คํานํา · 2017-03-14 · ความหมายการพัฒนาตนเอง 2-14 ความสําคัญของการพัฒนาตนเอง
คํานํา · 2...
Transcript of คํานํา · 2...
![Page 1: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/2.jpg)
คานา
เอกสารเลมน จดทาขนเพอรวบรวมผลงานนวตกรรมสาธารณสข ทไดรบการ
คดเลอกในระดบอาเภอและนาเสนอในการแสดงผลงานนวตกรรมสาธารณสขระดบจงหวด
ป 2553 หนวยงานทไดมการพฒนาผลงานนวตกรรมประกอบดวย หนวยบรการปฐมภม
โรงพยาบาลชมชน และโรงพยาบาลทวไป ในจงหวดพะเยา คณะผจดทา ตองขออภยตอ
เจาของผลงานบางทานทเรองของทานจาเปนตองถกปรบใหกระชบขน โดยคณะผจดทาได
พยายามคงประเดนทสาคญอยางเตมท
สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา ขอขอบพระคณเจาของผลงานทกทานท
อนญาตใหมการเผยแพรผลงานนวตกรรม และหวงเปนอยางยงวา เอกสารผลงาน
นวตกรรมสาธารณสขจงหวดพะเยาฉบบน จะเปนประโยชนแกหนวยงานทเกยวของและ
ผสนใจ ในการนาไปใชพฒนางานสาธารณสข ใหกาวหนายงขนไป
( นางอารย ตนบรรจง )
นายแพทยสาธารณสขจงหวดพะเยา
![Page 3: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/3.jpg)
สารบญ
หนา
ตะเกยงสมนไพรไลยง 1
การพฒนาเครอขายพชตยง “อ.ส.ล.ย” 5
กระบวนการพฒนาการคดกรองสขภาพประชาชน 8
กระบวนการปองกนการเกดโรคเบาหวานและความดนโลหตสง 11
การพฒนางานสาธารณสขชายแดน ไทย-ลาว อาเภอภซาง 14
เซยมซสขภาพ 18
แสตมปเตอนใจ ขจดภยไขเลอดออก 21
การมสวนรวมของประชาชนบานตนใตในการปองกนปญหาไขเลอดออก 24
ขาเทยมในเดกพการขาขาดแตกาเนด 26
การจดทาแบบประเมนผปวยจตเวชเพอใชในการตดตามดแล
ผปวยในชมชน (Psychomonitor) 29
ไซรงคสามส เตานมดเพอลกรก 33
รถเขนฟนฟสภาพ 36
การลดความเจบปวดจากการทาแผล ดวยภมปญญาพนบาน 38
ดแลหวใจสกนด ชวตเปนสข 40
กระบวนการพฒนารปแบบการดแลสขภาพผสงอายดวยตนเอง
ตาบลหนองหลม 43
อสม.หมอฟน...ฉนทาได 45
รปแบบการใหบรการ ลด ละ เลกบหร ใน
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล 48
กระบวนการเสรมสรางสขภาวะทางเพศ
ในเยาวชนตาบลแมใจศรถอย 51
![Page 4: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/4.jpg)
สารบญ
หนา
วยรน วยใส รวมมอรวมใจ หางไกลอบายมข 54
สอรก ชวยพอแมดแลลกนอย 57
สบสานภมปญญาไทย ผสงวยสขภาพด 60
เครองมอประเมนงานเยยมบาน INHOMESSS Score (version 3.8) 62
สอลดหวานลดเคม 65
บตรควคดกรองภาวะเสยงสขภาพ 67
การปรบเปลยนพฤตกรรมบรโภคกลมเสยงโรคเบาหวาน 69
แผนทเดนดน พลวตสขภาพ 71
การจดการดานอารมณเพอลดภาวะเสยงตอโรคไมตดตอ ในกลม อสม. 76
![Page 5: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/5.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 1
ตะเกยงสมนไพรไลยง
เจาของผลงาน
ทมสขภาพ รพ.สต.บานเลยว อ.ปง จ.พะเยา
กลมหมอเมองบานเลยว
กลมอนรกษสงแวดลอมบานเลยว
ทมาและความสาคญ โรคไขเลอดออกเปนปญหาทสาคญของพนท และเปนนโยบายการดาเนนงาน
สาธารณสขจงหวดพะเยา
สถานการณโรคไขเลอดออกของบาน
เลยว เปรยบเทยบ 3 ป พบวามอตรา
สงสดในป 2552 และลดลงในป 2553
ถงแมวา จะมอตราทตากวาระดบอาเภอ
ระดบจงหวด แตกยงตองมการเฝาระวง
และ การปองกนอยางตอเนอง เพอ
ควบคมไมใหเกดการระบาดในพนท
ทมาของนวตกรรม ตะไครหอม(Citronella grass) เปนสมนไพรทมสรรพคณในการ นามาใชไลแมลง
ชอทองถนคอจะไคมะขด จะไคแดง จะไคเครอง (ตาบลงม อ.ปง) ลกษณะพช เปนพช
ลมลก อายหลายป มเหงา ลาตนตงตรง สงไดถง 2 เมตร การขยายพนธใชหนอหรอเหงา
แหลงกาเนด จากประเทศลงกาและอนโดนเชย คณหลวงมตรพทกษ นาเขา จากประเทศ
0 100 200 300 400
ป2551 ป2552 ป2553
ÍѵÃÒ»†Çµ‹Íáʹ»ÃЪҡà »‚ 2553
ตาบลงม อาเภอปง จงหวดพะเยา
![Page 6: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/6.jpg)
2 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
อนเดย โดยนาไปปลกท อ.สตหบชลบร สารสาคญในการออกฤทธ ประกอบดวย
camphor cineol eugenol linalool citronellal และ citrol
การทดลองทางคลนกในการไลยง คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดใชครมทมสวนผสมนามนหอมระเหย
17% พบวา มฤทธไลยงได 3 ชวโมง สถาบนวจยวทยาศาสตรเทคโนโลยแหงประเทศไทย
ไดทดลองประสทธภาพปองกนยงกดของครมตะไครหอม 14% พบวามผลปองกนยงกดได
นาน 2 ชม. ซงใกลเคยงกบครมจากสารสงเคราะห ในอดตพบวานยมปลกไวใกลบานหรอ
คอกสตว เพอใชไลยง โดยพอถงตอนคาจะเอาไมไปตใบตนตะไครหอม เพอทาใหกลน
นามนหอมระเหยจากใบตนตะไครหอมฟงกระจายไปไลยงและแมลงทมารบกวนสตว
(แหลงขอมล : จากการสมภาษณ นายแตง กสาวด บานเลยว หมท 10 ต.งม อ.ปง
จ.พะเยา ปราชญชาวบานดานสมนไพร)
กระบวนการดาเนนงาน
![Page 7: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/7.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 3
ขนเตรยมการ ( ป 2551 )
- ศกษาขอมลเกยวกบสมนไพรตะไครหอม
- ศกษาภมปญญาเกยวกบตะไครหอมในพนท
• ประชมกลมหมอเมองและ อสม.
• รณรงคปลกตะไครหอม
ขนดาเนนการ ( ป 2552 )
จดสรางเตากลนสมนไพรผลตนามนหอมจากสมนไพร
ทดลองการใชประโยชนจากสารสกดสมนไพร
![Page 8: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/8.jpg)
4 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ขนการตดตามประเมนผล ( ป 2553 )
• การนาไปใชประโยชน ทางตรงใชไลยงและแมลง ไดนาน 8 ชวโมง
• การประเมนความพงพอใจจากผใชจานวน 50 ราย พบวา
- ดานความประหยด ระดบความพงพอใจมากทสด รอยละ 84
- ดานประสทธภาพการใชงาน ระดบความพงพอใจมากทสด รอยละ 76
- ดานความปลอดภยในการใชงาน ระดบความพงพอใจมากทสด รอยละ 100
![Page 9: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/9.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 5
การพฒนาเครอขายพชตยง “อ.ส.ล.ย”
เจาของผลงาน
ทมงาน รพ.สต.แมใจ อาเภอแมใจ จงหวดพะเยา
ทมาและความสาคญ
1. ในรอบ 5 ปมผปวยในอตรา 28.57 ตอแสน
2. มแหลงเพาะพนธยงลายในชมชนโดยวดจากคา HI / CI เกนมาตรฐาน
3. ทาการควบคม ปองกนโรคโดย อสม.
4. ขาดการมสวนรวมจากชมชน
วตถประสงค
1. เพอลดอตราปวยดวยไขเลอดออกไมเกน 50 ตอแสนประชากร
2. เพอลดความชกของลกนายงลาย HI / CI
3. เพอไมใหมผปวยเสยชวต
4. เพอพฒนาศกยภาพเครอขายพชตยง “อ.ส.ล.ย.”
การพฒนา
1. “อ.ส.ล.ย” สมสารวจโดยการ ไขวหมบาน
2. การประชาสมพนธ โดยใช “ สามลอนอย กอยผอสขภาพ ”
3. ทาประชาคมเพอผลกดนเปนมาตรการทางสงคม
![Page 10: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/10.jpg)
6 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วธดาเนนงาน
1. จดทาแผนททางเดนยทธศาสตร
2. ทม อ.ส.ล.ย. ออกสมโดยวธไขวหมบาน จานวน 10 หมบาน ใชกลมตวอยาง
300 หลงคาเรอนทมสขภาพ สมซา เดอนละ 1 ครง
วเคราะหความชกลกนายงลาย โดยหาคา HI / BI / CI
3. การจดทามาตรการทางสงคม
![Page 11: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/11.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 7
ผลการดาเนนงาน
1. หลงคาเรอนททาการสารวจทงหมด 300 หลง
2. พบลกนายงลาย จานวน 14 หลงคาเรอน (HI) =4.66
3. จานวนภาชนะทสารวจทงหมด 4,500 ภาชนะ พบลกนายงลาย จานวน 22
ภาชนะ คดเปน CI = 0.48
4. และจานวนภาชนะทพบลกนาตอบานเรอนทสารวจทงหมด คดเปน BI = 7.33
5. ไมพบผปวยดวยไขเลอดออก
ปจจยแหงความสาเรจ
การสรางการยอมรบจากชมชนและการใหชมชนเขามามสวนรวม โดยการเปด
โอกาสใหประชาชนไดรวมกนแสดงความคดเหนและแลกเปลยน เรยนรรวมกนโดยผานเวท
ประชาคม จะเปนการสรางพลงทสาคญอนจะนาไปสการปฏบตใหสาเรจตามเปาหมายได
![Page 12: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/12.jpg)
8 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
กระบวนการพฒนาการคดกรองสขภาพประชาชน
เจาของผลงาน
ทมสขภาพ รพ.สต.บานรองคาหลวง ตาบล แมนาเรอ อาเภอเมอง จงหวดพะเยา
ทมาและความสาคญ
จากการคดกรองสขภาพประชาชนอาย 15 ปขนไปซงเปนนโยบายใหตรวจคด
กรองสขภาพแกประชาชนมาหลายป จากการดาเนนงานจะพบปญหาการออกคดกรอง
สขภาพหลายอยาง เชน ไมไดผลงานตามเปาหมาย เจาหนาทตองออกคดกรองเองในป
แรกๆเวลาในการคดกรองไมตรงกบการทางานของประชาชน การเตรยมตวและความ
พรอมของเจาหนาท เปนตน จงไดมการพฒนากระบวนการในการคดกรองสขภาพเพอให
ไดผลงานตามเปาหมายทวางไว
วตถประสงคในการพฒนา
1. เพอความครอบคลมของผลงานการคดกรองสขภาพ
2. เพอนาการพฒนากระบวนการคดกรองมาปรบใชในปถดไป
![Page 13: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/13.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 9
เสนทางในการพฒนาการคดกรองสขภาพประชาชน
ในปแรกเจาหนาทจะออกดาเนนการคดกรองเองทงหมด
ในป 2550 เจาหนาทออกอบรมใหความรการตรวจคดกรองแก อสม.และประชาชน
↓
ในป 2551 ให อสม.เรมออกรวมในการคดกรอง โดยใหซกประวตความเสยง
และฝกลงบนทก
↓
ในป 2552 อสม.สนใจและเขารวมในการซกประวต วดความดนและจดซอเครองวดความ
ดนโลหตให สถานอนามยจดเกบไว
↓
ในป2553 อสม.ขอใหมการอบรมเพม คอการเจาะเลอดเบาหวานและจดการในการ
คดกรองเอง โดยมเจาหนาทคอยเปนพเลยง
ผลการดาเนนงานคดกรองสขภาพประชาชน 5 ปทผานมา
0 10 20 30 40 50 60 70 80
ป 49 ป 50 ป 51 ป 52 ป 53
![Page 14: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/14.jpg)
10 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วเคราะห ขอดและขอเสยของการพฒนากระบวนการ
ขอด ขอเสย
1. ไดผลงานตามเปาหมาย
2. รวดเรว ทนเวลา
3. สะดวก
4. อสม ไดรบความรและทกษะเพม
5. เขาถงประชาชนไดด
6. ไดบรณาการรวมกบงานอนได
1. ตองเสยเวลาในการจดการอบรม
2. อสม.ไมมเวลาตรงกบเจาหนาท
3. อสม.เสยงตออบตเหตจากการทางาน
4. ประชาชนไดรบความรนอยลง
นาขอเสยมาปรบปรงกระบวน โดย
1. เนนให อสม.ระมดระวงอบตเหตจากการทางาน
เปนพเศษ
2. ดแล อสม.ในการคดกรองอยางใกลชด
3. เนนให อสม.ใหขอมลกลบแกประชาชนมากทสด
4. นดการออกคดกรองของเจาหนาทและ อสม.
