ข้อกำ หนดที่สำ คัญของ ม ตรฐ นและก...
Transcript of ข้อกำ หนดที่สำ คัญของ ม ตรฐ นและก...
ขอกำ�หนดทสำ�คญของ
ม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
รวมตวอยางการแสดงรายการ และการเปดเผยขอมล
620.-
I S B N 9 7 8 - 6 1 6 - 7 2 2 7 - 3 5 - 1
หนงสอเลมนเหมาะส�าหรบ
ผเรมตนเรยนร (Beginner)
ผเรยนรขนพฒนา (Intermediate)
ผเรยนรขนสง (Advance) รองศาสตราจารย ดร. องครตน เพรยบจรยวฒน
ม ม
อาคารตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 62 ถนนรชดาภเษก แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110
โทร. 0 2229 2222 โทรสาร 0 2654 5399 www.set.or.th www.setfinmart.com
cover-EX_2-edit c.indd 1 4/3/12 5:52 PM
IFRS: ขอกำาหนดทสำาคญของมาตรฐานและการตความ
ผเขยน : รองศาสตราจารยดร.องครตนเพรยบจรยวฒน
อำานวยการผลต : ฝายศนยการเรยนร ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
ราคา : 620บาท
ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาต
องครตนเพรยบจรยวฒน.IFRS ขอกำาหนดทสำาคญของมาตรฐานและการตความ. -- พมพครงท 2 : -- กรงเทพฯ:ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย,2555.
384หนา.
1.การบญช--มาตรฐาน.I.ชอเรอง.657
ISBN978-616-7227-35-1
ลขสทธของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทศนะและขอคดเหนตางๆ ทปรากฏในหนงสอ เปนความเหนสวนตวของผเขยนซงตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย หรอผจดพมพ ไมจำาเปนตองเหนดวยเสมอไป
04-SIC 333-364.indd 366 4/3/12 4:14 PM
รองศาสตราจารย ดร. องครตน เพรยบจรยวฒน
จบการศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโททางการบญช จาก มหาวทยาลยธรรมศาสตร และระดบปรญญาเอกทางการบญชจาก New York Universityไดรบ IFRSCertificateจากThe InstituteofCharteredAccountants inEnglandandWales(ICAEW)
ปจจบนดำารงตำาแหนงรองศาสตราจารย คณะบรหารธรกจ สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร (นดา)และยงดำารงตำาแหนงอนๆ ทเกยวของกบวชาชพทางบญช อกหลายแหงไดแก
• ทปรกษาดานมาตรฐานการเปดเผยสารสนเทศและการบญชฝายกำากบ บรษทจดทะเบยนตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
• ประธาน Supervisory Committee กองทน ABF Thailand Bond IndexFund(ABFTH)
• คณะทำางานเพอการตดตามการปฏบตดานบญชและบรรษทภบาล สำานกงานคณะกรรมการกำากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย
• กรรมการอสระ(ผเชยวชาญดานบญช)สมาคมบรษทจดการลงทน
• กรรมการและทปรกษาคณะกรรมการตรวจสอบบมจ. ทสโกไฟแนนเชยล กรปจำากด
• กรรมการและประธานคณะกรรมการตรวจสอบ บมจ. ออฟฟศเมท จำากด
• ทปรกษาคณะกรรมการตรวจสอบกองทนบำาเหนจบำานาญขาราชการ
• ทปรกษาคณะกรรมการตรวจสอบบมจ.ทศท.คอรปอเรชนจำากด
• กรรมการ คณะกรรมการมาตรฐานและนโยบายการบญชภาครฐ กรมบญชกลาง
