บทท 5

การวเคราะหและเสนอแนะ จดแขง จดออน โอกาส และขอจากด (SWOT)

อตสาหกรรมอาหารกลมนาตาล กากนาตาล และผลตภณฑจากนาตาล

เปนอตสาหกรรมทไดรบผลกระทบทงเชงบวกและเชงลบจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางธ

รกจ ไมแตกตางจากอตสาหกรรมอนของประเทศ จาการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก

และสภาพแวดลอมภายในอตสาหกรรมอาหารกลมนาตาล กากนาตาลและผลตภณฑจากนาตาล

พบวาอตสาหกรรมนาตาลนนมจดแขง จดออน โอกาส และขอจากด ดงน

จดแขง (Strength)

1. วตถดบในการผลตนาตาล ไดแกออย และพชชนดอนเชน มะพราว

สามารถหาไดงายในประเทศไทย และมปรมาณทเพยงพอกบความตองการในการผลต

2. มการพฒนาผลตภณฑนาตาลอยางจรงจง ดวยการเพมมลคา (Value added)

ในตวผลตภณฑใหมความหลากหลายตามความตองการของตลาด

3. มการนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาจดการทงดานการวางแผนพนทเพาะปลกออย

ตลอดจนกระบวนการผลตนาตาลททนสมย ทาใหไดนาตาลทมคณภาพด

4. ผผลตในอตสาหกรรมนาตาลสามารถนาผลพลอยไดจากนาตาล

ไปใชผลตตอในอตสาหกรรมตอเนอง เชน โรงงานเอทานอล ปยชวภาพ กระดาษ นาสมสายช

และผงชรส ซงออยจดวาพชทไดสามารถใชไดทกสวน (Renewable)

ดงนนผผลตจงมรายไดอนนอกเหนอรายไดจากการผลตนาตาล

5. คณภาพของนาตาลทรายขาวของไทยนนมคณภาพทสงกวานาตาลทรายขาวข

องอนเดยจนเปนทยอมรบจากประเทศผนาเขาตาง ๆ

อกทงยงไดเปรยบดานทาเลทตงของประเทศไทยทใกลกบประเทศอนโดนเซย

ซงเปนผนาเขานาตาลรายใหญทสดของโลก

6. มการรวมกลมระหวางผผลตนาตาล ภายใตสมาคมการคาผผลตนาตาลไทย

ทาใหเกดเอกภาพ และสรางอานาจตอรองกบลกคาทเปนกลมอตสาหกรรมอาหาร เครองดม ยา

ทาใหราคาสนคานาตาลปรบตวสงขน

จดออน (Weakness)

1. ปรมาณผลผลตออยตอไรตา เมอเปรยบกบประเทศเมกซโก โคลมเบย

ออสเตรเลย อนโดนเซย และสหรฐอเมรกา ทมพนทนอยกวาไทย แตมผลผลตตอไรมากกวา

2. ตนทนการผลตนาตาลมแนวโนมเพมสงขนตามทศทางของราคานามนทมควา

มผนผวนตลอดเวลา ถงแมราคานามนจะลดลง แตราคาวตถดบ เชน ยาฆาแมลง ปยเคม

ซงใชในการปลกออยยงมราคาทสงอย

3. ออยมราคาสงขน จากการทรฐบาลปรบราคารบซอออยจากตนละ 600 บาท

เปน 800บาท ตามตนทนการเพาะปลกทเพมขน

  109

เปนผลใหตนทนในการผลตนาตาลของไทยมราคาสงกวาคแขง

ทาใหความสามารถในการแขงขนลดลง

4. พนทปลกออยลดลง และผลผลตออยไมเพยงพอตอความตองการของโรงงาน

เนองจากเกษตรหนไปปลกพชเศรษฐกจชนดอน เชนมนสาปะหลง ยางพารา เปนตน

5. ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมมความสามารถในการกอหนไดนอยกวา

ผประกอบการขนาดใหญ ทาใหการหาเงนลงทนไปลงทนในอตสาหกรรมตอเนองจากนาตาลทาไดยาก

6. ขาดแคลนพนกงานในสวนงานดานการผลต

เนองจากแรงงานสวนใหญมการศกษาสงขน ทาใหไมมคนงานทจะทางานในระดบลาง

ตองใชแรงงานตางดาวแทน

ซงผประกอบการนอยรายทจะจดทะเบยนแรงงานตางดาวอยางถกกฎหมาย เพราะเสยคาใชจายสง

แรงงานทใชในปจจบนจงเปนแรงงานผดกฎหมาย

และมกจะมปญหากบเจาหนาทตารวจเมอมการตรวจจบ

โอกาส (Opportunity)