ใหตรงกน ให โอกาสเลอกเวลาในการคดกรองแก
อสม.
![Page 15: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/15.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 11
กระบวนการปองกนการเกดโรคเบาหวานและความดนโลหตสง
เจาของผลงาน
ทมสขภาพ รพ.สต. อาเภอแมใจ จงหวดพะเยา
ทมาและความสาคญ
หลกการและเหตผล
1.เปนการปรบวธคดมาจากงานประจาทเคยทา
1 .เพอหากรอบแนวทางการปฏบตทชดเจนและไดผล
2. เพอพฒนางานเดมทเคยทามาใหเกดผลลพธทชดเจน
วตถประสงคการดาเนนงาน
1. เพอเฝาระวงการเกดโรคเบาหวานและความดนโลหตสงในกลมเสยงสงอยางตอเนอง
2. เพอคนหาแรงจงใจในการสรางความในตระหนกการปรบเปลยนพฤตกรรมของ
กลมเสยงสง
3. เพอลดอตราการเกดโรค
0
20
40
60
80
100
120
140
ป 49 ป50 ป51 ป52
เบาหวาน
ความดนโลหต
เบาหวานและความดน
0 20 40 60 80
100 120 140
ป 49 ป50 ป51 ป52
àºÒËÇÒ¹
¤ÇÒÁ´Ñ¹âÅËÔµ
àºÒËÇÒ¹áÅФÇÒÁ´Ñ¹
0 100 200 300 400 500
ป 50 ป 51 ป 52
àÊÕè§HT àÊÕè§DM Bor-HT Pre-DM
![Page 16: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/16.jpg)
12 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
กจกรรมดาเนนงาน
1. คดกรองเพอไดทะเบยนกลมเสยงให ครอบคลม
2. จดอบรมใหความรกลมเสยง PreDMและBorderline HT
3. กจกรรมแลกเปลยนเรยนรจากบคคลตนแบบ
4. จดตงแกนนาเครอขายระดบหมบาน
ผลการดาเนนงาน
• PreDM 65 ราย มผลเลอดเกน จานวน 4 ราย สงตอ โรงพยาบาล และยง
ควบคมอาหารตอ ยงไมไดเรมยา
• Borderline HT 82 ราย มคาความดนโลหตเกน 12 ราย สงตอโรงพยาบาลแมใจ
12 ราย ขนทะเบยนปวยรายใหม 1 ราย
![Page 17: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/17.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 13
สงทเกดขนจากการกระบวนการ
มบคคลตนแบบในชมชน
เกดแกนนาเยยมบานและเกดการแลกเปลยนเรยนรในกลมเสยงกนเอง
มคมอการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรม
![Page 18: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/18.jpg)
14 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การพฒนางานสาธารณสขชายแดน ไทย-ลาว อาเภอภซาง เจาของผลงาน
ทมสขภาพ รพ.สต.บานฮวก อาเภอภซาง จงหวดพะเยา
ทมาของนวตกรรม
- อาเภอภซาง มแนวเขตตดตอกบ สปป.ลาว ทางดานทศตะวนออก(มเทอกเขาดอยยาว
ดอยผาหมนกนเขต)ระยะทางประมาณ 30 กม. ชองทางตดตออยางเปนทางการม 1
ชองทาง คอจดผอนปรนชายแดน ไทย - ลาว บานฮวกหมท 12 ตาบลภซาง
- ผปวยจากสปป.ลาวสามารถไปรบการรกษาในเขตอาเภอเชยงคาไดโดยตรง ตามบนทก
ขอตกลง 15 ปกอน (ไมเกน 30 กม.)
- ผประกอบการรถยนตรบจางจะสนทกบชาวบาน จนท.สปป.ลาว และสามารถเขา ออก
ไทย ลาว ไดงาย สะดวก
- กฎระเบยบของ สปป.ลาวในระดบพนทจะตดตอเปนทางการนนตองประสานกบเจาเมอง
กอน ทจะตดตองานดานสาธารณสขตางๆ
- อตราการปวย
อนดบ 1 โรคระบบทางเดนหายใจ
อนดบ 2 โรคระบบทางเดนอาหาร
อนดบ 3 โรคระบบกลามเนอและโครงราง
อนดบ 4 โรคผวหนง
- แนวโนมผปวยหญงตงครรภตองการมา
คลอด โรคทางสตนรเวช โรคทางทนตกรรม
0
200
400
600
800
1000
2550 2551 2552 2553
แผนภมแสดงผ ปวยรบการรกษาท รพ.เชยงคา
และ สอ.ฮวก ป 2550-2553
ผ ปวยใน ผ ปวยนอก
![Page 19: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/19.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 15
วตถประสงค
1. เพอพฒนาและบรณาการงานสาธารณสขชายแดน ระหวางหนวยงานภาครฐ
ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และหนวยงานอนทเกยวของ
2. เพอใหชมชนมสวนรวมในการพฒนางานสาธารณสขและเฝาระวงโรคในพนท
วธดาเนนการ
1. ประชมแลกการประชมแลกเปลยนเรยนรระหวางผประกอบการรถรบจาง เจาหนาทจด
ผอนปรนชายแดนไทย-ลาวบาน ฮวก ต.ภซาง เจาหนาทดานกกกนสตวบานหวยสาน ต.ภ
ซาง ผนาชมชนและอาสาสมครสาธารณสขเขตสถาน อนามยบานฮวก
2. ประสานงานกบเจาหนาทสขศาลาบานปางมอญ
3. ประสานงานกบเจาหนาทโรงพยาบาลเมองคอบ แขวงไซยะบล
ผลการดาเนนงาน
1. ประชมผประกอบการรถรบจางเพอทบทวนการดาเนนงานของกลมรถรบจาง
จานวน 1 ครง
2. ประชมแลกการประชมแลกเปลยนเรยนรระหวาง เจาหนาทจดผอนปรนชายแดนไทย-
ลาวบาน ฮวก ต.ภซาง เจาหนาทดานกกกนสตวบานหวยสาน ต.ภซาง ผนาชมชนและ
อาสาสมครสาธารณสขเขตสถานอนามยบานฮวก จานวน 1 ครง
3. ประสานงานกบเจาหนาทโรงพยาบาลเมองคอบ เพอแลกเปลยนขอมลดานสาธารณสข
และโรคตดตอทสาคญในพนท
4. ประสานงานกบเจาหนาทสขศาลาบานปางมอญ เพอแลกเปลยนขอมลดานสาธารณสข
และโรคตดตอทสาคญในพนท จานวน 2 ครง (ไมเปนทางการ)
![Page 20: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/20.jpg)
16 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
5. ผประกอบการรถรบจาง สงผปวยมารบการคดกรองท สอ.บานฮวก จานวน 41 คน
(ป 51 จานวน 67 ราย)
6. จากการประสานงานเพอแลกเปลยนขอมลดานสาธารณสข ป 53 ยงไมมโรคตดตอท
ตองควบคมปองกนโรค ทง ลาวและไทย
สขศาลาบานปางมอญ 1
![Page 21: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/21.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 17
ปญหาอปสรรค ขอเสนอแนะ
1. รถรบจางบางสวนไมกลบมาบอกขอมลของผปวยทสถานอนามย
2. การตดตอประสานงานกบเจาหนาทสาธารณสขสปป.ลาวหากทาเปนหนงสอจากทาง
ราชการไปจะไมสามารถเขาประเทศไดเนองจากโรงพยาบาลเมองคอบไมไดแจงมายงดาน
ตรวจคนเขาเมองของลาว
3. งบประมาณในการพฒนาสาธารณสขชายแดนควรพจารณาใหเปนพนทพเศษ
![Page 22: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/22.jpg)
18 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
เซยมซสขภาพ เจาของผลงาน
ทมสขภาพงาน งานเอดส โรงพยาบาลดอกคาใต จงหวดพะเยา
ทมาของนวตกรรม
1. ผตดเชอ/ผปวยเอดสทรกษาดวยยาตานไวรส มจานวนเพมขนปจจบนม
จานวน 570 ราย
2. มภาวะไขมนในเลอดสงกวาระดบปกตมากขนเรอยๆ ในป 2549-2551 ม
จานวน 110 ราย 122 ราย และ 163 ราย ตามลาดบ
3.ขาดความร/ความเขาใจในการปฏบตตวขาดความตระหนกในพฤตกรรมการดแล
สขภาพ
4. มผเกดโรคแทรกซอน ความดนโลหตสงจานวน 9 ราย ดอยา 24 ราย
วตถประสงค
1. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของผตดเชอ/ผปวยเอดสทมภาวะไขมนในเลอด
สง
2. เพอลดจานวนผตดเชอ/ผปวยเอดส ทมไขมนในเลอดสง (มากกวา 200 mg/dl)
มากกวารอยละ 40
3. เพอลดภาวะแทรกซอนของโรคระบบหวใจและหลอดเลอดอนเนองมาจากภาวะ
ไขมนในเลอดสง
![Page 23: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/23.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 19
การดาเนนงาน
1. ประชมทมงานและทมสหวชาชพ
2. ทมงานจดทาเซยมซ
3. ชแจงวตถประสงคของการแจกเซยมซใหกบผตดเชอเอดสทมารบยาตาน
4. แจกใบเซยมซตามระดบผลของไขมนในเลอด
สเขยว ผลปกต
สเหลอง สญญาณเตอนใหรบปรบพฤตกรรม
สชมพ ผดปกตตองรบรกษา
ผลการดาเนนงาน เปรยบเทยบระดบไขมนในเลอดของผตดเชอเอดสทมระดบไขมนในเลอดเกนคา
มาตรฐาน กอนดาเนนงาน 105 คน หลงดาเนนงานเหลอ 19 คน
กจกรรมตอยอด 1. มการทากจกรรมกลมยอยตามสของเซยมซทกครงทมารบยาตานฯ
2. ตดตามเยยมบานเพมในรายทไดรบเซยมซสเหลองและผทมภาวะแทรกซอน
เชน HT DM ดอยา
3. ใหรางวลผทสามารถเปลยนสเซยมซจากชมพเปนสเขยวไดหลกการตดตามผล
6 เดอน ครบ 1 ป
4. จดกจกรรม Talk Show
![Page 24: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/24.jpg)
20 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
บทเรยนทไดรบ 1. การตดตามผทมระดบไขมนในเลอดทสงอยางตอเนองจะชวยชะลอและปองกน
ภาวะแทรกซอนตาง ๆ ในระยะยาวได
2. การใชใบเซยมซสขภาพ 3 ส แกผตดเชอ/ผปวยเอดส
3. ทรกษาดวยยาตานฯจะชวยกระตนใหผปวยเกดความตระหนกในการ
ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของตวเองได
4. เปนคมอใหญาตมสวนรวมในการดผตดเชอ/ผปวยเอดสทบานไดอกทางหนง
![Page 25: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/25.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 21
áʵÁ»Šàµ×͹ã¨
¢¨Ñ´ÀÑÂ䢌àÅ×Í´ÍÍ¡
แสตมปเตอนใจ ขจดภยไขเลอดออก
เจาของผลงาน
ทมสขภาพ รพ.สต.ดอกคาใต อาเภอดอกคาใต จงหวดพะเยา
ทมาของนวตกรรม 1. ป2551 พบผปวยจานวน 10คน คดเปนอตรา 151.74 ตอประชากรแสนคน
2. ประชาชน ขาดความรวมมอ จนเกดปจจยเออใหเกดแหลงเพาะพนธยงลาย
3. ประชาชนไมเหนความสาคญ ขาดความเขาใจทถกตองเกยวกบวงจรชวต
ของยงลาย และไมสรางนสยในการกาจดลกนายงลายไมชวยกนดแล
สงแวดลอมในชมชนอยางตอเนอง คดวาเปนหนาท อสม. / เจาหนาท
4. ทรพยากร / วสด อปกรณ ในการกาจดยง มไมเพยงพอ
ทฤษฎ การวางเงอนไขแบบคลาสสก (Pavlov)
ตดแสตมป + มาตรการชมชน การทาลายแหลงเพาะพนธยงลาย
เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม
มการเฝาระวงโรคในชมชน ทาลายแหลงเพาะพนธยงลาย
![Page 26: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/26.jpg)
22 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วตถประสงค เพอใหชมชนไดเฝาระวง และ มสวนรวมในการควบคมและปองกนโรคไขเลอดออก
ระยะเวลาดาเนนงาน กรกฎาคม 2552 – ธนวาคม 2552
การดาเนนงาน
1. หาทมงาน
1.1 จดตงคณะกรรมการดาเนนงาน
1.2 รบสมครหนวยปราบลกนายงลาย
2. อบรมฝกทกษะ
3. ประชาคมหมบาน เกดมาตรการสงคม
4. ปฏบตการสารวจ/ตดแสตมป
4.1 สารวจลกนายงลายทกวนเสาร โดยทม ผญบ. 1 คน / ส. อบต. 1 คน / อสม.
