25

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 1 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด โปรดอานบตรคาสง แลวปฏบตตามคาสงตอไปน

1. ใหนกเรยนอานและศกษาประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสดจากบตรเนอหาใหเขาใจ และสรปเนอหา โดยเขยนลงในสมดแบบฝกหด

2. ทาแบบฝกในบตรกจกรรม

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลวใหชวยกนเกบบตรเขาซองใหเรยบรอย กอนทจะยายไปเรยนทศนยอนตอไป

26

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 1 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด บรรพบรษของเราแตโบราณไดคดนาใบตองใบไมมาหอขนมทาอาหารตางๆ ใชในชวตประจาวน ตลอดจนคดประดดประดอยใหมรปรางรปทรงสวยงามขน ยงในงานพธตามประเพณไทย เชน การทาบญตางๆแลวยงทาพถพถนแสดงฝมออวดกนใหนาชนชมยนด เปนการยากทจะตอบคาถามทวางานใบตองมมาแตสมยใด ใครเปนผรเรม และสบทอดมรดกทางวฒนธรรมแขนงน แมแตศาสตราจารยพระยาอนมานราชธนผรอบรทางดานศลปะ ประเพณไทยและสากล ทานยงมอาจจะบอกแนชดลงไปวาเกดขนเมอใด ใครคดใครสอนตอๆมา เพยงแตอางหลกฐานทปรากฏในพระราชนพนธ เรอง พระราชพธ 12 เดอน ตอนทวาดวย ลอยประทปกลาววา “การลอยพระประทป ลอยกระทงนเปนงานนกขตฤกษทรนเรงของชนทวไปทงปวง ไมเฉพาะเปนการหลวง แตจะนบเปนพระราชพธอยางใดกไมไดดวย ไมไดมพธสงฆพธพราหมณอนใดเกยวของกน เนองในการลอยพระประทปนนเวนแตจะเขาใจตรงกนวา ตรงกบคาวาลอยโคมลงนา แตควรนบวาเปนประเพณซงมมาในแผนดนสยามแตโบราณตงแตพระนครยงอยฝายเหนอ” ตอไปทรงอางถงนางนพมาศซงมยศเปนทาวศรจฬาลกษณ พระสนมเอกแตครงพระเจาอรณมหาราช คอ พระรวงซงเปนพระเจาแผนดนสยาม มกรงสโขทยเปนราชธาน ทาวศรจฬาลกษณไดคดตกแตงโคมลอยใหงานประหลาดกวาโคมพระสนมทงปวง ไดเลอกผกาเกสรสตางๆ เปนรปดอกไมซอนสสลบใหเปนลวดลายแลวเอาผลพฤกษาลดาชาตมาแกะสลกเปนรปมยระคณานกวหคหงส ใหจบจกเกสรบปผาชาตอยตามกลบดอกกมท เปนระเบยบเรยบเรยงวจตรไปดวยสยอมสดสวยควรทอดทศนายงนก ทงเสยบแซมเทยนธปและประทปนามนเปรยงเจอดวยไขขอพระโค

27

ดวยหลกอนนแสดงชดวาบรรพบรษของเรามศลปะการประดษฐดอกไม ใบไม ผลไม และวสดตางๆ มากอนหนาน คอ กอนสโขทยเปนราชธาน แตไมมผใดไดเขยนไวเปนหลกฐานใหอนชนรนหลงไดสบคน ในสมยรตนโกสนทร สมเดจกรมพระยาดารงราชานภาพ ทรงเลาวา เจาคณตาน ธดาเจาพระยามหาเสนา (บนนาค) ซงเปนเจาจอมในรชกาลท 1 และเปนพระมารดาของกรมหมนสรนทรรกษ เปนชางดอกไมมชอเสยงมากในสมยนน (ราวพ.ศ. 2359) เมอประมาณ 120 ป มาน ทงกอนสมยรชกาลท 5 และในรชกาลท 5 มเจานายหลายพระองครวมทงบรวารทมฝมอในการประดษฐดอกไม รอยกรองมาลย ตาขายวมาน เครองแขวนดอกไมสด พานดอกไม ตลอดจนนาวสดอนๆ เชน ขผงมาประดษฐเปนดอกไมเทยม เลยนแบบดอกไมสด แตไมมใครกลาวเฉพาะถงงานใบตองไวเลย คงมใชเฉพาะเปนสวนประกอบของดอกไม และเปนภาชนะใสขนม-อาหารเทานน ในงานชมนแมบานครงท 10 พ.ศ. 2511 วทยาลยครสวนดสตเปนผจดการและเชญอาจารยเยอน ภาณทต มาแสดงการเยบใบตองเปนภาชนะตางๆ มากมาย เชน กระทงดอกไม แจกนดอกไม ชาม กระปก กระถางธป เชงเทยน ถาดใสผกเครองจม เปนตน นบเปนงานใบตองทสวยงามวจตร