• ทปรกษา โครงการพฒนาระบบงานสบสวนสอบสวนคดอาชญากรรม ทางเศรษฐกจ โดยอาศยความรดานบญช ภาษอากร และการเงน กรมสอบสวน คดพเศษกระทรวงยตธรรม
ประวตผเขยน
04-SIC 333-364.indd 365 4/3/12 4:14 PM
II
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
สารจากกรรมการและผจดการ ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
ปจจบนกระแสเงนทนโลกมก�รเคลอนย�ยอย�งเสรเพมม�กขน ขอมล
ร�ยง�นท�งก�รเงนทเปนม�ตรฐ�นส�กล เปนทยอมรบในด�นก�รจดทำ� และ
นำ�เสนอขอมลทเปนรปแบบเดยวกนกบตล�ดทนชนนำ�ของโลก จงเปนสงจำ�เปนและ
เปนทตองก�รของนกลงทนทงในประเทศและต�งประเทศ เพอก�รวเคร�ะห
ก�รประเมนร�ค�หลกทรพย และก�รเปรยบเทยบฐ�นะก�รเงนของกจก�รต�งๆ
ใหเปนไปอย�งถกตอง สะดวก และเปรยบเทยบไดกบอตร�ผลตอบแทนต�มทผลงทน
ค�ดหวง ประโยชนทสำ�คญอกประก�รของก�รจดทำ�และนำ�เสนอร�ยง�นท�งก�รเงน
ต�มม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นท�งก�รเงนระหว�งประเทศหรอ IFRS (International
Financial Reporting Standards) คอเปนปจจยสำ�คญทเสรมสร�งคว�มน�สนใจ
ในก�รลงทนพรอมสร�งโอก�สของบรษทจดทะเบยนและธรกจต�งๆ ในก�รเข�ถง
แหลงระดมทนในต�งประเทศ (cross-border listing and fund raising) ไดสะดวก
ยงขน ซงนบเปนก�รสร�งเสรมขดคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนท�งธรกจในเวทโลก
ปจจบนกว� 120 ประเทศ ไดประก�ศยอมรบและถอปฏบตต�มม�ตรฐ�น
ก�รร�ยง�นท�งก�รเงนระหว�งประเทศแลว และสภ�วช�ชพบญชกไดทยอยออก
ประก�ศม�ตรฐ�นก�รบญชไทยใหสอดคลองกบขอกำ�หนดของ IFRS อย�งตอเนอง
ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทยเชอมนว� ในท�ยทสดแลวม�ตรฐ�นก�รบญชไทย
จะสอดคลองกบ IFRS ทงหมด ซงนบเปนคว�มท�ท�ยและเปนอกหนงพฒน�ก�ร
ทสำ�คญของก�รเปดเผยขอมลร�ยง�นท�งก�รเงนของตล�ดทนไทย
หนงสอ “IFRS ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม” น
ไดรวบรวมขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นแตละฉบบ นยในท�งปฏบต บทสรป
ก�รตคว�มม�ตรฐ�นต�ม IFRIC (IFRS Interpretations Committee) และต�ม SIC
(Standards Interpretations Committee) รวมทงไดนำ�เสนอตวอย�งจรงของ
00-���� p.(1)-(18).indd 2 4/3/12 3:14 PM
III
ร�ยง�นท�งก�รเงนของบรษทจดทะเบยนไทยและบรษทของต�งประเทศทไดปฏบต
ต�มม�ตรฐ�นก�รบญชทสอดคลองกบ IFRS ซงจะชวยใหผทเกยวของส�ม�รถ
นำ�ม�ปรบใชไดอย�งถกตอง
ในโอก�สน ตล�ดหลกทรพยฯ ใครขอขอบคณรองศ�สตร�จ�รย
ดร. องครตน เพรยบจรยวฒน ทกรณ�พฒน�เนอห�ในหนงสอเลมนไวอย�งครบถวน
เพอเปนคมอเลมสำ�คญสำ�หรบผตรวจสอบ ผจดทำ�ร�ยง�นท�งก�รเงน กรรมก�รและ
ผบรห�รทตองก�รใหบรษทก�วสส�กลและเปนทสนใจในมมมองของนกลงทนใน
ระดบส�กล
(นายจรมพร โชตกเสถยร)
กรรมก�รและผจดก�ร
ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย
00-���� p.(1)-(18).indd 3 4/3/12 3:14 PM
IV
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
คำานำา
ปจจบน ม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนส�กล (International Financial