รวมกบทมปราบลกนายงลายเปนระยะเวลา 20 สปดาห
4.2 ตดแสตมปยงลาย 1 ดวง / 1 หลง / 1 สปดาห
ไมพบลกนายงลาย พบลกนายงลาย
![Page 27: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/27.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 23
5. คดเลอกหมบานปลอดลกนายงลาย(หมบานทมแสตมปสเขยวครบ 20ดวง >80%
6. จบฉลากชงรางวล
ผลการดาเนนงาน 1. เกดการมสวนรวม มเวทประชาคมเพอคนหาปญหา เกดมตชมชน
2. มกจกรรมเฝาระวงและปองกนโรคอยางตอเนอง
3. ประชาชนมความพงพอใจตอนวตกรรม รอยละ 96.46
สงทไดเรยนร - เกดมตชมชน ทตองปฏบตรวมกน / เกดกระแสวพากษวจารณ /เตอนภย
- ไดหมบานปลอดยงลาย 2 หมบาน (หมบานตวอยาง)
- ไดทมปราบลกนายงลายทปฏบตการอยางเขมแขง และ ตอเนอง
- กระแสการพฒนา ทาความสะอาดบานกอนทมปราบจะมาสารวจ
บทสรป การดาเนนกจกรรม โดยใชแสตมปตดแทนสญลกษณการพบลกนายงลาย เปน
รปแบบหนงของการแกไขปญหา การควบคมและปองกนโรคไขเลอดออก ททาใหเกดการ
เรยนร การมสวนรวม การแลกเปลยนความ
คดเหน ซงนาไปสการปฏบตการปองกน และ
ควบคมโรคไขเลอดออกอยางตอเนอง สงผลให
ความเสยง ในการเกดโรคไขเลอดออกในพนท
ลดลง
0 5
10 15
สปดาหแรก สปดาหสดทาย
14.24
0
![Page 28: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/28.jpg)
24 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การมสวนรวมของประชาชนบานตนใต
ในการปองกนปญหาไขเลอดออก เจาของผลงาน
รพ.สต.ตาบลตน อ.เมอง จ.พะเยา
ขอมลทวไป
บานตนใตมจานวน 65 หลงคาเรอน จานวนประชากร 197 คน ผใหญบานชอ
นาย สงกรานต บญมา มจานวนคม 3 คม
แรงจงใจ/มลเหตของการดาเนนงาน สภาพความเปนอยทางกายภาพ โรคตดตอ(ไขเลอดออก 2 ราย ในพนท มการ
เลาประสบการณตรงจากผปวยแกทประชมประจาเดอนของหมบาน) ประกอบกบเหน
ตวอยางการพฒนาของหมบานอนๆ
วตถประสงคการดาเนนงาน
1. เพอใหประชาชนมสวนรวมในการควบคมปองกนไขเลอดออกรวมทงการพฒนาหมบาน
2. เพอใหเปนครวเรอนนาอย ชมชนนามอง
กลวธการดาเนนงาน
ใชกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในการดาเนนงานไดแก การวางแผน
รวมกน วางมาตรการ กาหนดกรอบเวลา งบประมาณ กาหนดผรบผดชอบ
![Page 29: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/29.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 25
การประเมนผล - มการประเมนเปนระยะจากทประชมประจาเดอน ไดแก แผนงาน การปฏบต ผล
สะทอนกลบ ผลสาเรจ
- มการแตงตงกรรมการจากตวแทนฝายตางๆในคม จานวน 3 คมออกประเมนการจด
ชมชน ครวเรอน และการสารวจลกนายงลาย โดยการใชวธสลบการตรวจใหคะแนน
- มการมอบรางวลแกครวเรอนสะอาด ปลอดลกนายงลาย คมนามอง
ผลการดาเนนงาน 1. ชาวบานในหมท 7 ตาบลบานตน เหนความสาคญของการทาบานเรอนใหนาอย ชมชน
นามอง สงเกตจากสภาพถนนหนทางในชมชน ความสะอาดของบานเรอน
2. ไมพบลกนายงลายในบรเวณบานเรอนหรอมแตกนอยมาก
3. หลงการดาเนนงานจนถงปจจบนไมพบผปวยเพมขนอกเลย
การขยายผลการดาเนนงาน เนองจากเปนการบรณาการการพฒนาหมบาน ใหเปนหมบานทมครวเรอนนาอย
ชมชนนามอง และการจดการปญหาไขเลอดออก ดงนน อบต.บานตนไดใหความสนใจทจะ
นาเอากระบวนการทางานไปใชในหมบานทเหลอทงตาบล ทดแทนการใชสารเคมฉดพน
เพอลดงบประมาณและรกษาสงแวดลอมตอไป
![Page 30: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/30.jpg)
26 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ขาเทยมในเดกพการขาขาดแตกาเนด เจาของผลงาน
กลมงานเวชกรรมฟนฟ โรงพยาบาลเชยงคา
ทมาของนวตกรรม นองพน เปนเดกฝาแฝดเกดมาพรอมกบนองเพมพชายทคลอดออกมากอนไมก
นาท...แตโชครายทนองพนมความผดปกตทางดานรางกายตงแตแรกเกด คอมขาขาดใต
เขาขางขวา และมอขวาเทาซายมพงผดยดเกาะตดกน เมอเรมคลาน อาย 7 เดอน แม
นองพนกนานองพนมาพบแพทยทโรงพยาบาลเชยงคา เพอขอคาปรกษา ซงกมารแพทยท
คลนกพฒนาการกไดสงนองพนมาทกลมงานเวชกรรมฟนฟเพอเตรยมฝกพฒนาการ
ทางดานรางกาย และเพอปรกษาเกยวกบการทาขาเทยม
ปญหาทพบ
1. พฒนาการลาชา
2. ขาเทยมใตเขาทเหมาะสมสาหรบเดก
3. ความร ความเขาใจของครอบครวและชมชน
วตถประสงค
• เพอกระตนพฒนาการเดกใหมความใกลเคยงกบเดกปกตในวยเดยวกน
• เพอจดทาขาเทยมทดแทนสวนทพการแตกาเนด
• เพอใหเดกสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางปกตสข
![Page 31: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/31.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 27
วธดาเนนงาน
1. การเตรยมความพรอมสาหรบครอบครว
- ให home program เรองการกระตนพฒนาการและการเพมกาลงกลามเนอ
- ใหความรเรองความเหมาะสมของขาเทยมในแตละชวงอาย
- ประเมนและตรวจสอบการใช สภาพของขาเทยม
2. การเตรยมความพรอมสาหรบชมชน
ประสานความรวมมอระหวางโรงพยาบาลและสถานอนามยใกลบานในการ
ตดตามเยยมบาน
3. การกระตนพฒนาการ เรองการนง การยนทรงตวและการเดนการเพมกาลงกลามเนอขา
4. การทาขาเทยม การจดทาและปรบเปลยนขาเทยม
![Page 32: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/32.jpg)
28 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
5. ใหความรเจาหนาทสถานอนามยเรองพฒนาการเดกและการใชขาเทยมเยยมบานเพอ
เปนการตดตามและดแลอยางตอเนอง
ผลการดาเนนงาน
• พฒนาการของนองพนกดขนสามารถคลานได นงได และเรมยนทรงตวไดด
สามารถเดนไดโดยใชขาเทยม มพฒนาการใกลเคยงกบเดกปกตในวยเดยวกน
• ครอบครวมความร ความเขาใจในเรองการกระตนพฒนาการ และการใชขาเทยม
• เจาหนาทจากโรงพยาบาลและเจาหนาทสถานอนามยออกเยยมบาน ครอบครวได
มการประยกตเขมขดรดตอขากบขาเทยมรวมกบไดทาราวฝกเดน
![Page 33: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/33.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 29
การจดทาแบบประเมนผปวยจตเวชเพอใชในการตดตามดแลผปวย
ในชมชน (Psychomonitor) เจาของผลงาน
กลมงานสขภาพจตและจตเวช โรงพยาบาลเชยงมวน
แรงจงใจ/ทมาและความสาคญของปญหา - ผปวยจตเวชมกมปญหาหลายอยาง
- ไมสามารถบอกไดวามอะไรบางทเปนตวบอกความรนแรงหรอเปนสญญาณเตอน
วาจะเกดความรนแรงของโรค
- ไมมอปกรณหรอเครองมอใดๆในการวดระดบความรนแรงของโรค
- ดวยบรบทของตวผปวยจตเวชเองสวนใหญมกจะไมบอกใครวาตนเองผดปกต
- ตองอาศยความรวมมอของหลายๆฝายในการชวยกนดแลและเฝาระวง
วตถประสงคของการจดทานวตกรรม
• เพอพฒนาระบบการจดเกบขอมลในการดแลผปวยจตเวช
• เพอใหเจาหนาท/ญาตหรอผดแลผปวยจตเวชใชเปนเครองมอในการตดตาม
ประเมนอาการของผปวยจตเวชทอยในชมชน
• ชวยลดความวตกกงวลของ เจาหนาท/ญาตหรอผดแลในการดแลผปวย
• เพอใหผปวยจตเวชไดรบการตดตามดแล/ชวยเหลออยางตอเนองและเหมาะสม
วธการ/ขนตอนในการดาเนนงาน
• ประสานงานกบบคลากรและหนวยบรการสขภาพในเครอขาย ทเกยวของ
![Page 34: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/34.jpg)
30 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
• จดทาระบบขอมลผปวยใหเปนปจจบน
• แยกประเภทผปวย ตามสถานบรการ โดยใหเจาหนาททกสถานบรการมสวนรวม
โดยมการแยกประเภทของผปวยออกเปน 3 ระดบ
ระดบ Mild กลมสเขยว
ผปวยมารบยาและกนยาไดเอง ประวตรบยาสมาเสมอ ไมขาดนด ไมมผลขางเคยงจากการ
กนยา ผปวยทากจวตรประจาวนไดเองทกอยาง
- ภาระในการรบผดชอบดแล รพ ./สอ. 20:80
- รพ. ประเมนรวม สอ. Re-check gr.ทก 3 เดอน (ประเมนเพอคงสภาพเกรด)
- รพ.รบผดชอบเรองการจดยาใหสถานบรการตามจานวนผปวยตามวนนด
- สอ.เยยมบาน อยางนอย 1-2 ครง/3 เดอน
ระดบ Moderate กลมสเหลอง
ผปวยกนยาไดเปนบางครง มประวตขาดนด 1-3 เดอน มผลขางเคยงเลกนอยแตยงปฏบต
กจวตรประจาวนได มอาการเอะอะโวยวายเลกนอย
- ภาระในการรบผดชอบดแล ระหวางรพ กบ สถานบรการ 50:50
- รพ.รบผดชอบเรองการจดยาใหสถานบรการตามจานวนผปวยตามวนนด
- รพ.เยยมบานผปวย 1 ครง /3 เดอน /สอ. เยยมบานผปวย 2 ครง /3 เดอน
- รพ ประเมนรวม สอ. Re-check gr.ทก 3 เดอน(ประเมนเพอปรบเปลยน
ระดบ Severe กลมสแดง
ผปวยไมสามารถกนยาไดตองใหญาตชวยเหลอ มประวตขาดนด มากกวา 3 เดอนขนไป
ผลขางเคยงจากการกนยามมากมากเกดผลกระทบตอการดาเนนชวตประจาวน ไมมผดแล/
![Page 35: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/35.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 31