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

สถานศกษาตางๆ รวมทงหนวยงานเอกชน ตางกตนตวกนมากในเรองงานใบตอง อนเนองมาจากผลการจดนทรรศการของวทยาลยครสวนดสต การทองเทยงแหงประเทศไทยเคยขอความรวมมอใหวทยาลยครสวนดสตไปจดแสดงนทรรศการงานใบตองและงานแกะสลก ในงานเทศกาลเทยวเมองไทยทจดขนทพระราชวงสวนอมพร เมอปพทธศกราช 2524 จนเปนทประทบใจทงชาวไทยและชาวตางประเทศ นบวาเปนมหากศลอนยงใหญทเราเกดมาในผนแผนดนไทยอนอดมสมบรณ มพระพทธศาสนาประจาชาต และมพระมหากษตรยเปนประมขมาหลายยคหลายสมย จนถงปจจบนทกๆ พระองคทรงพระปรชาสามารถดวยพระบารม

28

ปกเกลาปกกระหมอม เหลาทวยราษฎรจงดาเนนชวตมาดวยความสงบสขและเหนไดชดวา บอ เกดแ ห งศลปวฒนธรรมท กแขนงของไทย เราคอสถาบนศาสนา และสถาบนพระมหากษตรย โดยเฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทกพระองคไดทรงทานบารงศาสนาและศลปวฒนธรรมใหเจรญวฒนามาโดยตลอด บรรดาพระมเหส พระเทวเจาจอม และขาราชบรวารตางๆ ถวายใหทรงเปนเครองสกการะพระรตนตรยเมอมพระราชพธตางๆ และพระราชทานแกแขกเมอง เชน พานเมยงขนหมากทนางนพมาศประดษฐขน ดงนนจงพอสรปไดวา งานดอกไมใบตองไดมกาเนดขนภายในพระบรมมหาราชวง ตอมาจงไดถกนาออกมาเผยแพรในหมประชาชนโดยเสนาบดผใหญทประสงคจะใหลกหลานมศลปวทยาจรยามารยาท จงนาตวลกหลานเขาไปมอบใหเจานายฝายในฝกอบรม สดแตจะคนเคยกบพระองคใด เมอมความรความชานาญกขอทลลานาตวลกหลานออกมาอยบาน มเหยามเรอน เมอบานใดมงานใด เชนงานมงคลสมรส งานอปสมบทโกนจก ทาบญอายหรองานศพตางๆ กไดโอกาสแสดงฝมออวดกน วฒนธรรมตางๆ จงไดเผยแพรออกมาสประชาชนอกตอหนง ปจจบนนคณะรฐบาลและสานกวฒนธรรมแหงชาตไดตระหนกถงความสาคญของวฒนธรรมไทยทกแขนง ไดกาหนดเปนแนวนโยบายและอยในแผนการศกษาแหงชาตทจะมงหวงใหเยาวชนไดภาคภมใจในศลปวฒนธรรมของชาต ซงงานใบตองกเปนเอกลกษณอนนาภาคภมยง แหลงขอมล ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด. (ออนไลน). (2554). สบคนจาก https://penvadeenn05.

files.wordpress.com/ [12 กมภาพนธ 2557] ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

29

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 1 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด คาชแจง ใหนกเรยนชวยกนสรปองคความรลงในแผนผงความตด (Mind Mapping) ตอไปน (คะแนนเตม 5 คะแนน)

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว ใหตรวจดเฉลยดานหลงบตร

พระราชพธ 12 เดอน

ประวตงานใบตอง

พระสนมเอก ของพระรวง

งานใดทมความเกยวของกบใบตอง

บคคลทเปนผมชอเสยงในการประดษฐใบตอง

30

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 1 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

