महभरत · वच णर अ . मभ र क7 लल ल गल अस पश नम...

42
महभरत खड आठव : सभपव भग ततसर अशक कठर सहत पहषन

Transcript of महभरत · वच णर अ . मभ र क7 लल ल गल अस पश नम...

  • मह�भ�रतख�ड आठव� : सभ�पव� भ�ग ततसर�

    अश�क क�ठ�र�ई स�ह�त� पह�ष�न

  • म��भ�र� मर�ठ� अन�व�द : श�. अश�क क�ठ�र� [email protected] �� प�स�क���ल ल�खन�च� सव! �कक अन�व�दक�कड� स�रह$� अस%न प�स�क�च� हक&व� त����ल अ&श�च� प�नम�!दण व� न�ट, हचतपट हक&व� इ�र रप�&�र करण��स�ठ� अन�व�दक�च� ल�ख� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��. �स� न क� ��स क��द�श�र क�रव�� ��ऊ शक�� . ई स�ह�त� पह�ष�न G1102, Eternity, Eleventh floor Eastern Express Highway. Thane, 400604 www.esahity.com [email protected] ©esahity Pratishthan®2018

    • हवन�म%ल� हव�रण�स�ठ� उपलब7.

    • आपल� व�च%न झ�ल��वर आपण �� फ़:रवड! कर शक��.

    • �� प�स�क व�बस��टवर ठ�वण��प�व= हक&व� व�चन�व�ह�ररक क�ण���� व�पर करण��प�व= स�ह�त� पह�ष�नच� ल�ख� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��.

    पक�शन : १० सपटDबर २०१८

  • - अन�व�दक�च� द�न शबद -ह�&द% म�न���� ज�� क�&�J रचन� सव!म�न� आ��� त����ल एक म��भ�र� आ��. ह�&द%&च�� सगळ�� पर&पर�, च�ल�रर��, स&सक�र ह�&च� म�ळ& म��भ�र��� आ���. चRकस ह�&द% व�हकल� ब��!चव�ळ� अम�क पथ� क�& पच�र�� आल� अस� पश पड�� पर&��, त��च� सम�7�नक�रक उतर म�त त��ल� हमळ� न���. च�र जण च�र कलपन� स�&ग��� व त��च� गW7ळ उड��. �� ��ऊ न�� व त�� वह�व�ट�, पथ� ह�&च� म%ळ क�ठ� आ�� �� ल$�� ��व� ह�स�ठ� �� प�तन आ��, �� अन�व�द व�चल� कX, त�� पश�&च� सम�7�नक�रक उतर& हमळ��ल अश� म�झ� अप�$� आ��. म�ण%न, म� म��भ�र� ह� म��क�व��च� मर�ठ�� अन�व�द करण��च� ठरवल�. आ�� प�Z� म��भ�र��वर बर�च लल��ल� ग�ल� आ�� व ह�प�ढ�स�द� प�षकळ लल��ल� ज�ईल पण म��भ�र�, जसD आ�� �सD, व�चक�&न� हमळण� आवश�क आ�� व �� ह� भ�ष�&�र�न� म� व�चक�&न� द�� आ��.म��भ�र� �� एक म��क�व� आ��. असD म�ण���, �� सव�!� म�ठ� ग&थ आ��. म� म�त अन�व�द कर��&न� �� गद�� क�ल� आ�� क�रण, मल� कहव��च� अ&ग न���. म��भ�र��च�� उपलब7 पह�&� क�&�J भ�द आढळ���. त��स�ठ� सगळ� भ�द भ�ष�&�र�� घ��ल� आ��� म�णज�, क�&�J र��bन ज�व% न��. म�झ� व�चक स�7� मर�ठ� आ��� ज��&च� ज�न म�जक� आ�� असD गd��� 7रन म� अन�व�द�च� भ�ष� ब�ळब�7 मर�ठ� ठ�वल� आ��, त��म�ळD क�ण�ल��� �� स�जपण� व�च�� ��ईल व समज�ल. क�&�J ल�खक अश� ग&थ�च� अन�व�द कर��&न� म�द�म प�च�न (Archaic) भ�ष� व�पर��� पर&�� म�झ� अस� अन�भव आ�� हक&, ब�f��क व�चक�&न� �� व�चण��स त�स ����. म�ण%न भ�ष� आपल� न��म�च�च ओघव�� ठ�वल� आ��. म��भ�र��च� अठर� पव! आ��� व त�� आ7�च� अस� आहदपव! म�ण%न एक ज�डल� आ��. आहदपव�!म�ळ� म��भ�र����ल म�ख� कथ�भ�ग�च� प%वiह���स व�चक�&न� समज�ल. आहदपव�!� ह�&द%&च�� अन�क प�र�ण�&च�� म�ळस�त�च� कलपन� ����. म�ण%न �� म�झ��म�� फ�र म�तव�च� आ��. म� म�त अन�व�द करण��च�� स���स�ठ� स&प%ण! म��भ�र� प&चव�स ख&ड�&� हवभ�ग%न हदल� आ��. त��म�ळD इ&टरन�टवर चढव��&न� व उ�रव��&न� स�प� ज�ईल अश� अप�$�

  • आ��. त��� म%ळ म��भ�र��च� ख&ड क�ल� आ���, त����ल �� आठव� ख&ड आपण आ�� व�चण�र अ���. म��भ�र� क7� लल��ल� ग�ल� अस� पश न��म� �� व�चण���!च�� मन�� ड�क�व�� म�ण%न त��बदल थ�ड� लल��� आ��. म��व�र व गR�म ब�द आपल��ल� म���� आ���, स�7�रणपण� इसव�सन प%व! ५५० वषi �� द�घ� म��न�भ�व ��ऊन ग�ल�. जर म��भ�र��च� रचन� त��आ7�च� अस�� �र त��च� उल�ख त��क�ळ���ल जnन व ब�द स�ह�त��� हनहo�च आल� अस��. ब�द�ल� स�&ख�म�न� असD स&ब�7���. क�रण, त��च� �तवज�न स�&ख� हवच�र�वर आ7�र�� आ��. व��स�&च� भगव� ग��� व�द�&��च� �तवज�न म�&ड�� ज� ��लन�न� अव�!च�न आ�� व स�&ख� हवच�र �� ह�&द% �तवज�न���ल पह�ल� म�णज�, सव�!� ज�स� ज�न� समजल� ज���. जर �� ब�द�च�� आ7�च� अस�� �र हनहo�च त��च� पभ�व ब�द�च�� हवच�र�&वर झ�ल�ल� हदसल� अस��. हवश�ष करन �� द�घ� र�जघर�ण��च� ���� म�णज� त��&च� हश$ण त�� क�ळ���ल सवqतम असण�रच मग त��च�� अभ��स�� ग���, कd षण �� आल� अस��. हवश�षकरन जर �� द�घ� 7म�!वर क�म कर� ���� �र �� अप�ह$� आ��. पर&��, पत�$ असD हदस�� हक&, त�� द�घ�च���� �तक�ललन स�ह�त��� �� उल�ख आढळ� न���. ह�च� अथ! म��भ�र� त��न&�रच�� क�ळ�� रचल� ग�ल� अस�व�. द �सर� अ&द�ज अस� कX, व�द�&� �तवज�न लल��ण�र� व��स व म��भ�र�क�र व��स एकच व�हक ���� असD स�7�र म�नल� ज�� आ��. व�द�&��च� स�र म��भ�र����ल ग���� आ��. व�द�&� �तवज�न�च� उगम त��च स�म�र�स झ�ल� �� सव!म�न� आ��. म��भ�र� लल��ण�र� व��स स�&ग���, व�द�&च� हवसर पड� च�लल� आ�� �र� �� ज�न स�प�� भ�ष�� स�म�न��न�& समज�व� म�ण%न कथ�रप��%न �� उपलब7 व��व� ह�स�ठ� त��&न� म��भ�र� �� क�लपहनक रचन� क�ल� आ��. असD सव! प���� आपण अ&द�ज कर शक�� हक&, म��भ�र� इसव�सन प%व! ४००च�� स�म�र�स म�णज�, अश�क सम�ट�च�� आ7� लल��ल� ग�ल� अस�व�. म��भ�र��� सव�u व��स एक प�त अश� भ%हमक� कर��&न� हदस��. त��पम�ण� कd षण म�ण%न ज� प�त आ�� त��च� सगळ� क�!व� प���� व��स ज��&च� खर� न�&व कd षण दnप��न आ��, �Dच कर�� आ��� अस� व�ट��. म�णज� म��भ�र�क�र व��स त��&च�� रचन�� द�न भ%हमक�

  • कर��&� असD म�ण�व� ल�ग�ल. त��म�ळD अस� समजण��स �रक� नस�व� कX, म��भ�र� त��&च�� कलपन�&च�च एक भ�ग आ��. म�झ�� म��, अश� चचi� व�ळ व�थ! न घ�लव��& ह�&द%&न� म��भ�र����ल कथ�&�%न क�� स�&ग�व��च� आ�� �� प��व�. एक ऐह���लसक दस�ऐवज म�ण%न म��भ�र� उप��ग� ��ईल असD व�ट� न���. म��भ�र����ल कथ� प����, त����ल अह�र&लज� पस&ग �Dच स�&ग��� हक& �� सगळ� कप�लकललप� आ��. पर&��, त��&�%न ज� हशकवण��च� प�तन झ�ल� आ�� �� अपह�म आ��. आपल��कड� इ&गज�&न� स�&प�च� हश$ण पद�� आणल� त�� आ7� ह�&द%&��ल हदज, प�ठश�ळ�&�%न प�थहमक हश$ण घ�� अस�&. त��� पथम, अ$र ओळख न&�र गहण� व म��भ�र� हशकवल� ज�ई (प�र�ह�� ब�हण�&च�� प�ठश�ळ�&�%न त��हशव�� कम!क�&ड�च�� प�थ�� हशकवल�� ज��) �� ल$�� घ��ल� प�ह�ज�. क�रण, म��भ�र���%न म�णस�ल� ज�वन कस� जग�व� त��बदलच� म�ग!दश!न हमळ��. म��भ�र� �� एक शn$हणक म�ध�म म�ण%न व�पर�� ����. आपल�� हशव�ज� र�ज��&च� हश$ण म��भ�र���%नच झ�ल� ����. त���%न ज� हन��श�स हशकवल� आ�� �Dच आपल� हश$ण ����. म�झ��म��, ��&च उद�श व�चक�&न� ड�ळ��सम�र घ�ऊन म��भ�र� व�च�व�, 7�हम!क ग&थ समज%न भ�बड�पण� व�च% न�� क�रण �� 7�हम!क ग&थ न���. म��भ�र��� अन�क बRद�क& आ��� जसD भगव� ग���, हवद%र ग���, कहणक ग��� वगnर�. �� सगळ� ज�वन�च� ज�न आ�� म�ण%न पत��क श��ण� ह�&द%, म��भ�र� व�चण��� ठ�व�ल �र त��च� भल� ��ईल. त��&न� �� स�जपण� हमळ�व� म�ण%न �� पप&च आर&भल� आ��. ई-स�ह�त� त��च� हवन�म�ल� हव�रण करण�र आ��� म�ण%न त��&न� श�शu 7न�व�द. अश�क क�ठ�र�

    म�झ� ई-म�ल – [email protected]

    ह� वरन आपण म�झ��श� स&पक! कर शक��.

    mailto:[email protected]

  • ह� प�स�क�च� म�दण करण��स�ठ� अन�व�दक�च� आ7� परव�नग� घ�ण� आवश�क आ��. न घ��ल��स �� ग�न�� ठर�ल व त��वर ��ग� क�रव�ई ��ईल. ह� ई-प�स�क�च� हवन�म�ल� हव�रण ई-स�ह�त� करण�र आ��� पर&��, �� ई-प�स�क क�ण��� क�ण�ल��� हवन�म�ल� भ�ट द�ऊ शक��. म�झ� हवच�र व स&श�7न क�&�J बल:ग म7%न पलसद कर� अस�� �� असD –

    You are invited to visit my other blogs Ashok Kothare, http://ashokkotharesblog.blogspot.com/ for stories I reckon, http://kotharesviews.blogspot.com/ for philosophy You may visit blog, Ideas and tips on any subject, http://kotharay.blogspot.in/ for intelligent discussions. My Marathi Blog, http://kothare-marathi.blogspot.in/ मल� अस� व�टत� Freedom of Expression, http://kothare-thinks.blogspot.in/

    http://kothare/

  • - म��भ�र� सभ� पव! ख&ड ह�सर� -सभ� पव! भ�ग चR��!�तर�व�

    (अन�द�� पव! स�र) र�ज� जनम�ज� हवच�र��, मल� स�&ग� ऋष�व�!, ज�व��& प�&डव त��&च� सगळ� स&पलत व इ�र वnभव�च�� ग�ष� घ�ऊन �लस�न�प�र स�ड%न ग�ल� �� समजल��वर द��q7न आहण त��च� द�स� म&डळ� ह�&च� क�ण�� पह�ह�� झ�ल�. वnश&प��न स�&ग% ल�ग���, अर� र�ज�, जसD कRरव�&च�� पम�ख�&न� समज�� हक&, प�&डव त��&च�� हपत��च�� परव�नग�न� वn7 म�ग�!नD आपल� सगळ� स&पलत, द�हगन�, जडजव��र, स�न�च�&द� असD सगळ� घ�ऊन ग�ल� ��व��&, द�uश�सन व�ळ न दवड�� आपल�� म�ठ� भ�व�स सल� मसल� करण��स�ठ� भ�ट��. �� द��q7न त��म�ळD अह� द�uख� झ�ल�ल� त��ल� ब�ल��, "अ�� म��बल� ��दध��न�, ज� आपण एवढ� बदम�षहगर� करन खट�ट�प करन हमळवल� �� सगळ� त�� म������!न� स�जपण� फ�&क% न हदल� आ��. ��म��ल� म���� आ�� क�&, त��&न� पn न पn त��&न� द�ऊन ट�कल� आ��, आ�� आपल��कड� प�न�� क�&�Jच उरल�ल� न���". भरप%र क�&�J हमळ�ल� आ�� अश� ख�ट� भम�� असल�ल� �� त��&च� द�स�, जसD कण!, शक� न� प�न�� हवच�र�� पड���. �� ठरव��� हक&, आ�� क�&�J अस� ड�व ट�क�व� ल�ग�ल कX, �� त�� प�&डव�&न� प�नu फसव% शक�ल. �� ठरव%न द��q7न आपल�� ब�प�कड� ज��� व ख�ट� म�ठ�पण�च� सWग घ�ऊन त��&च��श� ब�ल��, "अ�� ��� आपल��ल� म���� आ�� क�&, ज�न� बd�सपह� शल� क�� सल� द���� ज�व��& �� सवग=� द�व त��&च��कड� शत%श� कस� व�ग�व� ह�बदल म�ग!दश!न हवच�र��? �� स�&ग���, अर� वn��Zच� न�श करण���! इ&द�, ऐक, ज� वnर�, हवहव7 ड�वपDच आख%न म�र� कर��� त��&न� म�फ कर�व��च� नस��. त��&न� ठ�र म�र�व��च� अस��. असD अस%न�� ��म�� प�&डव�&न� त��च� स&पलत हवन�श�! पर� क�ल� �� क�� क�ल� ��म��"? �� अ�� म��र�ज�, 7d�र�ष, �� हपस�ळल�ल�� स�प�स�रख� झ�ल� अस��&न� ��म�� त��&न� सगळ� स&पलत, रथ, इ�र आ��7 असD सगळ� घ�ऊन ज�ण��स परव�नग� कश� हदल�. आ�� जर �� म��बल� त��&च�� फRज� घ�ऊन आपल��वर च�ल करन आल� �र आपण त��&च��श� द�न ��� कर शकण�र न���. स�प�ल� म�न द�ब%न पकडल��न&�र म�रनच

  • ट�क�व��च� अस��, अस� म�कळ� स�ड�व��च� नस��. अ�� आमच� ब�ब�, �� अज�!न त��च� अन&� भ��� घ�ऊन त��च�� रथ��%न आल� �र त��च��श� आमच�� पnक क�ण��� लढ% शकण�र न���. दnव��ग�&न� त��&च� म�ठ� भ�ऊ ज� हनकमम� आ�� व सव�uल� म�ठ� हन��म�न समज�� व स�दnव�&न� �� सगळ� च�र क�d!तव�च� म�रमण� त��च�� आज�� र����� म�ण%न आम�� �� सगळ� घडव%न आणल� पण ��म�� त�� हभम�च�� ओरडण��ल� घ�बरन आमच�� भल��स�ठ� त��&न� �सDच म�क क�ल� �� आम��ल� समजण�� पललकडल� झ�ल� आ��. ��ल7ष�र म%ख! आ�� व सव�uल� म�ठ� 7म= समज�� म�ण%न आजवर आपण व�चल� आ��� पर&��, त��&च� आत��भ�ऊ द�म�दर ज��ल� �� म%ख! ��ल7ष�र फ�र म�न�� �� म�ठ� ब�रक�� आ��, त��च�� कड%न जर क�&�J स�चन� आल� �र त��प�ढ� ��ल7ष�र�च� श��णपण च�लण�र न��� व �� कd षण आपल��ल� 7ड� हशकवल�� हशव�� र��ण�र न���. ��म�� प�ह�ल� न��� कस� त��&न� दnव� स�मथ��!न� त��च�� म�नल�ल�� बह�ण�ल�, दRपद�ल� एक�म�ग�म�ग एक स�ड� न�सवल��. त�� वdक�दर�च� न�स�� आठवण स�द� मल� 7डक भरव��. �� नक� लस�द� त��च� �लव�र व ढ�ल घ�ऊन आमच��वर च�ल करन आल� �र आम�� क�� करण�र? �� द�सर� स�द�व आहण सव�u ��ल7ष�र एकम�क�&न� कRरव�&वर च�ल करन ��ण��च�� ख�ण� कर� अस��ल �र आपल� कस� ��ण�र? म� अ�� र�ज� ��म��ल� स�&ग��, �� आ�� ख�&डवपसथ�ल� ज�ऊन ��थ%न सnन��च� ���र� करन परसपर आपल��वर च�ल करन ��ण�र न���� असD कसD ��म�� समज��? ज�� पक�र� आम�� त��&च� उपमद! क�ल� त��&च�� ब��क�च� हनभ!तसन� क�ल� �� प���� �� सगळ� ��ण� मप�प आ��, पण ��म��ल� �� समजण� कस� शक� आ�� क�रण ��म�� अ&7 अ��� व आमच� आईस�द� हम��$ झ�ल� आ��". आ�� प�नu आम�� एकद� द�� ख�ळ%न त��&न� लज&क% न वनव�स�� प�ठव% इलच��. त�� म�ग�!न� आम�� त��&न� प�नu आमच�� ��ब��� घ�ऊ शक��. क�रण ज�वर �� त�� म%ख�!ल� त��&च� र�ज� म�न��� ��वर �� शक� आ��. अश�रर��न� त��&न� �रव%न आम�� त�� प�&च�� जण�&न� व त��&च�� हप� पतन�ल� ब�र� वषi वनव�स�� प�ठव% अस� ठरव� आ���. आपल� म�म� ��मच� आवड�� स�ळ�, शक� न� त��� �रब�ज आ�� त��म�ळD अश� ड�व�� आम�� हनहo�पण� �शसव� ��ऊ ह�बदल ख�त� ब�ळग�. ह�व�ळ� म�त आम�� क�ण���� अपम�न क�रक व�गण%क त��&च�� पतन�ल� अथव� क�ण�ल��� द�ण�र न���. म�णज� नक� �� कडवटपण�

  • हनम�!ण ��ण�र न���. ब�र� वष! वनव�स व एक वष! अज��व�स अश� हश$� त��&न� द�ईन ��वढ� क�ळ�� आम�� त��&च��श� लढण��स�ठ� ���र ��ऊ शक% . त�� क�ळ�� �� जग त��&न� हवसरल�ल� अस�ल. सगळ� र�ज� आमच�� बर�बर अस��ल त��म�ळD त��&न� नष करण� आम��ल� स�प� ��ईल. जर त��&न� �र�स�द� ड�क� उचलल� �र त��&न� हवश�ष ��लच�ल करण�� आ7� पटकन म�रन ट�क% ". �� ऐकल��वर प�तप�म�&न� प�गल झ�ल�ल� �� 7d�र�ष आज� कर�� कX, ज� आहण त��&न� पर� द�� ख�ळण��स�ठ� ब�लव�. �� ऐकल��वर सगळ� वड�ल 7�र� एक� आव�ज�� त��ल� हवर�7 कर���. त��� द�ण, स�मदत, वलल�क, गR�म ऋष�, हवद%र, अशतथ�म�, 7d�र�ष �च�� वnश� पतन�प�स%नच� म�लग� ����तस%, त��च� आई भ�र�शव�, हभषम असD सगळ� ����. त��हशव�� इ�र हमत र�ज�स�द� ह� नव�� अररष�स हवर�7 कर� अस��&न� �� अ&7 र�ज� �ट�न� प�&डव�&न� प�नu द�� ख�ळण��च� आम&तण द���. अश�रर��न� सभ�पव�!��ल अन�द�� पव�!च� चR��!�तर�व� भ�ग स&पल�.

  • सभ� पव! भ�ग प&च���तर�व�(अन�द�� पव! प�ढ� च�ल%)

    वnश&प��न प�ढ� स�&ग� अस���, अर� जनम�ज��, त�� पस&ग� कRरव�&च� म��� ग�&7�र� प�ढ�ल 7�क��च� अ&द�ज आल��म�ळD व त���%न ज� भ�&कर घडण�र आ�� त��च�� कलपन�न� हच&��� ��ऊन ह�च�� पह�स, 7d�र�ष �ल� ब�ल��, "आपल��ल� आठव�� क�&, ज�व��& �� द ��q7न जनमल� ��व��&, कस� क�लह� स�रख� ओरड� ����. �� ऐक% न हवद%र भ�ऊज� ब�लल� ����, �� ��झ�� प�ट� जनमल�ल� क� र व&श�च� न�श करण�र� अस�ल �र आत�च त��ल� पललकड�ल हवश�� 7�डण� श��सकर ठर�ल. ह� एक� म�ल�म�ळD म�झ� इ�र म�ल& स�द� नष ����ल �� ��ग� ��ईल क�&? आ�� म�झ�� म�� ह�च� हवच�र करण��च� व�ळ आल� आ��. ह�व�ळ� जर त��च�� म��� ख��र प�न�� ह�च च%क करण�र �र ��म�� सव��ल� प�ढ� म�फ कर शकण�र न���. ��मच�� एक� च�कम�ळD सगळ� $हत� हवन�क�रण हवधव&सल� ज���ल �� बर�बर ��ईल क�&? ल$�� घ��, �� पdथ�च� प�त स�ड घ�ण�र� न����, �� $म�हशल आ��� �� ��म�� ज�ण�� �र� द ��q7न�च�� क�लपहनक ग�षJच�� आ��र� कस� फस��"? प�ढ� ग�&7�र� ब�ल��, "��मच� अश�रर��न� प�&डव�&न� प�न�� द�� ख�ळण��स ब�ल�वण� म�णज�, प%ण!पण� ���र झ�ल�ल� 7रण ��डण��स�रख� ��ईल, हक&व� हवझल�ल� आग प�न�� प�टवण��स�रख� ��ईल. कश�ल� त�� श����प�म� प&ड�च�� म�ल�&न� भडकव��? अ�� अजहमद�च� व&शज�, ��म�� च�&गल�च समर�� �� सगळ�, �र� म� ��म��ल� त�� ग�षJच� आठवण करन द�� आ�� क�रण, ��म�� ज�ण��, ��ल7ष�र प�न�� द���� �र�ल व प�नu ग�ल�म ��ईल पर&��, ह� व�ळ� इ�र प�&डव स�व7 अस��ल त��म�ळD ज� भडक� ��ईल �� त��&च�� म�ठ� भ�व�ल� थ�&बव�� ��ण�र न��� �� ल$�� घ�� आहण �� पकरण व�ढव% नक�. प�पब�द�च� ल�क हनह�श�स प�ळ� न����. त��&च� हन�म व�गळ� अस���. प�क म�णस� प�रकटपण� कर� न����. ��मच�� म�ल�&न� ��मच� ऐकण��स भ�ग प�ड�. त��उलट ��म�� त�� द%रदष���न द��q7न�च� ऐक��, �� ��ग� न���. म�ल�&च� ल�ड करण��च� �� पद� न���. जर �स� झ�ल� न��� �र �� म�ल& आपल�� सम�र म�रल� ज�� असल��च� आपल��ल� प��व� ल�ग�ल क�रण श�वट� $हत��&च� आल7पत� एक द�� न��� �र एक ��दच ठरव� अस��. द�� ख�ळ म�ण%न ठ�क आ�� पण र�जक�रण���ल ड�वप�च म�ण%न �� व�परल� ग�ल� �र त���%न ��द�च� हठणग� पडण�र ��

  • हनहo�. म�ण%न म�झ� ऐक�, अ�� र�जन, ह� प�पम� म�ल�च� त��ग कर� व आपल�� इ�र म�ल�&च� भल� कर�. जर म� स�&ग�� �स� ��म�� न��� क�ल� �र क� रव&श�च� न�श हनहo� ��ईल व �� ��म��ल� प��व� ल�ग�ल क�रण, जर� आपल� सगळ� म�ल& म�ल� �र� आपण ज�व&�च अस%. अश� घ�डच%क कर नक�. श�&� हचत�न� हवव�क�&न� हनण!� घ��व�. ब�f��&च�� भल��च� हनण!� घ�ण� �� च�&गल�� र�ज�च� ल$ण समजल� ज���. एक�च�� भषब�द�स�ठ� ब�f��&च� न�कस�न करण� च�&गल�� र�ज�च� ल$ण न��� म�ण%न ��म�� प�&डव�&न� द���च� प�नu आम&तण द�ऊ नक�. प�पम�ग�!न� हमळ�ल�ल� स&पलत लवकर हवन�श�स आम&तण द��� क�रण ह�च�� बर�बर द�ब�!द� व�ढ� अस�� पर&��, प�ण�म�ग�!न� हमळ�ल�ल� स&पलत हचरक�ळ हटक�� आहण स�वक�शपण� हपढ�न हपढ� व�ढ� ज��� जस� प�&डव�&च�� ब�ब� आपण प��� आ���". आपल�� पतन�च� �� श��णपण�च� ब�लण� ऐकल��वर ह�च� पह� 7d�र�ष ह�ल� स�&ग��, "जर हवन�श ��ण�च भ�हक��� अस�ल �र �� क�ण� ट�ळ% शकण�र न���. म� आ�� म�झ� हनण!� ��झ��स�ठ� बदल% शक� न���. ज� व��व��च� �� ��ऊन ज�ऊ द�. म�झ�� म�ल�&च�� मज=न�स�र ज� ��ण�र �� ��ण�रच. म�ण%न प�&डव�&न� पर� ब�लव� व ज� व��व��च� �� ��ऊन ज�ऊद�. त��&च� द���च� ख�ळ ��ऊ द�.अश�रर��न� सभ�पव�!��ल अन�द�� पव�!च� प&च��तर�व� भ�ग स&पल�.