Reporting Standards – IFRS) เปนม�ตรฐ�นทกว� 120 ประเทศทวโลกกำ�หนดหรอ
อนญ�ตใหบรษททออกจำ�หน�ยตร�ส�รทนหรอตร�ส�รหนตอส�ธ�รณะใชในก�ร
จดทำ�ร�ยง�นท�งก�รเงน สำ�หรบประเทศไทย สภ�วช�ชพบญชกไดออกม�ตรฐ�น
ร�ยง�นท�งก�รเงนต�ม IFRS เชนกน อย�งไรกต�ม ม�ตรฐ�นดงกล�วของไทย
ยงไมครบถวนหรอไมไดปรบปรงใหเหมอนกบ IFRS ทมก�รปรบปรงใหมทกฉบบ
ซงสภ�วช�ชพบญชคงจะดำ�เนนก�รเพอใหม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนของไทย
เหมอนกบ IFRS ตอไป
จ�กแนวโนมทประเทศต�งๆ ทวโลกรวมทงประเทศไทยจะใช IFRS หรอ
ออกม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนของประเทศทสอดคลองกบ IFRS ในก�รจดทำ�
งบก�รเงน เพอใหนกลงทนทวโลกส�ม�รถตดสนใจลงทนไดอย�งมประสทธภ�พ
สงสดจ�กก�รมขอมลท�งก�รเงนทจดทำ�ขนบนม�ตรฐ�นเดยวกน ทำ�ใหขอกำ�หนดของ
IFRS อยในคว�มสนใจของผทเกยวของกบงบก�รเงนทกฝ�ย ไมว�จะเปนผจดทำ�
ผตรวจสอบ กรรมก�รตรวจสอบ กรรมก�รบรษท หนวยง�นกำ�กบดแลต�งๆ
นกวเคร�ะห อ�จ�รยและนสตนกศกษ�ส�ข�วช�บญชและส�ข�วช�ทเกยวของอนๆ
ซงเปนเหตผลหนงของก�รจดทำ�หนงสอเลมน
หนงสอ IFRS: ขอกำาหนดทสำาคญของมาตรฐานและการตความ
จดทำ�ขนโดยมวตถประสงคเพอใหผอ�นไดทร�บถงขอกำ�หนดทสำ�คญของ IFRS
และขอกำ�หนดในบ�งเรองของม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนของไทยทแตกต�งจ�ก
IFRS รวมทงนยในท�งปฏบตในก�รนำ�ม�ตรฐ�นม�ใช นอกจ�กนหนงสอเลมน
ไดรวบรวมตวอย�งจรงของบรษทในประเทศไทยทมก�รปฏบตต�มม�ตรฐ�น
ของไทยในฉบบซงเหมอนกบ IFRS และตวอย�งของบรษทในต�งประเทศสำ�หรบ
ม�ตรฐ�นของ IFRS ในฉบบทยงไมมม�ตรฐ�นของไทยไวในแผนคอมแพคดสก
ทแนบม�กบหนงสอ เพอใหผอ�นไดเหนถงก�รแสดงร�ยก�รและก�รเปดเผยขอมล
ในงบก�รเงนต�ม IFRS
00-���� p.(1)-(18).indd 4 4/3/12 3:14 PM
V
เนองจ�กหนงสอเลมนเปนก�รนำ�เฉพ�ะขอกำ�หนดทสำ�คญม�เรยบเรยงให
เปนภ�ษ�ทไมเปนเทคนคม�กนก ผอ�นทตองก�รทร�บขอกำ�หนดโดยละเอยดของ
IFRS ส�ม�รถศกษ�ไดจ�ก IFRS ของ International Accounting Standards Board
(IASB) รวมทงจ�กม�ตรฐ�นก�รบญชของไทยทจดทำ� (แปล) จ�ก IFRS นอกจ�กน
ก�รแสดงร�ยก�รและก�รเปดเผยขอมลของบรษทต�งๆ ทนำ�ม�แสดงไวเปนเพยง
ตวอย�งจรงของก�รปฏบตต�ม IFRS จงอ�จไมครอบคลมในทกๆ แงมมของ
ขอกำ�หนดทกขอของ IFRS และผอ�นตองใชวจ�รณญ�ณในก�รพจ�รณ�คว�ม
ถกตองดวย
ดฉนขอขอบคณคณปรมใจ เอยมเพชร�พงศ คณผ�ณต เกดโชคชย และ
นองๆ ในฝ�ยศนยก�รเรยนร ตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย รวมทงท�นอนๆ
ทชวยในก�รจดทำ�ร�งตนฉบบ จดห�ตวอย�งก�รเปดเผยขอมล ตรวจท�นและ
ประส�นง�นในก�รจดพมพ
รองศาสตราจารย ดร. องครตน เพรยบจรยวฒน
คณะบรห�รธรกจ
สถ�บนบณฑตพฒนบรห�รศ�สตร
00-���� p.(1)-(18).indd 5 4/3/12 3:14 PM
VI
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
สารบญ
หน�
คว�มรเกยวกบ IASB และ IFRS X
FRAmewoRk กรอบแนวคดสำ�หรบก�รร�ยง�นท�งก�รเงน
(แมบทก�รบญช) 3