1. เนองจากการลดการอดหนนจากกลมสหภาพยโรป

ทาใหโรงงานนาตาลไทยสามารถจาหนายนาตาลในรปของนาตาลทรายดบ และนาตาลทรายขาว

ไดเพมมากขน

2. บราซลลดปรมาณการผลตนาตาลแตผลตเอทานอลเพมขน

ดงนนจงเปนโอกาสทนาตาลประเทศไทยจะสามารถสงออกไดมากขน

3. ตามกรอบการเจรจาขอตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA)

ทาใหประเทศสมาชกในกลมการคาตองลดหยอนภาษศลกากรใหแกกน

สงผลใหประเทศสมาชกนาเขานาตาลทรายจากประเทศไทยมากขน

4. รฐบาลกาหนดนโยบายสนบสนนการใชรถยนต E-85 อยางเปนรปธรรม

ทาใหอตสาหกรรมนาตาลทมการผลตเอทานอลอยแลว

ไดประโยชนจากการจาหนายเอทานอลมากขนในอนาคต

5. ปรมาณความตองการบรโภคนาตาลของคนในภมภาคเอเชย

ยงคงมปรมาณความตองการทสง

ถงแมวาอตราการบรโภคจะยงคงอยระดบทตากวาประเทศทพฒนาแลว

โดยเฉพาะอยางยงเมอสงออกนาตาลไปยงกมพชา

ซงถอวาเปนตลาดนาเขานาตาลทรายรายใหญของไทย

ผสงออกนาตาลไทยไดรบประโยชนในดานตนทนคาขนสงทประหยดลงไดมากกวาการสงออกข

องประเทศบราซลมายงภมภาคเอเชย

6. การขยายการลงทนดานอตสาหกรรมนาตาลในตางประเทศ เชน ลาว กมพชา

และเวยดนาม ซงผนดนของประเทศเหลานยงคงมความอดมสมบรณ

และเตมไปดวยทรพยากรธรรมชาต ประกอบกบตนทนคาแรงงานตา

อกทงนกลงทนของประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากสทธพเศษอตราภาษศลกรกร (GSP)

  110

หรอจานวนโควตาตามทประเทศพฒนาแลวไดจดสรรใหกบประเทศตาง ๆ ทจดอยในกลมประเทศ

LDCs (Least Developed Countries)

ขอจากด (Threat)

