บรไน ดารสซาลาม (Brunei Darussalam)

รฐบรไนดารสซาลาม (State of Brunei Darussalam) ประเทศบรไน ตงอยทางตะวนตกเฉยงเหนอของเกาะ บอรเนยว แบงเปนสเขตคอ เขต Brunei-Muara เขต Belait เขต Temburong และเขต Tutong มพนททงสน 5,765 ตารางกโลเมตร โดยพนทรอยละ 70 เปนปาไมเขตรอน มประชากรทงสน 37,000 คน มอตราการเพมของประชากรปละ 2 เปอรเซนต คา GDP เทากบ 11.44 พนลานดอลลารสหรฐ และมอตราการเตบโตของGDP อยท รอยละ 0.4 นบเปนประเทศทคอนขางร ารวยใน

อาเซยน GDP เฉลย ตอคนเปนอนดบทสามในเอเชย รองจากญปนและสงคโปร บรไนมน ามนมากเปนอนดบสามในภมภาคอาเซยน รองจากอนโดนเซยและมาเลเซย จงมรายได หลกจากน ามนและกาซธรรมชาตโดยสงออกไปยงญปน องกฤษ ไทย สงคโปร ไตหวน สหรฐฯ ฟลปปนส และเกาหลใต ในขณะเดยวกน บรไนฯ น าเขาสนคาสวนใหญจากสงคโปร องกฤษ สหรฐฯ มาเลเซย โดยเปน สนคาประเภทเครองจกรอตสาหกรรม รถยนต เครองมอ เครองใชไฟฟา ตาง ๆ และสนคาเกษตร อาท ขาว และผลไม รฐบาลบรไนไดสงเสรมใหภาคธรกจและอตสาหกรรมมบทบาทมากขน รวมถงการสงเสรมการ ลงทนกบตางประเทศและมมาตรการเปดเสรดานการคาและสรางบรรยากาศทเอออ านวยตอการลงทน ไม เฉพาะแตบรษทในประเทศ แตรวมถงประเทศตาง ๆ จากกลมอาเซยนและนานาประเทศดวย นอกจากน รฐบาล บรไน ฯ มนโยบายพฒนาประเทศใหเปนศนยกลางทางการคาและทองเทยว (Service Hub for Trade and Tourism – SHuTT 2003 Vision) และเปนตลาดการขนถายสนคา ทส าคญของภมภาคเอเชยตะวนออก เฉยงใตอกดวย

การประมงทะเลของประเทศบรไนดารซาลม มมลคาทางเศรษฐกจไมมากนกเมอเทยบกบรายไดของ ประเทศทไดจากน ามน และกาซธรรมชาต อยางไรกตามสตวน าจดวาเปนอาหารโปรตนทมความส าคญตอ ประชากรของบรไน คนบรไนรบประทานปลาสงถงคนละ 45 กโลกรมตอป ท าใหบรไนตองน าเขาอาหาร ทะเลเพอการบรโภคปละ 7,750 ตน หรอรอยละ 50 ของความตองการบรโภคปลาทงหมด 15,500 ตน นอกจากนอตสาหกรรมประมง ปาไม การเกษตรนบเปนหนวยเศรษฐกจทสรางรายไดใหกบบรไนเพมขน โดยคดเปน 10.72% และเปนอตสาหกรรมทผลตสนคาสงออกเปนอนดบ 5 ของประเทศ โดยโรงงานผลต สนคาประเภทปลาในบรไนสวนใหญในเวลานเรมสงสนคาเหลานออกไปจ าหนายในตลาดตางประเทศมาก ขน บรไนไดรบประโยชนจากการประกาศเขตเศรษฐกจจ าเพาะ 200 ไมล ท าใหมแหลงน ามนและกาซ ธรรมชาตซงท ารายไดหลกใหกบประเทศท าใหการพฒนาดานการประมงไมมความจ าเปนมากนก อยางไรก ตามรฐบาลไมตองการพงพาเศรษฐกจจากน ามนและกาซเพยงอยางเดยว จงหนมาสงเสรมการท าประมง พาณชยอยางจรงจงโดยใหสทธประโยชนตางๆ มากมาย ปจจบนบรไนมชาวประมงเพยง 925 คน โดยสวน ใหญเปนชาวประมงขนาดเลก ในขณะทสงเสรมใหมการท าประมง รฐบาลกมการควบคมไมให การท าประมงเกนศกยสงสดทมอย จงอนญาตใหท าการประมงไดเพยงรอย ละ 80 ของศกยการผลตสงสด หรอประมาณ 21,300 ตนตอป แบงออกเปน ปลาหนาดน 12,500 ตน และปลาผวน า 8,800 ตน นอกจากนนานน าของ บรไนยงเปนเสนทางอพยพยายถนของปลาทนาดวย บรไนจงวางแผนการ ส ารวจ และการใชทรพยากรเหลานในอนาคตอนใกลนดวย

ในป 2544 บรไนมผลผลตจากการจบปลาทะเลประมาณ 10,343 ตน และไดสงเสรมใหมการท า ประมงพาณชยมากขน โดยการใชเรอตดเครองยนตขนาดใหญท าการประมงอวนลาก และอวนลอมในทะเล ทใกลฝงออกไป บรไนแบงเขตการท าการประมงทะเลเปน 3 เขต คอ เขต 1, 2 และ 3 โดยขออนญาตให เรอประมงพาณชยท าการประมงในเขต 2 และ 3 เทานน เขต 2 ระยะ ระหวาง 3-20 ไมลทะเล เขต 3 ระยะ ระหวาง 20-45 ไมลทะเล โดยเครองมอประมงทอนญาตใหท าการประมงในเขต 2 และ 3 ไดแก อวนลาก อวนลอม และเบดราวทนา บรไนมการเชญชวนใหตางชาตไปลงทนจบปลาในบรไนไดดวย โดยการท าประมงในนานน าบรไน จะตองด าเนนการโดยบรษทรวมทน(joint-venture) หรออกวธหนงคอ ผประกอบการบรไนสามารถเชา เรอประมงตางชาต (chartering) พรอมลกเรอเขาไปท าการประมงในบรไน โดยเรอตางชาตเหลานจะตองท า การประมงในเขต 3 หรอระยะ 20 ไมลทะเลออกไป และตองใชอวนลากปลาทมขนาดไมต ากวา 38 มลลเมตร และจะตองน าปลาไปขนททาทก าหนดกอนสงออกไปยงประเทศตางๆ ปจจบนมผประกอบการบรไน จ านวน 2 บรษท สามารถเชาเรอประมงตางชาตจ านวน 19 ล าเขาไป ท าการประมงอวนลาก อวนลอม และเบดราว ในบรไนได การประมงไทยในบรไนดารซาลม ส าหรบประเทศไทยนน ไดเคยมผประกอบการไทยน าเรอไปใหเชาจ านวน 6 ล า แตเมอท าการ ประมงไปไดระยะหนงกประสบปญหาวาดวยระเบยบปฏบต และความคมทนเนองจากพนททไดรบอนญาตม ปรมาณทรพยากรสตวน าไมมากนก ประกอบกบสภาพทองทะเลมความลกมากและเปนพนโคลนทไมเหมาะ ส าหรบท าการประมง จงไดถอนเรอออกมา ลาสดในการประชมผน าอาเซยน ครงท 12 ทเมองเซบ เมอ 13-15 มกราคม 2550 ไทยและบรไนได จดตงกลไกความรวมมอทวภาคระหวางกน ซงไดมการหารอเกยวกบการสงเสรมความสมพนธและความ รวมมอระหวางทงสองประเทศในดานตาง ๆ ไดแก การทหาร การคา การลงทน (รวมทงการประมง อตสาหกรรม ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย) แรงงาน ความรวมมอดานวชาการ การทองเทยว และ การ สอสารและ วฒนธรรม ผลการประชมแสดงใหเหนถงความมงมนทจะพฒนาความสมพนธระหวางทงสอง ประเทศใหมความคบหนามากยงขน เนองจากบรไนเนนเรองการใชประโยชนทรพยากรน ามนและกาซธรรมชาตเปนหลก ท าใหการ พฒนาดานการประมงยงมไมมากนก สงผลใหทรพยากรสตวน ายงคงอยในสภาพสมบรณและ สามารถรองรบการพฒนาและขยายกจการประมงทะเลเพมขนได ผลการเยอนบรไนในป 2544 ฝายไทยเสนอใหมความรวมมอดานการประมงไทย-บรไนมากขน ใน ลกษณะเดยวกนกบความรวมมอดานการประมงไทย–มาเลเซย (ซาราวก) ขณะน บรไนเชาเรอไทย ไปท าการประมงเพยง 2- 3 ล าในขณะท