  • सभ� पव! भ�ग श���तर�व�(अन�द�� पव! प�ढ� च�ल%)

    वnश&प��न स�&ग� अस���, कRरव�&च� द%� 7d�र�ष �न� पढवल�� पम�ण� त��च� हनर�प घ�ऊन इ&दपसथ�कड� ज���. ��थ� �� ठरल��न�स�र प�&डव�&न� व�ट��च ग�ठ�� व ��ल7ष�र�ल� भ�ट��. त��ल� 7d�र�ष �च� हनर�प द���. त��� �� त�� म�ठ� प�&डव�&स स�&ग�� हक&, अस� अस� स&द�श त��&च�� हप�d��ल� क�क�&च� आ��. कd प�� पर� हफर� व प�न�� द���च� ख�ळ ख�ळ�व� अस� �� हनर�प ����. �� हनर�प ऐकल��वर ��ल7ष�र त��ल� स�&ग��, "प�ण� त��ल� हव7�त��&न� ठरवल�ल�� ��जन�न�स�र च�&गल� अथव� व�ईट फळ प�प कर� अस��. म� �� द�� ख�ळ� अगर न ख�ळ� ज� प�कन�&� हदल� आ�� �� जर ��ण�रच अस�ल �र त��ल� हवर�7 करण��� क�� अथ! आ��"? "आ�� मल� प�न�� ��थ%न द�� ख�ळण��स�ठ� ब�ल�व� आ���! �� आम&तण 7d�र�ष �च�� आ7�च�� आद�श� हवरद आ��. �र� म� �� न�क�र शक�� पण न�क�रण�र न���". वnश&प��न प�ढ� स�&ग���, अर� जनम�ज��, ��ल� म���� आ�� हक&, प�ण� स�न��च� क7��� नस�� �र� र�मच&द एक� स�न��च�� �रण�म�ग� ग�ल� अस� स�&ग���. त��ल� म���� ���� हक& अस� प�ण� नस�� पण म�� म�णस�च� ब�द�भ�द कर शक��. �सDच क�&�Jस� ��ल7ष�र�च�� ब�ब� ��� ����. त��च� सद�द� क�म कर�न�श� झ�ल� ���� असD व�ट��. ज�व��& म�णस�वर ग&ड�&�र ��ण�र अस�� ��व��& अश� ग�ष� ��� अस���. ज�� स�7�रण ज�ण�व� समज% शक� न����. श��ण� समजल�ल� ल�क स�द� ज�व��& त��&च� स&कटक�ळ स�र ����� ��व��& च�कच� हनण!� घ�ऊ ल�ग��� ज� क�णत���� हवव�क�&न� सपष कर�� ��� न����. प�&डव�न� त��ल� त��&च� न��� म�ण%न म�न��� हदल� ����, त��म�ळD �� एकम��&न� त��च�� सगळ�� हनण!��&च� हबनश�! सव�ग� कर� ����, �� आणख�न एक हवल$ण कd त� ��� ����. वnश&प��न प�ढ� स�&ग���, सगळ� क�&�� समज%न उमज%न �� प�&डव पर��च� पव�स स�र कर���, �लस�न�प�र�ल� ज�ण��स�ठ�. �� प�नu शक� न� बर�बर द�� ख�ळण�र अस���. ह�व�ळ� ��ल7ष�र दnव�स�ठ� म�णज� लज&कण��च�� म���न� न��� �र क�वळ हव7�त��ल� क�� कर�व��च� आ�� �� प��ण��स�ठ� ��थ� ज�� अस��. त��ल� प%ण!��� म���� अस�� हक& �� प�नu �रण�र �र� �� व त��च� च�र प�म�हणक ब7% कRरव�&च�� सभ�� ज�� अस���. त��&न�

  • प��व��च� अस�� आ��, �� कRरव क�� त��&च��कड%न अप�$� करण�र आ���? �� म��बल� ��थ� पर� आल��म�ळD त��&च�� ह��हच&�क�&च�� मन�� द�uख भ�व उतपन ����. �� द���स�ठ� पट�वर ज�ऊन बस���. त��&न� म�ह�� अस�� शक� न�च� फसव� फ�&स� प�न�� ड�व उलटवण�र आ��� �र� �� श�&�पण� त�� घड�च� व�ट प��� अस���. शक� न� त��&न� ब�ल��, म������!न� ��म��ल� ��मच� स&पलत पर� क�ल� आ�� �� ठ�क आ�� त��बदल चच�! ��ण�र न���. आ�� एक� ह� ड�व�� क�� हन�म अस�ल �� प��b. एकच ड�व ख�ळल� ज�ईल त��च� म�तव म�ठ� अस�ल. जर ��म�� �रल�� �र चम! वस न�स%न ��म�� ब�र� वष�!स�ठ� वनव�स�स ज�ल. अश� पद�श�� ज�ल ज�थ� आ7� क�ण� क7� ग�ल�ल� न���. ��मच�� बर�बर ��मच� सम�ईक पतन� ��म��ल� स�थ द�ऊ शक�ल. ��र�व� वष! अज��व�स�� क�ढ�व� ल�ग�ल आहण जर ओळखल� ग�ल� �र प�न�� ब�र� वषi व�नव�स�स ज�व� ल�ग�ल हक&व� आम�� ��म��ल� ठ�र म�रन ट�क% . अस� हन�म ठरवल�ल� आ��. जर म� �रल� �र �� मल� कर�व� ल�ग�ल, असD स�&ग%न �� 7%�! स�वल�च� प�त �स� �स� त��च� ब�लण� स&पव��. प�ढ� �� स�वल�च� म�लग� स�&ग�� ��र� वष�!न&�र जर ��म�� सगळ� �शसव�ररत�� �� क�ल� �र पर� आल��वर ��मच� र�ज� ��म��ल� पर� क�ल� ज�ईल. जर म� म�णज� कRरव �रल� �र त��&न�स�द� �� हन�म ल�ग% अस�ल. �� हन�म म�न� करन �% ख�ळ�व��स ���र ��. �� ऐक% न सभ�� बसल�ल� द ��q7न�च� हमत त��&च� ��� वर करन ओरड%न स�&ग% ल�ग���, "अरD क�ण� द��q7न�ल� श��ण& कर�, �� ख�ळ इ�क� स�ज स&पण�र� न���. त��ल� आहण त�� त��च�� ब�प�ल�, 7d�र�ष �ल� क�� �� कर� आ��� त��च� भ�न आ�� क�&? शक� न�वर एवढ� हवश�स ठ�वण� बर�बर न���. थ�डक��� कRरव�&च� सगळ� स&प�ष�� ��ईल जर शक� न�न� एक च�क क�ल�. क�ण�वर एवढ� हवश�स ठ�वण� मdत�%ल� ब�ल�वण� द�ण��स�रख� आ��". वnश&व��न प�ढ� स�ग���, र�ज� य़�ल7ष�र �� ऐक% न त����ल स&कट�च� कलपन� अस%न�� ��थ� पट�वर ख�ळण��स�ठ� बस��. ��ल7ष�र ब�ल��, म�झ�� स�रख� उचच क� ललन र�ज� सव! पररलसथ��च� व पररण�म�&च� कलपन� अस%न�� ख�ळण��स आल� आ��. ज� ��ईल �� प��bन घ�ऊ. शक� न� त��ल� ब�ल��, "आ7� आपण जन�वर&, घ�ड�, श�ळ��, मDढ� पण�ल� ल�व� ���� पण ह�व�ळ� आम�� कRरव सव�uल� पण�ल� ल�व� आ���. ��म��स�द� �स� कर�व�".

  • अर� जनम�ज��, �� म��बल� प�&डव ���र ����� व फ�&स� ट�कल� ज����. अप�$�पम�ण� ��ल7ष�र ड�व �र��. अश�रर��न� सभ�पव�!��ल अन�द�� पव�!च� श���तर�व� भ�ग स&पल�.

