขามาประชมและตดตองานใน

ไทยไดไมเกน 90 วน รวมท�งใหนกลงทนนวซแลนดใชบรการศนยบรการวซาและใบอนญาตทางานได

โดยไมจากดวาตองเปนบรษทท�มสนทรพยรวมเกนกวา 30 ลานบาท

ในดานการลงทน นวซแลนดจะใหคนไทยเขาไปลงทนในธรกจทกประเภทไดรอยละ 100

ยกเวนประมง และหากเปนการลงทนท�มขนาดเกน 50 ลานเหรยญนวซแลนด จะตองขออนญาตจาก

คณะกรรมการการลงทนตางชาตกอน โดยในอนาคตนวซแลนดจะพจารณาขยายเพดานการลงทนท�ตองขอ

อนญาตจาก 50 ลานเหรยญนวซแลนด เปน 100 ลานเหรยญนวซแลนด

ฝาย ไทยจะเปดเสรการลงทนทางตรงใหคนนวซแลนดลงทนได รอยละ 100 ในธรกจผลต

สนคาบางประเภทโดยเฉพาะธรกจท�รฐบาลมนโยบายสงเสรมการลงทน โดยตองนาเงนมาลงทนไมนอย

กวา 3 ลานบาท อาท ธรกจผลตอปกรณอเลกทรอนกส เคร�องใชไฟฟา ซอฟแวร เคร�องจกร ผลตภณฑ

กระดาษ การแปรรปอาหารท�ใชเทคโนโลยสมยใหม และช�นสวนยานยนต เปนตน นอกจากน� ท�งสองฝาย

จะใหการสงเสรมและคมครองการลงทนระหวางกนโดยมสาระสาคญทานองเดยวกบความตกลงการคาเสร

ไทย-ออสเตรเลย (TAFTA)

4) ความรวมมอทางดานการคา

ท�งสองฝาย จะรวมมอกนในดานการอานวยความสะดวกทางการคาและสนบสนนให

การคาระหวางสองประเทศมความคลองตวย�งข�น เชน พธการดานศลกากร พาณชยอเลกทรอนกส การ

คมครองทรพยสนทางปญญา นโยบายการแขงขน โดยจะมการแลกเปล�ยนขอมลการคาระหวางกน การจด


75

อบรมและสมมนาทางวชาการเพ�อแลกเปล�ยนความรระหวางบคลากรท�งสองประเทศ จะจดต�ง

คณะกรรมการดานมาตรการสขอนามยข�น เพ�อแกไขปญหามาตรการสขอนามยพชและสตวท�เขมงวดของ

นวซแลนด ซ�งเปนอปสรรคในการสงออกสนคาผก ผลไม และเน�อสตวของไทย


ขอตกลงมผลบงคบต�งแต 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 จงเปนชวงท�ส�นมากสาหรบการ

ประเมนผล นอกจากน� การคากบนวซแลนดกมสดสวนท�ต�ากวาออสเตรเลยมาก ในป พ.ศ. 2547 สดสวน

การสงออกของไทยไปนวซแลนดคดเปนรอยละ 0.34 ของการสงออกท�งหมด และสดสวนการนาเขาคด

เปนรอยละ 0.25 เทาน�น

ตารางท� 3 การคาระหวางไทยกบนวซแลนด

มลคา (ลานเหรยญสหรฐฯ) สดสวน (รอยละของยอดรวม)

รายการ 2545 2546 2547 2547 2548 2545 2546 2547 2547 2548

(ม.ค.-ต.ค.) (ม.ค.-ต.ค.)

การสงออก 205.27 265.75 329.91 257.14 426.41 0.30 0.33 0.34 0.32 0.47

การนาเขา 187.85 209.39 236.72 191.14 204.41 0.29 0.28 0.25 0.24 0.21

ดลการคา 17.41 56.36 93.18 66.01 221.99



4. ขอตกลง Early Harvest กบจน

อาเซยนกบจนไดเปดเจรจาการคาเสร แตระดบผนาของสองประเทศไดพบกนในเดอน

เมษายน พ.ศ. 2546 และเหนชอบใหมการเรงลดภาษ เฉพาะผกกบผลไมระหวางกนโดยแยกเปนสวนของ

Early Harvest ของความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-จน หลงจากน�น กระทรวงพาณชยของไทยและจนได

เจรจากนจนประสบผลเม�อวนท� 18 มถนายน 2546 ท�งสองประเทศไดรวมลงนามในความตกลงเรงลดภาษ

สนคาผกและผลไมระหวางไทย -จน (Agreement between the Government of the People’s Republic of

China and the Government of the Kingdom of Thailand on Accelerated Tariff elimination under the Early

Harvest Programme of the Framework Agreement on Comprehensive Economic Cooperation between

ASEAN and China) ณ กรงปกก�ง สาธารณรฐประชาชนจน


76

การเปดตลาดมรปแบบดงน �

1) ท�งสองประเทศลดภาษสนคาผกและผลไม พกดศลกากรตอนท� 07 ถง 08 ลงทนทให

เหลอ 0 % ต�งแตวนท� 1 ตลาคม 2546 รวมท�งส�น 116 รายการตามพกด 6 หลก

2) กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา กาหนดใหใชหลก Wholly obtains โดยเปนสนคาท�

เพาะปลก และเกบเก�ยวในประเทศท�งสองเทาน�นท�จะไดสทธพเศษน�


ในระยะ 10 เดอนแรกของป พ.ศ. 2548 ไทยสงผกและผลไมออกไปจนมลคา 14,708.60

ลานบาท สงข�นรอยละ 28.40 เม�อเทยบกบชวงเดยวกนในป พ.ศ. 2547 ในดานการนาเขาผกและผลไมได

นาเขา 5,330.85 ลานบาท เพ�มข�นรอยละ 12.17 เม�อเทยบกบชวงเดยวกนในป พ.ศ. 2547 ในระยะเดยวกนน�

ไทยนาเขารวมทกอยางจากจนเพ�มข�นรอยละ 37.61 แสดงวาผลของขอตกลงไทยไดเปรยบการคา

…………………………………………………….

ชิลีเล่ม 2 บทที่ 2thaifta.com/trade/study/cl2_chap2.pdf · @ % h ! 5 2...

Documents

Transcript of ชิลีเล่ม 2 บทที่ 2thaifta.com/trade/study/cl2_chap2.pdf · @ % h ! 5 2...