Ifrs - IFRS 1 ก�รนำ�ม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นก�รเงน ทเปนส�กลม�ใชครงแรก 11 - IFRS 2 ก�รจ�ยโดยใชหนเปนเกณฑ 15 - IFRS 3 ก�รรวมธรกจ 21 - IFRS 4 สญญ�ประกน 29 - IFRS 5 สนทรพยระยะย�วถอไวเพอข�ย และก�รดำ�เนนง�นทยกเลก 35 - IFRS 6 ก�รสำ�รวจและประเมนแหลงแร 41 - IFRS 7 ก�รเปดเผยขอมลเกยวกบตร�ส�รก�รเงน 45 - IFRS 8 สวนง�นปฏบตก�ร 49 - IFRS 9 ตร�ส�รก�รเงน 55 - IFRS 10 ก�รจดทำ�งบก�รเงนรวม 63 - IFRS 11 ขอตกลงรวมค� 69 - IFRS 12 ก�รเปดเผยขอมลของสวนไดเสยในกจก�รอน 73 - IFRS 13 ก�รวดมลค�ยตธรรม 77
IAS - IAS 1 ก�รนำ�เสนองบก�รเงน 85 - IAS 2 สนค�คงเหลอ 93 - IAS 7 งบกระแสเงนสด 97
00-���� p.(1)-(18).indd 6 4/3/12 3:14 PM
VII
- IAS 8 นโยบ�ยบญช ก�รเปลยนแปลงประม�ณก�รท�งบญช และขอผดพล�ด 103 - IAS 10 เหตก�รณภ�ยหลงงวดทร�ยง�น 109 - IAS 11 สญญ�กอสร�ง 113 - IAS 12 ภ�ษเงนได 117 - IAS 16 ทดน อ�ค�รและอปกรณ 123 - IAS 17 สญญ�เช� 131 - IAS 18 ร�ยได 139 - IAS 19 ผลประโยชนของพนกง�น 145 - IAS 20 ก�รบญชสำ�หรบก�รอดหนนจ�กรฐบ�ล และก�รเปดเผยขอมลคว�มชวยเหลอจ�กรฐบ�ล 155 - IAS 21 ผลกระทบจ�กก�รเปลยนแปลงของอตร�แลกเปลยน 159 - IAS 23 ตนทนก�รกยม 167 - IAS 24 ก�รเปดเผยเกยวกบบคคลหรอบรษททเกยวของกน 171 - IAS 26 ก�รบญชและก�รร�ยง�นแผนผลประโยชน หลงก�รเกษยณอ�ย 175 - IAS 27 งบก�รเงนรวมและงบก�รเงนเฉพ�ะกจก�ร 181 - IAS 28 เงนลงทนในบรษทรวม 187 - IAS 29 ร�ยง�นท�งก�รเงนในเศรษฐกจทมเงนเฟอรนแรง 193 - IAS 31 สวนไดเสยในก�รรวมค� 197 - IAS 32 ตร�ส�รก�รเงน: ก�รแสดงร�ยก�ร 203 - IAS 33 กำ�ไรตอหน 209 - IAS 34 ร�ยง�นก�รเงนระหว�งก�ล 215 - IAS 36 ก�รดอยค�ของสนทรพย 221 - IAS 37 ประม�ณก�รหนสน หนสนทอ�จเกดขน และสนทรพยทอ�จเกดขน 229 - IAS 38 สนทรพยไมมตวตน 235 - IAS 39 ตร�ส�รก�รเงน: ก�รรบรร�ยก�รและก�รวดค� 245 - IAS 40 อสงห�รมทรพยเพอก�รลงทน 259 - IAS 41 เกษตรกรรม 265
00-���� p.(1)-(18).indd 7 4/3/12 3:14 PM
VIII
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
IFRIC - IFRIC 1 ก�รเปลยนแปลงในหนสนก�รรอถอน บรณะ และหนสนอนทมลกษณะคล�ยกน 273 - IFRIC 2 หนและตร�ส�รทคล�ยคลงกน ของสม�ชกในกจก�รสหกรณ 277 - IFRIC 4 ก�รพจ�รณ�ว�ขอตกลงมสญญ�เช�อยหรอไม 279 - IFRIC 5 สทธในสวนไดเสยจ�กกองทนก�รรอถอน บรณะและฟนฟสภ�พแวดลอม 283 - IFRIC 6 หนสนทเกดจ�กก�รเข�รวมในตล�ดเฉพ�ะ – ขยะอปกรณไฟฟ�และอเลกทรอนกส 287 - IFRIC 7 ก�รใชวธปรบงบก�รเงนยอนหลงภ�ยใต IAS 29 289 - IFRIC 10 งบก�รเงนระหว�งก�ลและก�รดอยค� 293 - IFRIC 12 ขอตกลงสมปท�นก�รใหบรก�ร 297 - IFRIC 13 โปรแกรมสทธพเศษแกลกค� 303 - IFRIC 14 ม�ตรฐ�นก�รบญช ฉบบท 19 – ขอบเขตของสนทรพย ต�มโครงก�รผลประโยชน ขอกำ�หนดเงนทนขนตำ� และปฏสมพนธของร�ยก�รเหล�น 307 - IFRIC 15 สญญ�ก�รกอสร�งอสงห�รมทรพย 311 - IFRIC 16 ก�รปองกนคว�มเสยงเงนลงทนสทธ ในก�รดำ�เนนง�นต�งประเทศ 315 - IFRIC 17 ก�รจ�ยสนทรพยทไมใชเงนสดใหเจ�ของ 319 - IFRIC 18 ก�รรบโอนสนทรพยจ�กลกค� 321 - IFRIC 19 ก�รชำ�ระหนสนท�งก�รเงนดวยตร�ส�รทน 325 - IFRIC 20 ตนทนก�รเปดเหมองในขนก�รผลตของเหมองเปด 329