พระราชพธ 12 เดอน

ประวตงานใบตอง

ทาวศรจฬาลกษณ

พระสนมเอก ของพระรวง

ประเพณ ลอยกระทง

งานใดทมความเกยวของกบใบตอง

งานบายศร

บคคลทเปนผมชอเสยงในการประดษฐใบตอง

เจาคณตาน ธดาเจาพระยามหาเสนา

(บนนาค)

การลอยพระประทป (ลอยกระทง)

31

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 2 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ความหมายของงานใบตองดอกไมสด โปรดอานบตรคาสง แลวปฏบตตามคาสงตอไปน

1. ใหนกเรยนอานและอานเนอหาเกยวกบความหายของงานใบตองดอกไมสดจากบตรเนอหาใหเขาใจ และสรปเนอหา โดยเขยนลงในสมดแบบฝกหด

2. ทาแบบฝกในบตรกจกรรม

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลวใหชวยกนเกบบตรเขาซองใหเรยบรอย กอนทจะยายไปเรยนทศนยอนตอไป

32

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 2 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ความหมายของงานใบตองดอกไมสด กระทงดอกไม หมายถง ภาชนะททาจากใบตอง โดยการนาใบตองมาพบเปลยนแปลงรปทรงแลวนามาเยบตดกน ประกอบเปนตวกระทง ภายในตวกระทงประดษฐดอกขาตกแตง ทาฝากรวยปด โดยการนาใบตองมาพบกลบเยบเปนกรวยจบปดตวกระทง วางบนธปเทยนแพ และนาไปวางบนพานซงตกแตงดวยงานใบตองดอกไมสด

ธปเทยนแพ หมายถง การนาธปเทยนแพทมความยาวเทากนมามดรวมกนเปนชน นยมสชน โดยวางธปใหอยดานบน ตรงและมดตดกนในแนวซอนกนสชน ธปสองชน ชนละ 5 ดอก อยบนชนเทยนสองชน ชนละ 5 เลม อยชนลาง มดตกแตงดวยรบบน หรอมาลยดอกไมสด ใชรองรบกระทงดอกไม

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

ทมา : ภาพถายนกเรยนทากระทงดอกไม (ธนดา ตนทอง. พฤศจกายน, 2556.)

33

กระทงดอกไมธปเทยนแพ หมายถง ภาชนะททาจากใบตอง โดยการนาใบตองมาพบกลบเปลยนแปลงรปทรง แลวนามาเยบตอกนประกอบเปนตวกระทง ทาฝากรวยปด โดยการนาใบตองมามวนเปนรปทรงกรวย หรอนาใบตองมาพบเยบเปนรปทรงกรวยจบ ภายในตวกระทงปกดอกไมตกแตง วางธปเทยนแพ แลวนาไปวางบนพานซงตกแตงดวยงานใบตองดอกไมสด

พานของหมน หมายถง พานใสสนสอดทองหมน โดยการนากลบดอกไมมาตดแตงรปราง และนาใบตองมาพบเปลยนแปลงรปทรง แลวนามาเยบตดกบแบบใบตองรปรางตาง ๆ เชน รปรางกลบบว กลบกนก ตกแตงดวยมาลย เฟอง ตาขาย และอบะ รองรบตลบสนสอดทองหมน

บายศร หมายถง การนาใบตองมาพบกลบเปลยนรปทรงเปน

นว หรอเปนกาบ หรอเปนเกรด เขาตวเรยงซอนกนเปนชดและมกรวยใบตองวางตรงกลาง มลกษณะเปนยอดแหลม จดลงในชามหรอพาน หรอภาชนะอน ตกแตงดวยดอกไมทมชอเปนมงคล

แหลงขอมล ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด. (2554). สบคนจาก https://penvadeenn05.files.wordpress.com/ [12 กมภาพนธ 2557]

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

34

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 2 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ความหมายของงานใบตองดอกไมสด

คาชแจง ใหนกเรยนทาแผนภมความคด เรอง ความหมายของงานใบตองดอกไมสด ตอไปนใหสมบรณ (คะแนนเตม 10 คะแนน ขอ 2 คะแนนเตม 1 คะแนน ขอ 1,3,4 ขอละ 3 คะแนน)

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว ใหตรวจดเฉลยดานหลงบตร

ความหมายของงานใบตองดอกไมสด

...............................................