ญาตไมมสวนรวมในการดแล/ควบคมตวเองไมได ไมสามารถชวยเหลอตวเองได/ มประวต
ทารายตนเอง/มประวตทารายผอน
- ภาระในการรบผดชอบดแล ระหวาง รพ.กบ สถานบรการ 70:30
- รพ.รบผดชอบเรองการจดยาใหผปวยตามวนนด
- รพ.เยยมบานผปวย ทกเดอน อยางนอย เดอนละ 1 ครง/สอ. เยยมบานผปวย
1 ครง /3 เดอน
- รพ. ประเมนรวม สอ. Re-check gr.ทก 3 เดอน(ประเมนเพอปรบเปลยนระดบ/
อาการ/หาปญหาทเกดขน/หาขอเรยนรวาปรบลดเกรดไดเพราะปจจยอะไรบาง ปรบเพม
เกรดขนเนองจากปจจยใดบางททาใหอาการไมดขน)
ผลการดาเนนงาน
- การประเมนผลจนท.ผทดลองใชแบบประเมนพบวามความพงพอใจในระดบดมาก
เนองจากสามารถเขาใจงายใชไดทง จนท.และญาต/ผดแล/อสม.ทาใหผปวยจตเวช ไดรบ
การดแล/การรกษา/การชวยเหลอทเหมาะสม
- ผปวยจตเวช สามารถดาเนนชวตไดตามปกต
บทสรป
- การจดทาแบบประเมนผปวยจตเวชทาใหการจดเกบขอมลผปวยจตเวชเปนระบบมากขน
- จนท./ญาตหรอผดแลผปวยสามารถตดตามประเมนอาการของผปวยจตเวชทอยในชมชน
ไดโดยไมจาเปนตองนาผปวยมาทสถานบรการสาธารณสข
- บรรเทาความวตกกงวลของ จนท./ญาตหรอผดแลในการดแลผปวย
- ชวยใหผปวยจตเวชไดรบการตดตามดแล/ชวยเหลออยางเหมาะสม เนองจากจะตองม
การตดตามประเมนผปวยอยางตอเนอง
![Page 36: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/36.jpg)
32 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ผปวยจตเวช สามารถดาเนนชวตไดตามปกต
![Page 37: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/37.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 33
ไซรงคสามส เตานมดเพอลกรก เจาของผลงาน
งานอนามยแมและเดก โรงพยาบาลเชยงมวน
ทมาของนวตกรรม
โรงพยาบาลเชยงมวนไดรบการประเมนเปนโรงพยาบาลสายใยรก ในป พ.ศ. 2551
แตในพนทยงคงพบมารดาหลงคลอดรอยละ 31.2 ไมสามารถเลยงลกดวยนมแมเนองจากม
ภาวะหวนมสนแบน และบอด รวมถงการตรวจหวนมหญงตงครรภในคลนกฝากครรภ ใช
วธการสงเกตดวยตา ซงมความคลาดเคลอนคอนขางสง ขนอยกบทกษะของ ผใหบรการ
รวมทงไมมแนวปฏบตในการแกไขภาวะผดปกตทพบ สงผลใหมารดาทมปญหาหวนมบอด
วตถประสงค
1. เพอศกษาประสทธผลของการใชไซรงคสามสแกไขภาวะหวนมสน แบน บอด ในหญง
ตงครรภ
2. เพอใหหญงตงครรภทมปญหาหวนมท สน แบน บอด สามารถใชไซรงคสามสบรหาร
หวนมทาไดดวยตนเองทบาน
3. เพอใหเกดความมนใจแกหญงตงครรภทมปญหาหวนม สน แบน บอด
ประชากรศกษา
หญงตงครรภทองแรกทมาฝากครรภในคลนกฝากครรภ โรงพยาบาลเชยงมวน
ตงแต เดอน กรกฎาคม 2552 – เมษายน 2553 จานวน 48 ราย
![Page 38: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/38.jpg)
34 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วธดาเนนการ ตดดานปลายสดไซรงค ทใชตอเขากบเขมฉดยาออก และกลบเอากระบอกในใส
ดานตรงขาม เอาดานทไมถกตดวางสวมบรเวณหวนม และนาสตกเกอร 3 ส มาตดไวทตว
กระบอกฉดยา มวธการใชโดยนากระบอกฉดยามาครอบทหวนมทงสองขางหญงตงครรภ
เพอวดระดบของหวนม หากตรวจพบหวนมบอด กสามารถใชไซรงคสามสทาการบรหาร
หวนมโดยการดงลกสบ (Plunger) ทสวมอยในกระบอกฉดยาขน เพอสรางระบบ
สญญากาศภายในกระบอกฉดยาชวยในการดงหวนมขน
แบงระดบหวนมเปนสามส ดงน
ระดบสแดง คอ ระดบหวนมบอด / แบนยาวนอยกวา 0.3 ซม.
ระดบสเหลอง คอ ระดบหวนมยาว 0.4 – 0.6 ซม. หวนมสนกวาปกต
ระดบสเขยว คอ ระดบหวนมยาว 0.7 – 1.0 ซม. เปนหวนมระดบปกต
ผลการศกษา สรปผลการเปลยนแปลงของระดบหวนม
กอนใช หลงใช
ระดบสแดง 10 ราย สแดง 2 ราย สเหลอง 5 ราย สเขยว 3 ราย
ระดบสเหลอง 23 ราย สเหลอง 3 ราย สเขยว 20 ราย
![Page 39: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/39.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 35
สงทไดเรยนร
- กลมหญงตงครรภทไมพบการเปลยนแปลง เทคนคการใชไมถก
- ความถนอยในการใช ไมมเวลา
- ลกษณะทางกายวภาคของเตานม
![Page 40: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/40.jpg)
36 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
รถเขนฟนฟสภาพ เจาของผลงาน:
รพ.สต.บานตอม อ.เมอง จ.พะเยา
ทมาของนวตกรรม
จากการเยยมบานผปวยเรอรง ของทม Home Health Care พบปญหาผปวย
กลามเนอออนแรง แผลกดทบ ชวยเหลอตนเองไดนอย ดงนนทมสขภาพตาบลบานตอม
รวมกบโรงพยาบาลพะเยาและทองถน จงมาวเคราะหปญหา หาแนวทางแกไขปญหา
รวมกน ทงรายบคคล จดทาอปกรณฟนฟดวยวสดทองถน
วตถประสงค
1. เพอฟนฟสภาพทางรางกายและจตใจผปวย
2. เพอปองกนการตดของขอและการเกด แผลกดทบ
3. เพอลดภาระการดแลของญาต
4. เพอใหผปวยไดดแลตนเอง และเกดความภมใจในตวเอง
วธดาเนนงาน
ประยกตนวตกรรมทใชในชมชนไดแก นวตกรรมหวงชกรอก ทนอนลกโปงปองกน
แผลกดทบมาใชกบรถเขน ทดลองใช และนาไปใชฟนฟสภาพผปวย สามารถเคลอนทได
ประโยชนของนวตกรรม 1. เปนการพฒนาการฟนฟผปวยใหมภาวะแทรกซอนนอยลง
![Page 41: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/41.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 37
2. เปนการนาวสด-อปกรณและแรงงานในทองถนนามาใชประโยชน
3. ผนา/ประชาชน /ครอบครวมสวนรวมในการสงเสรมสขภาพ
4. ผปวยเกดความภาคภมใจและมคณคาในตนเอง
5. ลดภาระของครอบครว
6. ลดภาระงานของเจาหนาทในการดแล
ผลลพธการนาไปใชกบผปวย - ผปวย หลงผาตด ขอตด ลกไมได จานวน 4 ราย ปจจบนสามารถปนจกรยานเองได
- ผปวย CVA ลกไมได จานวน 3 ราย ตอมาสามารถเดนไดโดยใชไมเทา
- ผปวย CVA ลกไมได จานวน 23 ราย ตอมาสามารถเดนไดดวยตนเอง
- ผปวย 3 ราย ทชวยเหลอตวเองไมได สามารถลกขนปฏบตกจวตรประจาวนทจาเปน
ดวยตวเอง
ผปวย
กลามเนอ
ออนแรง
สมองฝอ
![Page 42: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/42.jpg)
38 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การลดความเจบปวดจากการทาแผล ดวยภมปญญาพนบาน เจาของผลงาน
รพ.สต.สวางอารมณ อ.ดอกคาใต จ.พะเยา
ความเปนมา 1. ผปวยเจบปวดขณะทาแผล
2. การทาแผลลดกระบวนการหายของแผล
เกดคาถามวาจะทาอยางไรในการชวยลดความเจบปวดของผปวยและทาใหแผลหายเรว
วตถประสงค 1. เพอลดการเจบปวดของผปวยขณะแกะผาปดแผล
2. เพอใหแผลของผปวยหายเรวขนจากการทาแผลปกต
วธการศกษา ศกษาเชงคณภาพ โดยการสมภาษณ สงเกต และทดลอง วเคราะหดวยรอยละ
ในผปวยแผลสดทไมลกมาก เขารบบรการสถานอนามยตาบลสวางอารมณ จานวน 15
คน ตงแต 1 เมษายน 2552 ถง 31 มนาคม 2553
การดาเนนงาน 1. ทาแผลตามหลกการปกต โดยใชใบสาบเสอซงลางดวยนาสะอาด เชดดวยสาล
แอลกอฮอลปลอยใหแหง วางบนแผลกอนปดดวยผากอส และปดดวย
พลาสเตอร
2. สมภาษณผปวยขณะแกะผาปดแผล
![Page 43: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/43.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 39
3. สงเกตแผล จนหาย
4. สรปผลการศกษา
ผลการศกษา 1. บรรเทาความเจบปวดของผปวยขณะแกะผาปดแผล รอยละ 100
2. ความเจบปวดลดลงหลงการทาแผล
3. แผลหายในระยะเวลา 2-10 วน การสรางเนอเยอซอมแซมแผลไดเรวกวาการปด
แผลดวยผากอส หรอแผนตาขายปดแผลโดยตรง
4. ใบสาบเสอออนนม แนบตดกบแผล ไมระคายเคองตอแผลและผวหนงไมพบ
อาการแพในผปวย รอยละ 100
5. ใบสาบเสอสรางความชมชนของแผล ( แผลชมชนสรางเนอเยอดกวาแหง )
6. ผรบบรการมความพงพอใจ รอยละ 100
(คณสมบตของในสาบเสอ หรอหญาแมงวาย ตานเชอแบคทเรย ตานเชอรา ทาให
หลอดเลอดหดตว กระตนใหกลามเนอเรยบหดเกรง ลดการอกเสบ ลด prothormbin
time, ถอนพษแกอกเสบ แกพษนาเหลอง รกษาแผลเปอย)
การนานวตกรรมไปใชประโยชน 1. สรางความสมพนธทดระหวางผใหบรการกบผปวย ทไมสรางความเจบปวด
2. ลดการสญเสยโอกาสในการประกอบอาชพของผปวย ( ลดเวลารกษา )
3. ลดตนทนการรกษา แผนตาขาย แผนละ 15 บาท ( ลดวนรกษา, ลดวสด )
4. ลดการทางานของเจาหนาทใหบรการ
5. หญาสาบเสอมอยทวไปในทกชมชน หางาย ไมเสยคาใชจาย
6. ชาวบานสามารถทาไดในกรณฉกเฉน
7. สถานบรการนาไปใชได ขนตอนไมยงยาก ซบซอน ประสทธภาพด
![Page 44: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/44.jpg)
40 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ดแลหวใจสกนด ชวตเปนสข เจาของผลงาน
งานเยยมบาน โรงพยาบาลดอกคาใต จ.พะเยา