SIC - SIC 7 ก�รเรมใชเงนยโร 335 - SIC 10 คว�มชวยเหลอจ�กรฐบ�ลกรณทไมมคว�มเกยวของ อย�งเฉพ�ะเจ�ะจงกบกจกรรมดำ�เนนง�น 337 - SIC 12 งบก�รเงนรวม – กจก�รเฉพ�ะกจ 339 - SIC 13 กจก�รทควบคมรวม – ก�รลงทนทไมเปนตวเงน ในสวนไดเสยของก�รรวมค�โดยผรวมค� 341
00-���� p.(1)-(18).indd 8 4/3/12 3:14 PM
IX
- SIC 15 สงจงใจสญญ�เช�ดำ�เนนง�น 345 - SIC 21 ภ�ษเงนได – ก�รไดรบประโยชนของสนทรพยท ไมตองคดค�เสอมร�ค�ทมก�รตร�ค�ใหม 347 - SIC 25 ภ�ษเงนได – ก�รเปลยนแปลงสถ�นภ�พท�งภ�ษ ของกจก�รหรอของผถอหน 349 - SIC 27 ก�รประเมนเนอห�ของร�ยก�รต�มรปแบบ ท�งกฎหม�ยของสญญ�เช� 351 - SIC 29 ก�รเปดเผยขอมล – ขอตกลงสมปท�นบรก�ร 355 - SIC 31 ร�ยได – ร�ยก�รแลกเปลยนเกยวกบบรก�รโฆษณ� 359 - SIC 32 สนทรพยไมมตวตน – ตนทนเวบไซต 361
บรรณ�นกรม 364
ประวตผเขยน 365
00-���� p.(1)-(18).indd 9 4/3/12 3:14 PM
X
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
1. คณะกรรมการมาตรฐานการบญชสากล (IASB)
คณะกรรมก�รม�ตรฐ�นก�รบญชส�กล (International Accounting
Standard Board หรอ IASB) เปนองคกรเอกชนอสระททำ�ก�รพฒน�และอนมต
ม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นท�งก�รเงนส�กล (International Financial Reporting
Standards หรอ IFRS) โดย IASB ดำ�เนนก�รภ�ยใตก�รกำ�กบดแลของมลนธ
ม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นท�งก�รเงนส�กล (International Financial Reporting
Standards Foundation) ซงระบวตถประสงคของมลนธว� “เพอพฒน�ม�ตรฐ�น
ก�รร�ยง�นท�งก�รเงนทมคณภ�พสง เข�ใจได ใชบงคบไดและเปนทยอมรบทวโลก
บนหลกก�รทกำ�หนดขนอย�งชดเจน” โดยกองทนจะ
ความรเกยวกบ IASB และ IFRS
00-���� p.(1)-(18).indd 10 4/3/12 3:14 PM
XI
• สงเสรมก�รนำ�ม�ตรฐ�นเหล�นนม�ใชและถอปฏบตอย�งถกตอง
• พจ�รณ�ถงคว�มตองก�รของกจก�รทมขน�ดและประเภทรวมทง
ก�รดำ�เนนง�นในลกษณะท�งเศรษฐกจทแตกต�งกน และ
• สงเสรมและชวยอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รนำ� IFRS ม�ใชโดย
ก�รประส�นม�ตรฐ�นก�รบญชของประเทศและ IFRS เข�ดวยกน
(convergence)
และเพอใหเกดคว�มมนใจในคว�มเปนอสระในก�รกำ�หนดม�ตรฐ�น
โครงสร�งของมลนธ ม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นท�งก�รเงนส�กลไดแบงออกเปน 3 สวน
ต�มรปข�งล�งน
ทม�: www.ifrs.org
00-���� p.(1)-(18).indd 11 4/3/12 3:14 PM
XII
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
ปจจบน ประม�ณ 120 ประเทศกำ�หนดหรออนญ�ตใหใช IFRS สำ�หรบ
บรษทจดทะเบยน เชน แคน�ด� ญปน เก�หล และสหภ�พยโรป โดยประเทศ
ทมคว�มสำ�คญท�งเศรษฐกจทเหลอสวนใหญกไดกำ�หนดกรอบเวล�ทจะประส�นหรอ