ประเทศอน ๆ เขาไปท าการประมงประมาณ 30 ล าแลว ฝาย ไทยเสนอใหฝายบรไนเพมการเชาเรอประมงไทยมากขน ฝายไทยแจงดวยวา สมาคมการประมง ไทยพรอมทจะเขาไปรวมลงทนกบฝายบรไนในดานการแปรรปสนคาประมง

ขอมลทวไป : บรไนดารสซาลาม (Brunei Darussalam)

ชอทางการ : เนการา บรไน ดารสซาลาม (Negara Brunei Darussalam แปลวา ดนแดนแหงความสงบสข) ลกษณะทางภมศาสตร ทตง: ตงอยทศตะวนออกเฉยงเหนอบนเกาะบอรเนยว ในทะเลจนใต แบงออกเปน 4 เขต คอ เขต Brunei-Muara เขต Belait เขต Temburong และเขต Tutong พนท: 5,765 ตารางกโลเมตร เปนผนแผนดน 5270 ตารางกโลเมตร (พนท 70% เปนปา เขตรอน) และเปนผนน า 500 ตารางกโลเมตรโดย ดนแดนอาณาเขต: รวม 381 กโลเมตร มดนแดนอาณาเขตตดกบประเทศมาเลเซยทงหมด เขตชายฝง: 161 กโลเมตร เมองหลวง: บนดารเสรเบกาวน (Bandar Seri Begawan) ภมอากาศ: อากาศโดยทวไปคอนขางรอนชน มปรมาณฝนตกคอนขางมาก และม อณหภมอบอน โดยมอณหภมเฉลย 28 องศาเซลเซยส ภมประเทศ: พนทชายฝงสงขนเปนภเขาทางทศตะวนออก และเนนเขาต าทางทศตะวนตก ทรพยากรธรรมชาต: ปโตรเลยม กาซธรรมชาต และไม ภยธรรมชาต: ไตฝ น แผนดนไหว และอทกภย สงแวดลอม (ปญหาปจจบน): ควนจากไฟปาในอนโดนเซย สงแวดลอม (ความตกลงระหวางประเทศ) : เปนสมาชกความหลากหลายทางชวภาพ ความเสอมโทรมของพนท สงมชวตทใกล สญพนธ การปรบตวของสงแวดลอม ขยะอนตราย การปกปองชนบรรยากาศ ภาวะมลพษจากเรอ ประชากร ประชากร: 374,577 คน (ประมาณการ ป 2550) โครงสรางอาย: 0-14 ป : 27.8% (เพศชาย 53,512 เพศหญง 50,529) 15-64 ป : 69 % (เพศชาย 130,134 เพศหญง

128,488) 65 ป และสงกวา : 3.1% (เพศชาย 5,688 เพศหญง 6,226) อตราการเตบโตของประชากร: 1.81% ตอป (ประมาณการ ป 2550) สญชาต: ชาวบรไน (Bruneian) กลมชนพนเมอง: มาเลย 67% จน 15% ชาวพนเมอง 6% อนๆ 12% ศาสนา: ศาสนาประจ าชาต คอ อสลาม 67% และศาสนาอน ไดแก พทธ 13% ครสต 10% และอนๆ 10% ภาษา: ภาษามาเลย (Malay หรอ Bahasa Melayu) เปนภาษาราชการ รองลงมาเปน ภาษาองกฤษ และจน การศกษา: 92.7% ของประชากรทงหมดอานออกเขยนได รฐบาล รปแบบการปกครอง: สมบรณาญาสทธราช เขตการปกครอง: แบงเปน 4 เขต คอ Brunei-Muara, Belait, Temburong, Tutong รฐธรรมนญ: 29 กนยายน 2502 (แกไขลาสดเมอวนท 1 มกราคม 2527) ระบบกฎหมาย: ใชหลกกฎหมายองกฤษ ส าหรบชาวมสลม ใช Islamic Shari'a law แทน กฎหมายแพงในหลายสาขา ฝายบรหาร: ประมขของรฐ สมเดจพระราชาธบดฮจญ ฮสซานล โบลเกยห มอซ ซดดน วดเดาละห (His Majesty Paduka Seri Baginda Sultan Haji Hassanal Bolkiahu’izzaddin Waddaulah) ทรงเปนประมขของประเทศ ตงแตวนท 5 ตลาคม 2510 หวหนารฐบาล สมเดจพระราชาธบดทรงด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม และรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง คณะรฐมนตร แตงตงและเปนประธานโดยสมเดจพระราชาธบด การเลอกตง ไมม สมเดจพระราชาธบดสบทอดตามตระกล ขอมลเศรษฐกจ ระบบเศรษฐกจของบรไนเปนแบบตลาดเสร ภายใตการดแลของรฐ รายไดหลกของประเทศมาจากน ามน ประมาณ 48% และกาซธรรมชาต ประมาณ 43% นบเปนประเทศผผลตน ามนรายใหญอนดบ 4 ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต รองจากอนโดนเซย เวยดนาม และมาเลเซย คอประมาณ 2 แสนบารเรลตอวน และผลตกาซธรรมชาตไดมากเปนอนดบ 4 ของโลก คอประมาณ 1.2 ลานลกบาศกฟตตอวน โดยมบรษทปโตรเลยมแหงชาต