  • सभ� पव! भ�ग सत���तर�व� (अन�द�� पव! प�ढ� च�ल%)

    वnश&प��न स�&ग���, आ7�च मन�च� ���र� क�ल� अस� व�ट�व� अश� पक�र� �� प�&डव वनव�स�स ज�ण��च� ���र� कर���. �� �रल��वर त��&च� र�ज�च� र�शम� वस क�ढ%न �रण�च�� क��ड�च� वस परर7�न करन वनव�स�� ज�ण��च�� ���र�� �����. �� प��bन द�uश�सन उदग�र��, "आजप�स%न आमच�� द��q7न�च� अम��!द सत� सव!कड� स�र झ�ल� आ��. �� प�� द�� �रल�ल� प&ड�प�त आपल� र�ज�च� वस ट�क% न स&न��स�च� कपड� घ�ल%न ज�� आ���. ज� ��द�� क�ण�ल��� �गण�र न���� असD श%र��द� दnव�वर अवल&ब%न र��ण��च�� ध��स�प�ट� �� द �भ�!ग� सव�क�र� आ���. आम�� कRरव कस��� करन आमच� उद�ष स�ध� कर� अस��. आज आम�� सगळ��च�� प�$� श�ष ठरल� आ���, �� ब�ब कR��क�च�च आ�� न��� क�&? आम�� पdथ�च�� म�ल�&न� एक� क7��� न स&पण���! अश� अ&7�रम� जग�� फ�कल� आ��. त��&च� सगळ� स�ख, आन&द, चnन आम�� त��&च��प�स%न क��मच� ह�र�व%न घ��ल� आ��. त��&च� सगळ� वnभव आ�� आमच� झ�ल� आ��. त��&च� �� सवग=� झग�, आर�मद��� झ�पण��च� क$, अस� सगळ� आम�� एक� ड�व�न� त��च��कड%न क�ढ%न घ��ल� आ���, 7न� �� आमच� म�म� शक� न� ज��च��म�ळD आम�� �� सगळ� वnभव क�&�J�� न घ�लव��, एक�च��� ज�व न ज��� क�&�J $ण�� हमळवल� आ�� ह�वर म�झ� हवश�सच बस� न���. प�&डव�&च� शबद�च��, वचन�च�� ब&7न�� र��ण�च� �तव आम��ल� म�ठ� कमव%न द�� आ��. त�� त��&च�� वचनबद र��ण��म�ळD त��&न� एक� पर�न� कमज�र क�ल� आ�� असD हदस��. प�&डव न��म� स�&ग� त��&च�� बर�बर�च� क�ण��� न��� �� शक� न� म�म�म�ळD आ�� ख�ट� ठरल� आ��. आज �� आम�� कRरव स�&ग% शक�� व त��ल� �� क�&��प�त आव��न द�ऊ शक� न���� क�रण, �� त��&च��च शबद�� अडकल�ल� आ���. अश� वचनबद�� क�� क�म�च� ज� म�णस�ल� कमज�र कर��? अश� व�ईट पररलसथ��� �� स�लल�ल�� ��ळ�च�� द�ण��स�रख� झ�ल� आ���. मल� आo�! व�ट�� ह�&च� कX, अश� दnन� झ�ल�ल� अस%न�� �� प�&डव ��ज�&न� चमक� आ��� जण%क�� त��&न� लढ�ई लज&कल� आ��. त��&न� त��&च�� �रण��च� आहण वनव�स�� ज�ण��च� क�&�Jच हफकर पडल�ल� न��� �D कसD? �� �ज�ल� हनघ�ल�ल�� ऋषJस�रख� क�& हदस� आ���? �� स�मक व&श� �जस�न, ज��&न� त��च� ल�डक

  • म�लग� ह� श%र प�&डव�&न� त��च�� पतन�च�� सवरप�� द�न क�ल� त��ल� हक�� व�ईट व�ट� अस�ल कX आ�� त��&च� ल�डक कन�� ह� प�&डव�&बर�बर वणवण र�न�म�ळ� भटक� र��ण�र आ��. �� ह�ल� क�&�J मद�स�द� कर शक� न���. म� न�स�� कलपन� कर�� त�� दRपद�ल� ह�च� पह� र�न�वन�� अस& क��ड� प�&घरल�ल� प����&न� क�� व�ट�ल त��च�. क�� ह�ल� त��&न� असD दव�श%न� प�&डव प����ल� आवड�ल क�& �� त��&च� त��ग करन आपल�� भ�व�कड� दषद�म�न�कड� ज�ईल? क�& �� स�&दर�, त�� �रल�ल��&च� त��ग करन आमच��पnकX क�ण�ल� ह�च� पह� म�ण%न हनवड�ल, जर अस� झ�ल� �र ह� प�&च मद�Zच� म�ठ�च फटफलज�� ��ईल. मल� ख�त� व�ट�� कX, �� र�जकन�� �� ��लअप�ष�च� ज�वन फ�रक�ळ स�न कर शकण�र न���. त��स�ठ� ह�न� ह�च� द�सर� सव�&वर म�&डल� �र ��थ� ह�च� ��� 7रण���! र�ज�&च� क�&�J कम� न���. म� स�&ग��, कd षण� म�झ� ऐक�ल व वनव�स�� न ज��� ��थ�च �लस�न�प�र�� मज�� र��ण��च� हनo� कर�ल आहण असD झ�ल� �र ह� प�&डव�च� खर� ख�ड म�ड�ल. 7न��न, सत���न असD प�&डव फ�लपट�स�रख� झ�ल� आ���, त��&च�� बदल म��� ब�ळगण� श��णपण�च� न���. स�च� �कक अस�� मज�� र��ण��च�, न��� कष�� जगण��च�". असD मन�ल� ड�&गण�� द�ण�र� उदग�र द�uश�सन प�&डव आहण कd षण�ल� ऐक% ��ईल अश� आव�ज�� ब�ल� अस��. �� द �ष हवच�र ब�लण���! कRरव�कड� हभम र�ग�&न� 7�व%न ज���. जसD ह�म�ल����ल लस&� क�लह�वर 7�व%न ज�व�. �� म�ठ�न� हश$� करण���!च�� अहवभ�!व�� त��ल� ��कद द���, "अर� प�प� मन असल�ल�� म�झ�� च�ल� भ�व�, ��झ� �� ब�लण� क�वळ प�प� म�ण%सच ब�ल% शक���. ज� घडल� आ�� त��� ��म�� कRरव�&च� क�&�Jच श�� न���. त�� ग�&7�रच�� र�जप�त�च� �� कर�म� ���� व ��म��ल� क�!व� क�&�Jच न���. �र� क�� म�ठ� श���च�� गपप� म�र�� आ��स. �% ज� �� क�&�J म�झ�� हचत�ल� जखम� करण�र� ब�ल ब�ल� आ��स त��च�� बदल��� म� ��ल� ज�व��& आपल� ��द ��ईल ��व��& ��ग��� श�सन करण�र आ�� �� ल$�� ठ�व. �%&च नव�� �र ��झ�� म�ग� ��झ� स&र$क म�ण%न ज� व�वर� आ��� त��&न�स�द� श�सन ��ण�र आ��. म� आ�� क�&�� करण�र न��� क�रण म� वचन बद आ�� न����र आत�च ��झ� फडश� प�डल� अस��. ��झ��बर�बर त�� सगळ��&न� �म�च�� घर� प�ठवण�र आ�� �� ल$�� ठ�व".

  • �� वdक�दर�च� ब�लण� ऐकल��वर �� हनल!जज कRरव आपल�� भ�व�&च�� गर�ड�� ज�ऊन हभम�ल� व�ड�व� न�&च% ल�गल�. ��वढ�न� त��च� सम�7�न झ�ल� न��� म�ण%न �� सगळ�� प�&डव�न� हचडवण��स�ठ� म�ठ म�ठ�न� ओरड% ल�गल�, "अर�, �% बnल&, �% बnल&".हभम ख%प हचडल�ल� त��ल� ��कद द���, खबरद�र अश� भ�ष� व�परल�स �र. प�ढ� हभम सगळ��&च�� प�ढ� ब�ल��, "ज� घडल� त��� कRरव�&च� क�ण�� अस� क�d!तव ���� कX �� अस� व�ग���"? पर&��, स&��पल�ल� वdक�दर प�नu 7मक द��� कX, �� त�� द�uश�सन�च� रक त��च� ��� फ�ड%न हपण�र आ��. प�ढ� �� म��बल� ओरड%न स�&ग��, 7d�र�ष �च�� म�ल�&च� बळ� घ�ऊनच म�झ� �� स&��प स&प�ल ��वर �� स&��प मल� म�झ�� आव��न�च� आठवण कर� र�ह�ल. ��वढ�न� सम�7�न न झ�ल��न� �� बलश�ल� हभम द�uश�सन�ल� त��च� बक�ट� पकड%न उचल�� व द%र हभरक�व%न द���. त��न&�र �� म����द� शक� न�कड� त��च� म�च�! वळव��. �� प��bन द��q7न समज�� कX, प�&डव�&न� त��&च�� म�ठ� भ�व�ल� शबद ब&7�च� ज� वचन हदल� आ�� �Dच आपल��ल� स&र$ण द�� ���� �� आपण गd��� 7रल� आ�� �� जर हभम व त��न&�र इ�र ��न प�&डव झ�ग�रन द�ण�र अस��ल �र आत�च आपल� फडश� पड�ल. म�ण%न �� त��च�� 7%�! 7�रण�पम�ण� ��ल7ष�र�ल� स�&ग�� हक&, त��&न� हभम�ल� आवर�व�. ��ल7ष�र म�त त��व�ळ� हभम�ल� आवरण��च� न�क�र��. �� स�&ग��, "ज�� अथ= आम�� स&न��स� झ�ल� आ��� म� म�झ�� भ�व�&वर क�ण���� ब&7न ल�द% शक� न���. आ�� पत��क म�झ� भ�ऊ त��ल� �व� �सD कर शक��. जर ��म��ल� ��मच� क�ळज� व�ट� अस�ल �र असD पररलसथ�� हबघडवण�र� भ�षण करण� ब&द कर�व�. जर त��&न� �सD कर�व� असD व�टल� �र त��च� जब�बद�र� त��&न� हचडवण���!च� अस�ल". वnश&प��न स�&ग� अस���, त��न&�र प�&डव त�� सभ�गd���%न ब���र पडल�. �� द%र ज�� आ��� �� प��bन हवकd � मन�वdत� असल�ल� द��q7न त��&न� त��च�� प�ठ� व�ड�व� ����. त��च� कलपन� असल�ल� प�&डव म�ग� वळ%न सभ�गd��च�� पव�शद�र�� उभ� र��bन त��च��कड� प��� ब�ल��, ��म�� लज&कल� असD समज% नक�. क�रण आम�� पर� ��ण�र आ���. त��व�ळ� ��म��ल� प��bन घ�ऊ. म� पर� आल��वर ��झ� आहण ��झ�� द�स��&च� बळ� हनहo� घ�ईन. �Dच म�झ� ��झ�� ह� व�गण��ल� उतर अस�ल. न&�र थ�ड� सव��ल� स�&भ�ळ%न �� सव�uश�च वचन ब�ल�� कX, म� द��q7न�च� बळ� घ�ण�र, 7न&ज� कण�!च�

  • बळ� घ�ण�र, स�द�व शक� न�च� बळ� घ�ण�र, असD ब�ल%न �� म�ण��, हव7��� म�झ� इच� प%ण! कर�. त��न&�र �� प&ड�प�त प�नu गज!न� कर�� कX, ज�व��& ��द ��ईल ��व��& म� द ��q7न�ल� ख�ल� प�ड%न त��च�� ���वर म�झ� प�� र�व%न म�झ�� गद�न� त��ल� ठ�र म�रण�र, �सDच फ�ल�� बडबड करण���! द �uश�सन�च� ��� फ�ड%न त��च� रक रणभ%म�वरच हपण�र आ��". सभ�गd����ल सगळ� र�ज� �� ऐक���. त��न&�र अज�!न ब�ल��, "अरD हभम�, ख��! श�ष ल�क�&च�� क�वळ वलगन� अस%न च�ल� न����. म�ण%न अ�� र�ज�&न�, आज प�स%न चRद�व�� वष= प�� क�� ���� ��". जहमन�कड� ब�ट करन �� स&��पल�ल� वdक�दर गज!न� कर�� कX, "�� भ%म� ह� द ��q7न�च� रक हपण�र आ�� �� आत�च स�&ग��. आ�� फक ��मच��कड� चRद� वषi आ���. त��� ज� मज� कर�व��च� �� करन घ��, त��न&�र ��म��ल� आम�� ज�व&� ठ�वण�र न��� �� ल$�� घ��. आमच� वnर करण�र� सगळ� कRरव ज��� द��q7न, कण!, शक� न� आहण द�uश�सन आ��� �� सगळ� 7�र���थ= पडण�र आ���. त��&न� क�ण��� व�चव% शकण�र न���". त��न&�र अज�!न हभम�कड� प��bन ब�ल��, अर� हभम�, जसD �% स�&ग��स �स� म� कण�!च� व7 ��दभ%म�� कर�न व ��झ� शबद खर� ठर�ल. प�ढ� �� ब�ल�� ह� चRघ�न� त��च�� व�च�न� त��च�� हनघd!ण व7�च� हनहo� क�ल� आ��. त��&च�� मन���ल द�ष क�& आ�� आमच�� बदल �� समज� न���. क�वळ द��q7न�ल� ख%ष करण��स�ठ� �� ज� खट�ट�प ह� ल�क�&न� क�ल� त��च� भ�र� हक&म� त��&न� भर�व��च� आ��. त��हशव�� ज� र�ज� कRरव�&च�� न�द� ल�गल� आ��� त��&च�स�द� न�श अटळ आ��. ज� वnर �� ल�क द�खव� आ��� त��ल� �तव�u क�&�Jच समथ!न हमळ� न���. ब�द�भष झ�ल��स�रख� �� म%ख! ल�क आमच� द�ष कर� आ���. कद�हच� ह� सगळ��&न� �म�कड� प�ठवण��च� जब�बद�र� आमच� हव7�त��न� क�ल� अस�ल �र �� क�म आम�� प%ण!पण� कर. आमच� ह� पह�ज� दगड�वर�ल र�ष आ��. एकव�ळ स%�! पहoम�ल� उगव�ल, ह�म�ल� �ल�ल पण आमच� पह�ज� क7�च आम�� म�डण�र न���. अज�!न ब�ल� अस��. "�� ��व% न�� अस� जर कRरव�&न� व�ट� अस�ल �र चRद�व�� वष= ज�व��& आम�� पर� ��ऊ ��व��& �� आमच� र�ज� आम��ल� पर� आल��वर द���ल, न����र �� ��मच� न�श ��ण� अटळ आ��". वnश&प��न प�ढ� स�&ग���, अज�!न�च� ब�लण� झ�ल��वर स�द�व �� म�द�च� अह�द�खण� म�लग� ब�ल��, म� शक� न�च� व7 करण�र जसD म�झ�� वड�ल भ�&व�&न� ठरवल� आ��. �� ��

  • ब�ल��&न� त��च� ��� �लव�र�च�� ��लच�ल� स�रख� �लव��. त��च� ड�ळ� ल�ल झ�ल� ���� स&��प�न�. उदग�र��, अरD ग�&7�रच�� र�जप�त� �% आ�� स&पल�स. �% ज��&न� ��झ�� ख�ट� फ�&श�&च�� व�पर�न� �रवल� असD समज��स �� ख��! अथ�!न� अलजब�� �रल�ल� न����. आ�� म�झ�� ��कण ब�ण�च�� म�र�&न� ��झ� अ&� ��ण�र आ��. ��झ� आ�� फक चRद� वषi & उरल�ल� आ���. हभम�न� क�ल�ल� व�ण� म� खर� करन द�खव�न. ��थ� ��झ�� सगळ�� सnहनक�स� ��ल� म� �मसदन�ल� प�ठवण�र आ��. �% लढ��ल� ख��! $हत��स�रख� आल� म�त प�ह�ज�स. न����र ��ल� �fडक% न क�ढ%न म�र�न. �� आपल�� 7�कट� भ�व�च� उदग�र ऐक% न �� अपह�म द�खण� त��च� भ�ऊ ब�ल��, "म� त�� सगळ�� श&भर कRरव�&च� खतम� कर�न. त��&च� मdत�% म�झ�� ���� आ�� त��&च�� भ�ग��पम�ण�. त��च� ब�लण��च� र�� अह�श� आ$�प��! आ�� म�ण%न त��च� न�श ��ण�र आ��. म�णस�&न� आपल� व�ण� स�&भ�ळ�व��च� अस��. पर&�� प�पपवdत� व�ढल��न� �� स�7� हवव�कब�द� �रव%न बसल� आ���. ज�� पक�र� त�� ल�क�&न� �जस�न�च� उपमद! क�ल� �� क�ण��� स�न कर शकण�र न���. म� फक ��ल7ष�र�च�� आद�श�च� व�ट प��� आ��. �� आल� हक&, म� ह� पdथव�वरन कRरव�&च� न�म�हनश�ण ठ�वण�र न���". वnश&प��न प�ढ� स�&ग� अस���, अश�रर��न� �� नरक�सर� त��&च�� प�बल��न� प�र�� असD एकम�क�&न� कRरव�&च�� न�श�च� गव��� द����. �� आ�� वनव�स�� ज�ण�� आ7� 7d�र�ष �ल� भ�ट���. अश�रर��न� सभ�पव�!��ल अन�द�� पव�!च� सत���तर�व� भ�ग स&पल�.

  • सभ� पव! भ�ग अठठ��तर�व� (अन�द�� पव! प�ढ� च�ल%)

    ��ल7ष�र 7d�र�ष �ल� स�&ग��, "अ�� र�जन, म� म�झ�� भ�व�&बर�बर ��म�� सव! भर� क� ललन�&च� हनर�प घ�� आ��. म�झ� वdद पणज�ब�, हभषम�च��!, र�ज� स�मदत, म��न र�जष= वल��क, ग�रव�! द�ण, हश$क कd प�च��!, ग�रब&7% अशतथ�म�, आमच� क�क� हवद%र, 7d�र�ष , त��&च� सव! प�त, ����तस�, स&ज� आहण सगळ� ��मच� दरब�र� क�रभ�र� अश� सगळ��&न� म� श�वटच� हनर�प द�ण��स�ठ� आल� आ��". वnशमप��न स�&ग���, �� सगळ� प�&डव�&च� आप शरम�न� ललजज� झ�ल�ल� ख�ल� म�न घ�ल%न बसल�ल� ����, क�ण��� क�&�J ब�लण��च�� मनलसथ��� नव���. �र� �� सगळ� प�&डव�&च�� भहवष��� स�ख समdद� आहण सम�7�न त��&न� प�प �� अश� प�थ!न� कर� ����. प�&डव�&च�� कल��ण�च� प�थ!न� करण�� पललकड� द �सर� क�&�J करण��च�� लसथ��� �� नव���. थ�ड� व�ळ सथब7�� ����. त��न&�र हवद%र ब�लण��स स�रव�� कर���, "आमच� पहवत वह�न� पdथ�, �� र�जकन�� ����, �� ह� व��� र�न�� ज�ण� उहच� न���. म�ण%न म� ह�च� म�झ�� घर�� र��ण��च� व�वसथ� करण�र आ��. ��थ� �� प%ण! सनम�न�न� ��म�� पर� ��ई प�Z� र���ल �� म�झ� वचन आ��. ह�च� �लतक&हच��� हच&�� ��म�� कर न��".वnश&प��न प�ढ� स�&ग���, �� ऐक% न प�&डव त��&न� स�ग���, "अ�� प�ण�व&�, हवद%र क�क�, ��म�� जस� ��ज�� �सDच ��ईल. आपण आमच� क�क� म�णज� हप�� सम�न अ���. आम�� स�रव��� प�स%न न��म� आपल�� आज��च र�ह�ल� आ���. ��म�� आमच� आदरण�� अ���, म�ण%न आमच�� म���ब�ब�च� आपल� व�वसथ� आम��ल� स&��ष द�ण�र� ठर� आ��. आपल��ल� आणख�न क�� स�&ग�व��च� आ�� त��च� आज� अस�व�. �� ऐक% न हवद%र स�&ग���, "अ�� र�जन, ��ल7ष�र�, ��म�� भर� व&श�च� ��ज अ���, एक ग�ष म�झ�� मन�� आल� आ�� �� ब�ल%न द�खव�� �� अश� कX, ज� प�पम�ग�!न� पर�भ%� झ�ल� आ�� त��ल� त��च�� पर�ज��च� ल�ज व�टण��च� क�रण नस�व�. �% नnह�क��च� हन�म च�&गल�च ज�ण��स. त��न&�र 7न&ज��कड� प��bन हवद%र क�क� ब�ल���, �% अलजक� आ��स, हभम�कड� प��bन ब�ल���, �� �र स�$�� शत%घन आ��, नक� ल �� 7नदRल� हमळवण�र� आ��, आहण स�द�व�कड� प��bन ब�ल���, �� ब�द�च� म�रमण� आ��. त��च� क��! व�वसथ� अपह�म