...............................................

...............................................

1. กระทงดอกไมธปเทยนแพ

2. ธปเทยนแพ 3. พานของหมน

4. บายศร

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

35

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 2 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

ความหมายของงานใบตองดอกไมสด

ภาชนะททาจากใบตอง นาใบตองมาพบกลบเปลยนแปลงรปทรง แลวนามาเยบตอกนประกอบเปนตวกระทง ภายในตวกระทงประดษฐดอกขาตกแตง ทากรวยฝาผด โดยการนาใบตองมามวนเปนรปกรวยปดตวกระทงวางบนธปเทยนแพ

1. กระทงดอกไมธปเทยนแพ

2. ธปเทยนแพ 3. พานของหมน

4. บายศร

การนาใบตองมาพบกลบ เปลยนรปทรงเปนนว เขาตวเรยงซอนกนเปนชด และมกรวยใบตองวางตรงกลาง

มลกษณะเปนยอดแหลมจดลงพาน ตกแตงดวยดอกไมทมชอเปนมงคล

การธปเทยนแพทมความยาวเทากน มามดรวมกนเปนชน โดยวางธปใหอยดานบน ตรงและมดตดกนในแนวซอนกนสชน ตกแตงดวยมาลยดอกไมสด

ใชรองรบกระทงดอกไม

พานใสสนสอดทองหมนโดยการนากลบดอกไมมาตดแตงรปรางแลวนามาเยบ ตดกบแบบใบตองรปรางตางๆ เชน รปรางกลบบว กลบกนก ตกแตงดวยมาลย เฟอง ตาขาย และอบะ รองรบ

ตลบสนสอดทองหมน

36

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 3 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ประเภทของงานใบตองดอกไมสด โปรดอานบตรคาสง แลวปฏบตตามคาสงตอไปน

1. ใหนกเรยนอานและอานเนอหาเกยวกบประเภทของงานใบตองดอกไมสดใหเขาใจ และสรปใจความสาคญ

2. ทาแบบฝกในบตรกจกรรมลงในสมดแบบฝกหด

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลวใหชวยกนเกบบตรเขาซองใหเรยบรอย กอนทจะยายไปเรยนทศนยอนตอไป

37

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 3 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง ประเภทของงานใบตองดอกไมสด งานใบตองสามารถแบงประเภทตามลกษณะการนาไปใชงานไดดงน

1. ประเภทใชหอหรอบรรจอาหาร ใบตองประเภทนจะพบเหนไดโดยทวไปในชวตประจาวน ในยคหนงใบตองไมไดรบ

ความนยม เนองจากความทนสมยและความสะดวกของพลาสตก แตปจจบนไดมการรณรงคใหลดใชพลาสตก จงมการนาใบตองกลบมาใชในชวตประจาวนอกครง งานใบตองประเภทใชหอหรอบรรจอาหารไดแก การหอแบบตางๆ กระทง ถาดและกระเชา

1.1 การหอขนมและอาหาร เชน การหอสวม หอทรงเตย และหอทรงสง ซงสามารถนาไปใชบรรจอาหารแหง เชน การหอขาวเหนยวหนาตางๆ ขนมใสไส หอหมกเปนตน

1.2 กระทงใสขนมและอาหาร เชน กระทงมมเดยว กระทงสองมม กระทงสมม เราสามารถนามาหออาหารประเภทของแหง หรอของแหงทมนาขลกขลก ไดแก ขนมกลวย ขนมตาล ขนมตมแดงตมขาว

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

38

1.3 ถาดใบตอง ซงสามารถประดษฐเปนถาดไดหลายรปแบบ เชนถาดรปกลม ถาดรปร ถาดรปหวใจ เปนตน โดยเยบแบบตางๆ เชน ลายเลบครฑ ลายกลบผกา หรอลายผเสอ เปนตน