1. นโยบายของภาครฐทควบคมกากบดแลการดาเนนงานของโรงงานนาตาลตงแ

ตปรมาณการผลต การสงออก ราคาออย ราคานาตาล ผลประโยชนระหวางชาวไรออย

และโรงงานนาตาล รวมถงการเพมปรมาณการผลต การยายฐานการผลต

ซงจะตองไดรบอนมตจากสานกงานคณะกรรมการออยและนาตาลทรายกอน

ทาใหการดาเนนการลาชาไมเปนอสระ และราคานาตาลไมไดเปนไปตามกลไกตลาดอยางแทจรง

2. ขาดระบบชลประทาน เนองจากออยเปนพชทใชนามาก

แตพนทเพาะปลกบางแหลงประสบปญหาขาดนา ทาใหผลผลตทไดไมมคณภาพ ใหความหวานตา

3. ประเทศคแขง เชน ออสเตรเลย อฟรกาใต

มเทคโนโลยในการผลตทมประสทธภาพสง มากกวาประเทศไทย

ทาใหมความไดเปรยบทางการผลตนาตาลมากกวาประเทศไทย

4. ราคานาตาลในตลาดโลกมแนวโนมปรบตวลดลงเนองจากปรมาณการผลตมม

ากกวาความตองการในการบรโภคของคน

5. พฤตกรรมการบรโภคอาหารของคนเปลยนไป

หนมาใสใจสขภาพมากขนและจากดปรมาณการบรโภคนาตาล

เปลยนไปบรโภคสารใหความหวานแทนนาตาล

6. ภาวะเศรษฐกจโลกถดถอย

ทาใหบรษทหลายแหงในตางประเทศปดกจการและชะลอการลงทน

จนเกดปญหาการวางงานไปทวโลก สงผลใหยอดการนาเขานาตาลจากไทยลดลงดวย

7. คาเงนบาททแขงคาขนทาใหผประกอบการมรายไดจากการสงออกนาตาลลดลง

บทวเคราะหและเสนอแนะประเมนจากขอมลทรวบรวมไวในเบองตนทงหมดถง

จดแขง จดออน โอกาส และขอจากด ของอตสาหกรรมอาหารกลมนาตาล กากนาตาล

และผลตภณฑจากนาตาล จากผลวเคราะหดงกลาว

สามารถนาเสนอเปนมาตรการหรอแนวทางในการพฒนาอาหารกลมนาตาล กากนาตาล

และผลตภณฑจากนาตาลไดดงตอไปน        1. ขอเสนอแนะสาหรบภาครฐ

1.1 ภาครฐควรเปลยนบทบาทจากการควบคมมาเปนการกากบดแล ปจจบน

ภาครฐมหนาทในการกาหนดปรมาณการปลกออย ปรมาณการผลตนาตาล ราคานาตาล

ตลอดจนการขยายกาลงการผลต ซงจะตองไดรบความเหนชอบจากภาครฐเสยกอน

ทาใหผประกอบการตองสญเสยโอกาสในการผลต

  111

แทนทจะสามารถผลตนาตาลไดเตมกาลงการผลต กลบตองผลตในปรมาณหรอโควตาทตนเองไดรบ

ผผลตไมสามารถวางแผนการผลตได และจากการควบคมราคานาตาลของรฐ

ทาใหราคานาตาลผนผวนไมเปนไปตามราคานาตาลในตลาดโลก

ดงนนเพอใหอตสาหกรรมนาตาลเกดความไดเปรยบเชงการแขงขน

ภาครฐจะตองลดบทบาทจากการควบคม

เปนการเปดเสรใหผประกอบการผลตนาตาลไดใชศกยภาพของตนเองอยางเตมท พงพาตนเอง

และสามารถแขงขนไดในตลาดโลก

1.2 ควรทยอยปรบลดอตราภาษนาเขานาตาลทราย

ตามพนธกรณททาไวกบองคการคาโลก (WTO) เพอใหตนทนในการผลตผลตภณฑททาจากนาตาล

เชน ขนมหวาน ชอกโกแลต หมากฝรง นาอดลม

ตลอดจนผลตภณฑทใชนาตาลเปนสวนประกอบมตนทนการผลตตาลง

ซงภายใตการแขงขนทรนแรงในอตสาหรรมนาตาล

จะเปนผลดกบผประกอบการไทยทจะไดพฒนาและปรบปรงประสทธภาพในการผลตนาตาลใหดยง

ขน

1.3 ภาครฐควรผอนผนเกยวกบการใชแรงงานตางดาวในการผลต

เนองจากปจจบนแรงงานภาคเกษตรของไทยมจานวนลดลง ขาดแคลนคนงานตดออย

และคนงานในโรงงาน เพราะคนสวนใหญเมอมการศกษาสงขนมกไมนยมทางานทใชแรงงาน

ทาใหผประกอบการจาเปนตองจางแรงงานตางดาวทดแทน

แตการจางแรงงานตางดาวนนตองเสยคาใชจายตอหวคอนขางสง

อกทงแรงงานพวกนมกมการเปลยนแปลงททางานบอย

ทาใหนายจางไมนยมทาบตรใหถกตองตามกฎหมาย

ดงนนหากภาครฐลดคาใชจายในการจดทะเบยนแรงงานตางดาวลง

จะเปนแรงจงใจทดทจะทาใหผประกอบการนาแรงงานมาจดทะเบยนใหถกตองตามกฎหมาย

1.4 ดานเงนลงทน เนองจากผประกอบการรายยอยในอตสาหกรรมอาหาร

กลมนาตาล และผลตภณฑจากนาตาล

จะมความสามารถในการกอหนไดตากวาผประกอบการรายใหญ

ทาใหไมสามารถขยายการลงทนไดเตมท

ดงนนภาครฐควรกาหนดนโยบายหรอแนวทางในการสนบสนนดานแหลงเงนทนทชดเจน

และตนทนดอกเบยทไมสงเกนไป เชน ธนาคารวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขา หรอจะเปนธนาคารของรฐ ทเสยดอกเบยในอตราทตา