ตดสนใจในก�รนำ� IFRS ม�ใชในอน�คตอนใกลน เชน สหรฐอเมรก�และอนเดย
2. มาตรฐานการรายงานทางการเงนสากล (International Financial
Reporting Standards หรอ IFRS)
IFRS เปนม�ตรฐ�นบนหลกก�ร (principle-based) ก�รตคว�ม
(interpretations) และแมบทก�รบญช (framework) ทกำ�หนดโดย IASB
ก�รกล�วถง IFRS โดยทวไปหม�ยรวมถง IAS (International Accounting
Standards) ทออกโดย IASC (International Accounting Standards Committee)
ในระหว�งป 1973-2001 เนองจ�กเรมตงแตวนท 1 เมษ�ยน 2001 IASB ได
เข�ทำ�หน�ทสบทอดหน�ทก�รกำ�หนดม�ตรฐ�นก�รบญชส�กลของ IASC โดยเมอ
IASB มก�รปรบปรง IAS โดยไมมก�รแกไขทสำ�คญกจะใชชอ IAS เดมตอไป แตถ�
มก�รแกไข IAS ในส�ระสำ�คญหรอมก�รออกม�ตรฐ�นในเรองทไมเคยมม�กอน
กจะใชชอ IFRS
ก�รรบ IFRS หรอออกม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนของประเทศทสอดคลอง
กบ IFRS มคว�มสำ�คญตอเศรษฐกจของประเทศและของโลกอย�งม�ก ก�รท
ตล�ดทนในประเทศต�งๆ เกอบทวโลกยอมรบ IFRS ใหเปนม�ตรฐ�นในก�รจดทำ�
ร�ยง�นท�งก�รเงน ทำ�ใหนกลงทนทวโลกทงทเปนบคคลและสถ�บนมขอมลท
ส�ม�รถเปรยบเทยบกนไดในก�รตดสนใจลงทน ทำ�ใหเงนลงทนซงเปนทรพย�กร
ทมจำ�กดไดถกจดสรรไปในแหลงซงเกดประโยชนสงสด ในเวล�เดยวกนบรษทใน
ประเทศต�งๆ ซงตองก�รระดมทนทงจ�กภ�ยในและภ�ยนอกประเทศ ส�ม�รถทจะ
ระดมทนไดโดยมตนทนของเงนทนทตำ�ลง เนองจ�กไมตองมค�ใชจ�ยในก�รจดทำ�
งบก�รเงนใหเปนไปต�มขอกำ�หนดของตล�ดทนในแตละประเทศทตนเข�ไประดมทน
รวมทงก�รทนกลงทนเข�ใจและเชอมนในงบก�รเงนทบรษทจดทำ�ขน ทำ�ใหนกลงทน
เชอว�คว�มเสยงของคว�มถกตองและเชอถอไดของขอมลทใชในก�รตดสนใจมตำ�
00-���� p.(1)-(18).indd 12 4/3/12 3:14 PM
XIII
คว�มตองก�รผลตอบแทนจ�กก�รลงทนเพอชดเชยคว�มเสยงกจะลดลงต�มไปดวย
ตนทนของเงนทนของบรษทกจะลดลงต�มไปดวย
อย�งไรกต�ม ยงมประเดนก�รนำ� IFRS ม�ใช เชน คว�มซบซอนของ
ขอกำ�หนด IFRS โดยเฉพ�ะอย�งยงในเรองทไมมม�ตรฐ�นของประเทศในเรองนนๆ
และในบ�งกรณภ�ษ�ท IFRS ใชเข�ใจไดย�ก ก�รข�ดพนฐ�นคว�มรคว�มเข�ใจใน
ธรกรรมทไมมในประเทศหรอมก�รใชเฉพ�ะในธรกจบ�งประเภท เชน ตร�ส�รก�รเงน
หล�ยๆ ประเภททหนวยง�นกำ�กบดแลไมอนญ�ต หรอก�รคำ�นวณโดยใชเทคนค
คณตศ�สตรประกนภย กมสวนทำ�ใหไมส�ม�รถเข�ใจลกซงในขอกำ�หนดของ IFRS
ประเดนเหล�นทำ�ใหก�รแปลหรอคว�มเข�ใจ IFRS เปนเรองย�ก ผทเกยวของ
กบม�ตรฐ�นก�รร�ยง�นท�งก�รเงนทกฝ�ย ผจดทำ�บญช ผตรวจสอบบญช
กรรมก�รตรวจสอบ หนวยง�นกำ�กบดแล สถ�บนก�รศกษ�ทมก�รเรยนก�รสอน
วช�บญช และผใชงบก�รเงน ควรรวมมอกนในก�รทำ�คว�มเข�ใจในก�รออก
ขอกำ�หนด ก�รนำ�ม�ถอปฏบต ก�รตรวจสอบ และก�รนำ�ไปใชในก�รตดสนใจ เพอ
ใหงบก�รเงนของบรษทเปนทยอมรบของนกลงทนทวโลก
3. คณะกรรมการตความมาตรฐานการรายงานทางการเงนสากล (IFRS
Interpretations Committee หรอ IFRIC)
IFRIC เปนคณะกรรมก�รตคว�มของ IASB ซงจดตงขนเพอชวยสงเสรม
ก�รนำ� IFRS ม�ปฏบตอย�งถกตอง โดย IFRIC จะทำ�ก�รระบถงประเดนทเปนปญห�
เกยวกบก�รร�ยของ IFRS ฉบบต�งๆ หลงจ�กนนจะทำ�ก�รถกเถยงและห�ขอสรป