(Brunei National Petroleum Company Sedirian Berhad หรอ Petroleum Brunei) ซงจดตงเมอเดอนพฤศจกายน 2544 เปนหนวยงานก าหนดนโยบายน ามนและกาซ โดยมงเนนสรางความมงคงดวยการน ารายไดจากน ามนไปลงทนในตางประเทศ หรอรวมทนกบตางประเทศ โดยด าเนนการผาน Brunei Investment Agency (BIA) ในรปการถอหนหรอซอพนธบตรในยโรป สหรฐฯ ญปน ออสเตรเลย และเวยดนาม โดยสวนใหญอาศยผเชยวชาญจากสงคโปรเปนผใหค าปรกษา เนองจากสนคาสงออกหลกของบรไน คอ น ามนและกาซธรรมชาต (สงออกถงรอยละ 90 ของการสงออกทงหมด) ท าใหบรไนมดลการคาเกนดลมาโดยตลอด สนคาสวนใหญสงออกไปยงญปน องกฤษ ไทย สงคโปร ไตหวน สหรฐ ฟลปปนส และสาธารณรฐเกาหล ตามล าดบ ในขณะทสนคาน าเขาสวนใหญมาจากสงคโปร องกฤษ สหรฐฯ และมาเลเซย โดยเปนสนคาประเภทเครองจกรอตสาหกรรม รถยนต เครองมอ เครองใชไฟฟาตางๆ และสนคาเกษตร เชน ขาวและผลไม บรไนมอตสาหกรรมอนนอกเหนอจากน ามนและกาซธรรมชาตอยบาง ไดแก การผลตอาหาร เครองมอ และเสอผา เพอสงออกไปยงประเทศในยโรปและอเมรกา ทงน รฐบาลบรไนมงทจะพฒนาอตสาหกรรมการแปรรปอาหารและผลตเครองดม เสอผาและสงทอ เฟอรนเจอรทท าจากไม วสดกอสรางทไมใชโลหะ กระจกรถยนต เปนตน แตยงคงประสบอปสรรคดานการขาดแคลนแรงงาน โดยเฉพาะชางฝมอ ซงตองอาศยแรงงานจากตางประเทศเปนหลก และตลาดภายในประเทศทมขนาดเลก การเมองและสงคม: บรไนรงเรองและเปนทรจกมากขนในครสตศตวรรษท 15 และ 16 เมอไดครอบครองพนทสวนใหญของเกาะบอรเนยวและสวนหนงของหมเกาะซล (Sulu) มชอเสยงทางการคา สนคาสงออกทส าคญในสมยนน ไดแก การบร พรกไทย และทองค า หลงจากครสตศตวรรษท 15 บรไนเรมเสอมอ านาจลง ในขณะทสเปนและดชทไดแผอ านาจเขามาจนท าใหบรไนตองเสยดนแดนและเสอมลงมากจนถงสมยครสตศตวรรษท 19 ในป 2431 (ค.ศ. 1888) บรไนไดยนยอมอยภายใตอารกขาขององกฤษ เนองจากความกงวลวาจะตองเสยดนแดนตอไปอก ตอมา ในป 2449 (ค.ศ. 1906) บรไนไดลงนามในสนธสญญากบองกฤษ ยนยอมอยภายใตอารกขาขององกฤษอยางเตมรปแบบ

ในป 2472 (ค.ศ. 1929) บรไนส ารวจพบน ามนและกาซธรรมชาตทเมอง Seria ท าใหบรไนมฐานะมงคงขนในเวลาตอมา ในป 2505 (ค.ศ. 1962) บรไนไดจดการเลอกตง โดยพรรคประชาชนบอรเนยว (Borneo People’s Party) ไดรบชยชนะอยางทวมทน แตถกกดกนไมใหจดตงรฐบาล และไดมความพยายามทจะยดอ านาจจากสลตานในเวลาตอมา แตสลตานทรงไดรบความชวยเหลอจากกองทหารกรขาขององกฤษทสงตรงมาจากสงคโปร หลงจากนน บรไนมการประกาศภาวะฉกเฉนโดยตออายทกๆ 2 ป เรอยมาจนถงปจจบน หลงจากอยภายใตอารกขาขององกฤษมานานถง 95 ป บรไนไดรบเอกราช เมอวนท 1 มกราคม 2527 (ค.ศ. 1984) การเมองการปกครอง รฐธรรมนญปจจบนซงแกไขลาสดเมอวนท 1 มกราคม 2527 ก าหนดใหสลตานทรงเปนอธปตย คอ เปนทงประมขของประเทศ นายกรฐมนตร และรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหม ทงน นายกรฐมนตรจะตองเปนชาวบรไนมเชอสายมาเลยโดยก าเนด และจะตองเปนมสลมนกายสหน นโยบายหลกของประเทศ ไดแก การสรางความเปนปกแผนภายในชาต และด ารงความเปนอสระของประเทศ บรไนมความสมพนธทใกลชดกบสงคโปร แมวาจะถกโอบลอมโดยมาเลเซยและอนโดนเซยซงเปนประเทศมสลมขนาดใหญทางตอนใต เนองจากมสถานะทคลายคลงกนกบสงคโปรหลายประการ เชน การเปนประเทศขนาดเลก และมอาณาเขตตดตอกบประเทศมสลมขนาดใหญ นบจากการพยายามยดอ านาจเมอป 2505 รฐบาลไดประกาศกฎอยการศก ยงผลใหไมมการเลอกตง รวมทงบทบาทพรรคการเมองไดถกจ ากดลงอยางมาก จนปจจบน พรรคการเมอง Parti Perpaduan Kebangsaan Brunei (PPKB) และ Parti Kesedaran Rakyat (PAKAR) ไมมบทบาททางการเมองมากนก เนองจากถกรฐบาลควบคมดวยมาตรการตางๆ เชน กฎหมาย Internal Security Act (ISA) ซงหามชมนนทางการเมอง และอาจถกถอดถอนจากการจดทะเบยนเปนพรรคการเมองได ตลอดจนหามขาราชการ ซงมจ านวนกวาครงของประชากรทงหมด เปนสมาชกพรรคการเมอง นอกจากน รฐบาลยงเหนวา ไมมความจ าเปนทจะตองมพรรคการเมอง เนองจากประชาชนสามารถแสดงความคดเหนหรอขอความชวยเหลอจากขาราชการของสลตานไดอยแลว นโยบายเศรษฐกจ ปจจบน รฐบาลก าลงพยายามพฒนาภาคเศรษฐกจอนเพอเปลยนแปลงจากเศรษฐกจทพงพาน ามนและกาซเปน

หลกไปสโครงสรางทางเศรษฐกจทมความหลากหลายมากขน เนองจากมการคาดการณวา ปรมาณน ามนส ารองทยนยนแลว (proven reserve) ของบรไนจะหมดลงในราวป 2558 ประกอบกบภาวะเศรษฐกจถดถอยในเอเชยตงแตป 2543 ท าใหบรไนเรงปฏรปโครงสรางทางเศรษฐกจ และใชมาตรการตางๆเพอสรางความหลากหลายทางเศรษฐกจ ไดแก

1. จดตงสภาทปรกษาดานเศรษฐกจ น าโดยเจาชายโมฮาเหมด โบลเกยห รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ โดยมแนวทางในการสงเสรมใหภาคเอกชนมบทบาทมากขนในการพฒนาเศรษฐกจ

2. ปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ จากเดมทเนนนโยบายการใหสวสดการ มาเปนการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศและการแปรรปรฐวสาหกจ โดยใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมมากขน และมการขยายฐานการจดเกบภาษ

3. ปรบเปลยนยทธศาสตรการลงทนในตางประเทศของ BIA โดยหนมาลงทนในธรกจดานใหมๆทมความเสยงต า เชน การซอหนในกลมเทคโนโลยสารสนเทศและโทรคมนาคม หรอธรกจสายการบน