ทมาและความสาคญของปญหา โรคกลามเนอหวใจตายเปนโรคทพบมากทกขณะซงทาใหผปวยเสยชวตมากทสด
ปจจบนมแนวโนมจะเพมขนเลยๆ ( ศภชย ถนอมทรพย พ.ศ. 2551)
ปจจยเสรม
• โรคเบาหวาน
• โรคความดนโลหตสง
• ไขมนในเลอดสง
• สบบหร
• มความเครยดและพนธกรรม
ขอมลรพ. ดอกคาใต
• จานวยผปวย ป 2550 = 51 ราย ป 2551 = 61 ราย
• การมารกษาซา ป 2550 = 2 ราย ป 2551 = 3 ราย
วตถประสงค
• ผปวย/ผดแล/กลมเสยงมความร ความเขาใจเกยวกบโรค สามารถดแลตนเอง
เบองตนทบานไดและมคณภาพชวตดขน
![Page 45: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/45.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 41
• เพอพฒนาระบบการดแลผปวยโรคกลามเนอหวใจตายและกลมอาการอยาง
ตอเนองตงแตรพ. ถงทบาน
• ลดการเสยชวต
กจกรรม/การดาเนนงาน
การดแลทบาน ใหความรเกยวกบโรคหวใจ การรกษาของแพทย การปฏบตตว กรณนอน
โรงพยาบาล ดแลตงแตแรกรบ ER ถง นอนรพ. และการวางแผนจาหนาย กลบบาน
ตดตามเยยมบาน
กลมปวย (จานวน 47 ราย)
กลมเสยง เนน ครอบครว/ผดแล ปรบวถชวตทเสรมสรางสขภาพ เชน การรบประทาน
อาหารทดตอสขภาพ หมนออกกาลงกายและงดการสบบหร การรกษาทนทวงท
- ทะเบยนผปวย ขอมลครบถวน
บทบาทสถานบรการ
- การทบทวนผปวยทมปญหาซบซอนทมสหสาขาวชาชพ
การนาไปใชประโยชน - การเตรยมความพรอมของผปวยสงผลตอระบบการทางานใหมคณภาพทด
- การเรยนร/เขาใจบรบทวถชวต สภาพเปนจรงของผปวยนามาปรบการดแลรกษา
พยาบาลมคณภาพชวตดขน
- ความรวมมอของผปวย ครอบครวมสวนสาคญมากทาใหผปวยสามารถดารงชวตได
ตามปกต ไมมอาการกาเรบของโรคหรอมอาการกาเรบสามารถปฏบตตวไดถกตอง
![Page 46: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/46.jpg)
42 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
![Page 47: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/47.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 43
กระบวนการพฒนารปแบบการดแลสขภาพผสงอายดวยตนเอง
ตาบลหนองหลม เจาของผลงาน
รพ.สต.หนองหลม อ.ดอกคาใต จ.พะเยา
ทมาของปญหา 1. ผสงอายเพมขนทกป 10% สมรรถภาพลดลงตามอายขย กอเกดกอเกดภาวะพงพง
2. ผสงอายมโรคประจาตวพบแพทยประจา 34.55% (DM=10%HT=27% หวใจ9.09%)
การบรการสาธารณสขในชมชนมขอจากด
3. ผสงอายทพการ/ทพพลภาพ(หลอดเลอดในสมอง)ไมมการทากายภาพบาบดมปญหา
การเคลอนไหว 8.18 %
4. บรการดานสงคมเปนลกษณะสงเคราะหเปนครงคราว
วตถประสงค เพอพฒนารปแบบกระบวนการดแลสขภาพผสงอายดวยตนเอง
เปาหมาย ผสงอาย ตาบลหนองหลม จานวน 702 คน
กระบวนการดแล 1. แสวงหาเครอขาย
2. สรางชมชนหาแนวทางแกไขปญหา (เวทประชาคม)
![Page 48: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/48.jpg)
44 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
3. คดเลอกแกนนา/จดตงคณะทางานระดบหมบาน/ระดบตาบล
4. รวมกนออกสารวจประชากรผสงอายทอยหางไกล
5. จดอบรมใหความรกลมแกนนาและฝกทกษะการดแล
- กลมปกต/กลมเสยง เนนกจกรรม 3 อ. (อาหาร,อารมณ,ออกกาลงกาย)
- กลมตดเตยง เนนกจกรรมเยยมบาน โดยเพอนชวยเพอน
6. กองทนสวสดการชมชนชวยเหลอยามปวยและเสยชวต
7. จดประชมกลมเปนประจาทกเดอน
ผลการดาเนนงาน
กลมผสงอายไดรบการดแลทงทางรางกายจตใจและสงคมเพมขน ในเชงปรมาณ
มการรวมกลมกน มกองทนสวสดการ แกนนาเปนวทยากรใหกบพนทอนได ในเชงคณภาพ
ความพงพอใจของผสงอายทไดรบการดแล 90% มความภาคภมใจในศกยภาพของตนเอง
และชมชนมความรกความสามคคกน
![Page 49: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/49.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 45
อสม.หมอฟน...ฉนทาได
เจาของผลงาน
รพ.สต.อนาลโย อาเภอเมอง จงหวดพะเยา
ความเปนมา
ในพนทมปญหาโรคในชองปากป 2551 รอยละ 20.25 ของผรบบรการ ปญหาท
พบคอโรคปรทนตและโรคฟนผโดยมสาเหตจากพฤตกรรมการกน และพฤตกรรมการดแล
สขภาพชองปากทไมถกตอง ประกอบกบ สอน.อนาลโย มพนทดแลตาบลใกลเคยงอก 7
ตาบล ทาใหไมสามารถดแลสขภาพชองปากเชงรกไดอยางทวถง จงไดสะทอนปญหาตอท
ประชมประชาคมหมบาน โดยประชาชนเหนวาควรมแกนนาดานทนตสาธารณสขทมใจรก
นามาสงเสรมในการดแลสขภาพชองปาก โดยการมสวนรวมของทกสวน เทศบาลตาบลสน
ปามวง สนบสนนงบประมาณในการดาเนนงาน
วตถประสงค
1. เพอใหแกนนา อสม.มความร สามารถใหทนตสขศกษาและใหคาปรกษาในการดแล
สขภาพชองปากตนเองชวยเหลอครอบครว
2. เพอใหประชาชนมความร ความเขาใจการดแลสขภาพชองปากตนเอง และคนใน
ครอบครว
กลมเปาหมาย
1. อสม.ตาบลสนปามวง จานวน 8 หมบาน ๆ ละ 2 คน รวมจานวนทงสน 16 คน
เบองตนม มใจรก พรอมเสยสละเพอสวนรวม เปนทยอมรบของชมชน
![Page 50: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/50.jpg)
46 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
2. กลมประชาชนทไดรบบรการจากแกนนา จานวน 128 คน
วธดาเนนงาน
1. ประชาคมหมบาน อสม. และประชาสมพนธรบสมคร อสม.ทมใจรก เสยสละ
2. จดอบรม อสม.ทเขารวมโครงการ ในการแปรงฟนทถกวธ การใหทนตสขศกษา การ
ดแลหญงตงครรภ สงเสรมและกระตนใหผปกครองเลานทานใหเดกฟงกอนนอน สอนให
เดกกราบพระสวดมนตกอนนอนทกคน ฝกทกษะในการแปรงฟนทถกวธ ตลอดจนการให
คาปรกษาเรองสขภาพในการดแลตนเองชวยเหลอครอบครว และคนในชมชน
3. อสม.สบเปลยนกนปฏบตงานในสถานอนามยในการสงเสรมสขภาพในดานทนต
สาธารณสข บนทกรายงานผลการปฏบตงานสงทนตบคลากรทก 2 เดอน เจาหนาทสม
ตรวจผรบบรการจากขอมลทไดรบรายงาน
4. ประเมนประชาชนผทไดรบบรการจากแกนนา อสม.
5. ทากจกรรมกลม อสม.มวธอะไรทจะเขาถงชาวบานได,ปญหาและอปสรรคในการทางาน
อสม.พงพอใจกบงานนหรอไม
6. ทากจกรรมกลมประชาชนทไดรบบรการจากแกนนา อสม. ประเมนความร ทศนคตและ
การปฏบตตว
ผลลพธทเกดขน - เกด“ศนยรบปรกษาปญหาสขภาพชองปากในชมชน
ประชาชนเขาถงการบรการทนตสขภาพ
” ทเปนความคดของ อสม. ทาให
- มความรในเรองของการดแลสขภาพชองปากของตนเองไดมากขน
- เกดความชวยเหลอเอออาทรซงกนและกนขนในชมชน เกดการพฒนามการยอมรบซงกน
และกนมากขนฃ
![Page 51: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/51.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 47
- อสม.ไดพฒนาศกยภาพของตนเองในดานการดแลสขภาพชองปาก
- งานทนตสาธารณสขเชงรกและบรณาการตามกลมวย ทาไดครอบคลมและม
ประสทธภาพ
บทเรยนทไดรบและการนาไปใช
- ผลการดาเนนงานครงนทาใหทราบวาการทางานของแกนนา อสม.ทมาจากความสมครใจ
ในการมสวนรวมคดรวมทา ทาใหงานททานนยงยน
- ในการทางานทละเอยดออนผหญงจะทางานไดครอบคลมและดกวาผชาย
- แกนนาอสม.สามารถนาความรไปถายทอดใหกบคนในครอบครวและคนในชมชน เกด
การปรบเปลยนพฤตกรรมของประชาชนขนทาใหมสขภาพชองปากทด
![Page 52: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/52.jpg)
48 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
รปแบบการใหบรการ ลด ละ เลกบหร
ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล เจาของผลงาน
รพ.สต.หงสหน ต.หงสหน อ.จน จ.พะเยา
ทมาของปญหา - บหรเปนสาเหตของโรครายแรงหลายโรค เชน มะเรงปอด ถงลมโปงพอง หลอด
เลอดหวใจตบ
- พนทตาบลหงสหน มสถตตายดวยโรคมะเรงปอดสงสดของจงหวดพะเยาในรอบ
10 ป
- จากการคดกรอง ปงบ 2551 ในเขต 5 หมบาน สบบหร 225 ราย
วตถประสงค 1. เพอจดสภาพแวดลอมใหสถานอนามยเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายกาหนด
2. เพอพฒนาระบบการบรการสาหรบใหความรและสงเสรมการเลกสบบหรใหกบ
ผรบบรการประกาศนโยบาย
- สถานบรการปลอดบหร 100%
- บคลากรสาธารณสขเปนตนแบบการไมสบบหร
- สนบสนนการงดสบบหรทกรปแบบ
- บรการใหคาปรกษาเพอ ลด ละ เลกบหร
![Page 53: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/53.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 49
กลยทธ 1. มเจาหนาทรบผดชอบคลนกเลกบหร ประชาชนทสบบหรสามารถเขาถงบรการคลนก
เลกบหร
2. ใหบรการผสมครใจเลกสบบหรตามหลก 5 A คอ ถาม แนะนาใหเลก แนะนาแหลง
ชวยเหลอ วธเลก ตดตาม
3. มอบประกาศเกยรตคณ
การดาเนนงาน 1. ประชาสมพนธผสมครใจรบบรการในคลนก
2. คดกรอง ประเมนสภาพการตดบหรของผสมครเขาคลนก
3. การใหบรการคลนกเลกบหร (เปดใหบรการทกวนองคาร เวลา 13.00 น – 16.00 น.)