ของประเดนปญห�ดงกล�วเพอนำ�เสนอตอ IASB ซงเมอ IASB อนมตก�รตคว�ม
แลว ก�รตคว�มนน (IFRS Interpretations Committee Standard หรอ IFRICs)
จะกล�ยเปนสวนหนงของ IFRS ซงก�รทบรษทจะอ�งองว�งบก�รเงนของตน
ถอปฏบตสอดคลองกบ IFRS ได บรษทตองปฏบตต�ม IFRS ในทกๆ เรองรวมทง
IFRIC ดวย
และในทำ�นองเดยวกบก�รท IAS เปนสวนหนงของ IFRS กอนหน�ทจะม
ก�รออก IFRIC โดย IASB ก�รตคว�ม IAS ของ IASC (Standing Interpretations
Committee Standards หรอ SICs) กจดเปนสวนหนงของ IFRS จนกว� IASB
00-���� p.(1)-(18).indd 13 4/3/12 3:14 PM
XIV
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
จะยกเลก SIC หรอนำ� SIC นนไปรวมเปนสวนหนงของ IAS หรอ IFRS ทมก�ร
ปรบปรงหรอกำ�หนดใหม
4. มาตรฐานรายงานทางการเงนสากลสำาหรบกจการทไมมสวนไดเสย
สาธารณะ (IFRS for Small and Medium-sized Entities - IFRS for SMEs หรอ
IFRS for Non-public Accountability Entities – IFRS for NPAE)
IFRS สำ�หรบ NPAe เปนม�ตรฐ�นทสมบรณดวยตวเอง ซงกำ�หนดขน
โดย IASB เพอตอบสนองคว�มตองก�รและสอดคลองกบคว�มส�ม�รถของกจก�ร
ทไมไดระดมทน หรอไมไดเกยวของกบก�รดแลทรพยสนของประช�ชนโดยทวไป
ตวอย�งกจก�รเหล�น ไดแก กจก�รขน�ดกล�งและเลก (Sme) ทไมใชบรษทมห�ชน
สถ�บนก�รเงน บรษทประกน หรอกองทนต�งๆ ซงค�ดกนว�มจำ�นวนถง 95% ของ
บรษททวโลก
IFRS ทกำ�หนดขนสำ�หรบ NPAe นน ห�กเปรยบเทยบกบ IFRS ฉบบเตม
กล�วไดว�มคว�มยงย�กนอยกว�ในหล�ยๆ เรอง เชน
• ยกเวนขอกำ�หนดทไมเกยวของกบ NPAe เชน กำ�ไรตอหน งบก�รเงน
ระหว�งก�ล และก�รร�ยง�นขอมลจำ�แนกต�มสวนง�น
• ในกรณท IFRS ฉบบเตมมท�งเลอกสำ�หรบวธปฏบตท�งบญช IFRS
ทกำ�หนดขนสำ�หรบ NPAe อนญ�ตใหใชเฉพ�ะท�งเลอกทง�ยกว�
เชน ไมใหท�งเลอกในก�รประเมนร�ค�ทดน อ�ค�รและอปกรณ
หรอสนทรพยไมมตวตน ก�รกำ�หนดใหใชโมเดลค�เสอมร�ค�จ�ก
ร�ค�ทนสำ�หรบอสงห�รมทรพยเพอก�รลงทนเวนแตกรณทส�ม�รถ
ห�มลค�ยตธรรมไดโดยไมมตนทนหรอตองใชคว�มพย�ย�มทเกน
คว�มจำ�เปน และไมตองใช corridor approach สำ�หรบผลกำ�ไรหรอ
ข�ดทนทเกดจ�กจ�กก�รใชเทคนคคณตศ�สตรประกนภย
• กำ�หนดหลกก�รทง�ยขนเมอเปรยบเทยบกบ IFRS ฉบบเตม ในก�ร
รบรและวดมลค�สนทรพย หนสน ร�ยไดและค�ใชจ�ย เชน
ก�รตดบญชค�คว�มนยม ก�รใหถอตนทนก�รกยมและตนทน
ก�รวจยและพฒน�เปนค�ใชจ�ย ก�รใชวธร�ค�ทนสำ�หรบกจก�ร
00-���� p.(1)-(18).indd 14 4/3/12 3:14 PM
XV
รวมและก�รรวมค�ทเปนกจก�รทควบคมรวมกน ไมจดประเภท
สนทรพยก�รเงนเปนเผอข�ยหรอถอจนครบกำ�หนด เปนตน
• กำ�หนดก�รเปดเผยขอมลทนอยกว� IFRS ฉบบเตมม�ก (ประม�ณ
300 ร�ยก�ร เทยบกบ 3,000 ร�ยก�ร)
• ม�ตรฐ�นเขยนดวยภ�ษ�ทชดเจนและง�ยตอก�รแปล
• ก�รปรบปรงม�ตรฐ�นจะจดทำ�ขนเพยงทกๆ 3 ป เพอไมใหเปน
ภ�ระแก NPAe
IASB กำ�หนด IFRS สำ�หรบ NPAe เนองจ�กเหนว� IFRS ฉบบเตม
มวตถประสงคหลกใหบรษทจดทะเบยนทระดมทนหรอตองรบผดชอบตอก�รดแล
สนทรพยของมห�ชน (บรษททมคว�มรบผดชอบโดยตรงตอมห�ชน – Public