4. ตามแผนพฒนาประเทศฉบบท 8 (The Eighth National Development Plan: 8th NDP) ซงด าเนนการระหวางป 2544-2548 รฐบาลบรไนไดตงเปาหมายอตราการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ท 5-6% โดยเนนการสรางสมดลของงบประมาณใหดขน และก าหนดมาตรการในการพฒนาและฟนฟเศรษฐกจแบบยงยน สรางการขยายตวและความเขมแขงใหกบอตสาหกรรมน ามนและกาซ รวมทงการพฒนาอตสาหกรรมตอเนองตางๆ พฒนาเศรษฐกจและสงคม และทรพยากรมนษย รวมทงอตสาหกรรมขนาดกลางและเลก ขยายความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน แปรรปรฐวสาหกจบางกจการ และสรางความแขงแกรงในระบบการเงนและการคลง นอกจากน ยงยดแนวคดของระบบธรรมาภบาล (Good Governance) และมงเนนการเสรมสรางความแขงแกรงของภาคเอกชน

5. สงเสรมการลงทนรวมกบตางชาต สนบสนนการเปดเสรการคา และสรางบรรยากาศการลงทนทเอออ านวยความสะดวกตอนกลงทนทงภายในและตางประเทศ

6. พฒนาประเทศใหเปนศนยกลางการคาและการทองเทยว (Service Hub for Trade and Tourism – SHuTT 2003 Vision) และตงเปาหมายในการเปนศนยกลางการขนถายสนคาทส าคญในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงเปนเปาหมายหนงในโครงการความรวมมอของกลม Brunei Indonesia Malaysia Philippines – East ASEAN Growth Area (BIMP-EAGA)

7. สรางความเขมแขงของระบบการเงน เพอฟนฟเศรษฐกจของประเทศและเอออ านวยตอโครงการพฒนาเศรษฐกจและสาธารณปโภคพนฐาน และก าหนดแผนพฒนาประเทศใหเปนศนยกลางดานการเงนระหวางประเทศ (Brunei International Financial Center: BIFC) เพอพฒนาการใหบรการทางการเงนระหวางประเทศ กระจายความหลากหลายทางเศรษฐกจ และสรางโอกาสในการท างานใหกบประชาชน

นอกจากน รฐบาลยงสงเสรมการพฒนาของภาคเอกชนซงถอเปนแกนหลกในการบรรลเปาหมายทางเศรษฐกจของประเทศ โดยไดออกกฎหมาย Investment Incentive Act (1975) และไดจดตงกระทรวงอตสาหกรรมและทรพยากรพนฐาน (Ministry of Industry and Primary Resources)ในป 2532 ทงน รฐบาลมเปาหมายทจะดงดดการลงทนจากตางประเทศ โดยการใหสทธประโยชนดานการลงทนแกธรกจตลอดทงวงจร ตงแตชวงเรมจดตง ชวงการเจรญเตบโต ชวงอมตว และชวงขยายงาน โดยกจกรรมทางอตสาหกรรม สามารถแบงไดเปน 4 ประเภท คอ

1. อตสาหกรรมทเกยวของกบความมนคงทางอาหารแหงชาต 2. อตสาหกรรมส าหรบตลาดภายในประเทศ 3. อตสาหกรรมทใชทรพยากรภายในประเทศ และ อตสาหกรรมเพอตลาดสงออก

นโยบายอตสาหกรรมทเกยวของกบเรองก าลงคน การเปนเจาของกจการ การสนบสนนของรฐบาล และสงอ านวยความสะดวกตางๆ ยงคงเปดและยดหยนส าหรบกจกรรมทางอตสาหกรรมทกประเภท และยงคงใชแนวทางในการจดการทเปนไปได นโยบายเรองการเปนเจาของกจการ อนญาตใหตางชาตถอหนได 100% ถอหนสวนใหญ และถอหนสวนนอย ตามแตประเภทของอตสาหกรรมและสถานการณ มเพยงกจกรรมทเกยวของกบความมนคงทางอาหารแหงชาตและใชทรพยากรภายในประเทศทยงคงตองมผถอหนในประเทศ สวนอตสาหกรรมส าหรบตลาดภายในประเทศทไมเกยวของกบความมนคงทางอาหารแหงชาตและอตสาหกรรมเพอการสงออกทตางชาตสามารถถอหนได 100% บรไนใหความส าคญกบการสรางเสถยรภาพของสงแวดลอมทางธรรมชาต เชน ทกพนทตองปราศจากมลพษและมความสมดลทางนเวศน เนองจากรฐบาลยดหลกปรชญาการพฒนาอยางย งยน ดงนน อตสาหกรรมทกอใหเกดมลพษทกประเภทจะถกหาม และเกณฑประการหนงในการคดเลอกอตสาหกรรม คอผลกระทบตอสงแวดลอม

เกรดความรและวฒนธรรมของประเทศบรไน

บรไน ดารสซาลาม (Negara Brunei Darussalam) อยบนเกาะบอรเนยว พนท 5,769 ตร.กม. ตงอยใน เขตรอน ฝนตกเกอบตลอดปอณหภมประมาณ 24 -32 องศาเซลเซยส พนทสวนใหญเปนปาไมเขตรอน อดมดวยน ามนและกาซธรรมชาต

ประชากร มประมาณ 330,700 คน คนเชอชาตมาลาย 67.2 % คนจน15 % และคน พนเมองดงเดม 6 % ชนพนเมองในประเทศบรไน ประกอบดวย 7 ชนเผาดวยกน แตเพอใหความเปนหนงเดยว ดานการเมองการปกครอง ทง 7 ชนเผา โดยภาพรวมจะใชชเรยกวา มลาย หรอ มาเลย ส าหรบส าหรบคน ภายในประเทศบรไนเอง จะแบงออกเปนชนเผาตามสภาพความเปนจรง ชนชาวบรไน ประกอบดวยชนเผา ตางๆ ดงน Melayu Brunei, Kedayan, Tutong, Dusun, Belait, Murut, Bisaya เกรดความรและวฒนธรรมของประเทศบรไน

สตรชาวบรไนจะแตงกายมดชด นงกระโปรงยาว เสอแขนยาว และมผาโพกศรษะ คนตางชาต จงไม ควรนงกระโปรงสน และใสเสอไมมแขน ควรหลกเลยงเสอผาสเหลอง เพราะถอเปนสของพระมหากษตรย การทกทายจะจบมอกนเบาๆ และสตรจะไม ยนมอใหบรษจบ การชนวไปทคนหรอสงของถอวาไมสภาพ แต จะใชหวแมมอชแทน และจะไมใชมอซายในการสงของใหผอน สตรเวลานงจะไมใหเทาชไปทางผชาย และไม สงเสยงหรอหวเราะดง

ภาษาทใชในการตดตอสอสาร ภาษาราชการของบรไนคอภาษามาเลย ซjงเปนภาษาทชาวบรไนใชกน มากเนองจากชาวบรไนรอยละ 66 มเชอสายมาเลย อยางไรกตาม ชาวบรไนสวนใหญสามารถพดภาษาองกฤษ ได และสามารถใชภาษาองกฤษในการตดตอธรกจไดเชนกน รวมไปถงภาษาจนซง เปนภาษาทมการใชกนมาก เนองจากมชาวบรไนเชอสายจนอยถงรอยละ 11 การเรยนรภาษามาเลยจะชวยสรางความประทบใจใหคเจรจา ชาวบรไนได

