บทท 7 การก าหนดราคาสนคาในตลาด

รศ.ดร.จารวรรณ ชนมธนวฒน

การก าหนดราคาสนคาในตลาด

• โครงสรางตลาด (Market Structure) เศรษฐศาสตรจ าแนกตลาดออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอI. ตลาดแขงขนสมบรณ (Perfect competition)

II. ตลาดแขงขนไมสมบรณ (Imperfect competition)

- ตลาดผกขาด (Pure monopoly)- ตลาดผขายนอยราย (Oligopoly)- ตลาดกงแขงขนกงผกขาด (Monopolistic competition)

การแบงโครงสรางของตลาดพจารณาจากเงอนไขตางๆ ดงน

• จ านวนผขายในตลาด• ความแตกตางของสนคา• ความยากงายในการเขาสตลาด

ประเภทตลาด จ านวนผขาย ลกษณะสนคา การเขาสตลาด

แขงขนสมบรณ มากราย เหมอนกนทกประการ ไมมขอกดขวาง

ผกขาด หนงราย เหมอนกนทกประการ มขอกดขวาง

ผขายนอยราย 2-3 ราย แตกตางกนแตใชแทน ไดยากมการรวม

กนได กลม

กงแขงขนกงผกขาด มากราย แตกตางทตวผลตภณฑ ไมมขอกดขวาง

ตลาดแขงขนสมบรณ มลกษณะดงน

• มผซอและผขายจ านวนมากราย• ลกษณะของสนคามลกษณะใกลเคยงกนมาก (homogeneous

product)• การเขาออกจากตลาดท าไดโดยเสร (free entry)

เงอนไข 3 ขอขางตน ท าใหผขายไมสามารถก าหนดราคาสนคาได• ผซอและผขายตางมความรเรองตลาดเปนอยางด (perfect

knowledge)• การเคลอนไหวของสนคาและปจจยการผลตเปนไปอยางเสร (free

mobility)

ลกษณะของเสนอปสงคในตลาดแขงขนสมบรณผผลตหรอผขายเปนผยอมรบราคา

0 0Q

P=D=AR=MR

P

E

D

Qe

S

Pe

P

Pe

ดลยภาพผผลตในระยะสนดลยภาพของผผลตในตลาดแขงขนสมบรณทตองการก าไรสงสด จะมเงอนไขดงน คอ ผลตทปรมาณการผลต MR = MC

P

10 Pe

8

0 Q*100

Q

MR=AR=D=PMC

BAC

A

AVC

Profit = TR-TC, Profit/Q = TR/Q-TC/Q =AR-AC

กรณทผผลตไดรบก าไรปกต (Normal Profit)• เงอนไขการผลตทผผลตไดรบก าไรสงสด คอ MR = MC

กรณทผผลตหรอผขายไดรบก าไรเกนปกต

กรณทผผลตหรอผขายขาดทน

กรณทผผลตขาดทน• ทจด C ผผลตจะขาดทน ตนทนคงทบางสวน• ทจด D ผผลตจะขาดทน ตนทนคงททงหมด

การผลตในระยะยาวของผผลตในตลาดแขงขนสมบรณผผลตจะไดรบเฉพาะก าไรปกต

P,MR.MC

LAC

LMC

E

0

Pe

QQ*

MR=AR=D=P

LMC=MR, LAC=AR

ตลาดผกขาด (Monopoly)

• โครงสรางของตลาดผกขาด

- มผผลตหรอผขายรายเดยว- สนคาของผผลตไมสามารถหาสนคาอนมาทดแทนได- การเขามาแขงขนในตลาดท าไมได- เสนอปสงคของตลาดเปนเสนเดยวกบอปสงคในสนคาของผผลต

ดลยภาพของผผลตในตลาดผกขาด

• เงอนไขของผผลตในตลาดผกขาดทท าใหไดรบก าไรสงสด MC = MR

ดลยภาพของผผลตในตลาดผกขาด

• เงอนไขของผผลตในตลาดผกขาดทท าใหไดรบก าไรสงสด MC = MR

สรป

• ตลาดแขงขนสมบรณ- ระยะสน ผผลตอาจไดรบก าไรปกต ก าไรเกนกวาปกต หรอขาดทนกได ขนอยกบตนทนของผผลต, ราคาตลาด- ระยะยาว ผผลตจะไดรบเฉพาะ ก ำไรปกต เทานน

• ตลาดผกขาด - ในระยะสน ผผลตจะไดรบก าไรเกนปกต, ก าไรปกต หรอขาดทน ขนอยกบตนทนของผผลต, ราคาตลาด-ในระยะยาว ผผลตมแนวโนมจะไดรบ ก ำไรเกนปกต

ตลาดกงแขงขนกงผกขาดและตลาดผขายนอยรายOligopoly and Monopolistic Competition

ตลาดกงแขงขนกงผกขาด• ลกษณะของตลาดกงแขงขนกงผกขาด

- สนคาของผขายมความแตกตางกน เชน รปแบบของผลตภณฑตางกน หรอ การบรรจหบหอแตกตางกน- มผซอผขายจ านวนมากราย และผขายแตละคนสามารถควบคมราคาสนคาไดบาง- การแขงขนทางดานการขาย จะอาศยการโฆษณาสงเสรมการขาย- เสนอปสงคในสนคาเปนเสนทอดลงจากซายมาขวา มคาความชนเปนลบ แตจะมคาความยดหยนมากกวาตลาดผกขาด

ดลยภาพในระยะสนของผผลตในตลาดกงแขงขนกงผกขาด

ดลยภาพในระยะยาวของผผลตในตลาดกงแขงขนกงผกขาด

สรป

• ตลาดกงแขงขนกงผกขาด

- ระยะสน ผผลต มแนวโนมจะไดรบก าไรเกนปกต ก าไรปกต หรอขาดทนกได ขนอยกบตนทนของผผลต, ราคาตลาด

(P is higher than P in Perfect competitive market but lower than P in Monopoly, Q is less than Q in PC but greater than P in Monopoly)

- ระยะยาว ผผลต มแนวโนมจะไดรบก าไรปกต

ตลาดผขายนอยราย

• มผขายเพยง 2-3 รายในตลาด• สนคาอาจจะเหมอนกนหรอแตกตางกนกได แตสามารถใชทดแทน

กนได• ผผลตขาดอสระในการก าหนดราคา มกจะรวมหวกนตงราคาเพอให

ไดก าไรสงสดรวมกน ดงนนราคาจะตายตว• เสนอปสงคของสนคาเปนเสนหกงอ

ดลยภาพของผผลตในตลาดผขายนอยราย

A

P*

0 Q*

C

B

P

MCAC

D = AR

ปรมาณการผลต

ราคา, ตนทน

F, MR

ดลยภาพในระยะยาวของผผลตในตลาดผขายนอยราย

• ปรมาณ และ ราคาดลยภาพ ขนกบการเปลยนแปลงขนาดของกจการ และความยากงายทผผลตใหมจะเขาสตลาด

• เนนการแขงขนโดยไมใชราคา (โฆษณา พฒนาคณภาพสนคา )

Any Questions ?