ตดตามใหกาลงใจ ตดตาม 9 ครง / 1 ป
4. ทากจกรรมกลม ใหคาปรกษา ใหกาลงใจซงกนและกน
5. แลกเปลยนประสบการณ
ผลการดาเนนงาน - จานวนคดกรองทงหมด 457 ราย
- ไมสบ 298 ราย
- สบ 83 ราย ( แจกเอกสาร บหร )
- เคยสบ 76 ราย
- เขาคลนก 23 ราย
- เลกได 10 ราย ( 43.47 % )
- ลดจานวนการสบลง 13 ราย
![Page 54: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/54.jpg)
50 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การนาไปใช
- โครงการสรางเสรมสขภาพและปองกนมะเรง ปอด หม 9 ต.หงสหน
- สงเสรม ลด ละ เลก บหร เปนงานประจาในสถานอนามย
![Page 55: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/55.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 51
กระบวนการเสรมสรางสขภาวะทางเพศในเยาวชน
ตาบลแมใจศรถอย
เจาของผลงาน
รพ.สต.ศรถอย อ.แมใจ จ.พะเยา
ทมาและความสาคญของปญหา
สถานการณการเปลยนแปลงทางสงคมปจจบน ความกาวหนาของเทคโนโลย
การสอสารสมยใหม ไดสงผลกระทบตอสถาบนครอบครว ชมชนในชนบทเปลยนแปลงเปน
ชมชนเมองมากขน เกดชองวางของความร โดยเฉพาะความรทางดานเทคโนโลย และการ
สอสารของ พอ แม ลก เปนชองวางระหวางวยมากขน จากรายงานการประชมของ
คณะกรรมการเอดสและเยาวชนอาเภอแมใจ ป 2553 ไดวเคราะหขอมล ดชนชวดเชง
คณภาพความเสยงดานพฤตกรรมของเดกและเยาวชน ไดขอสรปททาใหเกดปญหาใน
ครอบครว คอ 1. สอลามก คานยมทางเพศ 2. ตดเกมสคอมพวเตอร 3. สราและการพนน
วตถประสงค
1. เพอเสรมสรางกระบวนการเรยนรทกษะชวตใหเดกและเยาวชน ใหเขาใจตนเอง ผอน
และสงคม ผานกระบวนการเรยนร เรองสขภาวะทางเพศเชงบวก
2. เพอสรางความตระหนก และปลกจตสานกในเรองสขภาวะทางเพศ
3. เพอสนบสนนใหเกดศนยบรการสขภาพในพนท ใหคาปรกษาแนะนา ใหบรการสขภาวะ
ทางเพศสาหรบเดกและเยาวชน
![Page 56: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/56.jpg)
52 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
กลมเปาหมาย
- เปาหมายหลก เดกและเยาวชน(14-18 ป) แกนนาเยาวชนจากสานกขาวเดก
และเยาวชน
- เปาหมายรอง ผปกครองเดกและเยาวชน
กจกรรมดาเนนงาน
1. ประชมทาความเขาใจคณะทางาน
2. จดรายการวทยเพอการเรยนร และพฒนาเรองสขภาวะทางเพศ
3. การระดมสมองในเรองสขภาวะทางเพศเพอนามาวเคราะหขอมลในพนท ผานการ
สงเคราะห เพอใชในการทางาน
4. สรางความเขาใจเรองสขภาวะทางเพศ ในพนทเปาหมายรวมกบหนวยงานทเกยวของ
5. สรางความเขาใจเรองสขภาวะทางเพศ ในพนทเปาหมาย
6. สรางนกสอสารชมชนเรองสขภาวะทางเพศสาหรบเดก และเยาวชน
7. ผลตสอรณรงคในชมชน
8. แลกเปลยนประสบการณในการทางาน และสรปงานโครงการ
![Page 57: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/57.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 53
ผลลพธทเกดขน
1. เดกและเยาวชนในพนทเปาหมาย เกดกระบวนการเรยนร มความเขาใจเรองสข
ภาวะทางเพศ 60 %
2. เดกและเยาวชนทเขารวมโครงการเกดจตสานกเหนความสาคญในเรองสขภาวะ
ทางเพศ 50 %
3. เกดอาสาสมครในการทางานเพอสรางกระบวนการเรยนรเรองสขภาวะทางเพศ
จานวน 30 คน
4. เกดแนวทางพนทตนแบบการเรยนรเรองสขภาวะทางเพศผานสอชมชน
![Page 58: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/58.jpg)
54 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วยรน วยใส รวมมอรวมใจ หางไกลอบายมข
เจาของผลงาน
รพ.สต.ปาตง ต.แมใจ อ.แมใจ จ.พะเยา
ทมาและความสาคญของปญหา
รพ.สต. รบผดชอบ 3 หมบาน ประชากร 1,504 คน สารวจขอมลเยาวชนจาก
ชมชน ปงบประมาณ 2552 พบปญหา เสพสารเสพตด 12 ราย คดเปนรอยละ 4.61 ตด
เชอเอดส(รายเกา) 3 ราย คดเปนรอยละ 1.15 ตงครรภไมพงประสงคจานวน 3 ราย คด
เปนรอยละ1.15 และปญหาในครอบครว 13 ราย คดเปนรอยละ 5
วตถประสงค
1. เพอใหเยาวชนมความรความเขาใจในทกษะการแกปญหา, การสรางภมคมกนทางจต
และการปลกฝงจตสานกทดใหกบเดกและเยาวชน
2. เพอจดตงกลมแกนนาเยาวชนและทากจกรรมตอเนอง
3. เพอสงเสรม,สนบสนนการใชทนทางสงคม การใชภมปญญาในทองถนเกดนวตกรรม
และกระบวนการดแลชวยเหลอซงกนและกน
4. เพอใหคนในชมชนเกดความตระหนกและเหนความสาคญของปญหาเยาวชนและ
รวมมอแกไข
5. เพอใหสถานบรการปฐมภมมชองทางในการเฝาระวงการทารายตวเองของเยาวชนและ
ชวยเหลอไดงายขน
![Page 59: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/59.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 55
กจกรรมดาเนนงาน
1. ประชมทาประชาคมกลมแกนนาชมชนและ อสม. 2. จดกจกรรมเขาคายอบรมเชงปฏบตการกลมแกนนาเยาวชนและเยาวชน จานวน 60 คน
3. จดตงกลมแกนนาเยาวชน 4. เยาวชนเขารวมกจกรรมศกษาดงานเพอแลกเปลยนเรยนร 5. จดตงมมเพอนใจวยรน เยาวชนและแกนนาใหความรวมมอและเขารวมกจกรรมตางๆ
ทงในชมชน,โรงเรยน 6. ประเมนความพงพอใจของชมชนโดยใชแบบสอบถามเกยวกบการเขารวมกจกรรมตางๆ
ของเยาวชน
ผลการดาเนนงาน
1. จานวนวยรนทมารบการปรกษาในมมเพอนใจวยรน จานวน 22 คน
2. รวมสอดสองดแลเพอนทเปนกลมเสยงเพอหาแนวทางการชวยเหลอระหวาง
ผปกครอง,เพอน,โรงเรยน ซงไดรบแจงและชวยเหลอ 2 ราย
3. สอดแทรกความรทางดานสขภาพจตในวยรนใหผปกครอง จานวน 172 ราย
4. แกนนาเยาวชนของแตละหมบานผลดเปลยนหมนเวยนกนประชาสมพนธงาน
ทางดานเยาวชนและขาวสารบานเมองและทางดานสาธารณสข(การสอสารมวลชน) ตาม
หอกระจายขาวของแตละหมบาน อาทตยละ 1 ครง
![Page 60: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/60.jpg)
56 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
สงใหม/นวตกรรมทเกดขน
1. เยาวชนมสวนรวมในการดแล/ชวยเหลอเพอนสมาชกวยใกลเคยงกน โดยการสอดสอง
ดแล ปรบทกข-ผกมตร ใหกบเพอนใหเปนคนดของสงคม
2. การประชาสมพนธงานทางดานสาธารณสขและงานของเยาวชน การออกเสยงตามสาย
โดยแกนนาเยาวชนยงไมเคยทากนมากอน ซงจะเปนการกระตนใหคนในชมชนเหน
ความสาคญ
3. งานทางดานสขภาพจตแบบดงเดมเจาหนาทสาธารณสข จะเปนผรบผดชอบและตงรบ
อยในสถานบรการแตขณะนมเครอขายเยาวชนชวยในการสอดสองดแลผทมภาวะเสยงใน
การทารายตวเองในพนทซงทาใหเจาหนาทมชองทางในการดแล,ชวยเหลอผทมปญหาได
งายขนทาใหสามารถเฝาระวงปญหาการทารายตวเองของเยาวชนไดในระดบหนง
![Page 61: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/61.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 57
สอรก ชวยพอแมดแลลกนอย เจาของผลงาน
ศนยบรการสขภาพชมชนบานมาง อ.เชยงมวน จ.พะเยา
ทมาและความสาคญ
จากขอมลการดาเนนงานคลนกสขภาพเดกดในสถานบรการ พบวาแนวโนมเดก
0-5 ป มพฒนาการลาชา และมภาวะทพโภชนาการ โดยอาจมสาเหตมาจาก การเลยงด (ป
ยา ตา ยาย) ขาดความรในการสงเสรมและกระตนพฒนาการและโภชนาการตามวย การ
เขาถงสอสขศกษา, สอไมเหมาะสมกบความตองการ
วตถประสงค
1. เพอจดทาสอทเหมาะสมสาหรบผปกครองในการเรยนร
2. เพอใหพอ แม หรอผปกครองเดกมความรเรองการสงเสรมพฒนาการและ
โภชนาการเดกสมวย รวมทงการรบวคซนปองกนโรคขนพนฐานตามเกณฑ และม
ความรในการดแลเดกหลงไดรบวคซน
ผลทคาดวาจะไดรบ
1. สอทเหมาะสมสาหรบผปกครองในการเรยนร
2. พอ แม หรอผปกครองเดกมความรการสงเสรมพฒนาการและโภชนาการเดก
เบองตนได และสามารถดแลเดกหลงไดรบวคซนไดถกตอง
3. พอ แม หรอผปกครองเดก สามารถประเมนพฒนาการและโภชนาการเดก
เบองตนตามชวงอายได
![Page 62: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/62.jpg)
58 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วธดาเนนงาน 1. ทบทวนขอมลจากผลการดาเนนงานสงเสรมสขภาพเดก 0-5 ป 2. สอบถามขอมลเกยวกบการดแลเดก 0-5 ป จากผปกครองทพาเดกมารบวคซนทสถาน
บรการ 3. ออกแบบนวตกรรม โดยไดแนวคดจาก นวตกรรม“บอรดแสดงปรมาณโซเดยมในอาหาร
และเครองปรง” ของโรงพยาบาลเชยงมวน 4.ประเมนความรความเขาใจของผปกครอง /ผดแลเดก 0-5 ปในพนทรบผดชอบ 5. ทดลองใชนวตกรรมโดยคดเลอกกลมเปาหมายเปนผปกครอง จานวน 20 ราย แบงเปน
2 กลม 6. ประเมนผลการใชนวตกรรมรวมกบตดตามประเมนพฒนาการเดก และสรปผลการ
ดาเนนงาน
ผลการดาเนนงาน จากการทดสอบความรกบกลมเปาหมาย 2 กลม ดงน
กลม 1 จานวน 20 ราย เพศชาย 3 ราย และ เพศหญง 17 ราย
![Page 63: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/63.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 59
- อายเฉลย 42 ป อายตาสด 21 ป อายสงสด 48 ป
- เปนบดา/มารดา 8 ราย เปนผปกครอง(ป ยา ตา ยาย) 12 ราย
- ผลการประเมนความรกอนการอบรม เฉลย 63 % และหลงการ
อบรมใหความรผานทางเจาหนาท และเอกสารคมอสมดสชมพ กลมเปาหมายมความรเพม
มากขนเปน 82 %
กลม 2
- อายเฉลย 37 ป อายตาสด 23 ป อายสงสด 52 ป
จานวน 20 ราย เพศชาย 5 ราย และ เพศหญง 15 ราย
- เปนบดา/มารดา 8 ราย เปนผปกครอง (ป ยา ตา ยาย) 12 ราย
- ผลการประเมนความรกอนการใชนวตกรรม เฉลย 67 % และหลง
การใชนวตกรรม กลมเปาหมายมความรเพมมากขนเปน 85 %
ซงสรปไดวาการใชนวตกรรม ชวยใหกลมเปาหมายมความรเพมขน ม
สะดวกในการมากขน และเขาใจงาย
การนาไปใชประโยชน 1. สามารถใชกบผปกครอง ซงเปนป ยา ตา ยาย ซงมการศกษาระดบประถมศกษา แมจะ
เขยนหนงสอไมเกง แตอานได สามารถมความรจากสอไดมากขน
2. สามารถใชนวตกรรมใหเกดการเรยนรดวยตนเองกบกลมบดามารดาและผปกครองเดก
0-5 ป
![Page 64: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/64.jpg)
60 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
สบสานภมปญญาไทย ผสงวยสขภาพด เจาของผลงาน