การตดตอหนวยงานในบรไน เวลาเปดท าการของหนวยงานภาครฐ เอกชน และธนาคารในบรไน มรายละเอยดทควรทราบดงน

การรบประทานอาหารรวมกบชาวบรไน โดยเฉพาะคเจรจาทเปนชาวมสลมควรระมดระวงการสง

อาหารทเปนเนอหมและเครองดมทมแอลกอฮอล เนองจากผดหลกปฏบตของศาสนาอสลาม และอาจขอใหค เจรจาชาวบรไนชวยเลอกรานอาหาร ทงนบรไนไมมวฒนธรรมการใหทปในรานอาหาร ในกรณทเปน รานอาหารขนาดใหญจะมการเกบคาบรการเพมรอยละ 10 อยแลว

มาตรการ/กฏระเบยบทางการคา ประเทศบรไน มาตรการภาษ บรไนไมมการเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและหางหนสวน และไมมภาษสงออก ภาษ

ขาย ภาษเงนเดอน ภาษการผลต มเพยงการเรยกเกบภาษนตบคคลจากรปบรษทเทานน หากมอตราการ จดเกบทต ามากทสด เมอเทยบกบประเทศอนๆ ในภมภาค นอกจากนน ยงมการยกเวนภาษตางๆ ใหแกผเรมกจการและกจการทไดรบการสงเสรมใหประกอบในบรไน พรอมยงใหสทธพเศษตางๆ เพอจงใจใหมการลงทนและการจางงานในประเทศ จะจดเกบภาษเงนไดเฉพาะผลประโยชนทไดรบ จากการคา และธรกจ เงนปนผลจากบรษททไดผานการจดเกบภาษของบรไน ดอกเบยและสวนลด คาเชา คารอยลต และผลประโยชนทไดจากทรพยสนตางๆ ทงน การเกบภาษเงนไดของบรษท ตางชาตจะค านวณเฉพาะรายไดทเกดขนในบรไนเทานน โดยอตราภาษเงนไดของบรษทอยท รอยละ 30 นอกจากนน ภาษทมการจดเกบไดแก อากรแสตมป ภาษปโตรเลยม (เกบจาก ผประกอบการเกยวกบปโตรเลยม) ภาษหก ณ ทจาย (เรยกเกบในอตรารอยละ 20 ส าหรบดอกเบย รบจากคาธรรมเนยม ดอกเบยหนก หรอเงนก ทจายใหแกผประกอบการทไมมถนพ านกในบรไน) ภาษน าเขา โดยทวไปมการเรยกเกบในสนคาแตละประเภทดงน 1. อาหาร สนคาเพอใชในอตสาหกรรม ไดรบการยกเวนภาษ 2. เครองมอและเครองใชไฟฟา ผลตภณฑไมซง อปกรณและเครองดานการถายภาพ เฟอรนเจอร

ยานพาหนะและอะไหล เรยกเกบอตรารอยละ 20 3. น าหอมและเครองส าอาง รอยละ 30 อยางไรกตาม เนองจากประเทศไทยและบรไนตางเปนสมาชกเขตการคาเสรอาเซยน ทม การประกาศลดภาษสนคาระหวางกนอยระหวางรอยละ 0-5 โดยสนคาทมการเรยกเกบภาษ (ป 2550) อยในรอยละ 5 เชน น ามนหลอลน เครองส าอาง สบและแชมพ ผงซกฟอก อปกรณถายภาพ ยางรถยนตและรถจกรยาน เสอผาและสงทอบางประเภท อญมณและเครองประดบ เครองปรบอากาศ เครองท าความเยน เครองพมพ และเครองจกรบางชนด เปนตน และมสนคา ตองหามบางประเทศทเรยกเกบภาษสง เชน เครองดมแอลกอฮอล และยาสบ เปนตน มาตรการทไมใชภาษ สนคาบางประเทศทรฐบาลบรไนก าหนดใหมระเบยบวธปฏบต เชน การขออนญาตน าเขา หรอการมก าหนดโควตาการน าเขา จงจะไดรบอนญาตใหมการน าเขาและจดจ าหนายได อาท ยา รกษาโรคและสารพษ พชและสตวมชวต เนอสตว อาหารทะเล ผลตภณฑนม ไข หนอพชตางๆ กลวยไม ผกและผลไม เมลดพนธพช น ามนพช เกลอ สารเคม ปยเคม ผลตภณฑยา ไม ไมซง ไม แปรรป หนงสอและสงพมพ เครองมอตกปลา เครองเลนเกมส มด เครองมอและอปกรณสอสาร และ/หรอสงสญญาณ รถยนต เครองจกร อะไหลและสวนประกอบรถยนต รถยนตใชแลว จกรยาน รถแทรกเตอร และหามน าเขาสนคาททเปนขอหามหรอขดตอหลกศาสนาอสลาม และความมนคง ของชาต กฎ ระเบยบการประกอบธรกจในบรไน รปแบบการประกอบกจการในบรไน สามารถแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก - ผจดจ าหนาย - หางหนสวน - บรษท - สาขาบรษทตางประเทศ โดยธรกจทกประเภทตองจดทะเบยนชอธรกจ ยกเวนเฉพาะการใชชอเตมของเจาของ กจการ โดย

ผประกอบการ 2 ประเภทแรก ไดแก ผจดจ าหนวยและหางหนสวนไมตองเสยภาษ เงนไดแตตองจดทะเบยนชอประกอบธรกจ ชาวตางชาตสามารถยนสมครประกอบธรกจในลกษณะ นเชนเดยวกน โดยตองผานความเหนชอบจากกรมตรวจคนเขาเมองกอน ส าหรบรปบรษทตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการจดตงบรษท ส าหรบบรษทจ ากด และ บรษท (มหาชน) จ ากด ตองมคณะกรรมการบรหารในบรษทเปนชาวบรไนไมต ากวากงหนง โดย บรษท (มหาชน) จ ากด ตองมผถอหนไมต ากวา 7 คน และบรษทเอกชนตองมผถอหนไมต ากวา 2 คน ทงน ผ ถอหนไมจ าเปนตองมสญชาตบรไน อนง บรษทภายนอกประเทศบรไนสามารถจดตงส านกงานในบรไนไดโดยตองจดทะเบยน ภายใตมาตรา 299 ของกฎหมายวาดวยการจดตงบรษท กฎหมายวาดวยการจดตงบรษท (Companies Act (CAP39)) หลกการส าคญในการจดทะเบยนจดตงบรษทในบรไน ไดแก - ส านกจดทะเบยนบรษทตองเหนชอบตอชอทยนขอจดทะเบยน - บนทกความเขาใจหรอกมาตราก าหนดตามแบบแผนทก าหนดทยนเสนอตอส านก