  • अस��. 7Rम� ऋषJकड� प��bन �� ब�ल��, त��च� व�द�&च� ज�न अहद��� अस& आ��, न&�र दRपद�कड� प��� ब�ल���, ह� सदग�ण�च� स�$�� ख�ण आ��. ��म�� सगळ� एकम�क�&न� ख%प पस&� कर�� व ��मच� एकम�क�बदलच� प�म सगळ�� स&कट�&�%न ��म��ल� ��र�ल. "��मच� एक �Jच ��मच� ��कद आ�� त��म�ळD ��मच� शत% ��म��ल� भ�द% शकण�र न����. ��मच� एक व सल�ख� ��मच�� शत%&च�� क�ळज�च� ठ�क� च�कव� आ��. अ�� भर��, �� ��मच� न�गर� जग��%न ज�ण� ��� आ�� �� अ&�� ��मच�� व इ�र�&च�� भल��स�ठ� आ�� �� ल$�� अस%द�. ��मच� शत% जर� इ&द�स�रख� बलव�न असल� �र� �� ��मच�� प�ढ� हटक�व 7र शकण�र न���. ह� पव�स�� ��म��ल� हनरहनर�ळ� ज�न� म�ग!दश!न कर��ल, ह�म�ल��� म�र शवण=, वरन�व��� कd षण दnप��न, भdग�च�� प��ड�वर परश�र�म हशकव��ल, 7dशद�� नद�च�� �ट�वर श&भ% सव�u ज�न द���ल, त��हशव�� ऋष� अलस��&कड%न म�ग!दश!न अ&जन�च�� डWगर�� हमळ�ल, ��म�� भdग�च� हशष� कलमश� नद�च�� �ट�वर ��ण�र अ���. ह�प�ढ� न�रद आहण ऋष� 7Rम� ��मच� म�ग!दश!क र��ण�र आ���. अश� स&7� क�ण�ल� हमळ� न����. त��&च� प�र�प�र फ��द� करन घ��. ज�� अन�गर� जग�� ��म�� ज�� अ��� ��थ� ��मच�� �fश�र�ल� भरप%र व�व हमळ�ल त��च� फ��द� करन घ��. अश� पक�र� ��म�� ���र झ�ल��न&�र ��म�� प�च�न क�ळ� झ�ल�ल�� ईल�च�� म�ल�&प�$�, पRरव�&प�$��� ज�स� स$म व��ल. अश� ��मच� ���र� झ�ल�ल� असल��म�ळD प�ढ�ल क�ळ�� ज� व�ढ%न ठ�वल� आ�� त��� ��म�� उतम पक�र� �शसव� व��ल. ��मच� �7 स&�हम� ��ईल जस� �म�च� आ��, ��म�� क� ब�र�स�रख� द�न� व��ल, वरण द�व�स�रख� ��मच� ��मच�� व�सन�&वर प%ण! हन�&तण अस�ल. च&द� कड%न स&��ष हमळव�ल, प�ण��कड%न स&�म हशक�ल, पdथव�कड%न स�नहशल�� हशक�ल, ��ज स%��!कड%न, उतस�� व���!कड%न आहण समdद� इ�र भ%��&कड%न हशकण�र अ���. अश�रर��न� प%ण!तव�ल� प���चल�ल� असD ��म�� पर� ��ल व आम��ल� भ�ट�ल अश� श�भ�च� कर��". "��ल7ष�र�, हवहव7 म�सम�&� त�� त�� पररलसथ��पम�ण� व�ग�व��च� अस�� ह�च� भ�न र�ख. आमच�� सव! श�भ�च� सदnव ��मच��श� आ���. आम�� सगळ� ज�ण�� कX, ��म�� पहवत अ��� व ज� घडल� आ�� व ज� प�ढ� घडण�र आ�� �� हन�ह�च� ख�ळ आ��. ज� क�ण��� थ�&बव% शक� न���. ��म��ल� सदnव क�म��ब� हमळ�ल अश� प�थ!न�. आम�� सगळ� ��मच�� पर� ��ण��च� व�ट आ�%र��न� प��� र��ण�र आ���".

  • वnश&प��न स�&ग��� हक&, हवद%र�ल� क�� ब�ल% व क�� नक� असD झ�ल� ����. त��च� प�&डव�&बदलच� प�म हदस� ����. �� ऐकल��वर श��पण� �� प�&डव, "�थ�स�%", अस� ब�ल���. त��न&�र हभषम आहण द�ण�&कड� लव%न नमसक�र करन �� हनघ���. अश�रर��न� सभ�पव�!��ल अन�द�� पव�!च� अठठ��तर�व� भ�ग स&पल�.

  • सभ� पव! भ�ग एक�णऐ&श�व� (अन�द�� पव! प�ढ� च�ल%)

    वnश&प��न स�&ग���, दRपद� ह�च� प�Jबर�बर ज�ण��स�ठ� हनघ�ल� ��व��& त�� र�ण�वस��%न ब��क�&च�� ओकस�ब�कश� रडण��च� आव�ज सगळ�कड� ऐक% ��ऊ ल�गल�. �� ह�च�� स�स%ल� भ�टण��स�ठ� ज���, श�वटच� हनर�प घ�ण��स�ठ�, ��थ� व���वरण द�uख�न� भरल�ल� ����. दRपद� एक�कल� हमठ� म�रन हनर�प घ�� अस��. त��म�ळD त�� अ&�uप�र�ल� श�ककळ� आल�ल� अस��. क�ण��� 7डपण� ब�ल� नस��. क�ण�ल��� कलपन� कर�� ��ण�र न��� असD घड� ���� व त��च� सगळ� नnह�क जब�बद�र� अथ�!� 7d�र�ष �वर ��� ����. क�&��च� द �uख अन�वर ��� ����. ह�न� दRपद�ल� घट पकड%न क�&�J न ब�ल�� त�� द�घ� �श�च हक���र� सम� उभ�� ��त��. अख�र�स पdथ� आपल�� स�न�ल� स�&ग��, ह�च� आव�ज क&ठ भरन आल��म�ळD घ�गर� झ�ल� ����. �� ब�ल��, "म�झ�� कd षण�, �� स&कट आल� म�ण%न हच&�� कर नक�स, ��ल� ��झ�� स�च�� जब�बद���Zच� च�&गल�च ज�ण आ��. ��झ� व�गण� त��न�स�र न��म� र�ह�ल� आ�� �� म� ज�ण%न आ��. त��म�ळD मल� क�&�J व�गळ� ��ल� स�&गण��च� आवश�क�� हदस� न���. ��झ� म7%र लसम� त�� म�झ�� म�ल�&न� 7�र द�ण��स प�र�स� आ�� असD म� समज��. �% ��झ�� म���रच�� व स�सरच�� अश� द�न�� क� ळ�&न� अहभम�न व�ट�व� अश�च आ��स. �% �जज� आ��स म�णज� ��झ� जनमद��� स�$�� अग�द�व आ��. ��झ�� स&�म�म�ळD �� कRरव आज ज�व&� आ���, जर �% श�प हदल� अस��&स �र �� सगळ� कRरव भसमस�� झ�ल� अस��. ��झ�� स&�म�च� म� पश&स� कर��. वन�� ��मच� सम� पसन��� ज�ईल क�रण ��थ� �7, मद आहण मतसर नस��ल, फक हनव��!ज हनषप�प�� ��ल� त�� हनसग�!� अन�भव��ल� हमळ�ल ज� म�णस�&� हमळण� द �र�प�स� अस��. म�झ�� प�थ!न� ��झ�� बर�बर अस��ल. वन���ल प�ण�, वनसपह� प�प कर� न���� क�रण त��&न� ल�भ आहण म�� नस���. त��&च� ज�वन जगण��प�र�� स&�हम� अस��, ��थ� म�तव�क�&$�, आस���, ह�रसक�र, ��लन�, द�ष नस���. म�ण%न �� ज�वन हनषप�प समजल� ज��� �श� व���वरण�� �% ��झ� अध��लतमक�� वdदJग� करश�ल ज� ��म�� सव�Zन� प�ढ� उप��ग� ठर�ल. म�झ�� 7�कट� म�ल�&वर हवश�ष ल$ ठ�व. मल� त��च� फ�र हच&�� व�ट��. �� भ�व�क लवकर ���� त��ल� अडचण�च�� पस&ग� ��झ� आ7�र अस% द�. ��झ� हभम �स�&च झटकन र�ग�व��,