รพ.สต.บานเหลา ต.บานเหลา อ.แมใจ จ.พะเยา
ความเปนมา
การเจบปวยของประชาชน บางครง
สามารถดแลรกษาไดด โดยการใชสมนไพรจากผ
ทรงภมปญญาในชมชน แตกลบพบวาประชาชน
ในชมชนหนไปพงพาสถานบรการภายนอกเปน
ลาดบแรก โดยลมนกถงคณคาของภมปญญา
ดงเดมทสามารถใหการดแลรกษา ป ยา ตา ยาย
ใหมสขภาพทดหายจากโรคภยไขเจบได ซงเปน
การพงตนเองดานสขภาพและดาเนนชวตตาม
แนวทางเศรษฐกจพอเพยง
ทนทางสงคม - ภมปญญาของผสงอายดานสมนไพร
- สมนไพรพนบานในชมชน
- ภาคเครอขายองคกรชมชน
วตถประสงค
1. เพอใหผสงวยในชมชนไดมโอกาสเขารวมกจกรรมสรางเสรมความรดแลสขภาพ ตาม
หลกภมปญญาไทยในการดแลสขภาพตนเอง
![Page 65: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/65.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 61
2. เพอคนหากระบวนการและองคความร จากผสงวยทมภมปญญาดานสมนไพรและ
วธการดแลสขภาพโดยใชภมปญญาชาวบาน เพอนาไปสงเสรมการพงตนเองดานสขภาพ
แกประชาชน
วธการดาเนน 1. ประชมชแจงการดาเนนงาน 2. เกบรวบรวมขอมล 3. จดตงชมรมสบสานภมปญญาไทยโดยผสงวย 4. จดทาเตาอบสมนไพรโดยใชภมปญญาชาวบาน 5. บรการอบสมนไพร ลกษณะการใหบรการ - ดาเนนการทกวนศกร ตงแตเวลา 08.00 – 15.00น. โดยคณะทมงาน ชมรมสบสาน
ภมปญญาไทย ผสงวยบานดงอนตา
- วดความดนโลหตกอนเขารบการอบสมนไพร โดยเจาหนาทสถานอนามยบานดงอนตา
- ผรบบรการเขารบการอบสมนไพร ประมาณ 3 – 4 คน / ครง เวลาประมาณ ครงละ
10 –15 นาท / รอบของการเขาอบสมนไพร
6. การระดมทน (ตบรจาค ,การทาลกประคบ,
7. สรปแลกเปลยนเรยนรและถอดบทเรยน
แนวทางการพฒนา
• ปรบปรงมาตรฐานของเตาอบสมนไพร
• ประชาสมพนธ การใหบรการอบสมนไพรใหครอบคลมทงตาบล
• ตดตามเยยมบาน และเกบขอมลผรบบรการ
• เผยแพรความรเกยวกบสมนไพรและภมปญญาทองถน สชมชนและสถานศกษา
![Page 66: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/66.jpg)
62 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การจดการ
ความร
เครองมอประเมนงานเยยมบาน INHOMESSS Score(version 3.8)
เจาของผลงาน
ศนยสขภาพชมชนบานมาง อ.เชยงมวน จ.พะเยา
ทมาและความสาคญ งานเยยมบานในชมชนไดดาเนนการและพฒนาระบบบรการอยางตอเนองตงแตป
2545 (ระยะเขาสบรการปฐมภม)
– มแนวทางการเยยมบาน กลมเปาหมาย
– มระบบการสงตอขอมลในระดบเครอขาย จากโรงพยาบาลสหนวยบรการใน
พนท
– มการประสานงานภาคเครอขายทแสดงบทบาทไดชดเจนมากยงขน
– แตเมอนาขอมลผลลพธของการเยยมบานมาวเคราะหทบทวนในทมพนท
เพอชใหเหนประเดนความกาวหนาทงรายกรณ และรายครอบครว พบวา ยง
ขาดการถอดบทเรยนเพอเปนประเดนการจดการความร
องคประกอบ งานเยยมบาน
I Immobility
N Nutrition
H Housing
O Other people
M Medications
E Esxaminations
S Safety
S Spiritual Health
S Services by home
health agencies
![Page 67: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/67.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 63
วตถประสงค 1. เพอสรางเครองมอประเมนผลงานเยยมบาน “INHOMESS Score”
2. เพอนาเครองมอไปประยกตใชในการพฒนาระบบบรการเยยมบานในชมชน
ขนตอนการดาเนนงาน 1. ประชมทมงานเพอทบทวน วเคราะหถงผลลพธ ปญหา อปสรรค ของงานเยยม
บานทผานมา
2. ศกษาแนวทางการเยยมบานตามหลก INHOMESS
3. ออกแบบนวตกรรมเครองมอ “
ของ Knight AL, Adelman
AM. The family physician and home care. Am Fam Physician
1991;44:1733-7.
INHOMESS Score
4. ทดสอบเครองมอกบกลมเปาหมายเยยมบานในป 2552
” โดยประยกตหลกการมา
ปรบใชเปนเกณฑ
5. สรปผลการทดลองเครองมอ และตรวจสอบเครองมอซาในป 2553
6. ประเมนผลการใชนวตกรรม
ตวอยางแบบฟอรม
![Page 68: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/68.jpg)
64 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ทดลองใชกบกลมตวอยางป 2553 จานวน 30 ราย โดยแบงเปน ผปวยโรคเรอรงจานวน
10 ราย ผปวยสขภาพจต จานวน 10 ราย และผพการ 10 ราย ปรบปรง 2 ครง
พบวา
- กลมผปวยโรคเรอรง สวนใหญมปญหาดานMedication และ Nutrition
- สวนกลมผปวยสขภาพจตมปญหาดาน Medication มากทสด
- กลมผพการมปญหาดาน Immobility มากทสด
ปญหาเหลานทาใหทมงานไดมการจดกระบวนการแกไขปญหาไดตรงจดเชอมโยงปญหา
ไปสการจดการแกไข เปนรปธรรม ไดมากขน
สงทไดรบ
1. สามารถนาเครองมอ เปนกลไกการสอสาร
2. สามารถนาเครองมอไปประยกตใชไดกบภาคหลายระดบ เชน อสม. แกนนา อปท.
ทงทมสขภาพ และภาคเครอขาย ใหเหน
ปญหาทชดเจน นาไปสเปาหมายของการแกไขปญหารวมกน(โดยการใชขอมลเชงคณภาพ
มาประกอบ)
![Page 69: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/69.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 65
สอลดหวานลดเคม เจาของผลงาน
รพ.สต. คอเวยง อ.ดอกคาใต จ.พะเยา
แรงบนดาลใจ
ไดรบสอจากสวนกลางลาชาและบางครงไมตรงความตองของพนทประชาชนทวไป
วตถประสงค 1.ใชเปนสออปกรณในการใหสขศกษาในสถานบรการและนอกสถานบรการ
2.เพอใหประชาชนมความรเรองอาหารและเครองดมทควรบรโภค
เปาหมาย กลมประชาชนทวไปทงในสถานและนอกสถานบรการ
ขนตอนวธการ/การดาเนนงาน 1. ปรกษาทมสขภาพในสถานบรการและเสนอแนวคด
2. ศกษาการจดทาและ คดเลอกตวอยาง อาหารและเครองดมสาหรบจดทาบอรด สอลด
หวานลดเคม
3 .ทดลองใช
4. ตดตามประเมนผล
5 .พฒนา/ปรบปรง อยางตอเนอง
![Page 70: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/70.jpg)
66 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ผลการดาเนนงาน
1. ใชเปนสอใหสขศกษากจกรรมลดเสยงในชมชน
2. ผลจากการสมสารวจความพงพอใจจากกลมผเขารบการอบรมและประชาชน ทรบ
บรการ จานวน 50 คน พบวามความพงพอใจมากกวา 95%
3. ดานความคมทน สอลดหวานลดเคม มอายการใชประมาณงาน 5 – 10 ป
แนวทางการพฒนาในอนาคต
1. จดทาเปนบอรดโชว แขวนไวตดกบผนงหอง 1 ชด
2. จดทาเปนบอรดเคลอนท 1 ชด และมขนาดลดลง เพอเหมาะสมในการโยกยาย
3. ใชสอเปนวสดจรงเพองายตอการจดจาผลตภณฑ
ระยะเรมแรก
พฒนาเปนนวตกรรม
![Page 71: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/71.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 67
บตรควคดกรองภาวะเสยงสขภาพ เจาของผลงาน
รพ.สต.บานศรมาลย ต.จน อ.จน จ.พะเยา
ทมาของผลงาน
ภารกจของหนวยบรการปฐมภม ดานการคดกรองภาวะสขภาพ เชน ความดน
โลหตสง เบาหวาน ภาวะซมเศรา วณโรค
การดาเนนงานคดกรองท รพ.สต. ทาอยแลว
- ใชแบบคดกรองตามฟอรมของ สสจ. คดกรองโดยเจาหนาท รวมกบ อสม.
เชงรก :
- คดกรองโดยการใหบรการของ อสม.เมอมงานศพ (วดความดนโลหต ชงนาหนก วด
รอบเอว)
เชงรบ :
- ใชแบบคดกรองแบบยอ คดกรองโดยเจาหนาท รพ.สต.
ผลจากการคดกรองของผรบบรการคนเดยวกนจากทง 3 แหลงไมตรงกน ทาใหอยากสราง
เครองมอขนมาตรวจสอบการคดกรองจาก 3 แหลงขางตน
แนวคดการแกไขปญหา สรางเครองมอทจะคดกรองภาวะสขภาพทง 4 โรค โดยมลกษณะทคาดหวงไว คอ
• ทาไดงาย
• ไมใชวธการทยงยาก ซบซอน ไมตองคานวณ
![Page 72: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/72.jpg)
68 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
• ทางานไดเองโดยไมเพมภาระงานใหบคลากรใน สอ.
วธการ
• ใชบตรควใบใหญ ขนาดครง A4 ประกอบไปดวยเนอหาแบบคดกรองภาวะเสยง
ทง 4 โรค
• มคาระบในบตรควถงความผดปกตทตองเขาพบเจาหนาทเพอขอคาแนะนา
เพมเตม
• แจกบตรควชดเดมทกวนทาการ เพอคดกรองภาวะเสยงอยางตอเนอง
• บนทกรายละเอยดเพมเตมในแบบบนทก
• คนงานมบทบาทชวยในการกระตนใหผมารบบรการอานบตรคว
ผลการดาเนนงาน พบวาการคดกรองโดยชองทางบตรควสามารถคดกรอง/คนหาผปวยรายใหมได
เพมขนจากเดมโดยการคดกรองวธนครอบคลมทงตวผรบบรการ ญาตและคนรอบขางดวย
![Page 73: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/73.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 69
การปรบเปลยนพฤตกรรมบรโภคกลมเสยงโรคเบาหวาน เจาของผลงาน
รพ.สต. คอเวยง อ.ดอกคาใต จ.พะเยา
บทนา
จากสถานการณโรคไมตดตอตาบลคอคอเวยงป 2551-2553 พบผปวยเบาหวาน
ตอแสนประชากรดงน 4471.91, 4653.70 และ 5012.41 ตามลาดบ และปจจบนป2553
พบกลมเสยงโรคเบาหวานมากทสดในอาเภอดอกคาใตพบถง 160075.86 ตอแสน
ประชากรจากการวเคราะหขอมลสาเหตหลกมาจากปญหาทางดานพฤตกรรมการบรโภค
วตถประสงค เพอศกษาถงพฤตกรรมการบรโภคของกลมเสยงโรคเบาหวานในพนท เพอนามา
เปนขอมลและนาไปแกไขปญหาในพนทตอไป
วธการศกษา เปนการศกษาเชงพรรณนา กลมประชากรทศกษาคอ กลมเสยงโรคเบาหวานใน
เขตพนทตาบลคอเวยง อ.ดอกคาใต จ.พะเยา โดยกาหนดใหตาบลคอเวยง อ.ดอกคาใตเปน
สถานทในการศกษา
คดเลอกกลมตวอยางแบบ ใชหลกทฤษฎความนาจะเปนทางสถต โดยวธการสมแบบมระบบ จานวน 286
คน ใชระยะเวลาในการศกษาระหวาง มกราคม – พฤษภาคม 2553เครองมอทใชใน
![Page 74: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/74.jpg)
70 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การศกษาคอ แบบสอบถามซงดดแปลงมาจากกองงานสขศกษา เกบขอมลโดยแกนนา
อสม.นาขอมลมาวเคราะห หาคาจานวน รอยละ คาเฉลยและการแจกแจงความถ
ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมการบรโภคทดเหมะสมตอการลดเสยงการเปนโรคเบาหวานไดแก การ
ไมบรโภคเครองดมชกาลง ขนมขบเคยวและรบประทานผกผลไม ทงนเนองจาก เครองดมช
กาลงนยมในเพศชายทใชแรงงานไมนยมในเพศหญง ขนมขบเคยวรสชาตไมถกปาก ราคา
แพง รบประทานไมอมทอง แตผกผลไมเปนอาหารพนบาน หางาย ราคาถก อบต.