จดทะเบยนบรษท พรอมกบการยนขออนญาตจดตงบรษท - ผถอหนไมต ากวา 2 คน และตองมตวตนจรง และการถอครองหนอยางนอย 1 หน - บรษทจ ากด ตองมค าวา “Berhad” ลงทายชอบรษท และถาเปนบรษทเอกชนตองมค าวา “Sendirian” กอนค าวา “Berhad” ดวย ระเบยบปฏบตในการจดทะเบยนบรษทและขนตอนการปฏบตตามบญชเปนไปตามหลก สากล โดยบรษทตองมการยนงบการเงนและผลประกอบการตางๆ ตอส านกจดทะเบยนบรษท โดย ตองผานการตรวจรบรองจากผตรวจสอบบญชทจดทะเบยนของบรไน คาธรรมเนยมในการจดทะเบยนบรษทขนอยกบขนาดของทนจดทะเบยน เชน บรษททม ทนจดทะเบยน 25,000 เหรยญสหรฐฯ มคาธรรมเนยมในการจดทะเบยน 300 เหรยญสหรฐฯ ทงน ไมรวมถงคาธรรมเนยมในการกรอกเอกสารประกอบอนๆ

การจดทะเบยนเครองหมายการคาและสทธบตร การจดทะเบยนเครองหมายการคาเปนไปตามกฎหมายเครองหมายการคา (CAP38) โดย เมอจกทะเบยนแลว ในระยะเรมแรกใหการคมครอง 7 ป และสามารถตออายขยายการคมครอง ครงละ 14 ป การจดสทธบตร หากผทรงสทธบตรในสหราชอาณาจกร หรอ มาเลเซย หรอ สงคโปร สามารถยนตอกระทรวงกฎหมายภายใน 3 ป นบแตวนทประสทธบตรมผลบงคบใช เพอจด สทธบตรในบรไนภายใตกฎหมายสงประดษฐ (CAP72) และไมมขอก าหนดเฉพาะในดานการ ปองกนการลอกเลยนแบบ แตหากมกรณเกดขนจะยดตามระเบยบปฏบตของสหราชอาณาจกร ระเบยบการจางงาน นโยบายแรงงานของบรไนมความยดหยน ดวยขอจ ากดดานแรงงานของบรไนจงอนญาต ใหมการจางแรงงานตางชาตได ปจจบนมสดสวนแรงงานตางชาตในบรไนสงถงหนงในสามของ แรงงานภายในประเทศบรไนทงหมด โดยเฉพาะในสาขาทขาดแคลนในบรไน ทงน แรงงานทไมใช ชาวบรไนตองมใบอนญาตซงมอายครงละ 2 ป โดยในครงแรกตองยนผานกรมแรงงานเพอขอ ใบอนญาตท างาน โดยปกตจะตองมการวางหลกประกนเปนเงนสดหรอหนงสอค าประกนจาก ธนาคารจ านวนเทากบราคาคาบตรโดยสารเครองบนเพอเดนทางกลบประเทศของแรงงานนนๆ ซง เมอผานความเหนชอบของกรมแรงงานแลว กรมตรวจคนเขาเมองจะอนญาตใหแรงงานตางชาต เขาประเทศบรไนได ทงนตองมการจดตงหรอจดทะเบยนบรษททวาจางแรงงานตางชาตนน เรยบรอยกอน การลงทน บรไนมนโยบายดงดดการลงทน โดยไดออกกฎหมายสงเสรมการลงทน 2518 และการ จดตงกระทรวงอตสาหรรมและแหลงวตถดบขนในป 2532 เพอเชญชวนนกลงทนตางชาตใหเขาไป พฒนาอตสาหกรรมตางๆ รองรบการขยายตวเศรษฐกจและกระจายความเสยงจากการพงพา อตสาหกรรมปโตรเลยมของประเทศ โดยมการใหสทธพเศษตางๆ มากมาย ทงในดานภาษ แหลง เงนก และอนๆ โดยอตสาหกรรมทไดรบการสงเสรมสามารถจ าแนกออกเปน 4 ประเภท ไดแก

- อตสาหกรรมทเกยวของกบความมนคงทางอาหารแหงชาต - อตสาหกรรมเพอตลาดภายในประเทศ - อตสาหกรรมทใชวตถดบภายในประเทศ - อตสาหกรรมเพอการสงออก นโยบายอตสาหกรรมครอบคลมทงในดานแรงงาน การเปนเจาของกจการ การสนบสนน ของภาครฐ สงอ านวยความสะดวกอนๆ โดยเงอนไขตางๆ เปดกวางเพอใหสามารถปรบตวเขากบ ความตองการของนกลงทนไดอยางเหมาะสม นกลงทนตางชาตสามารถเปนเจาของกจการ ผถอหน หลก หรอผถอหนสวนนอย แตทงนขนอยกบประเภทอตสาหกรรมทสนใจลงทน ยกเวนเฉพาะ อตสาหกรรมทเกยวเนองกบความมนคงทางอาหารแหงชาต และอตสาหกรรมทใชวตถดบ ภายในประเทศจะตองมสดสวนผถอหนชาวบรไนดวย ทงน อตสาหกรรมตองเปนมตรตอ สงแวดลอม เนองจากรฐบาลบรไนใหความส าคญตอดานสงแวดลอมและระบบนเวศนอยางมาก และยดหลกการพฒนาอยางย งยน ระเบยบการตรวจลงตราหนงสอเดนทาง ผถอสญชาตตางๆ สามารถพ านกหรอทองเทยวในบรไนได โดยไมตองขอตรวจลงตรา หนงสอเดนทาง (VISA) มจ านวนวนไมเทากน ขนกบขอตกลงระหวางประเทศ รายละเอยดดง ตารางตอไปน

ความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางไทยและบรไน

คณะกรรมาธการรวมวาดวยความรวมมอทวภาคระหวางไทยกบบรไน (Joint Commission for Bilateral Cooperation Between Thailand and Brunei Darussalam) จดตงขนเมอเมอวนท 27 กนยายน 2542 เพอเปนเวทส าหรบการหารอถงลทางความเปนไปไดในการขยายความรวมมอ รวมถงการแกไขปญหาอปสรรค ขอขดแยงซงอาจเกดขน คณะกรรมาธการรวมวาดวยความรวมมอทวภาคฯ ไดจดประชมครงท 1 ระหวางวนท 30 - 31 มนาคม 2546 โดยมดร. สรเกยรต เสถยรไทย รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศเปนหวหนาคณะผแทนไทย และเจาชาย Mohamed Bolkiah รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศบรไน ทรงเปนหวหนาคณะผแทนบรไนดารสซาลาม ทประชมเหนพองใหมการสงเสรมความรวมมอระหวางกนในสาขาตางๆ เชน การสงเสรมการคาการลงทน ความรวมมอดานแรงงาน วชาการ ทองเทยว วฒนธรรมและขอมลขาวสาร นอกจากน ทงสองฝายยงไดหารอเกยวกบสนคาอาหารฮาลาล อตสาหกรรม เหลก การประมง และการจดตงธนาคารอสลามแหงประเทศไทย โดยบรไนจะจดสงคณะท างานมายงประเทศไทย เพอส ารวจความเปนไปไดในการลงทนรวมในอตสาหกรรมอาหารฮาลาล และแลกเปลยนประสบการณและความเชยวชาญของบรไนทเปนประโยชนตอการจดตงธนาคารอสลามในประเทศไทย ความรวมมอดานการลงทน ไทยและบรไนไดมการลงนามในบนทกความเขาใจ 3 ฉบบ ในวนท 27 สงหาคม 2545 ระหวางการเสดจเยอนไทยอยางเปนทางการในฐานะพระราชอาคนตกะของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ระหวางวนท 26 – 28 สงหาคม 2545 ไดแก

Memorandum of Understanding between the Brunei Investment Agency and the Government Pension Fund of Thailand

Memorandum of Understanding between the Government of His Majesty the Sultan and Yang di-Pertuan of Brunei Darussalam and Chia Meng Group

Memorandum of Understanding between the Brunei Investment Agency and the Biz Dimension Co. Ltd.