Accountability entities) ใชเปนแนวท�งในก�รจดทำ�ร�ยง�นท�งก�รเงน ทำ�ให
IFRS ฉบบเตมมคว�มซบซอนและมร�ยละเอยดของก�รเปดเผยขอมลจำ�นวนม�ก
ก�รท NPAe ไมไดมคว�มรบผดชอบโดยตรงตอมห�ชน จงไมมคว�มจำ�เปนตองใช
ม�ตรฐ�นทซบซอนดงกล�ว แตในเวล�เดยวกน IASB มคว�มเหนเพมเตมว�
NPAe และผใชงบก�รเงนของ NPAe ส�ม�รถไดรบประโยชนจ�กก�รมม�ตรฐ�น
ร�ยง�นก�รเงนเดยวกน โดยงบก�รเงนทส�ม�รถเปรยบเทยบกนระหว�งประเทศได
เปนสงทมคว�มจำ�เปนในก�รทำ�ธรกจข�มประเทศ ดงจะเหนไดจ�ก
• สถ�บนก�รเงนมก�รปลอยสนเชอแกธรกจรวมทงท เปน Sme
ในประเทศต�งๆ และมก�รดำ�เนนง�นในหล�ยๆ ประเทศ สถ�บน
ก�รเงนเหล�นตองพงพ�งบก�รเงนในก�รตดสนใจปลอยสนเชอและ
กำ�หนดเงอนไขต�งๆ รวมทงอตร�ดอกเบย
• คค�ตองก�รประเมนฐ�นะท�งก�รเงนของผซอทอยในประเทศอน
กอนทจะข�ยสนค�หรอบรก�รเปนเงนเชอ
• บรษทจดอนดบเครดตรวมทงธน�ค�รและสถ�บนก�รเงนอนๆ ทม
ก�รดำ�เนนง�นข�มประเทศตองก�รพฒน�ก�รจดอนดบข�มประเทศ
บนเกณฑเดยวกน ซงขอมลก�รเงนทมก�รร�ยง�นเปนสงทจำ�เปนใน
กระบวนก�รจดอนดบน
00-���� p.(1)-(18).indd 15 4/3/12 3:14 PM
XVI
IFRS: ขอกำ�หนดทสำ�คญของม�ตรฐ�นและก�รตคว�ม
• Sme จำ�นวนม�กซอสนค�จ�กคค�ในต�งประเทศและใชงบก�รเงน
ของคค�ในก�รประเมนโอก�สของก�รมคว�มสมพนธท�งธรกจใน
ระยะย�ว
• กจก�รลงทนใหเงนทนแก Sme ข�มประเทศ
• ผลงทนใน Sme จำ�นวนม�ก ไมไดมสวนรวมในก�รบรห�รง�น
ประจำ�วนโดยตรง
สภ�วช�ชพบญชของไทยเหนถงคว�มจำ�เปนทจะตองมม�ตรฐ�นสำ�หรบ
บรษททไมใชมห�ชน และเคยมก�รประก�ศไมบงคบใชม�ตรฐ�นก�รบญชใน
หล�ยๆ ฉบบทมคว�มซบซอนและไมจำ�เปน และเมอ IASB ไดออก IFRS สำ�หรบ
NPAe สภ�วช�ชพบญชไดมก�รศกษ�และออกม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงนสำ�หรบ
กจก�รทไมมสวนไดเสยส�ธ�รณะ ซงเรมมผลบงคบใชสำ�หรบงบก�รเงนสำ�หรบงวด
เรมตงแต 1 มกร�คม 2554 โดยใหท�งเลอกท NPAe จะปฏบตต�มม�ตรฐ�นท
บงคบกบบรษททไมมสวนไดเสยส�ธ�รณะ หรอปฏบตต�มม�ตรฐ�นสำ�หรบ NPAe
อย�งไรกต�ม ม�ตรฐ�นสำ�หรบ NPAe ทออกโดยสภ�วช�ชพยงคงคว�มแตกต�ง
จ�ก IFRS สำ�หรบ NPAe ทออกโดย IASB ในหล�ยๆ เรอง เชน
• ไมบงคบก�รจดทำ�งบกำ�ไรข�ดทนเบดเสรจ
• ใหท�งเลอกว�จะจดทำ�งบกระแสเงนสดหรอไม
• ใหจดประเภทเงนลงทนเปนเผอข�ยและถอจนครบกำ�หนดได
• ตองถอตนทนก�รกยมทเข�เงอนไขเปนตนทนของสนทรพย
• มท�งเลอกในก�รรบรร�ยไดจ�กธรกจอสงห�รมทรพย
• มท�งเลอกสำ�หรบก�รบนทกภ�ษเงนไดและค�เผอผลประโยชน
พนกง�น
ฯลฯ
ผทเกยวของกบกจก�รทเปน NPAe ควรศกษ�ม�ตรฐ�นร�ยง�นท�ง
ก�รเงนสำ�หรบ NPAe และประก�ศต�งๆ ท เกยวของ สำ�หรบกจก�ร NPAe
ทเปนบรษทยอยของบรษทจดทะเบยนในตล�ดหลกทรพยส�ม�รถเลอกทจะจดทำ�
00-���� p.(1)-(18).indd 16 4/3/12 3:14 PM
XVII
งบก�รเงนเฉพ�ะกจก�ร (งบก�รเงนของบรษท) ต�มม�ตรฐ�นร�ยง�นท�งก�รเงน
สำ�หรบ NPAe เพอนำ�สงกระทรวงพ�ณชยได แตขณะเดยวกนจะตองมก�รจดทำ�
งบก�รเงนของบรษทยอยเหล�นใหใชนโยบ�ยบญชเพอใชในก�รจดทำ�งบก�รเงน
รวมของบรษทใหญซงจดทะเบยนในตล�ดหลกทรพยดวย
00-���� p.(1)-(18).indd 17 4/3/12 3:14 PM