สนบสนนเมลดพนธ พฤตกรรมการบรโภคทควรปรบปรงคอรบประทานผลไมรสหวาน
ดมกาแฟ หรอชา รบประทานขาวเหนยวทงนเนองจากผลไมหาซองาย มตามฤดกาล นยม
ในผสงอาย รบประทานถกปาก กาแฟนยมในเพศหญงทมนาหนกเกนทตองการลดนาหนก
และผลจากสอโทรทศน สวนขาวเหนยวคนสวนใหญชอบรบประทานเพราะเปนวถชวตของ
คนในพนท กนแลวอยทองและบรรจงาย แตกลมตวอยางไมไดทราบปรมาณนาตาลทมอย
ในขาวเหนยวและสงผลตอการเปนเบาหวานไดอยางไรสรปและขอเสนอแนะครงตอไปควร
ศกษาเชงคณภาพ เจาะลกกลมอาชพเกษตรกร เฉลยเพศเทากน และคนขอมลแกชมชน
เพอการวางแผนแกไขปญหาตอไป
![Page 75: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/75.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 71
แผนทเดนดน พลวตสขภาพ เจาของผลงาน
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพหนองปาแพะ ต.รมเยน อ.เชยงคา จ.พะเยา
ความเปนมาและความสาคญของปญหา
ในการศกษาชมชน ทงายในการเรมตนนน เราสารวจพนทพรอมกบลงมอทาแผน
ท ทเราเรยกวา “แผนทเดนดน” นบวาเปนบนไดขนแรกทสาคญทสด ในการเขาใจชมชน
ดวยวธการงายๆ และใชเวลาไมนาน และไดทาความรจกสรางสมพนธกบชาวบานสวนหนง
ไดอยางรวดเรวทเดยว ดวยการชกชวนพดคย และสอบถามเสนทาง อาณาเขตหมบาน
แผนทเดนดน เปนเครองมอททาขนงายๆ อาศยการเดนสารวจ และสงเกต และจดบนทก
ลกษณะทางดานกายภาพ ทรพยากรและ สงแวดลอมชมชน ลงบนแผนกระดาษ ผศกษา
ตองหาขอมลโดยการเดนไปด สงเกต สมผส และทาแผนทหลงคาเรอนทกหลงดวยสายตา
ตนเอง เครองมอในการเรยนรวถชมชน แผนทหมบานเปนสวนหนงของการขบเคลอนดาน
สขภาพ คอ เครองมองายๆทจดขนไดสรางความเปนไปได ใหกบงานสขภาพชมชนและชวย
ในการทางานสขภาพไดเรยนร เขาใจและมความละเอยดออนตอมตทางสงคม วฒนธรรม
ของสขภาพและความเจบปวย การยายเขา ยายออกซงเปนการเคลอนไหวของบคคลใน
และนอกชมชนเปนสวนหนงของภาวะสขภาพทางออมคอ อาจมการนาพาโรคตดตอตางๆ
จากชมชนหนงไปสอก ชมชนหนงได
การลงชมชนทผานมา เนนการเกบขอมลมการสนใจทจะไดขอมลตามทวางแผน
ไววาจะเกบอะไรบาง และเจาหนาท ททางานกบชมชนตอเนองมาเปนเวลานานและรจก
ชาวบานเปนอยางดและขอมลทเปนประโยชนตอการทางานกบชมชน มกเปนขอมลสวน
บคคลและไมสามารถถายทอดหรอแบงบนขอมลกบคนอนได เพราะยงไมมการจดระบบ
ความรและวธการทชดเจนและถายทอดได และการเกบขอมลจะแยกเปนสวนๆ เชน
![Page 76: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/76.jpg)
72 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
รจกเพยงขอความเดยว ไมมการเชอมโยงขอมล ซงทผานมา สถานอนามยหนองปาแพะ
ไดดาเนนการเรยนรเครองมอ 7 ชน และสามารถใชกบชมชนเปนอยางดและสงทสาคญ
สวนหนงทขาดไมได คอ แผนทหมบานซงเราจะตองเดนสารวจดวยตนเองจงจะรวา
หมบานทอยในเปาหมายนน มขอมลทตองนามาประกอบภารกจในการปฏบตงานเพอ
สขภาพชมชนได และเพอใหผทปฏบตงานรวมกนสามารถรบรขอมล ในเชงลกของหมบาน
นนๆได สถานอนามยหนองปาแพะไดตระหนกถงขอมล หรอกลมเปาหมายทตองดแล
ทาง สถานอนามย พฒนาเครองมอ และขอมล ทมอยระบบคอมพวเตอร ทสามารถดง
ขอมลมาใชประโยชนไดอยางรวดเรว รจกทอยอาศย แผนทเดนดนเปนกระบวนการ ท
สรางสรรคไปสเรองตางๆไดมากมาย ตงแตระดบบคคล ครอบครว และชมชน
ความสมพนธของคนกบสงแวดลอม วถชวต วฒนธรรมประเพณตางๆ เราจะทาอยางไรให
ขอมลบคคล ครอบครว และชมชน สามารถเชอมโยงขอมลแผนทหมบานและนากลบมา
ใชไดสะดวก รวดเรว และชดเจน จงเกดนวตกรรม แผนทเดนดนพลวตสขภาพชมชน
สถานอนามยหนองปาแพะ
วตถประสงค 1) เพอพฒนาเครองมอสาหรบทมสขภาพ ในการใหบรการระดบบคคล ครอบครว และ
ชมชน อยางคลอบคลมและตอเนอง
2) เพอสามารถเชอมโยงขอมลแผนทหมบานเขากบงานสาธารณสขไดสะดวก รวดเรว และ
ชดเจน
![Page 77: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/77.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 73
กรอบแนวคด
การทาแผนทเดนดน ความสาคญอยทการไปดใหเหน การสงเกตดวยตา ไมใชอย
ทการเขยนแผนททางกายภาพใหครบและสมบรณลงบนแผนกระดาษ การไปสงเกตใหเหน
ทาใหเขาใจถงความหมายและหนาททางสงคม (Social meaning & social function)
ของพนททางกายภาพ (physical space) เดนไปดทรพยากรตางๆ ของชมชน มองเหน
ชวตและเรองราวของชมชนในการออกสารวจภาคสนามของภาควชาเทคโนโลยชนบท ตอง
ไดขอมลอยางรวดเรว การศกษาระดบชมชนหรอหมบาน
ขอมลพนฐาน
กลมเปาหมาย DM,HT,พการ,
Community Folder
ขอมลบคคล
Family Folder
นาขอมลกบมาใชไดอยางสะดวก รวดเรว และเหนภาพชดเจน
แผนทเดนดน
พลวตสขภาพชมชน
![Page 78: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/78.jpg)
74 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
วธดาเนนการ
1. รวบรวมขอมล บคคล ประชาชนกลมเปาหมาย ครอบครว และชมชน
2. จดทาแผนทเดนดน โดยคอมพวเตอร โปรแกรม Power point
3. เกบขอมลเชงลก บคคล ครอบครว และชมชนพรอมภาพถาย
4. ลงขอมลและเชอมโยงขอมลกบแผนทเดนดน
5. ใชงานแผนทเดนและปรบปรงเพมเตม
6. ประเมนผล
![Page 79: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/79.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 75
ผลการดาเนนงาน
จากการดาเนนงานแผนทเดนดนพลวตสขภาพชมชน ในงานโรคเรอรง ผพการ
สขภาพจตฯ สามารถนามาใชประโยชนไดอยางด ทาใหทมสขภาพเขาถงขอมล
กลมเปาหมายไดอยางสะดวก รวดเรว ชดเจน และนามาวางแผนการใหบรการไดอยาง
คลอบคลม
1. คนหาขอมลผปวยในเชงลก ระดบบคคล ครอบครว และชมชนไดอยางสะดวก
รวดเรวยงขน
2. สามารถเชอมโยงขอมลแผนทเขากบขอมลประชากร ผปวย ครอบครว ชมชน
ในเชงลกใหเหนภาพชดเจน
การนาไปใชประโยชน แผนทเดนดนพลวตสขภาพชมชน สามารถนาขอมลทกกลมเปาหมายในพนท ท
ตองดแลมาใชในการวางแผนการใหบรการ และลงผลปฏบตงานไดอยางเหนภาพชดเจน
และยงเชอมโยงขอมลแผนทเขากบขอมลประชากร ผปวย ครอบครว ชมชนในเชงลกได
เปนอยางด และยงสามารถแนะนา ถายทอดแผนทเดนดนเสนทางสขภาพใหกบสถาน
บรการใกลเคยงในไปใชใหเหมาะสมกบพนท
ขอเสนอแนะ การเกบขอมลและภาพถายยงละเอยดเทาไรยงด การเชอมโยงขอมลแผนทเขากบ
ขอมลบคคล สถานทในเชงลกยงเหนภาพชดเจน
![Page 80: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/80.jpg)
76 สานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
การจดการดานอารมณเพอลดภาวะเสยงตอโรคไมตดตอ
ในกลม อสม. เจาของผลงาน
รพ.สต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา
ทมาและความสาคญ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลแมกา ม อสม.ทงหมด 159 คน รบผดชอบเฉลย
10.2 หลงคาเรอน อตราปวยดวยโรคความดนโลหตสงของ อสม. รอยละ 8.7 โรคเบาหวาน
รอยละ 9.4 อสม.เปนกลมเสยงตอโรคความดนโลหตสงและเบาหวาน โรคหวใจและหลอด
เลอดมาก มรอบเอวเกน รอยละ 17.8 คา BMI เกน รอยละ 25.83 และ Pre HT รอยละ
33.77
วตถประสงค 1. เพอให อสม.ไดเรยนรและฝกการจดการอารมณไดอยางเหมาะสม
2. เพอให อสม. ไดใหความรประชาชน ในปอกไดอยางมมาตรฐานเปนรปธรรม ตาม
แนวทางเดยวกน
3. เพอให อสม.เปนแบบอยางดานการจดการอารมณ และสามารถตดตามกระตน
การปรบเปลยนพฤตกรรมการปองกนโรคไมตดตอ
4. เพอให อสม.ลดความเสยงตอโรคไมตดตอ
![Page 81: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/81.jpg)
ผลงานนวตกรรมจงหวดพะเยา ป 2553 77
การดาเนนงาน 1. ประชมเจาหนาท
2. ประชม อสม. เพอรวมแลกเปลยนเรยนรการจดการอารมณ และวธการใหคาแนะนา
ประชาชนในปอกในดานอารมณ กาหนดแนวทางการดาเนนงานและฟนฟความรเรองการ
ปองกนโรคไมตดตอ การทาพนธะสญญา “อโรคยา”
3. อสม. เขารวมเปนสมาชกและเขารวมปฏบตธรรมกบชมรมทกวนพระ และสญจรไป
สรางเครอขายทวดในหมบานขางเคยง
4. อสม. ฝกการจดการดานอารมณ โดยเลอกวธการทเหมาะสมกบตนเอง
5. อสม. แลกเปลยนเรยนรผลการฝกการจดการดานอารมณของตนเอง และ อสม.เปน
เจาภาพนาการฝกในทประชม อสม.ทกเดอน
6. อสม. นาความร วธการทไดจากการฝกปฏบตของตนเอง ไปแบงปนคนในครอบครวและ
ปอกรบผดชอบและเชญชวนเขารวมเปนเครอขายชมรมปฏบตธรรม
7. ประเมนผลความพงพอใจการใชนวตกรรม ผลพงพอใจ รอยละ 71.27 และเปรยบเทยบ
ผลการตรวจคดกรอง พบวา อสม.มความเสยงตอโรคลดลง
![Page 82: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/82.jpg)
บรรณาธการ
ปรยานช เชดชเหลา
ออกแบบปก
อนนต สระสม
คณะเจาหนาทจดทาเอกสาร
ปรยานช เชดชเหลา
นงคราญ นาปรง
สดาพร นาเอก
![Page 83: คํานํา · 2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา อินเดีย โดยนําไปปลูกที่](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041604/5e334719a3f42f582a021058/html5/thumbnails/83.jpg)