1.4 กระเชาใบตอง สวนมากพบในโอกาสพเศษ ใชสาหรบบรรจขนมไทย เพอ

นาไปกราบผใหญทเคารพ เชน กระเชาแบบมหใสขนมไทยชนดตางๆ ตกแตงดวยดอกไมสด สวยงาม เปนตน

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

39

2. ประเภทกระทงดอกไมธปเทยนแพ กระทงดอกไมมหลายรปแบบ ซงในแตละรปแบบผประดษฐพยายามพฒนาและ

สรางสรรคไดอยางสวยงาม กระทงทกๆแบบสามารถนาไปใชไดหลายโอกาส เชน - ใชเปนเครองสกการบชาพระรตนตรย - ใชเปนเครองสกการบชาพระมหากษตรยและพระราชวงศ - นาไปกราบลาอปสมบท - กราบพอแม ครอาจารย - ขอขมาลาโทษ - ชดขนหมาก เปนตน

3. ประเภทกระทงลอย กระทงลอย คอ ภาชนะสาหรบใสดอกไม ธป เทยน สงของทลอยนาได สวนใหญ

ประดษฐจากใบตอง ซงใชในเทศกาลวนลอยกระทง คอในวนเพญ เดอน 12 ตามความเชอวา การลอยกระทงเพอเปนการขอขมาแมพระแมคงคา เพราะไดอาศยนาเพอดมกน และใชในชวตประจาวน

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

40

4. พานบายศร

พานบายศร คอ ภาชนะทตกแตงสวยงามเปนพเศษ เพอเปนสารบใสอาหารคาว-หวาน ในพธสงเวยบชา และพธทาขวญตางๆ ทงพระราชพธและพธของราษฎร แหลงขอมล ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด. (2554). สบคนจาก https://penvadeenn05.files.wordpress.com/ [12 กมภาพนธ 2557]

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

41

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 3 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

ความหมายของงานใบตองดอกไมสด

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (5 คะแนน) 1. งานใบตองสามารถแบงประเภทตามลกษณะการนาไปใชงานไดกประเภท อะไรบาง ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 2. ทาไมปจจบนจงไดมการรณรงคใหลดใชพลาสตก ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 3. กระเชาใบตองสวนมากมกพบในโอกาสพเศษใด ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 4. ประโยชนของกระทงดอกไมธปเทยนแพ ใชทาอะไร ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 5. ตามความเชอของประเพณโบราณ ลอยกระทงเพออะไร ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว ใหตรวจดเฉลยดานหลงบตร

42

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 3 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง 1. งานใบตองสามารถแบงประเภทตามลกษณะการนาไปใชงานไดกประเภท อะไรบาง ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 2. ทาไมปจจบนจงไดมการรณรงคใหลดใชพลาสตก ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 3. กระเชาใบตองสวนมากมกพบในโอกาสพเศษใด ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 4. ประโยชนของกระทงดอกไมธปเทยนแพ ใชทาอะไร ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 5. ตามความเชอของประเพณโบราณ ลอยกระทงเพออะไร ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

ม 4 ประเภท ดงน 1. ประเภทใชหอหรอบรรจอาหาร 2. ประเภทกระทงดอกไมธปเทยนแพ 3. ประเภทกระทงลอย 4. ประเภทบายศร

อยในดลยพนจของครผสอน

อยในดลยพนจของครผสอน

1. ใชเปนเครองสกการบชาพระรตนตรย 2. ใชเปนเครองสกการบชาพระมหากษตรยและพระราชวงศ

3. นาไปกราบลาอปสมบท 4. กราบพอแม ครอาจารย

5. ขอขขมาลาโทษ 6. ชดขนหมาก

เพอขอขมาพระแมคงคา เพราะไดอาศยนาดมกน และใชในชวตประจาวน

43

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 4 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง คณคาของงานใบตองดอกไมสด โปรดอานบตรคาสง แลวปฏบตตามคาสงตอไปน

1. ใหนกเรยนอานและอานเนอหาเกยวกบคณคาของงานใบตองดอกไมสดใหเขาใจ และสรปโดยยอ โดยเขยนลงในสมดแบบฝกหด

2. ทาแบบฝกจากบตรกจกรรมลงในสมดแบบฝกหด

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลวใหชวยกนเกบบตรเขาซองใหเรยบรอย กอนทจะยายไปเรยนทศนยอนตอไป