  • त��ल�स�द� �%&च श�&� कर शकहशल". क�&��ल� ब�ल�व� क�� �� समज� नव��� पण �� ब�ल� ����. श�वट� हनर�प द�ण��च� व�ळ ����. दRपद� �थ�स�% असD ब�ल%न हनर�प घ���. ह�च�� अ&ग�वर रक�च� ज�ग पडल� ����. �Dच एकम�व वस न�स%न �� म��स�धव� वनव�स�ल� हनघ��. �� ज�� अस��&न� क�&�� ह�च�� बर�बर च�ल� ज��� . प�ढ� आल��वर �� प���� ह�च� प�&च प�त त��&च��वर�ल र�जवस क�ढल�ल� अस���. �� च�मड�च�� एकवस�� दRपद�च� व�ट प��� उभ� अस���. त��&च�� म�न� ख�ल� अस��� जण% �� शरम�न� ललजज� झ�ल� आ���. �� प���� हक&, त��च�� भ�व�� त��&च� शत% आन&द�� च�ष� मसकर� कर� आ���. म��dप�म�&च� उम�ळ� ह�ल� अन�वर ���� व �� झटकन ह�च�� ल�कर�&कड� 7�व� ज��� व त��&न� पत��क�ल� आलल&गन द���. �� त��&न� स�&ग��, "म�ल�&न�, ��म�� प�ण�व�न अ���, स�सवभ�व� अ���, ग�णव�न अ���, ��जसव� अ���, श%र��द� अ���, ��मच� नnह�क बळ अ��लन�� आ��, ��मच� ब�द� श�ष दज�!च� आ��, ��म�� ��मच�� प%व!ज�&च� ह��हच&�न करण�र� अ���, ��म�� शद�व�न अ���, ��म�� ��मच� �ज व�ळच�� व�ळ� कर� अ���, असD अस%न�� ��मच��वर �� पस&ग क� ग�दरल� �� समज� न���. ��मच� भ�ग� अस� कस� उलटल� �� समज� न���. म� ��मच� स�&भ�ळ क�ल� ��म��ल� म�ठ� क�ल�, कद�हच� म�झ�च क�&�J च�कल� �र न��Jन�&"? म�झ�� च�कम�ळD जर ��म��ल� ह� स&कट�ल� स�म�र� ज�व� ल�ग� अस�ल �र, मल� म�झ� च%क क�ण�� �� श�7�व� ल�ग�ल. कद�हच� ��मच�� हपत��च�� हन7न� न&�र व म�द�च�� स�� ज�ण��न&�र म� श�$dग पव!� स�ड%न �लस�न�प�र�� आल� ह�&च म�झ� च�क अस�ल क�&? ��मच� हप�� व म��� म�द� खर�खरच नहशबव�न समजल� प�ह�ज�� क�रण �� स&न��स�शम�� स&��ष ज�वन जग� ����. म�झ� भहगन� म�द�स�द� नहशबव�नच म�&टल� प�ह�च� क�रण �� स�द� ��मच�� हपत��बर�बर हनघ%न ग�ल� मल� एकट�ल� ��मच��स�ठ� म�&ग� ठ�वल�. म�झ� जगण��च� म�� मल� आ�� भ�ग�व� ल�ग� आ��. असDच जर जग�व��च� ���� �र त��प�$� ��मच�� हपत��बर�बर ज�ण�च ज�स� श��सकर ठरल� अस��. ह� म�झ� कd षण�स�द� मल� स�ड%न ��मच��स� ज�� आ��. �� ज�वन श�वट� नषच ��ण�र अस�� मग जग�व��च� �र� क�&? बहद�व म�झ�� मdत�%च� हवच�र करण��स हवसरल� आ�� क�&? �Dच खर� अस�ल म�ण%न म�झ� ज�वन स&प� न���. मल� आणख�न क�� द�uख भ�ग�व��च� आ��"? क�&�� त��न&�र द�म�दर�च� आठवण कर�� . �� सव��श� ब�ल��, "अरD द�म�दर�,

  • श&करशन�च�� 7�कट� भ�व�, �% द�रक�स क�� कर� आ��स? ��थ� ��झ�� भ�व�&च� क�� ��ल ��� आ��स �� �% न�स�� बघ� बसण�र क�&? अस� स�&ग���, ��झ� स�रव�� न��� आहण ��झ� अ&� स�द� न��� आहण असD स�&ग���, ज� ��ल� मन�प�स%न समर��� त��&च�� मद��ल� �% 7�व��स. मग ��थ� �% क�& न��� ���? ��ल� म���� आ�� हक&, म�झ� म�ल& ग�ण� आ��� व सदnव ��झ�च समरण कर��� मग त��&न� �% क�& न��� ��� मद� करण��स�ठ�? त��&च�� भ�ग��� �� असD भ�ग क�& लल��ल� आ���? क�&�J कd प� करहशल क�&? आमच�� क� ट% &ब�� सगळ� ज�न� आ��� हनह�श�स �� च�&गल� ज�ण��� �र� त��च� ह� म�ल�&न� क�& फ��द� ��� न���. न��म� म�झ��च म�ल�&वर अस� पस&ग क�& �����. आजप�Z� हक�� व�ळ� �� अश�रर��न� द�श�7ड�ल� ल�गल� �� �% प��� आ��स, �D क�� ��� आ�� �� समज�ल क�&? �� सगळ� म�झ�� पह� प&ड�प�स%न स�र झ�ल� आ��. त��&च� क�ण���� द�ष नस��&न� त��&न� असD क�& भ�ग�व� ल�ग��, क�&�J उतर ��झ��कड� आ�� क�&"? न&�र �� ह�च�� सव�!� ल��न म�ल�कड� प��� म�ण��, "ब�ळ� स�द�व�, �% म�झ� सव�!� ज�स� ल�डक� आ��स �% �र� म�झ��कड� थ�&ब, ब�कच�� म�ठ�&न� ज�ऊ द�. ��झ�� हशव�� मल� करमण�र न���. म�झ��वर कd प� कर आहण ��थ�च थ�&ब. म�झ��स�ठ� थ�&बल��न� ��ल� प�ण� प�प ��ईल". वnश&प��न स�&ग� अस���, प�&डव�&न� त��&च�� आईच� आक�&� ऐकव� न��� पर&��, प�प पररलसथ��� ह�च�� म�गण�च� प%�!�� शक� नसल��न� �� सगळ� त��&च�� म���च� स�&तवन करण��च� प�तन कर���. ह�ल� इ�र ब��क� स�&भ�ळ%न घ���� व �� स�� जण आपल�� पव�स�स हनघ���. हवद%र स�द� म�ठ� हमनतव�र�न� क� ��ल� प�&डव�&प�स%न द%र कर�� व आपल�� घर� ह�ल� घ�ऊन ज���. �� त��&च� क�क� प�&डव�न� आश�सन द��� कX, त��&च�� म���श�ब�ब� हनश&क र��व�. 7d�र�ष �च�� पररव�र���ल ब��क�&न� ज�व��& त�� सभ�गd��� म�ग� क�� झ�ल� ����, कस� कRरव दRपद�ल� हववस करण��च� प�तन कर� ���� वगnर�, ��व��& त��&च����ल ब��!च जण� ट��� फ�ड%न रड% ल�गल�� ��त��. त�� त��&च�� प�Jच� ल7कक�र कर ल�गल�� ��त��. प�&डव ग�ल��न&�र त�� घर���ल ब��क� क�&�J न ब�ल�� गपप बसल�ल�� ��त��, क�ण�ल� क�&�� स�च� नव���. जण% त�� घर�� म�� झ�ल� आ�� असDच क�ण�ल��� व�ट�व� अस� सगळ� दष� ����. एवढ� झ�ल��वर स�वक�शपण� आपण क�ण�� म�ठ� घ�डच%क क�ल� त��च� अ&द�ज त�� अ&7 र�ज�ल�, 7d�र�ष �ल� ��ऊ ल�ग��. त��म�ळD ��

  • स&श� व हच&�� ह�&च�� भ�व��!� अडक� ज���. प�ढ� आपल�� म�ल�&च� क�� ��ण�र त��च�� हवव&चन�न� �� व�लथ� ����, पर&��, आ�� सगळ� ����ब���र ग�ल� आ�� ��स�द� त��ल� समज�� व त��म�ळD �� आणख��