สบเนองจาก MoU ระหวาง Brunei Investment Agency (BIA) และ กองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ (กบข.) ทงสองฝายไดรวมลงนามในสญญาจดตงกองทนรวมลงทน (Matching Fund) ในชอกองทนไทยทวทน (Thailand Prosperity Fund – TPF) เมอวนท 16 มกราคม 2546 โดยมวงเงน 200 ลานเหรยญสหรฐ และสามารถ

เพมวงเงนไดไมเกน 500 ลานเหรยญสหรฐ ทงน กบข. และ BIA ไดลงทนในสดสวนรอยละ 33 : 67 ของวงเงนทงหมด โดยมเงนลงทนประมาณ 66 ลานเหรยญสหรฐ และ 134 ลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ กองทนทวไทยมระยะเวลาลงทน 8 ป และตออายไดอก 2 ป มวตถประสงคเพอลงทนทงในและนอกตลาดหลกทรพย โดยเฉพาะหลกทรพยจดทะเบยนในตลาด และหลกทรพยทเสนอขายแบบเฉพาะเจาะจง (Private Placement) โดยกองทนไดแตงตงบรษทหลกทรพยจดการกองทนรวม ING (ประเทศไทย) ใหเปนผจดการกองทน นอกจากน BIA และ กบข. ยงไดรวมลงทน (Joint Venture) จดตงบรษท Thai Prosperity Advisory Company Limited (TPA) เพอเปนบรษททปรกษาทางเทคนคใหกบกองทนไทยทวทน โดย กบข. และ BIA มสดสวนการลงทนรอยละ 59 : 41 ตามล าดบ ทงน กองทนไทยทวไทยไดเปดด าเนนการอยางเปนทางการเมอวนท 18 มนาคม 2546 และไดรวมทนกบธนาคารอสลามแหงประเทศไทย โดยถอหนรอยละ 15 เปนเงนประมาณ 2.5 ลานเหรยญสหรฐ (และธนาคารอสลามแหงบรไน หรอ Islamic Bank of Brunei Berhad : IBB ถอหนอกรอยละ 15) และรวมทนกบบรษท ควอลตเฮาส จ ากด (มหาชน) เปนเงนประมาณ 19 ลานเหรยญสหรฐ รวมมลคาการลงทนของกองทน 21.5 ลานเหรยญสหรฐ ปจจบน กองทนอยระหวางจดหาบรษทอนๆเพอเขาลงทนเพมเตม ความรวมมอดานขอมลขาวสาร ในระหวางการเยอนบรไนอยางเปนทางการของนายกรฐมนตรไทย เมอวนท 16 สงหาคม 2544 รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศไทยและบรไนไดรวมลงนามในบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอทวภาคดานสารสนเทศ และการกระจายเสยงและภาพระหวางไทย-บรไน (Memorandum of Understanding between the Government of His Majesty the Sultan and Yang Di-Pertuan of Brunei Darussalam and the Government of the Kingdom of Thailand on Cooperation in the Field of Information and Broadcasting) เพอสงเสรมความรวมมอดานขอมลขาวสารและประชาสมพนธ การแลกเปลยนรายการวทย โทรทศนและสอสงพมพทมสาระ ตลอดจนการแลกเปลยนขอมลขาวสารอนจะสงผลใหเกดความเขาใจอนดระหวางประชาชนของทงสองประเทศ โดยไดมการประชมคณะกรรมการรวมดานเทคนคไทย-บรไน (Joint Technical Committee on Information and Broadcasting) ไปแลว 2 ครง ครงลาสดระหวางวนท 7 – 9 สงหาคม 2546 ณ กรงบนดาร เสร เบกาวน ปญหาและอปสรรคทางการคาของไทย

ขนตอนและกระบวนการสงซอและขนสงสนคาของบรไนมความล าบาก โดยเฉพาะ บรษทขนาดใหญทมชาวสงคโปรรวมลงทนอยดวย การน าเขามกจะขนอยกบนกธรกจสงคโปร ซงจะตองมการขนสงผานทางสงคโปรกอน

การขนสงสนคาทางเรอเปนอปสรรคมาก เนองจากเรอทบรรทกสนคาไปบรไนมสนคาเฉพาะเทยวขาไป แตไมมสนคาในเทยวขากลบ ประกอบกบประเภทของเรอทใชบรรทกสนคาในการสงออกและน าเขามความแตกตางกน โดยสนคาทไทยน าเขาจากบรไนสวนใหญจะเปนน ามนดบ ซงตองใชเรอในการขนสงน ามนโดยเฉพาะ นอกจากนน สนคาตางๆ ทไทยสงออกไปยงบรไนมจ านวนไมมาก ท าใหการขนสงสวนใหญตองผานการขนถายสนคาทสงคโปรกอน เปนเหตใหเสยเวลาและคาใชจายสง มเพยงแตเรอทบรรทกขาวไปสงมอบใหบรไนเทานน ทสามารถขนสงไปยงบรไนไดโดยตรงแตปหนงกมเพยงไมกครงและไมมความแนนอน

บรไนมขอบงคบในการน าเขาสนคาประเภทอาหารทเครงครดมาก ซงจะตองเปนอาหาร ฮาลาลเทานน โดยเฉพาะเนอสตว ไดแก เนอโค กระบอ แพะ แกะ และไก ซงเจาหนาทจากหนวยงานทรบผดชอบของบรไน คอ กระทรวงศาสนา (Ministry of Religious Affairs) และกรมเกษตร กระทรวงอตสาหกรรม (Ministry of Industry and Primary Resources) จะตองไปตรวจโรงงาน เพอตรวจสอบกรรมวธการผลต การเกบรกษา ฯลฯ เมอผานการตรวจสอบและไดรบการรบรองแลว จงจะสามารถสงสนคาไปจ าหนายในบรไนได ซงขนตอนเหลานท าใหเกดความลาชาและไมคลองตวในการน าเขาสนคาอาหารไปยงบรไน

จากปญหาวกฤตทางเศรษกจภายในประเทศของบรไน สงผลใหธรกจการกอสรางในบรไนลดลงประมาณรอยละ 70 ท าใหการน าเขาสนคาประเภทวสดกอสรางลดลงมาก ซงผลจากการทบรษทกอสรางในบรไนตองปดกจการลง โดยเฉพาะอยางยงการลมละลายของบรษทกอสรางรายใหญทสดคอ บรษท AMEDEO ท าใหตองสงคนงานกลบไปเปนจ านวนมากสงผลกระทบใหการน าเขาสนคาเครองอปโภค-บรโภคตาง ๆ ในบรไนลดลงดวย