44

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 4 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

คณคาของงานใบตองดอกไมสด งานประดษฐจากใบตองดอกไมสด เปนเอกลกษณทางวฒนธรรมทแสดงถงความละเอยดออนสวยงาม ซงเปนภมปญญาของเยาวชนไทยสมยกอน ทไดรจกประดดประดอยวสดธรรมชาตมาใชเปนภาชนหอหมอาหารไดอยางวจตรสวยงามเรยบงาย ความสาคญและคณคาเหลานนไดแก

1. คณคาทางวฒนธรรมและสงคม ใบตองกบวถชวตของคนไทยเปนของคกน ตงแตสมยโบราณมาจนถงปจจบน ซงอาจกลาวไดวา ตนกลวยถอเปนไมมงคลในการประกอบพธและประเพณไทยหลายๆ อยาง โดยเฉพาะงานศลปะจากกระทง บายศร พานขนหมาก พานขนหมน เปนตน การประดษฐงานใบตองแตละอยางลวนงดงาม ประณต ซงแสดงถงความเปนชนชาตทมจตใจงดงามละเอยดออน ความสามารถของคนไทยไมมชาตใดในโลกเหมอน ซงสมควรทเยาวชนรนหลงจะถอเปนหนาททควรหวงแหน และรกษาไวเปนศลปวฒนธรรมประจาชาตสบไป

2. คณคาทางเศรษฐกจ งานประดษฐจากใบตองสามารถสรางรายไดใหแกผทมความสามารถทางดานน ไมวาจะเปนการนาไปประกอบอาชพถาวร หรออาชพเสรม เชน การจดทาบายศร การประดษฐกระทงลอย กระทงดอกไม การทาพานตางๆ ในงานมงคลสมรส

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

ทมา : ภาพถายงานใบตอง(ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557.)

45

3. คณคาทางจตใจ นอกจากมคณคาทางวฒนธรรมและสงคม คณคาทางเศรษฐกจ ผลพลอยไดทเกดจากงานประดษฐใบตอง คอ คณคาทางจตใจ ซงในขณะทปฏบตงานนนยอมเกดความเพลดเพลนซงเปนการฝกสมาธในการทางาน ทาใหผททางานดานนมจตใจทเยอกเยน สขม นอกจากจะเกดความภาคภมใจในผลงานทสาเรจ และยงเปนการชวยดารงไวซงเอกลกษณความเปนไทยไดเปนอยางด

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557) ประโยชนของงานใบตอง

1. ประโยชนในชวตประจาวน ในชวตประจาวนคนไทยนน มการนาใบตองมาหอขนม อาหารตางๆ เชน การหอ

ขนมทรงสง หอขนมทรงเตย หอขาวตมมด หอขนมสอดไส ฯลฯ นอกจาจะไดรบความสะดวกในการหยบและยงชวยใหอาหารและขนมบางอยางมกลนชวนนารบประทาน

1.1 ใชใสอาหาร หออาหาร หอขนม หอของ หอผก และหอดอกไมชวยใหสดทนนาน 1.2 ชวยใหขนมและอาหารสสวยและมกลนหอมชวนรบประทาน

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

46

2. ประโยชนในโอกาสพเศษ 2.1 งานวนสาคญ ประดษฐภาชนะใสดอกไม ขนม และผลไม หรอใสอาหารนาไป

ใหบคคลทซงเปนทเคารพนบถอในวนคลายวนเกด วนปใหม วนขนบานใหม วนเยยมไข วนประสบความสาเรจ วนฉลองโชคชย ภาชนะทประดษฐจากใบตองจะเปนสอแสดงออกซงความรสกลกซงแหงจตใจทผใหบรรจงประดษฐ ผรบยอมซาบซง และชนชมในไมตรจตรวมทงภมใจในศลปวฒนธรรมประจาชาตดวย

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557) 2.2 งานประเพณ ชาวไทยนยมประดษฐผลงานใบตองดอกไมสดแบบประณตศลป

ใชในงานประเพฯ เชน ขนหมาก ขนสนสอด พานรบนาสงข บายศร ใชในงานแตงงาน งานลอยกระทง พธยกเสาเอก ตงศาลไหวคร ฯลฯ ซงลวนแตเปนประเพณทงดงามชองชาวไทยทควรจะฟนฟและรกษาไว