เพอชวยใหผประกอบการสามารถนาเงนไปขยายการลงทน

การพฒนาและปรบปรงกระบวนการผลตตอไป

2. ขอเสนอแนะสาหรบผประกอบการ

  112

2.1 ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ

ผประกอบการควรนาระบบเทคโนโลยและสารสนเทศมาใชในการพฒนาและปรบปรงระบบโลจสต

กส และหวงโซอปทานทงระบบ มการวางแผนการผลต

และการขนสงรวมกนของผประกอบการทงรายใหญ และรายยอย

เนองจากการจดตงโรงงานผลตนาตาลสวนใหญจะอยใกลแหลงวตถดบ

แตไกลจากจดทเปนพนทในการกระจายสนคา ทาใหตองเสยตนทนคาขนสงทสง

ดงนนหากผประกอบการสามารถวางแผนการผลต การกระจายสนคา และการขนสงรวมกนได

จะชวยลดตนทนการผลต และระยะเวลาทใชทงระบบ นอกจากนผประกอบการควรนาระบบ GIS

มาใชในการวางแผนพนทการเพาะปลก เพอใหไดพนททเหมาะสมในการเพาะปลก

และยงชวยใหบรหารจดการเรองระบบชลประทานไดอยางมประสทธภาพ

2.2 ดานการสรางมลคา (Value Creation)

ใหแกอตสาหกรรมอาหารกลมนาตาล กากนาตาล และผลตภณฑจากนาตาล

โดยสงเสรมการวจยและพฒนาผลตภณฑ (Research and Development) อยางตอเนอง

โดยเนนใหมการสรางผลตภณฑใหมทมนวตกรรม (Innovative Product)

โดยคานงถงความตองการของกลมลกคาเปาหมายเปนหลก

ซงปจจบนพฤตกรรมผบรโภคเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ใหความสาคญกบความสะดวก สบาย

รสชาต และคณคาของผลตภณฑ และยงใสใจในการดแลสขภาพ ดงนนการคดคน การพฒนา

และการออกแบบผลตภณฑ ควรมงเนนเพอใหสะดวก รวดเรว และงายตอการบรโภค

และเปนประโยชนตอสขภาพ จงเปนสงทผประกอบการจะตองปรบแนวทางการผลต

เพอใหสอดคลองกบความตองการของผบรโภค

2.3 ดานการวจยและพฒนาพนธออย

เนองจากพนธออยของไทยมปญหาเรองความหวาน โดยมคาซซเอส. ทตากวาคแขง

และไมทนทานตอแมลงศตรพช นอกจากนยงเผชญกบสภาพอากาศทแหงแลง

ทาใหผลผลตทไดตากวาทควรจะเปน ดงนนผประกอบการรายใหญ ผประกอบการรายยอย

และภาครฐ ควรประสานความรวมมอในการวจยและพฒนาพนธออยอยางจรงจง

ซงจะเปนประโยชนอยางยงตออตสาหกรรมนาตาล

2.4 ดานทศทางของพลงงานทดแทน

ซงทกประเทศทวโลกตางกใหความสาคญกบการใชพลงงานทดแทน เชน ไบโอดเซล เอทานอล

โดยเอทานอลนนเปนพลงงานทางเลอกหนงทปจจบนรฐบาลไทยมนโยบายใหการสนบสนนอยางเป

นรปธรรม ดงนนผประกอบการควรใชโอกาสทมอยในขณะนตอยอดธรกจใหครบวงจร

ดวยการขยายการผลตไปผลตเอทานอล

เพราะในกระบวนการผลตมกากนาตาลทสามารถนามาใชเปนวตถดบในการผลต

เอทานอลไดอยแลว ซงนอกจากจะเปนการใชทรพยากรทมอยอยางคมคาแลว ยงเปนการเพมมลคา

และรายไดใหกบผประกอบการอก นบวาเปนอกทางเลอกทผประกอบการควรดาเนนการ

2.5 ดานอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

โดยทคาเงนบาทของไทยมแนวโนมแขงคาขนอยางตอเนอง

ซงจะสงผลกระทบตออตสาหกรรมอาหารกลมนาตาลอยางมาก

  113

เนองจากปรมาณนาตาลทผลตไดสวนใหญสงออกไปยงตางประเทศมากกวาการบรโภคภายในประเ

ทศ ซงมความเสยงทจะขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ดงนน

ผประกอบการควรศกษาขอมลความเคลอนไหวของคาเงนอยางใกลชด

และเลอกวธการบรหารความเสยงเรองอตราแลกเปลยนอยางเหมาะสม