ระบบการศกษาของบรไนดารสซาลาม

การศกษาของบรไนดารสซาลาม

ระบบการศกษา ประเทศบรไนดารสซาลามไมมการศกษาภาคบงคบ แตการศกษาเปนสากล และจดใหฟรส าหรบประชาชนทวไป การศกษาแบงออกเปนระดบกอนประถมศกษา 1 ป ระดบประถมศกษา 6 ป ระดบมธยมศกษา 7-8 ป ซงแบงเปนระดบมธยมศกษาตอนตน 3 ป ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2-3 ป และระดบเตรยมอดมศกษา 2 ป และระดบมหาวทยาลย 3-4 ป

• ระดบกอนประถมศกษา เดกทกคนตองเขาศกษาในระดบกอนประถมศกษา 1 ป เมออาย 5 ป หลงจากนนจงเขาศกษาในระดบประถมศกษา

• ระดบประถมศกษา การศกษาระดบประถมศกษาแบงออกเปนสองระดบคอ ระดบประถมตน 3 ป และประถมปลาย 2-3 ป หลงจากจบการศกษาระดบประถมศกษา 6 ป นกเรยนจะตองเขารบการทดสอบขอสอบกลาง (PCE : Primary Certificate of Examination) ซงการศกษาในระดบนมจดประสงคเพอปพนฐานดานการเขยน การอาน และการค านวณใหแกนกเรยน เพอจะไดน าความรเหลานไปใชในการพฒนาตนเอง • ระดบมธยมศกษา การศกษาระดบมธยมศกษารวมใชเวลา 7-8 ป (มธยมศกษา 1-5 และ เตรยมอดมศกษา 2 ป) - ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบมธยมศกษาตอนตนมระยะเวลา 3 ป หลงมธยมศกษาตอนตนแลว นกเรยนจะตองทดสอบ BJCE (Brunei Junior Certificate of Education) จงสามารถเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลาย หรอเลอกเรยนวชาดานชาง และเทคนคพนฐานทสถาบนการศกษาทางเทคนคและอาชวศกษา - ระดบมธยมศกษาตอนปลาย มระยะเวลา 2-3 ป นกเรยนจะเลอกเรยนสายศลป สายวทย หรอสายอาชพ ตามแตผลการสอบ BJCE หลกจากเรยนจบระดบมธยมศกษาตอนปลายแลว (ระดบ 5) เดกตองสอบขอสอบ Brunei-Cambridge General Certificate of Education : BCGCE “O” level หรอส าเรจการศกษาระดบ 6 เดกตองสอบขอสอบ Brunei-Cambridge General Certificate of Education : BCGCE “A” level แลวจงจะมสทธเรยนตอระดบเตรยม

อดมศกษา - ระดบเตรยมอดมศกษา มระยะเวลา 2 ป • ระดบปรญญาตร การศกษาระดบปรญญาตรจะจดใหกบเดกทมผลการศกษาด มศกยภาพในการศกษาตอได หรอศกษาในสาขาทเปนความตองการของประเทศ ซงมทงมหาวทยาลย สถาบนอาชวะ และเทคนคตาง ๆ วทยาลยตาง ๆ

โรงเรยนเอกชน (Non-Government Schools) โรงเรยนเอกชนมบทบาทในการชวยแบงเบาภาระการจดการศกษาของรฐบาล โดยโรงเรยนเอกชนทขนทะเบยนกบกระทรวงศกษาธการม 5 ประเภท ไดแก โรงเรยนภาคบงคบตามปกต (ตงแตระดบอนบาลจนถงระดบมธยมศกษา) โรงเรยนกวดวชา โรงเรยนสอนคอมพวเตอร โรงเรยนสอนดนตร โรงเรยนสอนตดเสอ

การศกษา และการฝกหดดานอาชวะและเทคนค กรมการศกษาดานเทคนค (Department of Technical Education – DTE) เปนผรบผดชอบดแลการจดการศกษา และการฝกหดดานอาชวะและเทคนค (Technical and Vocational Education and Training) และโปรแกรมเกยวกบการศกษาตอ (Continuing Education-CE)

ระบบการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2528 ก าหนดใหใชภาษาองกฤษ และภาษามาเลยในการสอนตงแตระดบอนบาลจนถงประถมศกษาปท 3 ครจะสอนทกวชาดวยภาษามาเลย ยกเวนวชาภาษาองกฤษซงใชภาษาองกฤษในการสอน ส าหรบระดบประถมศกษาปท 4 ขนไป โรงเรยนจะใชทงภาษามาเลย และภาษาองกฤษในการสอน โดยภาษามาเลยใชส าหรบสอนวชาเกยวกบมาเลย ความรเกยวกบศาสนาอสลาม พลศกษา ศลปะและการชาง และวชาหนาทพลเมอง สวนภาษาองกฤษใชในการสอนวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร และภาษาองกฤษ เปนตน

ปรชญาทางการศกษา ปรชญาดานการศกษาตงอยบนพนฐานของปรชญาประจ าชาตของราชวงศอสลาม ซงผนวกองคประกอบส าคญสองประการเขาดวยกน ไดแก Naqli (ซงยดหลกค าสอนอนศกดสทธแหงคมภรอลกลอาน และฮาดธ) และ Aqil (ซงยดหลกเหตและผล)

วสยทศนทางการศกษา เพอท าใหคนบรไนใหมชวตทสมบรณ และมความสข

พนธกจ กระทรวงศกษาธการปรารถนาทจะใหการศกษาแกประชาชนชาวบรไนโดยการด าเนนการ และการปรบปรงระบบการศกษาใหมคณภาพ เอกลกษณ และมความสมดล เพอสรางคนทสมบรณ และมคณคาทงตอศาสนา ประเทศชาต และเผาพนธ

นโยบายการศกษา - จดระบบการศกษาของชาตโดยเนนความส าคญของภาษามาเลยในฐานะทเปนภาษาประจ าชาตทเปนทางการ และใชภาษาอนๆ ในการสอน เชน ภาษาองกฤษ ภาษาอาหรบ - จดใหมการศกษา 12 ป แกนกเรยนทกคน - จดหลกสตรแบบบรณาการซงเหมาะสม และสอดคลองกบขอสอบของแตละระดบการศกษา - จดใหมการสอนอสลามศกษาไวในหลกสตรการเรยนการสอนในโรงเรยน - จดใหมอปกรณอ านวยความสะดวกในการสอนวชาคณตศาสตร วทยาศาสตร และเทคโนโลยทางการสอสาร เพอใหนกเรยนมความร และมทกษะทส าคญและจ าเปนส าหรบโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว - จดกจกรรมหลกสตรแกน (เนนวชาบงคบ) ทสอดคลองกบปรชญาการศกษาแหงชาตไวในโปรแกรมการพฒนาตนเอง - เปดโอกาสทางการศกษาระดบอดมศกษาใหแกผทมคณสมบตเหมาะสม และมประสบการณ และมความตองการทจะเรยนตอในระดบดงกลาว - จดเตรยมอปกรณ และโครงสรางพนฐานทางการศกษาเพอตอบสนองความตองการของชาต - พฒนาขดความสามารถดานสตปญญา จตใจ อารมณ สงคม และรางกายของแตละบคคล เพอเปนรากฐานทส าคญส าหรบพฒนาสงคม