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

47

2.3 งานพธทางศาสนา ใบตองถอไดวาเปนใบไมมงคลนามาประดษฐงานประณตศลปในงานพธทางศาสนา เชน พานดอกไมธปเทยน กระทงดอกไม แตงเทยนพรรษา กระถางธปเชงเทยน กระทงสงฆทาน กระทงสลากภตร พานรบนาพระพทธมนต เปนตน

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

3. สรางสรรคศลปะมรดกชาต การนาใบตองมาประดษฐเปนสงสวยงาม ยอมนามาซงความเพลดเพลน ความสบ

รมเยนแหงจตใจ เพราะถาจตใจมสมาธกเกดจตนาการ ผทางานใบตองจะเปนผมอารมณด คดแตสงทดงาม อนนามาซงความประพฤตชอบ ไมเปนภยแกตนเองและสงคม ยงไปกวานนคอ ชวยสรางสรรคสงคมใหมแตความดงาม

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

48

4. ชวยใหจตใจสงบรมเยน ผลจากงานใบตองดอกไมสดเปนงานประณตศลป เปนศลปะมรดกแขนงหนงทบง

บอกถงความเปนไทย เพราะมเอกลกษณเฉพาะตว มความละเอยด ประณต ออนโยน มระเบยบ มความสงางาม มความงามแบบวจตรพสดาร ไมมชาตใดในโลกเหมอน

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557)

5. เปนอาชพหลกและอาชพรอง ถามใจรกงานดานน และมงานอนเปนหลกอยกใชเปนอาชพเสรมหรออาชพรอง

ชวยเพมรายไดใหแกครอบครวหรอถามใจรกมากๆ กใชเปนอาชพหลกได

ทมา : ภาพถายงานใบตอง (ธนดา ตนทอง. กมภาพนธ, 2557) แหลงขอมล ประวตความเปนมาของงานใบตองดอกไมสด. (2554). สบคนจาก https://penvadeenn05.files.wordpress.com/ [12 กมภาพนธ 2557]

49

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 4 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

คณคาของงานใบตองดอกไมสด

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนขอความเรอง คณคาและประโยชนของงานใบตองดอกไมสด ประโยชน การประยกตใชในชวตประจาวน ลงในแผนภมตอไปนใหสมบรณ (5 คะแนน)

เมอทากจกรรมเสรจเรยบรอยแลว ใหตรวจดเฉลยดานหลงบตร

คณคาของงานใบตอง ดอกไมสด

ประโยชนและการประยกตใช

ในชวตประจาวน

50

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 4 เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

คณคาของงานใบตอง ดอกไมสด

วฒนธรรมและสงคม

ทางจตใจ

ดานเศรษฐกจ

ประโยชนใชในชวตประจาวน

ประโยชนในโอกาสพเศษ 1. งานวนสาคญ 2. งานประเพณนยม 3. งานประเพณทางศาสนา

สรางสรรคศลปะมรดกของชาต ชวยใหจตใจสงบรมเยน

เปนอาชพหลกและอาชพรอง

พธกรรมทางศาสนา

งานประเพณ

ประโยชนและการประยกตใช

ในชวตประจาวน

51

หนวยท 3 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศนยท 5 (ศนยสารอง) เรอง ความรพนฐานงานใบตอง

เรอง คณคาของงานใบตองดอกไมสด โปรดอานบตรคาสง แลวปฏบตตามคาสงตอไปน

1. ใหนกเรยนวาดภาพระบายสเกยวกบงานใบตองดอกไมสด และเขยนประโยชนของงานใบตองดอกไมสดลงในใบงานทครเตรยมไว

2. ใชดนสอสทครเตรยมไวระบายสใหสวยงาม

ใหนกเรยนหยดกจกรรมทนทเมอมกลมอนยายศนยแลวไปศกษาศนยใหม

52

ประโยชนของงานใบตองดอกไมสด

1. ......................................................................................................................... 2. ......................................................................................................................... 3. ......................................................................................................................... 4. ......................................................................................................................... 5. .........................................................................................................................

วาดภาพระบายสเกยวกบงานใบตองดอกไมสดและเขยนประโยชนชองงานใบตองดอกไมสด